KADR • BEZ SZAROŚCI
71
wystąpienia więc zmusiły go do opuszczenia miasta. Darowany majątek Pol oddał swojej córce, która sprzedała go 1876 roku. Późniejsze losy rzucały go w różne strony. Mieszkał w Pokuciu, Lwowie, Przemyślu, w Skołoszowie koło Radymna. We wrześniu 1867 roku powrócił do Krakowa, gdzie wygłaszał wykłady z geografii. Pracę utrudniała postępująca utrata wzroku powoli wyłączając go z życia naukowego. Na kilka miesięcy przed śmiercią został wybrany członkiem Akademii Umiejętności. Mimo krótkiego okresu pracy naukowej Wincentego Pola nazywa się ojcem nowożytnej geografii polskiej. Zapoczątkował szereg dyscyplin geograficznych m.in. regionalizację, geomorfologię, antropogeografię. Jako nauczyciel przywiązywał do roli wycieczek terenowych w kształceniu geografów. Popularyzacja nauk geograficznych wpłynęła na rozwój turystyki, głównie turystyki górskiej. Wincenty Pol zmarł 2 grudnia 1872 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 10 lat później, w uznaniu zasług naukowych i literackich, jego prochy zostały przeniesione do Krypty Zasłużonych w podziemiach kościoła Paulinów na Skałce. Już w 1876 roku imieniem Wincentego Pola nazwano pierwsze schronisko Towarzystwa Tatrzańskiego na polanie Stara Roztoka w Tatrach Wysokich. W Polsce istnieją dwa muzea poświęcone poecie i geografowi. W Gdańsku-Sobieszewie jest to Izba Pamięci Wincentego Pola założona w 1977 roku, a w Lublinie – Muzeum Biograficzne Wincentego Pola w powstałe w 1972 roku jako oddział Muzeum Lubelskiego. Lubelska placówka mieści się w pięknym odrestaurowanym dawnym dworku rodzinnym Polów przy ul. Kalinowszczyzna 13. Jego zbiory obejmują spuściznę poety: rękopisy i listy, zbiór dokumentów, pamiątek i fotografii.
TOMASZ BIELAK • BEZ SZAROŚCI
