72
RETRO ZOOM
••• KONFRONTACYJNY PAŹDZIERNIK / LESŁAW SKWARSKI Mimo pandemicznych zawirowań kultura wraca na swoje tory. Imprezy plenerowe nadrobiły we wrześniu swoje zaległości – wydarzenie goniło wydarzenie, a niekiedy trzeba było wybierać między odbywającymi się w tym samym czasie festiwalami. Jeszcze tylko tradycyjna Noc Kultury, tym razem zamykająca plenerowe zabawy. Czy ktoś przypuszczał na początku zarazy, że trwać będzie ona tak długo, że nie skończy się po 2-3 miesiącach i spowoduje tak wielkie zmiany. Bo i teraz „normalność” wyznacza koronawirus. Październik to tradycyjne Konfrontacje Teatralne. W tym roku obchodzą one swój jubileusz 25-lecia. Ambitne plany lubelskiego święta teatru, z wybitnymi realizacjami ostatnich sezonów w Polsce i silną reprezentacją zagraniczną musiały zostać zredukowane do pokazów teatru poszukującego formy w czasie zarazy. To poszukiwanie przyszłości w czasie krytycznym, a greckie słowo kairos stało się myślą przewodnią tegorocznej edycji. W sobotę 26 września plenerowy spektakl „Mistrz i Małgorzata”, z tych wyprzedzających właściwe Konfrontacje, został odwołany z powodu... ulewy. Nie koronawirusa! Coś się zmienia? Historia Festiwalu Konfrontacje sięga końca ubiegłego wieku. W 1996 roku postanowiono kontynuować lubelskie tradycje festiwalowe i powołano do życia nowy festiwal, nawiązujący do Lubelskiej Wiosny Teatralnej i Konfrontacji Młodego Teatru, odbywających w latach 60. i 70. Powołano Radę Programową, w skład której weszli: inicjator wydarzenia Janusz Opryński (Teatr Provisorium) oraz Cezary Karpiński (Teatr im. J. Osterwy), Leszek Mądzik (Scena Plastyczna KUL), Tomasz Pietrasiewicz (Teatr NN), Włodzimierz Staniewski (Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice) i Aleksander Szpecht (dyrektor Centrum Kultury). Jako cel postawiono sobie konfrontowanie dokonań lubelskiego środowiska teatralnego z osiągnięciami zespołów z innych ośrodków w Polsce oraz prezentację najciekawszych nurtów w teatrze światowym. Pierwsza pełna nazwa Festiwalu brzmiała Międzynarodowy Festiwal Teatralny w Lublinie „Konfrontacje Teatralne”. Pierwszym lubelskim festiwalem teatralnym była Studencka Wiosna Teatralna powołana do życia przez Andrzeja Rozhina ówczesnego szefa Akademickiego Teatru UMCS Gong 2. Zorganizowanie tak dużej imprezy stało się możliwe dzięki powstaniu w miasteczku akademickim budynku „Chatki Żaka” z nowoczesną salą widowiskową. Podczas pierwszej odsłony w 1966 roku zadebiutowały tu m.in. Teatr STU i Teatr Ósmego Dnia. Łącznie odbyło się dziewięć edycji gromadząc 62 teatry polskie i 7 zagranicznych. W 1974 roku twórca Wiosen objął stanowisko dyrektora teatru w Gorzowie Wielkopolskim, co zakończyło historię tej imprezy. Kolejnym festiwalem były Konfrontacje Młodego Teatru powołane przez „chatkowe” teatry studenckie: Grupę Chwilową, Teatr Provisorium i Scenę 6. Przegląd stał się szybko najważniejszym w Polsce spotkaniem młodych teatrów alternatywnych. Prezentowano głównie specjalnie przygotowane spektakle premierowe, a dostanie się na widownię stało się nie lada osiągnięciem, nawet dla posiadaczy biletu czy zaproszenie. Odbyło się pięć edycji Konfrontacji (z przerwą w 1977 roku), ostatnia w 1981 roku. Za chwilę nastąpił stan wojenny i wszystko się zmieniło. Sprawozdawcą pierwszych Konfrontacji Młodego Teatru w 1976 roku był w „Kurierze Lubelskim” nieodżałowany redaktor Andrzej Molik podpisujący swoje recenzje (tam). Dla przypomnienia atmosfery tamtych dni proponuję kilka artykułów zamieszczanych na bieżąco w tym lubelskim dzienniku.
