Ruiken aan Chagall

Bob Entrop

Radna Fabias

Remy van Heugten

Philippe Herreweghe

Alex Koo

Anouk Kruithof

92 miljoen selfies

Paul van Ostaijen &

Matthijs de Ridder

Thomas Trum

7 EDITORIAL Wat is dat voor onzin?

We prijzen ons gelukkig met een app die elke andere app uitschakelt

8 Zie mij, neem mij waar!

Er worden 92 miljoen selfies per jaar genomen. Merlijn Schoonenboom wil weten waarom

10 Een kleine man met een grote motor

Paul van Ostaijen. De dichter die de wereld veranderde

15 PERRON POËZIE

Radna Fabias

‘Ik vind je in het onderstel van de pier bij de zee’

16 ‘Ik zie meer dan toen ik twintig was’

Dirigent Philippe Herreweghe trekt met de Johannes-Passion door Europa

19 OOGAPPEL Aha, zó ziet die man er dus uit

Kevin Toma buigt zich over het ‘profil perdu’ in de film

20 BITS

Schoonheid en symboliek

Mat van der Heijden koestert beelden uit verre, uitheemse landen

20 STUDIO

Een film voor elke dag van het jaar

De Bredase cineast Bob Entrop zit meer dan vijftig jaar in het vak – en is nog lang niet klaar

23 AN OLAERTS

Mensenvlees van gisteren

'Het deed flink deugd om in een zaal vol onnozelaars niet de enige te zijn’

24 Alex Koo weet hoe het voelt, als buitenbeentje

De Vlaams-Japanse pianist zoekt de grenzen op tussen klassiek en jazz

26 FEUILLETON Dagelijkse draaibewegingen

Anouk Kruithof en Thomas Trum in Den Bosch |Vrouwen in het Bonnefanten |Rembrandt in Antwerpen

28 Venijnig, maar nergens loodzwaar of belerend

Dwarsverbanden in het Van Abbe maakt indruk met losse manier van presenteren

31 PLEASED TO MEET YOU Het openingsnummer

'How To Replace It is een van de sterkste nummers die dEUS ooit schreef’, zegt Leon Verdonschot

32 BLENDR & FILTR

Apen

‘We leren niks. We onthouden niks. Altijd, altijd, altijd menen we exclusieve tijden te beleven’

32 DE VOORKEUR VAN Cineast Remy van Heugten

‘Ik ben stiekem heel jaloers op theatermakers die snel kunnen reageren op de actualiteit’

33 ZOUT boeken top-10

36

Het maandelijkse serviceen agendakatern met:

Theaterspecial

Emma van den Elshout, Noah Janssen, Finne Van den Bergh, Jan Martens, Hannes Minnaar, Joost Segers, Seppe Somers, Veerle Spronk

45 VERTELKUNST

Het grootste meertalige vertelfestival van Europa vindt plaats in Alden Biesen

46 CULTUURAGENDA

46 COLUMN

Willemstad: Timo de Rijk verhuist níet naar Curaçao

51 COLUMN

Tennis & TEFAF: Stijn Huijts ontmoet een wereldster

54 ONDERTUSSEN IN… Culturele highlights in de rest van Europa zoutmagazine.eu/abonnees

Word abonnee van ZOUT magazine en ontvang Morgenzee en avondland als welkomstcadeau. U krijgt dan maandelijks ZOUT magazine toegestuurd à 73 euro per jaar. Wacht niet, op is op!

Wanneer Amir hoort dat zijn vader Nessim een week eerder in Alexandrië is begraven, probeert hij die informatie weg te stoppen, en de stad en zijn vader te vergeten. Hij wil in Nederland wortelen en carrière maken, en zijn leven niet laten beïnvloeden door de dood van een man die zijn gezin ooit in de steek liet. Tevergeefs. De stad kruipt via een droom zijn hoofd in. Ooit wilde ook vader Nessim de stad vergeten, toen hij naar Europa vertrok, waar hij hoopte dat de liefde tussen hem en een Joods meisje wel een kans zou krijgen.

Tussen morgenzee en avondland is een mythologische vertelling en familiegeschiedenis ineen. El-Dardiry laat in zijn sprankelend en poëtisch verhaal zien hoe uit een mengelmoes van culturen nieuwe verhalen ontstaan.

Wat is dat voor onzin?

‘Concentratie is zo’n kostbaar goed geworden. Hoe moeilijk moet het zijn voor mensen die nu opgroeien om een heel boek uit te lezen?’

De woorden komen van schrijfster

Niña Weijers, in een interview in de Standaard der Letteren. Ook zij worstelt met de aandachteconomie. Om te kunnen lezen en schrijven schakelt ze op haar smartphone een app in die al haar apps uitzet. ‘Het klinkt heel dom en absurd, maar je kunt niet anders wanneer je aandacht langs alle kanten wordt gekaapt’.

We leven, kortom, in een tijd waarin we ons gelukkig prijzen met een app die alle andere apps uitzet.

In haar voor de Boon Literatuurprijs 2023 genomineerde essaybundel Zelf doen schrijft

Weijers: ‘Het echte geluk dat literatuur oplevert, is dat van concentratie.’ In het interview in DSL heeft ze het over haar schrijfstem, die veel nadenkender in het leven staat dan zijzelf: ‘Die is heel traag. Die moet eerst ergens betekenis in vinden voor ze er iets over kan zeggen of schrijven.’

Het is een traagheid die we nog amper kennen. Ze zijn met weinigen, die eerst op zoek gaan naar betekenis, om er pas dan iets van te vinden.

In scherpe bewoordingen liet kunsthistorica René Steenbergen zich laatst in de NRC uit over het natiebrede gehijg over de tentoonstelling Vermeer in het Rijksmuseum. ‘Het is de hoogste tijd om te stoppen met de amechtige carrousel van tijdelijke, kortlopende exposities.’ In plaats van kunst te presenteren als fastfood – in drieëneenhalve maand jaagt het Rijks 430.000 bezoekers door de zalen – zouden musea de mensen moet verleiden tot concentratie, tot ‘langzame aandacht’ – zoals Steenbergen de kunstenaar Ad Reinhardt citeert.

We prijzen ons gelukkig met een app die alle andere apps uitzet

In het Van Abbemuseum, toch al een witte raaf onder de musea, moeten ze al jaren niks hebben van blockbusters, noch van uit de hele wereld ingevlogen topstukken van oude en jonge meesters. De in 2006 aangetreden directeur Charles Esche laat zijn collectietentoonstellingen doodleuk twee jaar of langer staan; ze zijn bedoeld als trekkers van de langzame aandacht.

Nu is er Dwarsverbanden te zien. Haast u langzaam, u kunt er tot juli 2025 terecht. In het stuk van Edo Dijksterhuis, zie pagina 28, leest u over deze tentoonstellingen die alle zintuigen probeert te raken. Concentratie is geboden, je moet er nieuwsgierig zijn naar betekenis, en naar kennis.

Met die kennis is het niet best gesteld, merkt dirigent Philippe Herreweghe, dezer dagen met zijn Collegium Vocale op tournee met de Johannes-Passion van Bach. Het publiek blijft wel komen, in deze Passieweken, maar heeft steeds minder benul van wat er op het podium gebeurt. ‘De mensen hebben geen idee van de tekst en kennen de cultuur niet’, zegt hij in het interview (zie pagina 16) met Emile Hollman.

Schort het aan een goede cultuureducatie? Nou en of, al gelooft Herreweghe niet in bezoekjes van kleuters bij een concert met muziek van Schönberg, zoals hij meemaakte. ‘Op het einde van het jaar hebben die concerten zo 80.000 kleutertjes bereikt. Wat is dat voor onzin? De enige goede manier om op te leiden is zoals ik het destijds heb mogen meemaken: op school of in de opvoeding.’

WIDO SMEETS co-hoofdredacteur w.smeets@zoutmagazine.eu