PlaatBewerkings Nieuws by 54U Media BV

4E JAARGANG NR. 2 • MEI 2013

IN DEZE EDITIE:

MET VAST KATERN eras bold ITC

ALLROUND VAKMAN IN ÉÉN PITTIG JAAR - BUISLASER ZONDER BEPERKINGEN BIJ ZANTECH - KASTO DOET VOLOP MEE AAN INDUSTRIE 4.0 - WERKEN MET VOORGELAKT METAAL IS DURVEN - ERP LEEFT ENORM IN DE BRANCHE - EPM AUTOMATION MAAKT ERGONOMISCHE CNC PLASMASNIJMACHINES - LVD LEVERT GROTERE TOOLCELL - KENNIS IS GROTE KRACHT VAN CENTRE FOR LASER TECHNOLOGY

= 100 C/70M

= 100 Y/100M

www.tuwi.nl Prima Power lasersnijmachines

Marktleider in 3D lasersnijden, mogelijkheden tot onbemand snijden, slimme automatisering modulair inzetbaar. “Green Means” zeer laag energieverbruik. • absoluut de laagst mogelijke machine uurkostprijs dankzij de kwaliteit • lage onderhouds- en verbruikskosten • hoge terugkoopgarantie

Durma plasmasnijmachines

Componenten van topfabrikanten. Innovatieve producten met een hoge machinenauwkeurigheid en productgeometrie. • minimaal onderhoud • flexibel • uitmuntende snijkwaliteit • hoge dynamiek • bedieningsvriendelijk

Mitsubishi Abrasive Waterjet waterstraalsnijmachines

Geschikt voor het snijden van alle voorkomende materialen in vrijwel alle diktes. • KMT pomp en snijkoptechnologie • Igems werkvoorbereidingssoftware, I.T.C. • positioneernauwkeurigheid Pa ± 0,05 mm. • repeteernauwkeurigheid Ps ± 0,016 mm. • hoge productiviteit met 6.200 techniek • productieverhoging tot 250% mogelijk

Uw snijspecialist Afhankelijk van uw producten en wensen adviseren wij het voor u meest geschikte snijproces. Een kostenbesparende oplossing voor uw productie is binnen TUWI’s leveringspakket altijd voorhanden. Neem contact op voor een objectief advies op maat.

Tuwi Nederland b.v. Technopark 2 7102 JM Winterswijk T 0543 549 549 F 0543 549 501 info@tuwi.nl www.tuwi.nl

Inhoud 10 Nieuwe buislaser Zantech kent geen beperkingen meer Twaalf jaar geleden had Zantech met de Mazak 3D Fabri Gear 300 buislaser een dijk van een primeur. De geschiedenis heeft zich nu herhaald. Als eerste plaatbewerkingsbedrijf ter wereld heeft de toeleverancier in Oss de beschikking gekregen over de opvolger van deze machine: de Mazak 3D Fabri Gear MKII 400.

16 Van Dijk-Inpijn blijft investeren in nieuwe techniek Vijf jaar geleden was 40 procent van de omzet van Van Dijk-Inpijn in Arkel gerelateerd aan de bouwsector. Inmiddels hebben algemeen directeur Gert-Jan Inpijn en technisch directeur Dirk van Dijk hun bedrijf ingericht op de toelevering van metaalproducten en -projecten. “We hebben door geïnvesteerd en even niet naar de winst gekeken.”

30 Kasto doet volop mee aan Industrie 4.0 ‘Zagen, opslaan, meer...’. Dat was het thema van de FutureDays2013 bij Kasto. De huisshow had een Nederlands tintje, want Kasto toonde als voorbeeld van haar innovatieve opslagsystemen de Uniline 3.0. Dit systeem is geïnstalleerd bij De Cromvoirtse in Oisterwijk.

34 Werken met voorgelakt metaal is durven Diverse leden van de Federatie Metaalplaat (FDP) hebben twijfels bij het toepassen van voorgelakt metaal. De aarzeling zit ‘m vooral in de krasvastheid van het materiaal. Om te kijken of deze twijfels weggenomen kunnen worden, organiseerde de FDP onlangs bij Jack Muller in Wijchen de bijeenkomst ‘Voorgelakt metaal’.

En verder 4 6 9 15 27 28 33 36 37

Colofon en actueel Allround vakman in één pittig jaar Thema ERP leeft enorm in de branche BOZ-App: bepaal uw risico in 50 vragen EPM Automation maakt ergonomische CNC plasmasnijmachines Arc-Eye leidt lasrobot exact langs lasnaad Van Zelst biedt constante laskwaliteit LVD levert grotere ToolCell Productnieuws

Voorwoord

Do or Die Wie investeert overleeft, wie dat niet doet gaat dood. De afgelopen weken heb ik verschillende mensen dit horen zeggen. Allereerst een machineleverancier. Zo’n opmerking uit diens mond is natuurlijk verdacht, want hij heeft er alle belang bij dat metaalbedrijven zijn machines kopen. Maar de andere mensen die hetzelfde beweerden, waren zelf toeleverancier. “Onze overtuiging is dat we gericht moeten investeren op de nieuwe marktomstandigheden”, vertelde een plaatbewerker uit het oosten des lands mij. “Wie investeert komt goed door de crisis, wie dat niet doet prijst zich op termijn uit de markt.” In deze uitgave leest u over diverse ondernemers die blijven investeren. Zoals Van Dijk-Inpijn. De directie is 28 jaar lang zuinig geweest en kan daardoor nu blijven investeren in nieuwe techniek. Ook Zantech investeert door. De jongste aanwinst is een grote Mazak buislaser, die een forse verbetering betekent ten opzichte van het vorige model. En het mooie is dat men zelf suggesties voor verbeteringen heeft kunnen doen. De gebruikerservaringen van Zantech zijn door de Mazak-engineers gebruikt om de prestaties van het nieuwe model op te schroeven. Het is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen een machineproducent en een machinegebruiker, waar beiden van profiteren. Vergelijkbaar daarmee is een partnerschap tussen Kasto en De Cromvoirtse. Hun gezamenlijke inspanningen hebben een volautomatisch opslagsysteem opgeleverd, dat onlangs volop in de schijnwerpers stond op de huisshow van Kasto in Zuid-Duitsland. Conclusie: je hoeft er niet alleen voor te staan in deze economisch zware tijden. Samenwerken en gebruik maken van elkaars kennis kan mooie dingen opleveren! Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl

Katern LaserNieuws 19 21 22 25

Groei minder mooi dan het lijkt Actueel Kennis is de grote kracht van het Centre For Laser Technology Laser World of Photonics: van niche-technologie tot sleuteltechniek

Op de voorpagina: De Arc-Eye lasersensor van Valk Welding leidt de lasrobot exact langs de lasnaad. Zie pagina 28

COLOFON PlaatBewerkingsNieuws, jaargang 4, editie 2, mei 2013 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Elke uitgave bevat het speciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren.

Zuidberg krijgt afbraamstraat Zuidberg StaalService verhuist eind september van Lelystad naar Ens. In de nieuwbouw die daar momenteel verrijst krijgt het bedrijf onder meer de beschikking over een complete afbraamstraat, die in eigen huis is ontwikkeld.

de huidige vestiging. Er wordt geïnvesteerd in nieuwe, hypermoderne geautomatiseerde productiemiddelen, waaronder een fiberlaser. Hierdoor is Zuidberg StaalService in staat om efficiënt en flexibel staal, RVS en aluminium te snijden, lassen, zetten, boren, frezen, stralen, coaten of compleet te assembleren. De capaciteitsvergroting moet leiden tot hogere efficiency en kortere levertijden. Door deze investeringen voegt Zuidberg StaalService veel waarde toe aan de producten voor haar klanten. Naast de productiehallen kent het bedrijfspand ook een kantine, een kantoorgedeelte met ruim 30 werkplekken en moderne douche- en kleedruimtes.

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 F: +31 (0)55 360 08 60 E: info@54umedia.nl

In deze straat kan het plaatmateriaal nog beter afgewerkt worden. Dit resulteert in een betere hechting van de coating op de randen en dus een hogere kwaliteit van de conservering. Momenteel is de nieuwbouw in een vergevorderd stadium. Het nieuwe pand beslaat een oppervlakte van ruim 1 hectare (twee voetbalvelden naast elkaar). Zuidberg verdubbelt hier de productiecapaciteit ten opzichte van

Het abonnement kan ieder kwartaal ingaan. Een jaarabonnement kost 39,95 euro, exclusief BTW. Opzeggingen van abonnementen uitsluitend schriftelijk, tenminste twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode.

Delem overgenomen

Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Postbus 2108 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 F: +31 (0) 55 360 08 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl

Delem in Eindhoven, producent van besturingen voor kantpersen en de bijbehorende software, is overgenomen door de Oostenrijkse automatiseringsspecialist Keba.

Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar). Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren Drukkerij Roto Smeets GrafiServices, Utrecht Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 16 september 2013. Editie 3, jaargang 4 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in oktober 2013. Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 1875-1628

www.pbnieuws.nl

Met deze acquisitie bouwt Keba zijn positie en automatiseringskennis verder uit en begeeft zich in een nieuw marktsegment. Delem, in 1976 opgericht, is wereldwijd actief en heeft vooral in Azië een uitstekende marktpositie. De omzet van het bedrijf bedroeg vorig boekjaar 14,8 miljoen euro (op 31-12-2012). De oprichters en eigenaren

www.staalservice.com

van het bedrijf hebben zich enkele jaren geleden uit het actieve bedrijfsleven teruggetrokken en de operationele leiding in handen gegeven van een ervaren managementteam. In het kader van de nu tot stand gekomen opvolgingsregeling had Keba de mogelijkheid een meerderheidsaandeel te verwerven. Delem blijft een zelfstandig bedrijf binnen de Keba Groep. De operationele leiding blijft in handen van het managementteam. Via Keba krijgen de klanten van Delem toegang tot een groter aanbod van producten en technieken. www.delem.nl

Landré is 150 Landré in Vianen, onder meer leverancier van een breed programma plaatbewerkingsmachines, bestaat 150 jaar. Deze mijlpaal wordt gevierd met een jubileumevent op 27 en 28 juni. Op beide dagen staan de deuren vanaf 15.00 tot 21.00 uur open en toont de jubilaris naast de nieuwste machines, 3D printsystemen, softwaresystemen en gereedschappen ook zijn visie op de ontwikkelingen voor de komende 20 jaar. Toen de heer Landré 150 jaar geleden begon met de verkoop van stoommachines, stond de ondernemer aan het begin van een nieuwe industriële revolutie. Landré haalde later ook als één van de eerste bedrijven CNC-machines naar ons land. De huidige generatie zet die strategie voort met het ver-

Landré is onder andere importeur van Ermak. Onlangs werd bij King Metaal in Franeker nog een 4-assige Ermak SuperBend kantbank met 260 ton buigcapaciteit geleverd, waarmee werkstukken tot 4100 mm kunnen worden gebogen.

markten van 3D printtechnologieën. Landré is altijd actief gebleven met verkoop, installatie en onderhoud van innovatieve productietechnologieën. www.landre.nl

Workshops Bystronic: fiber of CO2? De fiberlaser is in opkomst en begint langzaam terrein te winnen van de vertrouwde CO2 bron. Maar is fiber nu daadwerkelijk de uitkomst of zal de CO2 toch het vertrouwde beeld blijven? Wat bepaalt het succes van fiberlaser snijden en wat zijn de valkuilen? Welke factoren zijn bepalend voor de keuze tussen fiber en CO2? Deze vragen staan centraal tijdens een serie workshops die Bystronic in juni organiseert. Op vier verschillende locaties in de Benelux hebben plaatbewerkers de mogelijkheid om middels deze kennisoverdrachtsessies te bepalen wat voor hen de beste technologie is. Tijdens de sessies zullen verschillende sprekers aan bod komen, zoals de producent van de fiberlaserbronnen die de fibertechnologie nader zal toelichten. Tevens zal een leverancier van laserfolie de mogelijkheden beschrijven van het snijden van gefolieerd materiaal met een fiberlaser. Ook zal een productmanager van Bystronic Laser de visie van Bystronic toelichten.

De presentatie van Bystronic op de Euroblech in 2012. De lasersnijmachines namen hier een prominente plek in.

In Nederland worden de workshops gehouden op 13 juni bij Golden Tulip Arnhem in Doorwerth en op 14 juni bij Mövenpick Den Bosch in Den Bosch. De aanvang is op beide locaties 12.00 uur. De workshops zijn gratis bij te wo-

nen, maar aangezien het aantal plaatsen beperkt is, is opgave vooraf bij Bystronic gewenst. Dit kan door een mail te sturen naar cees.wolters@bystronic.com. www.bystronic.nl

Duurzame assemblagehal Eind juni wordt bij RVS Non Ferro en Rijkers in Uden een nieuwe assemblagehal opgeleverd. Dit betekent een uitbreiding van de productiefaciliteiten met ruim 2.000 vierkante meter. Duurzaamheid neemt een belangrijke plaats in bij de nieuwbouw. Zo wordt het hemelwater op eigen terrein opgevangen in een grote infiltratiebak en krijgt het pand vloerverwarming, energiezuinige verlichting en extra isolatie. “In het dak bevinden zich luiken die zorgen voor natuurlijke ventilatie. De luiken in de zijwanden zorgen voor een gecontroleerde luchttoevoer”, legt projectleider Marcel Dekkers uit. “Door de grote raampartijen aan de noordzijde profiteren we bovendien van veel natuurlijke lichtinval. Voor het assembleren van onze producten is een schone werkomgeving erg belangrijk. De nieuwe hal krijgt een gepolijste stofvrije vloer, waarin een stalen frame komt te liggen van 6 bij 12 meter. Zo ontstaat een vlakke ondergrond waarop we onder andere machines en frames zuiver kunnen opbouwen en afstellen. Dit principe pasten we eerder al toe in onze las- en projecthal.” Een andere aanwinst in de assemblagehal is de bovenloopkraan. Deze is voorzien van twee loopkatten, en de kraan is overal in de hal inzetbaar. Het totale hijsvermogen is 10 ton: een verdubbeling van de huidige capaci-

teit. Een multifunctionele overkapping boven een betonvloer vormt de verbindende schakel tussen de projecten assemblagehal. Hier kunnen de geproduceerde machines en

onderdelen worden opgeslagen voor ze op transport gaan. www.slb-group.nl

Nieuwe markten voor Elan De komst van een E6x ponscentrum van Prima Power heeft nieuwe markten geopend voor Elan in Varsseveld, fabrikant van daken wandsystemen en toeleverancier van plaatwerk producten en profielen. Steeds vaker bieden investeringen ter vervanging van bestaande machines ook kansen om het afzetgebied te verbreden of te verdiepen, omdat de onderhavige technologie intussen verder is geëvolueerd. De nieuwe machine is niet alleen productiever, rendabeler en beter bedienbaar, maar opent ook andere markten omdat economisch bewerkingen uitvoerbaar zijn waartoe de voorgangster niet in staat was. Het nieuwe E6x ponscentrum van Prima Power bij Elan is een typisch voorbeeld uit die categorie. Door de veelzijdige bewerkingsmogelijkheden, de hoge productiviteit en de precisie kan de nieuwe machine worden ingezet voor de productie van plaatdelen die voorheen niet of niet rendabel

Kenmerkend voor de constructie van het multifunctionele Ex6-ponscentrum is het O-frame dat voor stabiliteit en daarmee voor precisie zorgt.

te maken waren. Daardoor kan de onderneming nieuwe marktsegmenten betreden. Elan ontwerpt, levert en monteert het bedrijf daken wandconstructies voor met name de industriële en zakelijke markt in Nederland, Duitsland en Engeland. De plaatzetterij levert onderdelen voor de eigen daken wandsystemen en fungeert daarnaast als toeleverancier voor derden. www.primapower.com

Allround vakman in één pittig jaar

Ard Hofmeijer, Adviseur Plaat- en Lasbewerking bij Stodt: “We bieden een complete plaatwerkopleiding aan, die uniek is in Nederland.”

Het zijn lange dagen voor Chiel Alferink van Disselhorst Metaal en Peter du Bois en Joey Poelarends van Jansen Poultry Equipment. Sinds februari zijn ze elke maandag van 9.00 tot 20.30 uur hard aan het werk in het applicatiecentrum voor Plaat- en Lasbewerking bij Stodt Toekomsttechniek in Hengelo, waar ze als eersten de sprint opleiding BBL 3 Allround plaatwerker CNC volgen. De pittige maandagen in Hengelo zijn de moeite echter meer dan waard: binnen een jaar kunnen de drie cursisten complexe samengestelde producten van diverse soorten plaaten profielmaterialen produceren met behulp van CNC gestuurde productiemachines.

Stodt biedt op het gebied van verspaning al een aantal jaren een 1-jarige sprintopleiding op BBL-3 niveau aan. Sinds begin vorig jaar beschikt het kenniscentrum in De Gieterij in Hengelo (waar ook het ROC van Twente is gehuisvest) echter tevens over een uitstekend geoutilleerd plaatbewerkingscentrum. Dankzij samenwerking met Trumpf Nederland is dit ingericht met moderne CNC plaatbewerkinsmachines: een vlakbedsnijlaser TruLaser 1030, een TruPunch 1000 ponsnibbelsnijmachine en een (ergonomische) TruBend 7036 kantbankmachine. Elk vraagstuk Bij de inrichting en de opzet van dit centrum heeft Frans Hutten een belangrijke rol gespeeld. Nu hij met pensioen is, is zijn werk overgenomen door Ard Hofmeijer en Arjan Morsink, die allebei bij Stodt in dienst zijn als Adviseur Plaat- en Lasbewerking. Het applicatiecentrum voor Plaaten Lasbewerking is sinds begin 2012 in gebruik. Geïnteresseerde bedrijven kunnen hier voor elk vraagstuk op plaatbewerkingsgebied terecht, of het nu gaat om de aanschaf van een lasrobot, het opleiden van personeel of een opdracht op het gebied van lasersnijden, pons-/nibbelen en kanten; seriegroottes van enkelstuks tot maximaal 50 stuks per opdracht kunnen in het applicatiecentrum worden uitgevoerd. Chiel Alferink, Disselhorst Metaal

Chiel Alferink, (achterin), Peter du Bois (linksvoor) en Joey Poelarends aan het werk in het theorielokaal. Zij zijn de eersten die de sprint opleiding BBL 3 Allround plaatwerker CNC volgen.

“Ik ben door mijn werkgever op deze cursus gewezen. Hij ziet wel potentie in mij. Ik bedien nu zo’n twee jaar de lasersnijmachine, maar ben straks overal inzetbaar. Dat lijkt me wel wat. Wellicht dat ik in de toekomst naar de tekenkamer kan gaan. De opleiding bevalt me goed. Je krijgt wel iedere week huiswerk mee. Dat is best redelijk zwaar, maar het is ook logisch, omdat de hele opleiding maar een jaar duurt.”

Joey Poelarends, Jansen Poultry Equipment “Mijn werkgever heeft me gevraagd deze opleiding te volgen. Hij ziet het blijkbaar wel zitten in mij. Daar ben ik natuurlijk blij mee. Ik zit nu nog achter de kantbank en sta af en toe bij de ponslaser. Ik wil graag hogerop komen in het bedrijf. Bijvoorbeeld ploegleider worden of op de tekenkamer gaan werken. De opleiding loopt soepel, al duurt de maandag wel lang. Het huiswerk kost me ongeveer vier uur per week. Dat is goed te doen.” Drie onderdelen Het heeft wel even geduurd voordat de sprint opleiding kon worden aangeboden. Er was namelijk geen lesstof. “Veel meer dan de handleidingen voor de machines hadden we eigenlijk niet”, zegt Hofmeijer. “We hebben alles zelf moeten ontwikkelen.” Al het lesmateriaal is bijeengebracht in een dikke syllabus. De sprint opleiding BBL 3 Allround plaatwerker CNC is opgebouwd uit drie onderdelen. De eerste negen weken staan in het teken van lasersnijden, daarna volgen negen weken kantbanktechniek en tot slot negen weken ponsnibbelen. Elk onderdeel wordt afgesloten met het maken van een werkstuk in de praktijk. Gedurende alle drie perioden volgen de cursisten tevens lessen in verbindingstechniek. Stodt beschikt namelijk ook over vijftien lasboxen voor MAG/TIG lassen. De cursisten leren MIG/MAG/ TIG lassen, lijmen en bouten. Zelfs laserlassen kan in het lesprogramma worden opgenomen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de faciliteiten van het Laser Applicatie Centrum (LAC) in het nabijgelegen Enschede. “Zo kunnen we complete plaatwerkopleiding aanbieden, die uniek is in Nederland”, aldus Hofmeijer. Veel praktijk De sprint opleiding bestaat voor 70 procent uit praktijk en voor 30 procent uit theorie. Er wordt gebruik gemaakt van de zogeheten ‘blended learning’ methode. Dit is een combinatie van online leren aangevuld met klassikale praktijklessen. De theorie wordt aangeboden via het online leren platform van Stodt, dat naast tekst veel gebruik maakt van interactief materiaal. De deelnemers leren de theorie thuis, in hun eigen tempo. Hierdoor kunnen de klassikale lessen volledig worden besteed aan de praktijk. Er is veel ruimte voor vragen rondom actuele praktijksituaties en het uitwisselen van tips en trucs bij bepaalde vaardigheden. Door te controleren of de cursisten de lesstof ook begrijpen kunnen de docenten (allemaal gecertificeerde trainers) ingaan op de zaken die extra aandacht behoeven. Er is alle tijd om in te gaan op de praktische toepassing van hetgeen men geleerd heeft. Bij Stodt is er wat dat betreft sprake van een ideale situatie: het theorielokaal ligt pal naast de ruimte waar de machines staan. De cursisten kunnen direct op de machine testen of bijvoorbeeld een snij-file die ze hebben gemaakt correct is.

Peter du Bois beoordeelt de kwaliteit van het onderdeel dat hij heeft gesneden.

Voor wie? De sprintopleiding is vooral bedoeld voor medewerkers die reeds werkzaam zijn in een plaatwerkbedrijf, maar die verder moeten worden geschoold. Ook deelnemers vanuit vakvreemde gebieden kunnen na een instromingstoets via een schakelprogramma klaargestoomd worden voor deelname aan de Sprint BBL 3. Hofmeijer weet zeker plaatwerkbedrijven in Nederland belangstelling hebben voor deze sprint opleiding. Om de productie van steeds complexere producten in vaak kleine series zo efficiënt mogelijk te kunnen laten verlopen, is er immers grote behoefte aan allround vakmensen, die kennis hebben van het hele productieproces. Volgens Hofmeijer is het voor werkgevers interessant om Stodt voor de opleiding in te schakelen. De bruto kosten voor de 1-jarige opleiding bedragen bijna 13.000 euro per cursist. Maar door fiscale tegemoetkomingen van de overheid en scholingsbijdragen vanuit de metaalsector (OOM) zijn de netto kosten ongeveer 5500 euro. Hofmeijer: “Voor dat geld krijg je als werkgever een allround plaatbewerker in je bedrijf met een landelijk erkend diploma en bovendien twee NIL–lascertificaten. Je hebt zelf geen gecertificeerde opleider nodig, je hoeft geen productiecapaciteit beschikbaar te stellen om de cursisten te laten oefenen en je hebt geen materiaalkosten. Wij beschikken over de machinecapaciteit om volle bak te kunnen opleiden.” Stodt start in september met een tweede groep. Hofmeijer rekent er op dat deze wat groter zal zijn dan de eerste groep. “Voor zo’n eerste keer is drie cursisten ideaal, omdat we dan de kinderziekten er goed uit kunnen halen, maar op den duur is het natuurlijk te weinig. Twaalf cursisten zou een mooie omvang zijn, daar zitten we bij het verspanen ook op. Dat moet haalbaar zijn, gezien de omvang van de plaatbewerkingsindustrie in Nederland. Maar het zal niet vanzelf gaan, omdat men deze manier van opleiden niet gewend is. Wat dat betreft zullen we de plaatbewerkingssector wakker moeten schudden.” www.stodt.nl

Peter du Bois, Jansen Poultry Equipment “Ik ben voorman en werk nu 3 jaar bij Jansen Poultry Equipment. Van plaatbewerking had ik helemaal geen kennis omdat ik vooral in de lasconstructies zit. Maar het lassen wordt minder; alles wordt zetten en bouten omdat dat efficiënter is. Het niveau van deze cursus is prima. Je leert veel van allerlei aspecten van plaatbewerking. Je maakt lange dagen, maar dat is goed te doen, omdat ook de voorzieningen voor eten en drinken uitstekend zijn.”

Joey Poelarends buigt een stukje plaat op de kantbank. Chiel Alferink kijkt over zijn schouder mee.

Ter Horst Machine Transport B.V. is onderdeel van Jan van Dam Machine Transport B.V.

WILGENWEG 20, 3421 TV, OUDEWATER, TEL.: +31 (0)315 - 341 155 E-MAIL: INFO@TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

WWW.TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

PROBLADE STERK IN AUTOGEEN EN PLASMA SNIJDEN

3_adv_PB_nieuws_90x130mm_Horst.indd 1

16-2-2010 13:24:18

De ProBlade kan uitgerust worden met autogeen en/of plasma snijtechnologie met een maximum van 4 branders. Deze machine is bedoeld voor recht snijden en markeren, voor werkoppervlakken tot 3 m breed en 12 m lang. Werkbreedte

1500, 2000, 2500, 3000 mm

Max snelheid

18 m/min

Plasma

tot 280 A

Autogeen

met 1 brander tot 150 mm dik met 4 branders tot 75 mm dik

Product informatie • Hoge efficiëntie, robust en lange levensduur • Dubbelzijdige aandrijving • Is uitgerust met de modernste CNC Messer Global Control sturing • Heeft een pre-geconfigureerde MesserSoft Omniwin Standard software installatie • De beste Messer ‘ALFA’ autogeen brander

Bezoek de website www.problade.info

Thema ERP leeft enorm in de branche

Een goed werkend ERP-pakket is essentieel voor een efficiënte productie in de dagelijkse plaatwerkpraktijk.

De Federatie Metaalplaat (FDP) krijgt steeds vaker vragen van bedrijven die hun ERP-pakket willen aanpassen of vernieuwen. Daarom organiseert de FDP samen met het onafhankelijke adviesbureau IPL Advies op 18 juni de bijeenkomst ‘ERP voor plaatwerkbedrijven’. “Uit de signalen die we krijgen stellen we vast dat ERP echt leeft in de plaatwerkwereld”, zegt FDP-directeur Frederik Lodeizen. “Zeker door de moeilijke marktsituatie worstelen veel ondernemers met hun pakket. Ze kunnen bijvoorbeeld niet meer uit de voeten met hun bestaande ERP-pakket omdat ze een grote klant verliezen, waardoor ze hun productiecapaciteit anders willen gaan inrichten en andere keuzes maken. Dat beïnvloedt de basissetting en daarmee ook de eisen waaraan het ERP systeem moet voldoen. Of het pakket is verouderd; men wil meer digitaliseren en kan er onvoldoende mee uit de voeten. Of men heeft met eigen IT-mensen nadere invulling gegeven aan de ERP-software, die dan op zeker moment niet meer werkt. Of het eigen businessmodel is veranderd, of de koppeling tussen ERP en CADCAM verloopt niet goed. Met al dat soort kwesties kloppen ze bij ons aan.” Enquête De FDP kan zulke vragen zelf niet echter aan. Het onderwerp ERP valt volgens Lodeizen niet in het traditionele aandachtsveld van de ketenorganisatie op het gebied van metaalplaat en buis. “We zitten toch meer echt in de techniek.” Daarom heeft de FDP het initiatief genomen om een themamiddag te organiseren. De bedoeling is om de reeds bestaande kennis en ervaring te delen. Hierbij is IPL Advies, een onafhankelijk adviesbureau met ruime ervaring op het gebied van ERP-onderzoek, -selectie en –implementatie, gevraagd om hieraan invulling te geven. Ter voorbereiding op deze sessie is een enquête gehouden bij plaatwerkbedrijven om zicht te krijgen op hun situatie en hun plannen. De uitkomsten van dit onderzoek zijn gebruikt om het programma van de bijeenkomst vorm te geven.

Programma De bijeenkomst ERP voor plaatwerkbedrijven wordt gehouden bij de FDP in Nieuwegein (Metaalunie-gebouw) op 18 juni van 14.00u – 17.30u. De middag wordt verzorgd door Rob Geilleit en Ruud Smetsers, adviseur bij IPL Advies, en het programma ziet er als volgt uit: 13.30u Ontvangst 14.00u Wat is er uit de inventarisatie gekomen Welke typen bedrijven hebben gereageerd, welke activiteiten verrichten zij, wat is hun automatiseringssituatie en wat zijn hun plannen m.b.t. ERP. Welke informatiebehoefte hebben de bedrijven. 14.20u Wat is ERP en wat kunt u ermee bereiken, welke systemen zijn er Wat zijn redenen om ERP te gaan gebruiken en wat voor gevolgen heeft het voor uw bedrijf? Wat voor investering is ermee gemoeid ? Welke systemen worden zoal gebruikt in de sector en wat zijn hun voornaamste karakteristieken. 15.00u Hoe selecteert u en wat komt er bij een implementatie kijken Er wordt een stappenplan gepresenteerd voor ERP-selectie. Daarnaast wordt een indruk gegeven van wat een ERP-implementatie inhoudt. 15.45u Pauze 16.00u Uitwisseling van ervaringen In een aantal groepen worden de ERP-ervaringen van de aanwezigen gedeeld, onder leiding van de heren Lodeizen, Geilleit en Smesters. De belangrijkste conclusies worden plenair teruggekoppeld. 16.45u Gezamenlijke vervolgactiviteiten Er wordt een aantal mogelijke gezamenlijke vervolgactiviteiten gepresenteerd. De belangstelling hiervoor zal worden gepeild. 17.15u Afsluiting Deelname/aanmelding Deelname aan deze netwerkdag is gratis voor FDP-leden. Niet-leden betalen € 70,-. Belangstellenden kunnen zich aanmelden voor deze bijeenkomst via info@fdp.nl of telefonisch: 030 – 600 00 05.

Nieuwe buislaser Zantech kent geen beperkingen meer

Twaalf jaar geleden had Zantech met de installatie van de Mazak 3D Fabri Gear 300 buislaser een dijk van een primeur. Begin dit jaar heeft de geschiedenis zich herhaald. Als eerste plaatbewerkingsbedrijf ter wereld heeft de toeleverancier in Oss de beschikking gekregen over de opvolger van deze machine: de Mazak 3D Fabri Gear MKII 400. De gebruikerservaringen van Zantech zijn door de engineers van de Japanse machinebouwer gebruikt om de prestaties van het nieuwe model flink op te schroeven. Zantech is een bedrijf dat continu voorop wil lopen in lasersnijtechniek. Normaal gesproken blijft een lasersnijmachine niet langer dan 5 jaar, om daarna te worden vervangen door een nieuw model. De eer-

ste Fabri Gear buislaser heeft het echter 12 jaar volgehouden. Dat zegt natuurlijk iets over de kwaliteit van de machine. “Maar”, zegt Zantech-directeur Bart van der Zande eerlijk, “ik kon ook niet eerder een goede vervanger vinden.” Hij was al enkele jaren op zoek naar een opvolger, want de oude machine was eigenlijk al lang niet meer ‘Zantech-like’. “Veel te langzaam”, aldus Van der Zande. “We ergerden ons aan diverse dingen en liepen tegen beperkingen aan qua diameters en buislengten.” De oude machine sneed buis- en kokermateriaal tot een diameter van 300 mm en 200 x 200 mm vierkant tot maximaal 6 meter lengte. De nieuwe machine snijdt diameters tot 406 mm en maximaal 300 x 300 mm vierkant in lengten tot 15 meter.

Brede range van buis- en kokermateriaal De 3D Fabri Gear 220 - 400 Mk II buislaser snijdt een brede range van buis- en kokermateriaal, zowel rond, vierkant, rechthoekig als driehoekige vormen. De machine bewerkt ook I- en H- balken, C-kanalen en hoeken, en klantspecifieke vormen in staal, aluminium en RVS. Daarmee is hij geschikt voor diverse industrieën. Zowel het model met de 2.5 kW als dat met de 4 kW resonator is uitgerust met een hoognauwkeurige 6-assige laser. Standaard in 8 meter met als opties 12 en 15 meter. Hierdoor kan het nieuwe snijsysteem volgens Mazak groter, langer, dikker en zwaarder materiaal handelen dan vergelijkbare machines. Mazak Optonics stelt dat de 3D Fabri Gear Mk II 10 procent snellere cyclustijden bereikt dankzij verbeteringen in de volgordebepaling en de gelijktijdig met het snijden plaatsvindende operaties voor de be- en ontladingscycli. Is het materiaal eenmaal in het laadstation geplaatst, dan voert de machine de materiaalhandling, het 3D lasersnijden en het ontladen van het gesneden materiaal automatisch uit. De 3D Fabri Gear Mk II is uitgerust met een milieuvriendelijke laserbron,

De 3D Fabri Gear 220 - 400 Mk II buislaser snijdt een brede range van buis- en kokermateriaal, zowel rond, vierkant, rechthoekig als driehoekige vormen.

die de gasconsumptie met 50 procent en het gebruik van elektriciteit met 10 procent vermindert. Alle lasersnijmachines van Mazak Optonics worden geproduceerd in een ISO 14001 gecertificeerd proces.

De 40 ton wegende Fabri Gear neemt in totaal 40 bij 10 meter in beslag.

Praktijkervaringen Van der Zande herinnert zich dat hij in 2007, toen hij bij Mazak in Japan was voor de aankoop van drie nieuwe vlakbedlasersnijmachines, al eens heeft gesproken over een opvolger van zijn 3D Fabri Gear buislaser. Een grotere en verbeterde versie. Daar zou aan gewerkt worden, maar dat heeft toch heel wat voeten in de aarde gehad. Van der Zande snapt dat wel. “Het is een dure machine, die je niet op elke hoek van de straat kunt verkopen. Ik begrijp heel goed dat de prioriteiten van Mazak elders lagen.” Toch heeft Mazak de handschoen uiteindelijk wel opgepakt. En daarbij hebben de engineers gretig gebruik gemaakt van de praktijkervaringen van Zantech met de eerste machine. Zeker drie keer hebben ze in Oss de afgelopen jaren een delegatie uit Japan over de vloer gehad. Alles is gefotografeerd, gefilmd en opgeschreven. Eén besturing Dat heeft heel wat verbeteringen opgeleverd. Allereerst in de besturing. De nieuwe Fabri Gear heeft nog maar één besturing (Fanuc besturing met Mazak toetsenbord), daar waar de oude machine er twee had: één voor het snijden en één voor het beladen en ontladen van het buismateriaal. Dat was funest voor de snelheid omdat beide besturingen continu

met elkaar aan het communiceren waren. De ene besturing moest vaak wachten tot de andere een bepaalde handeling had uitgevoerd, hetgeen resulteerde in veel wachttijden. Een ergernis bij Zantech was ook het tijdverlies dat optrad doordat de vierklauw voor het laden van de buis/koker in zijn positie bleef staan als hij de buis/koker eenmaal had losgelaten en maar bleef wachten tot het gesneden product aan de ontlaadzijde compleet was weggelegd. Bij de nieuwe machine pendelt de klauw direct naar de positie die hij moet innemen om een volgende buis/koker te kunnen laden. Belangrijk punt is ook dat de piercingtijden een stuk korter zijn geworden. Een andere belangrijke verbetering is de Restart mogelijkheid. Vroeger bevatte de software deze niet, waardoor de operator wel het snijproces kon stoppen als er iets mis ging, maar daarna niet meer kon herstarten. Bij de nieuwe machine kan hij teruggaan naar het punt waar het nog net niet fout ging. “Zeker bij de buizen die we op deze machine snijden is dat van groot belang met het oog op materiaalverlies”, aldus Van der Zande. “Het materiaal kost soms wel 50 tot 100 euro per meter. We hebben in het verleden regelmatig voor honderden euro’s in de afvalbak kunnen gooien. En erger nog: ik heb ook wel eens klanten moeten bellen dat ik hun materiaal had verknalt. Dat is nu opgelost.”

De nieuwe Fabri Gear heeft nog maar één besturing. De oude machine had er twee: één voor het snijden en één voor het beladen en ontladen van het buismateriaal, hetgeen funest was voor de snelheid.

ASER

achines ) CO2 , slab of fiber 1500 mm 2000 mm maat 36 m bij 3 m t high end machines motoren

TheLASER machines

) CO2 , slab of fiber TheLASER

TheBEND • Servo-elektrische kantbanken, sneller en accurater

TheLASER

• Buigautomaten met verschillende

graad van automatisatie: TheBEND ou à fibre (2 kW - 5 kW) CO , slab Fast Bend 3000 mm par 1500 mm 4000 mm parBending 2000 mm Cell TheBEND Format maxi 36 x 3 m servo-électriques, Moteur linéaire équipant Express Bender• Plieuses plus rapides et plus précises toute la gamme

TheLASER

• Machine découpe laser 2D

TheBEND 2

• 2D lasersnijmachines

achines (2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber mm bij mm ) CO3000 of 1500 fiber 2 , slab

4000 mm bij 2000 mm Maximaal formaat 36 m bij 3 m chinesEntry level tot high end machines met lineaire motoren

• 2,5D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber

onnen, • 3Dsoftware lasersnijmachines (2 kW–5 spare partskW) CO2 , slab of fiber

ThePU

TheBEND

TheBEND • 2.5D machine découpe laser

(2 kW - 5 kW) CO2, slab ou à fibre

• 3D machine découpe sneller enlaser accurater

niveaux d’automatisation : Fast Bend Cellule de pliage Express Bender

Buigautomaten tot 3.250 mm

(2 kW - 5 kW) CO2, slab ou à fibre

• Servo-elekrische

• Pons-hoekschaar ThePUNCH

Pons-laser comb

ThePUNCH • 2500 bij 1250 m

• Panneauteuses avec différents

• Nuttige buiglengtekantbanken, voor • Servo-elektrische

ThePUNCH

• Poinçonneuses servo-électriques • Combinés poinçonneuse-cisaille

3000 bij 1500 m

Combinés poinçonneuse-laser

• Longueurs de pliage pour • Machine• perçage laser Buigautomaten met verschillende • 2500 x 1250 ou herposit ThePUNCH (zonder les panneauteuses 3000 x 1500 graad Alle machines volledigjusqu’à 3250 mm • Combiné laser van automatisatie: • Servo-elekrische ponsmachines (sans repositionnement) Fast Bend servo-elektrisch • Toutes les machines • Propre source, logiciel, • Tourelle modifiable selon Bending Cell Flexibelste de type servo éléctrique • Pons-hoekschaar pièces détachées et SAV combinaties turre vos besoins Express Bender Pons-laser combinaties aan uw noden

•

• Laserboormachines

• Nuttige buiglengte voor

• Lasercombi’s

• Alle machines volledig

Buigautomaten tot 3.250 mm servo-elektrisch

• Eigen laserbronnen, software en service én spare parts

• 2500 bij 1250 mm of

3000 bij 1500 mm (zonder herpositioneren)

•

Meest flexibele turret in te delen naar uw wensen

Prima Power Benelux NV Leenstraat 5 • B-9810 Nazareth, Belgium • t. +32 9 382 90 30 f. +32 9 382 90 31 info.benelux@primapower.com • primapower.com A4 Ned+Fr.indd 2

04-01-2012 09:18:3

Prima Power Benelux NV Power •Benelux Leenstraat 5 • B-9810 Nazareth,Prima Belgium t. +32NV9 382 90 30 f. +32 9 382 90 31 12 info.benelux@primapower.com • primapower.com info.benelux@primapower.com • primapower.com

Graveren en tappen Andere verbeteringen zijn dat Zantech het buismateriaal nu veel makkelijker kan graveren. Dat kon vroeger alleen met een omweg, nu is het een standaard optie in de software. Ook is de nieuwe machine uitgerust met een mechanische tapunit. Dit is met name interessant voor grote lange producten, welke moeilijk te bewerken zijn met een handmatige tapmachine. Het nieuwe automatisch lengtemeetsysteem is ervoor om vooraf de exacte lengte van de te snijden lengte te kunnen bepalen. Mazak levert de nieuwe 3D Fabri Gear MKII met een 2,5 kW of een 4 kW laserbron. Zantech heeft gekozen voor de 4 kW bron. “Ik wil wel lekker door 15 of 20 mm materiaal heen kunnen snijden” verklaart Van der Zande. Vernieuwde hal De oude Mazak buislaser stond in de zelfde hal als de andere buislasers. Voor deze nieuwe Mazak is echter een aparte hal vrijgemaakt. De machine is geplaatst in een bestaande hal, waarvan het dak met 4 meter is verhoogd. Dat was nodig om er een 5 tons bovenloopkraan in te kunnen hangen. De hal is voorzien van nieuwe hoogfrequente verlichting, een nieuwe lichtstraat en een nieuwe trafo voor extra vermogen. De fundatie hoefde niet aangepast te worden. Qua omvang en gewicht vergelijkbare machines moeten vaak voor een deel de grond in, maar dat wilde Van der Zande niet. “Dat gaat ten koste van de toegankelijkheid van de machine en het zicht op de bewerking.” De 40 ton wegende Fabri Gear staat gewoon op de vloer en neemt in totaal 40 bij 10 meter in beslag. Het is een heel stabiele machine. Dat moet ook wel want bij het snijden van een 15 meter lange buis van rond 406 mm en 15 mm dik staal, hangt er maar liefst 2250 kilo materiaal in de machine. Duitse markt De nieuwe machine is begin februari gearriveerd op in totaal acht vracht-

De machine is uitgerust met een mechanische tapunit. Dit is met name interessant voor grote lange producten, welke moeilijk te bewerken zijn met een handmatige tapmachine.

wagens. Zes weken later draaide Zantech al productie. “De hele installatie, inclusief software- en machinetraining en proefdraaien is vlekkeloos verlopen”, zegt Van der Zande. “Maar ik had niet anders verwacht. We hebben al 25 jaar een goede relatie met Mazak." Zantech verwacht nog wat extra werk binnen te kunnen halen doordat de nieuwe machine grotere diameters en langere lengtes kan bewerken. De toeleverancier richt zich daarbij, naast het bestaande werk, onder meer op de bouw, olieraffinaderijen en leidingwerk. Van der Zande noemt ook de framebouw, omdat die nauwkeurigheden nodig heeft, die met plasma of autogeen snijden niet haalbaar zijn. Behalve de Benelux, richt Zantech zich ook op Duitsland. Volgend jaar wil de toeleverancier misschien gaan deelnemen aan de internationale vakbeurs Tube in Düsseldorf. “We gaan onze nieuwe mogelijkheden zeker in Duitsland promoten”, aldus Van der Zande. “Met deze machine moeten we verder kijken dan Nederland.” www.zantech.nl www.mazak.eu

De robuuste machine is heel stabiel. Dat moet ook wel want bij het snijden van een 15 meter lange buis van rond 406 mm en 15 mm dik staal, hangt er 2250 kilo materiaal in de machine.

ARENDSEN PLAATWERK BV Profiel Specialist

Een ijzersterk pro el Arendsen Plaatwerk is een veelzijdig toeleverancier binnen het metaalsegment. Haar producten, in diverse materiaalsoorten, klein of groot van formaat, enkel of in serie, vinden hun weg naar tal van marktsegmenten.

LASERSNIJDEN Continueproces Continueproces

6000 x 2000 x 5 kw 3000 x 1500 x 3 kw

COMBI PONS-LASER

Continueproces 6000 x 2000 x 2,4 kw CNC ponsen 8000 x 1250 x 6 Knippen 8000 x 6 Kanten 8000 x 500 t Buigen Autom. Cel 8000 x 1500 x 6 Lastechnieken/ Assemblage

Adres

De Stenenmaat 6 postbus 5, 7070 AA Ulft

Tel. Fax

(31)0315-69 56 00 (31)0315-69 56 05

E-mail Website

info@arendsen-plaat.nl www.arendsen-plaat.nl

Lasersnijden 6000 x 2000 x 20 mm Robotkanten 4000 x 150 ton

3, 4 en 5 september 2013 13.00-21.00 uur | Evenementenhal Hardenberg

Dé vakbeurs voor de technische industriële branche

Dè vakbeurs voor de verspanende en niet-verspanende industrie

De combinatie van TIV en METAVAK Hardenberg biedt een compleet platform voor de technische industrie. Het is de ideale gelegenheid om uw netwerk uit te breiden.

Heeft u interesse in deelname of een bezoek aan deze vakbeurzen? Bekijk dan onze website voor meer informatie of neem contact op met de beursorganisatie.

Evenementen

HAL

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

Evenementenhal Hardenberg Energieweg 2 7772 TV Hardenberg T 0523 - 28 98 98 F 0523 - 28 98 00 I www.evenementenhal.nl E hardenberg@evenementenhal.nl

Ons evenement.

UW MOMENT.

BOZ-App: bepaal uw risico in 50 vragen De BOZ Group heeft op de Hannover Messe een App geïntroduceerd waarmee klanten hun risico in de supply chain kunnen reduceren. Aan de hand van gerichte vragen wordt de klant door de App geleid. Op ’s werelds grootste industriebeurs in Hannover werd de Quick Scan versie gedemonstreerd. De definitieve versie van de App bevat vijftig vragen en beleeft op 1 juni zijn première beleeft. “In de vragen zit 40 jaar van onze kennis op het gebied van plaatbewerking verwerkt”, zegt Corné van Opdorp, managing director van de BOZ Group in Bergen op Zoom. “Daarnaast baseren we ons op de 5.000 FMEA-analyses over vijf jaar productie die we hebben gedaan. Met deze kennis kunnen we onze klanten een unieke set engineering diensten en industriële productieconcepten voorleggen. In de app kunnen ze hun eigen Risk/Ratio Benefit index vaststellen.” Strategische keuze Volgens Van Opdorp maakt elke klant een eigen strategische keuze tussen zekerheid en risicoafweging, kosten en kwaliteit, prijs en levertijd en voorraadbeheer en ramp-up/ramp-

down behoeften. “Vaak zijn die keuzes opgenomen in een beleid - zie bijvoorbeeld de QLTC vragen van de elektronicasector - maar kent men niet de coëfficiënt van de toeleverancier bij die specifieke kwaliteitsafweging. Na een diepgaande analyse van de BOZ methoden, het BOZ machinepark en de BOZ werkwijze kunnen wij die Risk/Ratio nu snel bieden met behulp van de App.” Dienstenpakket “Een afkeurpercentage kan bijvoorbeeld standaard liggen op 3 procent, maar om die 3 procent vast te stellen moet je kosten maken”, vervolgt Van Opdorp. “Er zijn vele opties afhankelijk van markt, complexiteit, kosten per product, lead time en logistiek of je die 3 procent al dan niet naar 0 procent wilt reduceren. Met de uitkomsten van de App leggen we de klant een dienstenpakket voor dat gericht inspeelt op zijn specifieke behoeften.” De zogeheten BOZ RQ-Index (Risico Quotiënt) biedt een spreiding van nul diensten voor eenvoudige monodelen tot gerichte Zero Defect garantiediensten van engineering tot voorraadbeheer en van upgrade productieproces tot verpakkingsontwerp voor krasvrij transport.

Goldene Tulpe De lancering van de App stond begin april centraal in de presentatie van de BOZ Group in het NEVAT-collectief op de Hannover Messe. Hiermee won de toeleverancier uit Bergen op Zoom de Goldene Tulpe voor de meest aansprekende stand in het collectief. Volgens de jury werd de vernieuwende uitstraling en frisse boodschap helder gecommuniceerd in het nieuwe concept van BOZ. De jury noemde het opvallend dat de vormgeving van de stand perfect aansloot bij de boodschap in alle communicatiemiddelen. De moderne app voor het vaststellen van het risicoprofiel van klanten in de supply chain, werd daarbij specifiek genoemd. De Goldene Tulpe is een initiatief van NEVAT (Netwerk van Ambitieuze Toeleveranciers) die met deze prijs de Nederlandse deelnemers wil stimuleren om aandacht te schenken aan de voorbereiding op hun deelname aan de Hannover Messe en aan de esthetiek en functionaliteit van de stands. United Springs werd tweede en Brinks Metaalbewerking derde. www.bozgroup.nl

Corné van Opdorp (midden) van de BOZ Group toont de Goldene Tulpe, de beloning voor de mooiste stand in het NEVAT-collectief op de Hannover Messe. Links Joop Bökkerink van United Springs (tweede) en Peter Beernink van Brinks Metaalbewerking (derde).

Van Dijk-Inpijn blijft investeren in nieuwe techniek

Algemeen directeur Gert-Jan Inpijn (rechts) en technisch directeur Dirk van Dijk: “We kunnen nu stevig investeren, omdat we 28 jaar lang zuinig zijn geweest. Dat komt nu goed van pas.”

Vijf jaar geleden was 40 procent van de omzet van Van Dijk-Inpijn in Arkel gerelateerd aan de bouwsector. Inmiddels is dat aandeel grotendeels afgebouwd, op enkele kennisintensieve projecten en geveltechniek na. Algemeen directeur Gert-Jan Inpijn en technisch directeur Dirk van Dijk hebben hun bedrijf nu ingericht op de toelevering van metaalproducten en -projecten. “We hebben de afgelopen jaren door geïnvesteerd en even niet naar de winst gekeken.” Van Dijk en Inpijn zijn in 1985 met hun bedrijf gestart. De werkzaamheden bestonden in de beginperiode voornamelijk uit klein constructiewerk en reparatiewerk. Tegenwoordig is Van Dijk-Inpijn een veelzijdig metaalbewerkingsbedrijf dat hoogwaardige kwaliteitsproducten maakt. Dat gebeurt met zo’n veertig medewerkers in een pand met een totale bedrijfsoppervlakte van 5.000 vierkante meter aan de Vlietskade in Arkel. Engineering De organisatie bestaat uit vier businessunits: Engineering, Plaatbewerking, Verspaning en Geveltechniek. Hiermee richt Van Dijk-Inpijn zich op innovatieve producten en metaalbewerkingstechnieken. “We maken veel machinepakketten”, zegt Van Dijk. “Helemaal compleet, inclusief assen, plaatwerk en frames.” De afdeling engineering kan klanten bij complexe vraagstukken en de ontwikkeling van nieuwe producten met raad en daad bijstaan. Dankzij het gebruik van SpaceClaim en Autodesk Inventor kunnen klanten al in

een vroeg stadium van de productontwikkeling worden voorzien van 3D-impressies en detailtekeningen en kunnen prototypes worden gemaakt die al voor 90 procent kloppen. Deze efficiënte werkwijze betekent lage kosten en korte doorlooptijden; niet alleen voor nieuwe producten, maar ook voor het redesign van bestaande producten. Automatiseren Het creëren van een efficiënte werkwijze, resulterend in kostprijsverlaging en korte doorlooptijden, staat ook voorop bij de ontwikkelingen op de afdeling plaatbewerking. “We zijn het hele proces sterk aan het automatiseren”, aldus Inpijn. “Dat vergt stevige investeringen, maar die kunnen we gelukkig doen omdat we 28 jaar lang zuinig zijn geweest. Dat komt nu goed van pas. De marktomstandigheden zijn loeizwaar, maar doordat we kunnen blijven investeren in nieuwe techniek, gaan we daar steeds beter mee om.” Het minder richten op de bouw en de omschakeling naar meer toelevering van metaalproducten en projecten vraagt een andere insteek van de organisatie. De focus ligt daarbij vooral op snelheid. “Vroeger was de snelheid van de machine bepalend”, aldus Inpijn. “Tegenwoordig gaat het er vooral om dat het product van de tekening van de klant zo snel mogelijk op de machine ligt. Daar zijn onze inspanningen nu op gericht.” Lasersnijmachine De jongste investering in het machinepark is een lasersnijmachine Platino CP4000 van PrimaPower, die is geleverd door Tuwi in Winterswijk. Hij is in de plaats gekomen voor de oude lasersnijmachine,

die eveneens van PrimaPower (toen nog Prima Industrie) was. De nieuwe machine snijdt een derde sneller dan de oude laser. Maar dat is niet enige verbetering. Minstens zo belangrijk is dat er veel meer mogelijkheden zijn in de aansturing. Door de veel opener interface communiceert de Platino met de nieuwe, moderne standaarden. Van Dijk-Inpijn heeft tevens geïnvesteerd in Wicam software voor de aansturing van de lasersnijmachine. “Dat is een goede beslissing geweest”, zegt Van Dijk. “Wij doen veel projectmatig plaatwerk. Een machinepakket kan uit wel 600 onderdelen bestaan. Vroeger duurde het wel 4 à 5 uur om die allemaal gereed voor productie te krijgen, nu gaat dat in een kwartiertje door Wicam naar de laser.” De lasersnijmachine is uitgerust met een wisseltafel. Voor Van Dijk-Inpijn is dat de ideale oplossing omdat men hoofdzakelijk voor eigen productie snijdt en bijna niet voor derden. Wel worden er heel veel verschillende producten, dikten (1 tot 25 mm) en materiaalsoorten (staal, RVS en aluminium) gesneden. En vrijwel altijd zitten er vervolgbewerkingen achter; minimaal zetten, vaak ook lassen. Sinds enige tijd snijdt Van Dijk-Inpijn uitsluitend plaatmateriaal onder certificaat en is elk plaatdeel traceerbaar met software. Ook dat is gunstig voor de efficiency, maar bovendien vragen de klanten er steeds vaker om. “We doen veel in de offshore en dat is een sector waar echt alles te traceren moet zijn”, aldus Inpijn. Logische keuze Voor Van Dijk en Inpijn was de keus voor een lasersnijmachine van PrimaPower logisch. Van Dijk: “We zitten niet in topsegmenten als de elektronica en de medische sector, maar gaan wel voor kwaliteit. Deze machine past bij ons omdat we hiermee in onze klantenkring geld kunnen verdienen.”

De afdeling engineering is volledig toegerust voor het ontwikkelen van nieuwe producten. De illustratie toont een machine die is ontwikkeld om onkruid van de bodems van grachten te verwijderen.

Bovendien waren de ervaringen met de vorige lasersnijmachine uitstekend. Niet alleen met de machine zelf, maar ook met leverancier Tuwi. “We waren zeer tevreden over hun service richting onze operator. Hij wilde zelf dan ook niets anders dan een nieuwe PrimaPower.” Van Dijk-Inpijn heeft een sterke relatie met Tuwi, dat al 20 jaar huisleverancier is. Tachtig procent van de machines in de afdeling plaatbewerking is geplaatst door de Achterhoekse machineleverancier. Naast de lasersnijmachine zijn dat ook een tapmachine, uithoeker, profielwals, platenwals en een zetbank. “Wij zijn relatiemensen”, zeggen Van Dijk en Inpijn. “We zijn ooit in zee gegaan met Tuwi vanwege de passie die oud-directeur Raymond van Turnhout had voor zijn machines. Zijn gedrevenheid gaf ons vertrouwen en dat hebben ze bij Tuwi altijd waargemaakt.”

dat ze rond deze tijd hun bedrijf wel zouden verkopen. Het is echter allemaal anders gelopen. Nu zijn ze zeer gemotiveerd om door te gaan op ingeslagen weg en hun bedrijf goed door moeilijke jaren te loodsen, in afwachting van betere tijden. “Daarbij blijven we tot de laatste dag door investeren. Een andere keuze is er niet.” Het duo is blij met de keuze die is gemaakt om de activiteiten richting bouwsector sterk te verminderen. Ook als de bouw weer aantrekt, zal Van Dijk-Inpijn daar niet naar terugkeren. “De bouw is een juridische wereld geworden. Als er een kras zit op een RVS product dat je hebt geleverd, dan wordt je daarvoor verantwoordelijk gehouden, ook al zijn er tientallen bouwvakkers bij hun werk langs gelopen. De metaalsector daarentegen is een technische wereld. Je praat met relaties op een ander vlak. Er is begrip voor elkaar. Zo lang dat er is, kom je er altijd uit.”

Investeren tot de laatste dag Gert-Jan Inpijn en Dirk van Dijk dachten 5 jaar geleden, toen er nog geen crisis was,

www.vandijkinpijn.nl www.tuwi.nl

Achter het snijwerk op de laser zit vrijwel altijd een vervolgbewer- De lasersnijmachine Platino CP4000 van PrimaPower is uitgerust king; minimaal zetten, vaak ook lassen. met een wisseltafel. Voor Van Dijk-Inpijn is dat de ideale oplossing.

‘Lasrobots die exact de lasnaad kunnen volgen’

‘

Om aluminium segmenten exact te kunnen lassen en achteraf kunnen te walsen, investeerde silofabrikant Jansens & Dieperink in een lasrobotinstallatie met een Arc-Eye lasersensor: “De Arc-Eye laser-sensor heeft als enige lasnaadvolgsysteem geen last van reflecties die bij aluminium optreden. Daardoor kan de lasrobot de lasnaad exact blijven volgen, zodat de segmenten met een minimale A-hoogte voldoende sterkte hebben voor de walsbewerking.” Zorgt dat het hele lasproces optimaal verloopt Service, training en parts dicht bij huis Specialisten op las- en robotgebied Complete systemen uit één hand Snel en eenvoudig te programmeren 18

Valk Welding tel. 078 69 170 11

info@valkwelding.com www.valkwelding.com

Makes it happen

Groei minder mooi dan het lijkt

eras bold ITC

De onderzoekers merken wel op dat de marktgroei gedifferentieerd moet worden bekeken. Positief is dat de markt tegen de achtergrond van wereldwijde macro-economische problemen toch kon groeien. Negatief is evenwel dat de groei voor een belangrijk deel te maken heeft met valutaschommelingen. Omdat de euro in de loop van 2012 ten opzichte van de Amerikaanse dollar en belangrijke Aziatische valuta minder waard werd, droegen de niet-Europese markten een valuta-effect van meerdere procenten bij aan het groeipercentage. Drukt men de ontwikkelingen uit in dollars, dan bedroeg de groei van de markt voor lasermateriaalbewerkingssystemen in 2012 slechts 1 procent. Schommelingen De markt voor lasersystemen had in de loop van het jaar te maken met sterke schommelingen. Omdat lasermachines investeringsgoederen zijn, reageert de vraag hiernaar sterk op veranderingen in de verwachtingen met betrekking tot de conjunctuur. Het jaar 2012 begon in Europa met de staatsschuldencrisis en een recessie. In China begon de exportmotor te haperen, mede omdat Europa China’s belangrijkste handelspartner is. Beide regio’s vormen met een gezamenlijk aandeel van bijna 50 procent een zwaargewicht in de vraag naar lasersystemen. Daardoor waren de orders voor de laserbranche aanvankelijk aan de lage kant. In de eerste maanden van 2012 verbeterden de conjunctuurverwachtingen en begon de vraag een plus te vertonen, om tegen het eind van het jaar als gevolg van mindere verwachtingen weer af te nemen. Niettemin lagen de omzet en de stemming in de laserbranche begin 2013 op een duidelijk hoger niveau dan twaalf maanden daarvoor.

= 100 C/70M

Wereldmarkt van lasersystemen voor materiaalbewerking

= 100 Y/100M Miljarden Euro

De wereldmarkt voor lasersystemen voor materiaalbewerking heeft in 2012 een recordvolume bereikt van 7,9 miljard euro. Dat is een groei van 9 procent ten opzichte van 2011. Sinds het dieptepunt van 3,8 miljard euro in 2009, toen de lasermarkt door de financiële en economische crisis instortte, heeft het marktvolume zich meer dan verdubbeld. Dit blijkt uit onderzoek van het Zwitserse bureau Optech Consulting.

De wereldmarkt voor lasersystemen voor materiaalbewerking in miljarden euro’s.

VS: groei met dubbele cijfers Als gevolg van zeer verschillende economische ontwikkelingen in de verschillende regio’s, waren er mondiaal grote verschillen op de lasersystemenmarkt. Een duidelijke trekker voor de vraag was Noord-Amerika dat een groei met dubbele cijfers bij de standaard lasermachines liet zien en het beste jaar ooit beleefde. De records uit 2007 en 2008 werden met meer dan 25 procent overtroffen. Met een aandeel van uiteindelijk 15 procent aan de wereldwijde vraag naar lasersystemen is de invloed van Noord-Amerika op de mondiale vraag echter beperkt. Ook blijven er volgens Optech Consulting vraagtekens met betrekking tot de verdere ontwikkeling van het nieuw ontdekte ‘Made in the USA’, dat vorig jaar niet alleen de vraag naar lasersystemen maar ook die naar werktuigmachines opdreef. Nog steeds is onduidelijk of dit een langdurige trend is of dat het gaat om een cyclische ontspanning als gevolg van het goedkope geld. De Europese markt voor lasermachines bleef op een gelijk niveau. Een positieve ontwikkeling van de vraag was zien in Engeland en de meeste landen in Oost-Europa, terwijl de markt in de door recessie geplaagde landen in ZuidEuropa verder afnam ten opzichte van het ook al zwakke 2011. In Azië was Korea de motor voor groei, terwijl China licht positief was en Ja-

pan stabiel. Ondanks alle internationalisering is voor de meeste Europese producenten de thuismarkt nog steeds de belangrijkste. Daarmee waren hun uitgangspunten in 2012 in de wereldwijde vergelijking gemiddeld slechter. Niettemin realiseerden veel Europese laserfirma’s een omzetplus, niet in de laatste plaats door hogere verkopen in Amerika en Azië. De consumentenelektronica was in 2012, net als in de jaren daarvoor een belangrijke aanjager voor groei in de lasermarkt. Zo worden voor de productie van de zeer gevraagde smartphones en tablet-pc’s in belangrijke mate laserproductiemethoden ingezet. Een andere aanjager van groei was de automobielindustrie, waar vooral het lassen en snijden met lasers steeds meer ruimte inneemt. Het toepassingsbereik van de lasermateriaalbewerking is in de laatste jaren sterk toegenomen, de marktgroei voor het ooit sterk dominerende lasersnijden van vlak plaatmateriaal viel lager dan gemiddeld uit. Voor de wereldwijde omzet van lasers en lasersystemen voor materiaalbewerking verwacht Optech Consulting voor de rest van dit decennium gemiddelde jaarlijkse groeipercentages tussen de 5 en 10 procent, op een anderhalf keer zo hoog niveau als de mondiale economische groei. www.optech-consulting.com

Uw partner in standaard en maatwerk systeemoplossingen voor Laser • Markeren • Graveren • Snijden • Lassen • Boren

let’s talk lasers!

Bezoek onze website en informeer naar onze mogelijkheden voor betaalbare compacte lasersnij- & markeer- systemen.

www.microlasersystems.nl Micro Lasersystems BV Postbus 274 6660 AG Elst (GLD)

Bezoekadres: Kerkstraat 33 6665 CE Driel

T: +31 26 26 00128 F: +31 26 37 93259 info@microlasersystems.nl

BENELUX

Onze laseroptieken garanderen het.

U droomt van zorgeloos k precisiewer ?

Het II-VI aanbod: • het ruimste assortiment • stipte levering • competitieve prijzen

20 II-IV ad_v3.indd

13-10-2008 13:53:32

Nieuwe directeur bij Rofin-Baasel

De App kan worden aangesloten op één of meerdere Speedy’s van Trotec Laser.

Trotec App stuurt laser aan Met de Laser Remote App van Trotec kan een flatbed laser aangestuurd worden met een iPhone of iPad. Deze iOS App is beschikbaar in de AppStore. De Laser Remote geeft een overzicht van de huidige taken en de resterende lasergraveer en –snijtijden. Dankzij het virtuele werkgebied kan de laser gepositioneerd worden met één druk op de knop. Berichten over de afgeronde of huidige taken zorgen voor een efficiënte workflow. Meldingen van eventuele fouten helpen om de productiestilstand of uitval te voorkomen. De App kan worden aangesloten op één of meerdere Speedy’s. De App is gratis beschikbaar in de AppStore. En is geschikt voor een iPhone, iPod touch en iPad van iOS 6.0. Vereist: Wi-Fi, Laser software Job Control X en een Trotec laser systeem. De demo modus maakt het mogelijk om de App te testen zonder machine. www.troteclaser.com

Bouw hightech lab ECN gestart In opdracht van ECN en TNO is op 16 april de bouw gestart van een multifunctioneel hightech laboratorium op de Eindhovense High Tech Campus (HTC). De oplevering is begin 2014. Voor ECN betekent dit een belangrijke stap en uitbreiding van de vestiging op de campus in Eindhoven, waar ECN activiteiten plaatsvinden op het gebied van dunne-film zonneceltechnologie en geavanceerde lasertechnieken. In het nieuwe gebouw worden onder andere onderzoeksprogramma’s opgezet. Het doel is om commerciële spin-off te genereren in sectoren waarin de regio sterk is, zoals hightech machinebouw en materialen. Door het bij elkaar brengen van R&D en industriële toepassing verwerft Nederland een sterke positie als exporteur van zonneceltechnologie. www.ecn.nl

Pierre Scheyvaerts zwaait binnenkort af als directeur van Rofin-Baasel Benelux in Alblasserdam. Hij wordt opgevolgd door zijn collega Hans Matser, die sinds 1 februari is benoemd tot Deputy General Manager. Per 1 oktober wordt Matser directeur van Rofin-Baasel Benelux. Scheyvaerts blijft daarna nog enige tijd aan het bedrijf verbonden als Account Manager om de bekende OEM’s en integratoren te ondersteunen. In juli 2014 gaat hij met pensioen. Hij is dan 13 jaar directeur geweest. Hans Matser is al 22 jaar werkzaam voor Rofin-Baasel Benelux en haar rechtsvoorgangers. De laatste jaren was hij actief als sales manager Benelux voor de lasermarkeersystemen en de microlasers. www.rofin-baasel.nl

Innovatieprijs AWL-Techniek AWL-Techniek, producent van geautomatiseerde lassystemen, heeft de Laserinnovatieprijs gewonnen. De uitreiking van de prijs vormde het slotstuk van het jaarlijkse Industrial Laserevent in Enschede. De Laserinnovatieprijs is ingesteld om aan te tonen dat er in tijden van crisis goed geld te verdienen valt met lasertechniek. De genomineerden tonen volgens juryvoorzitter Paul Braakhuis alle drie aan dat een innovatief bedrijf met oog voor lasertechniek geen last hoeft te hebben van crisis. De industrie in Nederland kan daar nog veel van leren. Prijswinnaar De Muinck merkte fijntjes op dat AWL 98 procent van haar omzet in het buitenland haalt. “Waar blijft Nederland in de laserlaswereld? Wij zien het laserlassen als een kans voor de industrie in eigen land. AWL kan daar bij helpen, want we hebben vijftien à twintig laserlasconcepten klaar liggen. ”, aldus de prijswinnaar. www.awl.nl

Rik de Muinck (rechts) neemt namens AWL de cheque in ontvangst uit handen van Paul Braakhuis, voorzitter van de Metaalunie district Oost. Rechts het bij de prijs behorende kunstwerk.

Een TruDisk optiekopbouw.

Trumpf opent nieuw centrum voor lasers Trumpf heeft haar ontwikkelingsfaciliteiten voor vaste stoflasers in Schramberg-Sulgen uitgebreid met een nieuw ontwikkelingscentrum. Het nieuwe centrum biedt op twee etages kantoren en laboratoria voor de ontwikkeling van vaste stoflasers. In de nieuwbouw is 13,5 miljoen euro geïnvesteerd. Deze investering past in de groeistrategie van Trumpf op het gebied van lasers. Directielid Peter Leibinger: “Schramberg is niet alleen de wieg van de Duitse laserindustrie, het is nu ook een toonaangevend ontwikkelings- en productiecentrum voor lasertechniek wereldwijd.” Professor Reinhart Poprawe, leider van het Fraunhofer Instituut voor Lasertechniek in Aken, beklemtoonde begin maart tijdens de openingsceremonie: “De laser speelt een doorslaggevende rol bij de inrichting van de productietechniek in de toekomst. Hiervoor hebben we uitstekende universiteiten en innovatieve ondernemingen zoals Trumpf nodig.” De vaste stoflasers van Trumpf Laser maken talrijke industriële productieprocessen mogelijk. De lasers uit Schramberg worden zowel ingezet bij microtoepassingen in de halfgeleiderindustrie als bij hoogvermogen toepassingen in de automotive. Ook in haar eigen werktuigmachines zet Trumpf deze lasers in. Het nieuwe centrum kan op ieder gewenst moment worden uitgebreid met een derde etage. “De toepassingsmogelijkheden voor lasertechniek zijn nog lang niet uitgeput”, aldus Leibinger. "Schramberg zal daarbij ook in de toekomst een belangrijke rol spelen en er aan bijdragen dat Duitsland een toppositie bij de industriële lasers inneemt.” Dochteronderneming Trumpf Nederland is ondertussen in Hengelo ook begonnen met de bouw van haar nieuwe bedrijfspand. Op dinsdag 14 mei was de officiële start, toen directeur Ger van der Endt de ‘eerste’ paal de grond in sloeg. www.nl.trumpf.com

Kennis is de grote kracht van het Cen

Met het Centre For Laser Technology (CFLT) hebben Hans van Esdonk (rechts) en Chris Nillesen een kenniscentrum en onafhankelijk applicatie lab voor het bewerken van materialen met lasers opgericht.

Hans van Esdonk van Excilas en Chris Nillesen van Laprocon hebben samen het Centre For Laser Technology (CFLT) opgericht. Dit is een kenniscentrum en onafhankelijk applicatie lab voor het bewerken van materialen met lasers. Recentelijk is ook Christiaan de Snoo met zijn bedrijf Exspectrum tot het samenwerkingsverband toegetreden. Daarmee is het plaatje compleet. Het CFLT kan complete lasersystemen bedenken, ontwikkelen en bouwen voor specifieke toepassingen. â&#x20AC;&#x153;Daarbij geven we onze klanten de oplossing die we zelf ook zouden kiezen.â&#x20AC;? Nillesen en van Esdonk zijn al tientallen jaren met lasers in de weer. De twee kennen elkaar vanuit een grijs verleden bij Philips, waar ze allebei hebben gewerkt. Eerst bij Philips Research, later bij Philips CFT in de lasergroep. Maar beiden hebben vervolgens ook hun eigen weg gekozen. Nillesen met zijn eigen bedrijf Laprocon, een ingenieurs- en adviesbureau op het gebied van lasertechnologie en laserveiligheid. Laprocon combineert een brede laserexpertise van onderzoek en ontwikkeling met het realiseren van praktische lasertoepassingen en helpt opdrachtgevers bij het re-

aliseren van laserveilige producten, machines en werkomgevingen die voldoen aan alle relevante regelgeving. Van Esdonk houdt zich met Excilas bezig met onderzoek, advies en jobshopping op het gebied van microen nanolaserbewerkingen, productontwikkeling, toepassingen van excimeerlasers in industriĂŤle omgevingen, machineontwikkeling, procesontwikkeling en opleiding. De excimeerlaser is zijn specialiteit. Dit zijn lasers die werken met golflengtes in het ultraviolette gebied. Ze hebben extreem korte pulstijden van ongeveer 20 nanoseconden en een hoog pulsvermogen (circa 20 MW, met enkele honderden milliJoules aan energie). Deze combinatie zorgt ervoor dat excimeerlasers materiaal ableren (direct verdampen) in plaats van smelten. De zone buiten de spot wordt minimaal opgewarmd en het materiaal vertoont geen beschadigingen buiten de laserspot. UV-IR lasersystemen Aangezien beiden met hun bedrijf opereren vanuit Helmond en het laserwereldje in Nederland maar klein is, bleven ze elkaar regelmatig tegenkomen. Ruim anderhalf jaar geleden begonnen ze serieus te praten over

Een laser kan een markering aanbrengen op de Een creditkaartbeveiliging. kop van een lucifer, zonder dat deze ontbrandt

Een microstructuur.

ntre For Laser Technology samenwerking, toen van Esdonk twee lasersystemen kon overnemen van Philips, een laserlas- en een lasergraveersysteem. Hij bezat zelf al twee excimeerlasers en een laslaser. Nillesen was in het bezit van een lasergraveersysteem dat hij ooit had overgenomen van een bedrijf dat de productie staakte. Ze besloten alle systemen bij elkaar te zetten in het bedrijfspand van Excilas op de High-Tech Automotive Campus in Helmond. Een perfecte locatie in de hightech regio van Nederland met multinationals als Philips, ASML, DAF, FEI, universiteiten en diverse kenniscentra in de nabije omgeving. Daar staan nu zeven lasersystemen met diverse mogelijkheden qua bronnen, vermogens en golflengtes en pulslengtes van nanoseconden via microseconden tot continulasers. Kennis Maar afgezien van al die equipment, is het vooral de kennis die de kracht vormt van het CFLT. Vooral van Esdonk onderzoekt al jaren wat er allemaal mogelijk is met lasers. Vaak gebeurt dat in opdracht van anderen in het kader van onderzoek, maar heel vaak is ook pure nieuwsgierigheid de drijfveer om tot op de bodem uit te zoeken wat laserstraling doet met allerlei materialen. Hoe haal je nauwkeurig gedoseerd materiaal weg, hoe maak je minuscule gaatjes in medische onderdelen, of hele kleine gaatjes (enkele micrometers) om heel gecontroleerd gas toe te voeren? Kunnen tandenstokers, brillenglazen en stukken van katheders worden bewerkt met een laser? Van Esdonk heeft inmiddels zoveel kennis opgebouwd, dat hij vaak van tevoren wel weet of een toepassing mogelijk is en welke laser daarbij de meeste kans van slagen heeft. Hij heeft al zijn onderzoeksresultaten uitgebreid gedocumenteerd met foto’s en diverse voorbeelden van geslaagde operaties. Van Esdonk weet en kan dus laten zien dat hij bijvoorbeeld een markering kan aanbrengen op de kop van een lucifer, zonder dat deze ontbrandt. En dat hij de verf kan wegbranden op een bankbiljet en op hetzelfde bankbiljet een portret van Vincent van Gogh, opgebouwd uit hele kleine puntjes, kan aanbrengen; nauwelijks waarneembaar en praktisch niet na te maken (veiligheidskenmerk). Wat je nu precies hebt aan de wetenschap dat je een hele fijne structuur kunt laseren in een houten tandenstoker? Daarop zegt van Esdonk: “Waar het om gaat is dat we steeds meer kennis ontwikkelen op het gebied van lasertechnologie. Je hoopt dan dat zoiets iemand opvalt, dat het degene aan het denken zet en dat hij of zij concludeert: dat is wel iets voor mij, ons bedrijf, productie of product.”

Brede klantenkring Het CFLT beschikt al over een eigen website. Daarop wordt het samenwerkingsverband als volgt omschreven: “Een kenniscentrum en onafhankelijk laser applicatie lab voor laser microen nanobewerkingen, lassen, solderen, graveren, snijden, laserveiligheid, cursussen, adviezen, procesonderzoek en -ontwikkeling en systeemontwerp. Het richt zich op een brede klantenkring: de metaal- en kunststofindustrie, automotive, food (verpakkingen), lucht- en ruimtevaart, defensie, hightech, instrumentenmakers en systeemintegratoren. Maar ook bieden de CFLT-partners zich aan voor Europese onderzoeksprojecten en onderzoek van universiteiten. Laagdrempelig De laser is de gemeenschappelijke noemer van alle activiteiten. Het CFLT profileert zich als een ‘one stop shop’ voor lasertechniek en wil een laagdrempelige instantie zijn voor iedere ondernemer die het gevoel heeft dat een bepaalde bewerking misschien wel kan worden uitgevoerd met laserlicht. De eerste summiere informatie kan vaak telefonisch worden uitgewisseld. van Esdonk: “We bekijken eerst of iets überhaupt haalbaar is. Is dat het geval dan zoeken we uit wat de ideale oplossing is en deze kunnen we dan ook ontwikkelen en bouwen; als stand alone systeem maar ook als onderdeel van een productielijn.” Voor het bouwen van lasersystemen is Christi-

aan de Snoo tot het CFLT toegetreden. Hij heeft ervaring als bouwer en servicemanager van lasersystemen en is sinds kort actief met zijn eigen bedrijf Exspectrum. Chris Nillesen zorgt ervoor dat de systemen aan alle machinerichtlijnen voldoen; hij doet de risico-analyses om de lasersystemen aan alle veiligheidseisen te laten voldoen. Meest perfecte oplossing Excilas, Laprocon en Exspectrum blijven als zelfstandige bedrijven opereren. De filosofie achter hun samenwerking is echter dat voor de klant slechts één contact genoeg is om verder te worden geholpen. De drie partijen denken dat hun initiatief voorziet in een behoefte. Potentiële gebruikers van lasers komen met hun vragen vaak terecht bij laserfabrikanten of leveranciers die gelieerd zijn aan de lasers van bepaalde producenten. Daardoor krijgen ze niet altijd de meest perfecte oplossing voor hun toepassing, maar een oplossing die daar gezien de mogelijkheden van de laserfabrikant het dichtst bij in de buurt komt. Chris Nillesen: “Wij gaan daarentegen als onafhankelijke partij alle mogelijkheden na. En zoals gezegd geven we de klant de oplossing die we zelf ook zouden kiezen.” www.cflt.nl

Een precisie laserlasopstelling. Twee maal drie laserlassen simultaan (drie lassen worden per keer gelijktijdig gemaakt).

W W W. S O P - H A M B U R G . D E

MARKING

MICRO

MACRO

LASERS THAT DEFINITELY SUIT YOU

De eisen aan industriĂŤle materiaalbewerking met lasers zijn zo gevarieerd als het aantal toepassingen die worden aangeboden. ROFIN heeft de oplossing die U het best past. Meer dan 2.000 gekwalificeerde medewerkers staan voor u klaar om een op maat gesneden oplossing te bieden voor uw vraagstelling. Meer informatie kunt u vinden op www.rofin.com 24

THE POWER OF LIGHT

LASERNIEUWS

Van niche-technologie tot sleuteltechniek De internationale vakbeurs Laser World of Photonics (13 t/m 16 mei in München) heeft bijna 27.000 bezoekers getrokken. Met 1135 exposanten en vertegenwoordigde bedrijven was er sprake van een deelnemersrecord. Het aandeel buitenlandse bezoekers lag op een recordpercentage van 54 procent. Vooral uit China, Rusland en Zuid-Korea kwamen duidelijk meer bezoekers op het evenement af. De exposanten toonden in de vier beurshallen innovaties en oplossingen uit alle fotonicagebieden. De toptrends in het aanbod waren additieve productie, ultrakorte pulslasers, lasertoepassingen voor elektromobiliteit, energietechniek en automobielbouw, moderne vaste stof lichtbronnen (LED, OLED), Automated Visual Inspection, lasers voor de analyse en beeldverwerking in de biofotonica, alsmede lasertoepassingen en optische diagnostiek in de medische sector. Digitale productie Een hoogtepunt was de drukbezochte tentoonstelling ‘Digital Photonic Production’, die in samenwerking met het Fraunhofer instituut voor lasertechniek ILT was opgezet. Deze maakte de voordelen van additieve productiemethoden inzichtelijk en toonde 3Ddruk in metaal. Deze expositie telde drie stations. Op ‘Complexity for free’ beleefden de bezoekers hoe ze middels additieve laserproductie innovatieve en functioneel geoptimaliseerde producten kunnen ontwerpen en produceren en ervoeren ze dat deze vrijheid in het ontwerp van onderdelen geen meer meerkosten met zich meebrengt. De steekwoorden waren hier lichtgewichtbouw, reductie van de complexiteit en functionele aanpassing. Op het station ‘Individualization for free’ stond de productie van individueel ontworpen onderdelen in de kleinste serie-

De honger naar informatie was groot.

De exposanten toonden in de vier beurshallen innovaties en oplossingen uit alle fotonicagebieden.

grotes centraal. Hier openen zich voor veel ondernemingen totaal nieuwe afzetkanalen en marktkansen – in de sieradenindustrie, maar ook in de medische techniek en de toelevering van reserve-onderdelen. Bij het station ‘Fast Time-to-Market’ stond de meerwaarde door verkorte procesketens zonder meerkosten centraal. Hier konden bezoekers live ervaren hoe ze met behulp van generatieve laserproductie tijd en daarmee geld in de gereedschap- en vormenbouw, in de speciaalmachinebouw of in de tandtechniek kunnen besparen. Een andere favoriet van de bezoekers was de speciale show ‘Photons in Production’ met live-presentaties van onder andere het verbinden van lichtgewicht materialen met behulp van lasertechniek. Publieksmagneten Absolute publieksmagneten waren de toepassingsfora in de hallen in het kader van het World of Photonic Congres. Hier behandelden toonaangevende vertegenwoordigers uit de fotonica-industrie, de onderzoekswereld en toepassingsbranches als de automotive en de medische techniek iedere dag op praktische wijze de jongste uitdagingen op diverse gebieden. De in totaal zes conferenties van het congres bevatten in totaal meer dan 2.800 voordrachten en posterpresentaties. Tot in de avonduren wisselden wetenschappers, studenten en gebruikers van lasertechniek uit de hele wereld kennis en ervaringen met elkaar uit.

Solide groei fotonica-markt De exposanten waren op grond van de vele positieve gesprekken tevreden over het verloop van de beurs. Dr. Wilhelm Kaenders, directielid van Toptica Photonics en vakinhoudelijk betrokken bij de beursorganisatie: “We hebben geprofiteerd van de wereldwijd leidende functie van deze beurs, het internationale publiek en het inhoudelijk sterke congres. Laser World of Photonics zal de verdere bovengemiddelde groei van de fotonica goed doen.” Met de ontwikkeling van de fotonica lijkt het wel goed te zitten. Die conclusie kan worden getrokken uit een studie, die het Duitse ministerie van onderwijs en onderzoek op de eerste beursdag presenteerde. Het ‘Branchenreport Photonik 2013’ voorspelt een solide groei van de wereldwijde fotonica-industrie. “De fotonica heeft zich van een niche-technologie ontwikkeld tot een sleuteltechniek, die als aanjager voor innovatie geldt en voor vele afnemersmarkten een belangrijke ‘enabler’rol speelt”, verklaarde een woordvoerder van het Verband der Deutschen Maschinenund Anlagenbauer (VDMA), dat ook aan het rapport heeft meegewerkt. Volgens de studie bedroeg de wereldwijde fotonica-markt in 2011 rond 350 miljard euro, tegenover 228 miljard euro in 2005. De studie schat dat dat de groei doorzet tot een omvang van rond 615 miljard euro in het jaar 2020. www.world-of-photonics.net

CAM aansturing van nieuwe en gebruikte pons-, laseren plasmasnijmachines nodig?

Bel de CADCAM specialist voor de plaatbewerking • Eerste hulp bij installatie, opstart en training • Ondersteuning alle bekende machinemerken • Dealer van o.a. Lantek Expert voor Nederland en België• Advies en programmeerondersteuning • Efficiënter produceren door meer uit uw software te halen. Van Leeuwen CADCAM Systems BV | 030 271 42 17 | info@leeuwencam.nl | www.leeuwencam.nl

VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING Een van onze mogelijkheden is het lassen en assembleren van industriële producten. Ook kunnen wij voor u:

CNC-Kanten Lasersnijden Ponsnibbelen

De eerstvolgende editie van PlaatBewerkings Nieuws zal in het teken staan van de:

Blechexpo 2013 Verschijningsdatum: Deadline:

1 oktober 2013 20 september 2013

5200 Oplag exe e: mpla r

Voor meer informatie neemt u contact op met onze media-advieurs: info@54umedia.nl of 055 - 360 10 60

05. - 08. NOVEMBER 2013 - STUTTGART 26

EPM Automation produceert ergonomische plasmasnijmachines Nederland is sinds kort een producent van CNC-gestuurde plasmasnijmachines rijker: EPM Automation in Beringe. Het leveringsprogramma omvat al drie modellen: de Starline, de Combiline en de Tubeline. Het instapmodel Easyline volgt binnenkort. De Starline is vooral geschikt voor bedrijven die veel dun plaatmateriaal (tot maximaal 20 mm) snijden. De Combiline is een machine met een separate brug met losse tafel. Dit is een veelzijdige machine, waarop meerdere snijkoppen kunnen worden geplaatst. De combinatie met autogeen snijden is op deze machine mogelijk. Het derde model is de Tubeline voor het snijden van buizen. De ontwikkeling van een vierde model is in een vergevorderd stadium. Dit is het instapmodel Easyline, uitgerust met een Thermal Dynamics Cutmaster A-120. Alle machines worden gebouwd volgens een modulair concept. Dat betekent dat elke machine binnen twee à drie maanden kan worden gebouwd. De Starline heeft een drietal standaard afmetingen, de Combiline en de Tubeline kunnen in elke gewenste lengte en breedte worden geproduceerd. EPM heeft van alle drie types al machines gebouwd. In Duitsland zijn al twee Combilines in bedrijf. Ook is al een Tubeline bij een klant geplaatst. Een Starline staat als demomachine in de showroom in Beringe. Hoge dynamiek EPM Automation is opgericht door Martien Welten, tevens eigenaar van toeleverancier Martien Welten Metaaltechniek. “Vanuit onze eigen praktijk weet ik precies waar bedrijven die snijden behoefte aan hebben”, zegt hij. “Juist daar heb ik de machines op ontwikkeld.”

Een Combiline van EPM Automation.

Dat betekent allereerst dat alle EPM modellen een hoge dynamiek hebben; de snelheid van accelereren is hoog dankzij de lineaire geleidingen op alle assen. Veel aandacht wordt ook besteed aan de nauwkeurigheid van het snijden. Daarom hebben de machines een eigen hoogteregeling voor het correct instellen van de lichtboog. Ergonomie EPM staat voor Ergonomic Precision Machine. Juist voor ergonomische aspecten is er dan ook veel aandacht. De machines zijn gemakkelijk te beladen en ontladen en beschikken over een aantal handige mogelijkheden, die het leven van de operator plezieriger en eenvoudiger maken. Zo gaat de afzuiger automatisch aan en keert de brug met de snijkop na het snijden automatisch terug naar de beginpositie. Snij-onderdelen kunnen netjes opgeborgen worden in een vak in het besturingspaneel. Onder de

De Starline is vooral geschikt voor bedrijven die veel dun plaatmateriaal (tot maximaal 20 mm) snijden.

brandsnijtafel bevindt zich een ladensysteem. Kleine gesneden productjes vallen daar in en kunnen zo onder de machine worden uitgetrokken. Ook het schoonhouden van de machine is eenvoudig, omdat alle kabels zijn weggewerkt. Welten heeft bij de ontwikkeling van zijn machines hulp gehad van verschillende kanten. In zijn bedrijf was al een trainings- en democentrum gevestigd van Thermal Dynamics. De mensen van Thermal Dynamics hebben meegekeken en zij leveren de plasmabronnen met slangenpakketten en toortsen voor de machines. Ook bij de besturing heeft Welten hulp gehad. De basis daarvan wordt gevormd door een bestaand softwarepakket van een Duitse leverancier. Daar is van alles omheen gebouwd. De machines zijn voorzien van allemaal eerste klas componenten, ze worden in Nederland gebouwd en voldoen volledig aan de West-Europese maatstaven. Voordat ze naar de klant gaan worden de machines in de werkplaats bovendien helemaal getest. Dat zijn allemaal aspecten, die natuurlijk van invloed zijn op de prijs. Daarmee kiest Welten niet voor de makkelijkste weg. In de huidige markt wordt immers erg op de prijs gelet. Maar Welten is overtuigd van de kansen voor zijn machines. “Klanten onderschatten vaak de problemen die ze tegenkomen bij het snijproces. Die problemen willen wij voorkomen. EPM Automation wil een partner zijn. Een goed advies en een goede machine staan bij ons voorop. Goed luisteren naar de klant is een speerpunt, evenals samen tot een oplossing komen voor een zo goed mogelijk eindresultaat.” www.epm-automation.com

Arc-Eye lasersensor leidt lasrobot exact langs lasnaad

Bij het robotlassen van plaatwerkdelen is het altijd noodzakelijk vooraf de werkelijke positie van de lasnaad te controleren en eventuele afwijkingen in het programma te corrigeren. Naast gascup- en draadzoeken worden daarvoor steeds vaker visionsystemen toegepast. Deze bieden de enige oplossing om lasnaden realtime te volgen en afwijkingen in het geprogrammeerde pad tijdens het lasproces direct te corrigeren. De geprojecteerde laserlijn van de lasersensorcamera’s heeft in de praktijk echter last van reflecties die voor onverwachte verstoring zorgen. Valk Welding heeft dat ondervangen met de ontwikkeling van de Arc-Eye lasersensor die op basis van circulaire meting werkt.

Een tweede oplossing, die minder beperkingen kent, is vooraf de positie van de lasnaad met behulp van de lasdraad (draadzoeken) te controleren. Valk Welding past deze zoekmethode al enkele jaren met succes toe onder de naam Quick-Touch seamtracking. Draadzoeken is gebaseerd op het principe van gaskop zoeken, maar gebruikt de lasdraad in plaats van de gaskop als ‘sensor’. Hiermee kan met de nauwkeurigheid van de robot (binnen 1/10 mm) de positie van het werkstuk en lasnaad worden gedetecteerd. Grote voordeel van deze draadzoekmethode is dat zo goed als alle lasnaadvormen gedetecteerd kunnen worden, ook moeilijk toegankelijke plaatsen beter bereikbaar zijn en zowel dunne als dikke plaat en overlapnaden gedetec-

De Arc-Eye maakt met één enkele scan een reflectiearm 3D beeld van de lasnaad, zonder nadelige beïnvloeding van reflecties. Toegepast op Panasonic lasrobots, bepaalt de Arc-Eye sensor bovendien zelf, in plaats van de robotbesturing, het traject van de lasrobot. De Arc-Eye lasersensor levert daardoor een exacte offset en is daarmee het nauwkeurigste lasnaadvolgsysteem op dit moment. Lasrobots leggen exact de baan af die vooraf is geprogrammeerd. Echter kan de praktijk altijd afwijken van het virtuele 3D model, door producttoleranties en onnauwkeurigheden in het zetwerk. Nauwkeurig snij-, ponsen zetwerk is sowieso één van de belangrijkste voorwaarden voor een goed sluitende lasnaad. Bovendien kan het materiaal vervormen als gevolg van eenzijdige warmte-inbreng gedurende het lasproces. Met het oog op een optimale laskwaliteit blijft het noodzakelijk lasnaden daarom altijd vooraf te controleren en waar nodig de programma’s te corrigeren, voordat de robot aan het werk kan. Gascup- en draadzoeken De meeste lasrobotgebruikers controleren de lasnaad door met het gasmondstuk (gascup zoeken) vooraf de positie van de lasnaad ‘te verkennen’. Dat kost tijd en is beperkt tot alleen staande hoeklassen en werkt niet bij het lassen van bijvoorbeeld aluminium. Indien start- en stoppositie verschillen van de geprogrammeerde positie, rekent de robotcontroller de metingen om naar een relatieve correctie (offset).

De Arc-Eye maakt met één enkele scan een reflectiearm 3D beeld van de lasnaad, zonder nadelige beïnvloeding van reflecties.

Door met behulp van de Arc-Eye laser sensor de lasnaad exact te volgen, kan met een minimale A-hoogte worden volstaan om dezelfde sterkte te bereiken

teerd kunnen worden. Het feit dat heroriëntatie van de lastoorts in het lasprogramma niet meer noodzakelijk is, maakt de programmering eenvoudiger. Zelf ziet Valk Welding dit als het grootste winstpunt. Realtime volgen met lasersensor Lasnaden volgen met een lasersensor is de nauwkeurigste en meest efficiënte zoekmethode, omdat de lasersensor de lasnaad realtime volgt waardoor het detecteren van de lasnaad niet ten koste van de cyclustijd gaat, de baan tijdens het lassen direct wordt gecorrigeerd en geschikt is voor nagenoeg alle lasnaadtypes. Doorontwikkeling Met het doel het beste visionsysteem voor haar eigen Panasonic lasrobots te ontwikkelen heeft Valk Welding vorig jaar de exclusieve rechten van Oxford Sensor Technology (OST) overgenomen voor de integratie van de CSS sensortechnologie. De CSS sensortechnologie werkt op basis van een circulaire

De nieuwe software, die specifiek is ontwikkeld voor lastoepassingen, maar ook gebruikt kan worden voor snij-, kit- en lijmtoepassingen, is van nul af aan volledig in 3D opgebouwd.

in plaats van een lineaire meting. Het grote voordeel hiervan is dat met één enkele scan een 3D beeld kan worden gecreëerd zonder nadelige beïnvloeding van reflecties. Met die informatie kan de robotbesturing worden bijgestuurd met welk vermogen, snelheid en pendelbreedte moet worden gelast. Om het mogelijk te maken dat het meetproces niet door hechtlassen, lasspetters of beschadigingen wordt verstoord, heeft Valk Welding onder leiding van lasersensorspecialist Eric Leijten het afgelopen jaar hard gewerkt aan een totale remake van het lasersensor naadvolgsysteem en een totale vernieuwing van de software. Software opnieuw in 3D opgebouwd De nieuwe software, die specifiek is ontwikkeld voor lastoepassingen, maar ook gebruikt kan worden voor snij-, kit- en lijmtoepassingen, is van nul af aan volledig in 3D opgebouwd. Deze bevat nu een bibliotheek voor alle gangbare naadvormen met optimale instelmogelijkheden om te zorgen dat je bij niet nauwkeurige plaat de afwijkingen zo goed mogelijk kan berekenen. De interface van de nieuwe software is volledig voorbereid op touch screen bediening en kent een aantal nieuwe instelmogelijkheden, zoals lasnaad geometrie bewaking en verschillende naadvolgalgoritmes. Verder zijn filters toegevoegd om oneffenheden van het oppervlak en eventuele lasspetters te elimineren. Arc-Eye op Panasonic lasrobots De circulaire meting geeft ook de mogelijkheid tot 3D meetmogelijkheden in 1 scan voor onder andere het zoeken van het startpunt van

de lasnaad waarbij de startpositie, richting en geometrie in 1 scan wordt gemeten. Om te zorgen dat lasrobot met een nauwkeurigheid ≤ 0,1 mm de lasnaad kan blijven volgen is gezorgd voor een 1 op 1 communicatie met de Panasonic robotbesturing. Waar de andere robotbesturingen een absolute sensor/naad positie eisen, corrigeert de Arc-Eye slechts de Panasonic besturing. Dit biedt een grotere flexibiliteit en het Arc-Eye systeem kan volledige baanberekeningen uitvoeren. Ook ingeval van teveel lasspatten of een hechtlas die de herkenningspunten bedekt. Bij conventionele robotbesturingen zou in dit geval de informatiestroom vanuit het vision systeem stoppen en wordt de robotbesturing tijdelijk aan zijn lot overgelaten, waardoor de lasrobot ongecontroleerde bewegingen kan gaan maken. In het geval dat de lasnaad tijdelijk niet gedetecteerd kan worden zal het Arc-Eye systeem overige herkenningspunten uit de scan samen met de gevonden baancorrecties uit het verleden gebruiken. Dat levert een hogere baannauwkeurigheid op. Eric Leijten: “Bij de vorige generatie berekende de software de gemiddelde afwijking op basis van het aantal gemeten punten over een traject. Bij een afwijking onder een hoekverdraaiing levert dat geen exacte correctie op. Een optelling van afwijkingen moet je dus zien te voorkomen. In de nieuwe generatie software is dat met Panasonic gelukt.” Voor meer informatie: Eric Leijten, Valk Welding arc-eye@valkwelding.com www.arc-eye.com

Kasto doet volop mee in Industrie 4.0 ‘

Zagen, opslaan, meer...’. Dat was het thema van de FutureDays2013 bij Kasto in het Zuid-Duitse AchernGamshurst. De vierdaagse huisshow (14-17 mei) had een Nederlands tintje, want Kasto toonde als voorbeeld van haar innovatieve opslagsystemen de Uniline 3.0. Dit systeem is in samenwerking met de Nederlandse Kasto-vertegenwoordiging Van Hoorn Machining geïnstalleerd bij De Cromvoirtse in Oisterwijk. Kasto (opgericht in 1844) is van oorsprong een fabrikant van zaagmachines, maar het familiebedrijf produceert ook al vele jaren opslagsystemen. Mede door deze combinatie is het bedrijf uitstekend toegerust om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de moderne ontwikkelingen in de productietechniek, waar

individuele machines steeds minder belangrijk worden en succes steeds meer wordt bepaald door de periferie daar omheen. Industrieel Duitsland is momenteel in de ban van Industrie 4.0, ofwel de vierde industriële revolutie. Het doel daarvan is de realisatie van de intelligente fabriek (Smart Factory), die uitblinkt door een groot aanpassingsvermogen, duurzaamheid, ergonomie en de integratie van klanten en businesspartners in zakelijke en waardescheppende processen. Hierbij wordt optimaal gebruik gemaakt van alle digitale mogelijkheden. Er zijn wetenschappers die beweren dat de vierde industriële revolutie al binnen 10 à 15 jaar een feit zal zijn. R&D capaciteit Kasto is volgens directeur Armin Stolzer (de vijfde generatie die bij het familiebedrijf aan het roer staat) uitstekend toegerust om op

Kasto maakt voor het optimaliseren van productieprocessen veel gebruik van simulatie. “Simulatie is essentieel”, zegt Kasto-directeur Armin Stolzer. “Wij benutten simulatie om de complexiteit van processen te beheersen.”

weg daar naar toe volop mee te doen. Het bedrijf heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het verbeteren van de efficiency van het productieproces om wereldwijd een concurrerend product te kunnen maken. Er is een begin gemaakt met lean productie en dat wordt de komende jaren steeds verder doorgevoerd. Daarnaast investeert Kasto veel in R&D. Ieder jaar gaat daar 5% procent van de omzet naar toe. Van de bijna 600 medewerkers verrichten er 90 R&D-werkzaamheden. 40 procent van de R&D medewerkers is engineer en/of informaticaspecialist. Zij richten zich niet alleen op zaagtechniek. Industrie 4.0 betekent immers dat de toekomst van het zagen meer behelst dan zaagtechniek. Veel meer gaat het om automatisering, integratie in productiecellen, inline meten en het automatisch afhandelen van alle logistieke aspecten. Juist op al die terreinen ziet Kasto een belangrijke rol weggelegd voor haar R&D afdeling. Daar vinden momenteel tal van interessante ontwikkelingen plaats, die feitelijk al de opmaat vormen naar de intelligente fabrieken van Industrie 4.0. Bijvoorbeeld op het gebied van de bediening van machines en complete installaties. Kasto beschouwt de bedieningspanelen als het gezicht van de productiesystemen. Via de bediening communiceren de operators daar immers mee. Kasto ontwikkelt zo eenvoudig mogelijke bedieningen met een uniforme structuur, touch-screens en naar verwachting binnen enkele jaren ook met multitouchscreens, zoals op onze smartphones en tabletcomputers. Software en simulatie Ook op het gebied van software gaan de ontwikkelingen snel. Kasto kan al wijzen op een

Productie bij Kasto.

groot aantal voorbeelden van succesvolle integratie van haar software met ERP-systemen, de besturingen van bewerkingsmachines van andere fabrikanten en optimalisatiesoftware als Ardis, HPO, TruTops, WiCAM en de eigen KASTOOptisaw. Dat zijn nu nog bewerkelijke operaties die veel programmeerwerk vergen, maar op den duur zal dat allemaal veel eenvoudiger gaan. Innovatieve softwaretoepassingen zorgen voor een rendabel magazijnmanagement en efficiënte opslagprocessen als antwoord op de steeds toenemende kostendruk. Om dat te realiseren maakt Kasto ook gebruik van simulatie. Complete installaties kunnen op kantoor worden getest, waarbij het feitelijk geen verschil maakt of nu de werkelijke installatie wordt aangestuurd of slechts de simulatievariant. Zo kunnen processen worden verbeterd, verschillende varianten van het procesverloop met elkaar worden vergeleken en problemen worden herkend. Aldus worden wachttijden vermeden en kosten gereduceerd. Simulatie verschaft inzicht in de benutting van de capaciteit en kan ook gebruikt worden om nauwkeurig te bepalen wat een uitbreiding van het systeem kan opleveren. “Simulatie is essentieel”, zegt Armin Stolzer. “Wij benutten simulatie om de complexiteit van processen te beheersen.” Samenwerking met klanten In de visie van Kasto speelt de samenwerking (partnerschap) met klanten een voorname rol. Stolzer: “De eisen van de klanten zijn voor ons heel belangrijk. We nemen hun voorstellen en wensen graag mee in onze eigen ontwikkelingen.” Het project met het Uniline 3.0 opslagsysteem bij De Cromvoirtse is hiervan een prachtig voorbeeld. De Cromvoirtse is gespecialiseerd in het produceren van halffabrikaten. Dat kunnen op het gebied van stafstaal op maat gezaagde of op de buislaser geproduceerde producten zijn. Bij de plaatonderdelen gaat het leveringsprogramma van op maat gesneden uitslagen via volautomatische geproduceerde lasersnedes tot gebogen plaatdelen. In 2008 heeft De Cromvoirtse een online portal ingevoerd, waardoor klanten gebruik kunnen maken van een automatisch bestelproces. De bewerking daarna volgde nog manueel. Zo werd evenwel het idee geboren om naast het bestelproces ook de hele onderdelenproductie te automatiseren. Kasto bleek daarbij de ideale partner te zijn en heeft een volautomatisch dubbelzijdig opslagsysteem geleverd met 923 opslagplaatsen. Directeur Janwillem Verschuuren van De Cromvoirtse: “Kasto zei wat mogelijk is, maar heeft ook onmogelijke dingen uitgesloten. Andere aanbieders zagen alleen maar problemen en wilden hun standaard bouwpakketten verkopen.”

Vertrouwen Ook het grote vermogen van Kasto om het systeem mee te ontwikkelen (vooral op IT-gebied met 15 medewerkers) gaf De Cromvoirtse vertrouwen. “Dat maakt het mogelijk om ons systeem ook in toekomst samen met Kasto te optimaliseren of aanpassingen en uitbreidingen door te voeren”, aldus Verschuuren. De inzet van het Uniline 3.0 systeem zorgt bij de Cromvoirtse voor een hogere kwaliteit van de bewerkte onderdelen doordat de handling omzichtig is. Er ontstaan duidelijk minder krassen als bij het ontladen van lasersnijmachines met de hand. Ook bij het materiaaltransport binnen het systeem ontstaan minder beschadigingen dan bij transport met heftrucks. Door de volautomatische be- en ontlading van het systeem is de lichamelijke belasting van de medewerkers veel minder geworden. De benutting van de machinecapaciteit is fors gestegen en de doorloopsnelheid verbeterd. Een speciaal restplatenbeheer zorgt er bovendien voor dat het materiaal veel beter wordt benut. Feitelijk is dankzij Kasto bij De Cromvoirtse al aardig te zien wat Industrie 4.0 voor de productietechniek gaat betekenen. www.kasto.de www.vanhoornmachining.nl www.decromvoirtse.nl

Kasto heeft bij De Cromvoirtse een volautomatisch dubbelzijdig opslagsysteem geleverd met 923 opslagplaatsen.

NEEM HET VOORTOUW in plooiproductiviteit met ToolCell

Met de introductie van de ToolCell neemt LVD de leiding in de revolutionaire automatiseringstechnologie voor afkantpersen. Dit unieke systeem voor afkantpersen geeft u een voorsprong in plooiproductiviteit dankzij de geïntegreerde automatische gereedschapswisselaar die het rendement maximaliseert. Lees meer over de snelle, gebruiksvriendelijke en uitermate betrouwbare ToolCell op onze website www.lvdgroup.com/ToolCell/NL of bel naar +32 56 430850.

Neem het voortouw met LVD!

LASER • PUNCH • BEND • INTEGRATE • www.lvdgroup.com 32

Van Zelst biedt constante laskwaliteit Om zijn afnemers voortdurend van kwalitatief hoogwaardige producten te kunnen voorzien heeft Van Zelst Plaattechniek (Vaassen) een nieuwe Yaskawa Motoman lasrobot met een Fronius cmt 3200 lasinstallatie in gebruik genomen. Deze installatie wordt ingezet voor het vervaardigen van metaalplaatwerk waarbij afnemers hoge eisen aan het laswerk stellen. De Van Zelst Groep beschikt hiermee over alle faciliteiten om een snelle en efficiënte productie van kleine tot zeer grote series mogelijk te maken. Bij Van Zelst Plaattechniek werd voorheen al het kwalitatief hoogwaardige laswerk handmatig verricht, maar om aan de steeds hogere kwaliteitseisen te kunnen voldoen was een investering in een geavanceerde lasrobotcel noodzakelijk. Daarom besloot de onderneming tot investering in een ultramoderne lasinstallatie. Gezien de gestelde eisen is bij deze keuze niet alleen de capaciteit, maar vooral ook de vereiste nauwkeurigheid een belangrijke factor geweest. “Met de thans geïnstalleerde apparatuur bieden wij onze afnemers een perfecte combinatie van flexibiliteit en kwaliteit. Daarmee zijn wij in staat bij ons plaatwerk constant een hoge kwaliteit te waarborgen, niet alleen bij grote aantallen, maar ook bij kleine series”, aldus directeur Addo Hofs. Voor de nieuwe lasrobot is een royale plaats ingeruimd, eveneens met het oog op de nabije toekomst. De installatie kan zowel door de operator als ‘off-line’ door de werkvoorbereiding worden geprogrammeerd; in de praktijk betekent dit dat de lasroot ook voor kleinere productseries gemakkelijk ingezet kan worden. Twee lascellen De lasrobotcel is uitgerust met een dubbele manipulator, waardoor men de beschikking heeft over twee lascellen, waarin – onafhankelijk van elkaar - verschillende mallen opgespannen kunnen worden. Hofs: “Binnen onze groep zijn we bovendien in staat de benodigde lasmallen in eigen beheer te ontwerpen en te bouwen, perfect afgestemd op het vereiste eindresultaat. Juist door die flexibiliteit kan snel aan alle vragen vanuit de markt beantwoord worden, zodat wij met deze nieuwe apparatuur – ongeacht de seriegrootte - een constante laskwaliteit kunnen waarborgen. En als er nog handmatig een las aangebracht moet worden, hebben wij daarvoor de mensen in huis.” Snel en betrouwbaar Met de nieuwe lasrobotinstallatie wil Van Zelst Plaattechniek zich duidelijk profileren als totaalleverancier op het gebied van plaattechniek. Men biedt de afnemers alle opties voor een snelle en betrouwbare levering van kleine tot zeer grote series plaatwerk, in tal van staalsoorten, RVS en aluminium. Met de ingebruikname van de lasrobot liggen

Door de nieuwe installatie kan ook bij kleine series aan steeds hogere kwaliteitseisen worden voldaan.

er in deze sector nog heel wat nieuwe afzetmogelijkheden. Gezien de mooie resultaten die hiermee nu al zijn geboekt, heeft Van Zelst Plaattechniek alle vertrouwen in de toekomst. Men kan nu onderdelen lassen met een extreem hoge snelheid en bovendien is de robot in staat om voortdurend een perfecte las te leggen. In het geval van deze nieuwe lasrobot is Hofs duidelijk: “De lasrobot geeft ons de mogelijkheid om onze meest ervaren medewerkers aan gecompliceerde las-samenstellingen te laten werken in plaats van ze te belasten met geestdodend repeterend laswerk dat een lasrobot sneller en efficiënter kan doen. Bovendien is het gezonder voor onze vakmensen, omdat het repeterende werk vaak ook fysieke klachten veroorzaakt. Dit risico valt nu voor een groot deel weg.” www.plaattechniek.nl

Yaskawa-Motoman lasrobotinstallatie • • •

Snelle lasrobot MA1900, gemonteerd op een vrij programmeerbare track met verlengd slangenpakket voor maximale bewegingsvrijheid en probleemloze offline programmering. Hoogwaardige Fronius Cold Metal Transfer lastechniek CMT 3200 met Weldcom interface voor programmering vanaf de teachbox en voorzien van een TCP-meetsysteem voor toortsafwijkingcorrecties. De nieuwste generatie DX100 robotcontroller met ‘touch screen’ bediening. Deze DX100 robotbesturing biedt standaard uitgebreide functionaliteit voor booglassen, automatische herstart, pendelen lasnaadzoeken, alsmede vele andere geavanceerde mogelijkheden.

Werken met voorgelakt metaal is durven

Een productielijn bij Jack Muller om materiaal vanaf coil op maat te snijden. Wat opvalt is de schone werkomgeving.

Diverse leden van de Federatie Metaalplaat (FDP) hebben twijfels bij het toepassen van voorgelakt metaal. De aarzeling zit ‘m vooral in de krasvastheid van het materiaal. Om te kijken of deze twijfels weggenomen kunnen worden, organiseerde de FDP onlangs bij Jack Muller in Wijchen de bijeenkomst ‘Voorgelakt metaal’. Deze netwerkdag trok zo’n veertig deelnemers. Jack Muller verzorgde zelf de introductie. Hij is 13 jaar geleden begonnen met zijn staalservicecenter in organisch beklede metalen en heeft bewust gekozen voor specialisatie in het voor alle klanten toe-

V.l.n.r. Rob Peters van DPA Kampen, ‘voorgelakt metaal goeroe’ Anita van Stiphout en Jack Muller geven informatie over het gebruik van voorgelakt metaal.

gankelijk maken van voorgelakte en voorbeklede metalen. Het bedrijf levert een groot programma aan verfsystemen en basismaterialen. De materialen kunnen geleverd worden in coils, platen of band; in grote en kleine afmetingen en in grote en kleine hoeveelheden. Vrijwel alle standaard kleuren, inclusief de metallics, zijn direct uit voorraad leverbaar. Daarnaast is een groot aantal kleuren met een tot twee weken beschikbaar. Ook is het mogelijk om aan de hand van vooraf aangeleverde monsters, af fabriek vrijwel elke speciale kleur te leveren. Jack Muller levert onder andere aan de bouw, liftenbouw, industrie voor scheepsinrichting, witgoedindustrie, verlichtingsindustrie, kantoormeubelindustrie, metaalverwerkende toeleveranciers, logistiek en infrastructuur. Schone omgeving In de opslag- en productieruimte valt direct op dat alles zo schoon en netjes is als in een huiskamer. “We poetsen hier regelmatig”, verklaart Muller. “Want het werken met voorgelakt metaal vraagt een schone omgeving en dus moeten we zelf het goede voorbeeld geven.” Hij heeft diverse specialisten in dienst, onder wie Anita van Stiphout, door Muller omschreven als ‘de goeroe op het gebied van voorgelakt staal’. Hierdoor heeft Jack Muller de mogelijkheid om klanten te adviseren bij nieuwe ontwikkelingen. Dit kan een overschakeling van nagelakt naar voorgelakt zijn, maar ook het wijzigen van een bestaand voorgelakt of bekleed product. “Door samen met de klant de technische en visuele eisen te inventariseren, ontstaat een globaal idee over het toe te passen basismateriaal en verfsysteem. Ook de wijze waarop de klant de bewerking gaat uitvoeren, speelt een belangrijke rol bij het nemen van de juiste beslissingen.”

Durven Volgens Van Stiphout kan er veel met voorgelakt. Zij zegt: “Als je durft te denken in voorgelakt kan bijna alles. Je kunt voorgelakt metaal prima dieptrekken, vouwen, buigen met het juiste materiaal en verfsysteem.” Scheiden kan uiteraard ook, waarbij mechanisch scheiden met stip op nummer 1 staat. Lasersnijden is niet onmogelijk, maar moet dan wel onder zwaar gecontroleerde omstandigheden plaatsvinden. Volgens Van Stiphout zijn daar goede voorbeelden van. Niettemin is er toch veel twijfel, weet ook Van Stiphout. Maar die is volgens haar weg te nemen. Een ander design kan er voor zorgen dat snijrandjes wegvallen; er kunnen alternatieve verbindingen toegepast worden. Een veelgehoorde klacht ten aanzien van voorgelakt metaal is de krasvastheid. Maar op dat gebied zijn grote stappen gezet en de ontwikkelingen gaan nog steeds door. Bedrijven als DSM en Bayer ontwikkelen nieuwe resins en zoeken daarbij naar een juiste balans tussen krasvastheid en flexibiliteit. Er zijn inmiddels krasvastere lakken op de markt met polyamide en acrylkorrels, die zorgen voor een laklaag met rubberballetjes er in, die krachten terug bouncen. Met polyamide en acrylversterkte lakken zijn de afgelopen jaren enorme stappen gezet. Of voorgelakt metaal daarmee ook duurder geworden is? Volgens Van Stiphout niet: “Voorgelakt is een dagelijks product geworden en daardoor ook goedkoper.” Zij wijst ook op kostenvoordelen: producten hoeven niet meer naar de spuiter, wat scheelt in de logistiek en de snelheid van levering.

Deelnemers aan de netwerkdag van de FDP bestuderen enkele producten die zijn gemaakt uit voorgelakt metaal.

Consternatie Iemand die al jaren voorgelakt metaal gebruikt is Rob Peters van toeleverancier DPA Kampen. Hij kwam via een klant met Muller in aanraking. Voor die klant maakte hij sendzimir verzinkte kasten voor plaatsing op daken. Deze moesten gespoten worden, Dat gaf veel werk en bovendien kon de spuitgieter niet garanderen dat de kasten er goed uit zouden blijven zien. Dus werd besloten om met voorgelakt metaal te gaan werken. “Dat gaf wel consternatie bij ons”, aldus Peters. “Want je moet wel krasvrij knippen en ponsen. Maar dat is gelukt.”

DPA Kampen heeft inmiddels een lange ervaring met voorgelakt metaal en heeft daarmee een flinke ontwikkeling doorgemaakt. “Je moet maatregelen nemen in je plaatwerktechnieken om materiaal krasvrij te houden”, aldus Peters. “Bij het kanten gebruiken we geen olie, werken we met schone bovenen ondermessen - wel met inloopradius - en met gehard ondergereedschap. Je kunt niet traditioneel lassen, maar inwendig lassen is een alternatief, evenals lijmen. Qua engineering moet je wel een slag maken.” www.jackmuller.com

Schitterend plafond Een schitterend voorbeeld van de toepassing van voorgelakt metaal gaat de Markthal Rotterdam worden. Dit project, een icoon voor de havenstad, wordt momenteel gerealiseerd. Het is een overdekte markt met een lengte van 135 meter en een hoogte van 35 meter. “Het plafond en de wanden krijgen een uitstraling zoals die van de Dom in Florence”, zegt Jack Muller enthousiast. “Daarop zijn straks tomaten, paprika’s wortelen, brood en vele andere verse producten te zien.” Jack Muller levert voor dit plafond 4000 panelen gelakt aluminium. De Markthal opent eind 2014 zijn deuren en is zeven dagen per week geopend. Het gebouw biedt onderdak aan een grote markt met honderd versunits, vijftien foodwinkels, acht horecazaken en een Albert Heijn. Naast de gevestigde bekende retailers is er plaats voor de local heroes met hun specifieke aanbod. In de boog worden 228 huur- en koopappartementen gebouwd, waarvan 24 penthouses. In

Jack Muller levert voor het plafond en de wanden van de overdekte Markthal Rotterdam 4000 panelen gelakt aluminium.

het souterrain komt een parkeergarage met ruim 1.200 plekken. De totale investeringswaarde van de Markthal bedraagt ongeveer 175 miljoen euro. De verkoop van de appartementen en penthouses in de Markthal begint in juni. www.markthalrotterdam.nl

LVD levert grotere ToolCell LVD heeft haar assortiment ToolCell-afkantpersen met automatische gereedschapswisselaar uitgebreid met een model met een grotere capaciteit van 220 ton en 4080 mm werklengte. ToolCell is een hydraulische afkantpers met geïntegreerde gereedschapswisselaar die de insteltijd van de machine beperkt en de capaciteit en efficiëntie bij kleine tot middelgrote series maximaliseert. Een gereedschapsbibliotheek is volledig geïntegreerd in de machine. De gereedschappen worden nauwkeurig en automatisch geplaatst, zodat er geen handmatige correctie van de gereedschapsinstellingen meer nodig is. Terwijl de operator de werkstukken van de volgende job voorbereidt, ontlaadt de machine automatisch de vorige gereedschapsconfiguratie en wordt de volgende configuratie geladen. Het nieuwste model ToolCell 220/40 beschikt over voldoende capaciteit voor twee volledige rijen zelfklemmend bovengereedschap (stempels) en vijf volledige rijen ondergereedschap (V-matrijzen). Het gereedschapsstation kan met een flexibele gereedschapsconfiguratie worden uitgerust, om aan specifieke eisen van de klant te voldoen. ToolCell maakt gebruik van geavanceerde hydraulica en elektronica en is voorzien van een stevig frame om de nauwkeurigheid te garanderen. De afkantpers is uitgerust met het Easy-Form Lasersysteem van LVD om de hoek tijdens het buigproces te meten, wat de nauwkeurigheid vanaf het eerste werkstuk garandeert. Verder is ToolCell ook uitgerust met Touch-B, de nieuwe LVD 19”-touchscreenbediening. Lasersnijden Ook de Sirius CO2-lasersnijsystemen worden nu aangeboden met LVD’s recentste grafische gebruikersinterface met 19”-touchscherm. Touch-L voegt het comfort van aanraaktechnologie toe aan de Sirius standaarden Plus-modellen, zodat zowel routinematige als complexe toepassingen snel en efficiënt kunnen worden uitgevoerd met minimale operatorinbreng. Het 19” beeldscherm geeft diverse functies weer zoals lens- en mondstukselectie, instellen van het inbrand-/snijpunt, positionering van de snijkop, werkstuknesting en weergave in reële tijd van het snijtraject, waarbij de operator aan de

Bij de ToolCell-afkantpersen worden de gereedschappen nauwkeurig en automatisch geplaatst, zodat er geen handmatige correctie van de gereedschapsinstellingen meer nodig is.

hand van intuïtieve grafische pictogrammen en visuele indicatoren wordt begeleid tijdens de instel- en snijbewerking. Touch-L beschikt ook over een functie voor het programmeren en nesten van werkstukken, zodat de operator de werkstukken via een netwerkstation of USB-geheugenstick rechtstreeks op de sturing kan importeren, snijtechnologie kan toevoegen en de geneste stukken direct op de machine kunnen worden gesneden. Touch-L verhoogt de efficiëntie en het gebruikscomfort van de Sirius, een lasersnijsysteem met zwevende optiek en een tafel van 1.500 x 3.000 mm. Sirius lasersnijmachines zijn standaard uitgerust met een automatische wisseltafel; Sirius Plus machines beschikken over modulaire automatiseringsopties, zoals een compacte toren voor materiaalopslag. Sirius is leverbaar met een krachtige CO2 Fanuc-laserbron van 2,5 kW of 4 kW. www.lvdgroup.com

Bend App LVD De nieuwe Bend App van LVD voor smartphones en tablets biedt een snelle toegang tot handige buigberekeningen en gereedschapsinformatie als hulpmiddel bij het instellen van afkantpersen en de productie van onderdelen. De app is ook een bron van informatie over LVD en haar productupdates. Gebruikers hebben belangrijke buigberekeningen binnen handbereik, zoals inschatting van de buigkracht en –tolerantie; alsook de mogelijkheid om belangrijke variabelen te selecteren, zoals V-opening, minimum ribhoogte en inwendige radius in zowel mm als inch. Gereedschapsbrochures om de correcte gereedschapsstijl en -vorm voor de job te bepalen en te selecteren, alsook het recentste productnieuws en updates van LVD, casestudies, technische artikelen en het LVD-magazine Discovery kunnen via de app worden gedownload. De app kan gratis worden gedownload via de Apple's iTunes-store en de Android-markt.

Ook de Sirius CO2-lasersnijsystemen worden nu aangeboden met LVD’s recentste grafische gebruikersinterface met 19”-touchscherm.

Magazijnsysteem voor kleine opslag F. Hoffmann brengt met de Basic Tower een nieuw magazijnsysteem voor kleine opslaghoeveelheden op de markt. Het nieuwe gestandaardiseerde magazijnsysteem van Friedrich Remmert leent zich voor plaat en platte goederen en kenmerkt zich door compactheid, efficiency en praktische toepasbaarheid. Basic Tower is een magazijntoren voor alle bedrijven, die plaat en restplaat in betrekkelijk geringe hoeveelheden moeten opslaan en toch willen profiteren van de efficiency van een magazijnsysteem. De toren is leverbaar in een systeemhoogte van 3.830 mm tot 7.250 mm en biedt plaats aan 14 tot 33 opslagniveaus. Ieder opslagniveau is voorzien van een pallet op rollagers en heeft een nuttige belasting van maximaal 3.000 kg. De pallets kunnen standaard tot een hoogte van 90 mm worden beladen. Voor hogere materialen is het mogelijk tot een hoogte van 270 mm te beladen. De compacte uitvoering maakt ruimtebesparingen tot 70 procent mogelijk in vergelijking met conventionele opslag op de vloer. Het klaarzetten van materiaal verloopt naar keuze half- of volautomatisch. Een heftraverse trekt de pallet van de plaats van opslag en rijdt die tot op een ergonomische uitname hoogte. Met een hefsnelheid van 8 m/min en een treksnelheid van 20 m/min werkt het systeem veilig en snel. De verbeterde materiaalverwerking verhoogt bovendien de productiviteit van de niet-direct aangesloten bewerkingsmachines met maximaal 80 procent. De bediening geschiedt via een intuïtieve touch terminal. Door invoering van het palletnummer wordt het opslaan in gang gezet. www.hoffmann-machines.nl

Basic Tower leent zich met name voor kleine opslaghoeveelheden van plaat en platte goederen.

Elektrische taparmen Volumec heeft haar leveringsprogramma uitgebreid met taparmen uit de Joytap serie. Deze zijn voorzien van een borstelloze motor met een laag geluidsniveau en een laag energieverbruik.

Het variabel instelbare toerental van de Joytap taparmen maakt het mogelijk het juiste toerental bij een te tappen draaddiameter te kiezen.

De Italiaanse producent Volumec, in Nederland vertegenwoordigd door Bokhoven BTM, heeft al een uitgebreid programma pneumatische taparmen. Deze bieden in tal van toepassingen een oplossing voor het snel en efficiënt aanbrengen van tapgaten van M3 tot M30. De Nederlandse introductie van de Joytap vond plaats tijdens de MetaalExpo in Den Bosch. Het variabel instelbare toerental van de Joytap taparmen maakt het mogelijk het juiste toerental bij een te tappen draaddiameter te kiezen. Het linksom uitlopen van de tap gaat met maximaal toerental waardoor geen tijd verloren wordt met het uitdraaien van het gereedschap. Met de gebruiksvriendelijke joystick kan het gereedschap makkelijk gepositioneerd worden. Evenals de pneumatisch aangedreven taparmen zijn de Joytap taparmen leverbaar met een gebalanceerde dubbel of drievoudig scharnierende aluminium arm. Door de standaard gemonteerde variabel verstelbare tapkop kunnen gaten onder elke hoek getapt worden. www.bokhovenbtm.nl

Proceszeker onbemand ponslaseren De nieuwe ponslasercombinatie TruMatic 6000 van Trumpf is dankzij enkele nieuwe features beter uitgerust voor onbemande productie. De functie Smart Punch Monitoring draagt bijvoorbeeld bij aan een hogere proceszekerheid. Zij controleert of een gat werd geponst en herkent zo vroegtijdig een mogelijke stempelbreuk. Vooral tijdens nacht- en weekenddiensten vermijdt deze functie afkeur en uitval. Trumatic assistentiesystemen vergroten de proceszekerheid verder: een sensor waarschuwt wanneer een bewerkt onderdeel onverwacht niet door de onderdelenklep is gevallen. Via een trilling van de onderdelenklep, het kloppen van de laserbescherming en het zakken van de neergaande matrijs heft de machine deze niet geplande situatie zelf op. Ze schudt het onderdeel eenvoudigweg af en werkt door. Opdat de TruMatic 6000 zo productief mogelijk kan werken, zijn de instel- en voorbereidingstijden gereduceerd. Bij het lasersnijproces is het wisselen van snijkoppen dankzij de één snijkopstrategie overbodig. Bij het ponsen zijn gereedschapswisselingen niet helemaal te vermijden. De nieuwe Trumatic reduceert echter de tijd die daarvoor nodig is. Om de neventijden nog verder te reduceren kan de machine worden geautomatiseerd met een SheetMaster. Voor klanten met een grote verscheidenheid aan onderdelen is deze optioneel uit te rusten met een geïntegreerde gereedschapswisselaar. Daarmee kan de installatie veertig extra gereedschappen opslaan en automatisch wisselen. www.nl.trumpf.com

De TruMatic 6000 kan worden geautomatiseerd met een SheetMaster. Deze is optioneel uit te rusten met een geïntegreerde gereedschapswisselaar. Daarmee kan de installatie veertig extra gereedschappen opslaan en automatisch wisselen.

Laserbronnen met keramiek behuizing Trotec introduceert een nieuwe lijn CO2 laserbronnen van Iradion Laser. De behuizing van de bron, waar de laserstraal wordt opgewekt, is gemaakt van 100% keramiek. Normaal gesproken worden er metalen of glazen laserbronnen gebruikt voor de behuizing van de laserbron. Het keramische ontwerp volgens de CeramiCore technologie biedt diverse voordelen in vergelijking tot de metalen of glazen laserbronnen: Er zitten geen aluminium lassen in een keramische constructie en er zijn geen afdichtingen die op den duur zouden kunnen gaan lekken. Twee halve keramische omhulsels worden versmolten om de behuizing te vormen. De keramische behuizing wordt verwarmd tot 800 graden, door dit brandproces wordt de binnenkant perfect gereinigd. Verder zijn alle optische elementen verlijmd aan het keramiek. De elektroden zijn bevestigd aan de buitenkant van de behuizing en de bron wordt geactiveerd door de wand van de keramische behuizing. Dit betekent dat er geen metalen oppervlakken aanwezig zijn die de balans van de gassamenstelling kunnen verstoren. Het resultaat is een zuivere gassamenstelling gedurende de gehele levensduur van de laserbron. Keramische lasers kunnen onder grote druk werken, dit resulteert in hoge pulssnelheden. EssentiEr zitten geen aluminium lassen in een keramische construc- eel voor snelle graveer- en markeerapplicaties, aldus Trotec.. tie en er zijn geen afdichtingen die op den duur zouden kunwww.troteclaser.com nen gaan lekken.

Hoogwaardige profielwalsen Jörg Machines in Dodewaard importeert voor de Benelux de profielwalsen van BPR Curvatrici uit Italië. De zorgvuldig ontworpen en gebouwde machines kenmerken zich door hoge kwaliteit tot in de kleinste details. Veel machines zijn uitgerust met digitale uitlezing en/of CNC-besturing voor hoge productiviteit en reproduceerbaarheid. Voor iedere toepassing is volgens Jörg Machines een model te vinden, van de kleine BA20 tot de hydraulische, computergestuurde CPD100-CN. Er zijn modellen met twee of met drie aangedreven rollen, met verstelbare bovenrol, of onafhankelijk verstelbare onderrollen. Als optie zijn er geleidingen leverbaar om hoekprofielen inwendig te buigen. Ook het buigen van spiralen (3D) kan met hulpstukken gerealiseerd worden. Met de standaard rollen kunnen al veel buigingen gerealiseerd worden, Voor het overige zijn er speciale rollen beschikbaar. Te denken valt aan platte staaf, vierkante staaf, rechthoekige buis, L-, U- en H-profielen, ronde staaf en ronde buis. Voor afwijkende profielen kunnen er speciale rollen worden gemaakt. In bijna iedere tak van industrie zijn de profielwalsen inzetbaar. Te denken valt aan de petrochemische industrie, de energievoorzieningen, civiele werken, scheepsbouw, machinebouw, automotive, landbouwmechanisatie en meubelbranche. www.jorg.com

Voor iedere toepassing is volgens Jörg Machines een profielwals van BPR Curvatrici te vinden.

Nieuwe Centricut-slijtdelen Hypertherm heeft onder het merk Centricut een aantal nieuwe slijtdelen uitgebracht voor de PerCut 210M- en 450M-toortsen van Kjellberg HiFocus-systemen. Volgens Hypertherm zijn de Centricut-slijtdelen gelijkwaardig aan en in veel gevallen zelfs beter dan de slijtdelen van Kjellberg. Bovendien zijn ze voordeliger in aanschaf, waardoor de kosten voor de eindgebruiker afnemen. Bij 280 ampère leveren de Centricut-slijtdelen een betere snijkwaliteit gedurende hun volledige levensduur, mede dankzij de SilverLine-elektrode en CoolFlow-nozzle-technologie. SilverLine-technologie werkt met een combinatie van koper en zilver. Het resultaat is even goed als met een volledig zilveren elektrode, maar dan voor een fractie van de prijs. Met geavanceerde koeling wordt ervoor gezorgd dat de gebruikstemperatuur van de elektrode laag blijft. Op deze manier wordt het hafnium maximaal benut en is er minder slijtage. De elektrode gaat dus langer mee. CoolFlow-technologie staat garant voor een betere koeling, waardoor de vorm en de grootte van de nozzle-opening langer in stand blijven en de levensduur wordt gemaximaliseerd. Centricut-slijtdelen voor de Kjellberg PerCut 210M en 450M vergen geen aanpassingen in de systeemconfiguMede dankzij de SilverLine-elektrode en ratie en zijn zo ontwikkeld dat ze geschikt zijn voor alle versies van deze nieuwe Kjellberg-toortsen. CoolFlow-nozzle-technologie is de snijkwawww.hypertherm.nl liteit van de Centricut-slijtdelen prima.

: l op a.n l e sn rum jk b ki w. w w

Leverancier Nederland

BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE LASERSNIJMACHINES

Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007

Lissmac SBM-L1000 Nieuw

Machines UIT VOORRAAD LEVERBAAR

Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00 Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail info@bruma.nl

Lasersnijden - Kanten - (Robot)lassen - CNC (vloei)boren - Walsen - Knippen - CNC zagen

www.baas-metaal.nl

Op zoek naar een ervaren partner die uw (roestvast) staal of aluminium snel en tegen een scherpe prijs kan bewerken? Metaalbedrijf Baas B.V. is expert in lasersnijwerk, plaaten constructiewerk. De afgelopen 24 jaar is er heel wat (roestvast) staal en aluminium door onze handen en dat van onze machines gegaan. Lasersnijden, kanten, knippen, boren, walsen en lassen. Onze machines draaiden op volle toeren. En intussen hebben wij niet stilgezeten. Integendeel: we hebben heel wat ge誰nvesteerd.

PRESS BRAKE PRODUCTIVITY INNOVATIONSž Meer productiviteit bij buigen dikke plaat

Met de introductie van de Safety Click® begon een opvallende

De nieuwe Wila ‘HD’ gereedschaphouders zijn niet alleen

productiviteitsverbetering in het buigen van dunne plaat.

ideaal voor ‘HD’ gereedschappen. Ze zijn namelijk ook

Deze progressie wordt nu ook mogelijk in het buigen van

toepasbaar met onze bestaande New Standard Premium en

dikke plaat, want Wila introduceert het E2M ‘Easy to Move’

Pro gereedschappen aangezien de opname gelijk is gebleven.

systeem voor New Standard ‘HD’ Heavy Duty gereedschappen.

Hiermee heeft u een gereedschapsysteem waarmee u platen

Dikke plaat vraagt niet alleen om ‘HD’ gereedschappen maar

van 0,5 tot 20+ mm kunt buigen. Goed nieuws dus voor uw

ook om ‘HD’ gereedschaphouders. Ook die heeft Wila, en ze

flexibiliteit en productiviteit.

kunnen maar liefst 800 ton per meter aan. Kijk voor meer info op www.wila.nl of mail uw e-mailadres

www.wila.nl

naar verkoop@wila.nl en we houden u op de hoogte.

WILA Postbus 60, NL-7240 AB Lochem, Nederland Tel: +31 (0)573 28 98 50, Fax: +31 (0)573 25 75 97

Zie www.youtube.com/wilavideos voor een korte introductie.