MetaalNieuws editie 6 2025

schaar

sierstuk in werkplaats Stacon

Defensie-euro’s rollen richting industrie

De maakindustrie gaat profiteren van de honderden miljarden euro’s die de komende jaren in de versterking van de Europese defensiecapaciteit worden gestoken. In Nederland krijgt het industriële familiebedrijf VDL Groep hierbij een spilfunctie. Maar ook andere maakbedrijven zien al defensie-orders op zich af komen.

Zo heeft het Ministerie van Defensie 146 nieuwe middelzware en zware opleggers en aanhangwagens besteld bij Broshuis in Kampen (zie pagina 23). Grootverspaner Machinefabriek Boessenkool ziet de omzet vanuit de defensie-industrie al groeien en verwacht dat deze de komende jaren zal verviervoudigen. Een grote toeleverancier in het midden van het land is benaderd door een Duitse investeringsmaatschappij met het aanbod om mee te investeren in het vergroten van de productiecapaciteit.

Fabriek VDL Nedcar

Voor de veiligheid van Nederland en haar bondgenoten moet de krijgsmacht in hoog tempo worden versterkt. Daarvoor heeft Defensie van alles meer nodig: van gevechtsvoertuigen tot drones, van traditioneel materieel tot hightech systemen. Ook Nederland zal meer moeten bijdragen aan militaire productie. Daarbij is er behoefte aan meer zekerheid, kortere levertijden en minder afhankelijkheid van landen buiten Europa. Defensie riep bedrijven daarom op hun capaciteiten en faciliteiten waar mogelijk ook in te zetten voor onze veiligheid. De VDL Groep in Eindhoven heeft deze oproep beantwoordt en is een samenwerking aangegaan met Defensie. Volgens minister Ruben Brekelmans van

Defensie wordt deze samenwerking het vlaggenschip van de vernieuwde samenwerking tussen Defensie en bedrijven. Defensie wil VDL op diverse manieren ondersteunen in het opzetten van defensie-productie, om te beginnen in de voormalige autofabriek van VDL Nedcar in het Limburgse Born. Allereerst wordt bekeken of een bijdrage te leveren is door productiefaciliteiten te huren. Ook kan Defensie bijdragen door bedrijven te vinden die samen met VDL de productie kunnen opschalen. En Defensie kan helpen in het samenbrengen van de vraag van diverse landen. Zodat de orders groot genoeg zijn om de productie bij VDL te starten.

‘Slimme materialen’ Iets verderop in Limburg – in Geleen - heeft Defensie ook een intentieverklaring ondertekend met Brightlands Chemelot Campus, die onderdak biedt aan 130 innovatieve bedrijven, en een aantal andere partijen. Deze intentieverklaring past in het streven om de samenwerking met civiele bedrijven zoveel mogelijk aan te zwengelen. Brightlands staat onder meer bekend om innovaties op het gebied van ‘slimme’ materialen. De campus heeft op dit vlak al een aantal defensieprojecten onder zijn hoede, zoals de ontwikkeling van ’s werelds sterkste vezel die gebruikt wordt in de kogelwerende vesten van defensie en politie. Ook het 3D-printen van reserveonderdelen is een optie. Daarnaast biedt Limburg met zijn opschaalbare maakindustrie ook volop mogelijkheden voor productie.

Minister Ruben Brekelmans en staatssecretaris Gijs Tuinman riepen medio maart tijdens een zogeheten ‘pre-event’ van de NAVO-top in Den

Haag de defensie-industrie op sneller en efficiënter op te schalen. De bewindspersonen pleitten voor nauwere samenwerking tussen de overheid, industrie en onderzoeksinstellingen. Technologieën op het gebied van cybersecurity, kunstmatige intelligentie, cloudopslag en data-analyse spelen een steeds grotere rol bij defensie.

“We moeten deze technologieën hier

ontwikkelen, in Nederland en Europa,” stelde Tuinman. Een belangrijke stap om op te kunnen schalen is het optimaliseren van processen. Brekelmans: “We moeten de bureaucratie terugdringen, regelgeving stroomlijnen en goedkeuringsprocessen voor defensieinvesteringen versnellen.”

Lees verder op pagina 3

Machinefabriek Boessenkool in Almelo produceert grote en complexe onderdelen.

Grootverspaning is het specialisme van het bedrijf, maar als onderdeel van de Osse Groep profiteert de Twentse metaalbewerker ook van de OEM’s binnen de groep. Want naast haar rol als toeleverancier zet Boessenkool sterk in op innovatie en

productontwikkeling, wat heeft geleid tot diverse succesvolle eigen producten. Deze kruisbestuiving maakt het mogelijk om de capaciteit van de machinefabriek optimaal te benutten. In rustigere periodes wordt er bijvoorbeeld voorraad geproduceerd voor de eigen drones, recyclinginstallaties en waterstoftractoren.

Lees het artikel op pagina 4

Polijstmaterialen

Slijpbanden

info@slijpschijvenwinkel.nl

RUBBERPRODUCTEN

Trillingdempers

Rubberveren

Rubber

Celrubber/mosrubber

Rubber

XF Kantbanken

Dit economische model is eenvoudig uitgevoerd en hebben een compact ontwerp.

XL Kantbanken

De XL Kantbanken staan bekend om hun flexibiliteit , betrouwbaarheid en hoge kwaliteit

Ser vo Kantbanken

De Ser vo Kantbanken zijn volledig elektrisch, waardoor ze snel, flexibel en onderhoudsvriendelijk zijn.

Dener is een grote fabrikant van kantbanken, scharen, plasma’s en fiberlasers.

Met dit brede programma helpt J RG Machines plaatver werkende bedrijven aan een e ci nte en hoogwaardige productie

Kort

nieuws Handen ineen voor circulaire transitie

Duurzame staalindustrie

In het congrescentrum van Tata Steel Nederland organiseren Federatie Metaalplaat (FDP), Tata Steel Nederland en INAD Industriële software op 15 april een bijeenkomst over de toekomst van de staalindustrie. Verschillende sprekers van Eurofer, Bouwen met Staal, Tata Steel Nederland en Triple A Digital zullen een update geven hoe de staalindustrie aan het verduurzamen is en welke maatregelen genomen worden om te zorgen dat er een gelijk speelveld blijft voor de Europese industrie. Voor belangstellenden is er een rondleiding over het Tata Steel terrein, waarbij wordt getoond waar de toekomstige fabrieken zullen komen. Meer info en aanmelden op de FDP-website.

Eindhoven eigenaar BIC

Met de overdracht van de aandelen door Capreon is de gemeente Eindhoven officieel eigenaar geworden van de Brainport Industries Campus (BIC). Dit eigenaarschap biedt de gemeente de kans om: het BIC-concept naar een hoger niveau te tillen en daarmee beter regie te voeren op de ontwikkeling van de gehele BIC; de publieke functies, zoals het onderwijs, steviger te borgen; de unieke bedrijfseconomische infrastructuur en strategische autonomie beter te beschermen; door te bouwen aan het innovatie-ecosysteem in Brainport Eindhoven; te investeren in een financieel solide businesscase waarbij de meeropbrengsten ten goede kunnen komen voor de stad.

Andritz Schuler

Ruim tien jaar na de overname van Schuler, 's werelds grootste fabrikant van persen voor de automobielindustrie, heeft Andritz de volgende stap gezet richting integratie: Schuler heet voortaan Andritz Schuler. De naam Schuler blijft bestaan als productmerk en blijft bestaan onder de naam Andritz Schuler Presses. De bedrijfsnamen van de Schuler Groep worden aangevuld met Andritz. De integratie documenteert ook Schulers transformatie van een persenfabrikant naar een leverancier van geïntegreerde oplossingen op het gebied van vormen handlingtechnologie.

Om maakbedrijven te activeren en ondersteunen op weg naar circulariteit, is de Stichting Circulaire Maakindustrie (CMI) opgericht. Hiermee zetten Koninklijke Metaalunie, FME en Federatie NRK gezamenlijk in op het vergroten van de toekomstbestendigheid en grondstoffenonafhankelijkheid van de maakindustrie.

De metaal-, technologie- en kunststofsector zijn al vanaf 2017 aan de slag met de transitie naar een circulaire maakindustrie, samen met overheden en kennisinstituten. Er is al veel kennis ontwikkeld en succesvolle cases zijn terug te zien in de praktijk: geslaagde terugname en remanufacturing, verbeterde productontwerpen, ketensamenwerking en inzet van geavanceerde recyclingtechnologieën. Tegelijkertijd is de constatering dat de circulaire transitie stokt: circulaire businessmodellen rekenen nog niet rond, wet- en regelgeving gaat nog steeds uit van een lineaire wereld en veel bedrijven zijn zich niet bewust van de risico’s rond kritieke grondstoffen.

Versnelling aanjagen

De stichting heeft als ambitie de ver-

snelling aan te jagen middels informeren en activeren van (mkb-)maakbedrijven en zal bijdragen aan onderzoek naar specifieke belemmeringen en oplossingen voor circulair ondernemen binnen de maakindustrie. Daarvoor zal nauw worden samengewerkt met de partijen in het Uitvoeringsprogramma

Circulaire Maakindustrie: ministerie van Economische Zaken, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Circonnect, regionale partners en kennispartijen.

“Metaalunie is zeer blij met het feit dat de samenwerking met andere branches geformaliseerd is in een stichting”, licht Gerard Wyfker, beleidssecretaris Verduurzaming Metaalunie, de oprichting toe. “We gaan onze leden op werkvloerniveau beter bereiken, zodat alles waar we het, als beleidsmakers, over gehad hebben in de praktijk gaat landen bij de MKB-maakbedrijven. We gaan ze ondersteunen met nieuwe businessmodellen én zetten ons in voor een goed ondernemersklimaat om circulariteit mogelijk te maken.”

Het bestuur van de stichting bestaat uit vertegenwoordigers van FME, Metaalunie en NRK. De functie van onafhankelijk voorzitter wordt bekleed

door Harald Tepper, Programmaleider Circulaire Economie en EcoDesign bij Philips. Voor uitvoering van de dagelijkse activiteiten is Diana de Graaf als

directeur benoemd. Zij is sinds 2019 nauw betrokken namens FME en Metaalunie bij het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie.

Security Fund financiert defensie-start-ups

Vervolg van voorpagina

De overheid heeft €1,1 miljard extra vrijgemaakt om de defensieindustrie op te schalen.

Staatssecretaris Tuinman: “Samen met defensiebedrijven werken we hard aan 5 strategische technologieën. Dat zijn onbemande systemen, quantumtechnologie, ruimtetechnologie, slimme materialen en sensoren.

Ons doel is om Nederland op elk van deze gebieden koploper te maken.”

Daarnaast wordt op 2 april het Security Fund (SecFund) gelanceerd. Dit fonds heeft nu een budget van €25 miljoen. De ambitie is om te groeien naar €100 miljoen. Het fonds wordt opgericht om de financiering voor innovatieve defensie-start-ups en MKB-bedrijven te vergemakkelijken. Het biedt start-

kapitaal aan voor de ontwikkeling van dual-use technologie. Oftewel innovaties die zowel voor civiel als militair gebruik zijn.

Bij het fonds zijn naast Defensie het ministerie van Economische Zaken en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen betrokken. “Het gaat ook om sociale innovaties: nieuwe manieren van samenwerken”,

en MKB

aldus Tuinman. “We moeten naar een ‘groeimindset’, waarin we anders leren kijken, denken en werken. Waarin we meer risico durven te nemen en ook binnen de organisatie wendbaar en ondernemend zoeken naar nieuwe kansen. Nederland kan als kennisland een grotere rol pakken als producent van defensiematerieel. Dat komt niet alleen ons eigen land ten goede, maar versterkt ook de veiligheid in Europa.”

V.l.n.r. Stephanie Schuitemaker (CMI), Gerard Wyfker (Metaalunie) Harold de Graaf (NRK), Harald Tepper (Philips), Diana De Graaf (CMI), Martin van Dord (NRK), Jeanette Levels (Circonnect), Robert van Beek (FME), Iris Grobben (Circonnect) en Pieter van Os (Circonnect).

Boessenkool profiteert van kruisbestuiving tussen machinefabriek en OEM’s

Machinefabriek Boessenkool in Almelo is toeleverancier van grote en complexe onderdelen.

Grootverspaning is het specialisme van het bedrijf, maar als onderdeel van de Osse Groep profiteert Boessenkool ook van de OEM’s binnen de groep. Deze kruisbestuiving maakt het mogelijk om de capaciteit van de machinefabriek optimaal te benutten. In rustigere periodes wordt er bijvoorbeeld voorraad geproduceerd voor de eigen drones, recyclinginstallaties en waterstoftractoren.

Boessenkool werd in 1902 opgericht als een kleine werkplaats en is sindsdien uitgegroeid tot een volwaardige machinefabriek. "We zijn een machinefabriek in de breedste zin van het woord," zegt Eelco Osse, directeur van Boessenkool. "We doen alles, van laswerk tot grootverspaning en complexe machinebouw. We focussen op kleine series, enkelstuks en prototypes en worden vaak gevraagd om mee te denken over de maakbaarheid van producten."

Eigen producten

Naast haar rol als toeleverancier zet Boessenkool sterk in op innovatie en productontwikkeling, wat heeft geleid tot diverse succesvolle eigen producten. “Dankzij de brede expertise, een eigen machinefabriek en interne productontwikkeling kan Boessenkool snel schakelen en innovatieve oplossingen realiseren. We hebben alles in huis om producten op de markt te brengen, en dat hebben we dus ook gedaan”, aldus Osse. Omdat binnen de Osse Groep duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog op de agenda staan, wordt dit over alle onderliggende bedrijven en ontwikkelingen uitgerold. “Bij Boessenkool bijvoorbeeld, hebben we het dak vol gelegd met zonnepanelen, zijn alle ruimtes voorzien van ledverlichting, zijn we overgestapt van natlakken op het milieuvriendelijkere poedercoaten en maken we in de productie gebruik van duurzamere verbruiksartikelen, zoals koelemulsies en gereedschappen”, aldus Osse. Die strategie zien we ook terugkomen in de eigen producten die

worden ontwikkeld, geproduceerd en gebouwd door Boessenkool. Een van die producten is de e-Horse, waarvan recent een prototype werd getest bij een klant. Deze tractor maakt gebruik van een elektrische aandrijving die wordt gevoed door zonne-energie en een waterstofgenerator. Deze tractor speelt in op de groeiende vraag naar duurzame landbouwoplossingen. Ook interessant is de heavy-duty drone van Boessenkool. Deze zogenaamde Drone4 is met een eigen massa van 150 kg, een payloadcapaciteit van 500 kg en een vliegtijd van 30 minuten, breed inzetbaar. In eerste instantie zijn de drones ontwikkeld voor brandbestrijding en landbouw toepassingen, maar er zijn natuurlijk nog veel meer toepassingen te bedenken.

Spuitbus recycling

Nog een ander product uit de koker van Boessenkool, dat onder de bedrijfs-

naam DESPRAY Environmental wereldwijd op de markt wordt gebracht, is een recyclingsysteem voor spuitbussen. Deze oplossing heeft de prototypefase ruimschoots gepasseerd en wordt inmiddels succesvol wereldwijd commercieel ingezet om de grondstoffen terug te winnen voor hergebruik. Het recyclingsysteem van DESPRAY Environmental is ontwikkeld om metalen en gassen terug te winnen uit spuitbussen. Het systeem perst spuitbussen onder vacuüm samen tot metalen briketten voor recycling. Tegelijkertijd wordt de vloeibare en gasvormige inhoud van de spuitbussen geëxtraheerd en overgebracht naar verzameltanks. Gepatenteerde technologieën comprimeren en reinigen de drijfgassen verder tot gezuiverde vloeibare brandstoffen, vergelijkbaar met vloeibaar petroleumgas, die vervolgens kunnen worden gebruikt als alternatieve brandstoffen. “Er is nooit aandacht geweest voor

De Drone4 is met een payloadcapaciteit van 500

deze tak van sport, terwijl de noodzaak hoog is om het aantal broeikasgassen terug te dringen. Een typische spuitbus bevat tot 15% van de oorspronkelijke inhoud, met tot 25% van de aerosoldrijfgas opgesloten in vloeibare moleculen. Traditionele recyclingmethoden, waaronder versnipperen, doorboren, vermalen en verbranden, laten deze broeikasgassen vrij in de atmosfeer en zijn erg gevaarlijk met ongevallen als gevolg. Het gepatenteerde systeem van DESPRAY maakt een einde aan deze emissies.” Dat er veel vraag is uit de internationale markt, blijkt uit het feit dat DESPRAY met 300% per jaar blijft doorgroeien.

Boessenkool heeft op het eigen terrein in Almelo zelf een installatie van DESPRAY in gebruik genomen. Het systeem fungeert hier niet alleen als testinstallatie, maar wordt daadwerkelijk ingezet om spuitbussen te recyclen

en het drijfgas uit spuitbussen om te zetten in energie. Dankzij de testinstallatie bespaart Boessenkool jaarlijks 90.000 kuub aardgas. De drijfgassen worden voor de verwarming van het gebouw en de poedercoatoven benut. Osse: “Dankzij de synergie tussen de machinefabriek en OEM’s binnen de Osse Groep benut Boessenkool haar capaciteit optimaal. Niet alleen kunnen we alles in eigen huis uitvoeren en snel inspringen op veranderingen, we zijn ook in staat om schommelingen in de verspaning op te vangen door in rustigere periodes voorraad te produceren. Zo houden we de kostbare machines ook draaiende in laag conjunctuur.”

Grootverspanen is de basis

Dat Boessenkool alles in huis heeft om (grote) machinecomponenten te produceren blijkt wel uit het uitgebreide en indrukwekkende machinepark, dat direct de omvang weergeeft van

de werkstukken die geproduceerd kunnen worden. Op het gebied van vijfassig frezen is Boessenkool bijvoorbeeld in staat om werkstukken van 120 ton te bewerken, met afmetingen tot 20 m x 6 m x 6 m. Kijken we naar het draaien dan zien we in de fabriek een carrouseldraaibank die werkstukken met een diameter tot 5,5 m en een massa tot 60 ton kan bewerken. Horizontaal draaien gaat ook in grootformaat tot 1,60 m in diameter met een lengte tot 6 meter. “We zijn een van de weinige bedrijven in Nederland die dit soort afmetingen en gewichten kunnen verspanen. Ook zijn we qua materialen flexibel. We bewerken staal, hoogsterkte-staal, Inconel, stellite, hardox en kunststoffen. Klanten uit veel verschillende industrieën weten ons daarom goed te vinden. Dat geldt de laatste tijd met name voor de defensie-industrie. We verwachten dat dit segment door de internationale spanningen de komende jaren zal verviervoudigen", voorspelt Osse.

Continu investeren

Ook in de grootverspaning nemen de eisen toe. Striktere kwaliteitseisen en kleinere toleranties zijn redenen voor Boessenkool om continu te investeren in geavanceerde meet- en controleprocessen, alsmede nieuwe bewerkingsmachines. Waar vroeger een bewerkingsmachine, zeker dit grootformaat, minimaal twintig jaar mee moest gaan, worden grote machines nu eerder vervangen om aan de hogere eisen te kunnen voldoen. Traditionele draai- en freesbanken kon je met gemak twee decennia opera-

tioneel houden. Tegenwoordig zijn de werkstukken een stuk complexer, waardoor je automatisch uitkomt bij nauwkeurigere machines met meer functionaliteiten. Om die functionaliteiten optimaal te benutten worden machines voorzien van moderne besturingen en software. “Daar zit vaak al de eerste uitdaging, ”zegt Osse. “Die raken snel verouderd, waardoor een machine sneller aan vervanging toe is. Retrofitten is vaak geen oplossing, omdat je dan van het ene in het andere probleem terechtkomt en onder aan de streep bijna evenveel kwijt bent als dat je in een nieuwe machine investeert.”

Onlangs investeerde Boessenkool nog in twee nieuwe machines om de vraag uit defensie te beantwoorden. Zo wordt dit jaar een nauwkeurige Shibaura carrouseldraaibank geleverd, die werkstukken met een diameter van 1.400 mm kan bewerken. Ook wordt er dit jaar een nieuwe vijfassige Ibarmia verwacht, die twee keer

zo groot is als de Ibarmia die er al staat. Deze machine is uitgevoerd als pendelmachine en is voorzien van een tussenschot en twee draaitafels in het bed. Boessenkool zet deze machine in om kleine series onbemand, vijfassig te produceren. Eventueel kan de Ibarmia ook, zonder tussenschot, als grote machine worden ingezet voor de bewerking van lange werkstukken. “De toekomst van Boessenkool ziet er positief uit. We verwachten veel van onze eigen producten van DESPRAY Environmental, Drone4 en de elektrische e-Horse tractor. Ook op het gebied van automatisering in de las- en assemblageafdeling zijn veel voordelen te behalen met de inzet van onze las-cobot, evenals op het gebied van digitalisering met betrekking tot onder andere predictive maintenance.

"Met een sterke focus op innovatie en duurzaamheid ziet Boessenkool de toekomst vol vertrouwen tegemoet”, aldus Osse.

Eelco Osse voor één van de vele grote bewerkingscentra bij Boessenkool.

De e-Horse is een elektrisch aangedreven traktor die gebruik maakt van zonnepanelen en een waterstofgenerator.

De recyclinginstallatie van Despray Environmental wordt door Boessenkool geproduceerd. Op het eigen terrein wordt deze installatie ingezet om het pand en de poedercoatoven te verwarmen.

Definitieve streep door Nederlandse Metaal Dagen

De Nederlandse Metaal Dagen (aanvankelijk De Brabantse Metaal Dagen) zijn drie keer gehouden. Het concept was gebaseerd op het idee om in de nietTechniShowjaren de maakindustrie in het voorjaar een interessant en vernieuwend event te bieden.

De Nederlandse Metaal Dagen, die op 21, 22 en 23 mei zouden worden gehouden in de Brabanthallen in ‘sHertogenbosch, gaan niet door. Er is te weinig animo van de zijde van exposanten. Het evenement houdt op te bestaan. Er komt geen nieuwe editie.

Jeroen ter Steege van organisator United Industrial Fairs geeft aan dat de exposantenwerving moeizaam verliep. “De werving in de hoek van de verspaning verliep van begin af aan slecht. Wellicht komt dat omdat diverse verspaners later in het jaar op de Precisiebeurs ook al in de Brabanthallen exposeren. De plaatbewerking ging best wel, zeker onder de aanbieders van Chinese machines was er interesse. Maar door de recente mondiale ontwikkelingen, zoals de tarievenoorlog, die voor grote onzekerheid zorgen, gingen ook die op de rem staan. Over een half jaar is het waarschijnlijk allemaal anders, maar daar hebben we voor De Nederlandse Metaal Dagen niks aan.”

Annuleringen

Ter Steege had een behoorlijk aantal

exposanten – en opties - op de deelnemerslijst staan, maar kreeg te maken met veel annuleringen. “Ik heb dagen gehad met elk uur een annulering.” Toen de situatie er echt somber begon uit te zien, heeft hij contact opgenomen met alle exposanten die nog wel een stand hadden geboekt. “Ik heb ze verteld dat we maximaal 50 deelnemers zouden hebben en gevraagd wat ze wilden. Op basis van hun reacties hebben we besloten de stekker er uit te trekken. Het evenement zou een teleurstelling zijn geworden voor zowel exposanten als bezoekers.”

Nadelige effecten Covid

De Nederlandse Metaal Dagen (aanvankelijk De Brabantse Metaal Dagen) zijn drie keer gehouden. De eerste editie in 2019 was volgens Ter Steege best een goede start met perspectief op een goed vervolg. Maar daarna gooide Covid roet in het eten. De editie van 2021 was een Covid-beurs, de beurs van 2023 vond plaats in de uitloop van de pandemie. Dat had een negatief effect op de exposanten- en bezoekersaantallen. “De pandemie heeft ons absoluut

parten gespeeld”, zegt Ter Steege. “Zonder Covid waren we zeker naar 150 deelnemers gegroeid en zouden we nu veel verder met ontwikkeling van het concept zijn geweest.”

Oplossingen

Dat concept was gebaseerd op het idee om in de niet-TechniShowjaren de maakindustrie in het voorjaar een interessant en vernieuwend event te bieden. Niet een kleine kopie van de TechniShow - wat toch vooral een machinebeurs is - maar een event waar het echt draait om de oplossingen; een plek voor innovatieve en slimme productietechnologie, voor smart manufacturing en digitalisering, waarmee de arbeidsproductiviteit en de output kunnen worden vergroot en uitdagingen zoals personeelstekort en stijgende loonkosten worden aangepakt. Inclusief een kennisprogramma dat juist op die aspecten is gericht.

“De bezoekers waren hier wel klaar voor, ik weet niet of de exposanten hiermee bezig zijn”, aldus Ter Steege. “De meesten verkopen nog steeds machines in plaats van oplossingen. Terwijl

Edgecam Gebruikersdag op 4 juni

ATS EdgeIT organiseert op 4 juni de Edgecam Gebruikersdag. Klanten van ATS met een actief onderhoudscontract op Edgecam kunt gratis deelnemen aan deze inspirerende dag vol kennis, innovatie en netwerkmogelijkheden.

Tijdens de gebruikersdag delen de medewerkers van ATS EdgeIT de belangrijkste vernieuwingen en slimme strategieën om het programmeerproces te optimaliseren. Op de agenda staan onder meer Edgecam 2024.1 en 2025.1, ATS Add-ons, Esprit Edge, Edgecam/Hexagon Roadmap, Advanced Planning & Scheduling, Vericut Optimizer en Designer.

Er is volop gelegenheid om met andere gebruikers te kijken naar nieuwe ontwikkelingen in de software en oplossingen daar omheen en ervaringen uit te wisselen. Ook wordt bekend gemaakt wie de winnaar is van de titel tot Edgecam Programmeur van 2025.

Deze prijs gaat naar een persoon die een innovatief of complex product heeft geprogrammeerd met Edgecam. Hiervoor moet uiterlijk 18 mei de benodigde informatie (een Edgecam.ppf-bestand met foto(‘s) van het eindproduct en eventueel foto’s van het product op de machine) worden ingestuurd naar ATS EdgeIT.

Sleur

Hij kwam niet uit een ondernemersgezin, maar zijn vader had altijd hoge posities in het bedrijfsleven gehad. Op zijn dertigste had Cor een bedrijf overgenomen. Zijn vader had hem financieel geholpen om de overname te effectueren en deze lening had hij binnen enkele jaren terugbetaald. Inmiddels was Cor 57 en was hij ‘de wijze man’ in de familie geworden. Broer, zussen, neven en nichten; iedereen kwam naar hem toe als ze een wijze raad nodig hadden.

Het bedrijf was de afgelopen jaren niet spectaculair gegroeid, maar maakte wel mooie winsten en Cor leefde er goed van. Niemand wist dat hij al jaren een spreekwoordelijke last met zich meedroeg. Hij kon het bijna niet langer verbergen en eerlijk gezegd wilde hij dat ook niet.

“Weet je Han, het is zo ongelooflijk saai geworden.” Dag in dag uit deed hij hetzelfde. ’s Morgens naar de zaak, zijn ronde lopen, achter het bureau gaan zitten en zaken afhandelen om rond half 6 weer naar huis te gaan. Dag in dag uit. Jaar in jaar uit. De eerste paar jaar na de overname waren leuk en spannend geweest, en daarna was 10 jaar geleden de bouw van een nieuw bedrijfspand ook een leuke periode, maar de rest was saai. “Af en toe zit ik om een uur of 3 ’s middags te knikkebollen achter mijn bureau.”

Cor had wel geprobeerd om er verandering in te brengen. Vaker op pad gaan om klanten te bezoeken, was niet echt nodig. Een ander bedrijf overnemen was ook geen oplossing. Mijn suggestie om een dag minder te gaan werken, was helemaal uit den boze. “Ik voel een beetje een verplichting en een druk om altijd maar hier te zijn, terwijl ik weet dat het niet nodig is.” Zijn plan was om de onderneming te verkopen en dan zo snel mogelijk weg te zijn.

We vonden een ondernemer, Marco, eigenaar van een paar metaalbedrijven in de buurt. Allemaal niet te grote ondernemingen, die zelfstandig draaiden maar elkaar vonden waar dat nodig was. De onderneming van Cor zou daar perfect bij passen. Uiteraard kwamen gedurende de gesprekken ook zijn toekomstige positie en werkzaamheden ter sprake. Cor besefte inmiddels dat hij niet zomaar weg kon, en dat hij toch een geruime tijd aan de onderneming verbonden moest blijven. Marco had goed geluisterd naar de overwegingen van Cor en hij stelde een functie voor waar hij voor alle bedrijven klanten kon bezoeken en nieuwe klanten kon aanboren. Cor was verbaasd wat er na de overname gebeurde. Hij was veel onderweg, was bij de andere bedrijven en was vooral veel bij (potentiële) klanten. Hij had ontzettend veel plezier in zijn nieuwe baan. De sleur en druk van altijd aanwezig zijn, was compleet verdwenen.

Inmiddels zijn we 6 jaar verder en we zijn onlangs gaan lunchen om even bij te praten. “Je had een mooi verhaal naar aanloop van dat verkoopproces, maar je hebt me nooit verteld dat ik daarna zo hard moest werken”, zei hij lachend toen we afscheid namen.

Han van Rijn

Specialist in overnames en financieringen voor technische ondernemingen han@kromhout.net

De columns van Han van Rijn zijn waargebeurde verhalen. De namen zijn vanwege de herkenbaarheid veranderd.

de markt echt verandert. Er ontstaat een andere behoefte. Ik hoopte dat we daar met de Metaaldagen in zouden groeien. Dat is niet gelukt.”

Hij baalt daar van. “Het was mijn droom

om van De Nederlandse Metaaldagen een mooi en succesvol event maken, waarmee we de ontwikkeling van de maakindustrie echt een stap verder helpen. Dat is helaas niet gelukt.”

Nieuw kantoor ATS geopend ATS EdgeIT heeft onlangs haar intrek genomen in het nieuwe ATS kantoor in Poortugaal. Tijdens de officiële opening hielden Erik Broere (Divisie Manager ATS Benelux) en Mike James (Voorzitter, Board of Directors) inspirerende speeches, waarna Mike James samen met Hans Daman (Voorzitter, Board of Directors) officieel het lint doorknipte. James en Daman zijn de medeoprichters van ATS Global. Zij startten de organisatie in 1986 met een ambitieuze visie: de manier veranderen waarop automatisering en IT worden ingezet in de productie.

Deze inzet en visie hebben ATS Global gevormd tot wat het vandaag is: een

marktleider en ‘Independent Solution Provider for Smart Digital Transformation’.

Met de verhuizing naar Poortugaal zijn drie kantoren samengevoegd (Rhoon, Hardinxveld-Giessendam en Stellendam). Deze centralisatie bevordert de samenwerking tussen de verschillende specialisaties binnen ATS en versterkt de synergie binnen het team. Het kantoor is volledig transparant met alle werkplekken op één verdieping. Daarnaast zijn er ruime trainingsruimtes, uitgerust met grote schermen voor optimale kennisoverdracht.

Mike James en Hans Daman, de medeoprichters van ATS Global, verrichten de officiële opening van het nieuwe ATS-kantoor in Poortugaal.

machines zijn bij ons in vakkundige en professionele handen’

Perfectie tussen mens en metaal

Heras neemt Govers Sierhekwerk over

Heras, leverancier van terreinbeveiligingsoplossingen, neemt Govers Sierhekwerk over. Hierdoor versterkt Heras haar positie in Nederland en kan Govers verder groeien binnen een sterke organisatie. Govers blijft binnen Heras opereren als specialist voor bijzondere maatwerkpoorten voor zowel het hogere residentiële segment als de industrie.

Door de overname krijgt Heras toegang tot de specialistische kennis van Govers, terwijl Govers profiteert van het brede productaanbod en de landelijke dekking van Heras. Dit stelt beide bedrijven in staat om klanten een nog completere en geïntegreerde oplossing te bieden.

"Het vakmanschap en de expertise van Govers op het gebied van maatwerk versterkt ons aanbod. Samen kunnen we klanten nog beter bedienen met

innovatieve en hoogwaardige beveiligingsoplossingen", zegt Emmanuel Rigaux, CEO van Heras.

De eigenaren van Govers - Jean Paul en Gerwin Govers - blijven betrokken bij de organisatie en zullen deel uitmaken van het management van Heras in Nederland. Govers blijft actief vanuit Budel en Venray. Jean Paul en Gerwin Govers benadrukken dat deze stap een belangrijke beslissing is in het belang van de continuïteit van het bedrijf en de medewerkers. “Deze samenwerking met Heras biedt ons de kans om onze expertise in maatwerkoplossingen verder uit te bouwen en ons productportfolio uit te breiden.”

Angelique van Hassel (Managing Director Heras Benelux) voegt toe: “Met deze overname versterken we ons landelijke netwerk en voegen we

waardevolle kennis en ervaring toe aan onze organisatie. Dit stelt ons in

Hoogste punt nieuw hoofdkantoor

van

staat om nog beter in te spelen op de behoeften van onze klanten.”

Kersten bereikt

Met Limburgse vlaai voor het hele team heeft Kersten op 11 maart gevierd dat het hoogste punt is bereikt van het nieuwe hoofdkantoor in Wanssum.

Het nieuwe hoofdkantoor symboliseert de groei en ambities van Kersten Group. Met productielocaties in Nederland, Duitsland, Polen en de Verenigde Arabische Emiraten is Kersten een toonaangevende speler in het buigen en bewerken van staal en aluminium. “Dit is een belangrijk moment voor ons bedrijf”, zegt Mike Minten, Managing Director bij Kersten Group. “Ons nieuwe hoofdkantoor stelt ons in staat onze processen verder te optimaliseren en onze klanten nog beter van dienst te zijn.”

Duurzaamheid

Kersten heeft bij de ontwikkeling van

het nieuwe hoofdkantoor sterk ingezet op duurzaamheid en efficiëntie. Het gebouw is ontworpen met energiezuinige technieken, optimale isolatie en geavanceerde productiefaciliteiten die bijdragen aan een duurzamere en toekomstbestendige werkomgeving. Daarnaast biedt het pand meer ruimte voor samenwerking tussen afdelingen en een inspirerende werkomgeving voor medewerkers.

De realisatie van het nieuwe hoofdkantoor onderstreept de langetermijnvisie van Kersten Group. Met een sterke positie in sectoren als offshore & energy, architectuur, mobility, medical, machinebouw en industry, blijft het bedrijf investeren in groei en innovatie.

De officiële opening van het hoofdkantoor wordt later dit jaar verwacht.

Leidingen afpersen of blokkeren?

...Wortelboer levert alle pijpstoppers

Van een eenvoudige 1020 stopper tot en met hoogwaardige hogedrukstoppers. Wortelboer levert een ruim assortiment uit voorraad. Op onze website www.wortelboer.ws vindt u alle varianten.

Behalve stoppers levert Wortelboer ook (hand)perspompen. Informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden.

Goma – Bij plaatbewerker Goma in Hengelo (G) hebben Adelin Lankveld en Tom Kreunen de directiefunctie sinds augustus 2023 samen ingevuld. Per 1 januari 2025 heeft Tom de directietaken echter alleen voortgezet als algemeen directeur. Hij heeft de taken van Adelin samen met collega’s overgenomen.

Metaal Nederland - Liselotte Zoetmulder is op 3 februari gestart als de nieuwe directeur van Metaal Nederland, dat de belangen behartigt van de Nederlandse metaalindustrie, waaronder basismetaal en gieterijen. Zij heeft het stokje overgenomen van Sekhar Lahiri en brengt een schat aan ervaring mee. Met een achtergrond bij de Netherlands Aerospace Group (NAG) en ruime expertise op het gebied van public affairs, heeft Liselotte zich de afgelopen jaren bewezen in het behartigen van belangen binnen de industrie. Recent was zij actief bij Brabers, waar zij samenwerkte met 20 brancheverenigingen aan strategische samenwerkingen en beleidsontwikkeling. In haar nieuwe rol zal Liselotte zich onder andere richten op het versterken van strategische verbindingen met stakeholders binnen en buiten Metaal Nederland.

Herikon – De directie van Herikon is uitgebreid met Joost te Marvelde. Hij heeft de eindverantwoordelijkheid voor de groeiende productieactiviteiten op zich genomen. Joost is al meerdere jaren werkzaam binnen Herikon als Operations Manager. In deze rol heeft hij een essentiële bijdrage geleverd aan de optimalisatie en groei van de productie. Met deze versterking binnen de directie zal Dennis Glaasker zich meer gaan richten op de technische ontwikkeling van Herikon en het intensiveren van de samenwerking met klanten om innovatieve en op maat gemaakte oplossingen te realiseren.

MACHINES MET ERVARING

Wij zijn per direct op zoek naar een: ALLROUND SERVICE TECHNICUS

Heb je ervaring en lijkt dit je wat?

Stuur je CV naar info@frimach.nl Vermeld erbij: Sollicitatie Service Technicus

V.l.n.r. Angelique van Hassel, Gerwin Govers, Emmanuel Rigaux en Jean-Paul Govers.

Ter gelegenheid van het bereiken van het hoogste punt kwamen directie en management

bouwbedrijf Raedts en de directie en eigenaren van Kersten bij elkaar om de voortgang te bekijken.

Hightech laser en AI voor meer staalrecycling

Tata Steel Nederland wil haar recyclingproces voor ijzer en staal verder optimaliseren. Samen met het Duitse staalbedrijf Saarstahl en de Oostenrijkse voestalpine Group is onderzoek gestart hoe ‘digital tech’ kan worden ingezet om dit te bereiken. Onder de naam ‘Digital Twins for Green Steel’ (DiGreeS) zoeken de drie instanties naar mogelijkheden voor de introductie van nieuwe staalproductieroutes en verlaging van de ecologische footprint.

Om in de nabije toekomst veel meer schroot in te kunnen zetten bij het maken van staal, wil Tata Steel het recylingsproces verder optimaliseren. Een probleem daarbij is dat veel oud staal, uit bijvoorbeeld oude schepen of treinrails, te groot is voor de reguliere transportbanden en lastig te analyseren is. Daarom onderzoekt Tata de inzet van digitale lasertechnieken waarbij de samenstelling van schroot al vanuit de vrachtwagen geanalyseerd kan worden. Dat werkt als volgt: de vrachtwagen met schroot rijdt een speciaal te bouwen poort in met industriële laser en analyse apparatuur. Die laser verdampt lokaal hele kleine stukjes van het staal, dat zorgt voor een ‘plasma’, een lokaal klein gasbelletje met alle componenten van het schroot erin. Dat kan vervolgens met speciale camera’s worden gefilmd en geanalyseerd. Vervolgens wordt het schroot, afhankelijk van de specifieke

samenstelling en criteria optimaal in het recycling proces ingebracht of afgekeurd.

AI en ‘digital twins’

Tata Steel onderzoeker Bernard Ennis: “In dit meet-analytisch proces wordt AI ingezet waarmee specifieke typen staal op grond van visuele kenmerken sneller worden geanalyseerd, dit heet ‘scrap image recognition’. Hierbij wordt het maakproces met ‘digital twins’ digitaal gemodelleerd, oftewel nagebootst, en getest in een rekenmodel. Met deze innovatieve mix van laser, AI en digitaal modeleren kan steeds efficiënter worden bemonsterd, verloopt het logistieke proces van schrootinzet sneller en verbetert de productkwaliteit. Bovendien leidt dit tot minder procesfouten bij de schrootinzet en dus minder verspilling en CO2- reductie.”

Op dit moment wordt de techniek in het ‘DiGreeS programma’ onderzocht en ontwikkeld. In het eerste kwartaal van 2025 vinden de eerste labmetingen met ‘Laser- Induced Breakdown Spectroscopy’ plaats en worden de eerste resultaten bekend gemaakt. Naar verwachting is het eerste prototype van de vrachtwagen portaal in 2026 gereed. Daarna zal de implementatie, met uiteindelijk ook gebruik van de het digital twins gemodelleerde proces plaats vinden. DiGreeS wordt gecoördineerd door het Fraunhofer Institute for Nondes-

Tata Steel presenteert kart op waterstof

Studenten en docenten van de Tata Steel Academy, de beroepsopleiding verbonden aan Tata Steel Nederland, hebben in de afgelopen maanden hard gewerkt om een racekart te maken die rijdt op waterstof.

De kart rijdt op waterstof, de aandrijving komt van een elektrische motor. Eerst wordt in een brandstofcel elektriciteit opgewekt die ervoor zorgt dat de kart kan gaan rijden.

Het is een primeur voor een Nederlandse MBO-opleiding. Nu de waterstofkart af is gaat het een rol spelen in het onderwijs voor nieuwe studenten. Onder de naam ‘Waterstof Awareness’ leert de nieuwe generatie elektrotechnici, werktuigbouwkundigen en procestechnici vanaf september werken met waterstof. “Dit is dé energiedrager van de toekomst, het is dus goed dat onze studenten hier al tijdens hun studie mee leren

tructive Testing IZFP. DiGreeS heeft als doel de ecologische footprint van de gehele staal-waarde keten te minimaliseren met geïntegreerde digitalisatie. Saarstahl-Ascoval richt zich op CO-2 reductie van Electric

Een Engelse naam, solide Friese kwaliteit

Stap binnen in de wereld van verfijning en innovatie, waar meesterschap en creativiteit samenkomen. Dutch Oval Tech is dé specialist in ovale roestvast stalen hal abricaten, met passie voor perfectie én oog voor detail.

Wij profileren ons als pioniers in maatwerk. In onze fabriek in Echten profileren we ovaal en specials. Dankzij onze ervaring in superjachten ligt de lat maximaal hoog.

werken. We weten niet wat de techneut van de toekomst precies nodig heeft, maar we weten wel dat basale

Arc Furnace (EAF) technieken met de inzet van AI-gebaseerde digitale modellen. De voestalpine Group onderzoekt de energiebesparing van staalplaat-bewerking. Deze nieuwe kennis zal Tata Steel inzetten bij de

kennis van waterstof nodig is”, aldus een woordvoerder van de Tata Steel Academy.

vervanging van de Hoogovens en Kooks- en Gasfabrieken door DRI en EAF in de nabije toekomst, als het aloude staalproductieproces op de schop gaat en kolen worden vervangen door duurzame energie.

Nu de waterstofkart af is, gaat deze een rol spelen in het onderwijs voor nieuwe studenten van de Tata Steel Academy. De nieuwe generatie elektrotechnici, werktuigbouwkundigen en procestechnici leert vanaf september werken met waterstof.

Nieuwe schaar is sierstuk in werkplaats Stacon

Metaalzetterij Stacon in Nieuwleusen, specialist in lang plaatwerk, blijft investeren in moderne technologie om de klanten optimaal te ondersteunen. De nieuwste aanwinst is een 6 meter SafanDarley guillotineschaar in een hoekopstelling. “Hiermee kunnen we weer vele jaren vooruit”, zegt Staconeigenaar Robbin Wagenaar.

De 15 medewerkers van Stacon hebben het goed voor elkaar. Ze verrichten hun werkzaamheden in een ruime werkplaats met veel daglicht en een aangename temperatuur en beschikken over goede machines en gereedschappen waarmee ze fijn kunnen werken. Het machinepark van de lang-plaatwerkspecialist is er op ingericht om iedere klant te kunnen bedienen met maatwerk. Het bestaat uit machines voor afcoilen, slitten, knippen, zetten, kanten en ponsen. Stacon kan platen knippen tot 6 meter, kanten tot 4 meter en zetten tot zelfs 8,64 meter. “Ook ponsen we tot 8 meter lengte”, zegt Robbin. Door dit uitgebreide machinepark kan Stacon ook het meer complexe werk aan, dat in de afgelopen jaren duidelijk is toegenomen. Zo kunnen aan de chaletbouw windveren worden geleverd waar de montagegaten al in zitten. Hetzelfde geldt voor de constructiedelen die naar de unitbouwers gaan. Ook maakt Stacon producten als aluminium scheepsluiken, omkastingen voor landbouwmechanisatiebedrijven, plaatde-

Robbin Wagenaar met twee medewerkers van Stacon bij de nieuwe guillotineschaar. De

bewerkingen uit te voeren aan de plaat die op de machine is

len voor een benzinepompfabrikant en toonbanken voor de interieurbouw.

Staal en aluminium

Alle onderdelen en halffabricaten worden geproduceerd uit stalen en aluminium plaatmateriaal (gecoat en ongecoat) van 0,7 tot 3 mm dik. Een groot aantal coils en vlakke platen liggen op voorraad in de hal, waardoor orders van klanten snel kunnen worden uitgevoerd. Het knippen is het begin van het proces.

Het staal of aluminium wordt van de rol afgehaald en op lengte geknipt. Dan wordt het met de schaar in de juiste breedtes geknipt. Het knipproces is sterk verbeterd dankzij de komst van de nieuwe guillotineschaar van SafanDarley. Het is een zogeheten M-Shear met hybride aandrijving, wat de machine naast geluidsarm ook energiezuinig maakt.

Minimale valschade Stacon had voorheen twee scharen.

De eerste is een 4 meter schaar van een ander merk, maar deze bevalt niet zo. Deze machine knipt wel snel, maar de messen worden snel stomp en dat geeft een hoop gedoe. Daarnaast is er een grote 6 meter schaar, maar deze heeft geen hooghoud-inrichting, wat wel eens resulteert in valschade. De nieuwe SafanDarley schaar heeft dan ook wel een hooghoud-inrichting. “Daardoor is er maar een minimale kans op valschade. Je kunt er ook sneller mee knippen”, vertelt Robbin.

De oude 6 meter schaar is blijven staan, puur voor back-up.

Meer snelheid en efficiency

Met de moderne M-Shear van SafanDarley beschikt Stacon weer over de nieuwste technologie. Het is veel makkelijker om de platen op de machine te schuiven. Dat maakt het mogelijk dat een operator in zijn eentje kan werken in plaats van altijd met twee man. De hoekopstelling – die in feite bestaat uit twee scharen – biedt veel meer mogelijkheden om meerdere knipbewerkingen uit te voeren aan de plaat die op de machine is geschoven, waardoor snelheid en efficiency toenemen. Aan de achterzijde van de machine zit een automatische sorteerinrichting, waardoor makkelijk kan worden gesorteerd op breedte, in drie verschillende niveaus. Verder is de nieuwe schaar uitgerust met sensoren voor de veiligheid.

Sierstuk in de werkplaats

Voor Robbin was niet alleen de hoge kwaliteit van de machine, maar ook de service van de fabrikant een doorslaggevende factor om te kiezen voor SafanDarley. “Ze maken bij SafanDarley topmachines voor zetten en knippen. Daarnaast is de service perfect. Als er wat is, hoef je maar te bellen en ze komen binnen een of twee dagen. Dat is wat je wilt van je machineleverancier. Bovendien is deze nieuwe machine door de frisse groene kleur een sierstuk in onze werkplaats!”

Leverbetrouwbaarheid van 99,7%

Toegang tot 150 hightech machines

Geen voorraden en minder technisch personeel nodig

hoekopstelling biedt veel meer mogelijkheden om meerdere knip-

geschoven, waardoor snelheid en efficiency toenemen.

TechDemoweek bevestigt waarde als technologie-event

In de regio Veenendaal vond medio maart de TechDemoweek plaats, een praktijkgericht evenement dat opnieuw een breed spectrum aan maaktechnologie bijeenbracht. Zes organiserende bedrijven – Bendertechniek, Cellro, DMG Mori, Dormer Pramet, Heidenhain en Mitutoyo – gaven samen met partners een inkijk in actuele innovaties op het gebied van automatisering, verspaning en meettechniek.

Met een sterke combinatie van demonstraties, toepassingen en netwerkinteractie heeft de TechDemoweek opnieuw haar waarde als ontmoetingsplek voor professionals uit de maakindustrie bevestigd. De opzet, waarbij bezoekers in één dag meerdere locaties kunnen aandoen, bleek opnieuw efficiënt en inhoudelijk sterk. Naast het tonen van machines en gereedschappen lag de nadruk op integratie, procesoptimalisatie en toekomstgerichte productiemethoden.

Toegankelijk automatiseren

Cellro presenteerde in hun gloednieuwe vestiging een instapversie van hun automatiseringsoplossing voor CNCmachines. De zogenaamde Xcelerate START is ontworpen voor bedrijven die hun eerste stappen willen zetten in productieautomatisering. Dankzij de modulaire opbouw, waar de systemen van Cellro om bekend staan, kunnen gebruikers de automatisering stapsgewijs uitbreiden. Bekende systemen als Xcelerate, Elevate en Ultimate waren eveneens live te zien, met focus op flexibiliteit en schaalbaarheid binnen zowel serie- als stukproductie.

Compacte automatisering

Bij Bendertechniek werd het nieuwe

Boxy AutoLoader System gepresenteerd. Dit compacte laad- en lossyteem biedt een flexibele oplossing voor het automatiseren van CNC-draai- en -freesbanken. De integratie van Boxy vereist minimale aanpassingen aan de machineomgeving en is gericht op gebruikers die stapsgewijs willen automatiseren.

Multitasking

DMG Mori toonde onder andere de CLX550 TC, een multitasking CNCmachine met draaifreescapaciteit, ontworpen voor hoge nauwkeurigheid in complexe werkstukken. Om deze complexe machines te programmeren heeft DMG Mori een innovatieve AI-software ontwikkeld die het programmeren van multitask-bewerkingen automatiseert. Op basis van een database met bewerkingservaringen genereert het systeem snel bruikbare NC-programma’s, waarmee de programmeertijd aanzienlijk kan worden verkort.

High Feed frezen

Dormer Pramet richtte zich tijdens de TechDemoweek op de inzet van volhardmetalen High Feed frezen. Deze gereedschappen, ontwikkeld voor hoge materiaalafname bij stabiliteit en standtijd, werden live onder spaan gepresenteerd. De focus lag op efficiënt frezen met verbeterde spaanafvoer en verlengde gereedschapsprestaties.

Multifunctionele bediening

Heidenhain demonstreerde de nieuwe OC 310 override controller. Dit multifunctionele bedieningselement en zijn instelbare stopfunctie voor de TNC7, maakt de bediening van NCprogramma’s eenvoudiger en veiliger. Deze nieuwe override controller biedt onder meer de mogelijkheid om optionele stops in te bouwen tijdens de programma-afloop – bijvoorbeeld bij een zwenkfunctie of gereedschapswissel – waarmee gebruikers meer controle en zekerheid krijgen tijdens kritische bewerkingsmomenten. De OC 310 geeft via subtiele trillingssignalen feedback op vooraf ingestelde gebeurtenissen, en toont de actuele override-waarden op een duidelijk afleesbaar, LED-display. Voor extra bedieningsgemak is de controller voorzien van een geïntegreerde en verlichte NC-startknop.

Geïntegreerde meettechniek

Bezoekers van TechDemoweek konden bij Mitutoyo alle vormen van meettechniek ontdekken. Van conventionele schuifmaten tot nauwkeurige en geautomatiseerde coördinatenmeetmachines (CMM’s). De nadruk lag op geïntegreerde meettechniek binnen productieomgevingen waar precisie en herhaalbaarheid cruciaal zijn.

Naast de organiserende partijen waren ook partnerbedrijven zoals Andes Meettechniek, Schunk, Haimer, TopSolid, Supplydrive aanwezig. Schunk toonde innovatieve spantechnologieën die inspelen op korte omsteltijden, terwijl Haimer hun tooling management system presenteerde dat naadloos aansluit op Industry 4.0-vereisten.

In het gloednieuwe onderkomen van Cellro presenteerde de automatiseringsspecialist de nieuwe Xcelerate START.

Bij DMG Mori lag de focus deels op multitasking en procesoptimalisatie.

Bij Bendertechniek was onder andere de Boxy AutoLoader System een highlight.

Agenda

17 april

Clean Event

Event over industriële reinheid Koningshof, Veldhoven mikrocentrum.nl

17 april

Manufacturing Technology conference

Kennisevent over productietechniek Koningshof, Veldhoven kscconference.nl

6-8 mei

Cutting World

Vakbeurs voor snijtechniek Messe Essen (D) cuttingworld.de

13-15 mei

Steeldays Behringer Huisshow zaagtechniek en automatisering Behringer, Kirchardt promatt.nl

14-15 mei

Food Tech Event Techniek voor de voedingsindustrie Brabanthallen, den Bosch food-tech-event.nl

11-12 juni

Vision, Robotics & Motion Vakbeurs met congres Brabanthallen, Den Bosch vision-robotics.nl

24-27 juni

Automatica

Vakbeurs voor slimme automatisering en robotisering Messe Münchem automatica-munich.com

15-19 september

Schweissen & Schneiden

Vakbeurs voor verbindingsen snijtechniek Messe Essen (D) schweissen-schneiden.com

17-18 september

Kunststoffenbeurs

Vakbeurs voor de gehele kunststof- en rubberindustrie Brabanthallen, Den Bosch kunststoffenbeurs.nl

22-26 september

EMO

Internationale vakbeurs voor productietechnologie Messe Hannover emo-hannover.com

Uw open dag in de Metaalnieuws-agenda? Mail de gegevens naar redactie@metaalnieuws.nl.

Zie voor een uitgebreidere agenda www.metaalnieuws.nl

Hoe tevreden is de heftruckchauffeur?

Tijdens de dag van de heftruckchauffeur op 8 mei worden de resultaten gepubliceerd van het Nationaal onderzoek onder heftruckchauffeurs. Dit grootschalige onderzoek wordt voor de vijfde keer gehouden, waarbij de ontwikkelingen van de afgelopen 10 jaar in de wereld van intern transport centraal staan.

Alle heftruckchauffeurs in Nederland hadden de mogelijkheid om mee te doen aan dit onderzoek. Ze konden hun ervaringen en inzichten tot eind maart delen via een online vragenlijst. De vragen behandelden uiteenlopende thema’s, van veiligheid en interne communicatie tot procedures en de algehele werkervaring. BLOM opleidingen heeft in deze editie wederom nieuwe onderwerpen toegevoegd, met speciale aandacht voor de laatste trends, zoals de impact

van digitalisering, automatisering en de recente veranderingen in de arbeidsmarkt.

Het doel is om opnieuw inzicht te krijgen in de tevredenheid en eventuele ontevredenheid van heftruckchauffeurs, maar ook om te ontdekken hoe de sector in dit decennium is veranderd. De resultaten van het onderzoek zullen volgens BLOM bijdragen aan het verbeteren van de werkomstandigheden en veiligheid in de intern transportwereld. BLOM opleidingen vindt het essentieel dat heftruckchauffeurs gehoord worden. Commercieel manager Maarten Dullaert zegt: “Dit onderzoek biedt de mogelijkheid om te achterhalen waar chauffeurs tegenaan lopen en welke oplossingen zij aandragen. Juist die inzichten kunnen bijdragen aan concrete verbeteringen.”

Innovation Expo op Maintenance NEXT

Van 8 tot en met 10 april vindt in Rotterdam Ahoy de twintigste editie van Maintenance NEXT plaats, de technologie- en onderhoudsexpo van de Benelux.

Nieuw is de Innovation Expo op de beursvloer, een samenwerking tussen Rotterdam Ahoy en iTanks. Deze expo biedt een podium aan circa twintig

innovators, en vormt een platform om baanbrekende ideeën en oplossingen te presenteren aan een breed publiek. De innovators - dit kunnen start-ups, scale-ups, mkb-bedrijven, asset owners en zelfs corporates zijn – laten gave nieuwe producten zien. Daarnaast zullen ze pitches op het podium verzorgen. Ook nieuw op Maintenance NEXT is

FME Digitaliseringsevenement

FME organiseert op 10 april het Digitaliseringsevenement. Deelnemers kunnen hier ontdekken hoe digitalisering, AI en cyberweerbaarheid kunnen bijdragen aan meer productiviteit en efficiëntie in de maakindustrie.

Het gratis toegankelijke evenement begint na de opening door Eveliene Langedijk, manager Marktontwikkeling & Innovatie, met een keynote van Peter Stolk, voorzitter Holland High Tech, topsector High Tech Systemen en Materialen. Ook zijn er praktijkvoorbeelden van bedrijven die digitalisering succesvol inzetten. Daarna hebben de deelnemers de keuze uit vier breakout-sessies: Operational Excellence (hoe digitalisering processen optimaliseert), AI for Industry (slim-

mere productie met kunstmatige intelligentie), Cyberweerbaarheid (bescherm je bedrijf tegen digitale dreigingen) en Digitale regelgeving (wat betekent EUwetgeving voor jouw bedrijf?). Het digitaliseringsevenement is op donderdag 10 april in Innstyle in Maarssen van 13.30-16:30 uur. Meer info en aanmelden op de FME-website.

het Isolatieplein, waarin de Nederlandse Vereniging van ondernemers in het thermisch(e)/technische isolatiebedrijf VIB het middelpunt zal zijn. Samen met de buitengewone leden van de vereniging - zowel fabrikanten als toeleveranciers – gaat de VIB zich presenteren. Eromheen laten ook andere exposanten zich zien die aan de isolatiebranche zijn gelieerd. Een nieuw element tot slot is het congres Meeting More Maintenance Minds, dat gelijktijdig wordt gehouden. Tijdens de vorige editie van Maintenance NEXT in 2023,

werd gelijktijdig aan de vakbeurs het congres EuroMaintenance gehouden. Dit kan worden beschouwd als een springplank naar verdere edities.

Het Nationaal onderzoek onder heftruckchauffeurs is voor de vijfde keer gehouden. Het behelst uiteenlopende thema’s, van veiligheid en interne communicatie tot procedures en de algehele werkervaring.

Clean Event en MTC: één kennishub voor reinheid en maakbaarheid

Het selecteren van de juiste maaktechniek, het voldoen aan strikte reinheidseisen en het verkennen van innovaties rondom productiemethoden. Bij het ontwikkelen van hoogwaardige producten spelen steeds meer complexe factoren en uitdagingen een rol. Om productontwikkelaars, designers, engineers en de maakindustrie hierin de ondersteunen, slaan de Manufacturing Technology Conference (MTC) en het Clean Event op 17 april in het Koningshof in Veldhoven opnieuw de handen ineen.

Deze samenwerking biedt wederom

één centrale kennishub waar expertise op het gebied van maakbaarheid en contamination control samenkomt. Door kennisuitwisseling en praktijkgerichte inzichten krijgen technisch professionals beter grip op de uitdagingen binnen hun productieproces. Mikrocentrum en het Manufacturing Knowledge Centre bundelen wederom de krachten in de organisatie rondom de Manufacturing Technology Conference en het jaarlijkse Clean Event wordt door organisator Mikrocentrum geïnitieerd.

Maakbaarheid en reinheid “In de dynamische wereld van productontwerp en engineering is diepgaande

kennis van maakbaarheid en reinheidseisen niet alleen een technische noodzaak, maar een essentiële factor voor een succesvol productontwikkelingsproces”, zegt Lieke Coppens, programmamanager van beide evenementen. “Het meenemen van deze aspecten in de ontwerpfase gaat verder dan een standaard vereiste; het is een strategische keuze die direct bijdraagt aan een efficiëntere en effectievere productie.”

Met de krachtenbundeling van het Clean Event en de Manufacturing Technology Conference op 17 april ontstaat een platform waar kennisdeling en samenwerking binnen de (toe)

De overdracht van kennis en expertise op het gebied van maakbaarheid en contamination control staat centraal op de Manufacturing Technology Conference (MTC) en het Clean Event. leveringsketen van OEM’s centraal staan. “Door designers en makers samen te brengen, stimuleren we kennisuitwisseling en inzicht in elkaars expertise. Dit helpt hen bij het maken van weloverwogen keuzes in het productontwikkelingsproces, waardoor ze optimaal gebruik kunnen maken van elkaars capaciteiten. Daar willen wij met deze evenementen aan bijdragen”, aldus Lieke.

MTC: keuze van de juiste productietechniek

Bij het ontwikkelen van een product speelt de keuze voor de juiste productietechniek een cruciale rol. Engineers staan regelmatig voor de uitdaging om een techniek te vinden die optimaal aansluit bij de maakbaarheid van hun ontwerp. Zonder voldoende kennis van productieprocessen en -technologieën kunnen doorlooptijden oplopen en foutmarges toenemen, wat impact heeft op kosten en efficiëntie.

Om engineers hierbij te onder-

steunen, biedt de Manufacturing Technology Conference (MTC) een platform waar technische ontwerpers, designers en (NPI) engineers in contact komen met ruim 100 gespecialiseerde bedrijven. Dit evenement, georganiseerd door Manufacturing Knowledge Centre in samenwerking met Mikrocentrum, draait volledig om het delen van kennis en inzichten binnen de maakindustrie.

Maaktechnieken in één oogopslag De Manufacturing Technology Confe-

rence biedt een vernieuwend expoconcept waarbij de focus ligt op laagdrempelige kennisdeling. In plaats van traditionele stands presenteren bedrijven hun productietechnieken en -technologieën via overzichtelijke posterpresentaties. Dit maakt het voor bezoekers eenvoudig om snel inzicht te krijgen in verschillende technieken en hun toepassingen, zoals Additive Manufacturing (metaal, kunststof en keramiek), verspanende bewerkingen, oppervlaktebehandelingen en verbindingstechnieken.

Op elke poster worden de belangrijkste aspecten helder toegelicht: de werking van de techniek, voordelen en nadelen, productiebeperkingen en kosten, inclusief concrete toepassingsvoorbeelden. Zo kunnen engineers en ontwerpers snel de juiste informatie vinden en geïnformeerde keuzes maken voor hun productieprocessen.

Tech talks

De MTC kent een aantal mooie highlights. Zo verzorgt IAM3D een

Gratis toegankelijk

Zowel Clean Event als Manufacturing Technology Conference zijn gratis te bezoeken in het NH Conference Center Koningshof te Veldhoven. Bezoekers kunnen vooraf via de websites hun bezoek registreren. Meer informatie over de deelnemende bedrijven en het programma is te vinden op www.clean-event.nl en www. mtconference.nl

masterclass waarin je meer leert over quality management in Additive Manufacturing (AM). Daarnaast zijn er verschillende Tech Talks van onder andere Altair met als onderwerp AI in engineering, Removing supports semi-automatically with dry ice blasting door ToolCraft (Christoph Hack) en Deep learning and advanced analysis for automated defect detecting on high-end CT scans, door TetraVision (Jurgen van Donink).

Hoe zorg je er als keten voor dat reinheid en contamination control gewaarborgd blijven in elke fase van het maakproces? Hoe ontwerp je slimme producten die niet alleen eenvoudig gereinigd kunnen worden, maar ook schoon blijven in de vervolgstappen? En hoe beperk je de risico’s in assemblage en verpakking? Deze cruciale vragen staan centraal tijdens het Clean Event op 17 april.

Met een sterk inhoudelijk kennisprogramma en een expo met 75

exposanten biedt het evenement alle handvatten om te voldoen aan de steeds strenger wordende reinheidseisen in de industrie.

Sprekers Clean Event

Het kennisprogramma bevat een aantal mooie highlights. Zo komen ASML en Zeiss met een primeur. Steffijn de Koning (ASML) en Martin Nalbach (Zeiss) presteren gezamenlijk de inzichten, uitdagingen en learnings omtrent ‘Grades voor ASML & Zeiss SMT, een gedeelde cleanliness specificatie framework’.

Van NTS Norma (Rob Leussink, Technical Specialist en Jun Wang, Global Program Manager Cleanliness) is er een presentatie over cleanliness in productie tot HIO-14-vrije reiniging. Ook is er de mogelijkheid om één-op-één in gesprek te gaan met Thermo Fisher Scientific en ASML.

Mafac (Armand Oostendorp, Managing Director en Kai Klussman, Head of Product Management and Marketing) verzorgt een presentatie over het behalen van hoog niveau flexibele reinheid.

Het Clean Event biedt alle handvatten om te voldoen aan de steeds strenger wordende reinheidseisen in de industrie.

Will-Fill heeft met de AIO een nieuw systeem ontwikkeld voor het bewaken, analyseren en bijhouden van het koelsmeerbad. Het bestaat uit een gecentraliseerd toevoersysteem en een kleine unit die direct op de emulsietank van de machine geplaatst kan worden. Door gebruik te maken van meerdere kleine en prijsgunstige units kan de koelsmeermiddelkwaliteit van elke bewerkingsmachine in het machinepark perfect op niveau worden gehouden.

Met name voor bedrijven met een groter machinepark die willen starten met een geautomatiseerd koelsmeermiddelbeheer is de AIO een interessante oplossing.

Het ontwerp van de AIO-unit maakt directe installatie op de tank van de machine mogelijk, terwijl olie

en water uit een gecentraliseerd toevoersysteem komen. Door continue meting en bewaking van de metaalbewerkingsvloeistof in elke tank, bepaalt de AIO de benodigde hoeveelheid emulsie die moet worden toegevoegd en gemengd met de bestaande vloeistof, waarbij de gewenste concentratie en volume behouden blijven. Dit zorgt ervoor dat elke machine een nauwkeurig afgestemde emulsie ontvangt, die voldoet aan de specifieke behoeften van verschillende bewerkingen.

Pieter Dierickx van Will-Fill: “Omdat je bij dit systeem eenmalig investeert in een gecentraliseerd toevoersysteem en vervolgens alleen nog een prijsgunstige unit voor het koelsmeerbad nodig hebt, kunnen verspaners eenvoudig opschalen.”

Betrouwbaar onbemand verspanen De AIO is afgeleid van het NEO- en

Snelle test oppervlaktezuiverheid

Benelux Scientific toont tijdens het Clean Event de Thermo Scientific Phenom ParticleX TC (Technical Cleanliness). Deze multi-purpose desktop SEM kan de technische oppervlaktezuiverheid van onderdelen in kaart brengen. Deze parameter blijkt zeer nauw samen te hangen met de kans op defecten.

Met de Thermo Scientific ParticleX desktop SEM heeft Thermo Scientific de Phenom XL desktop SEM gecombineerd met ParticleX Software. Zo is een krachtig platform gecreëerd voor de automatische analyse van deeltjesgrootte- en vorm in combinatie met EDS chemische analyse. Hiermee speelt Thermo Fisher Scientific in op de groeiende vraag van een aantal productiebedrijven om in het lab over geautomatiseerde SEM te beschikken. Deze trend, van uitbesteding naar eigen analyse, neemt snel toe.

De voordelen, zoals de mogelijkheid tot geautomatiseerde desktop SEM analyses, chemische classificatie en verificatie volgens specifieke normen zijn duidelijk. Tijdige en nauwkeurige kwaliteitscontrole zijn voorwaarden voor de hedendaagse productie.

De Thermo Scientific ParticleX is een veelzijdige SEM oplossing voor kwaliteitsanalyse binnen het eigen controlelab. Het resultaat zijn snelle, accurate en betrouwbare data.

De Phenom ParticleX is geautomatiseerd en biedt meervoudige monsteranalyse, waardoor testen en classificatie tot 10 keer sneller wordt. Op het Clean Event zal Benelux Scientific demonstreren dat het systeem eenvoudig is te bedienen en snel aan te leren.

Benelux Scientific Stand C6

ION-systeem van Will-Fill. De ION is bedoeld voor kleinere werkplaatsen en voor het emulsiebeheer van standalone machines. Verder zijn beide systemen, op de afmeting van de unit voor de emulsietank na, identiek. Beide systemen zijn ontwikkeld om de kwaliteit en het volume van het koelsmeermiddel bij onbemande draai- en freesprocessen automatisch op niveau te houden. Een constante concentratie is vaak een probleem bij geautomatiseerde processen, omdat naarmate het proces vordert het emulsieniveau in de tank steeds verder naar beneden zakt, met alle gevolgen van dien. Zo neemt de standtijd van gereedschappen af evenals de kwaliteit van het werkstuk. De units die op de emulsietank worden geplaatst zorgen dat het bad automatisch wordt bijgevuld. Met behulp van een geïntegreerde refractometer die door Will-Fill is ontwikkeld, wordt de concentratie van de emulsie geanalyseerd, waarna het systeem zelf de juiste verhouding van water en koelsmeeremulsie toevoegt. Naast de Brix-waarde meet Will-Fill nog meer waarden die essentieel zijn voor een stabiel koelsmeermiddel, waaronder de temperatuur, de elektrische geleidbaarheid als ook de PH

Slim koelsmeermiddelbeheer voor groot machinepark

De unit van de AIO (links) is compacter dan die van het ION-systeem.

kunnen in kaart worden gebracht. In scenario's waarin interventie noodzakelijk wordt, zijn de ION, NEO en AIO uitgerust met de mogelijkheid om

e-mailmeldingen te verzenden.

Will-Fill Stand C8

Testen en classificeren gaat tien keer sneller met de Thermo Scientific Phenom ParticleX TC (Technical Cleanliness) en kan bovendien in eigen huis.

Snelle uitwerking cleanroom-concept

Als alle betrokkenen – overal en altijd – de juiste informatie voorhanden hebben tijdens het ontwerp, de realisatie en het gebruik van een cleanroom, verloopt de ontwerpfase sneller en is de afstemming tussen alle betrokkenen tijdens de realisatie beter. Cleanroom-bouwer SRBA CE heeft daarom in haar BIM-model QR-LINK voor controlled environment faciliteiten geïntroduceerd.

Binnen SRBA CE wordt nu gewerkt met QR LINK, een nieuw online systeem waarmee de cleanroom-bouwer integraal al haar productinformatie aanreikt. Alle documenten zijn hierin geborgd. Het grote voordeel is dat de voorschrijvende markt, zoals architecten, engineering-bureaus en

Watergedragen precisiereinigers

FenS is exclusieve leverancier van Borer watergedragen precisiereinigers. Om te voldoen aan Grade 2 en Grade 1 reinheid heeft Borer een nieuwe productlijn ontwikkeld: deconex High Purity Cleaning (HPC), speciaal voor componenten met de hoogste reinheidseisen. Op het Clean Event kunnen de medewerkers van FenS hier alles over vertellen.

Bijvoorbeeld over deconex HPC

1202. Dit product bevat een zeer zuur reinigingsconcentraat voor residu- en corrosievrije reproduceerbare reiniging. Het is geschikt voor reinigingsprocessen in de vacuümindustrie, halfgeleiderproductie en lucht- en ruimtevaarttechnologie. De voordelen van deconex HPC 1202 zijn: geschikt voor reiniging van klasse 2, zeer brede materiaalcompatibiliteit, verbeterde wikkeleigenschappen, neutraliseert effectief na alkalische reiniging.

Deconex HPC 1307 is een neutraal precisiereinigingsmiddel, speciaal ontwikkeld om ASML Grade 2-reinheid te bereiken in de vacuüm- en halfgeleiderindustrie. Deconex HPC 1311 is een mild alkalisch precisiereinigingsmiddel met reproduceerbaar reinigingsresultaat voor reiniging van klasse 2.

FenS Stand C10

alle andere personen die betrokken zijn bij realisatie en gebruik van een cleanroom of laboratorium faciliteit, up-to-date inzicht heeft in het BIM (Bouw Informatie Model).

In QR LINK kun je bijvoorbeeld alle informatie van een specifieke deur terugvinden. Door de QR code op de deur te scannen krijg je direct toegang tot de intellectual properties zoals PDS bladen, detailtekeningen, testrapporten en onderhouds- en reinigingsinstructies. Het gebruik van QR-codes is gebruiksvriendelijk en verstrekt snel en duidelijk de inhoud.

Vanaf de start van elk project werkt SRBA CE met alle disciplines samen in een 3D Revit Model. Het QR LINK programma ontsluit voor iedereen de informatie die nodig is in het bouwproces en zorgt zo voor een snelle uitwerking van het cleanroom-concept. Het resultaat is uiteindelijk een betere beheersing van kwaliteit, tijd en geld. Architecten kunnen via het STABU besteksysteem eenvoudig gebruik maken van deze nieuwe technologie.

SRBA Controlled Environment (CE) Stand C405

Deep dive in cleanroomnormen

Normen vormen de ruggengraat van kwaliteit en betrouwbaarheid in de hightech- en maakindustrie, maar de relatie tussen cleanroomnormen en productnormen zorgt vaak voor verwarring in de toeleverketen.

Grote spelers zoals ASML hanteren strikte richtlijnen om hun producten te laten voldoen aan de hoogste eisen, maar wat betekenen deze gradaties precies? Waar liggen de verschillen én overeenkomsten tussen product- en cleanroomnormen?

Een goed begrip van de juiste, essentiële product- en cleanroomnormen is van belang voor bedrijven die actief

zijn in precisietechnologie, halfgeleiderproductie en andere sectoren waarin verontreiniging en toleranties een cruciale rol spelen. Op 17 april (13:45u -14:10u) tijdens Clean Event vertelt Mikrocentrumdocent Sil Munsters in de deep dive sessie ‘Grade 4/2 is geen cleanroomnorm’, hoe cleanroomnormen en productnormen zich tot elkaar verhouden en welke misverstanden vaak ontstaan in de toeleverketen. Hij gaat in op hoe ASML deze normen en gradaties hanteert en wat de technische en praktische implicaties hiervan zijn. Daarnaast bespreekt hij waar je als bedrijven op moeten letten als je zelf wil starten met cleanroomactiviteiten zoals reinigen en assembleren.

SYSTEMS FOR:

Vacuum components (UHV, XHV, UCV)

Precision glass ceramics

Laser and optoelectronic components

Aerospace components

Dankzij het QR LINK kunnen de cleanroom-concepten van SRBA CE sneller worden uitgewerkt.

Primeur Imminkhuizen met Filco filtratiesystemen

Bij Imminkhuizen Metaaltechniek in Barneveld zijn de jarenlange uitdagingen rond emulsiebeheer eindelijk verleden tijd. De toeleverancier investeerde onlangs in twee Filco filtratiesystemen, een primeur in Nederland. Deze systemen verbeteren de kwaliteit en het beheer van de koelemulsie bij de zes aangesloten bewerkingsmachines aanzienlijk. “Binnen een paar uur zagen we al het verschil, en dat terwijl toen pas één machine was aangesloten”, vertelt directeur Rijk Imminkhuizen.

Koelsmeermiddelen spelen tijdens het productieproces een cruciale rol voor de nauwkeurigheid, standtijd en de algehele productiviteit. Echter, bij Imminkhuizen liep dit tegen beperkingen aan door de relatief kleine emulsiereservoirs van de machines. “De meeste bewerkingsmachines worden aangeprezen als 24/7 productiesystemen, maar de capaciteit van de emulsiereservoirs sluit daar totaal niet op aan”, legt Imminkhuizen uit. De beperkte grootte van de reservoirs zorgde voor meerdere problemen. Lucht in de emulsie, veroorzaakt door onder andere hogedrukkoeling, kreeg geen kans om tijdig te ontsnappen omdat het niet tot rust kon komen. De emulsie warmde bovendien op,

wat bacteriegroei in de hand werkte en leidde tot stankoverlast en huidproblemen. De hoge temperatuur zorgde ook voor verdamping en onvoorziene machinestilstand door een te laag vloeistofniveau. Afwijkingen in maatvoering maakten de situatie compleet.

Jaar proefdraaien

Een advies van Gibac Chemie bracht de oplossing dichterbij: een Filco filtratiemachine. Dit systeem is door Imminkhuizen een jaar lang getest. De resultaten waren ronduit positief. Daarom besloot het bedrijf recent om twee systemen definitief te installeren. De twee nieuwe Filcosystemen zijn elk aangesloten op vijf bewerkingsmachines: één systeem op vijf freesmachines en het andere op vijf draaimachines. Dit is nog uit te breiden naar maximaal acht bewerkingsmachines per systeem. Met een reservoir van 2.000 liter per filtersysteem is er niet alleen voldoende emulsie beschikbaar, maar kan de olie ook tot rust komen en op een constante temperatuur blijven. Door de centrale filtratie is het niet langer nodig om afzonderlijke skimmers of beluchtingspompen per machine te gebruiken.

De schone emulsie verlengt de levens-

KSM distributeur

CNC-LUB cartridges

KSM is sinds kort distributeur van CNC-LUB cartridges, een navuloplossing voor het ingebouwde vetsmeersysteem van CNC-machines.

Dit systeem is essentieel voor het smeren van alle bewegende delen binnenin CNC-machines zoals assen, glijbanen en werktafels, wat een soepele en efficiënte werking garandeert. De cartridges zijn standaard gevuld met CNC-LUB’s nieuw ontwikkelde PU LF 100/0 vet, een premium polyurea-vet dat gekenmerkt wordt

door uitzonderlijke anti-roest, anticorrosieve en extreme drukbestendige eigenschappen. De geavanceerde formulering garandeert een langere levensduur van de apparatuur en optimale prestaties, zelfs in de meest veeleisende industriële omgevingen. Bovendien zijn deze cartridges compatibel met verschillende merken en modellen van CNC-machines, wat ze tot een veelzijdige oplossing maakt.

KSM Stand C43

duur van het smeermiddel, verlaagt de onderhoudskosten en zorgt ervoor dat het vloeistofniveau bij de machines altijd in balans blijft. “Het mooie is dat we de machines nu vol vertrouwen ook 's nachts onbemand kunnen laten produceren”, zegt Imminkhuizen. Het bijvullen en controleren van koelvloeistof, vroeger een tijdrovende handeling per machine, gebeurt nu efficiënt vanuit één centraal punt. Bovendien blijft de luchtkwaliteit in de werkplaats aantoonbaar beter. Bacteriën worden effectief geweerd en de vervelende geuren die medewerkers vroeger ervoeren, zijn verdwenen. “Met het filtratiesysteem hebben we geïnvesteerd in het welzijn van onze medewerkers. De werkplaats is nu veel schoner.”

Dikke koek

Tjerk Kaastra van Gibac Chemie, dat de filtratiemachines van Filco vertegenwoordigt, licht toe waarom deze zo interessant zijn. “Het Filco filtratiesysteem is voorzien van een hydrostaatfilter die de vuildeeltjes uit de emulsie van alle aangesloten machines filtert, waardoor de kwaliteit van de vloeistof optimaal blijft. Uiteindelijk vertaalt zich dit in

betrouwbaardere productieprocessen en lagere onderhoudskosten.” Een zichtbaar resultaat van het filterproces merkte Henry Imminkhuizen ook op: “Ik heb nog nooit zo’n goede filtratie gezien. Er lag binnen de kortste keren een dikke koek op de filtratieband, het systeem doet duidelijk wat het moet doen.” Het filtreren van de vloeistof heeft nog een bijkomend voordeel.

Omdat ook alle microspaantjes uit de emulsie worden gefilterd, krijgen alle onderdelen die in contact komen met de emulsie minder te verduren. Dit zorgt dus bijvoorbeeld voor hogere standtijden van gereedschappen, hogedrukpompen en spindels.

Gibac Chemie is exposant op het Clean Event (stand C15).

Elektrolytische RVS-polijstlijn bij Adruu

Nadat in 2024 op verzoek van een aantal klanten op kleine schaal was gestart met het elektrolytisch polijsten van RVS, heeft Adruu een professionele elektrolytisch polijstlijn gebouwd om ook grote aantallen en zware producten te voorzien van deze hoogwaardige laag. Adruu is exposant op het Clean Event.

Het elektrolytisch polijsten van RVS is een elektrochemisch proces waarbij een dunne laag metaal van het oppervlak wordt verwijderd om een gladde, glanzende afwerking te creëren. Zowel de functionaliteit (corrosiebestendigheid, minder

vuilophoping, egalisering van microstructuren) als het uiterlijk (esthetisch aantrekkelijk oppervlak met een spiegelachtige glans) worden middels dit proces verbeterd. Met het elektrolytisch polijsten worden micro-oneffenheden verwijderd, wat leidt tot een zeer schone-, hygiënische- en onderhoudsvriendelijke oppervlakte met een langere levensduur. Tevens wordt in tegenstelling tot bij mechanisch polijsten het materiaal niet vervormd. Dit proces is volgens Adruu ideaal voor toepassingen in o.a. de voedingsindustrie, medische sector, halfgeleiderindustrie de farmaceutische industrie en voor decoratieve toepassingen.

De Ploeg present met diverse reinigingstechnieken

De Ploeg Techniek, partner op het gebied van oppervlaktetechnieken waaronder de industriële reiniging, grijpt het Clean Event aan om diverse technieken toe te lichten. Zoals de reiniging tot grade 2 met de nieuwe Atlantic-serie van BvL Oberflächentechnik en de FiniBlast finefinish.

Het AtlanticTR-meerkamer-dompelsysteem is geschikt voor de hoogste eisen aan de kleinste deeltjes- en filmachtige verontreinigingen bij

fijne en ultrafijne reiniging. In dit meerfasensysteem kunnen verschillende reinigingsprocessen worden toegepast. Het modulaire ontwerp maakt een flexibele en individuele aanpassing aan de behoeften van de klant mogelijk.

De FiniBlast finefinish is een in samenwerking met Vapormatt doorontwikkeld natstraalproces met goed gedefinieerde procesparameters. Het wordt steeds vaker toegepast om RVS oppervlakken te verfraaien

Meer cleanroomcapaciteit

Ook heeft Adruu een extra cleanroom gebouwd. Deze is gepositioneerd bij de beits/passiveer/ultrasoon lijn en de elektrolytisch polijst lijn. De cleanroom (ISO klasse 7) is uitgerust met een antistatische ‘ESD-vloer’. Naast het reinigen en verpakken van kleine tot grote onderdelen zullen hier ook montage en assemblage werkzaamheden plaatsvinden. Met deze nieuwe voorziening is de totale capaciteit bij Adruu gegroeid naar 500m2 aan cleanroom oppervlakte.

Adruu

Stand C35

en te vergladden hetgeen in de cleanroomreiniging tot opmerkelijke resultaten heeft geleid.

Nieuw in het programma van De Ploeg is KLN Ultraschall, een fabrikant van machines, systemen en gereedschappen voor het lassen en verbinden van kunststofonderdelen en industriële reinigingstechnologieën.

De Ploeg Techniek Stand C58

Het

is geschikt voor de hoogste eisen aan de kleinste deeltjesen filmachtige verontreinigingen bij fijne en ultrafijne reiniging.

Rijk en Henry Imminkhuizen voor het nieuwe Filco filtratiesysteem. “Binnen enkele uren nadat we de eerste machine hadden aangesloten konden we het verschil al merken.”

Ook bereikbaar via WhatsApp! Doe dus nu je o erte-aanvraag via de site en ontvang direct reactie

Maak kennis met de experts, RVS Beitsservice

WIJ BEITSEN RVS

Voor ...

Verleng de levensduur van je producten! Herstel de corrosiewerende eigenschappen van roestvaststaal door middel van beitsen en passiveren.

• Gecertificeerd Beitsen en Passiveren volgens de ASTM A 380M norm

• Afspraak is afspraak en altijd de hoogste kwaliteit

• Korte doorlooptijden

• Ruim twintig jaar ervaring én een begrip in Oss

Saksenweg 37, 5349 AX Oss | beitsen@werkvreugde.nl | 06 1871 4160 | 0412 637 556

WWW.RVSBEITSSERVICE.NL IS EEN ONDERDEEL VAN WERKVREUGDE BRABANT B.V.

SNIJDEN EN LASSEN: UW UITDAGING, ONZE PASSIE

cad lasersnijden ponsen bewerken buigen strekken walsen lassen finishen opslag

Nieuwsgierig naar onze kwaliteit, mogelijkheden en prijzen? Neem vandaag nog contact op en ontvang een offerte met advies op maat.

Schunk presenteert volledig elektrische 5-assige klem

Met de Kontec KSX-E introduceert Schunk de eerste 100 procent elektrisch aangedreven 5-assige klem met traploos programmeerbare klemslag. Het is weer een bouwsteen voor gedigitaliseerde, energie-efficiënte productie.

Digitale technologieën maken het mogelijk om productieprocessen energiezuiniger, efficiënter en flexibeler te maken. Het zijn belangrijke bouwstenen voor een ‘gezonde fabriek’, een gezonde en economisch succesvolle productie. Met dit doel voor ogen maakt Schunk ook zijn opspanmiddelen steeds beter parametreerbaar en netwerkbaar. De voordelen komen vooral tot uiting bij de bewerking van kleine en middelgrote series en bij een transparante procesbewaking. Hiervoor zijn de beproefde 5-assige KSX opspansystemen uitgebreid met een elektrisch aangedreven variant met een vrij programmeerbare opspanslag - de Kontec KSX-E.

Gedigitaliseerde procesbewaking

De nieuwe Kontec KSX-E wordt aangestuurd met 24 V DC via veercontacten op de basis of met een kabelgebonden stekkerverbinding aan de zijkant. Alle programmeerbare parameters zoals klemkracht, klemslag of bekpositie kunnen gelijktijdig worden bewaakt en via de geïntegreerde IO-Link interface worden doorgestuurd naar de machinebesturing, waar ze kunnen worden geanalyseerd. IO-Link is een veldbus onafhankelijke point-to-point connectie waarbij het kleminrichting-

in de KSX-familie:

apparaat via een IO-Link master in het bijbehorende veldbussysteem kan worden geïntegreerd. In de toekomst moet het ook mogelijk zijn om de gegevens via draadloze communicatie of kabel naar een app over te dragen en in te stellen.

Optimale toegankelijkheid

Een groot spanbereik tot 420 mm en voorpositionering van de bekken maken de Kontec KSX-E bijzonder flexibel voor geautomatiseerde machinebelading met grote productvariaties. Dankzij de geometrie met zeer hoge bekken garandeert de klem optimale toegankelijkheid voor 5-zijdige complete bewerkingen op 5-assige machines. De aan de bovenzijde gemonteerde spindel zorgt ervoor dat de

Draadloos 3D scannen

Andes Meettechniek, specialist in geometrische meettechniek en 3Dscanning, biedt met de Scantech3D draadloze scanners in combinatie met PolyWorks software een geavanceerde oplossing voor bedrijven die op zoek zijn naar nauwkeurige en efficiënte digitale metingen.

De draadloze scanners maken het mogelijk om objecten snel en gedetailleerd in 3D vast te leggen zonder de beperkingen van kabels. Deze technologie biedt ongekende flexibiliteit, vooral voor toepassingen in de machinebouw, luchtvaartindustrie en architectuur, waar gedetailleerde metingen essentieel zijn en kabels vaak een belemmering vormen in de werkruimte.

Data verwerken en analyseren

De integratie van Scantech3D scanners met PolyWorks software maakt het voor Andes Meettechniek mogelijk om met betrouwbare, krachtige tools te werken die niet alleen snel data verzamelen, maar deze ook nauwkeurig verwerken en analyseren. PolyWorks biedt uitgebreide mogelijkheden voor metrologie, kwaliteitscontrole en reverse engineering, waarmee gebruikers gedetailleerde digitale modellen kunnen maken en direct kunnen ver-

spankracht direct onder het werkstuk wordt uitgeoefend, waardoor de bekken niet omhoog komen. De traploos programmeerbare klemkracht tot 40 kN per bek zorgt ervoor dat het werkstuk betrouwbaar en trillingsvrij kan worden opgespannen, zelfs met minimale spanvlakken. De klem werkt ook betrouwbaar bij aanwezigheid van spanen, vuil of koelvloeistof. Dankzij de volledige afdichting en inkapseling zijn de elektronica en actuatoren ook optimaal beschermd.

Het uitgebreide programma systeemen bovenbekken van Schunk maakt het totaalpakket van de Kontec KSX-E compleet. Met de digitale Schunk bekken quickfinder zijn de juiste bekken eenvoudig te vinden.

gelijken met oorspronkelijke ontwerpen of specificaties. Dit zorgt voor een efficiënter productieproces en helpt bedrijven om fouten te voorkomen, tijd te besparen en de kwaliteit van hun producten te verbeteren.

Meer productiviteit, minder kosten Door samen te werken met Andes Meettechniek profiteren klanten van de expertise van een specialist in meettechnologie, gecombineerd met de nieuwste draadloze Scantech3D scanners en de geavanceerde soft-

ware van PolyWorks. Deze combinatie zorgt ervoor dat bedrijven snel en met hoge precisie kunnen werken, zonder concessies te doen aan de kwaliteit van hun metingen. Of het nu gaat om het inspecteren van complexe onderdelen of het uitvoeren van reverse engineering, de oplossing die Andes Meettechniek biedt is ideaal voor bedrijven die op zoek zijn naar betrouwbare en efficiënte meet- en scanningtechnologieën die de productiviteit verhogen en kosten verlagen.

De integratie van Scantech3D scanners met PolyWorks software maakt het voor Andes Meettechniek mogelijk om met betrouwbare, krachtige tools te werken die niet alleen snel data verzamelen, maar deze ook nauwkeurig verwerken en analyseren.

Roestvast staal: ijzersterke legering met eindeloze mogelijkheden

Roestvast staal (RVS) is een legering, die door een uitgekiende combinatie van elementen de juiste eigenschappen voor de benodigde toepassing krijgt. Doordat je uitgebreid kan variëren in de samenstelling, kun je een breed scala aan roestvast staalsoorten creëren met toepassingen in allerlei sectoren; van zuivel tot architectuur en van chemie tot medische instrumenten.

In dit artikel duiken we wat dieper in de chemische samenstelling van RVS en beschrijven we de soms verrassende effecten van de verschillende elementen op de eigenschappen van het materiaal.

De chemische samenstelling van RVS

Volgens de definitie is roestvast staal een legering van ijzer, met minimaal 10,5% chroom en minder dan 1,2% koolstof.

IJzer (Fe, tot wel 80%)

In de praktijk wordt RVS soms een non-ferro metaal genoemd. Maar dit is natuurlijk fout. RVS is in eerste instantie een ijzerlegering (ferrometaal). Maar zonder toevoeging van andere elementen is dit ‘weekijzer’ eigenlijk niet te gebruiken.

Koolstof (C, 0,02% - 1,2%)

Het ijzer wordt, door toevoeging van koolstof, staal genoemd. De sterkte en hardheid nemen hiermee flink toe. Bij hogere gehaltes kan echter de corrosiebestendigheid verminderen.

Chroom (Cr, 10,5% - 30%)

Als je vervolgens voldoende chroom toevoegt, vormt zich aan de oppervlakte een dunne, onzichtbare en zeer harde chroomoxidehuid, die het staal beschermt tegen corrosie. In principe geldt: hoe hoger het chroomgehalte, hoe beter de corrosiebestendigheid.

De precieze samenstelling van roestvast staal kan gekozen worden, afhankelijk van de beoogde toepassing. De belangrijkste extra legeringselementen en hun functies zijn:

• Nikkel (Ni, 8% - 25%) verhoogt de corrosiebestendigheid en verbetert de taaiheid en vervormbaarheid. Belangrijk in austenitische staalsoorten.

• Molybdeen (Mo, 0,1% - 7%) verbetert de weerstand tegen putcorrosie en spanningscorrosie, vooral in chloorhoudende omgevingen.

• Mangaan (Mn, 0,5% - 2%) vergroot de sterkte en slijtvastheid en vervangt soms nikkel in goedkopere staalsoorten.

• Silicium (Si, 0,2% - 1,0%) verbetert de oxidatiebestendigheid en verhoogt de sterkte bij hoge temperaturen.

• Fosfor (P, < 0,045%) en Zwavel (S, < 0,03%) zijn doorgaans ongewenste elementen, maar zwavel kan in kleine hoeveelheden worden toegevoegd om de verspaanbaarheid te verbeteren.

• Stikstof (N, 0,1% - 0,2%) ver-

hoogt de sterkte en verbetert de weerstand tegen spleetcorrosie.

De soorten roestvast staal

Op basis van deze chemische samenstelling en de microstructuur kan roestvast staal worden onderverdeeld in verschillende groepen:

Austenitisch RVS (bijv. AISI 316L)

• bevat veel nikkel en chroom (bv. 18% Cr, 8% Ni, zoals AISI 304)

• niet-magnetisch en zeer corrosiebestendig

MetaalNieuws en RVS Connect werken samen aan kennis van roestvast staal

Ook dit voorjaar werken MetaalNieuws en RVS Connect weer samen om de praktische kennis van roestvast staal naar een hoger niveau te tillen. Wij willen medewerkers in de branche ondersteunen bij het maken van de juiste keuzes bij de toepassing van dit unieke materiaal.

In een aantal edities van MetaalNieuws (print en online) publiceren we diverse artikelen, voor iedereen die in zijn eigen praktijk roestvast staal wil toepassen voor een duurzame oplossing voor de klant. Voor diegene die een nog deskundiger gesprekspartner wil worden voor collega’s en klanten organiseert RVS Connect vanaf 15 mei een nieuwe editie van de cursus RVS Basis. Je vindt daarover alle informatie op www.rvsconnect.nl.

Innovatie in de staalindustrie

Nog geen drie jaar geleden startte de Vrolijk Groep met een nieuw onderdeel: Vrolijk Staalconcepten. Dankzij de goede samenwerking met verschillende partners staat er nu een staalfabriek van de toekomst.

Karel Vrolijk, CEO van de Vrolijk Groep, begon zijn carrière ooit zelf op de werkvloer van de staalfabriek waar nu Vrolijk Staalconcepten is gevestigd. Deze staalfabriek maakte destijds deel uit van de Zuid Nederlandse Staalbouw. De Vrolijk Groep is inmiddels uitgegroeid tot een groot en innovatief bouwbedrijf. In 2022 kwam alles samen toen de oude staalfabriek van Hollandia, op de plek waar Karel Vrolijk zelf ooit begon, werd overgenomen: Vrolijk Staalconcepten

was geboren. Dankzij de kennis van de bouw heeft Vrolijk een vooruitstrevend staalconcept ontwikkeld dat bouwprocessen optimaliseert. Door het volledige proces – van engineering tot fabricage en montage – te standaardiseren, worden bouwprojecten versneld zonder concessies te doen aan kwaliteit. Het hele proces is nu in eigen hand, waardoor optimale controle en flexibiliteit kunnen worden aangeboden.

Keuze voor Valk Welding

Marcel Boks, directeur van Vrolijk Staalconcepten, was lid van het team dat verantwoordelijk was voor de opzet van de nieuwe fabriek. “Valk Welding was het verst gevorderd qua kennis en kunde voor het product dat wij

wilden”, vertelt hij. “Het mechanische deel was een essentieel onderdeel van onze lasrobot en in samenwerking met Kuunders waren zij hierin gespecialiseerd. Bovendien had Valk Welding een vergelijkbaar concept al bij een trailerbouwer geïnstalleerd, wat ons erg aansprak. De samenwerking met Valk Welding verliep goed. Ze nemen hun verantwoordelijkheid niet alleen serieus, maar zijn ook oplossingsgericht. Ook is de technische ondersteuning van hoog niveau.”

Duurzame staalproductie

Het systeem is zo ontworpen dat er vakwerkspanten van 24 meter lang in één keer geplaatst, gemanipuleerd en gelast kunnen worden. Dit innovatieve

• veelgebruikt in voedingsmiddelenindustrie, chemische industrie en medische apparatuur

Ferritisch RVS (bijv. AISI 430)

• hoog chroomgehalte (10,5%30%) en weinig of geen nikkel

• magnetisch, goede hittebestendigheid en relatief goedkoop

• wordt gebruikt in uitlaatsystemen, keukentoepassingen en architecturale structuren

Martensitisch RVS (bijv. AISI 410)

• lager chroomgehalte (11%18%) en hoger koolstofgehalte

• hard en sterk, maar minder corrosiebestendig dan austenitisch staal

• wordt toegepast in messen, turbines en chirurgische instrumenten

Duplex RVS (bijv. Duplex 2205)

• een mix van austenitische en ferritische structuren (ongeveer 50/50 verhouding)

• hoge sterkte en uitstekende corrosiebestendigheid, vooral tegen spanningscorrosie

• wordt gebruikt in offshoreindustrie, chemische installaties en bruggen

Precipitatiehardend RVS (bijv. AISI 632)

• bevat koper, aluminium of titanium voor extra sterkte na hittebehandeling

• wordt gebruikt in luchtvaart, ruimtevaart en high-performance toepassingen

Conclusie

Roestvast staal is een veelzijdig materiaal met een chemische samenstelling die nauwkeurig wordt afgestemd op de toepassing. Dit maakt het mogelijk om voor iedere situatie de juiste legering te kiezen. Dankzij deze veelzijdigheid blijft roestvast staal een onmisbaar materiaal in tal van industrieën.

Meer informatie

Wil je meer weten over RVS en haar toepassingen? Wil je meer algemene kennis over dit veelzijdige materiaal om de juiste keuzes te kunnen maken bij in- en verkoop, ontwerp, bewerking, lassen, onderhoud of serviceverlening? Neem dan deel aan onze cursus RVS Basis, die op 15 mei start. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Leo Middel (06-41247222) of even kijken op www.RVSconnect.nl.

systeem is zo ontworpen dat er vakwerkspanten van 24 meter lang in één keer geplaatst, gemanipuleerd en gelast kunnen worden.

concept maakt het mogelijk om het gehele product door vier (of indien later nodig ook meer) lasrobots aan alle zijden te lassen. Dit is dan ook een uniek concept met veel voordelen voor de zeer lange producten van Vrolijk Staal

concepten. Zodra het product is gelast, wordt het weer uitgevoerd. De carrousel is zo ontworpen dat er twee mallen in kunnen, die op een ergonomische hoogte blijven voor de operators bij het veilig vullen van de mal.

Doordat je uitgebreid kan variëren in de samenstelling, kun je een breed scala aan roestvast staalsoorten creëren met toepassingen in allerlei sectoren; van zuivel tot architectuur en van chemie tot medische instrumenten.

Het

Stoere veiligheidsschoenen voor het zwaarste werk

Je hoeft echt niet meer op lompe kisten te lopen op de werkvloer. Redbrick bewijst al meer dan vijftien jaar dat het anders kan. Met stoere, opvallende safety sneakers ga jij veilig en in stijl aan het werk. Dan hebben we het uiteraard over de juiste bescherming in specifieke situaties. Maar ook over het moderne uiterlijk van de schoenen.

In de robuuste Pulse collectie vind je altijd een S3 schoen die past bij jouw werkomstandigheden. Snelsluiting, waterproof, een extra verstevigde overneus, laag of hoog: Pulse heeft het allemaal in huis. Zo maakt Redbrick de keuze voor de juiste werkschoen simpel.

In sommige specifieke omstandigheden, zoals het werken met gevoelige elektronica of gassen, heb je ESD schoenen nodig. Deze hebben een zeer lage elektrische weerstand, waardoor ze opgebouwde statische elektriciteit direct afvoeren.

In de Redbrick Pulse collectie vind je als vakman zeker de schoen die het best past bij jouw dagelijkse werkzaamheden. Van een gewone degelijke werkschoen tot twee modellen met snelsluiting, waardoor het strikken van veters tot het verleden behoort. Twee modellen uit de collectie zijn voorzien van een extra verstevigde overneus. Eén hoog model is zelfs volledig waterproof. Alle werksneakers uit deze collectie hebben een zool met stevig profiel. Dat is ideaal voor het outdoor en indoor werken op een natte of oneven ondergrond. Door de hak sta je ook nog eens steviger op ladders en steigers. De sneakers zijn stoer én stevig: precies waar in de industrie behoefte aan is. Maar met zoveel uiteenlopende werkzaamheden, is er geen one-size-fits-all oplossing.

Bij veel werkzaamheden in een droge omgeving kan je S1P werkschoenen dragen. Redbrick heeft hiervoor bijvoorbeeld de sneakers uit de Motion collectie. Deze zijn een

in gewicht dan S3 schoenen.

Veiligheidslaarzen

De veiligheidslaarzen uit de Pulse collectie zijn de échte krachtpatsers. De stoere laarzen zijn gemaakt van ademend microfiber en een waterproof membraan dat urenlang bescherming biedt. Dankzij de robuuste zool, extra hielondersteuning en een slijtvaste kruipneus kan je tegen een flinke stoot. Alle laarzen zijn veterloos zodat je ze makkelijk aan- en uittrekt. Of het nu zomer of winter is, deze S7S werklaarzen zijn er klaar voor. Met enkele modellen die zijn voorzien van een warme voering, bieden we oplossingen voor de koudste temperaturen. De ongevoerde varianten van de Pulse laarzen zijn het hele jaar door te dragen. Ook zijn er lage S3S beveiligde instappers beschikbaar, de Pulse Ankle Boots, in de kleuren zwart en bruin.

Lichte werkschoenen voor binnen

Bij veel werkzaamheden die in een droge omgeving worden verricht kan je S1P werkschoenen dragen. Ook daar heeft Redbrick oplossingen voor. Kies bijvoorbeeld voor een moderne sneaker uit de Motion collectie. Deze zijn een stuk lichter in gewicht dan S3 schoenen. In S1P werkschoenen zitten materialen die beter ademen. Dat verschil merk je echt na een

lange werkdag. Let wel op dat je deze schoenen niet in een vochtige omgeving draagt. S1P schoenen zijn namelijk niet waterafstotend.

ESD veiligheidsschoenen

In sommige specifieke omstandigheden, zoals het werken met gevoelige elektronica of gassen, heb je ESD schoenen nodig. Deze schoenen hebben een zeer lage elektrische weerstand, waardoor ze opgebouwde statische elektriciteit direct afvoeren. Zo voorkom je schokken en vonken die gevaarlijk kunnen zijn voor je omgeving.

Voorbeelden zijn werkzaamheden met gevoelige elektronica, zoals microchips, waar zelfs een kleine elektrostatische schok enorme schade kan veroorzaken. Of een omgeving met explosiegevaar, waar vonken door statische elektriciteit een risico vormen.

Redbrick Ladies, Motion, Pulse, de Safety Sneakers: allemaal collecties met ESD. Zo houd je niet alleen jezelf, maar ook je omgeving veilig. Voor optimale bescherming draag je ook ESD sokken én speciale ESD werkkleding. Met zoveel oplossingen voor hardwerkende professionals vind je gemakkelijk een schoen die bij je werk én persoonlijke voorkeuren past.

Tekla Structures 2025 is slimmer

Trimble heeft de BIM-software Tekla Structures 2025 gelanceerd. Deze nieuwste versie biedt slimme automatisering, AI-functionaliteiten en verbeterde samenwerkingstools. Daarmee kunnen bouwprofessionals projecten sneller, efficiënter en met minder faalkosten opleveren.

Construsoft levert Tekla Structures in de Benelux als lokale partner van Trimble. De specialisten van Construsoft hebben de omgeving voor klanten uitgebreid ingericht en getest, voor een soepele overgang naar deze nieuwe versie.

Een van de belangrijkste vernieuwingen in Tekla Structures 2025 is de ondersteuning van nieuwe STEP- en IGES-exportformaten voor staalfabricage. Deze formaten zorgen voor een nauwkeurige uitwisseling van geometrische gegevens. Dat verbetert de au-

tomatisering van productieprocessen voor bijvoorbeeld buizen en kokers. Het resultaat: snellere productie, minder fouten en betrouwbaardere leveringen.

AI maakt productie slimmer

Tekla Structures 2025 introduceert ook slimme AI-functionaliteiten. De vernieuwde SmartCreate-functionaliteit genereert productietekeningen automatisch. Daarnaast biedt Tekla een preview van een AI-gedreven cloudservice, die tekeningen analyseert en op basis van eerdere projecten de juiste versie selecteert en kloont. De meertalige Tekla User Assistant biedt gebruikers bovendien direct antwoord op technische vragen, voor meer efficiëntie.

Real-time samenwerking

De nieuwe release verbetert ook de

samenwerking tussen projectdeelnemers. Dankzij Status Sharing en Live Collaboration kunnen projectteams in real-time werken binnen hetzelfde 3D-model, zonder dat bestanden hoeven te worden geëxporteerd of gedeeld. Daarnaast maakt de integratie met Trimble Reality Capture Service het mogelijk om point cloudgegevens te streamen. Dat bespaart schijfruimte en zorgt dat teams altijd werken met de meest actuele data. De nieuwe kijkbox maakt het makkelijker om snel een specifiek gedeelte van een model te isoleren, zodat gebruikers zich volledig kunnen concentreren op dat gedeelte. Ook de nummering in Tekla Structures 2025 is verbeterd. Met de nieuwe Numbering Preview kunnen gebruikers voorgestelde positienummers bekijken voordat deze definitief worden toegekend aan modelobjecten.

stuk lichter

Actuatoren voor (diep)zee-toepassingen

Nieuw in het pakket bij Bibus zijn twee verschillende typen onderwater-actuatoren van Bansbach voor de realisatie van hoekverstellingen bij toepassingen als boorplatformen, onderzeeërs, kabellegers, ROV’s en zwembaden tot 100 meter diepte. Voor de ontwikkeling van deze nieuwe modellen hebben de ontwikkelaars van Bansbach voortgeborduurd op hun al langer op de markt zijnde EasyE en EasyE-i 35- en 50-series, met externe respectievelijk interne besturing. De onderwater-actuatoren zijn volledig vervaardigd van RVS (AISI316) en uitgevoerd met een extra set pakkingen om nog beter bestand te zijn tegen de hoge waterdruk. Elk nieuw type is verkrijgbaar in vier verschillende modellen. Bij de zogeheten ‘submerged-UW’-35 modellen, die verkrijgbaar zijn in een 12- of 24V uitvoering, varieert de maximaal toegestane belasting van 300 tot 1900 N en de snelheid van 12 tot 2,5 mm/s. Bij de 50-modellen varieert de maximaal toegestane belasting van 1050 tot 4500 N en de snelheid van 20 tot 3,5 mm/s. Ook deze laatstgenoemde submerged-UW 50 modellen zijn leverbaar in een 12- en 24V uitvoering. Alle onderwater-modellen zijn af fabriek uitgerust met een RVS ‘blueglobe’ kabelwartel en een geïntegreerde Hall-sensor voor positieterugkoppeling. Actuatoren voor grotere dieptes tot 4000 meter, werkend op olie, zijn op aanvraag te bestellen. Tot een werkdruk van 15 bar hebben de bovengenoemde actuatoren een IP68-classificatie. Dit is voldoende voor algemene buitentoepassingen waar continue onderdompeling niet vereist is. De actuatoren met een hogere werkdruk worden daarentegen uitgevoerd in een IP69-uitvoering. bibus.nl

Robuuste laptops

Getac, leverancier van robuuste computers en mobiele videooplossingen, lanceert de nieuwe generatie B360 en B360 Pro. Deze robuuste laptops bieden gebruikers in sectoren zoals openbare veiligheid, nutsbedrijven en defensie twee krachtige en veelzijdige oplossingen voor het werken in uitdagende omstandigheden. De B360 en B360 Pro laptops combineren een volledig robuust ontwerp met een aantal innoverende nieuwe technologische verbeteringen. Dit omvat de nieuwste Intel Core Ultra Series 2 processors en Intel AI Boost-technologie, waarmee gebruikers on-device Edge AI kunnen benutten, voor een snelle en efficiënte taakuitvoer. Tijdens een recente tekst-naar-rapport evaluatietest van Getac-producten, waarbij gebruik werd gemaakt van Llama 3.1 8B, konden AI-toepassingen op de B360 lange teksten binnen enkele seconden omzetten in volledige rapporten. Deze krachtige Edge AI-prestaties bieden aanzienlijke operationele voordelen ten opzichte van cloud-AI, met name in situaties waarbij real-time verwerking, hoge niveaus van gegevensbeveiliging en privacy, offlinemogelijkheden en kostenefficiëntie vereist zijn. Daarnaast beschikken de B360 en B360 Pro laptops over verschillende nieuwe I/O-opties, waaronder tot twee Thunderbolt 4-poorten voor razendsnelle gegevensoverdracht. De lifeSupport hot-swappable batterijtechnologie verhoogt de productiviteit door de noodzaak voor het opladen van de laptop halverwege een dienst te minimaliseren. WiFi 7 biedt datasnelheden tot vijf keer sneller dan WiFi 6 en tot 60% lagere latentie. getac.com

Gezonde

voeten op

het werk

Klepafsluiters

KSB heeft onder de benaming Boatronic 100 MOD een meetcomputer voor pompsystemen geïntroduceerd. De nieuwe meetcomputer is met name ontwikkeld om te kunnen voldoen aan de Europese Richtlijn energieprestatie van gebouwen. Deze stelt eisen aan de toepassing van energie-efficiënte componenten in de gebouwautomatisering om een economisch en betrouwbaar bedrijf te ondersteunen. De Boatronic 100 MOD biedt de mogelijkheid om op een economische en compacte manier aan de wettelijke eisen te voldoen. De nieuwe meetcomputer maakt van de inregelafsluiter BOA-Control IMS een energiemonitoringsysteem voor moderne verwarmings- en koelingssystemen. Voor de implementatie hiervan zijn geen extra meetsystemen noodzakelijk. De bewaking van de stromingsrichting, volumestroom, aanvoer- en retourtemperatuur alsook van het vermogen en de warmtehoeveelheid vindt direct aan de afsluiter plaats. Het belangrijkste toepassingsgebied is de bewaking en hydraulische balancering van verwarmingssystemen, koelcircuits en andere toepassingen met debiet- of temperatuurmeting. De geïntegreerde ultrasone flowmeting is gebaseerd op het principe van de doorlooptijd van de ultrasone golf. Hierdoor kunnen de werkelijke flowwaarden snel en betrouwbaar worden geregistreerd zonder dat er een klepstand moet worden ingevoerd. Dankzij de innovatieve ultrasone sensoren die niet in aanraking komen met het te verpompen medium, is het meetsysteem lekkagevrij en ongevoelig voor aanslag en verontreinigingen. ksb.nl

Optical time-domain reflectometer

Yokogawa Test & Measurement Corporation introduceert de AQ7290-serie optical time-domain reflectometer (OTDR), een betrouwbaar en nauwkeurig testinstrument voor optische vezels dat de bouw en het onderhoud van snel groeiende optische communicatienetwerken vergemakkelijkt. De AQ7290 is uitgerust met nieuwe functies die de bediening en verwerkbaarheid verbeteren. In de AQ7290-serie zijn zes standaard- en high-performance modellen beschikbaar , die een selectie van twee of drie golflengten bieden voor een breed scala aan meetbehoeften voor installatie en onderhoud van glasvezel. De AQ7290-serie is gepositioneerd als het vlaggenschipmodel in de OTDR-reeks van het bedrijf en is ontwikkeld om de betrouwbaarheid en het gebruiksgemak tijdens de installatie en het onderhoud van glasvezelnetwerken te verbeteren. "Technici in het veld moeten met het volste vertrouwen snelle en nauwkeurige metingen kunnen uitvoeren", zegt Terry Marrinan, VP Global Sales & Marketing bij Yokogawa Test & Measurement. "Tijdens ons ontwikkelingsproces hebben we ervoor gezorgd dat de nieuwe serie klanten een hoge mate van betrouwbaarheid, verwerkbaarheid en bruikbaarheid zou kunnen bieden, waardoor het meten van glasvezel eenvoudiger dan ooit tevoren wordt." tmi.yokogawa.com/eu/

Als je elke werknemer een individuele oplossing biedt voor perfect passende werkschoenen voorkom je veel problemen. Vanaf nu is dat eenvoudig te realiseren dankzij de Atlas Fit Truck. De voetdeskundigen van Atlas Safety Shoes komen langs met een truck vol meetapparatuur. Voor 3D voetopmeting, advies en een gedegen oplossing. In de Fit Truck worden ook inlegzolen gemaakt: op maat, per werknemer en klaar terwijl je wacht. Voor werkschoenen in de bouw, logistiek, transport en de agrarische-, metaal- en offshore sector. Bij Atlas noemen ze het bezoek met de Fit Truck de Atlas Fit-Day. Doel is om met behulp van inlegzolen preventief klachten te voorkomen of pijn te verlichten en een optimaal draagcomfort van werkschoenen te bieden. Het voordeel voor de werkgever is evident: medewerkerstevredenheid, minder uitvaldagen en een hogere productiviteit. De voetspecialisten van Atlas meten ter plekke, met een 3D scanner, de voeten van alle medewerkers. Ze krijgen een gedetailleerde voetanalyse met individueel inlegzooladvies. Overeenkomstig het advies ontvangen de medewerkers direct hun op maat gemaakte inlegzool. Er zijn 4 modules. De eerste module bestaat uit een voetopmeting en analyse per werknemer. Het bedrijf ontvangt een uitgebreid evaluatierapport over alle medewerkers. Module 2 biedt een basic oplossing met Ergo-Med voetzolen in drie verschillende sterktes. Module 3 zorgt met de op maat gemaakte Fit Insole voor een semi-orthopedische oplossing. Module 4 biedt met Get-Steps een medisch-orthopedische oplossing: op maat gemaakte inlegzolen die voor meer dan 2.500 verschillende modellen veiligheidsschoenen beschikbaar zijn. jouwvoet.nl

Bilineaire

en mono chrome camera's

JAI breidt zijn Sweep Series uit met vier nieuwe bilineaire en monochrome cameramodellen. Na de onlangs gelanceerde 2K trilineaire en monochrome modellen hebben deze nieuwe camera's een resolutie van 4096 pixels (4K) op een 14,3 mm brede sensor met een pixelgrootte van 3,5 µm x 3,5 µm. Beide modellen leveren hoge scansnelheden, waarbij de bilineaire modellen tot 42 kHz bereiken en de monochrome modellen tot 84 kHz. Deze camera's zijn ontworpen voor een uitstekende ruimtelijke resolutie en ideaal voor toepassingen die precisie en detectie van fijne details vereisen, zoals batterijinspectie, het sorteren van voedsel, logistiek, postsortering, recycling, afvalsortering en andere flexibele of starre inspectietoepassingen. Verder zijn de nieuwe 4K Sweep Series kleuren line scan camera's voorzien van een geavanceerde geïntegreerde sensor die uitzonderlijke precisie levert door gebruik te maken van groene pixels met volledige resolutie en afwisselend blauwe en rode pixels in twee parallelle lijnen. Minimale ruimtelijke compensatie maakt naadloze integratie mogelijk, terwijl op FPGA gebaseerde binning-technologie de gevoeligheid verbetert door aangrenzende pixels te combineren om de signaalsterkte te versterken. Deze gespecialiseerde binningtechniek verbetert de beeldkwaliteit, waardoor de camera's ideaal zijn voor omgevingen met weinig licht en beeldverwerkingstoepassingen met hoge snelheid. jai.com

Defensie plaatst grote order bij Broshuis

De Nederlandse Defensie heeft bij Broshuis in Kampen een grote order geplaatst voor nieuwe middelzware en zware opleggers en aanhangwagens.

Het gaat hierbij om de levering van 39 Heavy Equipment Transporters (8-assige pendelas semi diepladers) voor het vervoeren van bijvoorbeeld de Leopard-2A8 tanks, die Defensie wil gaan verwerven. Verder bestaat de order uit de levering van 40 Medium Equipment Transporters (diepladers), 18 semi diepladers, 11 vlakke opleggers en 38 4-assige aanhangwagens.

Ook onderhoud en ondersteuning Dit is bedoeld voor de vervanging van onder andere de huidige Trekker Opleggers Combinaties, waarvan Broshuis de opleggers in 2005 mocht leveren. Naast de levering gaat Broshuis ook het onderhoud en ondersteuning uitvoeren voor een periode van 15 jaar.

Aparte defensielijnen

Na een intensief aanbestedingstraject

voldeed Broshuis als beste aan de gestelde criteria. Het bedrijf is er trots op sinds 1992 een belangrijke partner te zijn en te leveren aan vele NAVO-landen, waaronder het Amerikaanse en Britse leger.

De eerste prototype-opleggers worden zo spoedig mogelijk in productie genomen, zodat na het testen, de serieproductie kan starten. Voor de serieproductie van de defensieorders beschikt Broshuis al jaren over aparte projectlijnen. Hierdoor verstoren ze de civiele productie van het bedrijf niet. Aangezien ongeveer 30% van de opleggers die in Kampen worden geproduceerd voor defensiedoeleinden is en 70% civiel, blijft er altijd ruim voldoende capaciteit om de civiele klanten te bedienen.

Veel opleggers gaan nar Stroe Het contract tussen Defensie en Broshuis werd vorige week getekend in Stroe. Veel van de opleggers komen ook daadwerkelijk in Stroe te staan.

Het daar gevestigde Bevoorradings- en Transportcommando krijgt er namelijk

een aanzienlijk deel van. De trailers zijn verder bedoeld voor de marechaussee, de marine en de luchtmacht. De drie verschillende soorten opleggers

hebben een laadvermogen van 28, 40 en 70 ton. De lichtste variant kan bijvoorbeeld een Amarok vervoeren, de middelzware een vrachtwagen en

de zwaarste oplegger zelfs een tank. De eerste exemplaren komen volgend jaar al binnen.

Europese coalitie voor sterkere halfgeleiderindustrie

Om de Europese halfgeleiderindustrie te versterken hebben negen landen samen de zogenoemde Semicon Coalition opgericht. De samenwerking richt zich op extra innovatie, het uitbreiden van de Europese positie naar andere onderdelen in de waardeketen en het sneller brengen van technologie naar de markt.

Halfgeleiders zijn een bouwsteen voor vrijwel alle bedrijfsprocessen, apparaten, machines en consumentenproducten. Het versterken van de

Europese positie in deze keten is niet alleen een economische prioriteit, maar ook een strategische noodzaak voor het behoud van welvaart en veiligheid, zo stellen de negen landen (België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen en Spanje). Betere samenwerking helpt bovendien om de Europese autonomie, weerbaarheid en het verdienvermogen te verbeteren. De coalitie gaat voor haar doelen samenwerken de Europese Commissie die bij de lancering in Brussel aanwezig was.

Productiecapaciteit vergroten

De Nederlandse minister Dirk Beljaarts (Economische Zaken) is de initiatiefnemer voor de oprichting van de coalitie. Hij zegt: “De economieministers van de betrokken landen onderschrijven allemaal dat Europese landen, industrie en kennisinstituten intensiever moeten gaan samenwerken. Niet een beetje meer, maar veel meer. We hebben afgesproken voor het eerst een gezamenlijke aanpak op te stellen om de productiecapaciteit te vergroten, meer publiek en private financiering

NXP Semiconductors verlengt op High Tech Campus

NXP Semiconductors (NXP), een leider in halfgeleiderinnovatie, heeft zijn langetermijnverbintenis aan High Tech Campus Eindhoven (HTCE) opnieuw bevestigd. Eind februari werd de uitgebreide renovatie van het hoofdkantoor van NXP in gebouw HTC 60 afgerond. Daarnaast zal NXP twee kantoorverdiepingen betrekken in het nieuw gebouwde HTC 91.

De uitgebreide renovatie van HTC 60 heeft het gebouw getransformeerd tot een ultramoderne werkplek, ontworpen om samenwerking en welzijn van medewerkers te bevorderen. De herinrichting omvat een vernieuwde entree, gemoderniseerde kantoorverdiepingen met uitgebreide sociale en co-workingruimtes, en verbeterde faciliteiten die een dynamische werkomgeving stimuleren.

Maurice Geraets, Executive Director van NXP, verklaarde dat NXP zijn commitment om zijn wereldwijde hoofdkantoor op High Tech Campus Eindhoven te vestigen tot 2035 heeft verlengd.

De halfgeleiderindustrie is een cru-

veerde hoofdkantoor van NXP.

ciale pijler van de technologische en economische toekomst van Europa. NXP speelt een sleutelrol in dit landschap, met name binnen de automotive-, industriële en IoT-sectoren. Eerder dit jaar verzekerde NXP zich van een lening van €1 miljard van de

Europese Investeringsbank (EIB) om halfgeleiderinnovatie te bevorderen, in lijn met de EU Chips Act en de Nederlandse Nationale Technologie Strategie. Deze investering zal R&D-inspanningen in heel Europa stimuleren en de technologische leiderschap en leveringszekerheid in de regio versterken. Daarnaast versterkt NXP zijn R&D in Nederland met IPCEI ME/CT-subsidies, gericht op belangrijke innovaties in automotive, 6G, AI en cybersecurity.

Otto van den Boogaard, CEO van High Tech Campus Eindhoven, is enthousiast over de versterkte langetermijnaanwezigheid van NXP: “Hier in Brainport op High Tech Campus Eindhoven maakt NXP deel uit van een uniek ecosysteem van bedrijven en kennisinstellingen die nauw betrokken zijn bij halfgeleiders en geïntegreerde fotonica. We blijven onze Campus ontwikkelen, zodat bedrijven zoals NXP zich kunnen richten op waar ze het beste in zijn: impact maken door innovatie.”

Om deze mijlpaal te vieren, zal NXP op 15 mei de opening van zijn gerenoveerde hoofdkantoor vieren.

voor de nieuwste halfgeleidertechnologieën en -toepassingen te hebben én te investeren in voldoende opgeleide mensen die kunnen werken in deze sector.”

Europese spelers versterken

Doelen van de coalitie zijn onder meer het uitbreiden van de productiecapaciteit binnen de EU en het nog verder versterken van de huidige

Europese wereldspelers in de halfgeleiderwaardeketen. Het initiatief van de negen landen speelt ook in op de

Jaargang 24

wereldwijde toename van overheidsinvesteringen in de sector. Zo is er op dit moment via de EU Chips Act een gezamenlijke financiering van € 43 miljard voor de Europese halfgeleiderketen beschikbaar. Andere grote internationale miljarden projecten zijn de CHIPS & Science Act in de VS, The Big Fund in China en investeringen in Zuid-Korea, Taiwan en Japan. De Semicon Coalition gaat daarom ook samen met de Europese Commissie voor de langere termijn kijken naar de wijze van ondersteuning.

colofon

Tweelingenlaan 51 7324 AP Apeldoorn

Tel: 00-31-(0)55-3601060

Internet: www.MetaalNieuws.nl e-mail: info@MetaalNieuws.nl

Advertentie-exploitatie:

Vincent Span 055-3606227 Mobiel 06-51193408 e-mail: v.span@metaalnieuws.nl

Harold Draaijer 055-3606420 Mobiel 06-51193132 e-mail: h.draaijer@metaalnieuws.nl

Redactie

Eric Weustink 055-3601633 Mobiel 06-13628689 e-mail: e.weustink@metaalnieuws.nl

Tim Wentink e-mail: t.wentink@54umedia.nl

Mail adressen redactie: redactie@metaalnieuws.nl

Administratie: Ingrid Schaake Telefoon 055- 3601060

Ontwerp en opmaak: 54U Media

Rijnier van Kesteren Telefoon 055-3600018 E-mail: dtp@metaalnieuws.nl

Alle leden van de brancheorganisaties ontvangen MetaalNieuws kosteloos.

Drukkerij Senefelder Misset Doetinchem

MetaalNieuws is een uitgave van 54U Media BV en wordt 22 maal per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren verspreid in de metaalverwerkende industrie aangesloten bij de brancheorganisaties. Niets uit deze uitgave mag door middel van fotokopieën, scans of andere technische reproductiemiddelen worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar)

ISSN: 1570-422X

De zwaarste opleggers die Broshuis gaat produceren, kunnen zelfs een tank vervoeren.

Maurice Geraets, Executive Director van NXP (links) en Otto van den Boogaard, CEO van High Tech Campus Eindhoven in het gereno-

DE KONING NU OOK MET BOA EN RITS

VIND EEN DEALER IN DE BUURT