MetaalNieuws editie 5 2025

Joyce, Bart en Dunja promoten MKB-metaal

Machineering ook voor NL metaalbewerker de moeite waard

Pagina 4

CNC-frezer Joyce Wever (27), Europees kampioen lassen Bart Willems (22) en monteur mechatronica

Dunja te Lintum (23) zijn de hoofdrolspelers in een mini-campagne rond drie jonge metaaltalenten, waarmee OOM werken en groeien in het MKB-metaal in de spotlights zet.

In drie video’s vertellen de drie jonge vakmensen over hun werk, waarom ze voor de metaal kozen en hun ambities. De video van Joyce is als eerste live gegaan. Een meeloopdag met haar vader zette haar op het spoor van CNC-frezen. “Toen wist ik het wel: ik wil ook mooie dingen gaan maken met zo'n machine. Je kunt best wel zeggen dat mijn droom is uitgekomen nu ik zelf achter de freesmachine sta. Ik sta elke ochtend op met heel veel zin om aan het werk te gaan.”

Bart ging voor de metaal na een aantal snuffelstages. “Toen kwam ik erachter dat ik het lassen wel heel erg leuk vond. Ik weet nog goed hoe ik mijn eerste product maakte. Het was een heel simpel ding, maar wat was ik er trots op. Ik heb de foto's nog steeds.”

Bart bleek niet zomaar een talent: in 2023 werd hij Europees kampioen lassen tijdens EuroSkills in Gdansk. “Ik kan me eigenlijk geen werk buiten de metaal voorstellen. In deze wereld ben je nooit uitgeleerd.”

Dunja hoopt binnenkort haar diploma monteur mechatronica op niveau drie te halen. “Maar ik leer nog veel meer op mijn werk. Vooral van mijn praktijkopleider, maar eigenlijk van al mijn collega's. Dat is ook het fijne van een klein bedrijf. Iedereen kent je, iedereen probeert je te helpen. Ongemerkt ga je dan heel snel vooruit. Ik ga zeker

doorleren. Als je ziet hoeveel er mogelijk is in dit vak, dan ben ik eigenlijk pas net begonnen.” Elk metaalbedrijf kan aanhaken om werken en groeien in de metaal in

de spotlights te zetten. De video’s van Joyce, Bart en Dunja en de bijbehorende fotografie zijn te downloaden op www.oom.nl/groei en kunnen rechtenvrij worden gebruikt ter pro-

Octrooiaanvraag indienen eenvoudiger

Eind april komt er een nieuwe Online Filing-applicatie, waarmee het aanvragen van octrooien gemakkelijker en sneller gaat en minder gedoe geeft. Geen smartcards meer, maar veilig inloggen met tweestapsverificatie.

“Veel octrooigemachtigden vonden smartcards onhandig”, zegt Pepijn Duif, adviseur Processen en Systemen bij Octrooicentrum Nederland. “De cards werkten niet altijd en er waren regelmatig autorisatieproblemen. Dat is nu verleden tijd.”

Op 23 januari startte Octrooicentrum

Nederland een pilot van de nieuwe Online Filing-applicatie. En daarmee verandert - na 20 jaar - de manier om octrooiaanvragen in te dienen. Drie gemachtigdenkantoren testten het systeem en de resultaten waren veelbelovend. De pilot leverde waardevolle inzichten en verbeterpunten op, die de komende weken worden doorgevoerd.

Ook wordt de PCT-route - belangrijk voor internationale octrooiaanvragen - toegevoegd. “Als de laatste testfase goed gaat, is de nieuwe applicatie eind april te gebruiken.”

Een voordeel is ook dat Octrooicentrum Nederland de software in eigen beheer

motie van het MKB-metaal. Daarnaast zijn er drie ‘prefab’ berichten die gebruikt kunnen worden op sociale media plus een volledig nieuwsbericht voor website en/of social gebruik.

heeft, waardoor ze sneller wijzigingen kan doorvoeren. “Foutjes of onduidelijkheden konden we eerst niet zelf aanpassen. Nu wel.” Ook Engelstalige formulieren zijn toegevoegd; handig voor internationale indieners. “Ook kunnen we nu geheel nieuwe formulieren ontwikkelen.”

Octrooien beschermen innovaties, helpen bij investeringen en versterken de marktpositie van bedrijven. Dankzij de nieuwe applicatie verloopt het indieningsproces soepeler en sneller. “Dat betekent minder gedoe en meer tijd om uw bedrijf te laten groeien.”

CNC-frezer Joyce Wever (27), Europees kampioen lassen Bart Willems (22) en monteur mechatronica Dunja te Lintum (23) spelen de hoofdrollen in een mini-campagne ter promotie van het MKB-metaal. (Foto’s: Olivier Huisman/UrbanTurtle)

RHTC is producent en leverancier van hoogwaardige metaalbewerkingsmachines. Momenteel actief in 73 landen verspreid in elk continent van de wereld. Alle machines worden in Europa geproduceerd.

C-frame pers

Bekijk het gehele assortiment op de

Punch machine

Kort nieuws

Festival of Tech

FEDA Branchevereniging en FPT (Federatie Productie Technologie) organiseren op 4 september in LIEF Amsterdam het Festival of Tech. Dit is een nieuw event waar technologische innovaties en de toekomst van de maakindustrie samenkomen. Organisaties die in de maakindustrie actief zijn, kunnen zich hier zichtbaar maken en in contact te komen met de volgende generatie professionals. Het wordt een event met keynote sprekers, interactieve workshops en een businessplein. Ook zal er genoeg eten, drinken en muziek zijn. Op de website is www.festivaloftech.nl is meer informatie beschikbaar.

Wemo start servicebedrijf

Wemo in Den Bosch, producent van machines voor de plaatbewerkingsindustrie, is opgesplitst in twee onafhankelijke bedrijven: Wemo Nederland en Wecaremore. Wemo Nederland blijft op maat gemaakte oplossingen leveren waarmee klanten hun Factory of the Future kunnen realiseren. Wecaremore is nu de gespecialiseerde Care-divisie, gericht op de installed base, zodat klanten verzekerd zijn van uitstekende service en ondersteuning. De machinebouwer noemt deze transformatie een strategische stap vooruit, waarmee de organisatie wordt vereenvoudigd, de focus versterkt en de expertise verder uitgebouwd.

Leeflang is nu Optima

Leeflang Poedercoating in Voorhout is overgenomen door E-bike- en bakfietsfabrikant Optima Cycles. Leeflang zet haar activiteiten voort als Optima Cycles Coating. Met deze overname – en daarmee de start van Optima Cycles Coating – wordt de kennis en het vakmanschap van Leeflang Poedercoating aan Optima’s merken gebonden. De constante kwaliteit is hiermee nog beter gewaarborgd en door het poedercoaten van frames inhouse in Nederland vergroot Optima haar flexibiliteit ten aanzien van kleuren. Leeflang Poedercoating, opgericht door Nils Leeflang, heeft klanten in diverse industrieën. Zij kunnen blijven genieten van het vakmanschap en de kennis waaraan ze gewend zijn.

Geert Cox, Hermle Nederland: ‘Zij hebben altijd een oplossing, ook als het lastig is.’

Betrouwbare controle met thermografie

De kwaliteitscontrole bij warmvervormen kan vaak pas beginnen als het werkstuk is afgekoeld. Conventionele optische kwaliteitsborgingsmethoden zijn beperkt bij het omgaan met hete onderdelen; naarmate de temperatuur van het werkstuk stijgt, neemt de wazigheid bij het bepalen van de geometrie toe.

Deze bevinding leidt tot hoge uitvalpercentages en onnodige kosten als gevolg van procesgerelateerde kwaliteitsgebreken. Het Duitse GreenHiTemp-project biedt een veelbelovende oplossing met thermische beeldvorming, waardoor betrouwbare voorspellingen tijdens het proces mogelijk zijn in plaats van te vertrouwen op controles na de productie.

Betrouwbaar inzicht

Het Fraunhofer IWU onderzoekt in samenwerking met InfraTec de voordelen van thermografie in het kader van persharding. Persharden combineert de voordelen van warmtebehandeling en vormen. Het maakt de productie mogelijk van zeer sterke maar lichtgewicht carrosseriedelen, zoals B-stijlen in auto's. De temperaturen die door middel van warmtebeeldvorming worden bepaald, geven een betrouwbaar inzicht in de kwaliteit van het werkstuk. Met een goed getraind AI-model zijn hardheidsvoorspellingen van het onderdeel mogelijk. Productiemedewerkers kunnen een eenvoudig kleurenschema gebruiken om delen van het onderdeel te identificeren die mogelijk defect zijn of om te bepalen of het

Nieuwe OOM-directeur ziet volop kansen

“Er liggen in het MKB-metaal volop ontwikkelkansen voor mensen en bedrijven.” Dat zegt Michel Donners, de nieuwe directeur van Stichting OOM. Hij is per 1 januari 2025 Erik Yperlaan opgevolgd, die na meer dan 33 jaar met pensioen is gegaan.

Michel Donners (57) studeerde geschiedenis en economie. Hij werkte als docent economie in het voortgezet onderwijs en als beleidsmedewerker employabiliteit en arbeidsmarkt bij CNV. In 2006 startte hij consultancybureau A-advies. Als adviseur voerde hij opdrachten uit op het gebied van arbeidsvoorwaarden en arbeidsverhoudingen voor sociale partners in verschillende sectoren.

Met een vader die metaalbewerker was, kent Michel Donners het MKBmetaal van dichtbij. “De sector heeft enorm veel te bieden. Er worden prachtige producten gemaakt en er wordt veel geïnnoveerd. Bovendien liggen er volop ontwikkelkansen voor mensen en bedrijven. De verhoging van de arbeidsproductiviteit is de komende jaren bijvoorbeeld een mooie uitdaging. De technologie biedt veel mogelijkheden, maar daarmee lukt het alleen als we ook de menselijke kant in het oog houden. Dat vraagt om werkplekken waar mensen elkaar waarderen en inspireren. En waar ruimte is voor ieders talent. Ik verheug me erop om onder zo’n vraagstuk samen de schouders te zetten.”

hele onderdeel als ‘goed’ of ‘defect’ kan worden geclassificeerd zodra het vormproces is voltooid. Deze vroege transparantie maakt trends zichtbaar, waardoor tijdig kan worden ingegrepen in het productieproces.

Bestaande tests moeten, om tijdsredenen, gebaseerd zijn op steekproeven. Zelfs met een volledig geautomatiseerd testproces zou het ongeveer 7

minuten duren om 88 meetpunten te verwerken; In sommige gevallen zou alleen destructief onderzoek mogelijk zijn. Elke gedetecteerde fout kan ertoe leiden dat een hele batch wordt weggegooid om redenen van productveiligheid. Met GreenHiTemp neemt het aandeel schroot aanzienlijk af, wat leidt tot een veel duurzamer en effectiever productieproces.

Webinar Fysieke belasting

Fysieke belasting is een veel voorkomende oorzaak van ziekteverzuim in de metaal. Als je een beweging te vaak herhaalt, te zware voorwerpen tilt of boven je macht werkt kan dat leiden tot klachten als rug- of schouderpijn of versleten knieën.

Er is veel aan te doen om deze problemen te voorkomen. 5xbeter heeft dat op een rijtje gezet in de Verbetercheck Fysieke belasting. Recent is een geactualiseerde versie uitgebracht. Daarin zijn richtlijnen toegevoegd voor zittend werk en voor werken tijdens de zwan-

gerschap. Bij de Verbetercheck horen factsheets met tips om werkprocessen minder belastend te maken. Op 27 maart is er een webinar over de geactualiseerde Verbetercheck Fysieke belasting. Dit bestaat uit 3 delen. In het eerste deel wordt ingegaan op fysieke belasting en belastbaarheid. In het tweede deel wordt de structuur van de Verbetercheck uitgelegd. In het derde deel wordt de Verbetercheck daadwerkelijk ingevuld aan de hand van 2 casussen. Het webinar is op donderdag 27 maart van 10:00 tot 12:00 uur. Aanmelden kan op www.5xbeter.nl.

Thermografische overlay voor een B-stijl basis geproduceerd met behulp van het pershardingsproces. De temperaturen die door middel van warmtebeeldvorming worden bepaald, geven een betrouwbaar inzicht in de kwaliteit van het werkstuk.

Machineering is ook voor Nederlandse metaalbewerker de moeite waard

Van 26 tot en met 28 maart vormt de Brussels Expo weer het decor voor Machineering. De belangrijkste technologievakbeurs van België behelst de hele waardeketen van ontwerpen tot maken en is ook voor Nederlandse metaalbewerkers de moeite van een bezoek waard.

Machineering presenteert een relevant aanbod technologie dat iedere afdeling van een maakbedrijf of machinebouwer inspireert. Of het nu om de nieuwste productietechnologie, de meest performante productiemachines en designsoftware, datagedreven en predictief onderhoud, slimme materialen en geconnecteerde componenten of de beste toeleveranciers gaat – Machineering 2025 biedt alle antwoorden op één plaats en tijdstip. Zo vormt de beurs het meest complete treffen voor iedere maakuitdaging.

Tien technologieroutes

- Handling & Robotics Technology

Alle technologie voor het manipuleren, verplaatsen, pick & place, aan- en afvoer rond de machine.

- Cutting & Forming Technology

Buigen, snijden, kanten, ponsen, persen van materialen.

- Welding & Surface Technology

Machineering telt zo’n 150 exposanten. Dat zijn allemaal fabrikanten, exclusieve verdelers, kenniscentra en toeleveranciers, die actief zijn onder de volgende tien technologieroutes:

Automatisering

- Tooling & Machine Equipment Technology

Alle gereedschappen en hardmetalen voor CNC, plaatbewerking, 3D-printen.

- Machine Maintenance & Spare Parts Technology

Alle technologie, software en onderdelen voor onderhoud en revisie van productiemachines.

- Machining / Milling Technology

Verspanen, draaien, frezen, kotteren, eroderen van materialen.

- Additive & New Manufacturing Technologies

Additieve en 3D-technologie voor pro-

Verbindingstechniek, lassen, lijmen, coatings, behandelingen, en technieken die de eigenschappen van materialen wijzigen, optimaliseren of versterken.

kan het verschil maken

Hoffmann Group laat op Machineering zien hoe automatisering het verschil kan maken voor een efficiënte en concurrerende bedrijfsvoering middels procesbeheersing.

Hoffmann Group richt zich met een breed pakket producten en diensten op verspaning, spantechniek, meettechniek, slijp- en snijtechniek, bedrijfsinrichting en persoonlijke beschermingsmiddelen. Het bedrijf levert meer dan 500 topmerken uit de verschillende toepassingsgebieden - alles uit één hand. Twee sterke productmerken Garant en Holex maken het merkportfolio compleet.

Connected Manufacturing Op Machineering komen veel aspecten samen in de ondersteuning die Hoffmann Group biedt op het vlak

totyping en industriële seriematige productie.

- Testing & Measuring Technology

Alle test-, meet-, regel- en visiesystemen.

- Digital, Smart & Data driven Manufacturing Technology

Alle software, technologie en oplossingen voor cloud, big data, IoT, digital manufacturing, optimalisatie van productie, ontwerp, supply chain, maintenance, assemblage, servicing, logistiek bij de transformatie en productie van materialen.

- Prototyping, Engineering & Material Design Technology

Software, technologie voor design, ontwerp, testen, prototypen van materialen en componenten.

M.E.G.A. Debat

Naast de exposanten is er dagelijks een kennisprogramma met diverse expert classes over uiteenlopende onderwerpen. Een bijzonder onderdeel van het kennisprogramma is het

M.E.G.A. Debat (Make Europe great Again) op donderdag om 16.00 uur in Paleis 9. Twee geopolitieke en strategie experts en twee globale maar Belgische machinebouwers gaan met elkaar in debat over hoe bedrijven in metaal-en kunststoffenbewerking, industriële toeleveranciers, en machinebouwers, anno 2025, door de rode oceaan vol van geopolitieke spanningen, handelsbarrières, invoerheffingen succesvol gaan navigeren.

Praktische info

Machineering 2025 vindt plaats in Paleis 8, Patio & Paleis 9 van Brus-

van automatisering. Van de eerste ontwerpen en controles tot de inzet van robotica om het productieproces in de machine efficiënt en foutloos te laten verlopen.

Bezoekers kunnen op de stand onder andere alles ontdekken over Connected Manufacturing. Dit is speciaal ontwikkelde software voor transparant gereedschapsbeheer, efficiëntere productieprocessen en verhoogde productiviteit. Connected Manufacturing geeft de gebruiker een volledig overzicht van de locatie en status van al zijn gereedschappen en machines en stelt hem in staat om op betrouwbare en efficiënte wijze werkorders op de machines in te stellen en te documenteren.

Spanmiddelen beladen

Ook wordt op de stand het nieuwe Garant Automation Turntable-sys-

teem gedemonstreerd. Dit is een slimme oplossing voor het automatisch beladen en ontladen van spanmiddelen. Verder zijn er allerlei praktische automatiseringsoplossingen te zien: van instelapparatuur en spanen klemsystemen tot artikeluitgifte en meettechniek.

Dagelijkse rondleidingen

Dagelijks organiseert Hoffmann Group Connected Manufacturing Tours. De experts van het bedrijf brengen de deelnemers aan deze rondleidingen op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en laten zien hoe de gepresenteerde oplossingen hun bedrijfsprocessen kunnen versterken.

Hoffmann Group Stand 116, 163

Connected Manufacturing geeft de gebruiker onder andere een volledig overzicht van de locatie en status van al zijn gereedschappen en machines.

sels Expo. De openingstijden zijn op woensdag 26 maart van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag 27 maart van 10.00 tot 22.00 uur (nocturne) en vrijdag 28 maart van 10.00 tot 16.00 uur. Gratis bezoekersregistratie is mogelijk op de beurswebsite (machineering.eu).

Oplossingen

Th. Wortelboer is op Machineering present met een aantal productieve pijpbewerkingsoplossingen. Een blikvanger op de stand is de PBS Tubomat. Dit is een veelzijdige buigmachine die moderne technologie combineert met ergonomisch ontwerp.

Th. Wortelboer is vorig jaar dealer geworden van de producten van PBS (Pipe Bending Systems), dat een onderdeel is van Tracto-Technik. De innovatieve pijpbuigmachines van PBS bieden veelzijdige oplossingen voor industriële toepassingen. De Tubomat biedt functionaliteiten als buigen, zagen, ontbramen, snijringmontage en flaren van pijpen. De machine wordt vooral gebruikt in de hydraulische en industriële sector. Hij is modulair opgebouwd, zodat hij kan worden aangepast aan specifieke productievereisten.

voor pijpbewerking

Een andere machine die op de stand wordt gedemonstreerd is de Rotofix RSG pijpslijpmachine, die is ontworpen voor gebruik in werkplaatsen en op bouwplaatsen. Deze machine is zowel geschikt voor het recht afsnijden van pijpen op lengte als voor het maken van versteksneden en -bochten. Tijdens het snijden beweegt alleen de

toorts rond de pijp die in zijn geleiding wordt vastgezet. Dat levert uiterst precieze sneden op. De hoge snijkwaliteit maakt minder nabewerking nodig. De RSG heeft bovendien korte insteltijden, ook bij het snijden van wisselende buisdiameters. Er zijn verschillende modellen, met werkbereiken die variëren van 60 tot 2400 mm. Er is keuze uit manueel en elektrisch aangedreven machines.

Andere machines die Wortelboer meeneemt naar Brussel zijn de PBM pijpeindbewerkingsmachine, TU transportabele pijpeindbewerkingsmachines, AE-65 pijpeind vervormingsmachine, TPP pijp polijstmachine en de HSE-2000 brandsnijmachine. Ook de WRB rollenbokken worden getoond.

Th. Wortelboer Stand 192

• Reparatie industriële elektronica

• (printplaten, motoren, encoders)

• Groot assortiment industriële elektronica op voorraad (o.a Siemens, Heidenhain, Indramat , Fanuc)

• Antistatische werkruimte

• Preventief reviseren van uw elektronica

• Persoonlijk advies

• Snelle service

• CNC-service.nl is een onderdeel van Hop machines

Gaat het weer een beetje meneer van den Hurk?

Mijn vrouw kijkt me grijnzend aan als ik met een zwaai de voordeur opengooi. Als gevolg van weer eens een te drukke dag kom ik hoog in de adrenaline thuis. Mijn hoofd zit nog vol enthousiasme en verhalen over onze eerste deelname aan de beurs in Brussel later deze maand. Voor mij hét moment om een Belgenmop te beginnen als ijsbreker. ‘Een Belgische klant van ons vraagt of wij hem kunnen helpen om hun efficiency te verbeteren. Ons antwoord; dan moet je harder werken. Mag jij één keer raden hoe de klant reageerde?’ Mijn vrouw kijkt me nog verbaasder aan, maar voor ze antwoord krijgt op deze retorische vraag, gaat mijn telefoon.

Het is Bart van Gisbergen, onze hoofd verkoop, die volle bak alles aan het regelen is voor de beurs Machineering, van 26 tot en met 28 maart in de hoofdstad van onze zuiderburen. Nog even snel wat puntjes op de i zetten voor een sterk debuut. We kenden deze beurs al wat langer, maar nu dus de stap naar een eigen stand. Dit sluit perfect aan bij onze plannen en strategie. Vanuit Oisterwijk bedienen we immers al langer Belgische klanten. Dat gaat natuurlijk prima, je bent sneller in Vlaanderen dan in Friesland. Ons verkoopkantoor in Heerlen ligt ook nog om de hoek. Het transport hebben we in eigen huis. De export draagt tevens bij aan de enorme diversiteit van onze klanten, wat weer goed is voor de continuïteit. De beurs past uitstekend bij onze business. Zij zien dat de maakindustrie meer en meer vraagt om duurzame, innovatieve en slimme maaktechnologie. Korte leadtijden, kleinere series, met een sterk geïntegreerde en digitale waarde- en toeleveringsketen. Een filosofie die naadloos aansluit bij onze bedrijfsvoering.

‘Zonder de Belgen op de tenen te willen staan, ik durf over het algemeen wel te zeggen dat wij in Nederland nét wat verder zijn met innovatie’, zeg ik ter afronding tegen Bart. ‘Onze portal biedt hierbij zeker extra kansen.’ Terwijl ik ophang voel ik de priemende blik van mijn vrouw. ‘Maar allé, hoe zit het nu met het antwoord van dien Belgische klant?’ vraagt ze. ‘Oh, die zei dat als ze harder zouden werken, ze meer tijd over zouden houden om niets te doen, haha.’ Mijn vrouw glimlacht en schudt haar hoofd, ‘die Belgen zijn zo zot nog niet. Dat zou jij ook eens wat vaker moeten doen, efkes helemaal niets.’

Ronnie van den Hurk De Cromvoirtse

Machineering presenteert een relevant aanbod technologie dat iedere afdeling van een maakbedrijf of machinebouwer inspireert.

De PBS Tubomat is een veelzijdige pijpbewerkingsmachine voor het op maat maken van hydraulische leidingen, RVS en stalen buizen.

FE+ Metalworks stiftlast series snel en nauwkeurig

FE+ Metalworks in Olen (België) beschikt al enige tijd over een geautomatiseerde stiftlasoplossing, die is geleverd door Laskar Puntlastechniek. Deze installatie is niet alleen aangeschaft om seriematig werk snel te kunnen uitvoeren. Een pluspunt is ook dat het geautomatiseerde stiftlasproces veel nauwkeuriger gaat dan handmatig stiftlassen. De CNC-machine heeft een ingebouwde kwaliteitscontrole, waardoor er consequent binnen de toleranties wordt gelast en het uitgesloten is dat er eens een paar stiftlassen ontbreken.

FE+ Metalworks is een specialist in metaalbewerking, plaatbewerking en lasersnijden. Het bedrijf is een onderdeel van de Laborex Group, die onder meer industriële reinigingsmachines en straalcabines produceert. FE+ Metalworks maakt niet alleen onderdelen voor deze producten van het moederbedrijf, maar fungeert ook als toeleverancier voor andere klanten.

“We zijn gespecialiseerd in RVS 304 en 316 en aluminium”, zegt Penny Tsikli, plantmanager bij FE+ Metalworks.

Hoge nauwkeurigheidseisen

Laskar

Daar kwam bij dat het lassen van aluminium stiften om speciale aandacht vroeg. Aluminium is een moeilijk materiaal om op te lassen. Het is immers een relatief dunne metaalsoort, die een korte lastijd vraagt. Zeker het stiftlassen van aluminium is daarom een proces dat heel nauw luistert.

Nauwkeurige positionering

Dat waren allemaal redenen voor FE+ Metalworks om te investeren in een CNC stiftlasmachine van Laskar Puntlastechniek. De CDP-133M is een krachtige CNC-gestuurde stiftlasmachine met een werkbereik van 1000 x 1500 mm. Het systeem met X-Y aandrijving via servomotoren verte-

Het stiftlassen is één van de bewerkingstechnieken die FE+ Metalworks beheerst. Het is een techniek die wordt gebruikt om metalen bouten, bussen met binnen schroefdraad of andere kleine objecten op een plaat te bevestigen. Lange tijd gebeurde dat bij FE+ Metalworks uitsluitend handmatig. Maar het bedrijf kon daarmee niet volledig voldoen aan de hoge nauwkeurigheid, die de klanten steeds meer verlangen. “Het kwam wel eens voor dat we het niet voor elkaar kregen om proefstukken binnen de gevraagde toleranties te maken”, vertelt Penny. “Bovendien hebben we een aantal vaste klanten met seriematig werk, die gewoon een repeteerbare nauwkeurigheid eisen.”

Puntlastechniek

is

met een intelligent meetsysteem dat

van de stiftlasbout

genwoordigt de nieuwste technologische innovatie op het gebied van stiftlassen. Hiermee is een nauwkeurige positionering mogelijk. De machine is perfect uitgerust voor het stiftlassen van stiftlasbouten vanaf Ø 3,0 tot Ø 8,0 mm en lengtes tot wel 50 mm.

Ingebouwde kwaliteitscontrole CNC stiftlasinstallaties van Laskar Puntlastechniek hebben een hoog-

waardige kwaliteit stroombron en een speciaal systeem waar onder andere ook aluminium stiften mee gelast kunnen worden. Het heeft ingebouwde kwaliteitscontrole. In het lasproces worden de afsmeltingen voortdurend gemeten en gecontroleerd op een kwalitatief goede verbinding. De procesbewakingsmodule op de stroombron controleert nauwlettend alle mechanische en elektrische

present op Machineering

Het stiftlassen is één van de technieken die Laskar Puntlastechniek zal presenteren op Machineering.

De nieuwste generatie stiftlasmachines is uitgerust met een intelligent meetsysteem dat automatisch de afsmelting van de stiftlasbout controleert. Dit zorgt voor een gegarandeerde laskwaliteit zonder destructieve testen, hetgeen tijd en kosten bespaart.

Nauwkeurig en consistent De specialist in punt- en stiftlastechnologie uit Hardinxveld-Giessendam presenteert daarnaast nog een aantal innovatieve oplossingen, waaronder de geavanceerde Rewigo puntlasmachines voor nauwkeurige en consistente

lasverbindingen. Deze machines zijn bij uitstek geschikt voor industrieën waar hoogwaardige en betrouwbare lasverbindingen een must zijn. Eén van de innovatieve functies van de Rewigo puntlasmachines is de DMSoptie (Data Management Software). Hiermee kunnen lasgegevens worden opgeslagen en lasprogramma’s eenvoudig worden gemaakt en beheerd, zelfs op afstand. Dit biedt gebruikers maximale controle en traceerbaarheid van hun lasprocessen. Op Machineering wordt deze technologie live gedemonstreerd.

Micro-puntlasmachines

In samenwerking met Soudax introduceert Laskar Puntlastechniek micro-

puntlasmachines, speciaal ontwikkeld voor sectoren waar precisie en controle essentieel zijn, zoals de elektronica-, luchtvaart- en medische industrie. Dankzij hun compacte ontwerp en geavanceerde functionaliteiten bieden deze machines een oplossing voor de meest delicate puntlasuitdagingen.

Tecna puntlasmachines staan bekend om hun robuustheid en gebruiksgemak. Deze machines combineren moderne technologie met een hoge mate van betrouwbaarheid en zijn geschikt voor zowel kleinere als grote productiebedrijven.

Laskar Puntlastechniek

Stand 196

lasparameters. Als er een foutmelding in de stroombron ontstaat, wordt het proces automatisch gestopt totdat deze melding is verholpen.

Hoge productiviteit

De CNC stiftlasinstallatie met CDP133M van Laskar Puntlastechniek is mooi compact en bevalt FE+ Metalworks uitstekend. Het enige probleem was eigenlijk dat de machine veel lawaai maakte. Elke stiftlas knalde als een zweepslag door de fabriekshal. Dat is echter keurig opgelost met een geluidsisolerende wand.

“We zijn zeer tevreden over zowel de machine als de samenwerking met Laskar Puntlastechniek”, vertelt Penny Tsikli. “Onze mensen hebben nauw samengewerkt met de experts van Laskar Puntlastechniek om alle instellingen goed voor elkaar te krijgen. De machine werkt snel en goed. Dankzij de volledige controle op het proces bereiken we een hoge nauwkeurigheid, productiviteit en reproduceerbaarheid. De sterkte van elke las is gecontroleerd en er wordt nooit een las vergeten. Dat kunnen we ook allemaal documenteren voor onze klanten.”

Voucherprogramma voor project Cobotassist van start

Op de openingsdag van Machineering (26 maart) zijn de partners van het project Cobotassist fysiek aanwezig op de Siris-stand (936). Dit innovatieve project richt zich op het ondersteunen van bedrijven bij de integratie van cobots voor taken zoals schuren en polijsten, waarbij gebruiksgemak en veiligheid vooropstaan.

De partners geven op Machineering een toelichting op het project en tevens zal de officiële launch van het voucherprogramma plaatsvinden. Bedrijven die een voucher toegekend krijgen, zullen ondersteund worden door het projectpartnerschap voor het uitwerken van een nabewerkingscase in hun bedrijf.

Geautomatiseerde nabewerking

Want om nabewerken gaat het bij Cobotassist. Samenwerking tussen mens en robot voor efficiëntere nabewerking

in de maakindustrie staat in dit project centraal. Het is een nieuw project dat de realisatie van geautomatiseerde nabewerking van producten werkelijkheid maakt. In de wereld van de maakindustrie streven klanten naar superieure, op maat gemaakte producten, voor minimale kosten met daarbij snelle levertijd. Maar meer dan 70% van de producten uit staal en kunststof vereist een hevige nabewerking. Het proces wordt vaak handmatig uitgevoerd, het is kostbaar, arbeidsintensief en onaantrekkelijk voor de medewerkers.

Dalende kosten

Binnen het Cobotassist-project wordt de inzet van collaboratieve cobots onderzocht. Dat betekent dat deze robot naast- en met mensen kan werken. Cobots kunnen repetitieve taken overnemen, operators ondersteunen en bijdragen aan een schonere, efficiëntere

werkomgeving. Dit zorgt voor dalende kosten, maar het werkt ook aantrekkelijker.

Het Cobotassist-project, gesteund door het Interreg-programma en mogelijk gemaakt door Provincie Noord-Brabant en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, versterkt de samenwerking tussen België en Nederland. De partners in dit project zijn Avans Hogeschool, Breda Robotics, Fontys Hogeschool, High Tech NL, POM Limburg, Sirris, en SyntraPXL. Het project helpt bedrijven door: informatie te bieden over automatiseringsmogelijkheden, opleidingen en hands-on workshops te organiseren, bedrijven te stimuleren via een vouchersysteem en ervaringen te delen via roadshows en een lerend netwerk.

Cobotassist richt zich op het ondersteunen van bedrijven bij de integratie van cobots voor taken zoals schuren en polijsten.

De CNC stiftlasinstallatie met CDP-133M van Laskar Puntlastechniek is mooi compact en bevalt FE+ Metalworks uitstekend. Zelfs het lassen van aluminium stiften gaat feilloos.

De nieuwste generatie stiftlasmachines

uitgerust

automatisch de afsmelting

controleert.

Heef t u ook moeite om goed opgeleid personeel voor uw zaagafdeling te vinden?

Op zoek naar een CAM-oplossing?

Ontdek de voordelen van hyperMILL en schakel over op de beste CAM-software voor al uw 2.5D-, 3D-, 5-assige, frees-draai-, HSC en HPC-bewerkingen.

www.openmind-tech.com

O f wilt u met de zelfde mensen een hogere output realiseren?

Dan is de Behringer AFC Pro misschien iets voor u!

De Behringer AFC Pro is een unieke software waarmee elke operator zonder specifieke verspaningskennis het maximale uit de machine k an halen. Het invoeren van de materiaalkwaliteit, vorm en afmeting, zaaglengte en seriegrootte is voldoende. De besturing bepaalt aan de hand van deze gegevens de optimale zaagparameters met als resultaat een per fec te zaagsnede en een tijdwinst van 20 – 25 %!

Daarnaast bieden wij verregaande oplossingen voor een geoptimaliseerd en man-arm produc tieproces.

Wij adviseren u graag over de mogelijkheden!

Wij staan van 26 t/m 28 maart op de Machineering in Brussel, stand P25

Technologieën voor digitale procesketens

CAD/CAM-specialist Open Mind Technologies presenteert technologieën voor digitale procesketens op Machineering. Aan bod komen Hummingbird-MES en de nieuwste innovaties uit de hyperMILL CAD/CAM-suite, zoals Connected Manufacturing, Virtual Machining, Turning Solutions. Er zal ook een vooruitblik zijn op de aankomende hyperMILL 2025 versie.

De manier waarop een CAM-systeem samenwerkt met andere IT-systemen zoals MES, PLM of een gereedschapsbeheersysteem wordt steeds belangrijker. Bezoekers van Machineering kunnen op de Open Mind stand zien welke bijdrage hyperMILL en Hummingbird-MES kunnen leveren aan een gedigitaliseerde productie.

Hummingbird-MES

Stefan van Aalst, directeur van Open

Mind Nederland, vertelt over de voordelen van Hummingbird-MES: “We hebben dit nu bij diverse maakbedrijven geïmplementeerd en die hebben al grote efficiëntieslagen gemaakt op

het gebied van plannen, netwerken, controleren en automatiseren. Op de Machineering laten we zien hoe Hummingbird-MES met diverse modules en systeemcomponenten een zeer flexibele oplossing is.” Net als hyperMILL heeft Hummingbird-MES een modulaire structuur. Bedrijven kunnen dankzij de diverse modules laagdrempelig starten met digitaliseren en stapsgewijs toewerken naar een volledig geïntegreerd productiebeheer.

Hummingbird-MES ondersteunt in principe alle CAM-systemen en productiemachines op de markt, maar harmonieert bijzonder goed met de hyperMILL CAM-software van Open Mind Technologies. Beide oplossingen kunnen samengroeien tot een holistisch productiebeheersysteem. De integratie van het CAM-systeem met een MES zorgt onder andere voor een meer wendbare en efficiente planning, besturing en automatisering. Alle productie gerelateerde gegevens zijn overal op elk moment beschikbaar.

Esab introduceert snijden met waterstof

Esab heeft recentelijk het autogeen snijden met waterstof geïntroduceerd. De hiervoor opnieuw ontwikkelde snijtoorts Smartjet ‘Green’ met specifieke slijtdelen maakt het snijden van koolstofstaal vele malen milieuvriendelijker dan de traditionele snijgassen zoals propaan en acetyleen.

Het snijden met waterstof geeft een reductie van 80 procent op de CO2 en fijnstof uitstoot ten opzichte van propaan. De snijsnelheid is gelijk aan die van het snijden met acetyleen. Daarnaast is de enorm veel kortere voorverwarmtijd een groot voordeel bij het snijden van veel producten uit een plaat. Snijden met waterstof tot een plaatdikte van 200mm is geen probleem en een grotere snijcapaciteit wordt op dit moment doorontwikkeld.

De voor het autogeen snijden met waterstof ontwikkelde snijtoorts Smartjet ‘Green’

De Smartjet Green is verkrijgbaar op de Combirex pro en grotere machines zoals de vernieuwde SXE-P. Meer informatie is te verkrijgen bij Esab service provider Cutting Service Benelux (CSBX), dat exposant is op Machineering.

CSBX Stand P14

dan de traditionele snijgassen.

simultane bewerkingen. Virtueel verspanen

Highlights zijn verder diverse slimme oplossingen die onderdeel zijn van de hyperMILL CAD/CAM-suite. Een voorbeeld daarvan is hyperMILL Virtual Machining. Deze oplossing dicht de kloof tussen het CAM-systeem en de fysieke machineomgeving. Als de CAM-software kan werken met een digitale kopie van het fysieke bewerkingsproces, ook wel een Digital Twin

genoemd, dan opent dit nieuwe mogelijkheden voor het veilig genereren, optimaliseren en simuleren van de NC-code.

Sneak peak hyperMILL 2025 Alle functionaliteiten van hyperMILL worden tijdens de Machineering gepresenteerd. Met live demonstraties op een CAM-werkstation kunnen bezoekers zelf het brede scala aan func-

ties van de software ervaren. Naast de huidige hyperMILL versie krijgen bezoekers ook een eerste glimp te zien van de nieuwe hyperMILL 2025 versie. Deze is weer voorzien van veel nieuwe technologieën om programmeer- en productieprocessen te optimaliseren.

Open Mind Technologies Stand 199

RoboJob is op Machineering niet te missen

Eind februari vond bij RoboJob in eigen huis de officiële lancering van de Pallet-Load Integrated plaats. Met meer dan 150 bezoekers was het een groot succes. Van 26-28 maart is dit systeem ook te zien op Machineering.

RoboJob laat in Brussel opnieuw zien hoe automatisering een cruciale rol speelt in de moderne productieomgeving. Dit jaar zijn de oplossingen van RoboJob te vinden op maar liefst vier verschillende stands.

Visiontechniek en AI

Bij Okuma (stand 150) wordt de nieuwe Pallet-Load Integrated live gedemonstreerd aan een Okuma LB 3000. Deze automatisering maakt gebruik van visiontechnologie en AI, wat zorgt voor een nog grotere flexibiliteit in productie.

Bij Bendertechniek (stand 153) wordt de Mill-Assist Essential voorgesteld aan

een YCM – NSV106a. Met deze compacte oplossing wordt het beladen en ontladen van werkstukken volledig geautomatiseerd. Ook op de stand van BUN Engineering (stand 175) kunnen de bezoekers terecht om meer te weten te komen over de oplossingen van RoboJob. De cobot-belading Coby CNC krijgt hier een ludieke invulling. Tot slot wordt op de stand van Gima (stand 176) een Mill-Assist Essential gekoppeld aan een Fanuc Robodrill, waarmee RoboJob toont hoe haar oplossingen efficiënt kunnen worden ingezet in combinatie met verschillende CNC-machines.

Met behulp van een opgeslagen machinemodel wordt gecontroleerd of de eindschakelaars worden overschreden tijdens 2,5D-, 3D-, 3+2- en 5-assige

maakt het snijden van koolstofstaal vele malen milieuvriendelijker

Met meer dan 150 bezoekers uit binnen- en buitenland was de officiële lancering van de Pallet-Load Integrated een groot succes. Het nieuwe systeem is ook te zien op Machineering.

Machinepark Bluxx op orde met high-end draaibank CMZ

Ze zijn nog maar net begonnen met hun eigen bedrijf Bluxx. Maar met hun nieuwste aanwinst – een highend draaibank van het merk CMZhebben Niels van Gompel en Joep Luijten hun machinepark al goed op orde. Ook deze machine, die is geleverd door Promas, draagt bij aan hun plannen met Bluxx: met een frisse blik en moderne CNC-draaien freesmachines precisieonderdelen van topkwaliteit maken.

Zoals het zo vaak gaat met een eigen bedrijf, begon ook Bluxx met een grapje. Niels en Joep bespraken onder een biertje of ze misschien voor zichzelf moesten beginnen. Ze waren allebei werkzaam bij Machinefabriek V.d. Elsen in Bergeijk, dat een paar jaar geleden onderdeel is geworden van de Wilvo groep. “Daar hadden we prima verder gekund. Maar zelf je klanten kunnen kiezen, zelf je neus stoten, calculeren en contacten met klanten onderhouden, dat sprak ons allemaal toch wel erg aan. We hadden ook het gevoel dat we dat kunnen.”

Verspanen is fantastisch

Dat gevoel is niet vreemd. Niels (28) heeft werktuigbouwkunde gestudeerd. Hij heeft aan machines gestaan, was actief op de werkvoorbereiding en met de planning, fungeerde als werkplaatschef en deed calculatiewerk.

“Het leukste aan verspanen is dat je probeert om zo efficiënt mogelijk zelf iets maken. Dat vind ik fantastisch.”

Joep (22) is enkele jaren jonger en heeft eerst een opleiding allround verspaner gedaan, waarna hij ervaring opdeed met zowel frezen als draaien. Ook heeft hij de opleiding Verspaningstechnoloog bij Stodt in Best afgerond. Calculeren, plannen, gereedschap inkopen en leiding geven aan de avondploeg; hij heeft het allemaal al eens gedaan en weet wat het inhoudt.

Complete functionaliteit

Samen hebben ze dus alle competenties in huis om zelf te ondernemen in de verspaning. Het duo is met Bluxx gestart in een bedrijfspand in Bergeijk. Hier hebben ze geschilderd, de vloer geslepen en goede verlichting aangebracht. En ze zijn zich al in een vroeg stadium gaan oriënteren op machines. Het uitgangspunt hierbij was: zorgen dat Bluxx flexibel is en een groot pakket kan aanbieden. Dat heeft allereerst geresulteerd in de aanschaf van een kleine en een grotere 3-asser voor het freeswerk, later gevolgd door een kleine 5-asser. Ook was er al een draaimachine met stafaanvoer in de werkplaats geplaatst. En de nieuwste aanwinst is een gloednieuwe CNC draaibank met complete functionaliteit van CMZ. “We willen hier in Brabant - in het hart van

de maakindustrie - werken met de beste machines. CMZ zit in het hoogste segment qua kwaliteit.”

Advies en service door Promas De CMZ TA30 is qua power de grootste en zwaarste machine in de TA series van CMZ. Voorzien van een dynamische en gekoelde build-in motor op zowel de hoofdspil, subspil als aangedreven gereedschappen is het een high-end draaibank met een goede nauwkeurigheid, die bovendien is voorbereid op automatisering. “CMZ is een echte specialist in draaibanken, die focust op een duidelijk machineconcept en daarmee diverse types en modellen met daarin variaties aanbiedt”, zegt Richard Hermans, die met Promas de Spaanse fabrikant al 15 jaar vertegenwoordigt. Promas ondersteunt hun draaibanken met goede advisering en service. Dat is een belangrijk punt voor de jonge ondernemers van Bluxx. “We weten dat we snel worden geholpen bij problemen en dat onderdelen hier dan snel zijn. Daarom kiezen we voor Promas als partner.” Promas heeft ook goed geadviseerd, bijvoorbeeld over het vermogen van de draaibank en het aantal gereedschapsposities. Twaalf posities in de turret was net te weinig. Daarom is in overleg gekozen voor de variant met 15 posities. Qua besturing is bank uitgerust met de Fanuc 32iTBserie met uitvoerige Fanuc Manual

Guide i programmeer-ondersteuning. Verder is de machine voorzien van een spansysteem van Hainbuch voor snel en nauwkeurig wisselen. Programmeren doen Niels en Joep met een Edgecam CADCAM-pakket.

Precisie en flexibiliteit

De machine is in februari geïnstalleerd en korte tijd later verzorgde Promas een opleidingsdag. “Daar waren we blij mee want we konden onze nieuwe draaicapaciteit direct goed gebruiken”, zegt Joep. Bluxx is in een relatief rustige tijd gestart, maar de orders nemen al in een gestaag tempo toe. Naast precisie draait het bij de fijnmechanische onderdelen die Bluxx maakt ook om flexibiliteit. Er liggen diverse materialen op voorraad om bijvoorbeeld

binnen een dag veertig stuks onderdelen op maat te kunnen leveren. Snelle levertijden zijn zeker in de beginfase een aspect waarmee je je als startend bedrijf kunt onderscheiden. Ook doet Bluxx kleine montagewerkzaamheden en voor een stukje engineering lopen Niels en Joep ook niet weg. Zo hebben ze voor een klant al een leuk project met rollenbanen uitgevoerd. Voorlopig runnen ze Bluxx met hun tweeën en schakelen ze af en toe familie en vrienden in om bij te springen. “We willen geleidelijk aan groeien met één werknemer per jaar. Dat kan ook automatisering zijn. Een robot of een cobot is voor ons ook een fte.” Promas is exposant op Machineering. Stand P08.

Compacte alles-in-één gerobotiseerde plasmasnijmachine

Wouters Cutting & Welding toont op Machineering de DRM Max van MicroStep. Dit is een combimachine voor snijden, frezen en boren. Ook present is de RoboRail (HGG), een compacte alles-in-één gerobotiseerde plasmasnijmachine waarmee snel en nauwkeurig diverse materialen op lengte kunnen worden verwerkt.

De CNC snij-, boor- en freesmachine DRM Max van MicroStep is interessant voor zware toepassingen in onder meer offshore, machinebouw en constructie. Ze heeft een robuust portaal met dubbele balken, en een onafhankelijk subportaal dat de krachtige spindel over een 750 mm breed boor- en freesgebied draagt. De DRM Max kan diverse werkstukken verwerken, waaronder koepels tot een hoogte van 1.500 mm – een 3D-laserscanner en mScan-technologie compenseren mogelijke afwijkingen van de echte koepels om een uitstekende precisie te bereiken. De machine die op de

beurs wordt getoond, is uitgerust met plasmarotator, autogeenrotator, scanner (geïntegreerd in autogeenrotator) en boor- en freesunit met automatisch kalibratiestation.

Gerobotiseerde plasmasnijder

Wouters Cutting & Welding werkt sinds vorig jaar samen met HGG. Deze fabrikant van 3D-profieltechnologie ontwikkelde de nieuwe RoboRail. Deze compacte plasmasnijder kan snel en precies diverse materialen op lengte bewerken (zaagsneden, kopstukken, gaten, layoutmarkeringen e.a.).

Precieze plasmasnijmachine

De robuuste plasmasnijmachine SwiftCut XP (3.000 x 1.500 mm of 4.000 x 2.000 mm) kan voorzien worden van een watertafel of een filterunit. Dankzij het zware portaal kan ze snijden tot 40 mm, en de verhoogde brug maakt snijden van kokers tot 125 mm mogelijk. De AC-servomotoren garanderen over alle assen een optimale nauwkeurigheid. De XP maakt gebruik van de

De

SwiftCAM-software – advanced versie (automatische nesting).

Flexibel robotlasstation De compacte robotlasoplossing PEMA

Skytrack laat zich snel en eenvoudig integreren in het productieproces en zorgt voor flexibiliteit en schaalbaarheid.

Ze combineert geavanceerde robotica, intelligente software en geavanceerde

lastechnologie voor hoogkwalitatief en efficiënt lassen.

Wouters Cutting & Welding Stand 172

De TA30 draaibank is qua power de grootste en zwaarste machine in de TA series van CMZ. Het is de nieuwste aanwinst van Joep Luijten en Niels van Gompel.

compacte plasmasnijder RoboRail kan snel en precies diverse materialen op lengte bewerken.

MACHINES MET ERVARING

Wij zijn per direct op zoek naar een:

Heb je ervaring en lijkt dit je wat?

Stuur je CV naar info@frimach.nl

Vermeld erbij: Sollicitatie Service Technicus

Agenda

18-21 maart

Techdemoweek

Nieuwste innovaties en technieken in de maakindustrie

Mitutoyo, Bendertechniek, Cellro, DMG Mori, Dormer Pramet, Heidenhain in Veenendaal en Ede www.techdemoweek.nl

26-28 maart

Machineering

Vakbeurs voor nieuwe maaktechnologie en machinebouw Brussels Expo machineering.eu

27 maart

ZIE 2025

Kennis- en netwerkevent voor ZuidHollandse technologische industrie Van Nelle fabriek, Rotterdam zie-event.nl

31 maart-4 april

Hannover Messe Internationale industrievakbeurs Messe Hannover hannovermesse.de

1–4 april

Intech huisshow Trumpf Plaatbewerking en automatisering Trumpf, Ditzingen (D) trumpf.com

17 april

Clean Event

Event over industriële reinheid Koningshof, Veldhoven mikrocentrum.nl

17 april

Manufacturing Technology conference Kennisevent over productietechniek Koningshof, Veldhoven kscconference.nl

6-8 mei

Cutting World

Vakbeurs voor snijtechniek Messe Essen (D) cuttingworld.de

13-15 mei

Steeldays Behringer Huisshow zaagtechniek en automatisering Behringer, Kirchardt promatt.nl

14-15 mei

Food Tech Event

Techniek voor de voedingsindustrie Brabanthallen, den Bosch food-tech-event.nl

Uw open dag in de Metaalnieuws-agenda?

Mail de gegevens naar redactie@metaalnieuws.nl.

Zie voor een uitgebreidere agenda www.metaalnieuws.nl

ZIE versterkt innovatiekracht

Hi Delta en Mikrocentrum organiseren op 27 maart in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam de derde editie van ZIE, het gratis kennis- en netwerkevent voor de Zuid-Hollandse technologische industrie.

Bedrijven uit sectoren zoals agri en tuinbouw, lucht- en ruimtevaart, maritiem, datascience, hightech systemen & materialen, machinebouw en defensie presenteren zich op de beursvloer met hun innovaties. Experts delen hun inzichten via keynotes en kennissessies en er zijn diverse netwerkmogelijkheden.

De technologische industrie in ZuidHolland is een motor voor innovatie en economische groei, met ruim 38.000 bedrijven en 123.000 werknemers. André Boer, directeur Hi Delta: “De sector staat voor grote uitdagingen zoals ketensamenwerking, digitalisering en talentontwikkeling. Om concurrerend en toekomstbestendig te blijven, is het cruciaal om deze ontwikkelingen actief te omarmen en samen uitdagingen aan te gaan.”

Tijdens ZIE krijgen ondernemers en professionals de kans om te ontdekken, beleven en leren van koplopers in de industrie. Judith van den Nieuwenhuizen, programmamanager Mikrocentrum: “Hoe pakken toonaangevende bedrijven vraagstukken aan op het gebied van waterstof, AI, robotica, laser satcom, cybersecurity en dataverwerking? Hoe versterken zij de

samenwerking binnen ketens en benutten zij digitalisering en talentontwikkeling? Door inspirerende sessies, showcases en netwerkmogelijkheden biedt ZIE 2025 concrete handvatten en inzichten, waarmee ook MKBbedrijven direct hun innovatiekracht kunnen vergroten.”

Expo met ruim 85 deelnemers

Bezoekers kunnen op de Expo kennismaken met ruim 85 fabrikanten, leveranciers en dienstverleners uit diverse technologische sectoren. Zoals VDL ETG, Demcon en Boers&Co. Ook kennis-, onderwijs- en netwerkorganisaties en overheid zijn goed vertegenwoordigd. Zij vormen namelijk een belangrijke schakel in het stimuleren van kennisdeling. Zo zijn er paviljoens van onder andere: InnovationQuarter (met diverse scale-ups); Custom Made in Midden-Holland (met gemeenten Bodegraven-Reeuwijk; Gouda; Krimpenerwaard; Waddinxveen en Zuidplas); Smart Delta Drechtsteden (met Kensan, Duurzaamheidsfabriek, DEAL, VMB Automation, FocusOn en Vitrumnet); Project Beethoven Zuid-Holland (talentprogramma voor de semicon) en een waterstof paviljoen.

Gratis toegankelijk

ZIE 2025 is op 27 maart tussen 9:3017:00 uur gratis te bezoeken in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Bezoekers kunnen zich zowel vooraf via de website (zie-event.nl) als ter plaatse registreren.

Future Facade

Op 7 en 8 mei vindt de eerste editie van Future Facade plaats in Nederland. Dit vakevenement brengt architecten, ingenieurs, gevelbouwers en leveranciers samen in Koninklijke Jaarbeurs.

Het doel is om baanbrekende oplossingen, innovatieve inzichten en best practices te verkennen. Thema's zijn onder andere circulariteit, nieuwe bedrijfsmodellen en de toekomst van gevelindustrie. Future Facade streeft naar een circulaire gevelindustrie door kennisdeling en samenwerking. Daarom introduceert Jaarbeurs, samen met het European Facade Network, TU Delft en TU Darmstadt, dit nieuwe evenement. Vakspecialisten kunnen inspirerende discus -

sies verwachten over duurzaam design, aanpasbare gevels en innovatieve materialen. Een van de baanbrekende onderwerpen tijdens Future Facade is het leasen van gevels, een opkomende trend die de duurzaamheid van gebouwgevels kan verbeteren.

Maakindustrie Dag bij Style

Style CNC Machines houdt op 3 en 4 april opnieuw De Maakindustrie Dag in haar fraaie onderkomen in Bunschoten-Spakenburg. Hier wordt samen met meer dan twintig partners een beursplein gecreëerd met mooie innovaties in de wereld van techniek.

Bezoekers kunnen genieten van exclusieve demo’s, netwerken en inspiratie opdoen bij experts op het gebied van tooling, CNC, materialen en nog veel meer. Style zal zelf een groot aantal CNC-draaibanken en freesbanken live demonstreren. Daarnaast doen de volgende exposanten mee: Hoffmann Group, Dimatech, Wera Werkzeuge, Rhenus Lub, Andreas Maier (AMF) Spanntechnik und Automatisierung, Covebo Uitzendgroep,

Match-Day, SafanDarley, . Fanuc Europe, Renishaw, Harry Hersbach Tools, Intraboss, Schunk, Seco Tools, ECI Software Solutions, Tungaloy, TTG - timetogrow, LFH Lease, Blum-Novotest, Ecotax Filtertechniek, IMS Nederland, Special Tools Benelux, Phantom Tools, TEO Verspaningstechniek en Young Cutting Tools. Vooraf aanmelden kan op demaakindustriedag.nl.

SPEED MATTERS

5x SNELLER

Verwerk producten tot vijf keer sneller voor maximale efficiëntie.

RADIUS 3

Zorgt voor een perfect afgeronde afwerking met een radius tot 3 mm.

EYE-Q

Automatische productherkenning en snelle belading zonder voorprogrammering.

QUALITY FINISHING & HANDLING MACHINES

INNOVATIE & PRODUCTIE

Volledige ontwikkeling en productie in eigen huis voor de hoogste kwaliteit en flexibiliteit.

Tijdens de derde editie van ZIE krijgen ondernemers en professionals de kans om te ontdekken, beleven en leren van koplopers in de industrie.

CNC Match biedt werkgever én verspaner gemak

Ben je op zoek naar een CNC Verspaner voor je bedrijf? Op CNC Match plaats je gratis je vacature en kom je direct in contact met onder andere CNC Draaiers, CNC Frezers, CAM Programmeurs en CNC Operators. Dit gespecialiseerde platform is aanzienlijk voordeliger dan generieke vacaturesites, en je betaalt alleen bij een match.

Met meer dan 10 jaar ervaring in de verspaningsbranche en 15 jaar in recruitment, heeft oprichter Jeroen van den Berg CNC Match ontwikkeld om bedrijven snel en efficiënt in contact te brengen met de juiste verspaners. Door gesprekken met verspaners en ondernemers ontdekte Jeroen de uitdagingen die bedrijven in de verspaning tegenkomen bij het vinden van vakbekwame medewerkers. CNC Match is het resultaat van deze inzichten, een platform dat bedrijven in staat stelt om gemakkelijk vacatures te plaatsen en in contact te komen met de juiste vakmensen.

De goede informatie

Op basis van een onderzoek stelde Jeroen vast dat ondernemers veel tijd en energie kwijt zijn aan het vervuld krijgen van hun vacatures en grote moeite hebben om de juiste persoon te vinden. Een belangrijke oorzaak hiervan is dat de informatievoorziening over en weer niet goed is. De werkgever geeft vaak niet goed aan wat hij precies zoekt, de verspaner niet wat hij kan en wat hij wil. CNC Match neemt beiden bij de hand en gaat de diepte in. De ondernemer

loopt door een vragenlijst waar hij makkelijk doorheen kan klikken. Hij geeft bijvoorbeeld aan met wat voor machine en besturing de kandidaat gaat werken, of hij grote of kleine series, grote of kleine complexe werkstukken gaat maken en met welke toleranties er wordt gewerkt. Dat is allemaal gerichte informatie, die voor potentiële kandidaten belangrijk is om te weten. “Alle gegevens kunnen snel en eenvoudig worden ingevoerd”, zegt Jeroen. “Want CNC Match wil gemak bieden. Een ondernemer wil immers bezig zijn met het ontwikkelen van een stabiel bedrijf en een stukje groei en zijn energie in de juiste dingen steken.”

Waar ben je goed in? Wat wil je? Het platform biedt ook de verspaners gemak. Ze hebben vaak een broertje dood aan het schrijven van een brief of een cv en willen ontzorgd worden. Ze hoeven op CNC Match niet hun hele werkverleden op te lepelen. “Je kunt aangeven welke werkzaamheden je hebt gedaan en waar je goed in bent. En vooral wat je zoekt. Als je 10 jaar hebt gedraaid en nu wilt gaan frezen, kun je dat aangeven.”

Het onderzoek wees ook uit dat werkgevers de wervingskosten vaak te hoog vinden. Te meer omdat ze niet weten wat ze krijgen voor hun geld. Daarom kan niet alleen de verspaner gratis zijn profiel op CNC match plaatsen. De onderneming plaatst zijn vacature ook gratis. Jeroen: “Doorgaans kost het plaatsen van een vacature op een reguliere vacaturewebsite al gauw 400-500 euro en is het

afwachten wat ervan komt. Bij CNC Match is dat anders. Een bedrijf kan tot 5 vacatures gratis plaatsen met logo’s, foto’s, naam en toenaam en een nauwkeurige omschrijving van functie. Pas als een kandidaat en een bedrijf hun interesse in elkaar kenbaar maken rekent CNC Match af. Het bedrijf ontvangt dan direct de contactgegevens van de kandidaat. De rekening hiervoor bedraagt 149 euro.” Heel acceptabel, meent Jeroen: “Het is bekend dat bedrijven bereid zijn tot wel 15.000 euro te investeren in een goede CNC-verspaner. Op CNC Match kom je voor een luttel bedrag in con-

tact met een potentiële kandidaat.”

Focus op verspaning is uniek CNC Match wil in eerste instantie bedrijven in contact brengen met verspaners, die interesse hebben in een andere baan. Maar het platform kan natuurlijk ook ruimte bieden aan schoolverlaters. Of aan mensen die met pensioen gaan/zijn en misschien nog wel 10-15 uur per week willen werken. Jeroen start met zijn platform in Nederland, maar ziet ook kansen in het buitenland. “Ik heb zoveel vacaturewebsites bekeken. Ik denk dat dit concept met een pure focus op ver-

spaning uniek is.”

Het doel van CNC Match is om zowel verspaners als verspanende ondernemers te helpen. “Zit je goed op je plek, dan moet je blijven zitten. Maar voel je je niet gewaardeerd, werk je met verouderde machines in een rommelige omgeving, of krijg je simpelweg niet de kans om je te ontwikkelen, dan zijn er genoeg bedrijven waar je wél gewaardeerd wordt, met moderne machines en een nette werkplaats. CNC Match hoopt eraan bij te dragen dat technisch innovatieve bedrijven, die goed voor hun mensen zorgen, goede mensen aan kunnen trekken.”

Jeroen van den Berg heeft CNC Match ontwikkeld om bedrijven snel en efficiënt in contact te brengen met de juiste verspaners.

BIG Kaiser heet nu BIG Daishowa Europe

BIG Daishowa, fabrikant van precisiegereedschapssystemen voor de metaalverwerkende industrie, versnelt innovatie en operationele efficiëntie met een strategische reorganisatie van zijn Europese activiteiten.

Deze operatie omvat een rebranding naar BIG Daishowa Europe, waardoor het bedrijf op één lijn komt met zijn wereldwijde moederbedrijf, en grote investeringen in onderzoek, logistiek en productie. Een en ander houdt in dat de vroegere naam, BIG Kaiser Europe, bekend van de kottergereedschappen, per 1 januari is gewijzigd in BIG Daishowa Europe. Deze verandering verenigt de branding van het bedrijf wereldwijd en versterkt tegelijkertijd zijn positie als marktleider.

R&D in Zwitserland

Belangrijke ontwikkelingen zijn onder meer dat het R&D-centrum in Ruemlang (Zwitserland) het wereldwijde centre of excellence wordt voor de BIG Daishowa Group. Dit wordt de Europese R&D-hub voor innovatie, die zich richt op digitalisering en automatisering in gereedschapsoplossingen. De productie van kottergereedschappen wordt verplaatst naar Japan, waardoor de wereldwijde

toeleveringsketens worden geoptimaliseerd, terwijl de assemblage en service voor Europese klanten in Zwitserland blijven. Verder zal er tegen 2026 een nieuw Europees hoofdkantoor en logistiek centrum worden geopend in Duitsland, waardoor de klantenservice en operationele efficiëntie worden verbeterd.

Betrouwbare oplossingen

“Deze reorganisatie zorgt ervoor dat we toonaangevend blijven op het gebied van tooling, kwaliteit en innovatie”, zegt Reto Adam, CEO van BIG Daishowa Europe. “Door gebruik te maken van de productie-expertise van Japan en de innovatiecapaciteiten van Europa, bieden we klanten geavanceerde, betrouwbare oplossingen die zijn afgestemd op hun behoeften.”

Digitale gereedschappen

Het versterkte R&D-centrum in Zwitserland zal zich richten op baanbrekende digitale gereedschappen, waaronder digitale kotterkoppen van EWE en automatische kotterkoppen van EWA, waarmee de rol van Zwitserland bij het bevorderen van precisiegereedschapstechnologieën wordt verstevigd.

Cellro lanceert instapversie voor CNC-automatisering

Tijdens de TechDemoweek lanceert

Cellro de nieuwe Xcelerate Start.

Dit is een betaalbare instap in CNC-automatisering die meegroeit met de ambities van verspanende bedrijven.

Volgens CEO Arnoud de Kuijper maakt Cellro het met de Xcelerate

Start voor elk verspanend bedrijf mogelijk om slim te starten met CNCautomatisering. “Veel bedrijven willen automatiseren, maar zoeken naar een toekomstbestendige én betaalbare oplossing. Met deze nieuwe instapversie van de Xcelerate kunnen zij nu die eerste stap zetten.” Ook met deze instapversie profiteren eigenaren direct van het Xcelerate platform. Het systeem handelt zowel ronde als vierkante delen en assen, verwerkt alle gangbare materialen zoals aluminium, kunststof en staal, en

PFAS-vrije smeermiddelen

Interflon lanceert een compleet portfolio PFAS-vrije smeermiddelen.

Sinds 14 november 2024 zijn alle PFAS-stoffen in Nederland aangemerkt als zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Bedrijven hebben hierdoor een minimalisatieplicht. Zij moeten de nadelige gevolgen van emissies naar lucht en lozingen naar water zoveel mogelijk voorkomen. PFAS (Per- en Polyfluoralkyl Stoffen) zijn synthetische chemicaliën die worden gebruikt in industriële en consumententoepassingen.

PTFE (Polytetrafluoroethyleen), beter bekend als Teflon, is een van de bekendste PFAS en wordt veel gebruikt in industriële smeermiddelen. In 2012 is Interflon gestart met de ontwikkeling van een nieuwe generatie PFAS-vrije smeermiddelen op basis van de MicPol-technologie. Het doel was om de zowel de prestaties als de duurzaamheid te verbeteren, mechanische wrijving te verminderen en het gebruik van hernieuwbare bronnen te vergroten. De ontwikkelde PFAS-vrije smeermiddelen met MicPol-techno-

logie zijn vrij van microplastics en nanodeeltjes, voldoen aan internationale regelgeving zoals REACH, ECHA, CLP, OSHA en TSCA.

“De PFAS-vrije smeermiddelen met MicPol-technologie ondersteunen bedrijven in hun minimalisatieplicht van PFAS. Interflon smeermiddelen met MicPol-technologie minimaliseren wrijving, verlagen de energie- en onderhoudskosten en dragen bij aan een duurzamere en veiligere werkomgeving”, aldus Peter Bakkum, Managing Director Interflon Holland.

is inzetbaar voor elk CNC-proces – van frezen en draaien tot slijpen en eroderen. “En het mooiste is: operators hebben geen robotprogrammeerkennis nodig. Binnen drie minuten leren ze nieuwe producten in”, aldus De Kuijper.

De Xcelerate Start heeft de flexibiliteit om mee te groeien met het bedrijf. Of het nu gaat om een veranderende productmix, het automatiseren van een andere CNC-machine of de behoefte aan langere onbemande productie – je voegt eenvoudig de benodigde functionaliteit toe. Voorbeelden daarvan zijn een omkeerstation voor het automatisch omdraaien van werkstukken voor een OP20 bewerking, een AGV-dockingmodule, europallet module, reinigingsmodule voor het schoonmaken van producten en een SPC-station (Statistische Proces Controle) voor kwaliteitsmetingen.

Het R&D-centrum in Ruemlang (Zwitserland) wordt het wereldwijde centre of excellence voor de BIG Daishowa Group.

De Xcelerate Start heeft de flexibiliteit om mee te groeien met het bedrijf.

Kantbanken en scharen met robotoplossingen van Europese kwaliteit

Adira en WMS Machinery bundelen krachten voor de Benelux markt

WMS Machinery is een samenwerking aangegaan met Adira uit Portugal voor de distributie en service van Adira kantbanken en scharen in de Benelux. WMS Machinery is een nieuwe machineleverancier met veel ervaring op het gebied van kanten en robotisering. Deze wordt ingezet voor het ontwikkelen, leveren en servicen van robotkantbanken en andere geautomatiseerde oplossingen in de plaatwerkindustrie.

De drijvende krachten achter WMS Machinery zijn Mauricio Gutierrez Matta en Arjan Weijs. Zij zijn samen goed voor veertig jaar ervaring in de plaatbewerking. Hun kennis van met name kantbanken en robotisering komt voort uit jarenlange carrières in de verkoop, engineering en montage. In hun gezamenlijke nieuwe bedrijf koppelen ze die aan een persoonlijke benadering.

Technisch goed product Gutierrez Matta en Weijs vertegenwoordigen reeds diverse gerenommeerde merken en hier is Adira nu bij gekomen. Met deze Portugese machinebouwer hebben ze een partner gevonden die uitstekend past bij hun plannen op de Nederlandse markt. “Nederland is een hoog ontwikkelde markt”, zegt het duo. “De plaatwerkondernemers willen hier worden bediend meteen een technisch goed product, dat probleemloos werkt, keurig is afgewerkt en waar goede software en technologie in zit. Dat alles kunnen we bieden met de machines van Adira, die alles hebben wat de Nederlandse markt vraagt.”

Met meer dan 60 jaar ervaring in de productie van hoogwaardige kantbanken en scharen, levert Adira betrouwbare en innovatieve machines. De laatste jaren maakt de fabrikant flinke ontwikkelingen door onder im-

Adira bouwt een breed assortiment kantbanken en scharen, waaronder servo-hydraulische, hybride en gerobotiseerde kantbanken (40 tot 2000 ton perskracht) en scharen (zowel oscillerend als guillotine) tot 6 meter lengte en 13 mm dikte. De kantbanken zijn technologisch hoogwaardig, nauwkeurig en energiezuinig.

puls van de investeringsmaatschappij Sonae, die participeert in een twintigtal bedrijven in allerlei sectoren. Het doel is onder meer groei in nieuwe markten. Adira is van oudsher sterk in Portugal, de Verenigde Staten en Brazilië. Ook is het bedrijf al enkele jaren actief in Frankijk. Nu is er ook focus op de Benelux. Dankzij de samenwerking met partner WMS Machinery kunnen Nederlandse en Belgische bedrijven rekenen op lokale service, snelle levering en deskundig advies.

Kwaliteit, precisie, veiligheid

Adira bouwt een breed assortiment kantbanken en scharen, waaronder servo-hydraulische, hybride en gero-

‘We hebben nu alles in huis om ons te richten op de robotisering van het kantproces’ Mauricio Gutierrez Matta, WMS Machinery

botiseerde kantbanken (40 tot 2000 ton perskracht) en scharen (zowel oscillerend als guillotine) tot 6 meter lengte en 13 mm dikte. De kantbanken zijn technologisch hoogwaardig, nauwkeurig en energiezuinig. Ze worden niet alleen volledig geproduceerd in Europa, ze bevatten ook allemaal Europese componenten, zijn voorzien van het CE-keurmerk en voldoen aan alle veiligheidsnormen. De besturingen zijn van ESA en Delem, de tooling

van Wila en Rolleri en de Lazersafe beveiliging zorgt voor de veiligheid van de operator. “Daarmee zijn hoge kwaliteit, hoge precisie en hoge veiligheid gegarandeerd”, aldus Weijs.

Veelzijdige hydraulische kantbank

Adira brengt onder meer de PA Plus serie op de markt. Dit is een veelzijdige servo-hydraulische kantbank met een start/stop systeem, die de flexibiliteit en precisie biedt die veel bedrijven nodig hebben. Belangrijke kenmerken zijn de hoge retoursnelheid (snellere werkcyclus) en het Greendrive-systeem dat zorgt voor een verlaagd energieverbruik wanneer de gebruiker het pedaal niet indrukt of de machine niet gebruikt. Standaard is deze machine voorzien van bombeertafel, Lazersafe veiligheidssysteem en 4-assige achteraanslag (X/R/Z1/Z2).

Hybride kantbank

De PF-serie (Press Fast) hybride kantbanken is ideaal voor klanten die machines met een hoge productiecapaciteit en hoge prestaties nodig hebben. Met een grote opening en slag maken PF hybride kantbanken het mogelijk om onderdelen met een grote bakhoogte te produceren en ze te integreren met verschillende automatiseringsprojecten (gerobotiseerde cellen).

Heavy Duty tot 20.000 kN

Een derde serie is de PH-serie Heavy

Duty. Deze kantbanken zijn leverbaar met een buigvermogen tot 20.000 kN en een lengte tot 8 meter. De lengtes kunnen groter zijn met tandemoplossingen. De positie van de ram wordt constant bewaakt door lineaire opnemers aan de uiteinden van het frame, waardoor een nauwkeurige herhaalbaarheid van de rampositionering wordt gegarandeerd.

Robotisering van kantproces

De samenwerking met WMS Machinery zorgt ervoor dat plaatbewerkers in de Benelux niet alleen toegang krijgen tot topkwaliteit machines, maar ook tot uitstekende service, ondersteuning en begeleiding. “We hebben nu alles in huis om ons te richten op de robotisering van het kantproces”, zegt Gutierrez Matta. “Dat is waar de markt behoefte aan heeft. Door de krappe arbeidsmarkt is er een trend richting automatische kantprocessen. Met onze expertise en actuele kennis van robotica en de producten van Adira kunnen we daar uitstekend invulling aan geven.”

Weijs vult aan: “We kunnen met onze klanten meedenken in oplossingen met robotica op maat. Een rondje door de fabriek lopen om te kijken wat ze doen en wat ze nodig hebben. Dat kan soms heel wat anders zijn dan waar ze zelf aan denken.”

WMS kiest bewust voor Europese kwaliteit en goede support, zowel vanuit Adira als vanuit WMS Machinery. “Daarmee zorgen we voor continuiteit, wat zeker bij een robotinstallatie van levensbelang is. Je wilt immers geen stilstand.”

Topkwaliteit Plaatwerk

Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar

Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte én geld!

...waar vakmanschap, hightech en duurzaamheid hand in hand gaan

Uw voordelen

• Lagere prijs

• Facturering bij afname

• Verzekerd van voorraad

• Groenste productie

Primeur: Eerste Kemper hoogvacuüm

installatie in Nederland bij aalbers|wico

De VacuFil 2000 bestaat uit een centrale unit met een ringleiding en aftakkingen naar de lasplekken. Daar koppelt de lasser met een slang aan op

De Duitse fabrikant Kemper heeft bij aalbers|wico een hoogvacuüminstallatie voor het afzuigen van lasrook geïnstalleerd. Tien lasplekken zijn al op deze centrale unit aangesloten en in de toekomst zullen er meer volgen. De lassers werken nu met afzuigtoortsen, die ze aan deze unit koppelen. Ze hebben er vervolgens geen enkel omkijken meer naar: de installatie doet automatisch zijn werk en zorgt voor schone lucht in de hele hal.

Dat lasrook ongezond is, is al heel lang bekend. A. Aalbers van aalbers|wico en Ton Bruggink van Kemper kunnen

zich de tijd nog wel herinneren dat de lassers bij veel metaalbedrijven elke dag een glas melk van hun baas kregen om de schadelijke effecten van de lucht die ze inademden te dempen. Inmiddels weten we wel beter. In principe is elk lasdeeltje een aanslag op de longen en een glas melk helpt daar echt niet tegen. In de loop der jaren zijn dan ook tal van oplossingen ontwikkeld om lasrook af te zuigen en ruimten te ventileren. Deskundigen zijn het er wel over eens dat het beste is om de lasrook af te zuigen bij de bron en deze daarna te filteren en af te voeren. Dat is het beste voor de gezondheid van de lassers

zelf en voor alle andere mensen die aanwezig zijn in ruimten waar wordt gelast. Het afzuigen bij de bron kan bij elke lasplek individueel of via een centraal systeem.

Afzuigtoortsen

Voor de laswerkplaats bij aalbers|wico was A. Aalbers al enige tijd naar op zoek naar een nieuw, modern afzuigsysteem. Dat heeft hij gevonden in het VacuFil 2000 afzuigfilterinstallatie van Kemper in combinatie met de 8XE extractor rook afzuigtoortsen van de Nederlandse fabrikant Translas. Deze zijn tot stand gekomen door een samenwerking tussen Translas, TNO &

ITanks. Toortsen met ingebouwde afzuiging zijn al een aantal jaren op de markt en zijn in principe een veelbelovende oplossing. Het belangrijkste voordeel van een afzuigtoorts is dat de lasser deze altijd in de hand heeft. Dat werkt beter dan een aparte afzuigarm, die niet altijd exact op de goede positie wordt gezet en regelmatig zelfs niet eens wordt meegenomen naar de lasplek. Daar staat echter tegenover dat veel afzuigtoortsen lomp en zwaar en daardoor niet fijn te hanteren zijn. Maar door nieuwe technieken is dat een stuk beter geworden.

“Met de nieuwste 8XE Extractor rookafzuig toortsen kunnen onze lassers prima uit de voeten”, weet Aalbers. Hij heeft een handvol partijen benaderd voor oplossingen om de lasrook verder te verwerken. Zijn voorkeur ging daarbij uit naar een centrale unit in plaats van voorzieningen bij elke laswerkplek. “Eigenlijk kon niemand ons een systeem laten zien dat helemaal werkte. We hebben verschillende bedrijven bezocht en zagen daar nog steeds rook in de hal hangen. Kemper had nog nergens in Nederland een centrale afzuigfilterunit operationeel. Maar wel in Duitsland. We zijn daarom bij een collega in Duitsland wezen kijken en daar raakten we wel overtuigd. Daar was de lucht schoon.”

Intelligente afzuigfilterinstallatie

Ton Bruggink vertelt dat Kemper al sinds de jaren zeventig hoogvacuümsystemen in het programma heeft. Deze zijn natuurlijk doorontwikkeld en enkele jaren geleden in een volledig nieuw jasje gestoken om compleet aan de nieuwste Europese normering te voldoen. Kemper beschikt over oplossingen voor het afzuigen van 1 tot 40 afzuigtoortsen gelijktijdig. De VacuFil 2000 die bij aalbers|wico is geïnstalleerd, is een intelligente afzuigfilterinstallatie met een frequen-

tieregelaar en een constant afzuigvolumebereik. De gebruiker hoeft hem alleen maar aan te zetten en de rest gaat vanzelf.

Na een testperiode heeft Kemper de VacuFil 2000 bij aalbers|wico ingemeten en geïnstalleerd. Deze bestaat uit een centrale unit met een ringleiding en aftakkingen naar de lasplekken. Daar koppelt de lasser met een slang aan op het net. Dankzij de frequentieregelaar schakelt het systeem zelf bij of af naar de ingeregelde waarden. De door Translas voorgeschreven debieten voor beschermgas en afzuigflow in combinatie met de speciale vorm van de contacttip en het gasmondstuk zorgen ervoor dat de uitstroomsnelheid van het beschermgas hoger is en het beschermgas niet word afgezogen. Want het is natuurlijk niet alleen belangrijk dat de lasser gezond zijn werk kan doen, maar ook dat de klant een goede las krijgt.

Schone werkplaats is visitekaartje De VacuFil 2000 is al een paar maanden operationeel en functioneert prima. Lassers hoeven niet langer een apparaat op hun rug te dragen dat frisse lucht in hun helm blaast. Hun bewegingsvrijheid is daardoor groter. “Ze gaan met een schone neus naar huis en dat geldt voor iedereen die in de lashal moet zijn”, zegt Aalbers. “We zuigen nu af bij de bron, ventileren en zorgen voor goede persoonlijke beschermingsmiddelen. Dan zit je goed.” aalbers|wico hecht veel waarde aan goede arbeidsomstandigheden voor de medewerkers. Aalbers: “Alles wat we daaraan kunnen verbeteren, doen we. In een schone werkplaats, waar alles netjes op orde is, is het fijn werken voor de mensen en dat resulteert in een goed product. Bovendien is de werkplaats een visitekaartje van je bedrijf.”

het net.

Messe verandert onzekerheid in vertrouwen

De concurrentie tussen de leidende industriële landen neemt toe, terwijl baanbrekende technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) ongekende kansen bieden voor snelle productiviteitswinst. Bedrijven moeten deze technologische innovaties dringend integreren en zichzelf strategisch herpositioneren, terwijl de huidige geopolitieke realiteiten tegelijkertijd beslissende politieke actie vereisen. Tegen deze achtergrond vindt van 31 maart tot en met 4 april de Hannover Messe plaats.

“Nooit eerder was het bijwonen van de Hannover Messe zo essentieel om een concurrentievoordeel te behalen”, zegt Jochen Köckler, voorzitter van de raad van bestuur van organisator Deutsche Messe. “In een tijd van grote economische uitdagingen voor de industrie, levert Hannover Messe een beslissend momentum: hier ontdekken wereldwijde bezoekers welke technologieën hun succes toekomstbestendig maken en hoe ze deze in hun processen kunnen integreren.”

Vertrouwen

Köckler zegt over de geopolitieke dynamiek: “De afgelopen maanden is er vaak gesproken over geopolitieke onzekerheden. Sinds de inauguratie van de nieuwe Amerikaanse president is deze onzekerheid echter veranderd in harde duidelijkheid, waarbij de VS haar ‘America First’-agenda verdubbelt, terwijl China haar industriële sector enorm versterkt en stuurt. Voor Europa en partners als Canada – dit jaar de officiële partner van de beurs – is het tijd om de gelederen sterker te sluiten en resoluut een samenhangende geoeconomische strategie te bevorderen.

Digitale

Bij Hannover Messe verandert onzekerheid in vertrouwen – zowel op technologisch als op politiek vlak", concludeert Köckler.

Praktijktoepassingen

Ongeveer 4.000 bedrijven uit de algemene techniek, elektrotechniek, digitale industrie en de energiesector presenteren tijdens het evenement oplossingen voor de productie en energievoorziening van de toekomst. Voorbeelden van praktijktoepassingen en kunstmatige intelligentie staan hierbij centraal. Wereldwijde tech-zwaargewichten zoals Amazon Web Services, Bosch, Google, Microsoft, Schneider Electric en Siemens zullen samen met middelgrote technologieleiders zoals Beckhoff, Festo, Harting, ifm, LAPP, Phoenix Contact, Rittal, Schaeffler en SEW-Eurodrive exposeren. Gerenommeerde onderzoeksinstituten zullen next-generation industriële oplossingen schetsen, terwijl meer dan 300 startups uit verschillende technologische velden innovaties met disruptief potentieel onthullen.

AI voor meer concurrentievermogen Bedrijven hebben, gezien de toenemende concurrentiedruk, behoefte aan oplossingen die de productiviteit en efficiëntie direct verhogen – en juist daar speelt AI een sleutelrol. AI is immers niet langer een belofte voor de toekomst, maar een praktisch hulpmiddel dat nu al kwantificeerbare toegevoegde waarde genereert. Köckler: “Industrie 4.0 begon op de Hannover Messe; nu schrijven we met AI het volgende hoofdstuk.”

“De cruciale factor is echter dat bedrijven de kennis hebben die nodig is om snelle, gerichte integratie in hun

is

processen te garanderen. Dit is waar Hannover Messe precies de juiste antwoorden biedt – met bruikbare oplossingen, deskundige inzichten en kant-en-klare voorbeelden”, aldus Köckler. “AI optimaliseert bestaande machines en productieprocessen, verhoogt hun efficiëntie en maakt ze slimmer – een sleutelelement om het concurrentievermogen van de industrie veilig te stellen.”

Praktijkvoorbeelden

“Hannover Messe richt zich op beslissers op alle niveaus”, zegt Köckler. “Productiemanagers die op zoek zijn naar een individuele robotica-oplossing voor het automatiseren van een

ecosystemen zijn de toekomst

De toekomst van de industrie ligt in intelligent netwerken en de toepassing van kunstmatige intelligentie. Digitale ecosystemen stellen bedrijven in staat om samen te werken op verschillende platforms, veilig data te delen en gezamenlijk innovatie te stimuleren.

Het Digital Ecosystems-tentoonstellingsgebied op de Hannover Messe biedt bezoekers inzicht in de toekomst van de digitaal genetwerkte industrie. Meer dan 600 bedrijven presenteren voorbeeldtoepassingen en use cases,

van intelligente machinenetwerken tot de digitalisering van toeleveringsketens, tot en met innovatieve bedrijfsmodellen op basis van big data of AI.

Exposanten zoals Accenture, Aleph Alpha, Altair, Autodesk, AWS, Capgemini, DELL, Google Cloud, Ericsson, Hexagon, Formlabs, HPE, Microsoft, PTC en SAP laten zien hoe deze digitale ecosystemen werken. Dit doen ze zowel op hun stands als op het Digital Transformation Conference Stage, het nieuwe kennisplatform op de Hannover Messe.

“Met dit podium creëren we een be-

langrijk platform om actief de overkoepelende kwesties rond digitalisering aan te pakken. Het programma biedt oriëntatie als het gaat om gedigitaliseerde processen in de industrie”, aldus Thomas Möller van Deutsche Messe.

De aantrekkelijkheid van het tentoonstellingsgebied Digital Ecosystems is zo groot dat verschillende nieuwe exposanten zich hebben aangemeld voor deelname in 2025, waaronder IFS, infodas, EY en BCG, COMSOL Multiphysics, Lenovo, EDAG en STACKIT, de cloudprovider van de Schwarz Group. Zij zullen

Het Canadese bedrijf Maple Advanced Robotics heeft met haar Mari Aars-project de Robotics Award 2025 gewonnen. Dit AIgestuurde roboticaplatform voor snelle en codevrije programmering lost volgens de jury een van de grootste uitdagingen van high-mix productie op, namelijk constante programmering en opstelling.

Ter gelegenheid van de Hannover Messe presenteert Deutsche Messe jaarlijks de robotics Award, die robotgebaseerde automatiserings- en logistieke oplossingen in het zonnetje zet. Het is een van de meest begeerde

‘Industrie 4.0 begon op de Hannover Messe; nu schrijven we met AI het volgende hoofdstuk’ Jochen Köckler, Deutsche Messe

productieproces of een managing director die een hele fabriek wil digitaliseren, kunnen er zeker van zijn dat ze in contact komen met de juiste contactpersonen. De focus ligt op zowel gerichte oplossingen als op de algehele transformatie van hele bedrijven – en het gaat altijd om concurrentievermogen.”

Als voorbeeld noemt Köckler het Application Park, een compleet tentoonstellingsgebied waar exposanten

laten zien hoe moderne robotica-oplossingen de efficiëntie in de productie kunnen verhogen – bijvoorbeeld hoe robots kunnen helpen bij het optimaliseren van laserlassen, of hoe de productie van batterijcellen efficiënter en duurzamer kan worden gemaakt. Köckler benadrukt: “Bedrijven krijgen hier waardevolle inzichten om hun productieprocessen te optimaliseren – met als doel sneller, nauwkeuriger en op een meer duurzame manier te produceren.”

de focus van de onderwerpen die in het gebied worden behandeld, zeker versterken, bijvoorbeeld Industrie 4.0. Het netwerken van machines, installaties en systemen via IIoT en draadloze technologieën, zoals 5G, LoRaWAN of NB-IoT, zijn basisvoorwaarden voor concurrerende processen en nieuwe bedrijfsmodellen. Kunstmatige intelligentie en machine learning, maar ook big data, data-analyse of cloud computing, zijn andere onderwerpen die in het tentoonstellingsgebied aan bod komen. Ze bieden de tools om productieprocessen te monitoren, anomalieën

te detecteren en zo betrouwbaar predictief onderhoud mogelijk te maken.

Een speciale rol wordt gespeeld door digitale tweelingen – virtuele modellen van productiefaciliteiten of processen die in realtime met hun fysieke tegenhangers zijn verbonden om simulatieen optimalisatiemaatregelen uit te voeren voordat veranderingen in de echte wereld daadwerkelijk nodig zijn. De digitale tweeling verhoogt de efficiëntie, verlaagt de kosten en draagt zo bij aan het duurzame ontwerp van productieprocessen.

prijzen in de internationale roboticagemeenschap.

Snelle codevrije programmering

Het winnende project van dit jaar is een AI-gestuurd roboticaplatform voor snelle en codevrije programmering. Dit wordt mogelijk gemaakt door geavanceerde 3D-scanning, automatische generatie van robotpaden en een intuïtieve grafische stroomdiagraminterface die de noodzaak voor codering en CAD-bestanden elimineert. Bovendien bevat het winnende Mari Aars-platform functies die afwijkingen compenseren, wat zorgt voor een consistent kwaliteitsniveau.

In haar lofrede prees jurylid Annika Raatz van de Leibniz Universiteit de uitstekende innovatie van dit robotplatform: “Met zijn autonome padplanning lost Mari een van de grootste uitdagingen van high-mix productie op, namelijk constante herprogrammering en opstelling. Dit opent nieuwe kansen – vooral voor kleine en middelgrote bedrijven – die ook zullen helpen het tekort aan geschoolde werknemers tegen te gaan.” De prijs omvat een promotiepakket bestaande uit een expositieruimte in het Application Park van de Hannover Messe, een presentatie op het Robotics Forum en een interview in de Robotics Podcast.

Canada

dit jaar het officiële partnerland van de Hannover Messe.

De ‘Scan and Go’ schuurcel van Mari met automatische padgeneratie die Aars-software gebruikt om automatisch autodaken te scannen en te schuren. (Foto: Mari)

HOE JE HET OOK WENDT OF KEERT – DUBBELZIJDIG IN ÉÉN DOORGANG KOMT VAN ONS

Oxide verwijderen Kanten afronden Ontbramen Slak verwijderen Finishen

Application Center BeNeLux Opening May 2025

REW Gereedschappen b.v. www.rew.nl

VOORJAARS ACTIE

Bij bestelling van een Swift-cut Pro in maart, april en mei de ESAB A120 plasmabron GRATIS

Info en aanvraag: Cutting Service Benelux info@csbx.nl Tel 0318 300 198

Nominaties voor Hermes Award helpen echte uitdagingen overwinnen

Tijdens de openingsceremonie van de Hannover Messe op 30 maart, wordt de winnaar van de Hermes Award bekend gemaakt. Er zijn drie genomineerden: igus, Schaeffler en Siemens.

De Mobile Shore Power Outlet (iMSPO) van igus is een innovatie in de walstroomvoorziening van havens. Het systeem levert een mobiele en flexibele oplossing door stopcontacten voor schepen nauwkeurig langs een ligplaats te positioneren, waarbij afstanden tot 400 meter worden bereikt, precies waar nodig. De stroomkabels worden geleid in een door rollen ondersteunde energieleiding die speciaal is ontworpen voor lange afstanden en zware lasten. Dit beschermt de kabels tegen slijtage en voorkomt struikelgevaar. Het systeem heeft zowel ecologische als economische voordelen: het feit dat er geen dieselgeneratoren hoeven te worden gebruikt, betekent dat de uitstoot

van schadelijke stoffen in de havens wordt verminderd. Tegelijkertijd helpt het duurzame en onderhoudsarme systeem om de bedrijfskosten te verlagen en de economische voordelen voor havenexploitanten te maximaliseren.

XZU-rollager

Schaeffler is genomineerd met het nieuw ontwikkelde XZU-rollager. De innovatie is een dubbelrijig schuin rollager dat is ontworpen met dezelfde aansluitmaten als standaard kruisrollagers die op de markt verkrijgbaar zijn, waardoor het een naadloze, éénop-één vervanging is. De opstelling van zeer kleine, cilindrische rolachtige rolelementen in een dubbelrijige configuratie betekent dat het lager de kantelstijfheid met 30 procent verhoogt, de wrijvingsweerstand met 20 procent vermindert en de nauwkeurigheid van de loopbaan met 40 procent verbetert. Deze ontwikkelingen verbeteren direct de efficiëntie, pro-

ductiviteit en dus ook het energieverbruik per component. De markt biedt een breed scala aan toepassingen voor dit nieuwe rollager. Deze innovatie is met name waardevol in sectoren zoals robotica, assemblage-automatisering en gereedschapsmachines.

Industrial Copilots

De genomineerde oplossing van Siemens omvat door AI ondersteunde ‘Industrial Copilots’ die de efficiëntie van het personeel verhogen door repetitieve taken te elimineren en de productiviteit te verhogen. Het Industrial Copilot for Siemens' TIA Portal engineering framework – gebruikt door meer dan 120.000 professionals wereldwijd – stelt bijvoorbeeld engineers van alle ervaringsniveaus in staat om aanzienlijk sneller nauwkeurige, betrouwbare codes te schrijven. Siemens biedt een industriële suite van Industrial Copilots die de industriële waardeketen uitgebreid bestrijkt – van ontwerp en planning tot engi-

Lichtgewicht constructie paviljoen

In het Lightweight Construction Pavilion in hal 3 presenteren toonaangevende bedrijven en experts energie- en materiaalefficiënte technologieën, nieuwe materialen en baanbrekende bouwmethoden.

Of het nu gaat om voertuig-, machine- en installatietechniek of de energiesector - lichtgewicht constructie staat centraal om efficiëntie en duurzaamheid vooruit te helpen. Bezoekers ervaren in het paviljoen projectstudies en live demo's, evenals spannende presentaties in de Speakers Corner.

Sleuteltechnologie

De speciale show ‘Lightweight Con-

struction Pavilion’ op de Hannover Messe is het centrale ontmoetingspunt voor iedereen die lichtgewicht constructie als sleuteltechnologie voor de industrie van morgen wil ervaren. In hal 3 wordt lichtgewicht constructie gepresenteerd als innovatiedriver en oplossingscompetentie voor energie- en materiaalefficiente constructies. De onderwerpen variëren van fundamenteel onderzoek tot industriële toepassingen en recycling.

Lichtgewicht constructieoplossingen besparen energie en materialen, terwijl ze tegelijkertijd een grotere veerkracht en efficiëntie voor producten bieden. Dit maakt lichtgewicht constructie een onmisbare factor in alle

Intelligent exoskelet

Zware lasten tillen zonder uw rug te belasten – met de nieuwe IX Back Volton van Suitx by Ottobock wordt dit werkelijkheid.

's Werelds eerste op batterijen werkende, intelligente exoskelet voor industrie, logistiek en detailhandel detecteert bewegingspatronen in realtime en past de ondersteuning nauwkeurig aan. Dit ontlast effectief de rug en spieren, terwijl de natuurlijke bewegingsvrijheid behouden blijft. Dankzij het innovatieve ontwerp weegt het systeem slechts 4,8 kilo, is het eenvoudig te gebruiken en verbetert het de ergonomie op de werkplek aanzienlijk. De IX Back Volton viert zijn wereldpremière op de Hannover Messe (stand E48).

Naast het voorkomen van musculoskeletale aandoeningen, helpt het exoskelet bedrijven om ergonomischere werkomgevingen te creëren en de downtime van werknemers te verminderen. Met een batterijduur

De

bewegingspatronen in

van maximaal acht uur ondersteunt het een hele dienst en is het compatibel met bestaande oplossingen via het AMPShare 18V-batterijsysteem. Dit combineert hoogwaardige technologie met duurzaamheid.

Schaeffler is genomineerd met het nieuw ontwikkelde XZU-rollager.

neering, operations en service. Deze oplossing biedt toegang tot generatieve AI voor een groot aantal bedrijven. Er zijn zowel cloud- als on-premises versies beschikbaar, die lokaal op de werkvloer werken om aan uiteenlopende vereisten te voldoen.

De Hermes Award behoort tot de meest prestigieuze industriële prijzen ter wereld en wordt jaarlijks uitgereikt op de Hannover Messe voor een uitstekende innovatie. Juryvoorzitter en

voorzitter van de Fraunhofer-Gesellschaft, Prof. Holger Hanselka, zegt: “Innovaties zijn nog nooit zo belangrijk geweest als nu, omdat ze de basis vormen voor het oplossen van de bepalende uitdagingen van onze tijd.

De drie gekozen projecten laten op levendige wijze zien hoe opkomende technologieën helpen om echte uitdagingen te overwinnen en hoe innovaties een tastbaar concurrentievoordeel worden.”

sectoren, zoals voertuig-, machineen installatiebouw of de energiesector. De speciale show zal laten zien hoe nieuwe materialen en innovatieve ontwerpprocessen kunnen worden gebruikt om vooruitgang te boeken in alle materialen en processen.

Sprekershoek

Speciale nadruk wordt gelegd op het netwerken van experts en een spannend lezingenprogramma in de Speakers Corner. Managing directors, engineers, buyers, developers en wetenschappers komen samen in de speciale show om de nieuwste technologieën en trends te bespreken. Exposanten bieden indrukwekkende inzichten in de lichtgewicht bouwtechnologieën van de toekomst met highlight-exposities, projectstudies en live demo's. Vakbezoekers kunnen direct kennismaken met de ver-

Perslucht-

Lichtgewicht constructieoplossingen besparen energie en materialen, terwijl ze tegelijkertijd een grotere veerkracht en efficiëntie voor producten bieden.

scheidenheid aan materialen en processen en deze vergelijken. Enquêtes tonen ook aan dat lichtgewicht con-

structie de focus is van vakbezoekers die specifiek op zoek zijn naar nieuwe leveranciersoplossingen.

en vacuümtechnologie verhoogt efficiëntie

Perslucht- en vacuümtechnologie zijn dit jaar weer op de Hannover Messe te zien. De focus zal liggen op efficiëntie en duurzaamheid voor een toekomstgerichte industriële transformatie.

In de sector ‘Compressed Air & Vacuum Technology’ in hal 12 presenteren exposanten hun nieuwste producten en oplossingen voor industriële toepassingen aan een internationaal publiek. Als cross-sectionele technologie is perslucht- en vacuümtechnologie nauw verbonden met de thema's Smart Manufacturing en Energy for Industry. “Het gebruik van digitale tools voor conditiebewaking, voorspellend onderhoud en reserveonderdelen-

en onderhoudsmanagement is voor fabrikanten van perslucht- en vacuumtechnologie vanzelfsprekend”, benadrukt Christoph Singrün, directeur van de afdeling Compressoren, Perslucht- en Vacuümtechnologie binnen de Duitse vereniging voor machineen installatiebouw (VDMA).

De sector Compressed Air & Vacuum Technology omvat persluchtopslag en -distributie, systemen voor externe bewaking, Industrie 4.0-oplossingen, compressoren, procesfiltratie, pompen, besturingssystemen en services. Veel leveranciers die gespecialiseerd zijn in de optimalisatie van persluchten vacuümtechnologie in de productie bieden ook oplossingen voor de groei-

ende waterstofenergie- en opslagsector. Onder de exposanten bevinden zich toonaangevende bedrijven van over de hele wereld, waaronder Aerzener Maschinenfabrik, Anest Ivata, Dalgakiran Makina, Ing. Enea Mattei, JA Becker & Söhne, Kaeser Kompressoren, Lupamat Makina, Omega Air en Rotorcomp Compressors.

Tijdens het 2e International CEO Panel of Compressed Air & Vacuum op 31 maart bespreken CEO's van toonaangevende internationale bedrijven in de industrie het verschil tussen theorie en praktijk. Onderwerpen variëren van de digitalisering van persluchttoevoer tot de waterstofrevolutie en investeringen in duurzaamheid.

IX Back Volton detecteert

realtime en past de ondersteuning nauwkeurig aan.

Werktuigmachines worden dynamischer en nauwkeuriger

De Duitse wetenschapper Christoph Hinze (32) heeft in het kader van zijn proefschrift een manier gevonden om kogelomloopspindels dynamischer en nauwkeuriger te verplaatsen dankzij modelgebaseerde positieregeling en zo de aandrijvingen van bijna alle werktuigmachines te optimaliseren. Hij heeft hiervoor de Otto Kienzle Herinneringsmedaille ontvangen. De Duitse Wetenschappelijke Vereniging voor Productietechniek (WGP) reikt deze medaille jaarlijks uit.

Hinze is werkzaam bij het Instituut voor Regeltechniek van Werktuigmachines en Productie-eenheden (ISW) aan de Universiteit van Stuttgart. De resultaten van zijn onderzoek zijn volgens de WGP indrukwekkend. Tien jaar geleden ontving hij de Günther Pritschow-prijs voor zijn bachelorscriptie over continu machine learning met behulp van kunstmatige neurale netwerken. Nadat hij zijn masterdiploma had behaald, had hij opnieuw ‘geluk’ met zijn eerste project, gefinancierd door de Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG). Het ging om het hanteren van flexibele onderdelen zoals kabels en touwen met robots, met name snelle en robuuste lokalisatie met behulp van camerabeelden en vormcontrole. “Dit

is een onderzoeksgebied dat in opkomst is en er ontbreken nog maar een paar stappen voordat het proces robuust kan worden toegepast”, aldus Hinze. In de toekomst zou dit bijvoorbeeld kunnen worden gebruikt om schakelkasten automatisch te bedraden of kabelbomen te leggen in de automobielindustrie.

Werktuigmachines dynamischer

En recent heeft hij dus een manier gevonden om kogelomloopspindels dynamischer en nauwkeuriger te verplaatsen dankzij modelgebaseerde positieregeling en zo de aandrijvingen van bijna alle werktuigmachines te optimaliseren. De sleutel tot de onderzochte Sliding Mode regeling ligt in de mate van abstractie van de kogelomloopspindel. “Tot nu toe bestonden de meeste regelingsbenaderingen in het onderzoek uit het vervangen van het gehele regelsysteem, wat betekent dat de krachtbalans in de kogelomloopspindel heel nauwkeurig bekend moet zijn”, legt Hinze uit. “Met de nieuwe methode vervangen we slechts één onderdeel, de positieregelaar. Dit maakt het veel eenvoudiger om het geregelde systeem te modelleren, omdat de rest van het regelsysteem al een groot deel van de onzekerheden absorbeert. Tegelijkertijd is de parametrering voor industri-

ele toepassingen vereenvoudigd, wat vergelijkbaar is met de instelling van de eerder gebruikte regelaar.”

Dankzij de modelgebaseerde positieregelaar kunnen fouten in het geleidingsgedrag van de machine met gemiddeld 50 tot 60% worden verminderd. Hetzelfde geldt voor fouten die bijvoorbeeld ontstaan door fouten die tijdens het frezen optreden. Beide hebben over het geheel genomen een grote impact op de kwaliteit van de componenten.

De modelgebaseerde positieregeling kan ook worden overgedragen naar andere aandrijfsystemen die een soortgelijk modelgedrag vertonen. Voorbeelden hiervan zijn tandheugelaandrijvingen, die worden gebruikt op zeer grote werktuigmachines, of aandrijvingen in de gewrichten van industriële robots, die nu experimenteel worden gedemonstreerd.

Nauwkeuriger modelleren

Modelleren is ook de focus van de junior onderzoeksgroep binnen de Innovation Campus Mobilität der Zukunft (ICM), die Hinze sinds het afronden van zijn doctoraat leidt. Zogenaamde grey box-modellen moeten helpen bij het verbeteren van de padplanning en -besturing van machines met behulp

Perfectie in plaatwerk, framebouw en buislasersnijwerk

Meer dan 35 jaar ervaring in metaalbewerking en plaatwerk

Geautomatiseerd machinepark dat 24/7 draait

Gespecialiseerd in plaatwerk, framebouw en buislasersnijwerk

Van productontwikkeling tot productie, assemblage en levering

Christoph Hinze heeft een manier gevonden om kogelomloopspindels dynamischer en nauwkeuriger te verplaatsen dankzij modelgebaseerde positieregeling en zo de aandrijvingen van bijna alle werktuigmachines te optimaliseren. van machine learning-modellen en zo bijvoorbeeld nauwkeuriger bewerken met werktuigmachines mogelijk maken of procesfouten voorspellen en controleren vóór het bewerken. De methode maakt gebruik van bekende modelkennis van machinedynamica en alleen de afwijkingen worden getraind met behulp van machine learning. Hierdoor kunnen eenvoudigere machine learning-modellen worden gebruikt, die ook in realtime op het besturingssysteem kunnen worden

uitgevoerd. Dergelijke afwijkingen worden bijvoorbeeld veroorzaakt door toleranties in de productie, maar ook door effecten die alleen met veel moeite analytisch kunnen worden gemodelleerd. Het project loopt tot eind 2026. In die periode willen de onderzoekers van het instituut in Stuttgart, in samenwerking met andere onderzoeksinstituten, het onderwerp verbreden en de eerste resultaten overdragen aan de industrie.

Vraag direct een offerte aan voor uw plaatwerk en buis-lasersnijwerk

Digitale technologieën voor efficiënte automatisering op elk niveau

‘Baanbrekende innovatie en productiviteit – empowering your success!‘ is het motto van Schunk op de Hannover Messe. Bezoekers kunnen uit de eerste hand ervaren hoe innovatieve automatiseringsconcepten en AI-gestuurde digitale diensten de productiviteit verhogen.

Meer dan ooit vereisen de uitdagingen van vandaag dat bedrijven een solide strategie hanteren om hun concurrentievermogen op lange termijn veilig te stellen. Schunk levert niet alleen innovatieve automatiseringsconcepten om de productiviteit te verhogen, maar stimuleert ook de digitale evolutie van zijn portfolio. De technologiepionier volgt een uitgebreide, op samenwerking gebaseerde technologiestrategie om flexibele, toekomstgerichte automatisering mogelijk te maken in elke omgeving en op elk niveau van digitalisering.

Eenvoudig gebruik op platform

In het Schunk Control Center hebben gebruikers altijd volledige transparantie over hun processtappen. Hier kunnen de nieuwste mechatronische grijpers

digitaal in bedrijf worden gesteld, bewaakt en indien nodig worden aangepast. De familie omvat de EZU-centrische grijper, de EGU-parallelle grijper en de ECG elektrische grijper voor kleine componenten. Deze grijpers bieden een breed scala aan communicatieinterfaces, PLC-functieblokken en plugins voor verschillende robotfabrikanten.

Bovendien biedt het Control Center uitgebreide configuratie-opties en regelmatige software-updates, waardoor gebruikers het volledige potentieel van de grijpers kunnen ontsluiten. Dit platform zal geleidelijk worden uitgebreid naar alle Schunk-producten.

Gedeelde data creëert waarde Bij de ontwikkeling van de digitale bouwstenen volgt Schunk een open, gebruikersgerichte aanpak. Daartoe levert het bedrijf open-source software voor zijn nieuwe grijpers op open platforms zoals GitHub en ROS, waardoor het toegankelijk wordt voor verdere ontwikkeling en uitbreiding van het scala aan toepassingen. Niet alleen in industriële robotica ligt een groot potentieel, maar ook in cobots en humanoïde ro-

botica, die in verschillende omgevingen kunnen worden gebruikt. Om samen deze diverse en complexe toepassingsgebieden te ontsluiten, biedt Schunk zijn eigen humanoïde SVH 5-vingerige grijphand aan als open-source software en als een digitale tweeling.

Virtueel gepland

De digitale fabriek van de toekomst zal virtueel worden gepland en geoptimaliseerd voordat deze in de echte wereld vorm krijgt. Complexe systemen kunnen efficiënter worden ontworpen en gesimuleerd in de industriële metaverse, wat tijd en moeite scheelt. Om dit te ondersteunen, levert Schunk CAD-gegevens voor al zijn 13.000 componenten en verfijnt deze geleidelijk tot realistische digitale tweelingen. De nieuwste mechatronische grijpers zijn al verkrijgbaar als geavanceerde digitale tweelingen, die niet alleen communicatie-interfaces repliceren, maar ook het fysieke gedrag van de grijpers tijdens beweging.

In Hannover demonstreert Schunk hoe een virtueel industrieel proces er uit

Industriële productie in een bezemkast

De LBR.one is een compacte, veelzijdige en krachtige 5-assige CNCfreesmachine, die de industriële productie van prototypes op een oppervlakte van slechts één vierkante meter mogelijk maakt. De Duitse startup LBR Engineering is hiermee aanwezig op de Hannover Messe.

De LBR.one maakt een hoge mate van flexibiliteit in de industriële productie mogelijk. Het product, dat aanzienlijk kleiner is dan conventionele CNC-freesmachines, is ontworpen om bedrijven in staat te stellen snel en kosteneffectief hun eigen prototypes te produceren.

Productie op kantoor

De jonge oprichters van LBR Engineering worden zelf gedreven door de visie dat industriële productie in de toekomst niet langer alleen voorbehouden moet zijn aan grote werkplaatsen en productiehallen, maar ook beschikbaar moet zijn voor ontwikkelaars in hun eigen kantoren. Hun LBR.one is een industriële 5-assige CNC-freesmachine die een compacte voetafdruk combineert met zowel hoogwaardige bewerking als een innovatief, digitaal genetwerkt besturingssysteem. Met een voetafdruk van slechts één vierkante meter past hij perfect in elke

werkomgeving, van het ultramoderne laboratorium tot de kleine ontwikkelingsafdeling. Zijn hoogwaardige spindel maakt het bewerken van een breed scala aan materialen mogelijk, van kunststoffen en aluminium tot titanium. Dankzij zijn hoge precisie en energie-efficiëntie is hij bij uitstek geschikt voor flexibele ontwikkelingsprojecten, aldus LBR.

Integratie in bestaande processen Volgens de ontwikkelaars is de LBR. one meer dan alleen een freesmachine; met uitgebreide software-interfaces naar CAD/CAM, webgebaseerde

Eenvoudig nauwkeurig laserlassen

Vision Lasertechnik presenteert op de Hannover Messe een nieuw ontwikkelde lasrobot, die een ABB GoFa-Cobot combineert met het ultramoderne gepulseerde FSS-laserlassysteem van IPG.

Uitgerust met een ultramoderne gepulseerde FSS-fiberlaser, zal deze robot volgens de ontwikkelaars een nieuwe standaard zetten op het gebied van precisie en kwaliteit.

Maximale precisie

Volgens Vision biedt de gepulseerde

FSS-fiberlaser nauwkeurige en betrouwbare prestaties terwijl er minimale thermische spanning op het werkstuk wordt uitgeoefend. Dit zorgt voor een uitstekende laskwaliteit zonder vervorming en minimale verkleuring van het materiaal. Of het nu gaat om delicate lasnaden voor gevoelige componenten of robuuste verbindingen voor veeleisende toepassingen, de FSS-laserlasrobot levert altijd vlekkeloze resultaten, aldus de Duitse fabrikant.

Veelzijdigheid en efficiëntie

Dankzij de state-of-the-art besturingstechnologie en nauwkeurige bewegingsbesturing is de laserlasrobot ook veelzijdig. Van de automobielindustrie tot de lucht- en ruimtevaartindustrie, van elektronica tot medische technologie – deze robot zou elke uitdaging gemakkelijk aankunnen. De hoge snelheid en efficientie verhogen de productie-output en verlagen de kosten per las.

Gebruiksvriendelijk

De FSS laserlasrobot is niet alleen krachtig, maar ook gebruiksvrien-

zou kunnen zien, aan de hand van het voorbeeld van een complete automatiseringscel voor de handling van batterijcellen in de e-mobiliteitssector. Het systeem is ontwikkeld in samenwerking met technologiepartner ISG en maakt simulatie mogelijk in de ISG Virtuos-tool. Van daaruit kunnen modellen rechtstreeks worden geëxporteerd naar het NVIDIA Omniverse, waar Schunk niet

zijn componentenbibliotheken levert, maar ook complete assemblages en op maat gemaakte automatiseringsoplossingen om virtuele industriële werelden te creëren. Bovendien wordt de AI-software voor de 2D Grasping Kit, bekroond met de Hermes award 2024 voor het omgaan met ongesorteerde onderdelen, al getraind en verder ontwikkeld in de metaverse.

toegang tot de machine en een gedetailleerde evaluatie van de productiegegevens, vertegenwoordigt het een holistische oplossing die naadloos kan worden geïntegreerd in bestaande

ontwikkelingsprocessen. Dit complete pakket is ontworpen om het volledige productieproces naadloos te integreren in bestaande processen, van planning tot productie.

Dankzij de state-of-the-art besturingstechnologie en nauwkeurige bewegingsbesturing is de laserlasrobot van Vision Lasertechnik ook veelzijdig.

delijk en betrouwbaar. Met een intuïtieve gebruikersinterface en eenvoudige programmeeropties kunnen gebruikers hun productieprocessen eenvoudig optimaliseren. Daarnaast belooft Vision eersteklas onderhoud en ondersteuning om ervoor te zor-

gen dat de bedrijfsvoering grotendeels vrij blijft van onderbrekingen. De extra aangeboden ‘teaching’ is ook ontworpen om halfgeschoolde werknemers in staat te stellen om snel en eenvoudig bewegingssequenties te programmeren.

In humanoïde robotica zijn er grote kansen. Schunk toont de SVH 5-vingerige grijphand in Hannover. alleen

De LBR.one is een industriële 5-assige CNC-freesmachine die een compacte voetafdruk combineert met zowel hoogwaardige bewerking als een innovatief, digitaal genetwerkt besturingssysteem.

Ook bereikbaar via WhatsApp! Doe dus nu je o erte-aanvraag via de site en ontvang direct reactie

WIJ BEITSEN RVS

Verleng de levensduur van je producten! Herstel de corrosiewerende eigenschappen van roestvaststaal door middel van beitsen en passiveren.

• Gecertificeerd Beitsen en Passiveren volgens de ASTM A 380M norm

• Afspraak is afspraak en altijd de hoogste kwaliteit

• Korte doorlooptijden

• Ruim twintig jaar ervaring én een begrip in Oss

Trumpf gebruikt AI voor betere snijkanten

Trumpf presenteert op de huisbeurs Intech (1-4 april in Ditzingen) de ‘Cutting Assistant’. Dit is een toepassing die met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) de kwaliteit van lasergesneden randen verbetert.

Om het te gebruiken, maken productiemedewerkers een foto van de snijkant van hun onderdeel met een handscanner. De oplossing beoordeelt vervolgens de randkwaliteit door te evalueren op objectieve criteria zoals braamvorming. Met deze informatie stelt het optimalisatie-algoritme van de Cutting Assistant verbeterde parameters voor het snijproces voor. De machine snijdt het plaatwerk vervolgens nog een keer. Als de kwaliteit nog steeds niet aan de verwachtingen voldoet, heeft de gebruiker de mogelijkheid om het proces te herhalen.

“Met de Cutting Assistant laten we opnieuw zien dat we een pionier zijn in het gebruik van AI in de industriële productie”, zegt Trumpf-productmanager Louisa Peters. “Gebruikers zijn niet alleen in staat om het tekort aan geschoolde arbeidskrachten te bestrijden, ze kunnen ook tijd en geld besparen. Dit geeft hen een concurrentievoordeel als het gaat om pro-

ductiviteit”.

Het hightechbedrijf biedt deze oplossing aan voor alle TruLaser-series met een vermogen van 6 kW of meer. De meeste metaalbewerkers die al in het bezit zijn van Trumpf machines, zouden de snij-assistent eenvoudig moeten kunnen downloaden.

AI doet optimalisatiesuggesties

Tijdens het lasersnijden hebben gebruikers vaak moeite met het bepalen van de juiste parameters voor hun materiaalkwaliteiten. Materialen die niet zijn geoptimaliseerd voor lasersnijden, produceren vaak randen met grote variaties in snijkwaliteit, waardoor productiemedewerkers gedwongen worden de technologische parameters voortdurend te wijzigen. Dit houdt in dat elke afzonderlijke parameter één voor één wordt aangepast - een proces dat veel tijd en werknemerservaring vereist. Dit brengt uitdagingen met zich mee voor veel bedrijven, vooral die met onervaren werknemers in productieposities. Door de Cutting Assistant in de machinesoftware te integreren, kunnen geoptimaliseerde parameters naadloos in de software worden overgebracht zonder dat programmering nodig is. Dit bespaart tijd en vermindert fouten.

Verder verbeteren bij gebruikers

De experts van Trumpf hebben bij de ontwikkeling van de Cutting Assistant duizenden onderdelen gesneden en hun jarenlange expertise gebruikt om het algoritme van de software te trainen. Voor het bedrijf gaat het werk aan de Cutting Assistant door. In de toekomst zullen ook gegevens uit toepassingen in het veld in de oplossing worden verwerkt. Dit zorgt voor snellere en betrouwbaardere resultaten, omdat het zelflerende systeem continu zal verbeteren. Bij dit alles zorgt Trumpf ervoor dat het algoritme de expertise van de gebruiker niet verspreidt. “Zowel fabrikanten als gebruikers profiteren van deze nieuwe ontwikkelingsaanpak. Natuurlijk blijft gegevensbeveiliging een topprioriteit voor Trumpf”, zegt Peters. Trumpf stelt gebruikers regelmatig online updates ter beschikking die ze op hun machines kunnen downloaden.

Veko versnelt innovatie in industriële LED-verlichting

Veko Lightsystems in Schagen, actief in duurzame prefab LEDlijnverlichting voor industriële toepassingen, zet in op een versnelde transitie naar energie-efficiënte en slimme verlichtingsoplossingen met IoT-integratie voor sectoren als industrie, logistiek en datacenters.

Dat gebeurt onder leiding van de

nieuwe Managing Director Elmer Bruijnooge (43), die per 1 februari door het Zweedse moederbedrijf Fagerhult Group is aangesteld.

Verlichting upgraden

Met prefab LED-verlichting en geavanceerde IoT-integraties helpt Veko bedrijven hun verlichting sneller en duurzamer te upgraden. Onder leiding van Bruijnooge zet Veko in op technologische innovatie (slimme verlichtingsoplossingen met IoT-integratie voor energie-optimalisatie), prefab efficiëntie (snelle installatie met minimale verstoring van bedrijfsprocessen) en duurzame groei (maximale CO2-reductie en energiebesparing voor industriële toepassingen). Met een eigen installatieteam, combineert Veko hoogwaardige technologie met

een efficiënte prefab-installatie, waardoor bedrijven sneller en duurzamer kunnen schakelen.

Nu doorpakken

“Veko heeft de afgelopen 50 jaar de standaard gezet in prefab lijnverlichting”, zegt Bruijnooge. “Nu is het moment om door te pakken. De vraag naar slimme en duurzame lichtoplossingen groeit snel, en wij hebben de expertise en flexibiliteit om die markt te bedienen. We blijven innoveren, zodat we ook de komende 50 jaar voorop blijven lopen.”

Bruijnooge is sinds 1 februari officieel aangesteld als Managing Director, nadat hij het bedrijf de afgelopen zes maanden al op interim-basis leidde. Daarvoor was hij drie jaar CFO van Veko Lightsystems.

Veko Lightsystems levert prefab aluminium lichtlijnen die efficiëntie, flexibiliteit en duurzaamheid combineren.

Boorfamilie voor verschillende materialen

Sandvik Coromant introduceert de nieuwe CoroDrill Dura 462 boorfamilie met meer dan 2000 maten voor een divers scala aan materialen en toepassingen. Met de nieuwe coatingtechnologie, langere standtijd en gemakkelijke toegankelijkheid, is deze introductie een oplossing voor boren in verschillende materialen.

Door het combineren van flexibiliteit en precisie, elimineert CoroDrill Dura 462 de noodzaak voor afzonderlijke specialistische gereedschappen voor verschillende materialen. De veelzijdige puntgeometrie van de boorfamilie is specifiek ontworpen voor aanpasbaarheid, en levert zo een uitmun-

tende positionele nauwkeurigheid en zorgt voor een significant verbeterde standtijd over een breed scala aan materialen, componentgroottes en -vormen. Met consistente bewerkingsprestaties van één enkel gereedschap, kunnen gebruikers hun gereedschapsvoorraad inperken, om de bewerkingen te stroomlijnen en toch nog optimale resultaten te behalen.

CoroDrill Dura 462 kent een uitgebreid scala aan groottes, om te zorgen voor een perfect passende oplossing voor vrijwel elke boortoepassing. Van microboren vanaf 0,030 mm met een boordiepte tot 6xDC, tot grotere varianten tot 20 mm en een boordiepte tot 8xDC, stelt dit brede assortiment fabrikanten in staat een breed spec-

trum van materialen en bewerkingscondities aan te pakken.

Nieuwe coating Alle standaard boren vanaf 3 mm zijn volledig gecoat met de nieuwe Zertivo 2.0 technologie, om een meerlaagse PVD coating te creëren. “De Zertivo 2.0 coatingtechnologie levert een langere standtijd door de slijtage te reduceren en de hittebestendigheid te verbeteren”, zegt James Thorpe, wereldwijde productmanager bij Sandvik Coromant voor het maken van gaten en het bewerken van composiet. “Deze coating maakt snellere snijsnelheden mogelijk zonder dat dit ten koste gaat van de prestaties, hetgeen uiteindelijke resulteert in een

hogere productiviteit en lagere kosten per gat.”

CoroDrill Dura 462 heeft in eerdere testen al aangetoond dat het de efficiëntie in verschillende toepassingen sterk kan verbeteren. “Een klant die CoroDrill Dura 462 gebruikte voor het boren van blinde gaten, realiseerde een productiviteitstoename van 85% met een standtijd die meer dan het dubbele was van die van een concurrerend gereedschap”, aldus Matthew Johnson, producttoepassingexpert bij Sandvik Coromant. “Een andere klant, die als doel het verbeteren van de kostenefficientie had, en tegelijkertijd de proceszekerheid wilde bewaken bij het boren van kruisende gaten, er-

Dit leidt tot 80% energiebesparing en minimale verstoring op de werkvloer.

voer een productiviteitstoename van 110% en een verbetering van 36% van de standtijd vergeleken met hun voorgaande oplossing.”

Met de Cutting Assistant krijgen gebruikers de perfecte lasersnijparameters voor hun materiaal. Ze hoeven alleen een foto te maken van de snijrand met een handscanner. De AI zorgt voor de rest.

CoroDrill Dura 462 heeft in eerdere testen al aangetoond dat het de efficiëntie in verschillende toepassingen sterk kan verbeteren.

Veko Lightsystems is al 50 jaar pionier in prefab aluminium lijnverlichting.

Elmer Bruijnooge: “Nu is het moment om door te pakken.”

Recycling gegalvaniseerde onderdelen met schokgolven

Het recyclen van gegalvaniseerde onderdelen is een uitdaging. Omdat het terugwinnen van de materialen die ze bevatten technisch complex is, concentreren recyclingprocessen zich over het algemeen slechts op één van de materiaalfracties - meestal de metalen. De resultaten van deze processen bereikten een lage materiaalzuiverheid, wat betekende dat alleen downcycling van componenten mogelijk was. Deze twee factoren maakten het kostbare en omslachtige recyclingproces economisch nauwelijks rendabel in verhouding tot de waarde van het teruggewonnen materiaal.

ImpulsTec heeft echter de schokgolf- of elektrohydraulische fragmentatietechnologie geïmplementeerd voor het scheiden van complexe

materiaalverbindingen in industriële processen. Bij sanitairfabrikant Hansgrohe is een op maat gemaakte installatie in gebruik genomen voor het strippen van verchroomde kunststof onderdelen door middel van schokgolfbehandeling, in combinatie met voorversnipperen en magnetische scheiding. Deze installatie kan het productieafval in bad- en keukenkranen scheiden met een resulterende materiaalzuiverheid van > 99,8 m%.

Dat maakt het mogelijk om beide materiaalfracties te hergebruiken in hoogwaardige componenten.

Doorn in het oog Omdat de Hansgrohe Groep hoge kwaliteitseisen stelt aan douche-, bad- en keukeninrichtingen, is een zekere mate van productieverspilling onvermijdelijk. “Vroeger waren de verchroomde ABS-kunststof on-

derdelen een doorn in het oog”, zegt David Zapf, specialist voor oppervlaktetechniek bij Hansgrohe, over de behuizingen voor bijvoorbeeld handdouches. Om zijn producten de nodige robuustheid en duurzaamheid in gebruik te geven, creëert de fabrikant een stabiele verbinding tussen kunststof en metaal. Enerzijds is dit een indicator van kwaliteit, maar anderzijds brengt het grote uitdagingen met zich mee voor de opwerking, zoals Zapf meldt: “Omdat het voor ons tot nu toe niet mogelijk was om de dunne galvanische laag intern van het ABS te scheiden met behoud van beide materiaalfracties, hebben we vóór dit project verchroomde onderdelen overgedragen aan externe recyclingpartners.” Zapf kwam in contact met de shockwave-technologie van ImpulsTec, die herstel van beide materiaalfracties met een hoge zuiverheidsgraad beloofde. De twee bedrijven werkten samen aan een procedure voor het strippen van de gegalvaniseerde kunststof onderdelen. Om dit te doen, combineerden ze de schokgolfbehandeling met pre-shredding en daaropvolgende magnetische scheiding. Sinds begin 2024 is de installatie bij Hansgrohe in bedrijf.

Proefinstallatie

“Vanwege de omstandigheden ter plaatse moest de nieuwe installatie geschikt zijn voor plaatsing buiten en niet langer zijn dan 22 m en niet breder zijn dan 10 m”, legt ImpulsTec-directeur Stefan Eisert uit. “Daarom hebben we de pilotfaciliteit zo ontworpen dat deze werkt in drie weerbestendige containerunits.” Omdat de te recyclen gegalvaniseerde onderdelen van verschillende afmetingen en complexiteitsniveaus zijn, is de eerste container geschikt voor het voorversnipperen en bevat deze

een zeefkolom. Het homogene granulaat dat in dit proces wordt verkregen, wordt in de tweede fase onderworpen aan een gepatenteerde schokgolfbehandeling. Hierbij wordt de voorbehandelde grondstof in een waterbad gedaan; Een korte ontsteking van een elektrische boog tussen twee elektroden in het medium veroorzaakt mechanische schokgolven die de afzonderlijke materiaalfracties geleidelijk van elkaar scheiden. Het gebruikte water wordt gefilterd en vervolgens in een gesloten kringloop teruggevoerd naar het schokgolfproces. Het nabewerkingsmateriaal wordt naar de derde container getransporteerd en daar gedroogd. De afzonderlijke materiaalfracties worden vervolgens gescheiden door middel van magnetische scheiding. Het grootste deel hiervan – 70 tot 80 procent – is plastic. Om bruikbaar te zijn voor premium nieuwe producten, moet het een stabiele zuiverheid hebben van > 99,8 m%. De resterende materiaalfractie bestaat uit koper, nikkel en chroom uit de galvanische

coating, die wordt geleverd aan metaalverwerkende bedrijven. “Omdat deze faciliteit een nieuw concept is, moesten we in de loop van de ontwikkeling alle processtappen en hun onderlinge koppeling en interactie grondig uitproberen en optimaliseren. Daarmee kunnen we nu voldoen aan de hoge eisen van Hansgrohe op het gebied van materiaalzuiverheid”, verklaart Eisert.

Nieuwe mogelijkheden Hansgrohe onderzoekt nu al in hoeverre de shockwave-technologie in de toekomst ook kan worden gebruikt voor de recycling van complete producten, d.w.z. kranen die al door klanten zijn gebruikt. “De toepassing van ons nieuw ontwikkelde stripproces voor sanitaire producten was slechts de eerste stap”, concludeert Eisert. “Zowel in de auto-industrie als in de elektronicasector opent onze technologie ook nieuwe mogelijkheden voor het hergebruik van productieafval en productcomponenten aan het einde van hun levenscyclus.”

Scan QR voor onze nieuwste ACTIES

Bij sanitairfabrikant Hansgrohe is een eigen ontworpen installatie in gebruik genomen voor het strippen van verchroomde kunststof onderdelen door middel van shockwave-behandeling, in combinatie met voorversnipperen en magnetische scheiding.

“Dankzij elektrohydraulische fragmentatie kunnen we nu 98% van de grondstoffen uit ons productieafval in dit gebied hergebruiken ”, zegt David Zapf, procesingenieur voor kunststoftechniek en oppervlaktetechniek bij de Hansgrohe Groep.

Belgische Vydraulics neemt manifold-producent Nubé over

Nubé Hydraulics in Mill, fabrikant van manifolds en besturingsblokken voor hydraulische systemen, wordt overgenomen door de Belgische Vydraulics Group, leverancier van hydraulische en motion control-oplossingen. Met deze expansie versterkt Vydraulics haar marktpositie in de hydraulische systemenindustrie.

Nubé Hydraulics ontwerpt en produceert hoogwaardige hydraulische manifolds. Met een modern productieproces en een breed scala aan materialen en oppervlaktebehandelingen levert het bedrijf producten die voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen. Dankzij deze overname, ondersteund door strategische investeringspartner Vybros Capital Partners (VCP), kan Vydraulics meer manifolds volledig in eigen beheer produceren. Dit versnelt levertijden en verhoogt de betrouwbaarheid, een absolute prioriteit voor klanten in de hydraulische industrie. Nubé heeft een trouwe internationale

klantenbasis die ook voordeel haalt uit deze overname.

Klanten ontzorgen

“Door Nubé's expertise en productiecapaciteit toe te voegen aan de Vydraulics Group, kunnen we onze bestaande en nieuwe klanten in de Benelux nog beter voorzien van geïntegreerde manifolds”, aldus Steven Vangeersdaele, CEO van Vydraulics. “Deze uitbreiding stelt ons in staat om onze klanten volledig te ontzorgen en maximale toegevoegde waarde te creëren. Zodra een ontwerp is geoptimaliseerd en afgestemd op de toepassing bij de klant, draait alles in de productie om operational excellence waar de markt om vraagt.”

Nubé Hydraulics telt 17 werknemers en is een van de grootste manifold productiebedrijven in de Benelux. Martin Arts, de oprichter en voormalig eigenaar, blijft de komende twee jaar aan boord voor de dagelijkse commerciële en operationele aansturing van Nubé. “Ik kijk uit naar een mooie toekomst voor Nubé binnen de Vydraulics groep en ben er-

Tubeworkx gaat verhuizen

Tubeworkx gaat verhuizen naar een splinternieuwe productielocatie met een pure productieoppervlakte van bijna 7000 vierkante meter in Almelo. De verhuizing start vanaf mei en in oktober zal het bedrijf volledig zijn verhuisd.

Tubeworkx is gespecialiseerd in het op velerlei methoden vervormen van middelgrote tot grote series, voornamelijk koperen, stalen en RVS buizen tot rond 76 mm. Dit doet het bedrijf 24/7 middels een deels bemand en onbemand machinepark. Tubeworkx levert zijn producten voornamelijk aan grote OEM’ers die actief zijn in de automobielindustrie, verwarmingsindustrie, solar industrie en industriële bedrijven in de medische- en agrarische sector.

van overtuigd dat deze overname zal bijdragen aan de verdere groei en ontwikkeling van het bedrijf, zowel binnen de Benelux als internationaal”, zegt Arts.

Totaalleverancier

“Deze overname past perfect in onze strategie om zowel componenten als totaaloplossingen te bieden op het gebied van bewegings- en besturingstechnologie. Met de toevoeging van Nubé Hydraulics versterken we onze positie als autonome aanbieder in de markt. In de Benelux worden we hiermee wel een totaalleverancier van manifolds. We ontwerpen de manifolds als één geheel, produceren deze, integreren de componenten en testen het geheel. Onze focus is kennis en snelheid en dit kunnen we garanderen door alles vanuit één groep te doen”, aldus Vangeersdaele.

Vydraulics Group heeft een duidelijke groeiambitie en streeft ernaar om jaarlijks minimaal 10% te groeien.

Met de verhuizing zet het bedrijf een grote stap vooruit en verstevigt het zijn positie als toonaangevende producent van metalen componenten. De productieruimtes in de nieuwbouw worden volledig verwarmd door warmte-

terugwinning. Dit betekent: geen extra verwarming nodig, minimale energieverspilling en maximale efficiëntie. Zo draagt de nieuwe productielocatie bij aan efficiëntere en duurzamere productie.

SNIJDEN KANTEN BREKEN / AFRONDEN ZETTEN TAPPEN/SOEVEREINEN FREZEN OPPERVLAKTEBEHANDELING

Tubeworkx krijgt in de nieuwe productielocatie de beschikking een pure productieoppervlakte van bijna 7000 vierkante meter.

Martin Arts, oprichter en voormalig eigenaar van Nubé Hydraulics, en Steven Vangeersdaele, CEO van Vydraulics. Door de overname van Nubé krijgt Vydraulics een van de grootste manifold productiebedrijven in de Benelux in handen

Nieuwe miniatuuraandrijvingen

De nieuwe DC-motoren 1218 SXR en 1228 SXR breiden het portfolio DC-motoren van Faulhaber uit. Ze stellen nieuwe normen op het gebied van vermogen en veelzijdigheid van miniatuuraandrijvingen. Volgens de leverancier worden de nieuwe SXR-motoren gekenmerkt door hogere standaardprestaties en een breder scala aan opties om te voldoen aan de eisen van moderne aandrijfoplossingen. Ze bieden flexibele spanningsvarianten van 3 tot 18 volt, evenals verschillende lagerconfiguraties. Bovendien kunnen de motoren individueel worden aangepast - van voor- en achterasaanpassing tot opties voor vacuüm- en temperatuuromgevingen. Geoptimaliseerde rotorbalancering is ontworpen om bij te dragen aan een soepelere synchronisatie en een langere levensduur van de motoren. Centraal in de nieuwe SXR-familie staat de innovatieve, hexagonaal ontworpen wikkeltechnologie met een hoge kopervulfactor en een hoge rechte sectie. Deze technologie maakt hogere prestaties en efficiëntie mogelijk in vergelijking met conventionele pincoiltechnologie. Bovendien zorgt het gebruik van magneten van hogere kwaliteit voor een sterker magnetisch veld en draagt bij aan een verbeterde temperatuurstabiliteit. faulhaber.com

Wielen en zwenkwielen

Ganter voegt een nieuwe productfamilie toe aan haar standaardelementen portfolio: een overzichtelijk aanbod van verschillende wielen en zwenkwielen. Zoals altijd richt Ganter zich volledig op de praktische vereisten: de classificatie van de afzonderlijke typen is gebaseerd op de relevante ISO-testmethoden, wat een duidelijke toewijzing aan de belangrijkste configuratieparameters mogelijk maakt. Het assortiment onderscheidt lichte zwenkwielen, transportwielen voor industrieel gebruik en zware wielen die zijn ontworpen voor hoge dynamische belastingen en snellere bewegingen. Zwenkwielen zijn kant-en-klare elementen die bestaan uit een wiel en een behuizing, die meestal is gemaakt van gebogen plaatstaal – of, in de zware varianten, van een gelaste stalen constructie. De behuizing vormt de wielontvanger en tegelijkertijd de interface voor de montage; deze is verkrijgbaar als zwenkbehuizing of als vast, zogenaamd bokwiel. Het bokwiel biedt zijdelingse geleiding en daarmee een hoge mate van rijstabiliteit voor rechte en gebogen lijnen. Kogelgelagerde zwenkbehuizingen maken maximale wendbaarheid mogelijk door 360 graden rotatie en beweging in elke richting – een functie die vooral handig is in krappe ruimtes. Optioneel geïntegreerde wielvergrendelingen fixeren het wiel op zijn plaats en voorkomen tegelijkertijd beweging rond de zwenkas – varianten met uitschuifbare stelvoeten zorgen voor een nog veiligere stand. elesa-ganter.nl

Nieuwe LinMot grijpermodules

De GM-50 is een elektrische grijper die is ontworpen om lichte objecten met maximale snelheid te hanteren. De grijpervingers worden bestuurd door multifunctionele LinMot servoaandrijvingen, waardoor hun bewegingsprofielen volledig programmeerbaar zijn. Dit zorgt ervoor dat de grijper eenvoudig kan worden aangepast aan de specifieke eisen op het gebied van snelheid, positionering en kracht. De GM-51 biedt alle mogelijkheden van de GM-50, aangevuld met een geïntegreerde rotatiemotor voor continue rotatie. Deze toevoeging maakt de grijper ideaal voor dynamische positionering, assemblage- en schroeftaken. Dankzij de nauwkeurigheid van de absolute encoder bereikt de grijper een hoge precisie in hoekpositionering. Bovendien bewaakt de lineaire motor de positie van de grijpervingers, waardoor externe sensoren en kabels overbodig zijn. Beide modellen zijn ontworpen voor veeleisende pick-andplace toepassingen en assemblagetaken. Ze bieden sluit- en openingstijden van minder dan 20 milliseconden en maken precieze, individuele aanpassing van de grijpbewegingen mogelijk. Verder is er geen energieverbruik in de open of gesloten stand en behoudt de grijper zijn kracht bij stroomuitval, terwijl handmatige bediening eenvoudig is. De geïntegreerde adapter voor kabelrups en kabels zorgt voor een efficiënte en nette installatie. groneman.nl

Efficiënte circulatiepomp

KSB introduceert de Calio Pro Plus-serie, een uitbreiding van het bestaande programma van hoogefficiënte, traploos regelbare natloperpompen. Deze nieuwe pompen behalen rendementen die de huidige energie-efficiëntievoorschriften overtreffen. De nieuwe serie is uitgevoerd met een geïntegreerd, intelligent DynamicControl-programma waarmee tot 40 procent extra energie kan worden bespaard in vergelijking met conventionele proportionele drukregeling. Omdat deze functie volledig softwarematig is, zijn er geen extra kosten voor sensoren of actuatoren. De pompen verzamelen alle benodigde informatie automatisch uit interne signalen. Deze gepatenteerde technologie voorkomt dat er een tekort aan toevoer is bij veranderende installatieomstandigheden. De pomp biedt verder uitgebreide aansluitmogelijkheden voor een flexibele integratie in gebouwbeheersystemen. Zo is standaard een Modbus RTU-interface voorzien die directe aansluiting mogelijk maakt. Bovendien zorgen optionele insteekmodules voor een bredere compatibiliteit met alle gangbare gebouwbeheersystemen. Twee instelbare relais zijn beschikbaar voor bedrijfs- en storingsmeldingen. De connectiviteit wordt verder ondersteund door een configureerbare digitale ingang en een instelbare analoge ingang. De pompen van de Calio Pro Plus-serie zijn universeel inzetbaar en geschikt voor drukklassen PN6, PN10 en PN16. ksb.nl

Reductoren beschermd tegen corrosie

Hiwin biedt nu ook haar DATORK strain wave reductoren aan met corrosiebescherming, met behulp van een moderne technologie voor oppervlaktebehandeling. Dit moet verdere toepassingsmogelijkheden openen. De aandrijfspecialist gebruikt nu een moderne oppervlaktebehandelingstechnologie om corrosiebestendigheid voor zijn strain wave-reductoren te garanderen en vergroot zo het toepassingsbereik van de DATORKER-serie. De positionerings- en herhaalbare strain wave-reductoren worden gebruikt wanneer een hoge overbrengingsverhouding in een beperkte ruimte vereist is. De matzwarte oxidelaag, tussen 5 en 7 micrometer dik, is ontworpen om de strain wave gears te beschermen waar de metalen oppervlakken in contact komen met niet-oliehoudende vloeistoffen zoals water of koelmiddelen. Naast de volledig gecoate DATORKER biedt Hiwin ook de mogelijkheid om op verzoek van de klant alleen afzonderlijke componenten van de strain wave gear te coaten. Of het nu gaat om een aandrijving als set, plug & play oplossing of als een compleet pakket bestaande uit tandwielkast, motoradapter, servomotor en aandrijfversterker, Hiwin biedt de aandrijfoplossing voor elke toepassing uit één hand. hiwin.nl

Robotpallettruck

EP Equipment introduceert met de EXP15 een robotpallettruck die binnen 10 minuten volledig operationeel is. Deze slimme machine combineert de functionaliteit van een elektrische pallettruck met robottechnologie. Met een besparing van 1,5 FTE per jaar, een ROI binnen 12 maanden en een foutloze werking, is de EXP15 volgens EP Equipment een doorbraak voor bedrijven die hun logistieke processen willen optimaliseren. De EXP15 kan zonder complexe installatie direct aan het werk. In slechts 10 minuten is de machine klaar voor gebruik, zonder dat hier programmeerkennis voor nodig is. De route wordt eenvoudig ingesteld via een keypad en kan op elk moment worden aangepast. De EXP15 kan pallets tot 1.500 kg verplaatsen, beweegt soepel in krappe ruimtes en kan volledig autonoom werken. Dit zorgt voor een hogere productiviteit, minder fysieke belasting bij medewerkers en een kostenbesparing. equipment4u.nl

Duitse werktuigmachinebouw vestigt hoop op nieuwe regering

De orders die de Duitse gereedschapsmachine-industrie in het vierde kwartaal van 2024 ontving, waren 7 procent lager in dezelfde periode in 2023.

De bestellingen uit zowel Duitsland als het buitenland daalden met vergelijkbare bedragen: respectievelijk 7 procent en 6 procent. In heel 2024 daalden de binnenkomende orders met 19 procent. De binnenlandse orders waren 9 procent lager dan een jaar eerder, terwijl de orders uit het buitenland met 24 procent daalden.

Grote risico’s tariefbeleid Trump

“De situatie blijft uitdagend voor onze branche”, zegt Markus Heering, directeur van de VDW (Duitse vereniging van gereedschapsmachinebouwers), over het resultaat. De Amerikaanse markt biedt grote kansen voor de Duitse maaktechnologie, die als onmisbaar wordt beschouwd, maar het tariefbeleid van Trump brengt grote risico's met zich mee, vervolgt Heering. De aanhoudende turbulentie in de wereldeconomie, met inbegrip van de dreiging van een handelsoorlog, heeft een impact op de algehele investeringsbereidheid.

Glimpen van hoop

Vooral de kritieke situatie in de auto- en toeleveringsindustrie is een zware last. Toch meldt Heering dat er ook glimpen van hoop aan de horizon zijn, bijvoorbeeld op het gebied van luchtvaart, medische technologie, fijnmechanica,

energie, scheepsbouw en bewapening, die in het verleden goed waren voor een aantal grote orders. De activiteiten op het gebied van service, componenten, reparaties, onderhoud en ombouw zijn ook sterker dan die in de verkoop van nieuwe machines. De ordervolumes daalden vorig jaar echter in alle regio's van de wereld met een kwart.

Nieuwe Duitse regering

Er wordt geen toename van het momentum verwacht tot de tweede helft van het jaar, wanneer wordt verwacht dat lagere inflatie en rentetarieven een herstel van de investeringen zullen ondersteunen. “We verwachten van de nieuwe Duitse regering dat ze duidelijke steun biedt bij het voldoen aan alle punten die de industrie al maanden naar voren brengt: het verminderen van de administratieve rompslomp, het verlagen van de kosten, het stimuleren van het concurrentievermogen en de investeringsactiviteit, om maar de belangrijkste eisen te noemen”,

zegt de VDW-directeur.

Scherpe daling productie verwacht De impact van de twee jaar durende

daling van het aantal ontvangen orders is nu ook voelbaar in de productie van gereedschapsmachines. Hier bleven de niveaus in 2024 met een

gematigde 4 procent dalen. In 2025 wordt een scherpe daling van 10 procent verwacht.

Productie industrie 0,5% gegroeid in januari

De kalendergecorrigeerde productie van de Nederlandse industrie was in januari 0,5 procent hoger dan in januari 2024. Dat is de eerste productiestijging in ruim anderhalf jaar. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Ruim de helft van alle bedrijfsklassen

in de industrie produceerde in januari meer dan in dezelfde maand een jaar eerder. Van de acht grootste branches noteerde de productie van reparatie en installatie van machines de grootste stijging, terwijl de transportmiddelenindustrie de grootste daling liet zien. De bedrijfsklasse Metaalproducten noteerde een plus van 1 procent.

‘Keuzestress’ bij digitale transformatie

Maakbedrijven zijn zich ervan bewust dat de digitale transformatie essentieel is voor hun bestaanszekerheid, maar door ‘keuzestress’ lopen ze vaak vast en laten ze kansen liggen. Dit blijkt uit recent onderzoek van IFS.

Het onderzoek, uitgevoerd onder 815 leiders in de wereldwijde maakindustrie, toont aan dat de sector het belang van technologie voor het voortbestaan van de bedrijven inziet. Toch slaagt minder dan tien procent van de maakbedrijven erin zich succesvol te positioneren als ‘digitale koploper’.

In Nederland beschouwt maar liefst 71 procent zichzelf als achterblijvers, tegenover 65 procent wereldwijd. Ze geven aan vast te zitten in de beginfase van de digitale transformatie zonder concrete toekomstplannen.

De klok tikt

Uit het onderzoek blijkt dat 89 procent van de maakbedrijven in Nederland denkt dat hun bedrijf slechts een tot drie jaar kan overleven zonder enige investering in technologie. De boodschap is duidelijk: digitale transformatie is onmisbaar voor het voortbestaan van bedrijven in de maakindustrie. De turbulente markt, voortdurende verstoringen in de supply chains en de dreiging van klimaatverandering maken de transformatie alleen maar noodzakelijker.

Een kwart van de maakbedrijven beschouwt klimaatverandering als hoogste prioriteit. Toch loopt de meerderheid van de bedrijven (84%) achter op het gebied van een solide duurzaamheidsstrategie en ESG-initiatieven. Deze achterstand is groter dan het wereldwijde gemiddelde van 71 procent. Hoewel vier op de tien (42%) van de Nederlandse maakbedrijven actief werkt aan ESG-initiatieven, blijft de kloof tussen ambitie en uitvoering nog altijd groot.

‘Keuzestress’ bedreigt toekomst Vandaag de dag is het technologieaanbod voor bedrijven groter dan ooit. Meer dan 80 procent van de respondenten wereldwijd beschouwt álle beschikbare technologie-opties als essentieel. Dit maakt besluitvorming een stuk lastiger, en de keuzestress alleen maar groter. Daarnaast staan binnen een organisatie de neuzen niet altijd dezelfde kant op. Hoewel bijna alle C-suite executives (94%) cloudcomputing als de belangrijkste technologie voor digitale transformatie zien, leggen operationele medewerkers de focus juist op digital twins (85%) en AI (84%). Vice-presidenten daarentegen beschouwen IoT (81%) als prioriteit. Deze verschillen in prioriteit maken de keuze voor technologie niet makkelijker.

Mede door de overvloed aan keuzes en het onvermogen om de prioriteit

van nieuwe technologieën te beoordelen, raken de digitale achterblijvers steeds verder achter. Tegelijkertijd lopen maakbedrijven tegen allerlei andere uitdagingen. Zo hebben Nederlandse bedrijven moeite met het naleven van wet- en regelgeving (32%) en de complexiteit van de ITomgeving (29%). Zonder deze uitdagingen te overwinnen, riskeren de maakbedrijven een nog grotere achterstand en komt de bestaanszekerheid in gevaar.

De toekomst vormgeven Ondanks de uitdagingen blijft de Nederlandse maakindustrie hoopvol over de voordelen van nieuwe technologieën. Bij het herzien van hun supply chains past bijna iedereen (97%) geografische strategieën toe om de keten veerkrachtiger te maken. Digitale koplopers benutten geavanceerde methoden zoals scenarioplanning, terwijl bedrijven die achterblijven nog steeds afhankelijk zijn van geïsoleerde risicobeoordeling tools. De respondenten verwachten ook dat duurzaamheidsinitiatieven (ESG) een positieve invloed hebben op hun organisatie. ESG wordt niet langer gezien als een verplichting, maar als een belangrijke factor voor verbeteringen in doorlooptijd, productkwaliteit en nieuwe bedrijfsmodellen, zoals de circulaire economie.

Voor het bepalen van de kortetermijnontwikkeling van de productie kan het beste worden gekeken naar voor seizoen- en kalendereffecten gecorrigeerde cijfers. Van december op januari steeg de productie met 1,0 procent. De voor seizoen- en kalendereffecten gecorrigeerde productie fluctueert doorgaans aanzienlijk. Dalingen en stijgingen volgen elkaar snel op. In

mei 2020 bereikte de productie van de industrie een dieptepunt. Daarna werd een stijgende lijn ingezet tot mei 2022. Sindsdien is de trend omgeslagen.

De producenten in de industrie waren in februari minder negatief dan in januari. Dat komt doordat fabrikanten minder negatief waren over de voorraden gereed product.

Jaargang 25

Tweelingenlaan 51 7324 AP Apeldoorn

Tel: 00-31-(0)55-3601060

Internet: www.MetaalNieuws.nl e-mail: info@MetaalNieuws.nl

Advertentie-exploitatie:

Vincent Span 055-3606227 Mobiel 06-51193408 e-mail: v.span@metaalnieuws.nl

Harold Draaijer 055-3606420 Mobiel 06-51193132 e-mail: h.draaijer@metaalnieuws.nl

Redactie

Eric Weustink 055-3601633 Mobiel 06-13628689 e-mail: e.weustink@metaalnieuws.nl

Tim Wentink e-mail: t.wentink@54umedia.nl

Mail adressen redactie: redactie@metaalnieuws.nl

Administratie: Ingrid Schaake Telefoon 055- 3601060 colofon

Ontwerp en opmaak: 54U Media

Rijnier van Kesteren Telefoon 055-3600018 E-mail: dtp@metaalnieuws.nl

Alle leden van de brancheorganisaties ontvangen MetaalNieuws kosteloos.

Drukkerij Senefelder Misset Doetinchem

MetaalNieuws is een uitgave van 54U Media BV en wordt 22 maal per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren verspreid in de metaalverwerkende industrie aangesloten bij de brancheorganisaties. Niets uit deze uitgave mag door middel van fotokopieën, scans of andere technische reproductiemiddelen worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar)

ISSN: 1570-422X

In heel 2024 daalden de binnenkomende orders met 19 procent.

EFFICIËNT VOORRAAD BEHEER.

Het beheer van C-artikelen is vaak tijdrovend en inefficiënt. Bestelprocessen zijn lang, voorraadbeheer is onnauwkeurig. Het gebruik van de intelligente artikeluitgiftesystemen van Hoffmann Group bieden hiervoor een goede oplossing, zowel in optimalisatie als in kostenbesparing. www.hoffmann-group.com