Brochure guided tours 3D print TechniShow

Ontdek de kansen die 3D printen biedt: • • •

Guided tours 3D Stel uw eigen 3D route samen Bewaartip: 3D printen als oplossing voor de uitdagingen in de maakindustrie

Businesskansen bepalen de toepassing van 3D printen 3D printen: enabler voor succesvol produceren in het smart industry tijdperk 3D printen is meer dan enkel een productietechnologie. 3D printen is onlosmakelijk verbonden met smart industry. De technologie past in trends als seriegrootte 1, on demand productie, personalisatie, distributed manufacturing. De businesskansen bepalen de toepassing van 3D printen. De technologiekeuze volgt hieruit.

De 3D print technologie gaat echt niet alle andere productietechnieken verdringen. Ze biedt wel, in

combinatie met de bestaande technieken, een oplossing voor de uitdagingen waar design engineers, machinebouwers en maakbedrijven in het smart industry tijdperk voor staan. Zowel in metaal als kunststoffen. Business innovatie en technologische innovatie zijn nauw met elkaar verweven. Daarom zijn ESEF en TechniShow bij uitstek het platform om het thema 3D printen voor de maakindustrie in de Benelux te verhelderen. Van Make or Buy tot en met bewezen en innovatieve 3D printtechnologie.

Breng ook een bezoek aan het Themaplein 3D 11.A033

3D printen: business genereren 3D printen is geen toekomsttechnologie meer. Een aantal maakbedrijven haalt vandaag de dag al business uit deze productietechnologie. Dat kunnen veel meer bedrijven doen.

Ook de klassieke metaalbewerkers kunnen met relatief lage investeringen instappen en direct zowel kosten als doorlooptijden in hun productie reduceren. Machinebouwers kunnen low volume aluminium onderdelen vervangen door 3D geprinte kunststof componenten.

Buy or make De klassieke vraag voor een machinebouwer of maakbedrijf: zelf doen of uitbesteden? Het scala aan 3D printtechnieken is groot, zowel bij kunststoffen als metaal. De verschillende technieken hebben hun eigen toepassingen en voor- en nadelen. Het aanbod aan materialen is niet zo groot als bij de klassieke productietechnieken, maar groeit. En niet elke technologie is geschikt voor elk materiaal. Daarbij komt dat bij 3D metaalprinten het wisselen van bijvoorbeeld roestvaststaal naar aluminium of titanium omslachtiger is dan bij een CNC frees- of draaimachine. In de praktijk zie je vaak één machine voor één materiaal. Bij kunststoffen geldt eveneens dat niet elk materiaal geschikt is voor elke technologie. Bedrijven die geen vaste toepassing hebben, kunnen hun 3D printwerk uitbesteden aan 3D printservicebureaus. Flexibiliteit en geen investeringskosten winnen het dan van doorlooptijd en hogere stuksprijzen.

De tour 4C (11.A015) 3D scannen in de 3D print workflow

Opspanmiddelen en andere gereedschappen lenen zich bij uitstek voor 3D printen met FDM technologie.

Laagdrempelig Instappen in 3D printen hoeft niet moeilijk te zijn. Het aanbod 3D printers onder de € 20.000 is zeer groot. Voor prototyping zijn ze meestal goed genoeg. Veel maakbedrijven kunnen bovendien met de FDM printers eveneens hun eigen opspangereedschappen 3D printen. Of machineonderdelen die niet extreem zwaar belast worden. Jigs & fixtures printen in plaats van CNC frezen betekent CNC machines vrijhouden voor klanten, vermijden van omslachtige inkooptrajecten en meer flexibiliteit. Want met 3D printen zijn onderdelen binnen enkele uren tot 24 uur beschikbaar. Tooling on demand.

Vink Kunststoffen (03.A066) kunststoffen voor 3D printen en 3D printers Oceanz (03.A077) 3D print servicebedrijf voor 3D printen in kunststof, metaal en gips Seido Solutions (11.A018) 3D printservicebedrijf voor kunststof componenten cards 3D Printing (11.B005) experience center voor 3D FDM printen in de maakindustrie RP2Industrial (01.A021) servicebureau voor 3D printen als vervanger van spuitgieten

Ook interessant Trideus (11.A014, 3D kunststof printers) - Aga Color Solutions (11.

B047, kunststof printer met isotrope materiaaleigenschappen) - Colorfabb (03.B066, filamentproducent) - Dimix (11.B009, full color kunststofprinter) 3devo (02.A018, zelf 3D prints herverwerken tot filament) Een van engineering kunststoffen 3D geprint vliegtuigonderdeel.

3D Printing Solutions Hal 11 stand A015

Hal 11 stand A018

Hal 11 stand B005

3D printen in de precisie industrie De tour

De high tech equipment industrie stelt steeds hogere eisen. Machines worden dynamischer, bewegingen nauwkeuriger, de performance moet omhoog. Biedt 3D metaalprinten een oplossing? Past de technologie wel bij de nauwkeurigheden die de precisie industrie vraagt?

Ontwerpen zoals de natuur Optimaal design is het vertrekpunt van 3D geprinte precisiecomponenten. Lichtere onderdelen in combinatie met hoge belastingen vragen om nieuwe ontwerpvisies. Generative design leidt tot structuren die veel dichterbij de natuurlijke vormen staan. Productontwerpers gaan zich concentreren op vorm en functionaliteit, de software neemt de belastbaarheid en maakbaarheid voor zijn rekening en weet 40 tot 60 procent gewicht te besparen bij gelijkblijvende belastbaarheid. 3D scantechnologie gecombineerd met nieuwe analysesoftware leveren inzicht in de optimale positionering van werkstukken op de bouwplaat.

3D metaalprinten Vaak zijn deze complexe vormen alleen maakbaar met 3D printen. Deze techniek biedt als

Ook interessant Cadmes (11.A008, ontwerpsoftware) GF Machining Solutions (12.D046, 3D metaalprinten) - Leering Hengelo (08.B064, stralen van 3D geprinte producten) - Reith Laser (01.F135, electroforming) - Trumpf (07.C048, 3D metaalprinten) - 4C (11.A015, 3D scannen) - AESC (10.A011, designsoftware) - Encoma (10.C001, 3D microprinten in metaal) Air Liquide (07.E020, industriële gassen voor poederbedmetaalprinters) VDL (01.B090, 3D metaalprinten in de precisie industrie)

Een 3D geprinte en nabewerkte antennehouder voor de ruimtevaartindustrie.

extra voordeel dat functies geïntegreerd kunnen worden. Dat scheelt assemblage en verhoogt de kwaliteit doordat minder afzonderlijke componenten gecontroleerd hoeven te worden.

Juist vanwege de features van degelijke componenten, dikwijls gecombineerd met interne koelkanalen, is de poederbedtechnologie de meest voor de hand liggende 3D metaalprinttechniek. De toepassing van multilasertechnologie en poederhandlingsystemen zorgen voor de noodzakelijke verbetering van de productiviteit van deze metaalprinters.

Aanvullende technieken Een doordacht ontwerp voor een 3D geprint werkstuk minimaliseert het nabewerken. Maar: passingsgaten, aansluitvlakken en andere onderdelen moeten meestal nabewerkt worden.

Ook wil men dikwijls een minder ruw oppervlak.

Design 8 (01.A071) design en topologie optimalisatie software Wilting (01.A031) nabewerken van 3D geprinte componenten GOM (11.B028) 3D scannen als kwaliteitsinstrument voor 3D printen Rösler (08.B088) finishprocessen voor 3D geprinte componenten Renishaw (11.A028) 3D metaalprinters met multilaser technologie

Voor het gladder maken van 3D geprinte componenten zijn er inmiddels finishing technieken beschikbaar die dit vergaand automatisch laten verlopen. Hiermee kan een oppervlakteruwheid van Ra 2,1 µm verbeterd worden tot een Ra 0,05 µm waarde.

Met de juiste finishprocessen wordt het ruwe oppervlak van een 3D printstuk snel gladder.

print magazine

Informerend en inspirerend over 3D in de industrie

Hal 8 stand B088

Hal 11 stand A028

Hal 9 stand B055

3D metaalprinten: alternatieven 3D metaalprinten was lange tijd het domein van de poederbedtechnologie. Met de energie van lasers worden complexe producten laagsgewijs opgebouwd uit dunne lagen metaalpoeder. Ondertussen zijn er andere 3D metaalprinttechnologieën op de markt, elk met eigen toepassingen, voordelen en nadelen.

Poeders Poederbedtechnologie wordt veel toegepast voor luchtvaart en medische componenten.

Ook in de automotive en machinebouw zijn er onderdelen die met deze technologie worden gemaakt. Vooral de relatief hoge nauwkeurigheden, fijne details en interne kanalen zijn een pluspunt.

3D lasercladden met fijne poeders is een relatief nieuwe technologie. Deze is minder nauwkeurig dan poederbedtechnologie, maar heeft als voordeel dat in één werkstuk meerdere legeringen gecombineerd kunnen worden. Bovendien is reparatie van werkstukken mogelijk.

Lasdraad Lichtboog lastechnologie voor het 3D printen van metalen componenten is een vrij jonge ontwikkeling. De materiaalkosten liggen lager dan bij het gebruik van poeders, de hoeveelheid materiaal die wordt opgebouwd is aanzienlijk hoger. De dichtheid van de onderdelen is beter dan die van gietstukken. De nauwkeurigheid is veel geringer

De tour Trumpf (07.C048) poederbed printtechnologie 3D printen met lasdraad kan in bepaalde toepassingen qua kostprijs en doorlooptijd concurreren met CNC frezen uit vol materiaal.

dan bij het 3D printen met poeders, maar door de hoge snelheid en de lage kosten kan het zelfs een alternatief zijn voor frezen uit vol materiaal, zeker in toepassingen waarin meer dan de helft van het materiaal verspaand wordt.

Hybride technologie 3D geprinte metalen componenten moeten bijna altijd nog worden nabewerkt. Als dit in dezelfde machine en opspanning kan, creëert dit voor bepaalde toepassingen nieuwe mogelijkheden. Hybride AM machines werken ofwel met poeders gecombineerd met een laser ofwel met lastechnologie, geïntegreerd in de CNC machine.

Behalve dat hiermee bijzondere features op een werkstuk mogelijk zijn, is doorlooptijdverkorting een belangrijk pluspunt. Ook met hybridetech-

Dormac CNC Solutions (12.A117) 5-assig 3D lasercladden van fijnmechanische componenten Bender AM (12.C010) 3D metaalprinten met lasdraad, alternatief voor vol materiaal DMG Mori (12.C058) hybridetechnologie, 3D printen en frezen in één opspanning Van Hoorn Carbide (09.B076) gereedschappen voor nabewerken 3D geprinte werkstukken

nologie is reparatie van bestaande werkstukken mogelijk.

Ook interessant ESMA (11.A014, 3D metaalprint subcontractor) - GF Machining Solutions (12.D046, 3D metaalprinten) - Leering Hengelo (08.B064, stralen van 3D geprinte producten) - Reith Laser (01.F135, electroforming) - Renishaw (11.A028, 3D metaalprinten) - Topfinish (12.E078, oppervlaktebehandeling)

Hybridemachines: 3D printen en 5-assig nabewerken in één opspanning.

Hal 10 stand B002

Hal 12 stand C010

Themaplein 3D Hal 11 stand A033

3D printen in de spuitgietindustrie De tour

Spuitgieten is nog steeds dé productietechnologie voor veel kunststof producten. 3D printen biedt de spuitgietindustrie nieuwe kansen.

Zowel om bestaande processen te verbeteren alsook om een antwoord te hebben op vragen naar korte time to market en production on demand.

Kortere cyclustijden Eén van de oudste toepassingen van 3D metaalprinten is het 3D printen van inserts voor spuitgietmatrijzen. Dankzij de vormvrijheid van 3D metaalprinten kun je koelkanalen voor kritische delen van de spuitgietmatrijs optimaliseren. De toepassing van zo’n insert levert een reductie van de cyclustijd in de spuitgietmachine op. Daarom past een bedrijf als LEGO deze oplossing bijna in alle spuitgietmatrijzen toe.

Hoe groter de serie, des te groter het rendement. 3D metaalprinten kan ook een oplossing zijn om de koeling op kritische punten van een matrijs te verbeteren, wat tot kwalitatief betere spuitgietproducten leidt. Topologieoptimalisatie in de ontwerpfase van een matrijs die volledig 3D geprint wordt, levert vooral veel lichtere spuitgietmatrijzen op.

Nul serie binnen een week Time to market is belangrijker dan ooit. 3D printen van een spuitgietmatrijs is een oplossing om de validatiefase te versnellen. Afhankelijk van de vorm en de kunststof, kun je met zo’n matrijs tot maximaal enkele honderden producten spuitgieten. Met exact dezelfde kunststof als het

CADMES (11.A008) designsoftware voor 3D metaalprinten

Functionele onderdelen 3D geprint.

uiteindelijke serieproduct. Maar wel inclusief matrijsontwerp binnen een week beschikbaar.

On demand productie De 3D printtechnologie is voor sommige toepassingen een alternatief voor spuitgieten. Zelfs als het om honderden tot enkele duizenden producten gaat. Matrijskosten vervallen.

Voorraden zijn niet langer nodig.

Productie on demand wordt mogelijk. Designwijzigingen kunnen direct in een volgende batch worden doorgevoerd.

Ook interessant Design 8 (01.A071, ontwerp- en topologiesoftware) - Promas (12.B058, 3D metaalprinter) - Mark3D (op stand Cadmes 11.A008, 3D printen met carbon) Trideus (11.A014, 3D kunststof printers)

Conformal cooling bij matrijsinserts.

SLM Solutions (11.A042) 3D metaalprinten van matrijsinserts en matrijzen Seido Systems (11.A018) 3D printen van kunststof spuitgietmatrijzen Landré (11.B026) Multijet Fusion 3D printtechnologie van HP, alternatief voor spuitgieten FormID (11.A007) 3D printen inserts hybride matrijzen voor series tot 250 stuks

3D printen als oplossing De uitdagingen

De oplossing

Gewichtsreductie

De natuur als voorbeeld met lichte, sterke organische vormen die alleen nog maakbaar zijn met 3D printen

Complexiteit

3D printen biedt designvrijheid zonder meerkosten. In het 3D printproces geldt complexity for free

Performance

Slimmere koelkanalen, uitgekiende designs voor vloeistof- of luchtstromingen: door de vormvrijheid bij 3D printen kunnen prestaties van componenten en modules verbeterd worden

Doorlooptijdreductie

3D printen maakt functie-integratie mogelijk. Dat betekent minder assemblage, minder QC, minder uitval.

Maakbedrijven kunnen ook opspangereedschappen 3D printen en daarmee doorlooptijd reduceren

Digital manufacturing

Smart industry draait om digital manufacturing. 3D printen vraagt geen gereedschappen. 3D printen is digitaal produceren

Supply chains

Waarom producten over de hele wereld verschepen als met 3D printen dichtbij de eindmarkten geproduceerd kan worden, tegen dezelfde kosten. 3D printen is de enabler voor distributed manufacturing

Low volume productie

Zonder voorraden on demand leveren door 3D te printen Personalisatie van producten

Businessmodel innovatie

Logistieke dienstverleners worden makers Nieuwkomers hebben via 3D print hubs toegang tot high end productiemiddelen

Gebrek aan vakmensen

3D printen vraagt een nieuwe generatie vakmensen, maar in de productie heb je geen klassiek geschoolde vakmensen meer nodig. Jongeren vinden 3D printen aantrekkelijk. De maakindustrie komt in beeld van de nieuwe generatie

De 3D printactiviteiten op TechniShow en de ESEF komen tot stand dankzij een nauwe samenwerking tussen Jaarbeurs, FPT Vimag, FLAM3D, 3D Print magazine en 54U Media

print magazine

Informerend en inspirerend over 3D in de industrie

www.technishow.nl

www.esef.nl

www.jaarbeurs.nl

www.am3D.be

www.3dprintmagazine.eu

www.54umedia.nl