PlaatBewerkings Nieuws 1 2017

8E JAARGANG NR. 1 • MAART 2017

IN DEZE EDITIE: SPATZUIVER BUIGEN - DUO-INVESTERING ALDENZEE RVS - KELVION MAAKT KWALITEITSSLAG BIJ LUCHTKOELERS - LAC IN DE LIFT - OFFLINE PROGRAMMEREN LASROBOT VOOR KLEINE SERIES GAAT STEEDS BETER - LASEREVENT IS TERUG - LAURA METAAL WORDT DE KRACHTIGSTE DECOILER VAN EUROPA - BLOKLAND GEEFT GAS - MIJLPAAL VOOR ADDIT EN SAFANDARLEY - NIEUWE PLASMAKLASSE - ONGECOMPLICEERD BUIGEN - SCHMALZ ZUIGT ZICH VAST AAN INDUSTRIE 4.0 - INVLOED SMEERMIDDEL BIJ PERSPROCES AANZIENLIJK - BARCODE WIJST BESCHADIGDE PLEKKEN OP BANDSTAAL AAN - LASROBOTS HVL STAAN BIJNA NIET STIL

Industrial Additive Manufacturing with TRUMPF TRUMPF is the only manufacturer to have all of the relevant laser technologies for industrial additive manufacturing with metals. Laser Metal Deposition and Laser Metal Fusion systems offer the performance, features and quality required in industrial applications. One source one point of contact - countless solutions: This is additive manufacturing with TRUMPF. www.nl.trumpf.com

Inhoud 20 Spatzuiver buigen Raymond Woolderink was altijd van mening dat zijn bedrijf Woolderink Metal Products (WMP) qua nauwkeurigheid en het in één keer goed buigen van uitslagen een voorsprong had op zijn concurrenten. “Maar we zijn ingehaald door LVD”, moet hij bekennen.

24 Duo-investering Aldenzee RVS Met de investeringen in een vlakbedlasersnijmachine TruLaser 3060 Fiber en een buislaser TruLaser Tube 7000 met 3D snijkop, heeft Aldenzee RVS gewonnen aan kwaliteit, snelheid en flexibiliteit.

36 Kelvion maakt kwaliteitsslag bij luchtkoelers Kelvion Refrigeration, producent van industriële luchtkoelers, hanteerde een lijst met 55 criteria om de perfecte ontbraammachine te selecteren voor haar geponste RVS plaatdelen. Dat resulteerde in een Lissmac SBM-M 1500 met enkele specifieke aanpassingen.

En verder 4

Colofon en actueel

7

Agenda

12

Lac in de lift

14

Offline programmeren lasrobot voor kleine series gaat steeds beter

17

Laserevent is terug

19

Laura Metaal wordt de krachtigste decoiler van Europa

23

Technologiedagen Twente uitgebreid

26

Blokland geeft gas

28

Mijlpaal voor Addit en SafanDarley

31

Nieuwe plasmaklasse

32

We-Metal legt focus op controle na snelle groei

35

Ongecompliceerd buigen

39

Schmalz zuigt zich vast aan Industrie 4.0

40

Invloed smeermiddel bij persproces aanzienlijk

42

Barcode wijst beschadigde plekken op bandstaal aan

44

Lasrobots HVL staan bijna niet stil

45

Productnieuws

Op de voorpagina: Bij De Cromvoirtse in Oisterwijk functioneert sinds enkele maanden het Astes4Sort uitsorteersysteem voor gesneden plaatuitslagen. “We kunnen nu veel orders tegelijk geautomatiseerd op klantniveau uitsorteren.”

Zie pagina 8

Voorwoord

Topniveau Leveranciers van machines, gereedschappen en software bieden prachtige producten aan waarmee je als plaatbewerker je productieprocessen steeds beter kunt automatiseren.

Maar als je, zoals de meeste toeleveranciers in ons land, kleine series met een grote variatie bewerkt, dan zijn al die producten niet zo maar toe te passen in de automatiseringsslag waar iedereen mee bezig is. Toch komen we hier geleidelijk aan steeds verder mee.

De Cromvoirtse dacht aanvankelijk dat het uitsorteersysteem voor gesneden plaatuitslagen Astes4Sort niet werkend te krijgen zou zijn voor kleine series. Ze zijn er in Oisterwijk toch mee aan de slag gegaan. Het heeft de nodige moeite en veel overleg met meerdere andere leveranciers gekost, maar dan heb je ook wat: ze kunnen nu wel dertig orders tegelijk automatisch op klantniveau uitsorteren.

Aebi Schmidt in Holten produceert strooiapparatuur en zet voor de productie hiervan al jaren twee lasrobots in. Maar het offline programmeren van de lasrobots bracht door de lage volumes niet dat wat was gehoopt.

Want vier of vijf keer testen en dan pas echt lassen kan gewoon niet bij die lage volumes. Maar ook in Holten zijn ze niet bij de pakken neer gaan zitten.

Producten worden anders ontworpen en ze maken nu deel-lasprogramma’s.

Zo worden bemoedigende resultaten bereikt; het nabewerkings- en foutenpercentage loopt bijvoorbeeld sterk terug en bij hele kleine componenten kunnen CAD-programma’s al eenvoudig worden omgezet naar CAM-programma’s.

Zelf vinden ze bij Aebi Schmidt dat ze met het offline programmeren van hun lasrobots nog op amateurniveau actief zijn. Maar het streven is de Champions League. Ik ben benieuwd wie het eerst potten breekt op topniveau: onze kleine series producerende maakindustrie of onze voetbalclubs!

Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl

3

COLOFON PlaatBewerkingsNieuws, jaargang 8, editie 1, maart 2017 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen.

Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

Elke uitgave bevat het speciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren.

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 F: +31 (0)55 360 08 60 E: info@54umedia.nl Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Postbus 2108 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 F: +31 (0) 55 360 08 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 2 mei 2017. Editie 2, jaargang 8 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in mei 2017.

Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN: 1875-1628 www.pbnieuws.nl

4

Trumpf lanceert digitale marktplaats voor financieringen Trumpf biedt zijn klanten een digitale marktplaats voor financieringen aan.

Klanten kunnen via de nieuwe Finance Manager aanbiedingen van verschillende banken en lease-aanbieders binnenhalen en vergelijken. Het digitale platform is ook beschikbaar voor Nederlandse klanten.

De eigen bank van Trumpf, Trumpf Financial Services, werkt hiervoor samen met Compeon.

Dit is Duitslands grootste B2B-portal voor financieringsbemiddeling. Naast de financiering van Trumpf producten is ook de financiering mogelijk van machines en voertuigen van andere producenten. In Duitsland is zelfs de financiering van onroerend goed mogelijk.

“Door het opbouwen van dit digitale platform en de samenwerking met Compeon willen we wereldwijde markten sneller en efficiënter ontsluiten“, zegt Hans-Joachim Dörr, directeur

van Trumpf Financial Services. “Hiervoor bieden we onze klanten onafhankelijk van ons eigen aanbod transparantie aan omtrent de voor hen beste financieringsoplossing.“ Nico Peters, oprichter en directeur van Compeon vult aan: “In de handel heeft vrijwel elk consumentenartikel het verkoopkanaal via het web gevonden. Nu verwachten B2B klanten de digitale service ook bij de financiering. Die leveren wij nu.“ Om te beginnen is het digitale platform Finance Manager voor de financiering van investeringen beschikbaar in Duitsland, Nederland, Italië, Groot-Brittannië en Spanje. In de komende maanden komen daar diverse andere landen bij. Trumpf is al zo’n 10 jaar bezig met het geleidelijk aan steeds verder opbouwen van internationale verkoopfinanciering. Sinds 2014 heeft Trumpf Financial Services een volledige banklicentie. www.financemanager.trumpf.com

Geen kokerprofielen maar RVS plaatwerk Voor de nieuwe robotontkernmachine CoreTakr van FTNON Lacquey was aanvankelijk een framewerk uit kokerprofielen geëngineerd. In overleg met Hoekman Roestvaststaal is het frame echter volledig uit plaatwerk gemaakt.

FTNON Lacquey in Delft ontwikkelt robots met een voorzichtige greep. Dankzij de geavanceerde Freshgripper technologie is het mogelijk groente en fruit op te pakken zonder dat er drukplekken ontstaan. Voor een robotontkernmachine voor ijsbergsla had FTNON Lacquey een framewerk geëngineerd waar de robot in moest komen te hangen. Dit frame was volledig opgebouwd uit kokerprofielen. Sparren met Hoekman Roestvaststaal in Nieuwleusen leidde echter tot de conclusie dat het frame ook volledig uit plaatwerk kon worden gezet. Ze besloten in samenwerking het RVS frame te reengineeren, wat een flinke kostenbesparing opleverde. Door het gebruik van nokverbindingen ontstond een frame dat maar op één manier in elkaar past. Ook leverde het een voordeel op in het kader van de voedselveiligheid. Het frame is goed schoon te houden, wat een belangrijke eis

Door het gebruik van nokverbindingen ontstond voor de robotontkernmachine CoreTakr een frame dat maar op één manier in elkaar past.

is in de voedingsmiddelenindustrie.

De robotontkermachine CoreTakr (www.coretakr.com) wordt ingezet aan het begin van een groentesnijlijn. Deze nieuwe innovatie combineert intelligente grijpertechnologie met de nieuwste robottechnieken, geavanceerde software en 3D-camera’s. Waar voorheen enkel gebruik kon worden gemaakt van mensenhanden, kunnen nu de ‘voorzichtige robothanden’ tot wel 1.800 kroppen ijsbergsla per uur ontkernen. www.hoekman-rvs.nl

Schuler noteert veel meer orders De Duitse persenbouwer Schuler heeft vorig jaar 17,6 procent meer orders geboekt en zag de orderportefeuille met 13,5 procent groeien.

De mondiale marktleider verwacht daarom voor 2017 een duidelijke groei van de omzet en winst.

In heel 2016 heeft Schuler voor 1,2 miljard euro aan bestellingen mogen noteren (1,02 miljard in 2015). De orderportefeuille had eind 2016 een omvang van 1,01 miljard euro (0,89 miljard in 2015). Na de zwakke start van het jaar realiseerde Schuler een iets lagere omzet dan in 2015: 1,17 miljard euro tegen 1,20 miljard euro. De winst was wel duidelijk hoger (122,6 miljoen tegen 70,9 miljoen), maar dat heeft vooral te maken met extra uitgaven die in 2015 moesten worden gedaan voor een herstructurering van de productie.

“We zijn door de hogere orderinname met een stevige wind in de rug aan 2017 begonnen“, aldus bestuursvoorzitter Stefan Klebert.

“De investeringsbereidheid bij onze klanten is duidelijk toegenomen. De dip bij de orderinname en omzet van begin 2016 hebben we achter ons gelaten. Het afgelopen jaar heeft bovendien bewezen dat we met de overname van gereedschappenbouwer Aweba (Duits) en de Chinese persenbouwer Yadon strategisch goed hebben gehandeld. Beide ondernemingen openen voor ons nieuwe markten en ontwikkelen zich bovengemiddeld.“ Klebert rekent op een blijvend stabiele groei in Europa en China en zelfs op een conjunctuurversnelling in de VS. Hij verwacht dat het concern, mede met enkele acquisities in 2020 een omzet van 2 miljard euro zal bereiken.

De vorig jaar overgenomen Duitse gereedschappenbouwer Aweba draagt al positief bij aan het resultaat van Schuler.

Schuler verwacht veel van de verdergaande digitalisering in de industrie. Ook van de groeiende belangstelling voor machines in het mid-

densegment en van de ontwikkeling van elektromobiliteit. www.schulergroup.com

Teclab start opleiding robotlassen Lassers en programmeurs kunnen vanaf september een opleiding robotlassen bij Teclab in Eindhoven volgen.

Een professionele werkplek wordt nu samen met Summa cursus & contract ingericht.

Robotlassen is de afgelopen jaren flink goedkoper geworden, ook besturingssystemen zijn aanzienlijk verbeterd. Daardoor gaan steeds meer bedrijven het toepassen. Maar goede, ervaren lassers hebben doorgaans weinig kennis van programmeren, terwijl programmeurs geen kaas gegeten hebben van lassers. Bei-

de doelgroepen kunnen in september bij Teclab terecht voor een opleiding robotlassen.

Teclab is nu bezig een certificering op NIL-niveau te krijgen.

Momenteel wordt gewerkt aan de inrichting van een professionele werkplek, de ontwikkeling van goed lesmateriaal en het opleiden van docenten. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Yaskawa levert de lasrobot, Produlas richt de streng beveiligde omgeving in en EQIN, die de Fronius stroombron levert, werkt mee aan de ontwikkeling van de opleiding. www.teqlab.nl

Materialenkennis versterkt concurrentiepositie Het belang van materialenkennis is groot, maar de meeste ondernemers en medewerkers hebben slechts een beperkte kennis op het gebied van materialen. Daarom organiseert Teqnow in samenwerking met de Federatie Metaalplaat (FDP) op 20 april bij Koninklijke Metaalunie in Nieuwegein de bijeenkomst ‘Nieuwe’ materialen.

Bij vrijwel alle industriële bedrijven is de materiaalkeuze verantwoordelijk voor meer dan 50% van de kosten (materiaal- en bewerkingskosten). Kennis op het gebied van materialen is dan ook noodzakelijk om de concurrentiepositie van een bedrijf te versterken, zowel bij con-

curreren op prijs als op toegevoegde waarde.

Het doel van de bijeenkomst ‘Nieuwe’ materialen is om kennis zowel te verbreden als te verdiepen. Insteek voor deze op de praktijk gerichte bijeenkomst is om de kansen te tonen die reeds in de handel beschikbare materialen nu of op korte termijn bieden. Exotische materialen die zich nog in de laboratoriumfase bevinden worden niet behandeld.

Tal van aspecten komen aan bod. Zo zal Wonnie van Beek, metaalkundig adviseur bij MCB Nederland, aangeven hoe je het juiste materiaal voor je toepassing kiest. Deze keuze heeft te maken met materiaaleigenschappen, bewerkingseigenschappen, beschikbaarheid van het materiaal en de kosten voor zowel het materi-

aal als de bewerkingen. Jan Zuidema, programmamanager bij M2I behandelt de materiaalontwikkelingen die voor het Nederlandse bedrijfsleven in de nabije toekomst (< 5 á 10 jaar) van belang gaan worden. Verder komen aanbod hoogsterkte staal, composieten (wat zijn dat en welke productietechnieken horen daarbij), aluminium en RVS. De doelgroepen van deze bijeenkomst zijn engineers die in een ontwerp een materiaalkeuze moeten maken en productiemedewerkers die bepaalde materialen moeten (laten) bewerken.

Zie de website van Teqnow voor het volledige programma en aanmelden. www.teqnow.nl

5

Bekroond design De Hitec PowerPro 2700 heeft een iF Design award gewonnen. Dit is een wereldwijd erkende designprijs. Industrieel ontwerpbureau IDpartners was verantwoordelijk voor het design van deze machine voor Hitec Power Protection in Almelo.

De PowerPro 2700 is 8 meter lang en weegt 26 ton. Dat klinkt indrukwekkend, maar het ups-systeem is toch 17 procent kleiner dan zijn voorganger. Desondanks levert het nieuwe aggregaat betere prestaties. Het is voor het eerst dat Hitec een industrieel vormgever heeft ingeschakeld voor een product, omdat het bedrijf merkt dat klanten hogere eisen dan voorheen stellen aan vormgeving. De industriële vormgeving en de machinebehuizing geven het apparaat een strakke uitstraling. Er zijn meters ledverlichting in de nieuwe ups verwerkt. Deze vormt een soort hartslag en laat aan de buitenkant zien wat de ups doet zodra hij in bedrijf is.

IDpartners is de nieuwe naam van Stevens idé partners. Het Enschedese ontwerpbureau heeft de naam gewijzigd omdat het steeds meer

De industriële vormgeving en de machinebehuizing geven de Hitec PowerPro 2700 een strakke uitstraling.

internationaal opereert, zoals in Duitsland, Zwitserland en Angelsaksische landen. Daarom was een kortere en duidelijke naam gewenst.

Daarnaast sluit de nieuwe naam beter aan op IDpartners’ ontwikkelfirma voor machinebehuizingen IDkon (tachtig medewerkers in Duitsland en twaalf in Nederland). www.idpartners.nl

Lantek vaart wel bij digitalisering Softwareproducent Lantek verwacht in 2017 een omzetgroei van 19%. Deze verhoging zal vooral te merken zijn in de Europese en Noord-Europese markt, waar vorig jaar ook reeds een belangrijke stijging werd geboekt.

Lantek, leverancier van CAD/CAM/MES/ERP softwareoplossingen voor bedrijven die plaatstaal, buizen en balken met snijd- en stanstechnologie produceren, profiteert vooral van de toenemende digitalisering. Het Spaanse bedrijf verwacht veel van de softwareoplossingen die klanten nodig hebben om uit te groeien tot digitale ondernemingen in de metaalsector en de principes van Industrie 4.0 en geavanceerde productie te omarmen. Europa blijft de markt waar het bedrijf de meeste groei verwacht, vooral dan in landen zoals Spanje, Duitsland, Frankrijk en het Ver-

enigd Koninkrijk. Een ander land waar een belangrijke omzetstijging verwacht wordt, is de Verenigde Staten.

Wat betreft de verschillende productlijnen van het bedrijf, is vooral de consolidatie en de groei van Lantek Factory belangrijk, want dit is een afdeling die nauw betrokken is bij het belangrijke groeisegment Industrie 4.0.

Tijdens de International Meeting 2017, die eerder dit jaar in het hoofdkantoor plaatsvond, heeft Lantek haar groeistrategie en ook de belangrijkste nieuwigheden voor dit boekjaar bevestigd. “We verwachten ook een belangrijke groei in de onderhoudservices en een consolidatie en stijging in grote projecten, zoals de reeds bestaande projecten met wereldwijd bekende merken zoals John Deere of Salzgitter.”, aldus Alberto Martínez, CEO van Lantek. www.lanteksms.com

Iteq krijgt ruimte voor smart manufacturing Toeleverancier Iteq gaat verhuizen van Amersfoort naar Nijkerk. Daar is op het nieuwe bedrijventerrein langs de A28 een nieuw bedrijfspand in aanbouw.

De nieuwbouw is nodig om de groeiambities te realiseren. Het doel is een verdubbeling van de omzet in de komende 5 jaar voor de gehele Iteq groep. Dat wil men realiseren met een personeelsgroei van 20 tot 30%. De bedrijfsleiding noemt dat ambitieus, maar wel realistisch.

In het nieuwe bedrijfspand langs de A28 in Nijkerk wil Iteq de omzet de komende 5 jaar verdubbelen.

6

“We zien een toename van contract manufacturing. Steeds meer orders op afroep en steeds kleinere productiebadges. Daar is meer ruimte voor nodig. Wij hebben nu al klanten die 5 dagen per week geleverd krijgen, dat was een paar jaar geleden nog gemiddeld 1 keer in de veertien dagen.”

In Nijkerk zal ook worden geïnvesteerd in nieuwe technieken, nog dit jaar in 5-assig frezen. Verder staan laserlassen, buislaseren en 3D metaalprinten hoog op het verlanglijstje. Daarbij zullen systemen intelligenter worden en gaat ICT een steeds belangrijkere rol spelen.

Volgens Maarten Huurdeman, initiatiefnemer van een interne werkgroep die smart manufacturing bij Iteq implementeert, staat er met de aanstaande verhuizing naar de nieuwbouw heel wat te gebeuren.

Hij geeft advies over de aan te schaffen machines, welke software moet worden gebruikt, et cetera. “De verhuizing is voor ons een mooie gelegenheid om processen nog beter te stroomlijnen. Ons ERP-systeem zal leidend worden: geen bonnetjes meer, geen papierwinkel, maar een volledige digitale aansturing van orderintake tot en met orderuitlevering. Dát is waar we naar toe willen.” www.iteq.nl

Euroblech in 2018 een dag korter De exposanten die afgelopen najaar meededen aan de Euroblech in Hannover, beoordelen de economische situatie in de plaatbewerkende industrie als veel beter dan 2 jaar geleden. Dat blijkt uit een evaluatie van het evenement, die de beursorganisatie eind februari heeft vrijgegeven.

In deze evaluatie noemt bijna 70 procent van de Duitse exposanten en 40 procent van de buitenlandse exposanten de economische situatie positief. Dat is respectievelijk 6 en 5 procent meer dan bij de vorige Euroblech.

Nog wat cijfers uit de evaluatie: de innovatieve sfeer in de plaatwerksector (het belangrijkste thema op de beurs was de algemene trend

In 2018 kan de Euroblech niet meer op zaterdag worden bezocht.

van digitalisering/automatisering van productieprocessen) leidde tot 2 procent meer bezoekers. 60.636 bezoekers uit 102 landen passeerden de toegangspoortjes. Er was een duidelijke groei van bezoekers uit EU-landen andere dan Duitsland (+11%) en uit Azië (+46%). Uit de Amerikaanse landen daarentegen kwam een kwart minder bezoekers. Italië heroverde zijn derde plaats qua bezoekersaantallen, achter Duitsland en Nederland.

Een grote meerderheid van de bezoekers (84 procent) was beslissingsbevoegd. Bijna de helft (45 procent) van alle bezoekers kwam naar Hannover met concrete investeringsplannen. Het percentage bezoekers met de intentie te kopen van buiten Duitsland lag zelfs nog wat hoger: 57 procent.

Drie kwart van de 1505 exposanten (uit 41 landen) heeft al bevestigd dat zij ook de volgende Euroblech in 2018 weer van de partij zullen zijn. Eveneens driekwart van de exposanten en ook van de bezoekers gaf aan dat de beurs wat hen betreft voortaan wel van dinsdag tot en met vrijdag mag duren en dat de zaterdag er af kan. Beursorganisator Mack Brooks Exhibitions neemt deze wens over: de 25e Euroblech heeft plaats van dinsdag 23 oktober tot en met vrijdag 26 oktober 2018. www.euroblech.com

AGENDA 22 - 24 maart

MTMS Machineering Vakbeurs voor productietechniek Brussels Expo, Brussel www.mtms.eu

28 - 30 maart

Technologiedagen Twente Evenement voor plaatbewerking Voortman Experience Center, Rijssen www.voortman.net

4 – 7 april

Intech Huisshow Trumpf Trumpf, Ditzingen (D) www.intech.trumpf.com

6 april

Laserevent17 Innovatieve laserbewerkingen in plaat Techniekhuys, Veldhoven www.laser-event.nl

10 en 11 mei

Eurofinish Vakbeurs voor oppervlaktebehandeling Brabanthal, Leuven (B) www.eurofinish.be

11 en 12 mei

Open dag Rösler Benelux Leerrijke dag over oppervlakteen metaalbewerking Rösler, Oss www.rosler.nl

Blechexpo op recordkoers

25 – 29 september

Wie dit jaar een internationale vakbeurs op het gebied naar plaatbewerking wil bezoeken, kan daarvoor terecht in Stuttgart. Daar wordt van 7 tot en met 10 november de Blechexpo gehouden, net als de voorgaande jaren weer samen met de Schweisstec, internationale vakbeurs voor verbindingstechniek.

10 en 11 oktober

Bij het beurscomplex van Stuttgart wordt tegen die tijd de laatste hand gelegd aan de bouw van een nieuwe hal. Met deze tiende hal, die begin 2018 in gebruik wordt genomen, gaat het beschikbare vloeroppervlak van 105.200 naar 120.000 vierkante meter. Daarmee kan ook de Blechexpo verder groeien. En dat is nodig ook, want volgens beursorganisator Schall wijst alles er op dat de Blechexpo van dit jaar het recordresultaat van 2015 zal overtreffen.

Dat komt vooral door de vaste exposanten, die hun stands duidelijk vergroten ten opzichte

van de vorige keer.

Net als afgelopen najaar op de Euroblech in Hannover, zal ook op de Blechexpo in Stuttgart de digitalisering/automatisering van het productieproces centraal staan. www.blechexpo-messe.de

GPI naar Oostenrijk De studiereis van de Groep Plaatverwerkende Industrie van brancheorganisatie NEVAT gaat dit jaar naar Oostenrijk. Deze reis wordt begin oktober gemaakt. Het voltallige GPI bestuur (Corne van Opdorp, Bart Spackler, Jellard Koers, Ronald Koot, Geert Bloemhof en Hermen Bos) gaat mee. Bystronic zal tijdens de studiereis als host fungeren. www.nevat.nl

Schweissen & Schneiden Vakbeurs voor verbindingsen scheidingstechniek Messe Düsseldorf www.schweissen-schneiden.com

Metaal 2017 Kennis- en netwerkevenement voor de metaalbewerkende industrie Koningshof, Veldhoven www.metaal2017.nl

31 oktober - 2 november METAVAK Vakbeurs voor de metaalbranche Evenementenhal Gorinchem www.evenementenhal.nl

7-10 november

Blechexpo Vakbeurs voor plaatbewerking Messe Stuttgart www.blechexpo-messe.de

7

De Cromvoirtse sorteert tientallen orders tegelijk automatisch op klantniveau uit Vijf jaar nadat Ronnie van den Hurk en Janwillem Verschuuren van De Cromvoirtse zijn begonnen met de inrichting van hun plaatwerkfabriek van de toekomst, hebben ze daarin opnieuw een grote stap gemaakt. Sinds enkele maanden functioneert het Astes4Sort uitsorteersysteem voor gesneden plaatuitslagen. “We kunnen nu veel orders tegelijk geautomatiseerd op klantniveau uitsorteren.”

Toen Ronnie van den Hurk voor het eerst kennis maakte met Astes4Sort van de Zwitserse producent Astes4, was hij direct onder de indruk. Hij zag hoe het systeem moeiteloos een scala aan uitslagen uitsorteerde: van licht en klein tot zwaar en groot. Precies de variatie die bij De Cromvoirtse in Oisterwijk ook van de lasersnijmachines komt.

Maar hij had ook zijn bedenkingen: “We dachten eigenlijk dat we dit systeem voor kleine series – toch ons soort werk - niet werkend zouden krijgen.”

Passende configuratie Toch namen ze contact op met Astes4 en gingen er mee aan de slag.

Want Van den Hurk en Verschuuren zijn vastbesloten op weg naar een manloos productieproces in hun fabriek. Ze automatiseren alles wat er geautomatiseerd kan worden omdat arbeid steeds duurder wordt en er steeds minder vakmensen beschikbaar zijn. “Het automatisch uitsorteren van uitslagen is een grote stap in dat proces. We zijn met Astes4 tot een configuratie gekomen die bij ons past en die helemaal is geïntegreerd in ons systeem. Het is een mooie vervolgstap, waar we echt aan toe waren. Stap voor stap komen we steeds dichter bij ons manloze productieproces dat 24 uur per dag, 7 dagen in de week draait.”

Maximale flexibiliteit De plaatwerkfabriek van de toekomst ging vijf jaar geleden van start met twee vlakbedlasersnijmachines gekoppeld aan een Kasto magazijnsysteem met 930 palletplaatsen en een robotgestuurde wagen, die de platen pakt, plaatst en weer weglegt. Het geautomatiseerde restplaatbeheer zorgde van meet af aan voor een grote flexibiliteit van het systeem, dat inmiddels is uitgebreid met een derde vlakbedlaser (een 6 kW fiberlaser van Bystronic) en nog een Kasto magazijn met nog eens 80 palletplaatsen. Dit is een apart magazijn dat middels een brug is verbonden met het andere magazijn. Beide magazijnen zijn uitgerust met een regal bedienapparaat (de manloze heftruck of robot die de cassettes op de juiste plaats brengt) zodat ze zelfstandig kunnen functioneren. Ook hiermee is weer gekozen voor maximale flexibiliteit. Doordat beide magazijnen met elkaar zijn verbonden door een brug zijn alle ruim 1000 palletplaatsen vlot bereikbaar voor de drie lasersnijmachines en het uitsorteersysteem.

In één keer programmeren Dat uitsorteersysteem Astes4Sort is pal achter de nieuwe fiberlaser en het nieuwe magazijn geplaatst. Het goed functioneren van dit systeem is een samenspel met verschillende partners. Wicam zorgt voor het optimaal nesten en de koppeling naar Astes4Sort, Astes4 voor de koppeling naar de Kasto magazijnen en de Bystronic lasers.

En dan is er ook nog de communicatie met de ERP software van Ridder, bijvoorbeeld voor het terugkoppelen van de machinetijden.

Een groot pluspunt van het hele systeem is dat het efficiënt kan worden geprogrammeerd: met het programmeren van het snijplan volgen in één keer alle bewegingen van de laser, het magazijn en het uitsorteersysteem automatisch daarna.

Het uitsorteersysteem is op maat geconfigureerd voor De Cromvoirtse. Het kunnen wisselen van de snijbedden was een eerste vereiste. “We snijden al 15 jaar RVS op RVS bedden en staal op stalen

Bijzonder jaar

Links het uitgebreide programma tools. Rechts de bakken waarin het RVS en staal schroot automatisch wordt gedeponeerd.

8

Het is een bijzonder jaar voor De Cromvoirtse. Niet alleen is met het Astes4Sort uitsorteersysteem weer een stap gemaakt, het bedrijf is ook kampioen van het district Zuid-Oost geworden voor de Metaalunie Smart Manufacturing Award. De landelijke winnaar wordt bekend op 23 maart tijdens het Smart Manufacturing Congres in Nieuwegein.

Daarnaast bestaat De Cromvoirtse dit jaar 35 jaar. Dit lustrum zal worden gevierd met een dag voor relaties op 19 mei en aansluitend een open huis op 20 mei.

Ronnie van den Hurk en Janwillem Verschuuren hebben met het Astes4Sort uitsorteersysteem een grote stap gezet in hun plaatwerkfabriek van de toekomst.

bedden en dat moest absoluut zo blijven”, aldus Verschuuren. Schroot wordt automatisch afgenomen van de bedden en automatisch in twee bakken gedeponeerd: één voor RVS en één voor staal. Ook is er een automatische tool voor het schoonvegen van de bedden. Daarnaast is er natuurlijk een uitgebreid programma aan tools voor het uitnemen van uitslagen in alle soorten en maten.

Er zijn wel zeven à acht verschillende types tools, met magneten en vacuüm noppen. De tools worden bevestigd op vier armen, die individueel of met meerdere tegelijk zowel grote als kleine producten uit de plaat kunnen liften. Een laserkop zoekt vooraf naar referentiepunten op de gesneden plaat, zodat de delen foutloos op de pallets of in de boxen worden gelegd aan de voorzijde van het systeem.

Astes4Sort kan standaard de uitslagen labelen. Maar daarbij is het wel alles of niks, terwijl De Cromvoirtse alleen het bovenste product van een stapel uitslagen gelabeld wil hebben. Hiervoor ontwikkelt Astes4 nog een oplossing.

Dertig klantorders tegelijk “Met dit systeem kunnen we vanuit één snijplan naar circa dertig verschillende aflegplaatsen (dus dertig verschillende klantorders) automatisch uitsorteren”, aldus Van

den Hurk. “Dat is uniek. “We kunnen oneindig uitsorteren op kleine pallets of in boxen; wat we maar willen en allemaal tegelijk.”

Hij tekent daarbij wel aan dat het sorteren ook een leerproces is voor de programmeurs en de operators. “Het begin is er. Risicovolle producten nemen we nog manu-

eel uit, maar het streven is alles manloos te doen. We leggen de lat steeds hoger.”

Ondertussen zijn Van den Hurk en Verschuuren ook al bezig met de volgende stap. De uitgesorteerde plaatuitslagen verdwijnen niet alleen in het magazijn, maar gaan ook voor

Het specifiek voor de Cromvoirtse geconfigureerde uitsorteersysteem is pal achter de fiberlaser en het nieuwe magazijn geplaatst.

9

Software, Onderdelen & Gereedschappen

+31(0)10-8209550

www.widenhorn.nl

Leverancier Nederland

BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE LASERSNIJMACHINES

Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007

Lissmac SBM-L1000 Nieuw

MACHINES UIT VOORRAAD LEVERBAAR

Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00 Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail info@bruma.nl

WWW.TOPFINISH.EU

VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING

Een van onze mogelijkheden is het lasersnijden en ponsnibbelen (of combi-) van industriële producten.

Ook kunnen wij voor u:

CNC-Kanten lassen/ Assembleren 10 Lasersnijden_def.indd

1

14-10-2009 10:37:50

Voorbeelden van Smart Industry verdere bewerking naar de kantbanken. Ook dat moet een geautomatiseerd proces worden. De Cromvoirtse is bezig hiervoor een karrensysteem met laden te ontwikkelen. Deze karren gaan in eerste instantie handmatig naar de kantbanken, maar op den duur zal dat met AGV’s (automated guided vehicles) gebeuren.

Vervolgens moeten de kantbanken daar dan weer op aansluiten. De Cromvoirtse heeft net geïnvesteerd in een LVD Toolcell met automatische gereedschappenwissel (4 meter, 220 ton met alle gereedschappen). Deze zal manueel worden bediend, maar is al voorbereid op een robot. Verschuuren ziet het plaatje al voor zich: een AGV brengt de uitslagen naar de kantbank. Daar pakt de robot (of cobot) ze op en laat ze buigen. “Zulke systemen bestaan al wel – Bystronic demonstreerde zo’n lijn op de Euroblech – maar nog niet voor enkel stuks.”

De aansturing van het hele productieproces geschiedt door ingenieuze softwaresyste-

De ontwikkelingen die De Cromvoirtse toepast zijn voorbeelden van Smart Industry. Ronnie van den Hurk en Janwillem Verschuuren volgen alle ontwikkelingen om de Nederlandse maakindustrie slimmer te maken op de voet en zijn met De Cromvoirtse zelf onderdeel van het Fieldlab Flexible Manufacturing.

Janwillem Verschuuren is daar heel enthousiast over, al moet het echte werk in dit fieldlab nog op gang komen. “Waar het onderhouden van je netwerk vroeger alleen maar tijd kostte, daar verdien je het hier nu dubbel en dwars terug doordat je de juiste kennis opdoet. Het Fieldlab heeft voor ons deuren geopend naar universiteiten, hoogleraren, TNO en collega industriële bedrijven met dezelfde uitdagingen als wij. Het reduceren van omsteltijden en programmeertijden is zo’n gezamenlijke uitdaging, waarbij TNO ons wil helpen. Het fieldlab gaat ons bijvoorbeeld zeker helpen bij het verder automatiseren van het kantproces voor kleine series.”

men. Klanten kunnen via het webportaal van De Cromvoirtse hun orders ingeven. Ook hier zijn volop ontwikkelingen. Verschuuren: “We koppelen ons webportaal steeds meer direct met de klanten. We zijn nu een systeem aan het bouwen waarbij de klant in zijn eigen omgeving de orders genereert. Met één druk op de knop heeft hij die in ons systeem zitten, daar hoeft hij niks voor te doen.”

Waar dit eindigt? Van den Hurk en Verschuuren weten het niet, maar de sky is the limit wat hun betreft. “Er kan al zoveel en de ont-

wikkelingen gaan zo snel. Je kunt een fiberlaser al vanaf je telefoon besturen. Alles wordt heel erg toegankelijk en overal in de keten zijn partijen bezig flow te organiseren. Voor de klant betekent dat uiteindelijk een snelle beschikbaarheid van enkelstuks gesneden en gekante halfabricaten voor de prijs van een serie. Dat is waar we steeds meer naar toe gaan.” www.cromvoirtse.nl

Doordat beide magazijnen met elkaar zijn verbonden door een brug zijn alle ruim 1000 palletplaatsen vlot bereikbaar voor de drie lasersnijmachines en het uitsorteersysteem.

11

LAC in de lift Sinds het LAC in het voorjaar van 2014 als zelfstandige stichting een samenwerkingsverband is aangegaan met het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL), maakt de organisatie een stevige groei door. In 2015 groeide de omzet met liefst 154 procent en vorig jaar wederom met 23 procent. De organisatie is dan ook uitgebreid met twee engineers en wil zich nu door ontwikkelen naar een landelijk niveau.

Gevestigd op de Universiteit Twente in Enschede, waar gebruik kan worden gemaakt van het robot/laser applicatie lab, is het LAC veelal actief in het oosten van het land. LAC-directeur Ard Hofmeijer is echter in gesprek met mogelijke partners in het Noorden en Zuid-Holland voor een uitbreiding van het werkgebied. Koninklijke Metaalunie speelt daarbij een rol. Metaalunie-voorzitter Fried Kaanen is ook voorzitter van het bestuur van het LAC. “Slim en efficiënt produceren is essentieel voor de toekomst van de maakindustrie in Nederland”, zo zei hij onlangs op de LAC Relatiedag. “De maakindustrie moet doorbraken creëren en robotlassen is een techniek die we daarbij nodig hebben.”

Lasoptimalisatie in Nederland Ard Hofmeijer kon op de relatiedag een positief verhaal afsteken.

“Dankzij onze opdrachtgevers hebben we goed werk en groeien we.

Zo kunnen we werken aan lasoptimalisatie in Nederland.”

Het LAC is op diverse fronten actief. Ooit gestart als laserspecialist (LAC staat voor Laser Applicatie Centrum), ligt het accent nu veel meer op robotlassen, waarbij laserlassen zeker een belangrijk aandachtspunt is. De medewerkers van LAC doen onderzoek en ontwikkeling, adviseren en geven cursussen. Ze helpen bedrijven bij vraagstukken omtrent lasautomatisering, zoals proces- en technologiekeuze, technische mogelijkheden en verdienmodellen. En kunnen onder-

Het LAC voerde een technische en economische haalbaarheidsstudie uit naar de nieuwe lasstraat die klimmateriaalfabrikant Altrex vorig jaar in gebruik heeft genomen.

12

Een in het oog springend project waaraan het LAC heeft meegewerkt is de gelaste aluminium fiets Mokumono.

steuning bieden bij laserlassen en lasercladden.

Lasrobotprogrammeurs Daarmee zijn mooie resultaten geboekt. “We hebben al legio lasrobotprogrammeurs opgeleid”, aldus Ard Hofmeijer. “We willen nog dit jaar beginnen met het opleiden van docenten als lasrobotprogrammeur.”

Ook zijn meerdere bedrijven ondersteund. Voor Altrex, de klimmateriaalfabrikant in Zwolle is een technische en economische haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar vervanging van 13 oude robotinstallaties. Dat heeft geresulteerd in de ingebruikname vorig jaar van Europa’s meest innovatieve lasstraat. De uiteindelijke opstelling kent slechts 5 robots, die verdeeld over 15 werkstations in een 75 meter lange lasstraat hun werkzaamheden uitvoeren. Door deze investering kunnen de werkzaamheden sneller, efficiënter én in Nederland worden uitgevoerd.

In het oog springende projecten zijn ook de gelaste aluminium fiets Mokumono, ooit gestart als afstudeerproject van Bob Schiller aan de Design Academy Eindhoven, en de lasergelaste schaats voor schaatsenfabrikant Viking, waar nu diverse toppers op rijden. De wens van Viking was om met behulp van laser een schaats te fabriceren om een nog stijver product aan de topsporter te kunnen aanbieden. LAC heeft Viking geholpen bij het lasmalontwerp, de realisatie van de eerste prototypes en de nulserie.

Met Strukton Rail wordt gewerkt aan een laserhybride lasmethode om rails aan elkaar te lassen. Dat gebeurt nu nog voornamelijk handmatig met thermietlassen, een proces dat al in de 19e eeuw werd toegepast, bij het aanleggen en repareren van spoor. Echter vanuit oogpunt van efficiency (10.000 lassen per jaar) wilde Strukton graag inzicht in andere verbindingstechnieken, waarbij men uiteindelijk op laserhybride is uitgekomen. Dit leent zich bij uitstek voor het lassen van dikke materialen. Strukton verwacht eind dit jaar een las van onder tot boven te kunnen lassen met een robot.

Deelnemers aan de LAC Relatiedag laten zich informeren in het robot/laser applicatie lab op de Universiteit Twente.

Smart Welding Factory Verder is het LAC intensief betrokken bij WAAM (Wire Arc Additive Manufacturing).

Dit is een lasproces waarmee 3D modellen met lasrobots in diverse materiaalsoorten ‘geprint’ kunnen worden. En uiteraard heeft

het LAC aan de wieg gestaan van het fieldlab Smart Welding Factory (SWF). Hierin werken meerdere bedrijven samen aan het doel kostenefficiënt enkelstuks productie in Nederland mogelijk te maken. Binnen het SWF is men op zeven verschillende merken robot-

lasinstallaties bezig met het offline programmeren van kleine series (zie ook het artikel over Aebi Schmidt op de volgende pagina’s). www.lac-online.nl

‘Robotlassen overal even duur’ Smart Welding Factory partner Exerion in Ulft zet steeds meer in op robotlassen. “Want met robotlassen open je de wereld om lokaal de lastechniek in te zetten”, aldus Jos Willaert van Exerion. “Je kunt producten in Nederland ontwikkelen en deze vervolgens waar ook ter wereld laten maken.”

Exerion is een onderdeel van de ACM groep met locaties in Tsjechië, Maleisië en China. Alle vier bedrijven lassen hoogwaardige frames, maar in Ulft wordt ook het design en de engineering gedaan; Exerion ontwerpt allerlei lassamenstellingen voor andere locaties. “Het meeste wat we doen is hechtlassen”, aldus Willaert, “in een low volume high mix met dus veel wisselingen. Onze maldragers zijn universeel en we proberen steeds meer malarm te lassen om investeringsdrempels voor de klant te voorkomen.”

Veelal is de ACM groep single source leverancier voor haar klanten, voornamelijk grote OEM’ers. “Qua aantallen is alles wat we voor hen maken ongeveer verdubbeld ten opzichte van een jaar of twee geleden”, aldus Willaert.

De groep last momenteel 75 verschillende frames. Dat komt neer op

7500 parts en 3.500.000 lassen. Een order is bijvoorbeeld 300 gelaste frames voor medische analyse machines met 1217 laspunten per unit. Of een highvolume digitale printer; 350 per jaar met 922 laspunten per frame. Dat gaat allemaal met robots en daarnaast wordt er ook nog eens 20.000 uur handmatig gelast in Tsjechië. “Maar we lassen steeds meer op robots.”

De keuze valt op de robot wanneer het kan qua techniek, kosten, doorlooptijd, kwaliteit en personeel. Binnen de ACM groep wordt gekeken naar de laskosten per land. En wat blijkt dan? “Als je kijkt naar de kosten per las, dan maakt het bij robotlassen niet uit waar op de wereld je dat doet. Bij handmatig lassen daarentegen zijn er verschillen. Met de hand lassen in Nederland (het duurst) is beduidend duurder dan in Tsjechië (het goedkoopst).”

Ook kwaliteitsaspecten en de doorlooptijd pakken ten gunste van de robot uit. De kwaliteit die de robot levert is overal goed en op de doorlooptijd valt fors te winnen door de inzet van een robot.”

De toekomstdromen van Exerion zitten vooral in de integratie met CADmodellen, volledig malloos lassen, offline programmeren, integratie met vision/ meten/controle en laserlassen. “We hebben nog een hele weg te gaan met het offline programmeren”, aldus Willaert.

13

Offline programmeren lasrobot voor kleine series gaat steeds beter Offline programmeren en kleine series vormen bij lasrobots nog geen gelukkig huwelijk. Maar Aebi Schmidt Nederland in Holten maakt wel vorderingen. Hoe? Door modulair te ontwerpen en deel-lasprogramma’s te maken voor verschillende componenten. Technisch directeur Fred Harbers wil uiteindelijk naar ‘one piece flow’ en ‘first time right’ in zijn lasproces. “Het is niet eenvoudig om dat te bereiken en we zijn er ook nog lang niet.

Om in voetbaltermen te spreken: we spelen nu op amateurniveau en willen naar de Champions League.”

Aebi Schmidt Nederland in Holten is onderdeel van de ASH Groep, die de ambitie heeft om in 2021 wereldmarkleider te zijn in producten en diensten voor het schoonhouden van de straat gedurende alle seizoenen. De vestiging in Holten is het oude Nido. Hier wordt strooiapparatuur ontwikkeld en geproduceerd om de winterse gladheid op straat te bestrijden.

Begin deze eeuw is Aebi Schmidt Nederland gestopt met lassen. De gedachte was – in navolging van de ontwikkelingen in de automotive – dat assembleren de toekomst was. Daarom werden de assemblageprocessen geoptimaliseerd volgens lean principes en werd het lassen uitbesteed.

Maar in 2010 heeft Aebi Schmidt het lasproces toch weer in huis gehaald. Het transport van de gelaste constructies (een hoop lucht) in

vrachtauto’s op diesel was uit milieu-oogpunt eigenlijk niet langer te verdedigen. En ook qua kostprijs en kwaliteit waren er goede argumenten om weer zelf te gaan lassen. Toen er een onderdelenmagazijn binnen de groep werd gecentraliseerd, kwam er ruimte vrij voor lasplekken en oppervlaktebehandeling. Aebi Schmidt begon met volledig handmatig lassen, maar had wel het voornemen om dat te gaan automatiseren.

Grote variatie aan onderdelen Voor de productie van de strooimachines koopt Aebi Schmidt lasergesneden en gezet materiaal in met plaatdiktes van 2 tot 8 mm. Dit (plaat)materiaal wordt in de hechtmal gezet, handmatig gehecht en daarna verplaatst richting lasplek, waar het wordt afgelast. Elke lasnaad wordt van binnen en van buiten gelast; in totaal zo’n 3000 componenten per jaar. Sinds 2013 beschikt Aebi Schmidt hiervoor over twee identieke lasrobotcellen, die allebei compleet zelfstandig kunnen opereren. Valt de ene uit, dan kan de productie toch doorgaan in de andere cel.

Er worden kleine series met een grote variatie aan onderdelen gelast.

Daarbij zijn de levertijden kort; de lasafdeling moet stipt op tijd leveren omdat er anders problemen ontstaan in het vervolg van het productieproces. Omdat er doorgaans grote bakken worden gelast uit dunne plaat, moet er bovendien worden gewerkt met nauwe toleranties. Dat vereist een grote discipline bij de hechter om een constante kwaliteit van gehechte producten bij de robot aan te bieden. Want waar je met handmatig lassen nog wel eens onnauwkeurigheden kunt herstellen, lukt dat met de robot niet.

Niet vier of vijf keer testen Aebi Schmidt werkt met een offline programmeersysteem van de leverancier van de lasrobots. Maar door de lage volumes is dat zeker niet optimaal. Fred Harbers: “Offline programmeren van een lasrobot werkt prima als je een paar keer kunt testen en daarna een grote serie last.

Maar met onze lage volumes kunnen we niet een lasprogramma schrijven en dat dan vier of vijf keer testen. Het offline programmeren bracht ons niet wat we hadden gehoopt. Het is niet zo dat je, zoals bij draaien en frezen, een CAD programma door een postprocessor haalt en dan een CAM programma hebt om te lassen.”

Elke lasnaad wordt op de lasrobots van Aebi Schmidt Nederland van binnen en van buiten gelast; in totaal zo’n 3000 componenten per jaar.

14

Bij zijn lasrobotleverancier vond Harbers in eerste instantie onvoldoende gehoor voor zijn probleem. Contacten met een collega-ondernemer leerden hem dat die tegen precies hetzelfde probleem aanliep. Ze bespraken dat met LAC-directeur Ard Hofmeijer en kwamen samen met hem tot de conclusie dat offline programmeren nog niet volledig passend is voor kleine series.

Daarmee werd de basis gelegd voor de Smart Welding Factory, een

De nieuwe generatie Nido Stratos 3 opzet-strooimachine. Door de componenten hiervan specifiek voor de lasrobot te ontwerpen, is het nabewerkings- en foutenpercentage met 50 procent afgenomen.

fieldlab voor robotlassen, met als doelstelling kostenefficiënt enkelstuks productie in Nederland mogelijk te maken. Maar ook met de opzet concurrentie te creëren voor de software van de lasrobotleveranciers, zodat ook zij zich gaan richten op de kleine series. Harbers: “In het eerste jaar van de Smart Welding Factory zijn we vooral bezig geweest met communiceren van onze behoeftes richting verschillende robotleveranciers. Met resultaat: we hebben bereikt dat zij met ons op reis willen om het offline programmeren van lasrobots ook voor kleine series geschikt te maken. We krijgen daarbij nu steun.”

Modulaire architectuur Aebi Schmidt zoekt de oplossing allereerst in een modulaire architectuur van haar producten. Strooimachines gaan terug naar de tekentafel om ze zo te herontwerpen dat ze geschikt zijn voor robotlassen. “Wij willen naar modulariteit, een programmagenerator creëren en dan de lastoortstijd verhogen”, zegt Harbers. De constructeurs werden aangemoedigd niet langer elk hoekje van elke onderbak net even anders te ontwerpen en de tussenschotten zoveel mogelijk dezelfde vorm te ge-

ven. Als stelregel geldt dat een gestandaardiseerde lasnaad belangrijker is dan de aanpassingen die daarvoor moeten worden gedaan aan het product.

Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Harbers: “De kennis over hoe er moet worden gelast zit bij de operator en de programmeur van de lasrobot, niet bij de engineer. Tussen hen moet je dus gesprekken op gang brengen. Dat mag je niet onderschatten. Het vergt bereidheid om te luisteren en dingen anders te doen. De engineer moet accepteren dat de kennis van de alledaagse praktijk een grote invloed heeft op zijn ontwerpen. Je moet je medewerkers tijd en ruimte geven, accepteren dat er fouten worden gemaakt en hen juist dan steunen.”

Deelprogramma’s Aebi Schmidt gaat niet uit van één lasprogramma, maar van een programma dat uit allemaal deelprogramma’s bestaat. “We maken per deelelement een programma en roepen dat een aantal keren op. Met hele kleine componenten zijn we al in staat om een CADprogramma eenvoudig om te zetten naar een CAM-programma. Op dit moment hebben we bijvoorbeeld nog 53 deelprogramma’s nodig

om de lasrobots te programmeren voor al onze vijftig varianten bovenbakken. Maar de ontwikkelingen zijn inmiddels al wel zover gevorderd, dat ik durf te zeggen dat we uiteindelijk met elf deelprogramma’s toe zullen kunnen.”

De resultaten van dit alles zijn heel bemoedigend. Bij enkele producten die specifiek voor de lasrobot zijn ontworpen, is het nabewerkings- en foutenpercentage sterk teruggelopen; bij de nieuwe generatie Schmidt Galeox strooimachine met 25 procent en bij de Nido Stratos 3 opzet-strooimachine zelf met 50 procent. Nabewerkingen zoals lasspatten bikken en slijpen zijn beduidend minder geworden doordat wij (kleine) constructiewijzigingen hebben gedaan”, zegt Harbers. “Zoals hechtposities vastleggen, het voorkomen van 'bakjesvorming' waarin de spatten blijven liggen en slijpoppervlaktes verminderen.”

Harbers besluit: “We hebben een begin gemaakt met het opbouwen van een bibliotheek met lasprogramma’s. Dat is een heel karwei.

Maar je doet het één keer en daarna reduceer je enorm op je lasprogramma’s.” www.aebi-schmidt.nl

15

Uw partner voor occasion lasersnijmachines

WEBER LASERSERVICE WEBER LASERSERVICE BV

‘t Veld 1 6666 MK Heteren - The Netherlands telefoon +31[0] 26 317 99 50 fax +31 [0] 26 317 99 51 www.weberlaserservice.nl info@weberlaserservice.nl

Officiële partner van:

Onderscheidend door service

SNEL EN EENVOUDIG EEN ONLINE OFFERTE AANVRAGEN VAN UW LASERSNIJWERK, GA DAN NAAR ONZE SITE

N -A I S O 3 8 3 4 2 C -89 2 RvA

2 53

23

E 00 24

E -A N 1 0 9 0 - 1 1 -89 o 2 NoB

00

16

24

LASERSNIJDEN CNC-ZAGEN CNC-(VLOEI)BOREN WALSEN KANTEN GLASPAREL-STRALEN (ROBOT)LASSEN ENGINEERING

1

LASERSNIJWERK.EU

IS

O 9001

GECERTIFICEERD LASSEN

FRAMEBOUW - PLAATWERK APPARATENBOUW - PIPING LICHT CONSTRUCTIEWERK MODULEBOUW

METAALBEDRIJF

BAAS BV BATEQ.NL

BAAS-METAAL.NL

Laser Event is terug Het Laser Event keert terug. Dit breed opgezette evenement vindt plaats op 6 april in het techniekHuys in Veldhoven. Het is een initiatief van Mikrocentrum, de Universiteit Twente en het LAC. Diverse instanties en personen hebben hun medewerking al toegezegd.

Mikrocentrum heeft in het recente verleden een aantal malen het Benelux Laser Event georganiseerd. Dat gebeurde in samenwerking met enkele Belgische partners in het Lasercentrum Vlaanderen in Mol, vlak over de grens bij Eindhoven. De Universiteit Twente en het LAC hielden in Enschede meerdere keren het Industrial Laser Event. Beide evenementen hebben de afgelopen jaren niet meer plaatsgevonden, maar nu hebben de organisatoren de handen ineengeslagen in het nieuwe Laser Event.

Tijdens het Laser Event worden alle betrokken partijen bij elkaar gebracht: laserfabrikanten, systeembouwers, periferie en toebehorenleveranciers, kennisinstituten, toeleveranciers en jobshops. Er is een expositie, maar de meeste aandacht gaat uit naar een programma met lezingen door tal van deskundigen. De plenaire lezingen laten zien hoe innovaties vanuit de fijnmechanica de lasertoepassingen in de plaatverwerkende industrie gaan beïnvloeden. In de parallelle sessies ligt de nadruk op lasertoepassingen in plaatwerk vanuit de dagelijkse praktijk.

Laserlassen Diverse lezingen hebben betrekking op het laserlassen. Piet Mosterd, director external affairs bij AWL-Techniek, behandelt automatiseringsconcepten voor de toepassing van laserlassen. Hij noemt het onbegrijpelijk dat laserlassen anno 2017 nog steeds geen alom toegepaste technologie in Nederland is. “Want laserlassen biedt, naast de mogelijkheid om grote volumes in korte tijd te produceren, ook de mogelijkheid om kleine serieproducties te produceren die nauwelijks tot geen nabewerking nodig hebben. De mogelijkheden zijn eindeloos.” Mosterd laat in zijn presentatie zien wat laserlassen allemaal kan betekenen in de praktijk en hoe deze systemen volledig geautomatiseerd zijn.

Gert-Jan van den Hazelkamp, directeur-eigenaar Inno-metaal/Inno-assembly behandelt vragen als: is zonder ontwerpaanpassing omzetten naar laserlassen haalbaar? Hoe kan ik in ontwerp slim rekening houden met vereiste nauwkeurigheid aan plaatwerk? Hoe hou ik de kosten van opspanmallen beperkt? Is laserlas-

Een laser-combikop voor snijden, lassen en additive manufacturing. (Foto: Fraunhofer ILT)

sen altijd goedkoper dan lassen?

Roel Doornebosch, directeur van machinebouwer Rodomach stelt centraal de vraag of sterkte en een cosmetisch mooie las bij laserlassen samengaan. De eisen die aan te lassen onderdelen worden gesteld worden steeds hoger. Zeker wanneer het onderdeel van RVS wordt gemaakt en er geen of nauwelijks een nabehandeling plaats vindt. Bij veel producten zoals bijvoorbeeld een designradiator moet de las sterk, lekdicht en cosmetisch mooi zijn. Deze eisen conflicteren vaak. Om de doelstellingen te halen worden de toleranties op halffabricaten steeds kleiner waardoor de kostprijs onevenredig stijgt. Doornebosch gaat in op de vraag wat de bijdrage is van een slim malconcept (om de halffabricaten op te spannen) en de machine in dit spanningsveld.

Er wordt veel gepraat over laserlassen, maar hoe ga je er nu mee aan de gang? Dat bespreekt Ard Hofmeijer, directeur van het Laser Applicatie Centrum (LAC) in zijn presentatie ‘design for laser’. Hij gaat in op de diverse laserlasprocessen, constructiemogelijkheden en applicaties. Er wordt aandacht geschonken aan zaken die van pas kan komen bij het ontwerp en de constructie van producten die met laserlassen gefabriceerd gaan worden. Niet alleen wordt er informatie gegeven over het productontwerp, maar bijvoorbeeld ook over de toepassingsgebieden, het ontwerp van lasmallen en opspanning.

Welke laser?

Maar ook diverse andere onderwerpen komen

aan bod. Arnold Gillner, directeur Fraunhofer Group Light and Surfaces, Fraunhofer-Institut für Lasertechnik ILT, geeft een overzicht van hoogvermogen fiberlasers, hoogvermogen ultrakorte gepulste lasers, innovatieve optische systemen voor hoge productiviteit, hoge kwaliteit snij- en lastechniek en picoseconde en femtoseconde lasers voor ultra nauwkeurig produceren. Armand Pruijmboom van Philips Photonics Systems bespreekt een nieuw type hoogvermogen lasersysteem voor verhitting in industriële processen. Ronald Verstraeten van Reith Laser gaat in op de vraag welke laser geschikt is voor welke toepassing. JanWillem Verschuuren van De Cromvoirtse bespreekt nut en noodzaak van een automatisch uitruimsysteem bij een lasersnijmachine, dat sinds kort bij De Cromvoirtse in bedrijf is. Anco Euser, directeur van Widenhorn bespreekt de mogelijkheden van portal automatisering van het productieproces. Hij zal betogen dat offline en online automatisering van het laserproces niet complex hoeft te zijn.

Laser-Café Het Laser Event wordt besloten met een Laser-Café. Onder leiding van dagvoorzitter GertWillem Römer bespreken onder meer Janwillem Verschuuren (De Cromvoirtse), Gert van Wakeren (Trumpf), Piet Mosterd (AWL-Techniek), Armand Pruijmboom (Philips Photonics Systems), Ard Hofmeijer (LAC) en Roel Doornebosch (Rodomach) de toekomst van laser. www.mikrocentrum.nl

17

ALL IN ONE THE ONLY ONE The SofTware

Prima Power biedt u een omvangrijk gamma aan producten en diensten voor plaatbewerking en laser snijden.

Een echte alles omvattende partner.

ALL IN ONE De enige die alle essentiĂŤle componenten van zijn producten zelf ontwikkeld: CNC sturing, automatisering, snijkop en zelfs onze eigen fiber laser bron.

THE ONLY ONE

The PUNCh

The BeND

The CoMBI

The LaSer

The SYSTeM

Prima Power Benelux Leenstraat 5 - B-9810 Nazareth (BelgiĂŤ) t: +32 9 382 90 30 - info.benelux@primapower.com

primapower.com

Laura Metaal wordt de krachtigste decoiler van Europa De markt vraagt steeds grotere plaatdiktes en vooral staal met een hogere rekgrens (hoogsterkte staal). Laura Metaal speelt hier op in met de modernisering van een van de decoillijnen in haar Staalcenter in Maastricht. Het staalverwerkingsbedrijf beschikt binnenkort over de krachtigste decoil-faciliteit in Europa, waarmee het al voorsorteert op het beschikbaar komen van bandstaal met een dikte van 25 mm in S700MC en 16 mm slijtvast met een vloeigrens van 1.100 N/mm2.

Momenteel zijn er ontwikkelingen gaande naar steeds sterker en dikker staal. “Er is zodoende ook de vraag om deze kwaliteiten te kunnen decoilen”, zegt commercieel directeur Pieter Haumann van Laura Metaal.

“Want de markt wil steeds vaker 25 mm dik tot 2 meter breed materiaal in bandstaal in plaats van kwarto platen. Dat bandstaal moet op een rol gewikkeld kunnen worden en vervolgens ook weer afgewikkeld worden om er platen van te knippen. Daar investeren wij nu in. We konden al 25 mm dik staal met een vloeigrens tot 430 N/mm2 aan, daarboven was dat moeilijk. Straks kunnen we deze 25 mm tot een vloeigrens van 550 N/ mm2 richten en knippen.”

Richtmachines vervangen Laura Metaal investeert maar liefst 5 miljoen euro. Hiermee wordt een van de twee grote decoillijnen in Maastricht volledig gemoderniseerd. Twee richtmachines in deze lijn worden vervangen door nieuwe sterkere richtmachines van de Italiaanse machinebouwer Fimi. Na een jaar van voorbereidingen is deze operatie nu in volle gang. In de altijd rustige Kerstperiode is betreffende machine twee weken stop gelegd om de oude richtmachines tijdelijk te verplaatsen om de nieuwe funderingen te storten voor de nieuwe grotere richtmachines.

Fimi levert en installeert de nieuwe richtmachines in drie weken rond Pasen. Laura Metaal verwacht de gemoderniseerde lijn begin mei te kunnen opstarten en dan te gaan proefdraaien.

Fimi heeft ook een eigen elektronicabedrijf dat zorgt voor de nodige softwarematige

Een van de twee grote decoillijnen wordt volledig gemoderniseerd. Twee richtmachines in deze lijn worden vervangen door nieuwe sterkere richtmachines.

aanpassingen. “Dat moet wel”, aldus Haumann. “Het decoilen is een nauwkeurig samenspel tussen software en configuratie van de machine, waarbij zaken als de roldiameter en de aftand tussen de rollen nauwkeurig luisteren. Daar heb je gewoon andere software voor nodig.”

Uniek in Europa Op de nieuwe lijn kan Laura Metaal vanaf mei bij platen van 25 mm dikte een S700-kwaliteit verwerken, waar voorheen de rekgrens beperkt was tot een S355-kwaliteit. Ook kunnen slijtvaste staalsoorten (tot 16 mm dikte) met een rekgrens van 1100 MPa worden verwerkt. Het kunnen verwerken van deze combinaties van plaatdikte en rekgrens is uniek in Europa. Laura Metaal verwacht met de nieuwe machines dan ook klanten in een straal van 1000 kilometer te gaan bedienen.

Lichtere constructies Vanuit de markt is er een grote behoefte aan hoogsterktestaal. Pieter Haumann vertelt: “Hoe sterker je staal kunt maken, hoe minder staal nodig is om een bepaalde constructie te maken. Dat zorgt voor lichtere constructies. In bijvoorbeeld vrachtwagens vertaalt dit zich naar een lager brandstofverbruik wat

gunstig is om de CO2-uitstoot te verlagen.

Ook kan er in een lichtere wagen meer geladen worden, waardoor er minder ritten nodig zijn. We vinden het belangrijk om te blijven innoveren en investeren om zo onze bijdrage te leveren aan de wereld om ons heen.”

Schoon oppervlak Een ander voordeel van de investering is dat hiermee gegarandeerd is dat het oppervlak van de staalplaten altijd mooi en glad blijft.

Zelfs vochtige coils kunnen direct verwerkt worden zonder risico van aantasting van het oppervlak. Daarnaast kan Laura Metaal met de nieuwe installatie het overgrote deel van de platen kantscharen, beitsen en voorzien van een zeer precieze beschermende olielaag.

Door de miljoeneninvestering kan Laura Metaal flexibeler opereren. Haumann: “We leveren elk gewenst volume en passen de levertijd aan op de wensen van onze klant. Wat, wanneer en hoe onze klant het wil: dat is ons uitgangspunt. We zeggen nooit ‘nee’. Met de nieuwe installatie breiden we onze range aan formaten en rekgrenzen uit en kunnen we onze klanten nog beter bedienen.” www.laurametaal.nl

19

Spatzuiver buigen Raymond Woolderink was altijd van mening dat zijn bedrijf Woolderink Metal Products (WMP) qua nauwkeurigheid en het in één keer goed buigen van uitslagen een voorsprong had op zijn concurrenten. “Maar we zijn ingehaald door LVD”, moet hij bekennen. Daarom heeft WMP geïnvesteerd in de modernisering van de kantperscapaciteit: LVD heeft met drie kantpersen en de bijpassende software een complete buigoplossing geleverd, die naadloos in de geautomatiseerde WMP-organisatie past.

Kwalitatief hoogwaardig buigen geniet topprioriteit bij WMP in Almelo. Het nauwkeurig opmeten van de binnenstraal en het bepalen van de k-factor gebeurde altijd heel secuur. Dat kostte veel tijd, maar leverde wel sublieme resultaten op. Voor Raymond Woolderink is dat vanzelfsprekend: “Eigenlijk is het ongelooflijk dat de plaatwerksector nog altijd accepteert dat er bij het buigen van uitslagen van alles mis gaat en dat de lasser zo veel moet corrigeren. We hebben wel eens een project voor food industrie uitgevoerd met een klant. Daaruit bleek dat hij 40 procent kon besparen op de laskosten en 60 procent op slijpkosten als hij met perfect gebogen uitslagen zou werken.

Hij kon zijn producten in de helft van de tijd in elkaar zetten.”

Gek van de ontwerpverschillen WMP (18 medewerkers) ontwikkelt en maakt van oudsher veel producten voor de afvalverwerking en produceert ook complete machinebeplatingen voor machinebouwers. Woolderink kan diverse fraai

De ergonomische Dyna press kantpers (40 ton, 1,5 meter).

vormgegeven afvalbakken laten zien, die in één keer goed, uit één stuk zijn gebogen, en waarop geen naad zichtbaar is. Maar die afvalbakken zijn zo langzamerhand allemaal enkelstuks producten. En de variaties op in principe dezelfde producten zijn groot. Een rond klepje kan bij een volgend exemplaar zomaar ineens een vierkant klepje zijn. “Je wordt wel eens gek van al die ontwerpverschillen. Maar je moet er wel nauwkeurig mee omgaan, anders gaat zo maar mis.”

Automatiseren de enige weg Meer variatie en kleinere series dus. Waar de werkvoorbereiding vroeger 1500 orders behandelde, moeten er nu wel 5000 worden afgewerkt om hetzelfde productievolume te genereren. Daarom is WMP druk bezig met automatiseren. Het is volgens Woolderink de enige weg. “Omdat we naar enkelstuks productie gaan, beschouw ik mijn fabriek als een 3D printer. Voordat je begint met produceren moet alle informatie bekend zijn en exact kloppen. Daarom hebben we in de afgelopen 5 jaar veel geld geïnvesteerd in ERP-, calculatie-, CAD- en CAM-pakketten voor onze frontoffice. We maken geen enkele stuklijst meer met de hand. Hele producten en alle onderdelen trekken we automatisch naar binnen in ons systeem.”

Woolderink heeft lang gezocht naar een geautomatiseerde buigoplossing die daarin past om veel sneller te kunnen werken, maar tegelijk wel de absolute nauwkeurigheid te behouden. Meerdere leveranciers zijn door hem tegen het licht gehouden. Want Raymond Woolderink is een ondernemer die zich niks laat wijs maken. Hij is kritisch op leveranciers van machines, gereedschappen en software en kan dat ook zijn omdat hij zich in de materie verdiept. “Ik heb veel cursussen gevolgd op allerlei gebied. Want bij automatiseren knoop je alles aan elkaar. Daarom wil ik alle details en mogelijkheden van alle aspecten van het productieproces kennen.”

Perfect gebogen uitslagen leveren een enorm voordeel op bij de volgende stappen in het productieproces.

20

Hoekmeetsysteem dat echt werkt Voor de kantpersen is de keuze uiteindelijk op LVD gevallen. De Belgische machineproducent heeft een Easyform kantpers (320 ton, 4

meter), een ergonomische Dyna press kantpers (40 ton, 1,5 meter) en een gebruikte Easyform (170 ton, 3 meter) geplaatst, inclusief software-oplossing.

Dé doorslaggevende factor: het Easy-Form Laser hoekmeetsysteem van LVD dat standaard op alle Easyform kantbanken zit. Dit hoekmeetsysteem werkt echt, zo heeft Woolderink zelf vastgesteld voordat hij de kantpersen kocht. “We hebben onder meer gekeken bij een collega-plaatbewerker, die diverse merken kantbanken heeft staan. Ik zag dat alleen de man bij de LVD kantbank niet stond te meten. Ik vroeg hem: Waarom meet je niet? Zijn antwoord was dat hij op zijn eerste dag aan de bank 200 producten had gebogen, die allemaal perfect waren. Dat geeft vertrouwen. Zelf heb ik bij een rondleiding door de LVD fabriek in Gullegem een willekeurig plaatje mogen kanten op een machine die klaarstond voor verzending. Dat had LVD niet kunnen voorbereiden. Ook hier was het resultaat perfect.”

Goede user interface Ook het design van de nieuwste generatie Easyform kantbanken bevalt Woolderink. Ze

zijn esthetisch en ergonomisch goed vormgegeven en hebben een geavanceerde besturing, servo-aandrijvingen en scansensoren voor een vlotte werking en hoge productiviteit.

Ledverlichting verlicht de achteraanslag en de werkplek aan de voorzijde, en biedt de operator een beter zicht en verhoogde veiligheid. De statusverlichting, ingebouwd in de cilinder afschermingen, geeft de status van de machinewerking visueel aan, wat een efficiënter werkplaatsmanagement mogelijk maakt om een hogere capaciteit te realiseren.

Veel plezier beleven de WMP operators aan de goede user interface. Deze gebruikt Touch-B, een grafische op pictogrammen gebaseerde touchscreen besturing, die compatibel is met de offline buigsoftware CADMANB van LVD. “We kunnen kanten vanaf tekening, vanuit 3D model, maar ook ouderwets programmeren aan de bank. Dat is heel handig.”

Geautomatiseerde onderdelenfabriek De kantbanken zijn in december geplaatst.

Vijf medewerkers zijn opgeleid voor het offline programmeren. Dat past in de visie van Raymond Woolderink dat iedereen op kan-

toor multidisciplinair moet zijn. Hij is onder de indruk van de kwaliteit die van de kantbanken af komt. “Alles is spatzuiver, zelfs op de gebruikte machine.”

Zo buigt WMP nu even nauwkeurig als voorheen, maar dan veel sneller. De buigoplossing van LVD is weer een stap op weg naar de geautomatiseerde onderdelenfabriek die functioneert als een 3D printer en die al van 2 weken naar 2 dagen levertijd is gegaan.

Daarbij wordt Woolderink wel selectiever in zijn klanten. “Dat kan niet anders. First time right moet bij enkelstuks, maar daarvoor hebben we de medewerking van onze klanten nodig. We zitten niet te wachten op mensen die alles maar half in orde hebben. Nee, we hebben goede informatie van hen nodig voor ons systeem; de aantallen moeten goed zijn en de tekeningen moeten niet op een PDF maar als een 3D stepfile-file worden aangeleverd. Het 3D model en de tekening is voor ons leading. De maten die daar op staan halen we gegarandeerd.” www.wmp.nu www.lvdgroup.com

Raymond Woolderink bij de nieuwe Easyform kantpers (320 ton, 4 meter). “We kunnen kanten vanaf tekening, vanuit 3D model, maar ook ouderwets programmeren aan de bank. Dat is heel handig.”

21

WILGENWEG 20, 3421 TV OUDEWATER, TEL: +31 (0)348 - 56 45 40 E-MAIL: INFO@JANVANDAMTRANSPORT.NL

Oude Kantbank + Nieuwe Besturing

22

WWW.MORRISSOLUTIONS.NL

WWW.JANVANDAMTRANSPORT.NL

Technologiedagen Twente uitgebreid Technologische kennis overdragen aan de plaatbewerkende industrie. Dat is het belangrijkste doel van de Technologiedagen Twente 2017, die op 28, 29 en 30 maart voor de tweede keer worden gehouden in het Voortman Experience Center in Rijssen.

Naast Voortman Steel Machinery, Trumpf, SafanDarley, Bruma Machines, Lissmac en Wilson Tool, doen dit keer ook Resato, Valk Welding en ING Lease mee. Samen bieden zij een programma van interessante workshops over diverse onderwerpen, alsmede een rondleiding door de productie bij Voortman. Bezoekers kunnen hieruit hun eigen programma samenstellen.

Workshopprogramma Alle deelnemers nemen een of twee workshops over actuele onderwerpen voor hun rekening. Het aanbod omvat vijf workshops van een half uur. Dit zijn de thema’s: 3D & bevel cutting In deze workshop presenteren Resato en Voortman de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van 3D- en bevelsnijden. Onderwerpen zijn de effectiviteit, het proces van tekening naar product en de verschillende toepassingen. “We gaan in op de do’s en don’ts van het waterstraalsnijden”, aldus Marc Epping, verkoop directeur van Resato. “Ook zullen we aandacht schenken aan de ontwikkeling van predictief onderhoud en e-learning in een virtuele omgeving.” Voortman sluit hierbij aan door enkele ontwikkelingen toe te lichten, waardoor slijtdelen bij het plasmasnijden langer meegaan en slijtage beter voorspeld kan worden.

Effectiviteit kantbank SafanDarley en Wilson Tool laten zien hoe er meer producten per uur op een kantbank kunnen worden bewerkt en dat er met een kantbank meer kan dan alleen de bekende zettingen maken. “Maximaal rendement halen is een samenspel tussen machine en gereedschappen, maar vergt ook een goede organisatie rondom de machine”, aldus Wim van Kranen, directeur verkoop en marketing van SafanDarley. “We zullen demonstreren hoe de set up tijden sterk kunnen worden verminderd met goede offline software, machinebesturing, gereedschapswissel en gereedschapen meetsystemen.” Wilson Tool zal het belang benadrukken van de juiste standaard en/of speciaal gereedschappen om het maximale

Net als in 2015 dragen de deelnemers aan de Technologiedagen Twente 2017 kennis over aan de plaatbewerkende industrie.

rendement uit het kantproces te halen.

Gerobotiseerd laserlassen Trumpf en Valk Welding slaan de handen ineen om de ontwikkeling van gerobotiseerd laserlassen te laten zien. Een mooie uitdaging volgens Jeroen Olde Benneker van Trumpf en Remco Valk van Valk Welding. Want de voordelen van gerobotiseerd laserlassen mogen dan evident zijn, de Nederlandse markt adopteert deze technologie nog maar mondjesmaat. “We verwachten allebei dat het gerobotiseerd laserlassen zich sterk gaat ontwikkelen”, zegt Remco Valk. “We hebben al een aantal projecten gedaan en zullen daar op ingaan.” Aan de hand van een praktijkcase wordt het complete integratietraject toegelicht voor een turn key robot-laserlascel. Hierbij zal worden benadrukt dat de applicatie bepalend is voor de keuze van de hardware componenten. Tevens komen ontwikkelingen aan bod op het gebied van robotica, lasers (de opkomst van de diodelaser) en hybride lastechnieken waarbij meerdere lastechnieken worden gecombineerd.

Systeemoptimalisatie Lissmac en Voortman nemen deze workshop voor hun rekening. Lissmac, producent van machines voor ontbramen, kantafronding en oxideverwijdering, heeft zijn machines in diverse door Voortman gerealiseerde boor- en plasmasnijprocessen geïntegreerd. Beide partijen zullen toelichten hoe dit de efficiency van

zo’n lijn op een hoger niveau brengt. Lissmac (vertegenwoordigd door Bruma Machines) zal verder ingaan op de verschillende oplossingen voor het nabehandelen van gesneden onderdelen en het logistieke proces daaromheen.

Voortman presenteert oplossingen voor sneller snijden en een optimale logistiek.

Van bezit naar gebruik De vijfde workshop tot slot is voor rekening van ING Lease en SafanDarley. Er wordt verder ingegaan op de trend ‘van bezit naar gebruik’ binnen de industrie. Deze trend wordt vanuit financieringsperspectief in combinatie met de visie hierop vanuit SafanDarley verder toegelicht.

Alle deelnemende bedrijven hebben ook een stand in het Voortman Experience Center.

Hun presentatie daar zal aansluiten op de inhoud van de workshops. Verder kunnen de bezoekers deelnemen aan een rondleiding bij Voortman Steel Construction en Voortman Steel Machinery. Trendwatcher Adjiedj Bakas sluit het programma af met een presentatie over de digitale transformatie.

Voor Nederlandse bezoekers start het programma op 28 en 29 maart om 13.30 uur (inloop vanaf 13.00 uur). Donderdag 30 maart is gereserveerd voor Duitse bezoekers.

Deelname is gratis.

Aanmelden kan via www.voortman.net/technologiedagen.

23

Duo-investering brengt Aldenzee RVS kwaliteit, snelheid en flexibiliteit

De TruLaser Tube 7000 heeft een 3D snijkop en is voorzien van alle mogelijke opties.

Met de investeringen in een vlakbedlasersnijmachine TruLaser 3060 Fiber en een buislaser TruLaser Tube 7000 met 3D snijkop, heeft Aldenzee RVS gewonnen aan kwaliteit, snelheid en flexibiliteit. De RVS-specialist in Heusden beschikt hierdoor over veel meer snijcapaciteit en had deze voor een deel al kunnen vullen met enkele aantrekkelijke aanvragen voor orders in staal. Maar zulke aanvragen laat directeur-eigenaar Arion Aldenzee bewust lopen. Hij bewerkt uitsluitend RVS en houdt daar consequent aan vast.

Dat doet hij al sinds de start van zijn bedrijf in 1993. Aldenzee vindt RVS gewoon een mooi materiaal, maar is bovenal van mening dat RVS en

Arion Aldenzee: “Schuin snijden is essentieel voor RVS producten.”

24

staal vanwege het besmettingsgevaar eigenlijk niet door elkaar in één hal kunnen worden bewerkt. Deze zienswijze wordt door zijn klanten zeer gewaardeerd, zeker als ze ooit problemen hebben gehad met roestvorming, veroorzaakt door de besmetting van staal. “Zo hebben we onze visie ook in slechte tijden altijd kunnen handhaven.”

Voedingsmiddelenindustrie Aldenzee is ooit begonnen met een schaar en een kantbank. Daarmee deed hij vooral onderhoudswerk in de voedingsmiddelenindustrie. Dat is nog steeds de belangrijkste sector die hij bedient. Rond de eeuwwisseling schafte hij zijn eerste laser aan en dat was het omslagpunt. Daarmee kwam de ontwikkeling van Aldenzee RVS in een stroomversnelling.

Het bedrijf telt nu 18 medewerkers die zowel vlak als profielmateriaal tot 6 meter verwerken. Naast de snijmachines beschikt Aldenzee hiervoor over vier kantbanken en ook het lassen en samenstellen van producten kan in eigen huis geschieden.

Jarenlang is er gesneden op een vlakbedlaser en een combimachine voor zowel vlak als buismateriaal. “Die combimachine was ooit – ook kostentechnisch - een prima optie, maar we merkten toch dat we tekort kwamen in grootformaat plaat en buisprofielen”, vertelt Arion Aldenzee.

“Tevens wilden we een betere snijkwaliteit en het profielsnijden moest sneller. Daarom zijn we in twee aparte machines gaan denken.”

Snijbereik van 6x2,5 meter Deze machines zijn afgelopen najaar geleverd door Trumpf, dat bij Aldenzee RVS de eerste TruLaser 3060 Fiber in Nederland heeft geïnstalleerd. Dit is de grootste fiberlasersnijmachine in het assortiment van

Trumpf. Hij heeft een snijbereik van 6x2,5 meter en is uitgerust met alle functionaliteiten die het vergelijkbare model met een bereik van 3x1,5 meter ook heeft. Zoals Coolline (koeling met water op de plek waar de laserstraal het materiaal snijdt, waardoor filigraan snijwerk in dikker materiaal mogelijk wordt en het snijproces wint aan betrouwbaarheid), Brightline (betere straalbeheersing, adaptief optiek en verbeterde straalkwaliteit zorgen voor betere snijresultaten in dik materiaal), het optische meetsysteem Detectline en de Drop & Cut functie, waarmee een product kan worden geprojecteerd op de plaat, zodat er snel en efficiënt een extra product kan worden bij gesneden.

Grote en kleinere plaatdelen Met een bereik van 2,5x6 meter is deze vaste stoflaser geschikt voor het snijden van bovenmaatse werkstukken. Dat is echter niet de enige toepassing van de 3060. Trumpf heeft deze machine ontwikkeld als een multi-inzetbaar systeem. Het is daarom uitgerust met de Multisheet-functie, waardoor ook kleinere plaatdelen efficiënt kunnen worden gesneden. “Metaalbewerkers, zeker de toeleveranciers in Nederland, bewerken zelden alleen maar grote werkstukken”, zegt Teus Vonk, sales adviseur bij Trumpf Nederland. “De meeste plaatbewerkers hebben vooral opdrachten voor kleinere plaatdelen en slechts af en toe een opdracht voor een groot werkstuk. Juist ook voor hen is de Trulaser 3060 geschikt.”

De Multi-Sheet-functie zorgt er namelijk voor dat de gebruiker een pallet kan beladen met meerdere plaatdelen. De machine werkt vervolgens automatisch alle delen opeenvolgend af. Per pallet kunnen meerdere bewerkingspro-

gramma’s worden geprogrammeerd. In combinatie met de automatische nozzlewisselaar wordt het mogelijk diverse materialen en diktes op één pallet te produceren. Zo kan het volledige bereik van de machine altijd optimaal worden ingezet.

Tijdwinst De Trulaser 3060 is leverbaar met een 3, 4 of 6 kW vaste stoflaserlaserbron. Aldenzee heeft gekozen voor 4 kW en heeft nu naast zijn CO2laser ook de beschikking over een fiberlaser.

“Tot en met 4 à 5 mm is de vaste stoflaser qua snelheid echt heel interessant. Zeker op grote platen levert hij flinke tijdwinst op. De Brightlinefunctie overtreft al onze verwachtingen. Daarmee maken we perfecte gaten in 12 of zelfs 20 mm dik RVS. Het graveren gaat op de nieuwe machine ook netter dankzij de fijnere straal.

En een voordeel van de fiberlaser vind ik de continuïteit: nog meer dan bij een CO2-laser is het snijbeeld altijd exact hetzelfde.”

Schuin snijden De grote vlakbedlaser is sinds oktober operationeel. Dat geldt ook voor de nieuwe buislaser TruLaser Tube 7000 met 3D snijkop. Bij deze machine heeft Aldenzee gekozen voor de vertrouwde CO2 laserbron. Over de keus voor een 3,6 kW CO2-bron zegt Aldenzee: “Als je echt 3D wilt snijden, dan kun je met een fiber niet dikker dan 3 mm onder een hoek van 45 graden snijden. Dat was een beperking die we niet wilden. Met de CO2-laserbron kunnen we nu 4 tot 5 mm dik materiaal schuin snijden tot 45 graden. Dit passen we veel toe omdat schuine sneden het lassen en monteren verderop in het proces eenvoudiger maken. Schuin snijden

De TruLaser 3060 Fiber is de grootste fiberlasersnijmachine in het assortiment van Trumpf. Hij heeft een snijbereik van 6x2,5 meter.

Aldenzee RVS maakt vooral producten voor de voedingsmiddelenindustrie.

is essentieel voor RVS producten.”

De nieuwe buislaser is voorzien van alle mogelijke opties. Hierdoor kan Aldenzee RVS tot rond 250 mm snijden in plaats van de standaard 200 mm. Tevens is de machine voorzien van een doorncatcher. Deze vangt sproeimateriaal op zodat een buis aan de binnenzijde schoon is.

Dit is alleen toepasbaar bij ronde buis. Een absoluut schone binnenzijde is belangrijk voor de voedingsmiddelenindustrie, maar bijvoorbeeld ook bij hydrovormen.

Software De buislaser kan met lengtes tot 6 meter aan de voor- en achterzijde worden beladen en ontladen. Zowel bundelbelading als handmatige invoer is mogelijk, wat ten goede komt aan de flexibiliteit.

Ook softwarematig is Aldenzee er met deze buislaser enorm op vooruitgegaan. Hij is geleverd met de TruTops Tube software voor het programmeren van buis-, pijp- en profielbewerkingen. Een onderdeel hiervan is de op Solidworks en door Trumpf doorontwikkelde 3D Tube Design module. Hiermee kunnen eenvoudig complexe buisontwerpen worden gemaakt en door diverse automatische processen efficiënt worden omgezet in een NC programma. “Dit pakket heeft zich in enkele maanden al bewezen”, aldus Arion Aldenzee. “Het vertaalt constructiedelen naar snijdbare delen zoals je maar wilt. Een grote voordeel is dat het complete samenstellingen inlaadt, waardoor penen-gatverbindingen met diverse maatvoeringen makkelijker zijn in te voeren. Wij krijgen nu dan ook liever complete samenstellingen aangeleverd dan losse stepfiles. We trekken die zo uit elkaar.” www.aldenzeervs.nl www.nl.trumpf.com

25

De vier buislasersnijmachines van Adige, waaronder een hagelnieuwe LT8.1 met 8,5 meter aan- en afvoerlengte, hebben een plek gekregen in de nieuwbouw.

Blokland geeft gas Blokland Metaalbewerking kan dit jaar vol op het gaspedaal trappen. “Als de economie mee blijft doen gaan we een heel mooi jaar beleven”, zegt Jan Willem Blokland.

opening van de nieuwe locatie worden voorbereid. Alle inspanningen hiervoor bleken de moeite meer dan waard: ruim 2000 bezoekers namen medio november een kijkje bij het vernieuwde Blokland.

Vol op het gas gaan was vorig jaar een stuk lastiger. Want het metaalbewerkingsbedrijf in Hardinxveld-Giessendam heeft een intensieve periode achter de rug. De bedrijfsruimte is royaal verdubbeld. “Eigenlijk is er een tweede bedrijf bij gekomen”, vertelt Blokland. “We hebben nu een aparte machinefabriek naast ons plaatwerkbedrijf.”

Deze tweede vestiging is ruim een jaar geleden opgeleverd. Wie over snelweg A15 langs Hardinxveld-Giessendam rijdt, ziet vanaf de weg het bedrijfspand liggen van waaruit Blokland Metaalbewerking al vele jaren opereert. Maar pal daarachter is de gloednieuwe machinefabriek verrezen op een stuk grond van 9800 vierkante meter dat ooit eigendom was van scheepsbouwer IHC Merwede. Blokland heeft dit nu in zijn bezit. “Het is echt een tweede bedrijf geworden. Een autonome fabriek met een eigen werkvoorbereiding en een eigen kantine. Het kan helemaal zelfstandig opereren.”

Vier buislasersnijmachines De toeleverancier heeft de zaken nu perfect voor elkaar. In de machinefabriek staan niet alleen de draai- en freescentra, maar is ook de afdeling samenstellen en lassen ondergebracht. Ook de twee Resato waterstraalsnijmachines hebben hier een plek gekregen. Dit is een logische plek voor deze snijsystemen omdat ze hoofdzakelijk worden ingezet ter voorbereiding van bewerkingen op de draai- en freesbanken. Daarnaast staan er in de nieuwbouw ook maar liefst vier buislasersnijmachines van Adige, waaronder een hagelnieuwe LT8.1, die met 8,5 meter de langste aan- en afvoerlengte van Nederland heeft.

Verhuizing De inrichting van de nieuwe fabriek was een flinke operatie. In januari 2016 werd begonnen met de verhuizing. Alle verspanende machines zijn naar het nieuwe pand overgebracht, waarna het oude pand is heringericht. Dat heeft al met al zo’n 8 weken geduurd. Omdat het verschil tussen het oude en het nieuwe pand met zijn moderne frisse uitstraling wel erg groot was, zijn vervolgens ook nog de kantoren in de bestaande vestiging opgeknapt. Ze hebben nieuwe vloeren, plafonds en verlichting gekregen en alle wanden zijn gesausd.

En vervolgens moest er ook nog een open huis ter gelegenheid van de

26

Nieuwe investeringen Met de nieuwbouw, de verhuizing en het open huis achter de rug is Blokland Metaalbewerking in rustiger vaarwater gekomen en kunnen de medewerkers zich weer helemaal concentreren op de productie. Maar een kapitaalsintensief metaalbedrijf is eigenlijk nooit klaar. Eind dit jaar wordt alweer de nieuwe TruLaserCenter 7030 verwacht, die bij Trumpf is besteld. Dit is een compleet geautomatiseerd 2D lasersnijsysteem, waarin platen worden ingebracht, gesneden en alle onderdelen worden uitgesorteerd. Trumpf presenteerde deze machine op de Euroblech en baarde veel opzien met innovatieve oplossingen voor typische problemen bij het lasersnijden (zoals het omkiepen van gesneden delen) en het automatisch uitsorteren (zoals het verhaken van delen en (vooral bij dik materiaal) het nauwelijks uit de plaat kunnen krijgen van delen). Ook Jan Willem Blokland was er van onder de indruk. Maar hij heeft er wel ruimte

voor nodig en daarom is bedacht de expeditie uit het oude pand te brengen en te verhuizen naar een nieuwe ruimte die pal achter het oude pand wordt gebouwd.

‘We automatiseren waar we kunnen’ De komst van het nieuwe lasersnijsysteem betekent een volgende automatiseringsstap. “We automatiseren waar we kunnen”, zegt Blokland. “Want het resulteert in een hogere output met een hogere kwaliteit. Ook in de machinefabriek gaan we nu serieus automatiseren.

Hier komt dit voorjaar een freesdraaicentrum Mazak Integrex 1-500 V5 met 6-voudige palletbelading.” Bloklands ervaring is dat hij door de automatisering alleen maar meer medewerkers nodig heeft. Het personeelsbestand om-

Het lukt Blokland Metaalbewerking ontzettend goed om jonge mensen aan te trekken.

vat inmiddels 93 medewerkers (ofwel 85 fte’s) met een gemiddelde leeftijd van 36 jaar. “Het lukt ons gelukkig ontzettend goed om jonge mensen aan te trekken. In 2015 en 2016 hebben we maar liefst negen BBL’ers aangetrokken, veel jongens van 17-19 jaar. Daar zijn we trots op. Maar we doen er dan ook veel aan om bij hen in beeld te komen. We sponsoren scho-

len, werken samen met het onderwijs, hebben doorlopend stagiaires en geven rondleidingen om jonge aanwas binnen te krijgen. Eenmaal binnen worden ze echt wel getriggerd. Want dan zien ze dat de metaal gewoon boeiend en uitdagend werk biedt.” www.blokland.nl

‘Klanten zijn kritisch geworden’ Tijdens het open huis van Blokland demonstreerde Bruma Machines de Lissmac SBM-XS 300, die specifiek is gebouwd voor kleine delen vanaf 25x25x1mm tot 200x200x15mm.

Net als zijn grote broer slijpt en rondt deze machine tweezijdig de kanten af in één arbeidsgang. Zijn medewerkers en relaties waren hiervan zo onder de indruk, dat Jan Willem Blokland deze machine gelijk maar heeft aangeschaft.

Blokland beschikt nu over drie Lissmac machines: één voor staal, één voor RVS en één voor de kleine producten. Daarnaast is, even-

eens bij Bruma, een langbandschuurmachine van het Duitse merk Peitzmeier gekocht voor het slijpen en schuren van gelast plaatwerk, met name langs de naden. “Dat deden we voorheen met de schuurtol”, zegt Jan Willem Blokland. “Dat eist veel vakkennis, kost tijd en is niet erg aantrekkelijk om te doen. Met de machine gaat het gemakkelijker en sneller. We zijn er heel tevreden over. Je kunt gewoon zien of er met de hand of met de machine is geschuurd. De machine schuurt ontzettend strak. Zeker bij plaatwerkdelen die gepoedercoat worden is dat belangrijk. Elke oneffenheid onder die coating zie je. Daarom: hoe mooier je kunt leveren, hoe beter het is.”

Door de komst van de Peitzmeier langbandschuurmachine is de schuurtol overbodig geworden voor het slijpen en schuren van gelast plaatwerk.

Afbramen begint volgens Blokland wel een dingetje te worden. “Net als krassen. Klanten zijn kritisch geworden. Ze willen afgeronde kanten en een RVS plaat met een kras krijg je gewoon terug.” Daarom heeft Blokland vorig jaar ook de trommels van Rösler vernieuwd. Daar staat nu een droger achter. Noodzakelijk, omdat daarmee vlekken op RVS worden voorkomen. Maar een trommel heeft tijd nodig. En als er honderd onderdelen in gaan is het de vraag of die er ook al-

Jan Willem Blokland en een van zijn medewerksters bij de nieuwe Lissmac SBM-XS 300. “Kleine onderdelen komen hier fabelachtig mooi uit.”

le honderd perfect uit komen. Voor kleine series kleine onderdelen wordt daarom de nieuwe Lissmac SBM-XS 300 ingezet. “Daar komen de onderdelen fabelachtig mooi uit en het in één keer tweezijdig bewerken is echt een voordeel.”

Het afbramen heeft natuurlijk wel een prijs: de aanschaf, het gebruik en het schoonmaken kost geld en het goed instellen van de machines vergt zeker enige vakkennis. Blokland maakt er echter dagelijks gebruik van.

“We zouden ontevreden klanten krijgen als we het afbraamgebeuren niet hadden.” www.bruma.nl

27

Mijlpaal voor Addit en SafanDarley SafanDarley heeft als ‘huisleverancier’ van Addit de vijftigste kantpers aan deze snelgroeiende klant geleverd. Deze heeft een plaats gekregen in de Poolse vestiging van Addit.

Addit is in 1984 opgericht in Venlo door Jan Velmans. De onderne-

ming, die destijds de naam Addmetal droeg, legde zich toe op precisie-plaatwerkdelen en -samenstellingen. Het bedrijf groeide snel en breidde de activiteiten uit met onder meer engineering, de ontwikkeling van prototypes en de montage van functionele units en complete apparaten en machines. Tegenwoordig is Addit niet alleen toeleverancier van precisie plaatwerk maar ook systeemleverancier.

Al 20 jaar geleden richtte Addit een vestiging op in Polen. Sindsdien groeide de onderneming uit tot een toeleverancier van wereldformaat met in totaal 600 werknemers en een jaaromzet van ruim 40 miljoen euro. Addit levert in twintig landen aan circa 250 OEM’s, die in vijftien verschillende marktsegmenten actief zijn.

Groei De laatste jaren is bijzonder veel geïnvesteerd in de groei en organisatie van het bedrijf. Laserlassen werd toegevoegd aan de mogelijkheden en er is een compleet nieuwe poedercoat en natlakinstallatie geïnstalleerd. Ook is men overgestapt op SAP voor de ERP-software van de onderneming. Om de in de producten benodigde draai- en freesdelen in kleine aantallen snel ter beschikking te kunnen hebben werd een geheel nieuwe verspaningsafdeling ingericht. Addit produceert en levert op topniveau. Daarom investeert het bedrijf elk jaar miljoenen in de modernste machines.

Nieuwe hal voor RVS en aluminium Vorig jaar is in het Poolse Wegrow een compleet nieuwe hal van 6000 vierkante meter ingericht voor de verwerking van roestvaststaal en aluminium, waardoor de totale bedrijfsoppervlakte op 35.000 vierkante meter is gekomen. Filosofie van het bedrijf is om voor de klant een one-stop shop te zijn. Daarin past ook - zoals Addit dit zelf noemt - dienstverlening en dus ook de engineering van het product. Addit is gespecialiseerd in high mix - low volume - high complexity producten.

In het kader van Lean manufacturing en de stapsgewijze invoering van Quick Response Manufacturing zijn multifunctionele kantpersen nodig die een extreme variëteit aan onderdelen snel en efficiënt kunnen produceren.

In de machine in Polen is ruimte voor 144 stuks gereedschappen voor 12 verschillende stempelcombinaties. Het intelligente opslagsysteem maakt het mogelijk om snel en veilig de zware gereedschappen te wisselen.

28

Oplossing SafanDarley leverde de oplossing voor deze uitdaging: een CNC-gestuurde H-Brake 400 tons 5 meter kantpers met semi-automatische gereedschapswisselaar werd aan Addit in Polen geleverd en aan Adddit in Venlo werd een E-Brake 150-3100 ATC geleverd. In de machine in Polen is ruimte voor 144 stuks gereedschappen voor 12 verschillende stempelcombinaties. Het intelligente opslagsysteem maakt het mogelijk om snel en veilig de zware gereedschappen te wisselen. Tijdens de productie worden de benodigde gereedschappen voor de vol-

SafanDarley is vanaf de oprichting van Addit huisleverancier van de kantpersen. De levering van de machine in Polen was de vijftigste kantpers.

gende serie namelijk automatisch opgehaald uit het magazijn en klaargezet in het wisselstation.

De machine in Venlo is voorzien van een automatische gereedschap wisselaar. De wisselaar zorgt voor het automatisch plaatsen van het gereedschap in de machine. De machine is voorzien van een gereedschap rotatie eenheid om BIU gereedschappen 180 graden te kunnen draaien. De wisselaar is altijd in staat om de machine compleet leeg te ruimen waarna de machine ook manueel kan worden ingericht met gereedschap. Elk gereedschap is voorzien van een ID tag. Door middel van TIPS (Tooling Identification & Position System) kan de robot ook manueel geplaatste gereedschappen herkennen en deze terugplaatsen in het magazijn van de machine. Omsteltijd en stilstand worden zo tot een minimum beperkt terwijl maximale veiligheid en ergonomie voor de medewerkers voortdurend zijn gewaarborgd.

Langdurige relatie SafanDarley heeft een langdurige relatie met Addit. Al vanaf de oprichting van Addit is SafanDarley huisleverancier van de kantpersen.

De levering van de machine in Polen was de vijftigste kantpers.

SafanDarley bouwt en ontwikkelt kantpersen en scharen. Naast de hoofdvestiging in Lochem beschikt de onderneming ook over een productievestiging in Eijsden. Met een team van zoâ&#x20AC;&#x2122;n 160 medewerkers worden alle disciplines in eigen huis uitgevoerd. Naast de

standaard machine range worden ook machines op maat gemaakt. SafanDarley staat voor kwaliteit, betrouwbaarheid, innovatie en duurzaamheid en maakt deel uit van de Ni-

vora Groep. www.safandarley.nl www.addit.nl

Aan Adddit in Venlo werd een E-Brake 150-3100 ATC geleverd. Deze is voorzien van een automatische gereedschap wisselaar, die zorgt voor het automatisch plaatsen van het gereedschap in de machine.

29

ARENDSEN PLAATWERK BV Profiel Specialist Plaatbewerkingsmachines • • • • • • • • •

Rolvorm machines Slit- en afkort lijnen Persen Kant- en zetbanken Walsen Draad buigmachines Fiber Laser snijmachines Plasma snijmachines Breedband slijpmachines

Een ijzersterk pro el Arendsen Plaatwerk is een veelzijdig toeleverancier binnen het metaalsegment. Haar producten, in diverse materiaalsoorten, klein of groot van formaat, enkel of in serie, vinden hun weg naar tal van marktsegmenten.

LASERSNIJDEN Continueproces Continueproces

6000 x 2000 x 5 kw 3000 x 1500 x 3 kw

COMBI PONS-LASER

Continueproces 6000 x 2000 x 2,4 kw CNC ponsen 8000 x 1250 x 6 Knippen 8000 x 6 Kanten 8000 x 500 t Buigen Autom. Cel 8000 x 1500 x 6 Lastechnieken/ Assemblage

www.pasterkamp.nl

Adres

De Stenenmaat 6 postbus 5, 7070 AA Ulft

Tel. Fax

(31)0315-69 56 00 (31)0315-69 56 05

E-mail info@arendsen-plaat.nl Website www.arendsen-plaat.nl

Lasersnijden 6000 x 2000 x 20 mm

Bystronic Fiberlaser 10 kW of 6 kW: een groot verschil!

Dat snijden met fiber veel sneller is dan met CO2 is al langer bekend.

Dat de snijkwaliteit ook dik in orde is kan niet meer ontkend worden, Maar hoe zit nu met het onderlinge verschil tussen een 6 en 10 kW fiber laser?

Bekijk het filmpje en oordeel zelf!

30

Bekijk het filmpje op www.youtube.com/watch?v=PGHmJzu0A20

Nieuwe plasmaklasse Hypertherm heeft de nieuwe plasmaklasse X-Definition geïntroduceerd. Deze is voor het eerst beschikbaar in het 300A-plasmasysteem XPR300. Nieuwe technologieën die hierin zijn toegepast, resulteren in haaksere snijranden, minder hoekigheid en een uitstekende oppervlakteafwerking bij non-ferrometalen zoals aluminium en roestvast staal.

Plasma van de X-Definition-klasse combineert volgens Hypertherm technologische vooruitgangen met geraffineerde HD-plasmaprocessen om ongeëvenaarde plasmakwaliteit te leveren bij koolstofstaal, roestvast staal en aluminium. De producent wijst op laboratoriumtests, die snijkwaliteit volgens ISO-9013 tolerantieklasse 2 laten zien bij koolstofstaal en snedes conform de ruimere ISO-tolerantieklasse 3 op dikkere metalen.

Om dit te bereiken moesten engineers van Hypertherm nieuwe processen ontwikkelen, zoals Vented Water Injection (VWI)-, plasmadempings- en Vent-to-Shield-technologieën, waarvoor octrooi is aangevraagd.

Levensduur slijtdelen De XPR300 snijdt sneller en gebruikt stroom effectiever dan eerdere Hypertherm-systemen. De doorsteekcapaciteit is ook verbeterd dankzij meer vermogen en een exclusief door argon ondersteund proces dat 30% dikkere doorsteken mogelijk maakt bij koolstofstaal en 20% bij roestvast staal. Daarnaast krijgen de levensduur van slijtdelen en de snijkwaliteit gedurende de levensduur van de slijtdelen een boost door verbeteringen zoals Cool Nozzleen Arc Response Technology. Deze laatste beschermt slijtdelen tegen de negatieve invloed van belastingafnamefouten, die in de praktijk regelmatig optreden bij snijden. Door de impact van belastingafnamefouten te beperken, kunnen XPR-slijtdelen tot wel drie keer langer mee dan die van systemen van concurrenten of oudere generaties.

Laserkwaliteit “De komst van X-Definition-plasma en onze nieuwe XPR300 is een belangrijke stap qua vermogens van plasmatechnologie”, zei Phil Parker, product marketing manager voor Hypertherm XPR Plasma. “Door de combinatie van snellere snijsnelheden, ongeëvenaarde snijkwaliteit, intuïtieve functies en automatische systeembewaking is dit ons meest productieve plasma tot nu toe. Het opent een wereld aan mogelijkheden voor bedrijven door

snijkwaliteit en consistentie te leveren die het geschikt maken voor toepassingen die eerder geassocieerd werden met laser, maar met de veel lagere initiële investeringskosten die worden geassocieerd met plasma.”

De XPR300 is eenvoudig in gebruik. Sensoren in de stroombron leveren nauwkeurige diagnostische codes en verbeterde systeembewakingsinformatie. Dit verkort de tijd die wordt besteed aan probleemoplossing en levert proactieve gegevens voor het verbeteren van de algemene systeemoptimalisatie en productieve tijd. Daarnaast is het systeem ontworpen met minder consoles en aansluitingen, zodat operators minder tijd kwijt zijn aan het instellen en meer tijd hebben voor snijden. Een EasyConnect-functie zorgt er bijvoorbeeld voor dat operators de toortsslang snel in de toortsaansluitingsconsole kunnen steken, zonder daarbij gereedschap te hoeven gebruiken. Daarnaast zorgt een QuickLockelektrode, waarvoor octrooi is aangevraagd, voor eenvoudig vastdraaien met een kwartslag om de insteltijd nog verder te verkorten.

De nieuwe plasmaklasse X-Definition is voor het eerst beschikbaar in het 300Aplasmasysteem XPR300.

Een ander nieuw ontwerpaspect is een snel verwisselbare toorts waarmee een operator toortsen snel kan omwisselen met slechts één hand. Alle consoles beschikken over geavanceerde autogascapaciteit, waardoor operators snijtaken direct vanaf de CNC kunnen selecteren en uitvoeren. Daarnaast bevatten ze wifi in de stroombron waardoor systeembewaking op afstand mogelijk is. www.hypertherm.com

Vlakker snijden dan ooit De nieuwe FlushCut-slijtdelen van Hypertherm voor geselecteerde Powermax- luchtplasmasystemen bieden gebruikers de mogelijkheid om dichter bij basismaterialen te snijden dan ooit tevoren. De slijtdelen zijn beschikbaar voor de Powermax105 en -125.

FlushCut-slijtdelen hebben een afgeschuinde nozzle waarmee een plasmaboog met een hoek van 45 graden gerealiseerd kan worden, ideaal voor moeilijke verwijdertoepassingen. In plaats van een opening bovenop, zoals dat gewoonlijk het geval is, bevindt de opening van de FlushCut-nozzle zich aan de zijkant. Hierdoor buigt de plasmaboog en verlaat deze de toorts met een hoek die bijna parallel is aan het werkstuk. Het resultaat: Powermax-gebruikers kunnen dichter bij het basismetaal, of vlakker, snijden dan ooit tevoren. Dit vermindert het slijpwerk en verhoogt de kans dat kabelschoenen of andere bevestigingen en opzetstukken opnieuw gebruikt kunnen worden.

Het nieuwe proces voor vlak snijden is van nut voor een aantal toepassingen, waaronder klussen waarbij twee metalen van elkaar gescheiden moeten worden. Met deze slijtdelen kunnen gebruikers gemakkelijker kabelschoenen,

De opening van de FlushCut-nozzle bevindt zich aan de zijkant, waardoor de plasmaboog buigt en de toorts verlaat met een hoek die bijna parallel is aan het werkstuk.

tijdelijke las-ondersteuningen en geleidingsogen verwijderen zonder het basismateriaal te beschadigen waarmee het werkstuk op zijn plaats gehouden wordt. Daarbij vereenvoudigt het vlaksnijproces het snijden van las -toegangsgaten in I-balken en wordt hierdoor het verwijderen van bouten of andere delen van een metalen plaat ook gemakkelijker gemaakt.

31

We-Metal legt focus op controle na snelle groei

De nieuwe lasrobotcel bevat twee 7-assige OTC lasrobots met de nieuwste OTC Welbee lasapparaten. De robots zijn geplaatst op een track van 10 meter om enerzijds zes lasplekken te kunnen bedienen en anderzijds met twee robots tegelijk een product te lassen.

Na de sterke groei van de afgelopen jaren, ligt de focus bij We-Metal in Renswoude dit jaar vooral op het nog beter onder controle krijgen van de bedrijfsprocessen.

We-Metal is van oudsher een plaatbewerkingsbedrijf dat zich richtte op het lasersnijden en het zetten van uitslagen. Maar dat is een concurrerende markt. We-Metal is immers zeker niet het enige bedrijf in Nederland dat daar goed in is. Er zijn tal van andere partijen op de markt die met verregaand geautomatiseerde processen tegen een lage kostprijs gesneden en gezette uitslagen produceren.

We-Metal maakt metaalproducten precies volgens de wensen van de klant en levert ze kant en klaar af.

32

Totaalpakket metaalbewerking Het bedrijf onderscheidt zich van anderen door als toeleverancier van halffabricaten voor met name de automotive en de agrarische sector een totaalpakket op het gebied van metaalbewerking aan te bieden. WeMetal, dat een groot deel van de omzet boekt bij Duitse opdrachtgevers, bedient zijn klanten met lasersnijden, ponsnibbelen, zetten, lassen, verspanen en assembleren, de certificeringen helpen bij het borgen van de kwaliteit.

Tweede hal De afgelopen twee jaar zijn forse investeringen gedaan. Zo is er een tweede hal in gebruik genomen welke dient als magazijn. Dit is groot genoeg om bijvoorbeeld een complete stalinrichting op te slaan, die dan in ĂŠĂŠn keer op transport naar zijn bestemming gaat.

De volledige lasafdeling bevindt zich nu in de derde in gebruik genomen hal. Deze bestaat naast een aantal handlasplekken uit twee lasrobotinstallaties, waaronder een gloednieuwe lasrobotcel. Deze cel, die is geleverd door Rolan Robotics, bevat twee 7-assige OTC lasrobots met de nieuwste OTC Welbee lasapparaten. De robots zijn geplaatst op een track van 10 meter om enerzijds zes lasplekken te kunnen bedienen en anderzijds met twee robots tegelijk een product te lassen. Deze laatste optie is om de lassnelheid te vergroten en om tegengesteld te kunnen lassen om materiaaltrek/spanningen te verminderen. Deze lasinstallatie heeft twee lasposities met een werkbereik van 5000x2000x2000 mm en vier lasposities met een werkbereik van 2000x2000x2000 mm. De installatie is volledig offline te programmeren met de software van Delfoi.

Een van de vijf zetbanken is een Trumpf 5130 met Bendmaster robot, die gerobotiseerd zet.

Verspanende afdeling In de derde hal is ook een verspanende afdeling opgezet. Hier staan een automatische CNC 6-assige draaibank met subspindel, Y-as en automatische stafaanvoer (maximale werkstuk diameter 300 mm, maximale werkstuk lengte 750 mm) en een automatische CNC 3-assige freesmachine met draaitafel (maximale werkstuk afmeting: 700x500x500 mm). Over de redenen om zelf te gaan verspanen zegt technisch directeur Johan Rigters: “We kochten veel draai- en freesdelen in. Het was interessant om die in eigen huis te gaan produceren.

Te meer omdat we veel enkelstuks en prototypes lieten maken en we daar toch de flexibiliteit misten bij onze toeleveranciers. Zelf verspanen is voor ons een goede toegevoegde waarde. Zo kunnen we onze klanten een totaalpakket aanbieden en dat is precies wat we willen. Bovendien vertoonde de verspanende sector de afgelopen 2 jaar de sterkste groei van alle metaalbewerkingen. Voor ons liggen daar sterke groeikansen.”

We-Metal wil een volwaardig verspaner worden. Nu wordt er nog vooral eigen productie op de draai- en freesmachine gedaan, maar het bedrijf wil ook de stap maken naar het toeleveren aan derden van draai- en freeswerk. Rigters: “Het werk dat we nu doen op deze machines is relatief eenvoudig. Ze kunnen echter veel meer. Daarom zoeken we klanten waarbij deze machines wel volledig tot hun recht komen.”

Lasersnijden en zetten Ook in de afdeling plaatbewerking in de oorspronkelijke hal is fors geïnvesteerd. De Trumpf 6x2 meter lasersnijmachine is vervangen door de nieuwste variant, om weer de modernste

technologie in huis te hebben. Om een hoge snedekwaliteit te kunnen realiseren, is wederom bewust gekozen voor een 6KW CO2 laserbron. Naast de reeds aanwezige fiberlaser kan We-Metal beide lasersnijtechnieken blijven aanbieden.

Eveneens van Trumpf is de panelenbuiger Trubend Center 5030. Hiermee kunnen complexe buigingen worden gemaakt die met een traditionele zetbank erg moeilijk zijn, zo niet onmogelijk zonder special gereedschap; rechte buigingen maar ook buigingen met een radius. WeMetal zet deze machine veel in voor de productie van legborden en onderdelen van stalinrichtingen. Juist daarvoor is deze zwenkbuigmachine heel productief met beperkte omsteltijden.

De zetnauwkeurigheid en de kwaliteit is gegarandeerd door bij de zwenkbuigtechnologie gebruik te maken van een aantal slimme features.

“We hebben deze techniek heel goed onder de knie en de machine is heel productief”, aldus Rigters. “Onze mensen beschikken over de vakkennis om goed te programmeren.

Processen onder controle krijgen Door al deze ontwikkelingen is We-Metal in 3 jaar tijd gegroeid in aantal mensen. De lasrobot draait in een twee ploegendienst, de zetbanken 24 uur per dag. Een van de vijf zetbanken is een Trumpf 5130 met Bendmaster robot, die gerobotiseerd zet.

Per week worden gemiddeld 800 orderregels uitgeleverd en nu is het zaak het proces helemaal onder controle te krijgen. Johan Rigters: “Als we voor een grote klant in één week 1200 producten moeten produceren, zijn we daar prima op ingericht. Die producten gaan er moeiteloos doorheen van snijden, zetten tot en met

het lassen en samenstellen. Maar zover zijn we nog niet met alle projecten. Alle aandacht is er nu op gericht om ook daar zo efficiënt mogelijk mee om te gaan. Dat zal ook wel moeten want de tendensen in de markt zijn minder betalen, kleinere series en sneller leveren. Dat zijn lastig te combineren aspecten voor een toeleverancier. Maar we volop bezig daar op in te spelen en dat gaat lukken. Daarbij krijgen we steeds meer functionele vragen van klanten. Hiervoor hebben we nu bijvoorbeeld een lasengineer in dienst. Die kan daar prima aan beantwoorden.” www.we-metal.com

Technisch directeur Johan Rigters: “De tendensen in de markt zijn minder betalen, kleinere series en sneller leveren. Lastig te combineren aspecten voor een toeleverancier, maar we zijn volop bezig daar op in te spelen.”

33

34

Ongecompliceerd buigen Met de Mobile Bending Cell presenteerde Bystronic afgelopen najaar op de Euroblech een compacte oplossing voor geautomatiseerd en handmatig buigen. In deze cel wordt de afkantpers Xpert 40 voorzien van een mobiele automatiseringsstap.

Buigdelen moeten in toenemende mate worden geproduceerd in uiteenlopende vormen, groottes en aantallen. En dan ook nog zo snel mogelijk tegen een zo laag mogelijke prijs. Dat vraagt om een modern, ongecompliceerd buigsysteem dat zoveel mogelijk processtappen automatiseert, maar dat de operator ook de mogelijkheid biedt om met de hand te werken als hij dat wil.

Met de Mobile Bending Cell kan dat. Deze buigcel combineert de Xpert 40 en buigrobottechnologie. Het is een combinatie van een snelle afkantpers en mobiele automatisering. Grote series kunnen in de geautomatiseerde buigmodus worden bewerkt. Gebruikers kunnen echter op elk gewenst moment ook kleine series of losse delen handmatig buigen. De buigrobot wordt eenvoudig opzij geschoven als deze niet nodig is.

Plug in & Bend De Mobile Bending Cell functioneert volgens het Plug in & Bend-principe. In de praktijk ziet dat er als volgt uit: de kleine Xpert 40 kan vrijwel overal opgesteld en in bedrijf genomen worden. Hij kan indien gewenst ook snel verplaatst worden.

De mobiele automatisering sluit hierbij naadloos aan. Gebruikers kunnen de robot in enkele minuten op de Xpert 40 instellen. Eenvoudig door plaatsing tegen de afkantpers. Na enkele handelingen stelt de robot binnen in de Mobile Bending Cell zich automatisch op de afkantpers in.

Herhalingsnauwkeurigheid Bystronic geeft aan dat de vlotte Xpert 40 binnen de Mobile Bending Cell drie keer zoveel de-

Bij de presentatie op de Euroblech was de belangstelling voor de Mobile Bending Cell groot.

De Mobile Bending Cell is een compacte oplossing voor geautomatiseerd en handmatig buigen.

len buigt als een omvangrijke afkantpers. Het compacte chassis en de besturing ByMotion zorgen ervoor dat de afkantpers dynamisch is en buigsnelheden van meer dan 25 mm per seconde behaalt. Op een buiglengte van een meter heeft de Xpert 40 een perskracht van 40 ton. De nodige precisie hiervoor wordt geboden door ByMotion, de besturing van de afkantpers.

Deze regelt de wisselwerking tussen snelheid, kracht en balans. Zo zijn buigresultaten met een hoge herhalingsnauwkeurigheid mogelijk, wat een belangrijk aspect bij grote buigseries die in de automatische modus worden geproduceerd.

Easy-touch-besturing In de nieuwe cel gaan buigen en automatisering naadloos in elkaar over zonder dat gebruikers hierbij worden opgehouden door omslachtige bedieningsstappen. Bystronic heeft de besturing van de mobiele automatisering namelijk rechtstreeks geïntegreerd in de bedieningsinterface van de afkantpers. Hiermee kunnen gebruikers alle buig- en automatiseringsprocessen van de Mobile Bending Cell op één touchscreen regelen met slechts enkele vingerbewegingen. Bystronic heeft de daarop geïnstalleerde bedieningsinterface ByVision Bending procesgeoriënteerd en intuïtief vormgegeven. Als de Mobile Bending Cell eenmaal is geprogrammeerd, start deze in de automatische modus telkens het bedoelde buigprogramma. De benodigde gereedschappen kunnen door de ope-

rator snel worden ingezet. Vervolgens leidt de robot de buigdelen exact naar het betreffende buigstation.

Door het Dynamic Drive System is de Mobile Bending Cell zuinig met energie. Het zorgt voor dynamische buigsequenties zonder dat hierbij energie wordt verspild. Hier komen nog eens geïntegreerde functies bij zoals de Energy Saver en een intelligente start-stop-automaat. Beide functies ondersteunen zowel het handmatige als het automatische buigproces.

Livestream Bystronic biedt diverse extra opties aan waarmee de bediening van de Mobile Bending Cell tot mobiele eindapparaten kan worden uitgebreid. Op die manier kunnen gebruikers bijvoorbeeld de bedieningsinterface ByVision Bending met een tablet regelen. Daarmee kunnen afzonderlijke parameters in het buigproces vanaf elke productielocatie ingezien en zo nodig ook gewijzigd worden. Een andere optie is de bewakingsdienst Observer. Hiermee kunnen gebruikers op elk gewenst moment alle processen op de Mobile Bending Cell in het oog houden. Een geïntegreerd camerasysteem levert daarbij een livestream en procesgegevens op mobiele eindapparaten zoals smartphone, tablet of laptop. www.bystronic.nl

35

Intensief traject resulteert in belangrijke kwaliteitsslag Kelvion Refrigeration in Sint Maartensdijk, producent van industriële luchtkoelers, hanteerde een lijst met maar liefst 55 criteria om de perfecte ontbraammachine te selecteren voor haar geponste RVS plaatdelen. Een intensief traject resulteerde in de aanschaf van een Lissmac SBM-M 1500 met een aantal specifieke aanpassingen.

Hiermee is een belangrijke kwaliteitsslag gemaakt.

In de productieruimte van Kelvion staan drie lijnen voor de productie van luchtkoelers en luchtgekoelde condensors voor (semi-)industriële koudetechniek: voor koper, staal en RVS. In de RVS luchtkoelers, vooral bestemd voor de foodindustrie, zit heel wat plaatwerk. De maximaal 2 mm dikke platen worden geponst in een groot geautomatiseerd ponssysteem. De scherpe randen die hierbij ontstaan werden echter steeds meer als problematisch gezien. Want de eigen monteurs van Kelvion die de luchtkoelers verderop in het productieproces samenstellen, sneden zich er wel eens aan. Dat gold ook voor de installateurs van de klanten die de luchtkoelers op locatie monteren. Daarnaast wordt de regelgeving op het gebied van hygiëne steeds strikter om met name bacteriegroei voorkomen. “Een luchtkoeler is wat dat betreft een vervelend

Kelvion produceert luchtkoelers en luchtgekoelde condensors voor (semi-)industriële koudetechniek.

36

product”, zegt directeur Hans Traas van Kelvion. “Er zitten veel lamellen in met een groot oppervlak. Ook aan de scherpe breekranden daarvan blijven bacteriën zitten.”

Onderzoek naar ontbramen Een enkele keer werden de kanten op verzoek van een klant wel eens afgerond, maar dat moest dan handmatig gebeuren. Deze verzoeken kwamen echter steeds vaker. De luchtkoelers die Kelvion in Sint Maartensdijk maakt onder de merknaam Goedhart (dat is de oude naam van het bedrijf) behoren tot de top van de markt, maar belangrijke klanten als VDL Systems en Duitse Alco Food stellen steeds hogere kwaliteitseisen.

In 2015 werd daarom onder leiding van Paul Grinwis, manager industrial engineering, een onderzoek gestart. Hij liet testen doen om te zien wat het effect van een ontbraamproces was op het plaatwerk. “Onze conclusie was heel duidelijk: ja, dit is wat we willen.”

Uitgebreide analyse Omdat Grinwis en zijn collega’s nul ervaring in ontbramen hadden, oriënteerden ze zich breed op mogelijk geschikte machines. Een beursbezoek resulteerde in gesprekken met een viertal leveranciers/producenten van ontbraammachines. Daarbij kwam alles aan bod om op een goede manier 2 mm dik geponst RVS materiaal af te ronden (Kelvion gebruikt ook wel dikker materiaal, maar dat wordt toegeleverd door een partij die dat zelf ontbraamt): de functionaliteit van de machine, de constructie, het ontwerp en de omvang van de machine en de producent/leverancier op zich. En uiteraard werd ook gekeken naar de kosten, vooral de operationele kosten. Het afronden mocht per vierkante meter niet te veel kosten om de kostprijs van de luchtkoelers niet te hoog op te drijven.

Lissmac won met vlag en wimpel. “Zo’n uitgebreide analyse als die van Paul komen we niet vaak tegen”, zegt Rik Peer van Bruma Machines, dat Lissmac in Nederland vertegenwoordigt. “Het is extra fijn dat je daar dan als beste uit komt.”

Grote afmetingen De keus viel onder meer op Lissmac vanwege de afmetingen die kunnen worden bewerkt. De Duitse producent, pionier op het gebeid van ontbraammachines, kon een machine leveren waar platen van 1,5x3 meter doorheen kunnen worden gevoerd. Die komen regelmatig voor, aangezien Kelvion luchtkoelers bouwt van klein tot groot. De bovenplaten van lekbakken zijn bijvoorbeeld vaak fors aan de maat. De breedte van de machine is ook gunstig voor de doorloopsnelheid. De doorvoersnelheid is een meter per minuut, maar omdat diverse onderdelen naast elkaar kunnen worden gelegd, kan belangrijke tijdwinst worden geboekt. Van belang voor de doorloopsnelheid is ook dat de machine het plaatmateriaal in één arbeidsgang dubbelzijdig bewerkt. Dat betekent minder handling, wat zeker bij grote platen een voordeel is.

V.l.n.r. manager industrial engineering Paul Grinwis en directeur Hans Traas van Kelvion en Rik Peer van Bruma Machines bij de Lissmac SBM-M 1500. Kelvion heeft met deze ontbraammachine een belangrijke kwaliteitsslag gemaakt.

Verhoogde inloop Toen de keuze eenmaal was gemaakt, is Kelvion samen met Bruma en Lissmac de diepte in gegaan. Lissmac kreeg een heel pallet aan plaatwerk toegestuurd en heeft daarmee stap voor stap de nodige specificaties aan de machine gemaakt. Kelvion ponst kragen, ofwel ‘kommetjes’ op de platen om draagvlak te creëren voor de buizen die door de lamellen heen gaan. Deze 1 cm hoge kragen zijn niet alleen scherp, ze geven ook spanning in de plaat waardoor deze gaat opstaan. Daarom moest er een verhoogde inloop in de ontbraammachine komen.

Lissmac heeft dat opgelost door direct aan het begin van de machine een extra (vierde) invoerrol te plaatsen, die 2 cm hoger zit dan de andere doorvoerrollen. Deze rol is nodig om te voorkomen dat de opstaande platen in het rubber prikken en zo het rubber kapot maken.

Nu wordt de opstaande plaat door de extra rol naar beneden gedrukt. Ook zijn de rollen uitgerust met dubbel dik rubber, zodat de kommetjes het niet beschadigen.

Aan de voor- en achterzijde van de machine bevinden zich aan- en afvoertafels met een lengte van 3 meter. Op verschillende plekken van de installatie zitten schakelaars waarmee de machine makkelijk (met de hand of een duw van de heup) kan worden uitgeschakeld. De tafel achter de machine is voorzien van een eindschakelaar (uitloopbeveiliging). Als deze omhoog staat en de plaat loopt er tegenaan, schakelt de machine automatisch uit.

Kwaliteitsverbetering De machine is nu een jaar in bedrijf. Hans Traas en Paul Grinwis zijn er heel tevreden over. De Lissmac installatie functioneert probleemloos en de operationele kosten zijn laag.

“We hebben de riemen pas één keer hoeven te vervangen”, aldus Grinwis.

Maar vooral van belang is dat Kelvion de eigen standaard heeft verhoogd, waarmee het onderscheidend vermogen van de luchtkoelers is vergroot. De eerste opzet was dat het ontbramen van de plaatdelen een optie zou worden waar klanten extra voor moesten gaan betalen. Maar daar is niet voor gekozen. Er heeft een onderhuidse upgrading van het hele product plaatsgevonden. Alle plaatdelen die van

de ponsmachine komen, worden standaard ontbraamd. En daar is iedereen blij mee. Hans Traas: “Onze medewerkers in de fabriek zijn enthousiast. Aanvankelijk was er wat weerstand tegen de extra handling, maar het ontbramen is echt een geïntegreerd onderdeel geworden van het proces, dat veel oplevert.

Maar ook de klanten waarderen deze verbetering. De verhoging van de prijs van de luchtkoelers is relatief gering en voor de markt niet problematisch. Deze valt in het niet bij de kwaliteitsverbetering. We horen van onze klanten dat ze het product niet meer terug kennen.” www.bruma.nl www.kelvion.com

De extra (vierde) invoerrol zit 2 cm hoger dan de andere doorvoerrollen. Deze rol is nodig om te voorkomen dat de opstaande platen in het rubber prikken en zo het rubber kapot maken.

37

Remmert Plaatopslagsystemen Economisch en gemakkelijk te integreren 75% minder materiaalhandlingtijd 60% minder vloeroppervlakte 100% zekere planning door intelligente software 100% koppeling van alle merken plaatbewerkingsmachines Samen bouwen we aan uw toekomst met een modulair systeem dat met u meegroeit!

Remmert GmbH Brunnenstraße 113 · 32584 Löhne, Deutschland Tel (+49) 5732 896-226 · www.remmert-benelux.com

38

Schmalz zuigt zich vast aan Industrie 4.0 In de wereld van de automatisering vinden constant nieuwe ontwikkelingen plaats. Alles moet sneller en efficiënter om de productiviteit te verhogen. Met haar kennis op het gebied van vacuümtechnieken biedt de van oorsprong Duitse firma Schmalz oplossingen om producten zo snel, efficiënt en ergonomisch mogelijk van A naar B te verplaatsen. Plaatmateriaal, partijen dozen en laagsgewijs tientallen blikjes frisdrank of doosjes. Innovatie en duurzaamheid staan hierbij voorop.

Met zestien dochterondernemingen wereldwijd is Schmalz een grote speler in de vacuümmarkt. De Nederlandse vestiging bedient vanuit Hengelo (O) klanten in de hele Benelux.

“Dat kunnen bedrijven in de metaalverwerkende industrie zijn voor bijvoorbeeld het bewerken van metaalplaat of halffabrikaten in metaalbewerkingsmachines, maar ook andere bedrijven die een tilhulp nodig hebben voor het verplaatsen van zware materialen of onderdelen”, vertelt vestigingsdirecteur Jan Nijhuis.

Meerwaarde in kennis en service Vacuümcomponenten zoals zuignappen en vlakke grijpers, handlingsystemen zoals slangheffers en railbaaninstallaties; je kunt het zo gek niet bedenken of Schmalz heeft de techniek in huis. Maar het totaalpakket aan onderdelen is volgens Nijhuis niet het enige dat het bedrijf onderscheidt. “Onze kracht is onze ex-

Schmalz biedt oplossingen om producten zo snel, efficiënt en ergonomisch mogelijk van A naar B te verplaatsen. Innovatie en duurzaamheid staan hierbij voorop.

pertise en de bijbehorende service en ondersteuning die we kunnen leveren. Klanten komen naar ons toe met een aanvraag en samen met hen kijken we dan stap voor stap welke oplossing het beste hierbij past. Welke afmetingen en gewicht heeft het product, om welk materiaal gaat het en hoe moet het verplaatst worden? Het is vaak niet even door een catalogus bladeren. Wij leveren een totaaloplossing, de klant wil ontzorgd worden.”

Tests uitvoeren Na het beantwoorden van deze vragen wordt gekeken welke vacuümtechniek het meest geschikt voor de applicatie is. “We doen soms testen, zowel op locatie als in ons eigen laboratorium, om onvoorziene problemen voor te zijn. Zo hadden we eens een oplossing bedacht voor het verplaatsen van kazen die in plastic waren verpakt. Later bleek echter dat ze in de praktijksituatie net uit de koeling kwamen en de verpakking week af van het testmateriaal. Dat vereiste net even een andere aanpak en techniek: we moesten dus een aanpassing doen. Juist zodra het moeilijker wordt, zoals bij dit voorbeeld, komt onze kracht naar voren."

Steeds meer apparaten kunnen op afstand worden gelezen en bestuurd via Wifi. Die trends probeert Schmalz ook te implementeren in haar producten.

Industrie 4.0 De laatste jaren waren er veel ontwikkelingen in de vacuümindustrie. Daardoor is ook Schmalz als innovator genoodzaakt alles nog slim-

mer, sterker en makkelijker te maken. “We leveren nu bijvoorbeeld schuim op de vlakke grijpers dat je simpel in één beweging kunt verwijderen, een unieke noviteit. Voorheen was het veel pulkwerk.”

Volgens Nijhuis sluiten veel innovaties goed aan bij nieuwe branches, zoals de handling van wafers voor zonnepanelen en carbon fibermatten. De nieuwste trend is bij Industrie 4.0, een project waarin bedrijven zich voorbereiden op technologieën van de toekomst.

“Steeds meer apparaten kunnen op afstand worden gelezen en bestuurd via Wifi. Die trends proberen we ook te implementeren in de producten die wij leveren, zoals vacuümgrijpers of andere intelligente componenten.”

Sterke groei Na een mindere periode door de economische crisis, maakt Schmalz de laatste jaren een sterke groei door. Nijhuis weet wel waar dat aan ligt. “Grote bedrijven durven weer investeringen te doen die ze een paar jaar hebben uitgesteld. Ook zijn er bijvoorbeeld veel nieuwe zelfstandige zzp’ers bijgekomen die in hun werkplaats van technieken als tilhulpen gebruik willen maken. Zo komen er steeds meer opdrachtgevers bij en kunnen wij investeren in personeel, zowel in de breedte als inhoudelijk.” www.schmalz.com

39

Invloed smeermiddel bij persproces is aanzienlijk Hoogsterkte staalsoorten hebben een groot potentieel voor licht bouwen en er kan materiaal mee worden bespaard. Daarom worden ze steeds vaker toegepast.

Het persen van deze staalsoorten vergt veel van de gereedschappen en daarom heeft smeermiddelenfabrikant Zeller+Gmelin met Multidraw PL61 SE een prelube van de tweede generatie ontwikkeld.

De toename van hoogsterkte stalen zorgt bijvoorbeeld voor nieuwe uitdagingen bij het persen van onderdelen van autocarrosserieën. Ze zijn minder makkelijk vervormbaar, wat zorgt voor een hogere belasting van de gereedschappen. Bovendien wil men extra smering voorkomen. De meest concrete eis kwam uit de automobielindustrie. Die vroeg om een verbeterde prelube voor gebruik in de persen die steeds complexere bouwdelen moeten omvormen. Met die vraag gingen de ontwikkelaars van Zeller+Gmelin aan de slag.

voor werden tests op het plaatmateriaal DP 980 met twee verschillende smeermiddelen op verschillende belastingniveaus uitgevoerd. (Zie afbeelding 1). Het onderzoeksteam van PTU testte de gereedschappenslijtage en de mogelijke reductie daarvan. Tijdens de testseries met Multidraw PL 61 kon Zeller+Gmelin een extra test doen met de nieuwe prelube PL 61 SE. Vergelijkingstesten De parameters voor het hoogste belastingniveau zocht het PTU-onderzoeksteam zodanig uit dat de test nog net mogelijk was zonder dat het plaatmateriaal vroegtijdig zou scheuren. Daarbij werd de geometrie constant gehouden en de contactspanning gevarieerd. Voor verder onderzoek stelde men de parameters zo in, dat ze 10 procent onder het maximale belastingniveau zaten. Opdat ook de standtijden parallel konden worden gewaardeerd, definieerden de onderzoekers nog een gereedschap falen. Dit treedt per definitie dan op als het plaatmateriaal bij constante testomstandigheden scheurt, cq de plaatruwheid groter is dan 10 µm. Zie in onderstaand overzicht een korte testplanning met informatie over de verschillende parameters (Afbeelding 2):

Afbeelding 1: Testgereedschap.

Afbeelding 2: Tabel van de testplanning

Extra smering niet nodig Prelubes zijn smeermiddelen die beschermen tegen corrosie met een toegevoegd additief dat in de pers tegelijk fungeert als omvormolie.

Zeller+Gmelin brengt al jaren de prelube Multidraw PL 61 op de markt.

De eisen aan een tweede generatie van deze prelube waren enerzijds dat deze zich goed moet blijven verdragen met de navolgende processen van de gelakte carrosserieën, en anderzijds betere tribologische eigenschappen, met name op gegalvaniseerde oppervlakken. De daarop ontwikkelde nieuwe Multidraw PL 61 SE is precies op deze eisen toegesneden.

De voordelen van zo’n prelube liggen daarbij voor de hand. Het smeermiddel wordt al bij het walsen opgebracht, waardoor extra smering in de persen zelf niet nodig is. Elke smering moet later voor het lakproces immers in een reinigingsproces ook weer worden verwijderd. Daarom is het de kunst met zo weinig mogelijk smeermiddel de hoogst mogelijke efficiency en proceszekerheid te bereiken.

Het Instituut voor Productietechniek en Omvormmachines (PTU) van de Technische Universiteit Darmstadt heeft een methode ontwikkeld om de hogere slijtage aan gereedschappen en daarmee de kortere standtijden bij de inzet van hoogsterkte staalsoorten te onderzoeken. Hierbij worden beide factoren op bepaalde belastingniveaus onder de loep genomen.

Daarbij is een monitoring systeem opgezet om de analyse van de slijtageontwikkelingen te vergemakkelijken.

De onderzoeken hadden plaats in het kader van het EFB-project ‘Slijtvastheidscurves voor de beoordeling van tribologische systemen’. Hier-

40

Dubbele standtijd, dubbele productiviteit Tijdens de tests kon het directe verband tussen de belasting van een persgereedschap, haar slijtage en standtijd worden bewezen. Aan de hand van de tests met Multidraw PL 61 was te zien dat de materiaalsterkte de beschadiging en de slijtageontwikkeling in een tribologisch systeem duidelijk beïnvloedt. Dat wil zeggen: een hoge belasting leidt noodzakelijkerwijs tot een hoge slijtage en daarmee tot lagere standtijden van het gereedschap. Hier konden de onderzoekers van PTU door de tests met Multidraw PL 61 SE een duidelijke verbetering ten opzichte van Multidraw PL 61 aantonen. De toepassing van PL 61 SE resulteert in een duidelijke reductie van de trekkrachten. In vergelijking met de tot dusverre gebruikelijke prelube nam de trekkracht bij maximale belasting af met bijna 11 procent (trekkracht met PL 61: 22,5 kN, met PL 61 SE: 20,1 kN), terwijl ze bij de met 10% verminderde belasting met 7 procent kon worden gereduceerd (trekkracht PL 61: 20,3 kN, met PL 61 SE: 18,8 kN). Het gevolg: ook de standtijden van de gereedschappen waren met het nieuwe smeermiddel duidelijk hoger. (Zie afbeelding 4).

Bij de hoogste belasting waren tenslotte duidelijke verschillen te zien bij de standtijden tot het intreden van het falen: Multidraw PL 61 hield gemiddeld 59 slagen stand, Multidraw PL 61 SE bij dezelfde belasting 147 slagen. Dat komt neer op een productiviteitsverbetering met het 2,5-voudige. Bij de gereduceerde belasting was de stijging van de standtijd het

Afbeelding 3: Ruwheid van de plaat (boven) en trekkracht (onder) met MDR PL 61 SE in vergelijking met MDR PL 61.

Afbeelding 4: De standtijden met Multidraw PL 61 en Multidraw PL 61 SE.

2,1-voudige. Hierbij realiseerde het referentie smeermiddel PL 61 905 slagen en de nieuwe prelube 1863 slagen. Vooral de absolute toename van de gereedschappenstandtijd is daarmee een duidelijke economische factor voor de productiviteitsverbetering in het persproces. Juist dan als men aan extreme belastingen raakt, zoals de test laat zien, verhoogt een optimaal smeermiddel met een beter additief de grenzen van de belastbaarheid duidelijk, wat bij de vervorming van complexe bouwdelen meetbare verbeteringen oplevert.

de standtijden van de gereedschappen verhogen. Inmiddels zijn ook omvangrijke praktijktesten bij verschillende OEM’ers uitgevoerd.

Aanzienlijke invloed smeermiddel De tests van PTU bevestigen dat het smeermiddel een aanzienlijke invloed heeft op de verbetering van de tribologische situatie. Multidraw PL 61 SE kan de noodzakelijke krachten voor de omvorming reduceren en

Het project ‘Slijtvastheidscurves voor de beoordeling van tribologische systemen’ is met financiële steun van de onderzoekvereniging EFB (Europäische Forschungsgesellschaft für Blechverarbeitung) uitgevoerd.

Het volledige slotbericht is als EFB-Forschungsbericht Nr. 425 verschenen (ISBN 978-3-86776-472-8) en bij de EFB en in de boekhandel verkrijgbaar.

Dit artikel is geschreven door Katrin Hommel, Dr. Bernd Aha en Dr. Rolf Zimmermann van Zeller+Gmelin. www.zeller-gmelin.de

Een probleemloos procesverloop bij het vervormen door de inzet van Multidraw PL 61 SE. Op de foto de binnenzijde van een Fabia deur uit de testserie bij Skoda.

41

Barcode wijst beschadigde plekken op bandstaal aan

Bij de productie van bandstaal zijn krassen, metallurgische insluitingen en kleine fouten in de coating vrijwel onvermijdelijk. Tegelijkertijd zijn deze fouten onacceptabel voor autoproducenten. Het helpt echter als ze precies weten waar deze fouten zitten. Hiervoor hebben enkele staalproducenten onder de vlag van het Europese staalverband Eurofer het ‘Quality Tracking‘ systeem ontwikkeld.

De productie van staal is complex. Het is daarom praktisch onmogelijk om op coils gewikkeld bandstaal met een lengte van diverse kilometers volledig zonder oppervlaktefouten te leveren. Voor autoproducenten is het echter van groot belang dat ze worden geïnformeerd over deze onregelmatigheden en de plek waar deze zich bevinden. Hiervoor is nu ‘Quality Tracking‘ ontwikkeld. Hierdoor kan langs digitale weg de kwaliteitsinformatie over foute plekken worden meegeleverd.

Dat maakt het de klanten mogelijk om beschadigd plaatmateriaal of delen van coils al bij het begin van hun productieproces uit te sorteren. De apparaten die nodig zijn om de barcodemarkeringen op het

thyssenkrupp heeft al succesvolle tests gedaan en gecodeerde coils geleverd aan diverse klanten.

42

bandstaal aan te brengen, worden in de uitloop van het koudwalsproces geïnstalleerd.

Kwaliteitsverbetering In de toekomst willen staalproducenten het Quality Tracking systeem aan hun Europese klanten aanbieden als een volgende stap in het verbeteren van de kwaliteit en hun dienstverlening. Ze willen zo ook een bijdrage leveren aan Industrie 4.0-toepassingen. Onder de vlag van Eurofer moet Quality Tracking worden ontwikkeld tot een technische standaard in Europa.

Foute plekken aanwijzen De autoproducenten, die uit het plaatmateriaal carrosserieën maken, en de kopers van de auto’s stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit. Krassen, metallurgische insluitingen of kleine fouten in de coating worden niet geaccepteerd. Maar omdat de coils doorgaans een minimum gewicht hebben, is het voor de staalproducenten vaak niet mogelijk de fouten er uit te snijden zonder het gewicht duidelijk te veranderen. Met het oog op de klanttevredenheid wordt het echter steeds belangrijker om onregelmatigheden zo veel mogelijk te vermijden of zoals bij Quality Tracking – de afnemer voor de start van zijn productieproces over fouten te informeren. Daaarmee kan hij de beschadigde delen bij het snijden zonder veel tijdverlies automatisch uitsorteren.

De platen met foute plekken kunnen zo al worden verwijderd voordat ze verder in het proces geraken.

Europese standaard Om dit te realiseren zijn de staalproducenten thyssenkrupp Steel Europe, ArcelorMittal en Tata Steel gezamenlijk een onderzoeks- en ontwikkelingstraject begonnen. Hun doel: samen willen ze een Europese standaard ontwikkelen en bevorderen dat hun klanten tegelijk met de coil ook de informatie over significante defecten op het bandstaal ontvangen.

Voor de klanten, automobielproducenten en -toeleveranciers, betekent dit dat ze exacte informatie krijgen over de positie van de foute plekken. Om de beschadigingen op het tot wel 3 kilometer lange bandstaal te lokaliseren worden de foute plekken die door de automatische kwaliteitscontrole in het productieproces worden herkend,

De apparaten die nodig zijn om de barcodemarkeringen op het bandstaal aan te brengen, worden in de uitloop van het koudwalsproces geĂŻnstalleerd.

toegevoegd aan de eendimensionale barcodes op het bandstaal. Deze streepjescodes worden in afstanden van circa 50 centimeter tot 2 meter doorlopend op het plaatmateriaal gedrukt. Ze geven niet alleen de positie van de fouten aan maar bevatten ook andere informatie over de producent en het coilnummer. De inhoudelijke informatie over de plaats en de aard van de mogelijke fout wordt via een aparte set data aan de klant meegedeeld.

dersteunen naast ArcelorMittal, Tata Steel en thyssenkrupp Steel Europe ook voestalpine en Salzgitter Flachstahl de technologie en de vertaling naar een open Europese standaard. Ook diverse andere ondernemingen, onder andere toeleveranciers van stanstechniek en systeemleveranciers, zijn inmiddels toegetreden tot het Quality Tracking-project.

Momenteel worden bij thyssenkrupp Steel

Europe de eerste installaties al omgebouwd om de Quality Tracking coils te kunnen produceren. Daar hebben ze er alle vertrouwen in dat Quality Tracking breed zal worden geaccepteerd.

Meer informatie over dit project is te vinden op www.eurofer.be/Issues&Positions/Quality Tracking.

Succesvolle test Om te testen of de methode op industriĂŤle schaal kan worden toegepast, zijn proeven met een klant gedaan. Dit bedrijf kreeg van de drie staalproducenten coils met Quality Tracking informatie. Met succes: bij de proefproducties werd aangetoond dat met Quality Tracking alle gemarkeerde foutlocaties betrouwbaar terzijde konden worden gesteld.

De barcodes werden met een betrouwbaarheid van meer dan 99,5 procent uitgelezen.

Deze resultaten bevestigen dat de methode aan industriĂŤle maatstaven voldoet. Het systeem levert grote voordelen op voor zowel toeleveranciers als ook voor eindklanten in de automobielproductie.

Eerste installaties omgebouwd Onder de vlag van Eurofer hebben inmiddels vijf staalproducenten elkaar gevonden. Zo on-

De streepjescodes worden in afstanden van circa 50 centimeter tot 2 meter doorlopend op het plaatmateriaal gedrukt.

43

Lasrobots HVL staan bijna niet stil HVL Metaalbewerking beschikt over vier lasrobots, maar liep steeds tegen stilstandsuren aan, omdat ze aan de machine geprogrammeerd moeten worden. Daarom is bij de meest recent aangeschafte lasrobot ook in het offline softwarepakket AlmaCam geïnvesteerd.

Lasrobotisering speelt in de maakindustrie een steeds belangrijkere rol. De te lassen series worden echter steeds kleiner en door het traditioneel programmeren van de lasrobot komt de beschikbaarheid van de robot onder druk te staan. Stilstand van lasrobots moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Dat kan middels offline programmeren.

Werk wordt aantrekkelijker Een voordeel van offline programmeren is dat 3D modellen, vanuit bijvoorbeeld Solid-Works en Inventor, in het offline-softwarepakket AlmaCam geladen kunnen worden. Hierdoor kan op elk gewenst moment een lasprogramma geprogrammeerd worden met een PC. De lasrobot kan dan volledig productief blijven en het omschakelen naar een nieuw programma/ product neemt nauwelijks tijd in beslag. “Offline programmeren in AlmaCam is een belangrijke uitdaging voor jonge medewerkers in ons bedrijf. Het vak in de metaalsector wordt hierdoor, zeker voor jonge mensen, een stuk aantrekkelijker. Ik merk dat dagelijks”, aldus Hans Vervoordeldonk, directeur van HVL Metaalbewerking, een bedrijf met 55 werknemers, gevestigd in Liessel. “Wat zien dat het voor aankomende leerlingen veel interessanter wordt

Directeur Hans Vervoordeldonk (rechts) van HVL Metaalbewerking samen met de operator bij de nieuwe offline programmeerbare lasrobot-applicatie.

om te kiezen voor het technische vak. Zeker nu de industriële markt aardig aantrekt ontstaat er behoefte aan goedgeschoolde techneuten. Techniek is niet meer vies en vuil, wat jaren gedacht werd, maar schoon en hip. Hierdoor raken steeds meer schoolgangers geïnteresseerd om te kiezen voor het technische vak, waarbij je met robots, computers en hightech-producten om mag gaan.”

Enorme variatie “Als toeleveringsbedrijf van metalen producten en halffabricaten hebben we een enorme variatie in het soort producten. Vooral het af-

lassen slokt een hoop productietijd op, waarvoor wij juist lasrobots inzetten. Inmiddels is hiervoor de vierde lasrobot in onze productie geplaatst. Het las-hechtwerk gebeurt manueel en het aflassen door de robot. Dit biedt veel voordelen: constante hoge kwaliteit van het laswerk, man-onafhankelijke productie (te weinig goede lassers beschikbaar) en verder kunnen meerdere lasplaatsen worden bediend door slechts één operator. Waar wij echter steeds tegenaan lopen zijn de stilstandsuren.

Vandaar dat we bij de laatste aangeschafte lasrobot ook in het offline softwarepakket AlmaCam hebben geïnvesteerd.”

De lasrobot De hele installatie van zowel lasrobot, track, manipulator en offline-softwarepakket AlmaCam, is opgebouwd en geplaatst door het lastechnische bedrijf Produlas uit Oosterhout. Dit zorgde voor de opbouw van de hele installatie én de externe en interne scholing van de operators, voor zowel wat betreft het lassen met de robot zelf, alsmede de AlmaCam offline programmeervaardigheden.

Vervoordeldonk: “We zien nu dat de stilstandsuren van de lasrobot tot een minimum zijn teruggebracht. Dit bespaart ons aanzienlijke insteltijd en dus geld.

Uiteraard staat daar een investering tegenover, maar onze afnemers kunnen rekenen op een constante hoge laskwaliteit en een strakke productieplanning.”

Het offline programmeren van de lasrobot met AlmaCam bij HVL Metaalbewerking.

44

www.hvlmetaal.nl www.produlas.nl

Persen voor assemblage en demontage Bega Special tools heeft zijn Betex hydrauliek range uitgebreid met de robuuste Betex WSP werkplaatspersen. Het stalen frame van deze persen is gelast, waardoor ze stabiel en veilig in gebruik zijn en een langere levensduur hebben. De persen zijn Europese kwaliteit en voldoen aan geldende CE richtlijnen.

Werkplaatspersen worden in iedere werkplaats gebruikt voor allerlei montage en demontage klussen.

Oppersen, rechttrekken, buigen, assemblage, stansen, de mogelijkheden zijn legio. Er is keuze tussen hand/voet bediende hydraulische persen (WSPM); elektrische werkplaatspersen (WSPE) en portaalpersen (PFPE) voor het zware werk.

Met name de elektrische WSPE werkplaatspersen onderscheiden zich door de bediening: deze kunnen namelijk met twee snelheden bediend worden, hetgeen een groot gebruiksgemak oplevert. Met een joystick beweegt de pers omhoog/omlaag. In combinatie met de handpomp kan er nauwkeurig worden gewerkt. Zware uitvoeringen (300t) worden geleverd met een voetpedaal of afstandsbediening.

De frames van de PFPE portaalpersen zijn in lengte richting beweegbaar en de cilinder is zijdelings beweegbaar. Hierdoor is het te bewerken materiaal van alle kanten bereikbaar. De elektrisch hydraulische pomp met twee snelheden schakelt automatisch om naar de lage snelheid zodra er tegendruk wordt waargenomen. Er is grote keuze in afmetingen en capaciteiten, van 15-300 ton. www.begaspecialtools.com

Er is bij de Betex WSP werkplaatspersen een grote keuze in afmetingen en capaciteiten, van 15-300 ton.

Automatisch afbramen in een robotcel Lasrobotspecialist RobWelding en machinevision-specialist Beltech hebben een afbraam-robotcel ontwikkeld, die geschikt is voor metaalplaten van 100x100 mm tot 2000x1500 mm.

De afbraam-robotcel is geschikt voor metaalplaten van 100x100 mm tot 2000x1500 mm. Terwijl de robot doorwerkt aan bed 1, kan bed 2 worden beladen

“Na het zagen, snijden, ponsen of stansen legt de operator de metaalplaten willekeurig op een tafel, waar een magneet de platen vastklemt. Vervolgens zweeft een lasertriangulatiesysteem van Beltech over de platen, dat een 3D-beeld maakt. Daarna haalt een softwareprogramma de contour- en hoogte-informatie uit het gescande 3D-beeld en communiceert dit met de robotbesturing”, legt RobWelding-directeur Karel van Vlastuin de werking van de cel uit. Ron van Dooren, technical sales advisor bij Beltech, vult aan: “De robot die in de cel staat houdt de afbraammachine vast. Wanneer de robot tijdens het afbramen voelt dat er onverwachte afwijkingen zijn, ondanks de nauwkeurigheid van het lasertriangulatiesysteem, kan hij deze alsnog wegwerken dankzij Force Control. Dit systeem voelt namelijk de exacte vormen van de platen.” De robot werkt door aan bed 1 terwijl bed 2 wordt beladen. Dat betekent dus fulltime productie. www.robwelding.nl www.beltech.nl

Snelle fiberlaser voor kleinere werkplaats Ermaksan heeft een nieuwe economic version fiberlaser geïntroduceerd. Deze compact gebouwde Fibermak SL-G Force is specifiek ontwikkeld voor werkplaatsen waar de beschikbare ruimte beperkt is.

Ermak heeft daarvoor onder meer de wisseltafel die bij het bestaande model aan de achterzijde zit, aan de zijkant gesitueerd. Het model, afgelopen najaar gepresenteerd op de Euroblech, is op de Europese markt uitsluitend leverbaar met een werktafel van 3.000x1.500 mm en een 2 kW Ytterbium diode laser unit met een levensduur van minimaal 100.000 uur.

De Turkse fabrikant, die wordt vertegenwoordigd door Landré, biedt met de compacte Fibermak SL-G Force zowel een ruimte- als kostenbesparende snijoplossing. De prestaties zijn identiek aan de bestaande Fibermak Momentum Gen-3 Force. Met hoge snijsnelheden en verplaatssnelheden van 2,5 G behoort deze fiberlaser tot een van de snelste fiberlasers op de markt. De Fibermak SL-G Force is daarvoor uitgerust met GForce servo aandrijving waardoor de productiviteit met 15 procent verhoogd kan worden. De Fibermak SL-G Force, is gebouwd voor een lange levensduur met precisie-onderdelen en de stijve constructie, is in staat om continu en nauwkeurig te werken onder de meest zware omstandigheden. Voor de besturing vertrouwt Ermak op Beckhoff en de fabrikant zet Alma CADCAM in voor de programmering. www.ermaksan.nl www.landre.nl

Ermak heeft de wisseltafel bij de compact gebouwde Fibermak SL-G Force aan de zijkant gesitueerd.

45

Nieuwe mogelijkheden voor fijnstansproductie Het verstevigde model van de XFT 2500speed pers biedt een effectieve oplossing voor de speciale uitdagingen op het gebied van fijnstansen en zet volgens producent Feintool nieuwe standaards.

De nieuwe versie van de XFT 2500speed van Feintool biedt nieuwe mogelijkheden voor fijnstansproductie.

Het nieuwe model is uitgerust met sterkere scharnierverbindingen. Dit verhoogt de drukkracht aan de punt tot 3000 kN (korte tijd). Voor de gebruiker van de XFT 2500speed betekent deze aanpassing nieuwe mogelijkheden voor fijnstansproductie. Door de extra versteviging is dit model ook geschikt voor onderdelen van hogesterkte materialen tot een dikte van 8 mm bij meer dan 100 slagen per minuut. Dit betekent een lagere belasting van de pers tijdens bedrijf met conventionele gereedschappen en meer flexibiliteit door het sporadisch gebruik van gereedschappen die hogere krachten vereisen. Bovendien heeft Feintool de nieuwe XFT 2500speed voorzien van een reeks innovaties die zorgen voor meer productiviteit en een verbeterde kwaliteit van de gefijnstanste onderdelen.

Het gaat hierbij onder andere om verhoogde stijfheid en een snelwisselsysteem voor gereedschappen. Daarnaast vormen de nieuwste besturingstechniek en innovatief energiebeheer ook onderdeel van het nieuwe model pers.

Bovendien is de nieuwe XFT 2500speed uitgerust met Feinmonitoring, de intelligente analyse- en onderhoudstool en tevens Feintools bijdrage aan Industrie 4.0. www.feintool.com

Landré dealer Akyapak plaatwalsen Landré heeft haar leveringsprogramma plaatbewerkingsmachines uitgebreid met de AkBend plaatwalsen van Akyapak. Deze Turkse fabrikant ontwikkelt en bouwt een breed programma machines voor het buigen van plaat-, profiel- en buismateriaal.

Van eenvoudige asymmetrische conventionele plaatwalsen met drie rollen tot CNC gestuurde vier rollen walsen voor complex walswerk. Ook op het gebied van profielwalsen levert Akyapak een breed spectrum van compacte werkplaatsmachines tot machines die profielen in het formaat UNP 1000 kunnen buigen. De machines van Akyapak zijn hoogwaardig afgewerkt en hebben volgens Landré een uitstekende prijs/kwaliteit verhouding. De AkBend serie plaatwalsen vormt daarmee ook een prima aanvulling op het leveringsprogramma van Landré. Alle door Landré geleverde machines worden door De AkBend serie plaatwalsen vormt een prima aanvulling op het leveringsprogramma van Landré. de eigen servicedienst in bedrijf gesteld en onderhouden. De Akyapak Groep is gevestigd in Bursa, Turkije, waar de machinefabrikant beschikt over een 25.000 vierkante meter grote moderne fabriek waar 350 medewerkers werken. Door continu te streven naar verbetering is de groep in de ruim 50 jaar van haar bestaan uitgegroeid tot een leidende speler in de markt op het gebied van plaatwalsen en profiel- en buisbuigsystemen. AkBend plaatwalsen zijn reeds geleverd aan bedrijven in de machinebouw, staal-/constructie, automotive en scheepsbouwindustrie met klanten als Mitsubishi, Rolls Royce, Mercedes en Harley Davidson. www.landre.nl

Snelle geleiding langs een rechte lijn Rollon, producent en leverancier van lineaire assen en geleidingen voor de industrie, brengt een hogesnelheidsgeleiding, de Speedy Rail, op de markt. De is ideaal voor vochtige en sterk verontreinigde omgevingen.

Dankzij de hoogwaardige afwerking van de loopvlakken zijn de geleidingen zelfs bestand tegen lasvonken.

46

De rails zijn bestand tegen schurende en bijtende stoffen en geschikt voor toepassingen in las- of metaalinstallaties, pers- en stansmachines en tal van andere machines. Dankzij de hoogwaardige afwerking van de loopvlakken zijn de geleidingen zelfs bestand tegen lasvonken.

Het Speedy Rail-assortiment bestaat uit zelfinstellende aluminium profielgeleiders in vijf formaten. Dankzij de aluminium legering in combinatie met het verharde, geanodiseerde oppervlak kan Rollon nu een flexibel, slijtvast geleidingssysteem aanbieden dat gekenmerkt wordt door een licht gewicht en tegelijkertijd toch bestand is tegen zware belasting en extreme omstandigheden. Daardoor kunnen bijvoorbeeld Gantry-constructies gebouwd worden die een belasting tot 3.000 kilogram kunnen dragen. Constructies met een lengte tot 7.500 mm kunnen uit één stuk vervaardigd worden. Daarboven worden de geleidingen samengesteld uit meerdere profielen. De geleidingen doen hun naam eer aan dankzij de snelle loopwagens, die stofvrij zijn afgedicht en voorzien van een kunststof coating, waardoor ze smeervrij en geluidsarm door de rails bewegen met een snelheid van 15 meter per seconde en een maximale versnelling van 10 meter per seconde in kwadraat. www.rollon.nl

NEEM DE LEIDING IN HET PLOOIEN VAN GROTE PROFIELEN

LVDâ&#x20AC;&#x2122;s nieuwste technologie Synchro-Form maakt het nauwkeurig

LASER

plooien van grote profielen - zelfs met meerdere plooien - een stuk eenvoudiger. Dit unieke systeem gebruikt een laserscanner en synchromodules om de werkstukken te positioneren en de hoeken

PUNCH

te meten. Bij afwijkingen past Synchro-Form de positie van de ram

BEND

in realtime aan zodat de hoeken steeds juist zijn. Proefondervindelijk plooien en accumulatieve fouten zijn voorgoed verleden tijd.

Bezoek onze website voor meer informatie.

LVDGROUP.COM

INTEGRATE