MetaalNieuws editie 13 2023

Page 1

Duits project legt

CO2-verbruik

in

plaatwerkketen bloot

Hoe kan het CO2-verbruik bij de plaatproductie in de hele toeleveringsketen worden verminderd?

Die vraag wordt momenteel onderzocht in een project in Duitsland, waarbij onder andere Trumpf en Thyssenkrupp Materials Services zijn betrokken. Het doel is een vrij toegankelijk online platform waarmee bedrijven de CO2-footprint van hun component precies kunnen bepalen.

Dit platform moet duidelijk maken welke maatregelen in welke productiestap de grootste CO2-besparing opleveren. Hiervoor verbinden Trumpf en Thyssenkrupp Materials Services hun IT-systemen met het platform. Dankzij machine- en productiegegevens kunnen de projectpartners maatregelen evalueren voor meer duurzaamheid in de hele toeleveringsketen. Dit omvat bijvoorbeeld de concrete CO2-besparingen wanneer gebruikers extra componenten uit een bepaalde hoeveelheid metaal halen of onnodig materiaaltransport vermijden.

Volgens het Duitse federale ministerie

Cruciale onderdelen

van Economische Zaken en Klimaatbescherming (BMWK), dat het de:karb onderzoekproject financiert met ruim 8 miljoen euro, veroorzaakt de staalen plaatwerkproductie ongeveer een kwart van de industriële emissies in Duitsland. De productie van de grondstof is bijzonder energie-intensief. Het verbeteren van het materiaalgebruik in de productie is dan ook een aandachtspunt van het project. Trumpf werkt aan nieuwe technologieën voor nesten met gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) om meer onderdelen uit het plaatmateriaal te snijden. Een ander aspect van het initiatief is de optimalisatie van het planningsproces, oftewel de timing in de productie. Hier werkt het onderzoeksinstituut Fraunhofer IPA aan het rekening houden met ecologische randvoorwaarden bij de productie met behulp van AI. Het zou bijvoorbeeld kunnen om energie-intensieve productiestappen, zoals laserbewerking, te laten plaatsvinden wanneer er zoveel mogelijk elektriciteit uit hernieuwbare bronnen beschikbaar is. Tegelijkertijd moeten de strategieën ervoor zorgen

Kruisstukken zijn al 70 jaar essentiële onderdelen van de hangbanen van Teleflex. Het zogenaamde kruisstuk is een cruciaal onderdeel van de speciale hangbaansystemen die Teleflex in Tiel produceert.

De kruisstukken worden als gietstukken aangeleverd en moeten vervolgens aan vier zijden gedraaid worden voor de positionering van de lagers. Dat proces is nu geoptimaliseerd dankzij een productiecel met een Lynx 2100 LMB CNC-draaibank van DN Solutions en een au-

dat gebruikers bestellingen flexibel kunnen verwerken. De taak van Thyssenkrupp Materials Services is om de materiaal-, waarde- en datastromen te orkestreren met behulp van een nog te ontwikkelen digitaal platform.

tomatiseringsoplossing van Roboflex. Om de kruisstukken aan vier zijden te bewerken, wordt gebruik gemaakt van een bijzondere indexeerbare zwenkklauwplaat. Zodra dat is gebeurd, verplaatst de robot het onderdeel naar een meerspillig boorstation waar automatisch de gaten in de astap worden geboord. Daarna worden de kruisstukken middels een glijgoot afgevoerd naar een opvangkrat.

Lees het artikel op pagina 9

Op deze manier kunnen inputmaterialen en hun kenmerkende gegevens worden getraceerd. Uniforme standaarden moeten netwerken mogelijk maken. Het project is in juni van start gegaan en zal drie jaar lopen.

Slijp- en snijolie rhenus EU 12-O is goed én zuinig

Krachtige innovatieagenda nodig voor hightech

Magazijnsystemen www.promatt.com www.vmc.eu Veluw Metal Creations TOPKWALITEIT PLAATWERK www.innotoolsbenelux.com info@innotoolsbenelux.com dinsdag 4 juli 2023 13 editie straalmachines richtmachines ontbraammachines bandschuurmachines polijstmachines www.hevami.nl Tel: +31(0)413376602 & Combinatie van wereldklasse! 23_Heku_Jan_small banner.indd 1 1/7/2019 8:21:27 AM www.pasterkamp.nl De specialist in rolvormmachines en leverancier van plaatbewerkingsmachines Draaibanknodig? www. WOLTHUISMACHINES .nl www.borentappenfrezen.nl WWW. .NL metaalbewerkingsmachines B.V. FRI MACH BANDZAGEN WWW.BAHCO.COM WWW.JANVANDAMTRANSPORT.NL www.ijzeron.nl het adres voor al uw metaalbewerkingsmachines. 2 - 2,5 - 3 D lasersnijden + buislasersnijden Ook onder een hoek WWW.ZANTECH.NL O S S ZANTECH Direct uit voorraad: widenhorn.nl Onderdelen voor alle snijmachines! In dit nummer we make ideas come to life MARKTLEIDER IN GEPERFOREERD EN STREKMETAAL Producent van perfop aten en strekmetaa snel leverbaar u t voorraad of product e op maat info.nl@rmig.com Tel: 0184 49 19 19 RMIG MAATWERK IN MACHINEBOUW www.assinkschipholt.nl 12 Ales Metaaltechniek start digitale bedrijfsschool 15
23
Ter Horst Metaaltechniek kan niet zonder automatisering 11 Disselhorst is klaar voor volgende groeispurt 7
www.trumpf.com

WWW.IJZERON.NL

Bedrijfsinventarissen en machines te koop gevraagd www.frimach.nl

2 De grootste en voordeligste in slijptechniek www.slijpschijvenwinkel.nl Doorslijpschijven Afbraamschijven Lamellenschijven Diamantschijven Polijstmaterialen Slijpbanden info@slijpschijvenwinkel.nl Tel.: 0314 - 625947 Fax: 0314 - 625945 Binnen twee minuten een messcherpe offerte voor uw zetwerk of lasersnijwerk? Eenvoudig & snel op plaatweb.nl Toeleverancier voor CNC draai- en freeswerk Vraag vrijblijvend een offerte aan! De Hondert Margen 3, 2678 AC De Lier Tel. (0174) 613339 Fax (0174) 613346 e-mail: info@leehove.nl WWW.FRIEBEL.NL INFO@FRIEBEL.NL DOALL C5650 NC Zeer ne�e zaagautomaat, bj 2013 MACHINES MET ERVARING De Hemmen 77 9206 AG Drachten tel.: 0512 - 545877 06 - 30156949 06 - 40429142 email: info@frimach.nl Haeger 824 inpersmachine; Cap: 72kN; Uitlading 610 mm; Touch screen; Ato toevoer; Inpersaanslag; BJ 2013 Wisent LZ530HA bandzaag; Cap: 490 x 300 mm; Halfautomatisch; 2 zijdig verstek; variabele snelheid; BJ 2020 Durma SBT 4006; Cap: 4100 x 6mm; Durma Touch 7 besturing; Lichtscherm achterzijde; Elektrische achteraanslag; BJ 2013 Haco HSL 4006 plaatschaar; Cap: 4050 x 6 mm; El. achteraanslag en snijhoekverstelling; BJ 2017 Safan E Brake 150 3100; Cap: 3100 x 150 ton; X1, X, R, Z en Z2 CNC gestuurd; Hydr bovenklemming; BJ 2006 Safan H Brake 120 3100 TS1; Cap: 3100 x 120 ton; Y1, Y2, X, R, Z1 en Z2 as CNC; Bombering ; BJ 2008 Durma AD R 30100 kantbank; Cap: 3050 x 100 ton; Y1, Y2, X en R as CNC; DT-10 besturing; BJ 2016 Euromac ZX 1250 30 pons nibbelmachine; Cap: 30 ton; Recent voorzien van nieuwe console en PC; BJ 2001 Euromac ZX 1250 30 ponsnibbel machine; Cap: 30 ton; Multi tool; Borsteltafel; BJ 2002 Durma MS 3004 plaatschaar; Cap: 3100 x 4mm; DT7 Touch besturing; Elektrische achteraanslag; BJ 2013 Cemax MRD 1283 plaatschaar; Cap: 1280 x 3 mm; NC elektrische achteraanslag; Lichtscherm beveiliging; BJ 2016 Ermaksan HGS A 3100 8 plaatschaar; Cap: 3100 x 8 mm; Cybelec NC achteraanslag; BJ 2013
Kosmonaut 16 3824 MK Amersfoort Tel. 033 - 4564037 Fax 033 - 4570830 info@ijzeron.nl Safan SMK-K 2000 mm x 40 ton Soort Merk/Type Omschrijving Bj Schaar Darley GS cap. 1500 x 8 mm Schaar Haco TS cap. 3000 x 6 mm .97 Schaar Haco HSLX cap. 3000 x 6 mm .95 Schaar Haco HSLX cap. 3000 x 6 mm .94 Schaar RAS 8630 cap. 3000 x 6 mm Cnc .99 Schaar Safan HVS cap. 4300 x 15 mm .98 Kantpers Beyeler EU3 cap. 3000 mm x 100 ton Cnc (retrofit) .94 Kantpers Beyeler PR6 cap. 3000 mm x 150 ton Cnc .01 Kantpers Safan SMK-K cap. 2000 mm x 40 ton Cnc .01 Kantpers Safan DNCS cap. 1600 mm x 50 ton Cnc .92 Kantpers Safan CNCL cap. 3600 mm x 80 ton Cnc, felsbalk .93 Kantpers Safan E-brake cap. 3100 mm x 100 ton Cnc .05 Kantpers Safan CNCL cap. 4300 mm x 110 ton Cnc, felsbalk .97 Kantpers Safan H-Brake cap. 3100 mm x 120 ton Cnc .03 Kantpers Safan CNCL-k cap. 4300 mm x 150 ton Cnc .01 Kantpers Darley EHP cap. 3100 mm x 150 ton Cnc .97 Kantpers Haco HPF cap. 3000 mm x 300 ton Cnc .01 Kantpers EHT Multipress cap. 4000 mm x 175 ton Cnc .03 MACHINES TE KOOP GEVRAAGD!!! Schaar Safan HVR, cap 2500 x 4mm WWW.HOPMACHINES.NL Bezoek nu onze nieuwe website BIED BIJ ONS UW
AAN! Bridgeport bj 2003 VMC 1000 freesmachine besturing Heidenhain Microcut bj 2005 Challenger 46T-11 Draaibank besturing Fagor YCM bj 2017 NXV1380A freesmachine besturing Heidenhain HTT KB-1000 bj 2013 Diepgatboormachine HOP Machines/ Handelsonderneming in en verkoop metaalbewerkingmachines Wethouder Lindersstraat 145 5455 GK WILBERTOORD THE NETHERLANDS info@hopmachines.nl Tel: +31 485 478107 Fax: +31 485 479410 Mobiel: +31-647696732 +31-651089846
OVERBODIGE MACHINES

Skills-ecosysteem in Noorden

Met Skill4Life slaan het noordelijk beroepsonderwijs, bedrijfsleven en overheden, onder penvoederschap van NHL Stenden, tot 2030 de handen ineen. In gezamenlijkheid worden 14 techniekcentra (door)ontwikkeld. Het resultaat is een skills-ecosysteem waarmee talentontwikkeling, Leven Lang Ontwikkelen en innovatie van de beroepspraktijk in de regio worden aangejaagd. Het Nationaal Groeifonds stelt bijna 8,5 miljoen euro beschikbaar om dit te realiseren. “Een echte boost voor techniek in de noordelijke regio”, verklaart Jooske Haije, directeur Academie Technology & Innovation van NHL Stenden. Vanuit de verschillende techniekcentra worden op basis van inhoudelijke thema’s leerkringen tussen bedrijven en onderwijsinstellingen opgezet. Hierin delen betrokken partijen kennis en ervaringen en werken ze samen aan het ontwikkelen van toekomstbestendige skills.

Rotterdam pakt aan

Enkele partijen in de stadsregio Rotterdam gaan samenwerken om met een onorthodoxe aanpak vacatures in de MKB-maakindustrie vervuld te krijgen. De aanpak voorziet in het ‘toeleidingsfit’ fit maken van mensen die als werkloos werkzoekend staan geregistreerd. Bij Techniek College Rotterdam worden uitvalkandidaten uit de initiële mboopleiding, die in potentie geschikt zijn voor een technische functie, uitgenodigd voor een alternatief traject waarin zij worden toegeleid naar een technische functie. UWV gaat werkzoekenden attenderen op kansrijke beroepen en hen in staat stellen om deze kansen te verzilveren. Metalent gaat de uitvoering coördineren van mbo-bbl-opleidingen in opdracht van aangesloten bedrijven uit de sector.

Deel Gröninger is nu Kärcher

De B2B-activiteiten in reinigingsapparatuur van Gröninger Cleaning Systems, gericht op de regio GrootRijnmond, zijn per 1 juli verder gegaan onder de naam Kärcher Center Gröninger. Dit bedrijf is een volledige dochteronderneming van Kärcher. Gröninger zelf zal zich voortaan volledig concentreren op de ontwikkeling en bouw van turn-key installaties voor tankreiniging, IBC-reiniging en reiniging in de food & non-food industrie. Hierin is het bedrijf internationaal toonaangevend.

Maakindustrie kan schone koploper worden

Een duurzame industrie in Nederland, zonder gebruik van fossiele grond- en brandstoffen, is mogelijk. Dat zegt Natuur & Milieu op basis van verkennend onderzoek van CE Delft.

De overgang naar deze schone 'industrie van morgen' vraagt om een slimme aanpak waarvoor Natuur & Milieu de eerste aanbevelingen doet. Volgens de milieuorganisatie is de industrie verantwoordelijk voor zo’n 30% van de CO2-uitstoot in Nederland. Om de klimaatdoelen te halen is een grote verandering in het industriële landschap nodig zodat ook de industrie minder energie verbruikt en

minder vervuilt. Het kabinetsbeleid is gericht op het verduurzamen van de huidige industrie. Natuur & Milieu wil de cruciale vraag stellen of dit de weg is om te gaan om de uitstoot omlaag te krijgen, of dat Nederland interessanter moet worden voor een ándere industrie. “Door slim in te zetten op een industrie die bij Nederland past, qua ligging, kennisniveau, doen waar we goed in zijn en hier schoon te gaan produceren, kunnen we onze positie behouden én gaan voldoen aan de 1,5 graad doelstelling. Daarvoor moeten we nú gaan bouwen aan de industrie van morgen”, aldus Marjolein Demmers, directeur van Na-

Dieselmotor op waterstof

tuur & Milieu. Het rapport 'Verkenning van een fossielvrije industrie' van CE Delft beschrijft hoe de transitie naar een schone en concurrerende industrie in 2037 – wanneer het koolstofbudget van Nederland op is - eruit kan zien. De huidige basisindustrie kan stapsgewijs veranderen in een schone maakindustrie. Ook voor recycling en industrie voor levensduurverlenging is plek. Halffabricaten importeren we voor de verdere hoogwaardige productie hier, die minder energie-intensief is. Deze transitie vraagt om beleid dat echt gericht is op het steunen van de ontwikkeling van deze nieuwe industrie. Demmers: “Daarmee stimuleer je de circulaire economie. In deze nieuwe industrie zitten ook de banen

Doosan Machine

Tools is nu

van de toekomst.”

Een schone industrie gebruikt schone elektriciteit uit wind en zon, groene waterstof en grondstoffen uit recycling. Hernieuwbare energie wordt relatief duur, in vergelijking met landen met veel zon. Daarom past energie-intensieve industrie beter buiten Nederland, op een plek waar hernieuwbare energie in overvloed is.

Demmers: “Duurzame energie dáár gebruiken waar het beschikbaar is, is logischer. De nieuwe industrie hier maakt juist gebruik van voordelen zoals hoogwaardige kennis en infrastructuur en institutionele en staatsrechtelijke stabiliteit. Als we hiervoor kiezen, dan worden we winnaars van deze transitie.”

NPS Driven in Ravenstein bouwt een traditionele DAF motor om naar een innovatieve duurzame waterstofmotor voor gebruik in de bouw, constructie en binnenvaart.

Peter van der Heijden, Managing Director, vertelt: “Moderne dieselmotoren kun je met een aantal aanpassingen prima laten draaien op waterstof. Het voordeel is dat zo’n systeem geen schadelijke emissie veroorzaakt en dat het een goedkope oplossing is ten opzichte van batterijen of fuel cells.”

R&D Engineer Jarne Lotens ontwikkelt de componenten voor de waterstofmotor, waarbij alles op de millimeter nauwkeurig wordt geproduceerd. De

bestaande motor gaat daarvoor bijna helemaal uit elkaar. “We hebben zelf een brandstof- en ontstekingssysteem ontwikkeld dat ervoor zorgt dat waterstof wordt omgezet in energie. Het mooie is dat alles uitstekend werkt.”

Chief Scientist bij NPS Driven Peer Wezenbeek begeleidt de tests bij TNO en stuurt bij waar dat nodig is. “Het is de software die ervoor zorgt dat de motor doet wat hij moet doen. Eind dit jaar moet dit testtraject afgerond zijn. Begin 2024 kunnen onze eerste klanten al aan de slag in de proeftuin waar we diverse veldtesten uitvoeren. Daarna gaan we verder met de ontwikkeling en kalibratie, zodat we de set op een breder traject kunnen inzetten.”

Nominaties Pijnenburg Award

KMWE, Verbi en Vullings Metaal bewerking zijn de genomineerden voor de William Pijnenburg Award 2023.

De prijs, vernoemd naar de voormalige directeur-eigenaar van AEE, staat voor betrokkenheid op het gebied van techniekpromotie, het bieden van werkgelegenheid en het goed oplei-

den van toekomstig technisch talent. De drie genomineerde bedrijven hebben volgens de jury allen een actieve voorbeeldrol als één van de kartrekkers in hun regio. Tijdens het Brainport Industries Jaarcongres op 5 oktober zal Manon Pijnenburg namens de familie de award uitreiken aan de nieuwe winnaar.

De naam is veranderd, maar DN Solutions is nog steeds dezelfde machineleverancier dat innovatie met een zo hoog mogelijke machineprestatie combineert met

3
NEW NAME SAME GRE AT MACHINES Meer info op DN-SOLUTIONS.COM DORMAC.NL 073 - 511 85 03 • info@vmc.eu • www.vmc.eu Veluw Metal Creations TOPKWALITEIT BUIGEN & WALSEN
Moderne dieselmotoren kunnen volgens NPS Driven met een aantal aanpassingen prima draaien op waterstof.

Contractors voelen zich veilig bij Shell Chemicals

Shell Chemicals Park Moerdijk is de winnaar van de VOMI Safety eXperience Award 2022. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan het bedrijf waar werknemers van contractors de beste veiligheidsbeleving hebben. De Award is mogelijk dankzij de input van lidbedrijven van VOMI, de brancheorganisatie voor dienstverlenende bedrijven in de procesindustrie.

Volgens de jury presteerden zowel

Shell Chemicals Park Moerdijk als de twee andere genomineerden (ExxonMobil en Neste) goed op alle aandachtsgebieden, maar onderscheidde Shell zich met name op het gebied van de zichtbaarheid/toegankelijk-

heid van het management en het actief betrekken van de contractor. Dat zorgt in de praktijk voor een laagdrempelige verhouding tussen site management en contractors. De VOMI Safety eXperience Award is een prijs voor én door de branche en wordt toegekend aan de opdrachtgever in de procesindustrie, waarvan operationele teams van contractors (VOMI-leden) aangeven de meest veilige werkvloer te ervaren.

Expertise van contractors

Juryvoorzitter prof. dr. Jop Groeneweg, cognitief psycholoog in het veiligheidsdomein en werkzaam bij de TU Delft, Universiteit Leiden en TNO, over de Award 2022: “Door de jaren heen

zien we dat asset owners - de opdrachtgevers van VOMI-leden - steeds dichter naar elkaar groeien als het om veiligheidsbeleving voor de contractors gaat. Op alle locaties wordt de expertise van contractors steeds meer op waarde geschat, goede ideeen worden uitgewisseld, besproken en waar mogelijk geïmplementeerd. Dat op zich verdient al veel waardering. De locatie Shell Chemicals Park Moerdijk onderscheidt zich daarbij op het terrein van leiderschap. De sitemanagers zijn zichtbaar én toegankelijk voor contractors. Dat verlaagt de drempel tussen site management en contractors en zorgt voor een positief veiligheidsklimaat.”

José Leenders geridderd bij afscheid van Metaalunie

José Leenders is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau voor haar jarenlange inzet voor de metaalnijverheid.

Burgemeester Marco Oosterwijk van Ridderkerk reikte de onderscheiding uit tijdens een bijeenkomst in Rotterdam, waar Leenders afscheid nam van de Koninklijke Metaalunie en Stichting Opleiding en Ontwikkeling Metaalnijverheid.

José Leenders was bestuurslid en voorzitter van het district Zuid-Hol-

land van Koninklijke Metaalunie. Ze was mede-initiatiefnemer voor het Expertisecentrum Precisietechniek Zuid-Holland en betrokken bij diverse projecten om bij jonge mensen via het onderwijs interesse te kweken voor de metaalbranche.

Warm hart Daarnaast was ze lid van de financiele commissie, de onderwijscommissie en de Raad van Bestuur van de Koninklijke Metaalunie. Ook Stichting Opleidingen Metaal in Woerden mocht van haar visie gebruikmaken,

evenals de Stichting Productiviteit Kwaliteit Management in de Metaal. In haar werk toonde Leenders een oog en een warm hart voor de menselijke kant, het opleiden en ontwikkelen van jonge mensen en de belangen van kleine bedrijven in de sector. Ook ijverde ze voor goede verhoudingen tussen werkgevers en werknemers in de branche. Ze zag haar werk bij de Metaalunie al eerder bekroond met de benoeming tot Lid van Verdienste.

4 Meerheide 100b 5521 DX Eersel ● Tel.: +31 (0) 497-820213 ● Fax.: +31 (0) 497-820214 ● info@youngcuttingtools.nl ● www. youngcuttingtools.nl Expertise in efficiënter produceren BEL 0348 564 54 0 OF KIJK O P JANV AN D AMGR OUP.C OM
‘Uw machines zijn bij ons in vakkundige en professionele handen’
Jean-Pierre Verbraak van Shell Chemicals Park Moerdijk met de VOMI Safety eXperience Award. José Leenders met de Koninklijke Onderscheiding, die haar is opgespeld door burgemeester Marco Oosterwijk van Ridderkerk. (Foto: Michel Mees)
5 compleet ontzorgd | one stop shop | kwaliteit en service www.aalberswico.nl | sales@aalberswico.nl | tel. +31 318 57 14 11 de expert in metaalproducten WWW.RHTC.NL HIJS- EN HEFTECHNIEK OP HET HOOGSTE NIVEAU

247TailorSteel operationeel in Oud Gastel

247TailorSteel heeft medio juni zijn nieuwste fabriek in Oud Gastel feestelijk geopend. Het is de tweede Nederlandse vestiging van de ‘intelligente’ fabrikant van metaalplaten, buizen en kantdelen op maat.

In negen maanden tijd is een bestaand logistiek pand verbouwd tot een innovatieve 247TailorSteel fabriek. Op 3 april konden de eerste machines in gebruik genomen worden. Op 14 juni is de nieuwe vestiging ook officieel geopend. De opening werd bijgewoond door onder andere gedeputeerde van de provincie Martijn van Gruijthuijsen, burgemeester Bernd Roks, klanten en leveranciers en het voltallige management van 247TailorSteel.

Grootste Nederlandse vestiging 247TailorSteel werkt met een vol-

ledig eigen machinepark. Met de komst van deze vestiging (de vijfde in Europa) staan er meer dan 50 lasersnijmachines, 40 kantbanken en 20 buislasermachines voor de klanten klaar. Ook zorgen de 12 randafwerkingsmachines voor het optimale resultaat. Op een locatieoppervlak van 40.000 m² is de vestiging de grootste vestiging van de Nederlandse marktleider. De fabriek wordt om te beginnen uitgerust met zes lasersnijmachines, vier kantbanken, vier buislasers en twee machines voor het afronden van plaatwerk. Met de bouw van de nieuwe productielocatie worden in eerste instantie 100 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd, op de middellange termijn worden dat er naar verwachting circa 270.

Dankzij de nieuwe productielocatie

profiteren klanten in Zuid-Nederland en België van nog betere service en snellere levering. Sophia - de online software van 247TailorSteel – is 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar voor klanten om een bestelling te plaatsen. Deze wordt vervolgens binnen 48 uur of op het gewenste tijdstip geleverd. “We willen in Europa graag de toonaangevende fabrikant worden van metaalplaten, buizen en kantdelen op maat. Ons doel is om onze klanten een online bestelmogelijkheid te bieden die ze dag en nacht kunnen gebruiken. Met deze nieuwe vestiging willen we onze marktleiderspositie in Nederland versterken om zo de verdere Europese expansie te kunnen voortzetten”, aldus Carl Berlo, CEO van 247TailorSteel. De

Haeger opent demo-faciliteit in Oldenzaal

Haeger, een wereldwijde leverancier van hoogtechnologische bevestigingsmiddelen- en bevestigingsoplossingen, heeft een moderne faciliteit voor het demonstreren van haar machines op het Europese hoofdkantoor in Oldenzaal geopend.

Professionals uit de industrie kunnen in de showroom en het technologiecentrum de Haeger insertie-machines in actie te zien. Middels demonstraties, trainingssessies en fabrieksrondleidingen krijgen bezoekers de kans om uit

de eerste hand de kracht en precisie van Haeger’s oplossingen te ervaren. Met geavanceerde machines en deskundige technici bij de hand, krijgen gasten inzicht in hoe Haeger machines de activiteiten kunnen stroomlijnen en de productiviteit maximaliseren. De showroom herbergt Haeger’s volledige lijn van machines die SingleTouch Part Handling Technology mogelijk maken. De machines maken het mogelijk om tot vier verschillende bevestigingsmiddelen in één keer te plaatsen.

Haeger-machines optimaliseren ar-

Online faillissementsveiling

beid, verbeteren de kwaliteit en verhogen de productiviteit door het gebruik van technologie.

“De showroom en het technologisch centrum bieden een dynamisch platform voor het presenteren van onze oplossingen”, zei Mary Ann Fleming, president van Haeger. “Deze faciliteit vertegenwoordigt onze voortdurende toewijding aan innovatie en onze toewijding om onze klanten te voorzien van de meest geavanceerde productietechnologie die beschikbaar is in Europa en wereldwijd.”

FAILLISSEMENT ALUMINIUMSMELTER DAMCO ALUMINIUM (ALDEL)

ROLLEND MATERIAAL EN GARAGE-/WERKPLAATSINRICHTING

w.o. 2x “Henco” Combi Feeder ACV/LDF

CF5, 4 Anode wisselvoertuigen en Scrap Feeder, brandweerauto, ambulance, 3 tractoren, 2 JCB verreikers, mobiele kraan, JCB shovel, Unimog 406, 4 vorkheftrucks Caterpillar, 2 Koni hefbruggen;

Sluiting maandag 10 juli

Bezichtiging: vrijdag 7 juli van 10.00 – 15.00 uur

Locatie: Oosterhorn 20-22, 9936 Farmsum (NL)

GEREEDSCHAPPEN, METAAL- EN HOUTBEWERKINGSMACHINES EN VOORRADEN

w.o. 3 draaibanken, frees-, boor en bandzaagmachines, kantbank, guillotineschaar, plasma/autogeen snij-installatie, lasmachines, hand-, meet- en hijsgereedschappen, zwenkarmkranen, paternosterkasten, voorraad staal etc.;

Bied mee!

troostwijkauctions.com

LABORATORIUM, GROOTKEUKENINVENTARIS,

IT EN KANTOREN

w.o. 2 Ametek metaal analyzers Spectrolab (2019), Haas CNC Bewerkingscentrum Mini Mill (2019), Herzog CNC Freesmachine

HN-FF (2022), 3 stereomicroscopen Jena/ Wild, Lamplan metallurgische polijstmachine Masterlam 3.0 (2021);

6
TW NL 46964 - adv 278 x 190 mm NL - Metaalnieuws.indd 1 19-06-2023 14:11
De showroom herbergt Haeger’s volledige lijn van machines die SingleTouch Part Handling Technology mogelijk maken. fabriek in Oud Gastel wordt om te beginnen uitgerust met zes lasersnijmachines, vier kantbanken, vier buislasers en twee machines voor het afronden van plaatwerk.

Disselhorst is klaar voor volgende groeispurt

Disselhorst Metaal is bezig de productieruimte uit te breiden met 2500 vierkante meter. In de nieuwbouw komt onder meer een extra poedercoatinstallatie voor kleine aantallen grote en/of zware producten. Ook wordt een aantal werkzaamheden van elders verplaatst, waardoor bijvoorbeeld op de hightech afdeling ruimte ontstaat voor een nieuwe cleanroom.

“We zijn klaar voor de volgende groeispurt”, zegt directeur-eigenaar Guido Slump. Hij heeft de plaatwerkspecialist in Raalte begin 2012 overgenomen. Sindsdien is de omzet verdrievoudigd, terwijl het aantal medewerkers is verdubbeld. Een gezonde ontwikkeling dus.

Omzet verdubbelen

Slump ziet ruimte om de omzet in de komende jaren nog eens te verdubbelen. “Ons vertrekpunt blijft vanuit plaatwerk constructiedelen maken. Dat is een activiteit met veel toekomst, want plaatbewerking is een efficiënte manier om producten te maken. We hebben een vrij breed klantenbestand in veel sectoren, zoals de machinebouw, carrosseriebouw, interieurbouw en landbouw. Dat zijn allemaal sectoren waar veel plaatwerk wordt gebruikt.”

Hoewel hij zich wel eens wat zorgen maakt over het verdienmodel van Nederland (“je krijgt soms het gevoel dat ze de landbouw en de industrie eruit willen hebben, maar waar moeten we dan ons geld mee verdienen?”), ziet Slump voor de nabije toekomst vooral kansen. “De geopolitieke bewegingen die je momenteel ziet, doen er toe en zijn voor ons niet per se negatief. We krijgen bijvoorbeeld weer opdrachten uit de defensie-hoek, die hebben we in jaren niet gehad. Ook uit de groenhoek ontvangen we meer orders.”

Bottlenecks weghalen

Slump speelt met Disselhorst in op die kansen, op een manier zoals hij

dat nu al weer ruim tien jaar doet: bottlenecks weghalen en ruimte creeren voor nieuwe activiteiten. Zijn bedrijf automatiseert om de productiviteit te verhogen. “Daar gaan eigenlijk al onze investeringen in zitten: het eenvoudiger werk wegnemen, de menselijke talenten op de juiste plek inzetten en zo meer output genereren. Dat doen we met robots, papierarm werken en het automatiseren van administratieve werkzaamheden. Ook hebben we heel veel aandacht voor onze logistiek. Elke verplaatsing is er één te veel en daarom werken we met een geavanceerd planningssysteem, dat veel verspilling voorkomt. In al deze zaken steken we veel geld en we zien aan onze resultaten dat dit zich terugbetaalt.”

Meer robots

Gerobotiseerd wordt er vooral in de lashal en ook op de kantafdeling. Medewerkers van Disselhorst zijn daar

vooral zelf mee bezig. “Zo ontwikkelen we veel kennis. De kennis die we nu hebben van het automatiseren van las- en kantwerk zullen we de komende jaren ook inzetten voor het robotiseren van andere activiteiten zoals het uitsorteren van onderdelen en het vullen van matrijzen en mallen. We zijn ook erg actief met het vergroten van onze kennis over materiaaleigenschappen om beter te kunnen voorspellen wat er precies gebeurt als je een bepaald materiaal snijdt, kant of last. Die kennis gaat ons op lange termijn veel brengen.”

Ruimte voor nieuwe activiteiten

De nieuwbouw van de extra productieruimte, die eind augustus in gebruik zal worden genomen, was absoluut noodzakelijk. De groei in personeel en omzet heeft links en rechts gezorgd voor knelpunten. Er komt nu ruimte om een aantal activiteiten te verplaatsen. De expeditie en

de afdeling gereed product gaan naar de nieuwe hal. De ruimten die deze onderdelen door de interne verhuizing achterlaten, liggen centraal ten opzichte van de andere activiteiten. Daar komt plek voor nieuwe machines die daar goed bij passen. Slump denkt aan een buislaser en aan wat eenvoudige verspaningsmachines ter ondersteuning van de plaatwerkactiviteiten. Ook kan de hightech afdeling – een onderdeel met veel potentie voor de toekomst – worden vergroot. In de nieuwbouw is verder ruimte gereserveerd voor een extra poedercoatlijn. Disselhorst poedercoat op topniveau, met een installatie die perfect is voor seriematig werk, maar minder geschikt voor kleine aantallen zware producten met grote afmetingen. Die kunnen binnenkort allemaal naar de nieuwe lijn, wat zal zorgen voor minder verstoringen van de serieproductie en meer flexibiliteit.

Vereniging ION - De Algemene Ledenvergadering van Vereniging ION heeft Edwin Lokkerbol als nieuwe voorzitter gekozen. Hij is de opvolger van Marijke de Vries op, die 9 jaar zitting heeft gehad in het bestuur, waarvan 3 jaar als voorzitter. Lokkerbol heeft veel gewerkt voor en met brancheverenigingen. Daarnaast is hij nauw betrokken geweest bij de opzet van Emissieloos Netwerk Infra (ENI). Momenteel is hij tevens voorzitter van de Vereniging Nederlands Kalkzandsteenplatform (VNK) en bestuurslid bij Stichting Milieu Relevante Product Informatie (MRPI). In het dagelijks leven is Edwin Lokkerbol eigenaar van Het Projectenbureau. Van daar uit levert hij een bijdrage aan diverse projecten en programma’s, waarbij duurzaamheid en innovatie centraal staan.

Beers Elektrotechniek & ServiceShirley van Beers, directeur-eigenaar bij Beers Elektrotechniek & Service, is uitgeroepen tot Rotterdamse Zakenvrouw van het Jaar in de categorie ondernemer-eigenaar. Zij laat volgens de jury al sinds 2019 – toen ze het bedrijf overnam van haar vader, zien dat ook een van oorsprong typisch ‘mannenbedrijf’ uitstekend geleid kan worden door een vrouw. Shirley: “Dat ik één van de weinige vrouwen ben op deze positie in een mannenwereld heeft voor- en nadelen. Soms heb ik het gevoel dat ik me meer moet bewijzen dan mannelijke ondernemers/ collega’s in de branche. Aan de andere kant val je als vrouw direct op en word je niet snel vergeten.”

7 WWW.BAHCO.COM Laskanten maken in seconden? Th. WORTELBOER B.V. De stationaire PBM machines zijn de sterkste pijpeindmachines in de markt, voor snelle laskanten aan alle soorten metaal. ...PBM pijpeindbewerkingsmachines Sluisweg 9, 6582 AG Heumen tel. +31 (0)24-358 65 14, +31 (0)24-358 70 79 PBM-6 TE HUUR! De serie bestaat uit de PBM-4, PBM-6, PBM-16, PBM24 en zelfs een PBM-30. Het klembereik loopt van 1/2” tot maar liefst 30”, ofwel 20 tot 780 mm. www.wortelboer.ws Dag en nacht in touw voor uw plaatwerk op maat! www.disselhorstmetaal.nl DISSELHORST METAAL Overkampsweg 26 8102 PH Raalte Tel.: 0572 - 36 26 00 Fax: 0572 - 36 22 98 Altijdin bedrijf!
personalia
Guido Slump bij de 2500 vierkante meter nieuwbouw die bij Disselhorst Metaal in aanbouw is: “Constructiedelen maken vanuit plaatwerk is en blijft een activiteit met veel toekomst.”

4TEX® U-Boor

Verwisselbare hardmetalen Wisselplaten Boorsysteem

ø 12.00 mm - 47.00 mm (0.472" - 1.850")

Verhoog de levensduur van het gereedschap vier snijkanten voor verbeterde prestaties en veelzijdigheid

8 SPANTECHNIEK | NORMELEMENTEN | BEDIENDELEN KIPP NEDERLAND BV Willem Dreeslaan 251 2729 NE Zoetermeer Tel. +31 79 361 12 21 info@kippcom.nl www.kippcom.nl 100 % PRODUCTCOMPETENTIE § Meer dan 60.000 producten § Ontwikkeling en productie in Duitsland § Ergonomie en stabiliteit § Meer dan 100 jaar OP SAFE MET KIPP
Vorming van spaancontrole Center snijdende wisselplaat EXPERIENCE SUPERIOR DRILLING: STERKERE KERN, VERBETERDE SPAANCONTROLE, EXTREME RESULTATEN OP RVS EN EXOTISCHE MATERIALEN +44 (0)1384 400 900 | alliedmachine.com
Dubbele Koelkanalen

Indexeerbare klauwplaat blijkt gouden ei voor Teleflex

Teleflex in Tiel is gespecialiseerd in de productie van speciale hangbaansystemen. Zo’n hangbaan bestaat uit verschillende onderdelen, waarvan er één cruciaal is: het zogenaamde kruisstuk. Om de productie hiervan te optimaliseren heeft de producent geïnvesteerd in een productiecel met een Lynx 2100 LMB CNC-draaibank van DN Solutions en een automatiseringsoplossing van Roboflex. Om de kruisstukken aan vier zijden te bewerken, wordt gebruik gemaakt van een bijzondere indexeerbare zwenkklauwplaat, een oplossing die Rian van Dijk, hoofd engineering, op YouTube tegen het lijf liep.

Vele kilometers kettingbaan maakt Teleflex jaarlijks om aan de vraag naar allerlei verschillende assemblagelijnen, logistieke systemen en spuitlijnen te voldoen. Al sinds de jaren ’60 is het kruisstuk de fundamentele schakel in zo’n ketting en tot voor kort was de productie van die onderdelen erg arbeidsintensief. De kruisstukken worden als gietstukken aangeleverd en moeten vervolgens aan vier zijden gedraaid worden voor de positionering van de lagers. In het verleden heeft Teleflex zelf een machine ontwikkeld voor het bewerken van de kruisstukken. De machine was deels geautomatiseerd, wat wil zeggen dat de onderdelen werden aangevoerd vanuit een kleine opslagunit, waarna aan vier zijden de astap werd gedraaid. Om te verzekeren dat de kruisstukken goed in de machinehouder terecht kwamen was het noodzakelijk dat er continu iemand bij het proces aanwezig was. Diegene luisterde dan de hele dag naar de manier waarop het onderdeel in de houder viel. Week het geluid af dan werd er snel op de stopknop gedrukt. Dit was natuurlijk een erg eentonige handeling.

De oude machine had daarnaast nog een nadeel. Voor het draaien van de vier astappen werd gebruik gemaakt van twee wervelkoppen waarmee twee astappen gelijktijdig werden bewerkt. Na een kwartslag draaien werden vervolgens de andere twee astappen bewerkt. Hoewel dit een efficiënte manier van produceren was, waren de beitels in de wervelkoppen klein en fragiel. Wanneer de machine niet helemaal goed was afgesteld en uitgelijnd, dan kon het zo zijn dat de beitels braken bij het terugtrekken van de wervelkoppen of dat er beschadigingen op het werkstuk ontstonden. Al met al genoeg reden voor Teleflex om

na jaren trouwe dienst toch naar een nieuwe oplossing te kijken.

Indexeerbare klauwplaat

“We hebben lang gezocht naar een oplossing om de bewerking van de vier astappen anders in te richten. Zo hebben we bijvoorbeeld gekeken naar een CNC-draaimachine met een hoofd-, overnamespil en een turret met aangedreven gereedschappen. De bewerkingstijd van een enkel onderdeel bleek met zo’n machine, die eigenlijk overgekwalificeerd is voor ons type werkstuk, te langzaam te zijn. Bovendien vormt het kleine formaat van het kruisstuk een uitdaging omdat er te weinig ruimte is tussen de draaispil en de turret om de opstaande astap te bewerken. Ondanks dat het onderdeel niet complex is, heeft het productieproces dus voor voldoende hoofdbrekens gezorgd”, aldus Van Dijk. Uiteindelijk vond hij de oplossing op YouTube. “Tijdens het restaureren van een 40 jaar oude Landrover kwam ik in de cardanas een soortgelijk kruisstuk tegen. Aangezien de auto-industrie gespecialiseerd is in de productie van grote series, ben ik online gaan zoeken.

Op YouTube kwam ik het productieproces tegen waar men gebruik maakte van een speciale klauwplaat met een extra indexering. Na een kleine zoektocht kwam ik ook bij de producent van deze klauwplaten, namelijk SMW Autoblok.”

Van vraagstuk naar totaaloplossing

Nadat Van Dijk het gouden ei had gevonden, nam hij op aanraden van een collega maakbedrijf contact op met Dormac CNC Solutions in De Goorn. “Dormac had ons vraagstuk meteen door en had ook nauw contact met Staalmach, de Nederlandse leverancier van de SMW Autoblok klauwplaat. We hebben uiteraard ook met andere leveranciers om tafel gezeten, maar uiteindelijk was Dormac de enige partij die met een totaaloplossing voor onze uitdaging kwam. Hun kennis van verspaning was de reden dat we geinvesteerd hebben in een Lynx 2100 LMB met een automatiseringsoplossing van Roboflex.” De Lynx 2100 LMB is met een draailengte van 510 mm en een maximale draaidiameter van 300 mm één van de meest compacte ho-

rizontale draaibanken in het productgamma van DN Solutions. De machine past dan ook perfect bij het formaat van de kruisstukken. Ondanks het kleine formaat beschikt de draaibank wel over een krachtige draaispil. Met een vermogen van 15 kW en een koppel van maximaal 169 Nm is de spil sterk genoeg om de zware indexeerbare klauwplaat van SMW Autoblok snel op toeren te krijgen.

1.000 minuten onbemand produceren

Om 24/7 manarm te kunnen produceren wordt de Lynx beladen door een robotcel van Roboflex. De cel is voorzien van drie lades die volgepakt kunnen worden met 1.000 kruisstukken. “Dat is 1.000 minuten onbemand produceren!” De robot haalt het werkstuk uit de lade, bepaalt het nulpunt en plaatst het stuk in de indexeerbare klauwplaat. Vervolgens wordt het kruisstuk aan vier zijden bewerkt. Dankzij de indexeerbare klauwplaat kan het kruisstuk eenvoudig, snel en zonder tussenkomst van een robot worden gedraaid. Zodra de vier astappen zijn aangebracht verplaatst de robot het onderdeel naar

een zelfgebouwd meerspillig boorstation waar automatisch de gaten in de astap worden geboord. Na het boren worden de kruisstukken middels een glijgoot afgevoerd naar een opvangkrat. “Samen met Staalmach en Roboflex hebben we een totaaloplossing geleverd, waarmee Teleflex niet alleen het eentonige werk door een robot uit kan laten voeren, maar waarmee ook een aanzienlijk hogere productiviteit en kwaliteit is te behalen. We zijn trots dat we in samenwerking met partners tot een totaaloplossing zijn gekomen die perfect aansluit bij de wens van Teleflex”, zegt Joost Verschure, directeur van Dormac CNC Solutions.

De complete cel draait inmiddels enkele maanden en bij Teleflex zijn ze erg te spreken over het systeem. “De productiviteit is enorm toegenomen omdat we veel minder bezig zijn met stellen en meten. Nu voer je de geometrie in en de machine doet de rest. Omdat de CNC-machine met automatisering zo goed bevalt, zijn we ook voornemens andere productieprocessen te moderniseren”, besluit Van Dijk.

9
Rian van Dijk bij de nieuwe productiecel. Dankzij de Lynx 2100 LMB in combinatie met een robotautomatisering en een indexeerbare klauwplaat, heeft Teleflex de productie van kruisstukken geoptimaliseerd. Dankzij de indexeerbare klauwplaat van SMW Autoblok kan het kruisstuk eenvoudig, snel en zonder tussenkomst van een robot aan vier zijden worden gedraaid. Na het draaien verplaatst de robot de kruisstukken naar een meerspillige boorunit waar de astappen automatisch worden geboord.

Duurzaamheid en kunstmatige intelligentie waren veelbesproken onderwerpen op de vakbeurzen GIFA, Metec, Thermprocess en Newcast, die medio juni onder de gezamenlijke noemer Bright World of Metals plaatsvonden in Düsseldorf.

De vier beurzen trokken 63.300 bezoekers uit 114 landen – waarvan 58% beslissers. Ongeveer 2.200 exposanten uit 56 landen presenteerden in twaalf beurshallen de kracht van de metallurgische industrie en gaven met hun machines, installaties en oplossingen toekomstgerichte impulsen. Investeringen, ook in uitdagende tijden voor de wereldeconomie, spontaan geslaagde zakelijke deals en een levendige uitwisseling tussen alle betrokken partijen kenmerkten volgens beursorganisator Messe Düsseldorf de dynamische sfeer op het hele beursterrein. 78% van de bezoekers plant concrete investeringen in de komende twee jaar.

Europese technologie

De vier beurzen bewezen opnieuw nog meer internationaliteit zowel qua exposanten als bezoekers: 76% van de exposerende bedrijven kwam uit het buitenland. Voor bezoekers bedroeg dit percentage 69% met een groot aandeel uit Azië en overzee. “GIFA, Metec, Thermprocess en Newcast bestrijken bijna de hele internationale markt”, zegt Malte Seifert, directeur van

Messe Düsseldorf. De vraag naar Europese metallurgie- en gieterijtechnologie is hoog in het buitenland – vooral in India, de VS en China. Dat blijkt ook uit de internationale ranking van landen: hier staan India en de groeiende

markt Turkije op de eerste plaats – gevolgd door Italië, China en Frankrijk. Industriële transformatie Actuele marktontwikkelingen, enorme uitdagingen zoals een tekort aan

(geschoolde) arbeidskrachten, extreem hoge energiekosten die bedrijven extra belasten, maar ook de kansen die de energietransitie met zich meebrengt – er was een overvloed aan overheersende onderwerpen op

Op maat gesneden metalen platen, buizen en kantdelen

de Bright World of Metals. Mogelijke oplossingen, zoals de invoering van een internationaal concurrerende elektriciteitsprijs voor de industrie, werden op de eerste beursdag besproken in een gesprek op topniveau tussen industrie en overheid. Deze thema's bepaalden ook het lezingenprogramma van de fora en conferenties die de beurzen begeleidden. De noodzaak van digitalisering en het gebruik van kunstmatige intelligentie, de wil om duurzaamheid te realiseren en ook veranderde productieprocessen zijn allemaal een uitdrukking van de transformatie van de energie-intensieve industrieën.

Duurzame toekomst

De focus van Bright World of Metals op de vier kernthema's duurzaamheid, digitalisering, circulaire economie en nieuwe productietechnologieen was bepalend voor de activiteiten in de beurshallen en bij de side events – zoals de congressen en vele ecoMetals formats. Ongeveer twintig spelers uit de metallurgische industrie namen deel aan de ecoMetals-campagne van Messe Düsseldorf. Dat de exposanten niet alleen innovatief zijn, maar ook steeds meer energiezuinig en grondstofbesparend produceren, kon op de ecoMetals Trails live worden ervaren. In 2027 staat de volgende Bright World of Metals op de agenda; de exacte data worden in de komende maanden bekend gemaakt.

10 Hoge leverbetrouwbaarheid Flexibele aantallen vanaf 1 stuk Offerte binnen 1 minuut Levering binnen 48 uur 24/7 Online bestellen www.247TailorSteel.com Registreer snel en bespaar kosten en tijd!
online
Duurzaamheid troef op dynamische metallurgie-beurzen
Beeld van de GIFA. De vakbeurzen GIFA, Metec, Thermprocess en Newcast trokken 63.300 bezoekers. Ongeveer 2.200 exposanten uit 56 landen presenteerden zich in twaalf beurshallen.

Zonder automatisering had ‘vriendengroep’

Ter Horst Metaaltechniek niet kunnen starten

Ruim drie jaar geleden was metaalbewerking een vrij onbeduidend onderdeel van de Ter Horst Groep. Hoe anders is dat nu. Met Ter Horst Metaaltechniek beschikt de groep in Varsseveld tegenwoordig over een volwaardig metaalbedrijf, dat zich vrijwel volledig richt op het toeleveren van plaatwerk producten. Van meet af aan is er een sterk accent op automatisering. “Zonder automatisering zouden we dit bedrijf in deze vorm niet van de grond hebben gekregen”, weet production manager Guido Wensink.

Hij had al tientallen jaren ervaring in de metaalbewerking bij andere werkgevers, toen hij ruim drie jaar geleden de kans kreeg om binnen de Ter Horst Groep de metaalbewerking eens goed op poten te zetten. Ter Horst is specialist in afvalverwerking, asbestsanering, oud ijzer, sanering en infra, speciaal transport, kraanverhuur en de verhuur van containers. De groep heeft meerdere vestigingen in Nederland.

Weinig mensen

Guido Wensink kreeg alle ruimte om de metaalbewerkingstak naar zijn eigen ideeën vorm te geven. De bestaande metaalafdeling, die zich voornamelijk bezighield met service en onderhoud binnen de groep, werd tot de grond toe afgebroken en helemaal opnieuw opgezet. Er werd een nieuw bedrijfspand gebouwd met uitstekende kantoorfaciliteiten en een grote productieruimte. Het dak werd vol gelegd met zonnepanelen om energieneutraal te kunnen opereren. Wensink wist gelijk dat automatisering en software essentieel zouden zijn om zijn plannen te realiseren. “Want personeel is bijna niet meer te krijgen. Wij hadden software en automatisering gewoon nodig om

met zo weinig mogelijk mensen toch te kunnen starten.”

Supertevreden over Tuwi

De fabriek is grotendeels ingericht met machines, automatiseringsoplossingen en softwaresystemen, die zijn geleverd door Tuwi en de fabrikanten die de machineleverancier uit Winterswijk vertegenwoordigt. “Een belangrijke voorwaarde die ik aan Tuwi heb gesteld is dat we één aanspreekpunt zouden hebben, waar we met al onze zaken terecht kunnen. Zo is het gebeurd en we zijn supertevreden over het resultaat.”

De blikvanger op de productievloer is een groot volautomatisch platenmagazijn van Baumalog met 100 palletplaatsen. Hieraan staat een 8 kW fiberlaser van Durma met een formaat van 6x2 meter en automatische be- en ontlading voor het snijden van plaatmateriaal. (max. 25 mm staal, 20 mm RVS en 10 mm aluminium). De keuze viel op een werkbereik van 6x2 meter omdat dit formaat er in de regio nog niet was. De praktijk is echter dat op deze vlakbedlaser vooral plaatmateriaal van 3x1,5 meter wordt gesneden. Daarom is voor de tweede Durma laser, die nu net is bijgeplaatst om de snijcapaciteit te vergroten, gekozen voor een formaat van 3x1,5 meter. Softwarematig heeft Ter Horst Metaaltechniek de zaken zo goed voor elkaar dat de Durma software zelf bepaalt aan welke laser een bepaalde snijopdracht wordt toegewezen. Het volautomatische snijsysteem kan via webcams en de Durma cloud ieder moment van de dag op afstand in de gaten worden gehouden.

Centrale plek voor sorteren

Verder staan er in de productieruimte ook twee kantbanken van Durma. De grote (400 ton, 6 meter) buigt tot 10 mm dik materiaal met maximaal 100

ton per meter. De kleine (220 ton, 4 meter) doet dat eveneens. De twee kantbanken staan net als de Costa ontbraammachine en de CMA tapmachine vlak bij de centrale plek voor het sorteren van de plaatuitslagen aan de achterzijde van het platenmagazijn. Een groot voordeel van deze opstelling is dat er bijna geen heftruckverkeer is. Verder beschikt Ter Horst Metaaltechniek over een Valkwelding lasrobot, een natlakinstallatie van Indufinish met meerdere cabines en een kleine afdeling voor bewerkingen als zagen, frezen, draaien en slijpen.

Digitale klantinformatie benutten Softwarematig levert AESC, waarmee Tuwi nauw samenwerkt, een flinke bijdrage aan het efficiënt functioneren van het productieproces. Zo worden de kantbanken offline geprogrammeerd.

“Een belangrijk uitgangspunt is bij ons dat we alle informatie die we digitaal van onze klanten ontvangen, maximaal benutten bij onze werkzaamheden”, zegt Wensink. “Dat scheelt enorm veel

werk en de kans op fouten is veel kleiner.”

Vriendengroep Ter Horst Metaaltechniek produceert vooral producten uit staal, aluminium en RVS voor de totale toelevering in de metaal en daar buiten. Ook wordt voorzetapparatuur voor heftrucks geleverd. Guido Wensink is hartstikke trots op wat hij samen met zijn collega’s binnen enkele jaren heeft gerealiseerd. “We hebben een prachtige club medewerkers. Het voelt alsof we hier met een vriendengroep aan het werk zijn.”

Het bedrijf is begonnen met 10 mensen, dit aantal is sinds vorig jaar verdubbeld, toen de plaatwerkafdeling van Polyketting in Zelhem kon worden overgenomen, een producent van rollenbanen en complete transportsystemen voor met name de voedselverwerkende industrie. Dit was een win-win deal voor beide partijen. Ter Horst kreeg er vakbekwame medewerkers bij, Polyketting realiseerde met het uitbesteden van de productie een efficiencyslag. “Wat

ze voorheen sneden in een tweeploegendienst met twee CO2-lasers, produceren wij met ons geautomatiseerde snijsysteem nu in een dagdienst”, zegt Wensink.

Ter Horst Metaaltechniek heeft concrete plannen voor uitbreiding. De tekeningen liggen klaar om een aparte afdeling voor de productie van RVS delen bij de bouwen. Maar Wensink is even voorzichtig: “De oorlog in Oekraïne zorgt voor veel onzekerheid. Wij hebben werk genoeg, maar de markt is momenteel grimmig.”

Ook in de uitbreiding zal automatisering cruciaal zijn. “We hebben geen andere keus”, zegt Wensink. “Er zijn steeds minder mensen beschikbaar en de vakmannen die precies weten hoe ze metaal moeten bewerken sterven uit. Daarom moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk afhankelijk bent van mensen. Als je zaken kunt oplossen met software en automatisering, heeft dat de voorkeur.”

11
De twee kantbanken worden offline geprogrammeerd. Ter Horst Metaaltechniek benut alle informatie die digitaal van de klanten wordt ontvangen, maximaal.
Production manager Guido Wensink met achter hem het volautomatische platenmagazijn en de nieuwe Durma fiberlaser, die pas is geïnstalleerd ter uitbreiding van de snijcapaciteit. De centrale plek voor het sorteren van de plaatuitslagen aan de achterzijde van het platenmagazijn. Een voordeel van deze opstelling is dat er bijna geen heftruckverkeer is.

Ales Metaaltechniek start digitale bedrijfsschool

Uitdagende opdrachten, inspirerende collega’s, flexibele werktijden, een goed salaris. En ook: mooie werkkleding. Ales Metaaltechniek in Rhenen biedt zijn medewerkers – en nieuwe collega’s(!) - een aantrekkelijke werkomgeving. Hierbij horen ook eigentijdse opleidingsmogelijkheden. Samen met Brighter Legends heeft het metaalbedrijf in Rhenen daarom de Ales Academy opgezet; een digitale bedrijfsschool in de metaaltechniek, die direct na de zomervakantie start.

De digitale ontwikkelingen gaan hard, zo weet directeur Dick de Leeuw van Ales Metaaltechniek. “Digitalisering heeft veel aandacht bij ons. We verbeteren daarmee onze eigen processen en de contacten met leveranciers en klanten. Nu doen we dat ook bij het opleiden.”

Ales is een allround metaalbedrijf, dat een groot aantal bewerkingstechnieken beheerst. Het levert als productie- en outsourcing partner in metaalbewerking en machinebouw de hoogste kwaliteit aan klanten. Dat gebeurt met ruim 30 medewerkers. De directie biedt hen fijne werkplekken om ze aan het bedrijf te binden, maar wil ook nieuw talent aantrekken om te kunnen groeien.

Vijf kernwaarden

In de huidige krappe arbeidsmarkt is dat geen eenvoudige zaak. Mede daarom

Twee van de levensgrote kernwaarden-posters, waarmee Ales Metaaltechniek laat zien dat het een werkgever

aantrekkelijk is om te werken. De digitale bedrijfsschool speelt hierin ook een belangrijke rol.

zijn vorig jaar de visie en de missie van Ales maar eens goed op papier gezet. Onder meer uit interviews met medewerkers kwamen vijf kernwaarden naar voren: topniveau, persoonlijke aandacht, aanpakken, vrijheid en ontwikkeling. Ei-

genlijk was dat niets nieuws. “Want dit zit allemaal in het DNA van ons bedrijf”, legt De Leeuw uit. “We werken continu aan verdere procesverbetering. Zo hebben niet alleen onze klanten, maar ook onze medewerkers het iedere dag weer ‘Beter voor elkaar’.”

Wat wel nieuw was, was de vaststelling dat je die kernwaarden op een gegeven moment ook zult moeten uitstralen en zichtbaar maken. Daar is Ales nadrukkelijk mee aan de slag gegaan. Zo hangen er nu levensgrote posters met de kernwaarden op diverse plekken in het bedrijf, vanuit de gedachte dat als het gaat leven in het bedrijf zelf, dit ook uitstraalt naar de omgeving. Bijvoorbeeld naar potentiële nieuwe medewerkers, die zien dat Ales een werkgever is met aandacht voor de mens, bij wie het aantrekkelijk is om te werken.

Inwerken nieuwe mensen

Ales levert als productie- en outsourcing partner in metaalbewerking en machinebouw de hoogste kwaliteit aan klanten.

Dit is ook een aspect van de nieuwe

Maak kennis met de nieuwe trinamiX NIR Mobile Spectroscopy Solution.

van een kwartier of een half uur. Dat past helemaal bij deze tijd. Wat mij ook aanspreekt is de aandacht voor soft skills. Voor een medewerker die moeite heeft met de omgang met collega’s, heeft onze academy ook wat te bieden.”

Aantrekkelijk lesmateriaal

Ales heeft een kernteam van vier personen geformeerd, die zich om de academy gaan bekommeren: een medewerker die de kar trekt, met een back-up, en twee opleiders. Zij gaan scholieren en opnieuw starters (zij-instromers) klaarstomen voor de functies van constructiebankwerker, lasser, kanter/zetter, plaatwerker en werkvoorbereider. Die nieuwelingen kunnen aantrekkelijk lesmateriaal tot zich kunnen nemen. Senior begeleiders staan klaar om hen te helpen steeds beter te worden in het vak.

Natuurlijk voorziet de Ales Academy met een leerprogramma om interne kennisontwikkeling te faciliteren en stimuleren ook in de behoeften van de huidige medewerkers. Zij kunnen zich naar een hoger niveau ontwikkelen en ook voor crosstrainen is er alle ruimte. “Het streven is bij ons al dat iedere medewerker tenminste drie competenties heeft”, zegt de Leeuw. “We hebben ook een QRM-cel voor alle producten die minder dan 4 uur arbeid vergen. Daarin voert één persoon alle bewerkingen uit om een product helemaal klaar maken. Als werkgever heb je het liefst multifunctionele medewerkers. Daar gaat de academy ons zeker bij helpen.”

De Leeuw heeft goede verwachtingen van de academy. Hij is nieuwsgierig hoe het bij de medewerkers zal landen. “Want het is toch een nieuwe manier van werken, die sommigen misschien wat lastig vinden. Maar met de input van Brighter Legends en de formatie van ons kernteam zij de voorwaarden geschapen om er een succes van te maken.”

12 VOLGENDE EDITIE METAALNIEUWS 14 THEMA: VERSPANEN VERSCHIJNING 18 JULI DEADLINE 10 JULI www.ijzeron.nl ZANTECH In dit nummer en plaatwerk (BUIS)LASERSNIJDEN Voordelig & snel Oplossingen van      Zware kantbank in modern jasje Cultuuromslag nodig voor meer vrouwen (+31) 013 - 505 42 16 sales@delooperanalytical.com
Draagbare NIR voor kunststofanalyse. Compacte en nauwkeurige analyser die de meest uiteenlopende plastics en kunststof en identificeert, zoals PE, PP, PMMA, PU, PB, PC, PS, ABS, POM, HDPE, PA6, PVC etc. www.delooperanalytical.com
is met aandacht voor de mens, bij wie het bedrijfsschool. Een onderdeel van de Ales Academy is namelijk een zogeheten onboarding programma. Dit laat nieuwe medewerkers kennis maken met het DNA en de kernwaarden van Ales. Het programma voorziet in het inwerken van nieuwe mensen en het laten groeien in hun rol. De academy is ontwikkeld samen met Brighter Legends, een online opleider voor de maakindustrie, die met moderne digitale middelen maakbedrijven helpt groeien door hun mensen te laten groeien. De samenwerking begon met een scan om vast te stellen waar Ales stond met opleiden. Voornaamste conclusie: het was redelijk voor elkaar maar het kon beter. Dick de Leeuw viel voor Brighter Legends omdat de leeromgevingen die deze start-up biedt heel aantrekkelijk ogen. “Het ziet eruit als Netflix. Ze maken veel gebruik van beeld en alles gaat snel. Het zijn allemaal modules

11-15 september

Schweissen & Schneiden

Vakbeurs voor verbindingsen scheidingstechniek Messe Essen (D) schweissen-schneiden.com

18-23 september

EMO Hannover

Internationale vakbeurs voor metaalbewerking

Messe Hannover, Hannover (D) emo-hannover.de

20, 21 september

Kunststoffenbeurs

Vekbeurs en congres

Brabanthallen, Den Bosch www.kunststoffenbeurs.nl

26-28 september

parts2clean

Vakbeurs onderdelenreiniging Messe Stuttgart (D) parts2clean.de

3 oktober

Lijmen Benelux

Vakbeurs en congres

Koningshof, Veldhoven mikrocentrum.nl

10-12 oktober

METAVAK

Vakevent voor de metaalbewerkende industrie

Evenementenhal Gorinchem metavak.nl

7-10 november

Blechexpo/Schweisstec

Vakbeurzen voor plaatbewerking en verbindingstechniek

Messe Stuttgart (D) blechexpo-messe.de

15, 16 november

Precisiesbeurs

Vakbeurs en congres voor precisietechnologie

Brabanthallen, Den Bosch precisiebeurs.nl

30 november

MBD Solutions Event

Expo en congres

Mikrocentrum, Veldhoven mikrocentrum.nl

Uw open dag in de Metaalnieuws-agenda?

Mail de gegevens naar redactie@metaalnieuws.nl.

Zie voor een uitgebreidere agenda www.metaalnieuws.nl

oZone groeit als kool

Het kennisdeelplatform oZone heeft op dit moment 600 aangesloten bedrijven en instellingen en 38.000 actieve gebruikers. Deelnemers waarderen de online leeromgeving voor de techniek met een 7,9 en opleidingscoördinatoren zelfs met een 8,2, zo blijkt uit een tevredenheidsonderzoek.

Sinds de oprichting van oZone in 2019 groeide het aantal gebruikers sterk. Het aantal bedrijven met een bedrijfsomgeving is sinds de start vertienvoudigd. Ook het aantal deelnemers in de openbare omgeving is even zo hard gegroeid.

Volgens A+O-projectleider Nicole van Ham wordt oZone door de opleidingscoördinatoren gezien als een platform

dat helemaal past bij deze digitale tijd: “Bedrijven onderschrijven dat oZone helpt om kennis op een laagdrempelige manier te delen. Meer dan 80 procent van de respondenten vindt dat het platform écht bijdraagt aan het vergroten van kennis en vakmanschap in de sector.”

Ook oZone-adviseur Joyce van Dijk, die bedrijven helpt bij het werken met oZone, is dik tevreden met de uitkomsten: “Ik ben vooral heel blij dat uit het onderzoek komt dat gebruikers oZone als gebruiksvriendelijk en tijdbesparend ervaren.”

In het onderzoek noemen gebruikers wensen voor nieuwe functionaliteiten, bijvoorbeeld de mogelijkheid om de goede antwoorden van toetsvragen in

Het kennisdeelplatform oZone heeft al 38.000 actieve gebruikers.

te zien. Dit is iets dat nu zal worden onderzocht. Nicole van Ham: “Ook gaan we aan de slag met tips hoe we

Nieuwe modules kalibreren en slijpen

Technici die zijn opgeleid voor industrieel slijpen of deskundig zijn in de meettechniek, zijn zeer schaars. Om daar iets aan te doen, stelde A+O een projectsubsidie beschikbaar aan STODT. Met die subsidie ontwikkelde de technisch bedrijfsopleider uit Hengelo in totaal vijf modules voor oZone.

“We hebben drie modules gemaakt voor kalibratie in de verspaning”, vertelt Bert Heijenk, productmanager Meten & GPS bij STODT. “Eén algemene module, met uitleg over wat kalibratie is. En daarnaast nog twee, meer verdiepende modules.” Ook zijn er nu twee modules over slijpen: een modu-

le met uitleg wat slijpen is en een module over wat het slijpproces inhoudt.

“De modules zijn – mede door het gebruik van filmpjes – erg toegankelijk.

In slechts vijf of tien minuten kom je meer te weten over slijpen en kalibreren”, aldus Heijenk.

Tsjechië biedt maakbedrijven veel kansen

Koninklijke Metaalunie organiseert in samenwerking met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Nederlandse ambassade in Praag van 9 tot en met 12 oktober de handelsmissie Maakindustrie naar Praag (Tsjechië).

“Dat wij na vele jaren opnieuw een handelsmissie naar dit land organiseren, komt niet uit de lucht vallen”, zegt Paul Verlinden, beleidssecretaris Internationaal Ondernemen Metaalunie.

“Tsjechië is een volwassen industrieel land en zeker niet meer slechts een goedkope plek om productie uit te besteden.”

Veel kansen

Tsjechië staat volgens Verlinden inmiddels op de tweede plek in de wereld als beste locatie voor industriële productie.

“Dat komt zonder meer vanwege de hoogopgeleide beroepsbevolking en de aandacht voor kennis en innovatie. Het land biedt tegenwoordig veel kansen voor zowel export als het uitbesteden van productie of het opzetten van een eigen productiefaciliteit”, aldus

Verlinden. Hij nodigt dan ook ondernemers uit om serieus te kijken naar de kansen voor zakendoen in dit land. Verlinden: “Meegaan met een handelsmissie biedt in een kort tijdsbestek een ideale mogelijkheid om je kansen voor deze markt te ontdekken. Mooi daarbij is dat we tijdens de missie naast het bezoeken van Nederlandse productielocaties en matchmaking ook een uitgebreid bezoek brengen aan de industriële beurs MSV te Brno.”

Tot slot roept hij ondernemers op die actief zijn in de MKB–maakindustrie en meer willen weten over kansen in Tsjechië voor export, het uitbesteden van productie of het opzetten van een eigen productiefaciliteit, deel te nemen aan

Iedere plaatbewerker kan deze machine gebruiken.

de handelsmissie Maakindustrie. Meer informatie en aanmelden: www. rvo.nl > evenementen > Handelsmissie Maakindustrie. Aanmelden kan tot uiterlijk 28 augustus.

het platform nóg gebruiksvriendelijker kunnen maken. Bijvoorbeeld op het gebied van delen van content.”

Volgens haar kan de technieksector deze digitale infrastructuur steeds naar behoefte inzetten bij actuele vraagstukken. “Denk aan het vastleggen van kostbare kennis van mensen die de organisatie verlaten, bijvoorbeeld vanwege pensionering. Wij blijven altijd scherp op nieuwe kansen. Op dit moment kijken we bijvoorbeeld hoe we oZone kunnen inzetten om meer mensen enthousiast te maken voor werken in de techniek.”

13 ONZE KLEINE DELEN SPECIALIST
agenda Metaal
14

Slijp- en snijolie rhenus EU 12-O is goed én zuinig

Smeermiddelen voor de automobielindustrie moeten aan hoge eisen voldoen: ze moeten zorgen voor maximale prestaties en procesbetrouwbaarheid bij een laag verbruik en tegelijkertijd zo min mogelijk invloed hebben op mens en milieu. Met zijn nieuw ontwikkelde hoogwaardige slijp- en snijolie rhenus EU 12-O presenteert Rhenus Lub een smeermiddel dat zowel goed presteert als zuinig is.

Het smeermiddel heeft zijn prestaties nu al bewezen in een praktijktest bij een van 's werelds grootste toeleveranciers van de automobielindustrie.

“De automobielindustrie staat bloot aan een hoge concurrentiedruk”, aldus Hans Jürgen Schlindwein, Product Manager bij Rhenus Lub. “Onze speci-

ale smeermiddelen helpen leveranciers en fabrikanten hun kosten te verlagen en tegelijkertijd hun efficiëntie te optimaliseren door een hoge procesbetrouwbaarheid. Dit geeft hen een doorslaggevend voordeel in hun waardescheppingsproces.”

Alternatief voor minerale olie rhenus EU 12-O is gebaseerd op de toonaangevende GTL-technologie (Gas to Liquids). De bewerkingsolie heeft een zeer laag kookpunt en is aromaatvrij en reukloos. Bovendien overtuigt het door een hoger smeervermogen, evenals een geoptimaliseerd schuimgedrag. De universeel toepasbare hoogwaardige slijp- en snijolie is geschikt voor het veeleisende slijpen van harde metalen en getande delen, evenals

Automatiseren zonder perslucht met magnetische E-gripper

Voor het tillen, heffen of plaatsen van ferromagnetische producten zoals plaatstaal in onder meer de automobiel- en staalverwerkende industrie, heeft Goudsmit Magnetics uit Waalre een elektrisch schakelbare magneetgrijper ontwikkeld. Dit systeem vereist geen perslucht en is een aanvulling op de huidige generatie pneumatisch aangestuurde magneetgrijpers.

De end-of-arm tool kan worden bevestigd aan robots en manipulatoren en houdt een eenmaal gegrepen staalplaat of ander product stevig op zijn plaats, ook tijdens pick and place handelingen. Het energiezuinige magneetsysteem is bi-stabiel uitgevoerd, zodat zelfs bij stroomuitval, een noodstop of storing de procesveiligheid gewaarborgd blijft. Het plug & play ontwerp heeft een laag energieverbruik en kostbare perslucht is overbodig; iets wat bij de huidige generatie magneetgrijpers wel nodig is. De gripper is mechatronisch geconstrueerd en bevat geen bewegende delen. Hij is slijtvast en heeft een lange levensduur van meer dan tien miljoen schakelingen.

Intelligente end-of-arm tool

De elektrisch schakelbare magneetgrijper is vanuit de marktvraag ontwikkeld. Gebruikers hebben niet altijd perslucht voorhanden en willen een veilig en betrouwbaar systeem voor automatiseringsprocessen. De magneetgrijper is uitgerust met een complete set sensoren, waaronder inductieve sensoren voor het detecteren

van productaanwezigheid, maar ook Hall-sensoren voor het signaleren van de aan/uit-stand. Als het werkstuk verloren gaat door een botsing of om een andere reden, dan krijgt de PLC een realtime melding, zodat de lijnbesturing dienovereenkomstig kan reageren en het productieproces geen ernstige storing ondervindt. Bovendien is de Egripper uitgerust met rondom zichtbare LED verlichting die de status van het systeem aangeeft met kleuren en lichtsignalen. Dit is handig voor operators.

Hoge productiviteit

De E-gripper heeft een snelle schakeltijd van 350 m/sec, wat resulteert in snelle cyclustijden. De magneetgrijper houdt producten zoals staalplaat stevig vast op een relatief klein oppervlak en vereist geen omstelling bij wisselende productafmetingen. De magnetische robotgrijper is een mechatronisch product zonder bewegende delen, waardoor er geen slijtage optreedt. Het enige slijtdeel is de friction ring die gemakkelijk verwisselbaar is en de levensduur van de gripper verlengt.

Eenvoudige inbedrijfstelling

De magneetgrijper is voorzien van schroefgaten aan de bovenzijde en eenvoudig te bevestigen aan een robotarm als end effector. De besturing wordt verzorgd door interne elektronica met geïntegreerde microprocessor en kan worden aangesloten met slechts één kabel voor ‘Power & Logic’. De handleiding bevat duidelijke montage-instructies, waardoor inbedrijfstelling snel en eenvoudig is.

voor de bewerking van speciale legeringen. Het is daarmee een alternatief voor conventionele smeermiddelen op basis van minerale olie, die met name in de automobielindustrie nog veelvuldig worden gebruikt.

Stabiele prestaties

In de test bij een bekende automobieltoeleverancier toonde rhenus EU 12-O zijn sterke punten in de disciplines superfinishing, honen van tandwielen, uitwendig rondslijpen en walsslijpen.

In vergelijking met andere producten toonde het aanzienlijk betere resultaten in koelvermogen, schuimgedrag en smerende werking en slechts zeer lage verdampingsverliezen in praktische toepassingen. Dankzij de goede mengbaarheid verliep de omschakeling van de eerder gebruikte producten naar rhenus EU 12-O probleemloos. De slijpolie scoort bovendien dankzij zijn hoge procesbetrouwbaarheid en draagt door zijn lage verbruik bij aan zowel kostenbesparingen als meer

duurzaamheid.

Mens en milieu rhenus EU 12-O overtuigt ook op het gebied van milieubescherming en arbeidsveiligheid, omdat het vrij is van chloor en zink en de laagste watergevarenklasse 1 heeft. Dankzij de geringe verdamping veroorzaakt het minder olienevel, en het relatief hoge vlampunt van meer dan 200˚ C verhoogt de bedrijfsveiligheid nog meer.

15 ALLES IN ÉÉN REINIGINGSMACHINES + REINIGINGSVLOEISTOFFEN TECHNISCHE KENNIS SOFTWARE KENNIS CHEMISCHE KENNIS Gibac® Chemie BV Gladsaxe 15 - 7327 JZ Apeldoorn - Tel. 055 54 31 946 - info@gibac.nl - www.gibac.nl
Geoptimaliseerd voor toepassing in de automobielindustrie: de nieuwe hoogwaardige slijp- en snijolie rhenus EU 12-O. (Foto: vizualni – stock.adobe.com) De E-gripper houdt producten zoals staalplaat stevig vast op een relatief klein oppervlak en vereist geen omstelling bij wisselende productafmetingen.

SLAK VERWIJDEREN, ONTBRAMEN EN KANTEN AFRONDEN VAN PLAATWERK

· Krachtige bewerking van plasma en autogeen gesneden werkstukken

· Lage bedrijfskosten door het mechanisch weg hakken van de slak

· Dubbelzijdige bewerking – draaien van zware werkstukken is niet nodig

· Tot 6mm compensatie voor materiaaltoleranties en kromme werkstukken

metaalbewerking en plaatwerk

Al 35 jaar dé specialist in slimme metaaloplossingen

lasersnijden cnc-zagen walsen

cnc-(vloei)boren kanten

glasparel-stralen engineering (robot)lassen draai/freeswerk

Ontdek ons op baas-metaal.nl

LISSMAC Maschinenbau GmbH w w w lis smac com

Lichtgewicht materiaal kan oplossing zijn voor verlagen CO2-uitstoot

Light Vehicle 2025 is een EU-gesubsidieerd project voor duurzame mobiliteit, met als doel het verder verlagen van de CO2-uitstoot. Met het project wordt actief geïnnoveerd met het toepassen van meer lichtgewicht en circulair materiaal voor bedrijfs- en personenauto’s.

Het samenwerkingsproject werd onlangs tijdens een handelsmissie in België gepresenteerd aan zowel het Nederlandse als Belgische koningspaar. Deze missie liep parallel met het staatsbezoek van het Nederlandse Koningspaar aan België. Voor deze missie had de Nederlandse overheid zeven duurzame projecten geselec-

teerd, die zich mochten presenteren aan de koningsparen. De selectie is gedaan op basis van de succes rate en of het past binnen het thema ‘duurzaamheid’. “Dat wij Light Vehicle 2025 mochten presenteren, is een ontzettende eer”, aldus Jean Pierre Heijster, Programma Manager Materials & Manufacturing van RAI Automotive Industry NL. “Light Vehicle 2025 is een slimme, duurzame en kostenefficiënte oplossing, die de duurzame mobiliteit zeker verder kan brengen.”

Light Verhicle 2025

Het doel van project Light Verhicle 2025 zit al in de naam, namelijk het verder verlagen van het totale gewicht

van personen- en bedrijfsauto’s. Dit wordt gedaan door het toepassen van lichtgewicht en meer circulaire materialen. “Met lichtgewicht materialen creëren we een duurzame toekomst voor de auto-industrie. Veiliger, lichter, en milieuvriendelijk door materiaalbesparing, lager brandstofverbruik en het als belangrijkste doel het verlagen van CO2-uitstoot.” Het samenwerkingsproject bestaat uit Nederlandse en Belgische, zowel Vlaamse als Waalse bedrijven: Flanders Make (Leader), RAI Automotive Industry NL, AMAC, Technifutur en de Universiteit van Luik.

Lichtgewicht componenten Tot 70% van een personenauto kan

vandaag al worden geproduceerd met lichtgewicht technologieën. Met de prototype-ontwikkelingen in het Light Vehicle 2025 wordt aangetoond dat dit percentage nog verder omhoog kan.

Binnen dit project zijn er vier prototype’s van lichtgewicht componenten uitgewerkt: een waterstoftank (-17% gewicht), onderdeel van Power Train versnellingspakhuis (-30% gewicht), onderdeel wielophanging (-5% gewicht) en een Truckcabinedeur (-5% gewicht). Deze lichtgewicht componenten kunnen nu al toegepast worden in voertuigen. “Met dit project willen wij aantonen dat lichtgewicht

Kunststoffenbeurs wordt weer als vanouds: vol en actueel

Een nieuwe indeling omdat de 1,5 meter regel definitief achter ons ligt; een marketingcampagne om méér Belgische bezoekers te trekken; en exposanten- en bezoekersaantallen die weer op het niveau van 2019 liggen. Maar vooral een evenement dat de deelnemers 365 dagen per jaar een platform biedt om zich te profileren en waar bezoekers en exposanten elkaar gemakkelijker vinden. Dat zijn de ambities van het nieuwe team achter Kunststoffenbeurs 2023.

“We gaan in 2023 de Kunststoffenbeurs naar een nog hoger niveau brengen,” zegt Timo van Leent, Manager Afdeling Evenementen Mikrocentrum, over de Kunststoffenbeurs, die dit jaar op 20 en 21 september plaatsvindt in de Brabanthallen in ’sHertogenbosch. Het team achter het evenement – dat dit jaar de 24e editie beleeft - is vernieuwd en uitgebreid. Met Charlotte de Jong als programmanager is dit team volop bezig met een aantal vernieuwingen.

Future Proof Plastics

Sustainability & Recycling; Smart Production & Digitalization; en Innovation & Knowledge: dat zijn de hoofdthema’s van de beurs die als motto meekrijgt Future Proof Plastics - In-

365 dagen evenement

Het samenwerkingsproject Light Vehicle 2025 werd onlangs tijdens een handelsmissie in België gepresenteerd aan zowel het Nederlandse als Belgische koningspaar.

ontwerpen en lichtgewicht materialen ook kostenefficiënt kunnen zijn.”

quotation-factory_metaalnieuws_feb22_01 copy.pdf 1 14/02/2022 10:46

QUOTATION SOFTWARE IN THE CLOUD

novative, Sustainable and Smart. De beurs zelf wordt compacter. Alle 260 exposanten staan straks in hal 1 van de Brabanthallen, wat volgens Charlotte de Jong mogelijk wordt doordat er geen extra brede gangpaden meer nodig zijn. Het machineplein komt terug in het hart van de beurs. In hal 2 komt Live Stage, het podium waarop opnieuw rond het middaguur kopstukken uit de kunststoffenindustrie met het publiek in discussie gaan over actuele ontwikkelingen. In de twee lezingenruimten delen de experts weer de laatste kennis uit de industrie en markt. Er komt op de beursvloer ook een kennis en onderwijs area, naast

SLIMME METAALBEWERKING OFFERTES

IN DE CLOUD

DE REVOLUTIE IN METAALBEWERKING OFFERTES

In 2018 zagen wij dat de metaalbewerkingsindustrie aan een radicale vernieuwing toe was. Want de meeste calculaties en offertes die gemaakt worden zijn handwerk, uitgevoerd door de meest slimme en vaak dure medewerkers. Soms wel dagen berekenen en herberekenen om vervolgens toch de opdracht niet te krijgen. Wat nu als dat ook in een paar minuten kan?

de Rethink Plastic expo (in samenwerking met NRK) die ook dit jaar bezoekers inspireert als het gaat om duurzame toepassingen van kunststoffen.

Meeloopdag voor studenten

Een van de nieuwe initiatieven die Mikrocentrum onderzoekt, is het organiseren van een meeloopdag voor studenten. “Bedrijven die ervoor open staan, stellen zich 10 minuten beschikbaar voor een kennismaking met de studenten”, zo omschrijft Charlotte de Jong dit initiatief. Dat is de eerste keer op de Precisiebeurs gedaan en daar goed aangeslagen.

DAAROM IS ER DE QUOTATION FACTORY Instant metaalbewerking offertes voor iedereen.

Zodat we tijd over houden voor klantcontact en maatwerk waar echte skills, expertise en talenten voor nodig zijn.

check alle voordelen op: quotationfactory.com

LET’S SIMPLIFY QUOTING

Een belangrijke vernieuwing is dat Kunststoffenbeurs veel meer als een platform wordt gepositioneerd waar de verhalen op en rondom de beurs centraal staan. Dit biedt bovendien een extra kanaal waar zij zich 365 dagen in het jaar kunnen presenteren. “Mensen zijn verhalenvertellers, dat is onze grote gemene deler. Het platform verbindt vraag en aanbod het hele jaar door; en dus zetten we in op het gehele jaar door community building, met als hoogtepunt de beurs zelf. Niet alleen met verhalen, maar ook met een aanvullend event- en cursusaanbod”, zo schetst Susanne Bruinsma, marketingmanager bij Mikrocentrum, de kern van de marketingstrategie voor de Kunststoffenbeurs. Exposanten kunnen een grotere rol spelen om zichzelf en de beurs voor het voetlicht te brengen. Korte video’s van innovaties, een blog, een kort artikel over een interessante toepassing: dat zijn de ingrediënten voor de marketingkanalen van de beurs, zoals de website, de e-mail nieuwsbrief en het LinkedIn profiel dat inmiddels enkele duizenden volgers heeft. “Deze verhalen zitten niet bij ons maar bij de exposanten, en ook de sprekers. En ze blijven ook na de beurs actueel en gevonden worden”, aldus Susanne Bruinsma.

Tijdens de beurs worden exposanten

voor de camera’s gehaald voor korte statements, die weer gebruikt worden op de diverse mediakanalen. Er komt weer een prijs voor de exposant die de meeste bezoekers weet te werven. Daarnaast werkt het marketingteam intensief samen met mediapartners om de exposanten en hun verhalen meer bekendheid te geven. Gedurende het jaar gaat Mikrocentrum voor de kunststoffenindustrie Techcafés en bedrijfsbezoeken organiseren, alles met het doel om de sector ‘in the picture’ te zetten, aldus Timo van Leent.

Terug op het oude niveau

Al die buzz moet in september voor een Kunststoffenbeurs zorgen die qua exposanten- en bezoekersaantallen weer terug is op het niveau van 2019. “Extra bezoekers verwachten we onder andere uit België, een land met een sterke kunststofindustrie”, zegt Charlotte de Jong. Naast Belgische bezoekers gaat het team ook inzetten op de werving van nog meer inkopers. Hiervoor wordt opnieuw samengewerkt met NEVI, de Nederlandse inkopersvereniging en Tech2B.

Ontdek alles over de komende editie van de Kunststoffenbeurs op kunststoffenbeurs.nl.

17 CUTLITE PENTA FIBER LASERS UW LEVERANCIER: Nauwkeurig en snel.
Sustainability & Recycling; Smart Production & Digitalization; en Innovation & Knowledge: dat zijn de hoofdthema’s van de beurs die als motto meekrijgt Future Proof Plastics - Innovative, Sustainable and Smart.
18 SCAN VOOR ONZE VACATURES Veluw Metal Creations ...waar vakmanschap, hightech en duurzaamheid hand in hand gaan Topkwaliteit Laswerk! Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte èn geld! Uw voordelen • Lagere prijs • Facturering bij afname • Verzekerd van voorraad • Groenste productie T. (073) 511 85 03 • info@vmc.eu • www.vmc.eu Klompenmaker 18 5253 RH Nieuwkuijk Uw product gratis op voorraad! cad lasersnijden ponsen bewerken buigen strekken walsen lassen finishen opslag Meer dan 40 jaar ijzersterk vakmanschap Gicom Biddinghuizen | 0321 - 332 682 | metaalbewerking@gicom.nl | www.gicom.nl Lasersnijden | Kanten | Walsen Staal | RVS | Aluminium Van enkel ontwerp tot grote series bulk Bevoegdheid tot LLoyds hermerken 6 X 2 METER! Gicom_advertentie_135x90mm.indd 2 12-03-2021 12:29 Hoe bereikt u uw nieuwe klanten? - klantverhalen - webteksten - bedrijfsreportages 54U Media BV Tweelingenlaan 51 7324 AP APELDOORN Tel: 055-3601060 www.54umedia.nl wij kunnen u helpen met : Fom aluminium zaagmachines Creations LASERSNIJDEN 12 polijstmachines Tel: +31(0)413376602 & WWW. .NL metaalbewerkingsmachines B.V. FRI MACH BANDZAGEN www.ijzeron.nl ZANTECH In dit nummer Perfectie in metaalbewerking en plaatwerk lasersnijden info@adlasmetaal.nl www.borentappenfrezen.nl www.borentappenfrezen.nl In topvorm voor techniek van formaat.  Voortman Fabricator kan  Professionaliteit medewerkers visitekaartje in machinetransport  Aluminium fietsframes van eigen bodem De basis van het nieuwe MTU+ portaal techniek  De rol van het CAM-systeem  www.trumpf.com Aangevallen Metalnet adviseert collega maakbedrijven: Investeer in cybersecurity! Het zal je gebeuren. Je opent op maandagmorgen de deuren van je bedrijf en er liggen allemaal brieven op de printers met daarop de tekst: We hebben het bedrijf gehackt! Het gebeurde Metalnet Precision Components in Valkenswaard. “Ondanks de nodige maatregelen zijn ze toch onze systeworden. Het was een hele vreemde gewaarwording”, zegt Coppens. zijn criminelen. Daar moet je niet mee onderhandelen.” Daarentegen werd er meteen een crisisteam opgezet om zo snel mogelijk de systemen weer up-and-running te krijgen. Gelukkig had Metalnet twee jaar eerom samenwerking met ICT-partner de ICT nog verder te beveiligen en om zorgen voor een veilig back-up systeem. “Dat bleek een schot in de roos want hierdoor waren we binnen twee Cybersecurity… Er veel over te doen, maar toch staat het thema bij bij bedrijven in de maakindustrie die erg afhankelijk zijn van data en draaien. Volledig buitenspel gezet waren door een cyberaanval met dig buitenspel gezet door de hackers. Alle computers en systemen die aangesloten waren op het netwerk waren onbruikbaar. Op de printers lagen komen dat onze data verspreid zou Metalnet begin mei getroffen door een cyberaanval met Ransomware. “We waren echt volledig Cyberveilige CNC-besturing Okuma lanceert de nieuwe CNCcyberaanvallen. ma's en gegevens tegen cyberaanvalvan communicatie volgens de OPCgeautoriseerde toegang. Mogelijke schade kan worden geminimaliseerd met specifieke antivirusmaatregelen. Gegevensherstelmaatregelen en ge-

Distributeurs pakken rol in omschakeling naar groen staal

Terwijl staalfabrikanten de eerste stappen zetten om hun productie te verduurzamen, pakken ook de distributeurs van staal- en metaalproducten hun rol in omschakeling naar groen staal.

Zo brengt Kloeckner Metals Netherlands tegenwoordig de CO2-uitstoot in kaart voor de door de klanten aangekochte producten. Het bedrijf beschikte reeds over het intern ontwikkelde en onafhankelijk gecertificeerde

Nexigen PCF Algorithm, dat de individuele koolstofvoetafdruk berekent van bijna alle 200.000 producten, van de winning van grondstoffen tot het afleveren bij de klant. Dit maakt het mogelijk de broeikasgasemissies van bijna elk aangekocht product tot op de kilo nauwkeurig te volgen, wat een voordeel is voor klanten in hun inspanningen om een duurzame waardeketen tot stand te brengen.

PCF-certificaat bij offerte

Klanten konden reeds bij hun aangekochte producten een bijbehorend PCF-certificaat aanschaffen waarop deze uitstoot wordt vermeld. Sinds kort gaat Kloeckner Metals nog een stap verder. Het biedt nu voor veel materialen op haar offertes standaard een PCF-certificaat aan. Zo hebben klanten de mogelijkheid om voor de bij Kloeckner aangekochte materialen aan hun klanten de CO2-voetafdruk te tonen. Wie hier geen gebruik van wil maken, kan dit doorgeven. Het certificaat wordt dan verwijderd en zal ook niet meer worden toegevoegd op toekomstige offertes. Volgens Kloeckner vergroot een PCF-certificaat bij bedrijven het bewustzijn van de milieu-impact van hun materiaalkeuze. Met dit certificaat kunnen ze de duurzaamheid van hun leveranciers vergelijken en hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen ondersteunen.

Geen theorie maar praktijk

Ook MCB Group neemt het voortouw in de omschakeling naar groen staal. Het staalservicecentrum is begonnen met het commercialiseren van CO2-arme staalsoorten. “De ambitie om onze CO2-voetafdruk te verkleinen heeft het stadium van de theorie verlaten en is een praktijkinstrument geworden bij het realiseren van onze duurzaamheidsdoelstellingen”,

bij de afdeling Flat Carbon Steel in een blog op de MCB-website. Opdenacker stelt dat MCB een duidelijke visie heeft over hoe het de duurzaamheid van zowel de eigen processen als haar toeleveringsketen kan verbeteren. Volgens hem twijfelen de grotere EU-sectoren, zoals automotive, witgoed en cold re-rollers niet langer om de huidige groene staaloplossingen te kopen bij de Europese fabrieken; ze zijn al binnen. “Voor staalservicecentra zoals MCB ligt het spel anders, aangezien we een grote verscheidenheid aan industriële klanten bedienen. Desalniettemin, aangezien verwacht wordt dat groen staal de komende tien jaar onvoldoende beschikbaar zal zijn, is het ook voor MCB een kwestie van ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’.”

Eerste groene staalorders

and More in België en zijn eindklant BayWa Solar Systems in Duitsland.

“We kwamen tot een overeenkomst met Salzgitter Flachstahl voor de levering van Salcos thermisch verzinkt staal. Dit wordt geleverd met een effectieve CO2-uitstoot van </= 0,81 TN CO2 per 1 TN staal in plaats van </= 2,40 TN CO2 per 1 TN staal. Dit betekent een reductie van 67 % en is Veristeel-gecertificeerd.”

Een ander voorbeeld is een order die MCB samen met leverancier ArcelorMittal Europe boekte voor X-Carb GSC warmgewalst weerbestendig staal. Het staal wordt geleverd met een gebalanceerde emissie van </= 0,12 TN CO2 per 1 TN staal in plaats van 2,12 TN CO2 per 1 TN staal. Dit betekent een gebalanceerde reductie van 95% en is DNV-gecertificeerd.

ten kringloop op te zetten voor het schroot dat voortkomt uit het productieproces. “Salzgitter Flachstahl is geïnteresseerd in het recupereren van het hoogwaardige schroot voor de staalproductie in elektrische vlamboogovens. Zo creëren we een volledig circulair proces.”

Een van de eerste groene staalorders die MCB boekte was bij New Laser

Ook is Opdenacker samen met een klant en staalleverancier Salzgitter Flachstahl bezig om een geslo-

Opdennacker hoopt dat deze eerste orders voor groen staal het begin zullen zijn van een energiek en inspirerend tijdperk voor MCB en de rest van de metaalketen. “EU-staalproductie staat voor een aantal enorme uitdagingen wat betreft de noodzakelijke reductie van CO2-emissies. We kunnen dit uitdagende werk niet tot een goed einde brengen door op dezelfde manier te denken als toen we ermee geconfronteerd werden, zoals Albert Einstein ons leerde. Dus laten we onze manier van denken en handelen veranderen, de duurzaamheidsuitdagingen aangaan en de wereld stap

Mercedes verzekert zich van CO2-gereduceerd staal

Mercedes-Benz zal vanaf de tweede helft van 2026 CO2-gereduceerde producten van thyssenkrupp Steel ontvangen voor integratie in het eigen wagenpark van nieuwe personenauto's. Volgens de huidige planning zal tegen die datum ook de nieuwe directe-reductie-installatie (DR-installatie) van thyssenkrupp in Duisburg in gebruik worden genomen.

Beide partijen zijn dit overeengekomen in memorandum of understanding dat hun bestaande samenwerking uitbreidt naar staal met minder CO2-uitstoot.

De nieuwe DR-fabriek is een centraal onderdeel van de groene transforma-

tie van thyssenkrupp en zal worden gebruikt in combinatie met smeltinstallaties en het gebruik van groene waterstof. Vergeleken met het conventionele hoogovenproces kan de CO2-uitstoot van de staalproductie aanzienlijk worden verminderd door deze innovatieve technologie terwijl de productkwaliteit behouden blijft – wat ook de koolstofvoetafdruk van producten met een hoog staalgehalte, bijvoorbeeld in de auto-industrie verminderd.

De nieuwbouw in Duisburg markeert het begin van een van de grootste industriële decarbonisatieprojecten ter wereld, die in één klap meer dan 3,5 miljoen ton CO2 per jaar zal vermijden in de toekomst. De installatie

Kloeckner Metals biedt voor veel materialen op haar offertes standaard een PCF-certificaat aan. Zo hebben klanten de mogelijkheid om voor de bij Kloeckner aangekochte materialen aan hun klanten de CO2-voetafdruk te tonen.

heeft een capaciteit van 2,5 miljoen ton direct gereduceerd ijzer en kan dankzij het innovatieve concept naadloos worden geïntegreerd in de bestaande staalfabriek. Hierdoor kunnen alle vervolg processtappen vanaf de staalfabriek worden behouden, waardoor een constant hoge productkwaliteit wordt gegarandeerd. Op deze manier kan niet alleen de bestaande installatiestructuur efficiënt worden gebruikt, maar blijven klanten ook het complete, hoogwaardige productportfolio in de gebruikelijke premiumkwaliteit ontvangen. Dit maakt het CO2-gereduceerde staal dat via deze productieroute wordt geproduceerd, interessant voor de auto-industrie.

19
De productie in een van de fabrieken van Mercedes-Benz. MCB is begonnen met het commercialiseren van CO2-arme staalsoorten. De eerste groene staalorders zijn reeds geboekt. voor stap verbeteren door het leveren van groen staal.”

3D-geprinte handrem van titanium

Trumpf en de fabrikant van fietsremmen Trickstuff presenteerden onlangs op de fietsbeurs Eurobike in Frankfurt voor het eerst 3Dgeprinte remhendels van titanium. 3D-printen maakt een kosteneffectieve verwerking van titanium mogelijk.

Tot nu toe heeft de fietsindustrie vaak carbon gebruikt als materiaal voor hoogwaardige remhendels. Dit materiaal heeft echter een slecht milieurecord. Fabrikanten kunnen koolstofvezels niet recyclen, ze moeten deze onderdelen na hun levenscyclus afvoeren, meestal in afvalverbrandingsovens. Titanium heeft een betere ecologische voetafdruk in vergelijking met carbon en is ook robuuster. Fabrikanten kunnen veel stijvere remhendels maken van titanium in vergelijking met andere materialen.

Fabrikanten kunnen de remhendels

efficiënter opslaan

intuïtief te bedienen software, te koppelen aan uw eigen ERP-systeem

voor lengtes tot 12.000 mm

laadvermogen tot 7,50 ton per lade

variabel in te delen

aanpassen met 3D-printers. Dit geldt niet alleen voor het ontwerp van de titanium onderdelen. Ze kunnen ook de hefboomkrachten van de remmen aanpassen aan de fietser. “Omdat onze 3D-printers ook voor serieproductie zijn ontworpen, kan de fietsindustrie er ook grote hoeveelheden mee produceren. Hierdoor kunnen heavy-duty componenten kosteneffectief worden vervaardigd”, zegt Christian Lengwenat, Application Engineer bij Trumpf.

Met 3D-printers kunnen ook bedrijven in de fietsindustrie hun prototypebouw versnellen. “Met 3D-printers kunnen fabrikanten in één printproces verschillende prototypes tegelijkertijd produceren. Dit versnelt het prototypingproces, dat belangrijk is voor de fietsindustrie, vele malen”, zegt Lengwenat. Tot nu toe hebben fabrikanten de prototype-onderdelen grotendeels gefreesd.

Veiligheid staat centraal in NTA ‘Hergebruik van constructiestaal’

Hergebruiken van constructiestaal leidt tot een veel betere milieuprestatie van een bouwwerk dan recyclen van constructiestaal. Het hergebruik van constructiestaal heeft zich, ook in Nederland, al bewezen bij verschillende projecten.

Maar hoe verzamel je de informatie die nodig is om iedereen ervan te overtuigen dat een bouwwerk met hergebruikt constructiestaal veilig is? Daar is nu een eenduidige afspraak over met de NTA 8713 ’Hergebruik van constructiestaal’.

Rijksvastgoedbedrijf en Bouwen met Staal hebben gezamenlijk het initiatief genomen om een eerste stap te zetten naar een standaardmethodiek voor het hergebruiken van constructiestaal als constructiestaal. Zij hebben met diverse andere partijen uit de

markt en onder begeleiding van NEN een Nederlands Technische Afspraak (NTA) ontwikkeld die grootschaliger hergebruik van constructiestaal ondersteunt.

Veiligheid

Vanzelfsprekend was veiligheid het leidende principe voor het opstellen van deze NTA. Vandaar dat de NTA past bij het Bouwbesluit en NEN-EN 1993 (Eurocode 3: Ontwerp en berekening van staalconstructies). NEN-EN 1993 en het Bouwbesluit geven eisen waarin uitgegaan wordt van nieuw constructiestaal. De NTA helpt bij het opstellen van een keuringsdocument waar de informatie in staat die nodig is om eerder gebruikt staal toe te passen. Deze methode maakt het mogelijk om aannemelijk te maken dat voldaan wordt aan de bouwregelgeving.

Tweede MetalFAB 3D-printer VW

Volkswagen Group investeert in een tweede MetalFAB 3D-printsysteem van Additive Industries.

Volkswagen, met het hoofdkantoor in Wolfsburg (D), staat bekend als Europa's grootste autofabrikant en beheert twaalf toonaangevende merken, waaronder Volkswagen, Audi, Porsche en Lamborghini.

langgoedmagazijn: voorraad van de vloer af, restmateriaal keurig opgeborgen

In 2018 opende Volkswagen een 3Dprintcentrum om complexe auto-onderdelen te ontwikkelen met behulp van verschillende 3D-metaalprinttechnologieën. Het MetalFAB-systeem van Additive Industries speelt een belangrijke rol bij het succes van Volkswagen op het gebied van additive manufacturing. Dankzij dit systeem werden metalen onderdelen geproduceerd. Dat werd zelfs bekroond met de 2022 TCT award voor opmerkelijke innovaties en toepassingen van 3D printen en additive manufac-

turing technologieën.

Automatisering en veiligheid Volkswagen koos voor het MetalFABsysteem vanwege de hoge automatiseringsgraad, eliminatie van handmatige processen en verhoging van de veiligheid. De service en begeleiding van Additive Industries waren cruciale factoren in het besluitvormingsproces. Door de modulariteit van het systeem kan Volkswagen de productiecapaciteit uitbreiden zonder grote investeringen.

Met productiviteitsfuncties zoals fullfield lasers en geautomatiseerde productiewissels maakt het MetalFABsysteem lights-out-operaties mogelijk, waarbij geen menselijk handelen ter plaatse nodig is. Ook investeert Volkswagen in parameterontwikkeling en installeren ze de Powder Load Toal en Powder Recovery Station voor efficientie en afvalvermindering.

20
Fabrikanten kunnen veel stijvere remhendels maken van titanium in vergelijking met andere materialen.

C5-Medium corrosiecategorie volgens ISO 12944 voor Finse nanocoating

GRADE 2

De innovatieve polysiloxaan TPD nanocoating van het Finse Optitune heeft de C5-Medium (marine) corrosiecategorie volgens ISO 12944 ontvangen.

Dat is gebeurd na grondige tests uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksinstituut Kiwa in Noorwegen. Deze prestatie maakt het mogelijk om Optitune TPD-nanocoating toe te passen in een breed industrieel landschap, inclusief de maritieme en HVAC-industrie.

“Optitune heeft een reeks innovatieve polymeerproducten op basis van siloxaan ontwikkeld die zijn ontworpen om de prestaties van metalen oppervlakken te verbeteren”, zegt Jody Paulus, CEO van Optitune. “De extreem robuuste coatings maken oppervlakken corrosiewerend, ge-

makkelijk schoon te maken en zeer duurzaam. Het coatingsportfolio van Optitune omvat toepassingen varierend van elektronische displays en aanraakpanelen tot huishoudelijke apparaten en keukenaccessoires en voegt met deze goedkeuring nieuwe toepassingsgebieden toe in de HVACen maritieme industrie.”

Het testen van Optitune TPD nanocoating werd uitgevoerd in overeenstemming met ISO 9227:2017 met zoutsproeicorrosietest in kunstmatige atmosferen op elektrolytisch verzinkt staal. De resultaten toonden een goede corrosiebescherming van het oppervlak door ultradunne TPD-laag na 720 uur zoutsproeitests zoals gedefinieerd in ISO 12944-2, wat wijst op C5-Medium of C4-High niveau van corrosiebescherming.

Kjellberg plasmasysteem Q 4500

snijdt nauwkeurig tot 120 mm

Met de Q 4500 presenteerde Kjellberg Finsterwalde vorig najaar op de Euroblech een krachtig plasmasnijsysteem voor gedigitaliseerde productie. Dit nieuwste lid van de Q-serie is nu beschikbaar.

De eerste klanten werken al met het nieuwste plasmasysteem van Kjellberg. Verdere systemen worden direct geleverd en in gebruik genomen. De Q-serie combineert precisieplasmasnijden met de complexe eisen van Industrie 4.0. Met een snijstroombereik tot 450 A stelt de Q 4500 de gebruiker in staat om nauwkeurige plasmasneden tot 120 mm te maken. Hoge snijsnelheden verlagen de kosten en verhogen de efficiëntie. Nauwkeurige gaten met een verhouding van 0,75:1

(gatdiameter:materiaaldikte) zijn mogelijk met de Q-hole-technologie. De beproefde Contour Cut-technologie van Kjellberg maakt exacte binnen- en buitencontouren mogelijk bij het snijden van zacht staal. De browsergebaseerde HMI Q-Desk, ontwikkeld door Kjellberg, is beschikbaar voor gebruik in gedigitaliseerde productie. Procesgegevens en informatie van alle systeemcomponenten worden in realtime gevisualiseerd op een smartphone, tablet of pc. Het MQTT-protocol wordt gebruikt om de essentiële gegevens over te dragen en te verwerken. De geïntegreerde Kjellberg eService zorgt voor betrouwbaarheid in de productie door diagnose op afstand, bewaking op afstand en regelmatige updates.

De producent ziet diverse voordelen/ mogelijkheden voor de markt: een breed toepassingsgebied in de HVACindustrie voor buiten- en binnenkanalen en ventilatieleidingen; langere duurzaamheid en duurzaam gebruik van eindproducten gecoat met TPD nanocoating; mogelijke toepassing in de maritieme industrie waar corrosiewerende oppervlaktekenmerken van groot belang zijn; staalconstructies voor buiten; windmolenwieken; straatverlichting vooral in de buurt van de zee.

Samen met Noorse partners in de HVAC-industrie, leverancier van kanalen Ventistål en oppervlaktebehandelingsspecialist Industrilakkering, is Optitune van plan een stevige voet aan de grond te zetten in de Noorse en Noord-Europese ventilatiemarkt.

GRADE 4 ASSEMBLAGE

ISO KLASSE 5

21
VERPAKKEN BAKE-OUT HIGH TECH CLEANING. RVSFINISH.NL
staal gesneden met het nieuwste plasmasysteem Q 4500 van Kjellberg.
50 mm dik De certificering maakt het mogelijk om Optitune TPD-nanocoating ook toe te passen in de in de HVAC-industrie voor buiten- en binnenkanalen en ventilatieleidingen.

Kogelomloopgeleidingen

Een primeur bij Bibus is het nieuwe pakket kogelomloopgeleidingen met bijbehorende accessoires van de Taiwanese pneumatiek-producent AirTAC. Het bestaat uit drie series, te weten de LSH-serie, de LSD-serie en LRM-serie. Alle modellen uit deze series zijn lineaire kogelomloopgeleidingen, die als hulpmiddel worden toegepast bij onder andere pneumatische cilinders om zeer precieze lineaire bewegingen mogelijk te maken. De modellen uit de LSH- en LSD-serie zijn leverbaar voor een railbreedte van 15 tot 35 mm en de miniatuurmodellen uit de LRM-serie voor 5 tot 15 mm. Afhankelijk van het gekozen type zijn de loopwagens (sledes) leverbaar in diverse groottes en uitvoeringen en zijn raillengtes tot 4.000 mm mogelijk. Typerend voor de kogelomloopgeleidingen uit dit pakket zijn het lage geluidsniveau, de hoge toelaatbare snelheden, de hoge draaggetallen en lange smeerintervallen. Naar keuze kunnen bovengenoemde geleidingen manueel, elektrisch en zelfs pneumatisch worden voortbewogen, dat is sterk afhankelijk van de applicatie waarvoor ze worden ingezet. Deze hoogprecieze kogelomloopgeleidingen bieden uitkomst bij applicaties waar een lage wrijvingscoëfficient een vereiste is, een tolerantie in micronbereik of waar soepele en zeer nauwkeurige loopeigenschappen worden gevraagd. Met behulp van een speciaal hiervoor ontwikkelde configurator kan per applicatie relatief eenvoudig de meest optimale kogelomloopgeleiding met bijbehorende loopwagen(s) (lees: slede(s)) worden geselecteerd.

bibus.nl

Korte werkbroek

De korte herenwerkbroek Force Relaxed Fit Lightweight Ripstop van Carhartt is speciaal ontwikkeld voor harde werkers die de zomerhitte trotseren. De lichtgewicht ripstopmateriaalmix voert zweet snel af van het lichaam voor een droog, koel en comfortabel gevoel tijdens het werk. Dankzij de moderne pasvorm zit hij als gegoten. De Relaxed Fit Short met ademende, FastDry stretch zorgt voor een comfortabel gevoel bij benen en zitvlak. De cargostyle werkbroek biedt veel opbergmogelijkheden met twee schuine steekzakken, verstevigde achterzakken, een telefoonvak op de rechter broekspijp en een zak met ritssluiting op de linker. carhartt.com

Testen industrieel ethernet

Slimme veiligheidsschoen

voorkomt rugklachten

Allshoes heeft samen met Technische Universiteit (TU) Delft het concept voor de eerste Redbrick Smart Safety Shoe ontwikkeld, een veiligheidsschoen die gebruikers actief beschermt. Met behulp van slimme sensoren in de zool en een algoritme op basis van machine learning herkent de Smart Safety Shoe verkeerde (til)houdingen. De drager wordt dan onmiddellijk gewaarschuwd. Door verkeerd tilgedrag te signaleren en te verbeteren voorkomt de werknemer rugklachten en uitval op de langere termijn. Allshoes verwacht de innovatieve veiligheidsschoen in 2025 op de markt te brengen. De ontwikkeling van de Smart Safety Shoe is nu in de afrondende fase, de technologie werkt en het onderzoek is afgerond. De volgende stap: de technologie in de zool verwerken zonder in te leveren op het comfort en beschermende vermogen van Redbrick. Daarna wordt de schoen voorbereid voor productie. Allshoes heeft tijdens het proces intensief samengewerkt met studenten van de TU Delft. Vanaf het eerste onderzoek naar wat een slimme veiligheidsschoen moet zijn tot een eerste prototype dat houdingen kan herkennen op basis van een machine learning model. Dit model kan verschillende (til)houdingen detecteren en werkt universeel voor zowel mannen als vrouwen, klein, groot, licht en zwaarder. Voorkomen is beter dan genezen, dat is de gedachte achter de ontwikkeling van de Redbrick Smart Safety Shoe. redbrick.eu

Smartphone met satellietdienst

Bullitt Group, fabrikant van smartphones, heeft bekendgemaakt dat de Cat S75 smartphone met geïntegreerde tweerichtingssatellietdienst nu in heel Europa beschikbaar is. Dankzij de Cat S75 is het verlies van mobiele ontvangst geen probleem meer. Professionals die werkzaam zijn in gebieden zonder bereik, zoals bijvoorbeeld op sommige offshore platformen, op open zee, of in andere afgelegen plekken, kunnen dankzij de satellietdienst er altijd op vertrouwen dat zij bereikbaar blijven. De ultramoderne NTN-chip (non-terrestrial network) van MediaTek verbindt de Cat S75 met geostationaire satellieten 35.000 km boven de aarde. Hierdoor is het mogelijk om altijd berichten te verzenden en ontvangen of een noodsignaal te versturen, ook in gebieden zonder mobiel bereik. Bullitt Satellite Messenger is de eerste ‘direct-naar-satelliet’ berichtendienst voor smartphones en biedt continue, toegang tot geostationaire satellieten. Bij het versturen van een bericht probeert Bullitt Satellite Messenger eerst te verbinden met een mobiel netwerk of Wifi. Pas als geen van beide beschikbaar is, maakt de telefoon contact met de satelliet. Ook beschikt de Cat S75 over SOS Assist, een noodhulpdienst die altijd bereikbaar is in het geval van nood. Voor verzenden van berichten of een SOS-hulpverzoek is behalve de Cat S75 ook een abonnement en ongehinderd zicht op de lucht vereist. Maar iedereen, op elke telefoon, kan een bericht ontvangen van iemand die de Bullitt Satellite Messenger-service gebruikt. catphones.com

Fluke Networks heeft de LinkIQ Cable+Network Industrial Ethernet Tester (LinkIQ-IE), geïntroduceerd, waarmee kabelprestaties tot 10 Gb/s kunnen worden geverifieerd en samenhangsproblemen in een netwerk kunnen worden opgelost. Het apparaat identificeert informatie over aangesloten switches, poorten en VLAN, kan optioneel gerichte ‘ping’ testen uitvoeren en de aanwezigheid en capaciteit van beschikbare PoE controleren. De voortdurende aanwas van het Industrial Internet of Things (IIoT) betekent dat er een groeiende behoefte is aan gebruiksvriendelijke hulpmiddelen voor snelle en effectieve probleemoplossing. De LinkIQ-IE bespoedigt het opsporen van netwerkstoringen door de moderne kabelmeettechnologie van Fluke Networks te combineren met een reeks netwerksamenhangstesten. In ongeveer 70 procent van alle nieuw geïnstalleerde knooppunten (nodes) voor fabrieksautomatisering wordt gebruikgemaakt van het industrieel ethernet. Installatietechnici moeten de kabeleigenschappen kunnen controleren om netwerkprestaties te kunnen garanderen, en moeten er tevens voor zorgen dat het verkeer van de gebruiker zijn bestemming kan bereiken. Een groot deel van de industriële ethernet serviceverzoeken is te herleiden tot kabelproblemen. "Oplossen van problemen in het industriële ethernet omvat vaak het gebruik van complexe instrumenten, zoals protocolanalysatoren, of proefondervindelijke benaderingen als het leggen van een overbruggingskabel in de hoop om zo het probleem op te lossen", aldus Robert Luijten, Training Manager van Fluke. "Wij hebben de LinkIQ-IE ontworpen om binnen enkele seconden antwoorden te vinden op de meest voorkomende storingen." fluke.com

Optische spectrumanalysator

Yokogawa presenteert de AQ6370E optische spectrum analyzer, een verbeterde versie van de AQ6370D. Het nieuwe model is uitgerust met functies die de prestaties en de bruikbaarheid verbeteren. De AQ6370E is even geschikt voor de industrie, universiteiten en onderzoeksinstellingen en kan worden gebruikt om een breed scala aan componenten te karakteriseren, waaronder lasers voor optische communicatie, optische transceivers en optische versterkers. De Yokogawa AQ6370E optische spectrumanalysator is ontworpen om te voldoen aan de groeiende behoefte aan zeer nauwkeurige en gebruiksvriendelijke testapparatuur in de R&D en productie van optische communicatieapparatuur en -apparatuur. Dit wordt deels gedreven door de groei van het gebruik van clouddiensten, 5Gcommunicatie en andere informatie- en communicatiediensten die optische communicatienetwerken met grote capaciteit en hoge snelheid vereisen. Het evalueren van de kenmerken en kwaliteit van deze apparaten en componenten vereist zeer nauwkeurige optische testinstrumenten die in staat zijn om de lichtgolflengtecomponenten te analyseren en de golflengtekenmerken te meten. De AQ6370E biedt verschillende nieuwe functies en functies die ontwikkelings- en productieprocessen stroomlijnen. Een van deze nieuwe functies is de HCDR-modus (high close-in dynamic range), waarmee een gebruiker een enkele longitudinale laser met een hoog close-in dynamisch bereik kan meten. Er is ook een SMSRmodus (side mode suppression ratio), die de SMSR-meettijd kan verkorten, en een APP-modus. De APP-modus biedt een apparaatonder-test (DUT) specifieke gebruikersinterface die de gebruiker navigeert van configuratie-instellingen naar testresultaatuitvoer, zodat zelfs klanten die niet bekend zijn met optische spectrumanalysatoren deze gemakkelijk kunnen gebruiken. tmi.yokogawa.com

productnieuws 22

Krachtige innovatieagenda nodig voor hightech

“De Nederlandse hightech heeft het potentieel om de komende decennia een handvol nieuwe ASML’s voort te brengen. Dat vereist een gezamenlijke aanpak vanuit een krachtige innovatieagenda.”

Dat zegt Arnaud de Jong, Managing Director TNO High Tech Industry, naar aanleiding van de recente publicatie van de TNO whitepaper Hightechindustrie 2040.

Met een omzet van ruim 80 miljard euro in 2021, levert de hightech sector een belangrijke bijdrage aan het verdienvermogen van Nederland. TNO bekeek hoe de sector deze waarde voor de samenleving ook in de toekomst kan blijven leveren.

De verwachting is dat in 2040 50% van de omzet wordt gegenereerd uit nieuwe waardeketens, zoals lasersatelliet communicatie en equipment voor duurzame energie. Om de Nederlandse concurrentiepositie in hightech te behouden, dient de sector 150% productiever te worden en te transformeren naar een 100% duurzame bedrijfsvoering. Voor meer strategische autonomie is het volgens TNO noodzakelijk dat we deze nieuwe waardeketens opbouwen en ons innovatiebeleid daar voor langere tijd op richten.

Nationale hightech strategie

Deze transformatie stelt de sector voor een aantal nieuwe opgaven. Zo moet Nederland beter worden in het sneller naar de markt brengen van innovaties en nieuwe technologieën, bijvoorbeeld met start-up- en scale-up programma’s en gerichte internationale samenwerking. Ook is er aanvullend beleid nodig voor het aantrekken van talent en is het van belang dat er een human capital agenda komt waarbij werving plaatsvindt op basis van vaardigheden in plaats van genoten opleiding. De Jong: “Om hightech bedrijven bij deze opgaven te faciliteren is een Nationale Hightech Strategie nodig, voortbouwend op onder andere de Nationale Technologiestrategie. We nodigen hightechbedrijven, kennisinstellingen en de overheid uit deze strategie samen uit te werken.”

Financiering R&D

TNO keek ook naar het Nederlandse innovatiebeleid en de onderzoeksfinanciering. Tot circa 2030 investeert Nederland fors in de transformatie van de hightechindustrie, vooral via de Nationaal Groeifonds programma’s. Dit fonds geeft de hightechsector de komende jaren een belangrijke impuls, maar volgens TNO ontbreekt een strategische visie op de sector. Zo wordt de Europese Chips Act de komende perio-

de in Nederland geïmplementeerd, terwijl een duidelijke doorvertaling hiervan ontbreekt. Die is nodig om doorbraken te realiseren op sleuteltechnologieën,

zoals geavanceerde materialen, quantum en nanotechnologie. Volgens TNO moet het Nationaal Groeifonds worden omgezet in een structureel financie-

ringsinstrument voor R&D. De whitepaper Hightechindustrie 2040 kan worden gedownload van de website van TNO.

Maakbedrijven hebben geen zicht op winstgevendheid van digitale transformatie

Maakbedrijven in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië zien stijgende loonkosten (61%), cyberaanvallen (48%), stijgende kosten voor grondstoffen (42%) en disrupties in de supply chain (42%) als grootste obstakels voor optimalisatie van hun groei.

Dat blijkt uit de resultaten van het ‘Shaping the Future of Manufacturing’ onderzoek van IDC voor IFS, producent van bedrijfssoftware. Het onderzoek, uitgevoerd onder 160 maakbedrijven, identificeert manieren waarop bedrijven uit de maakindustrie hun groei kunnen optimaliseren door te kijken naar hun toekomstplannen, hun IT-strategie en alle uitdagingen die hierbij komen kijken.

Het lijkt erop dat deze uitdagingen niet op korte termijn gaan verdwij-

nen. Het is daarom dan ook aan de maakbedrijven om hun bedrijfsmodellen aan te passen en verder te kijken dan business as usual. De digitale transformatie is een blijvend onderdeel van de bedrijfsstrategie en maakt deze transitie mogelijk. Zo blijkt uit de data van IDC namelijk dat meer dan de helft van de bedrijven in de maakindustrie (53%) blijft investeren in digitale initiatieven om hun kernactiviteiten te ondersteunen.

Waarde digitale investeringen

IDC’s Shaping the Future of Manufacturing toont verder aan dat maar liefst 62 procent van de maakbedrijven geen duidelijkheid heeft over de ROI van hun digitale transformatieinitiatieven. Als deze onoverzichtelijke situatie aanhoudt, lopen bedrijven in de maakindustrie het risico dat ze hun concurrentievoordeel verliezen

en de omvang en implementatie van toekomstige projecten in gevaar brengen.

Volgens eerder onderzoek van IFS geven CIO’s steeds meer prioriteit aan technologie-investeringen die de bedrijfsveerkracht vergroten en waarde genereren. Maar zonder zicht op de ROI blijft het lastig voor maakbedrijven om het senior IT-management ervan te overtuigen meer budget vrij te maken voor digitale initiatieven. Maakbedrijven behalen de grootste ROI-winst door de digitale initiatieven uit te breiden tot meer dan alleen pilots, ze moeten een volwassen strategie voor de digitale transformatie inzetten om processen en mensen aan te sturen. De studie laat ook zien dat maakbedrijven hun ROI-voordelen behalen of zelfs overtreffen door zich te focussen op de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsmodellen (51%) en

NMi brengt test- en inspectieservices naar China

NMi en CCIC Europe gaan samenwerken om internationaal erkende test- en inspectieservices naar China te brengen

NMi in Delft, een internationale speler voor test- en inspectiediensten, en CCIC Europe in Rotterdam, het regionale bedrijf van de China Inspection & Certification Group, gaan samenwerken om test- en inspectiediensten aan de Chinese maakindustrie aan te bieden.

CCIC Europe zal fungeren als NMi's lokale technische servicepartner in de Volksrepubliek China. De bedrijven zetten er een China-desk op waarmee ze de Chinese bedrijven kunnen

informeren over de strenge regelgeving in de EU, zodat ze hun producten EU-proof kunnen maken. De samenwerking zal zich voornamelijk richten op nuts-, vloeistof- en gasbedrijven en overige innovatieve markten met producten, zoals smart meters, slimme batterijen en andere energieopslagsystemen.

De samenwerking is een strategische zet om beter aan de groeiende vraag naar veilige, hoogwaardige en betrouwbare producten uit China te voldoen. Robbert Schirmer, verantwoordelijk voor het Business Development van NMi, legt uit: “Met deze samenwerking voorzien wij Chinese fabrikanten van certificeringen die nodig zijn om de Europese markt te betre-

den. Dit is essentieel voor het succes en de groei van de Chinese bedrijven in Europa. Bovendien bevestigt deze samenwerking onze toewijding aan transparantere en efficiëntere handel, waarvan beide regio's profiteren.”

CCIC Europe's voorzitter Zhang Junxid voegt toe: “NMi en CCIC EU streven ernaar kwaliteit en veiligheid te waarborgen door excellente test- en inspectiediensten aan fabrikanten aan te bieden.”

De samenwerking is een mijlpaal om eerlijke handel tussen China en de EU te bevorderen. Uiteindelijk moet de samenwerking de Europese consument vertrouwen bieden betreffende de veiligheid en kwaliteit van de producten.

het werken met nieuwe ecosystemen (37%).

“Hoe meer digitale initiatieven ROI opleveren, hoe makkelijker het is voor organisaties om zich sterk te maken voor verdere digitale investeringen”, zegt Maggie Slowik, Global Industry

Jaargang 23

Tweelingenlaan 51 7324 AP Apeldoorn

Tel: 00-31-(0)55-3601060

Internet: www.MetaalNieuws.nl

e-mail: info@MetaalNieuws.nl

Advertentie-exploitatie:

Vincent Span 055-3606227

Mobiel 06-51193408

e-mail: v.span@metaalnieuws.nl

Harold Draaijer 055-3606420

Mobiel 06-51193132

e-mail: h.draaijer@metaalnieuws.nl

Redactie

Eric Weustink 055-3601633

Mobiel 06-13628689

e-mail: e.weustink@metaalnieuws.nl

Tim Wentink

e-mail: t.wentink@54umedia.nl

Mail adressen redactie: redactie@metaalnieuws.nl

Administratie: Ingrid Schaake

Telefoon 055- 3601060

Director voor Manufacturing bij IFS. “We zien dat bedrijven die continu blijven streven naar digitale volwassenheid, nu al de vruchten plukken van ROI om op lange termijn waarde te genereren en concurrerend te blijven.”

colofon

Ontwerp en opmaak: 54U Media

Rijnier van Kesteren Telefoon 055-3600018

E-mail: dtp@metaalnieuws.nl

Alle leden van de brancheorganisaties ontvangen MetaalNieuws kosteloos.

Drukkerij

Senefelder Misset Doetinchem

MetaalNieuws is een uitgave van 54U Media BV en wordt 22 maal per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren verspreid in de metaalverwerkende industrie aangesloten bij de brancheorganisaties. Niets uit deze uitgave mag door middel van fotokopieën, scans of andere technische reproductiemiddelen worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar)

ISSN: 1570-422X

23
Medewerkers van ASML aan het werk in een cleanroom. Bij een goede aanpak kan de Nederlandse hightech volgens TNO nog wel meer bedrijven als ASML voortbrengen. (Foto: ASML)
EVENEMENTENHAL GORINCHEM 10, 11 & 12 OKTOBER 2023
METAVAK METAVAK WWW.METAVAK.NL HÉT VAKEVENT VOOR DE METAALBRANCHE
BEZOEK ONZE WEBSITE

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.