MetaalNieuws editie 14 2024

AI-toepassing in industrie veelbelovend

De industrie staat pas aan het begin van een lange AI-ontwikkeling (artificial intelligence), die voor een groei van de productiviteit gaat zorgen. Dat zegt ING in de zomereditie van haar Sector Magazine.

Door digitaal te vernieuwen komen er steeds weer nieuwe toepassingen. Deze zijn belangrijk omdat het helpt meer te doen met minder mensen. Medewerkers kunnen zich zo beter richten op taken die meer waarde toevoegen.

AI in de maakindustrie

AI is veel meer dan robots die zelf denken en autonoom werken. De technologie wordt ook gebruikt in automatische aanpassing van productieprocessen en dienstverlening aan klanten. Hierdoor gaat alles efficiënter en kan meer gedaan worden in minder tijd.

Er zijn al diverse voorbeelden van AItoepassingen in de maakindustrie. Zoals predictive maintenance, waarbij AI data gebruikt uit het productieproces om machinestoringen te voorspellen. Zo wordt de onderhoudsplanning geoptimaliseerd en staat de productie niet onnodig stil. Een ander voorbeeld is kwaliteitscontrole: AI-systemen controleren met vision-data de producten tijdens het productieproces. Zo worden fouten direct gezien en kan het productieproces worden bijgestuurd.

Flexibiliteit van aalbers|wico is Tribus veel waard

Haimer neemt belemmeringen weg voor betrouwbaar produceren

Een derde voorbeeld is ketenoptimalisatie: AI kan de vraag voorspellen en zo de voorraad optimaliseren. Op logistiek gebied worden AI-gestuurde robots ingezet bij handling, pick-andplace en assemblagewerkzaamheden.

Gert Jan Braam, Sector Banker Industry bij ING, ziet de industriesector steeds sneller digitaliseren. AI zal volgens hem voor een volgende outputverbetering zorgen. Hij heeft diverse tips voor ondernemers om hierbij aan te haken. De eerste tip is: investeer in een up-to-date datastructuur. Machines en digitale processen verzamelen veel data die verwerkt en bewerkt moet worden. Deze data is belangrijk voor de toepassing van AI om processen te optimaliseren. Tip 2: haal AI-expertise in huis, start met een klein dataproject en evalueer de kwaliteit en het effect. Neem op basis hiervan strategische beslissingen over investeringen in data en digitalisering. En word lid van AI-netwerken binnen je sector en regio, zoals de NL AI-Coalitie. Tip 3: Zoek waar het delen van data en kennis met klanten en leveranciers een win-win situatie oplevert en start met leren uit kleine testprojecten. Braam: “AI-toepassingen kunnen de ‘operational efficiency’ van productiebedrijven en -ketens verbeteren en de operationele kosten verlagen. Met als resultaat een hogere productiviteit en een sterkere concurrentiepositie.”

Grote draaibank bij Van Loock is een plezier om mee te werken

Met een breedte van 29 meter en een hoogte van 15 meter en ingelijst tussen de eerste en tweede verdieping van de Eiffeltoren, waakt de Olympic Spectacular over Parijs, waar op 26 juli de Olympische Spelen van start gaan.

De Spectacular, een gigantische versie van de wereldberoemde vijf in elkaar grijpende ringen, is een ongelofelijk staaltje techniek, zowel wat betreft de productie als de montage. Ze begon haar leven als schrootstaal aan

Bystronic showt oplossingen voor plaatwerkuitdagingen

het einde van zijn levensduur dat werd gesmolten in een elektrische vlamboogoven met behulp van hernieuwbare elektriciteit op een van de Franse locaties van staalproducent Arcelormittal, voordat het werd voorgewalst en verder gewalst. Het XCarb gerecyclede en hernieuwbaar geproduceerde staal met lage koolstofemissies werd vervolgens gesneden, gebogen en gelast en geverfd volgens de Olympische kleurspecificaties. Tot slot werd het in de vroege ochtenduren op zijn plek gehesen.

De gigantische Olympic Spectacular, die nu waakt over Parijs, begon haar leven als schrootstaal.

de oersterke kantgereedschappen van rolleri nu bij ons verkrijgbaar

kort nieuws

Oproep voor

Innovatie Top 100

KVK roept MKB-ondernemers op zich aan te melden voor de KVK Innovatie Top 100 2024, de grootste innovatieetalage van Nederland. De innovaties worden onder andere beoordeeld op originaliteit, groeipotentie, duurzaamheid en impact voor de branche en de samenleving. Het product of de dienst dient op de markt te zijn gebracht. Nieuw is dat ondernemers zich inschrijven voor één van vijf categorieën: Circulaire Economie, Energietransitie, Arbeidsmarkt en Samenleving, Voeding, Water en Infrastructuur of Gezondheid en Zorg. Per categorie worden twintig finalisten benoemd en drie winnaars gekozen (goud, zilver, brons). Inschrijven kan tot en met 1 augustus via www.kvkinnovatietop100.nl.

Fijn werken bij

RobWelding

RobWelding heeft een officieel certificaat als Great Place To Work ontvangen. Great Place To Work Nederland verrichtte onlangs een werktevredenheidsonderzoek onder de medewerkers van de lasrobotspecialist in Dodewaard. Het onderzoek, bekend als de Trust Index, beoordeelt werkomgevingen aan de hand van een viertal pijlers: vertrouwen, trots, plezier en gelijkheid. De onderzoeksresultaten bij RobWelding lieten aan duidelijkheid niets te wensen over: de lasrobotspecialist biedt een werkomgeving waar medewerkers zich gewaardeerd en gelukkig voelen.

Nieuwe website jachtbouwers

De Nederlandse Jachtbouw Industrie (NJI) heeft haar nieuwe website Jachtbouw.nl gelanceerd. Deze stelt NJI-leden in staat hun botenaanbod en -diensten eenvoudig online te beheren en te publiceren. Via de speciaal voor hen gecreëerde portal MijnNJI.nl, kunnen de inmiddels 260 NJI-leden hun aanbod direct online zetten, op hun eigen websites plaatsen en automatisch doorlinken naar Jachtbouw.nl, het botenadvertentieplatform Obato. nl en andere bekende advertentiesites zoals Marktplaats.nl. Via de Nautix interface kunnen advertenties desgewenst ook met één simpele muisklik worden doorgeplaatst naar belangrijke internationale botenadvertentiesites. Deze nieuwe functies zijn ontworpen om de zichtbaarheid van het aanbod te vergroten en de verkoopprocessen te versnellen.

‘Is uw machine hoog, breed of moet deze droog vervoerd worden? Dat is geen probleem, we cover it all!’

Van Dijk blinkt uit in energiebesparing

Van Dijk Metaalbewerking Groningen zet bestaande technologieën innovatief in om zijn bedrijfsvoering te verduurzamen. Het bedrijf heeft daarom de EZK Energie Award in de categorie MKB en € 15.000 gewonnen.

Volgens de jury is Van Dijk Metaalbewerking – hoofdactiviteit het verspanen van serieproducten voor diverse industrieën - een schoolvoorbeeld van duurzaam ondernemen en energie besparen. Het bedrijf ging naar nul op de meter. Dit deed het door het uitvoeren van warmtescans voor het tegengaan van lekkage, het aanpassen van de verlichting naar led en het installeren van een warmtepomp.

Ook kijkt het bedrijf naar samenwerking. En hoe het op een positieve manier kan bijdragen aan de drukte op het elektriciteitsnet. Andere bedrijven kunnen dit totaalconcept als voorbeeld nemen om hun eigen bedrijfsvoering te verduurzamen, aldus de jury. De jury bestond uit experts uit verschillende organisaties, die de genomineerden beoordeelde op drie voorwaarden: opvallende verduurzaming van het energieverbruik; creatief

gebruik van technieken hiervoor die al bestaan; andere bedrijven kunnen het makkelijk overnemen en gebruiken.

De Energie Award wordt jaarlijks beschikbaar gesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Hiermee geeft het ministerie bekendheid aan het belang van energiebesparing en de mogelijkheden voor verduurzaming van de energiehuishouding van ondernemingen. RVO organiseerde eind juni samen met het ministerie, Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en MKBNederland het EZK Energie Event, waar de award werd uitgereikt. In de categorie grootbedrijf won Ploegam de award. Dit bouwbedrijf ontwikkelde verschillende duurzame bouwmachines met verwisselbare accupakketten, waardoor veel minder fossiele brandstoffen nodig zijn. Het bedrijf heeft op de bouwplaats ook een oplaadpunt. Hierdoor kunnen de machines op de bouwplaats worden opgeladen. De jaarlijkse award voor gemeenten werd dit jaar uitgereikt aan gemeente Westervoort en Omgevingsdienst Regio Arnhem. Zij presteerden het beste op de informatieplicht Energiebesparing.

AAE breidt uit naar de VS

Hightech machinefabrikant AAE uit Helmond breidt uit naar NoordAmerika.

Het bedrijf Solara Automation in de staat North-Carolina is overgenomen en daarmee is de basis gelegd voor AAE North America. Met deze overname komen de internationaliseringsplannen van AAE tot leven. Het bedrijf wil met een 'local-for-local'

strategie de samenwerking met haar internationaal opererende klanten optimaliseren. AAE North-America bevindt zich in het 'Research Triangle Park' in Morrisville. Dit is een hightech hub die bestempeld kan worden als een soort Brainport Area XXL. De stap naar Noord-Amerika markeert slechts het begin van de internationalisering. Ook in Azië verwacht AAE grote stappen te gaan maken.

Hoe komen er meer vrouwen in de metaal?

Welke aanpassingen zijn nodig om de metaalbewerking toegankelijker te maken voor vrouwen? OOM, het scholingsadviesbureau van de sociale partners in de metaalbewerking, hoopt daar achter te komen middels een vragenlijst die door iedereen in de sector kan worden ingevuld.

Binnen de metaalbewerking zijn 15 van de 100 medewerkers vrouw waarvan 4 van de 100 in een technische functie. Daarmee bungelt de sector onderaan de ranglijst als je kijkt naar de man-vrouwverhouding van medewerkers binnen bedrijven.

En dat is raar, volgens OOM. “Want binnen onze sector is net zoveel werk voor vrouwen als voor mannen.” Meer vrouwen betekent een oplossing voor de krapte en werkdruk. Uit

onderzoek is bovendien bekend dat een evenwichtige verdeling tussen mannen en vrouwen zorgt voor meer creativiteit, meer kennis en ervaring, een betere aansluiting op de klant, een beter imago, meer omzet, en meer instroom van personeel. OOM wil daarom graag dat er meer vrouwen voor de metaalbewerking kiezen. Met de resultaten van de vragenlijst wil het scholingsadviesbureau de metaalbewerking toegankelijker maken voor vrouwen. Deze resultaten zullen komend najaar met de sector worden gedeeld.

Het invullen van de vragenlijst, die op de OOM-website staat, kost ongeveer 15 minuten. De gegevens worden anoniem verwerkt. Invullen kan tot 31 augustus.

De winnaars van de EZK Energie Award ontvingen hun prijs met de bijbehorende cheque tijdens het EZK Energie Event.

Hecht partnerschap tussen toeleverancier uit Renswoude en specialist in rolstoeltoegankelijk personenvervoer

Flexibiliteit van aalbers|wico is Tribus veel waard

Elke maandagmorgen komt er bij Tribus in Utrecht een vrachtwagen van aalbers|wico voorrijden vol stalen onderdelen en halffabricaten. De twee bedrijven hebben een langjarige relatie met elkaar. Zeker 80 procent van al het staal dat is gebogen, gelast en gecoat, wordt geleverd door de toeleverancier uit Renswoude. Die is niet de goedkoopste, maar dat is ook niet het belangrijkste wat Tribus zoekt bij een toeleverancier. “We hebben veel meer aan flexibiliteit dan aan de prijs”, zegt inkoopmanager Niels van Knegsel.

Dat betekent uiteraard niet dat hij blindelings alles bestelt bij aalbers|wico. Goed en verstandig inkopen vereist volgens Van Knegsel steeds weer nadenken over de vraag

welke partijen het best passen in geval van uitbesteedbehoefte. Simpel staalwerk, dat makkelijk op voorraad kan worden gelegd en waar geen haast bij is, gaat ook wel eens naar

andere partijen. Testjes met aanbieders van lasersnij- en kantwerk doet de inkoopmanager van Tribus ook af en toe. Hij heeft daarmee inmiddels wel zo veel ervaring, dat hij weet dat

het gras bij de buren niet altijd groener is. “Wij weten precies wat we aan aalbers|wico hebben. Het is een hecht partnerschap.”

Veilig personenvervoer voor iedereen Tribus ontwikkelt innovatieve mobiliteitsoplossingen, die veilig personenvervoer voor iedereen mogelijk maken. Het bedrijf bouwt merkonafhankelijk voertuigen om tot multifunctionele rolstoeltoegankelijke minibussen en ontwikkelt en verkoopt de producten die het toepast. Grofweg zijn er twee soorten ‘ombouwingen’. Bij de eerste wordt een bus helemaal opnieuw ingericht. Tribus beschikt hiervoor onder andere over speciale vloersystemen, die inrichtingen in tal van verschillende configuraties mogelijk maken. De tweede - de zogeheten lagevloerbussen - is ingrijpender. Hierbij wordt het voertuig zelf aangepakt met aanpassingen aan het chassis en de carrosserie. Het betekent onder andere dat er een frame voor een andere deur moet komen.

Dat frame en de chassisdelen zijn een deel van de range onderdelen die aalbers|wico produceert.

Snel schakelen

Het eerste wat Niels van Knegsel verlangt van een toeleverancier is kwali-

teit van de producten en betrouwbare levertijden. “Daarnaast werken we graag samen met flexibele partijen, die snel kunnen schakelen. De medewerkers van aalbers|wico reageren snel op mail en telefoon. Als het nodig is komen ze langs. Het is fijn dat ze hier dicht in de buurt zitten. Zo komt het best wel eens voor dat er bij de montage iets mis gaat of dat een bepaald onderdeel net niet op voorraad ligt. Dan is het fijn als dat heel snel kan worden opgelost. Soms rij ik zelf voor of na het werk langs bij aalbers|wico om een onderdeel op te pikken.”

Soepele contacten

Tribus werkt graag samen met Nederlandse toeleveranciers, al was het alleen maar omdat communiceren in de eigen taal gewoon makkelijk is. “De contacten met aalbers|wico verlopen heel soepel. Iedereen van ons is wel eens in Renswoude geweest, en omgekeerd komen hun medewerkers ook bij ons in Utrecht. Mensen van de werkvoorbereiding, engineering en inkoop weten elkaar makkelijk te vinden om tekeningen of prijzen af te stemmen.”

De relatie tussen Tribus en aalbers|wico is vrij traditioneel: de uitbesteder bedenkt en ontwerpt wat

Aalbers|wico levert kant-en-klaar maatwerk, dat precies past en goed functioneert.

Tribus bouwt voertuigen om tot multifunctionele rolstoeltoegankelijke minibussen. Bij de zogeheten lagevloerbussen betekent dat aanpassingen aan het chassis en de carrosserie, onder andere een frame voor een andere deur. Dat frame en de chassisdelen zijn een deel van de range onderdelen die aalbers|wico produceert.

er nodig is voor zijn producten en bestelt; de toeleverancier maakt de onderdelen volgens tekening en zorgt ervoor dat ze op tijd worden geleverd. “Het ontwerpen en engineeren houden we helemaal in eigen hand”, zegt Van Knegsel. “We hebben een uitstekend team van engineers, die innovatief zijn en graag oplossingen bedenken. Ze weten bovendien als geen ander hoe de stalen producten samen moeten werken met alle andere producten in onze bussen. Aalbers|wico denkt daarbij zeker mee. We krijgen automatisch feedback van hen over verbeterpotentieel. Investeren ze in een nieuwe machine met nieuwe mogelijkheden, dan komt dat natuurlijk ter sprake. Als een onderdeel makkelijker en goedkoper kan worden geproduceerd door een net wat andere radius te kiezen, dan praten we daar graag over met elkaar.”

Nauwkeurigheid steeds belangrijker

Maar voorop staat dat aalbers|wico kant-en-klaar maatwerk levert, dat precies past en goed functioneert. Past het eens een keer niet, dan blijkt de kracht van een vaste partner met een grote flexibiliteit; ter plekke kan dan worden bekeken en overlegd hoe dit is op te lossen.

Tribus heeft er alle belang bij dat al-

les precies past en makkelijk en snel kan worden gemonteerd. Niet alleen voor de ombouwwerkzaamheden in de eigen werkplaats in Utrecht, maar meer nog bij het groeiende aantal partners die dat werk ook uitvoeren. Dat laatste wordt steeds belangrijker. Tribus is de marktleider in Nederland en doet volgens Van Knegsel 80 à 90 procent van alle bussenombouw voor personenvervoer in ons land. Sinds 2 à 3 jaar is het bedrijf daarnaast veel actiever in het buitenland. Met name in Duitsland worden grote opdrachten voor onder andere lagevloerenbussen binnengehaald. Hierdoor is de omzet uit export fors gegroeid en die ontwikkeling zet alleen maar door. Tribus verstuurt complete pakketten met alle onderdelen die klanten in het buitenland nodig hebben om voertuigen te kunnen ombouwen. Die pakketten zorgen voor een ongekende groei. “Qua aantallen doen we steeds meer”, zegt Van Knegsel. “Om een voorbeeld te geven: van onze speciale stoelen hebben we er zelf 5000 nodig en gaan er 10.000 in de pakketten voor de export.”

Dat geldt natuurlijk ook voor alle stalen onderdelen. Aalbers|wico groeit hierin mee. Buitenlandse klanten hebben behoefte aan ‘plug & play’ pakketten die makkelijk verder te verwerken

zijn; met onderdelen waar alle gaten al in zitten en die zijn voorzien van de juiste kleur coating. Aalbers|wico zorgt niet alleen voor die onderdelen, maar neemt ook logistieke taken op zich. Bij een stangenpakket dat in een

bepaalde kleur naar Chili moet, zorgt aalbers|wico voor de productie én de goede kleur én voor een zeewaardige verpakking zodat alle stangen in topconditie arriveren.

Voor Tribus is het bijzonder prettig een

toeleverancier te hebben die hierin meedenkt en het ook kan uitvoeren. “We zijn blij met aalbers|wico”, zegt Niels van Knegsel. “We willen nog jaren blijven samenwerken en samen verder groeien.”

Tribus heeft er alle belang bij dat alles precies past en makkelijk en snel kan worden gemonteerd. Niet alleen voor de ombouwwerkzaamheden in de eigen werkplaats in Utrecht, maar meer nog bij het groeiende aantal partners die dat werk ook uitvoeren.

Haimer neemt alle belemmeringen

weg voor betrouwbaar produceren

In het gezelschap van klanten, partners en andere relaties heeft Haimer Nederland eind juni haar nieuwe kantoor en showroom in Nijmegen officieel geopend. Deze opening, die gepaard ging met een tweedaags open huis, markeert een mijlpaal in de stormachtige ontwikkeling die de systeemleverancier voor toolmanagement in ons land heeft doorgemaakt. General manager Martijn Alders en zijn team zien volop kansen om deze lijn door te trekken. Ze focussen daarbij op het ondersteunen van hun klanten bij de optimalisering van hun totale proces. Dat zijn niet alleen de grote high-end verspaners, maar ook - of misschien juist wel - de kleine verspaners.

Haimer Nederland is de zeventiende dochteronderneming van het Duitse familiebedrijf, voor wie ons land een belangrijke markt is met veel potentieel. Dat werd onderstreept door de aanwezigheid van Claudia en Kathrin Haimer bij de opening van de nieuwe vestiging.

Kwaliteit in µm-bereik

Met een productiecapaciteit van maar liefst 4000 stuks per dag, is Haimer de Europese marktleider in gereedschapshouders. Op het gebied van krimp- en balanceertechniek is het bedrijf zelfs wereldmarktleider. Jaarlijks wordt 8 procent van de omzet geïnvesteerd om deze positie vast te houden en te versterken. Dat geld gaat vooral naar productinnovatie, de opleiding van medewerkers en de versterking van de productiecapaciteit. Haimer is heel streng op de kwaliteit van haar producten. Met de bedrijfsfilosofie ‘Quality wins’ is alles erop gericht om het de eindgebruiker mogelijk te maken betrouwbaar en efficiënt te produceren binnen het µm-bereik.

Hardware en software

Vooral sinds 2017, toen Martijn Alders in dienst trad, is Haimer zeer actief in Nederland. Het bedrijf biedt tegenwoordig een compleet aanbod op het gebied van toolmanagement. “Zowel op het gebied van hardware als van software kunnen we de eindgebruikers van onze producten volledig ondersteunen”, zegt Alders. “We kunnen alle belemmeringen voor betrouwbaar produceren wegnemen.”

De focus ligt hierbij op het totale verspaningsproces. Dat is volgens Alders essentieel, want vanuit die visie valt voor de eindgebruiker de meeste winst te behalen. Hij hoort regelmatig dat de producten van Haimer behoorlijk aan de prijs zijn en ziet verspaners om die reden nogal eens de keuze maken voor goedkope(re) gereedschappen en gereedschapshouders. “Maar de bezuinigingen die daarmee op korte termijn worden gerealiseerd, vallen in het niet bij de enorme rendementsverbeteringen die je kunt behalen door te kiezen voor kwaliteit en door je te richten op het totale proces. Kiezen voor kwaliteit betekent bijvoorbeeld langere standtijden van gereedschappen, makkelijker te realiseren oppervlakteruwheden en minder bijstellen van machines om tot het beoogde bewerkingsresultaat te komen.” Deze positieve effecten ervaart Haimer zelf in de eigen productiefaciliteiten, waar meer dan 200 CNC-machines operationeel zijn. Daar is het een

bijna een doodzonde om aan te knoppen van machines te draaien. “Bij een kwalitatief hoogwaardig proces dat op alle aspecten klopt, is dat gewoon niet meer nodig.”

Kleinere verspaners

Alders ziet bij verspaners het besef groeien dat de keuze voor kwaliteit voordeel oplevert. Dat besef groeit niet alleen bij de high-end bedrijven, waarop hij zich aanvankelijk vooral richtte. Haimer is in Nederland vooral explosief gegroeid doordat het ingangen heeft gevonden bij die kleine draai- en freesbedrijven. “Juist zij hebben weinig tijd. Ze moeten ieder productie-uur maximaal benutten en hebben daarom veel profijt van probleemloze en optimaal functionerende processen.”

Dat hoeft niet gerealiseerd te worden met enorme investeringen ineens. Geleidelijk aan, heel gefaseerd stappen maken kan ook. “We maken vaak een roadmap, die we vervolgens samen uit-

als wij steeds vaker: waar in het proces kunnen we nog wat winnen? Wij proberen de plekken te vinden waar de meeste winst zit.” Dat doet Haimer niet alleen, maar met een open vizier naar partners die zich eveneens richten op de verspanende maakindustrie. Tijdens het open huis waren bijvoorbeeld Heidenhain en Open Mind van de partij. Ook wordt steeds meer nauw samengewerkt met machineproducenten en -leveranciers. “De onderdelen van het verspaningsproces zijn nog vaak eilandjes op zich”, zegt Alders. “Je merkt dat er grote behoefte is aan kennis over hoe je die allemaal aan elkaar koppelt tot een totaalproces.”

Zien, voelen en ruiken

voeren”, zegt Alders, die om die reden liever spreekt van partners en relaties dan van klanten. Op die manier worden prachtige resultaten gerealiseerd. Alders noemt het voorbeeld van een verspaner in oosten van het land, die begon als een eenmansbedrijf met één machine. Nu is dat een bedrijf met zeven medewerkers en vijf machines, dat inmiddels op een dusdanig niveau opereert dat het de blik durft te richten op de high-end markten.

Behoefte aan ondersteuning

Ondersteuning bieden is een belangrijk onderdeel van de werkwijze die Haimer hanteert, zeker nu de kennis van verspanen bij eindgebruikers minder wordt. “Zij vragen aan leveranciers zo-

Kathrin Haimer

Alders is blij dat Haimer in Nederland nu beschikt over een volwaardige vestiging met een showroom waar alle producten/processen kunnen worden gedemonstreerd: de gereedschappen en de houders, het voorinstellen, het krimpen en balanceren en de software. Klanten kunnen hier zien, voelen en ruiken hoe al deze onderdelen bijdragen aan een optimaal verspaningsproces. Dat proces verloopt steeds autonomer en meer geautomatiseerd en ontwikkelt zich in de richting van een volledig geïntegreerd geheel. Neem het voorinstellen van gereedschappen. Op de EMO in 2019 presenteerde Haimer al een eerste versie van een geautomatiseerde cel hiervoor. Met de feedback van eindgebruikers is deze doorontwikkeld tot een werkende cel, die op de vorige EMO te zien was en binnenkort ook op de AMB in Stuttgart. Zo’n cel rendeert volgens Alders vanaf 100 gereedschapshouders per dag. De volgende stap is dat een AGV de cel in rijdt en zonder tussenkomst van een medewerker de houder met het gereedschap in het magazijn van de machine plaatst. Het is een ontwikkeling die zich volgens Alders onherroepelijk zal doorzetten. Hij verwacht dat binnen nu en 3 jaar enkele van dit soort cellen bij Nederlandse verspaners volledig operationeel zullen zijn.

benoemd tot directeur

Kathrin Haimer is per 1 juli benoemd tot algemeen directeur van Haimer. Haimer heeft hiermee zijn managementteam opnieuw uitgebreid.

Dat gebeurde ook al in 2014, toen de tweede generatie toetrad in de persoon van Andreas Haimer. Hij is nu als president verantwoordelijk voor de gehele Haimer Group. Met de benoeming van Kathrin Haimer, de dochter van de twee oprichters en managing partners van het bedrijf, Claudia en Franz Haimer, treedt een ander familielid in de voetsporen van haar ouders. Zij zal verantwoordelijk zijn voor human resources, opleiding, administratie en organisatie in de raad van bestuur. Deze ontwikkeling onderstreept de langetermijnstrategie en oriëntatie van de Haimer Group, die in 1977 werd opgericht in Igenhausen (Beieren), en nu wereld-

Kathrin Haimer

General manager Martijn Alders van Haimer Nederland spreekt zijn gasten toe in de nieuwe showroom, waar alle producten/processen kunnen worden gedemonstreerd: de gereedschappen en de houders, het voorinstellen, het krimpen en balanceren en de software.

De nieuwe vestiging van Haimer Nederland werd geopend in aanwezigheid van Claudia en Kathrin Haimer. General manager Martijn Alders hanteert de schaar om het lintje door te knippen.

wijd meer dan 800 mensen in dienst heeft, waarvan 500 op het hoofdkantoor.

De Hondert Margen 3, 2678 AC De Lier

Tel. (0174) 613339

e-mail: info@leehove.nl

Toeleverancier voor CNC draai- en freeswerk

Vraag vrijblijvend een offerte aan!

info@slijpschijvenwinkel.nl

Tel.: 0314 - 625947

De grootste en voordeligste in slijptechniek www.slijpschijvenwinkel.nl Doorslijpschijven Afbraamschijven Lamellenschijven

Diamantschijven Polijstmaterialen Slijpbanden

Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

Wilt u meer weten over Assink & Schipholt? Kijk dan op www.assinkschipholt.nl

lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw uw partner voor gecertificeerd laswerk

Bestronics haalt nieuwe investeerders aan boord

ING Corporate Investments en OxGreenfield nemen een deel van de aandelen van Bestronics in Veldhoven over. Met deze kapitaalinjectie kan Bestronics haar innovatieve technologieën en diensten verder uitbreiden en haar marktpositie versterken.

De nieuwe investeerders brengen niet alleen financiële steun, maar ook kennis en ervaring, wat de strategische doelen van Bestronics zal versnellen.

Hightech elektronica

Bestronics is een producent van hightech elektronica en daarnaast test- en assemblagepartij voor diverse elektronische toepassingen. Het zwaartepunt van de klanten bevindt zich in de consumer-electronics en automotive, met een sterke groei richting medische toepassingen. Bestronics heeft vier locaties in Nederland en een inkoopkantoor in China. Het bedrijf wordt geleid door de broers Hans en Anton van Limpt. Zij zullen de groei de komende jaren verder gestalte blijven geven.

De onderneming onderscheidt zich door haar kennis van sectorspecifieke processen, lean- en mean procesinrichting, technische expertise en kennis van

de gecompliceerde situatie in de supply chain. De toegevoegde waarde van Bestronics ligt in de kennis van markt & sector kenmerkende processen, de techniek, het ontzorgen van klanten en de pragmatische benadering van klantverzoeken en servicebehoefte. Dit maakt de onderneming uniek ten opzichte van andere aanbieders. Mede door de stijgende vraag naar elektrificatie en internet of things bij bestaande klanten wordt verwacht dat deze groei wordt voortgezet de aankomende jaren. Het toevoegen van nieuwe diensten en functionaliteiten zal hieraan bijdragen, evenals de groei binnen een groeiende groep OEM klanten.

Onderdeel van de transactie is de volledige integratie van Spinnov in Bestronics. Spinnov is actief als ontwerp– en engineering partij van elektronicaproducten en is hierdoor een perfecte aanvulling op de activiteiten van Bestronics. De twee ondernemingen samen kunnen hierdoor als one-stop-shop een full serviceoplossing bieden in het gehele proces van productontwikkeling, productie en assemblage.

Door de goede beheersing van de supply chain en het bereiken van operati-

Vier nominaties voor William Pijnenburg Award

VDL VDS Gereedschapmakerij, KMWE, Dinnissen Proces Technology en NTS Botech zijn genomineerd voor de William Pijnenburg Award 2024 .

Dat is bekend gemaakt tijdens de jaarlijkse ledenvergadering van Brainport Industries College. De genomineerde bedrijven hebben volgens de jury allen een actieve voorbeeldrol als één van de kartrekkers in hun regio en als beste aanjagers van techniekpromotie en -opleidingen. De Award is vernoemd naar William Pijnenburg, voormalig directeur-eigenaar van AAE en altijd

breed betrokken geweest bij techniekonderwijs in de regio. De prijs staat voor betrokkenheid op het gebied van techniekpromotie, het bieden van werkgelegenheid en het goed opleiden van toekomstig technisch talent. In de komende periode zal de jury op bedrijfsbezoek gaan bij de genomineerde bedrijven voor een kwalitatieve beoordeling en daarbij in gesprek gaan met de BBL student, praktijkbegeleider en directie. Tijdens het Brainport Industries Jaarcongres op 10 oktober zal de Familie Pijnenburg de award uitreiken de nieuwe winnaar.

onal excellence in het interne proces, heeft Bestronics aangetoond integratie met bestaande marktpartijen te beheersen. In 2023 is Gemini uit Beek volledig geïntegreerd in de productieketen van Bestronics, met een centrale inkoop en productieplanning.

Belangrijk uitgangspunt van de huidige transactie is een verdere ontwikkeling van de Buy & Build strategie, waar veel mogelijkheden zijn om bestaande ondernemingen in PCB-ontwikkeling, productie en eindassemblage aan de onderneming te verbinden.

Protakt onderdeel van AKOS

Protakt in Haarlem valt sinds 1 juli onder de AKOS Groep. Met deze acquisitie breidt de groep de dekking in Nederland uit en kunnen de pijlen meer worden gericht op de groei in de food- en agrosector.

Advies- en ingenieursbureau AKOS ondersteunt industriële bedrijven bij het realiseren en uitvoeren van (technische) projecten op het gebied van Development & Engineering, Analysis & Simulations en Projectmanagement. Haarlem wordt naast Apeldoorn en Heerenveen de derde vestiging van de groep.

Protakt is in 2011 opgericht door Robin Ruiter en Jeffrey Koomen. Hun bedrijf is uitgegroeid tot een volwaardig ingenieursbureau op werktuigbouwkundig gebied. De medewerkers van Protakt zijn onder andere bekend in de markten agro, food en pharma. Van idee tot

realisatie zijn ze in staat om mee te denken. In Haarlem staat een modern bedrijfspand met daarin ook een werkplaats waar bijvoorbeeld proof of principles gerealiseerd kunnen worden.

Volgens Ruiter en Koomen is samenwerking met een groter bureau de beste keuze om Protakt te laten groeien. Met het bredere productportfolio van AKOS kan Protakt volgens hen nog beter voldoen aan de behoeften van haar klanten. Reinier Jansen en Ferry Boers (directie AKOS en nieuwe eigenaren Protakt) vertellen: “Samen streven we naar verdere innovatie en groei. Wij gaan verder bouwen vanuit de naam Protakt onder de AKOS Groep. De voordelen die AKOS met zich meebrengt worden uiteraard toegevoegd, waaronder de afdelingen Projectsupport, Projectmanagement en Analysis & Simulations.”

personalia

Iscar – Iscar Nederland heeft afscheid genomen van Gerard Bogaarts als General Manager. Hij gaat een nieuwe uitdaging aan als General Manager bij Grob Benelux. Zijn opvolger bij Iscar is Rogier ten Brug, die met zijn 7 dienstjaren binnen Iscar geen onbekende is voor zijn collega’s en veel klanten.

VNO-NCW Achterhoek - Carolien Nijhuis is benoemd tot voorzitter van VNO-NCW Achterhoek. Met deze benoeming treedt zij ook toe tot het Algemeen Bestuur van VNO-NCW Midden. Nijhuis is Managing Owner van de Nijhuis Group in Winterswijk. Dit bedrijf ontwikkelt en produceert constructies en machineonderdelen. Tegelijkertijd is Koen Mentink benoemd tot bestuurslid van VNO-NCW Achterhoek. Hij is managing director bij Hittech Bihca in Winterswijk, specialist in precisiedelen van high-performance metalen. Binnen het bestuur gaat hij zich richten op de thema’s Arbeidsmarkt en Onderwijs.

Lindemann Metal Recycling – Steven Groeneweg is bij de Duitse fabrikant Lindemann Metal Recycling benoemd tot sales manager voor de Scandinavische en Baltische landen. Groeneweg komt oorspronkelijk uit Rotterdam, maar verhuisde 12 jaar geleden naar Zweden, waar hij in verschillende industriële service- en verkoopfuncties heeft gewerkt. Zijn uitgebreide ervaring in key account management en serviceontwikkeling maakt hem een ideale match voor de strategische doelen van Lindemann.

Extra hulp nodig in de pipeshop?

...JA (ketting)klemmen en Centromat klemmen

Onmisbaar voor iedere pijpfitter. De JA klemmen zijn leverbaar in een klembereik van ½” tot 14”. De JA kettingklemmen zijn zelfs leverbaar tot 80”. Beiden zijn leverbaar in staal en RVS.

De Centromat binnen- en buitenklemmen zijn ideale hulpmiddelen om een flens/pijp of pijp/pijp verbinding te fitten. Kijk op de website voor alle uitvoeringen.

Bestronics is een producent van hightech elektronica.

Grote draaibank bij Van Loock Motoren is een plezier om mee te werken

Stoxon Machines heeft bij Van Loock Motoren in Schoten (vlakbij Antwerpen) een grote conventionele draaibank geïnstalleerd met een eigen gewicht van 20 ton. De draaidiameter is 2200 mm en de ruimte tussen de centers 6 meter. “Het is de grootste draaibank die we met Stoxon ooit hebben geleverd”, zegt Michael Versluis.

De machine is al een aantal maanden operationeel bij Van Loock Motoren. Dit familiebedrijf, dat al sinds 1974 bestaat, is gespecialiseerd in het herstellen en repareren van elektrische roterende machines. Alle handelingen die daarvoor nodig zijn, worden in eigen huis uitgevoerd. Dat is een bewuste keuze. “Op deze manier houden we de doorlooptijd en de kwaliteit in de hand”, legt Koen Roggeman uit. Hij is verantwoordelijk voor de werkplaats bij Van Loock.

Motoren steeds groter en zwaarder In de loop der jaren zijn de motoren die bij hem en zijn collega’s in de werkplaats binnen komen, steeds groter en zwaarder geworden. Hield het maximale gewicht ooit wel op bij 5 ton, tegenwoordig nemen ze ook exemplaren van 40 ton onder handen. Dit maakte het noodzakelijk om te investeren in een nieuwe draaibank met veel meer capaciteit. De oude draaibank vertoonde bovendien slijtage en was aan vervanging toe.

Het vinden van een nieuwe draaibank bleek nog niet eens zo eenvoudig. Allereerst stelde Van Loock vast wat voor machine ze precies wilden hebben. “We hadden de keuze tussen een verticale, een carrousel of een gewone draaibank”, vertelt Roggeman. “We besloten om te gaan voor een gewone draaibank omdat we daarop zowel deksels als motoren kunnen bewerken. Ook wilden we een conventionele bank en geen CNC. Want we bewerken altijd weer andere stukken op de draaibank en dan is CNC gewoon te omslachtig.”

De conventionele draaibank heeft een draaidiameter van 2200 mm en de ruimte tussen de centers is 6 meter. De medewerkers van Van

er werkstukken met een maximaal gewicht van 20 ton in hangen.

Goede prijs-kwaliteit verhouding

Van Loock wilde investeren in een betaalbare draaibank van een goede kwaliteit. In eerste instantie werd gezocht naar een machine van een Europees merk. Maar die kon niemand leveren. “Voor een conventionele bank wilde niemand in onze eisen meegaan. Voor een CNC bank kon dat eventueel wel, maar dat wilden wij dus niet”, vertelt Roggeman. Via internet vond hij Stoxon Machines in Heemskerk. Hij legde zijn wensen voor en daarmee ging Michael Versluis voor hem op zoek. Hij kwam uit bij Denver in Taiwan. “Deze machinefabrikant kende ik. Ik had er al eens een freesbank van gekocht en wist dat de prijs-kwaliteit verhouding van hun machines goed is.”

Vertrouwen in Stoxon Samen met een aantal mensen van Van Loock Motoren bracht Versluis een referentiebezoek aan een bedrijf in Engeland, waar een kleinere draaibank van Denver operationeel was. Deze machine beviel Roggeman wel. Ook de manier waarop Stoxon de zaken aanpakte en communiceerde gaf hem het vertrouwen om met de Nederlandse machineleverancier in zee te gaan. Stoxon kreeg dan ook de order voor de Denver draaibank. Roggeman: “De service was vanaf de start uitstekend. Er was sprake van een open en vlotte communicatie, alle aanpassingen die we wilden doen zijn geregeld. Ook heeft Stoxon er voor gezorgd dat de machine he-

lemaal voldoet aan de wetgeving in België, die op een aantal punten anders is dan in Nederland.”

Plezier om mee te werken Versluis heeft de machine zelf afgenomen bij de fabriek in Taiwan, waarna deze per schip naar Europa is vervoerd. Het is een draaibank met een bedbreedte van 800 mm met een volgegoten bed. Het eigen gewicht van 20 ton zorgt voor stabiliteit. De machine heeft een grote spindeldoorlaat van 380 mm. Roggeman is zeer tevreden over de kwaliteit. “De opbouw is robuust en degelijk en de afwerkingsgraad is heel goed. Deze bank mag gezien worden.” Dat mag zo zijn, uiteindelijk tellen natuurlijk vooral de

prestaties. In de werkplaats bij Van Loock is de machine de ene dag 8 uur, de andere dag 2 uur in bedrijf. Hij staat ook wel eens een paar dagen stil. De medewerkers kunnen er werkstukken met een maximaal gewicht van 20 ton in hangen. Ze hebben er al eens een anker van 16 ton op gezet en dat ging prima. “We moeten kunnen draaien met nauwkeurigheid van één honderdste”, verklaart Roggeman. “Dat is geen probleem. Daarbij is het voor onze mensen een plezier om met deze draaibank te werken. De fabrikant heeft nagedacht over de details. De dwarsslede is bijvoorbeeld groot en massief, waardoor alles heel soepel loopt. In de achterwand zitten luiken die open kunnen, waardoor we overal goed bij kunnen. Het inspannen van de werkstukken verloopt goed. We slijpen ook met deze machine.”

Terugverdienen

Versluis is trots op deze order, die voor hem bewijst dat er in West-Europa nog steeds ruimte is voor nieuwe grote conventionele machines. “Als ik dat vertel is daar wel eens verbazing over. ‘Is conventioneel er nog wel’, vragen mensen dan. Maar je ziet dat conventioneel bij een industriële activiteit als de revisie van motoren nog altijd uitstekend past.”

Goede kwaliteit hoeft volgens Versluis niet per se uit Europa te komen. Dat kan ook uit Taiwan. “Het is fijn werken met Taiwanezen. Ze komen afspraken na, zijn servicegericht en duidelijk. Ze zeggen ‘nee’ als iets niet kan. En hun machines zijn betaalbaar. Dat is belangrijk, want een investering in zo’n grote draaibank moet wel terugverdiend kunnen worden.”

Loock Motoren kunnen

Koen Roggeman, verantwoordelijk voor de werkplaats bij Van Loock Motoren, en Michael Versluis van Stoxon Machines bij de grote Denver draaibank.

Albers Alligator krijgt

twee nieuwe eigenaren

Albers Alligator, leverancier van flexibele opslagsystemen en speciale dak- en doekconstructies, heeft twee nieuwe eigenaren. Lennard Blijdorp en Michael van der Windt hebben de aandelen van het 123 jaar oude bedrijf uit Wageningen overgenomen van Ronald Edel. Het duo heeft de ambitie de internationale activiteiten uit te breiden en het productaanbod te diversifiëren.

Flexibele opslagsystemen

Albers Alligator is een prominente speler in de internationale markt voor flexibele opslagsystemen voor water, mest, biogas en industriële vloeistoffen. Daarnaast is het bedrijf gespecialiseerd in drijvende en vaste afdekconstructies en speciale doekconstructies, zoals stadionoverkappingen en luchthallen voor buitensportverenigingen. De laatste jaren heeft Albers Alligator zich, via Multi F-Solar, ook gespecialiseerd in drijvende afdekkingen voorzien van zonnepanelen. Het bedrijf, actief in meer dan 40 landen, biedt werk aan zo'n 50 medewerkers.

Verder groeien

De nieuwe eigenaren zijn enthousiast over de overname: “Vanaf het eerste moment voelden we een sterke klik met Ronald, Albers Alligator en de oplossingen die het bedrijf biedt. Het sluit perfect aan bij onze ambities. We zien veel mogelijkheden om het bedrijf verder te laten groeien,” verklaart Lennard Blijdorp. Michael van der Windt voegt toe: “Onze achtergrond, opleiding en ervaring sluiten naadloos aan bij dit

veelzijdige bedrijf.”

Potentieel

Ronald Edel, de voormalige eigenaar van Albers Alligator, blijft actief betrokken en zal samen met Michael en Lennard plaatsnemen in de directie. Zijn keuze om het bedrijf over te dragen aan de nieuwe eigenaren was ingegeven door het ontbreken van familieopvolging en het potentieel dat hij in jonge ondernemers ziet. Edel zegt: “Mijn prioriteit lag altijd bij de continuïteit van Albers Alligator en het leveren van kwaliteit. Vanaf mijn vijftigste ben ik gaan nadenken over de toekomst van het bedrijf. Met Lennard en Michael hebben we de juiste personen aan boord om Albers Alligator verder te profes-

sionaliseren en het naar het volgende niveau te brengen.”

Met de overname van Albers Alligator staan Blijdorp en Van der Windt aan het begin van een nieuwe fase voor de onderneming. “We zijn van plan de huidige producten verder in het buitenland te introduceren en gebruik te maken van de aanwezige kennis en kunde binnen de organisatie om nieuwe producten te ontwikkelen, of door het doen van enkele gerichte acquisities”, legt Van der Windt uit. Deze transactie markeert een nieuw hoofdstuk voor Albers Alligator. “We zetten dit familiebedrijf met een rijke geschiedenis en uitstekende internationale reputatie graag voort.”

De overname is begeleidt door Marktlink.

Zomervakantie

Normaal zou je een column vlak voor de zomer kunnen beginnen met de woorden dat de zon hoog aan de hemel staat. Maar ja, de werkelijkheid is iets anders. De dagen worden ook alweer korter maar de zomervakantie staat voor de deur.

Voor veel ondernemers voelt het alsof er nooit een goed moment is om een pauze te nemen. De constante druk van deadlines, klanten en productie-eisen en dergelijke maakt het moeilijk om even stil te staan. Maar juist deze periode kan een unieke kans bieden: een welverdiende zomervakantie.

Het is een bekend gegeven dat rust cruciaal is voor het menselijk lichaam en geest. Regelmatige periodes van rust en ontspanning kunnen de productiviteit en creativiteit aanzienlijk verbeteren. Voor ondernemers is een frisse geest onmisbaar. Door een pauze te nemen, kun je afstand nemen van de dagelijkse beslommeringen en je perspectief vernieuwen. Dit leidt vaak tot nieuwe inzichten en oplossingen die je anders misschien over het hoofd zou zien.

Het is belangrijk om te beseffen dat je bedrijf niet instort omdat je een paar weken afwezig bent. Een goede planning en delegatie kunnen ervoor zorgen dat de operatie soepel blijft verlopen tijdens jouw afwezigheid.

Naast rust is de zomerperiode een uitstekend moment om na te denken over de toekomst van je eigen bedrijf en natuurlijk jouw persoonlijke toekomst. Een rustige omgeving zonder de dagelijkse afleidingen biedt de perfecte setting hiervoor. Doe je nog steeds datgene wat je echt leuk vindt? Ga je nog iedere morgen met plezier naar jouw onderneming?

Omdat we altijd ‘aan’ staan geef ik jullie toch een tweetal simpele tips voor als je op vakantie gaat en bent:

1. Communiceer met zakenrelaties: Laat weten dat je op vakantie gaat en wie hun contactpersoon is tijdens jouw afwezigheid. Dit voorkomt veelal dat je benaderd wordt en wellicht toch dat ene probleem van die ene klant wilt oplossen. Zet nu reeds in jouw emailhandtekening de periode dat je weg bent (in rode letters)

2. Neem echt vrij: Vermijd de verleiding om constant je e-mails te checken of je telefoon op te nemen, mocht hij toch gaan. Vertrouw op je medewerkers en geniet van je vrije tijd.

Ik wens jullie allen een goede en zonnige tijd toe. Wees vooral lief voor jezelf. Je hebt het verdiend!

Han van Rijn

Specialist in overnames en financieringen voor technische ondernemingen han@kromhout.net

De columns van Han van Rijn zijn waargebeurde verhalen. De namen zijn vanwege de herkenbaarheid veranderd.

NMi neemt Minerva Metrology and Calibration over

Minerva’s geaccrediteerde ISO/IEC 17025 laboratorium breidt de kalibratiediensten van NMi Group in de Benelux uit, en versterkt de klantdekking en marktpositie in de DACH-regio.

NMi Group neemt de aanbieder van kalibratiediensten Minerva Metrology and Calibration in Amersfoort over.

NMi Group, dat wereldwijd toonaangevend is in essentiële diensten voor Advies, Testen, Inspectie, Certificering en Kalibratie (ATICC), is bezig haar diensten in de volledige productwaardeketen te versterken door middel van een buy-and-build-strategie. Hierin past de overname van Minerva. Geaccrediteerd ISO/IEC 17025 lab Minerva’s geaccrediteerde ISO/IEC 17025 laboratorium breidt niet alleen de kalibratiediensten van NMi Group

in de Benelux uit, maar versterkt ook de klantdekking en marktpositie in de DACH-regio. Daarnaast verzekert Minerva's ervaring met andere kalibratielabs een hoge kwaliteitsborging en uitstekende dienstverlening. Bovendien versterkt Minerva’s status als distributeur van Fluke Kalibratie de capaciteiten van NMi Group en biedt toegang tot hoogwaardige kalibratieapparatuur en instrumenten aan klanten. Ook Minerva's toewijding aan training verrijkt NMi Group’s aanbod.

Spannende mogelijkheden

Siebe Borger, de vorige eigenaar en Commercieel Directeur van Minerva, is enthousiast over de overname: “Sa-

‘Beter is meer’ geeft handvatten voor meer productiviteit

Hoe kan je metaalbedrijf twee keer zo productief worden? Pieter Peelen leert het je in zijn nieuwe boek ‘Beter is meer’.

Als het onderwerp productiviteit in het nieuws komt, worden de thema’s digitalisering, automatisering en AI tegenwoordig bijna altijd in één adem genoemd. Terwijl we ook weten dat wij de laatste drie decennia steeds minder productief zijn geworden. Ook in de metaalindustrie: in de top 10 van metaalbewerkers (branche-

rapport Aeternus) doen de helft van de bedrijven het slecht wat betreft het verbeteren van hun productiviteit. Wat we te weinig beseffen, is dat de echte oplossing voor meer productiviteit in mensen zit, zo stelt Peelen in zijn nieuwe boek. Koplopers op het gebied van productiviteit krijgen twee tot vijf keer meer gedaan als andere bedrijven met hetzelfde aantal mensen. De kopgroep doet slechts één ding anders: zij besteden allemaal structureel aandacht aan een vaste set van managementwerkwijzen. “Ze

werken bijvoorbeeld met een kernteam en dragen liefdevol leiderschap breed en actief uit”, verklaart Peelen. Daarmee hebben ze een professionele organisatie. In Beter is meer leer je de belangrijkste technieken en werkwijzen waarmee deze bedrijven dat bereiken. Daarnaast ontdek je waar de hele set uit bestaat en hoe je die zelf kunt invullen. Net zoals in de supermarkt 80 procent van de producten niet goed is voor je lijf, is hetzelfde percentage van wat bedrijven inzetten op het gebied van management niet goed

voor de organisatie. Maar op de een of andere manier blijven we toch doen wat we doen ... terwijl het ook anders kan! Door de andere 20 procent te belichten, ben je in staat om binnen een jaar met plezier de productiviteit van jouw bedrijf enorm te verhogen. Zodat jij uiteindelijk ook tot dat selecte groepje koplopers gaat behoren. Pieter Peelen is technisch bedrijfskundige met een specialisatie in ondernemerschap, innovatie en strategie. Beter is meer is een uitgave van Uitgeverij Van Duuren Management.

menwerken met NMi Group creëert spannende mogelijkheden voor Minerva om ons bereik en capaciteit uit te breiden.”

Yvo Jansen, CEO van NMi Group, benadrukt het strategische belang van de overname. “Minerva’s reputatie voor kwaliteit en expertise komt naadloos overeen met onze visie. Deze overname vergroot onze aanwezigheid in de Benelux en versterkt onze toewijding aan het leveren van wereldwijd toonaangevende kalibratie in de volledige productwaardeketen.”

Siebe Borger blijft betrokken als directeur.

V.l.n.r. Michael van der Windt, Ronald Edel en Lennard Blijdorp.

Laswerkzaamheden uitbreiden met robot lascel

Janco de Jong begon in 1978 met het smeden van kandelaars en schoorsteenkappen. Door de oliecrisis in de jaren tachtig kwam er veel vraag naar houtkachels. De Jong ontwierp zijn eerste houtkachel en tegenwoordig produceert het Friese bedrijf uitsluitend de JAcobus houtkachel en aanverwante artikelen. Met behulp van een aantal Yaskawa (las)robots worden jaarlijks ongeveer 4.000 kachels geproduceerd.

“Ontwerp, prototypebouw, productie en automatiseren van de productie, doen we allemaal zelf. Lasersnijden en bepaald draaiwerk besteden we uit. Maar plaatwerk en lassen wordt door

ons gedaan”, zegt eigenaar Rudolf de Jong, zoon van de oprichter. De (eigen) hoofd-productielocatie is in Polen. Daar staat een twin lasinstallatie met twee Yaskawa robots en een grote manipulator. “In Polen lassen we de JAcobus kachels helemaal in elkaar. Er staat ook nog een lascel voor kleinere onderdelen maar de capaciteit was te krap, dus nu lassen ze daar het ene onderdeel en in Nederland wordt het andere in de Yaskawa lascel gemaakt.” Het merendeel van het materiaal voor het genoemde onderdeel komt uit Nederland, waardoor het logistiek gezien efficiënter was om de laswerkzaamheden in eigen land te houden.

Goed contact

Niet alleen de lasrobots in Polen komen van Yaskawa, er is ook nog een kantbank met een Yaskawa robot ervoor. Toen besloten was een lascel aan te schaffen, was de stap naar Yaskawa logisch. “Ik heb eerst gevraagd of ze robots in lascellen konden bouwen”, vertelt De Jong. “Maar Yaskawa heeft kant-en-klare lascellen. Ideaal, dan hoef je niks meer te bedenken. En een standaard product is prijstechnisch ook beter. Dit was de makkelijkste manier, ook omdat we al bekend waren met de Yaskawa Motoman robots. En ik had met de Yaskawa robots nooit gekke dingen beleefd. Daarbij is het contact goed. Als er iets was, kon ik altijd bellen en werd ik gelijk geholpen.”

Lokale ondersteuning

In de nieuwe lascel worden verschillende delen van de deuren van de kachels gelast. Het scharnier waarmee de deur in de kachel komt te hangen, de sluiting en de sponning waar het glas in komt, zijn allemaal van staal en worden in de ArcWorld cel in elkaar gelast. De acht onderdelen worden in een mal van eigen fabricaat gelegd en dan gelast. De robot lascel is al een standaard onderdeel geworden van het productieproces; alle verschillende deuren zijn geprogrammeerd. “De jongen die de lascel heeft geprogrammeerd kwam voor het eerst in contact met een van de Yaskaw robots op de cursus. Hij heeft nu dat ding helemaal geprogrammeerd, dus dat gaat hartstikke goed. Zelfs de eerste deur die gelast werd ging gewoon mee in de productie. Was ook niet afgekeurd, heel bijzonder”, vertelt De Jong.

Nieuwe regels

De regels omtrent houtkachels en uitstoot van fijnstof zouden kunnen worden gezien als belemmering. Zo ervaart De Jong dat echter niet. “Nieuwe regels moet je zien om te draaien zodat het in je voordeel werkt. De regels gelden voor iedere fabrikant, dus als je ervoor zorgt dat je op tijd en in ruime mate voldoet aan die regels, heb je een voorsprong. Als blijkt dat jouw houtkachel heel schoon is en goed verbrandt, dan zijn mensen juist

Verschillende delen van de deuren van de JAcobus kachels worden in de ArcWorld cel in

(Foto’s Janco de Jong BV) geneigd om hun oude houtkachel in te ruilen.”

Schonere verbrandingstechniek

Mensen die nu op zoek zijn naar een houtkachel kijken heel bewust naar de uitstoot van fijnstof, het rendement en de levensduur. Het speerpunt van de productontwikkeling bij Janco de Jong is om de JAcobus kachels schoner en efficiënter te maken. De Jong vertelt: “De verbrandingstechniek moet je pro-

beren te verbeteren: hogere temperatuur, de zuurstoftoevoer aanpassen, wervelingen creëren. De branddriehoek is op zich niet ingewikkeld maar het is altijd een zoektocht om hem zo goed mogelijk te krijgen. Dat geeft wel uitdaging.” Als de productieaantallen stijgen doordat meer mensen kiezen voor de verbrandingstechniek van Janco de Jong, kan dankzij de verschillende robots in de werkplaats met gemak aan de vraag worden voldaan.

elkaar gelast.

De acht onderdelen worden in een mal van eigen fabricaat gelegd en dan gelast.

agenda

10-14 september

AMB

Internationale vakbeurs voor metaalbewerking

Messe Stuttgart (D) messe-stuttgart.de/amb/

18-19 september

Kunststoffenbeurs

Vakbeurs met congres

Brabanthallen, Den Bosch kunststoffenbeurs.nl

1-3 oktober

METAVAK

Vakbeurs voor metaalbewerking

Evenementenhal Gorinchem metavak.nl

1-3 oktober

Welding Week

Vakbeurs voor verbindingstechnieken

Evenementenhal Gorinchem welding-week.nl

2-3 oktober

Safety&Health@Work

Vakbeurs voor arbeidsveiligheid en gezondheid

Rotterdam Ahoy safetyandhealthatwork.nl

3 oktober

AM for Production

Kennis- en netwerkevenement Mikrocentrum, Veldhoven mikrocentrum.nl

17 oktober

Materials Engineering

Kennis en netwerkevenement Mikrocentrum, Veldhoven mikrocentrum.nl

22-25 oktober

Euroblech

Internationale vakbeurs voor plaatbewerking

Messe Hannover (D) www.euroblech.com

13-14 november

Precisiebeurs

Vakbeurs met congres

Brabanthallen, Den Bosch precisiebeurs.nl

19-22 november

Formnext

Vakbeurs voor additive manufacturing

Messe Frankfurt (D) formnext.messago.com

3-5 december

Valve World Expo

Vakbeurs voor industriële afsluiters

Messe Düsseldorf

Uw open dag in de Metaalnieuws-agenda?

Mail de gegevens naar redactie@metaalnieuws.nl.

Kunststoffenbeurs viert 25e editie

De Kunststoffenbeurs, de vakbeurs voor innovatieve, slimme en duurzame oplossingen met kunststof en rubber, viert op 18 en 19 september in de Brabanthallen, 's-Hertogenbosch, haar 25e editie. Sinds 1999 brengt de beurs vraag en aanbod samen om kennisdeling, samenwerking en netwerkvorming te bevorderen.

"Deze doelen zijn ook in 2024 nog steeds de basis. De kunststof- en rubberindustrie is voortdurend in ontwikkeling en de jaarlijkse behoefte om elkaar te ontmoeten blijft bestaan. We zijn er trots op dat de Kunststoffenbeurs na 25 jaar nog steeds dé ontmoetingsplek is voor professionals in deze industrie", zegt Charlotte de Jong, Programmamanager Kunststoffenbeurs.

De Kunststoffenbeurs is door de jaren heen uitgegroeid tot dé Benelux vakbeurs voor professionals werkzaam bij bedrijven die kunststof en rubber toepassen. Van machinebouw en merkeigenaar (van eindproducten/consumentenartikelen) tot productontwerp, verpakken, recycling, medische technologie en onderwijs en wetenschap.

De beurs biedt een platform waar men in twee dagen de laatste ontwikkelingen, innovaties en kennis kan ontdekken en met elkaar kan delen.

Beursvloer met 220 specialisten

De beursvloer biedt vele mogelijkheden om in contact te komen met 220 exposanten die kunnen helpen bij kunststof- en rubber gerelateerde uitdagingen. Dit zijn onder andere spuitgieters, gereedschapmakerijen, bouwers/leveranciers van machines en randapparatuur, engineering- en ontwerpbureaus maar ook specialisten op het gebied van recycling, duurzaamheid, automatisering, digitalisering, tooling, additive manufacturing, analyseren, testen en diverse andere productietechnieken met kunststof en rubber.

Duurzaamheid

Bedrijven in de kunststof- en rubberbranche produceren een grote variatie aan onderdelen, modules en eindproducten die onmisbaar zijn in onder andere verpakkingen, consumentenproducten en machines. Dankzij de unieke en veelzijdige eigenschappen kun je met kunststof alle kanten op: in kleur, vorm en gewicht, maar het is ook combineerbaar met andere materialen en toe-

De Kunststoffenbeurs viert op 18 en 19 september haar 25e editie. Sinds 1999 brengt de beurs vraag en aanbod in de kunststof- en rubberindustrie samen om kennisdeling, samenwerking en netwerkvorming te bevorderen. Deze doelen zijn nog steeds de basis.

pasbaar in vele productietechnieken.

Charlotte de Jong: “Het is voor zowel de kunststof- en rubberindustrie als hun (potentiële) klanten en partners van belang om te laten zien dat er met kunststof- en rubber, zeker op circulair gebied, vele mogelijkheden zijn. Daarom zetten we met de beurs dit jaar weer hoog in op hergebruik en recycling, maar ook op het terugdringen van de energie-uitstoot. Voor eindgebruikers, merkeigenaren en technische professionals biedt de Kunststoffenbeurs veel inspiratie met mooie voorbeelden, zowel in tastbare producten op de beursvloer als in ervaringsverhalen in het congres. Daarom zetten we dit jaar het thema ‘Endless possibilities of circular plastics’ centraal.”

Mooie highlights Organisator Mikrocentrum kan al een aantal mooie highlights aankondigen. Een greep uit het aanbod op zowel de beursvloer als in het congresprogramma:

• Symposium Bioplastics door ChemistryNL - Onder leiding van Caroli Buitenhuis (Green Serendipity) delen diverse product- en merkeigenaren hun visie op de Nationale Circulaire Plastics Norm en de inzet van bioplastics.

• Nelleke van der Puil, Vice President Materials bij LEGO Group - Geeft tijdens het Symposium Bioplastics een presentatie over de zoektocht naar biobased en hernieuwbare plastics voor LEGO.

• Seminars Circulair Rubber door NVR-TRA

• Workshop Circulariteit & projectmanagement, van idee naar resultaat – Verzorgd door Mikrocentrumdocent Zeeger van de Koppel

• Expositie 25 jaar KunststoffenDiverse exposanten laten zien hoe de ontwikkeling van 25 jaar kunststoffen eruit ziet. Zij nemen verschillende producten mee die uit verschillende jaren afkomstig zijn.

• Machine Area, Powered by Equip-Plast - 26 partijen, waaronder

Arburg, ENGEL, CS plastics, Plastima, ORA Machines en Access Benelux demonstreren live werkende machines.

• ReThink Plastics Expo door de NRK – Op deze expo worden ook dit jaar vele voorbeelden van gerecyclede en duurzame kunststofproducten getoond.

• AM for Plastics Area door 3D Print Magazine – Ontmoet aanbieders van 3D printtechnologie voor zowel kunststof onderdelen als metalen inserts voor spuitgietmatrijzen én de 3D printservicebureaus.

• Cybersecurity Escape Room door Platform Veilig Ondernemen Zeeland West-Brabant – Deze escape room maakt op een interactieve wijze bedrijven meer bewust van het belang van informatiebeveiliging.

Gratis toegankelijk

De Kunststoffenbeurs is gratis toegankelijk voor bezoekers. Registratie is mogelijk via de website en ter plaatse bij de registratiebalie in de Brabanthallen. Meer informatie over het congresprogramma, de exposanten en de plattegrond is te vinden op de beurswebsite.

ALLROUND FINISH MACHINES

Voor het nabewerken van plaatdelen tot 800, 1200 en 1500 mm breed. Bepaal zelf de finish en produceer op hoge snelheid.

Topkwaliteit Plaatwerk

Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar

Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte én geld!

voordelen

Lagere prijs

Facturering bij afname

Verzekerd van voorraad

Groenste productie

Klaassen introduceert nieuwe lijn finishingmachines

Klaassen Machines heeft onder leiding van manager Jurgen Kroeze een nieuwe lijn finishingmachines ontwikkeld, gericht op de metaalindustrie.

Na anderhalf jaar intensief marktonderzoek, technische analyse en gesprekken met klanten, is Kroeze met zijn team erin geslaagd een reeks machines te ontwerpen die perfect aansluiten bij de behoeften van de markt. “De feedback uit de sector is duidelijk”, zegt hij. “De wens om de kwaliteit van metaalproducten te maximaliseren is groot onder zowel klanten die eigen producten produceren als onder de zogenoemde loonsnijders.”

High-end finishing

Veel bedrijven streven steeds vaker naar een high-end finishing van hun producten, maar de kosten van de machines waarmee dat kan worden gerealiseerd vormen volgens Kroeze vaak een obstakel om hier in te investeren. Met deze uitdaging in gedachten besloot Klaassen om in partnership met het bedrijf EVOTEC een lijn machines te ontwikkelen. Deze nieuwe lijn volgt het beproefde concept van de lasers van Bodor, die Klaassen al een aantal jaren op de markt

brengt: standaardisatie, lage kosten en maximale kwaliteit, allemaal tegen een acceptabele investering. “Dit betekent dat bedrijven nu toegang hebben tot volwaardige en kwalitatieve finishing-machines die van alle gemakken zijn voorzien, zonder dat zij daarvoor de hoofdprijs hoeven te betalen”, aldus Kroeze. Hij legt uit: “Ons doel was om de drempel voor investeringen in hoogwaardige afwerkingstechnologie te verlagen. We bieden nu een oplossing, die voor veel bedrijven direct binnen handbereik ligt.”

Gebruiksvriendelijk

Het partnerschap met EVOTEC heeft geleid tot een gamma aan finishingmachines, die gebruiksvriendelijk, efficiënt en duurzaam werken. Elke machine is ontworpen om langdurige prestaties te leveren, waardoor bedrijven zowel investeren in een betrouwbare machine als in de toekomst van hun productiecapaciteit. “Klaassen Machines zet hiermee een belangrijke stap in het democratiseren en uitrollen van hoogwaardige finishing technologieën voor de metaalindustrie”, zegt Kroeze. “Door de ontwikkeling van deze betaalbare, maar kwalitatief hoogwaardige machines, kunnen zo-

In partnership met EVOTEC heeft Klaassen Machines een nieuwe lijn finishingmachines ontwikkeld. De introductie op de Nederlandse markt zal medio augustus/september zijn. wel kleine als grote bedrijven profiteren van de nieuwste innovaties op het gebied van metaalbewerking.”

De introductie op de Nederlandse markt zal medio augustus/september zijn. Vervolgens zal Klaassen voor

de rest van het Europese landen een dealernetwerk gaan uitrollen.

Dankzij batterij durft Lemmens weer machines te bestellen

Als eerste bedrijf dat deelneemt aan de Energyhub Bergeijk heeft Lemmens Metaalbewerking een batterij geïnstalleerd als proefopstelling. Als de testperiode succesvol is, komt er een grotere batterij om meer stroom beschikbaar te maken voor de geplande groei van het bedrijf.

Al drie jaar geleden heeft Lemmens een aanvraag ingediend voor een grotere elektrische aansluiting en een verhoging van het gecontracteerde vermogen. De netbeheerder liet echter weten dat dat er vanwege beperkingen op het elektrische netwerk in de regio, de komende jaren niet in zit. Hierdoor kan Lemmens de machinecapaciteit niet uitbreiden.

Omdat meer bedrijven met hetzelfde probleem kampen, zijn via het KOP (Kempisch Ondernemers Platform) alle bedrijven in Bergeijk benaderd om hun stroomvoorzieningsbehoef-

ten voor de komende jaren in kaart te brengen. Zo is een groep bedrijven ontstaan die de stroomvoorziening willen verbeteren door beschikbare stroom onderling te delen. Dit project, bekend als de Energyhub, wordt gecoördineerd door het KOP in samenwerking met technologiepartner Alius. De hub zorgt ervoor dat bedrijven op een slimme manier energie delen. Op piekmomenten verbruiken ze namelijk meer stroom dan afgesproken in hun contract, terwijl ze op andere momenten juist minder verbruiken. De ongebruikte energie wordt opgeslagen in batterijen, die later weer aangesproken kan worden of gedeeld met andere bedrijven.

Eerste proefbatterij in gebruik Lemmens heeft nu een batterij geïnstalleerd om te testen of het theoretische plan in de praktijk werkt. De proefopstelling, een langwerpige kast in de hoek van de werkplaats, moet

Mapal boekt omzetgroei

Mapal heeft in het boekjaar 2023 een omzet van 588 miljoen euro geboekt. Dat is een groei van 5,5%. De Duitse producent van tooling verwacht dat de omzet in 2024 over het geheel genomen stagneert.

“De economie groeide in de eerste helft van het jaar minder hard dan verwacht. Er zijn echter steeds meer tekenen dat de tweede helft positiever zal zijn, wat ook blijkt uit onze prognoses. We concentreren ons er nu op om deze te blijven volgen, ondanks de economische risico’s”, zegt Jochen Kress, voorzitter van de Mapalgroep.

Om dit te bereiken, wordt intensief gewerkt aan onderwerpen die van

groot belang zijn voor de klanten en waar Mapal in het verleden niet altijd aan de verwachtingen kon voldoen. Dat geldt ook voor de kwaliteit van de leveringen. “We konden de processen op al onze productielocaties verbeteren en zo de leverbetrouwbaarheid op een hoger niveau stabiliseren”, benadrukt Kress. Door de lancering van een online shop werd een uitgebreide voorraad opgebouwd. Meer dan 8.000 producten zijn nu op voorraad en direct leverbaar.

Mapal richt zich dit jaar op haar expertise in aluminiumbewerking in alle sectoren. “De bewerking van aluminium onderdelen is een van onze grote sterktes”, benadrukt Kress.

ervoor zorgen dat het bedrijf geen overschrijdingen meer maakt in het stroomgebruik. De batterij meet zelf het energieverbruik en geeft een extra impuls wanneer nodig. De werknemers merken daar verder niks van. Binnenkort worden de eerste ervaringen geëvalueerd. Als de testperiode succesvol blijkt, zal er een grotere

batterij worden geplaatst.

Nieuwe machines besteld 80 Tot 85 procent van de bedrijven op bedrijventerrein de Waterlaat in Bergeijk is aangesloten bij de Energyhub. Zodra de pilot is getest en er afspraken zijn gemaakt met Enexis, kunnen er meer batterijen geplaatst

worden en kunnen alle bedrijven beginnen met stroom delen. Leon van Leeuwen, bedrijfsleider bij Lemmens Metaalbewerking, heeft er vertrouwen in dat de pilot slaagt en heeft al nieuwe machines besteld. Zo kan het bedrijf in de toekomst hopelijk weer uitbreiden, net als de andere bedrijven op de Waterlaat.

BLM integreert plaatlasertechnologie in software suite

BLM Group heeft de nieuwste plaatlasertechnologie geïntegreerd in de BLM Software suite. Deze strategische stap stelt de Italiaanse fabrikant van onder meer lasersnij- en buigmachines in staat om de klanten nog geavanceerdere en efficiëntere programmering te bieden.

Met de toevoeging van deze technologie kunnen gebruikers nu profiteren van verbeterde functionaliteit en een naadloze workflow, wat resulteert in een verhoging van de productiviteit.

Eigen ecosysteem

Met de BLM Software suite heeft BLM Group een eigen ecosysteem opgebouwd op het gebied van buisbewerking, waarin alle buis- en profiellasers, plaatlasers, 3D-lasersnijcellen en buigmachines naadloos samenwerken. Het hart van deze complexe architectuur wordt gevormd door Prometheus (de nieuwe naam voor ProTube Enterprice), het MES (Manufacturing Execution System), dat als brug fungeert tussen de verwerkingsorders uit ERP, de productiecapaciteiten van de productiecentra (machines) en de technische en technologische gegevens uit de CAD/CAM-systemen. Nieuw hierin is de integratie van de programmering van de LS5 en LS7 plaatlasers van BLM Group. Hierdoor kunnen ook snijbewerkingen op de vlakke plaatlaser vanuit hetzelfde softwaresysteem worden geprogrammeerd. “We leren voortdurend van onze gebruikers. Door hun wensen en ervaringen in onze software te verwerken, kunnen we bij elke update de efficiëntie een stapje verder verhogen", legt Paolo Benatti, hoofd softwareontwikkeling, uit.

Machine-software: één ecosysteem “De synergie tussen kantoor- en machinesoftware in ons MES-systeem Prometheus biedt talloze voordelen.

Een daarvan is de mogelijkheid om real-time gegevens te visualiseren op een bedieningspaneel, zodat je snel een actueel overzicht hebt van de machineprestaties en de productievoortgang. Bovendien heeft de machineoperator dankzij de bidirectionele communicatie tussen offline software en productie alle informatie die nodig is om de productie te starten in overeenstemming met de prioriteiten die op de werkvoorbereiding zijn ingesteld, effectieve beslissingen te nemen en de machine op de meest effectieve manier te laten werken om

eindproducten van hoge kwaliteit te verkrijgen. Het beheer van spoedorders is eenvoudig en effectief omdat een productieworkorder die ‘on the fly’ op de machine wordt aangemaakt automatisch wordt bijgehouden en gesynchroniseerd in de Prometheussoftware op office niveau.

Analyse en kostenramingen

Tot slot kan Prometheus, wanneer een nieuwe order wordt aangemaakt, kosten- en tijdsramingen geven op basis van statistische gegevens, aangezien het over alle historische gege-

vens beschikt over hoe de machine in het verleden heeft gewerkt, zodat de productietijd en -kosten nauwkeurig kunnen worden geschat. De verzamelde gegevens worden verwerkt in het MES-systeem om bruikbare waarden en overzichten op te leveren voor het analyseren van efficiëntie en productiviteit. Met deze informatie kunnen eventuele inefficiënties of verbeterpunten worden geïdentificeerd en beredeneerd op basis van harde gegevens. Met Prometheus zijn alle eerder genoemde voordelen niet alleen effec-

Ontbraammachine EEFTING KL - SWING 1612 - 40

tief voor de Adige buislasers, maar voor alle machines van BLM Group, zoals buigen van buizen en draad, 3D-cellen en lasersnijden van platen."

Koppeling met ERP

Ook de koppeling van het ERP systeem van de klant met het MES is nu standaard in het productiesysteem van BLM Group. Dankzij het web services-communicatieprotocol kunnen alle functionaliteiten van Prometheus op ERP ‘geremote’ worden, zodat de klant zijn eigen software als uniek toegangspunt heeft en het productieproces kan automatiseren op de manier die het best bij zijn behoeften past. Met het MES kunnen op kantoor technologisch nauwkeurige werkorders worden aangemaakt, kan de productie efficiënt worden gepland, kunnen productieorders naar verwante fabrieken worden gestuurd en kunnen alle bewerkingen en machinebedrijfsmodi worden bewaakt.

Slimme Industrie 4.0-toepassingen Vanuit het ERP van de klant is het bijvoorbeeld mogelijk om productieorders aan te maken, deadlines toe te wijzigen, prioriteiten te plannen, de geschatte start- en productietijden te visualiseren, de bewerkingsprocessen toe te wijzen, de productieopdrachten naar de doelfabrieken te sturen, de lopende productie te volgen, de operationele statussen van de machines te controleren en de productieefficiëntie en systeemprestaties te analyseren.

Het MES is de sleutel tot de evolutie van slimme Industrie 4.0-toepassingen, waarbij kunstmatige intelligentiestrategieën en onderlinge gegevensverbindingen met het bedrijfssysteem van de klant worden toegepast: alle elementen zijn aanwezig om de productie-uitdagingen van de nabije toekomst aan te gaan.

De Eefting KL – Swing 1612 – 40 is een ontbraammachine gemaakt om plaat- en snijwerk te ontbramen/slijpen.

Dit gebeurt door middel een klepelas met askettinkjes om hardnekkige bramen te verwijderen. Om daarna door een zwenksysteem met 12 slijpborstels te gaan, opgedeeld in 2×6, dat van links naar rechts zwenkt. Hierdoor wordt het gehele plaatmateriaal volledig ontbraamt.

06-54264963

info@derrickeefting.nl

Derrick Eefting Techniek en Ontwikkeling Zanddijk 73, 9561 VD Ter Apel

Dankzij de integratie van de programmering van de LS5 en LS7 plaatlasers in de BLM Software suite kunnen ook snijbewerkingen op de vlakke plaatlaser nu vanuit hetzelfde softwaresysteem worden geprogrammeerd.

Van 10-14 september klopt het hart van de metaalbewerking weer op de vakbeurs AMB

Verspaners kunnen direct na de zomer naar Stuttgart

Direct na de zomervakantie staat er weer een groot internationaal evenement voor de verspanende industrie op het programma. Van 10 tot en met 14 september klopt het hart van de metaalbewerking weer op de vakbeurs AMB in Stuttgart. Bezoekers kunnen rekenen op een breed scala aan exposanten, waaronder wereldwijd toonaangevende fabrikanten van snijmachines en precisiegereedschappen.

Met meer dan 1.200 exposanten uit 30 landen is de AMB 2024 helemaal volgeboekt. “Dit aantal zal door vervolgaanmeldingen van mede-exposanten nog verder toenemen", zegt Sebastian Schmid, Vice President van Messe Stuttgart, die uiterst tevreden is over het hoge aantal exposanten dat zich heeft aangemeld.

Communicatie tussen machines

De AMB zal ook dit jaar weer in het teken staan van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van gereedschapsmachines, productiesystemen, besturings- en aandrijfsystemen, automatiseringsoplossingen en de bijbehorende meet- en testsystemen. Met betrekking tot het thema Industrie 4.0 kunnen geïnteresseerde bezoekers informatie krijgen over intelligente netwerken, automatiseringsoplossingen, CAD/CAM-toepassingen, collaboratieve robotica en AI. Er zal een aparte speciale show zijn van het door VDW en VDMA ondersteunde umati (universal machine technology interface) initiatief met betrekking tot de distributie en het gebruik van open interfacestandaarden op basis van OPC UA. Deze speciale show zal laten zien hoe machines en systemen met elkaar kunnen communiceren of kunnen

worden geïntegreerd in gebruikerspecifieke IT-ecosystemen. Machine-interactie zal ook worden gepresenteerd in de SmartFactory, een volledig geautomatiseerde procesketen. Verschillende fabrikanten zullen daar laten zien hoe systemen via interfaces met elkaar interacteren. Bezoekers van AMB krijgen op de stand de mogelijkheid om met behulp van een bestelsoftware de productie van een multitool aluminium kubus te starten die live tijdens de beurs wordt gecreëerd. Zodra het werkstuk klaar is, wordt degene die de opdracht heeft gegeven, geïnformeerd dat zijn/haar multitool klaar is om opgehaald te worden.

Netwerkprogramma en nieuwe Award Niet alleen machines worden op de AMB genetwerkt, dat geldt traditioneel ook voor mensen. Dat zal mogelijk zijn dankzij verschillende aanbiedingen in het begeleidende programma van dit jaar. Zo biedt de International Gallery in de Oskar Lapp Halle (hal 6) beursbezoekers en teams van de exposanten een platform om contacten te leggen met brancheverenigingen op de internationale markt. Ook organiseert Messe Stuttgart tijdens de AMB landspecifieke Happy Hours, zodat mensen kunnen netwerken.

De AMB Award viert zijn première op AMB 2024. De Award wordt uitgereikt voor uitstekende nieuwe en verdere ontwikkelingen in verschillende productcategorieën die een significante toegevoegde waarde voor de industrie vertegenwoordigen.

AMB-app

Een andere innovatie voor AMB 2024, namelijk de AMB-app, zal helpen om de planning van het bezoek nog eenvoudiger te maken en biedt bege-

Passie voor productie

Onder het motto 'Passie voor Productie' presenteert machinebouwer Heller op de AMB zijn nieuwste 360°-oplossingen voor de productie van morgen.

Daartoe behoort het 5-assige bewerkingscentrum F 5000 van de nieuwste generatie, dat maximale precisie en prestaties biedt voor de productie van kleine en middelgrote series. In combinatie met een nieuw ontwikkeld gereedschapsmagazijn behoudt de F

5000 zijn kleine voetafdruk en biedt hij een hoge opslagcapaciteit voor gereedschap. De machinefabrikant presenteert ook het 5-assige bewerkingscentrum HF 3500, dat is geautomatiseerd met een Heller-robotcel.

De flexibele werkstukautomatisering is bijzonder geschikt voor de serieproductie van middelgrote en grote series. Een breed scala aan diensten en toekomstgerichte technologie- en digitaliseringsoplossingen vullen de beurspresentatie aan.

leiding op het beursterrein en in de tentoonstellingshallen. Een bezoek aan de beurs kan snel en eenvoudig worden voorbereid met de app. Deze bevat niet alleen alle belangrijke infor-

CAD/CAM

matie over AMB met het bijbehorende programma, lezingen en workshops, maar heeft ook een favorietenfunctie waarmee een individuele exposantenlijst kan worden gegenereerd voor

een efficiënte dag op de beurs. Een interactief hallenplan zorgt ervoor dat gebruikers altijd een overzicht hebben. De AMB-app voor iOS en Android is beschikbaar om te downloaden.

voor productieoptimalisatie

Open Mind, de fabrikant van de hyperMILL CAD/CAM-suite, zal op de AMB niet alleen innovatieve uitbreidingen van zijn software presenteren, maar ook zijn aanbod van diensten, zoals praktische trainingen en oplossingsconcepten voor procesoptimalisatie.

Bezoekers kunnen op drie werkstations zelf ervaren hoe hyperMILL kan worden gebruikt om genetwerkte, gedigitaliseerde productieomgevingen te creëren. Belangrijke onderdelen zijn onder andere het Hummingbird MES (Manufacturing Execution System), hyperMILL-automatiseringstechnologieën en de virtuele machine. Tot de hoogtepunten van de AMB behoren de hyperMILL Turning Solutions. Een van de innovaties is een voorbeeld van het werken met digitale tweelingen: Draaibanken met turrets en Siemens besturing worden in hyperMILL Virtual Machining gemodelleerd met

Met Agile MES-teamboards kunnen mensen en middelen voor de items of componenten gedetailleerd worden gepland met drag-anddrop - ook via externe toegang.

alle gereedschappen tot in detail. De tooling is dus onderdeel van de NCcode simulatie.

Het beter plannen, netwerken, controleren en automatiseren van processen: een agile manufacturing execution system zoals Hummingbird-MES helpt bedrijven hun productieprocessen te optimaliseren. Hierdoor kunnen middelen efficiënter worden ingezet en de productiviteit worden verhoogd.

Weinig rust voor RoboJob

Bij RoboJob stonden de eerste zes maanden van dit jaar maar liefst 25 events op het programma, met de Grand Opening van het nieuwe hoofdkantoor als hoogtepunt. Toch is er weinig tijd voor rust, want in september neemt de CNC-automatiseerder voor de zesde keer deel aan de AMB.

Bij de opening van het nieuwe hoofdkantoor in Heist-op-den-Berg (B) verwelkomde RoboJob meer dan 500 gasten. Hier toonde de CNC-specialist een blik op de toekomst met de RoboJob ‘Wall’. Nu staat het vizier op september, wanneer het in één zelfde week zal

deelnemen aan zowel de AMB-beurs in Stuttgart als aan de IMTS-beurs in Chicago. Hier wordt weer gefocust op het heden. “Onze Turn-Assist bestaat al bijna 15 jaar”, blikt CEO Helmut De Roovere terug. “En ook onze Mill-Assist wordt al 12 jaar gebruikt door onze klanten. Deze en onze andere oplossingen renderen nu meer dan ooit. De loonkosten zijn overal in Europa en Noord-Amerika enorm gestegen. Het is nog steeds enorm moeilijk om technisch personeel te vinden. De schommelingen in onze Supply Chain zijn weer helemaal zoals voor Corona. Voor toeleveranciers betekent dat de terugkeer naar kleinere

Zoals te zien op de AMB is Hummingbird-MES een flexibele oplossing, met diverse modules en systeemcomponenten, die uiteenlopen van een kennismaking met digitalisering tot een volledig geïntegreerd productiebeheer.

Netwerken en consistentie hyperMILL vormt een essentieel onderdeel van de toekomstgerichte en gedigitaliseerde fabriek. “Consistente, gedigitaliseerde processen zijn de sleutel tot optimalisatie in de gehele waardeketen”, aldus Jasmin Huber, Director Marketing & Communications bij Open Mind Technologies. “We verheugen ons erop om beursbezoekers te laten zien hoe een hoge mate van digitalisering een positieve invloed kan hebben op de productie. Bovendien kan het effectief helpen om het tekort aan geschoolde arbeidskrachten en de toenemende tijds- en kostendruk aan te pakken.”

seriegroottes en veel schommelingen in de vraag. De oplossingen die wij onze klanten aanreiken laten hen toe om efficiënt, flexibel en winstgevend te blijven draaien en frezen.”

“Duitsland is één van onze belangrijkste markten”, vertelt De Roovere. “Gezien de huidige uitdagingen waar toeleveranciers, machinebouwers en apparatenbouwers mee geconfronteerd worden, is CNC-automatisering ook hier meer relevant dan ooit. We zijn er dan ook van overtuigd dat onze klanten de AMB-beurs moeten bezoeken om na te gaan hoe ze meer kunnen halen uit hun CNC-machine.”

Het hallenplan van de AMB 2024. Met meer dan 1.200 exposanten uit 30 landen is de beurs helemaal volgeboekt.

Heller presenteert het 5-assige bewerkingscentrum F 5000 van de nieuwste generatie in combinatie met een nieuw ontwikkeld gereedschapsmagazijn.

Bystronic showt oplossingen voor plaatwerkuitdagingen

Hoe ga je als plaatbewerker de hedendaagse uitdagingen in de productie te lijf? Voor antwoorden op deze vraag organiseerde Bystronic voor klanten uit Nederland en België onlangs een tweedaagse Study Tour naar de hoofdvestiging in het Zwitserse Niederönz. De deelnemers kregen oplossingen en nieuwe ontwikkelingen voorgeschoteld op het gebied van (buis)lasersnijden, kanten, automatisering en software. Ze konden al kennis maken met de nieuwe robotcel voor het kanten van middelgrote delen, die Bystronic komend najaar op de Euroblech zal presenteren. Opvallend in het Nederlands-Belgische gezelschap was de interesse voor handlingoplossingen. Meer specifiek: voor het uitsorteren van lasergesneden onderdelen.

Om direct maar met dat laatste te beginnen: hiervoor zijn steeds meer oplossingen voorhanden, ook van Bystronic. Maar het is niet eenvoudig om de bottleneck van het uitsorteren op te lossen in de specifieke situatie die geldt bij verreweg de meeste Nederlandse toeleveranciers: ze snijden allemaal kleine series met een enorme variatie in onderdelen; dik dun, groot, klein en alle soorten materialen. De vraag ‘hoe krijgen we al die onderdelen snel uitgeraapt’ wordt bij vrijwel iedereen steeds urgenter, zeker bij de groeiende personeelstekorten.

‘100% sorteren is uitdagend’ In het Competence Center van Bystronic werden diverse mogelijkheden live gedemonstreerd. Onder andere de volautomatische uitsorteerunit BySort, die met een uitgebreid arsenaal aan grippers en andere voorzieningen steeds meer onderdelen betrouwbaar kan handelen. Maar ook het be- en ontlaadsysteem ByTrans Extended met sorteermogelijkheden, dat al meer dan tien jaar op de markt is en het meest verkochte vorm van laserautomatisering van de Zwitserse fabrikant is. “100 Procent uitsorteren realiseren is uitdagend in de Nederlandse toelevering, maar we kunnen een heel eind komen met de toevoeging van zaken als transportbanden, tilhulpen en/of AGV’s”, zegt Jan Berends, sales manager Bystronic Benelux. “Het gaat er om voor elke specifieke situatie de goede mix boven tafel te krijgen.” Iedere toeleverancier wil weten welk percentage van zijn on-

derdelen automatisch sorteerbaar is, voordat hij daarin investeert. Bystronic heeft daar een analysetool voor. Hiermee kan een objectieve analyse worden gemaakt van hoe deze bottleneck weg kan worden weggenomen en antwoord worden gegeven op de vraag of dat de hoogte van de investering rechtvaardigt.

480 kanturen met één operator De dag vol presentaties, praktische demo’s en een rondleiding door de productie van de lasersnijmachines bij Bystronic zelf werd vooraf gegaan door een bezoek aan Stoppani. Dit is een metaalbewerkingsbedrijf dat zwaar inzet op automatisering. Het produceert zowel draai- en freeswerk als plaatwerk van een kwalitatief hoog niveau; veel assemblys en sub-assemblys, zoals de trays waarop bij Rolex de horloges door de productie gaan. Stoppani is een partner van Bystronic, waar nieuwe machines en systemen in de praktijk worden getest en doorontwikkeld. Het meest interessante onderdeel van de rondleiding was de kantafdeling. Hier staan vijf cellen –van klein tot groot - gerobotiseerd te kanten. Er is slechts één operator op de werkvloer nodig om hiermee 480 kanturen per week te maken. Daarbij moet wel worden aangetekend dat de series bij Stoppani beduidend groter zijn dan bij de gemiddelde Nederlandse toeleverancier. Bij dit Zwitserse maakbedrijf is ook

een eerste versie van de gloednieuwe ByCell Bend Star M operationeel. Dit is een robotcel voor het buigen van middelgrote delen, waarmee Bystronic de leemte opvult tussen de Mobile Bending Cell voor kleine, lichte delen en de ByCell Bend Star L voor grote, zware delen. De robot in de nieuwe ByCell Bend Star M heeft een laadvermogen van 70 kilo, de cel kan delen met een maximale grootte van 1200x800 mm verwerken en heeft een footprint van circa 6 x 6,5 meter of 9 x 6,5 meter. Deze robotcel wordt eind oktober voor het eerst aan het grote publiek getoond op de Euroblech. De eerste cel in Nederland is op voorhand al verkocht: die gaat naar Renneberg in Vaassen.

Alomvattende software-suite

Bij het maken van zo veel uren in de robotcellen speelt software een cruciale rol. Bystronic investeert fors in software. Een aantal jaren geleden is het Spaanse softwarehuis Kurago overgenomen en sindsdien zijn de software-ontwikkelingen in een stroomversnelling geraakt. Het Nederlandse-Belgische gezelschap kreeg een actueel inkijkje in de BySoft suite. Wat ooit is begonnen met een stukje CAM-software voor het programmeren van machines, is inmiddels uitgegroeid tot een alomvattend softwarepakket, waarin eigenlijk alles beschikbaar is wat een plaatwerkbedrijf nodig heeft om snel en efficiënt

van het maken van een offerte tot en met het uitleveren en factureren van de producten te komen: van de ERPfunctionaliteit BySoft Business (dit is een plug-in op Microsoft Dynamics 365 Business) en BySoft Shopfloor (de opvolger van plantmanager) tot BySoft Cell Control dat er onder meer voor zorgt dat de machines informatie terugsturen over bijvoorbeeld machinetijden en materiaalverbruik. Een in het oog springend nieuw onderdeel van de suite is Workcenter. Hiermee kunnen andere merken en bewerkingen (zoals boren, frezen en galvaniseren) in de softwareomgeving worden opgenomen. Ook Insights is een interessante toevoeging: dit onderdeel geeft inzicht in alle onderdelen van productieproces. Door ze nauwkeurig te analyseren kan alles steeds meer worden geoptimaliseerd. Ook voor de servicemedewerkers van Bystronic is Insights van belang. Als de klant toestaat dat ze rechtstreeks toegang mogen hebben tot zijn machines, krijgen ze signalen over issues die zich wellicht over 3 of 4 weken zullen openbaren. Daarmee kunnen ze de klant voorstellen doen om dat te voorkomen. Deze functionaliteit vormt de basis voor E-proactive dat Bystronic momenteel aan het uitrollen is. Dit is een proactieve vorm van service, die resulteert in preventief en planbaar onderhoud, dat storingen voorkomt.

‘Hiermee krijg je grip op je proces”, aldus Jan Berends.

Software is maatwerk

De Nederlandse maakindustrie is in vergelijking met de meeste andere landen al vergevorderd met software. Metaalbedrijven hebben veel software in gebruik voor verschillende onderdelen van hun processen. Zo hebben de meeste toeleveranciers wel een ERP pakket, waarin flink is geïnvesteerd en waarmee ze vaak prima werken. Het wordt daarom niet zo maar terzijde geschoven ten faveure van de Bystronic suite. Dat beseft de machinebouwer zelf ook. Daarom zijn ook de software-oplossingen voor iedereen maatwerk. Interfaces zorgen voor een goede integratie met de software van andere partijen die al in gebruik is. De ontwikkelingen die deze integratie bevorderen gaan steeds verder. Het is al mogelijk om vanuit de BySoft omgeving machines van andere merken te programmeren. Er komt alleen nog geen informatie van die machines terug over zaken als machinetijden en materiaalgebruik. Maar ook dat gaat er komen. Voor de lasers is dit al dichterbij dan voor de kantbanken, waar het allemaal wat complexer is. “Het zijn tijdrovende ontwikkelingen, maar dit is wel de toekomst. Artificial Intelligence zal deze processen versnellen. Het softwarelandschap en daarmee de productie zal er daardoor binnen nu en twee jaar heel anders gaan uitzien”, aldus Berends, die de deelnemers aan de Study Tour aanspoorde om hier vooral over na te denken.

Demonstratie van de volautomatische uitsorteerunit BySort, die met een uitgebreid arsenaal aan grippers en andere voorzieningen steeds meer onderdelen betrouwbaar kan handelen.

MetalFab 300 Flex maakt 3D metaalprinten toegankelijker

Additive Industries introduceert de MetalFab 300 Flex. Deze metaalprinter maakt volgens de Eindhovense machinebouwer 3D metaalprinten toegankelijker dan ooit. “Deze nieuwste uitvoering van de metaalprinter biedt een on-demand platformformaat, dat fabrikanten een ongekende flexibiliteit biedt.”

Bouwoppervlak vergroten

Additive Industries heeft de ambitie om de toepassing van industriële metaal AM mogelijk te maken. Met zijn bewezen Powder Bed Fusion (PBF)-technologie, belooft de MetalFab 300 Flex nieuwe mogelijkheden te ontsluiten voor fabrikanten met een breed scala aan toepassingen en componenten. In tegenstelling tot traditionele metaal AMprinters, biedt de MetalFab 300 Flex een kosteneffectief instappakket met een nieuw businessmodel in de industrie om het eenvoudiger dan ooit te maken voor fabrikanten om de kosten en risico's van de invoering van metaal AM te verminderen. De machine heeft twee 500-watt lasers die toegang hebben tot elke hoek van het flexibele bouwoppervlak. Het basis oppervlak is 300 x 300 x 400 mm, met de mogelijkheid om toegang te krijgen tot een groter oppervlak (420 x 420 x 400 mm) op aanvraag, met een maandelijkse of levenslange licentie.

Hoge flexibiliteit

zijn flexibiliteit. Het is volgens Additive Industries een primeur in de industrie en de enige printer die gebruikers in staat stelt hun bouwoppervlak on-demand te vergroten. Dit combineert de meer toegankelijke prijs van een kleine printer met de veelzijdigheid van een groter systeem.

De MetalFab 300 Flex is het resultaat van jaren in de praktijk geteste prestaties en feedback van klanten. Deze printer staat garant voor betrouwbaarheid en efficiëntie, maar de echte innovatie zit in de configuratie, speciaal ontworpen om het adoptieproces voor nieuwkomers op de markt te vereenvoudigen. In combinatie met een innovatief businessmodel dat flexibele schaalbaarheid mogelijk maakt.

Nieuwkomers aantrekken

De MetalFab 300 Flex richt zich voornamelijk op nieuwkomers in de metaal AM-markt, in industrieën zoals automotive, defensie, energie inclusief olie en gas, en halfgeleiders. Het voordelige instappakket, de geïntegreerde poederverwerking en de unieke flexibiliteit verlagen de barrière om de markt te betreden, waardoor het ideaal is voor bedrijven die hun financiële en technische risico's willen beperken bij het implementeren en ontwikkelen van metaal AM.

intuïtief te bedienen software, te koppelen aan uw eigen ERP-systeem

langgoedmagazijn:

voor lengtes tot 12.000 mm

laadvermogen tot 7,50 ton per lade

variabel in te delen

De MetalFab 300 Flex is geprijsd op hetzelfde niveau als een medium frame printer. Wat de machine onderscheidt, is

Door flexibele bouwmogelijkheden en schaalbaarheid te bieden, vormt de MetalFab 300 Flex het platform om te innoveren en te groeien, aantrekkelijk voor bedrijven met verschillende productiebehoeften en budgetbeperkingen.

Nieuw eBook EWM over gebruik lastoortsen

EWM, producent van lastechniek, laat in een nieuw eBook zien hoe optimale lasresultaten kunnen worden behaald bij tegelijkertijd maximale productiviteit.

Lastoortsen worden vaak onderschat, maar zijn o zo belangrijk voor het lasproces. De gebruiker moet beslissen of hij lage prestaties en mogelijk hoge slijtage van componenten wil accepteren bij het gebruik van een lastoorts van mindere kwaliteit of dat hij beter kan kiezen voor kwaliteit.

drijfskosten op lange termijn verlagen.

Kenmerken goede lastoorts Als het tijd is om lastoortsen aan te schaffen, ligt de nadruk vaak op de prijs. Goedkope versies hebben de voorkeur boven hoogwaardigere, maar duurdere versies. Dit is volgens EWM een ernstige fout, want met een inferieure lastoorts kun je geen goede lasnaad maken. Maar wat kenmerkt een goede lastoorts? De lastoorts moet een lange levensduur hebben. De onderdelen die aan zware slijtage onderhevig zijn, moeten slijtvast zijn. Het lasresultaat hoeft niet opnieuw te worden bewerkt en de lastoorts moet een comfortabele en ergonomisch geoptimaliseerde werking mogelijk maken. Aan al deze eisen wordt voldaan door hoogwaardige, hoogwaardige lastoortsen, die niet alleen de kwaliteit van de lasnaden verbeteren, maar ook de be-

Elimineren bronnen van fouten De basisreis voor een hoge lasnaadkwaliteit is een stabiel proces, dat verhoogde spat- en poriënvorming voorkomt en voorkomt dat er überhaupt een gebrek aan fusie optreedt. Als deze problemen zich voordoen, is het belangrijk om de oorzaak te vinden. Vaak is niet de stroombron de oorzaak, maar eerder de lastoorts, een ontoereikende schermgastoevoer of de slechte kwaliteit van het toevoegmateriaal. Hoe kan mogelijke interferentie in het lasproces worden gedetecteerd en geëlimineerd? In het nieuwe eBook 'Kostenefficiënt en betrouwbaar lassen: het belang van de lastoorts voor het totale proces' geeft EWM waardevolle tips en demonstreert het de voordelen van het optimaal op elkaar afstemmen van alle lascomponenten.

De MetalFab 300 Flex richt zich voornamelijk op nieuwkomers in de metaal AM-markt, in industrieën zoals automotive, defensie, energie inclusief olie en gas, en halfgeleiders.

Met de juiste lastoorts bereikt de gebruiker optimale lasresultaten in combinatie met maximale productiviteit.

Hoogste Red Dot onderscheiding voor Jungheinrich heftruck

De Jungheinrich EFG 4-serie elektrische heftrucks is uitgeroepen als ‘Best of the Best’ bij de Red Dot Design Award.

Dit is de hoogste onderscheiding die wordt toegekend door de internationale jury van de gerenommeerde awards voor product- en industrieel ontwerp.

Nieuw cabineontwerp

De heftrucks uit de EFG 4-serie hebben een hefcapaciteit tot 3.500 kg en zijn ontworpen voor een snelle handling van zware lasten in intern goederentransport en voor gebruik met voorzetapparatuur. De jury was vooral onder de indruk van het nieuwe cabineontwerp van de vierwielheftruck. De smalle B-dakstijl en compacte mastprofielen, in combinatie met een panoramadak, zorgen voor een beter zicht rondom in vergelijking met andere heftrucks. De experts erkenden ook het ergonomische ontwerp van het bestuurderscompartiment met zijn lage instap, royale voetruimte en smalle stuurkolom voor veel knie- en beenruimte. “De ergonomische kwaliteit van de truck is uitstekend”, prijst de jury in haar oordeel.

Uitstekende gebruikskwaliteit

Van het bedieningsconcept en het ontwerp van de bestuurdersstoel tot het goede zicht vanuit de cabine en de doordachte verlichtingsoplossingen.

Je kunt zien dat elk detail specifiek is ontworpen om aan de behoeften van

de gebruiker te voldoen. Volgens de jury leidt dit tot een ‘uitstekende gebruikskwaliteit’. “De EFG 4-serie heftrucks bewijzen dat het zelfs honderd jaar na de uitvinden van de heftruck nog steeds mogelijk is om het rijcomfort en de rijeigenschappen te verbeteren”, vatte de jury van de Red Dot Design Award samen.

Mobiele robot ook bekroond

Naast de EFG 4-serie ontving ook de autonome mobiele robot (AMR) arculee M van Jungheinrich een Red Dot Award. Als underload transportoplossing kan de AMR ladingen tot 1.300 kg autonoom door het magazijn vervoeren op alle standaard ladingdragers met een snelheid van 1,6 m/s.

Dankzij 360o sensortechnologie kan de arculee M vrij navigeren binnen gedefinieerde gebieden en kunnen mens en AMR veilig samenwerken in de kleinste ruimtes.

Veiligheid gewaarborgd De arculee M herkent zelfstandig obstakels, rijdt er omheen of komt indien nodig automatisch tot stilstand, waardoor flexibiliteit en veiligheid in elk toepassingsscenario gewaarborgd zijn. “De arculee M maakt indruk met zijn unieke uiterlijk en zorgt dankzij zijn geavanceerde technologie voor een optimale interactie tussen mens en machine”, aldus de jury, die uitlegt waarom de arculee M werd bekroond met een Red Dot Design Award.

Heffiq neemt Yale Nederland over

Heffiq heeft alle aandelen van Yale Nederland overgenomen. De activiteiten van Yale Nederland worden later dit jaar geïntegreerd in Heffiq, dat daardoor zowel de merken Hyster als Yale exclusief distribueert in Nederland.

Volgens directeur Anthony Trienekens van Heffiq zullen dankzij de samenvoeging de klantwaarden persoonlijk, oplossingsgericht en service nog beter tot hun recht komen. “Het aantal servicemonteurs en verkooppunten groeit aanzienlijk, evenals de huurvloot en ons aanbod gebruikte trucks. Hiermee is een nog mooiere basis gelegd voor verdere groei van Heffiq.”

Jan Jaap Wiersma, DGA Yale Nederland, geeft aan dat Heffiq en Yale Nederland hetzelfde DNA hebben. “Beide streven naar sterke en alsmaar verbeterde dienstverlening, deskundig advies en persoonlijk contact.”

Heffiq is de exclusieve dealer van Hyster (heftrucks, magazijntrucks en containerhandlers) in Nederland. Ook is het bedrijf dealer van Kärcher vloerreinigingsmachines en heeft het partnerschappen met HSS magazijninrichting, Carer elektrische

machines, Terberg terminal trekkers en Bradshaw elektrotrekkers. Yale Nederland is ontstaan uit het voormalige dealerbedrijf Van Hooff dat in 2002 is overgenomen door Jan Jaap Wiersma. In 2017 heeft Van Hooff de importeursrechten voor Yale gekregen en in 2020 zijn Yale Nederland en Van Hooff gefuseerd tot Yale Nederland. In 2021 is Koenen Intern Transport overgenomen waardoor het assortiment uitgebreid werd met

magazijninrichting.

De merken Hyster en Yale worden op de markt gebracht door dezelfde fabrikant: Hyster-Yale Materials Handling. Beide merken zijn wereldwijd actief op het gebied van machines voor material handling en bieden meer dan 140 modellen, waaronder heftrucks, magazijntrucks en containerhandlers.

De jury was vooral onder de indruk van het nieuwe cabineontwerp van de vierwielheftrucks uit de EFG 4-serie.

Door de overname zullen de activiteiten van Yale Nederland later dit jaar worden geïntegreerd in Heffiq, dat daardoor zowel de merken Hyster als Yale exclusief distribueert in Nederland.

Nieuwe generatie tablets

Getac lanceert de volgende generatie F110 en K120 tablets, die robuuste betrouwbaarheid combineren met een reeks krachtige nieuwe upgrades, voor hoge prestaties en efficiëntie in het veld. Getac’s F110 model is in trek bij gebruikers in diverse sectoren en industrieen. De nieuwe F110 bouwt voort op dit fundament, door nog betere verwerkingskracht, helderheid en connectiviteit te bieden, samen met uitstekende energie-efficiëntie voor prestaties tijdens een volledige werkdienst in verschillende uitdagende binnen- en buitenwerkomgevingen. Belangrijke kenmerken van de 11,6-inch F110 tablet zijn onder andere een geüpgrade Intel Core 13e geneneratie i5/i7 processor, met Intel UHD Graphics voor een hogere verwerkingssnelheid en betere grafische prestaties. De 12,5-inch K120 tablet heeft een krachtige Intel i5/i7 processor met ingebouwde Iris Xe graphics. Daarnaast bieden beide apparaten een ultrahelder 1.200 nit LumiBond scherm, met multitouch functies (touch, handschoen, pen en optionele digitizer) voor optimale productiviteit in weersomstandigheden variërend van volle zon tot regen en sneeuw. Voor maximale mobiliteit en productiviteit kunnen de F110 en de K120 worden gecombineerd met een breed scala aan Getac-accessoires, zoals een afneembaar toetsenbord, stevige draaggrepen en vaste voertuigdocks. Snelle en betrouwbare communicatie op afstand is een crucial onderdeel van veldoperaties in sectoren zoals defensie en olie- & gasproductie/-exploratie. De nieuwe generatie F110 en K120 bieden daarom ook standard een breed scala aan uitstekende connectiviteitsopties. getac.com

Eenvoudig effectief MIG/MAG lasapparaat

Kemppi introduceert een krachtig nieuw MIG-/MAG-lasapparaat, dat gebruiksvriendelijk is. Met 420 A bij een inschakelduur van 60% is de X3 FastMig klaar voor zwaar industrieel laswerk. Het nieuwe bedieningspaneel met pictogrammen bespaart tijd door snellere instellingen en een eenvoudige parameterselectie. De X3 FastMig biedt je een directe controle over de belangrijkste functies om op eenvoudige en betrouwbare wijze lassen van hoge kwaliteit te maken. Naast de synergische MIG-/MAG-lasprocessen kan de X3 FastMig ook MMA-lassen en gutsen. De X3 FastMig heeft twee mogelijke synergische stroombronnen voor gas- en watergekoeld lassen. Watergekoelde stroombronnen hebben een ingebouwde koeler. Beide stroombronnen hebben ruim 40 lasprogramma's, factory installed. De X3 FastMig heeft een robuuste en duurzame draadaanvoerunit met een dubbelwandige constructie, en een 4x4 aandrijfmechanisme voor een effectief gebruik in uiteenlopende werkomstandigheden. Ontworpen om de hele dag zwaar laswerk te verrichten, maar eenvoudig genoeg om ook lichtere en preciezere klussen te doen. Zoals gebruikelijk kan de X3 FastMig worden aangevuld met diverse accessoires, afhankelijk van de behoeften. De keuze aan accessoires omvat 2- en 4-wielige onderwagens, afstandsbedieningen op de toorts en in de hand, een ruime keuze aan kabels en een zwenkarm. kemppi.com

Scheidingsversterkers

De MACX Analog-familie van scheidingsversterkers met intrinsiekveilige explosiebeveiliging en functionele veiligheid van Phoenix Contact is uitgebreid met enkele productvarianten en heeft een technologische upgrade ondergaan. De producten kunnen eenvoudig worden gecombineerd met de 6,2 mm-scheidingsversterkers en meetwaardeomvormers uit de MINI Analog Pro-serie. De MACX Analog-productfamilie heeft een breed, internationaal Extoelatingspakket volgens de meest recente normen voor gebruik in alle Ex-zones en voor alle stoffengroepen. Bovendien maken de mijnbouw- en scheepstoelating, alsmede varianten met een uitgebreid temperatuurbedrijfsbereik van -40 tot +70 °C en gedocumenteerde vereisten voor toepassingen tot op 5000 m hoogte het gebruik in veeleisende omgevingen mogelijk. De producten zijn door een onafhankelijk testlaboratorium onderworpen aan een NAMUR-typetest conform NE95. Dit betekent dat de apparaten voldoen aan de eisen van de procesindustrie op het gebied van technische eigenschappen, alsook met het oog op explosiebeveiliging, reparatie, montage en documentatie van de apparaten. De scheidingsversterkers en meetwaardeomvormers MACX Analog zijn in alle veiligheidsgerelateerde applicaties tot SIL 2 SC 3 of SIL 3 verkrijgbaar. Voor gebruik in de machinebouw zijn geselecteerde producten PL-gecertificeerd. Dit geldt zowel voor standaardtoepassingen als voor explosiebeveiliging. Het digitale typeplaatje geeft nauwkeurige, apparaatspecifieke informatie en ondersteunt bij de configuratie. Bovendien maakt de Signal Conditioner App het mogelijk om de producten te identificeren en te parametreren evenals proceswaarden te bewaken. Verder bestaat er de toegang tot modulespecifieke documenten zoals verpakkingsbijlagen en databladen. phoenixcontact.com

Werk-T-shirt voor vakvrouwen

Het Leightweight Werk-T-shirt voor dames van Carhartt is gemaakt van een lichte katoenmix dat een aangename verkoeling biedt. Het ademende T-shirt voor vakvrouwen heeft een ruime pasvorm en is ideaal bij zomerse temperaturen. De katoenmix met lichtgewicht Tencel-vezels zorgt voor zachtheid en veel ademend vermogen. Het T-shirt heeft een ronde hals, is extra lang en sluit goed aan op elke korte of lange werkbroek. Voor de fans heeft het een grafische Carhartt-print op de borst en het Carhartt-logo op de zoom. carhartt.com

Temperatuursensor

ABB heeft een verbeterde versie van zijn NINVA TSP341-N niet-invasieve temperatuursensor gelanceerd, die veiligere en eenvoudigere tempera-tuurmetingen levert voor toepassingen in de chemische, olie- en gasindu-strie. De nieuwe NINVA is de eerste SIL2-gecertificeerde niet-invasieve temperatuurtransmitter, wat het volgens ABB de veiligste niet-invasieve temperatuurmeetsensor op de markt maakt. De niet-invasieve aanpak van ABB vereenvoudigt temperatuurmeting door een alternatief te bieden voor een traditionele invasieve beschermbuis. Door de oppervlaktetemperatuur van de leidingen te gebruiken om de procestemperatuur af te leiden, biedt NINVA dezelfde nauwkeurigheid en prestaties als een invasief meetinstru-ment, maar dan zonder de risico's en levenscycluskosten die gepaard gaan met specificatie, installatie en onderhoud. Nu SIL2-gecertificeerd, is NINVA TSP341-N gebaseerd op de bewezen TTH300 temperatuurtransmitter en biedt een reeks nieuwe functies op basis van feedback van klanten. Deze omvatten een unieke configuratie voor montage op afstand, verbeterde weerstand tegen trillingen, optionele configuraties voor toepassingen tot 550 °C en eenvoudigere kalibratie en onderhoud via uittrekbare meetinzet-stukken met onafhankelijke sensorkalibratie en -afstelling. Klemkragen voor pijpdiameters van 40 mm tot 2500 mm en speciale ontwerpen voor diameters onder de 40 mm vermijden ook de noodzaak voor complexe thermowell-ontwerpen voor kleinere pijpen zonder dat dit ten koste gaat van de nauwkeurigheid of prestaties. abb.com

Draagbaar multifunctioneel meetapparaat

Sinds 1 januari bundelen de vijf merken van de GHM Group hun krachten. Daaronder ook de bekende meettechniekspecialist Greisinger, die nu Senseca heet. De producten van dit merk zijn nu onder deze nieuwe naam te vinden op het Conrad Sourcing Platform. Het nieuwe draagbare multifunctionele meetapparaat van Senseca is verkrijgbaar in drie versies, geschikt voor één, twee of drie digitale sensoren. De PRO D01 (voor één sensor), de PRO D05.2 (voor twee sensoren) en de PRO D05.3 (voor drie sensoren) overtuigen alle drie met de vele functies, de degelijkheid (waterdicht volgens IP67) en het gebruiksgemak voor veilig en betrouwbaar gebruik. Alle drie de modellen zijn uitgerust met de nieuwste ARMtechnologie. Ze werken met digitale sensoren voor allerlei verschillende metingen. Er zijn sensoren verkrijgbaar voor de temperatuur, druk (relatief, differentieel en absoluut), vochtigheid (relatief en absoluut, dauwpunt, natteboltemperatuur, mengverhouding, partiële dampdruk), fotoradiometrische grootheden, binnenluchtkwaliteit (CO2 en VOC-index) en bodemvocht. Senseca hecht veel belang aan gebruiksgemak bij de digitale sensoren. De sensoren worden daarom geleverd met intern opgeslagen kalibratiegegevens, zodat ze uitwisselbaar zijn zonder opnieuw te kalibreren. Het apparaat herkent de sensor en past automatisch zijn instellingen aan. Alle sensoren zijn desgewenst ook zelfstandig handmatig te kalibreren. Bij overschrijding van ingestelde waarden geven de Senseca apparaten een visueel en akoestisch alarm waardoor afwijkingen nooit aan de aandacht ontsnappen. Het is ook mogelijk om de hysterese, d.w.z. de maximale afwijking van het setpoint, aan te passen. conrad.nl

FME verlangt inzet op innovatie van nieuwe kabinet

Breng focus aan in het innovatiebeleid, zorg voor goede randvoorwaarden voor het innovatieve bedrijfsleven en geef prioriteit aan innovatie en digitale infrastructuur. Dat zijn de drie belangrijkste zaken, die branchevereniging FME in haar beleidsagenda voor de technologische industrie vraagt van het nieuwe kabinet-Schoof.

Met deze agenda, getiteld 'Naar een sterker, slimmer en groener Nederland', roept FME het kabinet op om een strategisch innovatie- en industriebeleid te voeren. Het doel is om de fabrieken van de toekomst in Nederland te behouden én te ontwikkelen.

Ver vooruit kijken

Theo Henrar, voorzitter van FME: “De meest baanbrekende innovaties komen tot stand door ver vooruit te kijken. Daar zijn we altijd goed in geweest als Nederland. Door de Deltawerken houden we decennia later nog droge voeten en de Nederlandse chipmachines zijn toonaangevend dankzij innovatieprogramma's die ver vooruitkijken.. Eén ding is duidelijk: onze economie blijft alleen draaien met een sterke Nederlandse technologische industrie. Daar is visie en beleid voor de lange termijn voor nodig. Cruciaal daarbij is financiering van baanbrekende innovaties, een stabiel ondernemingsklimaat en een gelijk speelveld voor bedrijven binnen Europa.”

De beleidsagenda biedt concrete handvatten voor het nieuwe kabinet om ervoor te zorgen dat ondernemers kunnen innoveren en schetst de rol die de Nederlandse technologische industrie wil pakken. Samenwerking met de overheid en de politiek is daarbij cruciaal.

Dubbeltje op zijn kant

Het nieuwe kabinet streeft ernaar Nederland in de top 5 van meest concurrerende economieën ter wereld te positioneren. Recentelijk zijn we ge-

zakt van plaats vijf naar negen - er is dus werk aan de winkel. Henrar: “Ook op andere lijstjes zakken we. Terwijl andere landen strooien met staatssteun voor hun eigen bedrijven, bezuinigt Nederland op innovatie. Het is daarmee een dubbeltje op z’n kant voor de Nederlandse technologische industrie. Als land inzetten op innovatie is nu cruciaal. Het gaat daarbij niet om de lijstjes zelf, maar om waar deze voor staan: het vermogen om als Nederland ook over tien jaar onze

rekening voor goede zorg, onderwijs, defensie en klimaatbeleid te kunnen betalen.”

Focus aanbrengen FME vraagt het nieuwe kabinet concreet om drie dingen bij het opstellen van toekomstbestendig innovatiebeleid. Dat is allereerst focus. “Neem daarbij de Nationale Technologiestrategie als uitgangspunt en zorg dat 20% van de aanbestedingen naar Nederlandse en Europese innovatieve

technologieën gaat. Dat is slim, groen en zorgt daarnaast voor een sterk Nederland.” Ten tweede benadrukt FME het belang van goede randvoorwaarden voor het innovatieve bedrijfsleven.

“Denk daarbij aan een uitzondering voor tekortsectoren zoals de technologische industrie om broodnodig talent uit het buitenland te kunnen aantrekken, het versterken van het energienet voor bedrijven die groene groei willen realiseren en het verminderen van de regeldruk voor ondernemers. Tenslotte

moet het kabinet prioriteit geven aan innovatie en digitale infrastructuur. “Hoewel het kabinet niet van plan is om nieuwe rondes van het Nationaal Groeifonds op te zetten, gaan wij graag in gesprek over een alternatief, bijvoorbeeld een innovatiebank die flexibel, gecoördineerd en risicovoller kan zorgen voor de groei van innovatieve bedrijven. In Duitsland en Frankrijk is dat effectief in het aanjagen van investeringen in innovatie.”

Tata Steel lanceert staal met een hoog gerecycled

Tata Steel Nederland heeft Zeremis Recycled gelanceerd, staal met een toegekend gerecycled staalrecyclingsgehalte van 30%.

Dit staal helpt klanten hun kortetermijndoelstellingen op het gebied van circulariteit te behalen zonder concessies te doen aan de staalkwaliteit.

Toenemende vraag

Met Zeremis Recycled speelt het staalbedrijf in op de toenemende vraag in met name consumentgerichte industrieën als de auto-, de verpakkings- en de bouwsector naar geavanceerde staalsoorten met een hoog aandeel gerecycled staal.

Circulariteit bevorderen

“Wij geloven dat wij samen met onze klanten nu al betekenisvolle stappen kunnen zetten in de richting van duurzamere productie. Wij zijn er trots op Zeremis Recycled te introduceren bij diegenen die circulariteit willen bevorderen en de waarde van staal bij recycling willen behouden. Door Zeremis Recycled te gebruiken, kunnen klanten het recyclingsgehalte op productniveau claimen”, aldus Tom Eussen, lid van de Raad van Bestuur van Tata Steel Nederland en Managing Director van Tata Steel IJmuiden.

“Staal heeft een zeer lange levenscyclus

waarin het langdurig in gebruik blijft en generaties lang kan worden hergebruikt. Bij het streven naar een verbeterde circulariteit is het cruciaal dat staal bij elk gebruik zijn waarde behoudt”, vervolgt Eussen. “Omdat we geloven dat circulariteit en hoogwaardig staal hand in hand kunnen gaan, ligt onze focus op het behoud van de waarde van het gebruikte staal en het voorkomen van downcycling ervan. We zien een aanzienlijk potentieel om dit te bereiken via onze bestaande productie-installaties en, vanaf 2030, via onze DRP-EAF-combinatie, die ervoor zal zorgen dat schroot terugkeert als geavanceerde staalsoorten die voldoen aan de kwaliteitsnormen die onze klanten stellen.”

De lancering van Zeremis Recycled is onderdeel van Tata Steel’s duurzaamheidsstrategie en heeft als doel om klanten in staat te stellen hun ecologische voetafdruk direct te verkleinen. Het bedrijf streeft ernaar haar productaanbod met verbeterde duurzaamheidsprestaties verder uit te breiden. Eerder introduceerde Tata Steel Zeremis Carbon Lite, staal met een toegekende CO2-reductie tot 90%, en Zeremis Delivered, de optie voor klanten om hun staal via emissiearm transport geleverd te krijgen. Klanten hebben ook de mogelijkheid om de levering veilig te stellen van Zeremis CO2-arm staal wat het bedrijf via de nieuwe productieroute

Duurzaam inkopen wint aan belang

Duurzaam inkopen wint aan belang binnen organisaties. Dat komt naar voren in een nieuw Nevi rapport over de huidige stand van inkopen in private ondernemingen in Nederland.

In het komende jaar blijft het beheersen van supply chain risico's en kostenbeheersing/reductie de hoogste prioriteit houden voor organisaties, zo blijkt uit recent onderzoek van Nevi, het kennisnetwerk voor inkoop, contracten supply management, en Onventis. Op de tweede plaats, zij het op enige afstand, staat duurzaam inkopen waarvan het belang gestaag toeneemt.

Risicobeheersing

Deze prioritering weerspiegelt de impact van verschillende thema's op de inkoopfunctie, zoals schaarste, verstoringen in leveringsketens, stijgende kosten en duurzaamheid. Deze factoren smelten samen in de complexe leveringsketens van organisaties, waar toegang tot resources, wendbaarheid,

flexibiliteit, ketentransparantie en ketensamenwerking essentiële competenties zijn voor succes.

Uit het onderzoek blijkt dat Chief Procurement Officers (CPO's) supply chain risicobeheersing bovenaan hun lijst van doelstellingen voor de organisatie en inkoopfunctie plaatsen, gevolgd door kostenbeheersing/reductie. In tegenstelling tot CPO's, geven inkopers prioriteit aan kostenbeheersing/reductie, met risicobeheersing in het verlengde daarvan. Ketentransparantie staat echter op de derde plaats bij CPO's, omdat het als fundamenteel wordt beschouwd voor het behalen van diverse inkoopdoelstellingen.

De focus op verbetering binnen inkoopprocessen blijft gericht op risicomanagement, marktanalyse, ketenanalyse en duurzaamheidsanalyses, gezien de centrale rol van supply chain risicobeheersing, kostenbeheersing/reductie en duurzaamheid. Het professionaliseren van contract- en leveranciersmanagement wordt gezien als cruciaal

voor het beheersen van risico's en het behalen van doelstellingen. Hoewel de kwaliteit van dit kernproces redelijk wordt beoordeeld, wijzen respondenten op verbeterpunten, vooral op gebieden zoals leveranciersprestatiemeting, verbetering, ontwikkeling en risicoreductie. Het managen van strategische leveranciers wordt genoemd als een belangrijk aandachtspunt voor verbetering. Inzichten over prestaties van leveranciers, cybersecurity en innovatie lijken nog niet volledig geïntegreerd te zijn in prestatie-indicatoren, en er is ruimte voor verbetering op het gebied van informatie- en kennismanagement en humanresourcesmanagement, met name in talentwerving, behoud en ontwikkeling.

De komst van nieuwe technologieën, met name Artificial Intelligence (AI), wordt gezien als een belangrijke trend voor de toekomst. De behoefte aan digitale leveranciersmanagement groeit, en de automatiseringsgraad van operationele processen blijft hoog.

gehalte

In eerste instantie wordt aan Zeremis Recycled een recyclingsgehalte van 30% toegekend, wat tevens bijdraagt aan een reductie van 0,2 ton CO2 per ton staal. Het verhoogde gehalte wordt bereikt door extra schroot toe te voegen aan het staalproductieproces en deze toename toe te wijzen aan een beperkte hoeveelheid staal.

vanaf 2030 wil gaan maken, Onafhankelijke garantie In eerste instantie wordt aan Zeremis Recycled een recyclingsgehalte van 30% toegekend, wat tevens bijdraagt aan een reductie van 0,2 ton CO2 per ton staal. Het verhoogde gehalte wordt bereikt door extra schroot toe te voegen aan het staal-

productieproces en deze toename toe te wijzen aan een beperkte hoeveelheid staal. De procentuele toename van het schrootgebruik is gevalideerd door het onafhankelijke verificatiebureau DNV conform het GHG-protocol en ISOstandaarden. Deze massabalansaanpak is ontwikkeld in samenwerking met duurzaamheidsgerichte klanten.

Tweelingenlaan 51 7324 AP Apeldoorn Tel: 00-31-(0)55-3601060 Internet: www.MetaalNieuws.nl e-mail: info@MetaalNieuws.nl

Advertentie-exploitatie:

Vincent Span 055-3606227 Mobiel 06-51193408 e-mail: v.span@metaalnieuws.nl

Harold Draaijer 055-3606420 Mobiel 06-51193132 e-mail: h.draaijer@metaalnieuws.nl

Redactie

Eric Weustink 055-3601633 Mobiel 06-13628689 e-mail: e.weustink@metaalnieuws.nl

Tim Wentink e-mail: t.wentink@54umedia.nl

Mail adressen redactie: redactie@metaalnieuws.nl

Administratie: Ingrid Schaake Telefoon 055- 3601060 colofon

Ontwerp en opmaak: 54U Media Rijnier van Kesteren Telefoon 055-3600018 E-mail: dtp@metaalnieuws.nl

Alle leden van de brancheorganisaties ontvangen MetaalNieuws kosteloos.

Drukkerij Senefelder Misset Doetinchem

MetaalNieuws is een uitgave van 54U Media BV en wordt 22 maal per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren verspreid in de metaalverwerkende industrie aangesloten bij de brancheorganisaties. Niets uit deze uitgave mag door middel van fotokopieën, scans of andere technische reproductiemiddelen worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar)

ISSN: 1570-422X

Jaargang 24