MetaalNieuws editie 5 2023

Personeelstekort te lijf met slimme techniek

Noord-Brabant gaan het tekort aan personeel in de (hightech) maakindustrie te lijf. Dit gebeurt met gerichte projecten om meer slimme technologieën toe te passen in bedrijfsprocessen waar geen personeel voor te vinden is.

Door de arbeidsproductiviteit te verhogen is er minder personeel nodig om hetzelfde of zelfs meer werk te verzetten. Momenteel zit de hightech sector midden in een transitie naar een ‘Smart Industry’, die gekenmerkt wordt door een nieuwe manier van werken door digitalisering en een slimme koppeling tussen mens, machine en product. Brabant dreigt achter te gaan lopen in deze transitie. De provincie heeft namelijk veel kleine MKB’ers binnen de hightech sector, die minder ruimte en slagkracht hebben om hiermee aan de slag te gaan. De provincie, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, Brainport Development, REWIN, Midpoint Brabant en AgriFood Capital gaan samen aan de slag om deze problemen aan te pakken. Digitalisering, robotisering en automatisering moet de arbeidsproductiviteit van werknemers vergroten en zo bedrijven minder afhankelijk

Zonne-aluminium

maken van personeelstekorten. Bedrijven moeten laagdrempelig kunnen kennismaken met deze technieken en (financiële) hulp krijgen om hiermee aan de slag te gaan. De ‘innovatiecoalitie’ wil dit stimuleren door innovatiecentra en specifieke projecten rondom productietechnologie, zoals Breda Robotics en Slimmer Werken in Midden-Brabant, verder te ontwikkelen en landelijke statuur te geven. Daarnaast gaan specialisten met hun kennis en hulp aan de slag om bedrijven verder te helpen.

Miljoeneninjectie

De provincie investeert 7,5 miljoen euro in deze innovatiecoalitie. Een recent gelanceerd programma om nieuwe productietechnologieën in de voedselverwerkende industrie te stimuleren is het eerste dat vanuit de innovatiecoalitie ondersteund wordt. Onlangs kende het Rijk ook 12,5 miljoen euro toe voor de Regio Deal Midden-Brabant, waar het project slimmer werken onderdeel van is.

De provincie Noord-Brabant werkt er hard aan om de innovatiekracht van Brabant te versterken. De komende jaren start de provincie meerdere innovatiecoalities op.

De lichtmetaalgieterij van de BMW Group in Landshut (D) is opnieuw door een onafhankelijke partij gecertificeerd voor het duurzame gebruik van aluminium volgens de standaard van de Aluminium Stewardship Initiative (ASI). Deze definieert duurzaamheidscriteria voor een ecologisch en sociaal verantwoorde aluminium waardeketen.

De lichtmetaalgieterij in Landshut, de enige productiefaciliteit van BMW voor het gieten van licht metaal in Europa, behoort tot de meest geavanceerde en duurzame gieterijen ter wereld. Door

het gebruik van anorganische zandkernen is het gietproces nagenoeg emissievrij. De gieterij is in 2021 begonnen met het inkopen van aluminium dat is geproduceerd met behulp van zonneenergie. Aangezien de productie van aluminium zeer energie-intensief is, biedt het gebruik van groene stroom, zoals zonne-energie, een aanzienlijk potentieel voor het verminderen van de CO2-uitstoot. De tienduizenden tonnen zonne-aluminium die op deze manier worden geleverd, voldoen aan meer dan een derde van de jaarlijkse behoefte van de lichtmetaalgieterij in Plant Landshut.

De lichtmetaalgieterij in Landshut van de BMW Group behoort tot de meest geavanceerde en duurzame gieterijen ter wereld.

Samen met onze klanten onder weg naar de toekomst van de metaalindustrie is ons motto. Bedrijven kiezen voor onze unieke full-ser vice dienstverlening vanwege ons uitgebreide assor timent, focus op hoogwaardige ser vice en ontzorging van A tot Z. Wij bieden klanten:

Full-ser vice levering, installatie en training. Nazorg en onderhoud goed geregeld.

Langskomen in onze 2000 m2 showroom. Betrouwbaar en persoonlijk advies.

Tube en wire

De voorbereidingen voor de vakbeurzen wire en Tube in 2024 zijn al in volle gang. Drie weken na de publicatie van de early-bird aanbieding hadden zich al meer dan 500 exposanten aangemeld voor de beurzen, die van 15-19 april 2024 worden gehouden in Düsseldorf. Veel vaste exposanten en een groot aantal nieuwe exposanten hebben met de early bird-aanbieding al een aantrekkelijke plaats in de beurshallen van Düsseldorf veroverd. Het vroegboekaanbod tegen sterk gereduceerde voorwaarden loopt tot 1 juni 2023.

Circulaire gevels

Het Nationaal Groeifonds kent 100 miljoen euro toe aan het programma Toekomstbestendige Leefomgeving waarvan 2,8 miljoen bestemd voor de Circulaire Geveleconomie. De brancheorganisaties vertegenwoordigd in de Circulaire Geveleconomie maken zich al jaren sterk om een raam, deur, kozijn of vliesgevel in een volgende cyclus weer terug laten komen in de gevel van een gebouw. Met deze investering kunnen hun plannen uitgerold worden. De Circulaire Geveleconomie is een initiatief van vijf brancheorganisaties in de gevelbouw, waaronder de Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG).

MBD Solutions

Mikrocentrum heeft het MBD Solutions Event dat zou worden gehouden op 11 mei verplaatst. De nieuwe datum voor dit event over het gebruik van 3D-modellen als de bron voor alle ontwerpinformatie, is 30 november 2023.

Leercultuurscan

OOM heeft sinds kort de Leercultuurscan in het assortiment om de leercultuur in MKB-bedrijven te versterken. Het is een digitale vragenlijst voor medewerkers over verschillende aspecten van de leercultuur in hun bedrijf. Bedrijven kunnen de scan inzetten voor een 0-meting, om te weten te komen hoe leren en ontwikkelen door de medewerkers wordt ervaren. De uitkomsten geven aan op welke punten zij de leercultuur kunnen versterken. In een bedrijf met een leercultuur wordt leren en ontwikkelen van alle medewerkers gestimuleerd. Een leercultuur zorgt voor een hoger kennisniveau in het bedrijf, waardoor het makkelijker kan inspelen op de ontwikkelingen.

Verbetercheck Fysieke Belasting vernieuwd

5xbeter heeft een nieuwe versie van de Verbetercheck Fysieke Belasting uitgebracht. Dit onderdeel van de arbocatalogus voor de metaalbewerking en metalektro is aangepast aan de laatste wettelijke voorschriften en de stand der techniek. Ook zijn er richtlijnen toegevoegd voor zittend werk en voor werken tijdens de zwangerschap.

Productiewerk in de metaal is vaak fysiek zwaar. 30% van het verzuim in deze sector komt dan ook door klachten aan het bewegingsapparaat. Met de Verbetercheck Fysieke belasting kunnen bedrijven nagaan of hun werkprocessen te belastend zijn. Door de vragen in te vullen, achterhalen ze of ze aan alle richtlijnen voldoen. Zo ja, dan hebben ze aan hun arbo-verplichtingen op het gebied van fysieke belasting voldaan, want de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft deze Verbetercheck erkend.

Voldoet een bedrijf niet aan de richtlijnen, dan moet het verbeteringen doorvoeren. Bij de Verbetercheck horen factsheets met tips om fysieke belasting te verminderen. Dat kan door hulpmiddelen te gebruiken waardoor je bijvoorbeeld minder hoeft te tillen of sjouwen. Of door belastende werkhoudingen of repeterende bewegingen af te wisselen met lichtere

werkzaamheden. Het werk is in elk metaalbedrijf weer anders. Daarom worden er geen standaardhulpmiddelen of processen voorgeschreven. De factsheets schetsen de mogelijkheden, waaruit bedrijven voor hun situatie passende maatregelen kunnen selecteren.

Zittend werk

Omdat er behoefte was aan richtlijnen voor kantoorwerk is de Verbetercheck daarmee uitgebreid. Ook in de metaalsector doet 20-50% van de medewerkers kantoorwerk. Door automatisering is dat steeds meer ononderbroken zittend werk geworden.

De Verbetercheck signaleert nu ook de gezondheidsrisico’s die daarmee zijn verbonden. De factsheet Zittend werk geeft tips om zitten af te wisselen met beweging. Bijvoorbeeld door te staan of wandelen tijdens een overleg.

Zwangerschap

Ten slotte bevat de Verbetercheck nu ook richtlijnen voor veilig en gezond werken tijdens de zwangerschap. Het gaat daarbij in feite om de wettelijke voorschriften op dat gebied. Het advies is om die richtlijnen te bespreken met een zwangere medewerkster zodat zij en het bedrijf weten wat er mag en wat niet.

De Verbetercheck Fysieke belasting is

Brainport helpt Defensie

Het ministerie Defensie, de provincie Noord-Brabant, de BOM en Brainport Development gaan samenwerken om te kijken hoe de technologische kracht van het ecosysteem in Zuid-Nederland kan worden benut voor innovatie van defensie.

Hiertoe hebben ze een intentieverklaring getekend, die voortkomt uit de dialoog tussen Rijk en regio naar aanleiding van de strategische agenda Brainport.

Betere gevechtskracht

Defensie transformeert naar een moderne, technologisch hoogwaardige organisatie met een sneller reactievermogen, groter aanpassingsvermogen en betere gevechtskracht, handelend op basis van de beste informatie. Daarbij ligt de focus op het creëren van een nieuwe voorsprong in technologie. Samenwerking met innovatiepartners is daarbij essentieel. De regio Brainport is een kansrijke omgeving met vele mogelijkheden op het brede speelveld van technologische ontwikkeling. Defensie kent ook al diverse goede initiatieven en samenwerkingen in deze regio, zowel in ontwikkeling van kennis- en technologieontwikkeling als product-

ontwikkeling en innovatie. Zo werkt de luchtmacht bijvoorbeeld samen met diverse bedrijven om de instandhouding van de F35 te verbeteren. De samenwerking start direct met een eerste fase van twee jaar. Hierin wordt onderzocht hoe er effectief samengewerkt kan worden. De partijen beogen voor de zomer met de eerste projecten aan de slag te gaan. Tegelijkertijd wordt gekeken naar welke capaciteiten (kennis, mensen en middelen) nodig en voor langere tijd beschikbaar zijn.

Innovatiekracht

De samenwerking draagt niet alleen bij aan de innovatiekracht van Defensie, maar ook aan versterking van het Nederlandse bedrijfsleven en kennisklimaat. Het investeren in nieuwe samenwerkingen en ecosystemen in technologieontwikkeling versnelt ontwikkelingen en versterkt de positie van zowel bestaande als nieuwe partners. Vervolgens wordt gekeken naar aansluiting van financiële instrumenten. Ook worden kennis- en opleidingsinstituten betrokken om te verkennen waar een betere aansluiting met onderwijs en de arbeidsmarkt mogelijk is.

een geautomatiseerd systeem waarbij je na het beantwoorden van de vragen automatisch inzicht krijgt in de resultaten. De Verbetercheck en de bijbehorende factsheets zijn te vinden op

de website van 5xbeter. Bedrijven die vragen hebben over de Verbetercheck of het maken van een plan van aanpak kunnen kosteloos een beroep doen op de Verbetercoaches van 5xbeter.

Doosan Machine Tools is nu NEW NAME

De naam is veranderd, maar DN Solutions is nog steeds dezelfde machineleverancier dat innovatie met een zo hoog mogelijke machineprestatie combineert met het leveren van de beste service en klantondersteuning.

Met de Verbetercheck Fysieke belasting kunnen bedrijven nagaan of hun werkprocessen te belastend zijn. (Foto: Schmalz)

De Nederlandse Metaal Dagen biedt podium aan talent

Van 19 tot en met 21 april vindt de derde editie van De Nederlandse Metaal Dagen plaats in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch. Tijdens dit event voor professionals uit de metaalindustrie worden ook de Metaal Awards uitgereikt aan de beste jonge vakgenoot en de meest getalenteerde vakvrouw die zich in 2022 hebben gemanifesteerd.

De Metaal Awards zijn een initiatief van De Nederlandse Metaal Dagen en zullen tijdens de eerste beursdag, op 19 april, worden uitgereikt aan de winnaars. De jury bestaat uit Eric Weustink, hoofdredacteur van MetaalNieuws, Marianne van Loenhout, beleidsmedewerker van Koninklijke Metaalunie, en Jeroen ter Steege, Event Director van De Metaal Dagen. Met hun brede kennis binnen de metaalindustrie worden de winnaars zorgvuldig uitgekozen.

Slimme voertuigen in de schijnwerpers

Mobiele robots zoals AGV’s (automated guided vehicles) en AMR’s (autonomous mobile robots) zijn een belangrijk onderdeel van Smart Manufacturing. De Nederlandse Metaal Dagen zet van 19 t/m 21 april deze slimme voertuigen in de schijnwerpers.

Mobiele robots zijn een ideale oplossing om de interne logistiek te automatiseren. Ze kunnen ingezet worden om 24/7 materialen, werkstukken en gereedschappen van de ene naar de andere locatie te vervoeren.

AGV’s en AMR’s Grofweg bestaan er twee soorten voertuigen: AGV’s en AMR’s. AGV’s gebruiken geleide infrastructuur (reflectoren of magneetstrips) om vooraf bepaalde routes te volgen. Als een object het pad van een AGV blokkeert, stopt de AGV en wacht tot het object is verwijderd. AMR’s zijn dynamischer. Ze navigeren via kaarten en gebruiken gegevens van

camera’s, ingebouwde sensoren of laserscanners om hun omgeving te detecteren en de meest efficiënte route te kiezen. Als een object de geplande route van een AMR blokkeert, kiest hij een andere route. Aangezien AMR’s niet afhankelijk zijn van geleide infrastructuur, zijn ze sneller te installeren en kunnen ze zich aanpassen aan logistieke veranderingen.

Autonome fabriek

“De Nederlandse maakindustrie is al vergaand geautomatiseerd. Zeker als we kijken naar de geautomatiseerde productie van kleine series en enkelstuks loopt Nederland voorop in de wereld. Over het algemeen gaat het dan wel om geautomatiseerde individuele productieprocessen. Bedrijven die streven naar een autonome productie binnen de kaders van Smart Manufacturing, moeten verder kijken dan alleen naar het automatiseren van een individueel productieproces. Zelfrijdende voertuigen voor de interne

logistiek zijn dan ideaal om alle losse eilandjes binnen de fabriek met elkaar te verbinden. Tijdens de Nederlandse Metaal Dagen zullen deze voertuigen in levenden lijve te zien zijn en kunnen bezoekers zich laten informeren over deze handige helpers”, zegt Eventdirector Jeroen ter Steege.

Op dit moment wordt de interne logistiek, zoals het ‘vervoer’ van materiaal, afgewerkte werkstukken, onderdelen en gereedschappen over het algemeen door mensen uitgevoerd. Veel bedrijven hebben niet door hoeveel tijd dit in beslag neemt. Zeker in een tijd waarin goed personeel moeilijk te vinden is, is het natuurlijk ontzettend jammer dat relatief eenvoudige handelingen door werknemers worden uitgevoerd. Die tijd kan veel nuttiger worden ingevuld als vakmensen door automatisering meer ruimte krijgen om zich te concentreren op complexere taken.

Ter Steege: “De Nederlandse Metaal

Extra waardering “Als organisatie van De Nederlandse Metaal Dagen zien wij logischerwijs veel kansen voor de Nederlandse metaalindustrie en dragen wij met deze prijzen extra waardering uit voor het werk en de werknemers in deze sector” vertelt Jeroen ter Steege, Event Director van de beurs. “Collega’s, werkgevers, opleiders en klanten kunnen nu hun jonge talent en/of vakvrouw nomineren via de website van de Nederlandse Metaal Dagen.”

De Vakvrouw Metaal Award is bestemd voor de getalenteerde vrouwelijke vakspecialist die haar sporen heeft verdiend in de metaalsector. De Jong Metaal Award wordt uitgereikt aan hét aanstormende talent onder de 25 jaar binnen de sector. Ondanks de prille carrière laat hij of zij, met een opmerkelijke drive, knowhow van de industrie zien. In 2021 won Nikki van

der Zouw van ZME Fijnmechanisch

Atelier de Vakvrouw Metaal Award. Robin Segers van Stinis ging naar huis met de Jong Metaal Award.

Kandidaten voordragen

Organisaties met een collega die niet mag ontbreken in dit lijstje hebben nog tot half maart de tijd om een talent of vakvrouw aan te dragen voor de Metaal Awards via www.denederlandsemetaaldagen.nl. Eind maart worden de genomineerden bekendgemaakt.

Gratis toegangskaarten

De derde editie van De Nederlandse

Metaal Dagen opent de deuren van woensdag 19 t/m vrijdag 21 april, van 10 tot 17 uur, en de entree is volledig gratis. Geïnteresseerden vragen eenvoudig een toegangskaart aan via de website.

Dagen wil maakbedrijven activeren om eenvoudige maar tijdsintensieve processen in kaart te brengen. Op deze manier leren ze hoeveel tijd er bespaard kan worden door processen efficiënter in te richten door middel van bijvoorbeeld een vorm van automatisering. Zelfrijdende voertuigen

zijn een waardevolle aanvulling op elke slimme productieomgeving en leveren een belangrijke bijdrage aan meer efficiëntie, verbeterde veiligheid, een hogere productiviteit en een onbemande en autonome productie en zijn daarom een must bij Smart Manufacturing.”

In 2021 won Nikki van der Zouw van ZME Fijnmechanisch Atelier de Vakvrouw Metaal Award. Robin Segers van Stinis won de Jong Metaal Award. Hun opvolgers worden op de eerste dag van De Nederlandse Metaaldagen bekend gemaakt. (Foto: De Nederlandse Metaaldagen)

Mobiele robots zijn een ideale oplossing om de interne logistiek te automatiseren.

metaalbewerking | machine- framebouw | assemblage

‘We nemen graag het hele internationale logistieke proces uit uw handen’

B&S versterkt zich met plaatsgenoot

B&S Technology neemt plaatsgenoot en collega de Tilburgse Machinefabriek (TMF) over.

B&S Technology is een ketenpartner voor precisieonderdelen, productsamenstellingen, stempels en matrijzen. Het Tilburgse bedrijf heeft alle technieken en disciplines in huis om klanten te ondersteunen vanaf de allereerste ontwikkeling van hun componenten tot en met het onderhoud van hun tools. Veel van wat B&S Technology doet vraagt om maatwerk. Bedoeld voor specifieke toepassingen en gemaakt in een schone omgeving gaat het bedrijf daarin tot op de micron nauwkeurig.

Geen opvolging

TMF mechanical parts & assemblies realiseert fijnmechanische componenten, (sub)assemblages, speciaal machines en apparaten op maat. De klanten in binnen- en buitenland zijn bedrijven onder andere in de automotive, halfgeleider, elektronica, glas, connector, verpakking, grafische, logistiek industrie. Al 76 jaar ontzorgt TMF zijn relaties met opdrachten van fijnmechanische componenten, modules en speciaal machines. “Ik ben sinds 1986 verbonden aan dit mooie familiebedrijf, waarvan ruim 32 jaar als DGA”, zegt Wiek Vrinds, directeur-eigenaar Tilburgse Machinefabriek. “Binnen

mijn gezin/familie is er geen bedrijfsopvolging. Om de continuïteit van TMF voor de medewerkers en klanten te waarborgen, ben ik op zoek gegaan naar een nieuwe eigenaar. Door de jarenlange samenwerking met B&S en met onze zelfde eigenschappen op het gebied van vakmanschap, kwaliteit en leverbetrouwbaarheid, ben ik van mening dat door deze overname de voortzetting van TMF in goede handen is.”

Dexter Group breidt uit

R&R Metal Products uit Zevenbergen gaat verder onder de vlag van de Dexter Group in Doetinchem. Met deze overname versterkt de Dexter Group zijn positie in de toelevering van hightech onderdelen voor verschillende markten.

R&R Metal Products bestaat sinds 2000 en is actief op het gebied van CNC-draaien en -frezen. De industrieën waar het bedrijf zich op richt zijn chemie/petrochemie, offshore, constructiebedrijven, scheepswerven

en meet- en regeltechniek. Service en flexibiliteit zijn de kenmerken van R&R Metal Products, dat als specialisme heeft het bewerken van de meest uiteenlopende exotische materialen zoals alloy’s, duplex, super-duplex, 254Smo en titanium.

De Dexter Group is een flexibel netwerk van technologisch hoogwaardige en gespecialiseerde gereedschapmakers. Voor (potentiële) klanten biedt de groep op deze manier een one-stop shop waar aan de klantspecifieke wensen en vereisten met

Logische stap Jeroen van Nunen, directeur-eigenaar van B&S Technology noemt de overname van TMF een logische stap voor zijn bedrijf in haar groeiproces en het aankomende 75-jarige bestaan. “De markt vraagt om capaciteitsverbreding en tegelijkertijd ook om productieflexibiliteit.

TMF, met haar machinepark en specialisten, is als flexibele productie cel complementair aan het bestaande brede B&S productie platform. Gebaseerd op een jarenlange samenwerking tussen

personalia

Vereniging ION - Na een periode van bijna 8 maanden bij Vereniging ION te hebben gewerkt als directeur a.i., heeft Ginette Veensma de branchevereniging voor de oppervlaktebehandelende industrie per 1 maart verlaten. Het wervingsproces voor een nieuwe, vaste invulling van de directeursfunctie is in gang gezet en het bestuur verwacht snel tot selectie over te kunnen gaan.

De deal is rond! Jeroen van Nunen (links) neemt met zijn bedrijf B&S Technology plaatsgenoot TMF van Wiek Vriends over.

onze bedrijven, waarbij kwaliteit en productie flexibiliteit voorop staan, ben ik ervan overtuigd dat beide bedrijfsculturen en kwaliteitsdenken naadloos op elkaar zullen aansluiten.Met deze overname versterken we onze slagkracht om zo de klanten en partners nog beter te kunnen ontzorgen.”

Wiek Vriends zal het komende jaar deeltijds verbonden blijven aan TMF als werkvoorbereider en sparring-partner voor de B&S directie om een soepele overgang te waarborgen.

Gibas MiR Excellent Partner

Door de groei in de Benelux en diverse mooie gerealiseerde implementaties, mag Gibas Automation zichzelf MiR Excellent Partner 2023 noemen. Een aantal mensen van het Deense MiR kwam onlangs op bezoek om de bijbehorende award te overhandigen.

MiR (Mobile Industrial Robots) bouwt autonome mobiele robots (AMR's), die in staat zijn om volledig autonoom materiaal te transporteren.

InnovationQuarter - Per 1 maart is Nathal van Rijn gestart als directeur van InnovationQuarter. Hij is de opvolger van Rinke Zonneveld, die deze functie 9 jaar vervulde. Nathal van Rijn heeft een ruime ervaring als bestuurder en adviseur in een veelheid van sectoren die van grote waarde zijn voor InnovationQuarter. “Ik kijk er enorm naar uit om met de collega’s verder te bouwen aan een mooie toekomstgerichte organisatie. De uitdagingen waar we in Zuid Holland voor staan, zijn zeer divers en groot. Mooi om daarmee aan de slag te mogen.” Leo Brand, voorzitter RvC InnovationQuarter: “Wij hebben er vertrouwen in dat onder leiding van Nathal InnovationQuarter zich verder kan doorontwikkelen en een belangrijke bijdrage blijft leveren aan de economische kracht van de provincie Zuid-Holland.”

Hun mobiele robotplatformen maken gebruik van gebruiksvriendelijke en intuïtieve technologie waardoor er geen aanpassingen aan bestaande infrastructuur nodig zijn. Instellen, aansturen en oproepen kan eenvoudig via tablet, PLC, ERP of smartphone. Uiteraard kunnen MiR platformen ook een vaste route rijden. De autonome systemen van MiR worden al geruime tijd succesvol toegepast in diverse fabrieken, ziekenhuizen, laboratoria en distributiecentra.

Van Dorp - Martin ten Brummeler is per 1 maart benoemd als Algemeen Directeur van Van Dorp installatiebedrijven. Hij is al geruime tijd werkzaam bij Van Dorp en heeft verschillende leidinggevende posities bekleed. De benoeming volgt op een wijziging van het bestuursmodel van de gehele Van Dorp organisatie. De diverse Van Dorp bedrijven zullen voortaan rapporteren aan een Raad van Bestuur (RvB), gevormd door Henk Willem van Dorp en Hermen Barendregt.

Hightech bedrijf van Aalberts Advanced Mechatronics benoemd tot Leerbedrijf van 2022

STODT staat bij Mogema bovenaan ‘hitlist’

Mogema in ’t Harde, onderdeel van de divisie Advanced Mechatronics van Aalberts, is door STODT benoemd tot Leerbedrijf van 2022. Deze onderscheiding is een beloning voor bedrijven die een topprestatie leveren qua opleidingen; niet eens zo zeer qua geld, als wel qua hoeveelheid tijd en energie die ze daar in steken.

Bert Smit van STODT was naar de Veluwe afgereisd om de bijbehorende oorkonde te overhandigen aan Rogier van de Bunte, operationeel eindverantwoordelijke van Mogema. Hij had ook twee grote krentenwegges – een typisch Twentse lekkernij – meegenomen voor de medewerkers. Van de Bunte was enerzijds verrast door de onderscheiding, anderzijds is het voor hem ook een bevestiging: “Toen ik bijna 2 jaar geleden bij Mogema in dienst trad, was ik blij verrast met het beschikbare opleidingsbudget. Er is hier veel mogelijk en we moedigen onze medewerkers ook echt aan opleidingen te volgen.”

Hightech expert

Dat is niet voor niets. Mogema (290 medewerkers) opereert op een hoog niveau en is een hightech expert in verspaning, lassen, assemblage en vacuümtechnologie. Het bedrijf is gespecialiseerd in volledig gekwalificeerde (ultra) grote en nauwkeurige

machineframes, vacuümkamers en mechatronische (sub)systemen. Er worden in ’t Harde onder meer frames voor de halfgeleiderindustrie gemaakt, waaronder voor ASML. Ook is Mogema actief in de defensie-industrie. Dat zijn twee industrieën die flink zullen groeien. Mogema groeit mee. “We verwachten de komende jaren dan ook een significante groei in zowel omzet als in personeel”, zegt Van de Bunte. Voorsorterend op die groei is in een nieuwe fabriek in aanbouw in Dronten, waar een gedeelte van de producten naar toe worden verhuisd.

De ontwikkeling van Mogema vraagt zowel om meer medewerkers, als om adequaat opgeleide medewerkers.

Van de Bunte: “Qua aanwas gaat het hier niet verkeerd, al zijn verspaners best lastig te vinden. Maar hier op de Veluwe zijn er nog steeds veel jongens die in de schuur hun brommer uit elkaar halen. Dat biedt veel technisch potentieel en ze blijven bovendien graag in hun eigen regio. Omdat de concurrentie van andere bedrijven hier redelijk te overzien is, krijgen we onze vacatures nog wel redelijk gevuld.”

Samenwerking met STODT

Voor het opleiden van medewerkers werkt Mogema samen met partners, waaronder STODT. “Jullie staan bovenaan mijn hitlist”, zegt Van de Bunte lachend tegen Smit. Die vertelt dat

STODT een kleine 3 jaar geleden vanuit Mogema is benaderd omdat het bedrijf een flinke slag wilde maken op de afdelingen grootverspaning en medium sized verspaning. Daar moest een nieuwe basisstandaard worden neergelegd voor de toekomst. STODT deed een aantal testen om uit te zoeken wat nodig was. Hieruit kwam naar voren dat de kennis van tekening lezen, vorm- en plaatstoleranties en meten wel een impuls kon gebruiken. “Op al die gebieden hebben we een flink aantal Mogema medewerkers opgeleid”, aldus Smit. “Ook hebben we een training georganiseerd voor leidinggevenden zonder technische achtergrond om hen de grondbeginselen van CNC-bewerken bij te brengen,

zodat ze beter met hun medewerkers kunnen sparren.”

Veel aandacht voor medewerkers

Zeker in vergelijking met anderen leidt Mogema volgens Smit op vrij forse schaal op. Daar gaat het bedrijf onverminderd mee door, zo geeft Van de Bunte aan. Want Mogema ontwikkelt zich steeds meer van een bedrijf met een MKB-karakter naar een professionele organisatie, die een groot volume complexe producten produceert, waarbij consequent ongekende nauwkeurigheden moeten worden gehaald. Dat vraagt veel aandacht voor de medewerkers, ook op andere terreinen dan technologie. Van de Bunte heeft daar een uitgesproken mening over: “Onze

AUKOM bij STODT

leidinggevenden moeten bijvoorbeeld geen managers zijn maar leiders van hun team; rechtlijnig en met interesse voor menselijke aspecten. Daar zou in de technologische industrie wel meer aandacht voor mogen zijn.”

Niet alleen STODT verzorgt opleidingen. Mogema schakelt ook OEM’ers, van wie machines in de productieruimten staan, in voor specifieke trainingen. Ook is er een strategisch partnerschap met een onderhoudspartij om samen een optimale onderhoudssituatie te realiseren. En er wordt samengewerkt met het Nuborgh college om de jeugd te boeien. Zo wordt er gekeken naar een virtuele freesmachine en naar hololenstechniek om het lassen te oefenen met een virtuele machine en echte onderdelen.

Een grote plus daarbij is dat Mogema er goed op staat. “We maken producten met een hoge toegevoegde waarde voor hightech en kapitaalintensieve industrieën, die blijven doorgroeien”, zegt Van de Bunte. “We hebben hier allemaal machines staan van topmerken en onze investeringen daarin gaan maar door. We hebben net weer een lasrobot geïnstalleerd die grote frames kan aflassen. Als ik hier jonge mensen rondleid, beginnen hun ogen vaak wel te twinkelen.”

Uitbreiding van het AUKOM aanbod, per september bieden wij ook AUKOM Surf aan.

Nieuw!

Bert Smit van STODT (links) en Rogier van de Bunte, operationeel eindverantwoordelijke van Mogema, met het bewijs dat Mogema voor STODT het Leerbedrijf van 2022 is.

Imminkhuizen Metaaltechniek in Barneveld heeft recent de materiaalvoorraad netjes en overzichtelijk opgeborgen in een nieuw langgoedmagazijn van aalbers|farina. Dankzij het magazijn heeft de toeleverancier een aanzienlijke ruimtebesparing én een efficiënter materiaalbeheer gerealiseerd.

Imminkhuizen Metaaltechniek is een metaalbewerker die hoogwaardige onderdelen produceert voor onder de andere de machinebouw en voedingsmiddelenindustrie. Het machinepark van de toeleverancier is de laatste jaren vergaand geautomatiseerd. Nagenoeg elke bewerkingsmachine is voorzien van een automatiseringsoplossing. Om de volgende stap in productieoptimalisatie te kunnen maken, richtte Imminkhuizen zich op de optimalisatie van randprocessen. “Dankzij de vele investeringen in ons moderne en geautomatiseerde machinepark konden we steeds hogere spindelrendementen behalen. Op een gegeven moment was het machinepark zo efficiënt dat de randprocessen de productiviteit tegenhielden. Daarom hebben we geïnvesteerd in een gereedschapsuitgiftesysteem voor een optimaal gereedschapsbe-

heer, gevolgd door de aanschaf van het langgoedmagazijn om onze materiaalvoorraad beter te managen”, vertelt Henry Imminkhuizen.

Tot 129 ton capaciteit Imminkhuizen heeft gekozen voor een langgoedmagazijn met een capaciteit van 129 ton materiaal. In totaal herbergt het magazijn 43 cassettes met een lengte van 6.200 mm. Er is gekozen om zowel aan de voorzijde als aan de zijkant van het magazijn een uitneemstation te plaatsen. De voorzijde wordt gebruikt voor de in en -uitvoer van lichte materialen, terwijl het zijstation geschikt is voor zware materialen. Volgens Laurens Imminkhuizen, die binnen het bedrijf verantwoordelijk is voor het materiaalbeheer en de interne logistiek, levert het langgoedmagazijn ontzettend veel voordelen. Niet alleen is het benodigde vloeroppervlak voor de opslag van materiaal gehalveerd, ook weten ze nu precies wat er op voorraad ligt.

“We grijpen niet meer mis”

Laurens vertelt: “We zijn gespecialiseerd in de verspaning van materialen als staal, aluminium, roestvast staal en kunststoffen in allerlei soorten en gradaties. Het gevolg was dat we veel ruimte kwijt waren om al die verschillende stafmaterialen op te bergen. Bovendien kostte het veel tijd om het juiste materiaal te vinden en grepen we nog wel eens mis omdat het gebruik van materiaal bijvoorbeeld niet goed was afgeboekt. Op papier lijkt het dan alsof je genoeg materiaal in huis hebt voor een bepaalde klus, maar in werkelijkheid blijkt dat dan niet het geval, waardoor levertijden onverwacht oplopen. Met het langgoedmagazijn hebben we dit in korte tijd opgelost.” Naast ruimtebesparing is het verkrijgen van overzicht misschien nog wel het belangrijkste voordeel van het langgoedmagazijn. Dankzij de software van aalbers|farina kan Imminkhuizen eenvoudig het ma-

teriaal in- en uitboeken zodat de voorraad altijd actueel is. In de toekomst wil Imminkhuizen het langgoedmagazijn koppelen aan het ERP-pakket om het voorraadbeheer nog verder te professionaliseren.

Altijd het juiste materiaal “Het was een flinke klus om alle materialen op te slaan in het magazijn, want je moet alle materiaalgegevens in de software brengen om een actueel overzicht te kunnen krijgen. Maar het is de moeite waard, want daarna profiteer je direct van een goed materiaalbeheer”, aldus Laurens. aalbers|farina heeft de besturing uitgerust met een slim filtersysteem om snel het juiste materiaal te vinden.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om te zoeken op materiaalsoort, afmetingen en op rond- of vierkant stafmateriaal. Omdat het systeem daarna de juiste cassette met het materiaal aanlevert, is de zoektijd naar materialen én de kans op het pakken van verkeerde materialen aanzienlijk gereduceerd. Volgens Henry is ook de veiligheid verbeterd. “Voorheen lag al het materiaal in niet afgeschermde stellingen en op de grond. Een ongeluk zit dan in een klein hoekje en dat wil je uiteraard voorkomen. Bovendien ziet het er gewoon veel netter uit nu alles netjes in een magazijn is opgeslagen. Het langgoedmagazijn biedt dus enorm veel voordelen.”

Dankzij de slimme filterfunctie in de besturing, kan Imminkhuizen snel de juiste materialen vinden en beheren.

Laurens (l) en Henry Imminkhuizen voor het nieuwe langgoedmagazijn van aalbers|farina.

Galvano Metaal helemaal klaar voor verdere groei

Galvano Metaal verhuist eind dit jaar, begin volgend jaar naar een gloednieuw bedrijfspand dat wordt gebouwd op Park Forum in Eindhoven. Hier krijgt de metaal groothandel twee keer zo veel ruimte om de consequente groei van de afgelopen jaren door te zetten. Ondertussen hebben eigenaar Hans Holtzer en directeur Wout de Vries de hele organisatie van hun bedrijf klaargestoomd voor de toekomst. Zo is er sinds 1 januari een nieuw en jong managementteam actief. Alle ingrediënten zijn aanwezig voor verdere groei op basis van de kernwaarden van Galvano Metaal: een compleet assortiment van hoge kwaliteit gekoppeld aan een snelle en betrouwbare levering met een hoog serviceniveau.

Hans Holtzer en Wout de Vries zijn allebei al bijna 40 jaar werkzaam bij Galvano Metaal. Ze zijn bekend met alle facetten van de metaalhandel en kennen de markt op hun duimpje. Daarbij zijn ze vier handen op één buik: Ze hebben de zelfde visie op de toekomst van Galvano Metaal, over de weg daar naar toe willen ze nog wel eens van mening verschillen. “Maar dat is goed. Het moet even kraken voor je beslissingen neemt.”

Nieuwe generatie voorbereiden

Dat het duo al zo lang actief is, betekent automatisch dat binnen afzienbare tijd een nieuwe generatie het stokje zal moeten overnemen. Ze hebben er alles aan gedaan om deze aan boord te halen en voor te bereiden. De twee dochters van Holtzer zijn al enkele jaren in het bedrijf actief en sinds kort mede-eigenaar. Er zijn jonge hbo’ers aangenomen, die geleidelijk aan naar hun rol als lid van het managementteam zijn toegegroeid. Holtzer en De Vries vinden het mooi om te zien hoe de volgende generatie de zaken oppakt en met nieuwe ideeën het bedrijf verder brengt. Dat geeft vertrouwen in toekomst en doet hen tevens denken aan hun eigen jonge jaren bij het bedrijf. In de jaren tachtig van de vorige eeuw was Galvano buizen en staal één van de vier divisies van Galvano. Er werd een conservatief beleid gevoerd: mannen in donkergrijze pakken verkochten buizen en staal, in de overtuiging dat de prijs nooit omhoog zou gaan en dat toegevoegde waarde in staal niet mogelijk was. De jonge Hans Holtzer zag dat totaal anders. Naast zijn werk sloeg hij aan het studeren en als afstudeerscriptie schreef hij een bedrijfsplan voor Galvano Metaalhandel. Daarmee legde hij de basis voor de verzelfstandiging en de verdere ontwikkeling van de divisie buizen en staal.

Toegevoegde waarde

Holtzer zette juist wél in op toegevoegde waarde en hogere prijzen. Eerst als Hoofd Verkoop, daarna als directeur en sinds 2007 als eigenaar koos hij voor een duidelijke koers. Deed Galvano Metaal aanvankelijk in buizen, balken en stafstaal en aanverwante producten, Holtzer zag de opkomst van de lasersnijmachines en voegde daar het plaatmateriaal aan toe. Dit vormt nu een belangrijk deel van de

omzet. “We zijn ons gaan concentreren op buizen, staf en platen en hebben daar echt onze nek uitgestoken. In het begin hadden we nog wel slechte kwaliteit, maar we wilden echt naar goede kwaliteit. Daar lag volgens mij de toekomst.”

Dat betekende goed screenen van welke leveranciers en van welke fabrieken het materiaal moest worden betrokken. Zo is Galvano Metaal sinds

2011 exclusief dealer van Ruukki laserplaat (inmiddels overgenomen door SSAB) en ook leverancier van Raex slijtvast staal, eveneens van SSAB. Ook worden zaken gedaan met fabrikanten als Salzgitter en ArcelorMittal. Daarmee is een compleet aanbod van hoge kwaliteit opgebouwd.

Snelle levering

Daarnaast is veel aandacht besteed aan de snelheid van levering. “Wij waren een van de eersten die zeiden: materiaal voor 15.30 uur besteld, de volgende dag in huis”, aldus De Vries. Inmiddels is dat steeds verder uitgebouwd. Tegenwoordig geldt: wie voor 20.00 uur bestelt heeft zijn materiaal de volgende dag in huis en weet ook het leveringstijdstip. Het bestelde materiaal wordt geleverd zoals de klant het wil (qua grootte van de bundels, soort verpakking, labeling etc), in een dichte wagen en snel gelost met een Kooi-aap. Zijn er klachten, dan wordt daar snel op gereageerd.

Op deze wijze is een klantenbestand opgebouwd, gebaseerd op langdurige relaties, dat steeds verder groeit. De klanten zijn vooral industriële bedrijven en machinebouwers die producten maken en toeleveranciers die aan producenten vastzitten met projecten en repeterend werk. Galvano Metaal bedient ook steeds meer de kleine ondernemer, die overdag meewerkt en ’s avonds zijn bestellingen doet.

Galvano Metaal heeft dus drie specialiteiten: snelheid, kwaliteit en service. Dat klinkt eenvoudig, maar het vraagt volgens Holtzer en De Vries continue aandacht om dit hoge

standaardniveau te behouden.

Groei tijdens crisis

Hans Holtzer heeft het bedrijf in 2007 overgenomen. Een jaar later kwam de financiële en economische crisis, die de maakindustrie keihard raakte.

Juist in die jaren is Galvano Metaal

2,5 keer zo groot geworden. “Puur op toegevoegde waarde”, zegt Holtzer. “Klanten konden voorraden afbouwen dankzij onze snelheid, kwaliteit en vooral leverbetrouwbaarheid. Die is 98 procent, voor een aantal klanten zelfs 100 procent.”

De crisis was wel een periode dat Holtzer en De Vries – zoals ze het zelf zeggen - ‘als bloedhonden’ bovenop hun organisatie zaten. De zaken werden heel strak aangestuurd. Met als gevolg dat Galvano veranderde in een top down organisatie. “Maar zo direct aansturen ligt mij eigenlijk helemaal niet”, aldus Holtzer. “Ik vind juist dat plannen van onderaf komen.” Naar zo’n situatie wilde hij dan ook terugkeren. De Vries werd benoemd

tot adjunct-directeur, zakte af in de organisatie om op alle afdelingen te kijken en ging het managementteam aansturen.

Nieuw managementteam

2017 Was echt een topjaar voor Galvano Metaal. Het was ook het jaar dat Holtzers dochters Maraya en Celine aan boord kwamen. Dat gaf richting aan de toekomst en vormde de aanleiding voor Holtzer en De Vries om eens goed te kijken naar hun managementteam. Dat bestond uit medewerkers op leeftijd; allemaal mensen waarmee je de oorlog kunt winnen, met een hart van goud en heel goed in hun vak. “Maar voor verdere groei miste er iets. Daarom hebben we voor alle afdelingen jonge hbo’ers aangetrokken. Met het idee ze op te leiden zodat ze binnen 5 jaar het stokje konden overnemen van de oude generatie managers.” De Vries werd op dat moment benoemd tot directeur om dit hele proces te begeleiden. Het proces is nu zover gevorderd dat het managementteam sinds 1

januari bestaat uit jonge managers. Hun ervaren voorgangers hebben de verantwoordelijkheden overgedragen en de rol van mentor en coach gekregen. Dochter Maraya stuurt als adjuct-directeur het team aan. Holtzer en De Vries kijken terug op een geslaagde operatie: “Er staat een goede en sterke organisatie.”

Deze organisatie krijgt over een klein jaar de beschikking over een gloednieuw onderkomen. Door de gemiddelde groei van 10 à 15 procent per jaar is het huidige pand veel te klein geworden. “Het is helemaal volgestouwd en het woekeren met de ruimte houdt een keer op”, zegt De Vries. In het nieuwe pand krijgt Galvano Metaal twee keer zoveel vloeroppervlak. De kantoorruimte wordt zelfs drie tot vier keer zo groot. De inrichting daarvan wordt helemaal overgelaten aan de volgende generatie, die daarmee zelf kan bepalen in wat voor omgeving ze Galvano Metaal verder wil ontwikkelen.

galvano-metaal.nl

Eigenaar Hans Holtzer (links) en directeur Wout de Vries bij een illustratie van het nieuwe bedrijfspand van Galvano Metaal dat begin volgend jaar zal worden betrokken. De metaal groothandel krijgt twee keer zo veel ruimte om de consequente groei van de afgelopen jaren door te zetten.

De huidige hal van Galvano Metaal is helemaal volgestouwd met materiaal. “Het woekeren met de ruimte houdt een keer op.”

We kunnen meten tot 3000x2000x6000 met een nauwkeurigheid tot op micron niveau. We hebben per direct capaciteit ter beschikking.

14-17 maart

Demoweek

Demonstraties verspaning Zeven locaties in Ede en Veenendaal www.demoweek.nl

21-24 maart

Intech

Huisshow Trumpf plaatbewerkingsmachines, lasertechniek, software Trumpf, Ditzingen www.trumpf.com

21 maart

ZIE: De technologische industrie

Kennis- en netwerkevenement

Van Nelle Fabriek, Rotterdam www.hidelta.nl

22-23 maart

Open huis Hedelius

Demo’s verspanende machines en automatisering Hedelius, Meppen (D) www.promascnc.nl

29 maart

AM for Production

Vakbeurs Additive Manufacturing

Brabanthallen, Den Bosch www.amforproduction.nl

29-31 maart

Machineering

Complete vakbeurs voor maken en machinebouw Brussels Expo, Brussel www.machineering.eu

30 maart

Girls’ Day

Kennismaking meisjes met techniek Diverse locaties www.vhto.nl

31 maart

6e vmbo & mbo Techniek & Technologieconferentie

Hart van Holland, Nijkerk www.procuratio.nu

12-13 april

Food Technology

Vakbeurs en congres

Brabanthallen, ’s Hertogenbosch www.food-technology.nl

17-21 april

Hannover Messe

Internationale industriële vakbeurs

Messe Hannover www.hannovermesse.de

Uw open dag in de Metaalnieuws-agenda?

Mail de gegevens naar redactie@metaalnieuws.nl.

Zie voor een uitgebreidere agenda www.metaalnieuws.nl

Voortman vertelt alles over frezen

Live vanuit het Voortman Experience Center presenteren Voortman en Kennametal op donderdag 23 maart een webinar met als thema ‘Alles wat u moet weten over frezen’.

Een team van experts zal de deelnemers informeren over een diversiteit aan aspecten aangaande het freesproces. Interessant voor zowel plaatals profielbewerkende industrieën. Bedrijven en medewerkers inspireren Vorig jaar is Voortman begonnen met een reeks webinars om kennis te delen met de staalbewerkende industrieën. Deze lijn wordt voortgezet met het eerste webinar van dit jaar. Kennis delen is meer dan alleen informeren. Voortman wil bedrijven en hun werknemers inspireren door dieper in te gaan op specifieke technische onderwerpen.

Profiteren van het freesproces

Dit webinar staat volledig in het teken van frezen. Hoe kunt u profiteren van het freesproces? Wat houdt het gemak van automatisch berekende freesba-

nen in? Hoe beïnvloeden de juiste gereedschappen en parameters uw rendement en kosten? Alle ins & outs worden met de deelnemers gedeeld. Het webinar is toegankelijk voor iedereen omdat het vanuit de eigen werkplek kan worden bijgewoond.

In de chat kunnen deelnemers hun praktische en technische vragen stellen aan het team van experts. Deze vragen worden live beantwoord.

Samenwerking met Kennametal

In dit webinar zoekt Voortman de samenwerking op met Kennametal, expert in freesgereedschappen. Olga Jurriens, de webinar host van Voortman, vertelt: “We kennen Kennametal al jaren en raakten in gesprek over een webinar over frezen en de verschillende thema's die in onze doelgroep spelen. Samenwerken met een partner als Kennametal in een webinar brengt kennis bij elkaar. Er wordt vanuit verschillende invalshoeken gekeken naar het freesproces en zo ontstaat er een informatief en interactief webinar voor de kijker. De registratie

voor het webinar is nu geopend en we kijken net als de voorgaande we-

binars uit naar een mooi aantal deelnemers op 23 maart.”

Deelname aan het webinar op donderdag 23 maart om 16.00 uur kan alleen ná registratie. Scan daarvoor deze QR-code.

Zuid-Hollandse maakindustrie komt bijeen in Van Nelle Fabriek

Hi Delta en Mikrocentrum organiseren op 21 maart ZIE 2023, een kennis- en netwerkevent voor de ZuidHollandse maakindustrie, in de van Nelle Fabriek in Rotterdam.

Dit jaar is er weer een gevarieerd programma met diverse keynotes en technologielezingen, onder andere van Jan van de Tempel (CEO Ampelmann), Mathijs Bouman (journalist en econoom) en Henry Wery (TU Delft). Daarnaast is er een paneldiscussie over het belang van techniekonderwijs. Op de Expo profileren 80 bedrijven en organisaties zich op verschillende thema’s.

Zuid-Holland heeft een stevige industriële geschiedenis met ruim 30.000 maakbedrijven en toeleveranciers, focus op lucht- en ruimtevaart, agri & tuinbouw, scheepsbouw en machinebouw én een flinke dosis ambitie.

Deze ingrediënten bieden de kans om een sleutelrol te spelen op het gebied van digitalisering, de energietransitie en de circulaire economie. Die transities vragen om technologische innovaties, maar daarvoor is cross-sectorale samenwerking en kennisdeling essentieel. Samen weten we namelijk meer dan één. Deze filosofie is de basis van ZIE 2023: het technolo-

gische industrie event dat Hi Delta en Mikrocentrum samen organiseren.

Lezingen en paneldiscussie

Het programma van ZIE 2023 is breed opgezet. Er zijn diverse keynotes van onder andere de bekende journalist en econoom Mathijs Bouman; Jan van de Tempel, de CEO van Ampelmann; Maurits Weeda, Manager ASML Delft; Henri Werij (Decaan faculteit Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek TU Delft) en vele anderen. De paneldiscussie met o.a. Rob Postma, CEO van Airbus NL, heeft als thema: ‘Het belang van techniekonderwijs voor een succesvolle samenwerking’. De middag wordt afgesloten met een presentatie door de winnaar van de Scale Innovation Award 2023.

Beursvloer Bezoekers maken op

de beursvloer kennis met 80 bedrijven en organisaties. Onder andere op de Space, Robotica en Metaal paviljoens. Of op het Startup & Scale-up plein. Er zijn ook paviljoens van de Rabobank, TNO, Security Delta (HSD), Hittech (Technology Park Ypenburg) en MBO/HBO scholen uit de regio. Voor meer informatie en aanmelden, zie de website van Mikrocentrum.

Ook met het ‘frees’-webinar wil Voortman bedrijven en hun werknemers inspireren door dieper in te gaan op specifieke technische onderwerpen.

Heller maakt ‘groene’ lascel van bewerkingscentrum

Bekend als een groene verbindingstechnologie voor non-ferrometalen zoals aluminium, heeft wrijvingsroerlassen (Friction Stir Welding) - zich in sommige industrieën gevestigd. Productiebedrijven met Heller machines hebben hiervoor geen extra hardware meer nodig. Zij kunnen deze bewerkingsstap met hun vier- of vijfassige bewerkingscentra in één set-up voltooien.

Als het gaat om het produceren van hoogwaardige, holtevrije en dichte lassen met uitstekende vermoeiingseigenschappen, is wrijvingsroerlassen een goede keuze. Dit proces wordt dan ook veel toegepast in de containerbouw, scheepsbouw en ruimtevaarttechniek. Bovendien raakt deze verbindingstechniek steeds meer ingeburgerd in de elektro-industrie en in de autoproductie met de groeimarkt van e-mobiliteit - bijvoorbeeld voor het lassen van batterijbehuizingen. Volgens Dieter Drechsler, algemeen directeur van Heller, heeft FSR verschillende voordelen in alle toepassingsgebieden. Ten eerste is de kwa-

liteit erg hoog. Dankzij de relatief lage warmte-inbreng ontstaat er een zeer fijnkorrelige structuur zonder scheuren of poriën in het materiaal. De vervorming in het onderdeel is minimaal.

Zo voldoet de lasnaad aan de hoogste eisen op het gebied van dichtheid en botsgedrag.

Ten tweede worden verschillende milieu- en gezondheidsaspecten als belangrijke pluspunten gezien, vandaar dat wrijvingsroerlassen ook wel groene technologie wordt genoemd.

Redenen hiervoor: In tegenstelling tot klassieke lasprocessen zijn er geen gevaarlijke lichtflitsen of schadelijke dampen die zouden moeten worden afgezogen tijdens het verbindingsproces. Daarnaast is de milieubalans van het proces zeer gunstig dankzij het lage energieverbruik.

Hoog rendement door integratie

Ten derde: het hoge niveau van winstgevendheid is een echte winstfactor. Aangezien er geen verbruiksartikelen zoals gevulde draad of beschermgas nodig zijn, zijn de verbruikskosten minimaal.

Het lasproces wordt vooral interessant omdat het succesvol is geïntegreerd in Heller gereedschapsmachines. Hierdoor besparen gebruikers een extra werkstap en hebben ze verder alleen de goedkope gereedschappen, activering van de Heller-technologiecyclus en de ‘adaptieve besturingsfunctie’ in de Sinumerik 840D sl nodig. De machineoperator kan de lasbaan eenvoudig programmeren op het CNC-bedieningspaneel met behulp van G-code. Ook de overdracht van CAD/CAM-gegevens is probleemloos mogelijk. Om het lasproces te starten, moeten ook de belangrijke parameters druk en snelheid worden bepaald. Deze zijn onder meer afhankelijk van factoren als de materiaalsamenstelling en de gewenste soort en diepte van de lasnaad. Zoals Drechsler zegt, zit er een zekere uitdaging in deze taak. Maar: “Natuurlijk ondersteunen onze specialisten de klant als hij dat wenst. En de eerste proefprojecten hebben aangetoond dat de operators van onze klanten het zelf heel snel aankunnen.”

Eenmaal gedefinieerd, kunnen druk en snelheid gedurende een cyclus worden opgeroepen. Zodra het lasproces is gestart, registreert de Siemens CNC het volledige proces en controleert op betrouwbare wijze of alle parameters worden nageleefd. Eerder noodzakelijke ‘loadcellen’ zijn achterhaald. De verscheidenheid aan lasvarianten

is vrij groot. Naast klassieke stootvoegen zijn ook hoek- en T-verbindingen mogelijk. Zelfs overlappende voegenenkelvoudig, meervoudig en als T-variant - zijn probleemloos te realiseren.

Wrijvingsroerlassen

Bij wrijvingsroerlassen zakt het penvormige, roterende gereedschap met hoge axiale kracht in de spleet tussen de te verbinden componenten totdat de zogenaamde gereedschapsschouder op het oppervlak van het onderdeel rust. De wrijving die tijdens dit proces optreedt, warmt op en maakt

uiteindelijk het materiaal van de component week. Als gevolg hiervan vermengen en hechten de materialen van de componenten zich met elkaar in de voegspleet. Nu wordt het gereedschap, dat blijft draaien, met constante contactdruk langs de voegspleet bewogen, het materiaal wordt continu geplastificeerd en gemengd rond de gereedschapspen. Er ontstaat een hoogwaardige las. Aan het einde van de beoogde lasnaad stopt de aanvoerbeweging en wordt het gereedschap uit de verbindingszone getild.

De verscheidenheid aan lasvarianten die Friction Stir Welding op Heller bewerkingscentra mogelijk maakt is vrij groot: stootvoegen, hoek- en T-verbindingen en overlappende voegen - enkelvoudig, meervoudig en als T-variant - zijn probleemloos te realiseren.

Toren door het dak

Een aantal maanden geleden heeft Jan van Dam Machine Transport een Mazak Integrex I-250 geplaatst bij Metaaldraaierij De Koning. Onlangs waren medewerkers van de specialist in machinetransporten opnieuw bij de metaalbewerker in Heerjansdam.

Dit keer in opdracht van CNC-automatiseerder RoboJob om een Tower aan de machine te plaatsen. In verband met de hoogte van de toren is deze door het dak heen gehesen. De op-

dracht is van transport tot en met installatie uitgevoerd door Jan van Dam Machine Transport. De RoboJob Tower is een toren die functioneert als een magazijn waarin werkstukken, pallets, opspanmiddelen en gereedschappen kunnen worden bewaard voor de automatisering van een draai- of freesmachine. Metaaldraaierij De Koning is een toeleverancier in de verspanende industrie, waarbij de focus ligt op het produceren van middelgrote series draai- en freeswerk.

De opdracht van RoboJob is van transport tot en met installatie uitgevoerd door Jan van Dam Machine Transport. In verband met de hoogte van de Tower is deze door het dak heen gehesen.

Het Friction Stir Welding proces wordt vooral interessant omdat het succesvol is geïntegreerd in Heller gereedschapsmachines. Hierdoor besparen gebruikers een extra werkstap.

Wat goed is, is goed

Het vertrouwen is groot

Soms moet je het met eigen ogen gaan zien. Om te kunnen begrijpen wat de uitdagingen van een klant zijn en wat daarbij de meerwaarde van jouw producten is. En wie kan er nou beter vertellen waarom hij zo blij wordt van jouw producten dan die klant zelf?

En dus togen we naar Meuleman Engineering in Den Ham. Gert Veurink is er al ruim 24 jaar werkzaam en als we vragen naar zijn functie, lacht hij en somt hij een hele lijst activiteiten op. Net als de andere medewerkers, houdt ook hij zich niet aan één functie. Hij ontvangt ons en laat zien wat er in hun productieproces zoal voorbij komt. “Als er ergens een gaatje in moet, dan komen bedrijven snel bij ons uit”, is zijn antwoord op de vraag wat de kernactiviteit is van het bedrijf. “Eigenlijk is de basis van al onze oplossingen onze zelfontwikkelde krachtcilinder. En daaromheen bouwen we een ponsmachine, maar we leveren onze krachtcilinders ook als los product.” De oorsprong van het bedrijf is een gereedschapsmakerij. “Dan moet je denken aan stempels en centerpersen. Klanten wilden steeds vaker een kleinere oplossing en daarbij wilden we ook graag een eigen product ontwikkelen. En dat is onze hydropneumatische krachtcilinder. Daarvan hebben we vijf standaarduitvoeringen waarmee we van 1 tot 40 ton kracht kunnen leveren, allemaal werkend op 6 bar luchtdruk. Daarnaast maken we ook specials met een langere slag.”

Over en weer

Die krachtcilinders kunnen dus los geleverd worden, maar meestal wordt er een complete machine omheen gebouwd. Dat kan zijn van ponsmachines tot een machine om lagers in te persen, van uitklinkers tot speciaalmachines. “Zelfs Camozzi is een klant van ons”, lacht Gert. “We hebben voor Camozzi een harddiscpers gemaakt voor datavernietiging.” Camozzi’s eigen Arnold Visscher – rayon manager voor Meuleman - knikt enthousiast en vult aan: “Je komt de machines van Meuleman echt overal tegen. Ook bij andere klanten, laatst zag ik ze bij dé Nederlandse fietsenfabriek.” Hij kijkt even naar Gert voor bevestiging: “En ook bij een grote ladderfabriek?” Gert knikt.

“Ja, dat klopt. Maar ook in de zonwering, schuifwanden, zonnepanelen, schakelkasten – overal waar je een profiel in vindt waar gaten, sleuven of andere openingen in worden gemaakt. Maar ook vervormingen en knippen, we verzorgen complete geautomatiseerde en programmeerbare lijnen, desgewenst ook met aanvoerlijn. En het maakt niet uit of dat profiel van kunststof, aluminium, staal of rvs is.”

De beste oplossing

Gert laat een paar filmpjes zien van de werking van de ponsmachines en leidt ons rond door een ruimte waar werkelijk alles staat uitgestald dat je maar kunt ponsen – mét de bijbehorende machine. Als we vragen naar

de belangrijkste uitdaging van de projecten vertelt Gert: “Het is belangrijk dat het profiel waarin geponst wordt, niet vervormt. Dus je moet zorgen dat er voldoende kracht wordt uitgeoefend en dat je het proces een beetje snelheid kunt geven.” Hij laat een profiel zien dat nogal lastig te bewerken was. “Je moet ook zoeken naar de beste techniek, de beste hoek om je gereedschap aan te zetten, helemaal als je een complex product hebt, dan doen we hier eerst wat proeven.” Ook houdt Veurink zijn oren en ogen open als het gaat om veiligheid en ergonomie. “We zagen dat een tweehandsbediening voor de veiligheid echt een meerwaarde op kan leveren in bepaalde situaties. Dus hebben we ook die mogelijkheid meegenomen in ons aanbod. Het gaat er uiteindelijk om dat we de klant zo goed mogelijk kunnen bedienen.”

Driehoeksamenwerking

“De belangrijkste reden voor bedrijven om het ponsproces te automatiseren is personeelsgebrek. Dan zoek je naar een manier om arbeidsintensief werk te automatiseren. Die automatisering is dus een steeds groter onderdeel van onze opdrachten. Maar nog steeds leveren we van een handmatige pons tot een complete lijn met aanvoer.” Sinds 2001 werkt het bedrijf met componenten van Camozzi. “We kwamen op een beurs met ze in contact”, zegt Gert. “We zochten robuuste componenten, niets ingewikkelds eigenlijk maar vooral robuust en betrouwbaar. We gebruiken voor de aansturing ventielen van Camozzi en ook snelontluchters. Wat voor ons dus echt belangrijk is, is die betrouwbaarheid, want dat straalt af op je hele machine. En dat zit wel goed met Camozzi”, lacht hij hardop. “Er gaat eigenlijk nooit iets kapot!” Arnold

Visscher geeft direct weerwoord: “Datzelfde werkt twee kanten op. Want de kwaliteit van de machines van Meuleman is zo goed, dat is ook een promotie voor ons. Ze werken krachtig en goed.” Het blijkt dat de bedrijven elkaar over en weer aanbevelen en trouwe samenwerkingspartners zijn.

Zover het oog reikt

Tijdens de rondleiding opent Gert wat voorraadlades en zien we Camozzi zo ver het oog reikt. Arnold grapt: “Nou, ik zie wel waar ik moet zijn als ik iets tekort kom.” Maar Gert pareert direct: “We gebruiken echt een flink aantal van die componenten in één lijn hè, vergis je niet. Wat je hier ziet is echt nodig voor onze eigen productie!”

Gert vertelt dat Meuleman Engineering de samenwerking zoekt met partijen die betrouwbaarheid op de eerste plaats hebben staan. “Hier in de regio hebben we een nogal no-nonsense houding. Goed is goed, geen poespas alsjeblieft. Met de partijen waarmee we samenwerken hebben we een goed contact. We kennen elkaar en gaan regelmatig even buurten, zo blijf je op de hoogte van wat er speelt. Camozzi bijvoorbeeld, Arnold brengt documentatie van nieuwe producten bij ons langs en die leggen we dan in de kantine. Zo blijft iedereen op de hoogte en als er vragen zijn, kunnen we die direct bij hem kwijt. Behalve met Camozzi werken we voor het bouwen van de aanvoerbanen samen met een partij hier uit de regio. We grappen wel eens met elkaar dat we een automatiseringsdriehoek hebben.”

Samen kom je verder

En in een automatiseringsdriehoek is het logisch dat partijen met elkaar meedenken. Zo ook hier. “Doordat we goed op de hoogte zijn van wat er speelt, kunnen we ook suggesties doen”, vertelt Arnold. Gert laat op een beeldscherm zien hoe blij hij is met de 3D-modellen van Camozzi. “Van de site van Camozzi kunnen we de 3D-tekeningen downloaden van de componenten. Zo kunnen we die gelijk meenemen in onze eigen 3D-modellen, in Solid Works. En steeds vaker presenteren we ook een project in 3D. Online is er op de website van Camozzi heel veel te vinden, bijvoorbeeld in de PARTcommunity, we weten daardoor precies wat waarom wordt toegepast.”

Wat behalve alle mooie verhalen verder nog opvalt bij Meuleman Engineering is de aanpak van de projecten. “Een medewerker tekent en bouwt zijn eigen project. Hierdoor krijg je een maximale betrokkenheid met de pons of de lijn. Want je weet als je iets aan het bouwen bent, zo precies waarom iets op een bepaalde manier is ontworpen en wat de aandachtspunten van een project zijn. En daarnaast vinden onze mensen het gewoon fijn dat ze op die manier heel afwisselend werk hebben en zelf kunnen maken wat ze hebben bedacht achter de tekentafel.” De werkplaats staat vol met de modernste metaalbewerkingsmachines en de engineeringafdeling maakt gebruik van de nieuwste CAD- en CAM-pakketten. Draadvonken, CNC-frezen, harden en procesautomatisering, de medewerkers kunnen het

allemaal inzetten.

Veurink wil nog wel graag kwijt hoe trouw ze zijn ten aanzien van hun leveranciers. “We worden natuurlijk wel benaderd door andere partijen, maar we blijven bij Camozzi. Dat

vertrouwen is groot en dat is het belangrijkste in een samenwerking.”

Wil je zelf meer zien van deze machines? Op YouTube vind je een hele reeks video’s.

Camozzi Automation B.V. De Vijf Boeken 1A 2911 BL Nieuwerkerk aan den IJssel www.camozzi.nl

Meuleman Engineering B.V. Vosseboerweg 7

7683SH Den Ham

Dymato toont oplossingen voor verspanings-uitdagingen

Gebrek aan vakmensen, kortere doorlooptijden, hogere nauwkeurigheidseisen en absolute reinheid van componenten: de uitdagingen waar verspaners voor staan, zijn niet min. Tijdens de Tech Demoweek in Veenendaal en Ede toont Dymato hoe technologie antwoorden biedt op deze uitdagingen.

Zeven technologieleveranciers voor de maakindustrie presenteren zich deze week (14-17 maart) gezamenlijk onder de vlag van Tech Demoweek. Zij tonen weer ‘ouderwets’ moderne productietechnologie. Dymato demonstreert oplossingen voor de vele uitdagingen die verspanende bedrijven ervaren. “Daarvoor leveren we steeds vaker turn key oplossingen. Dus niet alleen een bewerkingsmachine, maar een complete technologie-oplossing inclusief bijvoorbeeld automatisering, opspanningen en proceskennis”, zegt Theo Coffeng, directeur-eigenaar van Dymato.

Het zal niemand ontgaan dat de hightech en semiconductor industrie floreren. De lat voor toeleveranciers in deze sectoren ligt echter hoog. Om deel uit te maken van deze selecte toeleveringsketen worden strenge eisen gesteld aan certificeringen, reinheid van producten, en ultranauwkeurige onderdelen die betrouwbaar en efficiënt geproduceerd kunnen worden. CNC-machinefabrikanten Röders en Mitsubishi Electric gaan hier dieper op in tijdens twee lezingen op donderdagmiddag 16 maart bij Dymato.

Precisie draadvonken

Draadvonken wordt nog steeds ingezet als zeer hoge nauwkeurigheden worden gevraagd. Maar ook dan blijven productiviteit en kosten belangrijk. Mitsubishi Electric optimaliseert de balans tussen deze drie waarden in de MP1200 Connect draadvonkmachine. De productiviteit is bijna 30% hoger dan die van andere draadvonkmachines, terwijl het draadverbruik bijna de helft lager ligt. De Mitsubishi draadvonkmachine is voorzien van de unieke Tubular Shaft Motor, een zelf ontwikkelde variant van de lineaire aandrij-

ving. Tijdens de Tech Demoweek is deze MP1200 Connect bij Dymato te zien. Daarnaast houdt een EDM-expert van Mitsubishi Electric een lezing over de reinheid van de componenten die van de EDM-machine komen.

Precisie onderdelen frezen

Het Duitse Röders is de nummer 1 fabrikant van hightech HSC machines waarmee bewezen succesvol precisie onderdelen worden gefreesd voor onder meer de hightech industrie. Voor het eerst in Nederland vertelt een Röders expert tijdens een lezing bij Dymato alles over het proceszeker, hoogstnauwkeurig 5-assig verspanen van middelgrote precisie werkstukken. En toont daarbij aan de hand van een meetrapport van een live verspaand werkstuk aan, welke nauwkeurigheden kunnen worden behaald.

Als het om de hoogste nauwkeurigheidseisen gaat, bijvoorbeeld in de halfgeleiderindustrie, speelt Röders mee aan de top. Dymato demonstreert de Röders RXP501DS onder spaan. De Duitse machinebouwer bouwt CNCbewerkingscentra die met de hoogste nauwkeurigheid frezen (en eventueel slijpen) voor veeleisende sectoren zoals de semiconductor industrie, medische industrie en matrijzenindustrie. De hoge nauwkeurigheden in combinatie met korte bewerkingstijden zijn te danken aan de stijve constructie en lineaire motoren in alle assen én aan de zelf ontwikkelde besturing. Door de toepassing van lineaire aandrijvingen in alle assen kunnen voedingen in alle richtingen gelijk blijven. Röders vermijdt met de lineaire aandrijvingen de omkeerspeling bij 5-assig frezen. De nauwkeurigheid wordt verder verhoogd door de realtime spindelcompensatie in de Z-as. De Röders TEC 601 DSH besturing compenseert voor de eventuele uitzetting van de Z-as van enkele microns. Tevens volgt deze besturing nagenoeg 100% de punten van de baan die de CAM-software programmeert, waar andere besturingen een gemiddelde lijn pakken. Ook dit verhoogt de nauwkeurigheid.

Slimme besturingen Hyundai Wia Méér productie maken met hetzelfde aantal medewerkers kan niet alleen met automatisering worden bereikt. Ook aan de machinekant worden grote stappen gezet, zoals onder andere bij Hyundai Wia te zien valt. Dymato demonstreert de Hyundai Wia SE2200LY en LSY evenals de Hyundai Wia KF5600 II.

De Hyundai Wia KF 5600 II is een 3-assig bewerkingscentrum (bereik 1.100

bij 560 mm). Optioneel is een hogere kolom mogelijk waardoor het bereik in de Z-as toeneemt tot 630 mm. De machine is uitgerust met de nieuwste Hyunda Wia Fanuc SMART Plus besturing. In deze besturing - op meerdere machines leverbaar - zijn verschillende slimme functies geïntegreerd, die de besturing Industrie 4.0 ready maken. Features als Smart Guide i (dialoogbesturing) vergemakkelijken het programmeren; Adaptive Feed Control optimaliseert automatisch de bewerking en Machining Condition Selection minimaliseert het aantal loze bewegingen van de spindel. Optioneel zijn Tool Monitoring en Thermal Displacement Compensation leverbaar. Deze laatste functie verhoogt de nauwkeurigheid nog verder.

De SE Y-serie draaimachines van Hyundai Wia onderscheiden zich niet alleen door hun stabiele opbouw en thermische stabiliteit; de Y-as op het LSY-model maakt van deze CNC-machine een multitasking machine. Op de Y-as (bereik 110 mm) staat een BMT 45 turret met 12 of 24 posities voor aangedreven gereedschappen. Met de aangedreven gereedschappen op de Y-as kunnen zowel frees-, boor- en tapbewerkingen worden uitgevoerd. Doordat de Y-as onder een hoek staat ten opzichte van de X-as (zogenaamde wigconstructie) kunnen de Y- en Z-as simultaan bewegen. Dankzij de overnamespil van de machine worden onderdelen in één keer compleet bewerkt.

Praktische automatisering

Praktisch alle metaalbewerkende bedrijven kampen met een tekort aan vakmensen. In de recent gepubliceerde Benchmark Verspanen 2022 geeft bijna de helft van de bedrijven aan vacatures voor verspaners te hebben. 56% van de deelnemers zegt daarom het werk anders te willen organiseren; 50% wil meer automatiseren. Deze

trends spelen niet alleen in Nederland, ook internationaal. “De machinefabrikanten waar Dymato mee samenwerkt, spelen hierop in met hun innovaties”, zegt Theo Coffeng. Dymato demonstreert hoe metaalbedrijven relatief eenvoudig hun productiviteit kunnen vergroten. Automatisch beladen is dan voor de hand liggend. Moderne CNC-draaitechnologie met Y-as, aangedreven gereedschappen en subspil passen echter minstens zo goed in het concept van manarme productie. Dymato demonstreert tijdens de Tech Demoweek beide in de combinatie van de Hyundai Wia SE2200LY CNC draaimachine met de Hanwha HCR-12 cobot als flexibele automatiseringsoplossing, als oplossing voor het tekort aan vakmensen.

Hanwha langdraaier

De nieuwe Hanwha XD10Y langdraaimachine met dubbele Y-as leent zich uitstekend voor de productie van complexe precisieproducten. Hanwha biedt de mogelijkheid om deze af fabriek in een zogenaamde convertibele versie te bestellen. Dan kan de ma-

chine omgebouwd worden van langdraaier naar kortdraaier. De machine is voorzien van de PCRIII chip-breaking module. Ook deze interessante Hanwha XD10Y is bij Dymato te zien tijdens de Tech Demoweek.

Andere fabrikanten

Het Duitse bavius levert 5-assige bewerkingscentra voor uiteenlopende materiaalsoorten zoals titaan, staal, aluminium en composiet. Alle modellen leveren topprestaties in nauwkeurigheid, productiviteit en rendement. Dymato toont aan de hand van werkstukken en een video tot welke resultaten bavius in staat is.

Gurutzpe levert draaimachines die op basis van een modulair systeem aangepast worden aan de specifieke wensen van de gebruiker. Combinatie van diepgat boren, frezen, slijpen op een draaimachine is mogelijk. Ook is het mogelijk reeds geleverde Gurutzpe draaimachines later te voorzien van bepaalde modules om het de gebruiker mogelijk te maken in te spelen op veranderende marktomstandigheden. Hegenscheidt MFD levert machines voor re-profilering van railvoertuigen, zonder deze te demonteren. Elke railvoertuiggebruiker is verplicht zijn wielen in optimale conditie te houden door het vervangen van versleten wielen door wielen met het juiste profiel. De noodzaak van optimale inzet van het railvoertuig vereist een machine die de wielen kan re-profileren zonder deze demonteren.

Bezoek Dymato tijdens de Tech Demoweek van 14 tot en 17 maart. Het volledige programma, nieuws en gratis tickets staat op www.demoweek. nl. Gedetailleerde informatie over de lezingen en machines bij Dymato staat op www.dymato.nl.

Machines & lezingen bij Dymato

Machines

Röders RXP501DS: hoogstnauwkeurig bewerkingscentrum live onder spaan, met meetrapport waarin wordt aangetoond welke nauwkeurigheden behaald worden.

Mitsubishi MP1200 Connect

Hanwha XD10Y

Hyundai Wia KF5600II

Hyundai Wia SE2200LSY

Hyundai Wia SE2200LY + automatische cobot belading met Hanwha HCR12 cobot

2 lezingen donderdagmiddag 16 maart

Röders: ultieme nauwkeurigheden proceszeker verspanen

Mitsubishi Electric: contamination free bewerken van kritische componenten met Mitsubishi EDM Technologie

Complexe kenmerken draaien met één gereedschap

Sandvik Coromant introduceert een nieuwe methode voor het draaien van complexe vormen en holtes met slechts één gereedschap. Gereduceerde cyclustijd, verbeterde oppervlaktekwaliteit van het component en een stabielere bewerking behoren tot de voordelen die Y-as draaien kan bieden.

In de afgelopen jaren is er sprake van een enorme ontwikkeling op het gebied van draaien, met nieuwe inno-

vaties zoals draaien in alle richtingen met PrimeTurning, niet-lineair draaien en interpolatiedraaien. “Men kan wel stellen dat deze vooruitgang, samen met de progressieve mogelijkheden in moderne machines en CAM software, de weg hebben geëffend voor de nieuwe Y-as draaimethode”, zegt Staffan Lundström, Productmanager draaien bij Sandvik Coromant. Zoals de naam al aangeeft, maakt deze methode gebruik van de Y-as en worden alle drie de assen gelijk-

tijdig gebruikt bij het bewerken. Het gereedschap roteert rond zijn eigen center, de wisselplaat wordt voor het bewerken in het Y-Z vlak geplaatst en de freesspindelas interpoleert tijdens het draaien. Op deze wijze kunnen complexe vormen worden bewerkt met één enkel gereedschap.

Y-as draaien biedt talloze voordelen. De mogelijkheid om verschillende kenmerken te bewerken met één gereedschap reduceert de cyclustijd.

Het feit dat er geen gereedschapswisselingen nodig zijn minimaliseert ook het risico van ‘overgangspunten’, dat wil zeggen onregelmatigheden tussen naast elkaar gelegen bewerkte oppervlakken. De belangrijkste snijkrachten worden naar de spindel van de machine geleid, hetgeen de stabiliteit verbetert en het risico van trillingen reduceert. Een constante instelhoek zorgt voor een sterke verbetering van de spaanbeheersing en maakt het gemakkelijker om spaanophoping te

voorkomen.

Er zijn twee nieuwe gereedschappen ontwikkeld ter ondersteuning van Y-as draaien. De nieuwe CoroTurn Prime variant is geschikt voor assen, flenzen en componenten met ondersnijdingen. Het CoroPlex YT twin-gereedschap met CoroTurn TR profileerwisselplaten en CoroTurn 107 ronde wisselplaten met rail interface zijn gunstig in het gebruik bij componenten met uitsparingen en holtes.

Kritische componenten contamination-free bewerken met Mitsubishi Electric.

Röders ultranauwkeurig 5-assig frezen met korte cyclustijden.

Vijftien bewerkingscentra op Open Huis Hedelius

Op 22 en 23 maart organiseert Hedelius Maschinenfabrik haar traditionele Open Huis in Meppen (D). "Dit jaar is ons motto 'Boost your Performance'“, zegt Hedelius-directeur Dennis Hempelmann. Uit het gehele Hedelius portfolio zullen vijftien drie- en vijfassige bewerkingscentra, deels met gekoppelde automatisering, te zien zijn.

"Onze bezoekers kunnen zich verheugen op een breed scala aan productieoplossingen. Ons doel is dat de klant het beste uit zijn productie haalt - met de beste kwaliteit, productiviteit en flexibiliteit", aldus Hempelmann.

Uitbreiding Tiltenta-serie

Tot de hoogtepunten van het Open Huis behoort de uitbreiding van de populaire Tiltenta 10 zwenkkopbewerkingscentra. Hedelius heeft de Tiltenta 10 serie uitgebreid met nieuwe lengtes om tegemoet te komen aan de marktvraag. De machine is nu leverbaar met een X-as bereik van 2.600 mm, 3.600 mm en 4.600 mm en een extra lange Y- en Z-as van elk 1.000 mm. Uitgerust met het dubbelcontactspilsysteem SK 50 Big Plus

is de Tiltenta 10 voorbestemd om de meest uiteenlopende bewerkingstaken productief uit te voeren. De machine is standaard uitgerust met een gereedschapsmagazijn met 40 posities, dat optioneel ruimte kan bieden aan 264 gereedschappen met behulp van het grote Standby-magazijn.

Automatisering

Hedelius legt tijdens het Open Huis de focus op het verkrijgen van minimale insteltijden ondanks frequente productwisselingen. Met de Standby magazijnen voor de automatisering van de gereedschapsvoorziening en met multi-pallet opslagsystemen en robotcellen heeft Hedelius verschillende mogelijkheden voor flexibele, productieondersteunende automatisering in haar portfolio. Op die manier kunnen zelfs kleine series productief worden vervaardigd en kan de bestaande ruimte zeer efficiënt worden gebruikt.

Naast automatiseringstechnologie van BMO en Indumatik vertrouwt Hedelius ook steeds meer op eigen oplossingen. De meerpalletmagazijnen Marathon SR422 en Marathon P406 zijn optimaal afgestemd op de

vijfassige bewerkingscentra van de Acura-EL serie en zorgen voor lange onbemande draaitijden. Met pal-

lets tot 500 mm x 400 mm en een transportgewicht tot 370 kg is de supercompacte Marathon P406 een interessante oplossing in de compacte klasse.

Marktintroductie robotsysteem

Het Marathon RZ multi-pallet opslagsysteem - het eerste interne automatiseringssysteem op basis van een zesassige robot - wordt binnenkort op de markt gebracht. Een uitbreidingsfase met 34 pallets van 400 x 400 mm of anders 40 pallets van 320 x 320 mm is gepland. De robot kan de pallets ofwel in een machine rechts ofwel in een machine links laden. De software voor het laden van twee machines als ‘twinner’ is in voorbereiding. Om ook bij korte programmadoorlooptijden zeer productief te kunnen werken, beschikt het systeem over twee opslag-/ ontvangststations.

Het Twinner-concept met twee vijfassige Acura bewerkingscentra naast elkaar vindt volgens Hedelius gretig af-

trek. Dit komt omdat zo’n productiecel nog meer productiviteit in een kleine ruimte mogelijk maakt. Momenteel kunnen de Acura bewerkingscentra in serie worden gekoppeld met een Indumatik Light 120 pallethandlingsysteem of met de BMO Platinum en Titanium robotcellen.

Vaklezingen en fabrieksrondleidingen "We zijn verheugd opnieuw een twaalftal partnerbedrijven op het gebied van CAM-software, gereedschappen, opspanmiddelen en automatiseringstechnologie in Meppen te mogen verwelkomen", zegt Dennis Hempelmann. Daarnaast is er op beide dagen een uitgebreid lezingenprogramma en zijn er fabrieksrondleidingen. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor een bezoek op de website van Hedelius. Aanmelden kan echter ook via Promas, dat Hedelius in Nederland vertegenwoordigt.

De Tiltenta 10 serie is uitgebreid met nieuwe lengtes om tegemoet te komen aan de marktvraag. De machine is nu leverbaar met een X-as bereik van 2.600 mm, 3.600 mm en 4.600 mm en een extra lange Y- en Z-as van elk 1.000 mm.

Vijftien CNC-bewerkingscentra, sommige met gekoppelde automatisering, zullen live onder spaan te zien zijn op het Open Huis van Hedelius.

Toepassing van audiotechnologie in de productie wordt toekomst-onderwerp op EMO Hannover

De fabriek leert horen

Wat doen slimme microfoons in de fabriek? Zijn bedrijven van plan hun personeel af te luisteren? Een duidelijk ‘nee’ is het antwoord van de Industriële werkgroep audiotechnologie voor intelligente productie (AiP), dat het Fraunhofer Instituut voor Digitale Mediatechnologie IDMT samen met de Hogeschool Emden/Leer in 2020 heeft opgericht. Het netwerk is gebaseerd op de interactie van machines met akoestische systemen en AI. Vijf wetenschappers en een technische dienstverlener leggen uit waarom audiotechnologie een toekomst-onderwerp is voor EMO Hannover, die na de zomervakantie weer zal plaatsvinden.

Waarom werken experts uit de autoen vliegtuigindustrie, werktuigbouwkunde of elektronica samen met onderzoekers in de industriële werkgroep AiP?

Jens Appell, hoofd van de afdeling gehoor-, spraak- en audiotechnologie bij Fraunhofer IDMT: “Samen willen we het veelzijdige potentieel van audiotechnologie in gedigitaliseerde productie en montage benutten. Daartoe ontwikkelen we samen toepassingsscenario's, bespreken het ontwerp en brengen ze in gezamenlijke projecten in de praktijk.”

Het gebruik van microfoons in de productie is toch niet nieuw - bijvoorbeeld bij conditiebewaking: waar ligt het innovatiepotentieel van audiotechnologie dan precies?

Sven Carsten Lange, hoogleraar productietechniek aan de Universiteit van Emden/Leer en wetenschappelijk directeur bij Fraunhofer IDMT: “Audiotechnologische procesbewaking bestaat al een tijdje. Anderzijds zijn we baanbrekend met multimodale toepassingen op brede schaal, bijvoorbeeld om met een sensor proceskarakteristieken en productieprocessen in real time te diagnosticeren, machines te karakteriseren op verwerkingsstatus en procescapaciteit, of zelfs om ze rechtstreeks te bedienen met spraakopdrachten. En dat allemaal zonder noemenswaardige of kostbare integratie-inspanningen voor nieuwe en bestaande machines.”

In hoeverre is dit nieuw territorium?

Lorenz Arnold, algemeen directeur

MGA ingenieursdiensten, Process Automation and Control Technology: “Hoewel audiotechnologie al in de productie wordt gebruikt voor conditiebewaking, is het daar nog niet ingeburgerd. Mens-machine-interactie via spraak, die tot nu toe alleen in testen nichetoepassingen in de industriele productie heeft plaatsgevonden, is een geheel nieuw terrein. In dit opzicht zijn de activiteiten van de AiPwerkgroep wereldleider. Ik ken geen concurrenten op dit gebied.”

Wat onderscheidt de vorm van spraakbesturing van de AiP-werkgroep van andere systemen zoals Siri of Alexa?

Wat maakt het een wereldleider?

Marvin Norda, werkgroepcoördinator

bij Fraunhofer IDMT: “De eisen op fabrieksniveau zijn heel anders dan die in de woonkamer: Wat daar nodig is, is een akoestisch systeem dat onafhankelijk van servers van derden draait en alleen op bedrijfscomputers draait, dat zelfs onder de ongunstige productieomstandigheden met alle achtergrondgeluiden robuust functioneert. Wij ontwikkelen toepassingsspecifieke, robuuste en intuïtieve spraakbesturingsoplossingen voor gebruik in de productie. De spraakbesturing is eenvoudig te integreren en werkt ook zonder internetverbinding. Het herkent op betrouwbare wijze spraakopdrachten, zelfs onder de veeleisende akoestische omstandigheden van industriële productie.”

Hoe overtuig je geïnteresseerden uit de branche van deze vorm van spraakbesturing?

Marvin Norda: “Met een spraakgestuurde productiecel: We hebben een 5-assige freesmachine en een 4-assige robot uitgerust met volledige spraakbesturing. Dit technologieplatform stelt klanten in staat verschillende microfoons en headsets te testen, evenals verschillende spraakopdrachten in verschillende achtergrondgeluiden. Onze ervaring leert dat het testen van spraakbesturing in een echte machineomgeving de snelste manier is om onze industriële partners te overtuigen.”

Waarom is uw spraakbesturing bijzonder geschikt voor gebruik in de industrie?

Marvin Norda: “Dankzij uitgebreide aanpassings- en integratieondersteuning van Fraunhofer IDMT kunnen de spraakherkenners individueel worden aangepast aan de vereiste spraakopdrachten en machine-interfaces, wat de robuustheid van de spraakbesturing verhoogt en de vereiste integratie-inspanning vermindert.”

Wat spreekt voor spraakbesturing?

Marvin Norda: “Veel. Taal is de meest natuurlijke vorm van communicatie. We zijn er dan ook van overtuigd dat taal, vergelijkbaar met die in slimme huizen of auto's, zich ook in de industrie zal vestigen als communicatieinterface tussen mens en machine. Door ons ontwikkelingswerk in de industriële werkgroep creëren we een basis voor de gebruikersinterface van een volgende generatie industriële besturingen, die contactloze en intuïtieve bediening van complexe en meerdere machines mogelijk maakt.”

Maar hoe gaan ze om met de verschillende achtergrondgeluiden van een productie?

Marvin Norda: “We evalueren momenteel een onderzoek naar spraakherkenning met meer dan 160.000 gesproken commando's in verschillende achtergrondgeluiden om ons systeem aan een duurtest te onderwerpen. Over het algemeen is niet het type achtergrondgeluid doorslaggevend, maar het achtergrondgeluidsniveau in verhouding tot het volume van de spreker bij de gebruikte microfoon. Met behulp van dergelijke onderzoeken kunnen we onze spraakherkenner optimaliseren voor gebruik in de industrie en aanbevelingen doen over de akoestische systemen en hun plaatsing op de werkplek.”

Maar fabrikanten van controllers experimenteren ook met spraakbesturing, nietwaar?

Marvin Norda: “Het onderwerp is niet nieuw en veel fabrikanten van controllers hebben al oplossingen op dit gebied gepresenteerd. De wijdverbreide industrialisatie van spraakbesturing is tot nu toe echter niet gerealiseerd. We ontwikkelen onze spraakherkenners consequent voor de productie van morgen, gedreven door efficiëntie en robuustheid.”

Met welke fabrikant heeft u het geautomatiseerde productiesysteem gerealiseerd?

Marvin Norda: “We hebben onze algoritmen met succes geïntegreerd op een Beckhoff industriële controller met een Windows- of Linux-platform. Daarnaast worden vergelijkbare oplossingen ontwikkeld voor alle andere bekende besturingsfabrikanten.”

Je spraakherkenningssoftware draait dus niet op een cloud of op een aparte pc, maar op de controller in de machine. Kunnen meerdere machines met spraakbesturing worden bediend?

Marvin Norda: “Bediening van meerdere machines is het toppunt van

spraakbesturing, aangezien zowel de complexiteit van machineopdrachten, routes naar machines als de cognitieve belasting van de operator een rol spelen. Akoestisch maakt het echter niet uit of ik één of meerdere machines tegelijk bedien. Net als bij een touchscreen is er maar één mastercomputer nodig om de commando's naar de juiste machine te leiden.”

Lorenz Arnold: “Ik zie de bediening van meerdere machines als een typische toepassing die bewijst dat spraakbediening geen technische gimmick is. Er is een berekenbare efficiëntiewinst, die afhankelijk van de toepassing zeer aanzienlijk kan zijn. Een voorbeeld uit mijn huidige praktijk: Een klant bezit 25 werktuigmachines die door vijf operators worden bediend. Ik probeer hem nu te overtuigen van stembesturing. De kortere afstanden spreken hiervoor, want een operator kan via een headset een machine bedienen, ook als hij ver weg is bij een ander. En de machine zal hem op afstand vertellen als er een storing optreedt.”

Welke meerwaarde biedt de akoestiek ook?

Sven Lange: “Onze akoestische systemen concurreren met gevestigde technologie. De detectie van ratelende geluiden met contactgeluidsensoren die in de machinestructuur zijn geïntegreerd, is state-of-the-art. Met deze sensoren kan echter geen

andere relevante proces- en machinestatusinformatie worden geregistreerd. Een microfoon die op een geschikte plaats binnen of buiten het bewerkingsgebied is geïnstalleerd, kan bijvoorbeeld gelijktijdig de hoofdlagering van de spil, de ventilator of de koelmiddeltoevoer controleren, poortdetectie uitvoeren en spraakopdrachten opnemen. Het voordeel voor de gebruiker wordt enorm wanneer onze slimme sensortechnologie wordt uitgebreid met op AI gebaseerde algoritmen.”

Jullie ontwikkelen ook slimme sensoren: welke taken nemen zij in de praktijk al op zich?

Danilo Hollosi, groepsleider voor akoestische gebeurtenisdetectie bij Fraunhofer IDMT: “Onze akoestische procesbewaking werkt contactloos met lucht- of contactgeluid. Als stekkerverbindingen vastklikken, is er een klikgeluid te horen, dat het slimme sensorsysteem herkent. Als er geen klik is, geeft het akoestische controlesysteem een fout aan. Tegelijkertijd wordt de werknemer geïnformeerd en wordt de gebeurtenis automatisch gedocumenteerd. Met mijn team heb ik op AI gebaseerde algoritmen ontwikkeld voor de betrouwbare audioanalyse van allerlei klikgeluiden. Onze oplossing heeft zich in de auto-industrie al bewezen bij testen op de montage van kabelbomen.”

Meer dan 50 bedrijven werken nauw samen in de industriële werkgroep Audiotechnologie voor Intelligente Productie AiP, opgericht in 2020, onder leiding van het Instituut voor Gehoor-, Spraak- en Audiotechnologie van Fraunhofer IDMT en de Hogeschool Emden/Leer.

Van het midden- en kleinbedrijf tot grote ondernemingen, bedrijven uit de meest uiteen-

lopende sectoren, die bijvoorbeeld vliegtuigen, auto's, machines en elektronica maken, nemen deel aan dit netwerk. De gemene deler: ze ontwikkelen oplossingen voor de vier gebieden conditiebewaking, gehoor- en spraaktechnologieondersteuning, akoestische diensten en werkplek 4.0. De focus ligt op het oplossen van problemen aan de hand van concrete toepassingen.

Fraunhofer IDMT traint niet alleen het bedieningspersoneel maar dankzij machine learning ook de spraakherkenning.

De machine-operator geeft de freesmachine eenvoudige bevelen zoals ‘machine starten’ of ‘licht inschakelen’. De spraakbesturing voert deze uit en bevestigt de uitvoering.

Index belooft veel innovaties tijdens open huis

Veel nieuwe machines en automatiseringsoplossingen. Dat is de belofte van Index voor het open huis dat van 25 tot 28 april wordt gehouden op de thuisbasis in Reichenbach/Fils.

Tot de hoogtepunten van het Index

Open House 2023 behoort ongetwijfeld de universele draaibank Index

B500, die nu als lange versie met een draailengte tot 1.200 mm voor nog meer bewerkingsmogelijkheden beschikbaar is. Als optie rust Index deze machine uit met een achttienstations revolver.

Klassieker in nieuw jasje

Daarnaast presenteert Index ook de vernieuwde ABC CNC-draaibank. Deze klassieker staat bekend om zijn hoge dynamiek. De nieuwe versie is sinds kort ook leverbaar met Fanuc besturing en heeft nu standaard een Y-as. In het algemeen onderscheidt deze machine zich door zijn bovenste revolver, die naast de Y-functie ook over een indexbare as, hoogteverstelling en dubbele gereedschapshouders beschikt.

Compact, precies, snel

Innovaties zijn er ook te vinden op het gebied van langdraaiautomaten. Op basis van de Traub TNL20 biedt Index nu een Traub TNL32 compact aan, die de kleine voetafdruk van de TNL20 combineert met een stafdoorlaat van 32 mm. Net als alle andere Traub TNL machines maakt de 'compact' 32 variant productief lang- en kortdraaien mogelijk voor werkstukken van gemiddelde en hoge complexiteit. Dit geldt ook voor de Traub TNL12 langdraaiautomaat, die sinds 2022 nieuwe functies heeft gekregen. Net als de grotere va-

rianten kan de machine nu eenvoudig worden omgebouwd tot een kortdraaier. En in vergelijking met zijn voorganger is de machine compacter gebouwd en kinematisch verder verbeterd.

Compleetbewerking

Een belangrijke trend in de verspaning is compleetbewerking. De draaifreescentra van Index worden tijdens het Open House in vier verschillende maten en automatiseringsniveaus gepresenteerd. Hiertoe behoort het Traub TNX220 draaifreescentrum, de opvolger van de Traub TNX65 freesspilversie. Met een spindeldoorlaat van 76 mm, een klauwplaatdiameter van 200 mm en een aanzienlijk verlengde draailengte van 900 mm maakt het volledig nieuw ontworpen draaifreescentrum een aanzienlijke sprong in prestaties. Op het open huis is de TNX220 geautomatiseerd met een iXcenter L. Deze bestaat uit een voor de machine geplaatste robotcel, die aan twee zijden kan worden aangevuld met diverse modules: bijvoorbeeld pallet-/rackmodules, apparatuur voor ontbramen, reinigen of lasermarkeren of een meet-/inspectiestation. Met zo'n meetcel demonstreert Index zijn closed-loop oplossing voor autonome productie.

Ook live te zien is het Index G220 draaifreescentrum met de MBL76 stangenlader die is aangepast aan de nieuwe machineconstructie. Daarnaast zal de index G320 worden gepresenteerd met het nieuwe iXtools gereedschapsmagazijn, met ruimte voor maximaal 392 gereedschapsposities. Het programma wordt aangevuld met de grotere draai-/ freescentra G420 en G520. Deze laatste wordt voor het eerst als lange versie getoond.

Wanneer meer spindels nodig zijn

Voor zeer productief draaien presenteert Index de MS24-6 multispindel draaimachine. In vergelijking met zijn voorganger, de MS22-6, is deze iets groter qua maximale stafdiameter, maar nog steeds compact van ontwerp en voorzien van talrijke functies. Gezien de afnemende seriegroottes is het geoptimaliseerde instelconcept van steeds groter belang. Een essentieel onderdeel hiervan is het snelspansysteem met geïntegreerde W-vertanding op de dwarsslede. Ook

de MS22-8 toont een vrijwel onbeperkte bewerkingsflexibiliteit: met acht hoofdspillen en maximaal twee draaibare synchroonspillen kunnen tot zestien gereedschapshouders worden gebruikt.

Productietrends en kennisoverdracht

Naast de presentatie van Index- en Traub-machines nodigt Index alle bezoekers uit om zich te komen verdiepen in de laatste productietrends. Tijdens het open huis worden er diverse lezingen gegeven over vertanden, wik-

Wild skateboard

Mastercam houdt ieder jaar de Wildest Parts Competition om de interesse van studenten en deelname aan de productie aan te moedigen. De bedoeling is dat studenten onderdelen maken die creativiteit en technische vaardigheden demonstreren met behulp van Mastercam.

“Elk jaar kijken we uit naar alle inzendingen”, zegt Peter Mancini, Product Manager, Education bij Mastercam. “Er zijn zoveel getalenteerde en toegewijde docenten en de kwaliteit en originaliteit van het werk van hun studenten met Mastercam is zowel geweldig als inspirerend.”

Elektrisch skateboard

In de educatieve divisie diende een team van Vincennes University, Indiana, een werkend elektrisch skateboard in. Het project begon als een eenvoudig

persoonlijk project totdat hun instructeur hen benaderde om deel te nemen aan de wedstrijd. De studenten ontwierpen en vervaardigden alles op het bord, behalve de elektronica. De tweede plaats ging naar een team van de National Xinying Industrial Vocational High School, Taiwan, dat een viool ontwierp. Ze wilden een product ontwerpen dat de 'koude' indruk die mensen hebben van de maakindustrie zou veranderen, dus creëerden ze een viool vol enthousiasme en warmte. De derde plaats ging naar Kwan Syn Yen van de National Tsing Hua University (Taiwan), die een combinatie/masterslot in de vorm van een eindfrees indiende, als eerbetoon aan CNC-productie.

Professionele divisie

Naast de educatieve divisie is er ook een professionele divisie. Deze laat instructeurs en operators buiten de

kelen en slijpen, evenals automatisering, retrofitting en industriemanagement. Het thema digitalisering blijft ook een belangrijke rol spelen. Centraal staat het IoT-platform iX4.0 met zijn talrijke iX4.0-apps. Het platform zorgt voor transparantie en productiviteit in de gehele bewerkingsprocesketen.

Aanmelden voor het open huis kan op de website van Index of via Laagland, de Nederlandse vertegenwoordiging van Index.

Het project voor het winnnende skateboard begon als een eenvoudig persoonlijk project. Uiteindelijk ontwierpen en vervaardigden de studenten alles op het bord, behalve de elektronica.

gebaande paden denken en hun Mastercam-vaardigheden pushen om iets buitengewoons te maken. In deze divisie diende David Berry van het Southwestern Illinois College een turbocharged waaier in, die werd gemaakt om zijn vaardigheden te stimuleren en een deel te voltooien dat zijn huidige kennis te boven ging. David wilde altijd al een waaier snijden, dus ontwierp hij een bureaustuk met een 12-blads, grote wielcompressorontwerp.

De Traub TNL32 compact is een nieuwe langdraaimachine die tijdens het open huis van Index in de schijnwerpers staat.

Het TNX220 draaifreescentrum in combinatie met de iXcenter robotcel is een van de hoogtepunten van het open huis.

Maakindustrie Expo krijgt extra kennisstudio

Het kennisprogramma voor de tweede editie van Maakindustrie Expo op 10 en 11 mei in Evenementenhal Hardenberg breidt zich verder uit met onder meer een extra kennisstudio.

Ook komt er op de eerste beursdag een avondprogramma met TNO en is er een MIX Studio waar zes lezingen gehouden worden door Koninklijke Metaalunie en Teqnow.

“Kennis opdoen is een belangrijke thema op Maakindustrie Expo. Wij willen ondernemers helpen hun bedrijf klaar te stomen voor de toekomst,

maar ook de techneuten helpen om hun dagelijkse werkzaamheden efficiënter in te richten”, zegt Jeffry Plaggenmarsch namens de beursorganisatie. “Bovendien speelt er veel op het gebied van flexibeler produceren.

Ook blijft het tekort aan personeel en schaarste aan grondstoffen een uitdaging. Het is belangrijk om bij te blijven in deze snel veranderende wereld. Kennis opdoen is een must, net als het delen van ervaringen. Daarom is een platform als Maakindustrie Expo waar theorie en praktijk samenkomen van essentieel belang.”

TNO en Teqnow Koninklijke Metaalunie en Teqnow verzorgen een groot deel van het kennisprogramma met een zestal lezingen over actuele thema’s, zoals effectief werkvoorbereiden, de weg naar snel en winstgevend robotiseren en hoe werkt een productconfigurator? Aan het woord komt onder meer Rard Metz, hij is programmamanager en adviseur van Teqnow en al jaren actief in de sector. Ook is er in samenwerking met TNO een avondprogramma op woensdag 10 mei om 18.00 en 19.00 uur. TNO is een onafhankelijke organisatie gericht

op innovatie toepassen in de praktijk. TNO geeft dan een sessie over het thema ‘10x klaar voor industry 4.0’.

Klantcases in kennisstudio

Bezoekers komen voor kennis en inspiratie naar Maakindustrie Expo en de organisatie krijgt veel aanvragen binnen van exposanten om een klantcase te presenteren. Daarom is het idee ontstaan om uit te breiden met een extra kennisstudio. Maakindustrie Expo geeft exposanten de kans om een tijdslot te reserveren in de Exposanten Studio. Het programma is ingevuld door IJs-

sel Technologie, CNC Totaal, Binder 3D, Hollander Techniek en EKB met thema’s zoals De slimme en duurzame fabriek, een vliegende start met 3D printen en digital twin. “Hiermee kan de bezoeker z’n hart ophalen”, aldus Plaggenmarsch.

Livestream

Het kennisprogramma met actuele thema’s is ook via een livestream te volgen en opnames worden achteraf gedeeld via de website en LinkedIn. Meer informatie is te vinden op www. mixnoordoost.nl.

Ontmoet 2500 vakmensen in twee dagen

Laat zien wat jij te bieden hebt en deel je kennis

Vergroot je netwerk en ontmoet collega’s uit de branche

Ontmoet werknemers van de toekomst

Kennis opdoen is een belangrijke thema op Maakindustrie Expo.

Koninklijke Metaalunie en Teqnow verzorgen een groot deel van het kennisprogramma met een zestal lezingen over actuele thema’s.

Met een unieke indeling van de beursvloer brengt AM for Production eind maart elke stap in de implementatie van additive manufacturing prominent in beeld. Dat biedt niet alleen bezoekers een bijzondere beleving; exposanten vinden er precies de plek voor hun oplossing in het AMproces, zegt Bart Kooijmans, programmamanager bij Mikrocentrum.

De countdown voor de eerste editie van AM for Production loopt. Op 29 maart tonen aanbieders van AMtechnologie, onderzoeksinstellingen, brancheorganisaties én gebruikers in de Brabanthallen in Den Bosch de kansen die ontstaan als je de nieuwe productietechnologie toepast. Tegelijkertijd tonen ze hoe je additive manufacturing inpast in de huidige productieprocessen. “Bezoekers lopen letterlijk en figuurlijk door de hele AMworkflow als ze de beursvloer opgaan. Beginnend bij software via pre-process en materialen langs de industriële 3D printers naar post processing”, zo schetst Kooijmans de unieke opzet van AM for Production. Daarnaast zijn er demopleinen met concrete toepassingen en twee lezingenruimten.

Waarom ASML AM inzet

Additive manufacturing – oftewel 3D printen – is de hype voorbij. In landen als Duitsland, Italië en de VS investeert de maakindustrie momenteel fors in de nieuwe technologie. In Nederland begint de omslag te komen. De interesse voor de AM Masterclass tijdens de Precisiebeurs was groot. Hier deelden onder andere VDL ETG, KMWE

Precision en NTS hun ervaringen met metaal AM en vooral de businesscases die zij hebben ontdekt. “Zij lieten zien dat de technologie werkt, goede hightech componenten produceert en welke meerwaarde ze hiermee voor hun klanten genereren”, zegt Kooijmans. De grote opkomst bij het laatste Techcafé Additive Manufacturing van Mikrocentrum en DSPE in december bevestigde de belangstelling vanuit de hightech industrie. Hessel Maalderink, AM competence co-lead bij ASML, zei toen dat ASML-machines ondertussen al 200 onderdelen bevatten die met AM zijn geproduceerd. “Deze onderdelen hebben alle voordelen van de nieuwe productietechnologie: gewichtsbesparing, functie-integratie, complexiteit en een eenvoudigere supply chain. Het zijn onderdelen die vaak niet anders te maken zijn”, aldus Maalderink.

Grenzen verleggen

Nu OEM’s als ASML maar ook grote bedrijven uit de olie- en gasindustrie

AM gaan inzetten, wordt het belangrijk de industrie de mogelijkheden van AM en de processtappen te tonen, meent Bart Kooijmans. “AM for Production wordt het verbindend element voor het AM-ecosysteem in de Benelux. Hier wordt duidelijk hoe je met AM de grenzen van wat mogelijk is in de hightech industrie verlegt. En wat nodig is om AM in je productieproces in te zetten.” ‘Pushing possibilities with AM as production technology’ is niet voor niets de slogan. Niet alleen ASML gebruikt AM als productietechnologie.

Ook in andere sectoren is deze omslag zichtbaar, merkt Maick Klaassen van

QDP. Het Nederlandse bedrijf ziet de groep klanten die eindonderdelen laat 3D printen gestaag groeien. “Sinds drie jaar runnen we een succesvolle AMservice die hoogwaardige onderdelen voor eindgebruikers produceert. Enorme stappen in de ontwikkeling maken de belofte van deze technologie nu beschikbaar voor gebruik in onze productieketens.”

De juiste keuzes maken

De opzet van het evenement, waarbij bezoekers langs alle stappen in het proces lopen, maakt AM for Production interessant voor alle partijen die een rol spelen in het proces. Ze kunnen de bezoekers precies tonen waar

in het AM-proces hun oplossing, hun technologie of hun materiaal een meerwaarde oplevert. “Het implementeren van nieuwe productietechnologieën zoals AM vereist een goed inzicht in de state-of-the-art mogelijkheden versus specifieke eisen. De juiste keuze maken voor technologie en strategie is cruciaal voor succes”, zegt Ruben Wauthle, founder en CEO van Amnovis, één van de exposanten op AM for Production.

Naast de state-of-the art AM productieoplossingen en de implementatiestappen toont AM for Production ook de businesscases van bedrijven die de technologie succesvol inzet-

ten. Deze pioniers delen hun kennis, zowel op de demopleinen als tijdens de lezingen. “Hierbij houden we de focus op AM als productietechnologie voor eindproducten. Daar gaat dit event over. AM for Production geeft een totaal overzicht van de technologie waarmee producerend Nederland komende jaren de grenzen gaat verleggen”, zegt Bart Kooijmans tot slot.

Benieuwd naar de mogelijkheden om AM als productietechnologie in te zetten? Bezoek dan gratis op 29 maart AM for Production in de Brabanthallen te ’s-Hertogenbosch. Meer info en aanmelden kan op de website. amforproduction.nl

Wie AM for Production bezoekt, loopt letterlijk en figuurlijk door de hele AM-workflow. Beginnend bij software via pre-process en materialen langs de industriële 3D printers naar post processing.

Alle facetten voor productietechnologie komen aan bod op Machineering

Ruim 120 exposanten zijn van de partij op de technologiebeurs Machineering, die op 29, 30 en 31 maart zal plaatsvinden in Brussels Expo. Alle facetten voor productietechnologie – van conventioneel tot additief en hybride - komen hier aan bod.

Machineering biedt de maakindustrie, machinebouw en industriële toelevering gepaste antwoorden en oplossingen op urgente vragen over versneld innoveren, digitaliseren en automatiseren. Of het nu om de nieuwste productietechnologie, de meest performante productiemachines en designsoftware, datagedreven en predictief onderhoud, slimme materialen en geconnecteerde componenten of the best of breed toeleveranciers gaat, op Machineering komt de volledige waardeketen van ontwerpen tot maken aan bod.

All-in-one aanpak

Deze ‘all-in-one’ aanpak zorgt voor een efficiënt en waardevol bezoek voor zowel het management als iedere afdeling van een maakbedrijf of machinebouwer verantwoordelijk voor engineering, O & O, productie, assemblage, maintenance, supply chain, aankoop, innovatie en kwaliteit. “Deze 3e editie van Machineering wordt als het ware 'the place to be for the next production Technology'”, zo belooft de beursorganisator.

Meer dan 120 exposanten

Leveranciers van gereedschappen,

werktuigmachines, software, robotica, componenten, materialen en productie, expertise worden vakkundig onderverdeeld in tien technologieroutes. Langs deze routes staan meer dan 120 machineleveranciers, toeleveranciers en servicebedrijven voor het maken, ontwerpen, bewerken, verbinden en assembleren van componenten uit metaal, kunststof en composiet. Bezoekers vinden er maakoplossingen van toonaangevende merken zoals DMG Mori, Trumpf, LVD, Okuma, Hermle, Nakamura, Astratec, Tornos, Soraluce, Breton, Fanuc, Siemens, Messer, Rössler, Cloos, Panasonic, Kuka, Microstep, Sandvik Coromant, Lincoln, Paul Horn, Precitool, Mitsubishi, Hypertherm, Durma, Leadwell, Unisign, Haas, Renishaw, EOS, Desktop Metal en Bodor.

Machineering wordt ruimer dan de vorige editie en beslaat zowel hal 8 als de patio in Brussels expo, samen goed voor 12.000 vierkante meter aan productietechnologie in demo.

Expert classes

Naast de presentaties van de exposanten voorziet Machineering in meer dan 15 expert classes over slim engineeren, onderhoud, produceren, robotiseren en automatiseren. Dit zijn leerzame sessies van 30 minuten gepresenteerd door zowel kenniscentra als innovatieve sectorgenoten met sterke cases uit de praktijk.

Machineering is gratis bezoeken via

voorregistratie op www.machineering. eu. De bezoekersbadge biedt iedere dag toegang tot de beurs, inclusief de nocturne (laatavondbezoek tot 22.00

Uitgebreide Ceratizit-selectie

Ceratizit brengt op Machineering een uitgebreide selectie van hoogwaardige verspanende gereedschappen. Op de stand kunnen bezoekers zich niet alleen laten informeren over de nieuwste verspanende gereedschappen, maar ook over slim gereedschapsbeheer en productieoptimalisatie.

Kwalitatieve gereedschappen zijn een cruciale factor in het productieproces en mogen daarom niet ontbreken op een vakbeurs voor de maakindustrie. Tijdens Machineering presenteert Ceratizit daarom een ruim aanbod

Thuismatch voor Coby CNC van RoboJob

RoboJob neemt al weer voor de zesde keer deel aan Machineering (voorheen MTMS) in Brussels Expo. De bouwer van laagdrempelige en gebruiksvriendelijke oplossingen voor de automatisering van CNC-gestuurde draai- en freesmachines neemt weer enkele nieuwigheden mee naar Brussel.

Coby CNC Op Machineering staan innovatieve

oplossingen centraal, dus pakt RoboJob graag uit met de laatste toevoegingen aan het productportfolio. Sinds zijn lancering afgelopen zomer was Coby CNC, het nieuwste systeem van RoboJob, nog niet mee kunnen gaan naar een beurs in thuisland België. Daar komt nu verandering in. RoboJob neemt haar nieuwste, meest laagdrempelige CNC-automatisering mee naar Machineering in

Brussel. De lage landen konden afgelopen najaar al kennismaken met Coby tijdens METAVAK in Gorinchem, maar in Brussels Expo speelt RoboJob pas echt een thuismatch. “We gaan natuurlijk graag naar beurzen in het buitenland”, vertelt Sales Manager Benelux Nick Raes. “Maar een beurs als Machineering op Belgische bodem is toch wel iets om extra naar uit te kijken.”

Wie is Coby?

Coby combineert een stackertafel zoals die van de Mill- en Turn-Assist systemen met een cobot, en natuurlijk met de brains van RoboJob. Deze nieuwste ontwikkeling maakt CNC-automatisering toegankelijker dan ooit dankzij de Coby-software. Die leidt de gebruiker stap voor stap door het instellen van werkstukken en jobs. Ook op vlak van hardware is het systeem ontwikkeld om snel en eenvoudig geplaatst, geïnstalleerd en opgestart te worden. Zelfs iemand met beperkte technische kennis kan op die manier helemaal zelf aan de slag met automatisering, zonder dat er technische experts moeten langskomen voor de installatie. Dat alles

aan onder andere wisselplaten, frezen, boren en draaigereedschappen. Tevens kunnen bezoekers zich laten informeren over de nieuwste gereedschappen die recent zijn geïntroduceerd in de kersverse Up2date catalogus.

Bezoekers kunnen zich ook laten informeren over het optimaliseren van het productieproces. Aan bod komen bewerkingsstrategieën, opspantechnologie, procesparameters en de Industrie 4.0 oplossing ToolScope. Tevens wordt een optimaal gereed-

uur op donderdag), de expert classes en de Machineering Digital app.

schapsbeheer met behulp van ToolO-Mat onder de aandacht gebracht.

Verspaners die dus zoeken naar oplossingen om doorlooptijden te verkorten, productiekosten te reduceren en de kwaliteit en leverbetrouwbaarheid te verbeteren kunnen zich tijdens Machineering wenden tot de technisch experts van Ceratizit. Ook bedrijven met een specifieke verspaningsuitdaging zijn welkom op de stand.

Ceratizit Stand 197

maakt van Coby CNC een echte DIYcobot.

Samenwerking met HWR Coby is niet het enige wat RoboJob in 2022 naar buiten heeft gebracht. Afgelopen najaar kwam ook een mooie samenwerking met spanklemmenspecialist HWR tot stand. Het is nu mogelijk om een Mill-Assist Essential uit te rusten met bijkomende hard- en software om stukken in HWR-klem-

men te beladen. De uitbreiding bestaat uit speciaal ontwikkelde latten voor op de stackertafel en een andere grijper. Daarnaast komen er extra functionaliteiten in de software. De moeite dus om te komen kijken voor iedereen die werkt met zulke klemmen en op zoek is naar manieren om te automatiseren.

Net als de vorige keer in 2021 – dat was nog in de tijd van de mondkapjes - komen op Machineering in Brussel weer alle facetten voor productietechnologie aan bod.

Coby combineert een stackertafel zoals die van de Mill- en Turn-Assist systemen met een cobot, en natuurlijk met de brains van RoboJob.

Het is nu mogelijk om een Mill-Assist Essential uit te rusten met bijkomende hard- en software om stukken in HWR-klemmen te beladen.

Dubbel jubileum Hoffmann Group merken

De Hoffmann Group viert dit jaar twee merkverjaardagen: het merk GARANT werd 50 jaar geleden gelanceerd; het merk HOLEX vult het assortiment al 40 jaar aan.

Samen met meer dan 500 andere merken geven GARANT en HOLEX het assortiment van de Hoffmann Group een bijzonder tintje: GARANT met meer dan 55.000 gecertificeerde systeemgereedschappen voor alle toepassingsgebieden, fabrieksuitrustingen en persoonlijke beschermingsmiddelen en HOLEX met 17.000 gewoon slimme productideeën. Het hele jaar door zijn er spannende acties, jubileumproducten en speciale aanbiedingen.

Aantrekkelijke alternatieven

In 1973 werd het merk GARANT geboren. Na de marktintroductie van frezen, draadtappen en spiraalboren met een bijzonder goede prijsprestatieverhouding, werd het assortiment telkens uitgebreid met als doel om over het gehele assortiment aantrekkelijke alternatieven aan te

bieden. Tegenwoordig staat GARANT niet alleen voor de hoogste kwaliteit en een ontwerp dat 55 prijzen heeft gewonnen, maar ook voor een eigen productwereld, waarin het systeemconcept steeds meer zijn weg vindt.

Borries Schüler, lid van de raad van bestuur voor Product Management & Engineering bij Hoffmann, zegt: “De eisen die aan GARANT worden gesteld, zijn sinds de oprichting van het merk gestaag toegenomen. Tegenwoordig onderhouden we onder GARANT onze krachtige productfamilies, waaronder GARANT Master voor hoogwaardige verspaning, die een breed scala aan toepassingen dekt. Daarnaast zetten we onze eigen accenten met productfamilies zoals de GARANT Tool24-dispensersystemen, de serie werkplaatsuitrusting GARANT GridLine en binnenkort ook met GARANT Workwear. GARANT-producten werken steeds intelligenter op elkaar in en functioneren in het systeem. Ze zijn daarom een integraal onderdeel van onze Hoffmann Group 'Ecosystems for Industrial Production', die we bouwen tot 2030.”

Tuwi introduceert automatisch tapcentrum CMA

Pure functionaliteit

Nadat GARANT de duurtest had doorstaan en zich in het hogere segment had gevestigd, besloot de Hoffmann Group in 1983 om het succes op het gebied van standaardeisen voort te zetten met het nieuwe merk HOLEX. HOLEX-producten onderscheiden zich door pure functionaliteit in de beste

industriële kwaliteit, zijn gebruiksvriendelijk en zuinig. Zo biedt de Hoffmann Group gereedschappen in de juiste uitvoering en kwaliteit voor alle toepassingen in productie en werkplaatsen.

De Hoffmann Group ontwikkelt in samenwerking met gebruikers en leveranciers producten voor GARANT

en test deze in twaalf eigen technologiecentra. De merken GARANT en HOLEX zijn verkrijgbaar in meer dan 50 landen.

Hoffmann Group Stand 200

LVD demonstreert Dyna-Cell met nieuwe updates

LVD plaatst op Machineering onder het thema ‘Shaping Flows’ de gerobotiseerde buigcel Dyna-Cell en de CADMAN software op de voorgrond. Buigautomatisering en softwaretechnologie helpen bedrijven om hun procesflow te verbeteren, wat resulteert in hogere productiviteit, lagere stukkosten en meer winst.

Het nieuwe automatische tapcentrum CMA CNC FTC (beschikbaar in twee modellen) is een flexibele machine voor het boren, tappen en verzinken van lasergesneden plaatwerk.

Tuwi presenteert op Machineering het nieuwe automatische tapcentrum CMA CNC FTC van de Spaanse machinefabrikant CMA. Deze flexibele machine (beschikbaar in twee modellen) is geschikt voor het boren, tappen en verzinken van lasergesneden plaatwerk.

De CMA CNC FTC automatische tapcentra worden gekenmerkt door een 3-assige (X, Y, Z) bewegende kop. Het innovatieve zwevende kopsysteem is ontworpen en vervaardigd door CMA. Het is in staat om afwijkingen in de positionering van het werkstuk op te vangen tot 1 mm.

Elke operatie is perfect te programmeren via een PC controller met CMA’s eigen CNC software (TapCam) met de mogelijkheid om 2D/3D bestanden te importeren en ze automatisch omzetten in de ISO-codes van de machine. De spil wordt langs de tafel geleid op geharde precisie lineaire geleidingen, die zijn gemonteerd op het machineframe. De X-as wordt aangedreven door een spiraalvormig tandheugel en de Y- en Z-as door een zelfsmerende kogelomloopspindel.

Twee modellen

Het automatische tapcentrum is leverbaar in twee modellen: de CNC FTC 1515 en de CNC FTC 3015. Bij beide modellen is de boorcapaciteit 14 mm rond en de tapcapaciteit gaat van M3 tot en met M20. Het verschil tussen beide modellen zit ‘m in de lengte van de tafel: bij model 1515 is die 2100 mm en bij model 3015 3600 mm. Ook het bereik van de X-as verschilt: 1500 mm bij het kleine model, 3000 mm bij het grote model. Bij beide modellen is het bereik in de Y-as 1500 mm en dat in de Z-as 200 mm.

De automatische gereedschapswisselaar biedt plek voor acht gereedschappen. Een geïntegreerd oliespraysysteem zorgt voor de smering van de gereedschappen.

Bezoekers van de beurs kunnen bij Tuwi ook terecht voor informatie over Mitsubishi Electric fiberlasers, Astes4 sorteermachines, boorcentra van CMA, boor-zaagstraten van M&G en de diverse buigoplossingen van AMOB.

De Dyna-Cell vult het begrip buigautomatisering op een nieuwe manier in. In tegenstelling tot vroegere systemen is Dyna-Cell flexibel, gemakkelijk in gebruik en voordelig. Aangestuurd door de CADMAN-SIM-software van LVD, duurt het hele proces van ‘art to part’ niet meer dan 20 minuten. DynaCell maakt in 10 minuten automatisch het buig- en robotprogramma aan en heeft daarna slechts 10 minuten nodig voor de gereedschapsinstelling en de productie van het eerste stuk. Het inleren van de robot is niet nodig. De nieuwste Dyna-Cell generatie kan complexere en een breder scala aan stukken kanten. Ze hebben afmetingen van 40 x 80 mm tot 400 x 600 mm en een gewicht van 4 kg.

Nieuwe updates De belangrijkste functies van Dyna-Cell zijn bijgewerkt. Zo biedt de veelzijdige, universele grijper extra zuignappen die afzonderlijk bedienbaar zijn, evenals een nieuw klemsysteem om nog kleinere stukken te grijpen en dichter bij de machine te komen. De universele grijper past zich automatisch aan de geometrie van het werkstuk aan. Het slimme ontwerp bespaart investeringen in verschillende grijpers en grijperwisseltijd. Ook is er nu een zwaardere

industriële robot, die gemakkelijk de grotere grijper en grotere stukken hanteert. Het optionele hoekmeetsysteem Easy-Form Laser zorgt voor hoeknauwkeurigheid vanaf de eerste buiging en compenseert automatisch materiaalvariaties zoals plaatdikte, koudversteviging en walsrichting. De synchronisatie tussen robot- en machinebeweging is geoptimaliseerd. De robot beweegt sneller en kan beter de afkantpers volgen. Door de verbeterde communicatie tussen de twee systemen zijn de cyclustijden korter. De software houdt nu rekening met het gewicht, de grootte en de doorbuiging van een stuk, zodat

het aan de juiste snelheid en op exact de juiste hoogte in de afkantpers gaat. Terwijl steeds meer plaatbewerkers kiezen voor de digitalisering van hun werkplaats en slimme productie, stuurt LVD de fabriek van de toekomst verder aan met zijn integratiefilosofie en CADMAN-softwarepakket. De volledige reeks CADMAN-softwareproducten zal worden getoond met inbegrip van de nieuwste softwareupdates - allemaal ontwikkeld met het oog op een betere procesflow. LVD

In 1973 werd het merk GARANT geboren. Na de marktintroductie van frezen, draadtappen en spiraalboren met een bijzonder goede prijs-prestatieverhouding, werd het assortiment telkens uitgebreid.

De nieuwste Dyna-Cell generatie kan complexere en een breder scala aan stukken kanten. Ze hebben afmetingen van 40 x 80 mm tot 400 x 600 mm en een gewicht van 4 kg.

Welke metalen zitten er in een F1-auto?

De Formule 1-auto's zijn supersnel en superveilig. Dit is mogelijk omdat de onderdeelmaterialen op mechanische eigenschappen en dichtheid worden geselecteerd. Want hoe lichter deze zijn, hoe sneller de auto is. Carbonvezel is het voorkeursmateriaal. Maar welke metalen worden in deze auto's toegepast? De onderdelen voor F1-auto's worden, ook al zijn deze gemaakt van hoogontwikkelde materialen, vaak op commerciële CNC-machines vervaardigd.

De Formule 1 fascineert door de unieke combinatie van technologie, snelheid, precisie en wedstrijd. De Formule 1 brengt de beste coureurs samen met de beste ingenieursteams, met de meest complexe auto's en natuurlijk ook met het meeste geld. In totaal kost één enkele F1-auto 3 tot 4 miljoen euro.

Gewicht besparen

Een Formule 1-auto levert meer dan 1.000 pk. De F1-bolides leveren 10 keer meer vermogen dan een standaard personenauto, maar met een gewicht van slechts de helft. In 2022 bedroeg het minimumgewicht 798 kg, inclusief coureur. Een groot deel hiervan betreft de motoreenheid, want deze moet volgens het reglement ten minste 150 kg wegen. Bij alle anderen onderdelen wordt zo veel mogelijk gewicht bespaard. Dit wordt aan de ene kant bereikt door een slimme materiaalselectie en aan de andere kant door een efficiënt ontwerp. Naast de gewichtsvermindering staat echter ook altijd de veiligheid voorop. Afgezien van de transmissie, de motor en de wielophanging is een F1-auto grotendeels gemaakt van carbonvezel-materiaal. Carbonvezel wordt gekenmerkt door een hoge stijfheid en sterkte bij een zeer laag gewicht – perfect voor de Formule 1. Maar voor de extreme mechanische en thermodynamische eisen moeten metalen worden toegepast.

Power-unit: 10.000 onderdelen Het vermogen wordt geleverd door de geavanceerde V6 hybride-motor met een cilinderinhoud van 1,6 liter. Deze pk-krachtpatsers mogen uitsluitend worden vervaardigd door fabrikanten die door de FIA zijn goedgekeurd. Momenteel zijn Mercedes, Ferrari, Renault en Honda in de Formule 1 ac-

tief. Vanaf 2026 zullen er zes fabrikanten zijn: Audi en RB Powertrains/Ford hebben zich laten registreren naast de reeds bestaande vier fabrikanten. Elk F1-team mag motoren uitsluitend bij een van deze fabrikanten afnemen en heeft daarna de taak om de complete auto om deze motor heen te bouwen.

De Power-unit van de wereldkampioenauto in 2021, de Mercedes W12, bestaat uit 10.000 aparte onderdelen. In het FIA-reglement is voor elk onderdeel gedetailleerd vastgelegd van welk materiaal het moet worden gemaakt en hoe het moet worden vervaardigd. De Power-unit bestaat hoofdzakelijk uit metalen. Vanwege de op grote schaal toegepaste elektronica kunnen deze hier niet alle worden genoemd. Titanium of titaniumlegeringen worden voor veel motoronderdelen en voor de wielophanging gebruikt, omdat titanium beschikt over een hoge taaiheid, sterkte, rekbaarheid en corrosiebestendigheid. Om gewicht te besparen, zijn minder sterk belaste onderdelen, zoals de cilinderkop, gemaakt van aluminium. De kruk- en nokkenassen worden vervaardigd uit één staalwerkstuk.

Als de tandwielen gloeien

Na de motor is de transmissie met acht versnellingen het op één na zwaarste onderdeel. Tijdens de ruim

300 km lange race op Silverstone schakelt een coureur meer dan 2.000

keer. Dat is een enorme belasting voor de tandwielen. Deze zijn gemaakt van hoogvast staal en ze moeten na elke race worden vervangen. Dit in tegenstelling tot de transmissiebehuizing, die het hele seizoen meegaat. Deze moet zo stijf mogelijk zijn, omdat de achteras aan de behuizing is bevestigd. Daarom wordt deze gemaakt van titanium en carbonvezel. De aandrijfassen zijn gemaakt van staal. Voor onderdelen die niet met Additive Manufacturing worden vervaardigd, is elke staallegering toegestaan. De minder belaste transmissieonderdelen worden van aluminium, maar ook van kunststof gemaakt.

Bijdrage CNC-draaibanken

De onderdelen van een Formule 1-auto moet nauwkeurig en veilig voor een prototype tot aan kleine series worden vervaardigd. De snelle onderzoeks- en ontwikkelingsfase, maar ook de jaarlijkse regelwijzigingen van de FIA zorgen voor extra uitdagingen. Van de machines wordt dus de grootste flexibiliteit gevraagd. Commerciële, doch hoogwaardige CNC-installaties kunnen voldoen aan deze eisen. Zo spectaculair de onderdelen ook zijn, de machines zijn eenvoudig.

Voor de vervaardiging van rotatiesymmetrische onderdelen, zoals zuigers, kruk-, transmissie- en aandrijfassen alsmede wielnaven worden

CNC-draaibanken gebruikt. Dankzij de toepassing van uiteenlopende gereedschappen kunnen vele materialen worden bewerkt. En omdat deze machines van een F1-team zeer hoogwaardig zijn en correct zijn onderhouden en verzorgd, kunnen deze nog vele jaren betrouwbaar worden gebruikt. Als deze machines worden vervangen door nieuwere installaties, komen ze op de markt voor gebruikte machines terecht. Want een F1-raceteam fungeert in dergelijke gevallen ook als een gewoon metaalverwerkend bedrijf.

Bij het industriële veilinghuis Surplex zijn momenteel CNC-draai- en werktuigmachines afkomstig van een Formule 1-raceteam verkrijgbaar. De veiling loopt nog t/m 23 maart. De bijna 50 kavels bevinden zich in Redcar en Cleveland, North Yorkshire, England. Die vijf draaibanken van Hardinge en Hitachi zijn hoogwaardig en staan bekend om hun precisie en robuustheid. Het veilingaanbod wordt gecompleteerd met een groot aantal accessoires (spantanghouders, boorkoppen, microschakelaars, krimphouders, drieklauwen en bankschroeven). Bedrijven hebben zo de mogelijkheid om hun machinepark met behulp van flexibele productiemachines uit te breiden. Het fascinerende verleden van de machines krijgt men er gratis bij.

Hoe lichter, hoe sneller: de materiaalselectie in een F1-auto combineert maximale gewichtsbesparing met maximale veiligheid. (Foto: Avigator Fortuner/ Shutterstock.com)

High-end-onderdelen uit commercieel verkrijgbare machines: De CNC-draaibank Elite 27 MS van Hardinge is een hoogprecisie-bewerkingsinstallatie voor diverse materialen. Deze is afkomstig uit een F1-raceteam en wordt geveild t/m 23 maart. (Foto: Surplex)

Een Formule 1-motor levert meer dan 1.000 pk en is gemaakt van vele verschillende materialen: diverse metalen en legeringen, zeldzame aardmetalen, kunststoffen, carbonvezels en keramiek. (Foto: lunamarina/Shutterstock.com)

Modulair hefkolomplatform voor medische systemen

Ewellix, producent van lineaire technologieën, heeft een modulair hefkolomplatform ontwikkeld speciaal voor toepassing in medische systemen. Ze zijn met name ontworpen voor gebruik in patiëntentafels, elektrisch verstelbare plafondpendels en wand- en vloer statieven in röntgenafdelingen en voor andere medische beeldverwerkingssystemen.

Het nieuwe platform omvat hefkolommen met geavanceerde besturingseenheden op basis van de digitale SmartX-technologie van Ewellix. De producten zijn robuust, geluidsarm en gemakkelijk te bedienen voor de professionals in de gezondheidszorg. Tegelijkertijd helpen de modulariteit en de intrinsieke kwaliteit om het ontwerp- en assemblageproces door medische apparatuur fabrikanten te vereenvoudigen.

Een van de uitdagingen voor röntgenafdelingen is het verplaatsen van relatief zware röntgenbuizen en sensorsystemen die vaak aan het plafond of aan een muur- of vloerstatieven zijn

bevestigd. Een röntgenbuis of een detectorsysteem kan tot wel 50 kg wegen, maar moet toch gemakkelijk en nauwkeurig gepositioneerd worden om het juiste lichaamsdeel van de patiënt te kunnen scannen. De door Ewellix ontwikkelde oplossing is gebaseerd op de gepatenteerde 'Effort-

less Technology'. Deze maakt een einde aan de traditionele aanpak waarbij contragewichten worden gebruikt om het apparaat te stabiliseren. In plaats daarvan bevat het systeem een slimme 5-traps hefkolom met servomotoren en een krachtsensor, die met het digitale SmartX-platform wordt aan-

Website met alternatieven voor hardchroom

De website van de Belgische VOM met alternatieve behandelingen voor chromaathoudende conversielagen is aangevuld met alternatieven voor hardchroom.

PROMOSURF, de Franstalige vleugel van de Belgische vereniging voor oppervlaktebehandeling van materialen (VOM) ontwikkelde in 2015 een website gewijd aan alternatieve behandelingen voor chromaathoudende conversielagen, ook chromatatie of chromateren genoemd. In 2022 is de website aangevuld met alternatieven voor hardchroom.

Giftig en kankerverwekkend

Wie is er niet op zoek naar een alternatief voor hardchroom of chromaatlagen, behandelingen op basis van Cr6+ die in alle industriële sectoren worden gebruikt voor bescherming tegen slijtage of corrosie van metalen (blank staal, gegalvaniseerd staal, aluminium, enz.)? Jarenlang hebben deze behandelingen bewezen effectief te zijn. Cr6+ is echter giftig en kankerverwek-

kend gebleken, hetgeen ertoe heeft geleid dat stoffen die hexavalent chroom bevatten onder de REACH regelgeving vallen en het gebruik ervan onderworpen is aan een vergunning.

Dezelfde eindfunctionaliteit

Met alternatief voor Cr6+ wordt elke technische oplossing bedoeld die dezelfde eindfunctionaliteit biedt als die welke wordt bereikt met behandelingen op basis van Cr6+. Deze oplossing kan een ‘product’-alternatief, een ‘proces’-alternatief of een volledig ander ‘oppervlaktebehandelingssysteem’ zijn.

Het resultaat is gepubliceerd op alternativecr6.vom.be. Deze website bevat verschillende algemene tabbladen die toegang geven tot de inhoud via verschillende thema's: chemie, toepassingsgebied, uitvoering of te beschermen metaalsubstraat.

Nuttige informatie

Deze online tool, die gratis toegankelijk is via de VOM-website is ontworpen om zoveel mogelijk nuttige informatie

te verstrekken aan gebruikers die voor de keuze staan om één of meerdere alternatieven te zoeken ter vervanging van processen waarin hexavalent chroom wordt gebruikt. Het is noch een volledig literatuuroverzicht, noch een wetenschappelijke analyse, maar geeft de uitwisseling van informatie weer die heeft plaatsgevonden tussen de deelnemers van de werkgroep en de partners Sirris, Critt, Materia Nova en VOM in het ALT-CTRL-TRANSproject.

Twee hoofdgroepen

De besproken alternatieven zijn verdeeld in twee hoofdgroepen:

1. Alternatieven voor chromaatlagen,

2. Alternatieven voor hardchroom.

Wat de eerste groep betreft, zijn er al meerdere jaren alternatieve procedés beschikbaar op de markt met zeer goede resultaten. Voor groep 2 ligt de situatie echter anders. Momenteel is er geen alternatief dat alle eigenschappen van hardchroom kan evenaren. Processen zoals chemisch nikkel, PVD, warmtebehandeling, thermisch

Spierings stopt met conventionele dieselkranen

Spierings Mobile Cranes stopt met de bouw en de verkoop van conventionele dieselkranen. Voortaan produceert de Osse kranenbouwer alleen nog duurzame hybride modellen.

Daarmee is Spierings het eerste bedrijf in de wereld dat uitsluitend kranen bouwt die volledig elektrisch hijsen. Daarnaast kan het nieuwste model de SK487-AT3 City Boy ook volledig elektrisch rijden, hiermee kan de lokale uitstoot volledig worden gereduceerd. Deze elektrische hijskraan maakt emissieloos werken in iedere stad mogelijk. Reden voor de keuze is de sterke groei

gestuurd. Deze maakt het mogelijk de Röntgenbuis of -detector in enkele seconden tot twee meter te verplaatsen en met een lichte manoeuvreerkracht van de operator. De snelheid, richting en kracht van de gebruiker worden automatisch gedetecteerd door de krachtsensor en vervolgens omgezet in een lineaire beweging.

De hefkolom heeft een snelheid tot 600 mm/sec, maar werkt uitzonderlijk soepel en stil. Daarnaast maakt de combinatie met de SmartX besturing nauwkeurige gesynchroniseerde bewegingen van de Röntgenbuis en de detector mogelijk. De beweging kan automatisch worden aangestuurd door het besturingssysteem van de röntgenafdeling, maar ook door de gebruiker manueel direct aan het systeem dicht bij de patiënt. Het gebruik van afzonderlijke krachten positiesensoren voor elke hefkolom in combinatie met de digitale SmartX-controller zorgen voor een constante wisselwerking tussen de sensoren, zodat de beweging van de Röntgenkop en de detector nauwkeurig en veilig worden aangestuurd.

spuiten en lasercladding kunnen als alternatief dienen voor specifieke toepassingen, maar niet voor alle toepassingen. In het Alt Ctrl Trans-project zijn alternatieve coatings zoals NiB, NiW en Cr via PTA ontwikkeld met veelbelovende resultaten, maar deze nieuwe alternatieven zijn nog te prematuur om op industriële schaal te worden toegepast. Voor elk alternatief is er een korte beschrijving gegeven van de eigenschappen, prestaties en industriële beperkingen tijdens applicatie.

Dit online hulpmiddel is niet bedoeld om volledig te zijn, maar de meest voorkomende toepassingsgebieden en te beschermen metalen worden opgesomd en beschreven. De website is ook ontworpen om zo flexibel mogelijk te zijn: documenten, afbeeldingen en andere gegevens kunnen worden toegevoegd om nieuwe technieken en de recentste informatie toe te voegen. De inhoud zal worden bijgewerkt door de leden van de werkgroep, maar ook dankzij de opmerkingen van bezoekers.

in hybride kranen en de drive om het maximale te doen voor mens, natuur en milieu. “De elektrificatie van de bouwplaats kan alleen maar slagen als de fabrikant vooroploopt”, aldus CEO Koos Spierings. “Onze binnenlandse klanten beseffen al dat dit de toekomst is. Voor onze buitenlandse klanten is het even wennen, maar we zijn ervan overtuigd dat zij ook snel de voordelen zien van deze beslissing. Uiteindelijk sterven de conventionele dieselkranen uit.”

De hybride torenkranen van Spierings Mobile Cranes zijn uitgerust met lithi-

um-ion accu’s. Dat maakt ze geschikt voor emissievrije inzet op iedere bouwplaats. Voor noodgevallen is de kraan uitgerust met een kleine 3-cilinder stage 5-dieselmotor. Tot op heden heeft Spierings Mobile Cranes ruim 150 elektrische kranen uitgeleverd, die beter bekend staan als eLift. Spierings blijft de hybride techniek verder ontwikkelen. Zo kunnen alle huidige kranen emissievrij werken dankzij een 16 ampère bouwstroomaansluiting. Ook levert Spierings kranen af-fabriek met een lithium-ion batterijpakket van 33 kWh.

Oplossingen voor de röntgenkamer staan de laatste tijd centraal bij het team medische technologie van Ewellix (Bron: Ewellix)

De hybride torenkranen van Spierings Mobile Cranes zijn uitgerust met lithium-ion accu’s. Dat maakt ze geschikt voor emissievrije inzet op iedere bouwplaats.

Anorak met kangoeroezak

Hardheid metalen meten

AMETEK Newage Testing Instruments, fabrikant van hardheidstesters en accessoires, heeft zijn verbeterde Brinell Optical Scanning System (BOSS) gelanceerd. De Brinell-testen kunnen worden gebruikt voor het meten van de hardheid van alle soorten metalen en bieden een nauwkeurige en eenvoudige testmethode. Het handmatig lezen is vrij eenvoudig, maar hier kom je tegen wat ook het enige nadeel is van de Brinell-methode. Het handmatig uitlezen via microscoop heeft een hoog risico op menselijke fouten en vereist training en concentratie om nauwkeurige resultaten te bereiken. Aangezien de formule voor de BHN-berekening (Brinell Hardness Number) sterk afhankelijk is van de indrukafdrukaflezing, vereisen deze metingen een hoge nauwkeurigheid. Daarom ontwikkelde AMETEK Newage het BOSS systeem dat de invloed van de operator op de testresultaten vrijwel elimineert. De BOSS vertegenwoordigt de belangrijkste technologische verbetering van Brinell-testen sinds de test voor het eerst werd geïntroduceerd. Het meet Brinell-vertoningen sneller, nauwkeuriger en consistenter dan andere oplossingen, en het verbetert de kwaliteitscontrole met geavanceerde gegevensverzameling en analysemogelijkheden. Het BOSS-systeem maakt gebruik van een compacte scankop die met behulp van de BOSS-software is aangesloten om indrukdiameters in seconden te meten en levert een meetresolutie van 0,01 mm. De software wordt gebruikt om de criteria voor de uitlezing in te stellen en voert de nodige Brinell Hardness Number-berekeningen uit volgens ASTM-normen. Het systeem houdt zelfs rekening met afwijkingen zoals de rondheid van de afdruk en de oppervlakteafwerking van monsters. In deze nieuwste lancering is de software geoptimaliseerd met een betere gebruikersinterface die intuïtief is in een vertrouwde venstergebaseerde omgeving en met een snellere en eenvoudigere installatie. www.hardnesstesters.com

Netwerkbeveiliging

Red Lion introduceert de N-Tron®-serie NT5000 Gigabit Managed Layer 2 Ethernet-switches. Voor industrieën over de hele wereld die hun activiteiten digitaal transformeren en optimaliseren, is betrouwbare en veilige netwerktoegang absoluut cruciaal. NT5000switches en hun Gigabitsnelheid zijn ontworpen om de netwerkbeveiliging en betrouwbaarheid te verbeteren voor industriële organisaties van iedere omvang en in iedere omgeving. De NT5000 maximaliseert de operationele prestaties en systeem-uptime door middel van naadloze integratie, geavanceerd beheer en diagnostische mogelijkheden, netwerkredundantie en gelaagde beveiliging. De switches helpen organisaties te voldoen aan de behoeften aan betrouwbare communicatie voor zowel informatietechnologie- en operationele technologie-toepassingen. De gebruiksvriendelijke grafische gebruikersinterface van de NT5000 bevat een logische weergave van actieve poorten, power supply, temperatuur en contact relay status van de switch en kleurgecodeerde weergave voor poortverkeer en events waarmee beheerders mogelijke netwerkverstoringen in real-time kunnen identificeren en verhelpen. De NT5000-switches zijn verkrijgbaar in configuraties met 6, 8, 10, 16 en 18 poorten in volledig koper of een combinatie van koper en glasvezel zodat voldaan kan worden aan specifieke installatievereisten. Met een duurzame, metalen behuizing en een breed temperatuurbereik is de NT5000 een compacte oplossing voor betrouwbare werking in veeleisende industriële omgevingen, waaronder fabrieksautomatisering, Robotica Voedingsmiddelenen drankenindustrie, Olie- en Gas, scheepvaart en spoorwegen. www.redlion.net

De nieuwe Rain Defender Anorak van Carhartt is een regenjack voor hardwerkende vrouwen. Dankzij de waterafstotende DWRafwerking blijf je droog in elke bui. Je bergt hem ultraklein op in zijn eigen kangoeroezak. Zo neem je hem lekker makkelijk overal mee naar toe. De lichtgewicht anorak heeft een losse snit waardoor je hem gemakkelijk over sweatshirts en hoodies kunt dragen. De bodyvoering van polyester mesh zorgt voor en goed ademend vermogen en de polyester mouwvoering vergemakkelijkt het aan- en uittrekken. De drievoudig gestikte hoofdnaden zorgen voor extra stevigheid. De voorzijde van de anorak is voorzien van een rits over de halve lengte, inclusief kinbescherming. Belangrijke spullen berg je op in de drop-in kangoeroezak met Velcro-sluiting. De vaste capuchon heeft een verstelbaar koord en de verstelbare manchetten worden gecombineerd met een verstelbare achterzoom voor volledige bedekking op jouw maat. Twee lage zakken aan de voorkant met sluiting maken de anorak helemaal af. www.carhartt.com

Encoders voor extreme omstandigheden

Tevel presenteert Heavy-Duty en ATEX encoders van Lika Electronics. Het betreft een uitgebreid assortiment, ontworpen voor inzet in verschillende extreme omstandigheden. Elke extreme omstandigheid stelt speciale eisen aan de componenten. Hiervoor heeft Lika een reeks Encoders ontwikkeld. De heavy-duty encoders hebben robuuste behuizingen gemaakt van extra dik aluminium of roestvrij staal en over heavy-duty kogellagers. Deze lagers zijn bestand tegen zware mechanische stress, schok- en vibratiebestendig, en kunnen tegen zware axiale en radiale asbelastingen. Voor deze kritische toepassingen zijn frameless encoders ook een prima oplossing. Door de afwezigheid van een kogellager gaat het hierbij over een contactloze uitvoering. Mede door het magnetisch uitlezen van de encoderdata en een met hars ingegoten elektrisch circuit met speciale oppervlaktebehandeling en afdichting, zijn deze optimaal beschermd en bestand tegen zoutwatercorrosie, reinigingsmiddelen en chemische verontreinigingen. Het assortiment van heavy-duty encoders omvat zowel optische als magnetische meettechnologie. De geselecteerde hoogwaardige elektronica componenten zijn over gedimensioneerd en in harsgegoten. Tevens zijn ze bestand tegen grote temperatuurschommelingen tot -40°C / +100°C. Signalen over lange afstanden, tot wel 300 mtr, zijn mogelijk door Power Push-Pull en Power Line Driver output circuits. Om betrouwbaarheid te verbeteren en de veiligheid van gegevens verder te vergroten bevat het assortiment ook redundante encoders met afzonderlijke sensoren en/ of onafhankelijke galvanisch gescheiden dubbele uitgangscircuits, voeding-circuits, bedrading en dubbele encoders. ATEX-encoders zijn ontworpen voor een breed scala aan kritieke toepassingen in explosiegevaarlijke omgevingen.

www.tevel.nl

Superschoon tandkranslager

Hygiënisch ontworpen tandkranslagers zijn schaars geweest op de markt. Fabrikanten van speciale machines voor hygiënegevoelige zones moeten daarom vaak extra afdekkingen ontwerpen. Maar igus brengt daar nu verandering in - met een hygiënisch ontworpen iglidur PRT tandkranslager dat een snelle, residuvrije reiniging tijdens het gebruik mogelijk maakt. Dit tandkranslager kan permanent worden geïnstalleerd in een toepassing met voedselcontact, waardoor de gebruiker geen geschikte afdekking hoeft te ontwikkelen. Het is gemaakt van roestvaststaal en FDA-conforme kunststoffen, en dankzij het ontwerp kunnen gebruikers het reinigen zonder dat er resten achterblijven en zonder het uit de machine te halen. Dit maakt een extra afdekking overbodig. Bij de constructie van het nieuwe tandkranslager volgden de ingenieurs van igus de richtlijnen van de European Hygienic Engineering and Design Group, een vereniging van onderzoeksinstituten, volksgezondheidsinstellingen, voedselverwerkers en leveranciers van apparatuur voor voedselproductie. Het hoofddoel was bacteriën zo weinig mogelijk kansen te geven. De gebruiker vindt daarom geen hoeken van 90 graden, lasnaden of randen. Alle lageronderdelen van de draaikrans zijn afgerond. Alle oppervlakken hebben ook een helling van minstens drie graden, zodat het water volledig wegloopt. Overal waar metaal en metaal elkaar ontmoeten, worden afdichtingen gebruikt die voldoen aan de FDA-normen. Dit voorkomt dode ruimtes - bijvoorbeeld bij schroefverbindingen. www.igus.nl

Lichte spuitmachine

Nieuw in het assortiment van Wiltec, specialist op het gebied van Industrie & Spuiterijtechniek: de Contractor King. Deze spuitmachine is lichter dan vergelijkbare modellen, zodat één persoon het apparaat gemakkelijk alleen kan bedienen en gebruiken. De Contractor King, uit de betaalbare lijn van luchtaangedreven spuitmachines, is volgens de leverancier de perfecte aanvulling op het gereedschap van elke aannemer. De duurzame Contractor King-spuittoestellen zijn perfect voor waterdicht en brandwerend maken en het aanbrengen van beschermende coatings met hoog volume en hoge druk, omdat ze het allerbeste in gemak en toegevoegde waarde voor elke aannemer bieden. De spuitmachine geeft een superieure afwerking zonder pulsaties, is gemakkelijk te verplaatsen en te vervoeren, is eenvoudig in onderhoud en werkt comfortabel. De voordelen op een rij: Meer dan 45 kg lichter dan vergelijkbare modellen voor gemakkelijke bediening door één persoon; Verchroomd, gelast stalen frame voor jarenlang gebruik; Geïntegreerde hijspunten voor gemakkelijke positionering op elke werklocatie; Lekbestendige banden zijn bestand tegen vuil op de werkvloer voor maximaal gemak. www.wiltec.nl

Aanvragen TEK-vergoeding kan vanaf 21 maart

MKB-ondernemingen waarvan de energiekosten een relatief groot deel uitmaken van de totale omzet kunnen vanaf 21 maart de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) aanvragen.

De TEK-regeling is een tijdelijke tegemoetkoming voor energie-intensieve MKB-bedrijven voor de gestegen gas- en elektriciteitskosten. De tegemoetkoming kan met terugwerkende kracht worden aangevraagd en loopt van 1 november 2022 tot en met 31 december 2023.

Meer adem

Diverse brancheorganisaties, waaronder Koninklijke Metaalunie, hebben zich recentelijk hard gemaakt om de TEK-regeling voor elkaar te krijgen. Met behulp van deze tegemoetkoming krijgen energie-intensieve MKB’ers meer adem om hun bedrijfsmodel toekomstbestendig te maken. MKB-ondernemingen bij wie de energiekosten minimaal 7% van de omzet bedragen en die voldoen aan de overige voorwaarden van de regeling, ontvangen een vergoeding van maximaal €160.000. De compensatie bedraagt 50% van de energiekostenstijging boven een vastgestelde zogenoemde drempelprijs.

Voorwaarden en werking van de regeling

De TEK-vergoeding is bedoeld voor energie-intensieve MKB-bedrijven die voldoen aan de MKB-definitie,

met maximaal 249 medewerkers en hoogstens € 50 miljoen omzet en/of een balanstotaal van maximaal € 43 miljoen. Stichtingen, verenigingen en overige instellingen die voldoen aan de voorwaarden kunnen de regeling ook aanvragen. De verwachting is dat enkele tienduizenden bedrijven en organisaties in aanmerking komen. De subsidie is gebaseerd op gemodelleerde verbruiks- en prijsgegevens en dus niet op het daadwerkelijke gebruik en de actuele prijs van energie. Hierdoor kunnen aanvragen sneller worden behandeld. Het gas- en elektraverbruik wordt mede bepaald aan de hand van het gemiddeld historisch verbruik. Deze gegevens worden opgevraagd bij de netbeheerders. Het minimale deel dat bedrijven zelf betalen, de zogenoemde drempelprijs, is € 1,19 per m³ voor gas en € 0,35 per kWh voor elektriciteit. Voor het berekenen van de subsidie wordt verder gewerkt met een maximale prijs voor gas (€ 3,19 per m³) en elektriciteit (€ 0,95 per kWh). Ondernemers die in aanmerking komen voor de TEK krijgen maximaal 50% van het verschil tussen de drempelprijs en de maximumprijs. Na een positief besluit ontvangen ondernemers binnen twee weken een voorschot. Ondernemers dienen uiterlijk 31 mei 2024 een vaststellingsverzoek in waarna de definitieve subsidie wordt bepaald.

Informatie voor ondernemers

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voert de TEK-rege-

ling uit in opdracht van het ministerie van EZK. Op de website rvo.nl kunnen aanvragen worden gedaan en is meer informatie te vinden. Voor informatie en persoonlijk advies kunnen onder-

nemers ook terecht bij het Energieloket van de Kamer van Koophandel op kvk.nl/energieloket. Op genoemde websites is ook meer informatie te vinden over de subsidies en regelin-

gen waarmee ondernemingen kunnen verduurzamen en energie kunnen besparen.

MV Vertom Cyta heeft superieure efficiëntie

Short sea shipping operator Vertom Groep heeft zijn nieuwste schip, de MV Vertom Cyta, te water gelaten en gedoopt. Het schip is gebouwd bij Thecla Bodewes Shipyards. Het is het tweede bouwnummer uit de serie van acht schepen die worden gebouwd op de werf in Kampen.

De MV Vertom Cyta heeft een dieselelektrisch aandrijfsysteem, dat een

Vertrouwen ondernemers industrie

verandert nauwelijks

De stemming onder ondernemers in de industrie is in januari nauwelijks veranderd. Het vertrouwen ging van 3,6 in januari naar 3,7 in februari, aldus het CBS.

Dat komt doordat ondernemers wat minder negatief waren over hun voorraden gereed product. Het producentenvertrouwen ligt boven het langjarige gemiddelde van 1,2. Het vertrouwen van de ondernemers bereikte in november 2021 de hoogste waarde (12,7). In april 2020 werd de laagste waarde (-28,7) genoteerd.

Ondernemers waren minder negatief over de voorraden gereed product. Over de verwachte productie en de orderportefeuille waren ze echter minder positief dan een maand eerder.

Twee deelindicatoren van het producentenvertrouwen waren positief. Het aantal ondernemers dat de orderpositie groot acht had de overhand op het aantal ondernemers dat de orderportefeuille te klein vindt, gelet op de tijd van het jaar. Het aantal ondernemers dat verwacht dat hun productie de komende drie maanden zal

toenemen was groter dan het aantal ondernemers dat een afname van de productie voorziet. Een deelindicator was echter negatief. Het aantal ondernemers dat de voorraad eindproduct als te klein beschouwt, was kleiner dan het aantal dat de voorraden te groot vindt.

In de helft van de belangrijkste branches in de industrie verbeterde het producentenvertrouwen in februari. Net als in de voorgaande maanden waren de ondernemers in de elektrotechnische en machine-industrie het meest positief.

Wie bel je over robots in Nederland?

High Tech NL Robotics (voorheen Holland Robotics) en HowToRobot hebben het robot marktrapport 2023 gelanceerd.

Dit rapport geeft een inzage in de primaire robot- en automatiseringsbedrijven in Nederland, inclusief robotfabrikanten, integratoren, distributeurs, adviseurs en componenten leveranciers. Het is gebaseerd op data van de HowToRobot website, onafhankelijk onderzoek van Gain & Co en marktinzichten inclusief bijbehorende statistieken van High Tech NL Robotics.

350 Leveranciers

Het nieuwste robotmarktrapport biedt

nieuwe niet eerder gepubliceerde inzichten in de Nederlandse automatiseringsmarkt. Het toont in totaal 350 robot- en automatiseringsleveranciers verspreid over 426 locaties in Nederland: 200 integratoren, 62 robotfabrikanten, 58 leveranciers van subcomponenten, 15 distributeurs en 15 adviseurs.

Men vindt in het rapport gedetailleerde informatie over elke leverancier, inclusief welke industrieën ze bedienen, op welk type robots ze zich richten, met welke robotmerken ze werken, contactgegevens en meer. Eindklanten kunnen het rapport gebruiken om leveranciers voor automatiseringsprojecten te vinden, terwijl roboticabedrij-

ven het gebruiken om nieuwe lokale partners en wederverkopers van hun producten te vinden.

Top 3 robotmerken

Interessant is ook de in het rapport genoemde Top 3 robotmerken, die worden gebruikt door de meeste leveranciers: Fanuc, ABB en Universal Robots. De top 3 doelsectoren voor de meeste leveranciers zijn de logistiek (124 leveranciers), de robotica (106 leveranciers) en de metaal- en machineindustrie (94).

Het volledige rapport is te verkrijgen op de HowToRobot website voor € 2.000,-. Voor leden van High Tech NL is een ledenkorting beschikbaar.

superieure efficiëntie heeft en bovendien minder CO2 uitstoot, waardoor het een duurzamere oplossing is voor de scheepvaart. Het schip is ontworpen om aan de strengste milieunormen te voldoen en tegelijkertijd de hoogste prestaties en betrouwbaarheid te bieden. Met een lengte van 118,60m en een breedte van 14,30m is het schip op maat gemaakt om de klanten van Vertom competitieve scheepvaartoplossingen aan te bieden.

De tewaterlating van de MV Vertom Cyta is een belangrijke mijlpaal voor Vertom, omdat het bedrijf de ambities heeft om te blijven investeren in duurzame scheepvaarttechnologieën

Tweelingenlaan 51 7324 AP Apeldoorn

Tel: 00-31-(0)55-3601060

Internet: www.MetaalNieuws.nl

e-mail: info@MetaalNieuws.nl

Advertentie-exploitatie:

Vincent Span 055-3606227

Mobiel 06-51193408

e-mail: v.span@metaalnieuws.nl

Harold Draaijer 055-3606420

Mobiel 06-51193132

e-mail: h.draaijer@metaalnieuws.nl

Redactie

Eric Weustink 055-3601633

Mobiel 06-13628689

e-mail: e.weustink@metaalnieuws.nl

Tim Wentink

e-mail: t.wentink@54umedia.nl

Mail adressen redactie: redactie@metaalnieuws.nl

Administratie: Ingrid Schaake

Telefoon 055- 3601060

De MV Vertom Cyta heeft een dieselelektrisch aandrijfsysteem, dat een superieure efficiëntie heeft en bovendien minder CO2 uitstoot, waardoor het een duurzamere oplossing is voor de scheepvaart.

en zijn vloot verder blijft uitbreiden. “We zijn blij met de voortdurende samenwerking met Thecla Bodewes Shipyards en alle betrokken leveranciers. Een samenwerking die onlangs is uitgebreid tot een bestelling van acht 7.000 DWT dieselelektrische multipurpose dry cargo schepen. Dat het tweede schip, MV Vertom Cyta, nu te water is gelaten, getuigt van onze inzet voor duurzame scheepvaart en onze visie op de toekomst van onze industrie”, aldus Vertom CEO Arjan de Jong.

Het schip wordt de komende weken in Kampen in gebruik gesteld, gevolgd door proefvaarten op de Noordzee. De oplevering staat gepland medio april.

colofon

Ontwerp en opmaak: 54U Media

Rijnier van Kesteren Telefoon 055-3600018

E-mail: dtp@metaalnieuws.nl

Alle leden van de brancheorganisaties ontvangen MetaalNieuws kosteloos.

Drukkerij

Senefelder Misset Doetinchem

MetaalNieuws is een uitgave van 54U Media BV en wordt 22 maal per jaar in een oplage van 17.500 exemplaren verspreid in de metaalverwerkende industrie aangesloten bij de brancheorganisaties. Niets uit deze uitgave mag door middel van fotokopieën, scans of andere technische reproductiemiddelen worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar)

ISSN: 1570-422X

Jaargang 23

efficiënter metaalbewerken

geen onhandige voorraden meer op de werkvloer aan uw eigen ERP-systeem te koppelen

80% reductie op handeling tijden

maximaal rendement op de m2

100% NL topkwaliteit

efficiënter produceren met slimmere opslagsystemen

opslagsystemen voor plaatmateriaal en langgoed