8E JAARGANG NR. 2 • JUNI 2017
IN DEZE EDITIE: TRUMPF WORDT DIGITAAL - BAX METAAL VULT PARTNERSCHAP STEEDS VERDER IN - ASTES4 REKENT OP VLOTTE GROEI IN BENELUX - OPLEIDING LASROBOTPROGRAMMEUR IN ONTWIKKELING - GECONTROLEERD ONTBRAMEN EN RICHTEN IN ÉÉN LIJN - ZANTECH EN BYSTRONIC ZIJN BELANGRIJK VOOR ELKAAR - LVD STIMULEERT IN NIEUWE XP CENTER - DEALERSCHAP TCI BELANGRIJK VOOR TUWI - COLPRO WERKT GROTE ELEMENTEN IN ÉÉN KEER 4-ZIJDIG AF - PUREFINISH: ALS HYGIËNE TELT - LASERWORX SLIM MET SOFTWARE - OPLEIDINGSCENTRUM SCHUREN, SLIJPEN EN FINISHEN - LASER MAAKT LICHTE CONSTRUCTIES GESCHIKT VOOR SERIEPRODUCTIE
Industrial Additive Manufacturing with TRUMPF TRUMPF is the only manufacturer to have all of the relevant laser technologies for industrial additive manufacturing with metals. Laser Metal Deposition and Laser Metal Fusion systems offer the performance, features and quality required in industrial applications. One source one point of contact - countless solutions: This is additive manufacturing with TRUMPF. www.nl.trumpf.com
Inhoud 24 Trumpf wordt digitaal Trumpf presenteert zich niet meer alleen als ontwikkelaar en producent van werktuigmachines en lasersystemen, maar ook als aanbieder van digitale producten en diensten. “We zijn digitaal. Dat is nu ons derde kernpunt.” 28 Bax Metaal vult partnerschap steeds verder in Lag bij Bax Metaal in Bergeijk vorig jaar de focus nog op het stroomlijnen van de organisatie, dit jaar staat vooral in het teken van de automatisering. Binnen de Bax Metaal Kennis Club worden allerlei initiatieven ontplooid, gericht op het verder helpen van de klant. 43 Astes4 rekent op vlotte groei in Benelux Astes4 heeft al meer dan tien systemen voor het geautomatiseerd uitsorteren van gesneden plaatuitslagen verkocht in de Benelux, verreweg de meeste daarvan in Nederland. Om door te groeien heeft de Zwitserse producent hier het dochterbedrijf Astes4 Benelux opgezet.
En verder 4
Colofon en actueel
7
Agenda
8
Opleiding lasrobotprogrammeur in ontwikkeling
11
Gecontroleerd ontbramen en richten in één lijn
12
Zantech en Bystronic zijn belangrijk voor elkaar
14
LVD stimuleert in nieuwe XP Center
17
Dealerschap TCI belangrijk voor Tuwi
19
Goede materiaalkeuze biedt kansen
20
Colpro werkt grote elementen in één keer 4-zijdig af
23
PureFinish: als hygiëne telt
31
Triple retrofit
32
Laserworx slim met software
37
Opleidingscentrum schuren, slijpen en finishen
46
Onder extreme druk
48
Laser maakt lichte constructies geschikt voor serieproductie
51
Schuler geeft licht construeren nieuwe dimensie
53
Productnieuws
Op de voorpagina: De Technologiedagen Twente 2017waren een succes. Voortman Steel Machinery, Trumpf, SafanDarley, Bruma Machines, Lissmac, Wilson Tool, Resato, Valk Welding en ING Lease schetsten de actuele technologische ontwikkelingen in de plaatbewerking. Zie pagina 38
Voorwoord
Oude tijden herleven ‘Loop eens even mee’, glimlachte een plaatwerktoeleverancier in het zuiden van het land veelbetekenend, toen ik bij hem op bezoek was. Hij troonde me mee naar de hal waar zijn buislaser stond. Daar lag het materiaal dat nog gesneden moest worden zó hoog opgestapeld, dat de machine zelf praktisch onzichtbaar was. Maart was zijn beste maand ooit geweest, zo vertrouwde hij me toe. En zo zijn er momenteel veel meer toeleveranciers die goed draaien. Voor de meesten was 2016 al een heel goed jaar en ze voorzien dat 2017 nog beter wordt. Oude tijden lijken daarmee te herleven in de plaatbewerking. De situatie doet denken aan de jaren 2007 en 2008, toen iedereen ook razend druk was en niemand zich zorgen hoefde te maken om orders; die kwamen vanzelf binnen. De positieve flow in de plaatbewerking past in het algehele economisch beeld. Volgens ING Economisch Bureau koerst de industrie af op de hoogste jaargroei sinds 2011. Uitblinker is de technologische industrie (onder meer machinebouw, auto-industrie) met een verwachte groei van 6%. Het ondernemersvertrouwen in de industrie is in mei weliswaar iets gedaald, maar ligt nog steeds op een hoog niveau. En dat is goed te merken. Links en rechts wordt er geïnvesteerd in nieuwe machines en worden nieuwe hallen gebouwd. Dat komt natuurlijk ook omdat het met de lage rentestand weinig zin heeft om het verdiende geld op de bank te laten staan. Toch is er een verschil met toen. Er worden nu veel meer bewuste keuzes gemaakt. De investeringen zijn primair gericht op verhoging van de efficiency en maximaal rendement, waarbij iedereen is doordrongen van het belang van software. En dat is beste garantie om ook zorgeloos te kunnen ondernemen als het ooit weer wat minder gaat. Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl
3
COLOFON PlaatBewerkingsNieuws, jaargang 8, editie 2, juni 2017 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Elke uitgave bevat het speciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren. Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 F: +31 (0)55 360 08 60 E: info@54umedia.nl Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Postbus 2108 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 F: +31 (0) 55 360 08 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar). Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 29 september 2017. Editie 3, jaargang 8 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in oktober 2017. Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 1875-1628 www.pbnieuws.nl
4
Wemo boekt recordorder bij Rittal
Naast Rittal is WEMO volop bezig met andere projecten. Zo zijn recentelijk in Polen ook complete lijnen voor lockers, inclusief samenstellen en aflassen geleverd.
Rittal bouwt momenteel een fabriek van de toekomst in het Duitse Haiger en heeft hiervoor bij Wemo een volautomatische productielijn voor het fabriceren van besturingskasten besteld. Het gaat hierbij om een recordorder voor Wemo. Over de omvang hiervan wil de in Den Bosch gevestigde machinebouwer alleen kwijt dat het gaat om enkele miljoen euro’s en dat het de grootste order ooit is. Het productieproces dat Wemo gaat leveren, begint met een stapel metalen platen, die de productielijn volautomatisch invoert, stanst, uithoekt en buigt tot een bouwpakket, dat vervolgens eenvoudig en nauwkeurig door een derde partij wordt afgelast en gelakt tot een complete besturingskast. Dat Wemo is gekozen als leverancier voor deze productieoplossing, door een toonaangevende Duitse partij als Rittal met een jaaromzet
van circa 1 miljard euro, is opmerkelijk. Commercieel directeur Johan Lucas verklaart dat Rittal Wemo koos omdat het Brabantse bedrijf uitmunt in oplossingen voor specifieke klantbehoeften die zich onderscheiden in flexibiliteit, snelheid en technische betrouwbaarheid en dat gedurende hun levensduur van wel 10 tot 15 jaar. “In combinatie met de ruim 50 jaar bewezen expertise als systeemintegrator binnen de plaatbewerkingsindustrie is Wemo de juiste partner voor het bouwen van de fabriek van de toekomst waarin alles naar de laatste stand van de techniek moet zijn”, aldus Lucas. Bovendien is Rittal al jaren klant. Voor andere fabrieken van Rittal in onder andere Amerika heeft Wemo verschillende lijnen geleverd en het volgende project zit alweer in de pijplijn. Naast Rittal is Wemo volop bezig met andere projecten. Zo zijn recentelijk in Polen ook complete lijnen voor lockers, inclusief samenstellen en aflassen geleverd. www.wemomachines.com
Kersten vergroot aluminiumcapaciteit Kersten Europe bouwt in Wanssum een nieuwe fabriek. Hier zullen aluminium profielen worden gebogen, op maat gesneden, CNC bewerkt en verouderd. Met de bouw van de nieuwe fabriek, die in september in productie gaat, wordt 750 vierkante meter meer oppervlakte gecreëerd. Deze schone, non-ferro productieruimte (staal en aluminium worden fysiek gescheiden) wordt ingericht met een serie geavanceerde buigmachines, bewerkingsmachines en een oven voor het verouderen van het materiaal van T4 naar T6.
Kersten Europe buigt aluminium profielen met doorsnedes tot en met 1.300 mm. Door zowel het buigen als de aanvullende bewerkingen bij één partij onder te brengen wordt de klant ontzorgd en het levert een aanzienlijke tijd- en kostenbesparing op. “Onze klanten hebben slechts één aanspreekpunt en zijn gegarandeerd van een constante kwaliteit. Indien gewenst leveren we aluminium halffabricaten inbouwgereed aan”, aldus Bram Top, Sales Engineer Aluminium bij Kersten Europe. www.alubending.com www.kersteneurope.com
Baykal en Weinbrenner 10 jaar samen Het is al weer 10 jaar geleden dat de Turkse machinefabrikant Baykal haar Duitse collega Weinbrenner Maschinenbau heeft overgenomen. Om dit te vieren is onlangs een driedaags open huis gehouden in de Weinbrenner vestiging in Weil der Stadt (bij Suttgart). Hier werd het complete machineprogramma voor de plaatbewerking gepresenteerd. Kantbanken, lasersnijmachines, plasmasnijmachines en ponsmachines van Baykal, alsmede diverse kantbanken en scharen van Weinbrenner zelf stonden demogereed opgesteld. Ook diverse toeleveranciers namen deel aan het open huis, zoals Delem en ESAutomation met hun besturingen en Wila en Rolleri met hun kantpersgereedschappen. Uiteraard was ook Machinehandel Overmars present. Het familiebedrijf uit Warder verte-
Kantbanken, lasersnijmachines, plasmasnijmachines en ponsmachines van Baykal, alsmede diverse kantbanken en scharen van Weinbrenner zelf stonden demogereed opgesteld.
genwoordigt Baykal en Weinbrenner op de Nederlandse markt. “De vestiging van Weinbrenner is nu een permanente showroom van Baykal voor Europa”, aldus Bram Overmars. “Door-
lopend staan hier machines demogereed opgesteld voor belangstellenden.” www.machinehandelovermars.nl
Nieuwe generatie Hardox-slijtplaat Het Zweedse staalbedrijf SSAB introduceert een nieuwe generatie van de Hardox-slijtplaat. Hardox 500 Tuf garandeert uitzonderlijke sterkte, hardheid en stevigheid in eenzelfde slijtplaat. Hardox 500 Tuf combineert de beste eigenschappen van Hardox 450 en Hardox 500.
Ze is voldoende stevig als structureel materiaal voor industriële laadbakken, containers en grijpers. De superieure slijt- en deukbestendigheid verlengt de levensduur en de bestendigheid tegen zware schokken. WearCalc- en TippCalc-berekeningen op basis van de slijtagetest met graniet geven aan dat Hardox 500 Tuf een 85 tot 100 procent langere levensduur heeft vergeleken met Hardox 400.
Bus importeur Kjellberg Bus Industrial Tools heeft het importeurschap voor Nederland gekregen van Kjellberg lasoplossingen. Kjellberg levert producten en technologieën voor thermisch snijden, verbinden en oplassen van materialen. Dit omvat hoofdzakelijk apparatuur en toevoegmaterialen voor de las- en plasmasnijtechniek. Bus Industrial Tools heeft in Nederland de exclusiviteit voor InFocus highperforming TIG technologieën, onder poederdek lasapparatuur (SAW) en plasma poeder oplassen. InFocus is een hoogwaardige TIG technologie. De precisie en betrouwbaarheid maken dit lasproces geschikt voor automatische toepassingen in combinatie met lineaire assen, robots en andere leidende systemen. Bijna alle staalsoorten, non-ferro en gegalvaniseerde materialen kunnen worden gelast in één laag met of zonder toevoegmateriaal; bijvoorbeeld CrNi-staalsoorten tot een materiaaldikte van maximaal 10 mm. Door middel van
Hardox 500 is volgens producent SSAB bijzonder geschikt voor het laden en lossen van zware en scherpe rotsblokken in steengroeven en mijnen, zwaar en groot staalschroot, en bij afbraakwerkzaamheden waarbij stukken gewapend beton in de bakwagen worden geladen of gedumpt. Hardox 500 Tuf is verkrijgbaar vanaf september. www.ssab.com
AWL op naar de 1000 AWL-Techniek in Harderwijk, specialist in lasautomatisering, heeft op haar productielocatie in Napajedla (Tsjechië) haar 500e medewerker verwelkomd.
Het lasproces InFocus van Kjellberg is geschikt voor automatische toepassingen in combinatie met lineaire assen, robots en andere leidende systemen.
de tig keyhole technologie kan de InFocus ook worden gebruikt voor dikkere materialen. De SAW kenmerkt zich door zijn robuuste degelijke kwaliteit en is geschikt voor manuele, gemechaniseerde en geautomatiseerde toepassingen. Plasma poeder oplassen (Plasma Transferred Arc) is een variant op het plasma lassen. Het wordt gebruikt voor het aanbrengen van een laag op het materiaal waardoor een grotere weerstand wordt verkregen tegen bijvoorbeeld slijtage of hogere temperaturen. www.bus.nl
De organisatie ontwikkelt zich volop en versterkt haar slagkracht om zo de beoogde strategische groei te realiseren. Dankzij de vestigingen in Nederland, Tsjechië, China, Mexico en binnenkort ook Amerika kan AWL de groeiende wereldwijde klantvraag opvangen. Naast de 500 vaste medewerkers, maakt AWL gebruik van een grote groep inleners en studenten. Daarmee komt het totale aantal dagelijkse medewerkers boven de 600. Gezien de groei in binnen- en buitenland verwacht AWL binnen afzienbare tijd haar 1000e medewerker te kunnen verwelkomen. www.awl.nl
5
Rolvormer Popken is 90 Popken Metaal in Assen bestaat 90 jaar. Pieter Popken legde in 1927 de basis voor het bedrijf, dat sindsdien is uitgegroeid tot een succesvol rolvormbedrijf. Vanuit Assen levert het Drentse bedrijf profielen van staal en aluminium aan bedrijven uit onder andere de afbouw- en bouwsector, agrarische sector, industrie, scheepvaart en meubelindustrie in heel Europa. De kersverse eigenaar Dinand Ebbinge ziet de toekomst zonnig in. “De maakindustrie verandert continu. Dat betekent dat je als bedrijf moet blijven innoveren. Op dit moment is er een groeiende behoefte aan ‘quick response manufacturing’. Op dit gebied heeft Popken Metaal zich de afgelopen jaren kunnen onderscheiden. Zo hebben we onze productieprocessen volledig ingericht op het leveren van maatwerk en zeer korte levertijden. Dit maakt ons flexibeler dan veel buitenlandse bedrijven. Ik geloof dan ook stellig in de levensvatbaarheid van de Nederlandse maakindustrie en zie een mooie toekomst voor innova-
Popken Metaal is uitgegroeid tot een succesvol rolvormbedrijf.
tieve bedrijven als Popken.” www.popken.nl
Nieuw revisiecentrum Weber Laserservice Weber Laserservice heeft een extra locatie in beheer genomen voor de revisie van de (jong) gebruikte lasersnijmachines. Dit revisiecenter ligt tegenover de bestaande locatie in Heteren, waar het moderne kantoorpand is voorzien van een demonstratiehal. Hier worden de lasersnijmachines opgesteld. Klanten kunnen op deze machines hun product proef snijden en zo ervaren wat ze kopen. Weber Laserservice is wereldwijd gecertificeerd servicepartner van de Zwitserse machinebouwer Bystronic en ook servicepartner van de
Italiaanse fabrikant BLM Adige. Hiervoor doet men de installatie van nieuwe buislasersnijmachines, de verhuizing van gebruikte machines en het onderhoud van alle machines en het verhelpen van storingen in de Benelux. Daarnaast verkoopt Weber Laserservice ook gebruikte lasersnijmachines van deze A-merken. Deze worden ingekocht en na een algehele technische controle en revisie gereed gemaakt voor de verkoop. Weber heeft altijd een voorraad van de verschillende typen lasersnijmachines. De actuele voorraad staat op de website. www.weberlaserservice.nl
Remmert scoort met LaserFLEX 4.0 Een jaar na de introductie van haar automatisering LaserFLEX 4.0 voor lasers, heeft Remmert al achttien systemen uitgeleverd naar vijf verschillende landen, waaronder Nederland. De LaserFLEX zorgt voor een snelle en volledige automatische aan- en afvoer van het plaatmateriaal. Klanten profiteren van de kennis van Remmert voor de integratie van het systeem in de bestaande productie-omgeving. De snelheid van het systeem en de gemakkelijke koppeling aan verschillende merken lasersnijmachines doen de rest. De redenen voor het succes van de LaserFLEX 4.0 liggen volgens de Duitse producent voor de hand: Een snel een efficiënt productieproces is heden ten dage voor elke onderneming onontbeerlijk. Dit doel is alleen te bereiken door een hogere automatiseringsgraad. Remmert heeft hierop gereageerd met de ontwikkeling van haar nieuwe LaserFLEX en de markt heeft hier positief op gereageerd. “Dit toont weer aan dat we met onze nieuwe ontwikkelingen op de juiste golflengte zitten met onze klanten en de marktvraag. Ook in de toekomst zullen we versterkt blijven inzetten op automatisering en we zullen er voor zorgen dat onze klanten in de top kunnen meedraaien met onze oplossingen”, zegt de directeur-eigenaar Matthias Remmert. “De door ons ontwikkelde systemen kunnen merkenonafhankelijk worden geïntegreerd in een bestaande productie-omgeving.
6
De LaserFLEX 4.0 zorgt voor een snelle, en volledige automatische aan- en afvoer van het plaatmateriaal.
Zo zijn onze systemen onder andere gekoppeld aan Messer, Mazak, LVD, Bystronic en Kimla lasersnij-installaties.” “De belangstelling en de aanvragen waren vanaf de introductie van het systeem al hoog en deze trend zet door”, zegt Frank Baudach, bedrijfsleider bij Remmert. “Onze orderportefeuille bevat alweer diverse nieuwe opdrachten voor de LaserFLEX 4.0 uit Duitsland, Nederland, Amerika, Polen, Tsjechië, Italië en ook weer China.” www.remmert.de
AGENDA Open huis ACT Machinery ACT Machinery in Joure, fabrikant van snijmachines, houdt op donderdag 29 juni open huis. Hier zal live worden gesneden op een ACT Minor plasmasnijmachine, die is uitgerust met het nieuwe XPR300 plasmasysteem van Hypertherm. “De nieuwe XPR300 is de belangrijkste stap vooruit in gemechaniseerde plasmasnijtechnologie ooit”, zegt Jan Meutgeert van ACT Machinery. “Met ongeëvenaarde snijkwaliteit op koolstofstaal, roest vast staal en aluminium verhoogt dit plasmasysteem de snijsnelheid, wordt de productiviteit aanzienlijk verbeterd en worden de operationele kosten met 50 procent verlaagd. Ook de gebruiksvriendelijkheid is verhoogd.” De ACT Minor is een vast opgestelde dubbel aangedreven portaalsnijmachine, uitgerust met uitsluitend eerste kwaliteit componenten zoals Hypertherm besturing en stroombron,
Voor de eerste keer nodigt het bedrijf klanten en andere relaties uit om informatie uit te wisselen over ontwikkelingen in de markt en de technologie van het waterstraalsnijden. Resato biedt de bezoekers de gelegen-
Bystronic Competence Days Bystronic, Niederönz (Zw) www.bystronic.nl
26-29 juni ACT Machinery demonstreert tijdens het open huis een ACT Minor plasmasnijmachine, die is uitgerust met het nieuwe XPR300 plasmasysteem van Hypertherm.
Bosch Rexroth Sercos III drivepacks en geleidingen en Atlanta schuine tandheugels waardoor een hoge nauwkeurigheid en een soepele beweging is gegarandeerd. De machine, te verkrijgen tot 3 meter breed en 15 meter lang, is volgens de producent een echt werkpaard dat geschikt is voor eigen productie. Het open huis is op 29 juni van 8.00 tot 20.00 uur. www.act-machinery.nl
heid om (meer) te leren over de techniek van waterstraalsnijtechniek door workshops, trainingen en paneldiscussies. Op deze manier willen de medewerkers van Resato hun kennis over deze groeiende business delen. De Nederlandse waterjetspecialist hoopt ook op feedback van die bezoekers en discussies. “Die feedback willen we gebruiken om oplossingen verder te verbeteren.” www.resato.nl
De Blechexpo is een internationale vakbeurs voor plaatbewerking en Schweisstec voor verbindingstechniek. “We zien een duidelijke toename van exposanten van buiten Duitsland”, zegt Georg Knauer namens de organisatie. “Daarmee neemt het internationale karakter van onze beurzen toe. We kunnen eigenlijk wel stellen
Laser World of Photonics Show Vakbeurs/congres lasertechniek Messe München www.world-of-photonics.com
29 juni
Open huis ACT Machinery Demonstratie plasmasnijtechniek ACT Machinery, Joure www.act-machinery.nl
29 juni
Digitalisering in de keten Informatiebijeenkomst MCB, Valkenswaard www.fdp.nl
14-15 september
Resato Waterjet Technology Open Days Resato, Assen www.resato.nl
25 – 29 september
Schweissen & Schneiden Vakbeurs voor verbindingsen scheidingstechniek Messe Düsseldorf www.schweissen-schneiden.com
4-5 oktober
Themadagen Buigen Tuwi, Winterswijk www.tuwi.nl
Helemaal vol De vakbeurzen Blechexpo en Schweisstec groeien dit jaar met 15 procent en zullen daardoor van 7 tot en met 10 november voor de eerste keer alle hallen van de Messe Stuttgart compleet vullen.
Open huis Tuwi Demo plaatbewerkingsmachines Tuwi, Winterswijk www.tuwi.nl
15-16 juni
Resato organiseert waterjet-dagen Op het hoofdkantoor in Assen organiseert Resato International op 14 en 15 september de Resato Waterjet Technology Open Dagen 2017.
13-15 juni
dat we dit jaar het wereldaanbod presenteren.” Hij schrijft het groeiende internationale succes van de Blechexpo met name toe aan het concept ‘procesketen vakbeurs’. Vakbezoekers uit de hele wereld vinden hierdoor op de Blechexpo producten en dienstverleningen waarmee ze onderdelen, modules en apparaten uit plaat, buis en profiel zowel in detail als compleet vorm kunnen geven. In editie 3 van PlaatBewerkingsNieuws publiceren we een uitgebreide voorbeschouwing op de Blechexpo. www.blechexpo-messe.de
10 en 11 oktober
Metaal 2017 Kennis- en netwerkevenement voor de metaalbewerkende industrie Koningshof, Veldhoven www.metaal2017.nl
11-12 oktober
SafanDarley Evolution days Open huis SafanDarley, Lochem www.safandarley.nl
7
Opleiding lasrobotprogrammeur in ontwikkeling
Bedrijven en opleidingsinstellingen in Oost-Nederland werken samen aan de ontwikkeling van lesstof voor het opleiden van lasrobotprogrammeurs. Er loopt al een pilot waarin vijf docenten worden opgeleid tot lasrobotprogrammeur. Tevens wordt deze pilot gebruikt om de reeds ontwikkelde lesstof te optimaliseren. De opleiding zal naar verwachting vanaf mei 2018 als contractonderwijs kunnen worden aangeboden. Er is in Nederland nog geen uniforme en merkonafhankelijke opleiding voor programmeurs en bedieners van lasrobots. Bedrijven die met lasrobots werken, leiden hun personeel daarom noodgedwongen vaak intern op. Daarbij maken ze gebruik van de ervaring en kennis van collega’s en leveranciers. “Dat is op zich nuttig, maar uit de vele vragen die wij krijgen op het gebied van lassen met robots, blijkt dat de markt meer nodig heeft”, zegt Jeroen Wevers, projectleider bij het LAC, de onafhankelijke stichting die bedrijven ondersteunt bij vraagstukken aangaande geautomatiseerde lasprocessen en laserlassen. Smart Welding Factory De lesstof voor robotprogrammeurs wordt ontwikkeld binnen het Fieldlab Smart Welding Factory, een praktijkomgeving waarin bedrij-
Er is in Nederland nog geen uniforme en merkonafhankelijke opleiding voor programmeurs en bedieners van lasrobots.
8
ven en kennisinstellingen doelgericht Smart Industry oplossingen ontwikkelen, testen en implementeren. Smart Welding Factory is een initiatief van diverse bedrijven uit de lassende industrie en onderwijsinstellingen in Oost-Nederland. Dit Fieldlab bestaat inmiddels uit elf partners, die naast lesstof voor robotprogrammeurs, ook technologieën ontwikkelen om de productie met lasrobots te optimaliseren. De lesstof voor lasrobotprogrammeurs wordt ontwikkeld in samenwerking met AT Techniekopleidingen in Terborg en ROC van Twente en SMEOT in Hengelo. Zij vormen tevens zogeheten ‘Living Labs’, hetgeen inhoudt dat ze faciliteiten zoals lasrobots en docenten beschikbaar stellen om de in het Fieldlab ontwikkelde kennis en lesstof te verspreiden. Rendement lasrobot onder druk Volgens directeur Mike Broekhuizen van AT Techniekopleidingen is een goede opleiding voor lasrobotprogrammeurs hard nodig: “Bij veel van onze lidbedrijven is gerobotiseerd lassen niet meer weg te denken uit het productieproces. Maar we zien ook dat de kennis op het gebied van gerobotiseerd lassen vaak slechts bij een beperkt aantal medewerkers aanwezig is. Het rendement van een lasrobot staat hierdoor onder druk en de afhankelijkheid van deze medewerkers is te groot. Om hierin verandering te brengen is het voor ons noodzakelijk onze eigen kennis te vergroten om deze kennis vervolgens over te kunnen brengen op leerlingen en medewerkers van bedrijven.” Directeur Rob Swennenhuis van SMEOT, mbo-vakschool voor metaal, mechatronica en elektrotechniek, is blij met het initiatief: “We zien in Twente bij een groot aantal bedrijven dat robotisering op lasgebied zijn intrede doet. SMEOT vindt het belangrijk om kennis over lasrobottechnologie over te dragen aan jonge studenten en medewerkers van bedrijven. Wij nemen dan ook graag deel aan deze pilot om de aansluiting te verkrijgen en onze voorsprong te behouden, door technologie voor robotlassen in ons opleidingsaanbod mee te nemen.” Ook Bert Wessels van ROC van Twente en het Centrum voor Innovatief Vakmanschap TechWise Twente, doet graag mee: “In Twente zijn veel technologische ontwikkelingen gaande op het gebied van het nieuwe 5G-netwerk, sensortechniek, drones, robotica en mechatronica. Daartegenover staat dat er jaarlijks te weinig technisch mbo-gediplomeerde jongeren de arbeidsmarkt betreden. Techwise wil dat aantal laten groeien door excellent en vraaggestuurd mbo+ onderwijs aan te bieden. We nemen deel aan deze pilot om uiteindelijk de oplei-
ding robotprogrammeur te integreren in het onderwijsaanbod van ROC van Twente.” Lesmateriaal Het ontwikkelde lesmateriaal voldoet aan de minimale vereisen van de IIW (International Institute of Welding). De opleiding bestaat uit twee niveaus van elk zeven modules, waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: • Basis van het gemechaniseerd, orbitaal, en robotlassen • Automatiseringsniveaus bij het lassen • Lasrobotsystemen en programmering • Ontwerp en economische aspecten bij het robotlassen • Construeren voor robotlassen • Praktijkvoorbeelden • Praktijkoefeningen De lesstof wordt ontwikkeld in een combinatie van theorie (via e-learning) en praktijk. Pilot Om lasrobotprogrammeurs op te kunnen leiden zijn er naast het lesmateriaal ook goed opgeleide docenten en erkende scholen nodig. Om die reden is begin maart een pilot gestart waarin vijf docenten van de drie Living Labs tot lasrobotprogrammeur worden opgeleid. Doel van deze pilot is om de docenten op te leiden tot robotprogrammeur en tegelijkertijd de ontwikkelde lesstof te optimaliseren. De kennis die gezamenlijk ontwikkeld wordt, zal uiteindelijk moeten leiden tot kwalitatief hoogwaardige lesstof en een werkmethode die geschikt is voor implementatie bij diverse andere, nog op te richten regionale Living Labs. Ook worden in deze pilot de onderwijsinstellingen begeleid en voorbereid op het behalen van een erkenning als opleidings-
Een grote lasrobot bij machinefabrikant Schuitemaker in Rijssen.(Foto’s: Jac Hanssen)
instelling (ATB, Approved Training Body). Erkende diploma’s Het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) draagt zorg voor een duidelijke structuur die nodig is voor diplomering van de lasrobotprogrammeurs en erkenning van de opleidingsinstellingen, de ATB’s. Voordat dit gedaan kan worden zal eerst de IIW-scope van het NIL uitgebreid worden. Deze structuur zal in eerste instantie gebruikt worden om diplomering en erkenning van dit Oost-Nederlandse initiatief te regelen. Vervolgens staat deze structuur open voor alle Nederlandse opleiders die geïnteresseerd zijn in het opleiden van lasrobotprogrammeurs. Toekomstig ontwikkelingen De opleiding lasrobotprogrammeur die voorkomt uit de pilot zal in de toekomst op drie manieren door de onderwijsinstellingen wor-
den aangeboden: • Als deel van de BBL-4-opleiding Constructie-, & Plaattechnoloog. Afhankelijk van de ontwikkelingen zal dit deel naar verwachting 2018/2019 geïntroduceerd worden. • Als keuzedeel in het mbo. Afhankelijk van de ontwikkelingen zal dit naar verwachting 2018/2019 concreet kunnen worden aangeboden. • Als contractonderwijs op initiatief van werkgevers (deeltijd,- en avondonderwijs). ROC van Twente, AT Techniek opleidingen en SMEOT kunnen de opleiding na de pilot naar verwachting vanaf mei 2018 als contractonderwijs aanbieden. Na de pilot en vanaf mei 2018 zal het LAC verdergaan met het opleiden van docenten van de diverse roc’s en vakscholen. www.smartweldingfactory.nl
9
Software, Onderdelen & Gereedschappen
+31(0)10-8209550
Leverancier Nederland
www.widenhorn.nl
Panelen buigen kan natuurlijk zo.
BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE LASERSNIJMACHINES
Maar dat kan veel effectiever met een RAS zwenkbuigmachine! Innovatieve oplossingen voor het snel en efficiënt buigen van paneel en doosvormige producten.
Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007
Lissmac SBM-L1000 Nieuw
MACHINES UIT VOORRAAD LEVERBAAR
• Automatische procesafloop • “One-click” programmering • Automatische gereedschapwisseling • Hoge accelaratie en buigsnelheid • Innovatieve gereedschapconcepten • Effectiever en ergonomischer dan een kantpers
Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00 Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail info@bruma.nl
VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING
Metaalbewerkingsmachines Metall B.V. T +31 (0)23 571 79 41
E info@metall.nl I www.metall.nl
Een van onze mogelijkheden is het lasersnijden en ponsnibbelen (of combi-) van industriële producten. Ook kunnen wij voor u:
CNC-Kanten lassen/ Assembleren 10 Lasersnijden_def.indd
1
14-10-2009 10:37:50
Gecontroleerd ontbramen en richten in één lijn Arku, producent van richt- en ontbraammachines, heeft tijdens haar open huis in Baden-Baden voor het eerst een productiestraat gedemonstreerd waarin drie processen met elkaar zijn verbonden. Deze complete lijn, die al operationeel is bij een klant, behelst verschillende processen van richten tot en met vlakheidscontrole. De kernonderdelen van deze constructie zijn een ontbraammachine EdgeBreaker 2000 Plus, een nauwkeurige richtmachine FlatMaster 55 80 en een automatisch vlakheidscontrolesysteem FlatJack. De EdgeBreaker ontbraamt en rondt de platen tweezijdig af. In de FlatMaster worden die vervolgens getransformeerd tot vlakke en vrijwel spanningsloze platen. Het geïntegreerde controlesysteem FlatJack controleert aansluitend de vlakheid van de uitslagen. De verschillende installaties lopen volautomatisch en zijn perfect op elkaar afgestemd. Een centrale computer maakt de onderlinge communicatie van de aggregaten mogelijk. Zo kunnen bij storingen machines tijdig worden uitgeschakeld zonder de productie te beïnvloeden. Mijlpalen Naast de hoge kwaliteit van de delen en de procesefficiency illustreert deze lijn ook de consequente uitbouw van het portfolio van Arku Maschinenbau. “Elke machine markeert een mijlpaal in de geschiedenis van
De kernonderdelen van de lijn zijn een ontbraammachine EdgeBreaker 2000 Plus, een nauwkeurige richtmachine FlatMaster 55 80 en een automatisch vlakheidscontrolesysteem FlatJack.
ons bedrijf”, zegt Arku directeur Albert Reiss. “Precies 50 jaar geleden verkochten wij onze eerste richtmachine. Sindsdien hebben we onze expertise op dit gebied verdiept.” Zo is de in 2005 ontwikkelde hydraulische nauwkeurige richtmachine FlatMaster het resultaat van tientallen jaren ervaring met het richten van plaatmateriaal. In 2015 volgde met de ontbraammachine EdgeBreaker een belangrijke processtap in de bewerking van kanten. Deze installatie bevrijdt plaatuitslagen tweezijdig van oneffenheden en zorgt voor gladde delen. Sinds 2016 controleert het vlakheidscontrolesysteem FlatJack reeds gerichte uitslagen met een nauwkeu-
FlatJack: automatische vlakheidscontrole direct bij de richtmachine.
righeid van een tiende millimeter. Doorlopend proces Arku heeft volgens Reiss de toekomst van geautomatiseerde productie scherp in het oog. “Industrie 4.0 speelt in de plaatbewerkende industrie een belangrijke rol. Het gevolg hiervan zijn toenemend verknoopte processen, waarvoor wij passende oplossingen aanbieden”, benadrukt de Arku directeur. “Onze installaties zijn daarom naadloos met elkaar te verbinden, waardoor ze efficiënt richten en ontbramen in één doorlopend proces mogelijk maken.” De voordelen hiervan voor de klant zijn uiterst nauwkeurige delen, waardoor navolgende bewerkingen zoals lassen of poedercoaten beter en makkelijker kunnen worden uitgevoerd. Naast de hoge kwaliteit van de onderdelen profiteren producenten tevens van reproduceerbare meetresultaten. Hiervoor zorgen de programmeerbare besturingen van alle aggregaten. Deze slaan procesparameters op die naar behoefte weer kunnen worden opgeroepen. Ook zijn dankzij de complete lijn kortere cyclustijden mogelijk. Zo reduceert het automatische vlakheidscontrolesysteem FlatJack inspannende metingen na het richten. De met elkaar verbonden installaties zorgen bovendien voor minder handling. De uitslagen gaan per lopende band van de ene machine naar de andere in plaats van met een handtafel. www.arku.de
11
Zantech en Bystronic zijn belangrijk voor elkaar Iedere klant die een machine koopt van Bystronic, ontvangt daarbij een origineel Zwitsers cadeau: een koebel. Bart van der Zande van Zantech in Oss kreeg onlangs een extra grote bel, omdat hij in tien jaar tijd maar liefst vijf lasersnijmachines van de Zwitserse machinebouwer heeft aangeschaft. De relatie tussen Bystronic en Zantech gaat veel verder dan een normale relatie tussen leverancier en klant. Bart van der Zande weet nog precies wanneer zijn vader destijds de eerste Bystronic lasersnijmachine kocht. Dat was in 1995; een
De nieuwe snijkop heeft een instelbare focuslengte. Bij het snijden van dik materiaal fungeert een lange focus het best, bij dun materiaal is een korte focus beter.
12
2800 Watt ByStar met beladings-, ontladings- en uitsorteerunit. “Ja, ja”, lacht hij. “Wij kochten toen al een installatie om automatisch plaatuitslagen uit te sorteren, daar waar iedereen nu zo druk mee is. Maar dat uitsorteren was destijds wel van een andere orde dan nu. We schaften het systeem aan voor een grote order van een klant in de heftruck industrie. Daarvoor sneden we grote aantallen plaatuitslagen van 4, 5 en 6 mm dik. Dat waren flinke series die we met de robot goed van de lasersnijmachine konden halen. Dat was wel zo prettig voor de rug.” Voorkeursklant Sindsdien onderhoudt Zantech een goede relatie met de Zwitserse machinebouwer. “Zantech is voor het testen van onze nieuwe producten een voorkeursklant”, zegt Erik Metternich, die vanuit Bystronic Benelux altijd de contacten met de toeleverancier in Oss heeft onderhouden en deze relatie, weliswaar in een andere vorm, nu ook voortzet in zijn nieuwe functie als Director of Global Key Account Management – EMEA (Europa, Midden Oosten en Afrika), waarmee hij rechtstreeks onder het Zwitserse hoofdkantoor opereert. “Daarom is Zantech altijd een van de eerste bedrijven die we benaderen als er een interessant testtraject is.” Bystronic heeft partners als Zantech nodig. Zij kunnen nieuwe producten testen in de praktijk en op basis van hun informatie kunnen de systemen doorontwikkeld worden. “Een test in een schone demonstratieruimte is geen praktijkervaring”, legt Van der Zande uit. “Wij snijden hier in een industriële omgeving alles door elkaar heen. Verschillende materiaalsoorten, dik en dun. Zo krijg je een goed beeld van wat een machine kan en niet kan en of hij geschikt is voor de markt. Ondertussen overleg je hoe dingen kunnen worden verbeterd.” Werken met de nieuwste techniek Daarvoor heeft Van der Zande rechtstreeks contact met de engineers in Zwitserland. “Bart belt vaker met ontwikkelaars in Zwitserland dan wij”, zegt Erik Metternich. De engineers komen regelmatig naar Oss, maar Van der Zande gaat ook wel eens een paar dagen naar Zwitserland om bijvoorbeeld deel te nemen aan overleg van een projectgroep. Het kost hem dus best wat tijd. “Maar daar gaat het niet om. Voorop staat dat ik het gewoon leuk vind om mee te denken bij nieuwe ontwikkelingen. En het is natuurlijk een voordeel om zo dicht bij een fabrikant te staan. Want hierdoor kunnen we werken met de nieuwste techniek.” Belangrijk vindt hij ook dat Bystronic echt iets doet met de input die Zantech levert. “Ze gebruiken de praktijktesten om te toetsen of hun visie goed is en of nieuwe ontwikkelingen geschikt zijn voor markt. Daarbij is het echt een kracht van Bystronic dat ze durven te erkennen wanneer iets niet goed is. Dan trekken ze
Een extra grote koebel voor Zantech. Links Erik Metternich van Bystronic, rechts Bart van der Zande.
ook de stekker er uit. Dat maak je bij andere fabrikanten wel anders mee. In al die jaren heeft Zantech in totaal acht lasersnijmachines van Bystronic gekocht, waarvan dus vijf in de laatste 10 jaar. Er is dus sprake van een versnelling. Volgens Metternich heeft dat er vooral mee te maken dat de ontwikkelingen van de lasersnijmachines steeds sneller gaan. “We hebben er 20 jaar over gedaan om met de CO2 laser van 500 Watt naar 6 kW te gaan. Onze fiberlaser is in 6 jaar tijd van 2 naar 10 kW gegaan. Daarbij zijn de aandrijvingen veel sneller geworden en de besturingen beter. Zo is de output van de machines sterk omhoog gegaan.” En dat is waar Bart van der Zande altijd naar op zoek is. “Voor mij is het heel eenvoudig: ik zoek altijd naar de meest geschikte tool voor de job. Daarvoor kijk ik rond in mijn netwerk. Als Bystronic dan zegt dat ze iets voor me hebben, dan kijk ik daar serieus naar. Dan investeren we daar in, maar dat kan ook bij een andere fabrikant zijn.” Instelbare focuslengte De machine waarvoor Zantech is verblijd met de extra grote koebel is een 6 kW ByStar Fiber 4020 met ByTrans Extended beladingssysteem. Daarmee staan er inmiddels vijf fiberlasers bij Zantech. Dit systeem is afgelopen najaar door Bystronic geïntroduceerd op de Euroblech, maar staat al sinds
zomer 2016 te draaien bij Zantech. Daar is niet eerder ruchtbaarheid aan gegeven, want in een testtraject worden er nog geen zaken aan de grote klok gehangen. Daarom is de koebel ook nu pas overhandigd. Het lasersnijsysteem is voorzien van een nieuwe touchscreen besturing met heel veel mogelijkheden en uitgerust met een nieuwe snijkop. Deze heeft in tegenstelling tot andere koppen geen vaste maar een instelbare
focuslengte. Bij het snijden van dik materiaal fungeert een lange focus het best, bij dun materiaal is een korte focus beter. De straal kan ook in diameter variëren. Bart van der Zande kan de prestaties van deze laser vergelijken met zijn vorige fiberlaser. “Met name door die snijkop is de snijkwaliteit vele malen beter en snijsnelheden zijn werkelijk absurd.” www.zantech.nl www.bystronic.nl
Bystronic introduceerde het ByTrans Extended beladingssysteem afgelopen najaar op de Euroblech, maar het staat al sinds zomer 2016 te draaien bij Zantech.
13
LVD stimuleert in nieuwe XP Center
Dertien machines staan demogereed opgesteld.
Met het nieuwe Experience Center op haar thuisbasis in Gullegem, heeft LVD een open, stimulerende ruimte gecreëerd, waar bezoekers kunnen leren, delen, groeien en innoveren. Het centrum is meer dan een showroom en een opleidingscentrum. Het wordt gebruikt als testfaciliteit, opleidingscentrum en ontmoetingsruimte voor allerlei evenementen. De ultramoderne faciliteit van 2500 vierkante meter bevindt zich direct naast LVD’s 40.000 vierkante meter grote productie-eenheid in Gullegem en is eind april officieel geopend. De Belgische produ-
De LVD Strippit buislaser wordt al verkocht in Amerika en Azië, maar is nog niet officieel in Europa geïntroduceerd.
14
cent van plaatbewerkingsmachines heeft er in totaal 5 miljoen euro in geïnvesteerd. Dat geld is gebruikt om het bestaande democentrum te renoveren en fors uit te breiden en voor de dertien machines die er staan opgesteld. Het volledige machineprogramma van LVD staat hier nu demogereed klaar: alle types kantbanken, twee ponsmachines, diverse vlakbedlasers, een schaar en ook een buislaser van de in 2015 door LVD overgenomen Amerikaanse machineproducent Altamar. Eigentijdse omgeving Het XP Center is een toonbeeld van licht en ruimte. De gasten worden ontvangen in een open structuur waar het daglicht door grote ramen en glazen deuren naar binnen valt. In deze eigentijdse omgeving kunnen ze meer te weten komen over het erfgoed van LVD, presentaties en opleidingen volgen vanaf een tribuneachtig zitgedeelte, ideeën uitwisselen in ‘creatieve hoekjes’ en relaxen in de lounge of op het buitenterras. Elk detail van het nieuwe centrum werd ingegeven door de wens van LVD om de bezoekers een waardevolle beleving te schenken. Van de open ruimtes, productzones en decor, tot de belichting en stijl van de stoelen, alles is bekeken vanuit het oogpunt van de bezoeker binnen het kader van het merk LVD dat gericht is op innovatie en klantenrelaties. Bezoekers kunnen in het XP Center vragen over hun toepassingen voorleggen aan specialisten en zien wat mogelijk is vandaag en in de toekomst. Ze kunnen de nieuwste producten uit testen en hun rela-
Dankzij de grote ramen en glazen deuren is het XP Center een toonbeeld van licht en ruimte.
ties met de experts van LVD verder uitbouwen. De geïntegreerde werking van de nieuwste generatie machines en productieprocessen, automatisering, touchscreentechnologie en software, volgens Industrie 4.0, kunnen ze live mee maken. Zo verwerven ze inzicht in de voordelen van een verbonden, intelligente fabriek. Samenwerkingen stimuleren Carl Dewulf, president en managing director van LVD Company: “We hebben een ruimte gecreëerd die bezoekers uitnodigt om de technologie van plaatbewerking en het merk LVD op een andere manier te leren kennen. Het gaat over het bekijken van nieuwe mogelijkheden, het leggen van relaties en ruimte voorzien voor het stimuleren van samenwerkingen en ideeën die de industrie ten goede komen. In deze dynamische omgeving willen we niet enkel onze machines en technologie voorstellen maar een open ruimte creëren waar klanten en business partners van over de hele wereld kunnen bijleren, ideeën uitwisselen, groeien en innoveren.” Ook Mathijs Wijn, als Area Sales Manager voor LVD Benelux met name actief op de markt in het zuiden van Nederland, is opgetogen over de mogelijkheden die het nieuwe XP Center biedt. “De faciliteiten voor demonstraties zijn echt veel beter geworden. Ik kan mijn klanten nu hier laten komen met hun producten en tekeningen, een programma laten maken, naar de laser lopen om het te laten snijden en naar een kantbank gaan om het te laten buigen. Dat kon voorheen ook al wel, maar nu kunnen we dat ook nog even op de ToolCell of op een andere kantbank laten doen. De voorzieningen zijn echt fantastisch. We kunnen nu bijvoorbeeld ook seminars over interessante onderwerpen voor honderd man houden en onze software aan grote groepen demonstreren.”
Wijn verwacht dat het nieuwe centrum zal bijdragen aan het succes van LVD wereldwijd, maar zeker ook in Nederland. De markt ‘ontploft’ volgens hem momenteel in ons land. Vooral met de kantbanken gaat het hard. LVD heeft al meer dan dertig ToolCells in de Benelux geïnstalleerd, vrijwel allemaal in Nederland. Op verzoek van een aantal Nederlandse toeleveranciers is deze kantbank met automatische gereedschapswisselaar sinds kort ook beschikbaar met grotere gereedschappen van 130 en 200 mm hoog. Ook de Syncho-Form, de op de afgelopen Euroblech door LVD gepresenteerde kantbank voor het gemakkelijk en nauwkeurig buigen van grote werkstukken met meerdere buigingen (te gebruiken voor kraangieken, grondverzetmachines, lantarenpalen en in de bouw-, transport-, landbouw-, offshore, olie/ gas en windenergie-sectoren) begint te lopen.
Deze machine heeft eveneens een plaats gekregen in het XP Center en LVD gaat er specifiek klanten op uitnodigen. Buislaser Ook staat er reeds een LVD Strippit buislaser in het XP Center. Dit is een product van de Amerikaanse producent Altamar die door LVD is overgenomen. Er zijn al veel van deze machines – uitgerust met Cadman-T programmeersoftware (powered by Lantek) verkocht in Amerika en Azië, maar ze zijn nog niet officieel in Europa geïntroduceerd. Dat gaat volgens Mathijs Wijn wel zo snel mogelijk gebeuren. “In Europa wordt softwarematig meer van deze machines gevraagd dan elders in de wereld. Daar zij we nu druk mee aan het werk.” www.lvdgroup.com
Topman Carl Dewulf van LVD Company geeft tijdens de officiële opening van het XP Center uitleg aan zijn gasten. “Deze ruimte nodigt uit om de technologie van plaatbewerking en het merk LVD op een andere manier te leren kennen.”
15
Uw partner voor occasion lasersnijmachines
WEBER LASERSERVICE WEBER LASERSERVICE BV
‘t Veld 1 6666 MK Heteren - The Netherlands telefoon +31[0] 26 317 99 50 fax +31 [0] 26 317 99 51 www.weberlaserservice.nl info@weberlaserservice.nl
Officiële partner van:
Onderscheidend door service
SNEL EN EENVOUDIG EEN ONLINE OFFERTE AANVRAGEN VAN UW LASERSNIJWERK, GA DAN NAAR ONZE SITE
N -A I S O 3 8 3 4 2 C -89 2 RvA
2 53
23
E 00 24
E -A N 1 0 9 0 - 1 1 -89 o 2 NoB
00
16
24
LASERSNIJDEN CNC-ZAGEN CNC-(VLOEI)BOREN WALSEN KANTEN GLASPAREL-STRALEN (ROBOT)LASSEN ENGINEERING
1
LASERSNIJWERK.EU
IS
O 9001
GECERTIFICEERD LASSEN
FRAMEBOUW - PLAATWERK APPARATENBOUW - PIPING LICHT CONSTRUCTIEWERK MODULEBOUW
METAALBEDRIJF
BAAS BV BATEQ.NL
BAAS-METAAL.NL
Dealerschap TCI belangrijk voor Tuwi Tuwi heeft het complete pakket van de Spaanse fabrikant TCI toegevoegd aan haar leveringspakket. TCI ontwikkelt en produceert laser-, waterstraalsnijmachines en kantbanken. De officiële introductie is tijdens het open huis van Tuwi op 13, 14 en 15 juni. In de showroom in Winterswijk wordt dan de gecombineerde waterplasmasnijmachine BPC 4020 gepresenteerd. Tuwi vertegenwoordigt TCI op exclusieve basis in Nederland, België en een gedeelte van Duitsland. De Spaanse fabrikant is gevestigd nabij Valencia en beschikt daar naast moderne productiefaciliteiten over een eigen snijbedrijf. Ervaringen opgedaan binnen het snijbedrijf worden teruggekoppeld naar de afdeling R&D. Welkome aanvulling “Perfectie, betrouwbaarheid en efficiënte oplossingen zijn de kernwaarden van de TCI machines”, zegt Tuwi-directeur Marco Mans, die blij is met de nieuwe vertegenwoordiging: “TCI levert hoogwaardige kwaliteit fiber en CO² lasersnijmachines, waterstraalsnijmachines en kantbanken. Het is daarmee een welkome aanvulling op onze bestaande importlijnen. Hiermee zijn wij nog beter in staat de wensen van onze klanten in te vullen. Wij willen ons graag profileren als een strategische partner van onze klanten, samen met hen hun problemen oplossen en meedenken. Daarom kijken we ook altijd kritisch naar onze importlijnen: waar heeft de markt behoefte aan en hoe vullen wij dit in? Dit heeft geleid tot het toevoegen TCI Cutting aan ons leveringspakket.”
De Mach Five serie kantbanken heeft een energiebesparende hybride aandrijving en is standaard voorzien van vier gestuurde assen.
De fiberlasersnijmachines van TCI zijn leverbaar met bronnen van IPG en Rofin tot en met 6 kW.
Lasersnijmachines TCI lasersnijmachines zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen en uitvoeringen, zowel in fiber (bronnen van IPG en Rofin) als CO² (Fanuc). De vermogens in zowel fiber als CO² zijn leverbaar tot en met 6 kW. Afhankelijk van het gekozen model is er een ruime keuze uit verschillende be-/ontlaadsystemen. Waterstraalsnijmachines Op het gebied van waterstraalsnijden produceert TCI een breed scala machines in nagenoeg elke afmeting, voorzien van een KMT 4.130 of 6.200 bar hogedrukpomp. Klanten kunnen hiermee een maximaal inzetbereik realiseren door te kiezen voor meerdere snijkoppen en/of portalen op de machine en snijkoppen in 2D en 3D uitvoering. Voor gebruikers voor wie watersnijden een te langzaam proces is, biedt TCI de combinatie water/plasmasnijmachine, die snelheid en nauwkeurigheid combineert in één machine.
Kantbanken De kwalitatief hoogwaardige kantbanken van TCI zijn geheel naar de wensen van de gebruiker aan te passen; voorzien van een actieve hydraulische bombering, een garantie voor een perfecte buiging, zelfs op ongelijke materialen. De hybride aandrijving van de Mach Five serie is energiebesparend. Standaard is de machine voorzien van vier gestuurde assen (Y1-Y2-X-R) en een Delem DA66T besturing. Optioneel zijn te verkrijgen gereedschapklemsystemen van Rolleri of Wila, een Iris Plus hoekmeetsysteem. Ook is het aantal gestuurde assen uit te breiden met Z1-Z2 / R1-R2 / X1-X2. www.tuwi.nl
Op het gebied van waterstraalsnijden produceert TCI een breed scala machines. De combinatie water/plasmasnijmachine is ook mogelijk.
17
ALL IN ONE THE ONLY ONE The SofTware
Prima Power biedt u een omvangrijk gamma aan producten en diensten voor plaatbewerking en laser snijden. Een echte alles omvattende partner. ALL IN ONE De enige die alle essentiĂŤle componenten van zijn producten zelf ontwikkeld: CNC sturing, automatisering, snijkop en zelfs onze eigen fiber laser bron. THE ONLY ONE
The PUNCh
The BeND
The CoMBI
The LaSer
The SYSTeM
Prima Power Benelux Leenstraat 5 - B-9810 Nazareth (BelgiĂŤ) t: +32 9 382 90 30 - info.benelux@primapower.com
primapower.com
Goede materiaalkeuze biedt kansen
Materiaalvoorraad bij MCB.
Bij veel metaalbewerkende bedrijven zit het wel goed met de productiekennis en de ontwerpkennis. Maar de kennis van materialen is over het algemeen beperkt. Gevolg: de materialen die er zijn worden onvoldoende benut. En dat is jammer: want als je niet weet welke materialen er zijn en wat je er mee kunt, weet je ook niet welke kansen je laat liggen. De beperkte materiaalkennis is des te meer vervelend omdat bij vrijwel alle bedrijven de materiaalkeuze verantwoordelijk is voor meer dan 50 procent van de kosten (materiaal en bewerking). Een goede materiaalkeuze kan dus direct bijdragen aan de versterking van de concurrentiepositie. Daarom organiseerden Teqnow en Federatie Metaalplaat (FDP) onlangs een informatiebijeenkomst over materialen. Bedoeld voor engineers die in een ontwerp een materiaalkeuze moeten maken, en voor productiemedewerkers die bepaalde materialen moeten (laten) bewerken. Met een praktijkgerichte bijeenkomst toonden Teqnow en FDP hen kansen die reeds in de handel beschikbare materialen nu of op korte termijn kunnen bieden. Bekijk het hele plaatje Hoe veel metaalbewerkers met hun materiaalkeuze omgaan, vertelde Wonnie van Beek, metaalkundig adviseur bij MCB in Valkwenswaard. Hij krijgt vaak telefoontjes. De persoon aan de andere kant van lijn denkt meestal dat hij alleen de toepassing hoeft te noemen en dat Van Beek dan het meest geschikte materiaal wel even uit de mouw schudt. “Men is verbaasd als
ik vervolgens wel tien of nog meer vragen stel. Want ik heb toch echt informatie over ontwerp, productie en toepassing nodig om tot de juiste materiaalkeuze te komen.” Dat is niet vreemd. Want waar de primitieve mens ooit begon met stenen en hout om producten van te maken, daar zijn er nu in totaal maar liefst 120.000 materiaalkwaliteiten gedefinieerd. Een immense hoeveelheid die de keuze best lastig maakt. Eerste tip van Van Beek: focus nooit op één factor, maar bekijk het hele plaatje: functie, vorm, proces, materiaal; alles hangt samen. Steeds smaller gaan De engineering materialen zijn verdeeld in zes families: metalen, keramiek, hybriden, polymeren, glas en elastomeren. In de enorme hoeveelheid metalen is orde geschapen via hoofdgroepen, subgroepen en kwaliteiten met verschillende eigenschappen: dichtheid, mechanisch, thermisch, elektrisch, optisch, corrosie, specifiek en algemeen. “Best een uitdaging om hieruit te kiezen, maar wel te doen”, aldus Van Beek. Het is zaak om vanuit een brede oriëntatie op veel materialen in de conceptfase van de productontwikkeling (globale data van alle materialen) via een shortlist per materiaal in de uitvoeringsfase steeds smaller te gaan en uiteindelijk te komen tot gedetailleerde data van één materiaal in de detailfase, wanneer je precies weet aan welke eisen het materiaal moet voldoen qua sterkte, dikte, rek, stijfheid et cetera. Dat klinkt mooi, maar dan nog: als je 120.000 verschillende materiaalkwaliteiten moet doorspitten ben je lang bezig. Dat doorspitten heeft
Michael Ashby al gedaan, professor aan de Cambridge universiteit. In zijn Material Property Chart – die vrij is te gebruiken - heeft hij een voorselectie gemaakt aan de hand van verschillende diagrammen, die enorm helpen, zoals stijfheid versus soortelijke massa en relatieve kosten ten opzichte van de sterkte. Het is niet meer dan een voorselectie, maar vanuit deze schifting weet je wel of je bijvoorbeeld in de RVS-soorten moet gaan zitten. “Vanuit het ontwerp komen dan de specifieke eisen naar voren”’ aldus Van Beek. “Die pakken we er dan bij en dan kijken we binnen RVS welke kwaliteiten daaraan voldoen en dus de kanshebbers zijn.” Dat is meestal het moment dat Wonnie van Beek wordt ingeschakeld. “Het lijstje met eisen waarmee men komt, is vaak incompleet”, zegt hij. “Dan moet iemand bijvoorbeeld een beugeltje maken, maar heeft hij geen idee wat de functie daarvan is en hoeveel kracht er op gaat komen. Hoe completer het lijstje, hoe beter de keuze wordt. Ik stuur klanten vaak weg met huiswerk. Dan komen ze terug met informatie waar ik wat mee kan, en dan kunnen we goed kiezen.” Metaalkundig adviseur Van Beek pleit ervoor heel open naar alle materialen te kijken. Ashby helpt daar in eerste instantie bij. Maar dan nog zijn er veel variëteiten. En de ene RVS 304 is de andere RVS 304 niet. De kwaliteit van fabrikanten is verschillend en zelfs binnen badges van een fabrikant kunnen er verschillen zijn. “Maar houd bijvoorbeeld ook rekening met goede en slechte ervaringen die je hebt met leveranciers. Heb je een kritisch product, dan zul je ook heel kritisch materialen moeten inkopen.” www.teqnow.nl
19
Colpro werkt grote elementen in één keer 4-zijdig af
Colpro bouwelementen is gespecialiseerd in het verlijmen van dunne plaat op isolatiemateriaal en maakt daarvan cassettevormige elementen voor zowel gevelbekleding als klimaatkamers, koel- en vriesruimtes en ovenbouw. Elementen waar mooie radii en complexe zettingen voor nodig zijn, vormen voor het bedrijf een uitdaging. “Kort geleden hebben we daarvoor de nieuwste RAS zwenkbuigmachine aangeschaft, waarmee we complexe cassettevormige elementen nu in één keer 4-zijdig af kunnen werken.” Met circa 40 medewerkers heeft Colpro, in het Overijsselse Vroomshoop, al veel in het oog springende gevels voor kantoren, woningen en bedrijfshallen afgeleverd. De meeste daarvan zijn samen met de architect en opdrachtgever ontworpen. Architecten schrijven Colpro vaak voor in hun bestek vanwege de uitstekende detaillering, wat resulteert in perfecte aansluitingen van ramen en deuren, ingebouwde afdichtingen en dergelijke. Opvallende gevels als die voor de ijsbaan in Enschede, maar ook de snellaadstations van Fastned en het Heracles dak in Almelo zijn daarvan goede voorbeelden. Complexiteit en efficiency omhoog Knowhow, kwaliteit en een passie voor mooie producten zijn bepalende drijfveren achter het succes van het snelgroeiende bedrijf. Direc-
Raymond Hudepohl van Colpro bouwelementen heeft een passie voor mooie producten.
20
De 3D buigsoftware Bendex bepaalt de buigvolgorde, geeft een simulatie van het buigproces en een beoordeling over de maakbaarheid.
teur/eigenaar Raymond Hudepohl: “Complexiteit van de producten en efficiency in het productieproces vragen om vakmensen en de juiste machines. Voor de productie van grote paneel- en cassettevormige elementen beschikken we over de nodige plaatbewerkingsmachines voor knippen, ponsen, buigen en zetten. Daarbij maken we al langer gebruik van een conventionele 8 meter zwenkbuigmachine. Zetten met een zwenkbuigmachine is voor dergelijke grote werkstukken de beste oplossing omdat niet de hele plaat hoeft te worden ondersteund zoals bij een kantbank. Bij het zwenkbuigen blijft de plaat tijdens de bewerking vlak op de werktafel liggen en wordt het te zetten deel in de machine gebogen. Om aparte zettingen te kunnen maken en de efficiency in de productie te verhogen stond de investering in een modernere zwenkbuigmachine bovenaan ons wensenlijstje.” ‘Updown’ zwenkbuigconcept “Onze voorkeur ging uit naar een ‘Updown’ zwenkbuigmachine. Bij dit concept kan de machine zowel positief als negatief zetten, zonder de plaat te hoeven keren. Alle buigingen worden per zijde automatisch doorgevoerd, waarna de operator de plaat naar de volgende zijde roteert, zodat je de plaat in één keer 4-zijdig af kunt werken. Op de Euroblech hebben we ons daarvoor door verschillende fabrikanten uitgebreid laten informeren. RAS introduceerde daar zijn nieuwste model, de XLTbend. Leverancier Metall demonstreerde ons daar hoe deze Updown zwenkbuigmachine de gehele buigvolgorde aan vier zijden volledig automatisch afwerkt, aan twee zijden kan worden bediend en de buigvolgorde op het beeldscherm in 3D weergeeft. Daarmee kan nu één medewerker de werkstukken verwerken, ten opzichte van
De XLTbend is de nieuwste zwenkbuigmachine van RAS in de Updown serie. Verschil met de andere Updown machines van RAS is dat de XLTbend zowel aan de voor- als achterzijde kan worden gebruikt.
twee medewerkers voorheen en kunnen we zowel grote als kleine plaatdelen verwerken”, legt Raymond Hudepohl uit. Aan twee zijden bedienbaar De XLTbend van RAS is de nieuwste zwenkbuigmachine van deze Duitse fabrikant in de Updown serie. Verschil met de andere Updown machines van RAS is dat de XLTbend zowel aan de voor- als achterzijde kan worden gebruikt. Aan de achterzijde is de machine voorzien van een lange oplegtafel, bedoeld om lange werkstukken te kunnen verwerken. Aan de voorzijde is de bovenbalk voorzien met 8 en 12 mm messen, specifiek bedoeld om kleinere plaatdelen te kunnen zetten. Aanslagvingers in de tafel aan de achterzijde zorgen daarbij voor de positionering van plaat. Bovendien is de achteraanslag van de machine uitgerust met vacuüm-cups, die de plaat tijdens het buigproces vasthouden. “De bediener hoeft dus alleen de plaat in te leggen en het voetpedaal te bedienen, de machine doet dan de rest. Dat vermindert ook het risico op krasvorming en is minder arbeidsintensief voor de bediener”, legt Raymond Hudepohl uit. Bendex software RAS past op de nieuwste modellen besturing met 3D buigsoftware Bendex toe. De besturing leest zowel DXF, STEP als andere gangbare bestandsformaten vanuit de werkvoorbereiding in en geeft deze in 3D weer op de grote beeldschermen die aan beide zijden de bediener door het proces helpen. De soft-
ware bepaalt daarbij de buigvolgorde, geeft een simulatie van het buigproces en een beoordeling over de maakbaarheid. Hudepohl: “Daardoor is de foutkans nagenoeg nihil, weet de bediener precies welke gereedschappen op welke positie moeten worden ingezet en hoe hij het werkstuk door het proces moet begeleiden.” De Bendex buigsoftware is daarbij leidend voor het vaststellen van de juiste plaatuitslag. Bendex berekent het ‘verlies’ van iedere buighoek door in de definitieve maat van de plaatuitslag.
we zes medewerkers bij de training betrokken, zodat er inmiddels voldoende kennis en ervaring binnen het bedrijf aanwezig is om een continu proces mogelijk te maken. De machine had vier maanden levertijd. Tussendoor hebben we samen met leverancier Metall de bouw van de machine bij RAS in Sindelfingen kunnen volgen. Zowel de organisatie als de omvang van het aantal machines in aanbouw maakten zeker indruk. Daarbij werd wel duidelijk dat we niet de eerste waren die de XLTbend hadden besteld”, besluit een enthousiaste Raymond Hudepohl.
Snel aan de slag Om de grote orderstroom binnen het bedrijf te kunnen verwerken en de korte levertijden te kunnen realiseren, wordt de RAS XLTbend in twee ploegen ingezet. “Daarvoor hebben
www.colpro.nl www.ras-online.de/produkte/ biegen/xltbend www.metall.nl
Het zetten van een deurpaneel op de XLTbend van RAS.
21
Rolleri Benelux: Levering rechtstreeks van de fabrikant, dus altijd netto prijzen. Volledig programma kantbankgereedschappen en klemsystemen direct ’’uit voorraad‘‘ leverbaar. Alle prijzen zijn inclusief verpakking en verzendkosten.
QuickLock ROL1
WILGENWEG 20, 3421 TV OUDEWATER, TEL: +31 (0)348 - 56 45 40 E-MAIL: INFO@JANVANDAMTRANSPORT.NL
WWW.JANVANDAMTRANSPORT.NL type R1
type R2
type R3
Geschikt voor kantbanken: Rolleri type R1
ACL, Accurpress, Amada, Atlantic, Adira, Baykal, BL, Boutillon, Bystronic-Beyeler Euro-B, Coastone, Colgar, Darley, Dener, Deratech, Durmazlar, Ermaksan, Farina, Gade, Gasparini, Gizelis, Haco, Hindustan, Iturrospe, Jfy, LFK, MVD, Newton, Prima Power, Promecam, Rico, Safan, Salvagnini, Schiavi, SMD, Sorg, Somo, Vimercati, Warcom, Yangli, Yawei, Ysd Opnametype: Eurostyle, Amada, Promecan
Rolleri type R2
Hämmerle-Bystronic, LVD, Safan, Trumpf of kantbanken met systeem NSCL (new standard clamping) Opnametype: Wila, Trumpf
Rolleri type R3
Bystronic-Beyeler RFA, RF, R, S Opnametype: Beyeler
Rolleri type RX
EHT, Weinbrenner, Gasparini, Ajial-Axial, Colgar, LVD, Colly, Hämmerle-Bystronic Opnametype: Gasparini, Ajial-Axial, Colgar, LVD, Colly, Hämmerle-Bystronic en vele andere.
www.rolleri.nl/www.rolleri.be Rolleri Benelux b.v. Gaanderenseweg 392 7005 GD Doetinchem Nederland Tel. NL: 0314-76 03 23 Tel. BE: 089-68 07 00 E-mail: sales@rolleri.nl
22
PureFinish: als hygiëne telt PureFinish is een natstraalproces waarbij een in water gesuspendeerd medium met kracht op een oppervlak wordt gestraald. Hiermee kan RVS worden voorzien van een oppervlak met een lage en reproduceerbare SRI-waarde beneden 0,010. Rösler Benelux bracht deze techniek onlangs onder de aandacht tijdens een tweedaags open huis ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Benelux-vestiging. Rösler is wereldwijd actief als specialist in de afwerking van zowel metallische als niet-metallische productoppervlakken. Het concern levert machines voor het voorbehandelen, bewerken, afwerken of nabehandelen van werkstukken en producten. Kernactiviteit is de productie van machines voor trommelen-ontbramen en stralen, respectievelijk glijslijptechniek en straaltechniek. Rösler levert niet alleen deze machines, maar ook alle toebehoren; zowel de procesmedia (chips, compounds en straalmiddelen) als transportsystemen. De bezoekers van het open huis kregen een rondleiding door de vestiging in Oss en Rösler demonstreerde diverse machines, waaronder ook specialistische machines die door collega’s van vestigingen in andere landen zijn ontwikkeld. Zo blinken de Franse collega’s uit in machines gericht op de luchtvaartindustrie, de Zwitsers in kunststoffen en zijn de Spanjaarden vooral sterk in het reinigen met sproeiwaterinstallaties. Achterblijvend vuil PureFinish is een verdienste van de Beneluxvestiging. Dit proces is oorspronkelijk ontwik-
Met het natstraalproces PureFinish kan RVS worden voorzien van een oppervlak met een lage en reproduceerbare SRI-waarde beneden 0,010.
keld voor de luchtvaartindustrie en dus heel hoogwaardig: alles wordt nauwkeurig gecontroleerd: zowel de rondheid en de grootte van het straalmiddel als de juiste mix van water en medium. In de luchtvaart is dit een gerobotiseerd proces, maar Rösler Benelux heeft er een handmatige versie van gemaakt, geschikt voor eveneens veeleisende marktsegmenten als de voedingsmiddelenindustrie en de farmaceutische industrie. Daarbij is samengewerkt met TNO dat PureFinish uitvoerig heeft getest. In de oppervlaktebehandeling wordt voor de bepaling van de ruwheid vaak gewerkt met de Ra-waarde, maar TNO heeft met name gekeken naar de SRI-waarde, de
Een behuizing van Goudsmit Magnetics voor en na PureFinish behandeling.
Soil Retention Index ofwel de Vuil Achterblijf Index omdat in de praktijk is aangetoond dat deze parameter het meest direct het verband beschrijft tussen oppervlaktestructuur, vervuiling en reinigbaarheid. Zo is deze index een betrouwbare meetwaarde voor gladheid, corrosiviteit, vuilaanhechting en reinigbaarheid. Langer produceren Juist dat is van belang in de farmacie en de voedingsmiddelenindustrie omdat optimale hygiëne daar de hoogste prioriteit heeft. PureFinish biedt door de extreem lage SRI-waarde die er mee wordt behaald bijzondere perspectieven aan deze sectoren: dankzij de optimale SRI waarde kan men langer produceren (omdat er minder vaak gereinigd hoeft te worden) en daalt de kans op contaminaties door achterblijvende microresiduen aanmerkelijk. PureFinish kent bovendien nauwelijks een milieubelasting omdat er niet met chemicaliën wordt gewerkt. De bezoekers van het open huis konden de PureFinish machines aanschouwen. Rösler toonde live een natstraalcabine waarin onderdelen voor de levensmiddelenindustrie (tot wel 4 meter lang) werden behandeld om ze extreem glad oppervlak te geven. Naast de natstraalvariant is er ook een trommeltoepassing ontwikkeld, met name voor kleinere componenten middels glijslijptechniek Daarbij kan zelfs een nog lagere SRIwaarde van 0,008 worden gehaald. www.rosler.nl
23
Trumpf wordt digitaal
Trumpf liet zo’n 2700 bezoekers uit de hele wereld tijdens de huisshow Intech zien hoe de digitale transformatie het concern bezighoudt.
Meer dan ooit is Trumpf ervan overtuigd dat de digitale transformatie een doorslaggevende tendens is voor de industrie. Het concern presenteert zich dan ook niet meer alleen als ontwikkelaar en producent van werktuigmachines en lasersystemen, maar ook als aanbieder van digitale producten en diensten. “We zijn digitaal. Dat is nu ons derde kernpunt.” De uitbreiding van de concernleiding is illustratief voor deze ontwikkeling. Per 1 juli wordt de raad van bestuur uitgebreid van vijf naar zes personen en krijgen Peter Leibinger en Matthias Kammüller nieuwe rollen. Zij worden verantwoordelijk voor de gebieden waarin Trumpf denkt sterk te kunnen groeien. Leibinger houdt zich voortaan bezig met de uitbreiding van nieuwe technologieën zoals additive manufacturing en de EUV-technologie voor chipsmachines (samen met ASML). Maar vooral de nieuwe functie van Kammüller illustreert de digitale koers van Trumpf. Hij is voortaan als Chief Digital Officer (CDO) verantwoordelijk voor de ontwikkeling van digitale businessmodellen en de digitale transformatie binnen het bedrijf zelf. ‘Laser ideaal voor Industrie 4.0’ De twee lichtten de digitale ambities toe tijdens de huisshow Intech op het hoofdkwartier in Ditzingen, waar zo’n 2700 bezoekers uit de hele wereld te zien kregen hoe de digitale transformatie het concern bezighoudt. Volgens Leibinger is de digitalisering (Industrie 4.0) Trumpf op het lijf geschreven. Onder meer vanwege de enorme kennis op het gebied van
24
lasersystemen (fotonica). “De laser is het meest flexibele gereedschap dat er bestaat. Men kan er enorm veel mee: lassen, snijden, boren, frezen, buigen, harden, breken, markeren of genereren (3D printen). Al deze toepassingen voert de laser uit, zonder dat daarvoor matrijzen of gereedschappen gemaakt of veranderd moeten worden. De laser is daarom ideaal voor Industrie 4.0. Fotonica is zelfs een essentieel bestanddeel voor Industrie 4.0. Kijken we in de productiehallen van morgen dan zien we bijvoorbeeld nieuwe camerasystemen gebaseerd op licht. De samenwerking met de omgeving wordt een sleutelfactor in het Internet of Things. Zo kunnen robots zich alleen veilig en vrij door fabrieken bewegen als ze beschikken over ogen en intelligente algoritmen, waarmee ze hun omgeving kunnen interpreteren.” Uitvalrisico’s beperken Om zijn beweringen te onderstrepen, verwijst Leibinger graag naar de Daimler Supplier Award in de categorie partnerschap die Trumpf begin dit jaar heeft ontvangen. Trumpf kreeg deze onderscheiding voor de gemeenschappelijke ontwikkeling van een nieuwe laserlasmethode en de succesvolle implementatie van Industrie 4.0 oplossingen in de productie van de Mercedes Benz E-klasse. Concreet gaat het hierbij om op sensoren gebaseerde analyses van de in een netwerk opgenomen laserbronnen. Service-medewerkers van Trumpf maken op basis van de data die de sensoren leveren (en die door Daimler worden vrijgegeven) trendanalyses, waarmee ze de mogelijke uitvalrisico’s van de lasers bepalen en zo ongeplande stilstanden reduceren. Bij de nieuwe laserlasmethode is de informatie van sensoren eveneens
cruciaal. Hiermee worden variaties in onderdelen tijdens het lasproces zelfstandig gecompenseerd. Dat resulteert in een minder gebruik van materialen en zo ook in een lager gewicht van het voertuig, wat bijvoorbeeld het bereik van elektrische auto’s vergroot. Deze gemeenschappelijk ontwikkelde laserlasmethode is qua energie- en materialenverbruik een van meest efficiënte verbindingsmethoden in de automobielbouw. Voordelen voor MKB Daimler is een grote klant van Trumpf met honderden lasers, maar Leibinger en Kammüller wijzen er op dat de digitalisering juist voor het MKB ook grote voordelen kan brengen. “Want zij hebben te maken met kleinere series, die sneller en tegen lagere kosten moeten worden geproduceerd. Wij moeten daarom onze klanten oplossingen bieden, die hem beter, sneller en effectiever maken. Dat kan door digitale oplossingen.” Daarbij baseert Trumpf zich op drie zuilen: TrueConnect, oplossingen voor de dagelijkse productiepraktijk van de klanten; Axoom, oplossingen voor de complete maakindustrie; en de
Voortdurend zicht op de prestaties van het machinepark middels Condition Monitoring.
digitale transformatie in eigen huis. Productiviteit vergroten Onder de verzamelnaam TrueConnect bundelt Trumpf alle (software)oplossingen die de alledaagse plaatwerkpraktijk van de klanten efficiënter maken. Tijdens de huisshow werden de veranderingen die deze op de werkvloer te weeg brengen gedemonstreerd aan de hand van verschillende rollen: de productiechef kan door TrueConnect ieder moment realtime op zijn tablet zien hoe productief een machine is; de machineoperator kan de machine op afstand via een mobiele app besturen; de logistiek medewerker kan onderdelen in het magazijn mobiel omboeken; en de onderhoudsman heeft voortdurend zicht op alle lasers in het netwerk en kan zo besparingspotentieel identificeren en de beschikbaarheid en productiviteit van
de systemen verhogen. De veilige data-interface Central Link is de basis van TrueConnect. Deze stelt informatie over productiestatus van de machines beschikbaar en draagt die over aan zowel het lokale ERP-systeem als aan cloud-gebaseerde oplossingen. Zo kunnen alle data met betrekking tot het gebruik, de toestand en het gewenste onderhoud aan machines heel praktisch worden benut om de productiviteit te vergroten. Consultancy Axoom (zie apart kader) is het digitale bedrijfsplatform dat niet alleen de productie, maar het complete ‘order to cash’ proces behelst. Hiermee richt Trumpf zich op alle producerende ondernemingen, met of zonder Trumpf machines. Om de klanten te begeleiden bij hun digitale transformatie, biedt Trumpf consultancy aan.
500 meetpunten in nieuwe laserbron TruDisk 5002 Trumpf stelde op de huisshow Intech de nieuwe disklaser TruDisk 5002 voor. Belangrijkste kenmerk van deze hoogvermogen laserbron: hij is helemaal klaar voor de digitalisering van de industrie. Daarmee is dit apparaat illustratief voor de huidige ontwikkelingen bij Trumpf. Hardware en software grijpen bij de TruDisk 5002 helemaal in elkaar. In de laserbron zitten maar liefst 500 meetpunten, die realtime voor de software bereikbaar zijn. Hierdoor is voortdurende controle mogelijk over alles wat er in de laserbron gebeurt. En dat maakt het voor Trumpf mogelijk om in de aftersales Industrie 4.0 gebaseerde services aan te bieden. “Het potentieel van deze services kunnen we bij deze laserbron volledig benutten”, aldus Peter Leibinger. Alle data die uit de laserbron worden gehaald, komen in de cloud, worden voor de klant geanalyseerd en met hem gedeeld, zodat hij er zijn voordeel mee kan doen. Dat gebeurt echter alleen als de klant dat wil. Trumpf wil volledig transparant zijn over deze data. Ze zijn eigendom van de klant en die kan er mee doen wat hij wil. Zo biedt Trumpf gecertificeerde oplossingen aan voor de overdracht van data. Hierdoor kunnen klanten altijd zien welke data in en uit hun eigen netwerken gaan en hebben ze daar zelf volledige invloed op. De voordelen om de data door Trumpf te laten analyseren zijn groot. In het geval van de laserbron kan de beschikbaarheid daarvan worden vergroot en kunnen storingen worden voorspeld, zodat tijdig maatregelen kunnen worden genomen. Ongeplande uitval wordt voorkomen
In de nieuwe laserbron TruDisk 5002 zitten maar liefst 500 meetpunten, die realtime voor software bereikbaar zijn. Hierdoor is voortdurende controle mogelijk over alles wat er in de laserbron gebeurt.
en (gepland) onderhoud kan worden gepleegd op momenten dat het uit komt. De TruDisk 5002 is niet alleen klaar voor digitale diensten, maar kent ook diverse technologische verbeteringen. “We hebben elke schroef nog een keer aangepast”, aldus een productspecialist van Trumpf. Hierdoor is de TruDisk 5002 de compactste hoogvermogen laserbron ter wereld en is hij 20 procent energie-efficiënter geworden. De bron is leverbaar met 3, 4 en 5 kW vermogen. In 2018 komt ook een 6 kW versie beschikbaar.
25
specialist in precisieplaatwerk
DRIESSEN:
“SPECIALIST IN PRECISIEPLAATWERK”
In het high tech hart van Nederland produceren wij met jarenlange ervaring, een uiterst modern en compleet machinepark en gedegen vakmanschap kwalitatief hoogwaardige plaatwerkdelen.
•HOOGWAARDIGE PLAATWERKDELEN ( ISO 9001 GECERTIFICEERD)
•VAN ONDERDEEL TOT COMPLETE MODULES •IN ELKE GEWENSTE SERIEGROOTTE
SAMEN STERK:
“TOTAALOPLOSSINGEN VAN ONDERDELEN TOT COMPLETE (SUB)SAMENSTELLINGEN”
Door onze platte organisatie zijn de communicatielijnen kort. Dit leidt tot een hoge reactiesnelheid die ons heel flexibel maakt. Hierdoor vindt u bij ons wat u zoekt: • hoogwaardige plaatwerkdelen;
• van onderdeel tot complete modules; • in elke gewenste seriegrootte; • uiterst snelle en flexibele levering; • kennis om mee te denken waar anderen stoppen. Omdat wij een cruciaal onderdeel van uw eindproduct leveren, zit samenwerken ons in de genen. Als onderdeel van de productieketen weten wij hoe belangrijk het is dat communicatie en planning optimaal verlopen, zodat alle fases naadloos op elkaar aansluiten.
Wilt u meer weten over onze mogelijkheden en diensten? Neem dan via telefoon, e-mail of het contactformulier op onze website contact met ons op. We staan voor u klaar.
Kuiper 2 | 5521 DH | Eersel | Nederland | T 0031 (0)497-519898 | admin@driessenlp.nl | www.driessenlp.nl
26
De klanten krijgen dan een rapport dat aangeeft waar ze staan en hoe ze TrueConnect en Axoom kunnen gebruiken. Volgens Kamüller is er veel vraag naar deze diensten, met name van Japanse en Chinese bedrijven die hierin grote kansen zien. “Een probleem is dat onze capaciteit te kort schiet om aan de grote vraag te beantwoorden. We zullen moeten nadenken over partnerschappen.” In eigen huis Ondertussen is de digitale transformatie bij Trumpf in eigen huis in volle gang. Het bedrijf wil zelf de vruchten plukken van de digitalisering, maar tevens de voordelen hiervan inzichtelijk maken voor klanten. Zo wordt in de buurt van Chicago momenteel een democentrum gebouwd waar een optimale plaatwerkproductie zal worden getoond. Een mooi praktijkvoorbeeld van wat digitalisering kan brengen is de eigen ponsgereedschappen productie van Trumpf in het nabij Ditzingen gelegen Gerlingen. Hier worden zowel standaard als speciale gereedschappen geproduceerd. De standaard gereedschappen vormen van oudsher de basis, want Trumpf weet: wie die bij ons bestelt, bestelt ook zijn speciale gereedschappen. Maar de productie van de standaard gereedschappen kwam onder druk te staan door de kostprijs. Digitale oplossingen bleken de reddingsboei. Tot 2005 bestond het proces van bestelling tot en met de uitlevering
Peter Leibinger neemt de Daimler Supplier Award in ontvangst. Trumpf kreeg deze onderscheiding voor de gemeenschappelijke ontwikkeling van een nieuwe laserlasmethode en de implementatie van Industrie 4.0 oplossingen in de productie van de Mercedes Benz E.
van de standaard ponsgereedschappen uit 15 stappen. Als alles goed ging, bedroeg de uitlevertijd vier dagen. Nu behelst het hele proces nog maar één stap en die maakt de klant ook nog eens zelf. Met een geautomatiseerd productieproces is de uitlevertijd terug gebracht tot 4 uur. Het aantal medewerkers is teruggebracht van 24 naar 11. De 13 andere medewerkers hebben elders binnen Trumpf een nieuwe werkplek gekregen. “Hadden we dit niet gedaan, dan hadden we de productie van ponsgereedschappen op moeten geven”, aldus Kamüller. Dankzij de digitale oplossingen hebben we onze concurrentiekracht behouden.”
Halvering doorlooptijden Het is een krachtige aanmoediging om de digitalisering door te zetten. “De optimaliseringen die we doorvoeren zullen op ons complete ‘order to cash’ proces uitwerken. We willen de digitale transformatie in 5 jaar tijd concernbreed omzetten. Daarvan is inmiddels een jaar verstreken en we zijn op de goede weg. Het optimalisatiepotentieel is zelfs groter dan we eerst dachten. We rekenen nu op een productiviteitstoename van veel meer dan 30 procent en op een halvering van de doorlooptijden”, aldus de Chief Digital Officer. www.trumpf.com
Axoom laat machine praten Het door Trumpf opgerichte digitale bedrijfsplatform Axoom knoopt niet alleen alle processtappen van orderintake tot en met uitlevering van het product digitaal aan elkaar, maar laat nu ook machines praten. Axoom demonstreerde dit op de Hannover Messe. Naast Axoom Smart Enterprise is er nu namelijk ook Axoom IoT. Deze uitbreiding van het platform kan machines laten spreken dankzij de gedifferentieerde evaluatie van data. Dit werd op de Hannover Messe actief getoond in een via Axoom verbonden productieomgeving met machines, meetapparaten, smart glasses en andere elementen, afkomstig van onder andere Zeiss en Trumpf. Axoom IoT bevat vier onderdelen die voordelen bieden: met Connection Center kunnen
Het performance dashboard toont prestaties van de machines realtime.
de
machinebouwers hun apparaten in het veld verbinden en managen om de beschikbaarheid te verhogen en de service te verbeteren. De bouwsteen Condition Monitoring bewaakt de toestand van machines en componenten en maakt hun toestand transparant. Remote Services maakt configuraties, software
updates en foutenherstel op afstand mogelijk, waardoor de onderhoudsinspanning minder wordt. Het vierde onderdeel Analytics tot slot analyseert data met een blik op verbeteringspotentieel om de productiviteit te vergroten. Axoom partner Zeiss benut al mogelijkheden van het Axoom IoT portfolio. Hiervan werd in Hannover een praktisch voorbeeld gedemonstreerd. Het productiemeetapparaat Zeiss DuraMax meette in dit geval de nauwkeurigheid van plaatdelen, gesneden op een laser van Trumpf. De data werden direct op een analyse dashboard getoond. In samenwerking met Trumpf en Axoom toonde Zeiss zo hoe meetapparaten kunnen worden geïntegreerd in bovenliggende systemen zoals productieplanning of geautomatiseerd kwaliteitsbeheer en zo dus onderdeel worden van de Smart Factory.
27
Bax Metaal vult partnerschap steeds verder in Mathijs Kox, bedrijfsleider bij Bax Metaal in Bergeijk, houdt iedere week spreekuur bij een van zijn grootste klanten, een producent van inrichtingen voor musea. Alle medewerkers van dat bedrijf kunnen dan bij hem langs komen en werkelijk iedere vraag over de productie van plaatwerk stellen. Dit spreekuur is illustratief voor de wijze waarop Bax Metaal wil werken: als een partner die volledig transparant zijn kennis en kunde deelt met de klant om er allebei beter van te worden. “We hebben zelfs een naam gegeven aan dit soort activiteiten”, zegt Mathijs Kox: “De Bax Metaal Kennis Club (BKC). Daaronder valt niet alleen zo’n spreekuur, maar ook allerlei andere initiatieven die er op zijn gericht onze klanten verder te helpen. We hebben ook samen met een klant onze poedercoater bezocht. En we gaan ook klanten bij elkaar brengen zodat ze van elkaar kunnen leren. Het kan eigenlijk van alles zijn.” Ook een test met ASML kan onder de BKC worden geschaard. De chipmachinefabrikant is bezig de overdracht van de informatie over haar ontwerpen van mechanische onderdelen naar haar toeleveranciers te perfectioneren. Die overdracht van gegevens als toleran-
Mathijs Kox, bedrijfsleider bij Bax Metaal in Bergeijk, op de gemoderniseerde kantafdeling. “We kunnen klanten compleet ontzorgen van de engineering tot en met de nabehandeling en de montage.”
28
ties, materiaalsoort en nabehandeling gaat helemaal digitaal worden. ASML wil daarmee in het najaar een groot project draaien en is hiervoor nu met Bax Metaal aan het testen. “Wel gaaf dat zo’n partij daarvoor aan ons denkt”, aldus Kox. Scheiding complexe en monostroom Bax Metaal maakt al een aantal jaren een flinke ontwikkeling door. Zo’n 5 à 6 jaar geleden is een lean traject ingezet. Kox: “Het ging destijds op zich niet slecht, maar het kon allemaal veel beter. Onze opzet was alle producten beter en sneller door de fabriek te laten gaan.” De werkplaats werd anders ingericht, maar vooral het besluit om de monostroom te gaan scheiden van de complexe stroom bleek een belangrijke stap. Want die ‘snelle’ stroom van monodelen werkte toch vaak verstorend op de complete projecten die onderhanden waren. Daarom is het aparte bedrijfsonderdeel Laserparts opgericht, dat helemaal is ingericht op het zo snel mogelijk snijden van plaatuitslagen; snel offreren en snel leveren. Sinds enkele jaren zijn beide bedrijfsonderdelen ook fysiek van elkaar gescheiden: Laserparts is verhuisd naar een pand aan de overkant van de straat. Initieel goed tekenen Deze scheiding heeft goed uitgepakt. Beide onderdelen hebben nu hun eigen klantenkring, waarbij Bax Metaal ook klant is van Laserparts. Bax Metaal kan zich nu volledig richten op het begeleiden van de klanten die zich concentreren op het ontwikkelen van hun producten en de verkoop daarvan en daarbij behoefte hebben aan een sterke partner voor de productie van plaatwerk. Die begeleiding kan heel ver gaan. “We kunnen klanten compleet ontzorgen van de engineering tot en met de nabehandeling en de montage. Daarbij zetten we al onze slimmigheden in om snel en tegen de meest gunstige prijs kwalitatief goede onderdelen te produceren. We investeren veel tijd in de samenwerking met de klant, zitten bij hem aan tafel om mee te denken en wisselen engineers uit om samen plaatwerk te tekenen. Het is belangrijk initieel goed te tekenen, daarmee kun je in de keten veel winnen. De designers van die klant die museuminrichtingen maakt, bedenken allemaal prachtige dingen, maar die moeten wel gemaakt kunnen worden en dan moet je ook nog binnen het budget blijven. Als je daarbij van meet af aan samenwerkt, is er veel mogelijk.”
Sinds de scheiding van Laserparts kan Bax Metaal zich volledig concentreren op de complexe stroom.
Vorig jaar lag bij Bax Metaal de focus nog op het stroomlijnen van de organisatie. Dat heeft geresulteerd in een centrale planning door de werkvoorbereiding; een reële planning die voor iedereen op de werkvloer zichtbaar is. De productflow is aangepakt met goede afspraken tussen de verschillende afdelingen. “Iedereen kan zien waar we mee bezig zijn, waar de prioriteiten liggen en of we mooi op planning lopen. Het hele proces is goed geborgd, dat is nodig als je op tijd wilt leveren.” Twee lasrobots Dit jaar staat vooral in het teken van de automatisering. Hiervoor is de kantafdeling compleet vernieuwd en zijn er twee lasrobots geïnstalleerd. Bax Metaal had al een lasrobot, maar die werd maar voor een paar producten gebruikt omdat het programmeren moeizaam ging. Met de nieuwe offline programmeersoftware is dat anders: de engineering kan elders programmeren terwijl de robot last. Er is een team gevormd met engineers, de productieleider en een lasspecialist om de lasrobot optimaal te benutten. “Dat gaat boven verwachting”, zegt Kox. “De engineering programmeert, we maken er een malletje bij en we kunnen lassen. De lasrobots zitten in de dagdienst al vol. We maken er al zeven à acht verschillende producten op, ook in kleine series.” Offline programmeren kantbanken Ook de kantbanken worden offline geprogrammeerd. De hele kantafdeling is gemo-
derniseerd. Enkele banken van vijf jaar oud zijn de deur uit gedaan om alles up to date te krijgen. Er staan nu vier kantbanken van LVD, waaronder twee ToolCells (4 meter, 220 ton) met automatische gereedschapswissel, allemaal met hoekmeetsystemen. De oudste kantbank is twee jaar oud. Bax Metaal gebruikt de Cadman B buigsoftware van LVD om automatisch buigprogramma’s te genereren en de productiesoftware Cadman job die het management, de werkvoorbereiding en de werkplaats met elkaar verbindt. Zo kunnen gemakkelijk jobs aangemaakt, beheerd en georganiseerd worden, met minimale omsteltijden en een efficiënte workflow.
professionalisering van de montage in volle gang. Hiervoor is een hal met 1000 vierkante meter extra ruimte in aanbouw. “Hier komt onze compleet nieuwe montage-afdeling, die we structureel gaan aanbieden aan onze klanten. Het wordt een flexibele afdeling, waar we alles kunnen monteren van grote frames van ruim 7 meter tot kleine behuizingen voor computeronderdelen.”
Professionalisering montage Naast de automatisering is ten slotte ook de
www.baxmetaal.nl
De nieuwe montage-afdeling is weer een stap in het volledig ontzorgen van de klant. “Daarmee kunnen we ons partnerschap nog verder invullen”, zegt Mathijs Kox. “Iedere klant die dat omarmt, mag ons bellen.”
Op de nieuwe lasrobots worden al zeven à acht verschillende producten gemaakt, ook in kleine series.
29
ARENDSEN PLAATWERK BV Profiel Specialist Plaatbewerkingsmachines • • • • • • • • •
Rolvorm machines Slit- en afkort lijnen Persen Kant- en zetbanken Walsen Draad buigmachines Fiber Laser snijmachines Plasma snijmachines Breedband slijpmachines
Een ijzersterk pro el Arendsen Plaatwerk is een veelzijdig toeleverancier binnen het metaalsegment. Haar producten, in diverse materiaalsoorten, klein of groot van formaat, enkel of in serie, vinden hun weg naar tal van marktsegmenten.
LASERSNIJDEN Continueproces Continueproces
6000 x 2000 x 5 kw 3000 x 1500 x 3 kw
COMBI PONS-LASER
Continueproces 6000 x 2000 x 2,4 kw CNC ponsen 8000 x 1250 x 6 Knippen 8000 x 6 Kanten 8000 x 500 t Buigen Autom. Cel 8000 x 1500 x 6 Lastechnieken/ Assemblage
www.pasterkamp.nl
Adres
De Stenenmaat 6 postbus 5, 7070 AA Ulft
Tel. Fax
(31)0315-69 56 00 (31)0315-69 56 05
E-mail info@arendsen-plaat.nl Website www.arendsen-plaat.nl
Lasersnijden 6000 x 2000 x 20 mm
Bystronic Fiberlaser 10 kW of 6 kW: een groot verschil!
Dat snijden met fiber veel sneller is dan met CO2 is al langer bekend. Dat de snijkwaliteit ook dik in orde is kan niet meer ontkend worden, Maar hoe zit nu met het onderlinge verschil tussen een 6 en 10 kW fiber laser?
Bekijk het filmpje en oordeel zelf!
30
Bekijk het filmpje op www.youtube.com/watch?v=PGHmJzu0A20
Triple retrofit bij MZAllpro
Morris Solutions heeft de drie kantbanken onder meer voorzien van nieuwe besturingen.MZAllpro zet deze machines in voor de productie van duurzame gevelbekleding.
Binnen een jaar tijd heeft Morris Solutions drie hydraulische kantbanken geretrofit bij metaalzetterij MZAllpro in Waalwijk. “Een enorm interessante investering”, zegt directeur Henk Reijnders. “We kunnen deze banken weer zeker 10 jaar gebruiken.” Het gaat om twee kantbanken van LVD en een van Safan. MZAllpro zet deze machines in voor de productie van duurzame gevelbekleding. Technisch zijn ze nog prima in orde; de metaalstructuur is solide en daar mankeert na vele jaren gebruik nog niks aan. “Als ik kijk naar de hydraulische kantbanken in het algemeen, dan is daar op technisch vlak in de afgelopen 30 jaar eigenlijk niets aan ontwikkeld”, zegt Reijnders. “De banken van 30 jaar geleden zijn exact hetzelfde als de machines die nu worden gebouwd. Onze banken waren bovendien in een prima staat omdat ze altijd goed zijn onderhouden. Het probleem was alleen de oude besturing. Een harddisk uit jaren 90 gaat op zeker moment gewoon kapot en daar is geen vervanging meer voor beschikbaar.”
ESA besturingen MZAllpro heeft dit probleem laten oplossen door Morris Solutions. De Friese specialist in het retrofitten, reviseren, modificeren en engineeren van kantbanken en guillotinescharen heeft allereerst een van de LVD kantbanken onderhanden genomen. Hierbij is een deel van de elektronica vervangen en er is een nieuwe ESA 640 besturing van de Italiaanse fabrikant Esautomation opgezet. Tevens is de kantbank uitgerust met Lasersafe, waarmee de veiligheid is verhoogd. Met de twee andere kantbanken is vervolgens precies hetzelfde gebeurd: deze hebben een nieuwe ESA 630 besturing gekregen. Daarmee zijn alle drie machines weer up to date. “De vervanging van de oude besturingen door moderne versies is echt een voordeel”, zegt Reijnders. “Allereerst gaat het programmeren nu veel sneller. Verder is een LVD besturing uit het midden van de jaren negentig ontzettend complex, die begrepen nog maar twee van onze medewerkers. Met de nieuwe besturingen kan iedereen werken. Bovendien hebben alle drie banken nu dezelfde besturing, waardoor de medewerkers makkelijker uitwisselbaar zijn.”
Het werken met de nieuwe besturingen is makkelijk. Ze zijn voorzien van een Nederlandstalige handleiding en bovendien hebben de medewerkers van MZAllpro een training gehad. “Na de installatie geven we altijd een training”, zegt Grytsje de Jong van Morris Solutions. “En het maakt niet uit hoe lang die duurt. We gaan pas weg als iedereen het snapt en er mee kan werken. Daar gaat het om.” Henk Reijnders is tevreden met het resultaat. “De prijs was interessant en de service is prima. Morris Solutions heeft nu ook de service aan deze kantbanken overgenomen.” In het machinepark van MZAllpro staan nog drie kantbanken. “Deze machines komen nog niet in aanmerking voor een retrofit, want die zijn een stuk moderner. Maar we hebben hier nog wel een schaar staan. Dat is eigenlijk precies hetzelfde verhaal: technisch nog een prima machine, alleen de besturing is problematisch. Ook dat is zeker interessant voor een retrofit.” www.mzallpro.nl www.morrissolutions.eu
31
Laserworx produceert kleine series efficiënt met PROfirst CADCAM &
Slim met software
Voor Wim Oostra is het ideaal dat PROfirst CADCAM is gekoppeld aan AutoPOL GT.
Het jonge bedrijf Laserworx in Leek is opgericht door twee ervaren plaatwerkers met ruim 30 jaar ervaring, Wim Oostra en Jan Siebe Veenstra. Ze kenden elkaar als klant en wilden samen iets nieuws opzetten. Wim is de man van de techniek (met name snijtechniek) en Jan Siebe is sterk op commercieel en financieel vlak. Ze hebben een gezamenlijke visie: het rendabel maken van enkelstuks en kleine series in de toelevering, zodat deze techniek ook beschikbaar wordt voor een grotere groep bedrijven. Laserworx ging in mei 2015 van start met een gloednieuwe Trumpf L3030 6KW lasersnijmachine. “Als je enkelstuks en kleine series rendabel wil maken, dan is de betrouwbaarheid van groot belang”, legt Wim de keuze voor deze laser uit. “Dat is deze machine. Niet alleen vlakke plaat kunnen we er op snijden, maar ook buizen. De machine is eenvoudig om te stellen.” Kort daarna werd geïnvesteerd in een Durma AD S 30175 kantbank met Delem besturing. “We willen niet alleen snijden, maar ook een halffabricaat kunnen afleveren. We kunnen inmiddels ook in eigen huis ontbramen, tappen, boren en verzinken. De afwerking van onze producten is belangrijk. Niets verlaat hier het pand, zonder dat het netjes is afgewerkt.”
32
Van machinebouw tot kunstobject De klantenkring is snel gegroeid en enorm breed, van bedrijven in attractie- en machinebouw tot kunstobjecten en collega metaalbedrijven. Er bleek duidelijk een markt voor de kleine series en enkelstuks. “Onze kracht is flexibiliteit, snelheid en leverbetrouwbaarheid,” vertelt Jan Siebe, het aanspreekpunt voor klanten en verantwoordelijk voor het maken van alle offertes. “We zijn zo ingesteld dat als iemand snel iets nodig heeft, hij het dezelfde dag nog kan ophalen. Dat geldt niet alleen voor het snijwerk, het kan zelfs inclusief afbramen en zetwerk. Dat kan doordat we een grote materiaalvoorraad hebben. Dit is overigens wel een stuk efficiënter geworden sinds we met PROfirst werken.” Dat Laserworx niet alleen sterk is in het maken van kleine series bewijst wel een volledig in huis geproduceerd kunstobject dat nu in Dubai staat. Maar liefst 3.500 aluminium panelen werden gesneden en gezet. “Dit project geeft wel aan wat onze mogelijkheden zijn. Een prachtig prestige project waarvoor we alle plaatwerkonderdelen hebben gemaakt. We zijn zelfs de tweede aan het maken. Doordat onze lasersnijmachine betrouwbaar is, kunnen we de grotere series met een gerust hart ’s avonds en ’s nachts onbemand laten lopen.” Slimme software oplossingen Doordat het klantenbestand groeide en er steeds meer aanvragen kwamen, ontstond de noodzaak sneller en slimmer te kunnen wer-
Calculatie
ken. “Als je snel wilt leveren, moet je ook snel offertes kunnen maken en goed inzicht hebben in de productiecapaciteiten. Dat was er eigenlijk niet. Omdat we met verschillende systemen werkten voor offertes, productie en tekenen. Dit kostte ons veel tijd en was erg omslachtig”, zegt Jan Siebe over de start van de zoektocht naar een goede oplossing. “We hebben verschillende machineonafhankelijke systemen bekeken en uiteindelijk gekozen voor de totaaloplossing van Widenhorn met PROfirst CADCAM en Calculatie gekoppeld aan ons Exact boekhoudsysteem.” Wim vult aan: “Ik dacht eerst dat het te mooi was om waar te zijn. PROfirst kon alles wat we wilden en het prijsniveau was ook netjes. Offertes maken, productie aansturing, productie planning, tekeningen maken en controleren, machinetijdregistratie en een koppeling naar ons boekhoudpakket allemaal in één gebruiksvriendelijk systeem.”
Wim Oostra en Jan Siebe Veenstra in overleg met enkele medewerkers.
Snelle implementatie PROfirst werd in enkele dagen geïmplementeerd, zodat snel accurate offertes konden worden gemaakt in het systeem op basis van allerlei toegezonden bestanden, zoals DXF, DWG, DSTV en zelfs PDF. Jan Siebe maakt hier het meest gebruik van. “Vroeger was ik
met een grote offerte soms anderhalve dag bezig. Nu gaat dit binnen een uur. Vroeger waren we met drie man voltijd aan het calculeren, nu kan één persoon dat doen. Hierdoor wordt onze scoringskans ook groter.” Dit geldt ook voor de productiekant vult Wim aan. “PROfirst is overzichtelijk en alles zit in
Offline kantbank programmeren makkelijker dan ooit Bij de nieuwe generatie AutoPOL GT software voor het offline programmeren van kantbanken is de gebruiksvriendelijkheid verder vergroot. AutoPOL is één van de pioniers van software voor het offline programmeren van kantbank. Het technische niveau wordt steeds verder verbeterd en ontwikkeld, maar ook steekt de Zweedse producent FCC Software veel energie in het verbeteren van de gebruiksvriendelijkheid. Het resultaat is de nieuwe release AutoPOL GT. Deze nieuwe generatie software biedt een nog hogere standaard in gebruikerservaring in het offline programmeren van kantbanken. Met een geschiedenis van een traditionele computeromgeving en de toekomst van draagbare mobiele apparaten, is AutoPOL GT ontwikkeld als zogenaamde hybride software. Dit betekent dat het zowel efficiënt gebruikt kan worden met een klassieke muis, als met een modern touch screen apparaat. Naast alle gebruikers interface verbeteringen, zijn er ook veel verbeteringen en uitbreidingen van de technische functionaliteit en mogelijkheden. De software is aangepast aan het gebruik door middel van touch screen, waarbij veel functies meer geautomatiseerd zijn en nog makkelijker te bedienen zijn. Het effect is dat daarbij veel technische functies zijn verbeterd, zodat deze gebruikt kunnen worden met minder interactie van de gebruiker. De nieuwe versie is direct beschikbaar voor alle gebruikers met een actueel Serviceabonnement van Widenhorn. Deze kan direct vanaf het klantportaal van AutoPOL worden gedownload. De nieuwste versie wordt tevens bij iedere nieuwe installatie uitgeleverd. Om het voor ge-
Naast alle gebruikers interface verbeteringen, zijn er ook veel verbeteringen en uitbreidingen van de technische functionaliteit en mogelijkheden.
bruikers nog makkelijker te maken met de nieuwe versie te werken, zijn er meer dan 15 tutorials beschikbaar in het Help menu. Ook voor nieuwe gebruikers wordt het zo nog makkelijker om met de software te leren werken. “AutoPOL heeft altijd voorop gelopen als het gaat om functionaliteit en gebruiksvriendelijkheid in het offline programmeren van kantbanken. Met deze nieuwe generatie van de software wordt dit opnieuw naar een hoger niveau gebracht. De reactie die we krijgen van nieuwe en bestaande gebruikers is overweldigend. Iedereen is onder de indruk van de gebruiksvriendelijkheid en de kracht van AutoPOL GT”, zegt Fredrik Holmvik, Product Manager van FCC Software. www.widenhorn.nl
33
34
één database. We kunnen offertes die order zijn geworden direct laden en combineren met andere orders van een bepaald materiaal. Juist op die manier kunnen we enkelstuks en kleine series efficiënt produceren en combineren met grotere series. Daarnaast is de materiaalvoorraad altijd inzichtelijk en worden restplaten direct opgeslagen. We kunnen nu een veel kleinere voorraad aanhouden, omdat we exact weten wat er aanwezig is en nooit te veel bestellen. De Powernesting van PROfirst is daarbij ook krachtig, zodat we automatisch het meest optimale halen uit iedere plaat.” Voor planning en tijdregistratie wordt gebruik gemaakt van de PROfirst JobVision module. Zo is real-time inzichtelijk wat de werklast is en welk product wan-
neer gereed is. Als vervolgens een order gereed is, kan door de koppeling met Exact Online alle informatie direct worden ingelezen en met één druk op de knop een factuur worden gegenereerd. Zo wordt ook op de administratie dagelijks veel tijd bespaard. Service hoog in het vaandel Een product kan nog zo goed zijn, maar als er een vraag is moet deze wel snel worden opgelost, zeker met de korte levertijden tegenwoordig. Alle medewerkers van Laserworx ervaren de service van Widenhorn als fantastisch. “Als we bellen is er altijd direct iemand die ons kan helpen. Ook wijzigingen in de postprocessor of koppeling worden vrijwel direct gedaan, zodat we geen stilstand
Laserworx is niet alleen sterk in het maken van kleine series. Voor een kunstobject dat nu in Dubai staat werden maar liefst 3.500 aluminium panelen gesneden en gezet.
hebben”, zegt Wim. Laserworx beschikt over een serviceabonnement, zodat ook de nieuwste versies direct ontvangen worden. Deze brengen continu verbetering op vele vlakken. “Wij konden als een van de eerste PROfirst V10 in praktijk gebruiken. Hiermee kunnen we zelfs CSV bestanden inlezen in offerte stadium, waarbij alle informatie automatisch wordt overgenomen en de DXF automatisch worden ingelezen en gecontroleerd. Zo kan je offertes echt met één klik maken.” Inmiddels gebruikt Laserworx ook het hoogwaardige kantgereedschap op de kantbank en laserlenzen met RFID chip en nozzles voor de lasersnijmachine van Widenhorn. Klaar voor de toekomst Inmiddels heeft Laserworx ook gekozen voor AutoPOL GT voor de offline programmering van de Durma Kantbank. Dit systeem is door Widenhorn gekoppeld aan PROfirst CADCAM. Door de kwaliteitsslag die Laserworx met de investering in de totaaloplossing van Widenhorn heeft gemaakt, kan meer geproduceerd worden in minder tijd en met optimaal gebruik van materiaal. Alle processen sluiten op elkaar aan, zodat grote series, kleine series en enkelstuks optimaal kunnen worden gemaakt. Laserworx kan nu nog sneller inspringen op de wensen van de klant en ze hiermee op plaatwerkgebied volledig ontzorgen. www.laserworx.nl
Nu alle processen op elkaar aan sluiten, kunnen ook enkelstuks optimaal worden gemaakt.
35
HOLL AND PRECISION TOOLING
www.hptooling.nl
PONSGEREEDSCHAP LASERSNIJONDERDELEN KANTPERSGEREEDSCHAP
GOED GEREEDSCHAP IS HET HALVE WERK Amsterdamsestraatweg 33 Naarden 035-539 90 90 info@hptooling.nl
36
Opleidingscentrum schuren, slijpen en finishen Metaaltechniek Handelsonderneming in Amersfoort heeft een nieuw opleidingscentrum voor het schuren, slijpen en finishen van (non) ferro materialen geopend. Volgens directeur Fokke Bronsema ontbrak het in Nederland aan gedegen trainingen op dit gebied. Metaaltechniek is al meer dan 45 jaar toeleverancier van verschillende merken schuurmaterialen en (pneumatische) machines. Omdat het bedrijf klanten heeft in veel verschillende branches is er ontzettend veel kennis aanwezig over allerlei metaalbewerkingen. Fokke Bronsema: “In de praktijk zien we dat er soms weinig efficiënt gewerkt wordt in de werkplaats. Schuurmiddelen worden gebruikt voor toepassingen waar ze niet voor ontwikkeld zijn of schijven worden voortijdig weggegooid. Maar de grootste kostenpost in de productie is arbeidsloon. Als je op manuren kunt besparen door te kiezen voor een ander type schuurschijf, dan praat je meteen over forse besparingen.” Kennis en kwaliteit Uiteraard zijn in veel bedrijven ervaren voormannen die hun kennis delen met nieuwe collega’s. “Maar hoe up-to-date is die kennis van de voormannen?”, vraagt Bronsema zich hardop af. “Worden zij bijgeschoold, zijn zij op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen? Hebben zij ook de tijd om hun collega’s het vakmanschap te leren? Belangrijke vragen die de kwaliteit van het geleverde werk beïn-
Metaaltechniek is toeleverancier van verschillende merken schuurmaterialen en (pneumatische) machines en gebruikt haar kennis nu voor trainingen op het gebied van schuren, slijpen en finishen.
vloeden en dus van invloed zijn op de onderneming als geheel. Kwaliteit moet geborgd zijn binnen de organisatie en personeel moet de kans krijgen zich te blijven ontwikkelen. Daar wint iedereen bij.” Standaard en custom-made Fokke Bronsema ontdekte dat een gedegen training op het gebied van schuren, slijpen en finishen in de markt ontbreekt en hij besloot met Metaaltechniek in dit gat te stappen.
De aankoop van een nieuw pand was voor Metaaltechniek-directeur Fokke Bronsema de perfecte gelegenheid om de Metaaltechniek Academy METAC te realiseren.
Vanuit de ervaring van de buitendienstmedewerkers werden verschillende modules ontwikkeld, die aansluiten bij de praktijk. Zo kan een deelnemer inschrijven voor een module RVS bewerken, staalconstructie of bijvoorbeeld hoogglans polijsten. Naast de verschillende basisonderdelen die per module vastliggen, is er ook ruim gelegenheid om op de persoonlijke situatie van de deelnemer in te gaan. Zo kan vooraf aangegeven worden welke vaardigheden de deelnemer wil verbeteren. Open dag De aankoop van een nieuw pand was voor Bronsema de perfecte gelegenheid om zijn ideeën te realiseren. Hier is nu de METAC, de Metaaltechniek Academy, gehuisvest. Dat werd medio mei uitgebreid gevierd met een open dag. Naast de METAC, presenteerden diverse fabrikanten/leveranciers hun noviteiten. Daaronder ook President Safety met hun lijn handschoenen, die pas sinds kort door Metaaltechniek wordt vertegenwoordigd. Peter Boen van 3M verzorgde enkele lezingen. Fokke Bronsema blikt tevreden terug op de open dag: “We kregen veel mooie reacties en hebben goede gesprekken kunnen voeren.” www.metaaltechniek.nl
37
Succesvolle Technologiedagen Twente De Technologiedagen Twente 2017 in het Experience Center van Voortman in Rijssen waren een succes. Voortman Steel Machinery, Trumpf, SafanDarley, Bruma Machines, Lissmac, Wilson Tool, Resato, Valk Welding en ING Lease mochten een kleine 200 Nederlandse bezoekers begroeten en op de slotdag ook nog eens 80 Duitse gasten. Zij schetsten
38
hen de actuele technologische ontwikkelingen in de plaatbewerking. De organisatoren van de Technologiedagen Twente zijn van plan om een tweejaarlijks evenement van hun initiatief te maken, telkens in de oneven jaren als er geen TechniShow is. De volgende keer is dus in het voorjaar 2019.
Afrekenen per slag Producenten en leveranciers van plaatbewerkingsmachines hadden het er 20 jaar geleden onder elkaar al wel eens over: ooit gaan onze klanten hun kantbank per slag afrekenen. Tot dusverre is het daar echter nooit van gekomen. Gaat dat veranderen door Smart Industry, de digitalisering van de industrie? In ieder geval ontstaan daarmee wel mogelijkheden voor zogeheten ‘pay per use’ modellen. De discussie over pay per use werd gevoerd tijdens de Technologiedagen Twente 2017 in het Experience Center van Voortman Steel Machinery in Rijssen. SafanDarley en ING Lease verzorgden hier een workshop over dit onderwerp. Volgens Marlotte Corbière van ING Lease is Smart Industry ook het vernieuwen van verdienmodellen. Zij onderscheidt vier modellen: het productverkoop model, het onderhoudsmodel, het servicemodel en het circulaire model. De trend is dat producenten steeds meer naar service- en circulaire modellen gaan. Een concreet voorbeeld is Philips op Schiphol. Philips heeft voor de verlichting van een terminal geen lampen verkocht, maar verlichting op circulaire basis. Hierbij krijgt Schiphol licht ‘in gebruik’, terwijl Philips eigenaar blijft van de armaturen en de installaties. Samen met Cofely is Philips verantwoordelijk voor de prestaties en levensduur van het systeem. Voordelen: door het gebruik van herbruikbare materialen en energie-efficiënte LED-verlichting wordt 50% afname van
Marlotte Corbière van ING Lease en Wim van Kranen van SafanDarley zwengelen de discussie over ‘pay per use’ bij plaatbewerkingsmachines aan.
het elektriciteitsverbruik gerealiseerd. Veranderingen nodig Zulke modellen kunnen volgens Marlotte Corbière ook prima worden toegepast bij kapitaalgoederen (machines) voor de metaalbewerkende industrie. “Daar wordt al wel over gepraat, maar het gebeurt in de praktijk nog niet veel.” Dat komt omdat dit veel veranderingen vraagt. Allereerst zijn daar de financiële aspecten: het maakt voor een machineproducent nogal verschil of hij het kapitaal voor zijn product in één keer ontvangt of in kleine hapjes. Een service- of circulair model
vraagt ook een ander type medewerkers: alleen verkopers volstaan niet. En dan moet de technologie toereikend zijn. “Je moet bijvoorbeeld beschikken over techniek die onderhoud/service goedkoper maakt, bijvoorbeeld het monitoren op afstand.” Meer vraag naar automatisering SafanDarley hanteert een verkoop- en onderhoudsmodel. “We hebben zo’n 700 machines in onderhoudscontracten”, aldus Wim van Kranen, directeur verkoop en marketing. “Klanten die per slag betalen hebben we nog niet, hoewel we dat 20 jaar geleden al wel
Processen optimaliseren Innovatie zit ‘m niet alleen in nieuwe processen, maar ook in het slimmer inzetten van bestaande processen. Bruma Machines, de importeur van Lissmac machines, en Voortman presenteerden een gezamenlijke casestudie naar de combinatie van plasmasnijden en het slijpen/ontbramen van snijdelen. Snijden op de ideale snelheid (100 procent) is het meest gunstig voor de ruwheid, haaksheid, slakvorming en toleranties van het product, maar snijden op een hogere snelheid (125 procent) kan effectiever zijn. Want de nadelige effecten die dat heeft op met name de haaksheid en de slakvorming, kun je voor lief nemen omdat je daarna toch nabewerkt. Met het slijpen/ontbramen hef je die nadelen op. ‘Durf te denken in het optimaliseren van processen’, was de boodschap van Bruma en Voortman.
Deelnemers aan de Technologiedagen Twente bediscussiëren de kwaliteit van plasma gesneden onderdelen.
39
De bezoekers van de Technologiedagen Twente werden geïnformeerd over actuele ontwikkelingen in de plaatbewerkingstechniek.
riepen. Maar de trends in de markt zullen zeker leiden naar pay per use modellen.” Zulke modellen komen volgens Van Kranen dichterbij door de toenemende vraag naar automatisering. Daardoor worden de machines steeds complexer. En de ontwikkelingen gaan zo snel dat de gebruikers daarvan zich afvragen of de systemen die ze nu kopen over een jaar of drie nog wel de juiste machines voor hen zijn. Daarbij is er de onzekerheid over de restwaarde. “Dus zou pay per use een oplossing kunnen zijn. Te meer daar je als gebruiker continu wilt bijblijven.” Data is nog geen informatie De technologie gaat het volgens Van Kranen mogelijk maken om naar pay per use modellen toe te gaan. “Als je dat wilt, dan moet je elke dag weten wat de status van de machine is, daar moet je iets over kunnen zeggen. Dat kan door sensoren in de machine, en ook de besturing gaat heel veel dingen zeggen. Maar dan hebben we nog wel een slag te maken. Want al die data is nog geen informatie. Die moet wel worden geanalyseerd. Maar in de basis weet je wat een machine heeft
gemaakt en zou je daarvoor een factuur kunnen sturen.” De ontwikkeling van een verkoop en onderhoudsmodel naar een service- of circulair model past ook wel in de visie van SafanDarley. Van Kranen: “We willen de gebruiker van onze machines ontzorgen. Dat kan met een concept waarin alle kosten voor hem zijn afgedekt en waarin wordt afgerekend per geproduceerd product. Een groot voordeel van pay per use is dat je altijd kunt werken met de nieuwste technologie, die je veel sneller kunt vervangen dan wanneer je een machine koopt. Het is bij pay per use ook denkbaar dat meerdere gebruikers kapitaalgoederen gaan delen. Zo kan hoogwaardige technologie makkelijker worden ingevoerd, worden kapitaalgoederen beter benut en wordt de drempel naar automatisering lager.” Wim van Kranen geeft toe dat SafanDarley nog wel wat hordes moet nemen om zo ver te komen. “We zullen de ommezwaai moeten maken van een verkooporganisatie naar een dienstverlenende organisatie. De technologie moet echt nog wel verder worden ontwikkeld. En er moet natuurlijk duidelijkheid komen over juridische en veiligheidsaspecten.”
Laser en robot groeien naar elkaar toe Jeroen Olde Benneker van Trumpf en Remco Valk van Valk Welding gaven in een gezamenlijke workshop inzicht in de ontwikkelingen in het gerobotiseerd laserlassen.
Jeroen Olde Benneker van Trumpf luistert, terwijl Remco Valk van Valk Welding het woord voert.
40
Robotproducenten doen momenteel her en der strategische overnames om zelf naast de robottechniek ook de lasertechniek te kunnen aanbieden. Dat geldt ook voor Panasonic, de huisleverancier van Valk Welding. “Dit is de nieuwste ontwikkeling in robotica”, aldus Remco Valk. “Panasonic wil alles in eigen hand hebben en heeft daarom een bedrijf gekocht dat diodes produceert. Daarmee is bijvoorbeeld een kleine laserkop ontwikkeld met twee externe asjes, die veel vormen kan maken waarop de automotive is gestandaar-
Onderweg naar predictive onderhoud Ook Resato, producent van waterstraalsnijsystemen, zit op het spoor van het steeds meer ontzorgen van de klant. De groeiende aandacht voor dienstverlenende activiteiten is met name zichtbaar op het gebied van onderhoud. “We zijn onderweg van preventief onderhoud naar predictive onderhoud”, zegt sales directeur Marc Epping. “Dat is belangrijk want waterstraalsnijtechniek is weliswaar een goedkope snijtechniek, maar een waterjet is tegelijkertijd ook een machine die nu eenmaal veel onderhoud vergt. Je weet dat er wat kapot gaat, maar dat is wel beheersbaar. Met goede management info kun je de total cost of ownership verbeteren.” Resato bedient klanten nu vooral met preventieve onderhoudscontacten, waarbij onderdelen preventief worden vervangen. “Maar we willen verder”, aldus Epping. “We gaan naar een situatie waarin we de klant kunnen informeren dat hij binnen zo veel uur de seals op zijn pomp moet vervangen omdat er anders stilstand komt. Daarvoor moeten we metingen op de machine verrichten en daarom worden ze uitgerust met sensoren. Alle informatie die dat oplevert gaat ons ook helpen bij het verbeteren van de machines.”
diseerd. Panasonic richt zich helemaal richten op het programmeren en is ervan overtuigd dat het laserlassen in de automotive het puntlassen met 80 tot 85 procent gaat reduceren. Dat is hun doel.” Open communicatie De trend dat robotleveranciers hun eigen lasers op hun robots gaan zetten, is een bedreiging voor Trumpf, maar Jeroen Olde Benneker ziet het vooral als een kans. “Trumpf wil op het gebied van lasers het beste jongetje van de klas zijn. Dat kunnen we ook zijn omdat we in markten zitten waar de beschikbaarheid meer dan 99 procent moet zijn. Aan ons de taak om de beste laserkoppen te maken, die open zijn voor communicatie met robots van welk merk dan ook.” Olde Benneker wees
Marc Epping van Resato en Joey Schreur van Voortman geven uitleg over predictief onderhoud.
Slijtdelen in plasmasnijkop Marc Epping verzorgde zijn workshop samen met Joey Schreur van Voortman, die aangaf dat ook op het gebied van plasmasnijtechniek ontwikkelingen gaande zijn die de stap van preventief naar predictief onderhoud mogelijk maken. Schröder gaf daarbij het voorbeeld van de slijtdelen in de snijkop, die steeds (on-
geveer na 1000 à 1200 starts) vervangen moeten worden. De toestand van deze slijtdelen kan worden afgelezen uit de lengte van de plasmaboog en door die continu te meten wordt dan ook belangrijke informatie verkregen, waarmee precies kan worden bepaald wanneer vervanging gewenst is.
in dat verband op de nieuwe generatie ‘Industrie 4.0 ready’ disklaser die Trumpf op de huisshow Intech heeft gepresenteerd (zie pagina 25).
met een diameter van 0,6 mm te pompen. Maar om een kwalitatief echt goede laserstraal te krijgen moet het vermogen in een fiber met een diameter van 0,2 mm kunnen worden gepompt. “Dat is de heilige graal van de diode laser”, aldus Oude Benneker. “Dan heb je een laser met een rendement van 40 procent en een heel eenvoudige opbouw. Maar daar zijn we echt nog niet.” Een conclusie van Olde Benneker en Valk was wel dat de laser en de robot behoorlijk naar elkaar toegroeien. Daardoor ontstaan nieuwe markten zoals pijpleidingen en rails. “De wereld ligt aan onze voeten.”
Direct Diode Laser Olde Benneker wees er ook op dat de lasers steeds compacter worden en dat hun rendement in de loop der jaren sterk is verbeterd. Dat rendement gaat al richting 30 procent en met de komst van de Direct Diode Laser zit zelfs 40 procent in het vat. “Er wordt gezegd dat diodelaser de fiberlaser en de disklaser gaat vervangen, maar zo ver is het nog lang niet.” Bij een direct diode laser wordt het vermogen van diode rechtstreeks in een fiber gepompt. Op dit moment is de techniek ver genoeg gevorderd om deze straal in een fiber
41
CAM aansturing van nieuwe en gebruikte pons-, laser- en plasmasnijmachines nodig?
Bel de CADCAM specialist voor de plaatbewerking • Training en eerste hulp bij aanloop productie • Ondersteuning alle bekende machinemerken • Dealer van CADCAM systemen voor ponsen, snijden en kanten • Advies en programmeerondersteuning • Efficiënter produceren door meer uit uw software te halen Van Leeuwen CADCAM Systems BV | 030 271 42 17 | info@leeuwencam.nl | www.leeuwencam.nl
DE NIEUWE XPR300™.
DIT IS NIET ALLEEN EEN REVOLUTIONAIRE ONTWIKKELING OP HET GEBIED VAN PLASMA. HET IS EEN REVOLUTIE OP HET GEBIED VAN INDUSTRIËLE SNIJPROCESSEN. Lees meer: Hypertherm.com/XPR300.
PLASMA | LASER | WATERJET | AUTOMATISERING | SOFTWARE | SLIJTDELEN
42 AD_XPR300_Robert_185mmx130mm_NL.indd
1
4/25/2017 3:34:23 PM
Astes4 rekent op vlotte groei in Benelux
Astes4sort kan snijmachines beladen met platen met een maximale dikte van 20 mm en een maximale lengte van 8000 mm. Eenmaal gesneden kan het systeem vervolgens dik en dun, groot en klein, licht en zwaar materiaal, alles door elkaar uitsorteren.
Astes4 heeft al meer dan tien systemen voor het geautomatiseerd uitsorteren van gesneden plaatuitslagen verkocht in de Benelux, verreweg de meeste daarvan in Nederland. Om door te groeien heeft de Zwitserse producent hier het dochterbedrijf Astes4 Benelux opgezet. Zo hoopt men zes à acht systemen per jaar te verkopen. Niet alleen aan de grotere plaatbewerkers, maar ook aan de midrange bedrijven met één of twee lasers. Hiervoor komt eind dit jaar een modulair systeem op de markt. Astes4 introduceerde zijn uitsorteersysteem Astes4sort in 2014 op de Euroblech en trok daarmee onmiddellijk grote belangstelling van Nederlandse toeleveranciers. Het is het eerste goed werkende systeem voor het automatisch uitsorteren van gesneden vlakke uitslagen. Het Zwitserse concept is vooral softwarematig sterk. Vanuit de nesting voor de snijmachine kan eenvoudig en snel een uitsorteerprogramma worden gemaakt. “In drie à vier muisklikken heb je je hele nesting uitgesorteerd klaar liggen”, zegt Nathan van der Hoeven,
sales manager bij Astes4 Benelux in Hardinxveld-Giessendam. “Lasers – zeker de moderne fiberlasers - zijn te snel geworden om de uitslagen handmatig te blijven uitsorteren. Een plaat snij je tegenwoordig in 6 minuten, maar in 6 minuten afruimen lukt niet. En steeds meer machines snijden ’s nachts door. Met een systeem van ons ligt het gesneden materiaal dan ’s ochtends gesorteerd klaar. Zo kun je de benuttingsgraad van een machine opvoeren van misschien 60 procent naar wel 80 of 90 procent. Dat kan de aanschaf van een extra machine overbodig maken.” Goed aangeslagen in Benelux Astes4sort kan snijmachines beladen met platen met een maximale dikte van 20 mm en een maximale lengte van 8000 mm. Eenmaal gesneden kan het systeem vervolgens dik en dun, groot en klein, licht en zwaar materiaal, alles door elkaar uitsorteren en klaar leggen voor verder gebruik. Mede door deze flexibiliteit is het systeem goed aangeslagen in de Benelux, waar veel toeleveranciers actief zijn die steeds meer kleine series in een grote variatie en met korte levertijden bewerken. Er zijn hier al meer dan tien systemen geïnstalleerd, met na-
43
Schröder PowerBend zwenkbuigmachine
Schröder Powerbend Industrial
met betaalbare Up-and-Down technologie Met deze technologie kunnen zowel positieve als negatieve zettingen in één
productiegang gezet worden zonder de plaatuitslag te keren. Het product blijft in de machine liggen, waardoor de cyclustijd tot wel 70% gereduceerd wordt. - nog efficiënter en robuuster - unieke kracht en precisie - voor producten van 3200 mm tot 6 mm dikte - veel minder belasting operator, geen beschadiging plaat & optimale productkwaliteit
Maak nu een afspraak voor een demonstratie
Tuwi Nederland BV
Technopark 2
7102 JM Winterswijk
T +31 (0)543 549 549
F +31 (0)543 549 501
www.tuwi.nl
info@tuwi.nl
me via de machineleveranciers Bystronic en Tuwi. Europees gezien is het volautomatische uitsorteersysteem in de Benelux zelfs het beste aangeslagen. Daarom heeft Astes4 ook besloten om hier het eerste eigen dochterbedrijf op te richten. In andere landen bewerken de Zwitsers zelf de markt en in de grote plaatwerklanden werken ze vooralsnog samen met verkooppartijen. “We willen hier in de Benelux midden in de markt staan om het succes verder uit te breiden”, zegt Van der Hoeven. Merkonafhankelijk De Benelux-vestiging gaat allereerst machineleveranciers ondersteunen. Astes4sort is een merkonafhankelijk systeem dat aan alle lasersnijmachinemerken kan worden gekoppeld. “Heeft een machineleverancier een klant met belangstelling voor ons uitsorteersysteem, dan gaan we hem helpen. Hij hoeft dan niet naar Zwitserland om offertes en informatie op te vragen en kan helemaal zijn focus houden op de lasersnijmachine.” Astes4 Benelux gaat daarnaast ook zelf klanten benaderen. “Er hoeft natuurlijk niet altijd sprake te zijn van de aankoop van een nieuwe laser om belangstelling voor een uitsorteersysteem te hebben”, aldus Van der Hoeven. “Onze oplossing kan ook bij bestaande lasers worden geplaatst.” Ook neemt het dochterbedrijf de service aan de reeds geplaatste systemen voor haar rekening. “Door onze lokale aanwezigheid kun-
Sales manager Nathan van der Hoeven van Astes4 Benelux: “We proberen de terugverdientijd voor onze systemen op 2 à 2,5 jaar te houden.”
nen we sneller service leveren. We gaan daarvoor eerst samenwerken met externe partijen, maar zullen op termijn eigen monteurs in dienst nemen. We verwachten met zes à acht systemen per jaar te gaan groeien. Zodra je richting 25 installaties gaat, moet je wel met eigen monteurs gaan werken. Die heb je dan gewoon nodig.” Modulair concept Van der Hoeven verwacht de markt in de Benelux goed te kunnen doorontwikkelen. Niet alleen door de lokale aanwezigheid, maar ook doordat Astes4 blijft innoveren. “De bedrijven die nu reeds een systeem hebben geïnstalleerd zijn de early adaptors, de voorlopers in de markt. Zij hebben een systeem gekocht, dat precies op hun behoefte is afgestemd. We willen echter ook de midrange markt
gaan aanspreken, omdat we denken dat ons systeem ook aantrekkelijk is voor bedrijven met een of twee lasers. Daarvoor ontwikkelt Astes4 momenteel een standaard systeem dat modulair kan worden opgebouwd, zodat het makkelijk op de situatie van ieder bedrijf is aan te passen. Daarmee wordt het ook goedkoper. We proberen de terugverdientijd voor onze systemen op 2 à 2,5 jaar te houden.” Van der Hoeven verwacht dat Astes4 eind dit jaar op de vakbeurs Blechexpo in Stuttgart al met dit modulaire systeem komt. Het uitsorteren vormt volgens hem een belangrijk onderdeel van de verdergaande automatisering van plaatwerkprocessen. Een deel van de gesorteerde uitslagen gaat op transport naar klanten, een ander deel moet naar vervolgbewerkingen binnen het bedrijf worden gebracht. “Dat worden steeds meer geautomatiseerde processen, waarbij de uitslagen bijvoorbeeld door een ontbraammachine worden gevoerd en daarna bij de kantbank worden aangeboden.” Dikker materiaal Astes4 richt zich ook op gebruikers van plasmasnijmachines. Uitsorteersystemen hiervoor vragen zwaardere handling, maar ook daar zijn ze in Zwitserland mee bezig. Zo is er het A4Heavy systeem dat geschikt is voor materiaal dikker dan 20 mm en daarmee voor plasma- en autogeen snijmachines. Astes4 Benelux, dat waarschijnlijk ook een deel van de Duitse markt gaat bedienen, zal volgend voorjaar deelnemen aan de TechniShow in Utrecht. “Daar zullen we uitpakken met een laser gekoppeld aan een Astes4sort systeem”, aldus Van der Hoeven. “Tegen die tijd hebben we ook meer referenties. Dat wordt een belangrijke beurs voor ons.”
Een deel van de gesorteerde uitslagen gaat op transport naar klanten, een ander deel moet naar vervolgbewerkingen binnen het bedrijf worden gebracht.
www.astes4.ch
45
Onder extreme druk Moderne hogesnelheidstreinen gaan steeds harder en dat stelt hoge eisen aan de wielen. Omdat gegoten wielen de extreme belastingen die gepaard gaan met 350 km per uur niet aan kunnen, worden steeds vaker gesmede wielen toegepast. Persenbouwer Schuler bouwt grote turn key installaties voor het smeden en walsen van deze wielen. De firma Jebens in het Zuid-Duitse Korntal-Münchingen produceert de platen voor de frames van deze persen, met stukgewichten tot 48 ton. Het geïntegreerde productieproces van de wielen begint met een robot die een draaihaardoven belaadt met 400 tot 800 mm lange blokken. Een volgende robot transporteert vervolgens de in 5 uur tot 1250 graden Celsius verwarmde blokken naar de installatie die de oxidehuid verwijdert. Van daar gaat het opnieuw per robot verder naar een voorvormpers. Hier worden de onbewerkte wielen in twee bewerkingsstappen gesmeed met een perskracht van 10.000 ton waarbij ook de naaf wordt voorgevormd. De voor de wielpersen van Schuler karakteristieke centrale cilinder en de zich daaronder bewegende doorn geven de wielen al bijna hun uiteindelijke vorm. Door de hoge kracht en nauwkeurigheid bij de voorvorming is tot 10 procent minder materiaal nodig, wat aantrekkelijk is uit kostenoogpunt. De gepatenteerde hydrauliek verkleint daarbij dankzij het bijzonder snel openen van de pers de contacttijd tussen werkstuk en gereedschap. Daardoor stijgt niet alleen de productiviteit maar ook de standtijd van de contactgereedschappen. omdat hun thermische belasting afneemt.
Negen walsen Vanaf de voorvormpers belanden de wielen per portaalrobot bij het hart van de smeedlijn: de wielenwals. In totaal negen walsen – vier centreerwalsen, twee kegelwalsen, een hoofdwals en twee stootwalsen - geven hier het wiel in 45 seconden zijn uiteindelijke vorm. Daarbij houden de centreerwalsen het wiel in een verticale positie terwijl de stootwalsen de wielflens tegen de hoofdwals drukken en tegelijkertijd de kegelwalsen de breedte van de flens vormen. Zo wordt parallel aan de omvorming van de flens de diameter van het wiel vergroot. Met een doorsnee van 1,7 meter is de hoofdwals uitstekend uitgerust voor de omvorming van de tot 1500 kilo zware smeeddelen. Om massatraagheidsmomenten te overwinnen hebben de vormwalsen hun eigen aandrijvingen. Dit betekent dat de walsen, die onderhevig zijn aan hoge thermische spanning ook kunnen worden gedraaid gedurende de leegloop, waardoor ze na elke bewerking veel sneller kunnen afkoelen dan bij conventionele machines. Dat betekent langere standtijden van de gereedschappen. In de navolgende schaalpers krijgt het wiel met 5000 ton perskracht zijn definitieve vorm: zijn hoogte wordt gekalibreerd, de naaf wordt axiaal verzet en de stoot s-vormig of klokvormig omgevormd. Het kusseneffect dat zo ontstaat vermindert duidelijk het geluid van het wiel als het over de rails rijdt. In de tot 350 mm lange naaf stanst aansluitend een in de perscilinder geïntegreerde ponsstempel met 1000 ton gewicht een gat van ongeveer 150 mm doorsnee. Aan het einde van de lijn bevindt zich een markeerstation dat het wiel voorziet van een letter- en cijfercombinatie en een lasersysteem dat contactloos het wiel meet. 75 wielen per uur Op deze lijn kunnen per uur 75 wielen met een doorsnee van maximaal 1450 mm worden geproduceerd. De omvang van deze installatie correspondeert met imposante getallen: inclusief oven is de lijn 80 meter lang en 30 meter breed. De onomstreden Hercules van deze lijn is de 12 meter boven en 4 meter onder de vloer hoge hydraulische hoogvermogen pers waarin de wielen met 10.000 ton perskracht ontstaan. De daarbij vrijkomende krachten vereisen een frame met een hoge stijfheid, om de nauwkeurigheid in de productie te garanderen. Deze frames laat Schuler produceren door Jebens, specialist in grote, zware autogeen gesneden onderdelen en lassamenstellingen.
Het geïntegreerde productieproces van de wielen begint met een robot die een draaihaardoven belaadt met 400 tot 800 mm lange blokken en eindigt met een lasermeetsysteem.
46
Kwaliteit gelaste delen cruciaal Geordend als lamellen en bijeengehouden door afstandshouders vormen de frames de behuizing voor de assen van de pers met de gereedschappen. Jebens produceerde in totaal 14 volgens gedefinieerde stijfheidsvoorschriften gelaste platen voor de body van de hydrau-
Schuler laat de frames voor de grote persen produceren door Jebens, specialist in grote, zware autogeen gesneden onderdelen en lassamenstellingen.
lische pers: acht O-profiel frameplaten, elk 14.450 mm lang, 4780 mm breed en 150 mm dik, met stukgewichten van 48 ton. Nog eens zes platen (11.060 mm lang en 3600 mm breed) met een stukgewicht van 22 ton. Naast de handling van deze zware bouwdelen was de vereiste vlakheid over de hele plaatlengte van meer dan 14 meter een wezenlijke uitdaging. Voor de noodzakelijke stijfheid van het frame was echter vooral de totale kwaliteit van de gelaste delen cruciaal. De veeleisende lasspecificaties die Schuler hiervoor afgaf, kunnen maar weinig lasbedrijven realiseren. Jebens kan dat wel, zo weet Schuler op basis van 25 jaar samenwerking. Hoogste nauwkeurigheid Voor het in de deelstaat Baaden-WĂźrttemberg gevestigde MKB-bedrijf zijn productieprocessen met de hoogste nauwkeurigheid dagelijkse kost. Goed gecertificeerd en met een eigen las-ingenieur is Jebens prima toegerust voor maatwerk in reproduceerbare topkwaliteit. Na aanlevering van het ruwe materiaal produceerde het bedrijf overeenkomstig de tekeningen van Schuler de lasdelen. Uwe Konnerth, verkoopleider voor massief vervormen bij Schuler: “Het ontwerpen van de componenten voor een voorvormpers is eigenlijk vrij eenvoudig. De uitdaging ligt in het implementeren van de kwaliteitseisen voor onderdelen met deze afmetingen en een totaal gewicht van 440 ton.â€?
Met zijn twee lasrobots en XXL oven was Jebens voor het compleet vervaardigen van deze grote onderdelen optimaal toegerust. Na het snijden volgde ook het afschuinen van deze mega platen, alsmede het lassen, gloeien en in de grondverf zetten. De lasrobot garandeerde bij het lassen in meerdere lagen met absoluut gelijkmatige en foutloze lasnaden de vereiste naadnauwkeurigheid. De 15
meter lange, 5,8 meter brede en 3,8 meter hoge gloeioven kon de gigantische afmetingen van de grote onderdelen prima aan, zodat deze de vastgelegde mechanische eigenschappen kregen. www.jebens.de
De lasrobot garandeerde bij het lassen in meerdere lagen met absoluut gelijkmatige en foutloze lasnaden de vereiste naadnauwkeurigheid.
47
Laser maakt lichte constructies geschikt voor serieproductie
Op weg naar serieproductie: de bewerking van 3D CFRP componenten. (Foto: LZH)
Steeds meer autofabrikanten richten zich op carrosseriedelen van koolstofvezelversterkte kunststoffen (CFRP). De productie- en reparatiekosten moeten echter verder omlaag worden gebracht om deze materialen rendabel in te kunnen zetten. Het Laser Zentrum Hannover (LZH) heeft nu samen met Volkswagen en vijf andere partners in het project HolQueSt 3D laserprocessen ontwikkeld voor het automatisch snijden, boren en repareren van 3D componenten. Om koolstofvezelversterkte componenten definitief in serieproductie te kunnen realiseren, zijn geautomatiseerde productieprocessen noodzakelijk. Uitgericht naar een echt onderdeel uit de automobielsector heeft het LZH in het project HolQueSt 3D processen ontwikkeld voor het snijden van 3D CFRP componenten. Een nieuwe ontwikkelde hoogvermogen disklaser van Trumpf Laser, met een pulsduur van 30 ns en een maximaal gemiddeld uitgangsvermogen van 1.500 W vormde hiervoor de basis. KMS Automation heeft klemsystemen ontwikkeld die zijn aangepast aan de verschillende bijzondere eigenschappen voor laserbewerking. Een afzuigsysteem om de procesemissies vast te leggen is in de klemeenheid geïntegreerd. De bedrijven Volkswagen en Invent hebben de invloed van laserbewerking op de eigen-
48
schappen van het onderdeel en op de mogelijke daaropvolgende processen onderzocht. Gebogen oppervlakken repareren “Het repareren van 3D CFRP componenten vergt momenteel heel veel tijd en is bovendien erg kostbaar”, verklaart Sven Blümel, projectmanager van de groep Composieten bij het LZH. “We kunnen nu de beschadigde plekken van onderdelen met gebogen oppervlakken met korte procestijden uitsnijden of boren. Vervolgens worden de weggeslepen gebieden weer gesloten met nauwkeurig passende vervangende onderdelen, zogeheten ‘patches’. Dit is een belangrijke stap om de levensduur van CFRP onderdelen te verlengen.” Het concept voor de navolgende reparatiestappen is daarbij ontwikkeld door het Institut für Polymerwerkstoffe und Kunststofftechnik (PuK) van de Technische Universiteit Clausthal. Procesemissies direct opvangen Om een veilige werkplek te garanderen moeten emissies van standaardprocessen bekend en beheersbaar zijn. Daarom heeft de groep Veiligheidstechniek van het Laser Zentrum Hannover de snij- en wegslijpprocessen onderzocht op de uitstoot die daarbij ontstaat. Op basis van de samenstelling van de procesemissies heeft Jenoptik Au-
tomatisierungstechnik een volledig regeneratief, continu werkend uitlaatreinigingssysteem ontwikkeld, waarvoor geen extra filtermateriaal nodig is. Het project HolQueSt was heel nadrukkelijk gericht op toepassingen. Volkswagen heeft het volledige ontwikkelingsproces begeleid. “De succesvolle afronding van het project heeft ons een stap dichter bij de serieproductie gebracht”, aldus Blümel. Het project ‘3D Hochleistungs-Laserbearbeitung zur Qualitäts- und Durchsatzsteigerung für die prozesssichere, automatisierte Fertigung von CFK-Leichtbau-Strukturen’ is door de Duitse overheid ondersteund met 4 miljoen euro. Het is onderdeel van een onderzoekstraject naar de inzet van lasers als gereedschappen bij het bouwen van lichtgewicht constructies, met als doel zuiniger met grondstoffen om te gaan. Deelnemende part-
Automatisch weggeslepen CFRP oppervlak. (Foto: LZH)
ners zijn Volkswagen, Jenoptik Automatisierungstechnik, Trumpf Laser, Invent, KMS Automation, TU Clausthal en het Laser Zen-
trum Hannover. www.lzh.de
Een laser voor duikers Werken onder water is zwaar en kost veel tijd. Het Laser Zentrum Hannover (LZH) heeft daarom samen met het Institut für Werkstoffkunde van de Leibniz Universiteit Hannover een laserproces ontwikkeld om damwanden geautomatiseerd onder water te snijden. Damwanden beschermen versterkte oevers of maken het mogelijk deze droog te leggen voor reparaties. Als ze gedemonteerd moeten worden, worden ze door duikers met snijbranders in kleine delen versneden. Normaal gesproken lukt het een duiker om ongeveer 20 meter per dag te snijden, wat neerkomt op een snelheid van 0,07 m/ min. Wetenschappers van het LZH hebben nu in het project LuWaPro een proces ontwikkeld waarbij de sneden door een disklaser worden uitgevoerd. De duiker heeft daarbij alleen nog maar een controlerende functie. Dit proces maakt het mogelijk platen met een voor damwanden gebruikelijke dikte van 10 mm te scheiden met een snelheid van 0,9 m/min. Slechte omstandigheden Slecht zicht, stroming of materiaaloneffenheden maken werken aan damwanden zwaarder. De wetenschappers van de groep Onderwatertechniek bereikten in hun methode een positietolerantie van plus/ minus 2 mm, waardoor het systeem robuust kan reageren op mogelijke invloeden van het werken onder water. Getest werd het proces in twee scenario’s: in het eerste werden vrijstaande wanden onder water gesneden, bij het andere waren de platen aan de achterzijde gevuld met beton. In het laatstgenoemde scenario wordt het lekken van het gesmolten materiaal door de snijsnede bereikt door de laserkop
Het laserproces maakt het mogelijk platen met een voor damwanden gebruikelijke dikte van 10 mm te scheiden met een snelheid van 0,9 m/min.
met een hoek van 20 graden te kantelen. Nog een groot voordeel ten opzichte van het handmatige proces is de mogelijkheid van procesbewaking: met sensoren wordt betrouwbaar bepaald of een snede is gelukt of niet. Voor de duiker is dat bij vaak slecht zicht onder water vrijwel niet waarneembaar. Veilig werken onder water De gewenste laserveiligheid kan worden gegarandeerd als de duiker een gebruikelijke laserbeschermbril onder zijn helm draagt.
49
SafanDarley E-Brake niet in te halen De voorsprong van de uitvinder
Al in 1995 vond SafanDarley de servoelektronische kantpers uit. Nu, 22 jaar later, is het Original E-Brake machineconcept nog steeds uniek. Met opeenvolgende innovaties heeft SafanDarley het concept doorontwikkeld naar een uniek programma elektronische kantpersen, wereldwijd ongeĂŤvenaard. Onze E-normen in Efficiency, Economie, Ergonomie en Ecologie zetten ook Ăş als plaatbewerkend producent op voorsprong. Ontdek het razendsnel op www.safandarley.com
30% sneller buigen
E-Control touch screen
50% % minder i d energie
100% electronisch
De E-norm in Efficiency
De E-norm in Ergonomie
De E-norm in Economie
De E-norm in Ecologie
De E-volutie in plaatbewerking
SafanDarley B.V., Kwinkweerd 11, NL-7241 CW Lochem, P.O. Box 96, NL-7240 AB Lochem. Tel.: +31 (0)573 222 222, E-mail: info@safandarley.com, Website: www.safandarley.com
Schuler geeft licht construeren nieuwe dimensie De kosten voor de productie van koolstofvezelversterkte kunststoffen (CFRP) met 25 procent verminderen, het energieverbruik met de helft terugbrengen en een recyclingpercentage van 80 procent realiseren. Dat zijn de doelstellingen van het Institute for Advanced Composites Manufacturing Innovation (IACMI) in het Amerikaanse Knoxville. Om dit te bereiken is een hydraulische 3600 ton pers van Schuler geïnstalleerd. Het IACMI, een non-profit organisatie die deel uitmaakt van het netwerk ‘Manufacturing USA’, houdt zich bezig met technologisch onderzoek naar voertuigcomponenten, windmolens en systemen voor gecomprimeerde gasopslag. “Over de hele wereld moet de energieproductiviteit worden verhoogd en tegelijkertijd moeten we het energieverbruik tijdens de hele levenscyclus van een product verminderen”, zegt Ray Boeman, adjunct-directeur voertuigtechniek en programmaleider voor het centrum van IACMI – het Composites Institute in Detroit – waar de Schuler pers is geïnstalleerd. “Het efficiënt en economisch produceren van vezelversterkte kunststoffen is hiervoor een uitstekende mogelijkheid. Om dat te realiseren moet de industrie vrij toegang hebben tot machines voor het produceren van composieten, waarmee ze volledig functionele prototypes kunnen ontwikkelen en demonsteren. Dat kan met deze nieuwe machine van Schuler. Hiermee kunnen onze leden zich de technologie eigen maken en nieuwe producten ontwikkelen en produceren. Met de hulp van Schuler beschikken we over een productiesysteem dat nergens anders in de VS te vinden is.”
De pers heeft een opspanvlak van 3,6 x 2,4 meter.
Buigsmeedtechnologie De nieuwe pers wordt in opdracht van IACMI geëxploiteerd door de Michigan State University. “Deze pers is voorzien van een dynamische drukregeling voor een lager energieverbruik en biedt een duidelijke reductie van de gereedschappen try-out en slijtagecompensatie”, zegt Paul Nicholson, CEO van Schuler in Noord-Amerika. “Dat garandeert een snel ontwikkelingsproces voor IACMI. “Bovendien beschikt de pers over een buigsmeedtechnologie om systeemgerelateerde afwijkingen in procesvariabelen en materialen te compenseren en een gelijkmatige werkstukdikte te verkrijgen.” Buigsmeedlijnen zijn een noodzakelijke voorwaarde voor het produceren van dunne werkstukken met kleine toleranties die onder de 0,2 mm liggen, zoals bij lichtgewicht construeren. Schuler heeft hiermee al veel ervaring opgedaan bij de verwerking van andere lichte materialen zoals aluminium. De pers heeft een opspanvlak van 3,6 x 2,4 meter. In totaal kunnen 150 IACMI-leden vanaf juni gebruik maken van de installatie. www.schulergroup.com www.iacmi.org
Met de hydraulische 3600 ton pers van Schuler kunnen de IACMI-leden volledig functionele prototypes van composieten ontwikkelen en demonsteren.
51
WILT U DEELNEMEN AAN DEZE VAKBEURZEN: EVENEMENTENHAL.NL/TECHNIEK
HOE MAAK JE HET?
DÉ IJZERSTERKE VAKBEURS IN DE METAALBRANCHE
19, 20 & 21 september 2017
31 oktober, 1 & 2 november 2017
Evenementenhal Hardenberg
Evenementenhal Gorinchem
13.00 - 21.00 uur
13.00 - 21.00 uur
NU NOG STERKER DOOR NIEUW CONCEPT
ONTMOET RUIM 9000 PROFESSIONALS UIT DE METAALBRANCHE
• Twee hoofdthema’s Food Industry & Smart Industry
• Demoplein plaatbewerking
• Empack Relatiedagen op 20 & 21 september
• Demoplein verspanen
• Interactieve seminars
•Breed aanbod op het gebied van
• Toevoeging van Kunststofpaviljoen (Green PAC)
de laatste technologieën
• Toevoeging van 3D-Print evenement (3DPrintEU)
• Netwerkmogelijkheden en leadgeneratie
Graag tot ziens in Hardenberg en Gorinchem!
editie
Nr.1
dinsdag 30 mei 2017
8E JAARGANG NR. 1 • MAART 2017
Zie ook pag. 3
a.nl
rum
w.b
ww
Frencken investeert in automatisering maar vakman blijft nodig
Behringer bandzaagmachines
in kernboortechniek
www.promatt.com
t 079 361 49 90 - www.euroboor.nl
WWW.ZANTECH.NL CADCAM, Calculatie & Onderdelen
www.widenhorn.nl
WWW.JANVANDAMTRANSPORT.NL
www.ijzeron.nl
het adres voor al uw metaalbewerkingsmachines.
Het Nederlandstalige cadcam systeem voor frezen, draaien & draaderoderen
www.edgecam.nl
opmerkelijk
Astes4 zet Benelux-vestiging op Astes4, de Zwitserse producent van uitsorteersystemen voor gesneden plaatuitslagen, is per 1 mei een eigen Benelux vestiging gestart. Deze gaat vanuit Hardinxveld-Giessendam zelf de markt bewerken, maar ook machineleveranciers ondersteunen en service leveren aan eindgebruikers. Astes4 introduceerde zijn uitsorteersysteem Astes4sort in 2014 op de Euroblech. Het is het eerste goed werkende systeem voor het automatisch uitsorteren van uitslagen. Het Zwitserse concept is vooral softwarematig sterk. Vanuit de nesting voor de snijmachine kan eenvoudig en snel een uitsorteerprogramma worden gemaakt. “In de drie à vier muisklikken heb je je hele nesting uitgesorteerd klaar liggen”, zegt Nathan van der Hoeven, sales manager bij Astes4 Benelux. “Lasers – zeker de moderne fiberlasers - zijn te snel geworden om de uitslagen handmatig te blijven uitsorteren. Een plaat snij je tegenwoordig in 6 minuten, maar in 6 minuten afruimen lukt niet. En steeds meer machines snijden ’s nachts door. Met een systeem van ons ligt het gesneden materiaal dan ’s ochtends gesorteerd klaar. Zo kun je de benuttingsgraad van een machine opvoeren van misschien 60 procent naar wel 80 of 90 procent.”
Metaal NIeuws
Goed aangeslagen in Benelux
Astes4sort is zo ontwikkeld dat het geschikt is om dik en dun, groot en klein, licht en zwaar materiaal, alles door elkaar uit te sorteren. Mede daarom is het systeem goed aangeslagen in de Benelux, waar veel toeleveranciers actief zijn die steeds meer kleine series in een grote variatie en met korte le-
vertijden bewerken. Hier zijn al meer dan tien systemen geïnstalleerd, met name via de machineleveranciers Bystronic en Tuwi. Europees gezien is het volautomatische systeem voor het uitsorteren in de Benelux zelfs het beste aangeslagen. Daarom heeft Astes4 ook besloten om hier het eerste eigen dochterbedrijf op te richten. In
In dit nummer
andere landen bewerken de Zwitsers zelf de markt en in de grote plaatwerklanden werken ze vooralsnog samen met verkooppartijen. “We willen hier in de Benelux midden in de markt staan om het succes verder uit te breiden”, zegt Van der Hoeven.
Verspanende bedrijven worden internet gedreven
Helpen big data?
Tuwi presenteert dealerschap TCI
Een extra grote koebel voor Zantech. Links Erik Metternich van Bystronic, rechts Bart van der Zande.
Rösler laat zich uitdagen
Iedere klant die een machine koopt van Bystronic, ontvangt daarbij een origineel Zwitsers cadeau: een koebel. Bart van der Zande van Zantech in Oss kreeg onlangs een extra grote bel, omdat hij in 10 jaar tijd maar liefst vijf lasersnijmachines van de Zwitserse machinebouwer heeft aangeschaft.
met ByTrans Extended beladingssysteem. Daarmee staan er inmiddels vijf fiberlasers bij Zantech. Dit systeem is afgelopen najaar door Bystronic geïntroduceerd op de Euroblech, maar staat al sinds zomer 2016 te draaien bij Zantech. Daar is niet eerder ruchtbaarheid aan gegeven, want in een testtraject worden er nog geen zaken aan de grote klok De machine waarvoor Zantech is gehangen. Daarom is de koebel ook verblijd met de extra grote koe- nu pas overhandigd. bel is een 6 kW ByStar Fiber 4020 Lees het artikel op pagina 9
Benchmark Verspanen 2017
Laserworx produceert kleine series efficiënt
Hoe verdient de sector geld?
?
nk
iba
Draa
3D printfabrieken: zo zien FIT en Stratasys de toekomst
nodig
www.DRAAIBANKKOPEN.nl
&
Metaal
metaalbewerkingsmachines B.V.
• • • • • •
Plasma Autogeen Retrofits Software Centricut Service
T (0513) 41 21 31
... als kwaliteit belangrijk is!
www.kernboor.nl
act-machinery.nl Authorized partner
www.hevami.nl Tel: +31(0)413376602
23 x keer per jaar
Oplage:
17.800
Wat komt er na de multi laser technologie in 3D metaalprinten?
SPATZUIVER BUIGEN - DUO-INVESTERING ALDENZEE RVS - KELVION MAAKT KWALITEITSSLAG BIJ LUCHTKOELERS - LAC IN DE LIFT - OFFLINE PROGRAMMEREN LASROBOT VOOR KLEINE SERIES GAAT STEEDS BETER - LASEREVENT IS TERUG - LAURA METAAL WORDT DE KRACHTIGSTE DECOILER VAN EUROPA - BLOKLAND GEEFT GAS - MIJLPAAL VOOR ADDIT EN SAFANDARLEY - NIEUWE PLASMAKLASSE - ONGECOMPLICEERD BUIGEN - SCHMALZ ZUIGT ZICH VAST AAN INDUSTRIE 4.0 - INVLOED SMEERMIDDEL BIJ PERSPROCES AANZIENLIJK - BARCODE WIJST BESCHADIGDE PLEKKEN OP BANDSTAAL AAN - LASROBOTS HVL STAAN BIJNA NIET STIL
straalmachines richtmachines ontbraammachines bandschuurmachines polijstmachines
2-wekelijkse verschijning binnen de metaalverwerkende industrie. Bij de deelname aan de diverse vakbeurzen hanteert MetaalNieuws een extra oplage-verhogende hand-out verspreiding. MetaalNieuws kenmerkt zich door korte, bondige en makkelijk lezende artikelen over alle nieuwsfeiten en noviteiten in de metaalsector.
Digitale platformen zorgen voor de echte disruptieve verandering door AM
IN DEZE EDITIE:
Combinatie van wereldklasse!
PlaatBewerkingsNieuws
T 075 +31 681 (0)75 68 200 T 821800 E info@kabelzaandam.nl info@kabelzaandam.nl E www.kabelzaandam.nl II www.kabelzaandam.nl
WWW. FRI MACH .NL
MetaalNieuws
Competenties vakmensen matchen met bedrijfsstrategie
Surface engineering: toveren met oppervlakken
Kaarsrecht aluminiumbrons zagen op topsnelheid
Lees verder op pagina 29
Grote koebel voor Zantech
Geperforeerd, gaas strekmetaal? Geperforeerd, gaas of of strekmetaal? Wij het altijd altijd op Wij hebben hebben het op voorraad! voorraad!
Meer informatie:
52
print magazine
Informerend en inspirerend over 3D in de industrie
4 x keer per jaar PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen.
Oplage:
5.200
20
17
Dassault Systèmes: simulatietools voor AM in designapplicaties
4 x keer per jaar Voor starter en professional, het 3D Printmagazine voor de maakindustrie wil behalve informeren ook bijdragen aan de leercurve die bedrijven door moeten in de transitie. Dat zal gebeuren aan de hand van praktische informatie en vergelijkingsoverzichten die de verschillen en overeenkomsten van de verschillende technieken inzichtelijk maken.
Oplage:
4.700
Jaarboek Verspanen
O S S
2 - 2,5 - 3 D lasersnijden + buislasersnijden Ook onder een hoek
3D-Printmagazine
ZANTECH
EMO koerst af op recorddeelname
11
4e JAARGANG EDITIE 2 ● juni 2017
Metaalnieuws
JAARBOEK
Verspanen
1 x keer per jaar Het Jaarboek Verspanen biedt een overzicht van de belangrijkste trends op het gebied van CNC-verspanen én nieuwe technologie die soms een alternatief is voor de bekende verspanende bewerkingen. Het Jaarboek maakt onderdeel uit van het totaalconcept dat bestaat uit de website en de digimagazines.
Oplage:
54U Media BV - 055-3601060 - www.54umedia.nl - info@54umedia.nl
7.800
Nieuwe MIG/MAG lasmachine Cebora Het nieuwe lasapparaat Synstar MIG 330/TS Synergic van de Italiaanse fabrikant Cebora is een multi-proces inverter, die naast het lassen volgens het MIG/MAG principe, ook geschikt is voor het TIG DC lassen (volgens het aanstrijkprincipe) en MMA (elektrode) lassen. Deze machine is de zwaarste uitvoering in de bekende Cebora Synstar serie. Deze machine is met een maximale lasstroom van 330 Ampère geschikt voor de metaalverwerkende industrie, zoals het middelzware en zware constructiewerk. Met de optionele waterkoeler kan ook het zwaardere en langdurige laswerk uitgevoerd worden. De veelzijdigheid komt tot uiting in de Pulse en Dubbel Pulse functie, waardoor er diverse materiaalsoorten gelast kunnen worden, waaronder staal, RVS, aluminium en gegalvaniseerd plaatwerk. Dit met plaatdiktes van 0,8 t/m 10 mm. De lasser hoeft de machine niet zelf in te stellen. Er zijn standaard al meer dan 70 lasprogramma’s beschikbaar, waardoor de optimale lasparameters snel en eenvoudig worden opgeroepen. De lasser kan desgewenst lasprogramma’s handmatig aanpassen en toevoegen. De machine maakt gebruik van een drie-fase 400 Volt netspanning en heeft een afneembare draadaanvoerunit, waarbij met een tussenpakket van 15 meter gewerkt kan worden. Dit vergemakkelijkt het gebruik op de werkvloer. Laskar las- en snijtechniek is exclusief importeur van Cebora las- en snijapparatuur voor de Benelux. www.laskar.nl
Bij het lasapparaat Synstar MIG 330/TS Synergic zijn standaard meer dan 70 lasprogramma’s beschikbaar, waardoor de optimale lasparameters snel en eenvoudig worden opgeroepen.
Compacte, mobiele plasmasnijder voor dikker materiaal Met de nieuwe snijmachine Plasma Sound PC 130/T van Cebora kunnen staal, aluminium of RVS met een maximale snijstroom van 130 Ampère probleemloos en met hoge kwaliteit worden gesneden. Staal tot maximaal 60 mm, aluminium en RVS tot 50 mm.
De Plasma Sound PC 130/T biedt de oplossing voor de industriële gebruiker die dikker materiaal wil snijden met een compacte en mobiele machine.
Deze waarden worden gehaald met een extreem hoge inschakelduur van 80%, wat deze machine volgens Laskar, dat Ceboroa vertegenwoordigt in de Benelux, uniek maakt in de markt. Bij continu gebruik (100% inschakelduur) is de maximale snijstroom 125 Ampère en worden nagenoeg dezelfde maximale snijdiktes gehaald. Daardoor is deze plasmasnijder geschikt voor zwaar en langdurig handmatig snijwerk. Tevens is de machine toepasbaar voor geautomatiseerde toepassingen. Diverse ‘automatische’ functies zorgen ervoor dat er altijd een kwalitatieve, veilige snede kan worden gemaakt. Onder andere door de automatische detectie van de status van de slijtdelen, zodat die tijdig vervangen kunnen worden. Of de ‘Self Restart Pilot’ die het snijden van gaas, roosters en geperforeerde plaat vereenvoudigt. Deze functie zorgt namelijk voor een automatische herstart van de plasmaboog. Naast het snijden, beschikt deze machine ook over een modus om te gutsen (12,2 kg/uur) en markeren. Piercen is mogelijk tot 25 mm plaatdikte. De Plasma Sound PC 130/T biedt de oplossing voor de industriële gebruiker die dikker materiaal wil snijden met een compacte en mobiele machine. www.laskar.nl
Gereedschappen geautomatiseerd finishen Met de finishing technieken in de Otec DF- en SF-machines kan de kwaliteit van stans-, vorm- en snijgereedschappen aanzienlijk worden verbeterd. De machines worden in Nederland op de markt gebracht door Summa Surface. Glad maken, polijsten, snijkant verronden, ontbramen en verwijderen van droplets, zijn voorbeelden van finishing die de kwaliteit van gereedschappen verbeteren. De DF Tools serie biedt middels ‘Drag Finishing’ een machinetechniek waarbij de gereedschappen handmatig worden opgespannen in de machine. Gaat het om grote aantallen gereedschappen, dan kan het proces in de SF-serie (‘Stream Finishing’) worden geautomatiseerd. Met de SF-1 Automation met ketting- In de ketting van de SF-1 Automation kunlader, zet Otec een nieuwe standaard in geautomatiseerde precisie finishing. In de ketting kun- nen 64 tools worden gepositioneerd, variërend van Ø3 mm tot Ø32 mm. nen 64 tools worden gepositioneerd, variërend van Ø3 mm tot Ø32 mm. Afhankelijk van het finishing proces en de geometrie van de gereedschappen, varieert de bewerkingstijd tussen 30 en 300 seconden. The SF1 Automation is uitgerust met een lift-unit voor inkomende gereedschappen en geschikt voor zowel nat als droog finishen. Dit geautomatiseerde proces biedt volgens Summa Surface duidelijke kostenvoordelen voor bedrijven waar grote aantallen gereedschappen worden bewerkt. www.summa-surface.nl
53
100% pneumatisch clinch-gereedschap Mparts laat weten dat Böllhoff Attexor haar bestaande assortiment onlangs heeft uitgebreid met een 100% pneumatisch aangedreven drukvoeggereedschap voor het mechanisch verbinden van dunne, metalen platen (lees: RVS, aluminium en staal). Een hydraulische booster en een los aggregaat zijn bij dit model niet meer nodig. Interessant is dat deze nieuwe handtang makkelijk verplaatsbaar is, een lager stroomverbruik heeft, minder geluidsoverlast geeft en lagere onderhoudskosten heeft dan een hydraulisch aangedreven model. Drukvoegen is een alternatief voor poppen, puntlassen en schroeven. Doordat bij drukvoegen geen bevestiger hoeft te worden gebruikt, is er geen sprake van repeterende kosten. Het nieuwe ‘plug and play’ Een hydraulische booster en een los aggregaat zijn bij dit model niet meer nodig. drukvoegapparaat SC0404IP uit de IP-serie heeft een uitlading van de bekken van 45 mm en is ontwikkeld voor het verbinden van bepaalde type flensen aan kanalen bij luchtbehandelingsinstallaties (HVAC-toepassingen), alsmede voor uiteenlopende applicaties in de metaalverwerkende industrie, de automotive en de bouw. Naar keuze kan bovengenoemde handtang worden uitgevoerd met een rechthoekige of ronde stempelmatrijscombinatie. Voor de realisatie van een clinchkracht van 35 kN kan deze 5,2 kilogram wegende handtang standaard op een persluchtnetwerk met een werkdruk van 6 bar worden aangesloten. Om deze conform DIN 1507:2006 genormeerde handtang gewichtloos te maken, wordt deze vaak gebruikt in combinatie met een balancer. Om ongewenste luchtverliezen (klasse D) bij HVAC-toepassingen tegen te gaan, zijn speciale stempel-matrijscombinaties leverbaar waarmee 100% luchtdichte, rechthoekige verbindingen kunnen worden gerealiseerd. Tevens wordt bij de aanschaf van een tang een gratis advies gegeven voor de meest optimale stempel/matrijs-combinatie. www.mparts.nl
Verstelbare Heavy Duty matrijzen Rolleri heeft het standaardpakket uitgebreid met verstelbare Heavy Duty matrijzen. Verstelbare matrijzen zijn door middel van eigen opname op alle kantbanken te gebruiken. De vraag naar optimalisatie van het productieproces stelt volgens Rolleri steeds verdergaande wensen en eisen aan het zetwerk. “Onze jarenlange ervaring met deze multifunctionele matrijzen wordt nu de aandacht gegeven die het verdient. Ze zijn nu opgenomen in de Rolleri catalogus samen met het standaard gereedschap.” De verstelbare matrijzen hebben een variabele V-opening, waardoor minder gereedschapswissel noodzakelijk is. Andere voordelen: Kanten tot 30°, juist voor plaatmateriaal met een hoge treksterkte; Kantsporen worden aanzienlijk gereduceerd met minimale slijtage door geharde rotatieassen; 10% gereduceerde perskracht; Beschikbaar voor alle kantbanken, ook voor eerste uitlevering nieuwe machine; Gebruik van matrijsadapters mogelijk voor 1-V matrijzen om de V-opening te vergroten; Verhoogde standtijd dankzij uitwisselbare rotatieassen. www.rolleri.nl
RobWelding Destaco-dealer Lasrobotspecialist RobWelding is sinds begin dit jaar officieel Destaco-dealer. Destaco levert pneumatische en handmatige snelspanklemmen, grijpers en wisselsystemen. “We zijn al Clamp-Rite dealer, eveneens een leverancier van snelspanklemmen. Met de Destacoproducten maken we ons assortiment completer en aantrekkelijker”, aldus directeur Karel van Vlastuin. Bij de gerobotiseerde producties in de auto-, kunststof- en plaatverwerkende industrie Destaco levert pneumatische en handmatige snelspanklemmen, grijpers en wisselmaakt men veel gebruik van de klemmen, grijpers en wisselsystemen van Destaco en Clamp-Ri- systemen. te. Ze houden bijvoorbeeld lasmallen op hun plaats tijdens het lasproces. “Destaco is een A-merk dat bekend staat om z'n goede kwaliteit en duurzaamheid. Hun assortiment is groter dan dat van Clamp-Rite, dus zo kunnen we onze klanten meer keuze bieden.” RobWelding biedt met de komst van Destaco nu snelspanklemmen, grijpers en wisselsystemen in praktisch elk gewenst formaat. De lasrobotspecialist biedt inmiddels alles op lasrobotgebied; van robots tot mallen, klemmen en grijpers. Van Vlastuin: “Voor ons is dat logisch, want als bedrijven lasmallen gebruiken, hebben ze immers ook snelspanklemmen nodig.” www.robwelding.nl
54
De sterkste poetsdoek op de markt DAT MANAGEN WIJ mewa-service.nl/is-robuust