Plaatbewerkingsnieuws 2

6E JAARGANG NR. 2 • JUNI 2015

IN DEZE EDITIE: OP ZOEK NAAR DE PERFECTE LASERSTRAAL - DE SLIMME LASFABRIEK IS EEN PUZZEL - BUISLASERSNIJDEN IS GROEIMARKT VOOR DRIESSEN - MASSAPRODUCTIE STUKGROOTTE 1 - EFFECT VAN RICHTEN WORDT ONDERSCHAT - FIBERLASER BEREIKBAAR VOOR BREDE DOELGROEP - JETCAM MIKT OP ECHTE AUTOMATISERING VAN PONSPROCES - ERMAKSAN WIL MIDDENMOOT ONTSTIJGEN - TRUMPF: ELEMENTEN VAN INDUSTRIE 4.0 ZIJN ONMISBAAR - EIGEN PRODUCTIEFACILITEIT GEEFT DERATECH MEER MOGELIJKHEDEN

Nieuwe generatie Durma fiberlasersnijmachines!

Tuwi Demodagen: 16, 17 en 18 juni van 09:00 tot 21:00 uur

Durma fiberlaser: onderhoudsvrije lasersnijmachine voor de metaalverwerkende industrie Van eenvoudig ‘instapmodel’ tot een lineair aangedreven machine met een hoog vermogen en be-/ontlading. Kenmerken van de nieuwe generatie Durma fiberlasersnijmachines: Hoge snijsnelheden Uitmuntende snijkwaliteit Lage onderhoudskosten Optimale flexibiliteit

Tuwi Nederland b.v. Technopark 2 7102 JM Winterswijk T 0543 549 549 F 0543 549 501 mail@tuwi.nl www.tuwi.nl

Tuwi Nederland BV

Technopark 2

7102 JM Winterswijk

T +31 (0)543 549 549

F +31 (0)543 549 501

www.tuwi.nl

info@tuwi.nl

Inhoud 9 De slimme lasfabriek is een puzzel Het gehele proces van CAD model tot eindproduct zo slim, snel en flexibel mogelijk inrichten. Dat is de doelstelling van het project Smart Welding Factory, ofwel de slimme doordachte lasfabriek. De belangstelling van MKB-bedrijven om hieraan deel te nemen lijkt groot.

12 Buislasersnijden is groeimarkt voor Driessen Dag en nacht zat de buislasersnijmachine van Metaalcenter Driessen in Weert vol, en nog kwam het werk niet af. Daarom heeft Antal Driessen onlangs een tweede buislaser geïnstalleerd. “Buislasersnijden is nog een groeimarkt”, zegt hij.

36 Massaproductie stukgrootte 1 De Belgische deurenfabrikant Eribel wilde de stalen kozijnen op een rendabele manier customized kunnen produceren. Met een automatiseringsslag en inzet van de Gasparini X-Press zijn de programmering en omsteltijden zowel in het pons- als in het buigproces tot een minimum gereduceerd.

En verder 4

Colofon en actueel

7

Agenda

15

Effect van richten wordt onderschat

18

Fiberlaser bereikbaar voor brede doelgroep

23

Automatisering is leidend

25

JETCAM mikt op echte automatisering van het ponsproces

26

Ermaksan wil middenmoot ontstijgen

28

Trumpf: elementen van Industrie 4.0 zijn onmisbaar

33

Op zoek naar de perfecte laserstraal

38

Eigen productiefaciliteit geeft Deratech meer mogelijkheden

40

Snaas moderniseert lasersnijcapaciteit

43

SSAB lanceert Strenx hoogsterkte stalen

44

Productnieuws

Voorwoord

Slimme keten Soms zie je als eenvoudige particulier met eigen ogen hoe belangrijk het is dat er goed en efficiënt wordt samengewerkt in de keten. Afgelopen voorjaar heb ik mijn huis laten schilderen. Ik zal het maar eerlijk zeggen: er was enig achterstallig onderhoud en het verwonderde mij dan ook niks dat de schilder bij zijn offerte vermeldde dat er waarschijnlijk extra kosten gemaakt zouden moeten worden voor een timmerman om kozijnreparaties uit te voeren. Met die reparaties ging het prima, maar met het proces niet.

De timmerman bestelde zijn materialen (het thermopane glas, dat we ook maar gelijk hebben laten vervangen) namelijk niet op tijd en de schilder wilde niet op hem wachten. Met als gevolg dat de timmerman pas aan het werk kon toen de schilder zijn steiger net had afgebroken voor een klein klusje elders.

Hij moest zijn eigen steiger opbouwen. Dubbel werk en zonde van de tijd. Gelukkig had ik wel een vaste prijs afgesproken.

Zo is er in de plaatwerkketen ook nog vaak sprake van een gebrekkige samenwerking met als gevolg inefficiëncy. Waar ligt dat aan? Aan de toeleveranciers of aan de uitbesteders? Of toch meer aan de machineleveranciers en de softwareontwikkelaars? Ik ben geneigd te zeggen dat iedereen blaam treft.

Ondanks alle goede bedoelingen ontbreekt het vaak aan de wil om echt samen te werken. En dat is jammer. Want met kleiner wordende series en toenemende variatie is een slimme en optimaal functionerende keten bittere noodzaak.

Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl

Op de voorpagina: Een diagnose van het snijproces met high-speed videografie. Zo is Fraunhofer ILT in het kader van het Europese HALO-project op zoek naar de perfecte laserstraal op maat voor elke materiaalsoort en -dikte.

Zie pagina 33

3

COLOFON PlaatBewerkingsNieuws, jaargang 6, editie 2, juni 2015 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen.

Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren.

Probend buigt complex Eric Verduijn is naast zijn bedrijf Verduyn Metaaltechniek in Waspik gestart met Probend. Deze nieuwe onderneming levert producten met complexe vormen, die voldoen aan de hoogste afwerkingseisen.

Is Verduyn Metaaltechniek leverancier van RVS-onderdelen voor de jachtbouw, Probend richt zich ook op andere branches. Centraal

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 F: +31 (0)55 360 08 60 E: info@54umedia.nl Het abonnement kan ieder kwartaal ingaan. Een jaarabonnement kost 39,95 euro, exclusief BTW. Opzeggingen van abonnementen uitsluitend schriftelijk, tenminste twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode.

Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Postbus 2108 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 F: +31 (0) 55 360 08 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl

Eric Verduijn (links) en Frank Cornelissen bij de nieuwe servo-aangedreven profielwalsmachine.

hierbij staat een servo-aangedreven profielwalsmachine van de Zwitserse producent PBT (in Nederland vertegenwoordigd door JWV Service uit Nijmegen), geschikt voor groter en dikker buismateriaal. Verduijn legt uit: “Door de servo-aandrijving is de machine veel sterker op lage toerentalen. Grotere kwetsbare profielen moet je op een lagere snelheid verwerken.

Daardoor kun je in grote, dikke buizen relatief kleine bochten maken zonder veel vervorming.

Dat scheelt bij de nabewerking.”

Probend levert gebogen profielen in RVS, staal en aluminium; op maat gewalste ronde en ovale buizen in complexe vormen. Het bedrijf richt zich op branches als de automotive-, vliegtuig-, transportbanden-, gevel-en-zonwerings- en reclame- en standbouwindustrie en walst profielen voor onder andere zonwering, lantaarnpalen, loop- en bagagebanden, standbouw, reclamezuilen en raamranden en deurstijlen voor auto’s, bussen en vliegtuigen. In elke gewenste afwerking: geslepen, gepolijst of gecoat. www.probend.nl

Nieuwe offertetool in ProNest Versie 11.1 van Hypertherms ProNest 2015 CAD/CAM-software bevat een nieuwe offerte-tool, waarmee voor elke taak zowel de kosten per onderdeel als de totale kosten kunnen worden berekend.

steektypes met waterstraal toepassen (dynamisch, cirkel, oscillatie en stationair) door middel van het gebruik van ingebouwde procesparameters. De software past het juiste doorsteektype toe op basis van kabellengte, materiaaltype en dikte, maar ook de beschikbare ruimte rond de doorsteekplek en de duur van het doorsteken – en dat alles zonder gegevensinvoer van de programmeur.

Een andere verbetering, die voornamelijk wordt gebruikt voor waterstraalsnijden, is het toevoegen van ‘Kwaliteitskleuren’, een functie die programmeurs in staat stelt om in 2D CAD of tijdens het gebruik van de functie ‘Geavanceerde bewerking’ van ProNest onderdelen op kleur te coderen op basis van kwaliteitswaarden. Kwaliteitskleuren worden ook weergegeven op het nest. www.hyperthermCAM.com

Drukkerij GrafiServices, Utrecht

Deze tool is volgens Hypertherm ideaal voor werkplaatsen, metaalhandelaren en andere producenten die offertes uit moeten brengen voor externe klanten. Naast het gebruik van standaard materiaal en productiekosten, is de tool in staat secundaire bewerkingen toe te voegen aan de uiteindelijke kosten en kunnen toeslagen en kortingen voor bepaalde klanten en opdrachten worden toegevoegd.

De nieuwe release bevat ook verbeteringen ter ondersteuning van waterstraalsnijden.

De software kan nu automatisch vier door-

Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 24 september 2015. Editie 3, jaargang 6 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in oktober 2015.

Nieuwe RVS hal Bumet

Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

Bumet in Heeze heeft een nieuwe RVS hal in gebruik genomen. De plaatwerktoeleverancier richt zich hiermee vooral op de voedingsmiddelenindustrie waar een stijgende vraag is naar voedingsmiddelen en dus ook naar machines om deze te verwerken.

Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren

ISSN: 1875-1628 www.pbnieuws.nl

Bumet wil RVS leveren aan deze markt. Te denken valt bijvoorbeeld aan onderdelen voor

4

melkrobots in de agrarische sector waar voedingsmiddelen direct in aanraking komen met het metaal. Omdat mede door de crisis bepaalde processen binnen het bedrijf terugliepen, is enkele jaren geleden besloten de voedingsmiddelenindustrie te bestempelen als groeimarkt voor de toekomst. Er is nu gericht geïnvesteerd in nieuwe mogelijkheden om deze markt te bedienen. www.bumet.nl

Somers kijkt uit naar Wemo III

De Webend Pro is een plug and play machine die volgens producent Wemo 2,5 keer sneller produceert dan alle andere machines in de markt.

Bij Somers in Waalwijk kijken ze enorm uit naar hun Wemo III, die in juli in gebruik wordt genomen. Deze machine is een Webend Pro High Speed Panel Bender.

Somers bouwt al sinds medio jaren ‘50 kasten van staal. Tegenwoordig ongeveer 25.000 per jaar. Deze worden allemaal geproduceerd in de eigen fabriek in Waalwijk. Hier wordt gewerkt met een geautomatiseerd machinepark, waarin betrouwbaarheid wordt gecombineerd met vergaande flexibiliteit.

De jongste investering is de High Speed Panel Bender van Wemo. Begin mei verzorgde de producent van speciaalmachines voor plaatbewerking in Den Bosch enkele live demonstraties met deze machine, die bestaat uit een invoerstation, langsbuigstation, kopbuigstation en afnamestation. Hij is voorzien van

hydraulische besturing en elektronische besturing met programmeersysteem.

Het is een plug and play machine die volgens Wemo 2,5 keer sneller produceert dan alle andere machines in de markt. De machine is flexibel en toegankelijk en eenvoudig uit te breiden met extra mogelijkheden. Hij is geschikt voor het buigen van voorgeponste platines van ferritisch staal of (voorgelakt) staal DC01.

De dikte van het materiaal kan variëren van 0,5 tot 1,0 mm, de breedte van 245 tot 900 mm en de lengte van 415 tot 2275 mm. De breedte van het product varieert van 230 tot 630 mm, de lengte van 400 tot 2200 mm en de hoogte mag maximaal 85 mm zijn. De Webend Pro buigt met een producttolerantie van ± 0,2 mm afhankelijk van het voorgeponste materiaal. De werkhoogte is 1000 mm. www.somersbv.nl www.wemo.nl

Iteq ontwikkelt onbemande tankshop BP BP is gestart met een proef met de verkoop van shopartikelen op onbemande tankstations. Naast frisdrank en snoep, worden ook sigaretten en condooms aangeboden.

De installatie staat in een afgesloten glazen ruimte bij de pomp. Er is ook een leeftijdscheck ingebouwd, die op afstand wordt gecontroleerd door een extern bedrijf.

Bedenker en leverancier Automated Retail Concepts (Aureco) heeft zijn ontwerpschets van de vending machine technisch uit laten ontwikkelen door Iteq Engineering in Amersfoort. De eerste fase omvatte het opstellen van de uiteindelijke productspecificaties, in de tweede fase

werden alle details in de tekeningen uitgewerkt en de uiteindelijke productie gestart. Samenwerkingspartner Incaa tekende voor de ontwikkeling van de software en elektronica aansturing, waarbij de leeftijdscheck voor verkoop van tabak door middel van een beeldscherm en liveverbinding, één van de eisen was.

Behalve de technische realisatie, zorgde Iteq ook voor de assemblage, het transport en de plaatsing van de machine. “Een mooi voorbeeld van een totaalproject, waarbij letterlijk alle werkzaamheden uit handen worden genomen en de opdrachtgever het product compleet werkend krijgt opgeleverd”, aldus Iteq Engineering. www.iteq.nl

Prettiger werkklimaat Het werken met plaatstaal als grondstof voor de productie betekent voor medewerkers fysiek zwaar werk. Zeker als de eisen van klanten steeds hoger worden en de levertijden korter.

Bij Phoenix 3D Metaal in Eindhoven wordt daarom een veelomvattend verbeteringstraject uitgevoerd. Hierin bekijkt en verbetert de bedrijfsleiding samen met de medewerkers ook hun werkwijze. Zo wordt er inmiddels steeds meer gewerkt met gereedschappen en hulpmiddelen om werknemers te ontlasten van zwaar fysieke arbeid. Ook worden doorlooptijden verkort en verspillingen voorkomen en wordt de werkdruk verlaagd. Uiteindelijk resulteert dit ook nog in een betere communicatie, een duidelijke taakverdeling en bredere inzetbaarheid van alle medewerkers. “Een efficiënter en prettiger werkklimaat voor het personeel en dus zijn we ook een aantrekkelijke werkgever voor nieuwe medewerkers.”

Het verbetertraject wordt financieel mede mogelijk gemaakt door het Europees Sociaal Fonds van de Europese Unie. Ook Van Schijndel Metaal in Dongen is met steun van het ESF gestart met een verbetertraject om de inzetbaarheid van haar medewerkers te vergroten. Hiertoe wordt samengewerkt met adviesbureau Spartners uit Nuenen.

5

Eerste munt ter wereld met kunststof ring Een buitenring en een kern van metaal met daartussen een blauwe kunststof ring. Uit deze drie componenten bestaat een nieuwe 5 euro munt voor verzamelaars, die in Duitsland gaat verschijnen. De Duitse persenbouwer Schuler ontwikkelt de installaties voor de productie van deze munt.

De Regering-Merkel heeft besloten deze wereldprimeur in de eerste helft van 2016 uit te geven. Schuler ontwikkelt momenteel de installaties waarmee de drie componenten samengevoegd zullen gaan worden. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met vestigingen van de ‘Duitse Munt‘ in Baden-Württemberg und Beieren. Voor het productieproces van dergelijke munten heeft Schuler meerdere aanmeldingen voor patenten gedaan.

De persenbouwer profiteert hierbij van haar ervaring met de ontwikkeling van stempelpersen voor de uit twee metaalsoorten bestaande munten die met de invoering van de euro zijn geïntroduceerd. De marktleider op het gebied van munttechniek leverde aan de Mexicaanse Munt ook reeds de eerste pers ter wereld die munten bestaande uit drie metaalsoorten produceert. Deze heeft een capaciteit van 500 stuks per minuut.

Het moderne ontwerp van de 5 euro munt, die in de kwaliteiten stempelglans en spiegelglans verkrijgbaar zal zijn, moet vooral bij jonge doelgroepen de interesse voor het verzamelen van Duitse munten wekken.

De blauwe kunststof ring symboliseert de atmosfeer van de aarde. (Foto: BADV)

De deels lichtdoorlatende kunststof ring kan in verschillende tinten ingekleurd worden.

De 9 gram wegende munt heet ‘Planet Erde‘ en laat op de achterzijde een door verschillende hemellichamen omgeven wereldbol zien. De blauwe ring stelt daarbij de atmosfeer van de aarde voor. Op de voorkant staan naast de bekende Duitse adelaar de twaalf EU-sterren. www.schulergroup.com

Start plaatwerkopleiding onzeker Nadat de start in februari al was uitgesteld, is het onzeker of Teclab in Eindhoven in september wel kan beginnen met de nieuwe opleiding Plaatbewerking mbo-niveau 4+ BBL. Het aantal aanmeldingen is op dit moment onvoldoende.

Teclab-directeur Hans van Brussel start nu een campagne onder plaatwerkbedrijven om toch voldoende leerlingen (12) te werven. Hij betreurt dat de werving zo moeizaam gaat. “Te meer daar veel plaatwerkondernemers wel enthousiast zijn over deze opleiding. Maar nu gaat het er om dat ze medewerkers naar ons toe sturen voor een opleiding.

Dat moet toch kunnen. Onze verspaningsopleidingen draaien al goed en we kunnen in september ook starten met een mechatronica-opleiding.”

De plaatwerkopleiding op hoog niveau is bedoeld voor plaatwerkers die een spilfunctie bekleden of willen gaan bekleden binnen hun bedrijf.

Door diverse ontwikkelingen in de sector is er behoefte aan werknemers die meer hebben dan kennis van het vak en de daarbij behorende technische vaardigheden. Die ook werkzaamheden kunnen verrichten zoals het onderzoeken en opstellen van wensen en eisen aan een product, het uitwerken van ontwerpen, de werkvoorbereiding en kwaliteitscontrole. Zo’n verantwoordelijke functie vraagt om een werkhouding, waarin zelfstandigheid en secuur kunnen werken, organiseren en samenwerken belangrijk zijn. En dat is precies waar de nieuwe opleiding Plaatbewerking mbo-niveau 4+ BBL zich op richt. www.teclab.nl

Hightech stalen overkapping Tata Steel-dochter Kalzip bouwt momenteel een nieuwe, stalen overkapping voor de kerncentrale in Tsjernobyl. De buitenste laag van de overkapping bestaat uit stalen dakbekleding van Kalzip en helpt de omgeving beschermen tegen radioactieve besmetting.

“Deze hightech stalen overkapping laat zien welke grote stappen Tata Steel zet in het ontwikkelen van een gedifferentieerder productaanbod”, aldus Jörg Schwall, directeur van Kalzip. “Dit is voor ons de meest gespecialiseerde en meest veeleisende opdracht tot nu toe. De overkapping is ontworpen om tenminste 100 jaar mee te gaan.”

Met een breedte van 257 meter, een leng-

6

te van 150 meter en een hoogte van 109 meter zal de 29.000 ton zware structuur de grootste, verplaatsbare hal ter wereld worden. De oplevering staat gepland voor 2017.

Dan zal deze over de oude betonnen constructie heen gezet worden. De overkapping zal tegen die tijd hermetisch afgesloten zijn en grote pompen zullen zorgen voor een constante overdruk tussen de binnenste en de buitenste lagen. Deze overdruk moet voorkomen dat besmette deeltjes kunnen ontsnappen. Pas dan kan het sloopwerk van de oude overkapping worden gestart.

De ramp met de kernreactor in Tsjernobyl vond plaats in april 1986. Kort daarna werd er een betonnen overkapping om de kapotte reactor gebouwd om verdere radioactieve lekkage te stoppen. Die bescherming func-

De bouw van de hightech stalen overkapping voor de reactor in Tsjernobyl.

tioneert nu niet meer en zal worden ontmanteld. www.tatsteel.com

Mikrocentrum organiseert Sheet Metal Event

16, 17 en 18 juni

Mikrocentrum en Federatie Metaalplaat bundelen de krachten en organiseren op 17 september het eerste Sheet Metal Event voor de Nederlandse en Belgische plaatverwerkende industrie. Het thema zal zijn ‘De fabriek van de toekomst’.

Door de toenemende vraag naar kleinere series en hogere complexiteit van bewerkingen, heeft de automatisering binnen de metaalbewerkingsindustrie een hoge vlucht genomen.

Toeleveranciers en OEM’ers willen efficiënte en flexibele productieprocessen realiseren, zodat ze snel kunnen leveren, zodat de klanten hun voorraden laag kunnen houden.

Tijdens het event komen de volgende thema’s aan de orde: Digitalisering is ‘the way forward’, maar wat is de beste weg; wel of geen robots?

Welke reken- en verdienmodellen horen daarbij? Skills for future jobs: hoe zien de banen van de toekomst eruit? Welke skills/competenties heeft men nodig (opleidingen)? Hoe is kwaliteit en concurrentiekracht voor MKB’ers meetbaar te maken? De tegenstelling tussen Westen Oost-Europa, waar liggen de kansen en hoe kunnen deze worden gepakt?

In parallelle sessies zullen onderwerpen als procesoptimalisatie, automatisering, werkvoorbe-

Open huis Tuwi Presentatie volledige programma Tuwi, Winterswijk www.tuwi.nl

24 juni

De automatisering binnen de metaalbewerkingsindustrie heeft een hoge vlucht genomen.(Foto: Bystronic)

reiding en innovaties worden opgepakt. Naast het lezingenprogramma zal er ook een expositie zijn, waar bedrijven hun innovaties kunnen presenteren en potentiële klanten ontmoeten.

Over exacte invulling van het programma is Karin Mous, Manager Themadagen bij Mikrocentrum, in gesprek met diverse partijen, zoals de machineleveranciers Trumpf, Amada, Bystronic, LVD en SafanDarley, softwareleverancier Radan en de toeleveranciers Addit, NTS en De Cromvoirtse. Het Sheet Metal Event zal worden gehouden in de Koningshof in Veldhoven. De organisatie mikt op 150 à 200 deelnemers.

Voor meer informatie kan contact opgenomen worden met Karin Mous (k.mous@mikrocentrum.nl). Zie ook de website van Mikrocentrum. www.mikrocentrum.nl

Oplossingengids voor lijmen Henkel probeert met zijn One Loctite-campagne in de Benelux het gebruik van lijmen als alternatief voor mechanische borging en bevestiging onder de aandacht te brengen. De campagne behelst een speciale website, webinars en whitepapers.

“In veel industriële omgevingen kiest men nog voor traditionele verbindingsmethoden, zoals lassen, schroeven of solderen. Vaak weten ze niet dat er ook een duurzaam, goedkoop, snel en schoon alternatief voorhanden is, namelijk lijmen”, aldus Ron Nefs, Technical Support Engineer bij Henkel. “Wij willen de industrie op de grote voordelen van lijmen wijzen en zullen dat onder andere doen met een speciale website, webinars en whitepapers.”

De website bevat naast succesverhalen uit de automobielindustrie, landbouwindustrie en systeemtechniek een ‘Oplossingengids’. Hier krijgt de gebruiker een overzicht van de mogelijkheden op het vlak van verlijming en afdich-

AGENDA

ting en wordt hij geïnformeerd over hoe loskomen door trilling kan worden voorkomen.

De webinars die nog plaatsvinden zijn: 23 juni, 10-11 uur: Engineering Adhesives – Betrouwbare oplossingen voor hoge ontwerpeisen; 29 juni, 10-11 uur: Snellijmen– Nieuwe Loctite 4090 Hybride Lijm, een combinatie van kracht en snelheid.

De whitepapers behandelen de onderwerpen in drie categorieën: Structurele Verlijming (Alternatieven voor kunststoffen; Verborgen kosten van directe assemblage; De verbindingstechnologie van de toekomst), Snellijm (Effecten van oppervlaktebehandeling op moeilijk te verlijmen kunststoffen; Nieuwe inzichten op hoe niet-traditionele producten kunnen verbeterd worden; Grenzen verleggen met snellijmen) en Lijmen voor machinebouw (Anaerobe lijmen verbeteren de betrouwbaarheid van schroefdraadbevestigingen; Analyse van schroefdraadbehandelingen). www.loctite-success.nl

FDP Bijeenkomst Thema: Metalen en Samenwerking klant-leverancier MCB, Valkenswaard www.fdp.nl

1 t/m 3 september

TIV Hardenberg (inclusief METAVAK) Technisch Industriële Vakbeurs Evenementenhal hardenberg.nl www.evenementenhal.nl

15 t/m 17 september Open huis Tuwi Thema: kanten en buigen Tuwi, Winterswijk www.tuwi.nl

17 september

Sheet Metal Event Themabijeenkomst over dunne plaat Mikrocentrum, Eindhoven www.mikrocentrum.nl

23 september

FDP bijeenkomst Thema: Robotisering Heurkens & Van Veluw Metaalindustrie, Oss www.fdp.nl

27 t/m 29 oktober

METAVAK Gorinchem Vakbeurs voor verspanende en niet-verspanende industrie Evenementenhal Gorinchem www.evenementenhal.nl

3 t/m 6 november

Blechexpo/Schweisstec Internationale vakbeurzen voor plaatbewerking en verbindingstechniek Messe Stuttgart (D) www.blechexpo-messe.de

17 t/m 19 november

Open huis Tuwi Thema: profielwalsen en doornbuige Tuwi, Winterswijk www.tuwi.nl

7

SafanDarley E-Brake niet in te halen De voorsprong van de uitvinder

Al in 1995 vond SafanDarley de servo-elektronische kantpers uit. Nu, 20 jaar later, is het Original E-Brake machineconcept nog steeds uniek. Met opeenvolgende innovaties heeft SafanDarley het concept doorontwikkeld naar een uniek programma elektronische kantpersen, wereldwijd ongeëvenaard.

Onze E-normen in Efficiency, Economie, Ergonomie en Ecologie zetten ook ú als plaatbewerkend producent op voorsprong. Ontdek het razendsnel op www.safandarley.com

30% sneller buigen

E-Control touch screen

50% minder energie

100% electronisch

De E-norm in Efficiency

De E-norm in Ergonomie

De E-norm in Economie

De E-norm in Ecologie

8

L'E-volution de la tôlerie

De E-volutie in plaatbewerking

SafanDarley B.V., Kwinkweerd 11, NL-7241 CW Lochem, P.O. Box 96, NL-7240 AB Lochem.

Tel.: +31 (0)573 222 222, E-mail: info@safandarley.com, Website: www.safandarley.com

De slimme lasfabriek is een puzzel

In de Ronde Tafel gesprekken tijdens de startbijeenkomst bij Aebi Schmidt bleek dat er meer dan voldoende interessante puzzelstukjes zijn, die opgelost moeten worden om de puzzel van de slimme lasfabriek te leggen.

Het gehele proces van CAD model tot eindproduct zo slim, snel en flexibel mogelijk inrichten. Dat is de doelstelling van het project Smart Welding Factory, ofwel de slimme doordachte lasfabriek. De belangstelling van MKB-bedrijven om hieraan deel te nemen lijkt groot. De aftrapbijeenkomst eind mei voor ondernemers in Gelderland en Overijssel bij Aebi Schmidt in Holten trok maar liefst 60 deelnemers. Driekwart van hen gaf aan mee te willen doen dan wel mee te willen kijken. Het project is opnieuw gepresenteerd op 15 juni tijdens de Jaarconferentie Nationaal Techniekpact 2020, waarmee het ook landelijk is uitgerold.

Ard Hofmeijer, innovatiemanager bij het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL), is verheugd over de vele positieve reacties.

“Maar de ondernemers die onze eerste bijeenkomst bezochten zijn ook blij dat er eindelijk weer eens een gericht initiatief voor de lastechnologie is. Dat is er lange tijd niet geweest.”

Smart Welding Factory (SWF) is een initiatief van NIL, LAC en de bedrijven Gems in Vorden, producent van tanks en apparaten, en Aebi Schmidt in Holten, producent van strooien veegmachines. Zij willen een lasfabriek realiseren, die de flexibiliteit van een handlasser, de productiesnelheid van robotica en het gemak van een druk op de knop met elkaar combineert. In zo’n lasfabriek kunnen kleine series met een grote variatie efficiënt en rendabel worden gelast; daar gaat het om.

De initiatiefnemers willen hun doel bereiken door de krachten van vele bedrijven te bundelen. Dat gaat veel sneller en kost veel minder dan wanneer iedereen voor zichzelf aan de slag gaat. Uiteindelijk zullen alle deelnemers van de resultaten profiteren.

Programmeren kost veel tijd De casus die technisch directeur Fred Harbers van Aebi Schmidt tijdens de aftrapbijeenkomst schetste, is illustratief voor de problematiek waar veel lassende MKB-bedrijven tegen aan lopen. Aebi Schmidt beschikt sinds 2013 over twee lasrobotinstallaties.

Het probleem is niet de robot, die doet het wel als je hem goed aanstuurt. Het probleem is wel dat het opzetten van een programma veel tijd kost. Ondanks de software is het nog veel manueel (weliswaar offline) elk lasje leggen. Bij grote series kan dat wel, maar bij kleine series niet. “De verleiding om toch maar te gaan handlassen is dan groot”, aldus Harbers. “Maar dat wil je niet, want je wilt je productiekosten juist terugbrengen. Bovendien zullen er in de toekomst steeds minder lassers zijn. We moeten gewoon automatiseren.”

Aebi Schmidt probeert de programmeertijd te bekorten door een bibliotheek op te bou-

9

lassen met systemen van Valk Welding met Panasonic robots. Zij zullen zich vooral daar op richten. Het LAC gaat procesonafhankelijk te werk; met MIG, MAG, maar bijvoorbeeld ook met laserlassen. Ook gaat het LAC ‘robotprogrammeersoftware-onafhankelijk’ ontwikkelen.

Ook de lasrobot van Aebi Schmidt, producent van strooi- en veegmachines, vormt de kern van een fieldlab.

wen met een groot aantal configuraties die het bedrijf al heeft gemaakt. “We zeggen tegen onze ontwikkelafdeling: gebruik deze zo veel mogelijk. Door deze herhalende configuraties hebben we bij veel producten geen productspecifieke lasprogramma’s meer. Het is het begin van een oplossing; niet ideaal, maar het is een oplossing.”

Harbers’ ideaalbeeld is dat datgene wat de constructeur bedenkt (het CAD model) in een black box kan worden geduwd, waarna de robot onmiddellijk begint een foutloos product te lassen. “De programmeertijd moet korter worden. Gebeurt dat niet dan wordt het geautomatiseerd lassen van kleine series moeilijk. Daarom willen wij daarmee aan de slag.”

Drie fieldlabs Dat gaat gebeuren in de SWF. Deze richt zich op het implementeren, delen en doorontwikkelen van kennis aangaande slimme las-automatiseringsoplossingen. “Heel toepassingsgericht”, zegt Ard Hofmeijer: “We werken aan technologieën die binnen afzienbare tijd op de werkvloer kunnen worden toegepast.”

De SWF start met drie fieldlabs: bij Gems, bij Aebi Schmidt en bij het LAC in Enschede. Gems en Aebi Schmidt doen allebei aan MIG/MAG

Meekijken Andere bedrijven kunnen hierbij aanhaken. Ze hebben de keuze mee te kijken of mee te doen. Meekijken betekent dat de fieldlabs kennis met hen gaan delen. Dat kan op verschillende manieren. Men kan meekijken in het productieproces in de fieldlabs of binnen deze faciliteiten een proefproductie opzetten om concreet te ervaren wat de mogelijkheden in het eigen bedrijf zijn. Ook kan een fieldlab zorgen voor ondersteuning bij offline robotprogrammeren met behulp van verschillende softwarepakketen en bij het bereiken van processtabiliteit met het oog op automatisering. In de toekomst zal ook worden aangeboden ondersteuning bij automatisch offline robot programmeren, integratie van een WPS database, het realtime monitoren en/ of geautomatiseerd bijsturen van het lasproces en geautomatiseerd dataloggen ten behoeve van certificering (bijvoorbeeld EN1090). Hofmeijer: “We willen bij SWF ook laaghangend fruit plukken. Er is tegenwoordig technisch veel meer mogelijk dan dat er op de werkvloer wordt uitgevoerd. Door bijvoorbeeld het integreren van een lasnaadvolgsysteem of een lasersensor kan al snel progressie worden geboekt. Dat willen we zeker stimuleren.”

Meedoen Bedrijven kunnen ook actief meedoen en partner worden van SWF. Ze treden dan toe tot een innoverende club bedrijven en ontwikkelen zelf een puzzelstukje van de lasfabriek van morgen. Deze kennis wordt dan gedeeld met de andere projectpartners, die in ruil daarvoor ook hun puzzelstukjes delen. Daarbij blijft iedereen eigenaar van de door hem zelf ontwikkelde kennis.

In de Ronde Tafel gesprekken tijdens de startbijeenkomst bij Aebi Schmidt bleek dat er meer dan voldoende interessante puzzelstuk-

Valk Welding werkt verder aan ‘Smart Industry Valk Welding zet zich al ruim 2 decennia in om de inzet van lasrobots beter af te stemmen op de vraag naar flexibele productie-automatisering. Volgens Adriaan Broere heeft de ontwikkeling van softwarematige oplossingen en toepassing van intelligente lasersensoren zelfs de inzet van lasrobots bij seriegrootte 1 mogelijk gemaakt. ‘Single piece flow production’ en ‘mass customizing’ zijn hierdoor mogelijk geworden. Achter de schermen werkt de lasrobotfabrikant in Alblasserdam aan nog meer ‘Smart Industry Robot Solutions’.

tegreren. Bedrijven als Van Hool (truck- en bussenbouw), Auping (bedden), Thyssen Krupp Encasa (trapliften) en Profielnorm (entresolvloeren) hebben daarmee het hele programmeertraject voor de lasrobots inmiddels geautomatiseerd en daarmee een one piece flow productie gerealiseerd. Adriaan Broere: “Mass Customization met seriegrootte 1 op de lasrobot is daarmee werkelijkheid geworden. Eén van de verworvenheden van de inzet van APG bij de productie van customized producten is dat bedrijven de overstap naar een ordergestuurde productie hebben kunnen realiseren en de levertijden hebben kunnen verkorten.”

Het offline programmeerssysteem DTPS vormde in de jaren negentig de aanzet tot een flexibele inzet van Valk Welding lasrobots en de ontwikkeling van nieuwe software modules om het programmeerproces te verkorten. De ontwikkeling van APG (Automatic Path Generator) resulteerde in de volgende stap in ‘Smart Industry Robot Solutions’. Op basis van 3D CAD data en data uit ERP genereert APG automatisch programma’s voor de lasrobot, die naast positionering van de lastoorts tevens de toortshoek en de juiste lasparameters (zoals stroomsterkte, spanning, weaving parameters en krater vulling parameters) bevatten. De gebruiker kan daarin zijn eigen lasstrategie in-

Ondertussen werkt Valk Welding intensief aan nog meer ‘Smart Industry Robot Solutions’ om verdere flexibilisering van de lasproductie mogelijk te maken. Zo is men bezig met: • Automatische programmaselectie met barcodes en RF-ID’s (reeds toegepast bij Thyssen Krupp en Marel Stork); • Automatische malselectie door een handlingrobot en het gebruik van AGV’s, waardoor een deel van de logistieke keten in de productie wordt geïntegreerd (eveneens toegepast bij Marel Stork); • Robots geven zelf steeds meer feedback via real-time ethernet interfaces, waardoor Valk Welding in staat is de geprogrammeer-

10

jes zijn, die opgelost moeten worden om de puzzel van de slimme lasfabriek te leggen. Elk bedrijf dat geautomatiseerd kleine series last heeft wel een prangend probleem. Bijvoorbeeld het tijdrovende wisselen van de mallen, het gebrek aan flexibiliteit om een robot voor verschillende taken in te kunnen richten, de tolerantieverschillen van basismaterialen, maatafwijkingen of het herontwerpen van producten. “Uitgangspunt is dat iedere deelnemer aan de slag gaat met iets dat voor hem zelf waardevol is”, aldus Hofmeijer. “Het is ook mogelijk in samenwerking met ons tot een plan komen. Misschien is het waardevol om een methode te ontwikkelen waardoor lasmallen en/of hechtlassen overbodig worden gemaakt. Een ander idee is om een systeem te ontwikkelen dat automatisch een CAD-model genereert aan de hand van ingegeven variabelen.”

Rond de lasrobot van Gems, producent van tanks en apparaten, is een fieldlab opgezet.

Wie mee doet, wordt geacht een intern budget van 20.000 tot 40.000 euro in 2 jaar tijd voor ontwikkelingskosten vrij te maken.

Om aan te sluiten bij de samenwerking dient men een plan in te dienen dat beschrijft wat men gaat ontwikkelen en welke toegevoegde waarde dat heeft. Op basis van onder andere dit plan word de toetreding van nieuwe partners geaccepteerd.

Fabrikanten triggeren De SWF-partners hopen dat de samenwerking van meerdere bedrijven fabrikanten

van lasrobots en software ook zal aansporen tot het ontwikkelen van oplossingen, die MKB bedrijven met kleine series verder helpen. Hofmeijer: “Wij hebben voor Gems en Aebi Schmidt over de hele wereld gezocht naar mogelijkheden om hun productie te versnellen. We hebben echt gekeken hoe goed de bestaande programmeersoftware is en daarbij vastgesteld dat het offline programmeren redelijk goed werkt. Maar software voor het automatisch programmeren vanuit een CAD model is er nog niet. Daar zijn wel

verschillende leveranciers mee bezig en we verwachten dat er binnen 1 à 2 jaar wel iets op de markt komt.”

Er worden bewust geen robot- en softwareleveranciers bij de SWF betrokken. Hofmeijer: “We willen de keus echt aan de gebruikers geven en voorkomen dat leveranciers een te groot stempel drukken op het project. Wel willen we hen triggeren om hier op in te spelen.” www.smartweldingfactory.nl

Robot Solutions’ de banen alsook de daadwerkelijk afgelegde banen inclusief bijbehorende lasparameters vast te leggen. Dit geeft nieuwe mogelijkheden om de laskwaliteit te controleren en snel in te grijpen mocht er onverhoopt toch iets anders verlopen dan gepland, ook bij een klein productievolume. (Normaliter was er bij grote series veel kans om zaken aan te passen door simpelweg dezelfde truc te herhalen, dit wordt echter onmogelijk als je een kleine serie of 1 stuk produceert).

• Lasnaadvolgsystemen met lasersensoren, zoals de Valk Welding Arc-Eye, maken lasrobots slimmer en kunnen meer afwijkingen opvangen, met garanties voor een hogere laskwaliteit.

• Toename van de servicediagnose, waardoor lasrobots tijdig preventief kunnen worden geserviced, doordat de afdeling logistiek een signaal krijgt dat er bijna een nieuw draadvat nodig is. De robot kan ook zelf een service-aanvraag doen via email, sms, et cetera.

Voorwaarde voor onbemande programmering is wel dat de programma’s 1:1 direct door de robot kunnen worden overgenomen en niet handmatig hoeven te worden gecorrigeerd. Broere: “Onze gekalibreerde lasrobotsystemen zijn daar in combinatie met onze lasnaadzoeksystemen uitstekend geschikt voor.”

Lasnaadvolgsystemen met lasersensoren, zoals de Valk Welding Arc-Eye, maken lasrobots slimmer en kunnen meer afwijkingen opvangen, met garanties voor een hogere laskwaliteit.

11

Buislasersnijden is groeimarkt voor Metaalcenter Driessen Dag en nacht zat de buislasersnijmachine van Metaalcenter Driessen in Weert vol, en nog kwam het werk niet af. Daarom heeft Antal Driessen onlangs een tweede buislaser geïnstalleerd. “Buislasersnijden is nog een groeimarkt”, zegt hij.

Metaalcenter Driessen is toeleverancier in plaatwerk en licht buis/ constructiewerk in staal, RVS en aluminium en produceert zowel prototypes en enkelstuks als kleine en grote series. Met buislaseren is het bedrijf in 2009 begonnen. Driessen was destijds de eerste in Nederland die investeerde in een TruLaser Tube 7000 van Trumpf. Met zijn tweede buislaser heeft Antal Driessen wederom een primeur. Hij beschikt nu over de eerste Trumpf Trulaser Tube 5000 T05 in Nederland. “Ik wil graag nieuwe techniek hebben”, zegt Driessen. “Want daarin zie ik gewoon kansen. We hoeven niet helemaal voorop te lopen, maar horen wel graag minimaal bij de eerste drie.”

klaren uit het feit dat mensen sinds de crisis anders moeten denken en produceren. Het gaat nu veel meer om kleine series; 1, 2 en 5 stuks producten moeten sterk geautomatiseerd worden geproduceerd. Onder andere daardoor vervangt de buislaser het zagen, boren en frezen van buis- en kokermateriaal. Want buizen zagen betekent vaak omstellen en dat is niet efficiënt. “Bovendien heb je met een laser geen last van olie en bramen aan de producten”, aldus Driessen.

“En je hebt met de buislaser een grotere vormvrijheid; veel dingen kun je gewoon niet zagen.”

Vormvrijheid Het succes van de buislaser is volgens Driessen onder meer te ver-

Kleine series de toekomst Die vormvrijheid is een belangrijk aspect. Want opdrachtgevers zijn ook anders gaan engineeren en werken steeds meer in 3D. Driessen: “Na de constructie wordt de buislaser ook steeds populairder in de machinebouw. Men weet wat de machines kunnen en gaat daarop ontwerpen. Onze klanten zijn echt bezig met het ontwikkelen van hun producten. Ze kijken heel goed wat voordeliger, mooier en sterker is. Om gemakkelijker en goedkoper te kunnen produceren, wordt bijvoorbeeld erg gelet op de verbindingen. Want lassen is duur, een lastoorts is vaak maar een minuut of 6 per uur actief, de rest sta je in te stellen. Het moet allemaal goedkoper en daar moet je als toeleverancier in mee kunnen gaan. Doe je dat niet, dan besta je over 5 jaar niet meer. De klanten komen met moeilijker producten, die ze eenvoudiger willen laten produceren, in kleinere series en met meer variatie.

Wij hebben nog wel degelijk grote aantallen op onze buislasers, maar de kleine series zijn de toekomst.”

De twee buislasers vullen elkaar goed aan. De nieuwe Trulaser Tube 5000 is enerzijds kleiner qua mogelijkheden dan de Tube 7000, anderzijds ook groter. Het systeem van de klemming op de oudste machine heeft een bereik van 15 tot 200 mm. De nieuwe 5000 kan diameters tot maximaal 153 mm snijden. Ook qua wanddikte is het bereik van de nieuwe laser minder. Dankzij de 3,6 kW laserbron kan de Tube 7000 een maximale profiel wanddikte van 8 mm snijden. De Tube 5000 heeft een bron van 2 kW en snijdt dus minder dik. “Maar dat is prima voor ons”, aldus Driessen. “Verreweg de meeste producten

Driessen heeft nog wel degelijk grote aantallen op de buislasers, maar de kleine series zijn de toekomst.

De nieuwe buislaser is lichter geconstrueerd en dus sneller met beladen.

Investeren in iets nieuws Investeren in nieuwe techniek vergt naast een goed gevoel voor en inzicht in marktontwikkelingen ook een gezonde dosis ondernemersdurf. En dat heeft Driessen. Toen hij zijn eerste buislaser kocht, had hij daarop nul uren werk en woedde de crisis in alle hevigheid. “De crisis raakte ook ons en we moesten terug in personeel om te overleven. Maar ik wilde ook per se investeren in iets nieuws. En dat werd buis en koker snijden.”

Dat bleek een goede keuze, want binnen een jaar zat de machine redelijk vol en op zeker moment zelfs overvol. “We hadden gewoon meer uren nodig om het buislaserwerk snel uit te kunnen leveren”, aldus Driessen. “De buislaser is echt een groeimarkt. Hoeveel van deze machines staan er in Nederland, een stuk of vijftig misschien? Dat is niet te vergelijken met de vlakbed lasersnijmachines, waarvan er misschien wel 900 staan.”

12

Metaalcenter Driessen beschikt over de eerste Trumpf Trulaser Tube 5000 T05 in Nederland.

hebben een wanddikte tussen 1,5 en 3 mm.”

Het bereik van de Tube 5000 is daarentegen groter als het gaat om het automatisch uitvoeren van lange producten. Tot 4,5 meter kan alles automatisch worden ontladen, de Tube 7000 gaat niet verder dan 3 meter. “Maar 95 procent van de producten die we snijden is korter dan 3 meter”, relativeert Driessen dat voordeel. “En voor de rest is alles korter dan 5 meter.”

Flexibiliteit De nieuwe machine biedt zeker een aantal verbeteringen ten opzichte van de eerste buislaser. “Laat ik voorop stellen dat de machine uit 2009 nog steeds voldoet. Maar de nieuwe machine is lichter geconstrueerd en is dus sneller met beladen. Ook heeft hij minder sensoren en minder bewegende delen, waardoor er dus minder kan misgaan. Het proces is nog betrouwbaarder. Laat ik het zo zeggen: bij de Tube 7000 weten we zeker dat 90 procent van het werk dat er op ligt goed gaat, bij de nieuwe machine gaat 99 procent zeker goed.”

Door de komst van de tweede buislaser heeft Driessen gewonnen aan flexibiliteit. “Door grote series met kleine producten boet je erg in op je flexibiliteit. Maar we kunnen nu één machine laten door roffelen en op de andere de specials laten maken. Door de tweede buislaser kunnen wij dan ook de doorlooptijden verkorten voor onze klanten.”

Grote automatiseringsslag De verkorting van de doorlooptijd zit ‘m niet alleen in de machines. Ook aan de voorzijde heeft Driessen geïnvesteerd in software, zodat de offertes en de opdrachten voor het buislasersnijden volledig zijn geautomatiseerd. Door middel van STEP files worden de offertes automatisch gegenereerd. Indien het een opdracht wordt, worden de programma’s voor de buislasers automatisch gegenereerd.

“Hiermee verkorten we niet alleen de doorlooptijd, maar besparen we ook nog eens in kosten van calculatie en werkvoorbereiding”, zegt Antal Driessen.

De software-aanpassingen voor de buislasers

zijn onderdeel van een grote automatiseringsslag waar Driessen vele jaren naar toe heeft gewerkt. Met een aantal klanten is hij daarmee nu aan het proef draaien, na de zomervakantie zal Metaalcenter Driessen hiermee echt naar buiten treden. “We zijn dan van a tot z klaar voor Quick Response Manufacturing (QRM)”, zegt Driessen. “Ons doel is de organisatie zo in te richten dat de kostprijs voor enkelstuks, 5 of 1000 producten vrijwel hetzelfde is en er dus maar heel weinig verschil zit in de prijsniveaus van die series. Daarmee gaan we nu heel ver komen.” www.mcdriessen.nl

Het systeem van de klemming op de Tube 7000 heeft een bereik van 15 tot 200 mm.

13

TheLASER TheLASER

• 2D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber 3000 mm bij 1500 mm 4000 mm bij 2000 mm Maximaal formaat 36 m bij 3 m Entry level tot high end machines met lineaire motoren

• 2,5D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber

• 3D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber

TheBEND TheBEND

• Servo-elektrische kantbanken, sneller en accurater

• Buigautomaten met verschillende graad van automatisatie: Fast Bend Bending Cell Express Bender

• Laserboormachines

• Nuttige buiglengte voor

• Lasercombi’s

• Alle machines volledig

• Eigen laserbronnen, software en service én spare parts

14

Buigautomaten tot 3.250 mm servo-elektrisch

ThePUNCH ThePUNCH

• Servo-elekrische ponsmachines • Pons-hoekschaar combinaties Pons-laser combinaties

• 2500 bij 1250 mm of

3000 bij 1500 mm (zonder herpositioneren)

• Flexibelste turret aangepast aan uw noden

Prima Power Benelux NV Leenstraat 5 • B-9810 Nazareth, Belgium • t. +32 9 382 90 30 f. +32 9 382 90 31 info.benelux@primapower.com • primapower.com

Effect van richten wordt onderschat

De hydraulische FlatMaster FM120 van Arku bij SBW in Wijchen. De machine richt in korte tijd platen van 3 tot 35 mm dikte en tot een breedte van 2.000 mm. Door de rollenbanen van 15 meter lengte zijn ook grote en zware delen goed te handelen.

De Duitse fabrikant Arku, in Nederland vertegenwoordigd door Hevami Oppervlaktetechniek, heeft eind mei bij Staalbewerkingstechniek Wijchen (SBW) een hydraulische richtmachine geïnstalleerd. Deze FlatMaster FM120, met een werkbreedte van 2 meter, maakt plaatdelen vlak en reduceert de spanningen uit het materiaal. Dat levert pure winst op bij de vervolgstappen in het productieproces, zoals lassen en buigen.

Volgens Hevami-directeur Michel van Heeswijk bestaat er op de Nederlandse markt veel onwetendheid over richten. Hij benadrukt dat vlak en spanningsarm niet hetzelfde is. “Ik ken voorbeelden van bedrijven waar ze met een heftruck over een plaat rijden om hem vlak te krijgen. Zo’n plaat staat echter nog wel bol van spanningen en de eindklant heeft er nog een hoop werk mee om hem verder te kunnen bewerken.”

Constante spleet Een hydraulische richtmachine vergt een flinke investering. Arku bouwt ook eenvoudigere mechanische richtmachines, maar als

de krachten groter worden – bij dikker materiaal en materiaal met een grotere treksterkte – zijn die niet toereikend. Dan biedt de hydraulische variant uitkomst. De hydrauliek zorgt ervoor dat de spleet tussen de onderste en bovenste rollen waar het materiaal doorheen wordt gevoerd altijd constant blijft. Indien nodig zet de machine daarvoor op bepaalde plaatsen meer kracht. Tevens is de hydrauliek de beveiliging. Zodra de kracht te groot wordt gaat de machine open; er wordt dus niks kapot gemaakt.

Wie de hoogwaardige techniek in de robuust uitgevoerde FlatMaster FM120 ziet, snapt onmiddellijk dat aan deze machine een behoorlijk prijskaartje hangt. Maar dat is tevens een drempel, zeker voor toeleveranciers. Want klanten zijn niet zo maar bereid om voor het richten extra te betalen. Michel van Heeswijk weet hoe een Franse ondernemer dat probleem heeft aangepakt. Hij leverde een klant die niet wenste te betalen voor gericht materiaal een partij plaatdelen, waarvan de helft voor het oog mooi vlak was en de andere helft niet alleen vlak maar ook gericht en dus spanningsarm was. Die klant trok al snel aan de bel: met de niet bewerkte vlakke delen had hij een hoop extra werk, met de ge-

richte delen niet. “Is eenmaal een richtmachine gebruikt dan verloopt het verdere productieproces veel gemakkelijker”, aldus Van Heeswijk. “Gerichte delen blijven bij het geautomatiseerd lassen bijvoorbeeld netjes in de mal liggen. Dat scheelt een hoop – wat ik noem - verborgen kosten in een onderneming.”

De Duitse markt heeft dat volgens hem al lang in de gaten. Duitse metaalbewerkers investeren in dit soort machines om de kwaliteit van hun productieproces te verhogen. “De kwaliteitsvraag gaat alleen maar omhoog. Nederlandse bedrijven die zich op de Duitse markt

De besturing van de FlatMaster FM120 werkt eenvoudig.

15

16

Het verschil tussen wel en niet gerichte plaatdelen.

richten zullen daar ook mee te maken krijgen; daar wordt gericht materiaal gewoon gevraagd.”

Richtcentrum SBW Staalbewerkingstechniek Wijchen is nu een van de eerste Nederlandse toeleveranciers die in een hydraulische richtmachine investeert. SBW, dat samen met haar zusterbedrijven Kroon Metal Technology (KMT) en SST Staaltechniek (SST) onder de noemer Steel Solutions International opereert, is een staalsnijbedrijf dat gespecialiseerd is in het plasma- en autogeen snijden van koolstofstaal.

Hiervoor beschikt men over diverse CNCaangestuurde snijmachines. Omdat het bedrijf meer toegevoegde waarde wil bieden, beschikt SBW verder over diverse aanvullende technieken zoals afschuinen en stralen en nu dus ook het richten. SBW gaat de nieuwe aanwinst deels inzetten voor eigen gebruik maar ook loonwerk verrichten. “In feite starten we met deze machine een richtcentrum”, zegt

SBW-directeur Michel van Netten.

Hij weet uit ervaring hoeveel inspanning het vaak kost om plaatmateriaal vlak te maken.

“Wij doen bijvoorbeeld veel in de trailerbouw.

Een bovendek voor een trailer moet gewoon vlak zijn en mag bijna geen tolerantie hebben.

Het kostte ons veel tijd om die platen vlak te krijgen en dat lukte eigenlijk nooit 100 procent. We richtten met een richtpers, maar bewerkten bepaalde plekken van de plaatdelen ook regelmatig handmatig om ze vlak te krijgen. Dat was ontzettend tijdrovend.”

Steeds nauwkeuriger Op zoek naar een beter alternatief stuitte Van Netten enkele jaren geleden al op de hydraulische richtmachines van Arku. Hij investeert hier nu vol overtuiging in. Van Netten weet zeker dat de behoefte aan goed en efficiënt richten alleen maar zal toenemen. Hij zegt: “Het hele ontwerpproces is aan het veranderen.

We zien dat in de bruggenbouw en bij stadiondaken, maar eigenlijk overal. Alles wordt in 3D

ontworpen en alles moet steeds nauwkeuriger. Er worden steeds kleinere toleranties gevraagd om vervolgprocessen, zoals automatisch lassen, goed uit te kunnen voeren. Daar komt bij dat er een tendens is naar hoogsterkte staal dat handmatig nog moeilijker te richten is.”

Vlak en spanningsarm materiaal kunnen leveren is volgens Van Netten bovendien een probleem dat breed in de markt ligt. Overal moeten metaalbewerkingsbedrijven grote inspanningen doen om vervolgbewerkingen mogelijk te maken en afkeur op vlakheid te voorkomen.

Maar de stap naar een hoogwaardige richtmachine zien velen als een risico, zeker toeleveranciers en eindgebruikers met geringe volumes.

SBW heeft nu de investering in de FlatMaster FM120 gedaan. Hiermee kan men in korte tijd platen van 3 tot 35 mm dikte en tot een breedte van 2.000 mm richten. Voor en achter de machine zijn rollenbanen van 15 meter lengte geplaatst om ook grote en zware delen goed te kunnen handelen.

SBW zet de richtmachine in voor zichzelf en haar zusterbedrijven KMT en SST, maar doet ook loonwerk voor andere metaalbewerkers.

Van Netten: “We bieden een oplossing voor een probleem waarvan velen niet weten dat er een oplossing voor is, maar waar ze heel gelukkig van gaan worden. Deze machine verhoogt de kwaliteit van het productieproces en brengt grote tijdwinsten.” www.hevami.nl www.steelsolutionsinternational.com

De hydrauliek zorgt ervoor dat de spleet tussen de onderste en bovenste rollen waar het materiaal doorheen wordt gevoerd altijd constant blijft.

17

Fiberlaser bereikbaar voor brede doelgroep

De komst van de fiberlasertechniek heeft de aanschaf van een lasersnijmachine voor een grote groep metaalbedrijven bereikbaar gemaakt. “Want je hoeft geen 5 ton meer uit te geven voor een nieuwe lasersnijmachine”, aldus directeur Marco Mans van Tuwi. De machineleverancier uit Winterswijk brengt sinds enkele maanden de fiberlasers van Turkse fabrikant Durmazlar op de markt en verwacht hiermee nieuwe klantengroepen te kunnen aanboren.

Tuwi profileert zich als een totaalleverancier voor de plaatbewerkingsindustrie, en dan mag een lasersnijmachine natuurlijk niet ontbreken

in het assortiment. Ooit waren dat de machines van de Japanse producent Mazak, maar sinds 2001 heeft Tuwi altijd de lasersnijmachines van het Italiaanse Prima Industrie (Prima Power sinds de fusie met Finn-Power in 2008) op de Nederlandse markt gebracht. Prima Power Benelux (gevestigd in België) heeft per 1 januari 2015 echter de verkoop van de eigen lasersnijmachines in Nederland zelf ter hand genomen. Dat is in goed overleg gegaan, waarbij Prima Power niet is vergeten dat Tuwi de lasersnijmachines van het merk in Nederland op de kaart heeft gezet. De machineleverancier uit de Achterhoek mag daarom tot 2020 spareparts leveren en onderhoud doen aan de machines die in veld staan en tot die tijd ook nog nieuwe machines verkopen aan bestaande klanten. Maar daarna houdt het op.

Dun snijwerk uitbesteden hoeft niet meer Van den Akker Metaal in Oss heeft als een van de eerste bedrijven in Nederland een Durma fiberlasersnijmachine aangeschaft. Arno van den Akker nam samen met zijn vrouw deel aan de studiereis van Tuwi naar Bursa. Zij konden in de fabriek van Durmazlar hun nieuwe machine aanschouwen, vlak voordat deze op transport naar Oss ging.

Van den Akker was al enthousiast over zijn nieuwe aanwinst, en het bezoek aan de Turkse fabrikant heeft hem nog enthousiaster gemaakt. “De uitstekende productiefaciliteiten die ik hier zie, versterken mijn vertrouwen dat we een goede machine hebben gekocht. Alle componenten, geleidingen, besturingen en elektrische onderdelen waarmee ze hun machines uitrusten, zijn van West-Europese makelij. Durma zit met deze fiberlaser hoog in het middensegment. Kijk, wij gaan hiermee niet 24/7 loonsnijden; dat is voor ons een stap te ver.

Maar het is een prima machine voor wat wij er mee willen doen; een goede Volkswagen, met een uitstekende prijs-kwaliteit verhouding.”

Meer toegevoegde waarde Van den Akker Metaal is een bedrijf met twintig medewerkers, die een royale productieruimte van zo’n 5000 vierkante meter tot hun

18

beschikking hebben met een eigen lasserij en spuiterij. Ongeveer de helft van de omzet wordt behaald met staalconstructies voor bedrijfsruimten, utiliteit en speciale projecten, de andere helft met industriële toelevering, waaronder plaatwerk. Van den Akker verwacht dat het aandeel toelevering de komende jaren gaat groeien naar 70, misschien wel 80 procent. Om dat mogelijk te maken investeert hij nu in een lasersnijmachine. De fiberlaser die hij heeft gekocht heeft een vermogen van 3 kW, ruim voldoende om 10 tot 12 mm dik staal, RVS en aluminium te snijden. “Dat hebben we veel”, aldus Van den Akker.

“Ons doel is meer toegevoegde waarde te leveren, met een combinatie van snij-, kant- , laswerk en conservering. We hebben bijvoorbeeld vier lassers in dienst die gecertificeerd zijn.” Ons bedrijf is EN 1090 gecertificeerd, en daardoor kunnen we op onze producten een CEcertificaat afgeven.”

Sneller leveren In de productieruimte bij Van den Akker Metaal stonden reeds een plasmasnijmachine (werkbereik 6000x2000 mm), een schaar (werkbreedte 4000 mm) en een kantbank (4000mm, 220 ton) van Durma. Het dunne snijwerk werd tot dusverre uitbesteed, maar dat hoeft met de komst van de fiberlaser niet meer. “Het voordeel van zelf snijden is dat je efficiënter en sneller kunnen leveren”, zegt Van den Ak-

Het fiberlaser-programma van Durma gaat van een eenvoudig instapmodel tot een lineair aangedreven lasersnijmachine met een hoog vermogen en be- en ontlading.

Samenwerking met Durma Tuwi ging daarom op zoek naar een goed alternatief. Men is even met een Zuid-Koreaanse fabrikant in de slag geweest, maar kwam al snel uit bij een van de eigen leveranciers: Durmazlar, producent van een breed programma machines voor de metaalbewerkingsindustrie, die onder de merknaam Durma op de markt worden gebracht. Tuwi heeft al sinds 2005 een goede relatie met deze

Turkse producent en verkoopt daarvan kantbanken en scharen. Sinds start van samenwerking zijn er zo’n 550 machines in Nederland verkocht, voornamelijk kantbanken.

Tuwi klopte op een goed moment bij Durmazlar aan. Durma had (heeft) wel een CO2 lasersnijmachine, maar beschikte niet over een eigen laserbron, waardoor deze machines redelijk duur waren. Men was de mogelijkheden voor een eigen CO2 laserbron aan

ker. “Uitbesteden geeft toch vaak problemen met de levertijden. Bovendien hebben we diverse klanten waar dun snijwerk zit. Dat kunnen we nu binnenhalen.”

Bij het aanschaffen van een lasersnijmachine heeft Van den Akker zich aanvankelijk georiënteerd op een gebruikte CO2-laser. “Maar een jonge gebruikte machine is toch nog behoorlijk duur, heeft vaak een lange levertijd en je loopt het risico dat je een keer voor de (dure) vervanging van het optiek komt te staan. Voor een beetje meer heb je een nieuwe lasersnijmachine. De komst van de fiberlaser heeft het lasersnijden bereikbaar gemaakt voor het middensegment.”

Essentieel voor Van den Akker is de zijbelading bij de Durma machine.

Dat had de Turkse fabrikant aanvankelijk niet, maar deze optie is op voorspraak van Tuwi ontwikkeld. Zijbelading maakt de machine veel compacter dan belading aan de voorzijde. “Het bedieningsgemak is groot, we kunnen de machine op een beperkte ruimte eenvoudig laden en lossen. Eenvoud creëren is bij ons sowieso een belangrijk aandachtspunt. De besturing is nagenoeg hetzelfde als op ons andere machines en ook de nestingsoftware kon worden gekoppeld.”

Van den Akker heeft geen twijfel meer bij machines van Turkse makelij. “Vijf jaar geleden was de aanschaf van onze Durma plasmasnijmachine nog wel een hele stap. Maar na vijf jaar durf ik te zeggen dat ze zich echt hebben bewezen.”

het onderzoeken, toen de fiberlaser doorbrak. Algemeen directeur Altan Arda van Durmazlar: “Daar hebben we toen onze inspanningen naar verlegd. We investeren ieder jaar 4 procent van onze omzet in research en ontwikkeling. Daarbij heeft de focus de laatste jaren gelegen de ontwikkeling van de fiberlaser.”

Daar wordt nu vol op ingezet. De nieuwste generatie fiberlasers van Durma is sinds vo-

Durma toonde het Nederlandse gezelschap ook een buislaser met fiberlaserbron.

V.l.n.r. Marco Mans, Arno van den Akker, Durmazlar-directeur Altan Arda en Monique van den Akker bij de nieuwe lasersnijmachine van Van den Akker Metaal.

Voor de nieuwe fiberlaser weet Van den Akker zich al verzekerd van een mooie basis. Hij heeft recent een order binnengehaald voor het snijden van 6 mm dik RVS. Daarmee is de machine voor de komende anderhalf jaar al voor anderhalve dag per week gevuld. “Wij denken binnen anderhalf jaar een bezetting van 40 uur per week, 1 ploeg, te kunnen realiseren. Dat gaat zeker lukken”, besluit Van den Akker. www.akkermetaal.nl

19

rig jaar al in enkele landen op de markt en nu wordt de verkoop uitgebreid naar meerdere landen, ook in West-Europa. Tuwi brengt de fiberlasers niet alleen in Nederland op de markt, maar gaat ook het dealerschap voor andere landen op zich nemen, zoals België en Engeland. “We krijgen in Winterswijk ook een Europees centrum voor spareparts”, aldus Marco Mans, die de fiberlaser ziet als een belangrijke uitbreiding van het Durma-pakket van Tuwi. “Er is een grote doelgroep voor deze machines. Deze fiberlasers geven ons mogelijkheden bij andere klantengroepen. Veel metaalbedrijven willen namelijk wel graag zelf lasersnijden, maar ze willen daar niet de bedragen voor uitgeven die vaak voor lasersnijmachines worden gevraagd. Met Durma kunnen we deze marktbehoefte perfect invullen.”

Grote interesse Als onderdeel van de introductiecampagne van de nieuwe fiberlasers, maakte Tuwi in april met een groep 44 personen (namens zo’n twintig bedrijven en twee onderwijsinstellingen) een studiereis naar de fabrieken van Durmazlar in Bursa. Mans: “De Nederlandse plaatbewerkers zijn erg geïnteresseerd in fiberlasertechniek. Met deze reis hebben we laten zien wat de techniek inhoudt en wat de verschillen zijn met de CO2 laser. Maar onze gasten wilden ook graag zien welke kwaliteit er nu van zo’n fiberlaser komt en ontdekken wat ze er zelf mee kunnen. Ook hebben ze de fiberlaser kunnen vergelijken met andere technieken zoals ponsnibbelen, plasmasnijden en waterstraalsnijden.”

Dat laatste gold onder meer voor directeur Wim Bak van BLC De Kruyf Rotterdam. BLC snijdt al jaren met een Waterjet waterstraalsnijmachine van Tuwi. Maar 50 procent van het materiaal dat daar op wordt gesneden, kan ook – veel sneller en efficiënter - op een fiber-

laser worden gesneden. Bovendien komt daardoor capaciteit op de waterstraalsnijmachine vrij voor ander snijwerk. Bak hakte in Turkije de knoop door en investeert nu in een Durma fiberlaser.

Buislaser Maar ook de andere leden van het Nederlandse gezelschap lieten zich goed informeren. Max Veenendaal van Vulka ziet de fiberlaser als een mogelijk alternatief voor het snijden van frictiemateriaal, dat nu nog via waterstraalsnijden en frezen wordt bewerkt. Andere leden van het gezelschap toonden met name belangstelling voor de buislaser met fiberlaserbron, die Durma eveneens heeft ontwikkeld en liet zien.

Met de fiberlaser komt lasersnijtechniek niet alleen in het bereik van een grote groep metaalbedrijven, maar ook voor onderwijsinstellingen. Aan de Tuwi-reis namen bijvoorbeeld ook drie docenten van het ROC Tilburg deel. Hun directie heeft al budget al vrij gemaakt voor de aanschaf van een fiberlaser. De belangstelling voor de technische opleidingen groeit en daarmee ook de bereidheid van scholen om daar gericht in te investeren.

Het Nederlandse gezelschap was onder de indruk van Durmazlar.

Het bedrijf bestaat sinds 1956 en telt zo’n duizend medewerkers en produceert jaarlijks zo’n 4000 machines in moderne productiefaciliteiten. De Nederlanders zagen tijdens de uitgebreide rondleiding door de hoofdvestiging bijvoorbeeld hoe frames van kantbanken en scharen met een lasrobot in één keer werden afgelast en hoe een moderne laserinstallatie wordt ingezet om gereedschappen te harden. Ook de grote moderne bewerkingscentra van Mazak in de ruimte waar de cilinders werden bewerkt, vielen op.

Durma toonde het Nederlandse gezelschap ook een buislaser met fiberlaserbron.

20

Open Huis Tuwi

De Nederlanders bestuderen de kwaliteit van op een fiberlaser gesneden onderdelen.

Betrouwbare componenten De fiberlasers van Durma zijn volgens Marco Mans dan ook kwalitatief hoogwaardige machines. Ze werken volgens de vliegend optiek techniek en kenmerken zich door hoge snijsnelheden, goede snijkwaliteit, lage onderhoudskosten en optimale flexibiliteit. Dat komt mede omdat Durmazlar haar machines uitrust met componenten van toonaangevende leveranciers. De laserbronnen en koelers zijn van IPG, de snijkop is een Precitec Procutter, de motoren en de machinebesturing zijn van Siemens, het elektrisch schakelmateriaal van fabrikanten als Siemens, Schneider ELC, Balluff, Omron en Emko, de pneumatische componenten van Festo en Rexroth, de linaire geleidingen van Bosch Rexroth, tandheugel en rondsel van Alpha Wittenstein, kogellagers van FAG, werkvoorbereidingssoftware van Lantek en afzuiginstallatie van Donaldson Torit.

Het fiberlaser-programma gaat van een eenvoudig instapmodel tot een lineair aangedreven lasersnijmachine met een hoog vermogen en be- en ontlading. De HD-F(L) is bijvoorbeeld beschikbaar vanaf model 3015 III voor platen met afmetingen van 3000x1500 mm tot en met model 12020 II voor platen van 2 bij 12 meter. Laserbronnen zijn er van 1 kW tot en met 6 kW, voor het snijden van normaal staal tot 25 mm, RVS tot 12 mm en aluminium 15 mm. “Hiermee kunnen wij oplossingen bieden binnen elk budget of eisenen wensenpakket”, aldus Mans.

In haar showroom in Winterswijk heeft Tuwi de beschikking gekregen over twee modellen Durma fiberlasersnijmachines. Een HD-FL 3015 uitgevoerd met 4 kW IPG laserbron, palletwisseltafel en lineair aangedreven lasersnijmachine met extreem hoge verplaatsingssnelheden 200 m/min X- Y as, acceleraties 2 G en een positioneer- en repeteer-

nauwkeurigheid van ± 0,03 mm. Deze heeft een snijcapaciteit van staal 20 mm, RVS 10 mm en aluminium 10 mm.

Het tweede model is een HD-FS 3015 uitgevoerd met een 2 kW IPG laserbron, zijdelings verplaatsbare palletwisseltafel en middels tandheugel en rondsel aangedreven. Deze heeft een snijcapaciteit van staal 12 mm, RVS 6 mm en aluminium 6 mm. Beide machines staan centraal tijdens het open huis van Tuwi (zie kader).

Zijbelading Tuwi heeft veel vertrouwen in Durma omdat het de kantbanken en scharen van de Turkse machinebouwer al vele jaren vertegenwoordigt. Mans: “Als totaalleverancier voor machines in de metaalverwerkende industrie heeft Durma meer dan 60 jaar ervaring. Het bedrijf begrijpt en herkent de uitdagingen, de eisen en wensen van de hedendaagse indu-

De fiberlasersnijmachines van Durma zullen worden gedemonstreerd tijdens het open huis van Tuwi op 16, 17 en 18 juni. De huisshow heeft als thema: ‘Veranderingen ter optimalisatie van productietechnologie’.

Te zien zijn verder onder meer CNC boorcentra van CMA (van standaard machines naar flexibele turn-key oplossingen) de Schröder Powerbend (positief – negatief zwenkbuigen), Costa ontbraammachine (ontbramen, radii aanbrengen en polijsten) en de Euromac MTXR–Flex 12 Hybrid ponsnibbelmachine met automatische be- en ontlading.

In de showroom – 1.450 m² productietechniek - staan innovaties van verschillende fabrikanten opgesteld om bezoekers te overtuigen van de haalbaarheid van investeren.

“Dit alles met als uitgangspunt de laagst mogelijke kostprijs van uw product en/of een optimale flexibiliteit binnen uw productieproces”, aldus Marco Mans.

De huisshow is op 16, 17 en 18 juni geopend van 09:00 tot 21:00 uur.

strie en verbetert haar producten en processen continu door de laatste stand der techniek te implementeren.”

Daaraan werkt Tuwi zelf ook mee. “We hebben zelf bijgedragen aan de ontwikkeling van de nieuwe fiberlasersnijmachine”, aldus Mans. “Niet zo zeer aan de machine zelf, maar wel aan de zijbelading. Die is op ons verzoek ontwikkeld omdat een grote groep klanten daar om vraagt. Deze bouwwijze vergt slechts een gering vloeroppervlak in de werkplaats.” www.tuwi.nl

Durmazlar produceert jaarlijks zo’n 4000 machines in moderne productiefaciliteiten.

21

Global solutions

+31 (0)297 285332 www.destaco.com

MULTITHERM

UW EN 1090 MACHINE OOK VOOR EXC 3 EN EXC 4 www.messer-cs.be

De MultiTherm kan uitgerust worden met verschillende processen. Van links naar rechts: Plasma bevel Skew Delta, Autogeen ALFA, Naald markeerder, Boor en Tap aggregaat met meerijdende carrousel voor 12 gereedschappen.

De machine met de hoogste flexibiliteit voor snijden, markeren, boren en tappen. Een echte ‘cost saver’: minder handling en logistiek, leaner en sneller.

MultiTherm loopbaan breedte van 2600 tot 5000 mm.

Voor een groter werkbereik is er de Omnimat van 4000 tot 8800 mm.

Product informatie • Hoge efficientie, robuust en lange levensduur • Dubbelzijdige aandrijving • Is uitgerust met de modernste CNC Messer Global Control Sturing • Messersoft Omniwin software, Omniwin en Omnibevel geïntegreerd met bijkomende modules voor buis snijden, ketel bodems, boren en tappen • Boren tot diam. 32 mm op de Omnimat, Speciale diameters en verzinkingen mogelijk.

Messer Eutectic Castolin Benelux N.V. | Rotterdamse weg 406 | NL-2629-HH Delft | Tel. +31 15 2513853 Messer Eutectic Castolin Benelux N.V. | Werkplaatsenstraat 11 | B-7850 Edingen | Tel. +32 2 8882454

22

Automatisering is leidend Bij Dinnissen Process Technology in Sevenum gaan elke week zo’n 2000 maakdelen door de productie. En elke ochtend stipt om half 7 ontvangt operationeel directeur Wouter Kuijpers een mailtje dat precies aangeeft wat hun status is. Dinnissen heeft de automatisering prima voor elkaar, volgens softwareleverancier Cadmes loopt het bedrijf zelfs ver voorop.

Dinnissen ontwikkelt, test en produceert in eigen huis machines en systemen voor het verwerken van korrels, poeders en granulaten; productinname, transport, wegen, doseren, mengen, malen, zeven en verpakken. De projecten worden wereldwijd gemonteerd, in bedrijf genomen en geserviced. Alle systemen worden op maat geleverd; er zijn geen twee machines hetzelfde.

Ketensamenwerking in de mode Operationeel directeur Wouter Kuijpers is afkomstig uit de modebranche, waar hij gewend was aan verregaande ketensamenwerking. Dat moet ook wel, want collecties wisselen elkaar nergens zo snel af als in de mode. De data-uitwisseling tussen de leveranciers van kleding en de retailers verloopt al jaren via Fashion Connect, een soort postkantoor.

Hierdoor hoeft niet elke leverancier met elke retailer in de slag om de data-overdracht voor elkaar te krijgen. Fashion Connect levert de modeketen veel op. Een artikel aanmaken gaat 60 procent sneller, de ontvangstcontrole 50 procent. De orderinvoer gaat voor 80 procent automatisch, de factuurinvoer 90 procent en prijzen en labelen en factuurcontrole zelfs 100 procent.

Kuijpers had dit plaatje in zijn hoofd toen hij enkele jaren geleden in de machinebouw terecht kwam. “Wat zijn we hier allemaal aan het doen”, vroeg hij zich af: “Ik lees nu met verbazing alle berichten over Smart Industry. Dat is veel gepraat en weinig doen. Doen we überhaupt wel dingen slim in de maakindustrie?”

Met zijn kennis van de mode-industrie is Kuijpers bij Dinnissen aan de slag gegaan met automatiseringsoplossingen om de productiviteit van machines te verbeteren, de doorlooptijd in engineering en werkvoorbereiding te verkorten, materiaalgebruik te optimaliseren en de kwaliteit van producten en diensten te verbeteren. Hij is begonnen op de afdeling engineering met de aanschaf van een 3D CAD-pakket. Uitgangspunt bij de keuze was niet het pakket zelf, maar het bijbehorende PDMsysteem (Product Data Management) voor het beheer van de artikelgegevens. “Zo zijn we in zee gegaan met Cadmes. Daarmee hebben we onze doelstellingen ruimschoots gehaald. Meer dan 25 procent efficiencyverbetering in de engineering en 25 procent verbetering van de productie-efficiency. En we verbeteren nog steeds verder.”

De engineers ontwikkelen de machines totaal project-onafhankelijk.

Kuijpers: “Als het ontwerp klaar is om de productie in te gaan koppelen we producten aan machines en gaan we afdrukken. Het enige is dan nog het tekeningenpakket van de printer halen, in een map doen en aan de werkvoorbereider geven. De stukslijst wordt in ERP geschoten en een DXF- of STEP tekening met XML-file en gegevens gaat naar de CAM software van Libellula.”

Automatisering is leidend De automatisering is leidend bij Dinnissen. Toen er in 2013 een nieuwe kantbank moest worden gekocht, was de software die daar in zit doorslaggevend. “Het buigen zelf geloven we wel, waar het om gaat is dat we zo’n kantbank optimaal in ons proces kunnen integreren.”

Ook is er een eigen planningsprogramma gemaakt. “Als we een pro-

Een hamermolen van Dinnissen voor het malen, breken en microniseren van grondstoffen, met multitasking als credo.

ject verkopen (dat kan een machine zijn maar ook een lijn met wel vijftig deelprojecten) worden die opgedeeld in deelprojecten die allemaal hun eigen route door de fabriek volgen. We hanteren een ruwe planning, maar hebben op elk moment overzicht op wat er in totaliteit loopt.”

Verschil toeleverancier OEM’er Kuijpers vertelde zijn verhaal op de bijeenkomst ‘Optimalisatie Informatieoverdracht’ van de Federatie Metaalplaat (FDP). Het realiseren van automatiseringsoplossingen voor de werkvoorbereiding en geïntegreerde 3D CAD/CAM-oplossingen voor het ontwerpen en fabriceren van producten is een onderwerp dat leeft in de plaatbewerking, want de zaal in het Metaalunie-gebouw zat vol met zo’n vijftig belangstellenden.

De automatiseringsoplossing van Dinnissen is erg intern gericht, maar volgens Kuijpers zou hij er zo mee naar buiten kunnen: “Als ik een FTP-server installeer, doe ik dit ook zo voor een ander. Dat gaan we echter niet doen. We gaan geen concurrent worden van de jobbers, maar technisch is het geen probleem.”

Daarmee suggereerde hij dat zijn oplossing ook toepasbaar is voor toeleveranciers. De vraag is echter of dat zo is. De complicaties voor toeleveranciers zijn veelal groter dan voor OEM’ers met een eigen productie: ze hebben meer productvariaties, meer nieuwe producten, minder standaardisatie en een extra offerteproces. Maar bovenal zijn ze afhankelijk van wat ze van de uitbesteder krijgen. Ofwel, zoals enkele aanwezigen het verwoordden: “Een goede tekening kunnen we prima handelen, met een slechte tekening hebben we een hoop werk. Er is een grote diversiteit aan CAD software en niet elke OEM’ er heeft de goede software om een plaatuitslag te tekenen.”

Om verbetering in deze situatie te brengen heeft de FDP enkele jaren geleden de DSX-richtlijn ontwikkeld om informatie te standaardiseren en de overdracht daarvan te vereenvoudigen. Er is een DSX-generator op FDP-website beschikbaar en de FDP heeft de handen voor de richtlijn op elkaar gekregen bij partijen als Cadmes en LVD, maar verder stokt het. FDP-directeur Frederik Lodeizen: “De oplossing ligt in handen van machinebouwers en de softwareontwikkelaars. Wij kunnen slechts pushen dat er verbeteringen komen.” De meeste aanwezigen op de bijeenkomst drukten de FDP op het hart daarmee door te gaan. Het is weliswaar een moeizame weg, maar die kan plaatwerkondernemers veel opleveren.

23

ARENDSEN PLAATWERK BV Profiel Specialist

Een ijzersterk pro el Arendsen Plaatwerk is een veelzijdig toeleverancier binnen het metaalsegment. Haar producten, in diverse materiaalsoorten, klein of groot van formaat, enkel of in serie, vinden hun weg naar tal van marktsegmenten.

LASERSNIJDEN Continueproces Continueproces

6000 x 2000 x 5 kw 3000 x 1500 x 3 kw

COMBI PONS-LASER

Continueproces 6000 x 2000 x 2,4 kw CNC ponsen 8000 x 1250 x 6 Knippen 8000 x 6 Kanten 8000 x 500 t Buigen Autom. Cel 8000 x 1500 x 6 Lastechnieken/ Assemblage

Adres

De Stenenmaat 6 postbus 5, 7070 AA Ulft

Tel. Fax

(31)0315-69 56 00 (31)0315-69 56 05

E-mail info@arendsen-plaat.nl Website www.arendsen-plaat.nl

Lasersnijden 6000 x 2000 x 20 mm

24

JETCAM mikt op echte automatisering van het ponsproces Plaatbewerking zo rendabel mogelijk maken, dat is de doelstelling van Widenhorn. Een van de belangrijkste partners waarmee het bedrijf dat realiseert, is JETCAM International, producent van nesting- en CADCAM-software. “Het is onze job om het maximale resultaat uit de hardware te halen”, zegt Martin Bailey, general manager van JETCAM International.

In haar nieuwe onderkomen in Rhoon hield Widenhorn onlangs enkele JETCAM gebruikersdagen. Daar werd de nieuwste versie geïntroduceerd van JETCAM Expert V18, waaraan 2 jaar is gewerkt. Martin Bailey was zelf aanwezig om de verbeteringen en de noviteiten toe te lichten, zoals de compleet nieuwe interface en het nieuwe nesting algoritme.

JETCAM demonstreerde tal van nieuwe functionaliteiten op het gebied van lasersnijden, combinatiemachines, geavanceerde RAS machines en watersnijden. En natuurlijk het paradepaardje van versie 18: ASP, ofwel Automatisch Plaat Processing voor ponsnibbelmachines. Hiermee keert JETCAM terug naar de basis. Toen het bedrijf in 1986 in Australië werd opgericht, draaide alles aanvankelijk om het ontwikkelen van software voor het ponsen. Later werd het accent verlegd naar de laser, maar nu is men weer terug bij ponsen, omdat het snijden al volledig is geautomatiseerd en dat voor ponsen een stuk ingewikkelder is. Er is al een miljoen euro in de ontwikkeling van ASP geïnvesteerd en de organisatie is heringericht om de ontwikkelkracht te versnellen. Een speciaal projectteam houdt zich nu bezig met ASP. “We mikken op echte automatisering van het ponsproces”, aldus Bailey. Daar valt nog veel in te doen, maar het begin is er. “Versie 18 is mondiaal fenomenaal goed ontvangen. Men is enthousiast over onze aanpak waarmee we het aantal clicks hebben gereduceerd en het aantal muiskilometers geminimaliseerd.”

Anco Euser wil met Widenhorn een totaalleverancier voor de plaatbewerking zijn. Hij en zijn medewerkers leveren niet alleen software, maar bijvoorbeeld ook gereedschappen en lenzen. En technologische ondersteuning om het maximale rendement uit het productieproces te halen.

Kostenbesparingen Bij software draait volgens Bailey alles om kostenbesparingen en return on investment. “Er zijn drie kerngebieden waar onze software kostenbesparingen oplevert: het voert de materiaalefficiency op, vergroot de machine-efficiency en vermindert de werkzaamheden van de medewerkers.”

Om dat te illustreren wijst de JETCAM -directeur graag op enkele aansprekende recente gebruikerservaringen Zo is JETCAM Expert geïnstalleerd bij Capricorn Composite, een Duitse producent van composiet on-

derdelen voor de automotive en medische industrie. Het bedrijf gebruikte weinig efficiënte nestingprogramma’s voor materiaal dat 150 euro per vierkante meter kost en die bovendien tijdrovend waren. JETCAM Expert betaalde zichzelf terug in slechts twee weken. Capricorn bespaarde alleen al in de eerste 4 uur van het gebruik 1500 euro. De nestings zijn 15 procent beter dan met het vorige systeem, de import van CAD files verbeterde met 30 procent en de overall programmeertijd nam af met 20 procent.

Een ander voorbeeld is Connova in Zwitserland. Deze producent van composiet onderdelen voor de luchtvaart, automotive, F1 racing en medische sector gebruikte aanvankelijk software die bij de snijmachine werd geleverd. Daar was moeilijk mee te werken en de nestings waren verre van efficiënt. Hier betaalde JETCAM Expert zich terug binnen 2 maanden, dankzij 15-20% efficiëntere nestings en een veel snellere programmeertijd. Bovendien beschikt Connova nu over tal van handige functionaliteiten zoals volledige materiaal-traceability, de mogelijkheid om snel certificatie traceability rapporten aan aerospace klanten te leveren en CrossTrack, dat automatisch het beste materiaal selecteert voor elke job.

Martin Bailey (links) en Anco Euser.

Alle mogelijkheden benutten Bailey benadrukt dat het belangrijk is dat de gebruikers alle mogelijkheden van hun software benutten. Dat gebeurt niet altijd. Een functie als Advanced Reports waarmee je makkelijk informatie uit JETCAM haalt voor jezelf of voor de klant, bleek door geen van de aanwezigen op de gebruikersdag te worden gebuikt. Widenhorn en JETCAM doen er alles aan om ervoor te zorgen dat de gebruikers wel het maximale rendement uit hun pakketten halen. Bijvoorbeeld door een Tips & Tricks presentatie van de support medewerkers van Widenhorn op de gebruikersdag. Maar ook door dertig video ’s op de website van JETCAM die uitleg geven over het gebruik van de software. Widenhorn is ook gestart met de Customer Care Friday. Elke gebruiker die aanloopt tegen specifieke zaken (bijvoorbeeld hoe werkt een CAD filter?) en deze face to face wil bespreken, kan daarvoor op vrijdagochtend bij Widenhorn in Rhoon langskomen. www.widenhorn.nl

25

Ermaksan wil middenmoot ontstijgen Ermaksan viert deze zomer het 50-jarig bestaan met de opening van een nieuwe laserfabriek en is ondertussen bezig een nieuw R&D centrum op te zetten. Beide zaken zijn volgens Ben Heikoop, sales engineer bij Landré, tekenend voor de ontwikkeling van de Turkse machinefabrikant. “Producenten in landen als Turkije hebben altijd gekopieerd. Maar je ziet nu dat ze steeds meer energie in ontwikkeling stoppen. Ermaksan wil toegevoegde waarde bieden; niet tot de grijze middenmoot behoren, maar richting top gaan door de machines voortdurend te vernieuwen.”

Het is al weer zo’n 5 jaar geleden dat Landré in de Benelux Ermaksan ging vertegenwoordigen, producent van uithoekers, scharen, kantbanken, lasersnijmachines, plasmasnijmachines en ponsmachines.

Dit programma vormt de kern van Landré’s assortiment voor de plaatbewerking.

Uitstraling en kwaliteit Tientallen jaren had Ermaksan niet de intentie om buiten Turkije actief te zijn. Dat veranderde toen de zoon van de oprichter het bedrijf overnam.

Hij wilde gaan exporteren en bouwde daarvoor een nieuwe fabriek, die net in gebruik was toen de relatie met Landré tot stand kwam. Die fabriek maakte indruk, al zagen de mensen van Landré ook de opstartproblemen. Maar daartoe aangespoord en ondersteund door haar Europese partners heeft Ermaksan flinke stappen gemaakt. De werkwijze is verbeterd, de interne veiligheid is opgevoerd en alle machines hebben een uniforme uitstraling gekregen. “Uitstraling en kwaliteit zijn belangrijk”, weet Heikoop. “Onze klanten kijken echt hoe een machine is gemaakt. Ze verwachten van een fabrikant die plaatbewerkingsmachines maakt dat het plaatwerk op die machines goed smoelt. En er moeten bewezen componenten in zitten, die vrij verkrijgbaar zijn op de Europese markt. Want een machine mag natuurlijk niet een week stilstaan. Daarin heeft Ermaksan grote stappen gemaakt. Er zitten echt andere elektronische componenten in hun machines dan 15 jaar geleden. Daarnaast heeft Ermaksan natuurlijk een belangrijke stap gezet met de productie van fiberlasersnijmachines. Deze hebben een IPG bron, een Precitec snijkop en verder allemaal de juiste componenten waarmee we onze Europese klanten kunnen overtuigen. Na de zomer, als de nieuwe laserfabriek klaar is, kunnen ze 40 à 50 lasersnijmachines per maand produceren.”

Technologische ontwikkelingen Technologisch kan Ermaksan steeds meer. Heikoop wijst op de fiberla-

Ben Heikoop, met op de achtergrond een Speedbend kantbank van Ermaksan. “We merken dat de acceptatie van Turkse machines steeds beter wordt.”

sermachine die Landré recent heeft geleverd aan het bedrijf Peter Bax in België. Bax was de eerste klant die vroeg om een fiberlaser die ook buis- en kokermateriaal kon snijden. Speciaal voor hem is een machine ontwikkeld met twee snijbedden voor vlak materiaal en daarnaast een rotatie-as voor buis en koker. Het bovenste snijbed is 6 x 1,5 meter (daar passen twee platen van 3 x 1,5 meter op), het onderste bed 6 x 2 meter. Naast het bovenste bed bevindt zich de rotatie-as waarmee buismateriaal tot rond 200 mm en een lengte van 6 meter kan worden gesneden. Ermaksan heeft inmiddels een stuk of tien van die machines gebouwd, die wereldwijd zijn geïnstalleerd.

Geautomatiseerde systemen Ben Heikoop toont ook een video op Youtube van een compleet geautomatiseerd systeem voor een bedrijf in het Midden-Oosten dat lantarenpalen produceert. Het bestaat uit een tandem kantpers (totale lengte 16 meter) met plaatdiktemeetsysteem, gestuurde bombering en aan- en afvoerapparaat. “Zo’n installatie geeft aan dat ze goed zijn in het uitdenken van compleet geautomatiseerde machines”, aldus Heikoop. “Ze willen verder denken dan eenvoudige machines bouwen.”

Voor de lasersnijmachines bouwt Ermaksan de automatisering niet zelf. De Italiaanse partner Stima engineering zorgt hier voor de be- en ontlaadsystemen en de magazijnen in de Ermaksan kleuren. “Bovendien kan Landré ook voor een automatiseringssysteem van Antil zorgen”, zegt Heikoop. “Daarmee kunnen we klantspecifieke oplossingen

Een compleet geautomatiseerd systeem met tandem kantpers, plaatdiktemeetsysteem, gestuurde bombering en aan- en afvoerapparaat voor

26

leveren voor elk merk lasersnijmachine.”

Alma CAM-software Ook op het gebied van software - waarvan steeds meer wordt verwacht in de moderne plaatwerkpraktijk – zoekt Ermaksan samenwerking. Onlangs is een overeenkomst getekend met Alma, producent van CAM-software, die ook door Landré wordt vertegenwoordigd. Ermaksan heeft daarbij de volledig controle over het verkoopproces en de installatie van Alma software, om de eindgebruikers te kunnen voorzien van complete en volledig geïntegreerde oplossingen. Ermaksan levert Alma nesting- en programmeersoftware met de lasersnijmachines en in het bijzonder voor de fiberlaser en 4-assige buislasermachines.

Ook voor de offline aansturing van kantbanken is het partnerschap met Alma interessant. Zo kunnen deze machines nog completer worden aangeboden. Landré demonstreerde in mei tijdens het open huis in Vianen een Speedbend. Volgens Heikoop een hele mooie degelijke machine. Heel compleet met standaard zes gestuurde assen, Delem touchscreen besturing, CNC-gestuurde bombering, Akas beveiligingssysteem en gereedschappen van Eurostamp met eigen Landré logo.

Ermaksan op Techni-Show De Nederlandse en Belgische markt krijgt steeds meer vertrouwen in machines van Turkse makelij. In de Benelux staan inmiddels zo’n 175 machines van Ermaksan, waarvan 60 procent kantbanken, 30 procent scharen en 10 procent lasers en ponsmachines. “We hebben al zeven fiberlasers in de Benelux geplaatst”, zegt Heikoop. “In het begin was het soms best moeilijk om klanten van Ermaksan te overtuigen, maar we merken dat de acceptatie van Turkse machines steeds beter

Een fiberlasermachine van Ermaksan die zowel plaat- als buis- en kokermateriaal snijdt.

De eerste machine van dit type werd gebouwd voor Peter Bax in België, inmiddels zijn er wereldwijd al een stuk of tien geïnstalleerd.

wordt.”

Om het merk verder te positioneren op de markt in de BeNeLux zal Ermaksan in 2016 deelnemen aan de Techni-Show, waarbij Landré zorg zal dragen voor de standbemanning en de overige ondersteuning. Daarmee

keert de machinehandelaar uit Vianen voor het eerst sinds 2008 weer terug in de plaatwerkhal op de vakbeurs in Utrecht. www.landre.nl www.ermaksan.nl

TCI combineert water en plasma Naast Ermaksan vormen TCI (waterstraalsnijmachines), Gecam (ontbraammachines), Dallan/Dalcos (decoilen/ponsen/rolvormen en lasersnijden vanaf coil) en Antil (automatisering voor kantbanken en lasersnijinstallaties) de topmerken in het leveringsprogramma van Landré.

Een nieuwe ontwikkeling bij TCI is dat het nu ook een combinatie machine voor waterstraalen plasmasnijden aanbiedt. Daarmee speelt de Spaanse producent in op de trend dat klanten zowel nauwkeurig als goedkoop willen produceren. Op de combi-machine kunnen bijvoorbeeld binnencontouren heel nauwkeurig met water worden gesneden, terwijl voor de buitencontouren, die niet zo nauwkeurig hoeven, plasma kan worden ingezet.

Ook zijn de waterstraalsnijmachines van TCI tegenwoordig leverbaar met een halfhoge brug van 500 mm (gebruikelijk is 200 mm hoog), wat meer mogelijkheden geeft om 3D te snijden.

Ben Heikoop: “TCI levert een grote variatie. Je kunt als klant zelf je machine samenstellen en hebt daarbij een grote keuze uit diverse merken en typen pompen met verschillende capaciteiten. TCI bouwt ook speciale grote machines en kan onder 90 graden snijden.”

de productie van lantarenpalen toont aan dat Ermaksan verder wil denken dan eenvoudige machines bouwen.

27

Trumpf: elementen van Industrie 4.0 zijn onmisbaar

Het aansturen en beheren van productieprocessen gaat net zo eenvoudig worden als het online beheren van je bankrekening; met apps op je tablet. Dat is overtuiging van Trumpf. Het Duitse technologieconcern draagt tal van elementen aan waarmee de klanten hun Smart Factory vorm kunnen geven, maar de manier waarop ze dat doen is aan hen zelf. Ondertussen is Trumpf zelf ook al druk bezig met de ontwikkeling van haar eigen Smart Factory. In de gereedschapsmakerij voor ponsgereedschappen programmeren de eerste werkstukken reeds zelf de machines.

Intech op de hoofdvestiging in Ditzingen presenteerde, houden direct of indirect verband met Industrie 4.0. En daarbij gaat het niet alleen om innovaties op machinegebied. Nee, naast de hardware zijn ook de software en de logistiek cruciaal. Verkoopleider Menko Eisma van Trumpf Nederland: “Die drie stappen gaan niet meer zonder elkaar.

De klant koopt niet meer een machine maar een proces, waarvan de hardware een onderdeel is. Daar gaat het naar toe. Dat proces kan hij zelf configureren, zoals je dat tegenwoordig ook bij de aankoop van een auto doet. Je bepaalt zelf het model, de kleur en de opties, omdat je vaak beter weet dan de verkoper wat het best bij je behoefte past.

Dat geldt voor de inrichting van je eigen productieproces even goed.”

De Duitse maakindustrie is in de ban van Industrie 4.0 en dat geldt ook voor Trumpf. Veel van nieuwigheden die de producent van plaatbewerkingsmachines en lasersystemen in april tijdens de huisshow

Geen tijd voor correcties In de plaatbewerking zorgen de kleinere en tevens meer gevarieerde series voor een nieuwe complexiteit. Tijd om fouten te corrigeren is er niet meer, want alle producten moeten op tijd en tegen een goede prijs worden geleverd. Het proces moet dus vooral zo efficiënt mogelijk verlopen en vanaf het eerste product moet alles goed zijn.

De elementen van Industrie 4.0 zijn daarbij onmisbaar. Veel activiteiten die altijd handmatig konden worden gedaan, zoals de productieplanning, zullen in de toekomst alleen nog maar te realiseren zijn door IT-ondersteunde hulpsystemen. “De processen in een plaatwerkonderneming gaan compleet veranderen”, zegt Eberhard Wahl, die bij Trumpf leiding geeft aan de afdeling Productmanagement Flexibele Plaatbewerking. “Productiesystemen zijn met een tablet te bedienen en de bedrijven zullen nog meer kunnen inspelen op individuele klantenwensen. De basis hiervoor is de beschikbaarheid van realtime informatie. Daarmee kunnen processen continu worden geoptimaliseerd, zodat je snel en zeker kunt leveren bij seriegrootte 1. Dat is een belangrijk doel van Industrie 4.0.”

“Wij zeggen wel eens tegen elkaar dat door dit alles de spoedjes zullen verdwijnen”, voegt Menko Eisma daar aan toe. “Want als je processen zodanig zijn ingericht dat je elk product binnen een dag kunt le-

Eberhard Wahl geeft bij Trumpf leiding aan de afdeling Productmanagement Flexibele Plaatbewerking: “De processen in een plaatwerkonderneming gaan compleet veranderen.”

28

Opbouw van Brightline fiber. De vaste stoflasers van de TruLaser Serie 3000 zijn bij 4 kW vermogen nu ook met BrightLine fiber beschikbaar.

veren, heb je helemaal geen spoedjes meer.”

bleem kan verhelpen.

Complete proces Om de vruchten van de Smart Factory te kunnen plukken, moet volgens Eberhard Wahl het complete proces in ogenschouw worden genomen vanaf de klantaanvraag tot en met de verzending en de afsluiting van de order. Op elk deelterrein is winst te boeken en veel modules die daarvoor kunnen zorgen zijn reeds realiteit. Zoals webcalculatie, dat de reactietijd op offerte-aanvragen sterk verkort.

Dat veel klanten daar nog niet aan willen en/ of de gevraagde gegevens slecht invoeren, zal volgens Wahl vanzelf veranderen. “Dat is een kwestie van opvoeden en wennen. Vergelijk het maar met uw bankzaken. Hoe beheert u tegenwoordig uw bankrekening? Veel werkzaamheden die vroeger door bankmedewerkers werden verricht, doet u nu zelf. Zo zal het ook in onze business gaan.”

Er komt steeds meer transparantie in het productieproces: machines zullen niet alleen realtime duidelijkheid kunnen geven over hun eigen toestand, maar weten ook onmiddellijk welke inkomende opdrachten perfect passen bij de wijze waarop ze zijn ingesteld of bij het materiaal dat net wordt bewerkt of voor ligt.

De bezettingsgraad, de toestand van de gereedschappen, alles is op elk moment duidelijk. Ook dreigende problemen. Maar die kunnen snel worden opgelost omdat de machine zelf de juiste persoon informeert, die het pro-

Voorbehouden wegnemen Trumpf focust volgens Wahl op oplossingen, die nuttig zijn voor de klanten en concreet wat opleveren. Flexibiliteit en productiviteit van gehele productieproces staan daarbij op de eerste plaats. “We passen onze producten, processen en ook denkwijzen aan de nieuwe uitdagingen aan. Kernelementen,

waarmee onze klanten stap voor stap deze thematiek aan kunnen vatten zijn er al. Er is nog een lange weg te gaan, maar de eerste stappen zijn gezet. En de eerste bedrijven zijn ook al echt met Industrie 4.0 aan de slag.”

Trumpf wil de klanten met informatie en individuele advisering op deze weg begeleiden.

Ook om de angsten en voorbehouden weg te nemen. Want die zijn er wel degelijk. De modules van Industrie 4.0 vergen veel rekenca-

Verkoopleider Menko Eisma van Trumpf Nederland: “De klant koopt niet meer een machine maar een proces, waarvan de hardware een onderdeel is. Daar gaat het naar toe.”

29

paciteit en daarmee is gebruik van de Cloud onmisbaar. En wie het over de Cloud heeft, heeft het ook over veiligheidsaspecten. Trumpf beseft dat, maar is er niet bang voor. “Binnenkort zullen cloudgebaseerde oplossingen in de productie-industrie net zo vanzelfsprekend zijn als het uitwisselen van foto’s of online bankieren. Vanzelfsprekend zullen daarbij voor elke stap van de data-overdracht van de machine tot en met de Cloud de modernste methoden van IT-veiligheid worden ingezet.”

Automatische gereedschapswisselaar Op de Intech liet Trumpf tal van ontwikkelingen zien die naadloos bij Industrie 4.0 aansluiten. Uiteraard het nieuwe softwareplatform TruTops Boost, dat vorig jaar al groots op de Euroblech werd gepresenteerd. Maar ook de nieuwe automatische gereedschapswisselaar ToolMaster voor kantpersen. Dit is een separate cel die naast (aan) de kantpers kan worden gezet. Hij bevat zo’n zestig plekken voor zowel onder- als bovengereedschappen. De ToolMaster voert de efficiency van kantpersen op, met name bij kleine series buigwerk. Terwijl de cel de juiste gereedschappen op exact de juiste plek in de kantpers zet, heeft de operator tijd om wat anders te doen. “Deze cel kan je kantcapaciteit misschien wel verdubbelen”, aldus Menko Eisma. De ToolMaster past op alle kantpersen van de 5000-serie van Trumpf.

De cel kan samen met een kantpers als combinatie worden aangeschaft, maar de ToolMaster past ook op bestaande kantpersen. Eisma: “De gedachte is dat automatiseringscomponenten een of twee machinegeneraties meegaan. Je kunt dus ook de kantpers vervangen en de automatische cel laten staan."

Maar de wand vol nozzles voor lasersnijmachines in de Trumpf-showroom vormt eveneens een bijdrage aan de efficiency die Industrie 4.0 voorstaat. Was het wisselen van de nozzle vroeger ongewenst, omdat dit veel tijd kostte, tegenwoordig is dat met een automatische nozzlewisselaar een fluitje van een cent. Zo kan voor iedere toepassing de optimale nozzle worden ingezet.

De vaste stoflasers van de TruLaser Serie 3000 zijn per direct bij 4 kW vermogen met BrightLine fiber beschikbaar. Daarmee profiteren naast de hoogproductieve TruLaser Serie 5000 ook de flexibele

De Dot Matrix Code wordt aangebracht door machines van de TruLaser Serie 5000 en bevat informatie die de processtappen verderop in de keten vereenvoudigt.

30

Voor elke toepassing de optimale nozzle.

standaardmachines van Trumpf van de voordelen van deze functie.

BrightLine fiber maakt de vaste stof laser tot een universeel gereedschap dat een breed spectrum aan plaatdikten en materialen flexibel en met uitstekende kwaliteit bewerkt. Tegelijkertijd zorgt deze optie voor stabiele processen, nog kleinere contouren en een eenvoudiger uitnemen van de gesneden delen.

Een andere noviteit is dat CoolLine nu ook wordt aangeboden op de fiberlaser. Hierbij worden druppels water op de plaat gesproeid waardoor tijdens het snijden minder warmte in het materiaal komt. Hierdoor kunnen de bruggen dichter tegen elkaar aan worden geplaatst en wordt het materiaal efficiënter benut.

Op gebied van logistiek toonde Trumpf de nieuwe generatie van het compacte opslagsysteem TruStore 3030, dat met nog meer opslagladen kan worden uitgerust: en dat in vijftien in plaats van de tot dus ver gebruikelijke acht verschillende hoogtes. Daarbij past een nauwkeurige weeginrichting, die direct in het opslagsysteem is te integreren De nieuwe TruStore 3030 is afgestemd op de TruLaser, TruPunch en TruMatic machines en klantspecifiek modulair samen te stellen.

Dot Matrix Code En dan was er nog de Dot Matrix Code. Met deze optie op het gebied van 2D lasersnijden kunnen machines van de TruLaser Serie 5000 onderdelen van verschillende dikten en soort snel en proceszeker voorzien van een gestandaardiseerde industriecode. Deze code bevat informatie die de processtappen verderop in de keten vereenvoudigt. Door de code te scannen laadt de kantpers bijvoorbeeld automatisch het juiste buigprogramma.

Zo wordt het product zelf informatiedrager en vertelt het de machines wat ze moeten doen. Hiermee is Trumpf in eigen gelederen ook al volop aan de slag. In de gereedschapsmakerij van ponsgereedschappen in Gerlingen, vlakbij Ditzingen, is al een flexibele geautomatiseerde productie van standaard gereedschappen gerealiseerd. Hier staan hoogwaardige erodeermachines en freesmachines, die verregaand zijn geautomatiseerd met robotcellen. Het magazijn is zodanig ingericht en beveiligd dat Trumpf bevoegd is om de gereedschappen zonder controle door de douane naar de klanten te versturen.

Klant start machine De volgende stap is dat mens, machine en onderdeel via het internet met elkaar worden verbonden en de papieren informatie die met het werkstuk meegaat volledig wordt uitgebannen. Die informatie wordt middels een Data Matrix Code opgeslagen op het halffabricaat, dat daarmee informatiedrager wordt. Klanten kunnen via een webshop gereedschappen bestellen. Hun productieopdracht gaat dan als het ware een huwelijk aan met de informatie op het halffabricaat. En daarmee wordt dan automatisch de machine gestart om gereedschap tot eindproduct te maken. Zo start de klant dus met zijn order de machine. Een werkvoorbereider van Trumpf is daarvoor meer nodig. Daar-

Eigen bank bevalt uitstekend bij zorgen robotcellen voor de materiaalhandling. Een laser markeert bovendien de gereedschappen met informatie over de bestelling. Deze markering helpt later bij commissioneren en verzenden van de gereedschappen. Bovendien is daarmee een unieke identificatie aangebracht, waarmee in de toekomst continue bewaking van toestand en traceerbaarheid van de gereedschappen mogelijk is.

Trumpf toonde deze ontwikkeling aan de hand van een prototype van een ondermatrijs van een ponsgereedschap. Daarmee wordt nu proef gedraaid. De verwachting is dat het eind dit jaar allemaal 100 procent functioneert, zodat het daadwerkelijk ingevoerd en steeds verder uitgebreid kan worden. Het levert voordelen op voor zowel Trumpf als de klant: een slank en flexibel productieproces waarin fouten (bijvoorbeeld verwisseling van producten) uitgesloten zijn, en waardoor de bestelde gereedschappen razendsnel op hun plek van bestemming zijn.

Is het gereedschap voor 14.00 uur besteld,

Ongeveer een jaar geleden maakte Trumpf de oprichting bekend van een eigen bank. De inmiddels opgedane ervaringen zijn extreem positief. Ook in Nederland. Menko Eisma schat dat de bank bij 20 tot 30 van de orders een rol speelt en daar echt toegevoegde waarde biedt.

“Wij hebben van de crisis geleerd dat er te lang met oude technologie is gewerkt. Nu wordt er een inhaalslag gemaakt. En dat moet ook. Je kunt met nieuwe machines kostengunstiger produceren en de leverbetrouwbaarheid vergroten. Als je een machine kunt leasen met een kortere looptijd, dan kun je regelmatiger vernieuwen en zo technologisch voorop lopen. Bovendien is dan de restwaarde van de machine hoger en is deze nog goed te verkopen. Onze bank kan hierbij een essentiële rol spelen.”

Eisma voorziet dat klanten in de toekomst ook steeds meer toe zullen willen naar een systeem waarbij wordt afgerekend voor het werkelijke gebruik van een machine. Bijvoorbeeld door per machine-uur te betalen, zoals bij een leaseauto ook wordt afgerekend voor het aantal gereden kilometers. “Voor een auto vinden we het normaal dat je per kilometer betaalt, want dat doe je bij lease. Een vergelijkbaar model gaat er ook in onze sector komen en ook daarbij kan onze eigen bank een cruciale rol spelen.”

dan volgt uitlevering vanuit Gerlingen dezelfde dag nog. De verwachting is dat het besteltijdstip zelfs nog wel wat later in de middag kan komen te liggen.

Menko Eisma ziet grote voordelen van deze manier van gereedschappen bestellen. “Stel dat 70 tot 80 procent van de ponsgereed-

schappen zo wordt besteld, dan hebben wij daar geen werk meer mee en kunnen onze medewerkers hun tijd besteden aan andere zaken die nuttig zijn voor de klant.” www.nl.trumpf.com

Ponsgereedschappen in de showroom van Trumpf. In de gereedschapsmakerij van ponsgereedschappen is Trumpf volop aan de slag met Industrie 4.0

31

Totaaloplossing voor Plaatbewerking

www.widenhorn.nl

Leverancier van plaatbewerkingsmachines Rolvormen

• M obiele rolvormers • Rolvormlijnen met ponsmogelijkheid

Snijden en Knippen • • • • • •

Lasersnijden Waterstraalsnijden Breedbandslijpen Afkortlijnen Slitlijnen Hydraulische en mechanische scharen

Persen • • • •

Hydraulische persen Mechanische persen Complete persstraten Bandbevetting

Buigen • • • • • •

Kantbanken Zwenkbuigmachines Langzetmachines Plaatwalsen Profielbuigmachines 3D Draadbuigmachines

www.pasterkamp.nl editie

5

dinsdag 10 maart 2015

0548-543000

ZIE PAGINA 22

www.widenhorn.nl

WWW.JANVANDAMTRANSPORT.NL

www.ijzeron.nl

het adres voor al uw metaalbewerkingsmachines.

INHOUD Actueel Metaal Bedrijf Opgeleverd Agenda Thema: MTMS Productnieuws Metaal Economie

3 7 9 13 17 26 27



De uitgever met het hoogste bereik in de METAAL

‘MKB-toeleverancier moet mee in Smart’ Smart Industry kan de Nederlandse industrie geen impuls geven als het beperkt blijft tot een selecte groep bedrijven en de overheid. Daarom moet het informeren en bieden van inzicht voor MKB-ondernemingen over Smart Industry vooralsnog het belangrijkste actiepunt zijn.

Dat stelt ING Economisch Bureau in haar studie ‘Samen smart, de Nederlandse industrie naar een hoger groeipad.’

De Nederlandse maakindustrie groeit, maar het gaat langzaam. Om de groei te versnellen is verdergaande optimalisatie en flexibilisering van de productie nodig. Juist dat zijn de kernbegrippen in Smart Industry, de beleidsagenda van de overheid en de sector om te bouwen aan een concurrerender industrie. Centraal hierin staan de versnelde implementatie en integratie van ICT en geavanceerde technologieën (nano, sensor, additive manufacturing, mechatronica e.d.) ING noemt het de verantwoordelijkheid van gro-

tere bedrijven in de keten om voorop te lopen, de standaard te zetten en de kleinere toeleveranciers mee te nemen in de richting van Smart Industry.

Bij kleinere MKB-toeleveranciers moet tegelijkertijd het besef aanwezig zijn dat de toekomstige concurrentiepositie afhangt van het wel of niet mee kunnen bewegen met deze ‘eisen’ van OEM’ ers.

Volgens ING is in de keten al forse winst te behalen door het integreren van in- en verkoopprocessen met klanten en leveranciers met inzet van software. Vanuit de machinebouw is predictive maintenance een belangrijke ontwikkeling. Met technologie kan veel beter worden gemeten in hoeverre machines onderhoud nodig hebben en wanneer. Zo wordt stilstand voorkomen.

ING noemt het raadzaam om klein te beginnen. Smart Industry kent een veelheid aan dimensies en elementen, wat kan leiden tot onduidelijkheid bij ondernemers, zeker als het gaat om het toepassen ervan in de praktijk.

Overname CNCverspanen

Compacte 5-asser Emco

5E JAARGANG NR. 4 • DECEMBER 2014

20

15

Ron Follon, onderhandelaar namens de werkgevers, ontvangt 4300 petities uit handen van installateur en FNV Metaal kaderlid Peter Varenbrink. (Foto: Rob Nelisse)

Cao-overleg zonder resultaat Werkgevers en werknemers zijn er in vier onderhandelingsronden niet in geslaagd een akkoord te bereiken over een nieuwe cao Metaal en Techniek. Alle betrokken partijen beraden zich nu in eigen kring op de ontstane situatie. Op 19 maart is er een extra overlegronde.

week bij de vierde onderhandelingsronde 4300 petities voor cao vernieuwing met koopkracht en echte banen in de metaal en techniek. Die waren binnen vier dagen opgehaald, de steunbetuigingen lopen volgens FNV Metaal snel op. De bond bereidt de achterban er inmiddels op voor dat men in actie zal moeten komen om Installateurs en technici (FNV Metaal een aanvaardbare cao af te dwingen. kaderleden) overhandigden vorige Lees verder op pagina 3

VMC is 25 jaar

MTMS: gonzend marktplein

CNCverspanen heeft HJB Elektronica Opgebouwd rond een C-frame en een Veluw Metal Creations (VMC) in Nieuw- In Brussels Expo wordt op 25, 26 en overgenomen. CNCverspanen ver- draai-/zwenktafel combineert de nieu- kuijk bestaat op 14 maart 25 jaar. Het zil- 27 maart de Materials Transformation vaardigt diverse producten, van elek- we MaxxMill 350 van Emco een klein veren jubileum wordt op de dag van de and Machining Show (MTMS) gehoutronica-behuizingen tot grote assen. opstelvlak met een grote werkruimte. oprichting gevierd met een Open Dag. den met zo’n 140 exposanten.

2013 Adv5-assigCNC90x50mm Nieuw Logo.pdf

7

1

9

15-11-13

21:00

16

5-assig CNC frezen tot 120 ton 20x6x3 meter Made by Boessenkool

- print magazine

Informerend en inspirerend over 3D in de industrie

Bewaaroverzicht: 6-stappenplan voor 3D-printen Nederlands trots, de Builder 3D Printers!

17

dig?

k no

iban

Draa

2e JAARGANG EDITIE 1 ● MAART 2015

2 - 2,5 - 3 D lasersnijden + buislasersnijden Ook onder een hoek

CADCAM, Calculatie & Onderdelen



Verspanen

O S S

BANDZAGEN

www geran nl

T. 079 361 49 90 • W W W.EUROBOOR.NL

ZANTECH

JAARBOEK

Volg ons op:

Zie ook pag. 3

a.nl

rum

w.b

ww

www.DRAAIBANKKOPEN.nl

&

0546 - 488 800 www.boessenkool.com

Combinatie van wereldklasse!

WWW. FRI MACH .NL

IN DEZE EDITIE:

metaalbewerkingsmachines B.V.

Metalworking Machines durable quality since 1945

www.creusen.nl

www.dsmetaal.nl

straalmachines richtmachines ontbraammachines bandschuurmachines polijstmachines

+31 (0)43 3632510

www.hevami.nl Tel: +31(0)413376602

... als kwaliteit belangrijk is!

www.kernboor.nl

FEPT_adv_90x20.indd 1

08-02-2010 08:58:27

Met beurscatalogus

MET VAST KATERN eras bold ITC

RAPIDPRO 2015

Digitalisering leidt tot nieuwe platformen in de maakindustrie

SOFTWARE GEEFT DE DOORSLAG – OPTIMALE NESTINGPLANNEN IN EEN OOGWENK – SALVAGNINI TOONT ZICH FLEXIBEL – RACE NAAR DE LICHTSTE AUTO – ONDERGEREEDSCHAP NAUWKEURIGER MET V-LOCK – AMADA SNIJDT MET DIRECT-DIODELASER – ZONDER ROBOTLASSEN WORDT HET MOEILIJK – SLEUTELROL VOOR TOOLCELL BIJ VAN BUSSEL – ROBOT OVERBODIG BIJ ZWAAR BEVELWERK

= 100 C/70M

= 100 Y/100M

Nederlandse dronefabrikant halveert R&D-traject dankzij 3D-printen

Jaarboek verspanen2015.indd 1

6-3-2015 08:22:40

Prinsenweide 26 - 7317 BB APELDOORN - 055-3601060 - www.54umedia.nl - info@54umedia.nl 32

Op zoek naar de perfecte laserstraal

Diagnose van het snijproces met high-speed videografie. (Foto’s/afbeeldingen: Fraunhofer ILT)

De laser is al vele jaren een meer dan geaccepteerd gereedschap voor het snijden van plaatmateriaal, maar de snijkanten van laserbewerkte onderdelen vertonen nog steeds een hogere ruwheid dan bij bijvoorbeeld gefreesde metalen onderdelen haalbaar is. Op de internationale laserbeurs Laser World of Photonics in München (21-25 juni) zullen de resultaten worden gepresenteerd van een Europees onderzoeksproject naar de perfecte laser, die hierin verandering moet brengen.

Wereldwijd wordt de grootste verkoopomzet van industriële laserbronnen gerealiseerd met lasers voor snijtoepassingen. Actuele marktanalyses komen uit op een marktaandeel van circa 50 procent, waarbij het nauwkeurige, flexibele en hoogproductieve 2D snijden van iedere willekeurige contour uit plaatmateriaal de dominante toepassing is. Maar ook compleet nieuwe snijmethoden, bijvoorbeeld voor het aanbrengen van gaten en het nauwkeurig vormen van glazen displays voor

mobiele apparaten, bevinden zich kort voor hun entree in de industriële productie.

Intensiteit van de laserstraal Actueel onderzoek richt zich vooral op het vergroten van de kennis over de vorming van door fibers gevoerde laserstralen voor het snijden van metalen platen en het overbrengen van die kennis op het schadevrij snijden van glas in de display-industrie alsmede het nauwkeurig snijden van kleine onderdelen met waterjets. Wetenschappers van het Fraunhofer Instituut voor Lasertechniek in Aken proberen in het kader van het EU-project ‘High Power Adaptable Laser Beams for

Materials Processing’ (HALO) de intensiteit van de laserstraal zodanig te verdelen, dat ze kunnen voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen en tegelijkertijd de grondstoffen ontzien.

Voor het snijden van plaatmateriaal zijn laservermogens van 8 kW industriële stand der techniek. Ze zijn zelfs in staat platen met een dikte van 50 mm te snijden. Naast de 2D toepassingen heeft zich vooral in de laatste jaren ook de 3D bewerking van gevormde onderdelen op een breed front doorgezet. Dat komt niet in de laatste plaats door de omvangrijke inzet van hoogsterkte, gehard en daarmee mechanisch lastig te bewerken staalsoorten, met name in de auto-

Gesimuleerde filamenten en ablatie onder variatie van de focuspositie.

33

Leverancier

Ter Horst Machine Transport B.V. is onderdeel van Jan van Dam Machine Transport B.V.

Nederland

BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE LASERSNIJMACHINES

Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007

Lissmac SBM-L1000 Nieuw

MACHINES UIT VOORRAAD LEVERBAAR

WILGENWEG 20, 3421 TV, OUDEWATER, TEL.: +31 (0)315 - 341 155 E-MAIL: INFO@TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00 Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail info@bruma.nl

WWW.TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

EXPERT IN ALLROUND METAALBEWERKINGEN jvd_033_adv_PB_nieuws_90x130mm_Horst.indd 1

Van plaatwerk tot lassamenstellingen Lasersnijden 4000x2000mm Kanten 4 meter / Robotlassen

www.kempmetal.nl Meerheide 72 | 5521 DZ | Eersel | Nederland | T 0031 (0)0497-573 305 | mailbox@kempmetal.nl

34

16-2-2010 13:24:18

mobiel carrosseriebouw.

De geschiktheid van de laser als gereedschap voor het snijden van meerdere materialen – halfgeleiders, glas, kunststoffen en composieten – is bewezen en de eerste toepassingen hiervan zijn er reeds. Bij het lasersnijden ontstaat weliswaar geen gereedschappenslijtage, die bij conventionele methoden kan resulteren in kwaliteitsvermindering, maar toch vertonen de snijkanten van laserbewerkte onderdelen nog altijd een hogere ruwheid dan bij bijvoorbeeld gefreesde metalen onderdelen haalbaar is. Dat ligt er onder meer aan dat de laserstraal vaak niet de juiste vorm heeft, die voor de betreffende toepassing het beste bewerkingsresultaat geeft.

Een typische laser bezit in de kern een zeer hoge intensiteit, die naar de randen toe klokvormig afneemt. Een laser met zo’n gaussische intensiteitsverdeling is niet voor iedere toepassing het optimale gereedschap. Een plaat met een dikte van 1 mm laat zich bijvoorbeeld kwalitatief hoogwaardig met deze straalverdeling snijden, maar een plaat van 1 cm heeft een straal met een meer uitgedijde en aan de randen hogere intensiteitsverdeling nodig. De jongste onderzoekactiviteiten richten zich nu op het definiëren van de passende laserstraal voor het snijden van verschillende materiaalsoorten en -dikten.

Laser op maat voor elke toepassing Dit is het punt waarop het EU-project HALO is ingestapt. Een internationaal consortium van negen onderzoeksinstituten en industriële ondernemingen, waaronder Trumpf en Synova, werkt onder leiding van Gooch & Hausego sinds september 2012 samen aan het doel toepassingsspecifieke laserformaties te ontwikkelen. De intensiteitsverdeling van de laserstraal moet voor iedere toepassing op

Snij-simulatie.

maat worden gemaakt. Uiteindelijk moeten in een volgende stap lasersystemen zo uitgerust worden, dat gebruikers praktische tests kunnen uitvoeren. Volgens de experts van Fraunhofer kan hiermee een enorm potentieel qua kostenreductie, bewerkingssnelheid en tegelijkertijd kwaliteitsverbetering worden ontsloten.

Geavanceerde diagnosemethoden De groepen macro-verbinden en snijden, alsmede modellering en simulatie van Frauenhofer ILT doen al meer dan 25 jaar onderzoek naar het lasersnijden. De onderzoekers gebruiken hierbij geavanceerde diagnosemethoden (high-speed videografie van het snijproces, streak-technieken voor smeltstroomanalyse en schlieren diagnose voor het visualiseren van de snijgasstroming) en evaluatiemethoden (meta-modellering, QuCut-simulatie van de groevenvorming). Ze vergroten hun kennis op dit gebied voortdurend en passen geschikte lasermethoden toe voor een brede range snijtaken. Nu worden, als onderdeel van het HALO project, geselecteerde toepassingen gebruikt om te onderzoeken hoe de laser moet worden geconstrueerd om optimale snijresultaten te behalen. Relevant daarbij is ook het waarnemen van de snijdynamiek en de vorming van slakken en groeven.

Een grote bijdrage hieraan levert de groep modelling en simulatie van Fraunhofer ILT, die de resultaten van computersimulaties gebruikt om laserprocessen te optimaliseren. De snijprocessen worden allereerst in de computer gesimuleerd. Aansluitend wordt berekend hoe de intensiteit van de optimale laserstraal voor de betreffende toepassing moet zijn verdeeld. Aan hand van deze resultaten worden aansluitend de optische componenten uitgelegd.

Laser-revolutie schrijdt voort Of het nu gaat om additive manufacturing, carbon-lichtgewichtbouw of de bewerking van hoogsterkte stalen en gehard glas, lasers bereiden de weg voor nieuwe materiaal- en proceswerelden. Dit komt allemaal ruimschoots aan bod in München.

Want daar komt van 22 tot en met 25 juni de internationale laserbranche bijeen op de vakbeurs Laser World of Photonics. Exposanten en vooraanstaande experts zullen volgens de beursorganisatie op beursstands, applicatiepanels en het tegelijkertijd plaats vindende World of Photonics congres bewijzen dat de laser-revolutie in de productie met grote kracht voortschrijdt.

Uitgebreide informatie over alle exposanten, de belangrijkste thema’s en de dagelijkse programma’s is te vinden op de beurswebsite. www.world-of-photonics.com Tijdens Laser World of Photonics in München worden in het kader van het ‘European Research on Laser Based Technologies’ voor het eerste de resultaten van het HALO project openbaar gemaakt. Op de stand van Fraunhofer (A3, 121) worden lasersnijprocessen voor verschillende materialen in het macro- en micro-bereik getoond, alsmede de simulatie van deze processen. www.ilt.fraunhofer.de

Op basis van simulatie gemaakte proces-landkaart van het lasersnijden.

35

Massaproductie met stukgrootte 1 De Belgische deurenfabrikant Eribel produceert projectspecifieke deuren voor de utiliteitsbouw, compleet met stalen kozijnen. Eribel wilde de stalen kozijnen op een rendabele manier customized kunnen produceren.

Naast automatisering van het programmeerproces stelde dat de eis dat het buigproces zonder proefzettingen doorgevoerd kon worden. Eribel koos daarvoor de Gasparini X-Press kantpers, die zonder proefzettingen de kozijndelen over de gehele lengte exact in de juiste buighoek buigt. Met de automatiseringsslag en inzet van de Gasparini X-Press heeft Eribel de programmering en omsteltijden zowel in het pons- als in het buigproces tot een minimum weten te reduceren.

Naast de vestiging in het Belgische Lommel waar de grotere series worden geproduceerd, legt de hoofdvestiging in Hoogstraten, vlak over de grens, zich toe op de productie van specials. Hier worden in samenwerking met de klant brandwerende, akoestische en veiligheidsdeuren ontwikkeld, getest en geproduceerd. Hoewel een groot deel van de deurelementen is gestandaardiseerd, wordt iedere deur op klantspecificatie geproduceerd. Om dat zo efficiënt mogelijk in eigen huis te kunnen produceren hebben de mensen van Eribel gezocht naar een oplossing om het werkvoorbereidingstraject te verkorten.

Eric Hagenaars, programmeur bij Eribel: “Door data uit onze database aan de productie te koppelen haalt de besturing de programma’s nu automatisch uit de server waarna de kantpers zichzelf automatisch instelt. De operator kan zo direct aan de slag, wat een forse tijdsbesparing in het buigproces oplevert.”

Gasparini heeft het hoekmeetsysteem geïntegreerd in de matrijs.

36

Op de werkvoorbereiding komen uit ERP de orders binnen, die per project in CAD worden uitgewerkt op afmeting en vervolgens worden uitgesplitst naar CAM programma’s voor ponsen en buigen.

First time right Dat stelt echter wel hoge eisen aan de kantpers. Niet alleen de nauwkeurigheid moet < 0,3° zijn, het elimineren van proefzettingen is de belangrijkste eis om de efficiencyslag mogelijk te maken. Het eerste stuk moet dus direct het juiste zijn. Bovendien moet de kantpers zowel lange als korte stukken door elkaar kunnen zetten, met steeds een constante buighoek over de volle lengte. Eric Hagenaars: “De besturing moet eveneens de parametrisch aangemaakte programma’s kunnen verwerken. De basis is voor iedere omlijsting in principe hetzelfde, alleen kunnen bijna alle maten veranderen zoals bijvoorbeeld muur en deurdikte.”

Eerste zetting exact 90º Eric Hagenaars: “De Gasparini kantpers meet de hoek tijdens de buigbewerking en indien gewenst ook de terugvering van het materiaal.

Daarvoor heeft Gasparini een gepatenteerd hoekmeetsysteem ontwikkeld dat er voor zorgt dat de eerste zetting exact 90º is. Daarnaast zijn de X-Press kantpersen uitgerust met uitbuigcompensatie (Reflex system) en automatische bombering (Crowning system). Beide technieken zorgen ervoor dat het werkstuk altijd een gelijke buighoek over de volledige buiglengte heeft. Die systemen zijn ook aan elkaar gekoppeld en passen zich aan elkaar aan. Dat vormt een perfecte basis voor automatisering van de programmering en verdere automatisering van het buigproces.”

De besturing haalt de programma’s automatisch uit de server waarna de kantpers zichzelf automatisch instelt. De operator kan zo direct aan de slag en het werkstuk in één keer compleet afwerken.

Ieder stuk heeft een ID nummer Op de werkvoorbereiding komen uit ERP de orders binnen, die per project in CAD worden uitgewerkt op afmeting en vervolgens worden uitgesplitst naar CAM programma’s voor ponsen, buigen en frezen (hout). Om te zorgen dat het juiste deel bij het juiste project hoort, ponst Eribel op iedere plaatuitslag een specifiek ID nummer. Aan dat nummer zijn de programma’s, de specifieke afmetingen, de te produceren aantallen en de positie van de scharnieren gekoppeld. Een camera bij de kantpers leest dit ID nummer, waarna de besturing de bijbehorende basisprogramma’s uit de server ophaalt en de machine zich automatisch naar de positie voor de eerste zetting instelt. Eric Hagenaars: “De operator kan gelijk aan de slag en checkt voor de zekerheid alleen of de gewenste kozijnmaat overeenstemt met de muurdikte.”

Open besturingssysteem De Gasparini X-Press kantpersen zijn uitgerust met Delem besturingssytemen. De koppeling met de server vraagt om een open besturingssyteem. Eric Hagenaars: “Delem biedt met haar DA-66T besturingssytemen die mogelijkheid. Maar het is vooral te danken aan de goede samenwerking dat wij de koppeling met ons ERP systeem hebben kunnen realiseren. Zowel Gasparini als Delem hebben de juiste tools aangereikt om de kop-

peling te kunnen maken.”

ECO-pakket De Gasparini X-Press kantpers bij Eribel is uitgevoerd met het ECO-package. Dit concept voorziet in een beperking van de inschakeling van de pomp voor het hydraulische systeem, wanneer de machine niet wordt bediend. Daarmee lopen de besparingen op de stroomkosten op tot 50%. Dit heeft ook een

positief effect op de standtijd van de olie en een verlaging van het algemene geluidsniveau van de machine. Met het ECO-package combineert Gasparini prestatie, precisie en betrouwbaarheid met duurzaamheid. www.eribel.be www.gasparini.com In Nederland wordt Gasparini vertegenwoordigd door Metall in Zandvoort (www.metall.nl).

Eribel produceert projectspecifieke deuren voor de utiliteitsbouw.

37

Eigen productiefaciliteit geeft Deratec Met de opening van een eigen productiefaciliteit in Shanghai, ruim een jaar geleden al weer, is de Belgische machineproducent Deratech een nieuwe ontwikkelingsfase ingegaan. Shanghai Deratech CNC Machine Tool Co produceert al zo’n dertig machines per maand. Dat zijn voornamelijk CNC-gestuurde afkantpersen en platenscharen, maar inmiddels ook CNC-ponsnibbelmachines, die over de hele wereld worden gedistribueerd. De bedoeling is de productie op te voeren tot 400 à 500 per jaar in 2017.

Deratech is het bedrijf van Nico De Vooght en Björn Rabiot. Allebei voorzien van jarenlange ervaring op het gebied van plaatbewerkingsmachines, besloten zij in 2006 dat het tijd was voor de oprichting van hun eigen bedrijf. Hun doel: machines op de markt brengen ‘met waarschijnlijk de beste prijs/kwaliteit verhouding ter wereld’. Op het kantoor van het moederbedrijf in Waasmunster (vlak onder Antwerpen) legt Nico de Vooght uit: “Het had geen zin om ons op een prijsniveau van het topsegment te richten. Als nieuwkomer is het zo goed als onmogelijk te concurreren met de grote merken. Anderzijds wilden we ook niet de goedkoopste zijn. Daarom leggen we het accent op prijs en kwaliteit.”

De Ultima Hybrid is een nieuwe generatie kantbank, aangedreven voor Y1-Y2 met 2 servomotoren en 2 variabel toerental pompen.

Europese componenten Op zoek naar een goede producent bezochten De Vooght en Rabiot tal van fabrikanten om hun platenscharen en afkantpersen te produceren. Ze kwamen uit bij een Chinees-Taiwanese leverancier. Vertrekkend vanuit hun producten, maakte het Belgische duo de schetsen/ tekeningen van de machines, zoals zij ze wilden hebben. “We hebben machines ontworpen met een design en componenten, die men in Europa eist. Dus met allemaal Europese topcomponenten.”

zijn machines geïnstalleerd van Rusland tot Canada, Koeweit tot ZuidAfrika en Scandinavië tot Frankrijk. De Vooght: “Als je machines over de hele wereld wilt plaatsen, moeten ze wel goed zijn. Want je wilt niet overal naar toe rijden en vliegen om zaken te herstellen. Als nieuwkomer moet je je bovendien dubbel en dwars bewijzen bij dealers. Geven je machines problemen, dan stoppen ze er zo weer mee. Onze insteek is daarom: een goede machine leveren, opstarten, opleiden en klaar.”

Dealernetwerk Aldus begonnen ze in Waasmunster met de verkoop van de machines. Vanuit het hoofdkantoor worden de nieuwe ontwikkelingen gestuurd. Tevens vindt daar de eindassemblage, het testen en de service-ondersteuning plaats. Daarnaast beschikt Deratech over meerdere verkoop- en service afdelingen in onder andere Duitsland, Thailand, Australië en China en een dealernetwerk in andere regio’s. Zo

Eigen productiefaciliteit Samen met een Chinees die ze al jaren kennen hebben Rabiot en De Vooght de joint-venture Deratech China opgericht. Die is vorig jaar de eigen productiefaciliteit in China gestart. Hun partner wilde ook machines voor de Chinese markt bouwen. “Dat was ook een belangrijke voorwaarde”, aldus De Vooght. “Je kunt niet met een productie van vijf machines per maand beginnen, maar hebt een bepaald volume nodig

Shanghai Deratech CNC Machine Tool Co produceert al zo’n dertig machines per maand. De bedoeling is de productie op te voeren tot 400 à 500 per jaar in 2017.

38

ch meer mogelijkheden om investeringen te kunnen doen en mensen aan te nemen.”

In Shanghai is 8000 vierkante meter productieruimte en 1000 vierkante meter voor R&D en andere kantoren beschikbaar. Er werken 82 mensen, waaronder 14 mensen voor R&D en 30 mensen in de montage en de testafdeling. Ook zijn er 20 à 25 verkopers voor de Chinese markt.

De machines worden in Shanghai compleet gebouwd en komen zo goed als af naar Europa. De machineframes worden na het lassen volledig spanningsvrij gegloeid en in de assemblage worden louter West-Europese topcomponenten gebruikt, dus ook voor de Chinese markt; hydraulische ventielen van Hoerbiger en Bosch-Rexroth, Trelleborg dichtingen, Voith hydraulische pompen, RSF Elektronik (Heidenhain) meetlinealen, Schneider elektrische componenten, bombeertafels en klemmingen van Wila en LazerSafe veligheidslichtgordijnen. Alleen worden de besturingen nog niet geplaatst op de machines die voor Europa zijn bestemd. Een Delem, ESA of Cybelec besturing wordt in België geïnstalleerd. Dat geldt ook voor de eigen Deratech besturing op de plaatscharen.

Breed pakket afkantpersen Het accent ligt op de CNC-afkantpersen en platenscharen. Deratech kan een breed pakket afkantpersen bouwen, variërend van de compacte Minibend (vanaf 1 meter, perskracht 35 ton) tot de Ultima en de Ultima Hybrid, een nieuwe generatie kantbank, aangedreven voor Y1-Y2 met 2 servomotoren en 2 variabel toerental pompen. De Hybrid kan tot 60% energie besparen ten opzichte van een standaard Ultima in zelfde uitvoering, zonder verlies van productiviteit of snelheid.

Enkel wanneer de operator het voetpedaal bedient zullen de motoren starten en energie verbruiken, dit in tegenstelling tot andere hydraulische kantbanken, waarbij de motor continu draait.

Deratech bouwt afkantpersen met tot 16 en meer CNC-gestuurde assen, capaciteiten van 35 tot 2000 ton, lengtes van 1 tot 12 meter alsook tandemuitvoeringen. De machines kunnen uitgerust worden met CNC buighulpen om eenvoudig en ergonomisch grote producten te buigen, evenals met hoekmeeten plaatdiktemeetsystemen. “Het in-huis ontwikkelde plaatdiktemeetsysteem compenseert automatisch de toleranties in de plaatdikte. Terugvering wordt in een database opgeslagen. Beide worden automatisch gecorrigeerd. Dit is een goed werkende oplossing

Sinds kort zitten ook servo-elektrisch aangedreven CNC-ponsnibbelmachines in het assortiment van Deratech.

voor een correcte buighoek bij de eerste buiging. Reeds meerdere klanten werken er naar alle tevredenheid mee”, zegt De Vooght.

“Een sterk punt van ons is dat wij flexibel kunnen bouwen tegen een aanvaardbare prijs.

We kunnen voor een klant een machine op maat bouwen tegen een scherpe prijs. We denken mee met de klant – wij met onze ervaring, de klant met zijn ervaring en problemen – en trachten hieruit een passende oplossing te distilleren.”

Eigen besturing voor scharen Dat geldt ook voor de guillotinescharen. Deratech bouwt scharen met verstelbare kniphoek en oscillerende scharen (swingbeam), met capaciteiten van 4 mm tot 32 mm en kniplengten van 2 tot 10 meter. Ze worden steeds vaker uitgerust met een volledig in eigen huis ontwikkelde touchscreen besturing.

Opties als return to sender, automatisch stapelen, het scheiden van schroot en torsievrij knippen zijn allemaal mogelijkheden met de besturing.

CNC-ponsnibbelmachine Sinds kort zit er ook een servo-elektrisch aangedreven CNC-ponsnibbelmachine (formaat van 2500x1500 tot 4000x2000 mm) in het assortiment met een thick turret gereedschapsysteem en Siemens besturing.

Sinds de tweede helft van 2014 zijn er zo’n

15 in werking bij klanten in de omgeving van Shanghai. Een paar staan er inmiddels ook in Thailand. “We testen ze eerst in de buurt van onze fabriek. Ze komen pas naar Europa als ze 100 procent in orde zijn”, aldus De Vooght. Hij verwacht dat dit in de eerste helft van 2016 zal zijn.

Zo is Deratech drukdoende een goede positie in de markt op te bouwen. De Vooght weet dat er nog ruimte voor verbetering is.

“Qua design en afwerking kunnen we zeker nog dingen verbeteren. Daar zijn we ons van bewust en daar werken we hard aan, al is het soms moeilijk om de Chinezen te overtuigen van het belang dat een kabelgootje toch echt recht hangt. Maar we nemen hen mee naar beurzen om ze te laten zien waarmee we concurreren en wat de markt verlangt.

Zo willen we geleidelijk aan naar een hoger segment gaan.”

De Vooght schat dat er in Nederland zo’n 50 machines van Deratech staan, vooral kantbanken. De aandacht voor ons land heeft een tijdje op een laag pitje gestaan vanwege de opstart in China, waar veel energie in is gestoken. “Maar we gaan zeker weer actiever worden in Nederland. Het is toch een aantrekkelijke markt vlakbij onze thuismarkt.” www.deratech.be www.deratechgroup.com

39

Snaas moderniseert lasersnijcapaciteit De grote leveranciers van machines voor plaatbewerking constateren het al een aantal jaren: ze leveren hun klanten steeds vaker complete, veelal geautomatiseerde machinesystemen in plaats van standalone machines. Deze ontwikkeling dringt nu ook door in het segment van de gebruikte machines. Zo heeft Bruma Machines bij Snaas Metaalwaren in Hoorn een lasersnijmachine met belading en magazijn geïnstalleerd.

Voor Snaas betekent dit een enorme verbetering van de lasersnijcapaciteit. De nieuwe installatie heeft twee andere lasernijmachines (één met belading en een standalone machine) vervangen. Directeur Norbert Snaas: “We hadden meer capaciteit nodig en wilden langer onbemand snijden. De oude machine met belading was wat dat betreft toch beperkt en werd ook minder betrouwbaar, wat de continuïteit kwetsbaar maakte. Bovendien wilden we een snellere machine.”

Allround machine met bewezen techniek Die werd gevonden bij gevonden bij Bruma. De machineleverancier uit Spankeren kon een complete installatie leveren - afkomstig van ander bedrijf in Nederland -, bestaande uit een Trumpf TruLaser 3530 met automatische belading Liftmaster en een Stopa platenmagazijn met zestien palletplaatsen. Hiermee kan onbemand en volautomatisch worden geproduceerd.

Dit complete systeem paste Norbert Snaas precies. Hij wilde een allround machine met bewezen techniek. “We hebben zeker naar een fiberlaser gekeken, maar kwamen toch tot de conclusie dat deze niet het meest geschikt was voor het hele bereik van 1 tot 16 mm. In het hogere bereik legt de fiber het toch af. Dan komt de kwaliteit in de knel en wordt ook de snijsnelheid minder. Deze installatie van Bruma bood ons het beste van twee werelden: een compleet systeem met bewezen CO2 lasersnijtechniek en bovendien een jonge gebruikte machine, die aantrekkelijk was qua kostprijs. Er stonden slechts 6200 snijuren op, allemaal door de vorige eigenaar gebruikt voor zijn eigen productie van voornamelijk dun materiaal. De machine heeft dus nauwelijks geleden.”

Nieuwe gewapende cementvloer De plaatsing van het lasersnijsysteem was een hele operatie, zowel voor Snaas als voor Bruma. Om het gewicht van de machine, de belader en het materiaalmagazijn te kunnen dragen moest een nieuwe vloer worden gestort. De bestaande vloer is in blokken gezaagd en uitgenomen. Daarna zijn 22 palen geslagen waarop een nieuwe gewapende cementvloer van 30 cm dikte is gestort.

Daarvoor had Bruma een van oude machines al afgevoerd en de andere tijdelijk verplaatst, zodat Snaas toch door kon snijden. Dat was nodig omdat het hele vervangingstraject al met al toch zo’n acht weken heeft geduurd. De vloer moest eerst een aantal weken drogen en daarna moest nieuwe installatie worden opgebouwd.

Meestal brengt Bruma een machine die gaat verhuizen eerst naar de eigen werkplaats in Spankeren voor een complete revisiebeurt. Maar

40

Voor de medewerkers van Snaas was het Stopa magazijn nog meest wennen.

dit keer werd de hele installatie vanwege de omvang en om de vervoerskosten te beperken, rechtstreeks van de vorige eigenaar naar Snaas gebracht. Daar is alles schoongemaakt, is de hele machine nagelopen en zijn de slijtdelen vervangen. “Ook voor Bruma was dit een spannende operatie”, aldus Snaas. “Want zij zijn meer de standalone machines gewend. Ze hebben zelf de machine gereviseerd en geplaatst en voor de toren hebben ze de hulp ingeroepen van een andere partij. Dat is allemaal vlekkeloos verlopen.”

Wennen aan de toren Bruma heeft ook gezorgd voor de training op de laser en het magazijn. Voor de medewerkers van Snaas was het Stopa magazijn nog het meest wennen. Snaas: “Nu drie systemen samenwerken moet je een productieschema maken in plaats van van order naar order te werken. Je moet eigenlijk vooruitwerken en de orders vooruit in een wachtrij zetten, die vervolgens netjes wordt afgewerkt. Ook zijn we nog aan het ervaren wat wijs is om in de toren te leggen en waar we

het meest gemak van hebben. Nu leggen we er vooral materiaal in dat we veel gebruiken: 6, 8, 10 en 12 mm. We zoeken nog wel een goede oplossing voor het restplatenbeheer.

Nu gaan de restplaten nog terug in de stellingen en dat betekent toch regelmatig lang zoeken.”

Extra X-as De lasersnijmachine heeft 4 kW vermogen en maakt gebruik van een extra X-as (Xp) op de snijkop. Omdat deze een veel lager gewicht heeft dan de grote X-as, kunnen hogere versnellingswaardes worden bereikt tijdens het positioneren. Dit resulteert in een hogere verwerkingssnelheid, vooral bij kleine contouren in dunne plaat. PierceLine zorgt voor kortere insteektijden en Flycut voor de productie van perforaties op pons-achtige

De lasersnijmachine met belading en magazijn betekent voor Snaas een enorme verbetering van de lasersnijcapaciteit. Directeur Norbert Snaas: “We hebben een snellere machine en kunnen langer onbemand snijden. Daarmee hebben we veel meer capaciteit.”

snelheden. Dit wordt gedaan door de laserbundel aan- en uit te schakelen, terwijl de snijkop laag en snel over de plaat beweegt. Omdat de Liftmaster zorgt voor de aanvoer van platen en de afvoer van gesneden producten, vermindert het risico op beschadiging van gevoelig materiaal.

Dankzij al deze mogelijkheden kan Snaas het verschil goed merken. De oude machines sneden goed tot 8 mm dik. Dikker materiaal werd uitbesteed. Nu kan Snaas tot maximaal 18 mm dik materiaal zelf snijden. “Maar ook

het dunne materiaal snijden we sneller en beter. In de oude situatie moesten we veel bijregelen om te gewenste kwaliteit te halen en dat kostte veel tijd. Alles bij elkaar is de nieuwe laser wel vier keer zo snel. Het is voor ons een hele vooruitgang en we verwachten hiermee weer jaren vooruit te kunnen. Te zijner tijd kunnen we ook een nieuwe laser installeren en de automatisering laten staan.” www.snaas.nl www.bruma.nl

Nieuwe lasrobotinstallatie De verbetering van de lasersnijcapaciteit was noodzakelijk omdat Snaas verwacht dat de omzet de komende jaren met zo’n 20 procent per jaar zal groeien. Om dit te realiseren wordt ook geïnvesteerd in de robotlascapaciteit. In juni zal een nieuwe robotlasinstallatie van Rolan Robotics operationeel zijn.

Snaas Metaalwaren is de toeleverancier binnen de Snaas groep, die verder bestaat uit Snaas Magazijninrichting en Snaas Afvalsystemen. De werkmaatschappij Metaalwaren levert 60 procent aan derden (onder meer kantoormeubelen, verlichtingsindustrie, machine- en apparatenbouw en verwarmingsindustrie) en de overige 40 procent – gelijkmatig verdeeld – aan de twee zusterbedrijven.

De toelevering loopt momenteel prima omdat diverse branches het goed doen. Daarnaast heeft Snaas Afvalsystemen twee grote aanbestedingen binnengehaald. Het bedrijf mag afvalsystemen leveren aan Amsterdam en Utrecht. Deze leveringen beslaan een periode van 5 jaar en vormen een prachtige basis voor de productiecapaciteit van Snaas.

“Dat worden heel veel containers, dus zijn we

De robot op de track gaat langs drie lasplaatsen, waaronder twee met een extra as en met een opspantafel van 3 meter. Eén plek wordt specifiek voor de afvalcontainers ingericht.

de productiecapaciteit daarvan aan het vergroten”, aldus Norbert Snaas.

De investering in het robotlassen heeft dan ook met name met die order te maken. Het gaat daarbij om ondergrondse afvalcontainers die in de steden die door ledigingsvoertuigen worden opgetakeld en geleegd.Deze producten worden bij Snaas nu nog met de hand gelast omdat ze niet op de twee lasro-

bots (met draaimanipulatoren) passen.

Een van die lasbrobots is nu vervangen door een robot op een track die langs drie lasplaatsen gaat, waaronder twee met een extra as en met een opspantafel van 3 meter.

Eén plek wordt specifiek voor de afvalcontainers ingericht. Deze krijgt een draaitafel zodat alle zijden automatisch kunnen worden gelast.

41

CAM aansturing van nieuwe en gebruikte pons-, laser- en plasmasnijmachines nodig?

Bel de CADCAM specialist voor de plaatbewerking • Training en eerste hulp bij aanloop productie • Ondersteuning alle bekende machinemerken • Dealer van meerdere gerenommeerde CADCAM systemen • Advies en programmeerondersteuning • Efficiënter produceren door meer uit uw software te halen.

Van Leeuwen CADCAM Systems BV | 030 271 42 17 | info@leeuwencam.nl | www.leeuwencam.nl

VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING

Een van onze mogelijkheden is het lasersnijden en ponsnibbelen (of combi-) van industriële producten.

Ook kunnen wij voor u:

CNC-Kanten lassen/ Assembleren 42 Lasersnijden_def.indd

1

14-10-2009 10:37:50

SSAB lanceert Strenx hoogsterkte stalen SSAB heeft Strenx gelanceerd, een nieuw merk hoogsterkte constructiestaalproducten. Volgens de Zweedse staalproducent biedt Strenx het meest uitgebreide assortiment van hoogsterkte stalen op de markt.

Strenx is ontwikkeld voor sectoren waar sterkte in de constructie en gewichtsbesparingen belangrijke factoren zijn, vooral in de hijs-, productie- en transportindustrie. Strenx is ook geschikt voor landbouw, de frames van zware, verrijdbare machines, rijdend materieel, offshore en constructiesector. “Nu kunnen klanten meer competitieve en duurzamere producten ontwikkelen - kranen die verder reiken, trailers die meer kunnen vervoeren, trucks die minder brandstof verbruiken”, zegt Gregoire Parenty, Hoofd van Market Development bij SSAB. “Voor klanten is dit een uniek product, aangezien Strenx nu de drie productmerken Optim, Weldox en Domex vervangt. Dit zijn bekende merken van SSAB en het voormalige Ruukki. Strenx belichaamt onze meer dan 50 jaar ervaring in hoogsterkte stalen.”

Plaat, strip en buis Strenx biedt een brede keuze in hoogsterkte constructiestaal, zowel op het gebied van sterkte als afmetingen. Treksterktes variëren van 600 Mpa tot 1300 Mpa, wat volgens SSAB het sterkste staal is dat op de markt verkrijgbaar is. Strenx is beschikbaar in plaat-, strip- en buisproducten, in diktes variërend

Strenx is ontwikkeld voor sectoren waar sterkte in de constructie en gewichtsbesparingen belangrijke factoren zijn.

van 0,7 mm tot 160 mm. “We bieden volledige ondersteuning aan designers en klanten om hen te helpen bij de upgrade naar Strenx.

Door onze diepgaande ervaring en brede kennis van staal te delen, kunnen we de beste re-

sultaten voor de prestaties van het eindproduct garanderen”, voegt Gregoire Parenty toe. www.strenx.com

GreenCoat voor bouwindustrie Nieuw is ook de merknaam GreenCoat voor de duurzame voorgelakte producten van SSAB voor de bouwindustrie en andere segmenten.

GreenCoat-producten hebben een gekleurde coating die gedeeltelijk ontwikkeld is uit plantaardige oliën in plaats van traditionele fossiele oliën, waardoor hun ecologische footprint significant wordt verminderd. De GreenCoat-producten zijn uitstekend bestand tegen corrosie, UV-straling en krassen, terwijl ze nog steeds eenvoudig te vormen zijn.

Dankzij deze unieke coating biedt GreenCoat volgens Pär Åkerbäck, Director Color Coated Products van SSAB, veel voordelen ten opzichte van traditionele materialen: “GreenCoat PLX, bijvoorbeeld, kan worden verwerkt bij temperaturen tot -10°C. Hierdoor

kunnen dakdekkers het hele jaar werken, waardoor kosten bespaard worden en een competitief voordeel geboden wordt aan industriële bedrijven, dakdekkers, metaalbewerkers, installatiebedrijven en architecten.”

GreenCoat-staalproducten voor de bouwindustrie bieden bouwbedrijven ook een aanzienlijk lichter materiaal dan betonnen producten en hebben ten opzichte van andere materialen een geringere thermische werking waarmee een vlakker en fraaier eindresultaat bereikt wordt. Daarnaast zijn zij 100 procent recyclebaar en eenvoudig te zetten, buigen, knippen, ponsen en profileren.

Alle GreenCoat-staalproducten zijn beschikbaar in een grote variëteit aan kleuren en laksystemen die optimaal zijn voor gebruik in componenten zoals daken, waterafvoersystemen, sandwichpanelen en dak- en gevelprofielen.

GreenCoat PLX kan worden verwerkt bij temperaturen tot -10°C.

De lancering van het GreenCoat-merk gaat gepaard met een ruim assortiment voorgelakte producten. Daarnaast blijven laksystemen zoals Pural, Purex en Hiarc ook gewoon verkrijgbaar binnen het voorgelakte productassortiment van SSAB. www.greencoat.com

43

Veelzijdig Pulse MIG lassen Cebora heeft een nieuwe lijn lasmachines: de Synstar Pulse MIG/MAG lasmachines. Laskar las- en snijtechniek, importeur van Cebora las- en snijapparatuur, presenteert de drie modellen krachtige MIG inverters voorzien van Pulse functie aan de lastechnische markt.

De Cebora Synstar serie bestaat uit de Synstar MIG 200/M Synergic, een 200 ampère 1-fase stroombron; de Synstar MIG 200/T Synergic, een 200 ampère 3-fase stroombron en de Synstar MIG 270/T Synergic, een 270 ampère 3-fase stroombron. Deze machines zijn krachtig door hun hoge vermogen en inschakelduur en eenvoudig door de simpele, volledig synergische bediening. De stroombron is voorzien van 60 voorgeprogrammeerde synergische (pulse) lasprogramma’s voor onder andere staal, aluminium, RVS en Cu-Si 3. Door gebruik te maken van letterlijk één knop, zijn de parameters perfect af te stellen, zoals draaddiameter en beschermgas, ampèrage en plaatdikte, voltage en draadsnelheid, 2–4 takt, regelbare hot-start en smoorspoelregeling et cetera. Op het OLED scherm zijn de belangrijkste parameters in één oogopslag af te lezen.

De Pulse functie zorgt in combinatie met de synergische programma’s voor een perfecte en spatloze las, waardoor geen nabewerking nodig is. Met de Pulse functie ingeschakeld, wordt zelfs het uiterlijk van een TIG-las benaderd. De optie van een waterkoelunit zorgt ervoor dat ook het zwaardere, dikkere ‘werk’ uitstekend te lassen is. De machines zijn voorzien van een verrijdbaar onderstel, euro connector en massakabel met aardklem. Tevens zijn de machines voorzien van Cebora’s PFC module (Power Factor Correction) volgens de norm IEC/EN 61000-3-12. Dit zorgt voor minder stroomverbruik, hoger rendement, meer vermogen en hogere inschakelduur.

De machines zijn geschikt voor de metaalverwerkende industrie, zoals het lichte en middelzware constructiewerk, maar ook voor de automotive industrie en autoschadeherstelbranche.

De Cebora Synstar Pulse MIG machines zijn krachtig door hun hoge vermogen en inschakelduur en eenvoudig door de volledig synergische bediening. www.laskar.nl

Eenvoudig goed opgeslagen Haardenproducent Interfocos in Bladel heeft onlangs een Remmert Basic Tower geïnstalleerd, een geautomatiseerd opslagsysteem voor plaatmateriaal. Dankzij de compacte bouw en het sterke aandrijfconcept kunnen de opgeslagen platen snel worden opgepakt en is universele productie mogelijk. Interfocos behoudt zo korte levertijden en verkort de doorlooptijden.

En daarmee is de toren belangrijk in het QRM model dat Interfocos al enige jaren geleden heeft ingevoerd. QRM verhoogt de snelheid in de toeleverketen en zo kunnen ondernemingen snel op klantenwensen of veranderingen in de markt reageren en de hoogste benutting van hun productiecapaciteit bij minimale kosten realiseren. Interfocos vertaalt QRM met succes: doorlooptijden van orders zijn duidelijk gereduceerd, de magazijnvoorraad is verminderd en tegelijkertijd is de omslag in het magazijn verhoogd. Er wordt tijd noch materiaal of energie verspild.

De vrijgemaakte capaciteiten in de productie benut Interfocos optimaal met de investering in een nieuw lasersnijsysteem. Parallel daaraan is de magazijnlogistiek vernieuwd en een Remmert Basic Tower geïntegreerd. Op 25 vierkante meter vloeroppervlak kan hierin 60 ton plaatmateriaal worden opgeslagen. De automatische opslag voldoet daarmee aan de eisen van Interfocos. Bovendien is het aandrijfconcept bijzonder. Hierbij wordt de heftechniek niet zoals gebruikelijk aan een rollenketting bevestigd doch met een speciale ketting - ‘de KingChain-Drive‘ - over een heugel met rondsel bewogen. Het systeem werkt daardoor snel, effectief en met een hoge positioneernauwkeurigheid.

De toren is probleemloos in de productie van Interfocos geïntegreerd. Het nieuwe halconcept garandeert een efficiënte materiaalstroom. Het stand-alone system staat nu tussen twee lasersnijmachines en voorziet deze in korte tijd van materialen. De productiecapaciteit kan daardoor meer dan verdubbeld worden. www.remmert.de

44

De heftechniek wordt met een speciale ketting - ‘de King-Chain-Drive‘ - over een heugel met rondsel bewogen. Het systeem werkt daardoor snel, effectief en met een hoge positioneernauwkeurigheid.

LVD lanceert nieuw instapmodel fiberlaser LVD heeft haar aanbod lasersnijmachines uitgebreid met de Lynx FL, een kostenefficiënte lasersnijmachine. Deze nieuwe fiberlaser is tijdens de vakbeurs CIMT in Beijing gelanceerd.

Lynx is een instapmodel en maakt volgens LVD de weg vrij naar de wereld van de fiberlasersnijsystemen waar gebruikers de flexibiliteit hebben om met een bescheiden en goed besteed budget een uitgebreide reeks materialen en diktes te bewerken.

Lynx wordt aangedreven door een efficiënte IPG-fiberlaserbron (2 kW), die zorgt voor de snelle en nauwkeurige verwerking van dunne platen in traditionele materialen zoals zacht staal, roestvrij staal en aluminium, met als extra troef dat ook metalen zoals koper en messing efficiënt verwerkt kunnen worden. Het materiaal absorbeert de laserstraal met 1µm golflengte beter, waardoor de verwerkingssnelheid bij dunne plaat tot drie keer hoger is dan met een CO2-laserbron. Lynx biedt naast een compact design ook geïntegreerde automatische wisseltafels, waarbij de ene tafel wordt geladen terwijl op de andere tafel materialen worden gesneden, wat de nuttige werktijd maximaliseert. De tafelwissel duurt bovendien slechts 35 seconden. Lynx beschikt over een geïntegreerde Siemens IU CNC-sturing en –aandrijvingen en garandeert hiermee ook aan hoge snelheden de grootste positioneer- en herhaalnauwkeurigheid. De nieuwe Precitec ‘LightCutter’ garandeert hoge snijsnelheden met een uitstekende snijkwaliteit. Deze snijkop beschikt over een temperatuur- en constante afstandscontrole en een crashbeveiligingssysteem. De cartridge van het beschermvenster is snel en eenvoudig te wisselen. www.lvdgroup.com Lynx biedt naast een compact design ook geïntegreerde automatische wisseltafels.

Uitbreiding Dyna-Press afkantpersen LVD breidt ook haar gamma snelwerkende elektrische Dyna-Press afkantpersen uit. De twee modellen van 24 ton hebben een hogere capaciteit en langere werklengte maar behouden de compacte en praktisch hanteerbare vormgeving van Dyna-Press.

Het Dyna-Press-gamma is ideaal voor het rendabel buigen van kleine stukken. De elektrische, servogestuurde ram heeft hoge acceleratie en deceleratie, wat zorgt voor buigsnelheden tot 25 mm/s voor buiglengtes tot 1250 mm en 24 ton perskracht. De koppeling van de ram en servomotoren wordt gerealiseerd door twee zware kogelomloopspindels om de kracht en tonnage gelijkmatig over de werklengte te verdelen.

De Dyna-Press 24/12 neemt in de werkplaats slechts een kleine oppervlakte van 1140x1760 mm in beslag en kan gemakkelijk verplaatst worden met een standaard heftruck. Het standaardmodel Dyna-Press 24/12 is uitgerust met 2 CNC-gestuurde assen (X, R). Dyna-Press 24/12 Plus heeft bijkomend een Z1- en Z2-as. Voor beide modellen is een uitgebreide reeks boven- en onder- De twee modellen van 24 ton hebben een hogere capaciteit en langere werkgereedschappen beschikbaar. Dyna-Press 24/12 heeft lengte maar behouden de compacte en praktisch hanteerbare vormgeving. een 12” touchscreen waarmee de operatoren eenvoudig individuele parameters kunnen aanpassen. Het 24/12 Plus-model is uitgerust met Touch-B Lite-sturing: hiermee kan de operator 2D-tekeningen maken en simuleren op een 15” touchscreen. De besturing is bovendien compatibel met LVD’s offline Cadman-B software voor buigen. www.lvdgroup.com

45

Trotec presenteert grootformaat lasercutter Trotec heeft tijden FESPA Keulen de SP3000 gepresenteerd.

Dit is een 2,2 x 3,2 m grootformaat lasersnijmachine.

De nieuwe lasercutter van Trotec heeft een werkgebied van 2,2 x 3,2 meter.

De nieuwe lasercutter heeft een werkgebied van 2,2 x 3,2 meter en is geschikt voor het snijden van grote materialen als acrylaat, textiel, karton et cetera. Volgens de producent vormt de machine samen met de toegevoegde intelligente JobControl Vision software voor een optimale oplossing voor print- en snijtoepassingen. www.trotec.nl

True Hole-technologie uitgebreid Hypertherm heeft de True Hole-technologie uitgebreid, zodat deze nu meer opties omvat voor dikte, stroomsterkte en slijtdelen.

Het True Hole-proces kan nu worden gebruikt voor het snijden van koolstofstaal van 8 mm bij 80 A, naast het bestaande vermogensniveau van 130 A. Hoewel het snijden bij 80 A langzamer gaat, kan deze langzamere snelheid juist nuttig zijn voor klanten die tafels hebben met lagere acceleratiecapaciteiten. Het biedt meer opties op basis van behoeften voor toepassingen.

Daarnaast kunnen klanten nu gebruikmaken van het 200 A-proces voor afgeschuind snijden bij het snijden van koolstofstaal van 10 mm, 12 mm en 16 mm dik. Voorheen vereiste snijden met 200 A True Hole het gebruik van standaard HyPerformance HPRXD-slijtdelen, in plaats van slijtdelen voor schuin snijden. Met meer klanten die schuin snijden met het plasmasysteem, vervult het toevoegen van True Hole aan het 200 A-proces voor schuin snijden aan een belangrijke behoefte van de markt.

De gepatenteerde True Hole-technologie van Hypertherm verbetert de capaciteit van HyDefinition-plasma aanzienlijk, zodat hoogwaardige bout-klare gaten kunnen worden gesneden. De technologie maakt gebruik van een specifieke combinatie van snijparameters die zijn geoptimaliseerd voor koolstofstaaltoepassingen. Het eindresultaat, dat is aangetoond bij zowel interne tests als tests door klanten, toont een verbetering van wel 50 procent wat betreft de vorm van het gat. Tegelijkertijd zijn coniciteit en onzuiverheden vrijwel uitgesloten bij gaten met een gelijke diameter/ dikte-verhouding. www.hypertherm.com

Het True Hole-proces kan nu worden gebruikt voor het snijden van koolstofstaal van 8 mm bij 80 A.

Speciaal hijsframe voor aluminium dekluiken Speciaal voor de handling van extreem langwerpige aluminium dekluiken heeft Ter Horst Metaal Techniek in Varsseveld een hijsframe ontwikkeld. Opdrachtgever hiervoor was Blommaert Nederland in Werkendam.

Aluminium dekluiken zijn lastig op te nemen en te verplaatsen. Na afronding van de productie worden deze luiken opgenomen en in een daarvoor ingerichte zeecontainer voor wereldwijde export gehesen.

Dankzij dit speciaal ontwikkelde hijsframe gaat dit nu op een verantwoorde manier. Ook kunnen er hulpstukken worden toegevoegd voor andere hijswerkzaamheden.

Dit speciale hijsframe van 1.30 x 7.00 meter heeft een capaciteit van 2 ton, is getest en volledig gecertificeerd. www.terhorst-metaaltechniek.nl Het hijsframe (1.30 x 7.00 meter) heeft een capaciteit van 2 ton.

46

09

8|9|10

10.00 - 18.00

12

TIV KOPPELT JE WERELD

27|28|29

13.00 - 21.00

10

2 015

GORINCHEM

11

2 015

13.00 - 21.00

ENGINEERING materials

ENGINEERING materials

TAKING YOUR TECHNOLOGY TO THE NEXT STEP! INCLUSIEF COMPOSITES SQUARE

GORINCHEM

8|9|10

10.00 - 18.00

12

IJZERSTERK IN DE METAALBRANCHE

VENRAY

3|4|5

2 015

13.00 - 21.00

GORINCHEM

2 015

1|2|3

2 015

HARDENBERG

new INDUSTRIES

new INDUSTRIES

FIT TO THE FUTURE

AGENDA TECHNISCHE INDUSTRIﾃ記E BEURZEN

2015

DE SCHAKEL TUSSEN MENS EN TECHNIEK VOOR MIDDEN- EN ZUIDOOST-NEDERLAND

I N F O www.evenementenhal.nl

17.800

Meer informatie:

PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen.

Oplage:

5.200

2 x keer per jaar Voor starter en professional, het 3D Printmagazine voor de maakindustrie wil behalve informeren ook bijdragen aan de leercurve die bedrijven door moeten in de transitie. Dat zal gebeuren aan de hand van praktische informatie en vergelijkingsoverzichten die de verschillen en overeenkomsten van de verschillende technieken inzichtelijk maken.

Oplage:

4.700

Jaarboek Verspanen

Oplage:

4 x keer per jaar

3D-Printmagazine

23 x keer per jaar 2-wekelijkse verschijning binnen de metaalverwerkende industrie.

Bij de deelname aan de diverse vakbeurzen hanteert MetaalNieuws een extra oplage-verhogende hand-out verspreiding.

MetaalNieuws kenmerkt zich door korte, bondige en makkelijk lezende artikelen over alle nieuwsfeiten en noviteiten in de metaalsector.

PlaatBewerkingsNieuws

MetaalNieuws

54U Media de uitgever in de metaal

1 x keer per jaar Het Jaarboek Verspanen biedt een overzicht van de belangrijkste trends op het gebied van CNC-verspanen ﾃｩn nieuwe technologie die soms een alternatief is voor de bekende verspanende bewerkingen.

Het Jaarboek maakt onderdeel uit van het totaalconcept dat bestaat uit de website en de digimagazines.

Oplage:

7.800

54U Media BV - 055-3601060 - www.54umedia.nl - info@54umedia.nl

47

Born to bend.

Meer mogelijkheden voor u: Buigmachines van TRUMPF.

TruBend machines creëren een passie voor buigen. Van de kleinste elektronicadelen tot en met groot formaat dikke plaat – efficiënt bewerkt u een breed productportfolio. De eenvoudige bediening en uiterste precisie laten niets te wensen over. Zorgvuldig ontworpen details maken de buigmachines tot een ergonomische werkplaats - en laten het hart van iedere bediener sneller kloppen. Hiermee wordt iedere TruBend machine de basis voor uw succes. Wanneer kiest u voor TRUMPF? www.nl.trumpf.com The TruBend 5130 has received the following awards: