Bemanning op afstand

De eerste van onze zes mijnenjagers werd in maart te water gelaten. Deze reus van 83 meter, volgestouwd met drones die recht uit een sciencefictionfilm lijken te komen, is slechts het topje van de ijsberg van de torenhoge Marine ambities van ons land. Om de basis van haar mastodont te bouwen, rekent de Marine op 'exotische' oplossingen, vooral op het vlak van het personeel.

De bijnaam 'Tupperware' die werd gegeven aan onze oude mijnenjagers, zal niet meer passen bij hun vervangers. Oordeel zelf: met een waterverplaatsing van 2.900 ton weegt één van de nieuwe schepen evenveel als de vijf mijnenjagers van onze huidige vloot! De 'City'klasse moet onze Marine naar de top van de wereld slingeren op het gebied van scheepstechnologie. We zullen de eersten zijn die volledig een stand-off gevecht tegen mijnen aangaan, waarbij de bemanning en het schip operationele acties delegeren aan robots onder, op en boven het oppervlak.

Drie fregatten

Deze evolutie is al bijzonder ambitieus, maar in een recent interview voor het Belgisch Militair Tijdschrift legt Admiraal De Beurme, voormalige 'baas' van onze Marine, de lat nog hoger: ‘De beslissing om slechts twee schepen aan te schaffen, zowel fregatten en patrouilleboten, houdt geen rekening met de drieledige aanpak (opleiding/operatie/onderhoud) en heeft als gevolg dat een schip niet altijd beschikbaar is. Vandaar de behoefte aan een derde patrouilleboot. Ook moeten we een derde fregat overwegen. Daarnaast moet de Marine [...] meer aandacht besteden aan haar vermogen om langdurig operationeel te zijn [...]. De munitievoorraden zijn ontoereikend en de bevoorradingsketen is niet gegarandeerd. Hier moeten we dringend een mouw aan passen in samenwerking met andere landen en de industrie.’

De infrastructuur van de Marine is ook aan een totale vernieuwing toe. Want de huidige gebouwen zijn meer dan vijftig jaar oud en voldoen niet meer aan de nieuwe operationele realiteit. Ook op het gebied van communicatie, Cyber en Space zullen we volgens de Admiraal vanaf nul een solide capaciteit moeten opbouwen.

Seabed Warfare

‘We dienen dus in de eerste plaats een Maritiem Operatie Centrum (MOC) op te richten. Het team dat hiervoor zal instaan, is reeds operationeel. We hopen deze medewerkers vlug te mogen ontvangen in een nieuwbouw te Zeebrugge. Het komt er nu op aan om over beveiligde IT- en communicatiemiddelen te beschikken voor de transmissie en behandeling van mijnenbestrijdingsdata. Het is belangrijk om hiervoor de interne expertise te verwerven. Vandaar dat wij sinds de oprichting van het Cyber Commando binnen Defensie onmiddellijk personeel van de

Marine hebben toegewezen aan deze dienst alsook aan de dienst Space, die zal worden opgericht binnen de Luchtmacht.’

Admiraal De Beurme is ook van plan om een nieuw korps op te richten: ‘We beschikken niet langer over een ‘havenbescherming’ die haar naam waardig is. We wensen opnieuw een regiment Marinefuseliers op te richten. We beogen hiervoor 500 medewerkers aan te trekken. Zowel personeel in actieve dienst als reservisten komen in aanmerking. Zij zullen instaan voor de bescherming van havenfaciliteiten aan land en op het water. Ook Seabed Warfare (oorlogsvoering op de zeebodem) vereist de nodige aandacht: we moeten nagaan hoe we kritieke infrastructuur ver op zee zoals pijpleidingen, dataen elektrische kabels kunnen beschermen.’

Wat het personeel betreft, komt de admiraal op zijn zachtst gezegd met 'exotische' oplossingen aandraven: ‘Onze ingenieurs kunnen we rekruteren via de Koninklijke Militaire School (KMS), al zal er hoe dan ook onvoldoende technisch gekwalificeerd personeel beschikbaar zijn [...] aan boord van de schepen. De operator zal vanaf nu verantwoordelijk zijn voor de technische opvolging van het systeem.

Dit zal enkel mogelijk zijn als er vanuit het MOC – op afstand dus - technische ondersteuning wordt geleverd om onderhoud en herstellingen aan boord uit te voeren. Wat niet aan boord kan gerealiseerd worden, zal nadien in de industrie moeten gebeuren.’

Met andere woorden, de MOCspecialisten zullen de zeelui vanuit België aansturen om het gebrek aan varend personeel op te vangen. Een beetje zoals de tientallen NASA-technici die vanuit Houston de handelingen van het handvol astronauten in een baan om de aarde ‘monitoren’. Om de 'bemanning aan wal' te vinden, heeft de admiraal ook een oplossing: ‘Het bundelen van mankracht met de industrie [...] is de weg van de toekomst, om tegemoet te komen aan de behoefte aan mobiliteit en flexibiliteit van jonge mensen en om ons, en de industrie, in staat te stellen deze zeldzame vaardigheden op de juiste manier in te zetten.’

Schiftingsvraag

In dit stadium bestaat het concept van 'Workforce Sharing' net zo min als de budgetten die nodig zijn om de ambities van de admiraal te verwezenlijken. In 2022 heeft de Marine 5% van haar personeel verloren. Ze telt nu nauwelijks 1.500 militairen voor 8.600 ton schepen. Schiftingsvraag: zelfs als de nieuwe schepen gedeeltelijk geautomatiseerd zijn, hoeveel marinepersoneel zou er dan nodig zijn om tegen 2035 naar een vloot van 38.000 ton te evolueren?

Cityklasse mijnenbestrijdingsvaartuigen

Afmetingen: 83 x 17m, 2.900 ton

Bemanning: minstens 29 om te maneuvreren, een zestigtal in operatie et maximaal 92 plaatsen

Bewapening: Bofors 40mm kanon, 2x 12,7mm FN

Herstal Sea deFNder, 4x 7,62mm MAG, 2x waterkanonnen, 2x LRAD akoestische wapens

Sensoren: Radars Terma Scanter 6002, Thales NS54 en 2x navigatieradars. 2x camera’s Chess Dynamics

Sea Eagle FCEO, vuurleiding, UAV-besturing, iXblue Mine avoidance sonar

Admiraal De Beurme geeft blijk van een optimisme dat we als onzinkbaar kunnen bestempelen ...

Voor de ACMP-CGPM is het duidelijk dat in plaats van steeds grotere, complexere en duurdere schepen en wapensystemen aan de 'boodschappenmand' van Defensie toe te voegen, we ons beter eerst zorgen zouden maken over het vinden, opleiden en behouden van de militairen die aan boord zullen dienen. Want het zijn niet de schepen die tegen de vijand vechten, het is de bemanning.

Systemen aan boord: 2x Skeldar V-200 vliegende drones, USV Inspector 125 marine drones, Seascan ROV die mijnen identificeert, K-STER C ROV die mijnen uitschakelt, A18-M AUV autonome drone, T18-M gesleepte drone, Patria Sonac ACS drone om mijnen te vegen, duikers, 2x SOLAS Viking RHIB 7m vaartuigen Om meer te weten, raadpleeg: https://marineschepen.nl/schepen/vlissingen.html