Fregatten: groter en duurder

Er komt schot in het dossier van de nieuwe ASWF-fregatten. De contracten zijn toegekend en we weten nu meer over hun afmetingen, hun bewapening... en hun geschatte kosten, die blijven oplopen. Ze bedragen nu meer dan een miljard euro...

Op 22 juni officialiseerden België en Nederland de aankoop van nieuwe fregatten ter vervanging van de Leopold I en de LouiseMarie, die in 2006 tweedehands werden aangekocht bij onze buren. De Leopold I (ex-'Karel Doorman'), in april 1988 te water gelaten, zou na 25 jaar dienst naar het schroot moeten. Het schip gaat echter pas na 42 jaar met pensioen, als alles goed gaat tenminste... Hoewel het ondertussen gemoderniseerd is, kan België het zich niet veroorloven om zijn vervanging uit te stellen. Het dossier heeft echter al een aantal kronkels gekend, vooral om het vooropgesteld bestek niet te overschrijden, dat merkwaardig genoeg wordt geschat op 730 miljoen (per stuk) in Nederland maar, slechts 500 miljoen in België. Zozeer zelfs dat er een 'lichte' versie moest worden bedacht: minder krachtige elektrodiesel motoren, ingekorte lengte, beperkte accommodatie, etc. Er was zelfs sprake om de Belgische fregatten uit te rusten met 8 Mk41 verticale lanceerinrichtingen van de 16 die voorzien waren. De SM-3 antiballistische raketten bleken onverenigbaar met het beschikbare budget. In 2021 stelt de politiek zelfs voor om slechts één van onze twee fregatten te bewapenen: zolang de vijand niet weet welke hij voor zich heeft, zal hij zeker niets durven ondernemen!

Om kosten te besparen zal de ruwbouw van de fregatten ('casco') in

Roemenië gebeuren. Hetgeen een onbekende factor aan de vergelijking toevoegt, omdat niemand weet hoe de lonen zullen evolueren in dat land in volle ontwikkeling. De rekening zou dus nog hoger kunnen oplopen, nog vóór de afwerking in Nederland...

De speeltijd is uit

In mei 2022, kort na de Russische aanval op Oekraïne, klonk ineens een ander geluid. De 'light'-plannen bleken technisch niet haalbaar: de schepen zouden te klein zijn voor wat ze moesten bevatten! De romp moest langer, maar dat betekende ook dat er krachtigere motoren nodig waren. Uiteindelijk kwam er een versie uit die dicht bij de oorspronkelijke plannen aanleunde, maar met een paar 'afgezwakte' kenmerken. Intussen is de speeltijd uit en is het delirium in Belgische politieke kringen voorbij: onze twee schepen zouden dezelfde bewapening krijgen als hun Nederlandse tegenhangers. Oef!

Aan dit alles hangt in dit stadium het prijskaartje van één miljard euro per schip vast, maar in de wandelgangen van de marine doet al een bedrag van 1,3 miljard de ronde, terwijl de schepen enkel nog maar op papier bestaan! Als tegenprestatie heeft Nederland toegezegd orders ter waarde van 355 miljoen euro bij de Belgische industrie te plaatsen.

Te duur!

De prijs van onze nieuwe fregatten is een veelvoud van de topklasse elders in de wereld. In Japan verkopen ze de nieuwe Mogamiklasse voor het luttele bedrag van 356 miljoen (in 2019) en in Denemarken verpatsen ze de Iver Huitfeldt-klasse tegen de bodemprijs van 300 miljoen (in 2013). In Zuid-Korea kost de Sejong-klasse 850 miljoen, maar het is dan ook een ultramoderne destroyer van 12.000 ton met 128 verticale lanceerinstallaties!

Onze schepen zullen een innovatief wapensysteem krijgen, uniek in de wereld, met uitgebreid gebruik van drones, maar dat verklaart slechts gedeeltelijk het buitensporige prijskaartje. Het is duidelijk dat de astronomische kostprijs van de nieuwe schepen tevens het resultaat is van politieke keuzes. Het produceren van een serie van slechts 4 schepen in Nederland speelt vooral in het voordeel van de industrie. Het is een publiek geheim dat dit programma, onder Nederlandse leiding, nooit tot een goed einde zou gekomen zijn als België geen vervanging voor de Belgisch-Nederlandse mijnenjagers had verkregen. Een project dat ook veel geld kost, maar dit keer ten voordele van de Belgisch-Franse industrie. Als onze verkozenen voorrang hadden gegeven aan Defensie was ons land hoogstwaarschijnlijk in een bestaand project gestapt. Het

Europese ‘Frégate Multi-Mission’, ontwikkeld door Frankrijk en Italië bijvoorbeeld (slechts 600 miljoen, zonder rekening te houden met de besparingen qua onderhoud en opleiding). Haar design heeft zelfs de Verenigde Staten overtuigd, die er 20 besteld hebben voor hun nieuwe ‘Constellation’-klasse. Een topzware versie, bewapend met 32 Mk41-lanceerinrichtingen tegen een veel lagere prijs dan die van onze fregatten… Helaas beschouwt onze politieke kaste de centen van de Staat nog teveel als het manna dat haar kas of die van haar vriendjes rijkelijk moet spekken. Het debacle van het HRMsysteem ligt ons nog vers in het geheugen: een investering waar Defensie niet echt behoefte aan had en die ‘toevallig’ uitbesteed is aan Capgemini, een firma onder leiding van een mandataris van één van de partijen van de ‘Zweedse’ meerderheid van toen(1). Het feit dat de oppositie niet mort, toont overduidelijk aan dat dit soort prak-

ASW-Fregat (Anti-Submarine Warfare) tijken verankerd zijn in de politieke cultuur van ons land… ten koste van onze belastingbetalers.

De militaire vakbond ACMP-CGPM eist een sanering van de militaire aanbestedingen. De gevechtsprestaties moeten voorrang krijgen, niet enkel om onze verdediging te optimaliseren maar ook om betere overlevingskansen te bieden aan de militairen en aan degenen die ze beschermen: U en ik.

Afmetingen: 145 x 17m, 6.400 ton (tegen 3.300 ton voor het huidige model et 2.300 ton voor de Belgische fregatten van de Wielingen-klasse)

Bemanning: 117 zeelui et 34 passagiers

Bewapening: 8 raketten NSM, 16 verticale lanceerinrichtingen Mk41, 21 raketten RIM-116, torpedo’s Mk-54, één 76mm-kanon, twee 40 mm-kanonnen

Sensoren: sonar LFAPS, boegsonar, detectoren Thales AWWS

Systemen aan boord: helikopter NH-90, luchtdrones, lancerings-/recuperatiemechanisme van de zee drones. De nieuwe fregatten zullen gespecialiseerd zijn in de anti-onderzeeër oorlogvoering, maar met luchtafweer, omdat ze buiten de 'paraplu', die de geallieerde strijdkrachten beschermt, moeten kunnen vechten. België is van plan ze uit te rusten met SM-3 raketten om doelen in een lage baan neer te schieten. Dit zou gaan om de enige bescherming van België zijn tegen een ballistische aanval. Ze zullen ook land- en anti-scheepsaanvallen kunnen uitvoeren. De 'Mk 41 Baseline VII'-lanceerinrichtingen kunnen ook Tomahawk kruisraketten dragen. Voor meer informatie, zie: https://marineschepen.nl/schepen/aswf.html https://datanews.knack.be/nieuws/capgemini-verovert-contract-van-16-miljoen-euro-bij-defensie/