Praha, Hana Kalábová

from Loostâš 02/2022

Almottâsah

PRAHA

Tekstâ: Tekstâ: Hana Kalábová Koveh: Zuzana Vorlíková já Wikimedia Commons

Praha lii Tšeeki uáivikaavpug. Tot lii meiddei Tšeeki stuárráámus kaavpug. Tobbeen ääsih suullân 1,3 miljovn olmožid. Praha lii staatâ kulttuurkuávdáš já puáris kaavpug, kost assii Tšeeki kunâgâsah já motomeh Nuorttâriijkâ-Uŋgar kiäisáreh. Tobbeen tábáhtuvvii teháliih historjáliih tábáhtusah nuuvt ko Praha defenestraatio, mii algâttij kuulmâlovihásii suáđi, teikkâ saameetvääldikomettem. Tobbeen láá meiddei iänááš škoovlah ubâ staatâst, já maaŋgah nuorah vyelgih uápuidis maajeeld Prahan. Mun lam ohtâ sist.

Mun värrejim Prahan uccâ kaavpugist, kost ääsih suullân 7 000 olmožid. Eellim lâi Prahast uáli ereslágán ko päikkikaavpugist. Jyehi saajeest lijjii hirmâd ennuv ulmuuh, já puohâin lâi ain huáppu kuusnii. Kááđuin lâi larmâ jyehi tove já lâi vaigâd uáđđáđ. Mun jiem puáhtám väzziđ jyehi saajeest teikkâ moonnâđ pyeráin, mut mun ferttejim kevttiđ juávkkujotoluv. Aalgâst mun láppojim kaavpugist jyehi peeivi, ko tot lâi nuuvt styeres. Muu uđđâ elimist lijjii hirmâd ennuv uđđâ ääših, mut tot lâi uáli hitruu já mun hárjánim toos jotelávt.

Prahast láá puohlágáneh škoovlah. Tobbeen puáhtá máttááttâllâđ veikkâ maid matematikist teologian, restauristmist ekonomian, talhâstiettust čaittâleijeetaiđui. Te lii uáli hitruu teivâđ ulmuiguin ja uápásmuđ uđđâ suorgijd. Muu mielâst lii tehálâš teivâđ meiddei ulmuiguin jieijâs uáppusyergi já kublâkkâs ulguubeln. Eromâšávt pehtilis tääpi uápásmuđ nubij uáppeiguin lii aassâđ uáppeeasâttuvvâst. Tšeekist uáppeeh táválávt ääsih siämmáá visteest nubij uáppeiguin, já kievkkân lii ohtâsâš ubâ kiärdán, ađai tobbeen tiäivá eres uáppeiguin uáli älkkeht.

Asâttuvâst ij kale kavnuu luuhâmráávhu. Ko uáppeeh tarbâšeh luuhâđ iskosáid teikkâ čäälliđ seminaarpargoid, te sij kalgeh vyelgiđ kirjeráájun teikkâ nube sajan. Must lâi tuše ohtâ visteskippáár, mut kuittâg lâi vaigâd vuáijuđ luhâmáid ko nubbe olmooš lâi siämmáá siemin visteest. Motomin oroi, ete ulmuuh lijjii jyehi saajeest, ige kihheen lam kuássin ohtuu. Mut luhhoost Praha kirjeráájuh láá rávháliih já kaavpugist láá meiddei ennuv muorâstuvah, kost puáhtá muássuđ. Ollâopâttuv uuvsâst uáinoo Praha lanne. Rađevávnu jotá táálu lappâd uáli távjá. Kove: Zuzana Vorlíková

Ollâopâttuv táálu lii aaibâs kaavpug kuávdáást. Kove: Zuzana Vorlíková

Praha lii stuorrâ kaavpug, já juávkkujotolâh tuáimá pyereest. Tot lii hälbi (aainâsuv uáppeid) já jotteel. Prahast joteh buusih, rađeváávnuh, kárbáh já metro. Metro lii tain jotelumos. Kove: Wikimedia commons

Prahast láá jyehi peeivi puohlágán konserteh, ovdâmerkkân punk, klassisâš muusik, jazz teikkâ pop. Prahast láá meiddei ennuv teattereh, iheklubih, museoh já puđâldâskerhoh. Jyehi olmooš kávná maidnii, maid jo halijdiškin porgâđ. Lii vaigâd tulkkâđ Prahan. Já pyeremus äšši: ko lii máhđulâš uážžuđ uáppeevuáládâs masa jyehi saajeest, te konserteh, museoh jna láá uáli häälbih. Já jis ruttâ kuittâg nohá ige peesâ konsertân teikkâ museon, te puáhtá tuše väzziđ historjálii kuávdáást já ain kavnâđ uđđâ uccâ kujáid já mielâkiddiivâš tááluid.

Praha lii uáli hävskis kaavpug, já tobbeen ain tábáhtuvá miinii. Jis kuittâg tolkká kaavpugân teikkâ jis kaavpugeellim šadda liijkás intensiivlâžžân, te kaavpugist piäsá jotelávt meddâl. Praha lii kuávdoo staatâ, ige tast lah kuhes mätki nubbijd mielâkiddiivâš soojijd, já toh kale Tšeekist pijsájeh. Junáh já linjâšautoh láá meiddei häälbih já toh joteh távjá.

Mun aassim Prahast nelji ive já nuuvttii jiem uáinám puoh, mon kannat uáiniđ. Ain ko mun moonâm maassâd, te kaavnâm uđđâ mielâkiddiivâš aašijd. Avžuuttâm puohháid, kiäin lii máhđulâšvuotâ, uápásmuđ ton sajan.