ANBO Magazine 2 - 2021

2

Nº

MAART 2021

UW GIDS VOOR GOED OUDER WORDEN LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER

Politiek

Verkiezingen

Hoe kunt u stemmen?

Lobby

Wat doen wij in Den Haag?

‘We worden niet JÖRGEN RAYMANN ouder, maar wijzer en mooier’ INTERVIEW

ANBO 1

Uw huis blijft uw thuis

speciale korting voor ANBO leden*

Met de S200 traplift van thyssenkrupp Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. Onze trapliften werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.

Meer informatie over product of actie?

Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl *Bel ons en vraag naar de voorwaarden.

Engineering can trust.

Forhome life.

Your homeyoutoday.

Your

tomorrow.

COLOFON & SERVICE Hoofdredacteur Jurriën Beerda Redactie Fleur Akersloot, Margot Eggenhuizen, Mandy Janssen, Ewald van Kouwen, Willemijn Land, Roy van der Marel, Willem Reijn, Marije Remmelink, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord, Sjackie van de Ven Fotografie Babs van Geel, Anouk de Kleermaeker, Ron Rensink, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Zoetermeer Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding PostNL Copyright 2021 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Mediavijftig BV mail: maureenbremmer@mediavijftig.nl Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt per jaar € 48. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice.

Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons even via 0348 46 66 90.

VOORWOORD

Politiek is niet alles ‘Alles is politiek, maar politiek is niet alles’, schreef theoloog Harry Kuitert halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw. Het boek van de in 2017 overleden Kuitert betrof ‘een theologisch perspectief op geloof en politiek’. Daar wil ik het nu niet over gaan hebben, maar ik moest de afgelopen tijd regelmatig aan de titel denken. Want we zitten nu al een jaar in ongeveer hetzelfde schuitje en waar hierboven politiek staat kun je ook corona zetten: alles is corona, maar corona is niet alles.

Ons leven staat nu al een jaar in het teken van het virus en in de politiek lijkt het om niks anders te gaan. Met de nadruk op lijkt, want er speelt uiteraard (en gelukkig) nog veel meer.

Maar de komende verkiezingen op 17 maart (en voor een deel van ons op 15 en 16 maart) draaien eigenlijk alleen om corona en dat is jammer. Het is juist zo interessant om te kijken waar we als Nederland staan, waar we naartoe willen en om van de partijen te horen wat volgens hen de beste weg is om daar te komen. Hopelijk gaat het daar (ook) over in de campagneweken - op het moment dat ik dit schrijf - en de campagnedagen, als dit magazine verschijnt.

Het is fijn dat er diverse maatregelen zijn genomen om stemmen voor diverse groepen veiliger te maken. Lees u hierover goed in. Voor zover u dit nog niet heeft gedaan, kan dat in dit magazine. Want we staan uitgebreid stil bij de verkiezingen in ons dossier Politiek. We hebben onder meer de minister van Buitenlandse Zaken, Kajsa Ollongren, gesproken over waarom welke maatregelen zijn genomen. Maar we gaan ook uitgebreid in op (de voordelen van) ons politieke bestel. Dat doen we in een gesprek met politicoloog André Krouwel.

Uiteraard staan we ook stil bij wat wij als ANBO zoal doen in politiek Den Haag. Wat houdt die politieke lobby in? Wat gebeurt er achter de schermen? U krijgt in deze uitgave antwoorden op deze (en meer) vragen.

Veel leesplezier en ik hoop dat u allemaal, op welke manier dan ook, uw stem uitbrengt.

Jurriën Beerda Hoofdredacteur PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: j.beerda@anbo.nl

@JurrienBeerda

www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANBO 3

2

Nº

Inhoud

OP DE COVER

JÖRGEN RAYMANN

‘Als ik in de spiegel kijk, denk ik: niet slecht’ DOSSIER POLITIEK 16 JÖRGEN RAYMANN

‘Elke dag extra is een cadeau’

24 EXPERTINTERVIEW ANDRÉ KROUWEL

‘In geschreeuw kun je niet wonen’

30 FEITEN & CIJFERS

Over stemrecht en verkiezingen

33 ANBO IN DEN HAAG FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

Belangenbehartiging in de praktijk

38 INTERVIEW MINISTER OLLONGREN

16

‘Iedereen kan veilig stemmen’

40 UW PORTEMONNEE

Het huishoudboekje van: Maarten Stapper

LEDENVOORDEEL

Altijd een voordelig energiecontract zonder dat u er omkijken naar heeft, korting op tuinhulp, puzzelboekjes en nog veel meer.

4 ANBO

NIEUW! SCHERPE DEAL VOOR ENERGIE

71

En ook

24

51 PRAATJE MAKEN?

Met onze Sociaal Netwerkers

56 ANBO TIPT

Tips van hoofdredacteur Jurriën Beerda

ANDRÉ KROUWEL

‘We hebben pragmatische politiek nodig’

58 FIJN & VEILIG WONEN

De stap naar een veilige trap

60 BLIJF IN BEWEGING

Een gezonde look train je zo

63 ANBO-VRIJWILLIGER

Hans Créton gaat maar door

66 ANBO-LID

Machuut Eversteijn geeft terug

ELK NUMMER 3 Colofon en voorwoord 7 Column Anneke Sipkens 8 Op de bres 10 Raad & Daad & Experts 54 Digitaal vaardiger 70 Ledenvoordeel 75 Puzzel 79 Aankondiging volgende magazine

63

66

38 ANBO 5

STOEL VAN DE MAAND

Op de Meubelboulevard 1295,Bij Velderhof

645,-

Nu ook met Sta-op!

Daarom 1-2-3 zitten van Velderhof

Ontdek nu 1-2-3-Zitten 1

2

3

Ontdek uw favoriete stoelen

Probeer 5 stoelen gratis thuis uit

Bestel uw perfecte stoel

Kies in de brochure of op velderhof.nl vijf stoelen die u wil proberen. Onze collectie bestaat uit comfortabele stoelen en banken in alle soorten, materialen, kleuren en prijsklassen.

Een van onze zitconsulentes komt bij u thuis met uw favoriete stoelen. Zo kunt u ze rustig proberen en kijken welke kleur en bekleding bij uw interieur passen.

Bent u eruit? Mooi! Wij passen uw stoel precies aan op uw wensen en sturen ‘m binnen 3 weken naar u toe.

U kunt de stoel 90 dagen vrijblijvend uitproberen en eventueel omruilen.

Bel de zitconsulenten op 0499-72 93 66 en vraag de brochure aan of kijk op:

velderhof.nl Sinds 2004

COLUMN ANNEKE SIPKENS

U gaat toch ook stemmen?

Na een jaar in de coronapandemie wil ik graag het gewone leven in al zijn rijkheid weer oppakken. Het duurt lang en we verlangen naar een onbekommerd samenzijn. Herkent u dat? In een van onze virtuele vergaderingen zei een van onze medewerkers: ‘kunnen wij het een keer over iets anders hebben dan over corona?’ Ik snap zijn emotionele oproep.

apotheken rijden. Breng het dan ook naar de huisartsen en naar locaties dichtbij de mensen, zoals bij wooncomplexen voor ouderen en supermarkten in de wijk waar GGD-bussen voor u klaar kunnen staan. Het leek ons een veel beter alternatief en wij hebben dat ook door middel van interviews in onder andere actualiteitenprogramma Nieuwsuur kenbaar gemaakt.

Wellicht denkt u dit ook zo nu en dan. Als u behoefte heeft aan een praatje of ondersteuning hebben we de Corona telefoonlijn (0348 46 66 66) en een heel team Sociaal Netwerkers. Daar zijn we heel trots op. In dit magazine maakt u kennis met een paar van deze vrijwilligers. Zij zijn speciaal getraind om u persoonlijk te helpen met het in stand houden van uw sociale netwerk.

Zodat er altijd mensen om u heen staan.

Nu komen de verkiezingen eraan en die staan ook al helemaal in het teken van corona. Zo stemmen mensen in crisistijd waarschijnlijk vooral op ‘vastigheid’ – vernieuwen is nu even niet aan de orde. De politieke partijen hebben amper campagne kunnen voeren. Het gaat eigenlijk maar over één onderwerp: corona.

Soms lijkt het alsof we bij ANBO alleen met corona bezig zijn. Zoals met de vaccinatie-volgorde. Wie mag eerst? Ouderen natuurlijk, roept de Gezondheidsraad.

Maar steeds meer doelgroepen willen voorrang. Artsen, leraren, politieagenten, rijschoolhouders, noem maar op. Allemaal met goede argumenten. Maar ouderen zijn toch echt de mensen die het grootste risico lopen om ernstig ziek te worden.

En denk ook aan de vaccinatie-logistiek. Wat hebben wij ons opgewonden over het feit dat mensen van boven de negentig naar een centrale locatie moesten om de prik te krijgen. Dat moet toch anders kunnen? Er zijn gespecialiseerde vervoerders die toch al naar verpleeghuizen en

Toch is het heel belangrijk om te gaan stemmen, ook al wilt u wellicht niet naar het stemlokaal. U kunt (vanaf 70 jaar) ook per post stemmen en u kunt een machtiging afgeven (daar leest u alles over in dit magazine).

Want wat is het een privilege dat wij in een vrij land leven, waarin wij met elkaar bepalen wie er, samen met anderen, regeert. Doe dus mee, ook in deze coronatijd!

Reageren? mail naar:

directie@anbo.nl

Directeur-bestuurder Anneke Sipkens

ANBO 7

GESPREKSSTOF

OP DE

BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88.

Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

Overbelaste bezorgdienst; supermarkt moet verantwoordelijkheid nemen

ANBO vindt dat supermarkten meer moeten doen om kwetsbare mensen te helpen met de boodschappen. Dat stelde ANBO-directeur Anneke Sipkens in consumentenprogramma Kassa. Ook tijdens de tweede coronagolf lukt het veel mensen niet om boodschappen thuis te laten bezorgen. Oorzaak: overbelasting van de bezorgdiensten of gewoon omdat het te duur is.

In maart en in oktober riep ANBO supermarkten ook al op om hun bezorgservice voor een deel vrij te houden om kwetsbare mensen te helpen. Dat doen we nu opnieuw, want het probleem is niet weg. ANBO krijgt nog altijd telefoontjes van ouderen en zieke mensen die aangeven dat het

heel lang duurt voordat de bestelde boodschappen thuis bezorgd kunnen worden.

Volgens ANBO moeten supermarkten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en voorrang geven aan kwetsbare mensen. Als zij echt niet terecht kunnen bij de landelijk georganiseerde bezorgdiensten, moeten lokale supermarkten het stokje overnemen en zelf aan huis bezorgen, vinden wij. Supermarkten zouden de bezorgkosten moeten verlagen voor mensen die dit niet kunnen betalen.

Zeker gezien het feit dat de omzet van supermarkten in het afgelopen jaar met acht procent is gestegen.

Verreweg de meeste ouderen willen een coronavaccin Het gros van de ouderen is bereid om zich te laten inenten tegen het coronavirus. Dat concludeert onderzoeksbureau Ipsos. Volgens het onderzoek is 86% van de mensen ouder dan 55 jaar van plan om zich te laten vaccineren tegen corona. Dat is een groot verschil met jongeren. Want bij mensen tussen 19 en 34 jaar ligt dat percentage slechts op 65%.

Ook uit de eerdere peiling van ANBO, gedaan in november, kwam naar voren dat relatief veel ouderen zich willen laten inenten. Toen was dat al ruim twee derde. Naarmate er meer bekend is over de vaccins, groeit het percentage mensen dat de prik wil.

8 ANBO

De vaccinatie van bewoners van zorginstellingen is in januari gestart. Vanaf medio februari zijn de senioren thuis aan de beurt. ANBO heeft de overheid opgeroepen om meer energie te stoppen in een goede campagne over vaccineren. Vooral ook bij jongeren. Want hoe meer jongeren zich laten inenten, hoe beter ouderen worden beschermd!

GESPREKSSTOF

Online betaalmiddelen voor senioren een probleem ANBO heeft een steekproef gehouden onder senioren naar betalen in de winkel en online. Veel senioren zijn het inmiddels gewend via internet te betalen: driekwart van de gepeilde ouderen gebruikt internetbankieren en iDeal. Ook blijkt dat driekwart nog steeds in winkels met contant geld wil kunnen betalen.

met de smartphone, daar doen maar weinig senioren aan). Toch gebruikt driekwart van de senioren nog steeds contant geld; in winkels rekent bijna de helft ook wel eens contant af en een vijfde heeft daar echt een voorkeur voor.

Eén derde blijkt weleens van een online aankoop te hebben afgezien vanwege de aangeboden betaalmiddelen. Ongeveer een derde daarvan geeft aan dat ze de aangeboden betaalmogelijkheden niet kende; ook geeft een derde aan die niet veilig te vinden. Zij ervaren het als een probleem dat sommige webshops maar een beperkt aantal betaalmogelijkheden aanbieden.

ANBO vindt dat de banken meer energie moeten steken in het voorlichten van senioren over betaalmogelijkheden bij webshops. Nu heeft vooral de veiligheid de aandacht. Dat is prima, maar de voorlichting zou breder moeten.

De bankpas is bij senioren ingeburgerd: meer dan 94% gebruikt die. In winkels gebruikt meer dan driekwart (ook) de bankpas; met pincode en/of contactloos (het betalen

Dat is opvallend, want er zijn steeds meer winkels die nu maar ook in de toekomst geen contant geld meer accepteren (blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank).

ANBO vindt dat er altijd een mogelijkheid moet zijn om cash te betalen. Senioren moeten zelf kunnen bepalen hoe zij hun boodschappen afrekenen.

Controleer uw aflossingsvrije hypotheek “Als er ooit een verkeerde naam voor een product is gekozen, is dat wel de aflossingsvrije hypotheek. Want net zoals bij alle andere hypotheken, moet je ook de aflossingsvrije hypotheek aan het einde van de looptijd aflossen. Zo rond het jaar 2025 is het einde van de looptijd van veel aflossingsvrije hypotheken. Voor een deel van de mensen geldt dat zij dan een nieuwe hypotheek kunnen afsluiten. Maar voor een deel ook niet, bijvoorbeeld omdat het pensioeninkomen onvoldoende is.”

“Misschien heeft u wel eens op tv en radio van de campagne Aflossingsblij gehoord. Deze is opgezet door de Nederlandse Vereniging van Banken met medewerking van ANBO en heeft veel mensen bewust gemaakt van de risico’s en aangezet tot het nemen van maatregelen.”

“U doet er goed aan om van tijd tot tijd te kijken naar uw aflossingsvrije hypotheek. Het is lang niet voor iedereen een probleem, maar het is altijd slim om eventuele problemen voor te zijn. Als maatregelen nodig zijn, bent u nu nog niet te laat. We raden mensen aan om hierover contact op te nemen met hun hypotheekadviseur.”

ALEX VAN SCHERPENZEEL, SENIOR BELEIDSADVISEUR INKOMEN

ANBO 9

GESPREKSSTOF

Raad&DAAD HOE ZIET UW INKOMEN ER IN 2021 UIT? Zoals elk jaar zijn op 1 januari verschillende zaken rond inkomen veranderd. Niet alleen de AOW, maar ook de belastingen en toeslagen. ANBO zet de gevolgen voor u op een rij.

Er komen natuurlijk heel veel verschillende (inkomens) situaties voor. Daarom zijn wij voor de bijgaande berekening uitgegaan van het volgende:

• • • •

u bent vóór 1 januari 1946 geboren; u doet aangifte inkomstenbelasting; u heeft geen aftrekbare kosten; u heeft geen belast vermogen.

In onze vergelijking hebben wij alleen de premie voor de basiszorgverzekering meegeteld en hebben wij alleen met de zorgtoeslag rekening gehouden. Uw situatie kan natuurlijk anders zijn. Bijvoorbeeld omdat u een dure aanvullende zorgverzekering heeft. Of zorgkosten die deels aftrekbaar zijn, waardoor u meer belasting terugkrijgt. De cijfers zijn dan ook indicatief.

Op jaarbasis meer/minder te besteden dan in 2020

Procentueel

U heeft alleen AOW, geen aanvullend pensioen

+ € 330

+ 2,2%

U heeft AOW en een aanvullend pensioen van € 5.000

+ € 440

+ 2,3%

U heeft AOW en een aanvullend pensioen van € 10.000

+ € 460

+ 2,1%

U heeft AOW en een aanvullend pensioen van € 20.000

- € 770

- 2,6%

Op jaarbasis meer/minder te besteden dan in 2020

Procentueel

U heeft beiden alleen AOW, geen aanvullend pensioen

+ € 350

+ 1,7%

U heeft beiden AOW, er is één aanvullend pensioen van € 5.000

+ € 370

+ 1,25%

U heeft beiden AOW, er is één aanvullend pensioen van € 10.000

+ € 450

+ 1,7%

U heeft beiden AOW, er is één aanvullend pensioen van € 20.000

+ € 350

+ 1,7%

U heeft beiden AOW, één heeft een aanvullend pensioen van € 10.000 en één heeft een aanvullend pensioen van € 5.000

+ € 490

+ 1,6%

U bent alleenstaand in 2021

U bent gehuwd / ongehuwd samenwonend in 2021

10 ANBO

GESPREKSSTOF LAAT IN IEDER GEVAL GEEN GELD LIGGEN! Veel mensen denken dat aangifte inkomstenbelasting doen geen zin heeft als er geen aftrekposten zijn. Niets is minder waar; het echtpaar in het voorbeeld met een aanvullend pensioen van 5.000 euro kan over 2020 normaal gesproken rekenen op een belastingteruggave van zo’n 900 euro. Zonder dat zij een aftrekpost hebben!

Vindt u zelf de aangifte doen lastig? ANBO-leden kunnen gebruikmaken van onze Belastingservice. Kijk voor meer bijzonderheden op: anbo.nl/belastingservice

of bel naar 0348 – 46 66 91.

Parkeerboete vaak niet terecht Een opvallend bericht naar aanleiding van een onderzoek van de NOS. In de grote steden worden vaak onterechte parkeerboetes uitgedeeld.

De oorzaak is in de meeste gevallen de scanauto die door de straten rijdt. Deze scant de kentekens van de geparkeerde auto’s en ziet zo of u een vergunning heeft, of dat u betaald moet parkeren. Daar gaat het regelmatig mis; een wijziging van kenteken is niet doorgevoerd, of tijdens het maken van de scan stond u net te betalen bij de automaat.

Bent u het niet eens met een parkeerboete? Maak dan binnen zes weken na dagtekening van de boete bezwaar. Een voorbeeldbezwaarschrift vindt u op: anbo.nl/parkeerbelasting Tip: check altijd of u wel het juiste kenteken heeft ingevoerd bij de betaalautomaat of in uw parkeerapp.

HOORTOESTEL VERLOREN? Wij krijgen steeds vaker meldingen over verlies van een hoortoestel. Oorzaak is het afdoen van het mondkapje; het hoortoestel blijft haken achter het elastiek van het kapje. Vervelend natuurlijk, vooral omdat een hoortoestel niet goedkoop is. Moet u een nieuw toestel zelf betalen? Dat hoeft misschien niet.

Heeft u een servicepakket gekocht bij de aanschaf van het toestel? Wellicht zit daar een dekking bij verlies in. Neem daarom altijd contact op met uw leverancier. Heeft u geen servicepakket of zit daar geen dekking bij verlies in? Dan kan uw schade wellicht (deels) vergoed worden uit uw inboedelverzekering. Vraag dit aan uw verzekeraar. Geen inboedelverzekering of dekt uw verzekeraar het verlies niet? Dan kunt u de aanschaf van het nieuwe apparaat opvoeren bij uw aangifte inkomstenbelasting. Hiervoor gelden wel voorwaarden. Kijk daarvoor op: anbo.nl/zorgkosten ANBO 11

GESPREKSSTOF

Peter Spierings over onderhandse leningen ANBO-medewerker Peter Spierings beantwoordt vragen van leden aan de Raad & Daad Advieslijn. Dit keer gaat hij in op een vraag over de voor- en nadelen van een onderhandse lening.

WAT IS EEN ONDERHANDSE LENING EIGENLIJK? “Een onderhandse lening is een lening die je sluit met iemand anders. Bijvoorbeeld een familielid of een kennis. Dat is dus anders dan dat je een lening bij een bank afsluit.”

WAAROM ZOU JE EEN ONDERHANDSE LENING AFSLUITEN? “De voorwaarden zijn vaak soepeler. Het kan zijn dat een bank iemand die een eigen bedrijf wil beginnen geen lening wil geven omdat zij geen brood zien in het bedrijf.

Een familielid stelt deze voorwaarde misschien niet en zou dan ook voor het geld kunnen zorgen. Een ander voordeel zou kunnen zijn dat u de kosten die een bank zou berekenen niet kwijt bent. En er vindt ook geen registratie bij de BKR (Bureau Kredietregistratie) plaats.”

JE ZOU ZEGGEN: WAT DOEN WE NOG BIJ DIE BANKEN DAN? “Onderhands wil niet zeggen dat je maar kunt doen wat je wilt. Je moet bijvoorbeeld een marktconforme rente afspreken. Een kind dat van zijn ouder(s) onderhands geld leent tegen nul procent rente of een heel lage rente, zal de fiscus op zijn pad vinden. De Belastingdienst zal de lening 12 ANBO

dan als schenking zien. Het kind zal dan schenkbelasting moeten betalen.”

OOK ALS ZE GELD LENEN VOOR EEN HUIS? “Ja, ook daar moet je aansluiten bij de geldende regels.

Dus een lening voor de aankoop of verbouw van een huis ziet de Belastingdienst als een hypotheek. De rente is alleen aftrekbaar als aan de voorwaarden daarvoor wordt voldaan. Ook bij een onderhandse lening. Wil je je kind helpen met de financiering van de aankoop van een huis, dan kun je beter kiezen voor schenken in plaats van lenen.

Als het kind jonger dan veertig jaar is, zal er in het algemeen een schenkvrijstelling van meer dan 100.000 euro zijn.”

HEB JE NOG MEER TIPS? “Zeker! Voorkom problemen en leg ook een onderhandse lening vast in een overeenkomst. Een onderhandse overeenkomst kan ook mondeling worden gesloten. Een mondelinge overeenkomst is juridisch gezien ook een overeenkomst. Maar als het op papier staat, kunnen er geen misverstanden ontstaan.”

ONTVANG NU

tot 750,-* korting op uw badkamer

Eigen productie en montageteam

Ruim 10.000 douches geplaatst

Goedkoopste van de Benelux

Geplaatst binnen 1 dag

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Naam

Pure instapbad

Straat + nr

NIEUW

Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats ANBO 10_03_21

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

GEREGELD

Mevrouw Smith en het partnerpensioen 14 ANBO

GEREGELD Een van onze leden, mevrouw Smith, werd in mei vorig jaar gebeld door pensioenfonds ABP. Haar voormalige echtgenoot, van wie ze in 1987 scheidde, was overleden en daardoor kwam mevrouw Smith in aanmerking voor een bijzonder partnerpensioen dat hij had opgebouwd, onder meer bij ING. Maar toen ze daar aanklopte, gaf de bank niet thuis ...

TEKST ALEX VAN SCHERPENZEEL

WAT IS ER AAN DE HAND? Tijdens hun huwelijk bouwde haar ex-echtgenoot pensioen op bij het ABP. Maar in die periode had hij ook bij ING gewerkt (toen nog NMB) en ook daar pensioen opgebouwd.

Mevrouw Smith nam contact op met ING, maar kwam daar niet veel verder. Zij wendde zich tot ANBO met een verzoek om hulp. Collega Ria Engels van de Raad & Daad Advieslijn ging voor haar aan de slag.

er tijdens het huwelijk sprake was van een gemeenschap van goederen. Op alle echtscheidingen in de periode 27 november 1981 tot 30 april 1995 was in principe dit arrest van toepassing. Dus ook bij mevrouw Smith.

NOG MEER PROCEDURE Raad & Daad-medewerker Engels wees de pensioenuitvoerder op het arrest en gaf aan dat dit ook op mevrouw Smith van toepassing was. Uiteindelijk is de kwestie voorgelegd aan het bestuur van de uitvoerder, dat er overigens ook behoorlijk de tijd voor nam.

DE OPLOSSING Nadat Engels een aantal keren telefonisch herinnerde aan het uitblijven van een reactie, ontving mevrouw Smith eind november van ING het verlossende woord: zij krijgt met terugwerkende kracht vanaf 1 juni 2020 ook van ING een bijzonder partnerpensioen. Geregeld!

Partnerpensioen

DE PROCEDURE Engels nam contact op met ING over het recht op bijzonder partnerpensioen voor mevrouw Smith. Er was inderdaad een dossier van mevrouw Smith; ING zou het gaan uitzoeken. Ondanks veel aandringen van onze kant duurde dat drie maanden. De uitslag was teleurstellend. Mevrouw Smith zou niet voor bijzonder partnerpensioen in aanmerking komen omdat er bij de echtscheiding niets was geregeld. Dat klopte wel. Mevrouw Smith gaf zelf ook aan dat zij dat wel van plan was geweest, maar dat het er eigenlijk nooit van was gekomen. Einde van deze zaak? Zeker niet.

Dit is de officiële term voor nabestaandenpensioen in een pensioenregeling; het pensioen waar u aanspraak op kunt maken als uw partner overlijdt.

ARREST BOON/VAN LOON Sinds 30 april 1995 kennen we in Nederland een wettelijke regeling die de verdeling van pensioenrechten bij echtscheiding regelt, de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps). Voor die tijd moest je het doen met een arrest van de Hoge Raad van 27 november 1981, het Boon/Van Loon arrest. Kern van dit arrest is dat het ouderdomspensioen en het partnerpensioen na scheiding tussen de ex-partners moet worden verdeeld. Overigens alleen als

Wilt u zelf iets geregeld hebben? Heeft u een vraag?

Of komt u ergens niet uit? Kijk dan op:

BIJZONDER PARTNERPENSIOEN Ook een officiële term voor nabestaandenpensioen in een pensioenregeling; dit gaat echter over het recht op pensioen van degene met wie u vroeger getrouwd was.

Zelf iets geregeld hebben? anbo.nl/raad-daad

of neem contact op met onze ANBO Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd: raadendaad@anbo.nl

ANBO 15

16 ANBO

INTERVIEW

Cabaretier en consultant Jörgen Raymann (54)

‘ We worden niet ouder, maar wijzer en mooier’ 2021 is een nieuwe start voor Jörgen Raymann. Na jaren optreden in theaters, op televisie en op de radio stapt hij als consultant het bedrijfsleven in. Zijn humor neemt hij mee: “Dingen die je met een lach doet, blijven langer hangen dan dingen met een traan.”

TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO’S ANOUK DE KLEERMAEKER

Een uur lang heeft Jörgen Raymann net zitten praten op radiozender BNR, waar hij tot voor kort dagelijks een programma presenteerde.

En hij is nog lang niet uitgekletst: “Mijn werk bestaat voor een groot deel uit praten. Als ik geen zin had in praten, dan heb ik het verkeerde beroep gekozen.” Een luisterend oor vindt Raymann ook thuis bij zijn vrouw Sheila én aan zijn voeten. Hond Samuel Jackson Raymann – kortweg Sammy – ligt daar. “Het is niet mijn trouwe vriend, het is mijn enige échte vriend.

Een hond kent onvoorwaardelijke loyaliteit en liefde. Hij kan een keer onhebbelijk zijn – zoals konijnenkeutels eten tijdens een wandeling – en dan geef ik hem een standje, maar hoe streng ik ook ben geweest, hij komt altijd liefdevol bij me terug.”

‘Nu is het tijd voor de menselijke revolutie’ FAMILIEMAN Raymann is een familieman: hij is al 33 jaar samen met Sheila en hun twee inmiddels volwassen dochters wonen op nog geen kwartiertje loopafstand van het ouderlijk nest. Zijn gezin is zijn grote geluk: “Zeker nu in deze coronatijden. Er is veel eenzaamheid, maar als je beseft hoe gelukkig je bent met je familie, dan is dat alles. Je hoeft trouwens niet geografisch dicht bij elkaar te wonen om samen te zijn. Mijn moeder ANBO 17

INTERVIEW WARM BAD EN KOUDE KRAAN Dit speelt bij alle leeftijdsgroepen, vertelt Raymann. “Kijk alleen al naar de hoge burn-out cijfers onder 25- tot 35-jarigen. Een oudere generatie roept snel: ‘Die gasten hebben geen weerstand’. Maar wij hebben dit voor jongeren gecreëerd – een warm bad. Dan kun je niet opeens zeggen dat ze onder de koude kraan moeten gaan staan, alleen omdat wij vroeger ook alleen koud water hadden. Onze jeugd wil meerwaarde creëren en niet alleen maar met hun carrière of met een leaseauto bezig zijn. Op een gegeven moment is het plafond bereikt van luxe en welvaart. Ik heb het beter gehad dan mijn ouders, maar mijn dochters zijn de eerste generatie die het niet beter hebben dan hun ouders. Ze zijn bijvoorbeeld meer aangewezen op flexwerken. Maar: deze generatie wíl ook helemaal niet meer 40 jaar voor een baas werken. Ik wil de jonge generatie begrijpen, zodat het voor mij makkelijker is om me aan te passen.”

‘ Elke dag extra is een cadeau’ woont op 10 minuten afstand, maar mijn schoonmoeder woont in Suriname. Het is wel anders contact houden via een scherm dan in het echt, maar de oprechtheid en interesse zijn er niet minder om door de afstand. We kennen elkaar al zo lang, ik merk het meteen als er iets aan de hand is, als mijn schoonmoeder niet lekker in haar vel zit.”

HOE GAAT HET? Écht aanvoelen hoe het met iemand gaat, dat doen we niet vaak meer, vindt Raymann: “We leven in een tijd waarin we heel oppervlakkig zijn geworden. Als je aan iemand vraagt ‘Hoe gaat het?’ is het antwoord bijna altijd ‘Het gaat goed’. Steeds minder gaan we een gesprek aan, het wordt tijd dat we dat weer gaan doen. Iemand waar ik een project mee doe zei laatst: ‘We moeten de derde revolutie gaan ontketenen’. De eerste was de industriële, de tweede de technologische en nu is het tijd voor de menselijke revolutie. Door de welvaart zijn we vaak het welzijn vergeten.”

18 ANBO

DE KLOOF VERKLEINEN Om in gesprek te blijven met de generatie van zijn dochters, blijft Raymann luisteren naar zijn kinderen. Met zijn oudste dochter gaat hij zelfs een podcast (audio-uitzending, red.) maken over ‘bridging the gap’, dus de kloof verkleinen tussen generaties. “Je kunt naar influencers op social media kijken en denken: wat is dat voor onzin, wat is de meerwaarde van de hele dag filmpjes maken? Maar als je je erin verdiept, merk je dat het anders in elkaar steekt en dat is wat ik interessant vind. Ik wil mijn kinderen begrijpen en niet vervallen in ‘Wij hadden vroeger…’. Zo’n oude man wil ik niet worden.”

NIET BOOS BLIJVEN Ook op andere vlakken is Raymann bewust bezig met hóe hij ouder wil worden. “Vooral mijn inzichten zijn veranderd, hoe ik in het leven sta. Ik heb geen behoefte meer aan een grote vriendenkring en de BN’erschap-behoefte is ook aan het tanen. Ik vind de relativering als je ouder wordt fijn. Vaak raken mensen verbitterd als ze iets hebben meegemaakt, dan brengen ze boos of chagrijnig hun oude dag door. Het is een goede emotie, boos zijn, maar niet boos

INTERVIEW blijven. Dat heb ik geleerd in de loop der jaren: dat je zelf bepaalt hoe je met dingen omgaat. Als er vroeger iemand stierf, dacht ik: ik kom dit verdriet nóóit meer te boven.

Als er nu een dierbare overlijdt, weet ik het beter een plek te geven en ben ik vooral dankbaar voor de mooie herinneringen. Vandaag is een tante van me overleden, eergisteren is mijn nichtje bevallen van een prachtige dochter. Daarom ben ik niet bang om alleen achter te blijven: er worden altijd weer dierbare mensen geboren.”

ELKE DAG EEN CADEAU “Leeftijd heb ik nooit een issue gevonden. Ouder worden vind ik heel mooi, echt een zegen. Elke dag extra is een cadeau, een extra dag om te groeien in het leven. Leeftijd is heel abstract, we gebruiken het om dingen te kaderen. We worden niet zozeer ouder, we worden wijzer. En mooier.

Soms worden ouderen met dor hout vergeleken, dat is zo onterecht. Mensen die denken dat het leven van schoonheid afhankelijk is, hebben een negatief zelfbeeld. Ik vind oudere mensen het mooiste wat er is. Die rimpels, die tekening van het gezicht – dat rijpingsproces vind ik zo mooi.

Ja, ook bij mijn vrouw en bij mijzelf. Ik vind niet dat ik knapper word – dat ben ik nooit geweest – maar ik ben wel tevreden. Dan kijk ik in de spiegel en denk ik: niet slecht.

Nou ja, misschien alleen nog wat doen aan die buik, haha.”

heeft met ouder worden te maken. Toen ik 20 jaar was, dacht ik: ik moet een groot huis bouwen en veel geld verdienen. Dat huis heb ik ook gebouwd en het geld klotste soms tegen de plinten.” Na een financieel drama een paar jaar geleden, toen onder meer zijn tv-programma’s werden geschrapt, zat Raymann werkloos en met een lege bankrekening thuis. Hij schreef er een openhartig boek over. “Als je op je bek gaat, dan zie je opeens de betrekkelijkheid van bepaalde dingen. Dan krijg je inzicht in waar het werkelijk om gaat in het leven.”

‘ Die rimpels, die tekening van het gezicht - ik vind het mooi’

RUIMTE OM TE VLIEGEN “Mijn vrouw is nog steeds het meisje waar ik verliefd op werd. Zij is net als ik milder geworden en kan nu makkelijker relativeren dan vroeger. We ergeren ons minder aan bijvoorbeeld berichten in de krant. Het geheim van onze relatie? Dat we nooit hebben geprobeerd om elkaar te veranderen, we kunnen zijn wie we zijn. Soms komen mensen bij elkaar en begint het gesleutel aan de partner: minder uitgaan, je haar opsteken in plaats van los dragen, meer of juist minder make-up op doen. Wij hebben elkaar altijd de ruimte gegeven om te groeien. Zij vooral aan mij, ik kreeg ruimte om te vlíegen. Het eerste wat ik doe als ik in de auto stap, is Sheila bellen.” Lachend: “Soms zelfs als ik thuis wegrij, dan zegt ze: ‘Wat is er?!’”

BESTE VERSIE Als je Raymann vraagt wat hij nog wil bereiken, heeft hij een duidelijk antwoord: “De beste Jörgen Raymann zijn die ik kan zijn. Niet de beste comedian, niet de beste radiomaker – gewoon de beste versie van mezelf. Dat inzicht ANBO 19

INTERVIEW

‘Er worden altijd weer dierbare mensen geboren’ SPEELRUIMTE IN HET LEVEN “Vroeger dacht ik: ik wil tot mijn 55e werken en dan met pensioen. Dat zou dit jaar al zijn! Door de financiële omstandigheden kan dat niet, maar ik moet er ook niet aan denken om nu al thuis te zitten. Dan zou Sheila echt gek van me worden. Bepaalde dingen moet je goed plannen, maar verder hou ik een speelruimte in mijn leven. Ik blijf open in mijn verwachtingen, ook omdat de wereld verandert. Je kunt doelen stellen, maar targets halen is iets voor bedrijven. Ouder worden is iets persoonlijks. Ik geef mezelf ruimte om dingen anders te doen dan voorheen. Dus niet stoppen met werken met vijf miljoen op mijn bankrekening, maar wel met het idee dat ik mijn kinderen een goed leven heb gegeven. Dat zou ik fijn vinden, dat mensen op me terugkijken en zeggen: ‘Die Raymann was een aardige vent, hij heeft het goed gedaan’. De helft van de mensen vindt je leuk, de andere helft een lul. Als je dierbaren maar zeggen dat ze blij zijn dat je in hun leven bent geweest, daar gaat het om.” • IETSJE SLIMMER NAAR BED “Mijn vader had veel wijze lessen. Hij is financieel ook bijna alles kwijtgeraakt, zoals ik. Ik merk dat ik toch dezelfde fout heb gemaakt. Je neemt veel dingen van je ouders over, daarom zitten veel families in een vicieuze cirkel. Het is als het ware een blueprint van je familie. Pas later besef je de waarde van wat ouders je meegeven. Ik neem het mijn kinderen nu niet meer kwalijk als ze bepaalde dingen verkeerd aanpakken. Als dat gebeurt, wil ik er voor ze zijn als vangnet. Mensen zeggen vaak dat de geschiedenis zich herhaalt.

Maar nee, elke generatie moet door bepaalde ervaringen gaan. Het is niet minder of slechter, gewoon een generatieding. Wijsheid komt met de jaren, het wil niet zeggen dat je de wijsheid in pacht hebt. Het doel is dat je elke avond als je gaat slapen, ietsje slimmer bent dan die ochtend toen je opstond.”

20 ANBO

Luisteren naar Raymann Jörgen Raymann werkt regelmatig samen met zijn familie. Met zijn vrouw Sheila maakt hij het radioprogramma De Raymannetjes op Easy FM Almere: zij verzorgt de muziek, hij interviewt de gasten (www.easyfm.nl). Met zijn oudste dochter Melody werkt hij aan een podcast over verschillende generaties. De afleveringen zijn regelmatig te beluisteren via Raymanns social-mediakanalen. @jorgenraymannofficial

INTERVIEW

VRAAG &

ANTWOORD

HOE OUD VOEL JE JE? “54 jaar! Ik voel me gezond van lijf en geest. Ja, ik mag wat meer gaan bewegen. Ik ben dit najaar gestopt met roken en daardoor zitten er nu wat meer kilo’s aan. Ik moet wat vaker naar de gym.”

WELKE MENSEN ZIJN BELANGRIJK VOOR JE? “Familie, en voor mij is familie: mensen die mij dierbaar zijn. De dochter van mijn beste vriend zie ik ook als mijn dochter. Familie kan ook de buurman zijn, of mijn fysiotherapeut die een goede vriend is geworden. Zo komt het dat ik vandaag maar liefst vijf jarigen om me heen heb.”

IN HOEVERRE BEÏNVLOEDT GEZONDHEID JULLIE LEVEN? “Sheila heeft spierreuma en constant pijn. We hebben ons leven moeten aanpassen, maar we laten onze levensvreugde er niet door bepalen. Wij kunnen geen actieve vakanties houden, maar we kunnen wél een uurtje door het bos lopen. En daar genieten we misschien wel net zo veel van. Het gaat om het managen van je verwachtingen.”

IS HUMOR DE RODE DRAAD IN ALLES WAT JE DOET? “Humor groeit met je mee. Het is van 0 tot 99 jaar, er zit geen piek in. Ik kan erg lachen om mijn oudtantes en oudooms. Ook in mijn nieuwe baan als consultant is humor belangrijk. Ik ga onder meer sessies organiseren met bedrijven die in slecht weer zitten en daarbij zal ik altijd naar een lichtpuntje zoeken. Want dat is mijn ervaring: dingen die je met een lach doet, blijven langer hangen dan dingen met een traan.”

HEB JE EEN TOEKOMSTDROOM? “Ik leef bij de dag. Maar ik zie het al voor me: een plek in het Caribisch gebied waar ik naartoe ga met mijn kleinkinderen, om ze daar verhalen te vertellen. Maar dat kan net zo goed met Sheila.

Zelfs als we dat met een rollator zouden moeten doen. Zolang ik bij mijn verstand ben en anderen niet te veel tot last ben, ga ik maximaal van het leven genieten.”

JÖRGEN RAYMANN

Jörgen Raymann (1966) werd geboren in Amsterdam, maar bracht zijn jeugd door in Suriname. Na een studie economie in Rotterdam opende hij een eigen restaurant in Suriname, waar hij regelmatig cabaretavonden organiseerde.

In 2001 verhuisde Raymann met zijn gezin naar Nederland. Hij was te zien als stand-upcomedian en maakte diverse tv-programma’s, waaronder Raymann is Laat! en een show rond zijn beroemde ‘typetje’ Tante Es. Tot eind december 2020 was Raymann elke werkdag op radiozender BNR te horen. Sinds januari van dit jaar is hij werkzaam als consultant in het bedrijfsleven. Raymann woont met zijn vrouw Sheila en hond Sammy in Almere en heeft twee volwassen dochters. www.jorgenraymann.com

ANBO 21

Op 17 maart is de Tweede Kamerverkiezing Ook in deze coronatijd zorgen we ervoor dat iedereen kan stemmen. Want elke stem telt.

Uiterlijk op woensdag 3 maart ontvangt u uw stempas thuis.

Met die stempas en een geldig identiteitsbewijs kunt u op woensdag 17 maart uw stem uitbrengen in een stemlokaal.

Stempas niet ontvangen, kwijt of beschadigd?

Neem dan zo snel mogelijk contact op met uw gemeente en vraag

In het stemlokaal gelden coronamaatregelen. Vanwege het

een vervangende stempas aan. Dat kunt u mondeling of schriftelijk

coronavirus zijn er dit jaar extra mogelijkheden om uw stem

doen tot uiterlijk vrijdag 12 maart 17:00 uur.

uit te brengen.

• Zo gaat vooral voor risicogroepen in alle gemeenten een aantal stemlokalen al open op maandag 15 en dinsdag 16 maart.

• Kunt of wilt u niet naar een stemlokaal gaan? Dan kunt u een andere kiezer machtigen om voor u te stemmen in een stemlokaal. Dat kan tot op de dag van de verkiezing via de achterkant van uw stempas.

Het kan ook via een schriftelijke volmacht die u tot uiterlijk vrijdag 12 maart 17:00 uur bij uw gemeente kunt aanvragen.

• Bent u 70 jaar of ouder? Dan kunt u bij deze verkiezing ook per brief

Geldig identiteitsbewijs Om te kunnen stemmen heeft u naast uw stempas een identiteitsbewijs nodig. Identiteitsbewijzen die zijn toegestaan zijn: een paspoort, rijbewijs of identiteitskaart uit Nederland. Uw identiteitsbewijs is geldig om mee te stemmen als het op woensdag 17 maart 2021 niet langer dan 5 jaar verlopen is.

Naar het stemlokaal?

Doe eerst de gezondheidscheck!

U vindt de gezondheidscheck bij uw stempas. Beantwoordt u op de

stemmen. De documenten die u daarvoor nodig hebt, ontvangt u

dag dat u gaat stemmen een van de vragen met ‘ja’? Ga dan niet zelf

uiterlijk op donderdag 11 maart. Daar zit ook een duidelijke uitleg bij

naar het stemlokaal. U kunt via de achterkant van uw stempas een

over hoe u per brief kunt stemmen. Heeft u vragen over briefstemmen?

andere kiezer machtigen om uw stem uit te brengen.

Dan kunt u ook bellen met het nummer 0800 – 1351.

Kijk voor meer informatie op elkestemtelt.nl 22 ANBO

of de website van uw gemeente.

DOSSIER POLITIEK

Politiek

Op 17 maart zijn de Tweede Kamerverkiezingen.

Dé kans om uw stem te laten gelden. Hoe wilt u dat ons land bestuurd wordt? Welke partij past bij uw standpunten en behartigt het beste uw belangen?

Wat doet ANBO allemaal voor u in Den Haag? Hoe gaat zo’n politieke lobby in z’n werk? En stemmen in tijden van corona, hoe doet u dat eigenlijk? Een bomvol dossier dus, met achtergronden, tips, informatie en antwoorden over politiek en stemmen.

ANBO 23

DOSSIER POLITIEK

24 ANBO

DOSSIER POLITIEK

Kniediep in de modder

“Pragmatische politiek is wat we nodig hebben”

Zowel in binnen- als buitenland leeft de politiek meer dan ooit. Is dit omdat Nederland slecht geregeerd wordt, of omdat de democratie onder druk staat? Van beide is geen sprake volgens politicoloog André Krouwel: “Hoewel populisten graag verkondigen dat het allemaal niet goed gaat, zie je dat tussen de twee dystopieën op extreemlinks en extreemrechts verreweg de meeste politici constructieve en positieve politiek bedrijven."”

TEKST MARIJE REMMELINK

NEDERLAND IS EEN PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE. WAT HOUDT DAT PRECIES IN? “In een parlementaire democratie kiezen burgers vertegenwoordigers in het parlement die namens hen invloed hebben op het beleid van een land. Een belangrijk verschil met bijvoorbeeld het Amerikaanse presidentiële stelsel is dat bij ons de regering voortkomt uit het parlement en ministers verantwoordelijkheid afleggen aan het parlement. Nederland is ook een monarchie, waardoor we een niet gekozen staatshoofd hebben; de Koning.”

ER WORDT NOG WELEENS GEDEBATTEERD OVER WIE DE ‘BAAS’ IS IN NEDERLAND. VALT EENVOUDIG UIT TE LEGGEN HOE HET ZIT MET DE TRIAS POLITICA IN ONS LAND? “Trias politica houdt in dat er drie machten zijn die gescheiden moeten zijn. In Nederland is de wetgevende macht de Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer), de uitvoerende macht is de regering (de koning en de ministers) en de rechterlijke macht is in handen van de rechters. In Nederland is de regering afhankelijk van een meerderheid in het parlement, waardoor de machten wederzijds afhankelijk zijn. Het hoofd van de regering – de minister-president – wordt dus ook niet rechtstreeks gekozen, maar komt voort uit een vaak complex proces van coalitievorming tussen meerdere partijen.”

ANBO 25

DOSSIER POLITIEK

“Nederland wordt niet slecht geregeerd” NEDERLAND IS EEN COALITIELAND. KUNT U UITLEGGEN WAAROM DIT WEL ZO PRETTIG IS? “Nederland is een zogenaamde consensusdemocratie, waarbij het belangrijkste principe machtsdeling is. In tegenstelling tot het Amerikaanse systeem voorkomen wij dat machtsconcentratie plaatsvindt bij één persoon.

Binnen ons kiesstelsel is het namelijk zeer onwaarschijnlijk dat één partij de absolute meerderheid haalt. Om een regering te vormen moeten verschillende partijen dus compromissen sluiten. Zo voorkom je machtsconcentratie en machtsmisbruik.”

WAT IS VERDER KENMERKEND VOOR HET NEDERLANDSE POLITIEKE SYSTEEM? “Naast machtsdeling is onze consensusdemocratie ook heel erg gefocust op representatie in plaats van op het vormen van een sterke regering. Maar het feit dat ons systeem leidt tot veel verschillende partijen in het parlement, wat zorgt voor een goede afspiegeling van de meningen van die partijen, leidt er niet toe dat iedereen zich even goed gerepresenteerd voelt.”

HEEFT U DAAR EEN VERKLARING VOOR? “We hebben laagdrempelige toegang tot de politiek, we hebben geen kiesdrempel en vrije partijvorming; met 60.000 stemmen kom je soms in de Kamer. Institutioneel is dat allemaal goed geregeld. Maar dan kom je bij de kwaliteit van de mensen die de representatie moeten doen. Representatie is heel complex, waarbij het ook gaat om welke binding je voelt met vertegenwoordigers en in welke mate je denkt dat ze voor jouw belangen opkomen.

Volksvertegenwoordigers van verschillende partijen zijn veel op elkaar gaan lijken wat hun achtergrond betreft, dat geeft soms een gevoel van een kliek.”

“Hoewel je op dit moment een mobilisatie van het ongenoegen ziet is het niet waar dat ‘de meesten van ons zich 26 ANBO

niet gerepresenteerd voelen’. Het is een kleine minderheid die zo ontevreden is, maar die wel heel hard roept. Dat zie je in Nederland bij Wilders en Baudet, en in het buitenland bijvoorbeeld bij voormalig president Trump. Onze democratie laat niet alleen politici toe die een positieve impact willen maken en constructief willen zijn, maar ook mensen die het ongenoegen mobiliseren. Ook dat is representatie.”

IS DAT DE REDEN DAT DE POLITIEK VEEL MEER LIJKT TE LEVEN DAN VOORGAANDE JAREN? “Dat komt niet alleen door de populistische schreeuwlelijken maar ook doordat ons stelsel op een keerpunt staat: een nieuwe generatie komt aan de macht. We zien enorme sociale, maar ook economische veranderingen.

Die maken onze welvaart niet automatisch maar onzeker, wat bij velen een gevoel van kwetsbaarheid creëert. Die onzekerheid en kwetsbaarheid maakt het makkelijker om kiezers te mobiliseren op basis van emoties. We kunnen aanwijzen wat er niet goed is, op die emotie inspelen en mensen mobiliseren tot negatieve politiek. Maar wat bij populistische politici ontbreekt is een constructieve oplossing van het probleem. Politieke gematigdheid, politieke projecten met een zekere pragmatische inslag met uitvoerbare ideeën is in deze tijd van emotionele mobilisatie niet heel populair, maar het is wel het enige wat echt werkt.”

WE LEZEN REGELMATIG DAT ‘DE DEMOCRATIE ONDER DRUK STAAT’. KLOPT DAT VOLGENS U? “In Nederland wil het merendeel van de mensen werken aan constructieve oplossingen en positieve politiek.

Hoewel populisten de democratie wel onder druk zetten, hebben de verantwoordelijke partijen meer steun. Dus de democratie gaat niet kapot aan de schreeuwlelijken, maar wél als de gematigden in het midden hun mond houden. De overmatige media-aandacht voor stemmingmakers heeft een ondermijnende werking, maar het blijft een minderheid die daadwerkelijk op populisten stemt.

“85 procent stemt nooit op een populist”

DOSSIER POLITIEK In Nederland doet maar liefst 85 procent dat nooit. De meeste mensen zijn politiek gematigd en vinden dat Nederland best goed geregeerd wordt. Ook al gaat er wel eens wat mis, soms zelfs flink, zoals met de toeslagenaffaire. Doordat grote monden continue roepen dat het allemaal niet klopt, zijn gematigde mensen geneigd op de achtergrond te blijven of te denken dat hun mening afwijkt van die van de meerderheid. We noemen dat de zwijgspiraal.”

“In geschreeuw kun je niet wonen”

NEDERLAND LIJKT GEFRAGMENTEERDER DAN OOIT, WAT DOET DAT MET DE POLITIEK? “Omdat we kiezen voor representatie van verschillende politieke geluiden is ons partijstelsel gefragmenteerd en moeten we altijd compromissen sluiten. Daarmee maak je altijd wel iemand verdrietig of boos. Bij compromisvorming en gedeelde macht is het soms wel onduidelijk wie waar nu verantwoordelijk voor is. Of in sommige gevallen: wie ergens de schuld van moet krijgen. Voor de oppositie is dat makkelijk scoren, want die kan dan het hele kabinet aanwijzen als ‘slecht’ en dat is precies het verhaal dat mensen als Baudet willen vertellen.”

WAT ZIJN DE POSITIEVE ASPECTEN VAN HOE ONS SYSTEEM IN ELKAAR ZIT? “Het belangrijkste is dat we nog steeds een aantal goed functionerende, volwassen politieke partijen hebben die mensen mobiliseren die verantwoordelijkheid dragen en echt dingen willen doen. In het midden, tussen de twee dystopieën op rechts en links (respectievelijk ‘de wereld gaat kapot aan immigratie’ en ‘de wereld gaat kapot aan klimaatverandering’), vind je de ruime meerderheid waar men probeert om praktische oplossingen te vinden voor de daadwerkelijke problemen die arbeidsmigratie, immigratie en klimaatverandering met zich mee brengen.”

VINDT U DAT NEDERLAND GOED GEREGEERD WORDT? “Nederland wordt helemaal niet slecht geregeerd, dat laat elk internationaal onderzoek zien. Door dit (inmiddels demissionaire) kabinet niet, en door het vorige ook niet. Natuurlijk zijn er zeer grote problemen en crises, zoals nu de pandemie en de economische gevolgen daarvan, naast de reeds bestaande problemen zoals de vluchtelingencrisis. Maar pragmatische politiek met mensen die tot hun knieën in de modder staan, die ervaring hebben en niet constant schreeuwen dat we verloren zijn is wat we nodig hebben.

In geschreeuw kun je niet wonen, met paniek kun je geen boodschappen doen en geen enkele onheilsprofeet heeft ooit een baan gecreëerd.”

André Krouwel André Krouwel is politicoloog en hoofddocent op de Vrije Universiteit in Amsterdam, alwaar hij zelf Politicologie en Bestuurskunde studeerde. Hij is geïnteresseerd in de opkomst (en ondergang) van nieuwe politieke partijen en politieke 'entrepreneurs', populisme, politiek extremisme en geloof in samenzweringen. In 2006 ontwikkelde Krouwel het Kieskompas, een website waarmee kiezers kunnen bepalen met welke partij de eigen voorkeuren het meest overeenkomen.

ANBO 27

Betaalbare Trapliften U kent ons van

TV

Volgens 1.710 klanten

Trapliften v.a. € 1690,Veilig genieten van uw hele huis, zoals u dat gewend bent. Smienk is dè specialist in

Gratis brochure ontvangen?

kwalitatieve, hergebruikte trapliften van alle merken. Al onze trapliften worden nauwkeurig nagemeten en indien nodig aangepast aan de nieuwe trapsituatie. En met ons Zekerheidsplan krijgt u levenslange garantie. Zo houdt u geld en energie over voor de leuke dingen.

Bel 0341 76 80 71 Of kijk op onze website Een veilige traplift voor een lage prijs.

www.smienktrapliften.nl

COVID-19: Voor de veiligheid, werken onze monteurs en adviseurs volgens strikte veiligheidsregels conform RIVM-beleid.

ANBO online Website

Op onze website vindt u heel veel informatie.

Nieuws over onze drie speerpunten Inkomen, Gezondheid en Wonen. De online-vraagbaak Raad & Daad. Maar ook informatie over de geschiedenis van ANBO. www.anbo.nl

Mist u iets? Laat het ons weten via:

magazine@anbo.nl

Digitale nieuwsbrieven Met onze nieuwsbrieven bent u direct op de hoogte van de laatste nieuwtjes. In de ANBO Actueel delen we informatie, handige tips en ontwikkelingen in de politiek, uiteraard met een focus op Inkomen, Gezondheid en Wonen. In onze voordeelnieuwsbrief ANBO Actie vindt u allerlei aanbiedingen, speciaal voor u als lid. Denk aan bijvoorbeeld korting op uitstapjes, vakanties en allerhande nuttige producten.

Inschrijven kan via:

anbo.nl/nieuwsbrief

Volg ons

Natuurlijk vindt u ANBO ook op social media. We zijn actief op Facebook, Twitter, LinkedIn, YouTube en Instagram. Daarop delen we nieuws, tips, informatie, leuke weetjes, successen, ledenvoordeel en kijkjes achter de schermen. Volg ons! www.facebook.com/anbo.nl twitter.com/ANBO_Nederland (algemeen) twitter.com/ANBOpers (voor de pers)

www.linkedin.com/company/anbo

www.instagram.com/anbo_nederland

www.youtube.com/ANBOnl ANBO 29

FEITEN & CIJFERS

STEM BUS

KIESRECHT EN VERKIEZINGEN In 2019 vierden we honderd jaar algemeen kiesrecht voor mannen én vrouwen in Nederland. Wat is de ontwikkeling van ons kiesrecht?

En met de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart; wat zijn interessante weetjes rondom de Tweede Kamerverkiezingen van de afgelopen jaren? De feiten en cijfers op een rij.

30 ANBO

FEITEN & CIJFERS

ONTWIKKELING KIESRECHT Sinds 1848 is Nederland een constitutionele monarchie en waarborgt de grondwet dat de leden van de Tweede Kamer gekozen worden door de bevolking. Onder ‘bevolking’ werd in die tijd wel een andere groep bedoeld dan tegenwoordig. Kiesrecht was vrij beperkt en gold alleen voor mannen die een bepaald bedrag aan belasting per jaar betaalden: censuskiesrecht. Door het censuskiesrecht kwam het erop neer dat alleen de gegoede burgerij kiesrecht had en de wensen van de arbeiders van ondergeschoven belang waren.

• 12 december 1917: na protest van de arbeiders werd een grondwetswijziging doorgevoerd, die het kiesrecht voor alle mannen garandeerde.

• September 1918: initiatiefwet tot instelling van actief kiesrecht voor vrouwen, de 'Wet Marchant'.

• 28 september 1919: onder druk van revolutionaire bewegingen werd deze wet aangenomen. Vanaf deze datum heeft Nederland algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen.

• 15 mei 1920: Elise Spauwen-Schrijnemakers was de eerste vrouw in Nederland die gebruik maakte van haar actieve stemrecht. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van Gronsveld bracht zij als eerste vrouw haar stem uit.

STEMGERECHTIGDE LEEFTIJD Bij de invoering van het algemene kiesrecht in 1919 was de leeftijdsgrens 25 jaar.

1946 1965 1972 1983

de minimum leeftijd voor het actieve kiesrecht werd verlaagd van 25 naar 23 jaar er kwam een verdere verlaging naar 21 jaar. de leeftijd werd verder verlaagd naar de huidige minimumleeftijd van 18 jaar. ook het passieve kiesrecht (het recht om gekozen te worden) werd verlaagd naar 18 jaar.

LEUK OM TE WETEN • Vanaf 1917 was iedereen verplicht om zich te melden bij een kiesbureau, de zogenaamde opkomstplicht. Dat betekent niet dat je ook verplicht was om te stemmen. Een blanco stem of niks invullen was ook toegestaan. Omdat naleving ervan steeds moeilijker werd en de plicht op den duur strijdig werd gevonden met de mondigheid van de kiezers, werd deze in 1970 afgeschaft.

• Sinds de afschaffing van de opkomstplicht is de opkomst sterk gedaald.

• In 2002 was de LPF (Lijst Pim Fortuyn) de grote winnaar van de verkiezingen met een recordwinst van 26 zetels. Als nieuwkomer was dit extra bijzonder. Bovendien werd lijsttrekker Fortuyn negen dagen voor de verkiezingen vermoord.

• In 2017 was de PVDA de grote verliezer van de verkiezingen met een recordverlies van 29 zetels.

• De regeringscoalitie verliest haast altijd zetels, waarbij de tweede of de kleinere partijen in een coalitie vaak de hardste klappen krijgen. Zo verloor het kabinet Rutte in 2017 37 zetels. Alleen het kabinet-Den Uyl in 1977 en het kabinet-Kok I in 1998 hebben als coalitie winst geboekt.

• Met zijn tien jaar is Mark Rutte één van de langstzittende premiers van Nederland. Het record staat op naam van Ruud Lubbers (bijna twaalf jaar).

• Willem Drees wordt gezien als de beste premier die Nederland ooit heeft gehad. Ruud Lubbers staat op de tweede plek.

Bronnen: www.parlement.com, www.historiek.net

ANBO 31

Met zorg bereid.

Speciaal voor jou

Probeer nu 5 maaltijden voor slechts € 19,95!

Ook natriumarm, vegetarisch of glutenvrij.

Wat je woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we je culinair verrassen.

Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 150 maaltijden! 5 van deze maaltijden kun je nu proberen in een proefpakket voor slechts € 19,95.

Bestel en geniet van: • Nasi goreng met kipsaté • Macaronischotel • Runderlapje in jus met bloemkool en aardappelpuree • Runderhachee met rode kool en aardappelen • Grootmoeders kippannetje: kippenpoot met groenten en gebakken aardappelen Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen.

Dat smaakt naar meer toch?

Eet je liever natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan.

Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 0800 - 023 29 75 (gratis) en maak je keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode 202-ANBO0321. Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 15 april 2021. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

www.apetito-shop.nl

DOSSIER POLITIEK

ANBO in de politiek

Achter de schermen (en soms ervoor)

U leest er veel over op onze website of in dit magazine; ANBO behartigt uw belangen bij de politiek. Wat u veel minder leest is hoe we dat nou precies doen. Wat houdt die politieke lobby in? Wat gebeurt er allemaal achter de schermen? En waarom wordt het soms ineens heel zichtbaar? Een kijkje in de keuken bij de belangenbehartigers van ANBO. “Het werkt alleen als meerdere partijen je visie delen en er samen met jou voor willen gaan.”

TEKST JOOST MARSMAN

ANBO 33

DOSSIER POLITIEK

ATIE SCHIPAANBOORD

ALEX VAN SCHERPENZEEL

Op het hoofdkantoor van ANBO en in den lande zijn dag in dag uit zo’n zeven medewerkers aan de slag om de belangen van ouderen in Nederland te behartigen, bij vooral de landelijke politiek. Daarbij opereren ze op de thema’s inkomen, wonen en gezondheid. “Dat zijn de onderwerpen waarop wij duidelijke standpunten hebben,” aldus Atie Schipaanboord, coördinator Public Affairs bij ANBO en verantwoordelijk voor de dossiers wonen en gezondheid. “Zo zijn we al heel lang actief om de consequenties van de vergrijzing te agenderen als het gaat om wonen. We zien dat de samenleving hier onvoldoende op voorbereid is. Typisch een onderwerp waarover we constant op de tamtam slaan.”

HET BEGINT MET DE INHOUD Alex van Scherpenzeel is senior beleidsadviseur inkomen bij ANBO en richt zich op financiën. “Dat kan gaan om uitkeringen, maar denk ook aan belastingzaken, toeslagen en bankzaken.” Volgens hem begint een lobbytraject altijd met de inhoud. “Waar gaat het over, wat is de impact voor onze achterban? En vooral: wat vinden onze leden ervan? Daarom bevragen we hen regelmatig over relevante onderwerpen. Daarnaast speelt de expertise van ANBO een grote rol. Veel onderwerpen zijn complex en niet iedereen kan overzien wat er speelt. De combinatie van die twee bepaalt vaak hoe je de lobby aanpakt en bij wie je gaat lobbyen.”

SAMENWERKEN Volgens Schipaanboord is vooral het zoeken naar partners en het opbouwen van krediet bij stakeholders belangrijk.

“Belangenbehartiging doe je ook nooit in je eentje, dat werkt alleen als meerdere partijen je visie delen en er sa 34 ANBO

WILLEM REIJN

MANON LINSCHOTEN

men met jou voor willen gaan.” Dat kan Willem Reijn beamen. Hij is sinds november 2013 senior beleidsadviseur pensioenen bij ANBO en maakt onder meer deel uit van de klankbordgroep jong/oud, die overlegt met minister Wouter Koolmees en de sociale partners. “Je moet weten in welk speelveld je opereert. Pensioen is momenteel een bijzonder turbulent thema, met heel veel verschillende facetten en belangen. Het is dus goed om als ouderenorganisaties zo nauw mogelijk samen te werken. We volgen de Tweede Kamerdebatten en hebben korte lijntjes met beleidsmakers van sociale partners en grote pensioenfondsen om de regelgeving te beïnvloeden. Het blijft een intensieve lobby om het pensioendossier de goede kant op te krijgen en daar moeten we nog hard aan sjorren.”

ROND DE TAFEL Op alle thema’s wordt zo in feite een constante campagne gevoerd om te strijden voor de belangen van ouderen. Het idee voor een publicatie of een publieksactie kan dan ook overal vandaan komen, aldus Schipaanboord. “Vanuit de actualiteit, een brief of mail van een lid, of bijvoorbeeld een vraag via onze Raad & Daad Advieslijn. Zo’n idee wordt schetsmatig uitgewerkt en getoetst bij collega’s en bestuur. Vervolgens zoeken we direct mogelijke partners.

Met hen gaan we rond de tafel om door te spreken wat iedereen wil en kan waarmaken.” Op welk moment welke middelen ingezet moeten worden hangt helemaal af van wat je ermee wilt bereiken, volgens Van Scherpenzeel.

“Wil je breed aandacht voor een issue, dan zoek je een podium bij de traditionele media. Als het om een probleem of onderwerp gaat dat niet alle senioren raakt, zoek je andere ingangen. Je gaat eens neuzen en aftasten binnen je netwerk bijvoorbeeld.”

DOSSIER POLITIEK PUBLIEKE OPINIE Hoewel veel van het werk - vaak noodzakelijkerwijs - onzichtbaar blijft voor de buitenwereld, is ANBO ook vaak zeer zichtbaar in de landelijke media. Meestal is dat een bewuste strategie. Schipaanboord: “Als de druk opgevoerd moet worden werken we ook langs de band van de publieke opinie. We zoeken dan haakjes in de actualiteit en in onderzoeken van anderen waar wij op kunnen reageren, om zo ons eigen geluid te laten horen. Via ons magazine, de website en sociale media natuurlijk. Maar ook via landelijke kranten en bij de omroepen. We zorgen daarbij uiteraard voor casuïstiek, zodat we ook direct goede voorbeelden hebben om ons punt te illustreren. Je bent constant alert en op zoek naar manieren om je punt te maken en je verhaal te vertellen.”

VERHALEN VERTELLEN Over het belang van het vertellen van verhalen kan Manon Linschoten meepraten. Ze is projectleider Roze50+, het samenwerkingsverband van ANBO en COC voor LHBTI-senioren. “Het is vooral dankzij de levensverhalen van roze ouderen dat we weten met welke problemen en vooroordelen zij worstelen. Zichtbaarheid in de media, van Telegraaf tot Facebook, is een heel belangrijk instrument. Door het delen van levensverhalen krijgen de issues

meer bekendheid. Bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport én bij het grotere publiek.”

POLDER Het werk van een belangenbehartiger vergt een lange adem en veel doorzettingsvermogen, vertelt Van Scherpenzeel. “Je moet in de meeste gevallen veel geduld hebben en zeker ook niet de verwachting dat alles lukt.

De meeste lobbyactiviteiten vinden in het Haagse plaats; op de ministeries, in Tweede Kamer. Daar lopen veel lobbyisten rond. En niet iedereen heeft natuurlijk dezelfde standpunten als ANBO.” Dat kan leiden tot frustratie en onbegrip, soms ook bij de achterban. Schipaanboord: “Het effect van ons werk is meestal pas jaren later zichtbaar. De polder is een mooie manier om veel draagvlak te krijgen, maar het werkt ook vertragend. Soms verzanden zaken en komen pas jaren later weer boven.”

TEGEN DE BIERKAAI Van Scherpenzeel ziet polderen meestal niet als een probleem. “Dat hoort erbij ons land. Het wordt lastiger als het verschil in standpunten niet op inhoud is, maar een andere aanleiding heeft. Dan is het soms vechten tegen de bierkaai.” Die aanleiding kan politiek gedreven zijn, maar ook vanuit bepaalde cultuur of overtuiging, weet ook

ANBO 35

DOSSIER POLITIEK

HET PLEIN IN DEN HAAG MET OP DE ACHTERGROND EEN AANTAL MINISTERIES.

Linschoten: “Het lastigste van mijn werk is de overtuiging van mensen die denken dat het in Nederland wel goed is met de emancipatie van LHBTI-ouderen. Hiermee wordt voorbijgegaan aan al die ouderen die zich voortdurend af moeten vragen of ze gewoon zichzelf kunnen zijn.”

Tot slot wordt het werk van de belangenbehartigers extra lastig als er één machtige partij heel veel invloed heeft.

Reijn geeft een sprekend voorbeeld: “Het pensioendossier wordt door drie instanties bepaald: De Nederlandsche Bank, De Nederlandsche Bank en De Nederlandsche Bank. De politiek durft nauwelijks af te wijken van de visie van de toezichthouder. Dat is raar. De Nederlandsche Bank zou toezicht moeten houden op de kaders die de politiek stelt en niet andersom.”

BELANGRIJK Al die obstakels demotiveren de belangenbehartigers geenszins. Het hoort erbij, vinden ze. De resultaten zijn vaak aansprekend en de maatschappelijke relevantie is groot. Reijn: “Pensioen gaat over zo ongeveer alles: financiële markten, de vergroening van de wereld, het voorkomen van krankzinnige bonussen, bedrijven aanzetten tot een verantwoord sociaal beleid. En vergeet niet hoe belangrijk pensioen voor de werkenden is: die werken er 36 ANBO

al bijna anderhalve dag per week voor. Dan moet dat ook een goed pensioen zijn. Het is fantastisch om je daarvoor in te kunnen zetten.”

VOLDOENING Linschoten noemt de vrijwilligers. “De meeste voldoening haal ik uit de kracht van onze Roze 50+ vrijwilligers en de strijd die zij leveren om zichzelf te mogen zijn, zodat de wereld er ook voor jongeren mooier uitziet en mensen meer in hun eigenheid gezien en gewaardeerd worden.”

Van Scherpenzeel: “Ik probeer primair voor onze leden iets te bereiken. En als nou al die senioren daar ook van profiteren en nog geen lid van ANBO zijn gewoon lid worden, kunnen we nog veel meer voor elkaar krijgen.”

Schipaanboord sluit zich daarbij aan. “De helft van de bevolking is 50+, de noodzaak tot veranderen is groot en als je successen boekt, weet je dat dit ook direct ten goede komt aan je eigen familie, vrienden en kinderen. We worden allemaal ouder. Iedereen wil goede kwaliteit van leven en iedereen wil erbij blijven horen. Dat is waar we het voor doen.”

Kijk voor meer informatie over onze belangenbehartiging op: anbo.nl/belangenbehartiging

- Inloopdouches met lage instap -

De kwaliteit van toen...

Ouder wets

go e d e

k or t i n g t ot *

...met de stijl en het comfort van nu!

Zoekt u een vertrouwd adres voor uw nieuwe veilige douche?

Zoek niet verder. Molenaar is een gerenommeerde onderneming met jarenlange ervaring. Kwaliteit net als vroeger, met moderne kleuren en stijlen en uiteraard voorzien van alle comfort. ✓ ✓ ✓ ✓

We gebruiken alleen A-Kwaliteit materialen Gerenommeerd bedrijf, degelijk en vertrouwd Eigen team met ervaren monteurs Onze klanten beoordelen ons met: ‘uitstekend’

Profiteer nu tijdelijk van ouderwets goed voordeel tot maarliefst € 900,-*

Telefoneer naar: 0341 - 23 23 00 voor de gratis catalogus of kijk op www.molenaar.nl

ANBO 37

*Bekijk de voorwaarden op molenaar.nl/actie. Geldig t/m 30-04-2021

€ 90 0

DOSSIER POLITIEK

Demissionair minister Ollongren over de verkiezingen:

“Elke stem telt” Op 17 maart is het zover. Dan mogen we stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. De procedure is aangepast in verband met corona.

Wij spraken met Kajsa Ollongren, demissionair minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, over welke maatregelen er zijn genomen.

ER GINGEN DE AFGELOPEN WEKEN STEMMEN OP, ONDER ANDERE VAN BURGEMEESTERS, OM DE VERKIEZINGEN UIT TE STELLEN. WAAROM IS DAT NIET GEDAAN? “Het is een bijzondere tijd, daar ben ik me van bewust.

Ondanks dat is het voor iedereen mogelijk om veilig zijn stem uit te brengen. We doen er alles aan om het veilig te laten verlopen, voor zowel de mensen die komen stemmen als voor de stembureaumedewerkers.”

KAN ER NOG IETS GEBEUREN WAARDOOR HET TOCH WORDT UITGESTELD? “Alles is erop gericht de Tweede Kamerverkiezing door te laten gaan. Het kabinet vindt dat van groot maatschappelijk en democratisch belang. Er is dan ook geen reden 38 ANBO

voor uitstel. We houden de ontwikkeling van de pandemie nauwgezet in de gaten. Een belangrijke afweging is of de gemeenten in staat zijn om, gegeven de actuele situatie, de verkiezing nog goed en veilig te organiseren. Dat zijn de gemeenten, en ze zijn enorm hard aan het werk om dit mogelijk te maken.”

OP DE WEBSITE WWW.ELKESTEMTELT.NL STAAT INFORMATIE OVER HOE WE KUNNEN GAAN STEMMEN. KUNT U ONZE NIET-DIGITAAL VAARDIGE LEDEN VERTELLEN WELKE MAATREGELEN ZIJN GENOMEN OM IEDEREEN VEILIG TE LATEN STEMMEN? “Er worden maatregelen genomen om het stemmen zo te organiseren dat het risico op verspreiding van het

DOSSIER POLITIEK coronavirus in de stemlokalen zo klein mogelijk is. De stemlokalen zijn zo ingericht dat u bij het stemmen 1,5 meter afstand kunt houden van andere kiezers en van de leden van het stembureau. In het stemlokaal moet natuurlijk ook een mondkapje gedragen worden. Om te mogen stemmen moet u uw stempas overhandigen aan het stembureau. Tussen de stembureauleden die dit werk doen en de kiezer is een kuchscherm geplaatst. U kunt uw identiteitsbewijs voor het kuchscherm tonen. De stembureauleden die de stempas aannemen en het stembiljet en het schone potlood uitreiken, dragen wegwerphandschoenen.”

HOE ZIT HET MET VERVROEGD STEMMEN? “Op maandag 15 en dinsdag 16 maart kan in alle gemeenten in een aantal stemlokalen vervroegd worden gestemd, voor kiezers die extra risico lopen door besmetting met het coronavirus. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen met onderliggende ziekten als chronische luchtweg- of longproblemen, hartpatiënten, mensen met diabetes, een nierziekte of een verminderde weerstand.”

EN BRIEFSTEMMEN? "Kiezers van 70 jaar en ouder hebben net als alle andere kiezers uiterlijk op 3 maart hun stempas thuisgestuurd gekregen. Daar staat op welke opties er zijn om te stemmen, waaronder het stemmen per brief. Tussen 26 februari en 11 maart ontvangen alle kiezers van 70 jaar en ouder thuis de documenten die ze nodig hebben om per brief te kunnen stemmen. Daar zit ook een duidelijke en stapsgewijze uitleg bij hoe zij hun stem per brief kunnen uitbrengen.

Voor kiezers die per brief willen stemmen zit een heldere instructie bij de stempas. Het stemmen per brief verloopt namelijk iets anders dan het stemmen in het stemlokaal.

Daarom is er ook een filmpje waarin wordt uitgelegd hoe het stemmen per brief gaat. Kiezers kunnen ook bellen met de telefonische informatielijn (0800 – 1351), als ze vragen hebben over briefstemmen.”

WAAROM KUNNEN ALLEEN 70-PLUSSERS PER BRIEF STEMMEN? “Omdat er een aantal nadelen aan briefstemmen kleven.

Het stemgeheim en de stemvrijheid kan bijvoorbeeld niet op dezelfde wijze worden gewaarborgd als in het stemlokaal. Daarnaast is het voor de Tweede Kamerverkiezing ook organisatorisch niet haalbaar dat iedereen per brief

“ Natuurlijk hoop ik op een hoge opkomst” kan stemmen. Dit is uitgebreid in het debat in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer aan de orde geweest. Het vervroegd stemmen op 15 en 16 maart biedt vooral voor kiezers onder de 70 jaar die kwetsbaar zijn voor het coronavirus een extra mogelijkheid om te komen stemmen in het stemlokaal. Als zij niet naar het stemlokaal kunnen of willen komen, kunnen zij ook een andere kiezer machtigen om voor hen te stemmen.”

IN DE VS WAS, TEN ONRECHTE, VEEL TE DOEN OVER STEMMEN PER BRIEF. HOE BETROUWBAAR IS STEMMEN PER BRIEF IN NEDERLAND? “Het briefstemmen in Nederland en de VS is niet goed te vergelijken. De regels in de VS zijn anders en verschillen per staat. In een deel van de staten mochten de briefstemmen ook nog een hele periode na de dag van stemming binnenkomen en worden meegeteld. In Nederland moeten de briefstemmen op 17 maart voor 21.00 uur zijn ontvangen om mee te kunnen tellen. In de VS moet briefstemmen worden aangevraagd. Dat aanvraagproces gaf in de VS ook problemen.”

BIJ WELKE OPKOMST BENT U TEVREDEN ONDER DE HUIDIGE BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN? “Met alle extra maatregelen die we nemen om deze verkiezingen in coronatijd zo goed en veilig mogelijk te organiseren, zorgen we dat iedereen zijn stem veilig kan uitbrengen. En ik roep alle kiezers op, jongeren en ouderen, om gebruik te maken van die mogelijkheden. Want elke stem telt! Natuurlijk hoop ik op een hoge opkomst. Liefst nog hoger dan bij de vorige Tweede Kamerverkiezing. Maar met een gelijke opkomst als in 2017 ben ik tevreden.”

Het complete interview is terug te lezen via: anbo.nl/verkiezingen

Daarin gaat de minister dieper in op hoe u kunt stemmen en op de gezondheidscheck. Meer informatie hierover leest u ook op pagina 44 en 45.

ANBO 39

UW PORTEMONNEE

e j Het k e o b d huishou van: pper a t S n e Maar t

NAAM:

D: LEEFTIJ

r 64 jaa S: LAAT Rijn n WOONP e d n aa Alphen

Iedere maand nemen we een kijkje in het huishoudboekje van één van onze leden.

We bekijken hun huidige situatie, de financiële keuzes die zijn gemaakt en de vaste lasten en inkomsten. Deze maand maken we de balans op met Maarten Stapper.

TEKST ROY VAN DER MAREL

Sinds zijn geboorte heeft Maarten Stapper gehoorproblemen. Met zijn ene oor hoort hij zijn hele leven al niets en met zijn andere sinds 1990 nog slechts twintig procent.

Gelukkig zijn er goede hoortoestellen en heeft het 40 ANBO

gebrekkige gehoor zijn carrière nooit in de weg gestaan.

“Ik ben altijd gevraagd om ergens te komen werken. Dat heeft, denk ik, met mijn instelling te maken. Als je hard werkt, goede wil toont en altijd beter wilt worden in je werk, dan valt dat op.” Zodoende krijgt hij de ene na de andere baan aangeboden in de automatisering en de ICT. Uiteindelijk belandt hij bij een softwarebedrijf in Amersfoort, waar hij als accountmanager diverse projecten bij klanten begeleidt. Dan gaat het mis. “Het bedrijf werd overgenomen door een Amerikaanse organisatie wat resulteerde in een andere aanpak en klantencontact.

Uiteindelijk is het fout gegaan en zijn er van de 135 man 100 ontslagen, onder wie ik.”

UW PORTEMONNEE HET ROER OM De vergoeding die hij meekrijgt geeft financiële ruimte om na te denken over zijn toekomst. Stapper is dan 46, moet nog 20 jaar tot zijn pensioen en vraagt zich hardop af of hij dit allemaal nog wel wil. Hij besluit het roer om te gooien en zijn eigen bedrijf te beginnen. “Dat moest wel aan een paar dingen voldoen. Ik wilde een dienst leveren die tijdsbestendig is en niet uitbesteed kan worden aan lagelonenlanden, onafhankelijk zijn in mijn productie en, na al die jaren met mijn hoofd bezig te zijn geweest, wilde ik met mijn handen gaan werken.” Uiteindelijk besluit hij De Meubelreiniger op te richten, waarmee hij bij klanten in heel Nederland stoffen en leren meubels, vloerkleden en tapijt gaat reinigen. Een enorme stap in het onbekende, gezien zijn arbeidsverleden.

NO-NONSENSE Ook financieel is het een lastige overgang. Stapper gaat van een vast naar een variabel inkomen, in een branche waarin hij onbekend is. “We hadden het niet makkelijk.

Er zijn maanden geweest dat de omzet net genoeg was om de bedrijfskosten te betalen. In die maanden was er dan ook geen geld voor loon. Er zijn zelfs periodes geweest dat ik de hypotheek niet kon betalen. We kwamen er met de buffer wel doorheen, maar grote uitgaven zaten er niet in. Die no-nonsense mentaliteit hebben we eigenlijk altijd gehad: geen dure auto, geen groot huis en geen dure vakanties. We zijn tevreden met wat er is en wat er komt.

Ik wist wat mijn vaste lasten waren. Van een leaseauto en het huis weet je wat het je maandelijks kost. We konden van 2.000 euro per maand rondkomen en dat doen we nog steeds.”

OP ROLLETJES Ondanks zijn gematigde levensstijl vindt Stapper het niet zinvol om alleen maar in de kosten te snijden. “Dat heeft namelijk een eind. Ook privé moet je dat niet doen. Je moet je energie stoppen in omzetverhoging. Nadenken over wat je zelf kunt doen om meer klanten te krijgen. Als ik geen geld heb, maar wel tijd, waarom zou ik dan zelf niet bij potentiële klanten langsgaan?” Het is deze aanpak die het bedrijf overeind houdt in de zware beginfase. Maar nu loopt het op rolletjes, vertelt Stapper. “We hebben nu vier man in dienst en de toekomst ziet er rooskleurig uit.

We hebben veel tevreden klanten die bij ons terugkomen en een hoge score van offertes die doorgang vinden. Dat

VOOR

NA REINIGEN

komt doordat wij in alles de klant en het resultaat voorop zetten en de beste willen zijn.”

GEEN SPIJT “Als zelfstandig ondernemer ben je een paria in Nederland. Een Arbeidsongeschiktheidsverzekering kan ik bijvoorbeeld niet afsluiten, want ik ben ouder dan 60.

Ook pensioenopbouw is lastig met een eigen bedrijf.”

Toch heeft Stapper al wel over zijn pensioen nagedacht.

“Ik wil wel altijd voor het bedrijf actief blijven, maar niet meer zelf ‘in het veld’ reinigen. De administratie doen, de website onderhouden. Ik ben graag actief bezig. Parttime, dan. Kosten besparen voor de zaak en voor mij een aanwinst op de AOW.” Spijt van zijn besluit om zelfstandig ondernemer te worden heeft hij niet. “Ik heb de juiste keuze gemaakt. Ik voel me happy, heb minder stress, ben niet afhankelijk, er hijgt niemand in mijn nek over omzet … ik mag het allemaal zelf bepalen. Daarom kijk ik ook niet naar concullega’s want ik word daar niet beter van.”

HANDICAP Stapper sluit af: “Laat een handicap nooit een belemmering zijn om door te groeien. Kijk naar wat je kunt en niet naar wat je niet kunt. Ga niet de dingen blijven doen die moeilijk zijn vanwege je handicap. Met een versleten knie moet je geen postbode worden. De knie zelf is geen belemmering, de combinatie met het het beroep postbode is een belemmering.”

Uw verhaal?

Wilt u ook een (huishoud)boekje opendoen?

Mail dan naar: magazine@anbo.nl

ANBO 41

DE WREKERS

De mooiste nostalgische programma’s ziet u bij

LITTLE HOUSE ON THE PRAIRIE

THE FLYING DOCTORS

50 42 ANBO

89

Kijk voor meer informatie en uitzendtijden op www.kijkbijons.nl en de app

50 Vind ONS op

DIRECT INFORMATIE BIJ EEN NOODSITUATIE DANKZIJ NL-ALERT Natuurlijk kijkt of luistert niemand de hele dag naar het (lokale) nieuws. Maar met behulp van NL-Alert is iedereen gelukkig gelijk op de hoogte bij een ramp of dreigende noodsituatie in de directe omgeving.

Wat is NL-Alert?

NL-Alert is het alarmmiddel waarmee de overheid iedereen waarschuwt en informeert wanneer er zich noodsituaties, rampen of crises voordoen in Nederland. In een NL-Alert staat wat er aan de hand is, wat u moet doen en waar er meer informatie te vinden is. U ontvangt het NL-Alert op uw mobiel en daarvoor hoeft u zich niet aan te melden, niks te installeren en ook niks te betalen. Een NL-Alert komt vanzelf op de mobiele telefoon binnen. Zo gaan er geen belangrijke berichten aan u voorbij wanneer zich een noodsituatie voordoet.

Zo werkt het Een NL-Alert komt met een hard en doordringend alarmgeluid binnen. Dit geluid klinkt heel anders dan een whatsapp-bericht, sms of uw beltoon. Staat uw mobiel uit of in vliegtuigmodus dan ontvangt u geen NL-Alert en mist u belangrijke informatie.

Hulp vragen Bent u verminderd zelfredzaam en vraagt u zich misschien af hoe te handelen bij een NL-Alert? Praat dan van tevoren met familie, buren en zorgverleners, om te kijken hoe zij kunnen helpen. Zij kunnen u informeren wanneer zij een NL-Alert ontvangen zodat ook u op de hoogte bent en weet wat u moet doen.

Meer weten?

Kijk op www.nl-alert.nl

Wanneer ontvangen we een NL-Alert?

Er kan van alles gebeuren waarbij het belangrijk is dat we op de hoogte zijn. Bij een grote brand, bij onverwacht noodweer of als er een terroristische aanslag dreigt. Of denk bijvoorbeeld aan zomer vorig jaar, toen de situatie voor de Nederlandse kust gevaarlijk was voor zwemmers. Via NL-Alert werd toen iedereen in de buurt van de kust gewaarschuwd.

Halfjaarlijkse controleberichten Zo weet u hoe het is om een NL-Alert te ontvangen als er daadwerkelijk iets aan de hand is. Het controlebericht zendt de overheid uit op de eerste maandag in juni en december rond 12:00 uur.

Het eerstvolgende bericht zal u maandag 7 juni ontvangen.

NL-Alert zit zo in elkaar dat het ook werkt als het netwerk overbelast is. En dat is maar goed ook!

Deze campagne is mede mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van het Fonds voor interne veiligheid van de Europese Unie in het kader van ‘Balancing Security and Mobility’.

Veilig stemmen Verkiezingen in tijden van corona

We mogen weer naar de stembus, ditmaal voor de Tweede Kamerverkiezingen.

Om het risico op verspreiding van het coronavirus te verkleinen, verloopt het verkiezingsproces dit keer net iets anders dan normaal. Welke maatregelen worden genomen om te zorgen dat u veilig kunt stemmen? En wat als u niet naar het stemlokaal kunt of durft? Startpagina.nl geeft een overzicht van de belangrijkste maatregelen en een paar handige tips.

TEKST JOOST MARSMAN

44 ANBO

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR STARTPAGINA.NL

1

ANDERHALVE METER Er worden verschillende maatregelen getroffen om te zorgen dat u veilig kunt stemmen en stembureauleden veilig hun werk kunnen doen in de stemlokalen. Om te beginnen worden deze zo ingericht dat iedereen anderhalve meter afstand kan houden. In elk stemlokaal is bovendien een extra stembureaulid aanwezig.

Die kijkt of het niet te druk wordt in het stemlokaal. Ook wijst hij of zij de kiezers zo nodig op de anderhalve meter afstandsregel en kan degene u eraan herinneren om bij binnenkomst uw handen te desinfecteren.

2

MONDKAPJE EN KUCHSCHERMEN In het stemlokaal worden potloden, stemhokjes en tafels regelmatig gereinigd. In sommige gemeenten krijgen alle kiezers een eigen rood potlood, dat ze daarna mee naar huis mogen nemen. Er staan ‘kuchschermen’ tussen de kiezers en de leden van de stembureaus.

Uw identiteitsbewijs toont u door het voor het glas van het kuchscherm te houden. Uiteraard moet u in het stemlokaal ‘gewoon’ een mondkapje dragen.

macht machtigen, als deze persoon in dezelfde gemeente als u woont. De gemachtigde moet ook stemgerechtigd zijn voor dezelfde verkiezing. U vult hiervoor de achterkant van uw stempas in. Doe dit samen met de persoon die u wilt machtigen, dan weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.

5

IEMAND MACHTIGEN VIA EEN SCHRIFTELIJKE VOLMACHT Woont iemand niet in dezelfde gemeente, dan heeft u een schriftelijke volmacht nodig. Daarvoor vraagt u een formulier aan bij uw eigen gemeente (meestal via de algemene website van uw gemeente). U en de gemachtigde moeten het formulier ondertekenen. De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs waarmee hij of zij voor u kan stemmen. Let op: u kunt het formulier tot uiterlijk 5 werkdagen voor de verkiezingsdag indienen. En een eenmaal verleende schriftelijke volmacht kan niet worden ingetrokken.

Kijk voor meer informatie over stemmen per volmacht op: startpagina.nl/anbo

3

GEZONDHEIDSCHECK De stembureauleden doen allemaal een gezondheidscheck voordat ze met hun werk beginnen.

Kiezers ontvangen voorafgaand aan de stemming een gezondheidscheck met vragen die zij voor zichzelf moeten beantwoorden. Als u niet alle vragen met 'nee' kunt beantwoorden, mag u niet zelf stemmen in het stemlokaal. Hoe u dan wel kunt stemmen leest u hieronder. In een aantal zorginstellingen kunnen bewoners en het personeel van die instelling ter plekke stemmen. Ga voor meer informatie naar: startpagina.nl/anbo

Startpagina is al meer dan 20 jaar een gebruiksvriendelijke partner voor veilig en gemakkelijk internetten. U vindt er altijd een

4

STEMMEN PER ONDERHANDSE VOLMACHT Als u niet in staat bent om zelf naar het stemlokaal te komen, kunt u iemand een volmacht verlenen om voor u te stemmen. U moet deze persoon behalve de stempas ook een kopie van uw identiteitsbewijs meegeven.

Overigens kunt u iemand alleen via een onderhandse vol-

overzichtelijk aanbod met links naar betrouwbare websites. Heeft u vragen, over welk onderwerp dan ook?

Klik dan eens door naar het onderdeel GoeieVraag op www.startpagina.nl.

ANBO 45

Zelfstandig en comfortabel ouder worden...

Tot

€ 750,inruil*

*Vraag naar de voorwaarden

7 1.

2.

3.

4.

GRATIS Unieke beloftes:

Hoog-laag functie Rug-, been- en nekverstelling Met 1 voetdruk volledig verrijdbaar Met 1 voetdruk volledig stabiel op poten 5. Geen kabels zichtbaar 6. Geen motoren zichtbaar 7. 6 maanden slaapgarantie

46 ANBO

BROCHURE? 0341-277010 www.well-fair.nl

EEN HEERLIJK BED VOOR NU EN LATER

Onze klantenbeoordeling:

BELASTINGSERVICE

ANBO-VRIJWILLIGER BERT KUIPER MET EEN GEHOLPEN LID, VER VOOR DE CORONACRISIS.

ANBO Belastingservice in coronatijd Al ruim een jaar staat het leven voor een groot deel in het teken van het coronavirus. Dat heeft ook gevolgen voor onze Belastingservice, zowel vorig jaar als dit jaar. Maar we blijven u uiteraard van dienst.

Op het moment van schrijven, half februari, zitten we nog altijd in de tweede lockdown en kunnen onze Belastinginvulhulpen nog niet op huisbezoek. Uw eigen invuller weet wanneer hij weer op huisbezoek kan gaan. Mocht huisbezoek niet mogelijk zijn vóór 1 mei, dan zorgen de Belastinginvulhulpen samen met u voor een oplossing.

Uw invuller vraagt dan uitstel aan en komt later dit jaar bij u langs.

Mochten verdere versoepelingen van de coronamaatregelen langer duren dan nu verwacht, dan gaan invullers leden telefonisch helpen. Voorwaarde is wel dat onze

vrijwilligers de fiscale situatie van de leden kennen. Met andere woorden: dat de invuller er al eerder op huisbezoek is geweest. Dan kan het op een verantwoorde manier. In alle andere situaties moet er uitstel worden aangevraagd.

Telefonische ondersteuning heeft niet onze voorkeur, het is een noodroute.

UITSTEL AANVRAGEN Als u zelf liever wilt wachten totdat u bent gevaccineerd dan kan dat natuurlijk ook. U kunt dit aangeven bij uw belastinginvulhulp en die zorgt dan dat er uitstel bij de Belastingdienst wordt aangevraagd.

ANBO 47

BELASTINGSERVICE AKKOORD U moet altijd een Verklaring 2020 invullen en aanleveren bij ANBO, waarin u akkoord gaat met het verlenen van de Belastingservice. Dit ten behoeve van de privacywet. De invulhulp zorgt ervoor dat u tijdig in het bezit bent van de Verklaring en vult deze samen met u in. De invulhulp mag twaalf euro onkostenvergoeding vragen, plus vijf euro extra als er sprake is van een fiscaal partner die geen lid is van ANBO. Heeft u interesse? Volg dan hiernaast het stroomschema en meld u aan. Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/belastingservice

Klaar voor het nieuwe invulseizoen Ook de voorbereiding op het huidige belastinginvulseizoen werd beïnvloed door corona. In plaats van de jaarlijkse bijscholingsdag is ANBO overgestapt naar e-learning. Alle belastingvrijwilligers krijgen digitaal les. Na het doorlopen van het scholingsprogramma ontvangen ze een certificaat. Ze zijn dan klaar voor het nieuwe invulseizoen. Wanneer een Belastinginvulhulp bij u op huisbezoek komt, kan hij zich identificeren met een ANBO-pas met pasfoto. Vraag hier gerust naar.

7.500 KEER GEHOLPEN “We zijn enorm trots op onze invullers”, zegt Claudia Compier, teamleider van de afdeling Services, waar de Belastingservice van ANBO onder valt. “Een jaar geleden werden we volledig verrast door het coronavirus. Toch hebben de vrijwilligers van de ANBO Belastingservice het afgelopen jaar ruim 7.500 leden en hun fiscaal partners kunnen helpen. Dat is onder normale omstandigheden al een hele prestatie.”

48 ANBO

Zo regelt u de Belastingservice

1.

Bent u in 2020 ook door de ANBO Belastingservice geholpen?

Nee

ga naar 2

Ja

ga naar 3

2.

Neem contact op met de ANBO Belastingservice. Die is iedere werkdag telefonisch bereikbaar, van 09.00 tot 17.00 uur, via 0348 46 66 91.

Of via e-mail: ledenservice@anbo.nl. U krijgt dan de contactgegevens van een vrijwilliger bij u in de buurt.

U neemt zelf contact met de vrijwilliger op voor het maken van een afspraak.

3.

Nee

Wilt u dat dezelfde vrijwilliger u in 2021 weer helpt?

ga naar 2

Ja

ga naar 4

4.

Neem contact op met de betreffende vrijwilliger voor het inplannen van de afspraak. Vraag wel of hij nog actief is voor ANBO. Is dit niet het geval of heeft u zijn gegevens niet meer, neem dan contact op met de ANBO Belastingservice via 0348 46 66 91 (iedere werkdag van 09.00 tot 17.00 uur). Of via e-mail: ledenservice@anbo.nl. Geef de naam van de vrijwilliger door en wij geven u de contactgegevens. Is uw voorkeur niet meer beschikbaar, dan geven we de gegevens van een ander. In beide gevallen neemt u zelf contact op. *Buiten de eenvoudige aangifte valt onder meer inkomen uit aanmerkelijk belang box 2, winst uit onderneming en inkomsten als zzp-er. We doen geen buitenlandse pensioenen en bezittingen. Uitzondering is sinds 2021 pensioen uit Duitsland en België. Als u geen eenvoudige aangifte heeft, kan ANBO u helaas niet helpen. Onze vrijwilligers zijn daar niet voor opgeleid. Meer informatie: anbo.nl/belastingservice

ANBO 49

Zorgeloos genieten van uw huis en uw overwaarde?

Stap met uw huidige lening over naar de Levensrente hypotheek van a.s.r. Deze hypotheek heeft geen einddatum en de rente staat vast zolang u of uw partner in de woning woont. Dus nooit meer zorgen over een rentewijziging of over aflossen op de einddatum.

Ook kunt u uw overwaarde verzilveren tot 50% van de waarde van uw woning.

De rente wordt niet bijgeschreven op uw schuld, dus uw schuld blijft gelijk. En omdat het rentepercentage vaststaat, betaalt u elke maand dezelfde vaste maandlasten.

Meer weten? Kijk op www.asr.nl/levensrente-hypotheek

50 ANBO

a.s.r. doet het

ANBO-VRIJWILLIGERS

Praatje maken?

Kom in contact met onze Sociaal Netwerkers

Bent u al bekend met onze Sociaal Netwerkers? Dat zijn vrijwilligers die vereenzaming proberen te voorkomen. Zit u ook wel eens verlegen om een praatje? Neem dan contact met ons op.

Als het afgelopen coronajaar één ding duidelijk heeft gemaakt, is het wel hoe belangrijk een goed sociaal netwerk is. Maar structureel contact met anderen houden lukt niet iedereen. Voor wie wel wat ondersteuning kan gebruiken om mee te blijven doen, hebben wij de vrijwilligersfunctie Sociaal Netwerker in het leven geroepen. Dat zijn vrijwilligers die lokaal actief zijn om vereenzaming te voorkomen. Ze moedigen leden aan om deel te nemen aan lokale activiteiten. Ze brengen mensen in contact met leeftijdsgenoten, komen bij mensen thuis* om bijvoorbeeld een wandeling te maken of eventueel een boodschap of een klusje te doen. Let op: een Sociaal Netwerker is geen schoonmaker of klusjesman. Daarvoor wordt doorverwezen naar mensen die daarbij (structureel) kunnen helpen.

CONTACT Bent of kent u iemand die wel eens contact wil met een Sociaal Netwerker van ANBO? Neem dan contact op met de ANBO Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer: 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers staan u op werkdagen van 10.00 tot 15.00 uur graag te woord en brengen u als u wilt in contact met een Sociaal Netwerker bij u in de buurt. Mailen kan uiteraard ook:

*De huidige situatie rondom het coronavirus, de lockdown en de onzekerheid met betrekking tot de Engelse variant, heeft ons doen besluiten om in ieder geval tot 1 maart niet op huisbezoek te gaan. Omdat de situatie op het moment van schrijven (half februari) nog onzeker is weten we nog niet of huisbezoek weer mogelijk is op het moment dat dit magazine verschijnt. Dit betekent echter niet dat wij u niet kunnen helpen ZELF SOCIAAL NETWERKER WORDEN? Overal in het land zijn we op zoek naar mensen die in de buurt een handje willen helpen of een luisterend oor willen bieden. Zo voorkomen we samen sociaal isolement.

Heeft u belangstelling? Dan nodigen wij u uit voor een persoonlijk gesprek om te bekijken of dit vrijwilligerswerk bij u past. Uiteraard krijgt u training en begeleiding door ANBO. U bepaalt vervolgens zelf hoeveel tijd u zich wilt inzetten als Sociaal Netwerker.

Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/sociaalnetwerker

of stuur een mail naar: vrijwilliger@anbo.nl

raadendaad@anbo.nl

ANBO 51

ANBO-VRIJWILLIGER

Sociaal Netwerkers over hun ervaringen

52 ANBO

Naam: Machteld Blickman Woonplaats: Den Haag

Naam: Stefany Jansen Woonplaats: Sliedrecht

Naam: Garmt Aikema Woonplaats: Culemborg

“Wat heel belangrijk is, merk ik, is goed kunnen luisteren en niet zaken al invullen voor anderen. Gewoon luisteren. Door corona kan ik natuurlijk niet bij de leden langs en gaat alles per telefoon. Mensen zijn er wel echt heel blij mee. Ik kan niet alles oplossen, maar ik kan wel suggesties doen. De meeste mensen hebben gewoon een hulpvraag, maar schamen zich en zijn bang om iets te vragen. Overigens merk ik wel dat deze tijd ervoor zorgt dat mensen makkelijker uit durven te spreken dat ze eenzaam zijn.”

“Wat kunnen we op dit moment meer doen dan af en toe met iemand praten? Dat heb ik de afgelopen maanden ook regelmatig gedaan. Dan gaat het voornamelijk om mensen die om een praatje verlegen zitten. Naast mijn vrijwilligerswerk voor ANBO ben ik verbonden aan Vluchtelingenwerk.

Dan ontkom je er niet aan om bij mensen op bezoek te gaan. En omdat ik voor Vluchtelingenwerk op huisbezoek blijf gaan, blijf ik voor ANBO alles telefonisch doen.”

“Wat ik kan doen is er zijn voor wie dat nodig heeft en waar mogelijk mijn netwerk inschakelen. Ik merk wel dat mensen verlegen zitten om een praatje. Niet omdat ze eenzaam zijn, maar omdat ze niet toekomen aan het gesprek dat zij graag willen.

Je moet iemand kunnen vinden die bij jouw denkwereld past. Corona heeft een heleboel losgemaakt, waaronder sociale durf: de durf om iets te vragen aan een ander. Het is me nu pas opgevallen hoe efficiënt we eigenlijk zijn; als we iets nodig hebben dan doen we het en zodra dat niet meer het geval is stoppen we er ook net zo makkelijk weer mee.”

ANBO-VRIJWILLIGERS

Naam: Eduard Scheper Woonplaats: Den Haag

“Ik ben behoorlijk druk met zaken regelen voor mensen en met praatjes maken. Mijn belangrijkste taak is praten en dat kan ik goed. Ik heb regelmatig telefonisch contact met leden.” In een eerdere uitgave van ANBO Magazine meldde Scheper al eens dat hij na zijn pensionering ‘helemaal niets doen maar niks vind’. “Ik stapte in het bestuur van de Vrienden van Museon en Omniversum.

In wijkcentra gaf ik lezingen over deze Haagse culturele instellingen. Toen pas zag ik hoeveel eenzaamheid er onder ouderen is, daar ben ik echt van geschrokken. Terwijl er iets aan te doen is, mensen hebben vooral behoefte aan een praatje.”

Hieronder vindt u een lijst met al onze Sociaal Netwerkers:

Leo Sakko

Hoogeveen

Drenthe

Henk Porte

Leeuwarden

Friesland

Ad Wanrooy

Leeuwarden

Friesland

Alice Schut

Zaltbommel

Gelderland

Jan Wouter van der Straaten

Emst

Gelderland

Harry Berben

Heerlen

Limburg

Harry Brakel

Reuver

Limburg

Damian Dijkhoff

Hoensbroek

Limburg

Jan van Hees

Brunssum

Limburg

Kees Dorreman

Roosendaal

Noord-Brabant

Pieter Kwaadgras

Bergen op Zoom

Noord-Brabant

Elias Niehot

Roosendaal

Noord-Brabant

Albert Bronk

Amsterdam

Noord-Holland

Willem van Oosten

Deventer

Overijssel

Liena Veenstra

Vollenhove

Overijssel

Rubia Meijer-Groeizaam

Rotterdam

Zuid-Holland

Joost (Achternaam bekend bij redactie)

Schoonhoven Zuid-Holland

Willem Wildschut

Spijkenisse

Zuid-Holland

ANBO 53

DIGITAAL VAARDIGER

Eerste deel van een tweeluik over veiligheid online

Wanneer is een app veilig?

Wat u allemaal kunt doen met een computer, smartphone of tablet hangt af van de programma's (ook wel apps genoemd) die erop staan. Maar hoe weet u welke apps veilig zijn?

Op elke computer, smartphone en tablet staan programma’s. Die zorgen ervoor dat er dingen kunnen worden gedaan op het apparaat. Het programma Word om tekst mee te verwerken, een browser om internet mee op te gaan of Spotify om muziek af te spelen. Allemaal voorbeelden van programma’s/apps. Standaard staan er al veel apps op een apparaat. Om de mogelijkheden van een computer, smartphone of tablet uit te breiden, zijn 54 ANBO

er meer (gratis of betaalde) programma’s te downloaden.

Bijvoorbeeld spelletjes, nieuwsapps of apps van kledingwinkels. Maar hoe weet u welke programma’s veilig zijn?

In samenwerking met SeniorWeb leggen we het uit.

WINKELS Elk apparaat heeft een eigen winkel om apps te kopen.

Op een Windows 10-computer is dat de Microsoft Store.

Op een Android-smartphone of -tablet staat de Play Store. Alle Apple-producten (Mac, iPhone, iPad) maken gebruik van de App Store. In deze online winkels staan vele programma’s. Sommige zijn gratis en voor andere moet u betalen. In principe is de officiële winkel van uw apparaat de veiligste plek om nieuwe programma’s te downloaden.

Alle apps in deze winkels worden namelijk gecontroleerd.

Al verschilt het per winkel hoe streng de controle is. Zo is

MET MEDEWERKING VAN SENIORWEB

Apple heel strikt met wat er in de App Store komt, maar is de controle in de Play Store minder streng. Het kan dus geen kwaad om ook bij het downloaden uit deze winkels alert te blijven.

CONTROLEER APPS Wilt u een bepaalde app downloaden uit een van de ‘stores’? Let dan op de volgende dingen:

• Zoek naar ervaringen van anderen. Lees de recensies in

de appwinkel en zoek via Google naar beoordelingen van andere gebruikers. Zijn er veel problemen of vallen er dingen in negatieve zin op? Download de app dan niet.

• Controleer wie de uitgever/maker is van een app. Als er een onbekende uitgever bij staat, tik dan op de naam van de uitgever om meer apps van dit bedrijf te zien.

Zo krijgt u een beeld van het type apps dat het bedrijf maakt.

• Kijk naar het aantal downloads. Apps van bekende bedrijven worden honderdduizenden keren gedownload.

Met apps die nauwelijks worden gedownload, kan iets aan de hand zijn.

• Kijk naar de spelling van de naam van de app en de tekst die erbij staat. Een (fictieve) app die Gmeel heet, is niet de app van het mailprogramma Gmail.

COMPUTER: DOWNLOADEN VIA INTERNET Niet alle apps zijn via de ‘stores’ verkrijgbaar. Sommige, over het algemeen gratis, programma’s zijn alleen via het internet te downloaden. Dat is niet geheel zonder risico. Hieronder geven we een aantal handvatten om het risico te beperken. Overigens is downloaden via internet vooral bedoeld voor computers. Op de iPhone of iPad is downloaden buiten de App Store niet mogelijk. Het is op Android-apparaten wel mogelijk om apps te installeren die van internet afkomen. Maar dat is niet verstandig.

VERMIJD VERZAMELWEBSITES Om te beginnen is het raadzaam om voor het downloaden de reputatie van het programma en de aanbieder op te zoeken. Is het een betrouwbaar programma? Ga dan rechtstreeks naar de website van de aanbieder of ontwikkelaar van de software om het programma te downloaden.

Soms stuurt de aanbieder u door naar een website als

download.com. Dat is veilig. De aanbieder heeft zijn software hier dan zelf verzameld. Vermijd downloaden via zogeheten verzamelsites, zoals Softonic. Deze sites bieden allerlei programma's aan. Maar naast het door u gewenste programma, installeert een verzamelsite ongevraagd vaak ook andere software.

Tweeluik

Dit is het eerste deel van een tweeluik over veiligheid. In het volgende magazine, dat op 6 mei verschijnt, gaan we in op de hoofdregels voor veilig internetten om zodoende een fijne en veilige online omgeving te creëren en behouden.

ONDERWERP AANDRAGEN? Heeft u een digitaal onderwerp waar u graag eens iets meer over leest? Laat het ons weten via: magazine@anbo.nl

SENIORWEB Wilt u meer weten over online veiligheid en privacy?

Ga naar www.seniorweb.nl/online-veiligheid-enprivacy. SeniorWeb-leden kunnen onbeperkt online cursussen volgen over onder andere veilig internetten en kunnen bij vragen of problemen terugvallen op computerhulp. Wilt u dit ook? Word dan nu lid van SeniorWeb. U betaalt in plaats van 34 slechts 28,50 euro voor het lidmaatschap en u ontvangt het tipboekje Veilig webwinkelen cadeau.

Ga voor meer informatie naar: www.seniorweb.nl/anbo

ANBO 55

ANBO TIPT Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten.

GRATIS

Veiliger alleen wonen

WEBSERVICE

Begin dit jaar ontvingen we een e-mail waarin deze eerste zinnen stonden: ‘Wist u dat 38 procent van de huishoudens in Nederland eenpersoons is? Alleen wonen is niet zonder risico's. Jaarlijks overlijden alleenstaanden omdat ze thuis onwel worden en niet meer in staat zijn hulp in te roepen.’

De mail is afkomstig van Rob van den Akker, naast apotheker ook de oprichter van LifeSigns. Dat is een gratis webservice die in een paar minuten ingesteld kan worden. Na het aanmaken van een account geeft de alleenstaande zijn of haar e-mailadres op, samen met die van enkele vrienden, familie of collega's (zogeheten ‘buddies’).

Vanaf nu ontvangt de alleenstaande elke dag een e-mail met een ‘levenstekenknop’.

OPROEP

Gezocht: meelezers

Specialist ouderengeneeskunde Ester Bertholet gaat een boek schrijven over ouder worden. Dat wil ze graag doen in afstemming met ouderen en met mensen die interesse hebben in ouder worden.

Bertholet is op zoek mensen die willen meedenken over het boek. “Ik kan veel hulp gebruiken: suggesties voor onderwerpen, mensen die kritisch willen meelezen op taal of juist op inhoud, keuze voor plaatjes of tekeningen, ideeën voor verspreiding”, vertelt ze.

Zo lang de alleenstaande elke dag op de knop drukt, wordt geen contact opgenomen met buddies. Als na een incident de alleenstaande niet meer op de knop kan drukken, stuurt LifeSigns automatisch verzoeken naar buddies om contact op te nemen.

Bent u geïnteresseerd in deze dienst? Kijk dan voor meer informatie en/of om u aan te melden op: www.thelifesigns.com

“Ik ga met alle reacties een passende vorm zoeken. Dit gaat waarschijnlijk een combinatie worden van het mee laten lezen van teksten per mail, eventueel post en een online-variant. U bent tot niks verplicht als u zich opgeeft; het is de bedoeling dat u alleen de bijdrage levert die u prettig, zinvol en passend vindt voor de duur en in de frequentie die u zelf wilt.”

Heeft u interesse? Mail dan naar:

Als het u leuk lijkt om een keer of wellicht vaker mee te doen, dan kunt u haar een mailtje sturen. Bertholet:

56 ANBO

info@esterbertholet.com

ANBO TIPT

Zo denk ik erover Bent u bekent met Pal voor u? Dat is een landelijk platform met informatie over palliatieve zorg (www.palvooru.nl).

De organisatie heeft onder andere een wilsverklaring, getiteld: Zo denk ik erover.

NOTITIE BOEK

In dit notitieboekje kan worden aangegeven wat de wensen zijn voor zorg en behandeling in de toekomst.

Heeft u bijvoorbeeld een contactpersoon aangewezen?

Wilt u gereanimeerd worden bij een hartstilstand? Aan de beademing worden gelegd? ‘Zo denk ik erover’ kan houvast bieden om het gesprek hierover aan te gaan met uw huisarts en uw familie.

Als lid van ANBO kunt u korting krijgen op dit notitieboekje. U betaalt 12,50 euro per boekje (inclusief verzenden), in plaats van 16,15 euro. Bestel online via: www.uitgeverijzezz.nl/webwinkel

(kortingscode: anbo). Of maak 12,50 euro over naar NL 59 SNSB 0705 8993 30 ten name van Uitgeverij Zezz

BOEK

en vermeld hierbij wilsverklaring + uw naam en adres.

Vergeet niet uw naam en adres te vermelden, de bank geeft dit niet automatisch door. U kunt ook bellen naar de uitgeverij: 024 – 711 42 49. De korting is geldig tot 15 april.

Wij kunnen toveren Een aantal verpleeghuizen in Nederland heeft een paar jaar geleden besloten dat zaken anders kunnen en moeten. ‘Niet de regels en organisatie moeten centraal staan, niet het risicomijdend optreden, maar het leven en welzijn van individuele mensen.’

In “Wij kunnen toveren” vertellen bewoners, familieleden, verzorgenden, artsen, leidinggevenden en bestuurders over hun ervaringen met deze nieuwe aanpak (van Regels naar Relaties). Dat doen ze in 22 interviews met Corine Koole (journalist voor onder andere de Volkskrant en Linda).

Wij mogen vijf exemplaren van dit boek weggeven. Wilt u kans maken op één van deze exemplaren? Mail dan naar: magazine@anbo.nl

ANBO 57

FIJN & VEILIG WONEN

Zet de stap naar een veilige trap

EEN TRAPKLIMHULP (BEELD AFKOMSTIG VAN ASSITECH AS).

Een trap die niet veilig is wordt al snel vermeden. Maar woont u in een huis met verdiepingen dan wilt u toch zonder zorgen naar boven en beneden kunnen. Deze aanpassingen - van klein tot groot - zorgen voor een veilig begaanbare trap.

TEKST FLEUR AKERSLOOT

58 ANBO

FIJN & VEILIG WONEN TRAPVERLICHTING Maak een slecht verlichte trap veilig met LEDstrips. De strips zijn gemakkelijk tegen de traptreden te plakken en zorgen dag en nacht voor goed zicht. Helemaal handig is het om daar bewegingssensoren aan toe te voegen. De trapverlichting springt dan vanzelf aan bij beweging. Het voordeel van LED-verlichting is dat het energiezuinige lampjes zijn die niet warm worden, zodat u uw voeten er niet aan kunt branden.

1

TRAPLEUNING EN WANDBEUGEL Een veilige trap heeft een goede trapleuning, het liefst aan beide zijdes. Maar liever geen leuning dan een losse leuning. Laat eens iemand controleren of de leuningen goed gemonteerd zijn. Denk ook aan het plaatsen van een wandbeugel bij lastige stukken, zoals de bovenste tree. En voor een draaiende trap geeft een trapspilbeugel steun aan de spilzijde. Dat maakt naar boven en beneden gaan een stuk gemakkelijker.

ANTISLIP-OPLOSSINGEN Een houten trap is vaak glad. Er zijn verschillende manieren om meer grip op een gladde trap te creëren.

Bijvoorbeeld door een antislip-strip in te (laten) frezen. Er bestaat ook antislip trapbekleding, dat zijn overzettreden die over bestaande trap worden geplaatst. Of maak de treden beter zichtbaar en voelbaar met veiligheidsprofielen aan de uiteinden van de treden.

2

TRAPKLIMHULP Wie zelf de trap op en af wil lopen maar daar wel wat hulp bij nodig heeft, kan kiezen voor een trapklimhulp. Dat is een ondersteuningssysteem met een beugel.

Anders dan bij een traplift loopt u nog zelf en traint u uw spieren. De trapklimhulp heeft een beugel die via een rail de trap op en af beweegt. De beugel geeft houvast bij het naar boven gaan en bij het naar beneden lopen blokkeert de beugel als u dreigt te vallen. Ook fijn, het systeem is makkelijk in te klappen en neemt niet veel ruimte in beslag.

4

TRAPLIFT Voor veel thuiswonende ouderen is de traplift een geweldige uitkomst. Het geeft u de mogelijkheid om thuis te blijven wonen als het zelfstandig traplopen niet meer gaat. Een traplift is kostbaar. Overweegt u een traplift?

Neem contact op met uw gemeente voor mogelijke ondersteuning via de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Ook zijn er mogelijkheden om trapliften te leasen en zijn er tweedehands liften verkrijgbaar. Kijk daarbij wel altijd naar gerenommeerde aanbieders. Dan kunt u ervan op aan dat het product aan alle veiligheidseisen voldoet.

Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/hulpmiddelen

5

Nieuwe rubriek KLEINE TUSSENTREDEN (BEELD AFKOMSTIG VAN EASYSTEPPERS.NL).

KLEINE TUSSENTREDEN Zijn de traptreden net te hoog, dan zijn tussentreden een makkelijke oplossing. Houten blokken worden op de trap geplaatst en zorgen voor kortere treden. Het aantal treden verdubbelt en het hoogteverschil halveert.

Slim!

3

In deze nieuwe rubriek brengen we producten, diensten en digitale oplossingen onder de aandacht die kunnen helpen bij fijn en veilig thuis te blijven wonen. Dit keer staan we stil bij slimme sensoren. Is er een bepaald product of een bepaalde dienst die u graag eens besproken ziet worden?

Mail dan naar: magazine@anbo.nl

ANBO 59

BLIJF IN BEWEGING

Een gezonde look train je zo

Dit is het effect van oog- en gezichtsfitness Als we het hebben over bewegen gaat het vaak over ons lijf. Maar wist u dat ook onze gezichtsspieren wel wat beweging kunnen gebruiken? Zelfs oogspieren kun je trainen.

Wie dat regelmatig doet kan uitkijken naar een frisse blik.

TEKST FLEUR AKERSLOOT

60 ANBO

Ons gezicht telt zo’n 46 spieren, die anders dan andere spieren niet aan botten hechten maar aan de huid. Er wordt vaak gezegd dat je er jonger uit gaat zien door je gezichtsspieren te trainen. Of dat klopt is nog maar de vraag. Wel ziet het gezicht er dankzij oefeningen vaak gezonder uit. Dat komt door goede doorbloeding van de huid. En sterkere en vollere gezichtsspieren zorgen voor een een frisse look. Maar misschien nog wel het belangrijkste voordeel; je wordt er vrolijker van.

BLIJF IN BEWEGING

Het positieve effect van neplachen Wie vrolijk is lacht. Maar andersom werkt het net zo goed.

Lach en u wordt vanzelf vrolijk. Zodra u (nep)lacht gaat er een signaal naar uw hersenen die vervolgens endorfine aanmaken. Het hormoon endorfine werkt pijnstillend en zorgt voor een geluksgevoel. Genoeg redenen dus om de lachspieren te trainen!

VIJF GEZICHTSOEFENINGEN DIE U GEMAKKELIJK THUIS KUNT DOEN:

1. Glimlach terwijl u tegendruk op de wangen geeft met uw vingers. Doe dit tien keer en herhaal eventueel na een korte pauze.

2. Houd uw mond dicht met een hap lucht erin. Ver-

plaats de lucht in de wangen van links naar rechts.

Hou dertig seconden vol (en vergeet niet te ademen door uw neus).

3. Neem weer een hap lucht in de mond en tuit de lip-

pen. Laat de lucht er langzaam uit ontsnappen. Doe dit drie à vier keer.

4. Beweeg uw mond zo ver mogelijk naar rechts en vervolgens naar links. Doe dit twintig keer.

5. Sla de onderlip over de bovenlip en houd dit tien

seconden vol. Er komt spanning op uw kaak en soms op de spieren in het keelgebied. Ontspan weer en herhaal de oefening vijf keer.

Oogyoga Veel binnen zitten en naar een beeldscherm kijken is niet goed voor de conditie van onze ogen. Zeker als de ogen door het ouder worden toch al achteruit gaan. Last van droge ogen, vermoeidheid of irritaties? Met een paar simpele oefeningen stimuleert u de doorbloeding van uw ogen, maken uw ogen meer traanvocht aan en kunnen ze makkelijker ontspannen.

VIJF OEFENINGEN VOOR GEZONDE OGEN:

1. Train en versterk uw oogleden door het hoofd recht

te houden en naar boven te kijken. Kijk vervolgens naar links en naar rechts. Doe dit tien keer en neem vervolgens pauze van één à twee minuten. Herhaal de oefening.

2. Houd uw hand op tien centimeter afstand en kijk er

dertig seconden naar. Kijk daarna dertig seconden naar iets op ongeveer een meter afstand. En kijk vervolgens zo ver als mogelijk, bijvoorbeeld naar buiten.

Herhaal twee tot drie keer.

3. Draai rondjes met uw ogen terwijl u uw hoofd stil

houdt. Probeer de rondjes zo groot mogelijk te maken. Kijk rustig van rechts naar boven naar links en naar beneden. Maak drie cirkels linksom en drie keer rechtsom. Doe daarna de ogen even dicht.

4. Knipper twintig seconden snel met de ogen en houdt SUGGESTIES? In deze nieuwe beweegrubriek willen we u inspireren om makkelijk meer en vaker te bewegen. Heeft u suggesties? Mail ze dan naar: magazine@anbo.nl

ze vervolgens twintig seconden dicht en kijk (met de ogen dicht) naar boven, naar links, naar beneden en naar rechts. Herhaal de oefening de andere kant op.

5. Wrijf uw handen warm en leg de handpalmen over

uw ogen zonder dat u de ogen aanraakt. U kunt deze oefening herhalen en afwisselend de ogen open of dicht houden.

ANBO 61

Word lid van SeniorWeb

Is uw computer opeens traag of geeft hij een rare foutmelding? Of wilt u graag meer leren doen met uw computer, tablet of smartphone? Met SeniorWeb hebt u altijd computerhulp binnen handbereik. Zelfs aan huis! Onze geduldige vrijwilligers nemen alle tijd voor u.

‘ SeniorWeb is al niet duur, en je krijgt écht waar voor je geld!’

Mevrouw Nijhof (69 jaar) uit Utrecht vertelt: ‘Ik heb al een paar keer een beroep

SeniorWeb is een vereniging zonder winstoogmerk met

gedaan op computerhulp aan huis van SeniorWeb. Erg handig, omdat ik alleen

150.000 leden. Leden zijn daarom voordelig verzekerd

woon en niet alles zelf kan oplossen. De vrijwilliger van SeniorWeb die bij mij

van persoonlijke computerhulp! Word vandaag nog lid,

thuiskwam, nam alle tijd en gaf mij heel duidelijke uitleg over mijn printer die

en profiteer van de volgende ledenvoordelen:

het niet goed meer deed. Hij liet mij stap voor stap zien hoe ik het probleem in de toekomst kan voorkomen. Alles is netjes opgelost, ik was zo blij! Het lidmaatschap van SeniorWeb is al niet duur, en je krijgt écht waar voor je geld!’

✔ Persoonlijke computerhulp per telefoon, via internet én zelfs bij u thuis ✔ 4 x per jaar tijdschrift Enter vol handige tips ✔ Stap-voor-stapcursussen op onze website

Word nu lid van SeniorWeb. ANBO-leden profiteren van exclusieve korting!

Profiteer van de computerhulp en ondersteuning van SeniorWeb. Word nu lid en profiteer in 2021 van € 5,50 korting op uw eerste contributie. U betaalt voor het eerste jaar dus slechts € 28,50 in plaats van € 34,-. Bovendien ontvangt u het tipboekje Veilig webwinkelen cadeau.

Meld u vandaag nog aan via www.seniorweb.nl/anbo of bel ons op 030 - 276 99 65 (werkdagen 9.00-17.00 uur) als u ons persoonlijk wilt spreken. Wij helpen u graag!

✔ Wekelijks informatieve nieuwsbrieven ✔ Deskundig advies bij verdachte e-mails

ANBO-VRIJWILLIGER

ANBO-vrijwilliger Hans Créton

Er is meer dan met de caravan naar Portugal ANBO 63

ANBO-VRIJWILLIGER Hans Créton, 85 jaar en fit als een hoentje – heeft een interessante en verfrissende kijk op ouder worden. De ANBOvrijwilliger uit Utrecht heeft zich altijd beziggehouden met het onderwijzen en coachen van mensen en verdiepte zich de laatste jaren in het fenomeen ouder worden. Hoe doen we dat goed, gezond en gelukkig?

TEKST MARIJE REMMELINK BEELD BABS VAN GEEL

“Als je me op mijn veertigste had verteld dat ik zou gaan samenwerken met iemand van 75, had ik daar raar van opgekeken. Die mensen zijn uitgerangeerd, afgeschreven, het is zelfs alsof ze uit een andere wereld komen. Zulke dingen dacht ik toen over ouderen. Daar heb ik me zo enorm op verkeken. Nu ben ik zelf 85 en ik ben natuurlijk wel wat stijver, strammer en minder snel, maar ik ben in principe nog dezelfde persoon.” Crétons verbazing over hoezeer hij zich hier op verkeken had, wakkerde zijn interesse in het onderwerp ouder worden aan. Maar zijn belangstelling voor wat mensen beweegt kwam niet uit het niets.

EEN KANS EN EEN KEUZE Créton startte zijn loopbaan als docent wiskunde en natuurkunde in het voortgezet onderwijs. Na twaalf jaar bevlogen docentschap vroeg hij zich af: blijf ik dit nog veertig jaar met passie doen? Met een negatief antwoord, een kans en een keuze begon hij als docent op de lerarenopleiding aan de Universiteit Utrecht. “Daar kwamen wat meer interessegebieden samen, want ik vond wiskunde en natuurkunde wel leuk, maar waar mijn echte interesse lag, was hoe je met leerlingen omgaat. En daar hield ik me op de lerarenopleiding vooral mee bezig. Ik ben op dat

“ Na je pensioen rest je nog een heel leven” 64 ANBO

onderwerp ook gepromoveerd.” Tot en met zijn pensioen werkte Créton op de Universiteit Utrecht en daarnaast gaf hij coachtrainingen aan politiecorpsen. Dat laatste deed hij tot zijn tachtigste. Daarna heeft hij nog vier jaar lesgegeven in wiskunde en natuurkunde op een school in Utrecht. Nu is hij vrijwilliger bij ANBO en verdiept hij zich in wat goed ouder worden betekent. Het moge duidelijk zijn: stoppen met werken is niks voor Hans Créton.

ECONOMISCHE WAARDE VAN OUDEREN “De pensioenleeftijd en dat daarmee iemand ontzegd wordt te werken vind ik belachelijk. Een heleboel ouderen willen en kunnen nog prima werken. Ik denk dat onze maatschappij nog steeds naar ouderen kijkt, zoals ik dat zelf veertig jaar geleden deed. We worden gezien als aardig en incompetent en als wordt uitgelegd van welke enorme economische waarde we zijn, worden er drie dingen genoemd: oppassen op de kleinkinderen, mantelzorg en vrijwilligerswerk. Maar we kunnen veel meer, de samenleving staat dat alleen niet toe. Tegenwoordig blijven we namelijk veel langer gezond en zijn er veel meer voorzieningen. We zijn echt een stuk vitaler dan zestig jaar geleden. Ik vind me verdiepen in een onderwerp en college geven nog net zo leuk als vroeger. In die zin ben ik geen cent veranderd. Een drive hebben heeft niets met je leeftijd te maken. Dat houdt op je 85e niet op.“ Na zijn tachtigste solliciteerde Créton nog enkele keren.

“Maar ik werd nergens echt serieus genomen. Gelukkig kreeg ik bij ANBO de kans om naast mijn vrijwilligerswerk ook overal in Nederland mijn visie op ouder worden te vertellen. En een hoogleraar op de universiteit dacht: misschien vinden studenten het verhaal van Créton wel interessant. Maar ik heb daar veel mazzel mee gehad. De meeste ouderen krijgen deze kansen simpelweg niet.”

NEERWAARTSE SPIRAAL Een ander groot gevaar schuilt er volgens Créton in het zien van het pensioen als een eindeloze vakantie waarin je het rustig aan kunt doen, zonder verantwoordelijkheden en verplichtingen. “Dat lijkt sterk op hoe zo’n zestig jaar geleden naar goed ouder worden gekeken werd: je doet een stapje terug omdat je tot minder in staat bent.

Maar inmiddels weten we uit de neuropsychologie dat ‘je verliest wat je niet gebruikt’, dus als je steeds een stapje terug doet, ben je daardoor ook tot steeds minder in staat.

ANBO-VRIJWILLIGER

“Vraag jezelf: wat wil ik later worden als ik oud ben?”

Je komt dan in een neerwaartse spiraal waarin alles teveel voor je is. Ik denk dat het daarom heel belangrijk is om jezelf al op je vijftigste af te vragen wat je na je pensioen wilt gaan doen. Want als het goed is, rest je dan nog een heel leven. Dus vraag jezelf: wat wil ik later worden als ik oud ben? Wil ik de rest van mijn leven met de caravan door Portugal toeren?

Wat mij betreft is dat de kern van goed ouder worden en gelukkig zijn: dingen in je leven betekenis geven en ze belangrijk genoeg vinden om er tijd en energie in te steken, én dat ook daadwerkelijk doen.” Créton benadrukt: “Ik ga er hierbij wel vanuit dat er niet teveel mankeert aan de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Natuurlijk zie ik ook wel dat je kwetsbaarder wordt als je ouder wordt. Dat het voor sommige mensen moeilijk is om energie te steken in iets anders dan hun eigen lichaam.”

ONDERSCHEIDENDE VISIE Onlangs won Créton de NKOP award van het Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie, die elk jaar wordt uitgereikt aan iemand die het afgelopen jaar iets bijzonders heeft betekend voor de ouderenpsychiatrie. Hij dankt die aan zijn verfrissende visie op ouder worden met onder andere zijn focus op de toekomst in plaats van het verleden. “In de literatuur lees je over de levensfase waarin ik me bevind iets heel anders dan hoe ik dat zelf beleef. Zo stelt Amerikaanse ontwikkelingspsycholoog Erik Erikson dat op mijn leeftijd de balans opmaken en ervaringen overdragen centraal staat. En ook lees je over goed ouder worden: ‘je langzaam terugtrekken uit het leven en de samenleving en je voorbereiden op je naderende levenseinde’. Als je dat leest, vraag je jezelf af: heb ik nog wel een toekomst? Terwijl ik denk dat nadenken over de toekomst ook voor ouderen belangrijker is dan te vertellen over hun verleden.”

“Ik heb de award gekregen vanwege mijn kijk op plezierig ouder worden en de gedrevenheid waarmee ik die visie uitdraag. Waarschijnlijk heeft ook meegespeeld dat ik door mijn leeftijd een voorbeeld ben van wat ik uitdraag.

Daar ben ik trots op. Net als heel veel andere dingen, verandert dat niet.”

Ook vrijwilliger worden?

Bent u ook geïnteresseerd om als vrijwilliger aan de slag te gaan? Of kent u iemand die dit wel zou willen doen?

Kijk dan eens op www.anbo.nl/vrijwilliger of stuur een mail naar: vrijwilliger@anbo.nl

ANBO 65

ANBO-LID

ANBO-lid Machuut Eversteijn

Een brok aan (schonere) energie 66 ANBO

ANBO-LID Machuut Eversteijn is 71 jaar en al enkele jaren met pensioen. Maar van stilzitten wil de geboren Hagenaar niets weten.

Ondanks een medische knauw, waar zelfs een niertransplantatie voor nodig was, zet Eversteijn zich nog dagelijks in voor een betere wereld, schonere energie en een klimaatneutraal Lochem.

TEKST ROY VAN DER MAREL FOTO RON RENSINK

Nadat Machuut Eversteijn zich op 17-jarige leeftijd bij de Koninklijke Marine meldt en zijn technische opleiding heeft afgerond vaart hij op diverse schepen binnen de vloot. In Engeland studeert hij ondertussen af in Marine Engineering. Een studie die op de rest van zijn leven invloed zal hebben. Na een dienstverband van dertien jaar bij de marine maakt Eversteijn de overstap naar het maritieme bedrijfsleven, waar zijn ambities en innovatieve inzichten hem steeds verder brengen. “Uiteindelijk ben ik projectleider geworden voor het gebruik van epoxy glasvezelleidingen voor supertankers. Voorheen gebruikten schepen leidingen van gietijzer en staal, die onder mijn leiding vervangen werden. Kunststof is veel lichter materiaal, maar belangrijker nog: het roest niet.” Tot op de dag van vandaag wordt deze techniek in de scheepsbouw toegepast.

WATERPROJECT IN KENIA Een aantal jaren voor zijn pensioen sluit Eversteijn zich aan bij een stichting die zich bezighoudt met een ontwikkelingsproject in het westen van Kenia. “Dat betrof een project voor weeskinderen met orthopedische klachten.

Ik ben daar geweest en heb daar met deze stichting een project opgezet om de watervoorziening te optimaliseren.

Vanuit mijn technische achtergrond heb ik gekeken wat er nodig was en daarmee het project uitgevoerd.”

Destijds woonde Eversteijn in Ommen, waar hij een lokale middelbare school bereid vond om hem mee te helpen, door middel van een sponsorzwemtocht onder de noemer Water Voor Water. “Honderden kinderen gingen langs de

deuren om per gezwommen baan gesponsord te worden.

Het hele traject heeft vijf middagen geduurd en uiteindelijk vijfduizend gulden opgebracht. Daarmee hebben we het project kunnen voltooien!” Daarnaast heeft hij, met medewerking van sponsoren, een sterilisator voor het bijbehorende ziekenhuis aan kunnen schaffen.

NIERTRANSPLANTATIE Mede dankzij het Water Voor Water-project ziet Eversteijn in dat hij over technische en organisatorische kennis beschikt waarmee hij anderen kan helpen. Bovendien krijgt hij er zelf een hoop energie van. Nierproblemen zorgen echter voor een grote drempel op de weg. “Als de achteruitgang van mijn nieren zo door zou gaan zou ik aan de dialyse moeten. Dat is geen prettig vooruitzicht en heeft nogal wat consequenties. Tegen de tijd dat je na een behandeling weer op de been bent kun je weer naar het ziekenhuis.” Met zijn vrouw Marianne bespreekt Eversteijn zijn opties en besluit een mail op te stellen aan vrienden en kennissen of men een nier wilde doneren. “In deze mail hebben we onze woorden zeer zorgvuldig gekozen, want je wilt absoluut niemand onder druk zetten. Binnen een dag kreeg ik een reactie van een vriend. “Je mag van mij een nier hebben”. Gelukkig had hij óók nog eens dezelfde bloedgroep.”

‘Ik ben voorzichtig, maar blijf óók bezig’ In het Deventer Ziekenhuis wordt Eversteijn een jaar lang volledig binnenstebuiten gekeerd om te zien of hij geschikt is om een nier te ontvangen. Vlak voor Kerst krijgt hij het verlossende antwoord en kan er geopereerd worden. De transplantatie wordt succesvol uitgevoerd en de nieuwe nier functioneert goed. Gedurende het gehele traject voelt Eversteijn zich enorm ondersteund door zijn vrouw. Hij voelt zich bijna weer fit als vanouds. “Bijna”, zegt Eversteijn. “Ik moet alleen vanwege mijn verlaagde immuunsysteem oppassen met infecties. Nu in deze COVID-tijd is dat wel oppassen.”

ANBO 67

ANBO-LID VERDUURZAMEN LOCHEM Achter de geraniums zitten is ondanks de gezondheidsrisico’s voor Eversteijn geen optie. “Ik ben voorzichtig, maar blijf óók bezig”, legt hij lachend uit. Met hetzelfde enthousiasme als voor de operatie blijft hij zich inzetten voor een betere wereld en leefomgeving. Door burgers is tien jaar geleden LochemEnergie opgericht, een coöperatie waar ook Eversteijn als vrijwilliger bevlogen deel van uitmaakt.

“LochemEnergie houdt zich bezig met een uitvoerige lijst aan projecten, waaronder zon- en windenergie-trajecten, elektrische auto’s, etcetera.” Daarmee ondersteunt het de uitspraak van de gemeente Lochem om in 2030 klimaatneutraal te willen zijn.

Zijn interesse in en gevoel voor techniek maken dat hij hier een belangrijke rol in kan spelen. Zo heeft Eversteijn een onderzoek gedaan naar de haalbaarheid en toepassing van kleine windmolens in de Achterhoek, heeft hij deel uitgemaakt van de waterstof-werkgroep voor de gebouwde omgeving en heeft hij via de Groen Links-fractie in de raad van de gemeente een motie over de toepassing van Grasfalt (klimaatvriendelijk asfalt) raadsbreed kunnen

‘Ik wil iets teruggeven aan de maatschappij’ laten aannemen. “Ik ben op dit moment zelfs bezig met een totaal nieuw project. Al mag ik daar nog niet al te veel over zeggen.” Vol dankbaarheid: “Ik vind het nog altijd leuk om te doen. Maar ik heb ook een technische opleiding mogen volgen, die écht niet alleen door mijzelf mogelijk is gemaakt of gefinancierd. Mijn kennis kan ik nu gebruiken om iets terug te doen voor de maatschappij die mij daarbij geholpen heeft.”

Heeft u een bijzonder verhaal?

En wilt u daarover vertellen in ANBO Magazine?

Mail dan naar: magazine@anbo.nl

Spatoilet®, al 15 jaar de allerbeste toiletzitting met onderdouche Stop nu met vegen. Ga voor hygiëne en wellness!

9,7

• Prijs: € 745,- incl. btw en DRIE jaar garantie • Spatoilet® past op vrijwel iedere toiletpot • Installatie door ons zonder hakken en breken € 195,- inclusief btw, materialen en voorrijkosten Als je wacht tot je “eraan toe bent, is het te laat”. DOE HET NU! Eenvoudige installatie – gebruiksvriendelijk – met geurvreter – verwarmde zitting – warm water – met afstandsbediening – gratis 2 weken uitproberen – betalen na de proefperiode * Wij installeren op verzoek ook wc-liften; wc-verhogers; handgrepen; beugels e.d. * Informeer bij Uw gemeente of u voor vergoeding via de Wmo in aanmerking komt.

68 ANBO

Bel voor meer info of bestel: 072 – 5629 269 / 020 6141232 of via: www.spatoilet.com

Otolift, dé meest gekochte traplift

Du n s ra il t etreweenrek e le l d!

van Nederland Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd

€750,Korting t/m 31-03-21

Stuur mij een gratis brochure Naam

+ Gratis garantie

Postcode/plaats Telefoon

ANBO21

5 jaar

Adres

Bel gratis 0800 - 444 770 8 of ga naar www.otolift.nl Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

Mandy Tipt Iedere uitgave tip ik op deze pagina iets uit ons ledenvoordeelaanbod. Dit keer onze partner iolo met System Mechanic; 15 maanden voor € 9,95.

nu voor

,95

€9

Alle computers en laptops worden na verloop van tijd trager en lopen vaak vast. Krijgt uw foutmeldingen of bufferen/bevriezen ze tijdelijk, of reageert uw computer nergens meer op? System Mechanic houdt uw pc snel, veilig en foutloos.

Bent u uw trage pc beu? Wilt u uw computer weer in topconditie hebben? Dat kan met System Mechanic, uw eigen computer reparateur 24 uur per dag bij u thuis. U kunt System Mechanic bestellen via: anbo.nl/systemmechanic

Wilt u op de hoogte blijven van alle voordelen? Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor onze ANBO Ledenvoordeelnieuwsbrief. U ontvangt eens per drie weken een mail met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?

Alle aanbiedingen op deze ledenvoordeelpagina’s zijn geldig tot en met 31 december 2021.

ANBO is niet aansprakelijk en draagt geen financiële verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en uitvoering van de overeenkomsten tussen aanbieders van ledenvoordeel en ANBO-leden.

70 ANBO

LEDENVOORDEEL

ANBO Energieservice altijd een voordelig energiecontract Wilt u elk jaar gegarandeerd een scherpe deal voor uw energie zonder dat u daar iets voor hoeft te doen? Schrijf u dan eenmalig in bij ANBO’s Energieservice en het wordt elk jaar voor u geregeld. Eigenlijk weet u al wel dat overstappen geld oplevert. Toch doet u dit waarschijnlijk niet elk jaar. Dat is jammer, want zo betaalt u al gauw een paar honderd euro teveel.

U denkt: “Ik hoef niks te doen, ik zit al bij de goedkoopste energieleverancier.”Dat is een misverstand. Helaas gaan ook bij de goedkope leveranciers de tarieven een stuk omhoog,

SCHERPE

als uw contract afloopt. Tenzij u nieuwe tarieven regelt. En dat is wat wij dus elk jaar voor u zullen doen. Kiest u ook voor dit gemak? Meld u dan aan via: anbo/energieservice.nl

DEAL!

% 6 4 KORTING Denksport puzzelboekjes

te bestellen via ANBO Ticketshop Via de ANBO Ticketshop kunt u als lid van ANBO profiteren van diverse kortingen op dagjes uit of thuisactiviteiten. Ook thuis is er tenslotte genoeg te beleven. Zo kunt u lekker puzzelen met Denksport of online lezen en luisteren met Cliffer.

U kunt ook alvast tickets bestellen voor een leuk dagje weg.

Ga erop uit als het weer mag en boek een Wadden-

Schiermonnikoog arrangement, een dagje Giethoorn of een rondvaart in Delft.

Het aanbod is zeer gevarieerd en gemakkelijk online te bestellen. Bestel direct uw e-tickets met de actiecode AB2UGS79 en uw ANBO lidnummer. Bekijk het complete aanbod hier: anbo.nl/ticketshop

ANBO 71

LEDENVOORDEEL

Dobbi de stomerij & wasservice aan huis Dobbi haalt kleding, wasgoed maar ook bijvoorbeeld dekbedden aan huis op, reinigt en bezorgt het wasgoed schoon terug binnen 48 uur, op ieder adres in Nederland. Dobbi biedt hiermee een alternatief voor zelf wassen, strijken of het bezoek aan de stomerij.

€ 10 KO

RTING*

De stomerij experts van Dobbi staan klaar om u de was uit handen te nemen of voor het reinigen van delicate kleding. Dobbi werkt volgens de modernste technieken, met oog voor kwaliteit en milieu.

NHA: altijd iets nieuws te leren korting op alle 500 thuiscursussen

NHA is al 85 jaar één van de grootste opleiders van Nederland. NHA biedt cursussen aan die u thuis kunt volgen. Via de digitale leeromgeving wordt u begeleid door een privé-docent. U ontvangt de lesstof digitaal én geprint in een klapper. U kunt elke dag van het jaar starten en bent geen tijd kwijt met reizen. Deze moderne onderwijsmethode biedt veel flexibiliteit: u bepaalt uw eigen tempo.

U heeft keuze uit 70 taalcursussen, 50 hobbycursussen, 25 computercursussen 72 ANBO

*U ontvangt € 10 korting op uw eerste order en 5% korting op vervolgorders. Ga voor meer informatie en bestellen naar: anbo.nl/dobbi

% 10 KORTING

en meer dan 300 beroepsopleidingen, al vanaf 99 euro.

Meer weten over NHA en uw ledenvoordeel? Of een gratis proefles volgen van een cursus? Ga dan naar: anbo/nha of bel met een medewerker van NHA op telefoonnummer: 0348 – 238 021

LEDENVOORDEEL

UWassistent tuinhulp betrouwbaar én voordelig

€ 23 P ER UUR

Wanneer na de winter de zon eindelijk weer tevoorschijn komt is het de perfecte tijd om uw tuin zomerklaar te maken. Kost het onderhouden van uw tuin te veel tijd en/of energie? Of lukt het u niet meer om zelf te tuinieren? UWassistent regelt voor u een betrouwbare tuinhulp.

Als lid van ANBO krijgt u korting op een tuinhulp via UWassistent. U betaalt €23,- per uur (normaal €25,- per uur) voor een gescreende tuinhulp. Betrouwbaar én voordelig. Vraag uw tuinhulp met korting aan op: uwassistent.nl/anbo

óf bel op nummer 0348 - 724 831 voor meer informatie.

Uw dient uw ANBO-lidnummer te vermelden om gebruik te kunnen maken van de korting.

Doorlopend ledenvoordeel Een selectie van onze partners: Heilbron

Bespaar tot € 60 op uw zorgverzekering via ANBO zorgcollectief

Bedrijfsfitnessonline

Tot 26% korting op een abonnement

UnitedConsumers

Gegarandeerde korting op alle brandstoffen met de unieke tankkaart

De Woningwachter

10% korting op totale offerte

Hulpmiddelenwereld

5% korting

SmartWatch

50% korting

Inventum

Tot 50% korting op geselecteerde huishoudelijke apparaten

EBC Nederland

Krijg grip op uw financiën, € 100 korting op een Financieel Inzicht Gesprek

Prominent

20% korting

UWassistent

Korting op klus-, tuin- en huishoudelijk hulp

Kijk voor het complete aanbod doorlopend ledenvoordeel op:

anbo.nl/ledenvoordeel

ANBO 73

Een veilige badkamer van De Woningwachter zó geregeld!

10% korting

Van douche of bad naar inloopdouche U stapt direct veiliger onder de douche in met een lage instap-douche. Met de extra antislipbehandeling behoort ook uitglijden in de douche tot het verleden. De inloopdouche is er in alle soorten en maten en wordt compleet op maat voor u gemaakt.

vanaf €2,195.00,-

10% korting

vanaf €3,995.00,-

Eén aanspreekpunt

Van douche of bad naar instapbad-douche Wilt u veilig genieten van een eigen bad én douche? Dan hebben wij de ideale oplossing voor u: een instapbad met instap-deur. Dan kunt u zowel veilig en comfortabel in bad als onder de douche. Zodra u het bad laat vollopen, trekt de instapdeur vacuüm, zodat de vloer niet nat wordt.

300+ erkende vakmensen

Wat maakt úw badkamer veilig?

SeniorOK gecertificeerd

GEHE EL G

RAT

Thermostaatkranen cooltouch (nooit te heet om aan te raken)

ADVI IS ES

Een comfortabel bad met een lage instap (instapbad) Veilige inloopdouche, diverse oplossingen mogelijk Verlagen van drempels Antislip vloeren Wandbeugels Stoeltje in de badkamer / douche

Heeft u interesse in een geheel kosteloos persoonlijk adviesgesprek?

Bel gratis 0800-1025 of ga naar www.dewoningwachter.nl

15 Eerste kijk op een werelddeel. (4)

. (6)

17 Het meubilair dat een stel kookvrienden gebruikt. (8)

ge verklaring. (3)

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! 18 Met veel mazzel slagen. (8)

P U Z Z E L U M E E L

in Polen. (6)

Geef uw oplossing vóór 6 mei 2021 door via de webpagina www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over 20 Dit gesprek isdeeen kleinOf beetje prijzen. stuur vreemd. (7) een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en 21 Is echt maatgevend in de dierenwereld. (5) telefoonnummer te vermelden.

19 De boom die Joke van Leeuwen heeft opgezet. (3)

n darter. (3)

en wordt. (2)

26 Was Europa zat en nestelde zich in Australië. (4)

ee we erger proberen te voorko-

28 Is op, omdat het nog niet klaar is. (4) 30 De buitenkant hiervan is een peulenschil. (4) 32 Die vliegt voor nop. (3)

2

3

4

Hoofdprijs

5

INVENTUM STAAFMIXER

8

Met de Inventum staafmixer set CMX435S kunt u mixen, mengen en kloppen. De set bevat naast de staafmixer namelijk een garde en een maatbeker. Meer info:

T.W.V.

€ 34,99

1

www.inventum.eu 15

19

20

21

OPLOSSING PUZZEL NR. 1

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot.

Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

22 25 26 28

29 31

Tweede prijs

30

32

ÉÉN VAN DE 5 34 ANBO-VERRASSINGSPAKKETTEN Sanders puzzelboeken Een exclusief pakket©speciaal voor onze ANBO-leden. We gaan natuurlijk niet verklappen wat er in dit pakket zit, anders is het geen verrassing meer!

IJ S L I J G E M E E A K S T O S T E E U B E R G E E S T A L G U K R A K O K T E G E P N

E P P E R B A R K O E N T E B E L T N K T A N K E R I E N G R E N S B E O A G O R I L L A K E P P A P A J A L R A U O O M T I N J N M A A T R E F

B L A A S P IJ P

N B E U S T R L A A A L Z I I E K

D Z I E I N S A T E I N B R O E N E D E E O M L E O K R G E L W M T

T G S G B E G IJ

iDEAL iDeal ANBO 75

GEEF DE JEUGD DE TOEKOMST

Zelf meebeslissen over je toekomst? Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Fatoumata (14) uit Mali spreekt zich uit tegen kindhuwelijken en komt in actie voor onderwijs voor jongens én meisjes.

STEUNT U MOEDIGE JONGEREN ALS FATOUMATA? 76 ANBO

 Doneer vandaag

nog op oxfamnovib.nl/ toekomst

Met uw steun komen jongeren in actie voor een eerlijke toekomst.

Een toekomst zonder armoede en ongelijkheid.

• KIEZERSPAS

• VERKIEZINGSDAG

• KLEINE PARTIJ

• VERKIEZINGSSTUNT

WOORDZOEKER • KRANT

• ZITTINGSPERIODE

PUZZEL

De overgebleven letters vormen de oplossing.

De overgebleven letters vormen de oplossing.

T

S

IJ

L

N

E

T

A

D

I

D

N

A

K

O

R

G

A

A

N

IJ

U

D

E

V

E

R

K

I

E

Z

I

N

G

S

S

T

U

N

T

T

B

Z

C

E

K

D

E

P

R

O

V

I

N

C

I

A

A

L

M

R

S

I

A

R

M

I

G

N

I

R

K

S

E

I

K

B

R

IJ

E

A

I

T

R

K

I

D

E

I

T

A

R

C

O

M

E

D

E

S

E

P

D

T

K

I

N

G

E

Z

T

N

A

R

K

G

A

D

I

T

IJ

M

I

I

E

E

D

D

N

B

E

H

S

T

I

A

E

N

L

C

T

U

E

N

N

Z

E

S

E

I

A

R

C

N

R

T

E

E

U

O

R

R

P

G

N

I

R

E

G

E

R

T

S

E

W

E

G

N

M

M

A

T

O

S

A

N

H

N

E

L

L

E

T

P

R

O

D

N

R

B

P

N

T

P

A

G

E

M

E

M

L

N

O

E

A

E

E

A

O

I

E

E

A

E

K

S

I

O

N

P

E

G

A

V

N

S

G

P

F

N

N

C

I

R

E

D

D

U

A

E

R

U

B

M

E

T

S

S

M

A

I

E

D

I

N

A

L

R

M

D

P

R

O

C

E

D

U

R

E

T

E

N

E

O

R

G

T

E

D

G

I

T

H

C

A

M

E

G

T

I

L

E

M

D

N

IJ

G

A

N

G

S

T

E

L

S

E

L

R

S

E

K

O

V

E

R

W

I

N

N

I

N

G

S

R

O

E

S

D

A

T

S

© Sanders puzzelboeken

•Oplossing: BEGINSELPARTIJ • CENTRUMPARTIJ de meeste stemmen gelden • DEBATTEN • DEELNAME 2 • DEMOCRATIE • DOEL • DORP • GANGSTELSEL • GEMACHTIGDE • GEMEENTERAAD • GEWESTREGERING • GROEN • KANDIDATENLIJST • KIESGERECHTIGDEN

• KIESKRING • KIEZERSPAS • KLEINE PARTIJ • KRANT • LIJSTCOMBINATIE • MEDIA • MINDERHEID • NEK-AAN-NEKRACE • ORGAAN • OVERWINNINGSROES • PROCEDURE • PROVINCIAAL • REDEVOERING • SPANNEND

• STAD • STEMBUREAU • STEMFORMULIER • SUBSIDIEPOT • TELLEN • VERKIEZINGSDAG • VERKIEZINGSSTUNT • ZITTINGSPERIODE

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken

ANBO 77

NIEUW in Nederland U kunt langer thuis blijven wonen!

De nieuwste type Boxspring voor senioren!

Voor het eerst een hoog-laag bed en boxspring in -1. Wie wil er nu een ‘ziekenhuisachtig’ bed in huis? Ervaar het heerlijke comfort van een echte boxspring en het gemak van een zorgbed thuis en dat dan ook nog in een huiselijke sfeer! Keuze uit div. kleuren en 17 verschillende maten, want alles is maatwerk! Wegens overweldigend succes nu een tijdelijke actie; maak vrijblijvend een afspraak bij u thuis!

Maak gebruik van de actie: lever uw oude bed in en ontvang tot max. € 500,- retour bij aanschaf van een hoog-laag boxspring. Vraag naar de voorwaarden.

Alleen voor lezer van dit blad.

Advies en opmeten aan huis volledig kosteloos.

BEKEND VAN TV WINNAAR BESTE IDEE 2020!

50% KORTING! ALLEEN VOOR LEZERS VAN DIT BLAD*

P

Nu een hoog-laag-boxspring ter introductie al voor *

€ 1995,-

i.p.v. €

3995,-

P

*Prijs o.b.v. 1 pers. Excl. matras. Maat o.b.v. 80x200cm

P P P P P

Levensloop bestendig bed conform vereisten “Langer thuis wonen, voor nu en later!”

158

mensen gingen u voor beoordeeld met

8,7

Makkelijk stofzuigen onder bed

Indien nodig zorgbed voor later

De gildeslapen

78 ANBO

Rug-/ benen elektrisch verstelbaar + hoog laag functie Verrijdbaar middels onopvallende wieltjes met rem Geen motoren zichtbaar Geen kabels zichtbaar 1 jaar slaap garantie In- uitstap verlichting (optioneel) Ergonomisch maatwerk per individu

Tillift alsmede zijrekken geschikt!

Verrijdbaar

Makkelijker opmaken matras

010 333 04 60

info@degildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl

3

Nº

MEI 2021

UW GIDS VOOR GOED OUDER WORDEN

Volgende nummer: In de derde uitgave van het ANBO Magazine in 2021 is het dossier Fijn & Veilig Wonen. Naast informatie vindt u in het dossier onder andere ook een interview met Daniël Verlaan, technologiejournalist van RTL Nieuws. Met hem spreken we onder meer over hoe er een fijne en veilige digitale omgeving in huis kan worden gecreëerd.

Op de cover van deze uitgave staat radio- en televisiepresentatrice Tineke de Nooij.

DAARNAAST VINDT U IN DIT NUMMER UITERAARD DE VERTROUWDE RUBRIEKEN, WAARONDER: • Op de bres • Raad & Daad • ANBO Tipt • Ledenvoordeel • De puzzel TINEKE DE NOOIJ

ANBO 79