ANBO Magazine 7 2022

Een bed voor het leven?

Heerlijk uitgerust wakker worden en ook nog makkelijk uw bed op- en schoonmaken?

Ontdek het comfort en gemak van een levensloopbestendig bed voor nu en later.

Ik app je wel even een foto...

Gigaset GS5 Senior

Blijf mobiel op elke leeftijd

• 6.3” scherm met hoog contrast en grote pictogrammen

• Eenvoudige en duidelijke menustructuur

• SOS-functie: van noodcontacten tot 112

• Makkelijker opladen met magnetische oplaadkabel

• Uitgebreide handleiding met duidelijke afbeeldingen

• Twee camera’s voor de mooiste foto’s: 48 MP + 8 MP groothoek

• 8 MP camera voor sel es en videobellen

Met de Gigaset servicevoorwaarden pro teert u van:

• *3 maanden tevredenheidsgarantie • 24 maanden reparatiegarantie • 3 maanden gratis bescherming tegen breuk- en vochtschade

Hoofdredacteur Jurriën Beerda Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Margot Eggenhuizen, Renate Evers, Eline van Bemmel, Willemijn Land, Grieteke Meerman, Marije Remmelink, Alex van Scherpenzeel.

Fotografie Babs van Geel, Jasper Hof, Shody Careman, Anouk De Kleermaeker, Shutterstock.

Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2022 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Mediavijftig BV mail: florisvenneman@bureauvijftig.nl

Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar € 29,95, daarna is het € 4,- per maand. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 90.

Proost, op een minder hectisch jaar

Het klinkt als een cliché om ook nu weer te schrijven dat we een behoorlijk turbulent jaar achter de rug hebben. Na de coronaperiode leek er begin dit jaar eindelijk weer wat lucht te komen. Maar de woorden dat de coronamaatregelen in maart afgeschaft zouden worden waren nog niet uitgesproken, of iemand besloot -tegen de verwachtingen van vrijwel alle ‘kenners’ in- om Oekraïne binnen te vallen.

Ging het in 2021 nog het vaakst over corona, dit jaar is energie en dan vooral de energierekening het hoofdthema. De meest gestelde vragen moeten wel zijn: ‘Heb jij de verwarming al aan gehad?’ en ‘Hoe lang douche jij?’ Op het moment dat ik dit schrijf, half november, is het antwoord op de eerste vraag ‘nog niet’. Met een nog redelijk nieuw en dus goed geïsoleerd huis, heb ik wat dat betreft makkelijk praten. Veel mensen zitten niet in een dergelijke positie.

De ontwikkelingen in 2022 hebben in ieder geval wederom aangetoond wat de meerwaarde van een organisatie als ANBO is. Bekijk daarvoor het jaaroverzicht op pagina’s 30 en 31. Of lees de informatie over onze ‘tipgidsen’ over energie (pagina 11) en belasting (pagina 39). Maar ik wil er op deze plek al wel graag een voorbeeld uitlichten: we hebben dit jaar ruim 1600 leden geholpen met hun energietoeslag.

Als uw inkomen niet bekend is bij de gemeente, moet u de toeslag zelf aanvragen. Dat klinkt makkelijker dan het is. Waarom? Onze Consulent Leo Sakko en het door hem geholpen lid Marlies Stiphout verwoorden dat heel goed. Mevrouw Stiphout haakte af toen ze zag dat ze formulieren moest printen en invullen. Daarnaast had ze moeite met de gebruikte taal. ‘Ik wil graag simpele vragen in de aanvraagformulieren van de gemeente. Ik noem dat altijd maar Jip-en-Janneketaal’. Leo Sakko sprong uiteindelijk voor haar op de bres en samen hebben ze de formulieren ingevuld. Ook voor 2023 komt er weer een energietoeslag. Details daarover zijn nu nog niet bekend. Wat wel bekend is: wij blijven onze leden helpen met het aanvragen ervan.

Ook voor heel veel andere zaken kunt u natuurlijk bij ons aan blijven kloppen. Op naar een goed en gezond 2023. Dat we volgend jaar eens kunnen terugkijken op een wat minder hectisch jaar, proost!

Jurriën Beerda Hoofdredacteur

PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via:

j.beerda@anbo.nl @JurrienBeerda www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANNEKE SIPKENS

Samen staan we sterk

En zo zitten we alweer in december en is 2022 bijna ten einde. Wat een jaar was het! Sommige dingen werden beter, maar we staan als samenleving nog voor een paar flinke uitdagingen. Het zijn onzekere tijden, die we als bond samen met u zullen doorstaan.

In het vroege voorjaar was er een mooie opsteker: eindelijk nam de dreiging van corona af en daarmee ook de angst om ziek te worden. De samenleving ging in de eerste helft van dit jaar weer open, we konden elkaar weer ontmoeten. En wat hadden we dat nodig!

Helaas betekende dit niet dat we een onbezorgde tijd tegemoet gingen. De verschrikkelijke oorlog in Oekraïne drukte ons weer met de neus op de feiten: ook anno 2022 is een oorlog op het Europese continent mogelijk.

Onzekerheid over corona maakte plaats voor onzekerheid over onze portemonnee. Binnen een paar maanden werd alles duurder, vooral energie. Dat trof in eerste instantie mensen met een laag inkomen maar inmiddels hebben ook de middeninkomens moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Ik had nooit gedacht dat zo’n situatie in ons welvarende land zou voorkomen.

Het was voor ANBO dus weer alle hens aan dek dit jaar. We hebben ons ingespannen voor de koopkracht van gepensioneerden, die al zo lang hebben ingeleverd. Juist bij de ouderen komen de prijsstijgingen extra hard aan. Niet-geïndexeerde pensioenen, een dreigende ontkoppeling van minimumloon en AOW; de donkere wolken pakten zich samen in 2022.

Gelukkig heeft de regering een omvangrijk koopkrachtpakket gepresenteerd en gaat de AOW in januari omhoog. Het zal niet genoeg zijn om alle gestegen kosten te

compenseren, maar hopelijk helpt het velen van u wel om het hoofd boven water te houden. ANBO houdt uiteraard een vinger aan de pols en blijft aandacht vragen voor de koopkrachtpositie van alle senioren in Nederland.

Wat deze tijd meer dan ooit vraagt is contact met elkaar. Verbinding zoeken. Laten merken dat we er zijn voor elkaar, zodat we samen door deze moeilijke tijd komen. Juist in deze donkere maanden. ANBO is een vereniging voor, door en met u als lid. Wij helpen als u hulp nodig heeft. Of brengen u in contact met anderen als u daar behoefte aan heeft. Schroom niet om ons te benaderen. Want dat is de kracht van uw lidmaatschap. Samen staan we sterk!

Laten we er samen aan werken om van 2023 een memorabel jaar te maken. Een jaar waarin crises worden overwonnen en waarin we met vertrouwen naar de toekomst kijken. Onze eigen toekomst, maar ook die van onze kinderen en kleinkinderen.

Heeft u vragen of opmerkingen? Ik hoor het graag. Mail naar:

directie@anbo.nl

Of schrijf me, via Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Directeur-bestuurder Anneke Sipkens

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

Banken lanceren training tegen oplichting

De gezamenlijke banken hebben een online training ontwikkeld om mensen beter te wapenen tegen oplichters. Criminelen verzinnen steeds sneller nieuwe manieren om mensen geld afhandig te maken.

Banken, verenigd in de Nederlandse Vereniging van Banken, willen er met een nieuwe campagne voor zorgen dat iedereen de werkwijze en trucs van fraudeurs gaat herkennen, onder de titel: Frauderen. Zo werkt het! In tien lessen leren mensen fraude herkennen én leren ze wat ze

kunnen doen om het te voorkomen. Het gaat hierbij om onderwerpen als phishing, babbeltrucs aan de deur en datingfraude. De lessen zijn te vinden op:

Meer informatie vindt u op

Donatie eenmalige energiecompensatie

In zowel november als deze maand hebben alle huishoudens een vergoeding van 190 euro per maand gekregen voor de gestegen energiekosten. Er zijn mensen die het heel hard nodig hebben, voor andere mensen is deze vergoeding minder belangrijk. Kunt u het geld van de energiecompensatie missen? En wilt u hiermee anderen helpen die door de hoge energieprijzen niet meer of moeilijk rond kunnen komen?

Wij hebben de afgelopen maanden meer dan 1.600 leden (waaronder mevrouw Stiphout, op de foto rechtsonder op pagina 11) naar tevredenheid geholpen met het aanvragen

anbo.nl/training

van de energietoeslag. Met uw donatie kunnen wij nog meer leden helpen die het nu nodig hebben. Doneren kan via:

www.zowerktfraude.nl anbo.nl/donatie-eenmalige-energiecompensatie

Bent u niet digitaal vaardig, maar u wilt wel graag doneren? Dat kan naar NL27 RABO 0366 2880 59 ten name van ANBO onder vermelding van donatie energie compensatie.

‘Senioren zijn van grote toegevoegde waarde’

‘I’m not getting old, I’m evolving’ (‘Ik word niet oud, ik ontwikkel me’). Deze quote van Keith Richards (Rolling Stones) vat goed samen hoe ANBO en financiële dienstverlener Onderlinge ’s-Gravenhage naar de senioren van nu kijken. Of je net de vijftig gepasseerd bent of al geniet van je pensioen: als senior ben je van grote maatschappelijke toegevoegde waarde, vinden zowel Seada van den Herik (op de foto links), algemeen directeur van Onderlinge ’s-Gravenhage als Anneke Sipkens, directeur-bestuurder van ANBO. Beide organisaties gaan samen optrekken om van betekenis te kunnen zijn voor hun leden en voor vijftigplussers in het algemeen. Op een toepasselijke locatie, de 50PlusBeurs, is deze samenwerking van start gegaan.

Er zijn nog altijd mensen die geen energietoeslag hebben gekregen, terwijl ze er wel recht op hebben. Ze weten bijvoorbeeld niet of ze ervoor in aanmerking komen of vinden de aanvraag te ingewikkeld. RTV Drenthe heeft goed laten zien waar senioren tegenaan lopen. En ook hoe ANBO u kan helpen.

ANBO-lid Marlies Stiphout uit Coevorden vertelt bij RTV Drenthe dat ze misschien wel recht heeft op de energietoeslag, maar dat ze afhaakte toen ze zag dat ze formulieren moest printen en invullen. Ze schakelde gelukkig de hulp in van ANBO-consulent Leo Sakko. Samen hebben ze de aanvraag ingediend.

Ouderen hebben niet alleen moeite met de digitale kant van de aanvraag, maar ook met het taalgebruik. Stiphout vindt dat dat anders moet. “Ik wil graag simpele vragen in de aanvraagformulieren van de gemeente. Ik noem dat altijd maar Jip-en-Janneketaal. Dan kunnen zoveel mogelijk mensen de energietoeslag ontvangen.”

Net als Marlies Stiphout kunt ook u als ANBO-lid hulp krijgen bij de aanvraag van de energietoeslag. Het ANBO Adviesteam kijkt samen met u of u recht heeft op de toeslag en kan u indien nodig helpen bij de aanvraag. Kijk op:

anbo.nl/energietoeslag-check

of bel 0348 46 66 88. Ook volgend jaar komt er weer een energietoeslag. Als er meer details bekend zijn hoort u dat uiteraard van ons.

Aanvraag energietoeslag ingewikkeld? ANBO helpt!

RTV DRENTHE/PETRA WIJNSEMA

Een goede start van de dag met Batavia

Comfortabel slapen is voor iedereen. Wij willen u graag kennis laten en maken met uw droombed. Perfect in comfort en met de juiste uitstraling. Elektrisch verstelbaar en deelbaar, met bedhekken of met uitstapverlichting. Bij ons vindt u bedden die van alle gemakken zijn voorzien.

Eigen productie en ser viceteam Gegarandeerde hoge k Volledig op maat gemaakt 24-uurs ser vice

Eigen productie en ser viceteam Gegarandeerde hoge kwaliteit Volledig op maat gemaakt 24-uurs ser vice

Eigen productie en ser viceteam andeerde hoge k eit Volledig op maat gemaakt 24-uurs vice

Eigen productie en ser viceteam andeerde eit Volledig op maat gemaakt 24-uurs ser vice

Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

[ADVERTORIAL]

‘Een traplift wordt steeds vaker gekocht ter preventie’

Leander van der Wouden, adviseur bij Otolift.

Om langer en veilig thuis te blijven wonen, kiezen veel mensen voor een traplift. Leander van der Wouden, trapliftadviseur bij Koninklijke Otolift, komt dagelijks thuis bij mensen die minder goed ter been zijn. We vroegen hem waarom mensen een traplift bij Otolift kopen.

Waarom kopen mensen een traplift?

“Door ouderdom, een ongeluk of een aandoening, kan het zijn dat het lichaam niet meer zo goed meewerkt. Dat is voor veel mensen een reden om een traplift aan te schaffen. Een traplift wordt steeds vaker gekocht ter preventie. Mensen willen graag in de vertrouwde omgeving blijven wonen, dus oriënteren zij zich op de benodigde voorzieningen.”

Hoe helpt een traplift om valongelukken te voorkomen?

“Met een traplift is de trap geen hindernis en geen gevaar meer. Iemand gaat in de stoel zitten, doet de gordel om en bedient de traplift. Zonder gevaar gaat iemand naar boven. Als iemand van de trap is gevallen, zoekt vaak de zoon of dochter uit hoe een volgende val voorkomen kan worden.

Laatst was ik bij een mevrouw thuis. Haar zoon regelde een traplift, terwijl

zij in het revalidatiecentrum lag. De traplift moest er natuurlijk zijn voordat zij thuis zou komen.”

Waarom kiezen mensen voor Otolift?

“De gebruiker zit bij een Otolift in een comfortabel stoeltje, tussen twee armleggers in, wat het gevoel van veiligheid nog meer vergroot. Daarbij is elke Otolift voorzien van een gordel en stopt de stoel automatisch bij een obstakel op de trap. Mensen kiezen voor Otolift vanwege de persoonlijke benadering. En Otolift staat natuurlijk al jaren voor kwaliteit.

Vraag altijd een vrijblijvend thuisadvies aan en laat een adviseur de situatie bij u thuis bekijken. De adviseur heeft veel ervaring en kan samen met u de beste oplossing vinden om uw thuissituatie zo veilig mogelijk te maken.”

Meer informatie?

Feiten en cijfers over valongelukken

De meeste 65-plussers vallen in en om het huis

In en om huis Op straat In een instelling Overig/onbekend 43% 43% 8% 6%

50%

van alle 65-plussers komt jaarlijks ten val. van alle 75-plussers komt jaarlijks ten val. van alle 85-plussers komt jaarlijks ten val.

Aantal SEH-bezoeken neemt toe naarmate je ouder wordt

jr 1.500

Aantal

SEH-bezoeken, per 100.000 inwoners, na

ADVIES

Ouderen vaker slachtoffer internetcriminelen?

In 2021 was 16,9 procent van de bevolking slachtoffer van online criminaliteit. Dat is ongeveer evenveel als bij de ‘gewone’ criminaliteit. Het heersende beeld is dat ouderen vaker slachtoffer zijn van internetcriminaliteit dan jongeren. De cijfers uit het CBS-onderzoek laten het tegenovergestelde zien.

In 2021 was 20 procent van de 15- tot 25-jarigen slachtoffer van online criminaliteit, bij 65-plussers was dat 12 procent. Jongeren hebben vooral te maken met online bedreiging en intimidatie. Ouderen ‘scoren’ hier lager op. De groep tussen 25 en 65 was het vaakst slachtoffer van aankoopfraude en fraude in het betalingsverkeer. 65-plussers werden het meest slachtoffer van phishing.

Meer informatie over internetcriminaliteit vindt u in het expertinterview op pagina’s 24, 25 en 27.

Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie. Fraude in het betalingsverkeer wordt veel vaker gemeld. 77 procent van de slachtoffers deed dat bij hun bank, bij de politie, of bij de Fraudehelpdesk. Een kwart van de slachtoffers doet aangifte bij de politie. Slachtoffers van phishing doen met 55 procent het vaakst aangifte.

Slim: tipgids Energie

In 2022 ging het vaker dan ooit over gas, elektriciteit en onze energierekening. In onze gratis Tipgids Energie hebben we een aantal interessante energie-onderwerpen uitgelicht. Hopelijk kunt u er uw voordeel mee doen. U kunt de tipgids downloaden via:

Bent u niet digitaal vaardig, maar wilt u wel graag de tipgids ontvangen? Dat kan uiteraard. Bel dan even naar de Ledenservice. Onze medewerkers zijn ieder dag bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer 0348 46 66 90.

Mogelijke compensatie voor (oud-)klanten Rabobank

Klanten en oud-klanten van Rabobank die een consumptief krediet met variabele rente hadden, hebben mogelijk teveel rente betaald. Dit geldt ook voor kredieten van Freo en Fideaal, dochters van Rabobank. De bank biedt (oud-) klanten die teveel rente hebben betaald een compensatie aan.

Klanten van Rabobank, Freo of Fideaal die in aanmerking komen voor compensatie krijgen hier automatisch bericht over. Voor oud-klanten gebeurt dit niet, dus zij moeten zich zelf melden bij Rabobank!

Producten die onder de compensatieregeling vallen zijn Doorlopend Krediet, Krediet op Betaalrekening, Rabo

Kort Roodstaan, Rabo Studenten Roodstaan en Krediet op Creditcard. Bent u klant geweest en had u één van deze producten? Dan kunt u zich nu aanmelden via telefoonnummer 088 727 11 51 of www.rabobank.nl/compensatie-variabele-rente

ANBO-medewerker Emma Riede beantwoordt vragen van leden aan de ANBO Advieslijn. Dit keer de vraag van een ANBO-lid dat binnenkort met pensioen gaat maar graag wil blijven werken. Mag dat en heeft dat gevolgen voor zijn AOW?

“De AOW is namelijk niet afhankelijk van ander inkomen. Waar u wel rekening mee moet houden, is dat waarschijnlijk te weinig loonheffing wordt ingehouden op uw AOW en salaris. Dat komt doordat zowel op de AOW als op het salaris de loonheffing wordt ingehouden die hoort

bij die bedragen. Het kan dan gebeuren dat op het totaal van uw inkomen meer belasting verschuldigd is dan is ingehouden. U moet in dat geval rekening houden met een nabetaling aan belasting.”

Emma Riede over een vraag aan de ANBO Advieslijn

“Uiteraard mag u blijven doorwerken. En uw salaris heeft geen invloed op uw AOW.“

Klop aan bij de gemeente

Financiële hulp in tijden van crisis

Voor iedereen in Nederland zijn het bijzondere tijden. De torenhoge inflatie en enorm gestegen energieprijzen betekenen een aanslag op onze portemonnee. De landelijke overheid heeft een aantal maatregelen genomen om de lasten enigszins te verminderen. Maar dat zal niet bij iedereen helpen. Daarom is het goed om te weten dat u soms bij de gemeente kunt aankloppen voor financiële hulp. Niet iedereen weet dat, dus zetten we een aantal mogelijkheden voor u op een rij.

Belangrijk om te weten is dat de gemeentelijke hulp altijd vanuit de zogenoemde Participatiewet komt. Dat betekent dat de hulp alleen toegankelijk is voor mensen die niet beschikken over voldoende inkomen en vermogen om van te leven. Zoals bij steeds meer gepensioneerden het geval is.

GRENSBEDRAGEN

Over welke bedragen hebben wij het dan? Voor alleenstaande AOW’ers ligt de grens in 2022 op een netto maandinkomen van € 1.152,41. Voor AOW’ers met een partner is de grens € 1.560,41. Voor het vermogen is de grens dit jaar € 6.505 voor een alleenstaande en € 13.010 voor mensen met een partner.

BIJZONDERE BIJSTAND

De hulp waar wij het hier over hebben, heet de bijzondere bijstand. Deze is mogelijk als iemand in bijzondere omstandigheden verkeert, waardoor hij hogere noodzakelijke kosten heeft dan waarin zijn basisinkomen voorziet. Hieronder een paar voorbeelden van bijzondere bijstand:

• De eigen bijdrage voor een advocaat

• De kosten van een rechtszaak (griffiekosten)

• Kosten voor een gehandicaptenparkeerkaart

• Grote aankopen die lang meegaan, zoals een wasmachine

• Medische kosten die noodzakelijk zijn

Soms verstrekt de gemeente de bijzondere bijstand in de vorm van een lening.

INDIVIDUELE INKOMENSTOESLAG

Heeft u drie jaren of langer een laag inkomen en denkt u dat dit de komende tijd niet verandert? Dan komt u misschien in aanmerking voor een individuele inkomens-

toeslag. Dat is € 85 als u alleenstaand bent en € 170 als u samenwoont met uw partner.

TEGEMOETKOMING MEERKOSTEN VOOR CHRONISCH ZIEKEN OF GEHANDICAPTEN

Bent u chronisch ziek of gehandicapt? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor een tegemoetkoming in de extra kosten die u heeft. Afhankelijk van uw ziekte of beperking krijgt u:

• € 13 per maand voor extra kledingslijtage omdat uw kleding sneller slijt door uw prothese of door uw rolstoel

• € 10 per maand voor extra bewassing omdat u vaker uw kleren of beddengoed moet wassen dan een gezond persoon

• € 20 per maand voor extra energiekosten omdat u meer gas en stroom gebruikt dan een gezond persoon

• € 15 per maand voor maaltijden omdat u niet in staat bent om zelf een warme maaltijd te koken

Komt u voor een van deze vier in aanmerking, dan krijgt u ook:

• Basiscompensatie € 25 per maand

• Compensatie verplicht eigen risico zorgverzekering € 8,25 per maand

Dit zijn de meest voorkomende voorzieningen. Daarnaast heeft een aantal gemeenten nog regelingen voor een gratis identiteitskaart, gratis laptop, gratis openbaar vervoer en dergelijke.

Informeer bij uw gemeente met welke regelingen zij u kunnen helpen.

Zelf iets geregeld hebben?

Heeft u zelf een vraag? Kijk dan op www.anbo.nl/advies of neem telefonisch contact op met ons Adviesteam via 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd: raadendaad@anbo.nl

‘Vlees eet ik nauwelijks meer. Wel gek voor een oorlogskind’

Marjan Berk

‘ Oma switcht naar vega, vegi, vego’

Schrijver Marjan Berk (90) zit vol verhalen. Via cabaret, toneelstukken, tv-series, boeken en columns kan iedereen al jarenlang meegenieten. Inspiratie vindt ze overal, van buurvrouwen tot een bakje vega-paté in de koelkast. ‘Nieuwsgierigheid is mijn drijfveer.’

Dat het de mooiste tuin van Amsterdam is, had Marjan Berk vooraf al aangekondigd. Maar in het echt is het Occohofje aan de Nieuwe Keizersgracht nog indrukwekkender: de drukte van de stad verdwijnt naar de achtergrond zodra de statige voordeur dichtvalt. Daarachter ligt, omringd door 18de-eeuwse gevels en muren, een beschut paradijsje. Berk komt onze kant op, vastbesloten om haar bezoek op te halen zodat ze zelf ook even een wandeling kan maken. Ze vertelt dat dit hofje al eeuwenlang wordt bewoond door onafhankelijke vrouwen die hebben gewerkt, of dat nog steeds doen. Zoals Berk zelf: “Ik ben de op een na oudste hier. En ik schrijf nog steeds.” Een van haar nieuwe projecten: een boek met verhalen over deze bijzondere plek.

NIEUWSGIERIG

Berk verplaatst wat stapeltjes kranten en boeken om ruimte te maken, want haar appartement is van het bed tot de eettafel bedekt met leesvoer. “Dit lijkt veel,” zegt ze, “maar ik heb twee jaar geleden honderd dozen met boeken

van de hand gedaan, dus er was nog veel meer.” Haar collectie bestond uit eigen boeken –ruim vijftig verschillende titels heeft ze op haar naam staan – maar ook uit favorieten die ze heeft gekocht of gekregen. Lezen en schrijven zijn haar leven. “Méér lezen kan niet. Ik ben altijd in iets onderweg en in iets anders bezig, en dan komt er weer een nieuw boek voorbij.” Of een krant, want er ploffen vijf verschillende dagbladen in haar brievenbus. De behoefte om alles bij te houden is groot: “Dat zit in me, ik ben altijd nieuwsgierig geweest. Nieuwsgierigheid is mijn drijfveer.”

VEGA, VEGI, VEGO

Vooral het klimaat is een onderwerp dat haar aan het hart gaat. “Dat is op het moment zo urgent. Mensen hebben geen idee, die denken allemaal vanuit hun comfortabele positie. Valt wel mee, is de gedachte. Maar het valt helemaal niet mee!” Ze probeert haar leven aan te passen: “Ik doe braaf mee, vlees eet ik nauwelijks meer. Dat is wel gek, want ik ben een oorlogskind, we hebben honger gehad. We

TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO’S SHODY CAREMAN

INTERVIEW

woonden naast een controleur van een abattoir. Dan rook het daar naar draadjesvlees en dacht ik als kind: als die oorlog voorbij is, vraag ik voor mijn verjaardag draadjesvlees.” Ze haalt wat bakjes uit de koelkast tevoorschijn: muhammara-paprikasalade, vegetarische paté. “Ik word er lacherig van, is dat te vreten? Ik ben ontzettend achterdochtig: eet ik het met een theelepeltje of een mespuntje?” Maar toch: “Oma switcht naar vega, vegi, vego.”

EEN BERG OP

Berk is nu negentig jaar, is dat een leeftijd die bij haar past? “Af en toe kijk ik verbijsterd naar mezelf en denk ik: nou nou. Het wekt een zekere verwondering op dat ik het gehaald heb – zo praten de mensen erover, dat je het gehááld hebt. Het is net of ik een berg op moest of over

een hek ofzo. Ik vergeet mijn leeftijd gewoon heel vaak. Ik denk alleen: je hebt het wel gehaald, maar hoe? Enigszins krakkemikkig. Ik heb artrose en dat is geen feest hoor, maar ik heb dat leren managen. Vijf jaar lang had ik pijn aan mijn arm. Volgens de huisarts moest ik geopereerd worden, maar de chirurg zei: ‘Ik doe het niet. U bent 80.’ Ik zei: ‘Ja, maar ik werk gewoon.’ Hij liep even weg. Na een kwartiertje kwam hij terug: ‘Ik doe het. Want ik heb op uw website gekeken, u staat midden in het leven!’ Dat speelt er natuurlijk: waar ligt de grens?”

TURBO-SAAB

Tien jaar later is Berk nog steeds volop bezig. heeft een coronabesmetting, waar ze flink ziek van is geweest, nogal wat impact gehad. Zo kreeg ze door corona trombose in haar linkeroog: “Ik ben er twee keer aan geopereerd, maar het blijft helemaal zwart, ik zie er niks meer mee.” Schrijven en lezen gaat gelukkig wel, maar haar geliefde Saab mag ze niet meer besturen. “Ik was al geslaagd voor mijn vervolgexamen voor de auto toen ik een briefje kreeg van de dokter: vanwege dat oog mocht ik toch niet meer rijden. Misschien maar goed ook, want ik reed een keer tegen het verkeer in en raakte in de loop der tijd wat spiegels.” Jammer vindt ze het wel: “Ik had een heel grote Saab, een turbo, dus het was echt voe-voem! Dat hoorde je wel als ik eraan kwam. Ik reed er vaak mee naar lezingen. En tussen Amsterdam en Kalenberg natuurlijk.”

WIE MET WIE

In het Overijsselse Kalenberg heeft Berk vanaf eind jaren 60 tot twee jaar geleden een huis gehad. “Ruim vijftig jaar, dat is een leven, hè? We zaten daar half-half. In Amsterdam had ik mijn werk, maar zodra we een weekend vrij hadden of de kinderen hadden vakantie, dan wisten we

‘Ik heb de 90 gehaald, maar hoe?’

niet hoe snel we weer die kant op moesten gaan.” Ze imiteert het diep-Saksisch dat ze steeds beter leerde verstaan, en vertelt over oude lokale gebruiken, eetbare vogels en over wie het met wie deed in de boerenschuur – de buurvrouw speelde nog weleens wat aan haar door. “Als je daar woont, word je zo langzaam maar zeker betoverd door alles wat er speelt. Een dorp in totaal isolement. Als die buurvrouwen een keer in Amsterdam op bezoek kwamen, viel me weer op dat ze een heel harde stem hadden, want ze moesten daar over het water kunnen communiceren.”

Twee jaar geleden verkocht ze het huis. “Ik werd er te oud voor om zo primitief aan een pad langs het water te wonen. ’s Winters had je er geen brugwachters. Als ik ’s avonds had gewerkt, werd het link om daar nog in het donker te scharrelen.”

HOFDAMES

Nu is Amsterdam weer haar thuis. Ze kwam er voor het eerst toen ze een jaar of tien was: “Mijn moeder, die gescheiden was, had een vriend en die nam me een dagje mee naar Amsterdam. Ik herinner me als de dag van gisteren dat ik uit het station kwam: er stond zo’n wagen van Grolsch-bier, met paarden met van die blonde sokken. Ik zag de stad en de kerk, en dacht: als ik groot ben, ga ik hiernaartoe. Ik vond het fascinerend.” Tachtig jaar later blijft de stad haar zo boeien, dat ze er een nieuw boek over heeft geschreven, Hofdames (zie kader). Het draait volledig om het Occohofje waar ze zelf woont. “Maar heel weinig mensen weten van deze plek. De vrouwen hier ken ik heel goed. We zijn een commune, bepaalde dingen doen

uitspraak vind ik feminisme avant la lettre’

we hier gezamenlijk. Er zijn veel leraressen, vrouwen die gewerkt hebben, die pensioen hebben. Er is een boekenclub, er wordt gemusiceerd, er wordt gezongen. En we zijn allemaal hartstikke zelfstandig.”

ZAKENVROUW

“Na 265 jaar is het gedachtegoed van de oprichter van het hofje, Cornelia Occo, er nog. Ze was een zakenvrouw. Op een gegeven moment heeft ze in China mooie spullen gekocht: beschilderde zijde, potterie, parfum, kruiden. Het moest allemaal per zeilschip worden vervoerd en een half jaar later kwam het hier aan. Dan gingen er brieven naar handelshuizen, dat ging allemaal te paard. Leipzig, Parijs, Londen – daar verkocht ze die spullen. In een van de brieven aan haar moeder staat: het loopt zo goed, ik laat nog twee schepen bouwen. Moet je je zo’n wereld voorstellen! Van Cornelia is trouwens geen enkel portret te vinden, want vrouwen lieten zich in die tijd pas schilderen of tekenen als ze getrouwd of verloofd waren. Maar Cornelia dacht: ik heb geld, waarom zou ik trouwen? Dat vind ik zó’n feministische uitspraak avant la lettre.”

‘Cornelia’s

FEMINISTISCHE OVERWEGING

“Er was in die tijd geen sociale zorg, mensen waren afhankelijk van de gegoede mensen die de armen hielpen. Als vrouwen die in rijke huizen als kokkin of gouvernante werkten oud werden, was er niks voor ze. Cornelia besloot om met haar geld dit hofje op te richten, waar deze vrouwen konden wonen. Ik ben eigenlijk ook te oud om te werken. Maar ja, ik kan het niet laten. En ik heb verder ook niks. Ik wilde uit feministische overweging geen alimentatie na mijn scheiding. Mijn ouders waren in de jaren 30 gescheiden en de ruzie over dat maandelijkse postwisseltje klinkt me nog in de oren. Vreselijk, als je afhankelijk bent van een man waar je van weggegaan bent – dat wilde ik absoluut niet. Ik heb altijd mijn eigen brood verdiend. Dat wordt wel steeds minder, maar dan word je ook niet te dik, zeg ik dan maar.”

VOL VERHALEN

“Wat wel geestig was,” begint ze een nieuw verhaal, “ik was een jaar of 70 – dat is ook al járen geleden –toen ik werd gebeld door een journalist die me wilde interviewen. Ik hoorde meteen: dat is niet koosjer, niet gewoon. Het is persbureau ANP, dacht ik, voor de necrologie. Die denken: ze gaat zo de pijp uit en dat gaan we eens even opschrijven. Die jongen was duidelijk een student en ik had hem zó door. ‘Dit is voor als ik dood ben, hè?’, vroeg ik hem. ‘Ja, ja’, stamelde hij. Dat was zo grappig, iemand die om een boodschap wordt gestuurd en dan denkt: hoe moet ik dat eigenlijk doen? Hij vónd het eng. ‘Nou vooruit,’ zei ik toen maar, ‘ik zal je alles vertellen.’”

Op weg naar de toekomst

In samenwerking met Berk haar uitgeverij Atlas Contact geven we een aantal exemplaren weg van Op weg naar de toekomst. De uitgave bevat een selectie van verhalen en columns. Wilt u daar kans op maken? Mail dan naar: magazine@anbo.nl

VRAAG & ANTWOORD

WELK BOEK BENT U NU AAN HET LEZEN?

“Lessons van Ian McEwan, in het Engels (in januari verschijnt de Nederlandse vertaling, red.). Een jongetje krijgt pianoles van een oudere vrouw en beleeft met haar een liefdesrelatie. Dat beschrijft McEwan zo intens. Als iemand goed schrijft, ricocheert dat altijd op jezelf, je gaat ermee in dialoog. Lezen is meer dan alleen maar die letters eten.”

BENT U EEN FAMILIEMENS?

“Absoluut. Ik was 17 en weet nog dat ik dacht: dit jaar nóg geen baby? Ik heb vijf kinderen gekregen. Toen ik nog op het toneel stond werd mij altijd gevraagd: ‘Hoe doet u dat met uw kinderen?’ Dan zei ik: ‘Nou, die verwaarloos ik.’ Dat vragen ze toch nooit aan een man! Het zijn van die dingen waar de emancipatie nog steeds schaaft. Ik heb een hechte familie. Ze hebben allemaal hun weg gevonden, werken keihard en zijn voor mij bijzonder lief.”

HEEFT U LEVENSLESSEN MEEGEGEVEN AAN UW KINDEREN?

“Nooit zo expliciet, allemaal impliciet. Het enige wat bij de opvoeding telt is voorleven. Mijn moeder heeft kort geleefd, maar in de oorlog was ze zo dapper en liet ze zien wat ze deed – we hadden bijvoorbeeld onderduikers in huis. Het was altruïsme van de bovenste plank, maar daar werd met geen woord over gesproken – het gebeurde gewoon.”

BENT U VAN PLAN OM MET PENSIOEN TE GAAN?

“Ik werk om mijn brood te verdienen. Ik heb AOW en nog een beetje auteursrechten. Twee jaar lang hebben de lezingen door corona stilgestaan, maar dat is weer losgebarsten, de mensen zitten er weer. Stoppen kan ook niet als je schrijven tot je habitus hebt gemaakt.”

Boek: Hofdames

MARJANBERK

Marjan Berk (1932) werd geboren in Zeist en vertrok na de scheiding van haar ouders met haar moeder en broertje naar Amersfoort. Ze volgde een opleiding tot verpleegkundige en werd daarna toegelaten op de toneelschool. 27 jaar heeft ze op het toneel gestaan en was ze werkzaam bij films en televisie. Haar eerste boek, het Bezuinigingskookboek dat ze samen met Jeroen Krabbé schreef, verscheen in 1980. Daarna volgden zo’n vijftig boeken, ontelbaar veel columns in tijdschriften en kranten, en scripts – onder meer van de bekroonde jaren 90-serie Vrouwenvleugel, waarvoor Berk 66 afleveringen schreef. Ze woonde jarenlang in Amsterdam en in het Overijsselse Kalenberg, nu heeft ze een appartement in het Occohofje in onze hoofdstad. Berk heeft vijf kinderen, acht kleinkinderen en een achterkleinkind.

Het boek Hofdames van Marjan Berk gaat over het Amsterdamse Occohofje waar ze zelf sinds een paar jaar woont. Berk verweeft de bijzondere, grappige en vaak ook ontroerende verhalen van de huidige bewoners met het levensverhaal van de oprichter van het 265 jaar oude hofje, Cornelia Occo. Hofdames verschijnt in het voorjaar van 2023 bij uitgeverij Atlas Contact. www.atlascontact.nl

Maria Genova, journalist en schrijver

“De meeste mensen zijn niet bang genoeg voor online oplichters”

Het internet is een geweldige plek om informatie op te zoeken, in contact te blijven, dingen te kopen en … waarvoor eigenlijk niet? Heel begrijpelijk dus dat we steeds meer online zijn. Dat maakt de digitale wereld helaas ook aantrekkelijker voor oplichters. Journalist en schrijver Maria Genova wil Nederland digitaal veiliger maken. “Ga er maar vanuit dat je een keer aan de beurt bent. Niemand is onkwetsbaar.”

U HEEFT OVER DIVERSE ONDERWERPEN BOEKEN GESCHREVEN. ‘SNEL GELEERD, SLIM ONLINE’ IS HET DERDE BOEK OVER DE DIGITALE WERELD. WAT VINDT U HIERAAN ZO INTERESSANT?

“Online oplichting is in opkomst. In 2021 was 16,9 procent van de bevolking slachtoffer van online criminaliteit. Dat is ongeveer evenveel als bij ‘gewone’ criminaliteit. Ik erger me enorm aan oplichters en vind het zo zielig als mensen die hun hele leven hard hebben gewerkt ineens alles kwijt zijn. Dat onrecht raakt me. Daar wil ik iets aan doen. Het is mijn missie om digitaal Nederland zo veilig mogelijk te maken. Dat doe ik met presentaties, mijn boeken en een gratis website vol tips om cybercrime te voorkomen.”

WAT ZIJN IN NEDERLAND DE MEEST

VOORKOMENDE VORMEN VAN CYBERCRIME?

“Valse Whatsapp-berichtjes komen vaak voor. Je krijgt een bericht met de vraag geld over te maken. Oplichters doen zich dan voor als iemand anders, je kind bijvoorbeeld. Ze weten soms heel veel, bijvoorbeeld hun naam en waar ze wonen. Het lijkt heel echt en daardoor trappen er veel mensen in. Oplichters doen zich ook vaak voor als een bekend bedrijf of een overheidsorganisatie. Nederlandse vijftigplussers vertrouwen autoriteiten en worden daardoor makkelijk opgelicht. En als laatste zien we veel fraude met valse webshops: je bestelt iets maar het komt nooit aan. Zulke webshops worden op geen enkele manier gecontroleerd.”

HEEFT U TIPS WAARMEE WE ONS KUNNEN BESCHERMEN TEGEN DEZE VORMEN VAN CYBERCRIME?

“Als iemand je een Whatsapp-bericht stuurt met de vraag iets te betalen, zorg dan altijd dat je diegene eerst aan de telefoon krijgt. Oplichters hebben vaak allerlei smoesjes om niet op te nemen, maar het is echt belangrijk om iemand persoonlijk te spreken. Wees ook alert als je gemaild of gebeld wordt door een bedrijf. Check bij een e-mail altijd wie de afzender van het bericht is. Dat doe je door op de naam van de afzender te klikken, je ziet dan het echte e-mailadres. Er gebeurt verder niks als je op de afzender klikt, alleen het klikken op linkjes in de e-mail of op een bijlage is gevaarlijk. Bijna geen enkel bedrijf heeft een e-mailadres met een koppelteken (zoals info@rabobank-veiligbankieren.nl), let daar dus op. Zelfs als je maar één cent overmaakt ter verificatie kunnen ze je hele spaarrekening

TEKST MARIJE REMMELINK

“We zijn online veel beter van vertrouwen dan in het echte leven”

Met zorg bereid.

Speciaal voor u

Probeer nu 5 voormaaltijden € 19,95!

Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 150 vriesverse maaltijden! 5 van deze maaltijden kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 19,95.

Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen. Bij uw bestelling ontvangt u bovendien 12 desserts gratis! Dat smaakt naar meer toch?

Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 0800 - 023 29 75 (gratis) en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 109-ANBO12P22 Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 31 december 2022. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

Runderlapje in jus met bloemkool en aardappelpuree

Runderhachee met rode kool en aardappelen

Nasi goreng met kipsaté

Macaronischotel met rundergehakt

www.apetito-shop.nl

Grootmoeders kippannetje

“In Nederland worden ieder jaar

2,5 miljoen mensen slachtoffer van cybercrime”

leeghalen. En wat betreft die valse webshops: als je ergens iets wilt bestellen, google dan de naam van het bedrijf en ga op zoek naar klachten en recensies op andere websites. Dus níet op de website zelf of op Facebook. De positieve recensies daar zijn vaak vals.”

HET IS OM BANG VAN TE WORDEN …

“De meeste mensen zijn juist niet bang genoeg. In Nederland worden ieder jaar 2,5 miljoen mensen slachtoffer van cybercrime. De kans dat het je overkomt is statistisch gezien heel groot. Dus denk niet, dat overkomt mij niet. Ga er maar vanuit dat je een keer aan de beurt bent. Niemand is onkwetsbaar. Maar met een beetje meer kennis kun je het voorkomen of de gevolgen beperken.”

WAT VOOR SOORT INFORMATIE VINDEN WE VERDER OP WWW.CYBERCRIMETIPS.NL?

“Bijvoorbeeld hoe je je geld terugkrijgt als je online bent opgelicht. Veel mensen weten dit niet, maar er zijn deurwaarders die een gratis dienst hebben opgezet om achter oplichters aan te gaan. Alleen als de oplichter je terugbetaalt krijgen ze provisie. De deurwaarder gaat dan achter degene aan van wie het bankrekeningnummer is. Dat is vrij simpel op te sporen. Bij Whatsapp-fraude en oplichting via valse advertenties kunnen deze bedrijven vaak veel doen. Maar dan moeten mensen dat wel weten. Het is een hele goede manier om cybercrime minder

MARIA GENOVA

De van oorsprong Bulgaarse Maria Genova (1973) volgde op haar negentiende haar vakantieliefde naar Nederland en is nooit meer teruggegaan. Al gauw begon ze te werken als freelance journalist. Nu werkt ze voor verschillende kranten en tijdschriften en geeft ze lezingen, de laatste jaren voornamelijk over cybercrime. In 2007 verscheen haar debuut ‘Communisme, seks en leugens’. Daarna volgen nog een behoorlijk aantal boeken, met als laatste uitgave ‘Snel geleerd, slim online’ (2022).

aantrekkelijk te maken, want oplichters moeten alles terugbetalen inclusief de proceskosten.”

HOE KOMT HET DAT MENSEN DIT NIET WETEN?

“Goeie vraag, waarom weten mensen dit niet? Waarom wordt dit door niemand gecommuniceerd? Het is echt belangrijk dat mensen online veiliger zijn. Heel veel mensen hebben een zwak wachtwoord dat ze ook nog eens overal voor gebruiken. Dat is echt een groot probleem, want een zwak wachtwoord is heel makkelijk te hacken.”

Op pagina 44 en 45 vindt u meer informatie over veilige wachtwoorden.

Snel geleerd, slim online

In het laatste boek van Maria Genova leest u heel veel over cybercrime dat u nog niet wist. Een aanrader voor wie zich wil wapenen tegen online criminaliteit. Op haar website bestelt u een gesigneerd exemplaar zonder verzendkosten.

Jannie is ongeneeslijk ziek: “Goede zorg verbetert de kwaliteit van mijn leven”

Jannie (68) kreeg drie jaar geleden de diagnose uitgezaaide borstkanker. Daarmee begon haar leven in Tussenland, zoals ze dat zelf noemt. “Ik ben ziek en word niet meer beter. Goede zorg verbetert de kwaliteit van mijn leven.”

Sinds ik ongeneeslijk ziek ben, leef ik op twee sporen. Op het ene spoor geniet ik van het leven en van alles wat ooit normaal was. Op het andere spoor draait alles om mijn ziekte. Er zijn onderzoeken en behandelingen. Ik voel er angst, verdriet en spanning. Die twee sporen wisselen elkaar vaak af. Dat is heel intens.”

Grenzen aangeven “Doordat ik in de zorg werkte, weet ik gelukkig dat je om speciale hulp kunt vragen als je ongeneeslijk ziek bent. Palliatieve zorg wordt dat genoemd. Eén keer redde het waarschijnlijk mijn leven. Ik was toen in het ziekenhuis opgenomen voor verdere onderzoeken en behandelingen. Ik voelde dat mijn lichaam op was van alle eerdere onderzoeken en behandelingen. Een paar uur lang had ik een heel laag besef. De arts en verpleegkundigen hielden er rekening mee dat ik zou overlijden. Toen ik weer bij kwam heb ik om het palliatieve team gevraagd. Elk ziekenhuis in Nederland heeft zo’n team. Dit team is er speciaal voor palliatieve zorg. Denk hierbij aan lichamelijke en psychische hulp, maar ook aan sociale zorg en zingeving. Een verpleegkundig specialist kwam en zei: ‘Er zijn wel behandelplannen, maar niemand kijkt naar of je het nog aankan’. Die woorden gaven mij de steun om weer zelf beslissingen te nemen en mijn grenzen aan te geven. Ik heb toen eerst twee dagen geslapen om bij te komen. Daarna kon ik de onderzoeken en behandelingen weer aan. Die werden toen op mijn wensen en grenzen afgestemd.”

Zwarte hond “Eenmaal thuis had ik een aantal gesprekken met een verpleegkundige van de thuiszorg. Mijn man was daar ook bij. Dat was prettig. De verpleegkundige hielp mij te begrijpen wat er allemaal gebeurde in mijn leven. Hij hielp mij ook hoe ik weer verder kon. Hierbij haalde hij het voorbeeld van een zwarte hond aan. De zwarte hond, mijn kanker, stond op een dag voor mijn deur. Hij ging naar binnen en

volgde mij overal. Naar de koelkast, bank en slaapkamer. De kunst was om de hond niet de macht over mijn leven te laten hebben, maar zelf de leiding te nemen. Ik heb veel gehad aan dit voorbeeld.”

Meer verbinding “Bang om hulp te vragen ben ik niet. Het is fi jn dat er verschillende mogelijkheden zijn. Neem bijvoorbeeld de geestelijk verzorger met wie ik gesprekken had. Die hielp mij op spiritueel gebied. Met spiritueel bedoel ik nadenken over het leven. Ik had het met de geestelijk verzorger over mijn laatste levensfase. Wilde ik op dezelfde manier verder? Of wilde ik iets anders? Tijdens die gesprekken bleek dat ik de mensen om mij heen heel belangrijk vind. Maar ook dat ik hen niet altijd genoeg aandacht gaf. Ik let daar nu op. Hierdoor voel ik mij meer verbonden met mijn omgeving.”

Iemand om mee te praten “Mensen die ook ongeneeslijk ziek zijn, wil ik meegeven dat palliatieve zorg heel fi jn kan zijn. Ook als je nog maar net weet dat je niet meer beter wordt. Je leven ligt dan helemaal overhoop. Waarschijnlijk krijg je allemaal onderzoeken en behandelingen. Dat is heftig. Het is dan fi jn dat je iemand hebt om mee te praten. Denk aan een verpleegkundige palliatieve zorg of een geestelijk verzorger. Mijn ervaring is dat je soms voor jezelf moet opkomen om deze hulp te krijgen. Maar dat is het waard.”

Meer weten?

Palliatieve zorg gaat over kwaliteit van leven als je niet meer beter wordt. Ook naasten kunnen rekenen op zorg en ondersteuning. Lees meer over de mogelijkheden op overpalliatievezorg.nl

Schilder: Sandra Thie

Schilders: Sandra Thie en Jannie

Deze advertentie is tot stand gekomen in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Palliatieve Zorg Nederland.

Jaaroverzicht

We blikken terug op 2022, het jaar waarin corona gelukkig steeds meer uit het nieuws verdween. Maar daar kwamen weer andere crises voor in de plaats. Vooral uw portemonnee werd een stuk leger. In dit overzicht leest u waar ANBO zich allemaal hard voor heeft gemaakt het afgelopen jaar. De uitgebreide versie is te lezen via www.anbo.nl/2022

Januari

Het belangrijkste nieuws deze maand is wel het onzalige plan van het kabinet om de koppeling tussen het minimumloon en de AOW los te laten. Dat betekent dat AOW’ers een verhoging van 7,5% mislopen. ANBO protesteert hiertegen binnen de Seniorencoalitie (ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM). Gelukkig groeit ook bij andere maatschappelijke organisaties het verzet en samen roepen we de Tweede Kamer op de koppeling in stand te houden.

Februari

Samen met onder meer huisartsen, verpleegkundigen en andere ouderenorganisaties vraagt ANBO in een manifest om meer aandacht voor de apotheekhoudende huisarts. Met name op het platteland is deze zorgprofessional van groot belang voor de leefbaarheid, juist voor ouderen en mensen die minder mobiel zijn.

Maart

Het is de maand van de gemeenteraadsverkiezingen. ANBO organiseert samen met ActiZ (brancheorganisatie van zorginstellingen) een serie debatten door het hele land. Centrale vraag: hoe seniorvriendelijk is uw gemeente? Lokale politici gaan met elkaar in debat over het ouderenbeleid in hun gemeente.

April

ANBO start een actie om leden te helpen bij het aanvragen van de energietoeslag. De regels zijn onduidelijk en verschillen per gemeente, waardoor lang

niet iedereen die in aanmerking komt voor de toeslag, deze ook aanvraagt. ANBO-leden kunnen bellen of mailen met het Adviesteam en samen wordt gekeken of een aanvraag zinvol is.

Mei

Het protest van ANBO en andere organisaties tegen de ontkoppeling van het minimumloon en de AOW heeft succes! Het kabinet besluit om ook de AOW met ingang van 2023 in stapjes te verhogen, net als het minimumloon. Helaas blijkt al snel dat de extra verhoging deels moet worden betaald door de AOW’ers zelf. Ronduit bizar, vindt de Seniorencoalitie.

Juni

De Nationale Ombudsman presenteert een onderzoek waaruit blijkt dat het voor ouderen nog vaak te moeilijk is om financiële hulp bij de overheid aan te vragen, zoals huur- of zorgtoeslag. ANBO heeft meegewerkt aan dit onderzoek. Wij vinden dat zulke inkomensafhankelijke regelingen automatisch moeten worden uitgekeerd en dat mensen deze dus niet zelf aan hoeven te vragen.

Juli

Aan het einde van deze maand begint ANBO met een campagne om mensen te helpen met de aanvraag van zorg- en huurtoeslag. ANBO heeft de maand augustus uitgeroepen tot Maand van de Toeslagen. Elk jaar kunnen mensen met een laag inkomen tot 1 september toeslag aanvragen voor het voorafgaande jaar. Lang niet iedereen weet dat.

oproep om de koopkracht van ouderen nog dit jaar te verbeteren. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt dat gepensioneerden flink inleveren. En door de gestegen WOZ-waarde van woningen ziet het ernaar uit dat ook de gemeentelijke lasten flink gaan stijgen. Er moet reparatie komen, vindt de Seniorencoalitie.

September

Aan het begin van het politieke seizoen en de behandeling van de nieuwe pensioenwet in de Tweede Kamer, presenteren ANBO en de andere organisaties in de Seniorencoalitie de petitie ‘Pas de pensioenwet aan!’ in Den Haag. Meer dan 62.000 mensen hebben de petitie ondertekend. Op de dag van de petitie-aanbieding staat op de voorpagina van de Telegraaf een interview met de bestuurders van de Seniorencoalitie over onze standpunten.

Oktober

Een extern bureau heeft onder ANBO-leden onderzoek gedaan naar woonwensen. In ANBO Magazine zijn de resultaten gepubliceerd en ook op de website is hierover te lezen. Onze leden blijken een sterke voorkeur te hebben voor wonen in een hofje of een appartement. De eengezinswoning is juist helemaal niet in trek.

Augustus

ANBO doet deze maand diverse keren een

De maanden november en december komen terug in de digitale uitgave van dit jaaroverzicht. Dat is te vinden op:

anbo.nl/2022

Moet jij ook vaker ’s nachts plassen?

Vanaf je 40ste kan de prostaat gaan groeien en dat kan invloed hebben op het plassen. Het voedingssupplement Sabalix met extract van de zaagbladpalm kan helpen bij het behoud van een normale prostaat.*

Nachtplassen

Als je onder de 40 bent, denk je er waarschijnlijk niet eens over na dat je naar het toilet gaat of hoe vaak je gaat... Je gaat gewoon naar de wc wanneer het nodig is. Bij de meeste mannen groeit de prostaat met de leeftijd. Dan kan het gebeuren dat je ’s nachts wakker wordt omdat je moet plassen. Als je vaker moet plassen in de loop van de nacht kan dat je nachtrust beïnvloeden.

Wat velen niet weten is dat er hulp te vinden is in de natuur. Het voedingssupplement Sabalix van Wellvita is gebaseerd op de bessen van de bijzondere zaagbladpalm. Dit plantenextract heeft een positieve invloed op het ophouden van de urine en het behoud van een goede en normale prostaatfunctie.*

Prostaat groeit op latere leeftijd Naarmate een man ouder wordt, gaat de prostaat vaak een beetje groeien, wat bij het normale ouderdomsproces hoort. Maar hoe komt het nou dat een grotere prostaat invloed heeft op het plassen?

De prostaat is een klier ter grootte van een kastanje, die onder andere de meerderheid van het zaadvocht produceert. De klier is geplaatst onder de blaas en de urinebuis gaat er doorheen. Omdat de prostaat om de urinebuis heen ligt, kan de groei van de prostaat het plassen gaan beïnvloeden. Dit is bijvoorbeeld te merken aan het vaker ’s nachts moeten plassen.

Voor het behoud van een goede prostaatfunctie kan voldoende lichaamsbeweging en goede voeding een bijdrage leveren. Er is daarnaast ook

hulp te vinden in de natuur; de Sabalix tabletten met zaagbladpalm helpen om een normale prostaat te behouden en bij het ophouden van de urine.*

Jij bent niet de enige

“Drink ik nou zo veel? Of hoe komt het nou dat ik zo veel of zo vaak moet plassen?” Je bent niet de enige man die met deze vragen zit. Maar mannen praten hier niet graag over elkaar. Zulke onderwerpen zitten vaak nog een beetje in de taboesfeer waardoor mannen er niet makkelijk over praten. Liever leren ze er ‘gewoon’ mee te leven.

Een vergroting van de prostaat op latere leeftijd is echter normaal. Er bestaan planten die een natuurlijke hulp kunnen bieden. Zo ondersteunt Sabalix met zaagbladpalm het goed kunnen blijven plassen en is goed voor de conditie van de prostaat.*

Bestel Sabalix bij Wellvita!

Prijs vanaf € 17,50*

60 tabletten - 2 maanden verbruik

*Mogelijk om te kopen als losse bestelling of met herhaalgemak. De getoonde prijs is met herhaalgemak.

BEL: 020-262 36 00 Ma t/m Do 8-16 uur Vrijdag 8-14:30 uur

wellvita.nl

3 kleine, normale veranderingen

De prostaat groeit het hele leven. Vanaf 40+ zullen veel mannen kleine geleidelijke veranderingen ervaren, wat heel normaal is. Als je echter grotere veranderingen merkt, raden we aan om een arts te raadplegen.

Moet je vaker naar de wc?

Merk jij veranderingen in je plasgewoontes?

Moet je ’s nachts vaker plassen?

*Gezondheidsclaim in afwachting van Europese toelating.

Tevreden gebruikers

Ik las een artikel over de werkstoffen van de zaagbladpalmbessen. Vroeger moest ik ’s nachts vaker mijn bed uit om naar de WC te gaan, maar ik ben zeer tevreden met Sabalix en tegenwoordig raad ik Sabalix aan, aan al mijn mannelijke vrienden en kennissen.

Ik neem nu de tabletten een tijdje en ik ben er hartstikke blij mee.

Sabalix is een goede hulp voor mij, en ik vind het geweldig dat het product gebaseerd is op planten uit de natuur.

PER ERIK

Uw lidmaatschap in 2023

CONTRIBUTIE 2023

We hebben goed nieuws. De contributie van uw lidmaatschap (€ 4 per maand) stijgt niet in 2023, ondanks alle toegenomen kosten. Bovendien wordt mogelijk jaarlijks € 25 van uw contributie vergoed door uw ziektekostenverzekeraar wanneer u deelneemt aan het ANBO zorgcollectief. Kijk voor de voorwaarden op:

anbo.nl/zorgollectief

WAAR BETAAL IK VOOR?

Als lid helpt u ons in ons werk als belangenbehartiger voor senioren. Hiervoor ontvangen wij namelijk geen subsidie van de overheid. Daarnaast staan wij voor u klaar met informatie, advies en hulp, ook aan huis. Tot slot profiteert u als lid van de vele voordeelacties en kortingen bij onze partners.

KLOPPEN MIJN GEGEVENS?

Bent u verhuisd of heeft u een ander mailadres? Persoonlijke gegevens kunt u makkelijk zelf controleren en aanpassen op:

Dan schrijven we het bedrag enkele weken na de verlenging van uw lidmaatschap af.

KAN IK HET BEDRAG ZELF OVERMAKEN?

Zeker. Als u geen toestemming heeft gegeven om het bedrag automatisch van uw rekening af te schrijven, ontvangt u tussen 10 en 14 januari 2023 een factuur in uw mail of op de deurmat. Deze moet betaald worden voor 1 maart 2023.

KAN IK HET BEDRAG IN TERMIJNEN BETALEN?

Dit is mogelijk wanneer uw e-mailadres bekend is bij ANBO en als u toestemming heeft gegeven om het bedrag automatisch van uw rekening af te schrijven. U kunt dan bijvoorbeeld € 4 per maand of € 12 per kwartaal betalen. Regel dit snel en eenvoudig op:

anbo.nl/mijn-anbo anbo.nl/mijn-anbo

WANNEER WORDT DE FACTUUR AFGESCHREVEN?

Wat kost het ANBO-lidmaatschap in 2023? En waar betaalt u nou eigenlijk precies voor? We leggen het uit. anbo.nl/phishing

Als uw lidmaatschap wordt verlengd op 1 januari 2023, dan schrijven we rond 24 januari 2023 het bedrag af. Bent u in de loop van het jaar lid geworden?

HOE HERKEN IK EEN PHISHING-BERICHT?

Steeds meer post ontvangt u digitaal. Ook van ons. Helaas worden er steeds meer nepberichten uit naam van ANBO verzonden. Hoe kunt u controleren of het bericht van ons is? En wat te doen als u een nepbericht ontvangt? Hier leest u de actuele informatie:

De Gigaset GS5 Senior: altijd veilig verbonden

Gigaset heeft een speciale seniorensmartphone die veilig en eenvoudig in gebruik is. Naast een groot telefoonscherm, de magnetische laadkabel (die zeer eenvoudig ingeplugd wordt) en een lange batterij-accuduur geven we u in dit artikel nog vier redenen om voor de nieuwe “Made in Germany” Smartphone GS5 Senior te kiezen.

1DUIDELIJKE

MENUSTRUCTUUR MET

UW FAVORIETE APPS

Op het instelbare startscherm kunnen tot acht apps worden geplaatst als grote, duidelijke en gerangschikte pictogrammen. Het contrastrijke menu met groot lettertype en duidelijke pictogrammen maakt de bediening van de Gigaset GS5 Senior enorm eenvoudig.

2DIERBARE MOMENTEN HAARSCHERP VASTLEGGEN

Of u nu geniet van een etentje met alle (klein)kinderen of een middagje bridgen met vrienden – soms wilt u de herinneringen voor eeuwig bewaren. Met de GS5 Senior kunt u haarscherpe foto’s en video’s (gemaakt met 48MP camera) maken, opslaan én makkelijk delen. Ook kunt u videobellen (met 8 MP camera) om mooie momenten live te delen of gewoon gezellig bij te kletsen.

3 4

EEN GROOT

TOETSENBORD OM EENVOUDIG TE TYPEN

Cijfers en letters worden extra groot weergegeven. Bovendien zorgt de alfabetische volgorde van de letters ervoor dat u sneller kunt typen en zodoende tijd bespaart bij het opstellen van berichten of het zoeken naar uw contactpersonen. Natuurlijk is het ook mogelijk om een groot, regulier QUERTYtoetsenbord te gebruiken.

ULTIEME VEILIGHEID MET SOSBERICHTEN EN ALARMNUMMERS

De Gigaset GS5 Senior geeft u een veilig gevoel dankzij verschillende noodoproepfuncties: bel automatisch 112-alarmnummer of een van de opgeslagen noodcontacten, of activeer de nood-SMS. Al uw noodcontacten ontvangen dan een gestandaardiseerd bericht met uw huidige locatie.

Goede voornemens: blijf financieel fit

Zo tegen het einde van het jaar komen de goede voornemens weer voorbij. Stoppen met roken en gezonder leven staan meestal bovenaan. Maar 2022 stond volop in het teken van torenhoge inflatie, de energiecrisis en vooral de gevolgen van die twee voor uw koopkracht. Is minder geld uitgeven en meer sparen misschien een goed voornemen voor 2023?

Minder uitgeven is makkelijk gezegd maar helemaal niet zo eenvoudig. Bijna veertig procent van de huishoudens heeft moeite met rondkomen. En velen weten niet waarop ze (nog) kunnen bezuinigen. Het Nibud geeft u het gehele jaar ondersteuning om grip op de inkomsten en uitgaven te houden. Een heel jaar coaching maakt het makkelijker om de goede geld-voornemens in praktijk te brengen én vol te houden.

DIRECT AAN DE SLAG!

Vul op de website van het Nibud het Persoonlijk Budgetadvies in:

www.nibud.nl/tools/persoonlijk-budgetadvies

En breng daarmee uw inkomsten en uitgaven in kaart. Gedaan? Schrijf u dan in voor de gratis Jaarplanner e-mail coaching van het Nibud. Deze helpt u uw geldzaken goed in de gaten te houden. Maar ook om uw uitgaven te plannen en te ontdekken hoe u genoeg kunt sparen. Nog een handige tool van het Nibud:

www.nibud.nl/tools/aan-de-slag-met-je-geldzaken

WAAROM VINDT ANBO DIT BELANGRIJK?

Koopkracht is één van de speerpunten in onze belangenbehartiging. De overheid mag gepensioneerden niet ver-

geten bij de maatregelen om de koopkracht te verbeteren. Daar ligt de grootste verantwoordelijkheid. Daarnaast kunnen wij ook zelf maatregelen nemen om onze koopkracht te verbeteren. Een goede planning van de uitgaven bij de inkomsten die u ontvangt helpt daar uitstekend bij. Ook in deze tijden van heel hoge kosten.

OVER HET NIBUD

Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) is een onafhankelijk kennis- en adviescentrum op het gebied van huishoudfinanciën. Sinds 1979 ontwikkelt, verzamelt en vertaalt het instituut kennis met het doel te laten zien wat financieel kwetsbare situaties zijn en hoe die verbeterd kunnen worden. Het voorkomen van geldproblemen is het doel van het Nibud.

www.nibud.nl

Drie gouden belastingtips

Belasting betalen hoort bij onze samenleving. Maar u hoeft natuurlijk niet teveel te betalen. Zeker in deze dure tijden is een extra belastingbesparing welkom. De aangifte inkomstenbelasting kent een aantal mogelijkheden om minder belasting te betalen; sommige uitgaven kunnen voor aftrek in aanmerking komen. Drie slimme tips!

TEKST ALEX VAN SCHERPENZEEL

Met onderstaande tips komt u goed beslagen ten ijs als u de aangifte inkomstenbelasting over 2022 gaat invullen. Een volledig overzicht van eindejaar belastingtips vindt u op onze website:

www.anbo.nl/tips

Check de vooraf ingevulde gegevens

De Belastingdienst heeft al gegevens voor u ingevuld. Bijvoorbeeld uw AOW, uw pensioen, de waarde van uw woning, de hypotheekrente die u betaalt, uw banksaldo. De Belastingdienst krijgt die gegevens van de SVB, uw pensioenfonds, de gemeente en van uw bank.

Ga er nooit zomaar van uit dat die gegevens kloppen of volledig zijn. Vergelijk altijd de gegevens die in uw aangifte staan met de gegevens die u hebt. Bewaar daarvoor altijd de jaaropgave van de SVB en uw pensioenfonds, de WOZ-beschikking van uw gemeente en de jaaropgave van uw bank. Klopt er iets niet of er ontbreken gegevens? Bij de betreffende vragen in de aangifte kunt u de gegevens aanpassen of aanvullen.

Reiskosten voor bezoek aan arts en dergelijke

Veel mensen kennen de mogelijkheid tot aftrek van zorgkosten die uw verzekeraar niet vergoedt. Maar wist u dat ook de reiskosten die u maakt om een arts en dergelijke te bezoeken aftrekbaar zijn? Bijvoorbeeld als u naar de huisarts gaat, naar de tandarts, naar een specialist of fysiotherapeut. De werkelijke kosten zijn aftrekbaar. Als u een vergoeding van uw verzekeraar voor deze kosten krijgt, moet die vergoeding natuurlijk in mindering komen op het uitgegeven bedrag.

Gaat u met het openbaar vervoer, dan kunt u de kosten van de verschillende reizen als aftrekpost gebruiken. U kunt de kosten via Mijn OV chipkaart inzien.

Maakt u voor het artsenbezoek gebruik van uw eigen auto, dan zijn ook daarvoor de werkelijke kosten aftrekbaar. U moet dan de kosten per kilometer van úw auto berekenen. U hoeft dat niet zelf te doen. Via de autokostencalculator

van de ANWB kan voor de meeste auto’s op basis van het kenteken de berekening worden gemaakt:

www.anwb.nl/auto/autokosten

Zeker met de gestegen brandstofprijzen is de kilometerkostprijs van de meeste auto’s een stuk hoger dan afgelopen jaar. Het loont dus zeer de moeite om dat uit te rekenen.

Een voorbeeld: u hebt met de calculator becijferd dat uw auto € 0,48 per kilometer kost. U hebt in 2022 in totaal 750 kilometer gereden in verband met bezoeken van zowel u als uw partner aan uw huisarts, tandarts, specialist en fysiotherapeut. U heeft dan een aftrekpost van 750 kilometer à € 0,48 = € 360.

TIP 3

Benut de ouderenkorting optimaal met uw fiscaal partner

Via de heffingskortingen krijgt u een korting op de verschuldigde belasting. Ontvangt u AOW, dan komt u in aanmerking voor de zogenoemde ouderenkorting in de heffingskorting. In 2022 is dit € 1.726 voor AOW’ers met een verzamelinkomen tot € 38.464. Het verzamelinkomen is het inkomen dat u aan het einde van de aangifte ziet.

Is uw verzamelinkomen hoger, dan gaat de ouderenkorting stapsgewijs omlaag. Is het verzamelinkomen tussen € 38.464 en € 49.971 dan gaat korting omlaag met 15% van het vastgestelde verzamelinkomen min € 38.464.

Dat klinkt ingewikkeld, dus daarom weer een voorbeeld: uw verzamelinkomen is € 40.000. Dat is € 1.536 meer dan de grens van € 38.464. Uw ouderenkorting gaat omlaag met 15% van € 1.536 = € 230 en wordt dus € 1.496. Is uw verzamelinkomen iets hoger dan € 38.464? Heeft u een fiscaal partner? En zit in uw verzamelinkomen belast vermogen? Door te schuiven met het vermogen - naar uw fiscaal partner - kunt u wellicht voor de volledige ouderenkorting in aanmerking komen.

VOORBEELD OUDERENKORTING

Uw verzamelinkomen is € 40.000. Hierin zit € 5.000

GENIET VANDAAG VAN DE BADKAMER VAN MORGEN

SNEL EN ONBEZORGD GENIETEN VAN EEN HEERLIJKE DOUCHE

Je eigen huis, die fijne plek met alle herinneringen, daar wil je het liefst toch nog heel lang blijven wonen?

Dan is een Molenaar badkamer iets voor jou. Een badkamer die helemaal klaar is voor een nieuw hoofdstuk. Door het bad of de douche te vervangen voor een veilige en comfortabele inloopdouche kun je nog jaren onbezorgd genieten van je huis. En de plaatsing wordt door Molenaar snel en zonder gedoe gedaan, zelfs in één dag. Dat is echt Molenaar. De badkamer van morgen.

Natasja Froger

VEILIGE INLOOPDOUCHE

In één dag vervangen we je oude bad of douche voor een veilige en comfortabele inloopdouche met lage instap. Molenaar douches hebben een veilige antislip douchevloer, onderhoudsarme Wallpanels en bieden veel bewegingsruimte. Het Molenaar team neemt van advies tot plaatsing al je zorgen uit handen. Zo maken we van de badkamer weer een fijne plek om nog lang van te blijven genieten.

Molenaar. De badkamer van morgen.

Vraag vandaag nog ons nieuwe inspiratiemagazine aan

Telefoon: (0341) 23 23 00

Of ga naar onze vernieuwde website: www.molenaar.nl

voordeel uit sparen en beleggen. Op basis van dit inkomen is uw ouderenkorting in de heffingskorting € 1.496. Door het voordeel uit sparen en beleggen volledig aan uw fiscaal partner toe te delen, wordt uw verzamelinkomen in de nieuwe situatie € 35.000. Dat betekent een ouderenkorting van € 1.726. Dat levert u dus een voordeel van € 230 op.

Let op: als uw partner een inkomen heeft dat net onder die grens zit, heeft het verschuiven van het vermogen geen zin. Uw partner zou dan juist een lagere ouderenkorting krijgen.

Hulp bij uw aangifte inkomstenbelasting?

De jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting komt er weer aan. Vindt u het lastig om de aangifte zelf te doen? ANBO helpt u thuis met het invullen van de aangifte inkomstenbelasting. Ook checkt ANBO mogelijke huur- en zorgtoeslag. Zo weet u zeker dat alles goed wordt ingevuld. Leden die wij het afgelopen jaar hebben geholpen, waarderen onze hulp met een 8,8.

Wilt u gebruikmaken van onze belastinghulp of -check? Bel met onze Belastinglijn via telefoonnummer 0348 46 66 91 of ga naar:

anbo.nl/belastingservice

Gids met eindejaar belastingtips

Over een aantal weken ligt de blauwe envelop weer op uw mat of in uw brievenbus. ANBO zet in het informatiepakket belasting alles voor u op een rijtje. Vraag het informatiepakket belasting aan en ontvang direct een document met de eindejaar belastingtips. Zo bent u goed voorbereid. U kunt de tipgids downloaden via:

anbo.nl/informatiepakket-belasting

Bent u niet digitaal, maar wilt u wel graag de belastingtips? Dat kan uiteraard. Bel dan even naar de Ledenservice. Onze medewerkers zijn iedere dag bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer 0348 46 66 90.

ANBO TIPT

Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten. Mocht u zelf een interessante en/of leuke tip hebben, meld dit dan via:

Je Derde Leven

In Je Derde Leven praat programmamaker Ivo Niehe met bekende en onbekende Nederlanders over de kansen en valkuilen in de laatste 10, 20 of 30 jaar van je leven. Wat te doen als je opeens veel vrije tijd hebt? Hoe ga je daarmee om? Ben je in staat iets totaal nieuws te beginnen of is de plotseling lege agenda een groot probleem? De podcast is via diverse kanalen te beluisteren, waaronder Spotify, Soundcloud, Google of Apple Podcasts.

Boeken

Onder de straatstenen ligt het strand

Ons lid Corrie Kerssies-Kick heeft een boek geschreven met humoristische dierenverhalen en enkele gedichten. De titel is: Onder de straatstenen ligt het strand. Het boek is te bestellen via boekwinkels en via

magazine@anbo.nl anbo.nl/ledenvertellen www.boekscout.nl

Vrouw & Werkplaats

Al bij de verschijning van Man & Werkplaats in 2020 is verteld dat er ook een Vrouw & Werkplaats zou komen. Die is er nu. Het afgelopen halfjaar is fotograaf Otto Kalkhoven met zijn busje heel Nederland doorgereden. Dit keer op zoek naar ambachtsvrouwen in hun werkplaats. Van automonteur tot lasser en van houtbewerker tot glasblazer, Kalkhoven heeft 26 vakvrouwen gefotografeerd.

Nadia’s Nacht

Wij zijn onlangs benaderd door Henrieke Herber omdat ze haar eerste boek gaat uitbrengen. Een boek voor kleuters. Blijf vooral lezen want in het boek, getiteld Nadia’s Nacht, heeft Herber bewust plaatsgemaakt voor een oudere, dementerende man, meneer van Dam. Nadia’s papa Joep werkt in de thuiszorg en Nadia mag een dagje met hem mee. Later ontmoeten ze meneer Van Dam nogmaals, wanneer hij zijn huis niet meer weet te vinden. De schrijfster heeft zelf een dementerende, nog thuiswonende vader van 93. In het boek is het feit dat meneer Van Dam wat vergeetachtig is geen probleem. Nadia en haar vader vangen het met luchtigheid en humor op.

(T)huis, wonen voor gevorderden

Wie kijkt er niet graag bij andere mensen thuis naar binnen? In het boek (T)huis, wonen voor gevorderden, kunt u binnenkijken bij 29 huishoudens. Stylist Yvonne Bakker, fotograaf Anouk De Kleermaeker (die ook vaak onze coverfoto’s maakt) en vormgever Gabriëlle de Vries besloten lezers een inkijkje te geven in de bijzondere en diverse interieurs van vijftigplussers. Anouk: “Het mooie van de interieurs is dat ze door de jaren heen ontstaan zijn. De bewoners hebben hun hele leven gewoond, gekregen, gekocht en verzameld, waardoor je hun karakter in het interieur weerspiegeld ziet.” De uitgave is verkrijgbaar via onder andere

bol.com

Bespaar met het ANBO Zorgcollectief

ADVIES OVER UW ZORGVERZEKERING

Er zijn talloze zorgverzekeringen, elk met verschillende kortingen, dekkingen en premies. Past uw huidige zorgverzekering nog bij uw wensen? Wij helpen u graag met het maken van uw keuze.

BEREKEN ZELF UW VOORDEEL

Ga naar de ANBO Zorgvergelijker om te zien welke zorgverzekering het beste bij úw wensen past!

Ga naar:

LIEVER PERSOONLIJK ADVIES?

WIJ REGELEN ALLES VOOR U!

Wij snappen dat de keuze voor de juiste, bij uw behoefte passende, zorgverzekering erg lastig kan zijn. Juist daarom hebben wij de ANBO Zorgadvieslijn. Wij helpen u graag met het vergelijken van verzekeringen en met het maken van een voor u juiste keuze. Ook als u wilt overstappen. Wij regelen alles voor u.

Neem vrijblijvend contact op met de ANBO Zorgadvieslijn, op werkdagen tussen 8.30 en 17.30 uur, op telefoonnummer 088 - 121 02 02.

Kijk voor meer informatie op

anbo.nl/zorgvergelijker anbo.nl/zorgcollectief

ANBO LIDMAATSCHAPSVERGOEDING

Wist u trouwens dat u bij het ANBO Zorgcollectief € 25 lidmaatschapsvergoeding en 10% korting op uw aanvullende verzekering krijgt bij VGZ, CZ en Univé?

Webinar

In een nieuw ANBO-webinar nemen wij u mee in de soms onduidelijke wereld van zorgverzekeringen. Het webinar vindt plaats op 20 december om 11.00 uur. Meer informatie en aanmelden? Zie

anbo.nl/webinar-zorg

Lees alles over het ANBO Zorgcollectief in de bij dit magazine bijgesloten Zorgspecial.

DIGITAAL VAARDIGER

Wachtwoorden digitaal bewaren?

Wij tippen Bitwarden

In het vorige magazine hebben we stilgestaan bij het bedenken, beheren en de veiligheid van wachtwoorden. Een interessante mogelijkheid hebben we toen buiten beschouwing gelaten: een digitale wachtwoordmanager. In deze uitgave staan we hier, met onze partner Seniorweb, wél bij stil.

Bitwarden is een wachtwoordkluis die goed werkt en gebruiksvriendelijk is. Deze gratis wachtwoordmanager slaat inloggegevens veilig op. Andere personen kunnen niet bij de gegevens. Bitwarden stopt alle gegevens in een digitale wachtwoordkluis op internet. Alleen de bezitter van het hoofdwachtwoord heeft daar toegang toe. Het grote voordeel is dat u nog maar één sterk wachtwoord nodig hebt, namelijk dat van Bitwarden. Wachtwoorden opschrijven is met een wachtwoordmanager niet meer nodig.

EENVOUDIG INLOGGEN

Met Bitwarden logt een gebruiker snel in bij allerlei webdiensten. Zodra iemand bijvoorbeeld online inlogt bij een webwinkel, registreert Bitwarden de ingevoerde gebruikersnaam en het wachtwoord. Bij het volgende digitale bezoekje aan de webshop vult de wachtwoordmanager automatisch de juiste gegevens in. Dat werkt bij alle accounts op internet, zoals online videodiensten, sociale media, verzekeraars, energieleveranciers en overheidsinstanties.

REGISTREREN BIJ BITWARDEN

Nieuwe gebruikers registreren zich bij

Bitwarden zo:

• Open een browser op de computer, bijvoorbeeld Chrome.

• Ga naar www.bitwarden.com.

• Klik rechtsboven op Get Started.

• Typ onder ‘E-mailadres’ een bestaand e-mailadres.

• Typ onder ‘Naam’ uw naam.

• Verzin een hoofdwachtwoord en onthoud deze goed. Vul onder ‘Hoofdwachtwoord’ en ‘Hoofdwachtwoord opnieuw invoeren’ tweemaal dit wachtwoord in.

• Bang het wachtwoord te vergeten? Vul eventueel het veld onder ‘Hoofdwachtwoordhint’ in. Zie dit als een geheugensteuntje. Hiermee krijgt u zo nodig alsnog toegang tot het Bitwarden-account.

• Klik in het selectiehokje onderaan om een vinkje te plaatsen. U gaat dan akkoord met de voorwaarden en het privacybeleid.

• Klik op Account aanmaken.

AANMELDEN BIJ BITWARDEN

Nu kunt u bij Bitwarden inloggen:

• Na het aanmaken van een account opent vanzelf de inlogpagina van Bitwarden. Ziet u die niet? Ga dan naar https://vault.bitwarden.com

• Typ zo nodig het juiste e-mailadres.

• Typ het hoofdwachtwoord.

• Klik op Inloggen.

• Klik voor ‘Ik ben een mens’ op het selectiehokje. Er verschijnt nu een vinkje.

• Klik op Inloggen.

• Nog niet alle functies van Bitwarden zijn beschikbaar. U dient eerst het e-mailadres te verifiëren. Klik aan de rechterkant op E-mail versturen.

• Open de inbox van uw e-mailadres.

• Open de e-mail van Bitwarden.

• Klik op Verify Email Address Now.

• Een nieuwe webpagina opent. Typ opnieuw het hoofdwachtwoord.

• Klik op Inloggen. U bevindt zich nu in uw digitale wachtwoordkluis. Er zijn nog geen inloggegevens opgeslagen.

Er zijn uiteraard ook nog andere wachtwoordmanagers. Een bekende is bijvoorbeeld LastPass. Daarnaast tipt een lid ons nog True Key van beveiligingssoftwarefabrikant McAfee.

Ga naar: en lees de informatie of bekijk het webinar over dit onderwerp. Komt u er niet uit en heeft u hulp nodig? Word dan nu lid van SeniorWeb. U kunt dan onder andere gebruikmaken van hulp via internet, per telefoon of aan huis. Daarnaast ontvangt u als lid exclusieve informatie en tips in tijdschrift Enter, deskundige controle van verdachte mails en kunt u onbeperkt online cursussen volgen. Word nu gratis lid tot eind 2022 en ontvang in 2023 € 5,50 korting op uw contributie. U betaalt in 2023 dus slechts € 30,50 in plaats van € 36. Bovendien ontvangt u het tipboekje Veilig webwinkelen. Ga voor meer informatie naar:

www.seniorweb.nl/accounts www.seniorweb.nl/anbo

ONDERWERP AANDRAGEN?

Heeft u een digitaal onderwerp waar u graag eens meer over leest? Laat het ons weten via:

magazine@anbo.nl

Wilt u meer weten over het gebruik van een wachtwoordmanager of het beheren van wachtwoorden en accounts?

Stijgende prijzen in de supermarkt

Hoe gaat u daarmee om?

Iedereen merkt het in de supermarkt: boodschappen worden duurder. Veel 65-plussers maken zich er zorgen over, blijkt uit een onderzoek onder ruim 2.000 ouderen. Maakt u zich ook zorgen over de prijsstijgingen? En heeft het invloed op uw keuzes in de supermarkt? Lees de resultaten van het onderzoek én handige bespaartips!

Gezond eten is belangrijk om fit ouder te worden en om de kans op chronische ziekten te verkleinen. Met de stijgende voedselprijzen kan het echter lastig zijn gezond eten te kopen. Van de ouderen die meededen aan het onderzoek van het Voedingscentrum in samenwerking met ANBO, geeft bijna 1 op 6 aan dat het met hun budget

moeilijk is om gezond eten te betalen. Vooral ouderen met een laag inkomen worstelen met de hoge voedselprijzen. Van deze groep zou 18% wel gezond(er) willen eten, maar lukt dat niet vanwege een beperkt budget.

WARME MAALTIJD OVERSLAAN

Er wordt op verschillende manieren geld bespaard op eten en drinken. Van de ouderen die meededen aan het onderzoek zegt 80% zo min mogelijk voedsel weg te gooien. Ook blijkt dat sommige ouderen geld besparen door af en toe een warme maaltijd over te slaan; 1 op de 10 ouderen met een laag inkomen geeft aan dit weleens te doen.

OP JACHT NAAR AANBIEDINGEN

Daarnaast wordt in de supermarkt op de kleintjes gelet. Ruim 60% van de deelnemers zegt iets te hebben veranderd in het koopgedrag vanwege de stijgende prijzen. Zo geeft bijna de helft aan (vaker) producten te kopen die in de aanbieding zijn. Daarnaast zegt 1 op de 3 naar meerdere supermarkten te gaan, op zoek naar de goedkoopste producten. Ook kopen sommige ouderen goedkopere producten bij hun gebruikelijke supermarkt (27%) of kopen ze minder (15%).

SLIMME BESPAARTIPS

Wilt u (meer) geld besparen? Dit kan door slim te kopen, koken en bewaren. Voordelig voor uw portemonnee en vaak ook voor het milieu, omdat er minder voedsel wordt verspild. Bekijk hier onze handige bespaartips:

1 Kopen

• Bekijk thuis uw voorraad en maak een boodschappenlijstje.

• Kies voor groente en fruit uit het seizoen.

• Koop hele groenten in plaats van voorgesneden groente.

• Bekijk de prijs per kilo als u producten vergelijkt.

• Kijk in de onderste schappen voor goedkopere producten.

2 Koken

• Weeg porties af om precies genoeg te koken.

• Vervang vlees in gerechten door bijvoorbeeld ei of peulvruchten.

• Ga voor budgetrecepten (kijk op www.voedingscentrum.nl/recepten).

• Kook voor meerdere dagen tegelijk en vries een deel in.

• Wees creatief met het verwerken van restjes en kliekjes.

3 Bewaren

• Bewaar eten op de juist plek (kijk op www.voedingscentrum.nl/bewaarwijzer).

• Zet de koelkast op 4 °C en de diepvries op ten minste -18 °C.

• Let op de houdbaarheidsdatum van producten. Voor meer tips en informatie gaat u naar:

www.voedingscentrum.nl/budget www.anbo.nl/voedselprijzen

Meer informatie over het onderzoek vindt u op:

Over het Voedingscentrum

In Nederland wordt al sinds 1941 voorlichting gegeven over goed eten door het Voedingscentrum (dat toen nog Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad heette). Sindsdien is er veel veranderd. Het aanbod van eten en drinken is enorm gegroeid: op steeds meer plekken kun je voedsel de hele dag door kopen. Juist in deze tijd is voorlichting nodig over wat goed eten is. Kijk voor meer informatie op: www.voedingscentrum.nl

De checklist nabestaanden helpt u verder.

Als uw partner of naast familielid overlijdt komt er veel op u af. Ook de Belastingdienst vraagt u als nabestaande het één en ander te regelen. De checklist nabestaanden helpt u verder. Hiermee maakt u eenvoudig een overzicht van af te handelen zaken.

Ga naar belastingdienst.nl/nabestaanden

Vrijwilliger worden?

ANBO Belastingservice is op zoek naar u!

Veel van onze leden maken elk jaar dankbaar gebruik van onze Belastingservice aan huis. Daarom zijn wij jaarlijks op zoek naar nieuwe vrijwilligers die het leuk vinden om tegen een kleine vergoeding mensen te helpen met hun belastingaangifte.

Heeft u er plezier in om met cijfers én mensen te werken, nieuwe mensen te ontmoeten en uzelf te ontwikkelen met de door ons aangeboden training? Stuur dan een e-mail naar vrijwilliger@anbo.nl of neem telefonisch contact op via 06 13 34 20 85 of 0348 46 66 90 Op dit moment zijn wij met name op zoek naar

mensen uit de regio’s Amsterdam en de kop van Noord-Holland, Goeree-Overflakkee, SchouwenDuiveland, Gorinchem, de Betuwe, Nunspeet, Barneveld, Maastricht, Venray, het westen van Noord-Brabant, Woerden, Gouda, Utrecht, Amersfoort en Leeuwarden.

Woont u niet in deze regio’s en wilt u wel vrijwilliger worden? Ook dan bent u uiteraard van harte welkom!

Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/belastinginvuller

mail naar vrijwilliger@anbo.nl of bel naar 06 13 34 20 85 of 0348 46 66 90

ANBO-leden Gerard en Nelleke Goossens

Geen zelfmedelijden

Tegenslag is het echtpaar Gerard en Nelleke Goossens niet bespaard gebleven. Crisis en oorlog bepaalden hun jeugd en op hun oude dag verloren ze hun zoon en kleinzoon. Toch kijken ze samen terug op een prachtig, vol leven.

Aan de muur van hun huis in het Noord-Brabantse Den Dungen hangt tussen de familiekiekjes een grote zwartwitfoto van een jonge Gerard en Nelleke Goossens. Ze waren 26 en 22 jaar op het moment dat ‘ie gemaakt werd. “Wij waren rock ‘n rollers”, verklaart de nu bijna 88-jarige Gerard zijn glanzende kuif van vroeger.

POLKA

Gerard was timmerman van beroep en tijdens vakanties reisden ze rond met een bijzondere volksdansformatie. De danslerares vond de Nederlandse polka’s maar saai, dus zette ze het tempo standaard een tandje hoger. Gerard: “Zo’n polka wordt dan heel interessant. Het werd het een soort rock ‘n roll.” Ze logeerden bij andere hobby-dansers in Estland, Roemenië, Oekraïne, Portugal, Spanje, Frankrijk en zelfs Canada.

FIT

Gerard en Nelleke, die drie kinderen en vijf kleinkinderen hebben, zijn nog altijd een bovengemiddeld fit koppel. En daar zijn ze trots op. “We fietsen nog veel, zonder trapondersteuning en we hebben nog altijd geen hulp in de huishouding nodig”, vertelt Gerard, terwijl Nelleke koffie zet en voor de tweede keer stroopwafels aanbiedt.

OP STRAAT

Maar achter dit vrolijke echtpaar, dat elkaar 61 jaar geleden het jawoord gaf, gaat ook een tragische familiegeschiedenis schuil. Gerard werd in 1934 geboren in een samengesteld gezin van zeventien kinderen. Twee van hen waren jong overleden. Zijn vader Jan bezat een winkeltje, waar hij koffie en huishoudelijke spullen verkocht. Maar op een regenachtige dag vlak voor kerst in 1936 kwam het hele gezin op straat te staan, met uitzondering van drie oudere broers die elders aan het werk waren. Vader Jan kon door de crisis zijn schuld bij de hypotheekverstrekker niet meer afbetalen.

TEKST GRIETEKE MEERMAN FOTO’S JASPER HOF

UW HUIS BLIJFT UW THUIS

speciale korting voor ANBO leden*

Met een S200 traplift

Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. De trapliften van TK Home Solutions, eerder bekend als thyssenkrupp, werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.

Meer informatie over product of actie? Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl

*Bel ons en vraag naar de voorwaarden.

UIT DE GRATIE

Een belangrijke kracht achter de uithuiszetting was de dorpspastoor, bij wie Gerards moeder vanwege een eerdere buitenechtelijke zwangerschap uit de gratie was gevallen. Deze katholieke geestelijke stak er zelfs een stokje voor toen een buurman het gezin financieel uit de brand wilde helpen. “Dat mocht niet. We moesten eruit, zonder pardon. Al onze spulletjes werden nat in de regen. Ik weet nog dat ik die eerste nacht met mijn vader en moeder in ons vrachtwagentje heb geslapen.” Nog altijd herhaalt Gerard de woorden van zijn moeder om uit te leggen hoe hij zijn geloof ervaart: “Ik geloof wel in God, maar ik heb het niet zo op dat grondpersoneel.”

OPBOUWEN

Een half jaar lang verbleven de kinderen bij buren en familie. Uiteindelijk vonden ze een klein huis waar het gezin een nieuw bestaan kon opbouwen. Gerard is er voor de rest van zijn leven blijven wonen. Het is intussen wel minstens twee keer zo groot geworden. “Telkens als we wat geld hadden, bouwde ik er een stuk aan vast. Weet je nog, Nelleke?”

GEPEST

Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak kwam er weer een zware tijd aan. “Toen is mijn vader in de fout gegaan. Hij ging achter Hitler aan.” De NSB verstrekte bij een lidmaatschap een kleine maandelijkse toelage, wat aantrekkelijk was voor mensen in armoede. Maar van zijn reputatie als NSB’er zou hij nooit meer afkomen. Gerard herinnert zich dat zijn zusje er vreselijk mee is gepest. Zelf liet hij het van zich af glijden. Ook zijn vader is er nooit onder gebukt gegaan. “Iedereen zei altijd: Jan was misschien een NSB’er, maar hij heeft nooit iemand verraden.” In de oorlog verloor Gerard ook zijn ‘lievelingsbroer’, zoals hij hem zelf noemt. Hij kwam om bij een bombardement op een Duits kamp waar hij te werk was gesteld.

BOMMENWERPER

In 2020 verscheen een historische roman over het leven van Gerards vader; De Keerzijde van Oranje (ISBN9789464240146), van schrijver Ruud van der Linde. Het verhaal draait om de tijdloze vraag; in hoeverre zijn alle consequenties van ons handelen te overzien? Zeker is dat de oorlog Gerard en Nelleke heeft gevormd.

“Niet in een hoekje gaan zitten jammeren”

Nog altijd schrikken ze wakker als er ‘s nachts een vliegtuig overvliegt, alsof er een bommenwerper voorbijkomt. Nelleke weet nog goed dat ze met haar zeven broers en zussen hun huis moesten verlaten tijdens een Duitse belegering. En de afschuwelijke beelden van buurjongens die vlak na de oorlog om het leven kwamen door achtergebleven mijnen, staat Gerard nog helder voor de geest.

FOTOALBUMS

Doordat Gerard en Nelleke zijn opgegroeid in crisis- en oorlogsjaren, kunnen ze naar eigen zeggen goed omgaan met tegenslag. Dat zouden ze in hun latere leven ook nodig hebben. Ze hebben beiden al hun broers, zussen, zwagers en schoonzussen moeten begraven. En in 2014 overleed hun zoon Peter op zijn vijftigste aan hartfalen. Acht maanden later pleegde diens zoon, nog maar zeventien jaar oud, van verdriet zelfmoord. “We weten dat we ze gehad hebben, hè, Nelleke”, zegt Gerard, terwijl hij fotoalbums ter nagedachtenis aan hun kind en kleinkind tevoorschijn haalt. “Elke keer als we het over ze hebben, leven ze weer voor ons. Daarom kunnen wij er heel goed over praten. Je moet niet in een hoekje gaan zitten jammeren. Je moet nooit medelijden met jezelf hebben, want dan ga je zelf ook dood.”

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

Anneke Sipkens tipt

Directeur-bestuurder ANBO

SpeedComfort

“Kijk, dit vind ik nou een echt nuttige uitvinding: slimme radiator ventilatoren. Die heb ik toen ik ze vorig jaar tegenkwam meteen aangeschaft. Daar bespaar je mee én je huis wordt aangenaam warm. De slimme ventilatoren plaats je onder je radiator en verspreiden automatisch de warme lucht zodra de radiator aanslaat. Het is misschien een beetje hetzelfde idee als een föhn. Mijn huis voelt stukken sneller warm aan waardoor de ketel minder lang aan hoeft te staan én niet meer zo hoog ingesteld hoeft te zijn. Dus als het over hoge energierekeningen gaat gooi ik als eerste deze bespaartip in de groep.”

Korting SpeedComfort

De slimme radiatorventilatoren van SpeedComfort zorgen voor een aangenaam verwarmde kamer en u kunt er er ook tot wel 22% mee besparen op uw energierekening. Als lid van ANBO krijgt u maar liefst 20% korting bij SpeedComfort. Bekijk de actie hier:

anbo.nl/speedcomfort

Wilt u op de hoogte blijven van alle voordelen? Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor onze ANBO Ledenvoordeelnieuwsbrief. U ontvangt eens per drie weken een mail met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen? Alle aanbiedingen op deze ledenvoordeelpagina’s zijn geldig tot en met 31 december 2022 Tenzij anders vermeld. ANBO is niet aansprakelijk en draagt geen financiële verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en uitvoering van de overeenkomsten tussen aanbieders van ledenvoordeel en ANBO-leden.

Een lekkere maaltijd zonder zelf te koken

Vers aan Tafel kookt vers en gezond

Altijd eten waar u zin in heeft? Een Hollandse stamppot, Italiaanse pasta of een Indonesische rijsttafel, u kunt bij Vers aan Tafel precies kiezen wat u lekker vindt. Alle gerechten zijn bereid met verse ingrediënten en worden professioneel ingevroren waardoor voedingsvezels, vitaminen én smaak perfect behouden blijven. En dat ook nog zonder onnatuurlijke conserveringsmiddelen. Vers én hartstikke gezond dus. Of u nou af en toe of helemaal nooit zin heeft om te koken: u bestelt wanneer u dat wilt en zit nergens aan vast.

BENIEUWD OF DIT IETS VOOR U IS?

De proefbox met de zes populairste maaltijden is voor ANBO-leden nu slechts € 27,50*. U kunt zich online aanmelden via: of neem telefonisch contact op met Vers aan Tafel via 085 401 64 44.

Korting

anbo.nl/versaantafel

Als ANBO-lid krijgt u 10% korting op de maaltijden. Geef aan dat u lid bent van ANBO.

*De ledenkorting geldt niet op de Proefbox.

op 900 A-merk hoortoestellen

Oogvoororen.nl is specialist in hoorzorg aan huis. En dat is wel zo fijn. De audicien komt voor uw gehoortest bij u thuis met professioneel meet- en aanpas-apparatuur. Zo heeft u een kundig advies zonder dat u de deur uit hoeft. En tussen de 900 A-merk hoortoestellen is er altijd een geschikt hoortoestel voor u bij. ANBO-leden krijgen een startpakket, € 50* euro korting per hoortoestel en betalen geen voorrijkosten.

WILT U MEER WETEN?

Kijk op:

Oogvoororen.nl is dé audicien aan huis anbo.nl/oogvoororen www.oogvoororen.nl/anbo-ledenvereniging

Of bel 085 48 63 743** of schrijf u in via: met de code ANBO2023

*op toestellen zonder vergoeding van de zorgverzekering **Bij telefonisch contact, bezoek aan de winkel of bij bezoek van de audicien aan huis kan om uw lidmaatschapspas gevraagd worden.

De touwtjes weer in handen

dankzij een Financiële zorgcoach

De digitalisering van de samenleving schrijdt voort, waardoor we steeds meer zaken - zoals onze financiën - online regelen. Sommige senioren hebben moeite met online bankieren. “Om bankieren óók voor hen toegankelijk te houden, zetten we ons in voor digitale inclusie. Dat betekent dat we senioren willen helpen zo lang mogelijk zelfstandig te bankieren.” Dat zegt Gudy van der Wal-Verbruggen, directeur Financiële zorgcoaches van ABN AMRO.

ABN AMRO wil de financiële zelfredzaamheid van senioren vergroten, zodat ook zij zelfstandig hun financiële zaken kunnen blijven regelen. “Het bezoek aan het vertrouwde bankkantoor op de hoek verschuift naar online bankieren. Er zijn senioren die dat best lastig vinden, omdat ze gewend zijn aan de traditionele manier van bankieren. Wij vinden het belangrijk senioren hierbij zo goed mogelijk te begeleiden”, legt Gudy uit. Zo geven de Financiële zorgcoaches van ABN AMRO senioren hulp bij het digitaal regelen van hun dagelijkse bankzaken: van online bankieren en het overboeken van geld tot het aanvragen van een betaalpas, machtiging of hulp bij het regelen van verzekeringen. Gudy: “Zij zijn de spil van onze dienstverlening aan senioren en mensen in kwetsbare posities. Om te zorgen dat zij de stap naar ‘digitaal’ zo goed mogelijk kunnen maken, hebben we het aantal Financiële zorgcoaches dit jaar uitgebreid van dertig naar negentig coaches.”

DE STAP NAAR ‘DIGITAAL’

Deze speciaal opgeleide en gecertificeerde Financiële zorgcoaches helpen senioren met beeldbankieren, geven cursussen over online bankieren en als dat nodig is, komen ze ook bij mensen thuis. “Zo zorgen zij dat senioren de regie houden over hun eigen financiën.” Maar ABN AMRO doet méér, benadrukt Gudy. ”We hebben een speciale website voor senioren en bij onze Seniorenlijn krijgen ze meteen een adviseur aan de telefoon en komen ze niet in een keuzemenu terecht. Ook organiseren we maandelijks online trainingen over digitaal bankieren, organiseren we samen met de ouderenbonden allerlei lokale activiteiten en kunnen senioren tijdens een webinar leren hoe zij met onze bank-app kunnen bankieren. Klanten die de stap naar digitaal hebben gemaakt, hebben vaak het gevoel dat ze zelf de touwtjes weer in handen hebben. Niemand wil tenslotte aan de zijlijn staan.”

Ga voor meer informatie naar:

www.abnamro.nl/senioren

of neem contact op met de Seniorenlijn van ABN AMRO: (088) 226 26 12.

Vind het matras dat bij u past

De slaapexperts van Medipoint adviseren u

Onze nachtrust is essentieel voor onze gezondheid. Slaapt u niet goed, bent u herstellende van een operatie of heeft u steeds meer moeite met uit bed te komen? Een goed bed helpt. De slaapexperts van Medipoint adviseren u graag welk bed, matras, kussen of bedbodem het best bij uw wensen past. Ga voor advies langs in één van de Medipoint-winkels of bel 088 10 20 100.

Speciaal voor ANBO-leden: 50% korting op het ViscoClimate Ultra matras* van Zwitsers traagschuim dat uitstekend ademt, ventileert en zich helemaal naar uw lichaam aanpast. Bekijk de aanbieding op:

anbo.nl/medipoint

We kunnen ons voorstellen dat u hier geen nachtje over hoeft te slapen (het mag natuurlijk wel). Maak daarom snel een afspraak via medipoint.nl/slapen of bel naar 088

10 20 100 voor de klantenservice van Medipoint. U kunt ook altijd even binnenlopen bij een van de winkels. Op medipoint.nl/locaties vindt u de winkels en uitleenpunten bij u in de buurt. *prijs afhankelijk van formaat

Een jaar lang uw favoriete puzzels

Denksport houdt uw brein vitaal

Niets zo ontspannend als de hersens lekker laten kraken. Helemaal als we lekker op de bank zitten op een koude najaarsdag. En denk maar niet dat we dan lui zijn want ons brein doet aan topsport als we puzzelen. Zweedse raadsels, varia, woordzoekers, doorlopers; kies uw favoriete puzzel uit en geniet een jaar lang van 20% ANBO-korting bij Denksport. Goed om te weten: dit abonnement hoeft u niet op te zeggen want het loopt na een jaar vanzelf af. Bekijk de hele aanbieding op:

of bel met 085 888 32 76 of mail:

om een abonnement af te sluiten. Vermeld dat u van deze ANBO-actie gebruik wilt maken.

P U Z M Z E E E L

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN!

Geef uw oplossing vóór 31 januari door via de webpagina www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Hoofdprijs

2-DAAGS HOTELARRANGEMENT BIJ FLETCHER HOTELS

Het arrangement bestaat uit een hotelovernachting, inclusief uitgebreid ontbijt, waarbij u kunt kiezen uit ruim 110 Fletcher hotels (met uitzondering van Hotel Amsterdam). Wat dacht u van een landgoed op de Veluwe, een kasteel in Zuid-Limburg, een beachhotel aan de Zeeuwse kust of een ontspannen verblijf in een hotel met een BLUE Wellnessresort? Hoewel elk hotel zijn eigen charme heeft, staan de hotels allemaal garant voor oerHollandse gezelligheid, heerlijk eten, pure gastvrijheid en een ontspannen sfeer. Waar u ook naartoe wilt, een Fletcher hotel is altijd binnen handbereik.

www.fletcher.nl

Tweede prijs INVENTUM CITRUSPERS

De winter staat voor de deur en we kunnen allemaal wel wat extra vitamine c gebruiken. Daar kan voor gezorgd worden met deze citruspers van Inventum. Naast sinaasappels kunt u er bijvoorbeeld ook grapefruits mee persen.

Ga voor meer informatie naar:

www.inventum.eu

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

anbo.nl/puzzel

WOORDZOEKER

B A N I M O B A V T V T G S G N I L R E T A

E I E E T S E O M R A W

R U N E L E T T I P A K

D N S R K B R O S N D E R R R H A N S O P N R H E

O O R S G A A D R E E I O T K N O L A G D U O G G V E R S C H O N I N G E D G N W E L V O E G L IJ K F