1.2.3. H αναπαράσταση της ιδέας μέσω της ατμόσφαιρας | Cenotaph for Newton

1.2.3. H αναπαράσταση της ιδέας μέσω της ατμόσφαιρας | Cenotaph for Newton

Ό Etienne-Louis Boullée απορρίπτει τη βιτρουβιανή έννοια για την αρχιτεκτονική ως τέχνη του κτιρίου, διαχωρίζοντας την από τη διαδικασία κατασκευής και γράφει: «Για να εκτελεστεί, είναι πρώτα απαραίτητο να συλληφθεί... Αυτό το προϊόν του μυαλού, αυτή η διαδικασία της δημιουργίας, αποτελεί την αρχιτεκτονική…» (Βoullée, 1976). To 1784 o Boullée στο οραματικό μνημειώδες έργο του κενοταφίου, που σχεδιάζει προς τιμήν του Νεύτωνα, προωθεί την ιδέα ότι η αρχιτεκτονική οφείλει να εκφράζει τον σκοπό της. Το προτεινόμενο κτίριο αποτελείται από μια σφαίρα4, ύψους εκατόν πενήντα μέτρων που περικλείεται από δύο μεγάλες πλίνθους με εκατοντάδες κυπαρίσσια. Παρόλο που η κατασκευή δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ, τα σχέδια του αρχιτέκτονα δείχνουν τον ρόλο του σχεδιασμού. Αυτό οφείλει να περιγράφει ένα όραμα να εμπνέει και να εκδηλώνει μια ιδέα μέσω των χωρικών μορφών. Στις ατμοσφαιρικές αναπαραστάσεις του κενοταφίου συνδυάζονται η συναισθηματική επιρροή του Ρομαντισμού, η αυστηρή λογική του Νεοκλασικισμού και το μεγαλείο της Αρχαιότητας (Miller, 2018).

εικόνα 15. Etienne-Louis Boullée, Cenotaph for Newton, 1784 4. Αναζητώντας αγνές μορφές που προέρχονται από τη φύση, εμπνεύστηκε από τις μνημειώδεις μορφές πολιτισμών που προϋπήρχαν των αρχαίων Ελλήνων. Για τον Boullée η σφαίρα αντιπροσωπεύει την τελειότητα και τη μεγαλοπρέπεια, ενώ παράλληλα δημιουργεί απαλές διαβαθμίσεις φωτός σε όλη την καμπύλη επιφάνειά της.

Το μνημείο, που αποδίδεται μέσω μιας σειράς σχεδίων προσθήκης και αφαίρεσης μελανιού, είναι ένα από τα πολυάριθμα σχέδια που δημιουργεί στα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα και συμπεριλαμβάνεταιτην πραγματεία του Architecture, essai sur l’art. Μέσω της διαβάθμισης του μελανιού δημιουργεί την ψευδαίσθηση του φωτός –χαρακτηριστικό της τεχνοτροπίας του Boullée– κατασκευάζοντας δύο διαφορετικές απόψεις του κτιρίου: μια πρωινή απεικόνιση και μια βραδινή (εικ. 17, 18), (Baldwin, χ.χ.).

Στα σχέδια, η ανάδειξη της ατμόσφαιρας υπερτερεί της κατανόησης της χωρικής οργάνωσης. Παρόλο που στην τομή φαίνεται ο μακρύς διάδρομος που συνδέει την είσοδο με τον κεντρικό χώρο, η ουσία του σχεδίου έγκειται στη μεταφορά της άποψης του εσωτερικού θόλου και της κλίμακας του κτιρίου. Όι γυμνοί τοίχοι και η έλλειψη διακόσμου δημιουργούν μια ζοφερή εντύπωση. Όι τονικές αλλαγές του χρώματος του σχεδίου και τα στοιχεία που θυμίζουν ομίχλη ενισχύουν την αίσθηση μυστηρίου που αρμόζει στην αναπαράσταση του κενοταφίου του Νεύτωνα (Miller, 2018).

εικόνα 16. Σε αυτό το έργο ο Boullée, εμπνέται απο τις πυραμίδες, Etienne-Louis Boullée, Egyptian-style cenotaph project, 1786

εικόνα 17. Πρωινή τομή του Κενοταφίου. Etienne-Louis Boullée, Cenotaph for Newton, 1784

εικόνα 18. Κάτοψη του κτίριου. Etienne-Louis Boullée, Cenotaph for Newton, 1784

εικόνα 19. Βραδυνή τομή του Κενοταφίου, στο κάτω μέρος της σφαίρας διακρίνεται η τελετή της ταφής. Etienne-Louis Boullée, Cenotaph for Newton, 1784