saratha Oct 2014

photo : http://gnostic-forest.tumblr.com/post/74827515581/omg-their-little-hands-eeeeee

¨´ËÁÒ¢‹ Ò Ç

µØ Å Ò¤Á 2557

ÊÒÃѵ¶Ð

www.thaiyogainstitute.com

ÊÒÃѵ¶Ð ÊÒÃºÑ Þ

¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹

2

»¯Ô · Ô ¹ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ

2

º·¡Å͹

4

ÇÔ ¶ Õ â ¤Рเป า ห...าย – ไปไหน ?

5

àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹ คุ ณ ตระหนั ก ถึ ง คุ ณ ค า ตนเองหรื อ ไม

7

¾Ñ ² ¹Ò¨Ô µ สาระสำคั ญ ที ่ ค ุ ณ จำเป น ต อ งรู  เกี ่ ย วกั บ การฝ ก อาสนะ

9

µÓÃÒâÂ¤Ð´Ñ ้ § à´Ô Á ปราณายามะ การควบคุ ม ลมหายใจ ของโยคะ ตอนที ่ ๒

10

·Õ ่ » ÃÖ ¡ ÉÒ

กวี คงภั ก ดี พ งษ แก ว วิ ฑ ู ร ย เ ธี ย ร ธี ร เดช อุ ท ั ย วิ ท ยารั ต น นพ.ยงยุ ท ธ วงศ ภ ิ ร มย ศ านติ ์ นพ.สมศั ก ดิ ์ ชุ ณ หรั ศ มิ ์

¡ÃÃÁ¡ÒÃ

กฤษณ ฟ ก น อ ย ชนาพร เหลื อ งระฆั ง ชุ ต ิ ม า อรุ ณ มาศ วรพจน คงผาสุ ข วรรณวิ ภ า มาลั ย นวล วิ ล ิ น ทร วิ ภ าสพั น ธ สมดุ ล ย หมั ่ น เพี ย รการ

ÊÓ¹Ñ ¡ §Ò¹

พรทิ พ ย อึ ง คเดชา วั ล ลภา ณะนวล สุ จ ิ ต ฏา วิ เ ชี ย ร

¡Í§ºÃÃ³Ò¸Ô ¡ ÒÃ

จิ ร วรรณ ตั ้ ง จิ ต เมธี ณั ต ฐิ ย า ป ย มหั น ต ณั ฏ ฐ ว รดี ศิ ร ิ ก ุ ล ภั ท รศรี ธนวั ช ร เกตน ว ิ ม ุ ต ธี ร ิ น ทร อุ ช ชิ น พรจั น ทร จั น ทนไพรวั น วิ ส าขา ไผ ง าม วี ร ะพงษ ไกรวิ ท ย ศั น สนี ย  นิ ร ามิ ษ สุ จ ิ ต ฏา วิ เ ชี ย ร

ÈÔ Å »¡ÃÃÁ

กาญจนา กาญจนากร

ÊÒÃѵ¶Ð ¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹ ยางเขาสูปลายฝนตนหนาวตนไมบางตนออกดอกสะพรั่งขณะที่บางตนเริ่มทิ้งใบรวงหลน ทุกชีวิตมีฤดูกาลอยูในตัวเองไมตางจากคนเราแตเราอาจโชคดีกวาตนไมก็ตรงที่เรามีโอกาสที่จะเฝาดู ฤดูกาลภายในจิตใจเพื่อพัฒนาจะรอน จะหนาวพายุโหมกระหน่ำ หรือเงียบสงบเราก็เพียงเฝาดูเพื่อใหเห็น สภาวะความเปนจริงที่เกิดขึ้น แลวเมื่อถึงวันหนึ่งที่ไมวาฤดูกาลของชีวิตภายนอกจะปรวนแปรสักเพียงใดเราอาจพบวาความ แปรปรวนเหลานั้นไมสามารถสงผลกระทบใดๆ ตอฤดูกาลภายในจิตใจของเราไดเลย สวัสดีตุลาคม

»¯Ô · Ô ¹ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ â¤ÐÍÒÊ¹Ð¢Ñ ้ ¹ ¾× ้ ¹ °Ò¹à¾× ่ Í ¤ÇÒÁÊØ ¢ ÊÓËÃÑ º ¼Ù Œ à ÃÔ ่ Á µŒ ¹ ¨Ñ ´ ÇÑ ¹ ÍÒ·Ô µ  · Õ ่ 26 µØ Å Ò¤ 2557 àÇÅÒ 9.00 – 15.00 ¹.

ที่ชั้น 6 หอง 262 คณะมนุษยศาสตร มศว ประสานมิตรคาลงทะเบียน 650 บาท สนใจโทร.สอบถามรายละเอียดไดที่สถาบันโยคะวิชาการ â¤Ðã¹Êǹ¸ÃÃÁ ³ Ëͨ´ËÁÒÂà赯 ¾ Ø · ¸·ÒÊ ¿ÃÕ ·Ø ¡ àÂ็ ¹ ÇÑ ¹ ¾Ø ¸ áÅÐ ¾ÄËÑ Ê àÇÅÒ 17.00 – 18.30 ¹. ÇÑ ¹ àÊÒà · Õ ่ Ê Õ ่ ¢ ͧ·Ø ¡ à´× Í ¹

ลงทะเบียนรวมกิจกรรมไดหนางาน ไมมีคาใชจาย รวมสมทบคากิจกรรมไดดวยการบริจาค â¤ÐÊÃŒ Ò §ÊØ ¢ ³ ËŒ Í §ÍÒÈÃÁÊØ ¢ ÀÒÇÐ ÊÊÊ ·Ø ¡ ÇÑ ¹ ¾ÄËÑ Ê àÇÅÒ 17.00 – 18.30 ¹. áÅÐ ÇÑ ¹ àÊÒà àÇÅÒ 10.30 – 12.00 ¹.

สำรองที่เขารวมกิจกรรมไดที่ activity.thc@thaihealth.or.th หรือ โทร.02 343 1500 ตอ 2 และ 081 731 8270

2

ÊÒÃÑ µ ¶Ð

ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡Òà ÁÙŹԸÔËÁͪÒǺŒÒ¹ ËÇÁ¡Ñº ÀÒ¤ÇÔªÒ»ÃѪÞÒáÅÐÈÒÊ¹Ò ¤³ÐÁ¹ØÉÂÈÒʵà ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÈÃÕ¹¤ÃÔ¹·ÃÇÔâò ¨Ñ´

ͺÃÁ¤ÃÙâ¤е‹Íà¹×่ͧ »‚ 2557 (tcont 2014) ໇ÒËÁÒÂ

พัฒนาครูโยคะในเครือขายสถาบันโยคะวิชาการใหมีความ เขาใจโยคะตามตำราดั้งเดิมลึกลง ทบทวนความรูทรรศนะ และการปฏิบัติ เพื่อเพิ่มความเชื่อมั่นในโยคะตามตำรา ดั้งเดิม นำไปประกอบการดำเนินชีวิตบนวิถีโยคะของ ตัวครูเองเปนหลัก

à¹×้ÍËÒÀÒ¤»®ÔºÑµิ

อาสนะ ปราณายามะ ปรัตยาหาระ สมาธิ

ÀÒ¤·ÄɯÕ

รากฐานทางดานปรัชญาของโยคะ Spiritual Foundation of Yoga หลักคิด แนวทางปฏิบัติอาสนะ Concept/Method of Asana หลักคิด แนวทางปฏิบัติปราณายามะConcept/Method of Pranayama จากปราณายามะถึงปรัตยาหาระเพื่อมุงสูสมาธ Towards Meditation (Pranayama to Pratyahara) µÓÃÒ»ÃСͺ

หฐประทีปกา สวาทมาราม สถาบันไกวัลยธรรม อินเดียจัดพิมพ แปลภาษาไทยโดยสถาบันโยคะวิชาการ บันทึกสาระแหงอาสนะ ปราณายามะ และ กิริยา สถาบันไกวัลยธรรม อินเดียจัดพิมพ แปลภาษาไทยโดยสถาบันโยคะวิชาการ

3

ÇÔ·ÂÒ¡Ã

ครูฮิโรชิ ไอคาตะ, ครูฮิเดโกะ ไอคาตะ และ คณะครูจากสถาบันโยคะวิชาการ

¼ÙŒàÃÕ¹

จำนวนไมเกิน 15 คน หลักสูตร 50 ชั่วโมง

ʶҹ·Õ่ͺÃÁ

คณะมนุษยศาสตร มศว. ประสานมิตร ชวงเวลา 11 คาบ วันที่ 14 ตุลาคม – 25 พฤศจิกายน พ.ศ.2557 (งดเรียนวันศุกรที่ 24 ต.ค.) ทุกเย็นวันอังคาร ศุกร เวลา 17.30-20.00 น. คายที่สวนสันติธรรม ลำลูกกาคลอง11 วันอาทิตย จันทร อังคาร 23 – 25 พฤศจิกายน 2557

¤‹Òŧ·ÐàºÕ¹

10,000 บาท สนใจติดตอสำนักงานสถาบันโยคะวิชาการ รามคำแหง 36/1 โทร 02 732 2016 – 7 มือถือ 081-4017744 และ 091-0036063 เวบไซท www.thaiyogainstitute.com Facebook: www.facebook.com/thaiyogainstitute, อีเมล wanlapa.tyi@gmail.com

ÊÒÃÑ µ ¶Ð

º·¡Å͹

ËÂØ ´ ¾Ñ ¡ ¨Ô µ ÍÔ Ê ÃÐ ¤ÅÒÂÂÖ ´ ÁÑ ่ ¹ ËÂØ ´ ᢋ § ¢Ñ ¹ ·ÐÂÒ¹ÍÂÒ¡ ·Õ ่  ҡà¢็ Þ ËÂØ ´ ªÕ Ç Ô µ àË Ò ÃŒ Í ¹ ÂŒ Í ¹ËÒàÂ็ ¹ ¾Ñ ¡ ËÅÕ ¡ àÃŒ ¹ ºŒ Ò ¹ÀÒÂã¹ ³ 㨵¹ ¤ÃÙ à »ˆ Ò Ð

4

ÊÒÃÑ µ ¶Ð

ÇÔ ¶ Õ â ¤Ð

photo http://leafticket.exteen.com/20100127/my-pace

໇ Ò Ë...Ò – ä»ä˹

ล.เลง เสียงกระดิ่งหยก (ไมใชมังกรบิน)

ตอนเปนเด็ก เพื่อนๆเคยเลนเกมสลากเสนออกจาก เขาวงกต เพื่อตามหาขุมทรัพยกันไหม ตอนนั้นเรา ก. เดินมั่วซั่ว ข. เล็งกอนวาจะเอาทอง เอาเพชร หรือ หาทางกลับบาน แลวคอยลากเสนจากเปาที่เราเลือก...ยอนมาที่จุด ตั้งตน ตอนเปนเด็ก...เลงฉลาด เลือก (ข) แตตอนโตกลับไมฉลาด เดินมั่วซั่วอยูนานอยากจะ ใหรางกายแข็งแรงไมตองไปหาหมอบอยๆก็เลยคิด วาจะออกกำลังกาย เดี๋ยวเพื่อนคนนั้นชวนไ ฝก โยคะ...ก็ไปกับเคา เดี๋ยวคนนี้ชวนไปรำมวยจีน...ไปสิ เดี๋ยวเจอหนังสือโคชแมกเคอเรล ของเกาหลีบอกวา 5นาที ฟตหุนเฟรม เสริมหุนเปะ...ก็เสียสตางคซื้อมา กองในหองนอนอีก...ตกลงจะเอายังไงกับชีวิต…ฝกมั่ว ไปหมด และแลวบายวันจันทรวันหนึ่งในเดือนเกา -เดือนกินเจนี้เอง ครูหนู (อสมาพร) ไดอัญเชิญ คลิปVDO พี่เละ มาประกอบการสอนปรัชญาอินเดีย ในวิชา YG 211 ที่ มศว. ประสานมิตร พี่เละวา...

5

คนคิดวาฝกอาสนะ ก็คือ ฝกโยคะ ซึ่งจริงๆ มันก็ไมใช...เมื่อไปเรียนโยคะที่ Krishnamacharya Yoga Madiram (KYM) ครูสอนวา...คุณสามารถ เขาถึงความเปนโยคะในขณะฝกอาสนะได เมื่อไรก็ตามที่การฝกของคุณมีความกลมกลืน เชน 1) ลมหายใจ กับ การเคลื่อนไหวของรางกาย มันไปดวยกัน 2) คุณไมวอกแวก 3) ฝกโดยไมทำรายตัวเอง ฟงพี่เละพูดวันนั้น แลว เลงก็จำไววา... ฝกอาสนะ (ถาจะใหเปนฝกโยคะ) จิตตองไมวอกแวก ...แตก็ยังไมเห็นภาพอะไรชัดเจนมากนัก จนวันที่มา ปนตนฉบับนี้ ไดไปอานหนังสือในสำนัก KYM พูดถึงเรื่อง...เปาหมายในการฝกอาสนะวา...คนที่ฝก อาสนะทุกวันจนกลายเปนความเคยชิน ไมมีเปาหมายที่ชัดเจน การฝกอาสนะก็เปนเพียงการ ออกกำลังกายที่ไมตองคิด ไมมีเปาหมาย ไมกาวหนาไปไหน...อานมาถึงตรงนี้ ก็สะดุงใจวา ที่เราฝกอาสนะมา 9 ป ในอัตราความกาวหนาเทียบเทาหอยทากคืบ (ชากวาเตาคลาน) ฝกแลวใจยังฟุงซาน ลังเล วินัยในการฝกไมมี ไมตั้งใจฝกเทาที่ควร (จะเปน) อาจเปนเพราะเราไมมีเปาหมายเปนของตัวเองก็ได

ÊÒÃѵ¶Ð อานหนังสือตอไปอีกนิด เขาบอกวา...ทุกครั้งที่ฝกอาสนะ ลองถามตัวเองวา ฝกอาสนะไปเพื่อตอบโจทยอะไร / อะไรคือเปาหมายในการฝก หลายปกอน ตอนที่เดินคุยกับพี่เละ จาก มศว. ไปปากซอย เปาหมายของการเดินวันนั้น เรารูแลววา คือ รานโจกรวมใจ...แตเปาหมายในชีวิตละ รูแลวยัง...ยังไมรูเลย พี่เละวา ลองตั้งเปาหมายระยะสั้นดูกอนก็ได… ตอนนั้นก็เงียบๆ ไป ...จะสั้น จะยาว เลงก็ยังไมมีทั้งนั้น ผานมาอีกหลายป พบคำตอบในหนังสือวา ในการฝกอาสนะ อาจตั้งเปาหมายเล็ก ๆ เปาหมายใกลๆ เปาหมายวันนี้/ ฤดูฝนนี้ เปาหมายในปจจุบันขณะ เปาหมายระยะสั้น เชน การฝกอาสนะ 1 ทาใหได อยางสมบรูณ (The mastery of a particular posture) แลวคอยขยับขยายจากเปาหมายเล็กๆ เปนเปาหมายที่กวางขึ้นเชน การลดความเครียดในชีวิตประจำวันเพราะ เปาหมายเล็กๆ ก็เปนสวนหนึ่งของหนทางกาวไปสูเปาหมายใหญของ การพัฒนามนุษย หากเราคิดกาวยาวเกินไป (เปาหมายเรายิ่งใหญ อยูสูง แตมีขั้นบันไดนอย) เราอาจผิดหวัง สูญเสียความมั่นใจในตนเอง สูญเสียกำลังใจ (อาจตกบันไดลงมาคอหัก-เลงเติม) ถาเราแบงเปาหมายใหเล็กลง ใหเราไดกาวสั้นลง จัดการกับการงานไดงายขึ้น เราจะเรียนรูบันไดแตละขั้นไดถวนถี่ ไดลองลิ้มชิมรส “ความสำเร็จ” ของทุกขั้นบันได ไดหยุด-เพื่อตรวจสอบตนเอง-เปลี่ยนแปลงแกไขขอผิด พลาด-และกาวเดินตอไป ทำแบบนี้ “ทางเดิน” และ “เปาหมาย” ก็จะไดปรับเปลี่ยนไปตามปจจัย ภายใน-ภายนอก ที่เปลี่ยนไป แลวเราจะพบวาการเรียนรูแบบนี้มีประโยชนกับชีวิต เราโดยรวม ไมใชแคการฝกอาสนะ อานแลวมึนจังไหม พระเดชพระคุณ...เลงยังมึนเลย เอาเปนวา เลงขอจำสั้น ๆ ก็แลวกันวา...ฝกอาสนะ จิตตองไมวอกแวก

ไมฟุงซาน...เปาหมายตอนฝกอาสนะตองตั้งไวกอนฝก ทุกครั้ง จะไดสำเร็จ ๆ ...อิ่มเอิบใจกับความสำเร็จบอยๆ จะไดมีแรงฝกตอไป...ถายังคิดไมออกวาจะเอาอะไร เปนเปาหมาย ใหเอากาย-ใจ ของเราเปนตัวตั้ง สองกระจกจริง-สองกระจกใจ แลวลองดูวานาจะมีอะไรที่เราอยากตั้งเปนโจทย/ เปนเปาลอไวเปลี่ยนตัวเองใหดีขึ้นบาง ถาเปาหมาย...เกิดหายไป เราตองตั้งขึ้นใหม เปาหมาย...มีไวพุงชน ใครสักคนวาอยางนั้น ถาฝกอาสนะแบบไมมีเปาหมาย เราจะเดินมั่ว อาจเดินไปเหมือนหุนไลกา มีแตรางไรวิญญาณ เหมือนสัมพเวสีเรรอนที่หาบานไมเจอ เหมือนหุนยนต Robocobที่โปรแกรมผิดพลาด ลืมตั้งคาใหเดินไปตรงๆทาง อาจเดินวนๆ แลวกลับมายืนที่เดิม...ที่ๆ เคยฝงใจ...สูญเสียพลังงานไปเยอะ-แลวพบวา เราไมไดไปไหนไกลเลย...สาธุ จบแลวจา ปล. ตอนนี้ไมไดฝกอาสนะกับพี่เละแลว แตเสียงพี่ยังตามมาหลอกหลอน ...เอย! สั่งสอนไดอีก ขอบคุณเทคโนโลยี ขอบคุณครูหนู (อสมาพร) และขอบพระคุณพี่เละ

6

ÊÒÃѵ¶Ð

àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹

photo : http://www.thaisecondhand.com/product/10170911/

¤Ø ³ µÃÐË¹Ñ ¡ ¶Ö § ¤Ø ³ ¤‹ Ò µ¹àͧËÃ× Í äÁ‹ ยล (ธรรม) ชาติ

7

ถามีใครมาตั้งคำถามเชนนี้กับเรา คงมีจังหวะที่หยุดนิ่งไปชั่วขณะวา ควรจะตอบใน แงไหน.. อยางไรดี และคงมีหลายคนเชนกันไม สามารถ ตอบไดในทันที แลวคิดคำนึงตอในใจและ ใครครวญยอนอดีตความทรงจำ ตรวจสอบ และชั่ง ความรูสึกที่ผานมาในอดีตกับเหตุการณตางๆ วาสำเร็จหรือผิดหวัง สุขหรือทุกข กอนที่จะตกผลึก การเปนเราในทุกสวน ณ ปจจุบันนี้ หากใครมีความทรงจำที่ดี ความสำเร็จที่ดี พลังใจเชิงบวก ความมุงมั่นสรางสรรค และความ รูสึกภาคภูมิใจอยูบอยๆ ยอมมองหาคุณคาในตนเอง ไดงาย วองไว เพราะมันคือขอมูลที่เราไดสะสมเอาไว เปรียบเสมือนเรามีลิ้นชักหนึ่งที่เอาไวใสเพชรใส เม็ดงาม มีคุณคา เมื่อมีความรูสึกดีๆ เกิดขึ้น ก็จะรีบประทับเก็บไวในใจ แตในทางตรงกันขาม หากใครใสอารมณเชิงลบ เชน ความทอแท ความเศรา ความผิดหวังตางๆ การรับคำตำหนิ ที่ไมเกิดประโยชนมาเก็บไว ไมปลอยวาง ก็เหมือนกับ เราหยิบเม็ดกรวดมาเก็บสะสมไวในลิ้นชักเดียวกันนั้น ดวยตัวเอง ดังนั้น จึงขึ้นอยูกับตัวเราเองวา

ÊÒÃѵ¶Ð

เเราจะเก็บอะไรเขาไปในปริมาณที่มากกวากัน หากเปน เพชร แนนอนวา เวลาหา หยิบใชไดไว และงายขึ้น ไมตองเสียเวลาในการควานหา และเราจะทำอยางไรเพื่อใหในลิ้นชักของเรานั้น เต็มไปดวยเพชร หรือคุณคาในตนเอง ผูเขียนไดมีโอกาสสัมผัสถึงเพื่อนที่สามารถรับรูถึง คุณคาของตนเองไดเร็ว วาตนเองนั้นเปนผูมีคุณคา ..มีความหมาย มีประโยชนทั้งตอตนเองและผูอื่น และสามารถขยายประโยชนนี้ออกไปในวงกวางสูสังคม เพราะทุกเรื่องราวดีๆ ที่เพื่อนประสบพบเจอ ในแตละเหตุการณ เขาจะรีบประทับความรูสึกดีๆ ลงไปในจิตใจวา ฉันโชคดี ฉันทำสำเร็จ ฉันทำได ฉันไดทำดีแลว.. ไดสื่อกับตัวเองบอยๆ ในเชิงคุณคา แมวาจะเล็กๆ นอยๆ ในสายของผูอื่นก็ตาม ในจิตใจของเขาจะรีบซึมซับความรูสึกเชิงบวกเขาไป เหมือนเราเติมเพชรเขาไปในลิ้นชักนั้น ทวา ก็มีเพื่อนหลายคนเชนกันที่ไมสามารถมองเห็นคุณคา ของตนเอง ทั้งๆ ที่ทำประโยชนมากมาย เปนคนที่เยี่ยมยอดมาก ในสายตาของคนรอบขาง แตกระนั้นก็ไมสามารถมองเห็นได ..มีสิ่งใดหรือที่เปนกำแพงที่ทำใหมองไมเห็น และเมื่อไดสัมผัสจากการเปดหัวใจของเพื่อนๆ จึงพอไดทราบวา

จะเปนผูรับรูอารมณดานลบไดไว และมักเก็บอารมณเหลานั้นไวในใจทันที พรอมกับมักหยิบมาคิดซ้ำบอยๆ ไมวาจะเปนความทอแท ความผิดหวัง คำตอวาตำหนิ ก็จะรูสึกอินไปกับคำเหลานั้น และซึมซับเขาไปในใจบอยๆ เมื่อคิดซ้ำก็ยิ่งประทับ อารมณลบเขาไปแนบแนนในจิตใจ เหมือนกับยิ่งเติม กอนกรวดมากมายลงไปในลิ้นชักนั้น หากเขาเพียงรับรูวา เสียงเหลานั้นมันเปน แคเสียง คำเชิงลบของผูอื่นไมไดทำใหคุณคาใน ตัวเองลดลงแตอยางไร รับฟงแลวปลอยวาง ทิ้งไป เหมือนใบบอนที่ไมซึมซับกับน้ำที่ไหลผานมาบนใบ ไมเก็บมาคิด มากังวล หรือซ้ำเติมใหกับตนเอง ปรับความคิดใหมวา ฉันทำดีที่สุดแลว เยี่ยมแลวในทุกเหตุการณ สวนผลจะเปนอยางไร ไมตองคอยเฝารอหรือวิตกกังวล จะผิดหวังไปบางก็ชางปะไร เราสามารถเริ่มใหม ทำใหมได วางใจใหไดในทุกเหตุการณ คิดสิ่งดีๆ เขาไปแทน จะไดเปนการเติมเพชรเขาไปแทนที่กอน กรวดในลิ้นชักใบนั้น เพื่อที่เวลาเราตองการหยิบ เพชรมาใช จะไดไว หยิบงายขึ้น แลวทานผูอานละคะ...ชอบเก็บเพชรหรือ กอนกรวด?

8

ÊÒÃѵ¶Ð ÊÒÃÐÊÓ¤Ñ Þ ·Õ ่ ¤ Ø ³ ¨Ó໚ ¹ µŒ Í §ÃÙ Œ à ¡Õ ่ Â Ç¡Ñ º ¡Òýƒ ¡ ·‹ Ò ÍÒʹРกวี คงภักดีพงษ

เมื่อปลายเดือนสิงหาคมที่ผานมา ในหนังสือพิมพหนาบันเทิงมีขาวดาราสาวคนหนึ่งปวยโดย มีอาการกระดูกคอ เสื่อมและทับเสนประสาท ดาราผูนี้ใหสัมภาษณวา “...คือกอนหนานี้หนูออกกำลังกายเยอะแลว กระดูกคอเสื่อมหลังๆ ไปเฮดสแตนดมากจนกระดูกคอทับเสนประสาทลงปลายนิ้วมือ ลงที่สะบักจนจี๊ดปวดหัว กระดิกนิ้วไมคอยได คุณหมอเลยใหผา แลวคุณหมอใสไทเทเนียมเขาไป 4 ขอของกระดูกคอเลย เพิ่งจะหายคะ...” อานขาวแลวก็สะทอน ใจวาศาสตรโยคะที่ทำใหคนพนทุกขกลับกลายเปนตัวสงเสริมใหคนเปนทุกข เราคงขึ้นรถไฟผิด ขบวนแลวหละ เลยอยากชวนผูอานยอนกลับไปยัง “โยคะสูตร” ตำราดั้งเดิมเมื่อพ.ศ. 200 เพื่อรวมไตรตรองถึงสาระสำคัญ ที่คุณจำเปนตองรูเกี่ยวกับการฝกทาอาสนะ ตำราโบราณบอกวาอยางไรคะ? ใหฝกทาอาสนะดวยความนิ่ง PYS 2.46

ยิ่งกวานั้นตำรายังใหฝก ทาอาสนะโดยใชแรงใหนอย รวมถึงการใชความพยายาม ใดๆใหนอยที่สุด PYS 2.47

ที่หนูฝกก็นิ่งนะ? ในความนิ่งนั้น ตองรูสึก สบายดวยนะ PYS 2.46 ตองสบายดวยเหรอ? และใหฝกอาสนะดวยจิตจด จอหนูจดจอกับลมหายใจ ใชไหม? ก็นาจะได แตถาวาตาม ตัวอักษร เขาใหจดจอกับ สภาวะอนันต PYS 2.47 อนันตไหน?

วา แลวแบบนี้จะแข็งแรง จะมีสุขภาพดีไดอยางไร? ใครบอกวาอาสนะทำใหแข็งแรง โยคะสูตรบอกวาอาสนะทำใหความขัดแยงของคูตรงขามภายใน หมดไป ซึ่งนาจะตีความเปนภาษาปจจุบันไดวาอาสนะทำใหเรามีความสมดุล คำศัพทอยางเปน ทางการ คือ ธำรงดุล homeostasis

9

Homeostasis คือสภาวะที่กลไกตางๆ ของรางกายคอยปรับเพื่อรักษาตนเองใหคงอยูในความสมดุล กลาวคือเมื่อมีปจจัยภายนอกมากระทบรางกายเราจะเสียสมดุล กลไกตางๆ ก็จะปรับใหรางกายกลับมาอยูในความปกติดังเดิม เชนเราเดินออกจากอาคารไปโดนแดดกลางแจงอุณหภูมิในรางกายสูงขึ้นรางกายเสียสมดุล ก็จะขับเหงื่อเพื่อลดความรอนในรางกายลงเราก็กลับสูความเปนปกติ ดย Homeostasis นี้เปนการรักษาสมดุลทั้งรางกาย อารมณ จริยธรรม และปญญา

àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹

photo : http://www.thaisecondhand.com/product/10170911/

»ÃÒ³ÒÂÒÁÐ : ¡ÒäǺ¤Ø Á ÅÁËÒÂ㨢ͧâ¤РµÍ¹·Õ ่ ò วีระพงษ ไกรวิทย และจิรวรรณ ตั้งจิตเมธี

ใจความสำคัญของปราณายามะ ตอนที่แลว ซึ่งเปนตอนแรกสรุปไดวา คำวา “ปราณะ” เดิมนั้นหมายถึง พลังชีวิต ในทางปฏิบัติพลังชีวิตนี้มี ความเชื่อมโยงใกลชิดกับการหายใจหรือ ลมหายใจ เปนอยางมาก สวนคำวา “ปราณายามะ” หมายถึง การฝกหายใจในรูปแบบเฉพาะ ซึ่งเปนการฝก ควบคุมการหายใจใหชาลง หรือเปนการยืดกระบวน การหายใจเขา-ออกใหยาวนานขึ้น หากฝกอาสนะจน บรรลุถึงสภาวะที่ผลกระทบจากความขัดแยงของสิ่งที่ เปนคูตรงขามหมดไป จะนำไปสู “คติวิจเฉทะ” อยางเปนธรรมชาติโดยอัตโนมัติ หรือเกิดการหยุดการ หายใจขึ้นเองตามธรรมชาติ เพียงแคผูฝกนั่งอยางผอน คลายในทาอาสนะโดยปราศจากเจตนาที่จะพยายาม บังคับลมหายใจของตนเอง การหายใจก็จะชาลงมากๆ มากจนกระทั่งบางครั้งผูฝกจะรูสึกวา ลมหายใจของเขาไดหยุดนิ่งไป พูดอีกอยางหนึ่งก็คือ การฝกอาสนะที่ยาวนานจนบรรลุเปาหมายของอาสนะ จะนำไปสูปราณายามะอยางเปนธรรมชาติ นอกจากนี้การหยุดลมหายใจก็มี ๒ ลักษณะคือ ๑) การหยุดหายใจแบบหยุดสนิทหรือแบบหยุด หายใจชั่วขณะหนึ่งเปนเวลานาน และ

ÊÒÃѵ¶Ð

photo : http://th.trans4mind.com/raise-vibrations/audio1.html-1

๒) การชะลอการเคลื่อนที่ของลมหายใจ หรือการ เปลี่ยนแปลงจังหวะการเคลื่อนที่ของลมหายใจปกติ สวนเนื้อหาตอจากตอนแรกมีดังตอไปนี้ มีสิ่งหนึ่งที่ตองบันทึกไวเปนพิเศษวา ในประโยคตางๆ ของโยคสูตรไมมีที่ใดที่ใชศัพท เทคนิคหรือศัพทเฉพาะคำวา พูรกะ เรจกะ และ กุมภกะ ซึ่งปกติจะใชในความหมายแทน การหายใจ เขาการหายใจออก(ซึ่งปกติ แลวลมหายใจทั้งเขาและ ออกแบบนี้จะละเอียดและยาวขึ้น) และการหยุดลมหายใจชั่วขณะหนึ่งตามลำดับในขณะที่ ฝกปราณายามะ คำทั้งสามนี้เปนคำศัพทเฉพาะ ที่แนะนำไวในหฐโยคะวาเปน ๓ ขั้นตอนของ ปราณายามะ ซึ่งไดกลายเปนที่รูจักกันทั่วไปในตำรา โยคะสวนใหญในภายหลัง และเปนคำที่ถูกใชเมื่อมีการ อภิปรายถกเถียงกันในเรื่องปราณายามะของสำนัก อื่นๆ ดวย ในบางครั้งคำวา พูรกะ และเรจกะ ถูกใชในความหมายแทนการหายใจเขาและการหายใจ ออกตามปกติซึ่งแนนอนวาเปนเรื่องที่ไมถูกตอง อาจจะกลาวไดวา อรรถกถาจารยเกือบทั้ง หมด ของโยคสูตรและผูแตงหนังสือโยคะ ทั้งหลาย ไดทึกทักเอาวา โยคะของปตัญชลีและหฐโยคะเปนหนึ่ง เดียวกันหรืออยางนอยที่สุดก็มีความสัมพันธกันอยาง ใกลชิด ครูโยคะที่ไดรับการเคารพนับถืออยางสูง

10

ÊÒÃѵ¶Ð จำนวนมากก็เชื่อวา หฐโยคอาสนะและปราณายามะ เปนสวนขยายเพิ่มเติมของอาสนะและปราณายามะของ ปตัญชลี ซึ่งอรรถกถาจารยโยคสูตรเลมนี้ไมสามารถ ยอมรับได เพียงแตอาจยอมรับไดวา มีอาสนะบางทา ที่ใชสำหรับการนั่งสมาธิ หฐโยคอาสนะสวนใหญไมได อยูในขอบขายของปตัญชลีโยคะ ในทำนองเดียวกัน หฐโยคปราณายามะก็ไมไดจำเปนตองเปนของปตัญชลี โยคะดวย ในหฐโยคะนั้น กุมภกะหรือการหยุดลม หายใจเขาในปอดหลังจากพูรกะ(การหายใจเขาลึกอยาง สมบูรณ) ไดรับการพิจารณาวาเปนสวนของ ปราณายามะที่จำเปนอยางหลีกเลี่ยงไมได จริงๆ แลวหฐประทีปกา (HP.) ไดตั้งชื่อ ๘ รูปแบบของ ปราณายามะวาเปนกุมภกะทั้งแปด แตไมไดใชคำวา ปราณายามะ แมวาปจจัยหลักที่ใชแยกความ แตกตางของปราณายามะทั้งหลายเหลานี้คือ วิธีการของการหายใจเขาหรือการหายใจออก ตำราหฐโยคะอื่นๆ และสำนักอื่นๆ บอยครั้งก็ใชคำวา กุมภกะ แทนคำวาปราณายามะ สิ่งนี้ทำใหผูเชี่ยวชาญ โยคะจำนวนมากตางก็มีความเชื่อมั่นวา ปราณายามะ คือการฝกหายใจที่รวมกุมภกะเขาไวดวยกันหรือมี ขั้นตอนการหยุดกลั้นลมหายใจเปนภาคบังคับ ดังนั้นจากมุมมองที่กลาวมา คติวิจเฉทะ จึงตองแปลในความหมายแรกคือ การหยุดลมหายใจอยางสมบูรณ การอธิบายเทคนิคตางๆ ของปราณายามะในประโยคทั้ง 3 นี้ (๒:๔๙ – ๕๑) ก็จะตองทำความเขาใจตามนิยามความหมายของ ปราณายามะดังกลาวดวย ในอีกแงหนึ่ง หากความหมายของ คติ ไดรับการยอมรับวาเปนการเคลื่อนที่ของลมหายใจตาม จังหวะปกติ คติวิจเฉทะจะหมายถึงการเปลี่ยนแปลงใดๆ ในจังหวะหรือความปกติของการหายใจ ในกรณีนี้จะไมไดหมายถึงกุมภกะเพียงอยางเดียว แตหมายถึงการควบคุมหรือการเปลี่ยนลมหายใจเขา หรือลมหายใจออก หรือทั้งสองอยาง(ที่ตางออกไปจากจังหวะปกติที่เคยหา ยใจ – ผูแปล) ไมตองสงสัยเลยวา กุมภกะหรือการหยุดลมหายใจจะเปนวิธีหนึ่งของการ ควบคุมลมหายใจ

10

และดังนั้นจึงรวมอยูในปราณายามะทั้งหลายรูปแบบ ในความหมายที่สองของคติวิจเฉทะ อรรถกถาจารยของโยคสูตรในสมัยกอนจำนวนมาก เชน วาจัสปตี มิศระ วิชญานะ ภิกษุ นโคชี โภชเทวะ ภาวาคเณศะ เปนตน รวมถึงผูเชี่ยวชาญโยคะสมัยใหมบางทาน เห็นพองกับความหมายที่สองของ คติวิจเฉทะ และธรรมชาติของปราณายามะ (อางถึง การอธิบายเรื่องปราณายามะในปตัญชลีโยคสูตร รวมถึงวิวัฒนาการของปราณายามะในบทความของ สวามีกุวลยานันทะ ในโยคะมีมางสา vol. VI, (No.1), pp.41 to 60; VI, (2), 129 to 153; VI, (3), 125 to 357) อยางที่กลาวไว การหยุดลมหายใจรวมอยูในปราณายามะตางๆ ตามการแปลในความหมายนี้ จริงๆ แลวอรรถกถาจารยทั้งหมดและผูเชี่ยวชาญโยคะยอม รับอยางชัดเจนวา ปราณายามะที่รวมกุมภกะไว เหนือกวาแบบอื่นๆ ของการปรับเปลี่ยนการหายใจ เพราะมันนำไปสูการบรรลุผลทางจิตวิญญาณในระดับ ที่สูงกวา ในความสมบูรณของปราณายามะนั้น การหยุดลมหายใจจะเกิดขึ้นอยางเปนธรรมชาติ และนั่นคือปราณายามะในแบบที่เปนเลิศที่สุดตาม ความเห็นของทุกทานรวมทั้งปตัญชลีดวย การยอมรับการเปลี่ยนจังหวะของการหายใจวาเปน คติวิจเฉทะ ดวยนั้นมีคุณประโยชน แมวากุมภกะจะเปนสวนประกอบของปราณายามะที่มี คาและมีพลังที่สุดอยางไมตองสงสัย แตกุมภกะก็มีแนวโนมที่จะสรางผลที่เปนอันตราย อยางมากได หากผูปฏิบัติกระทำการฝกบางอยางผิดไปโดยไมไดตั้ง ใจ ดังนั้นจึงควรปฏิบัติดวยความระมัดระวังมากๆ เหมือนกับยาแรงมากหรืออาวุธที่มีประสิทธิผลมาก สามารถทำใหเกิดอันตรายอยางใหญหลวงหรือแมแต ฆาผูใชเองดวย หากเขาไมรูวิธีที่จะใชสิ่งเหลานั้นอยางถูกตอง และไมไดใสใจสังเกตขอควรระวังทั้งหมดที่เกี่ยวของ กับการใช กุมภกะจึงสามารถสรางผลที่ เปนอันตรายอยางมากได มีตัวอยางที่รูจักกันดีวา เมื่อผูปฏิบัติฝกปราณายามะอยางผิดๆ

ไดกลายเปนคนเสียสติโดยรักษาไมหาย หรือเปนโรคบางอยางที่รายแรงมาก บางครั้งอาจนำไปสูความตายกอนเวลาอันควรได เมื่อเปนเชนนี้ จึงเปนเรื่องที่ฉลาดและจำเปนมากที่จะแนะนำใหผูฝก ใชกุมภกะก็ตอเมื่อ ไมมีโอกาสที่จะเกิดผลในทางลบเชนนั้นอยางแทจริง เมื่อผูปฏิบัติไดรับการตอกย้ำสม่ำเสมอดวยการสอนวา แกนของปราณายามะคือกุมภกะ และไมมีปราณายามะใดที่ปราศจากกุมภกะ และอื่นๆ เขาจะถูกโนมนาวไปสูความเชื่อที่วา เขาจะตองฝกกุมภกะทันทีในชวงเริ่มตนของการฝก ปราณายามะ เนื่องจากเขาไดรับการบอกวากุมภกะเปนสวนของ ปราณายามะที่มีคุณคามากที่สุด เขาจึงพยายามที่จะฝกมันในระดับสูงสุดที่เปนไปได ตั้งแตเริ่มตนฝก ในความพยายามเยี่ยงนั้น บอยครั้งที่เขายังไมรอบรูเกี่ยวกับพื้นฐานที่จำเปนตอง มีกอนฝก และขอควรระวังในการฝกทั้งหมด หรือบางครั้งเขาก็ฝนทำเกินขีดจำกัดบางอยาง และสรางปญหาขึ้นมาโดยไมตั้งใจ อยางที่กลาวแลววาผลเสียหายที่เกิดขึ้นอาจลึกและ กวางมากจนกระทั่งไมสามารถแกไขใหกลับคืนเปนปกติ ได ดังนั้นจึงแนะนำวา กุมภกะควรจะนำไปใชในขั้นตอนทายๆ หลังจากที่ผูปฏิบัติไดฝกการหายใจแบบปราณายามะ ที่ไมมีกุมภกะหลายๆ วิธีไปแลวเปนระยะเวลานาน ซึ่งจะชวยปรับระบบหายใจและอวัยวะที่เกี่ยวของอื่นๆ เพื่อใหระบบและอวัยวะเหลานี้มีความเหมาะสมที่จะ เผชิญกับความเครียดและแรงดันที่เกิดขึ้นจากการฝก กุมภกะ และแมจะฝกในขั้นทายๆ แลว ก็ควรจะเริ่มตนฝกกุมภกะในชวงระยะเวลาสั้นๆ เพียงไมกี่วินาที(๕-๑๐ วินาที) กอน และชวงเวลาที่หยุดลมหายใจนี้ก็ควรจะเพิ่มขึ้นอยาง คอยเปนคอยไปและระมัดระวังเปนอยางมากโดยอาจ เพิ่มทีละนอยสัก ๒ วินาทีทุกๆ สัปดาห

photo : http://www.oknation.net/blog/mettapc/2012/01/03/entry

เอกสารอางอิง : Karambelkar, P. V. (1986). PATANJALA YOGA SUTRAS Sanskrta Sutras with Transliteration, Translation & Commentary. Lonavla : Kaivalyadhama, p. 305-308.

11

ÊÒÃѵ¶Ð

สถาบันโยคะวิชาการดำเนินการโดยมีรายไดจากคาลงทะเบียนกิจกรรมจากการจำหนายผลิตภัณฑตางๆ สถาบันฯ ยินดีรับการสนับสนุนจากผูรวมสนใจเผยแพรเพื่อนำเงินมาใชดำเนินการใหบรรลุวัตถุประสงค ตามที่ตั้งไว àªÔÞºÃԨҤࢌҺÑÞªÕÍÍÁ·ÃѾ ¸¹Ò¤ÒÃä·Â¾Ò³ÔªÂ ÊÒ¢Òà´ÍÐÁÍÅÅ 3 ÃÒÁ¤Óá˧ ª×่ͺÑÞªÕ ÁÙŹԸÔËÁͪÒǺŒÒ¹ ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒÃàÅ¢ºÑÞªÕ 173-241-6858 ÊÓËÃѺà´×͹ ¡Ñ¹ÂÒ¹ 2557 ÁÕ¼ÙŒºÃԨҤʹѺʹع¡Ò÷ӧҹ¢Í§Ê¶ÒºÑ¹Ï ´Ñ§¹Õ้ µÙŒºÃÔ¨Ò¤Êӹѡ§Ò¹ ¤ÃÙâ¹ µ Çþ¨¹ ÁÒà¹ÕÂÁ ¤Ø³ÊØ³Õ ¸¹ÒàÅÔÈ¡ØÅ

570 ºÒ· 5,000 ºÒ· 500 ºÒ· ÃÇÁ 6,070 ºÒ·

ติดตอสถาบันโยคะวิชาการ โทร. 02-732 2016-7 หรือ 081-401 7744 เวบไซต www.thaiyogainstitute.com เฟสบุค www.facebook.com/thaiyogainstitute

สถาบันโยคะวิชาการ มูลนิธิหมอชาวบาน 201 ซอยรามคำแหง 36/1 บางกะป กทม.10240 โทรศัพท 02 732 2016-7, 081 401 7744 โทรสาร 02 732 2811 อีเมล yoga.thaiyga@gmail.com เว็บไซท www.thaiyogainstitute.com