¨´ËÁÒ¢‹ÒÇ
สารัตถะ ตุลาคม 2560
www.thaiyogainstitute.com
สารัตถะ ·Õ ่ » ÃÖ ¡ ÉÒ แก ว วิ ฑ ู ร ย เ ธี ย ร ธี ร เดช อุ ท ั ย วิ ท ยารั ต น นพ.ยงยุ ท ธ วงศ ภ ิ ร มย ศ านต
ÊÒÃºÑ Þ
นพ.สมศั ก ดิ ์ ชุ ณ หรั ศ มิ ์
¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹
2
¡ÃÃÁ¡ÒÃ
»¯Ô · Ô ¹ ¡Ô ¨ ¡ÃÃÁ
3
ºÃÃ³Ò¸Ô ¡ ÒÃ
ªÇ¹¤Ô ´ ÇÔ ¶ Õ â ¤Ð
ไม ก ระพริ บ ตา
¾Ñ ² ¹Ò¨Ô µ โยคะกายใจ
àÅ‹ Ò ÊÙ ‹ ¡ Ñ ¹ ¿˜ §
ห อ งน้ ำ ...ที ่ เ บิ ก บาน
àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹
“ปลากระป อ ง”ของพ อ
8
กวี คงภั ก ดี พ งษ สุ จ ิ ต ฏา วิ เ ชี ย ร
¡Í§ºÃÃ³Ò¸Ô ¡ ÒÃ
9 11
ณั ต ฐิ ย า ป ย มหั น ต ปวริ ศ า จั น ทรา วรรณวิ ภ า มาลั ย นวล ศิ ว รั ต น หวั ง จิ ร นิ ร ั น ดร กฤษณ ฟ ก น อ ย
13 14
พรพรรณ อุ ด มพงษ ส ุ ข
ÈÔ Å »¡ÃÃÁ กาญจนา กาญจนากร
สารัตถะ ¤Ø  ¡Ñ ¹ ¡‹ Í ¹
แมวันคืนเคลื่อนไป แตบางความรักยังเต็มเปยมอยูเสมอ ไมเสื่อมคลาย
http://magicalnaturetour.tumblr.com
ธ สถิตในดวงใจไทยนิรันดร
. . . ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ ขาพระพุทธเจาคณะผูจัดทำจุลสารโยคะสารัตถะ
2
ÊÒÃÑ µ ¶Ð
â¤Ðã¹Êǹ¸ÃÃÁ
ณ หอจดหมายเหตุพุทธทาส (สวนโมกขกรุงเทพฯ) ฟรี ไมมีคาใชจาย (รวมสมทบคากิจกรรมไดดวยการบริจาค) ทุกเย็นวันพุธ และ พฤหัส เวลา 17.00 – 18.30 น. และวันเสารสัปดาหที่สี่ของทุกเดือน เวลา 10.00 – 12.00 น. ลงทะเบียนรวมกิจกรรมไดหนางาน
â¤ÐÊÁ´Ø Å
สถานที่ : สถาบันโยคะวิชาการ ซ.รามคำแหง 36/1 รอบเชา เวลา 10.30-12.00 น. วันอังคาร พุธ พฤหัสและเสาร รอบเย็น เวลา 18.00-19.30 น. วันอังคาร คาลงทะเบียน 200 บาทตอครั้ง ซึ่งผูสนใจเรียน รบกวนแจงลวงหนาอยางนอย 1 วัน (เมื่อมีจำนวนผูเรียน 3 คนขึ้นไป จึงเปดสอน)
*สามารถสอบถามรายละเอียดทุกกิจกรรมไดที่สถาบันโยคะวิชาการ โทร 02-7322016-7 (ทุกวันอังคาร 8.30-17.00) และ 081-4017744 (ทุกวันจันทร-ศุกร 8.30-17.00)
3
ปฏิทินกิจกรรม
ÊÒÃѵ¶Ð
à¹× ้ Í ËÒ à·¤¹Ô ¤ âÂ¤Ð¾× ้ ¹ °Ò¹ ทาอาสนะ ลมหายใจ สมาธิ ตามหลักสูตรของรัฐบาลอินเดีย รูจักโยคะทั้งในนิยามความหมาย รวมทั้งเปาหมาย โยคะสูตรคืออะไร หฐโยคะคืออะไร แกนของโยคะ และ โยคะกับพุทธศาสนา
¡Ó˹´¡Òà àÊÒà · Õ ่ 18 ¾ÄÈ¨Ô ¡ Ò¹ 2560 8.00 10.30 13.30 15.00 17.30
-
10.00 12.30 14.30 17.00 19.30
ปฐมนิเทศ, ฝก ฝก + บรรยาย บรรยาย ฝก + บรรยาย เรียนรูทรรศนะตอชีวิต ผานกิจกรรม
ÍÒ·Ô µ  · Õ ่ 19 ¾ÄÈ¨Ô ¡ Ò¹ 2560 8.00 10.30 13.30 15.00
-
10.00 12.30 14.30 17.00
ฝก ฝก + บรรยาย บรรยาย ฝก + บรรยาย
4
ÊÒÃѵ¶Ð
¡Ó˹´¡Òà ÇÑ ¹ àÊÒà · Õ ่ 11 ¾ÄÈ¨Ô ¡ Ò¹ 2560 10.00 -12.00 12.00-13.00 14.00 – 15.00 15.00-17.00 17.00-18.30 18.30 – 20.30
ปฐมนิเทศ, ฝกโยคะ อาหารกลางวัน บรรยาย ฝกโยคะ อาสนะ ลมหายใจ สมาธิ +บรรยาย อาหารเย็น กิจกรรมทรรศนะตอชีวิต
ÇÑ ¹ ÍÒ·Ô µ  · Õ ่ 12 ¾ÄÈ¨Ô ¡ Ò¹ 2560 06.30-08.30 8.30-10.00 10.00 -12.00 12.00-13.00 14.00 – 15.00 15.00-17.00
5
ฝกโยคะ อาหารเชา ฝกโยคะ + บรรยาย อาหารกลางวัน บรรยาย ฝกโยคะ + บรรยาย เดินทางกลับ
ข่าวฝากประชาสัมพันธ์
ÊÒÃѵ¶Ð â¤ÐáÅÐÈÒÊ¹Ò ÇÑ ¹ ÈØ ¡ à - ÍÒ·Ô µ  · Õ ่ 24-26 ¾ÄÈ¨Ô ¡ Ò¹ 2560 แรงบันดาลใจอันหนึ่งของคุรุในสายปฏิบัติหิมาลายัน สมาธิ (สวามี รามา และสวามี เวทะ ภารตี) คือการ ไดเห็นศาสนาและสายปฏิบัติตาง ๆ เบนเขาหากัน เพราะ "สัจธรรมสูงสุด มีเพียงหนึ่งเดียวโดยมิอาจ ถูกแบงแยกได" ในวันศุกรที่ 24 ถึงวัน อาทิตยที่ 26 พฤศจิกายน 2560 นี้ ทานสวามี นิตยามุกตานันทะ สรัสวตี จะมาใหองคความรูเกี่ยวกับรากฐานของโยคะ ซึ่งมีสวนเชื่อมโยงกันอยางใกลชิดกับทุก ๆ ศาสนา ซึ่งจะชวยใหผูคนเขาถึงแกนของศาสนาที่ตนเองนับถือได ลึกขึ้น รวมถึงการนำฝก "มักกะโฮ" ศาสตรแหงการปรับสมดุล "ธาตุทั้ง 5" ที่จะใหประโยชนมากมายทั้งดานรางกาย อารมณและจิตใจ โดยมีชุดการฝกที่ไมยากและซับซอนมากนัก สวามี นิตยามุกตานันทะ สรัสวตี เปนอาจารยและนักบรรยายที่โดดเดนคนหนึ่ง และมีคลังความรูที่สะสมไวในศาสตรหลายดานซึ่งครอบค ลุมถึง เทวศาสตร การศึกษา จิตวิทยา ปรัชญา การปนเซรามิค ประติมากรรม และการแพทยทางเลือก นอกจากนี้ ทานยังเปนผูเชี่ยวชาญดานโยคะสมาธิ สติปฏฐาน ปรัชญาเวทานตะ และเปนผูแตงหนังสือหายเลม สามารถเขาชมเว็ปไซตของทานไดที่ www.athayoga.info คาลงทะเบียน 3,500 บาท/ทาน (รวมคาที่พัก อาหารทุกมื้อ และคาใชหองประชุม) สำหรับผูสนใจ กรุณาติดตอ โทร 08-6448-0685, 08-1932-5413 ahymsinthailand@gmail.com หรือ Facebook : Ahymsinthailand Himalayanyoga ขอธรรมะและคุรุทั้งหลายคุมครองและอำนวยพร แดทุกๆ ทาน
6
â¤РÇÔ ¶ Õ á Ë‹ § ¤ÇÒÁµ× ่ ¹ ÃÙ Œ á ÅÐàºÔ ¡ ºÒ¹ ÇÑ ¹ ÈØ ¡ à · Õ ่ 8- ÇÑ ¹ ¨Ñ ¹ ·Ã · Õ ่ 11 ¸Ñ ¹ ÇÒ¤Á 2560 หากเพื่อน ๆ มีความสนใจในศาสตรแหงโยคะ และ ตองการนำองคความรูนี้มาใชปฏิบัติเพื่อใหเสริมสราง สุขภาพใจและกาย นี่เปนคอรสสัมมนาที่ดีที่สุดคอรส หนึ่งที่เพื่อน ๆ ไมควรพลาด เพราะอาจารยสโตมา พารคเกอร (ซึ่งเพื่อนหลาย ๆ คนอาจคุนเคยอยูแลว) จะมาถายทอดความรูจากประสบการณตรงของทาน เกี่ยวกับประโยชนมากมายที่ทานไดรับจากโยคะมากวา 40 ปทีทานไดเปนศิษยใกลชิดติดตามและเรียนรูจาก “คุรุแหงหิมาลายันโยคะสมาธิ” (สวามี รามา และสวามี เวทะภารตี) ประสบการณ ทั้งหมดถูกถายทอดลงมาในรูปแบบหนังสือ “Clearing the Path, yoga ways to clear and pleasant mind” อันเปนพื้นฐานของหัวขอสัมนาในครั้งนี้ (สามารถดูรายละเอียดและคำนิยมของหนังสือเลมนี้ไดที่ https://www.amazon.com/Clearing-Path-Present-M…/…/1940629020 พรอมกับรวมฝกภาคปฏิบัติที่รวบรวมเทคนิคตาง ๆ จากวิถีโยคะดั้งเดิมจากยุคโบราณ ไดแก หฐโยคะ ปราณยามะ การผอนคลายเชิงลึก และสมาธิ เพื่อที่จะไดรวมเรียนรูจากประสบการณการตรงไปพรอม ๆ กัน นำการฝกโดยอาจารยจอหน เซลลิงเกอร วันศุกรที่ 8- วันจันทรที่ 11 ธันวาคม 2560, ณ บานผูหวาน สามพราน คาลงทะเบียน 5,000 บาทตอคน ผูสนใจ กรุณากรอกใบลงทะเบียนที่แนบมา แลวสงกลับมาที่ ahymsinthailand@gmail.com หรือติดตอ Facebook : Ahymsinthailand Himalayanyoga โทร 08-6448-0685, 08-6755-3869, 08-1932-5413 ขอธรรมะคุมครองและจัดสรรสิ่งดี ๆ ใหกับเพื่อน ๆ ทุกคน
7
ÊÒÃѵ¶Ð
ชวนคิด ºÒ§¤ÃÑ้§... ÊÔ่§·Õ่໚¹ÍØ»ÊÃä㹡Òýƒ¡â¤ÐÍÒʹР¡ÅѺäÁ‹ãª‹Ã‹Ò§¡Ò·Õ่à¡Ã็§µÖ§ Ëҡᵋ໚¹ã¨·Õ่äÁ‹ÂÍÁÅÐÇÒ§ ¨Ò¡¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ·Õ่ÁÒ¡à¡Ô¹ä» ÁÒ¡à¡Ô¹¡Ç‹Ò·Õ่Ëҧ¡Ò¨зÓä´Œ
à¾ÃÒÐàÃҤ،¹ªÔ¹¡Ñº¡Ò÷ÓẺ¹Ñ้¹ ¡Ñº¡ÒÃ㪌ªÕÇÔµÍÂÙ‹¡Ñº¤ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ 㹡ŒÒÇ·Õ่Âѧä»äÁ‹¶Ö§ ÁÒ¡¡Ç‹Ò·Õ่¨Ð¡ÅѺÁÒÃѺÃÙŒ¶Ö§·Ø¡¢ áÅÐÊØ¢
¨ Ò ¡ ½† Ò à ·Œ Ò Ê Í § ¢Œ Ò § ã ¹ ¢ ³ Ð ¹Õ้ ...
จิตฏาร
8
ÊÒÃѵ¶Ð
วิถีโยคะ
äÁ‹¡ÃоÃÔºµÒ ล.เลง เสียงกระดิ่งหยก (ไมใชมังกรบิน)
บัดเดี๋ยวนี้ ผูคนทั้งหลายตั้งหนา-ตั้งตา กมหนา-กมตา จองหนาจอโทรศัพทมือถือกันแบบไมยอมละสายตา เมื่อครั้งที่เลงยังไมมี smart phone เปนของตัวเอง ก็ไมเขาใจวา คนเราจะติดอก-ติดใจกับการเลนโทรศัพท อะไรกันขนาดนี้ แตพอมีวาสนาไดเปนเจาของ มือถือ-หัว octa (หมายถึงมีหัวเชื่อมตอกับระบบ internet ถึง 8 หัว ซึ่งจะเร็วกวา มีแค 2 หัว อันนี้ก็ฟงมาจากคนขาย อยาเพิ่งเอาถูก-เอาผิด กับมนุษยปา เรื่องเทคโนโลยี-ปาชามาก บอกเลย) จึงเขาอก-เขาใจชาวบานที่จมจอมกับของเลนในมือ เพราะขนาด low tech อยางนี้ยังจมเขาไปครั้งละเปน ครึ่งชั่วโมง แลวพวก มนุษย high tech จะจมลง ไปทีละ 2-3 ชั่วโมง เปนเรื่องธรรมดา
9
แตที่ไมธรรมดานี่คือตาจะพังไหมนะ! วากันวาแสง ที่เราไดรับจากการจองหนาจอมือถือนานๆ ทำใหจอ ประสาทตาเสื่อม นอนไมหลับ สมาธิสั้น ฯลฯ สรุป-ไมมีอะไรดีเลยใชไหม...ถาไมใหเลนมือถือ จะใหทำอะไร... ก็มันติดสุขจากการเสพ-ทางตา แลวสมองก็จดจำไปเรียบรอยแลววา ควักมือถือออก จากกระเปา – เชื่อมตอ internet – เชื่อมโลกไว ในมือเรา – เสพขอมูลขาวสาร มาสนองจิตใหผลิตความสุข – เสพติดความสุข ไปจนยากจะถอนตัวแลว ในชวงเวลานี้เราลืมกาย-ใจ ของเรา จิตกระเดงหลุดออกไปจากราง จมลงไปใน เรื่องราวที่เสพแลวเรียบรอย ดูเหมือนการจดจอ กับหนาจอ มือถือมันก็มีสมาธิดีนะ แตมันจะเปน สมาธิ “ที่ดี” หรือเปลา ทำนานๆ ไปแลวจิตมีกำลัง
ÊÒÃѵ¶Ð มากขึ้น สงบ วองไว ทำงานไดดีขึ้นรึเปลา หรือวาเปนสมาธิที่ทำรายดวงตา กลามเนื้อตนคอ เบียดเบียนจำนวนชั่วโมง และคุณภาพการนอน ลองสังเกตดูวาเลนโทรศัพทมือถือกอนนอนแลว กวาจะหลับได-ใชเวลานานไหม นอนหลับสนิทไหม ตื่นขึ้นมาสดชื่นดีไหม เชาแลวยังอยากจะเปนบังอรเอาแตนอนรึเปลา หากมีปญหาเรื่องการนอน-การตื่น ชวนใหลองฝก “ตราฏกะ” การฝกเพงจองวัตถุที่เลือกไว โดยไม กระพริบตา เราจะกระพริบตาเมื่อน้ำตาไหลหรือ ทนไมไหว เริ่มตนใหฝกที่ 1 นาที เวลาฝกให ผอนคลายใหมากที่สุด เพราะถาเกร็งมากๆ จะเครียด ในที่นี้เราคงไมไดลงรายละเอียดขั้นตอน การฝก เพราะไปเปดหนังสือ หรือ google เอาได เพียงแตมาเลาเรื่องที่หลายทานอาจลืมๆ ไปแลว เพราะไปเนนฝกอาสนะ มากกวา Satkriya –การชำระลาง ตราฏกะ-ลางตา ลางใจ น้ำตาชำระสิ่งสกปรก ที่ตกคางในดวงตา สวนการลางใจนั้นเกิดจาก จิตที่นิ่ง (เวลาดวงตาอยูนิ่งๆ – จิตจะนิ่งตามไปดวย ดวงตาเปนหนาตางของดวงใจ) จิตมีปกติ เสพอารมณ หรือเรื่องราวที่มันจดจออยู เมื่อไมมีอารมณปจจุบัน ในเสพ จิตเลยไปเสพอารมณเกาๆ ที่สะสมไว ปญหาหรือเรื่องเกาๆ ที่ถูกกดทับไวอาจผุดขึ้นมา จึงเรียกวา เปนการลางใจ แตบางที “ของเกา” มันออกมาเร็วเกินไป มันกระแทกจนจิตอาจรับไมไหว ตำราแนะนำวา ใหมีครูโยคะผูเชี่ยวชาญอยูดวย จะดีกวา (ในกรณีที่ตองการฝกอยางจริงจัง) การจองไมกระพริบตา ชวยให 1 ดวงตาสดใส 2 ปรับสมดุลระบบประสาท ลดความตึงเครียด ความวิตกกังวล อาการตื่นเตนเกินเหตุ ซึมเศรา นอนไมหลับ พัฒนาความจำ การจดจอ เพิ่มพลังจิต-พลังใจ ใชเตรียมฝกสมาธิ แลวจะจองอะไรกันดี – มือถือ จองนานๆ ไมดี แนๆ ตำราวา วัตถุแหงการจดจอที่ไมควรเลือก เชน ดวงจันทร ลูกแกวคริสตัลบอล กระจก ความมืด เพราะอาจเกิดผลลัพธที่ไมคาดคิด ยากที่จะควบคุม
–บรื้อ! ออ – จองดวงอาทิตย ก็ทำลายเนื้อเยื่อดวงตาดวย ตื่นเชามาเพื่อใหจิตแจมใส ใจเบิกบาน ลองมา จองตากับ ตนไม-ใบหญา กอนเมฆในทองฟา หรือลูก-กะ-ตา ของคนใกลตัวกันดูไหมคะ เลงวา เปนการประยุกตใชตราฏกะใหเราพัก-เปลี่ยนสายตา จากหนาจอสี่เหลี่ยมเล็กๆ – เปนวัตถุรูปทรงอื่นๆ บาง เพราะเวลาเราเปลี่ยนการมองโลกภายนอก ใชหรือไมวา เรากำลังเปลี่ยนการมองโลกภายในดวย จบแลวจา
………………………………………………………………… keyword: Trataka (concentrated gazing) Reference: Asana Pranayama Mudra Bandha, p. 510 Swami Satyananda Saraswati, Bihar School of Yoga) ____________ ภาพประกอบจาก https://pantip.com/topic/31279295 http://standardaudit.com/2017
10
¾Ñ ² ¹Ò¨Ô µ
ÊÒÃѵ¶Ð
â¤СÒÂ㨠กวี คงภักดีพงษ
โยคะสมาธิ
ยุคใหม (ก) โยคะกายใจ modern psycho-somatic yoga
ตำราโยคะโบราณมีมากวา 2300 ป อธิบายวาโยคะ คือสมาธิ อันหมายถึงจิตที่นิ่งสงบ ปราศจากการ ปรุงแตงใดๆ สวนทุกวันนี้ที่เราเห็นฝกกันโดยทั่วไปนั้น คือโยคะยุคใหม ซึ่งแบงเปน 2 ประเภท โยคะเนนทา อาสนะ ซึ่งคนนิยมมาก เพราะดูนาประทับใจ ทั้งทา ตางๆ และคนฝกที่รูปรางดีๆ กันทั้งนั้น โยคะอีก ประเภทคือโยคะกายใจ เนนสุขภาพองครวมของผูฝก คือสงเสริมทั้งรางกาย จิตใจ จริยธรรม และปญญา โยคะยุคใหมทั้ง 2 แนวไดรับการพัฒนาขึ้นในชวง ทศวรรษ 2470-2500 ผูเขียนจะขอพูดเฉพาะโยคะ กายใจเพราะรูจักอยูแนวเดียว โยคะกายใจเกิดขึ้นจากสถาบันไกวัลยธรรมที่รัฐ มหาราษฎรไดรับทุนจากรัฐบาลอินเดียเพื่อวิจัยภูมิ ปญญาโยคะโบราณพบวาการฝกโยคะตามตำราดั้งเดิม ใหประโยชนอยางมากกับผูฝกทั้งดานกายและใจ จาก การศึกษาสรุปวาแกนของโยคะนี้คือภาวะธำรงดุล homeostasis กลาวคือ ระบบประสาทกับกลามเนื้อ ทำงานรวมกันไดดีขึ้น ภาวะอารมณมีความเสถียรขึ้น ระบบประสาทอัตโนมัติทั้งดานตื่นตัว และดาน ผอนคลาย มีประสิทธิภาพมากขึ้น ตอมไรทอทำงาน ไดเปนปกติ ฯลฯ เมื่อร ะบบทั้งหลายมีประสิทธิภาพ
11
ยุคใหม (ข) โยคะทาอาสนะ modern postural yoga
และประสานกันไดดี ผูฝกก็มีความสมดุล มีความ เปนปกติ เปนผูไมมีโรคหรือที่ตำราใชคำวา อโรคยา ชาวตะวันตกเรียกโยคะแนวนี้วาโยคะกายใจตาม คุณลักษณะของศาสตรนี้นั่นเอง โยคีหรือโยคินีผูสนใจโยคะกายใจจะตองฝกอะไร ตำรา ระบุวาใหปรับชีวิตตนตามตามวิถีโยคะ เริ่มจาก (1) การมีศีล 5 (ซึ่งคลายของศาสนาพุทธเลย) ( 2) มีวินัย (3) มีการฝกทาโยคะ ซึ่งคนสวนใหญสนใจ เปนพิเศษ พอพูดถึงทาอาสนะ อยากชวนผูอานพิจารณาวิธีฝกที่ ระบุในตำราโบราณ การฝกทาโยคะกายใจนั้นไมใช การฝกทาโยคะเพื่อออกกำลังกาย วิธีการฝกจึงไมได ใชแรงมาก ตรงกันขามเลย หลักการฝกคือ ก) คอยๆ เขาสูทาโยคะโดยใชแรงใหนอยที่สุด ข) อยูในทาอยางมีความสุข มีความสบาย คือ พอเหมาะพอดีกับศักยภาพของรางกาย (ซึ่งแตละคนไม เหมือนกัน) ค) เมื่อจัดรางกายอยูในทาแลว ใหอยูนิ่งๆ สักครูหนึ่ง เราจะอยูไดนานราว 15 วินาทีถึง 10 นาที แลวแต ทาแลวแตคน พึงสังเกตวาผูเริ่มฝกจะอยูในทา
ÊÒÃѵ¶Ð ไดไมนานเพราะจิตไมนิ่ง จิตจะฟุงออกไป หรือในทาง กลับกันเลยก็คือเผลอหลับ ง) ระหวางนี้ สิ่งที่ผูฝกควรทำคือ นำจิตมาสังเกต ความรูสึกตางๆ ภายในตนเอง เบื้องตน ผูฝกมักจะ สังเกตความรูสึกของอิริยาบถได เพราะเปนความรูสึก ที่ชัดเจน ตอมาก็สามารถสังเกตความรูสึกไดละเอียด ลงๆ ตามลำดับ
ทาศพ
ทาจรเข
ทาดอกบัว
ทาภูเขา
ผูอานลองฝกทาที่แนะนำทั้ง 4 ทาที่ยกตัวอยางมา ตามวิธีที่อธิบายขางตนไดเลย สำหรับผูมีเวลานอย ลองฝกทั้ง 4 ทารวมกัน ใชเวลาไมเกิน 10 นาที ฝกเสร็จ ชวนนั่งสงบตออีก 5 นาที ในชวง 5 นาทีสุดทายนี้ สังเกตผลที่เกิดขึ้นจากการฝกทาโยคะ ตามตำราโบราณวาเปนอยางไร รางกายผอนคลาย ไดดีขึ้นไหม จิตใจสงบลงไหม ความเบียดเบียน ลดลงไหม เขาใจตนเองไดดีขึ้นไหม ผลทั้งหลาย สอดคลองกับที่โยคะกายใจระบุไวไหม กอนจากกันฉบับนี้ อยากย้ำสิ่งสำคัญในการฝกโยคะ กายใจที่ขาดไมไดเลยคือ “หมั่นสังเกต” ตนเองตลอด เวลาที่ฝก
______________________ อางอิง โยคะสูตร สถาบันไกวัลยธรรม โยคะบำบัด สวามีกุวัลยนันท สถาบันไกวัลยธรรม บันทึกเสียงการสอนอาสนะพื้นฐาน จากครูวรพจน คงผาสุข สถาบันโยคะวิชาการ
12
ÊÒÃѵ¶Ð
àÅ‹ Ò ÊÙ ‹ ¡ Ñ ¹ ¿˜ §
ˌͧ¹้Ó..·Õ่àºÔ¡ºÒ¹ ยล(ธรรม)ชาติ
เมื่อเร็วๆ นี้ ผูเขียนตองพาคุณพอไปตรวจเช็ครางกาย ที่โรงพยาบาลรัฐแหงหนึ่งตามที่หมอนัด แนนอนวา จำนวนผูปวยและสถานที่ หรือเจาหนาที่ของ โรงพยาบาล สัดสวนและกำลังบุคลากรของเจาหนา ที่รัฐยอมไมเพียงพอตอการใหบริการไมวาจะเปน การรอคิวการตรวจ รอคิวใบนัด การชำระเงินหรือ รับยาก็ตาม จึงทำใหตองรอนาน บางแหงอาจตอง ใชเวลาไปหนึ่งวันทีเดียว สิ่งเหลานี้อาจำใหผูปวยหรือญาติบางคน อาจเกิด ความไมพึงพอใจในการที่ตองรอนาน มีภาวะเครียด เกิดขึ้น เกิดปญหาการสื่อสารและแสดงอารมณ ที่ไมเหมาะสมตอเจาหนาที่จึงเกิดขึ้นไดจากเดิมมี ปญหาทุกขกายที่เขามาโรงพยาบาล กลับเพิ่มปญหา ทุกขใจเขาไปอีกหากทั้งผูปวยและเจาหนาที่ตางเขาใจ ซึ่งกันและกัน มีความเห็นอกเห็นใจกัน เรามองเห็น เจาหนาที่ของรัฐที่ทำงานหนักดวยความอดทน เสียสละ ทุมเทแรงกาย ใจ เราคงลดการใชอารมณ ตอวาตอขาน หรือโพสตแงลบที่เห็นในโซเชียล ทั่วไป ทุกวันนี้ และนอกเหนือจากปญหาดานบุคลากรแลว สถานที่ อำนวยความสะดวก เชน หองสุขาแนนอนจำนวน หองบริการเหลานี้ยอมไมเพียงพอตอผูมาใช การรอ คิวที่นาน อาจยิ่งกอใหไมสบอารมณยิ่งขึ้น แตครั้งนี้ ผูเขียนกลับรูสึกแปลกใจ เมื่อผูดูแลทำความสะอาด คอยเขามาเช็ดถู ทักทายพูดคุยกับคนที่ยืนรอ จำนวนมาก ผูเขียนขอเรียกวา ปาแมนแลวกัน เพราะปาไวผม ซอยสั้น ทะมัดทะแมง พูดจาฉะฉาน น้ำเสียงดังฟงชัด และรื่นรมย ปาแมนคอยถามไถ ผูยืนรอวา “หองน้ำ หอมมั้ย ..ถาไมปาจะไดฉีดสเปรยปรับอากาศเพิ่มอีก” พอไมมีใครตอบปาแมนก็จะถามซ้ำอีก “หอมมั้ยคะ” จนพวกเราที่ยืนรอตองตอบพรอมกันวา ..หอมคะ.. แลวหันมายิ้มแยมใหกัน “หองน้ำรถเข็น ตองเขาไป ดวยนะคะ เดี๋ยวคนไขเปนลมลมขางใน”
13
“หองน้ำมีอีกฝงตรงกันขามนะ..เผื่อจะไดไมรอนนานใน นี้” นอกจากปาแมนจะชวยทำความสะอาด ดูแลความ เรียบรอยบริเวณที่ตองรับผิดชอบแลว ซึ่งบางคน อาจมองวาเปนงานที่ไมอยากทำ ดูไมมีเกียรติ เรากลับ มองเห็นวา ปาแมนมีจิตใจสูง แถมยัง มีโอกาสและไดชวยดูแล เช็ดถูจิตใจผูมาใชบริการ ใหเบิกบานขึ้น จากการที่พกความทุกขใจติดตัว มาอีกดวย ทำใหทุกคนที่เดินออกไปเต็มไปดวย รอยยิ้มทุกคน
àÃ× ่ Í §¨Ò¡à¾× ่ Í ¹
ÊÒÃѵ¶Ð
“»ÅÒ¡Ãл‰Í§” ¢Í§¾‹Í รติ จุลกะเศียน
-๑"กบ เอาปลากระปองไปกินไหม" เหมือนจะเปนคำถาม (ที่ไมตองการคำตอบ) จากพอ กบมองปลากระปอง รูปทรงโบราณ นึกไปถึงตอนเล็กๆ จำไดวา ปลากระปอง ยี่หอหนึ่งรูปทรงแบบนี้...กินเปนประจำ ปลากระปองเปนอาหารหลักของครอบครัวเรา ดวยวา ราคาถูกดี และนำมาดัดแปลงเปนอาหารไดหลายชนิด ยำปลากระปองคลุกกับขาวสวยรอนๆ, ใสขนมปง ทำแซนวิช ตมยำปลากระปอง น้ำเต็มหมอแตมีปลา กระปองอยูกระปองเดียว หรือปลากระปองเพียวๆ ในวันที่ไมมีเครื่องปรุงใหดัดแปลงได กบเหนี่ยว ปลากระปองกระปองนั้นกลับมาบาน ดูจา สภาพ กระปองและตัวพิมพบอกวัน เดือน ป หมดอายุ
นึกเดาเอาเอง พอไมตองการใหกบเอาไปกินจริงๆ หรอก ...เพียงแตพอ(ตัดใจ)ทิ้งเองไมลง -๒พอกับแมอยูทนและทนอยูดวยกันมา ๕๐ ป เกินกวา ครึ่งชีวิตของทั้งคู กบเชื่อวาทั้งสองคนตางรูและเขาใจ ขอดีขอดอยของกันและกันดี แมของเรามักจะบน ใหลูกๆ ไดยินเสมอๆ "กินของซ้ำไมได" สวนพอ ของเราจะตอง(พยายาม) กินของเกาใหหมด ถาพอแมกินขาวกัน ๒ คนตายายหรือมีลูกกินดวย อีกสักคน กับขาวจะมีประมาณ ๓ อยางตอมื้อ ดังนั้น เกือบทุกมื้อถาเปนกับขาวใหมจะตองเหลืออยางนอย ๑-๒ อยาง 14
14
ÊÒÃѵ¶Ð ดังนั้นอีกเชนกัน แมจึงตอง(ทน)กินกับขาวซ้ำ ในมื้อตอมา เพราะพอจะไมยอมเปลี่ยนเมนูจนกวา กับขาวเดิมจะหมด มิไยที่ลูกๆ จะสลับกันบอกพอ มันไมคุมกับการเสี่ยงไมสบายเอาเสียเลย กินขาวในบานนั้นยังไมเทาไหร ดวยวาจะมีแตพวกเรา พอ-แม-ลูกๆ-หลานๆ แตกินขาวนอกบานนั้น พฤติกรรมการกินของพอที่เก็บขาวทุกเม็ด กวาดกับขาวทุกจาน แมแตผักประดับจาน.....ที่คน สวนใหญ (ทำไม) ไมกิน กบเคยสงสัยและแอบถามตัวเองอยูบอยๆ ...กบควร จะอายหรือเปลา กบไมนาจะตองอาย ถาคน ๒ คนแตงงานและเริ่มตนสรางครอบครัวในวัย ๓๐ ตนๆ ทั้งคูเริ่มมีลูกคนแรกหลังแตงงานผานไป ๑ ปและ ทยอยตามมาแทบจะปเวนป ...ทั้งหมด ๗ ชีวิต... ในวัยกำลังกินกำลังนอน ในวัยเลนวัยเรียน หนุมสาว ที่เพียงรับราชการ ไมมีธุรกิจหรือกิจการสวนตัวอื่นใด ไมมีทรัพยสิน มรดก ที่ไดมาดวยสนิทสเนหาจากปู ยา ตา ยาย พอและแมตองเปนคนรูจักใชเงิน ประหยัด อดออมและมัธยัสถอยางมาก...ก็เทานั้น... -๓วันหนึ่งปลายเดือนธันวาคม หลังอาหารมื้อเย็น ที่บานพอกับแม ระหวางเก็บจาน-ชามเพื่อเตรียมลาง กบมองกับขาวที่อุนแลวอุนอีกถวยนั้นอยางชั่งใจ สีสันองคประกอบของผักและเนื้อสัตวคล้ำจนไดที่ น้ำแกงแหงเกือบจะงวดเต็มที ขอบรอบๆ ดานใน ภาชนะมีรองรอยปริมาตรเดิมตั้งแตเทใสถวยครั้งแรก พอเรียกมันวา "แกงปา" พรอมทั้งบนวา เผ็ดมาก แตมันคือ "แกงแคไก" ซึ่งกบบอกใหรานอาหาร หอกลับบาน จากงานเลี้ยงวันเกิดนองคนหนึ่ง ที่เรากินเหลือตั้งแตตนเดือน กบมอง "แกงปา" ของพอ ถือถวยขยับไปมา ชั่งใจตออีกครู กอนจะเปด ตูหยิบถวย แลวถาย "แกงปา" ใสถวยใบใหม
15
...แลวนำไปเขาตูเย็น... ถาใครพูดบอกวาพอขี้เหนียวใหไดยิน (แมอาจจะตองเจ็บตัวบาง) ..กบจะตบปากมัน... -๔แม (ชิง) จากพอและพวกเราไปแคปกวาๆ แตทำไม เหมือนชางนานนักหนา นานมากพอกับความคิดถึง ที่มีตอแม--คนบนฟา มากมายจนรูสึกเหมือนวา แมจากพวกเราไปหลายปแลว พวกเราเปนหวงพอ กันมาก ดวยวาพอเองก็เปนโรคไตเชนเดียวกับแม (เพียงแตเวลานั้นยังไมเคยวาย) โดยไดรับการดูแล และพยาบาลจากลูกชายคนเล็ก ชวงเวลาที่แมจากไปใหมๆ นั้น ใครบางคนบอกวา ระหวางคูรัก สามี-ภรรยาที่ใชชีวิตอยูดวยกันมานานๆ ถาฝายหญิงเปนฝายจากไปกอน ใหลูกหลานพึงระวัง และใหเวลากับฝายชายที่ยังมีชีวิตอยูใหมาก เพราะฝายชายจะมีความอดทนนอยกวาฝายหญิง และอาจรับไมไดกับการตองมีชีวิตอยูตอไป--ตามลำพัง แมจะเบาใจลงไปบางเมื่อเวลาผานไปพอสมควร อีกทั้งคอนขางสับสนวา พอมีอาการของโรคหัวใจ เมื่อไหร ใช--นอกจากโรคไต พอยังมีตัวแถมเปน โรคหัวใจอีกอยาง แมผลจากโรคหัวใจจะทำให พอเหนื่อยงาย (มากๆ) แตพอของพวกเราก็ยังดูอึด สมเปนชายชาติทหาร พออาจจะดูเงียบบาง หรือแอบเหงาบาง(ก็ไมรู) แตพอก็ดูเหมือนจะพยายามประคับประคองตัวเอง ยังหัวเราะได ยังปลอยมุกได ยังเบรกลูกๆ หัวทิ่มได พอยังชอบที่จะเดินทาง แมจะเปนเพียงระยะทางสั้นๆ แคจากบานของลูกหลังหนึ่งไปอีกหลังหนึ่งในหมูบานเ ดียวกัน และดูมีความอยากที่จะรับรูสิ่งใหมๆ (เสมอ) --ไมเคยเปลี่ยน สิ่งที่พอเปลี่ยนไปในสายตาพวกเรา คือชวงวันสำคัญ ในครอบครัว ในวันเกิดลูก, ในวันปใหม, ในบาง โอกาสที่พิเศษ ปกติแมมักจะมอบเงินเล็กๆ นอยๆ ใหลูกๆ แมบางครั้งเราจะปฏิเสธดวยรูวาภาระของแม ก็มีมากมาย
ÊÒÃѵ¶Ð “ผูใหญให (เงิน) ตองรับ” แมมักจะย้ำคำนี้กับลูกๆ ผิดกับพอที่ดูเหมือนไมคอยใสใจกับเรื่องพวกนี้ ก็พอ (กับแม) “ให” พวกเรามาตลอดชีวิตแลวนี่นา บานที่คุมหัวแตเล็กแตนอย คาอาหาร คาเสื้อผา คายารักษาโรค คาน้ำ คาไฟ ฯลฯ และการศึกษาขั้นต่ำปริญญาตรีสำหรับลูก ๖ คน แตเมื่อแมจากไปแลว ในวาระพิเศษครั้งหนึ่งที่กบ ไมแนใจวาเปนวันเกิดหรือไม แตกบรูสึกประหลาดใจ เมื่อพอมอบเงินเล็กๆ นอยๆ ให!!! พอซึ่งกบ (เคย) คิดวา มีความละเอียดออนนอยกวาแม...เปลี่ยนไป พอกำลังทำสิ่งที่ไมอาจเรียกวาเปนหนาที่ แตเปนกิจวัตร ที่แมเคยทำอยู --เพื่อแม --เพื่อลูก หรือที่แทแลว “ปลากระปอง” ที่พอรัก หวงแหนและไมกลาทิ้งมากที่สุด คงเปนแมที่รักของพวกเรานี่เอง กบแอบสรุปกับตัวเอง ...แมยังอยูในความทรงจำของพอเสมอ... แมกระทั่งในชวงเวลาใกลวาระสุดทายแหงชีวิตพอ ระหวางนอนพักรักษาตัวอยูในหองซีซียู ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระปนเกลาฯ กบไดยินพอบอกกับลูกคนเล็กของพี่สาว “ตากำลังจะไปอยูกับยายเขาแลวนะ” วันนี้พอไปสบายและคงไดอยูรวมกับแมอีกครั้งแลว ...ไมตองหวงลูกๆ นะ เพราะพวกเรารักและคิดถึงพอแมไมมีวันตาย ไมมีวันลืม
16
ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒôÓà¹Ô¹¡ÒÃâ´ÂÁÕÃÒÂä´Œ¨Ò¡¤‹Òŧ·ÐàºÕ¹¡Ô¨¡ÃÃÁ ¨Ò¡¡ÒèÓ˹‹Ò¼ÅÔµÀѳ± µ‹Ò§æ Ê¶ÒºÑ¹Ï ÂÔ¹´ÕÃѺ¡ÒÃʹѺʹع¨Ò¡¼ÙŒÃ‹ÇÁʹã¨à¼Âá¾Ã‹ à¾×่͹Óà§Ô¹ÁÒ㪌´Óà¹Ô¹¡ÒÃãËŒºÃÃÅØÇѵ¶Ø»ÃÐʧ¤ µÒÁ·Õ่µÑ้§äÇŒ àªÔÞºÃԨҤࢌҺÑÞªÕÍÍÁ·ÃѾ ¸¹Ò¤ÒÃä·Â¾Ò³ÔªÂ ÊÒ¢Òà´ÍÐÁÍÅÅ 3 ÃÒÁ¤Óá˧ ª×่ͺÑÞªÕ ÁÙŹԸÔËÁͪÒǺŒÒ¹ ʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒÃàÅ¢ºÑÞªÕ 173-241-6858
ÊÓËÃѺà´×͹¡Ñ¹ÂÒ¹ 2560 ÁÕ¼ÙŒºÃԨҤʹѺʹع¡Ò÷ӧҹ¢Í§Ê¶ÒºÑ¹Ï ´Ñ§¹Õ้ ºÃÔ¨Ò¤¨Ò¡¡Ô¨¡ÃÃÁâ¤Ðã¹Êǹ¸ÃÃÁ ÊǹâÁ¡¢ ¡ÃØ§à·¾Ï :¤ÃÙà¨Õ๊º ÊبԵ¯Ò ÇÔàªÕÂà ¤ÃÙá´§ ³Ñ°ÔÂÒ â¡ÊÔ¹·ÃÒ¹¹· ¤Ãٵٹ ÈÈÔÇÔÁÅ Ç§É ÊÇÑÊ´Ô์ ¤ÃÙËÁÇ ÅÑ¡É³Ò áʧÍËÒÁ ËÇÁºÃÔ¨Ò¤ÊÁ·º : ¤ÃÙËÁÙ ¡ØÅ¸Ô´Ò á«‹µÑ้§ ¤ÃÙ¼Ö้§ ¹้Ó¼Ö้§ á»Å§àÃ×͹ ÃÇÁ
375 660 940 600
ºÒ· ºÒ· ºÒ· ºÒ·
2,000 ºÒ· 500 ºÒ· 5,075 ºÒ·
਌Ò˹ŒÒ·Õ่»ÃШÓÊӹѡ§Ò¹â¤ÐÇÔªÒ¡Òà 201 «.ÃÒÁ¤Óá˧ 36/1 ºÒ§¡Ð» ¡·Á.10240 ·Ø¡ÇѹÇѹÍѧ¤Òà 8.30-17.00 ¹. ·Ò§ËÁÒÂàÅ¢â·ÃÈѾ· 081-401-7744 ·Ø¡Çѹ¨Ñ¹·Ã -ÈØ¡Ã 8.30-17.00 ¹. (àÊÒà -ÍҷԵ » ´·Ó¡ÒÃ) ª‹Í§·Ò§Í×่¹æ ËÒ¡äÁ‹ÊÒÁÒöµÍºÃѺ䴌·Ñ¹·Õ ¨ÐÃÕºµÔ´µ‹Í¡ÅѺâ´ÂàÃ็Ç·Õ่ÊØ´ (àÊÒà -ÍҷԵ » ´·Ó¡ÒÃ) - Line ID : thaiyoga - Facebook : thaiyogainstitute - e-mail :thaiyogaoffice@gmail.com ** ÊÓËÃѺ·‹Ò¹·Õ่ÃѺ¨ØÅÊÒ÷ҧä»ÃɳÕ ÊÒÁÒö·Ó¡Òõ‹ÍÍÒÂØÊÁÒªÔ¡ä´Œâ´Â¡ÒÃâ͹à§Ô¹à¢ŒÒ àÅ¢·Õ่ºÑÞªÕ¢ŒÒ§µŒ¹ (»‚ÅÐ 250 ºÒ·) áÅÐâ»Ã´á¨Œ§¡ÅѺÁÒÂѧʶҺѹâ¤ÐÇÔªÒ¡ÒÃà¾×่Í·ÃÒº ¢Íº¤Ø³ÁÒ¡¤‹Ð
สถาบันโยคะวิชาการ มูลนิธิหมอชาวบาน 201 ซอยรามคำแหง 36/1 บางกะป กทม.10240 โทร. 02-732 2016-7, 081-401 7744 wanlapa.tyi@gmail.com www.thaiyogainstitute.com