175 LAT BROWARU ZAMKOWEGO
ha
Mo
ow
ski
Mic
el
r y s -Tw
ar
Pierwszy browar zamkowy Mieszczanie cieszyńscy wspominali lata 1653–1654 jako obfitujące w tragedie. Zmarła księżna Elżbieta Lukrecja, ostatnia władczyni z rodu Piastów. Rządy w Księstwie Cieszyńskim bezpośrednio objęli Habsburgowie, którzy niebawem mieli pokazać, jak wygląda kontrreformacja. I last but not least na cieszyńskim zamku zaczęto warzyć piwo. Cieszyńscy mieszczanie strzegli jak mogli praw na wyłączność warzenia piwa w mieście i najbliższej okolicy. Nic dziwnego, bo to była kwestia być albo nie być miejskiego budżetu. Według rachunków z lat 1655–1656 podatki gruntowe dawały 1250 złotych, od wyszynku wina 1265 złotych, a od wyszynku piwa… prawie 7200 złotych. Tradycyjnie musieli pilnować okolicznej szlachty, która twierdziła, że ich wioski są wyłączone spod właściwości propinacyjnej miasta. Czasami rzeczywiście miała na to dokumenty, zwykle jednak bazowała na tym, że wyszynk piwa mieści się w szeroko rozumianych „wszystkich pożytkach” z dóbr nadanych im przez książąt. Czasami mieszczanie sami wymierzali sprawiedliwość. 25 sierpnia 1658 roku cieszynianie wpadli do karczmy w Hażlachu, wypili piwo warzone przez szlacheckiego właściciela Bludowskiego, a potem rozwalili wszystkie pojemniki, naczynia i urządzenia należące do konkurencyjnego browaru. Bludowski pozwał napastników, sprawa zakończyła się ugodą w 1665 roku. Jednak w 1653 roku przybył cieszyńskim mieszczanom nowy, znacznie groźniejszy rywal – browar zamkowy.
REGENT BEZ WSZYSTKICH KLEPEK Kiedy zmarła Elżbieta Lukrecja, władze w Księstwie Cieszyńskim przejęli bezpośrednio Habsburgowie. Z prywatnych dóbr książęcych utworzono kompleks zwany Komorą Cieszyńską, na którego czele stał regent – oczywiście, szlachcic. Szczególnie we znaki mieszczanom dał się drugi na tym stanowisku, Johann Heinrich Koziglowski von Geissenfels. Kronikarz Alojzy Kaufmann napisał
14
TRAMWAJ BROWARNY • XII 2021
