Browar miejski w Cieszynie powstał prawdopodobnie w XIII wieku, ale trudno zrozumieć jego znaczenie bez kontekstu, czym dawniej było piwo. A złocisty napój był najpowszechniejszym trunkiem w Europie. PIWO NA PRZESTRZENI STULECI Piwo towarzyszy człowiekowi co najmniej od sześciu tysiącleci. Najpewniej zostało odkryte przez przypadek na Bliskim Wschodzie. Być może jego ojczyzną było państwo Sumerów istniejące na obszarze południowej Mezopotamii. Właśnie w tym starożytnym państwie powstał Epos o Gilgameszu. Tytułowy heros wysyła kobietę do pierwszego człowieka o imieniu Enkidu, która mu powiedziała: Jedz teraz chleb, o Enkidu, ponieważ to należy do życia, pij także piwo […]. Enkidu wypił wtedy 7 pucharów piwa i stało mu się lekko na sercu. I w ten sposób stał się człowiekiem. Znajomość produkcji tego trunku rozpowszechniła się na inne kraje starożytnego Bliskiego Wschodu. Wielką popularnością cieszył się np. w Egipcie. W Grecji i Rzymie piwo ustąpiło miejsca winu, choć 6
TRAMWAJ BROWARNY • XII 2021
c ła
ze
a W
Sześć wieków browaru miejskiego w Cieszynie
k
175 LAT BROWARU ZAMKOWEGO
w G oj nic
i tu było znane. W tym czasie za rzymskim limes, wśród Celtów, Germanów i Słowian piwo dzierżyło palmę pierwszeństwa. Upadek Rzymu w V wieku spowodował wielkie przemiany Europy, której centrum przesunęło się z basenu Morza Śródziemnego na północ. Odbudowująca się na gruzach Rzymu Europa powoli przywracała świetność swojej cywilizacji. Jednymi z intelektualnych ośrodków stały się klasztory. I właśnie wśród zakonników piwo zyskało największe uznanie. Pito je codziennie (pewne od VIII wieku). Fakt ten przyczynił się do rewolucji w produkcji piwa. Przez ponad dwie trzecie dziejów piwa proces jego wytwarzania był prymitywny. Wytwarzano je od czasu do czasu wykorzystując początkowo ziarna dzikich traw, później jęczmienia i prosa. Zakonnicy udoskonalili produkcję, opanowując kolejne etapy fermentacji oraz dodali do piwa chmielu (poświadczone w 1079 roku). Przykładem wielowiekowej tradycji warzenia piwa jest klasztor Weihenstephan w Bawarii, uznawany za najstarszy na świecie produkujący złocisty napój. W 1040 roku otrzymał przywilej na warzenie i nieprzerwanie działa do dzisiaj. W części klasztorów piwo produkowano ciągle. Z czasem sprzedawano je także nabywcom z poza murów klasztornych. Do kolejnego przełomu w upowszechnianiu piwa produkowanego
