Suksara0916

Page 1



หนา บาน ปญหาครอบครัวคือ ความขัดแยง ทีเ่ กิดขึน้ กับสมาชิกภายในครอบครัว เชน สามี ภ รรยาที่ มี ค วามคิ ด เห็ น ที่ แ ตกต า ง กัน ไมรับรูหรือไมเขาใจความรูสึกของ กันและกัน มีการสื่อสารที่ไมสอดคลอง กัน เปนตน แม ห ลายคู  จ ะเริ่ ม ต น ชี วิ ต คู  ด  ว ย ความรัก แตเมื่อเกิดการกระทบกระทั่ง กัน ความขัดแยงยอมเกิดขึ้น ดังนั้น การ ประคองความสัมพันธที่ดีของชีวิตคูจึง เปนภาระสําคัญยิ่ง

สาเหตุของปญหา ครอบครัว วากันวามาจาก.... 1. ความไม พ ร อ มและไม ไ ด เตรี ย มตั ว ที่ จ ะเป น ครอบครั ว การขาด ความพรอมของพอแมในดานตางๆ เชน ด า นสุ ข ภาพ อายุ ที่ เ หมาะสม ไม เ ป น โรคติดตอ เปนตน 2. ความสามารถที่ จ ะประกอบ อาชีพ มีรายไดเลี้ยงครอบครัว

WWW.Muslim4health.or.th

ลียาณา

3. สภาพเศรษฐกิ จ สั ง คม และ สิ่งแวดลอมในปจจุบัน สงผลกระทบให ครอบครัวไมอาจทํา หนาที่ บทบาทของ ตนได อ ย า งสมบู ร ณ และไม อ าจปรั บ ตนเองได

การแกปญหา ผูรูบอกวา ตองมี 1. 2. 3. 4.

ความซื่อสัตย ขยัน อุทิศตนและดูแลกันและกัน ยอมรับในตัวตนของกันและกัน

5. ใหเกียรติกันและกัน 6. รูจักใหอภัยและอดทนตอกัน และกัน 7. การตอบสนองในเรื่องเพศ ในสวนของเรื่องการตอบสนองใน เรื่องเพศ บางทานบอกเปนเรื่องสําคัญ แต บ างท า นก็ บ อกว า ถ า ไม มี ข  อ 1-6 ต อ ให สุ ด ยอดขนาดไหน ก็ อ ยู  ต  อ ไป ไมไหว…ถอยดีกวา...ไมเอาดีกวา!

ียด ...ÃŒ Í ¹μÑ Ç ... ÊÁÑ Â àÁ×è Í ÊÑ ¡ 50-60 »‚ ¡ ‹ Í ¹ ÂÑ § äÁ‹ ÁÕ à Ã× Í Â¹μ ¢ Œ Ò Á¿Ò¡ÃÐËÇ‹ Ò §·‹ Ò ¾ÃÐ¨Ñ ¹ ·Ã คล ¡Ñ º ·‹ Ò ÈÔ ÃÔ Ã Òª áÅз‹ Ò ¾ÃÒ¹¹¡ μŒ Í §¹Ñè § àÃ× Í á¨ÇÃÑ º ¨Œ Ò § ¢³Ð਌ Ò ¢Í§àÃ× Í á¨ÇÅí Ò Ë¹Öè § ¡íÒÅѧá¨ÇàÃ×Í¢ŒÒÁ¿Ò¡¨Ò¡·‹Ò¾ÃШѹ·Ã ä»Âѧ·‹Ò¾ÃÒ¹¹¡â´ÂÁÕ¼ÙŒâ´ÂÊÒÃàμçÁ ¡çä´Œ¡ÅÔè¹ ¼ÒÂÅÁ¨Ò¡¼Ù Œ â ´ÂÊÒÃÅÍÂÁÒ à¾ÃÒÐÍÂÙ ‹ ã μŒ Å Á¨Ö § ÃÑ º ¡ÅÔè ¹ ࢌ Ò ä»àμç Á æ áμ‹ ¡ç ¡ Œ Á ˹Œ Ò ¡Œ Á μÒá¨Ç¨¹¶Ö § ·Õè Ë ÁÒ ¢³Ð¼Ù Œ â ´ÂÊÒáí Ò ÅÑ § ·ÂÍ¢Öé ¹ ½˜ › § ਌ Ò ¢Í§àÃ× Í á¨Ç¡ç μ Ð⡹¢Öé ¹ ¤¹á¨ÇàÃ× Í ¢Íâ·É·Õ ¤ ÃÑ º ! ¤¹·Õè ¼ ÒÂÅÁÂÑ § äÁ‹ ä ´Œ ¨ ‹ Ò ÂÊμÒ§¤ à Å” ¼Ù Œ â ´ÂÊÒà (໚ ¹ ÊÒÇÊǤ¹Ë¹Öè § ËÑ ¹ ÁÒ¤Œ Í ¹) ËÂÍ´äÇŒ ã ¹¡Ãл‰ Í §ÊμÒ§¤ á ÅŒ Ç Â‹ Ð !! คร เ ย า

ลา คอมรฺ

พอลูกออนที่เปนนักสูบถาม คําถามมาวา-สูบบุหรี่นอกบานเปน อั น ตรายต อ “ตั ว เล็ ก ” ไหม ? เป น อั น ตรายแน น อนค ะ ... เรา ทราบกั น มานานแล ว ว า การได รั บ ผล จากบุ ห รี่ ที่ ไ ม ไ ด สู บ เอง มี อั น ตรายต อ สุขภาพไมยิ่งหยอนกวาการสูบเอง โดย เฉพาะในเด็กที่อยูในครรภและวัยทารก ความรุ น แรงจะขึ้ น ตามระดั บ ความ เข ม ขนของสารเคมี ที่ ผู ไ ด รับ สู ด หายใจ เขาไป หากวัดระดับสาร cotinine ใน เลื อ ดได ตั้ ง แต 1 ng/ml ขึ้ น ไปถื อ ว า มีอันตรายตอสุขภาพ มีความเสี่ยงที่จะ เกิดโรคตางๆ ตามมามากขึ้น เชน โรค หัวใจ โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคปอด เรื้ อ รั ง โรคหู อั ก เสบ โรคภู มิ แ พ ภาวะ SIDS (sudden infant death syndrome) การเจริญเติบโตชา เปนตน …เรามักคิดวามีเฉพาะกลิ่นบุหรี่ เทานั้นที่ตกอยูในสิ่งแวดลอม ไมวาจะ เปนเสื้อผา เบาะรถ พรม โซฟา ผามาน แต อั น ที่ จ ริ ง แล ว ยั ง มี ส ารเคมี ที่ เ ป น อันตรายจํานวนมากตกคางอยูดวย ลูก จึ ง ไม ไ ด ห ายใจเอาเฉพาะกลิ่ น เข า ไป แตไดรับทุกสิ่งทุกอยางจากบุหรี่ เขาไป ดวยคะ ผลการศึ ก ษาของคณะนั ก วิ จั ย ที่ Massachusetts General Hospital ในนครบอสตั น เตื อ นถึ ง อั น ตรายของ “ควันบุหรี่มือสาม” ตอสุขภาพเด็ก จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

3


ควันบุหรี่มือสองนั้น เรายังสังเกต จากกลิ่น ควัน และมองหาโอกาสหลีก หนีได แตสําหรับควันบุหรี่มือที่สามนั้น ยากจะสั ง เกตได เพราะสิ่ ง ที่ แ สดงตั ว ผานโสตสัมผัสไดจางหายไป ขณะที่พิษ รายยังคงอยู เชน ตามโซฟา ผามาน พรม โดยเฉพาะอยางยิ่ง หองที่เปนหองปด การระบายอากาศไมดี และในรถ ช อ งทางที่ แ ฝงลึ ก และใกลชิ ด ยิ่ ง กวาก็คือ สารพิษที่เกาะอยูตามซอกเล็บ ซอกฟน ผิวหนัง เสื้อผา ของคุณๆ ที่สูบ บุหรี่ รวมทั้งคุณพอที่ตั้งคําถามดวย

นักวิจัยพบวา อนุภาคละอองไอ สารเคมีที่เปนพิษ จากควันบุหรี่ที่ตกคาง เกาะติดอยูตามเสื้อผา เสนผม ผามาน ตามมาน พรม เบาะ หรือสิ่งของตางๆ ในที่ ที่ มี ก ารสู บ บุ ห รี่ นั้ น มี เ ป น ปริ ม าณ มากพอวัดไดเลยทีเดียว และยังตกคาง อยู  ไ ด เ ป น เวลานาน และสามารถหลุ ด ลอยกลับออกมาอยูในอากาศบริเวณนั้น ไดอีก ตามรายงานของ Mayo Clinic นั้น อนุ ภ าคละอองไอจากควั น บุ ห รี่ ก อ ตั ว จากแกสสารอันตรายมากกวา 200 ชนิด ซึ่งหลายชนิดเปนสาเหตุของโรคมะเร็ง อยางเชน ไซยาไนด คารบอนมอนอกไซด แอมโมเนีย บิวเทน และโพโลเนียม 210 และนักวิจัยกลาววา ที่เปนอันตรายที่สุด คือไซยาไนด งานวิ จั ย ใหม พ บว า ในคนที่ สู บ บุหรี่นั้น สิ่งตกคางจากควัน จะยังคงอยู 4

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

ในปอดหลังจากการสูดควันครั้งหลังสุด และยังปลอยสารพิษ จากการเผาไหม ยาสูบในควันออกมากับลมหายใจอีก 2-3 นาที ห ลั ง จากนั้ น ซึ่ ง ถ า หากไปอยู  ใ นที่ ที่ไมมีการสูบบุหรี่ทันที หลังเสร็จการสูบ และดั บ บุ ห รี่ ลมหายใจออกจากผู  นั้ น ก็ยังทําใหมีอนุภาคไอละอองออกมาเกาะ ติ ด ตกค า ง อยู  ต ามพื้ น ผิ ว ของสิ่ ง ต า งๆ โดยรอบได

คุณพอที่สูบบุหรี่อาจคิดวาไปสูบ บุหรี่นอกบานแลวไมเปนอันตราย พอ เข า มาในบ า นก็ ก อดลู ก หลาน และทํ า กิจกรรมตางๆ ในบาน แตนักวิจัยบอก ว า เด็ ก ๆ โดยเฉพาะอย า งยิ่ ง ทารก ซึ ม ซั บ ฝุ  น สารพิ ษ เหล า นี้ ไ ด ม ากกว า ผูใหญสองเทา ...ชัดเจนขนาดนี้แลว... เลิ ก บุ ห รี่ เ พื่ อ “ตั ว เล็ ก ” ของคุ ณ ดี กวาคะ


เรื1องเลาโครงการ กัลยาณา

กะพาติเมาะ (คนที่หนึ่งจากขวา)

ฉบับนี้ ขอเลายอนความเดิมของอาสาสมัครพาเลิกบุหรี่ของทีมอําเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส ที่ชื่อกะพาตีเมาะ อาลี ซึ่งเธอเปนผูที่คนพบสมุนไพรพื้นบานชนิด หนึ่งที่เคยเลาเรื่องราวในวารสารสุขสาระฉบับที่ผานๆ มา วาสมุนไพรดังกลาวเปน สมุนไพรที่ญาติผูใหญของกะพาตีเมาะในสมัยกอน ใชเปนสมุนไพรตมดื่มเพื่อใหเลิก บุหรี่ ซึ่งกะพาตีเมาะคลุกคลีอยูกับสมุนไพรชนิดนี้ ที่หาไดตามริมรั้วบานทั่วๆ ไป แตยังไมทราบวามีชื่อภาษาไทยวาอะไร ทราบแตวา ผูที่นําไปตมดื่มสามารถเลิก บุหรี่ได กะพาตีเมาะจึงนําเสนอสมุนไพรตัวนี้ เพื่อขอใหทางมหาวิทยาลัยนราธิวาส ราชนครินทร ชวยตรวจสอบคุณสมบัติตางๆ ของสมุนไพรตัวนี้ เพื่อที่จะไดนํามาใช อยางถูกตองตอไป

ล า สุ ด ที่ ไ ด ล งพื้ น ที่ ติ ด ตามความ ก า วหน า พบว า สมุ น ไพรดั ง กล า วนั้ น เรี ย กว า “หญ า ดอกขาว” โดยพบว า เป น ภู มิ ป  ญ ญาชาวบ า นในหลายพื้ น ที่

ในภาคอีสาน เรียกกันวาหญาหมอนอย ใช รั ก ษาโรค เช น ไข ทั บ ระดู ไข ห วั ด ไขมาลาเรีย เปนตน

ปจจุบัน กะพาตีเมาะ จะเปนผูที่ มี ค วามรู  แ ละดู แ ลเกี่ ย วกั บ สมุ น ไพร อี ก หลายตั ว เวลามี นั ก เรี ย นนั ก ศึ ก ษา เข า ไปศึ ก ษาดู ง านเรื่ อ งสมุ น ไพรต า งๆ กะพาตีเมาะก็จะรณรงคใหความรูเกี่ยว กับพิษภัยที่เกิดจากการสูบบุหรี่ พรอม ทั้ ง แนะนํ า ชาสมุ น ไพรที่ ส ามารถทํ า ให เลิกบุหรี่ได ชาสมุนไพรดังกลาว ชวยลดอาการ อยากบุหรี่ ไมอยากขาว เหมาะสําหรับ ผูที่ตั้งใจเลิกบุหรี่ และตองการลดความ อวน โดยมีจําหนายใหกับผูที่เขามาศึกษา ดูงานดวย หญาดอกขาวมีฤทธิ์ที่เดนชัดคือ ทํ า ให ร สชาติ ข องบุ ห รี่ เ ปลี่ ย นไปทั น ที หลั ง การใช ค รั้ ง แรก และครั้ ง ต อ ๆ ไป ทํ า ให ไ ม อ ยากสู บ บุ ห รี่ ใ นที่ สุ ด และลด จํ า นวนมวนบุ ห รี่ ที่ สู บ ต อ วั น ได อ ย า ง รวดเร็วภายใน 1-2 สัปดาห ไมวาจะสูบ หนักหรือเบามากอนก็ตาม ทั้ ง นี้ ชาสมุ น ไพรช ว ยเลิ ก บุ ห รี่ ดังกลาวจําหนายในราคาถุงละ 20 บาท ที่ บ  า นกะเมาะ ต.โคกเคี ย น หรื อ ที่ รพ.สต.โคกเคียน วิธีใชสําหรับผูสูงอายุ ให ดื่ ม 2 สั ป ดาห หลั ง อาหารและ ก อ นนอน ก็ ส ามารถทํ า ให เ ลิ ก บุ ห รี่ ไ ด เช น ถ า เป นกรณี ผู  สู งอายุ ดื่ ม ประมาณ 2 สั ป ดาห ถ า เป น วั ย รุ  น ดื่ ม ประมาณ จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

5


1 เดือน หากใชรวมกับการออกกําลังกาย จะให ผ ลดี ขึ้ น แต ทั้ ง นี้ ทั้ ง นั้ น ขึ้ น อยู  กั บ กรณีแตละคนวารุนแรงขนาดไหน และ อนาคตจะมีการแปรรูปเปนชาสมุนไพร ที่ มี ม าตรฐานเพิ่ ม ขึ้ น จากเดิ ม ซึ่ ง อยู  ระหวางวางแผนการพัฒนาบรรจุภัณฑ เพื่ อ ให ช าสมุ น ไพรดั ง กล า วสามารถ จํ า หน า ยออกไปสู  ต ลาดข า งนอกได มากขึ้น จริงๆ แลวไมเฉพาะกะพาตีเมาะ ที่มีความพยายามในการที่จะชวยเหลือ ให มี ค นสู บ บุ ห รี่ ล ดลง ยั ง มี อ าสาสมั ค ร อีกหลายรายที่ มีความพยายามแต อาจ จะมีความแตกตางในดานวิธีการรณรงค ซึ่งจะนํามาเลาสูกันฟงในโอกาสตอไป

6

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

หญาดอกขาว การที่จะทําใหคนๆ หนึ่งที่สูบบุหรี่มานานเลิกบุหรี่ได ผลที่ตามมานั้นก็คือ ความสุขที่เราไดเห็นเขามีสุขภาพรางกายแข็งแรง และเปนตัวอยางใหกับคนอื่นๆ ไดอีกตอไป โดยเฉพาะลูกหลานคนใกลชิด ดังนั้น เราทุกคนตองรวมแรง รวมมือ ในการรณรงคและชักชวนใหคนขางกายของเราเลิกบุหรี่ใหได อินชาอัลลอฮฺ


ทองเที่ยว Sere Han

การเดิ น ทางแบบออนเดอะโรด ของเราในครั้งนี้จะรูสึกตื่นเตนมากกวา ทริปอื่นๆ ตรงที่ความอิสระที่จะหยุดพัก ตรงไหนสวย หยุดเลย! นี่คงเปนเสนห ของการเดินทางโดยไรแพลน และแลว ก็เจอเปาหมายเมื่อเห็นแสงสวางคลายๆ สีเงินมาแตไกล ดึงดูดพวกเราเขาไปให เสาะหา นั้ น คื อ มั ส ยิ ด คริ ส ตั ล หรื อ ในภาษามาเลเซียเรียกวา มัสยิด ตามัน ตามั น ดู อิ ส ลาม (Taman Tamadun Islam) เมื่ อ เราเห็ น มั ส ยิ ด มาแต ไ กล แบบนี้นั้นหมายถึงเราไดเขารัฐตรังกานู แลวนั้นเอง

มัสยิดคริสตัล

มัสยิดแหงนี้ตั้งอยูริมแมนํ้าตรังกานู โดยมั ส ยิ ด ดั ง กล า ว สร า งจากเหล็ ก แกว และคริสตัลเทานั้น ใชเวลาในการ กอสรางตลอดทั้งวัน ทั้งคืน วันละ 24 ชั่วโมง ตอเนื่องกันทุกวัน เปนเวลา 2 ป จึ ง สร า งเสร็ จ ใช ง บประมาณในการ กอสรางสองหมื่นลานริงกิตเลยทีเดียว มัสยิดคริสตัล ไมไดเปนแตเพียงมัสยิด ที่ใชเปนสถานที่ปฏิบัติศาสนกิจของชาว มุ ส ลิ ม เท า นั้ น ยั ง มี ค วามพิ เ ศษตรงที่ มี ลั ก ษณะเป น สวนสาธารณะกลางนํ้ า ขนาดใหญ เปนสวนแหงการศึกษาเรียน รูเรื่องราวของชาวมุสลิมทั่วโลก โดยได

เมืองตรังกานู

มี ก ารรวบรวมมั ส ยิ ด และหอคอย ที่ มี ความสําคัญจากประเทศตางๆ รวม 21 ประเทศ มาสรางจําลองรวมไวในนี้ เปด โอกาสให ช าวมุ ส ลิ ม และนั ก ท อ งเที่ ย ว อย า งพวกเราได ส ามารถสั ม ผั ส ความ งดงาม และคุ ณ ค า ทางประวั ติ ศ าสตร ของมัสยิดแตละแหง โดยมีบริการรถไฟ ขนาดเล็ ก นํ า นั ก ท อ งเที่ ย วชมเมื อ ง จําลองนี้ นับวาเปนแหลงเรียนรูขนาด ใหญ ที่ มี ค วามสวยงามมากๆ อย า งไร ก็ ต าม ใครที่ มี โ อกาสมาเที่ ย วมาเลเซี ย ก็อยากจะเชิญชวนมาแวะชม จะไดทั้ง ความสวยงาม อลังการของตัวมัสยิดแถม ยังไดความรูกลับไปดวยนะจะ วากันวา เมื่อดวงอาทิตยตกในยามเย็นจะทํามุม กั บ กลางมั ส ยิ ด พอดี จะงดงามเปล ง ประกายมาก อยาพลาดเชียวละ

จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

7


เราไดขับรถมาเปนระยะทางกวา 600 กิโลเมตรจากชายแดนไทย ถึงรัฐ ตรังกานู (Terengganu) แหงนี้ ซึ่งเปน รัฐที่อยูริมชายฝงทะเลจีนใต มีหาดทราย ยาวถึง 240 กิโลเมตร อดีตเคยเปนสวน หนึ่ ง ของประเทศไทย ก อ นจะไปเป น เมื องขึ้น ของประเทศอังกฤษ และหลัง สงครามสงบรั ฐ ตรั ง กานู ก็ ถู ก รวมเป น สวนหนึ่งของประเทศมาเลเซีย ตรังกานู ในอดีตนั้นยังเคยเป นเมืองทาที่คาขาย กั บ ประเทศจี น ทํ า ให ที่ นี่ มี ป ระชาชน เชื้อสายจีนเขามาตั้งรกรากเปนจํานวน มาก ในปจจุบันเราก็ยังสามารถมองเห็น ตึกรามบานชองที่แสดงความเปนจีนอยู มากมาย คนจีนที่น่ีสวนใหญพูดมาเลย ซึ่งแตกตางจากคนจีนในปนัง (ถึงเมือง ปนังจะเลาใหฟงตอ)

ดวยความสะดวกของการขับรถกันมาเอง ทําใหเราได มีโอกาสหยุดพัก และไดพบปะพูดคุยกับคนทองถิ่นหลายคน พรอมกับขอมูลที่นาสนใจเกี่ยวกับรัฐตรังกานูแหงนี้ ตรังกานู เดิมนั้นเคยจัดอยู ในกลุ ม รั ฐ ที่ ย ากจนที่ สุดในบรรดารั ฐ ต า งๆ ของมาเลเซีย แตแลวเมื่อมีการคนพบนํ้ามันและกาซในชายฝง เมื่อป 1974 ทําใหอุตสาหกรรมปโตรเลียมและกาซกลายเปน อุตสาหกรรมหลักในตรังกานู มีศูนยรวมปโตรเคมีตั้งอยูใกล เมื อ งปากา (Paka) และเกอร เ ตะห (Kerteh) โดยมี บ ริ ษั ท นํ้ามันแหงชาติของมาเลเซีย Petronas และบริษัทขามชาติ

มัสยิดซาฮารา

เป น กิ จ การร ว มค า (joint ventures) ส ว นอุ ต สาหกรรมที่ สํ า คั ญ รองลงมา ได แ ก การท อ งเที่ ย ว การทํ า ประมง ตลอดแนวชายฝ  ง รวมถึ ง การเกษตร โดยผลไม เ ศรษฐกิ จ ที่ ป ลู ก ทั่ ว ไปใน ตรังกานู ไดแก กลวย ลองกอง ทุเรียน แตงโม และผลไม แ ละผั ก ตามฤดู ก าล อื่ น ๆ เป น ต น นอกจากนี้ ตรั ง กานู ยั ง มี ชื่ อ เสี ย งในเรื่ อ งของการต อ เรื อ ไม แกะสลั ก แบบทอ งถิ่ นที่เรีย กวา บาเงา (Bangau) ซึ่งชาวบานใชเปนเรือในการ ทํ า ประมง ก อ นที่ จ ะเปลี่ ย นมาใช เรื อ ติดเครื่องยนตอยางเชนในปจจุบัน มัสยิดคริสตัล

8

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)


กรุณาใหเกียรติบานของ

“อัลลอฮฺ”

ดวยการ “ไมสูบบุหรี่”

และนี่ จึ ง เป น ที่ ม าของชื่ อ เมื อ ง แหงนี้วา ‘ตรังกานู เมืองแหงการฟน คืนชีพ’ หลังจากที่ขุดพบนํ้ามันก็เสมือน กับการฟนคืนชีพของเมืองแหงนี้ กลับ กลายเปนเมืองแหงการทองเที่ยว และ ดึงดูดนักทองเที่ยวอยางเรา ใหมาสัมผัส กับแหลงทองเที่ยวที่สวยสดงดงามอยาง ชายหาดขาวโพลนที่ ย าวสุ ด ลู ก หู ลู ก ตา รวมไปถึ ง สถาป ต ยกรรมที่ โ อ อ  า และ อลังการงานสราง เชน พระราชวังสุลตาน (Sultan’s Palace) พิพิธภัณฑแหงรัฐ ตรังกานู (Terengganu State Museum) เหมาะแกการถายรูปเก็บไวเปนที่ระลึก อยางยิ่ง จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

9


ทองโรค ฮากีม

เมื่อตนปที่ผานมา มีขาวดังเรื่องลูกเรือประมงเสียชีวิต 6 ราย และลมปวยตองเขารับการรักษา ใน รพ. อีก 25 ราย เมื่อซักประวัติพบวา ลูกเรือทั้งหมดมีอาการชวง 2 สัปดาห เริ่มจากแขน ขาบวม จากนั้นเริ่มออนแรงที่ขากอน บางรายอาการรุนแรงแขนไมมีแรง ในรายที่เปนมากอาจจะไมบวม แตมี อาการ หอบเหนื่อย นํ้าทวมปอด และเสียชีวิต

ซึ่งตอมาแพทยยืนยันวาไมไดเกิด จากโรคติดเชื้อรายแรง หากแตเกิดจาก ภาวะขาดวิตามินบี 1 อยางรุนแรงนั่นเอง เนื่ อ งจากลู ก เรื อ ทั้ ง หมดทํ า งานอยู  ใ น ทะเลนานกวา 9 เดือน ทําใหขาดอาหาร ประเภทขาวกลอง ผักใบเขียว และตับ ซึ่ ง จะมี ส ารวิ ต ามิ น บี 1 และลู ก เรื อ บางสวนจะบริโภคปลาดิบ ซึ่งเปนตัวที่ ทําลายสารวิตามินในรางกาย จากการ ซั ก ประวั ติ จ ากผู  ป  ว ย และการตรวจ รางกายลูกเรืออีก 25 ราย พบมีอาการ บวม มีประวัติปวดเมื่อยกลามเนื้อ โดย เฉพาะที่นอง มีอาการชา ซึ่งเปนอาการ ที่เขาไดกับการขาดวิตามินบี 1 วิ ต ามิ น บี 1 หรื อ ไธอะมี น (thiamine) เปนสารอาหารที่จําเปนตอ การดํารงชีวิต มีหนาที่สําคัญ คือ เปน ตั ว เร ง ปฏิ กิ ริ ย าในการเผาผลาญสาร อาหารประเภทคาร โ บไฮเดรตเพื่ อ ให เกิดพลังงาน ชวยในการนําออกซิเจนไป เลี้ยงสวนตางๆ ของรางกาย ชวยเจริญ

โรคขาดวิตามินบี 1 อาหาร ทํ า ให ร ะบบย อ ยและระบบขั บ ถ า ยดี ขึ้ น จึ ง สามารถป อ งกั น ท อ งผู ก ได ช ว ยให ก ล า มเนื้ อ ทํ า งาน ไดอยางมีประสิทธิภาพ ชวยในการเจริญเติบโต การ สื บ พั น ธุ และการผลิ ต นํ้ า นม นอกจากนี้ ยั ง ช ว ยการ ทํางานของระบบประสาท อาหารที่มีวิตามิน บี 1 อาทิ อาหารธัญพืชเต็ม เมล็ด เยื่อหุมเนื้อ เมล็ด จมูกขาว ขาวกลอง ขาวที่ไม ขัดสี ขาวสาลี ขาวโพด ขาวโอต ขาวบารเลย ลูกเดือย ขนมปงโฮลวีท ซีเรียล เนื้อ ปลา ไก ไข นม ผักใบเขียว มันฝรั่ง ถั่วเปลือกแข็ง ถั่วเหลือง สม มะเขือเทศ เปนตน

10

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)


แตหากกินอาหารที่มีสารทําลาย วิตามินบี 1 เชน ขาวขัดสี มันสําปะหลัง เมี่ยง หมากพลู ปลารา ชา ปลานํ้าจืด บางชนิด หอยลาย หอยแมลงภู หอยกาบ อาหารดิ บ ๆ เช น กุ  ง ดิ บ เนื้ อ สั ต ว ดิ บ มากเกินไป รางกายก็มีโอกาสเกิดภาวะ ขาดวิตามินบี 1 ไดเชนกัน (แมคนญี่ปุน จะนิยมกินปลาดิบ แตที่ไมเปนโรคขาด วิ ต ามิ น บี 1 เนื่ อ งจากรั บ ประทานผั ก ผลไม ด  ว ย ดั ง นั้ น แม ว  า จะมี ตั ว ทํ า ลาย แตก็ไดรับทดแทนจากทางอื่นดวย)

อาการของผูที่ขาด

วิตามินบี 1 เปนอยางไร

อาการทั่ ว ๆ ไป จะมี อ าการ ออนเพลีย หงุดหงิด ความจําไมดี นอน ไมหลับ เจ็บหนาอก เบื่ออาหาร ทองผูก • ผูป ว ยจะมีอาการชาโดยเฉพาะ ที่ปลายเทาทั้งสองขางเรียกวา beriberi • บางรายอาจจะมีอาการปวด หรือเปนตะคริวโดยเฉพาะเวลากลางคืน • ปวดกลามเนื้อ ลุกไมขึ้น • อาการทางประสาทมักจะเกิด ในคนที่ขาดวิตามินอยูแลว เกิดอาการ ขาดอย า งเฉี ย บพลั น ผู  ป  ว ยจะมี อ าการ สับสน พูดจาวกวนไปมา เรียกระยะนี้วา Korsakoff’s syndrome หากไมรักษา ผู  ป  ว ยจะมี อ าการตากระตุ ก เห็ น ภาพ ซอน โคมาและเสียชีวิตเรียกระยะนี้วา Wernicke’s encephalopathy

Cardiovascular (wet) beriberi (Shoshin beriberi) คนที่ ข าด วิตามินบี 1 จะมีอาการทางหัวใจ เชน ผู  ป  ว ยจะมี อ าการใจสั่ น ชี พ จรเต น เร็ ว ผิ ว ร อ น เหงื่ อ ออก หากเป น มากจะมี อาการหัวใจวาย เหนื่อยงาย นอนราบ ไมได เทาบวม • ในทารก มักพบในทารกที่กิน นมมารดา และมารดากินอาหารที่ขาด วิ ต ามิ น บี 1 หรื อ อดของแสลง หรื อ มารดาเปนโรคเหน็บชา มักจะมีอาการ ในระหวางอายุ 2-6 เดือน เด็กมักจะมี อาการรองเสียงแหบหรือไมมีเสียง หอบ เหนื่อย ตัวเขียว ขาบวม และซึม อาจมี อาการตากระตุ ก หนั ง ตาตก ชั ก หรื อ หมดสติ ใ นบางราย อาจทํ า ให เ สี ย ชี วิ ต ได ภายในเวลาไม กี่ ชั่ วโมงหากไม ไ ด รั บ การรักษา

ขอมูล http://www.dailynews.co.th/article/373257 http://www.siamhealth.net http://www.healthcarethai.com http://www.thairath.co.th/clip/36541 http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1452676745

การปองกัน 1. โดยเฉพาะในหญิ ง ตั้ ง ครรภ หญิ ง ที่ มี ลู ก อ อ น คนที่ ทํ า งานหนั ก ควรกิ น อาหารที่ มี วิ ต ามิ น บี 1 สู ง เช น เนื้อสัตว ถั่วตางๆ ไขแดง ตับ เปนตน 2. ส ง เสริ ม ให กิ น ข า วซ อ มมื อ หรือขาวกลอง และหุงขาวแบบไมเช็ดนํ้า เพราะจะไดรับวิตามินบี 1 สูง 3. ลดการดื่มชา กินเมี่ยง หมาก พลู สีเสียด ปลารา เปนตน ซึ่งอาหาร เหล า นี้ มี ส ารทํ า ลายวิ ต ามิ น บี 1 หาก เลี่ ย งการรั บ ประทานอาหารเหล า นี้ ไมได เชน ควรทําปลาราใหสุกกอนเพื่อ ทําลายสารที่ทําลายวิตามินบี 1 หรือให ดื่มนํ้าชา เคี้ยวใบเมี่ยงหรือหมากพลูใน ระหวางมื้ออาหาร อยากินหรือเสพหลัง อาหารทันที วิธีสังเกตตนเองเมื่อเปน โรคเหน็บชา หากมีอาการออนเพลีย เหนื่อยงาย เบื่อ อาหาร ท อ งผู ก ท อ งอื ด ชาปลายมื อ ปลายเท า เป น ตะคริ ว บ อ ย ปวดน อ ง แขนขาไม มี แรง ป ส สาวะน อ ย ให พ บ แพทยทันที หากรักษาไมทันอาจทําให ถึ ง ขั้ น เสี ย ชี วิ ต ได และหากพบโรคนี้ ใ น เด็ ก ทารก อาจเสี ย ชี วิ ต ได ภ ายใน 2-3 ชั่วโมง จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

11


สถานการณสุขภาพไทย นพ.สวัสดิ์ รามบุตร

อดีตที่ปรึกษาอาวุโส ประจําสํานักงานองคการอนามัยโลก

ก็ตาม ยังไมมีการคนพบยารักษาวัณโรค ที่ ไ ด ผ ลแน น อน จนกระทั่ ง ในป 2487 มีการนํา Streptomycin ฉีดรักษาผูปวย อย า งได ผ ลเป น ครั้ ง แรก หลั ง จากนั้ น จึงมีการคนพบยารักษาวัณโรคชนิดกิน เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากเชื้อวัณโรคเปน เชื้อที่ทนทาน การรักษาดวยยาชนิดเดียว ไมไดผล 100% และกอใหเกิดการดื้อยา ไดในภายหลัง ตองใหผูปวยรับยารวม กันอยางนอย 3 ชนิด ซึ่งในปจจุบันมียา ที่ใชในการรักษาวัณโรคกวา 20 ชนิด

สถานการณของวัณ โรค ในประเทศไทยเปนอยางไร?

ประเทศไทยนับวาเปนประเทศที่ ประสบความสําเร็จและความกาวหนา ในดานการสาธารณสุข โดยเฉพาะการ ควบคุมโรคติดตอ โดยสามารถกวาดลาง

ผูปวยวัณโรคปอด

วั ณ โรค

โรคที่ ถู ก ลื ม

ประวัติวัณ โรค

วั ณ โรคเป น โรคติ ด ต อ ที่ เ กิ ด จาก เชื้ อ แบคที เ รี ย Mycobacterium tuberculosis เปนเชื้อโรคที่เกาแกมาก เชื่อวามีมาประมาณ 15,000 – 20,000 ป แลว เพราะพบรอย เชื้อในกระดูกสันหลัง ของมัมมี่ จนถึงปจจุบันวัณโรคก็ยังเปน ป ญ หาสาธารณสุ ข ที่ สํ า คั ญ ของโลกอยู  แต เ ป น ที่ น  า เสี ย ดายที่ ห ลายประเทศ (รวมทั้งประเทศไทย) ไมใหความสําคัญ กับการควบคุมปองกันโรคนี้เทาที่ควร 12

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

ป 2425 Robert Koch สามารถ ยอมสีเชื้อวัณโรคใหสามารถเห็นตัวเชื้อ ได ท าง กล อ งจุ ล ทรรศน และการนํ า เทคโนโลยี X-ray มาใชโดย Wilhelm Roentgen ในป 2438 ทําใหสามารถ วินิจฉัยวัณโรคปอดไดแมนยําและรวดเร็ว ยิ่งขึ้น อีกประมาณ 40 ป ตอมา (พ.ศ. 2464) นั ก วิ ท ยาศาสตร ช าวฝรั่ ง เศส สามารถผลิ ต วั ค ซี น ป อ งกั น วั ณ โรค ที่ เรี ย กกั น ว า BCG ออกมาใช อย า งไร

โรคไขทรพิษ (ฝดาษ) ไดตั้งแตป 2505 ไม พ บผู  ป  ว ยโปลิ โ อมา ตั้ ง แต ป  2541 และสามารถควบคุมโรคติดตออีกหลาย โรค มิ ใ ห เ ป น ป ญ หาสาธารณสุ ข ของ ประเทศได ...แตความสําเร็จนี้มิไดเกิด กับการควบคุมวัณโรค !! องค ก ารอนามั ย โลกจั ด กลุ  ม ประเทศทั่ ว โลกที่ มี ป  ญ หาการควบคุ ม วัณโรคเปน 3 กลุม • กลุมที่มีอัตราปวยโรคสูง ซึ่ง กลุ  ม นี้ มี อ ยู  30 ประเทศ ซึ่ ง เมื่ อ นํ า


จํานวนผูปวยวัณโรคมารวมกัน จะไดสูง ถึงประมาณ 80% ของจํานวนผูปวยทั้ง โลก • กลุมที่มีทั้งปญหาวัณโรคและ HIV/AIDS รวมกัน • กลุมที่มีอัตราการดื้อยารักษา วั ณ โรคสู ง มี ทั้ ง หมด 14 ประเทศที่ ติ ด กลุ  ม ทั้ ง 3 รายการ เชื่ อ หรื อ ไม ว  า ประเทศไทยเปนหนึ่งใน กลุมนี้ คือติด อันดับโลกทุกรายการ อาจมี คํ า ถามว า เพราะเหตุ ใ ด ประเทศไทยจึงไมประสบความสําเร็จใน การควบคุ ม วั ณ โรค? เหตุ ผ ลพอจะ ประมวลไดดังตอไปนี้ • ประสิ ท ธิ ภ าพในการค น หา ผูปวยเพื่อรับการรักษายังไมดีพอ สถาน บริการใหบริการแบบตั้งรับ และผูปวย เองยังไมตระหนักวาตนเองควรตองรับ

การตรวจวิ นิ จ ฉั ย เมื่ อ ใด หรื อ ไม เ ห็ น ความสํ า คั ญ ที่ จ ะต อ งรี บ รั บ การรั ก ษา ผู  ป  ว ยมี ก ารย า ยถิ่ น ฐานเพื่ อ หางานทํ า ตลอดเวลา ที่ สํ า คั ญ อี ก อย า งหนึ่ ง คื อ โร ง พ ย าบาลนอ กสั ง กั ดก ระ ท รวง สาธารณสุ ข ได แ ก โรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาลในสั ง กั ด กรุ ง เทพมหานคร และโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ไมรายงาน ผู  ป  ว ยให แ ก ก ระทรวงสาธารณสุ ข

องคการอนามัยโลกไดประมาณการใน ป 2014 ว า ประเทศไทยมี ก ารค น พบ และรายงานผูปวยวัณโรค เพียง 59% ของจํ า นวนผู  ป  ว ยที่ มี อ ยู  จ ริ ง (ตาม มาตรฐานสากล ตองคนพบใหได 70% ขึ้นไป) • ถึงแมปจจุบัน ประสิทธิภาพ ในการรั ก ษาผู  ป  ว ยให ห ายขาดจะผ า น เกณฑ ม าตรฐาน 85% ขึ้ น ไป แต เ ป น 85% ของ 59% ของผู  ป  ว ยทั้ ง หมด (ผู  ป  ว ยที่ ค  น พบและมารั บ การรั ก ษา) หากการประมาณการขององค ก าร อนามั ย โลกใกล เ คี ย งความเป น จริ ง ก็ ถื อ ว า เพี ย งประมาณ 50% ของผู  ป  ว ย จริงเทานั้น ที่ไดรับการรักษาจนหายขาด ผู  ป  ว ยที่ รั ก ษาไม ห ายขาด เป น ผลจาก การรักษาไมครบกําหนด หรือมีเชื้อที่ดื้อ ต อ ยาบางตั ว รวมทั้ ง การขาดเอกภาพ

ในแผนการรั ก ษาผู  ป  ว ย แพทย ใ น โรงพยา บา ลนอกสั งกั ด ก ร ะ ท ร ว ง สาธารณสุ ข ส ว นมากมิ ไ ด ใ ห ก ารรั ก ษา ตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่ ง ใช ม าตรฐานสากลในการดู แ ลรั ก ษา วัณโรค • ประเทศไทยมี อั ต ราผู  ป  ว ย HIV/AIDS สูง ซึ่งผูปวยเหล านี้มีความ ต า นทานโรคตํ่ า ติ ด เชื้ อ วั ณ โรคได ง  า ย และการตอบสนองต อ ยารั ก ษาวั ณ โรค ตํ่ากวาคนทั่วไป • มีอัตราการดื้อยาคอนขางสูง ปญหานี้ถูกซํ้าเติมดวยการหลั่งไหลของ ผู  อ พยพและผู  ใช แรงงานจากประเทศ เพื่อนบานเขามาในประเทศไทยจํานวน มาก ประเทศเหลานี้ (ยกเวนมาเลเซีย) มีอัตราผูปวยวัณโรคสูงกวาประเทศไทย มาก และมีอัตราการดื้อยาสูงดวย ผูปวย เหลานี้มีสวนอยางสําคัญในการแพรเชื้อ วัณโรคชนิดดื้อยา ทําใหอัตราการดื้อยา ในประเทศไทยสูงตามไปด วย มีผูปวย ตางชาติจํานวนมากไมยอมรับการตรวจ และรักษา เพราะเกรงวาหากนายจางรู จะไมจางทํางานอีกตอไป

วัณโรคตอมน้ําเหลือง จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

13


ภาพ x-ray วัณโรคปอด

วัณ โรคติดตอไดอยางไร?

ติดตอโดยการหายใจเอาละออง เสมหะผู  ป  ว ยเข า ไป เชื้ อ จะก อ ตั ว ที่ ขั้ ว ปอดกอนที่จะขยายไปยังสวนอื่นๆ ของ ปอด หรือเมื่อเขากระแสเลือดแลว ไป กอใหเกิดโรคที่อวัยวะอื่นๆ ไดแก เยื่อ หุ  ม ปอด ต อ มนํ้ า เหลื อ ง เยื่ อ หุ  ม สมอง สมอง กระดู ก ไต อย า งไรก็ ต ามกว า 80-85% ของผู  ป  ว ยที่ ติ ด เชื้ อ จะเป น วั ณ โรคปอด หากผู  ป  ว ยมี อ าการของ AIDS รวมอยูดวย อัตราของวัณโรคปอด กับของอวัยวะอื่นเกือบเปนครึ่งตอครึ่ง และมีเพียงวัณโรคปอดเทานั้นที่สามารถ แพรกระจายโรคไปยังผูอื่นได เชื้อโรคที่ อยูในละอองเสมหะของผูปวยจะมีชีวิต อยูไดเปนเดือน ดังนั้นการรวมอยูอาศัย กับผูปวยในที่แออัด และอากาศถายเท ไมสะดวก จะมีโอกาสติดเชื้อสูง

อาการที่นาสงสัยวาจะเปน วัณ โรคปอดมีอะไรบาง?

หากตัวทานหรือทานพบผูอื่นที่มี อาการตอไปนี้ ควรรีบไปพบแพทยเพื่อ รับการวินิจฉัยและรับการรักษาโดยดวน 14

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

เพื่ อ ป อ งกั น มิ ใ ห โรคลุ ก ลามรุ น แรงจน ต อ งถู ก พั ก การเรี ย นหรื อ พั ก งานเป น ระยะเวลานาน และเพื่ อ ตั ด วงจรการ แพรเชื้อไปสูผูอื่นโดยเร็วที่สุด • มีอาการไอแหงๆ หรือมีเสมหะ ติดตอกันอยางนอย 2 สัปดาห อาการ หายใจตื้น เจ็บเสียวในอก หรือไอมีเลือด สดๆ ออกมา ทําใหนาสงสัยวาจะเปน วัณโรคมากขึ้น • มีไขตํ่าๆ อยูตลอดเวลา • มีเหงื่อออกตอนกลางคืน • เบื่ออาหาร ซูบซีด • นํ้าหนักลด • หากมีอาการขางตนเพียงอยาง เดียวอาจไมใชวัณโรค แตใหสงสัยเมื่อมี อาการไอเรื้อรัง รวมกับอาการอยางอื่น อยางนอยสองอยางขึ้นไป

การวินิจฉัยทําไดอยางไร?

การวินิจฉัยที่ใชอยางแพร หลาย และทราบผลเร็ ว ที่ สุ ด มี 2 วิ ธี คื อ การ ย อ มเสมหะผู  ป  ว ยเพื่ อ ตรวจดู เชื้ อ ด ว ย กลองจุลทรรศน และการฉายแสง x-ray

ปอด บางครั้งอาจตรวจเสมหะไมพบเชื้อ แตภาพ x-ray แสดงลักษณะของวัณโรค และมี อ าการของโรคข า งต น ร ว มด ว ย ก็มักใหการวินิจฉัยวาเปนวัณโรค และ ผูปวยตองรับการตรวจเสมหะซํ้า สําหรับ ผูปวยที่ผลทาง x-ray ไมชัด แตพบเชื้อ ในเสมหะ ถือเปนการยืนยันอยางแนนอน ที่ สุ ด ว า เป น วั ณ โรคปอด และที่ สํ า คั ญ ถื อ ว า เป น ผู  ป  ว ยที่ อ ยู  ใ นระยะการแพร กระจายของโรคดวย ปจจุบันมีวิธีการวินิจฉัยที่ทันสมัย มากขึ้น ซึ่งชวยใหผลแมนยําและรวดเร็ว และสามารถตรวจสอบว า เชื้ อ วั ณ โรค ของผู  ป  ว ยแต ล ะรายดื้ อ ยาหรื อ ไม แต เนื่ อ งจากการใช เ ทคโนโลยี นี้ ค  อ นข า ง แพง สํ า หรั บ ประเทศไทยในขณะนี้ จึงเก็บไวใชเฉพาะกลุมเสี่ยง ไดแก เด็ก ผูปวย HIV คนสูงอายุ ผูปวยเบาหวาน นักโทษ ผูปวยกลับเปนซํ้า

รักษาวัณ โรคอยางไร จึงจะหายขาด?

เนื่องจากวัณโรคเปนโรคติดเชื้อที่ มี ก ารดํ า เนิ น โรคอย า งช า ๆ การตอบ สนองต อ การรั ก ษาก็ เ ป น ไปอย า งช า ๆ ดวย ทําใหระยะเวลาในการรักษาคอน ขางยาวนาน หัวใจของการรักษาจึงอยู ที่ ก ารทานยาให ค รบ อย า งสมํ่ า เสมอ ไมใหขาด พบแพทยตามนัด เพื่อตรวจ สอบความกาวหนาของการรักษาวาการ ตอบสนองตอยาดีหรือไม และทราบวา มีอาการแพยาหรือไม และในขั้นสุดทาย เพื่ อ จะทราบว า ควรจะหยุ ด ยาเมื่ อ ใด การรักษาวัณโรคใหหายขาดตองใชเวลา อยางนอย 6 เดือน เพื่อใหแนใจวาผูปวย ทานยาสมํ่าเสมอ มีขอแนะนําใหมีผูกํากับ ดูแลการทานยาของผูปวยใหเห็นตอหนา ผูดูแลอาจเปนสมาชิกในครอบครัว อสม. หรื อ เจ า หน า ที่ ส าธารณสุ ข ในท อ งที่ ผูปวยที่รูสึกตัววาอาการดีขึ้น หรือแม


สาระสุขภาพ อะหมัดซอและห

แตผูปวยที่ตรวจเสมหะไมพบเชื้อ ตอง ไม ห ยุ ด การรั ก ษาโดยที่ แ พทย มิ ไ ด สั่ ง หากหยุดการรักษาเองแลวอาการกลับ กําเริบอีก ยอมมีโอกาสที่เชื้อจะดื้อยาสูง นอกจากหลั ก การขั้ น ต น ผู  ป  ว ย จะตองงดบุหรี่และแอลกอฮอลโดยเด็ด ขาด อยูในที่มีอากาศผานสะดวก ทาน อาหารที่เปนประโยชน ออกกําลังกาย โดยการทํางานบานเบาๆ

ปองกันวัณ โรคไดอยางไร?

ให เ ด็ ก รั บ วั ค ซี น BCG ก อ น อายุ ค รบ 1 ป โดยทั่ ว ไปสถานบริ ก าร สาธารณสุ ข ที่ แ ม ไ ปคลอดจะให วั ค ซี น แก เ ด็ ก ตั้ ง แต วั น แรกๆ อย า งไรก็ ต าม ประสิทธิภาพของวัคซีนนี้ในการปองกัน วั ณ โรคทั่ ว ไปไม ค  อ ยดี นั ก แต ส ามารถ ปองกันวัณโรคเยื่อหุมสมองในเด็กไดผล เปนอยางดี

หลั ก การสํ า คั ญ ที่ สุ ด ในการ ปองกันและควบคุมวัณโรคคือ การคนหา ผูปวยใหพบและใหการรักษาใหหายขาด โดยเร็วที่สุด หรือกลาวอยางสั้นๆ “การ ป อ งกั น วั ณ โรคคื อ การรั ก ษาผู  ป  ว ย” ดังนั้นหากพบผูปวยที่มีอาการนาสงสัย ข า งต น ต อ งแนะนํ า ให รี บ ไปพบแพทย โดยเร็วที่สุด • ชวยดูแลผูปวยที่เปนสมาชิก ในครอบครัว หรือเพื่อนบานใกลชิดให ทานยาใหครบถวน และอยาใหขาด หาก ชุ ม ชนช ว ยกั น สอดส อ งดู แ ล เชื่ อ ว า วัณโรคในประเทศไทยจะลดลงจนอยูใน สภาวะที่ ไ ม เ ป น ป ญ หาสาธารณสุ ข อี ก ตอไป และชวยใหประเทศไทยหลุดจาก การติดอันดับโลก (อันนาขายหนา) ใน เวลาอีกไมนาน

ภาพเชื้อวัณโรคจากกลองจุลทรรศน เอกสารอางอิง : 1. Use of high burden country lists for TB by WHO in the post-2015 era; can be access at http://www.who.int/tb/publications/global_report/ high_tb_burdencountrylists2016-2020.pdf 2. Global Tuberculosis Report 2015, World Health Organization; can be accessed at http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/191102/1/9789241565059_eng.pdf

·Œ Í §¼Ù ¡

(Constipation)

ท อ งผู ก เปนอาการไมถาย

อุจจาระตามปกติ ทั้งจํานวนครั้งของการ ถายอุจจาระ ซึ่งตองนอยกวา 3 ครั้งตอ สัปดาห ลักษณะของอุจจาระตองแหง แข็ ง การขั บถ ายต องใช แรงเบงหรื อใช มือชวยลวง และภายหลังอุจจาระแลว ยังมีความรูสึกวาอุจจาระไมสุด ทองผูก เปนอาการพบบอยมาก ประมาณ 12% ของประชากรทั้ ง โลก พบได ใ นทุ ก อายุ ตั้ ง แต เ ด็ ก จนถึ ง ผู  สู ง อายุ แตพบไดบอยกวาในเด็กเนื่องจาก กล า มเนื้ อ เพื่ อ การขั บ ถ า ยในเด็ ก ยั ง เจริ ญ เติ บ โตไม เ ต็ ม ที่ และในผู  สู ง อายุ ดวยสาเหตุท่ีกลามเนื้อเพื่อการขับถาย เสื่ อ มตามอายุ รวมทั้ ง ผู  สู ง อายุ ยั ง ขาด การเคลื่ อ นไหวและมั ก มี โรคประจํ า ตั ว ที่สงผลถึงการทํางานของกลามเนื้อเพื่อ การขับถาย และผูหญิงพบไดบอยกวา ผู  ช าย ซึ่ งอาจเป นผลจากฮอร โ มนเพศ ที่แตกตางกัน

สาเหตุของอาการทองผูก

ทองผูกเกิดไดจากหลายสาเหตุ ที่ พบบอยคือ เกิดจากลําไสเคลื่อนตัวชา จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

15


กว า ปกติ ห รื อ บี บ ตั ว ลดลง ทั้ ง นี้ เ พราะ ขาดตัวกระตุนการเคลื่อนไหวของลําไส จากมีลําอุจจาระเล็ก เชน จากกินอาหาร ที่ขาดใยอาหาร หรือ ดื่มนํ้านอย อุจจาระ จึงแข็งและลําอุจจาระเล็ก ลําไสจึงบีบ ตัวลดลง อุจจาระจึงเคลื่อนตัวไดชา จาก ขาดการเคลื่อนไหวรางกาย จึงสงผลให ลําไสบีบตัวเคลื่อนตัวชา จากปญหาทาง อารมณจิตใจ เชน ความเครียด ความ กั ง วล หรื อ การไม มี เ วลาพอในการ ขับถาย จึงสงผลถึงการทํางานของลําไส ลดการบีบตัวลง

แนวทางการรักษาอาการทองผูก ที่ สํ า คั ญ คื อ การเพิ่ ม มวลอุ จ จาระและ ทํ า ให อุ จ จาระอ อ นนุ  ม เคลื่ อ นที่ ไ ด ง  า ย ซึ่งคือ การกินอาหารมีใยอาหารสูง (ผัก ผลไม ธั ญ พื ช ถั่ ว ต า งๆ) และดื่ ม นํ้ า สะอาดเพิ่มขึ้น และเคลื่อนไหวรางกาย ออกกําลังกายเสมอ ถาอาการทองผูกยังคงมีอยู ไมดี ขึ้นหลังปรับเปลี่ยนอาหาร ดื่มนํ้า และ เพิ่ ม การเคลื่ อ นไหวรา งกาย อาจใช ย า แก ท  อ งผู ก โดยปรึ ก ษาเภสั ช กรก อ น เสมอ

ทําไม...ทองผูก?...สาเหตุเพราะ

เมื่ อ ใช ย าแก ท  อ งผู ก นานเกิ น 5 - 7 วันแลวอาการไมดีขึ้น ควรพบแพทย เพื่อหาสาเหตุ เพราะการใช ยาแกทอง ผูกบอยๆ จะยิ่งกลับมาทองผูกมากขึ้น และต อ งเพิ่ ม ปริ ม าณใช ย ามากขึ้ น จน อาจกออันตรายได เชน คลื่นไส อาเจียน มวนทอง ปวดทอง

1. กินอาหารมีกากใยตํ่า (กินผัก ผลไมนอย) 2. ดื่มนํ้านอย 3. ขาดการเคลื่ อ นไหวร า งกาย หรือขาดการออกกําลังกาย 4. มี โรคประจํ า ตั ว เรื้ อ รั ง ทํ า ให ต อ งจํ า กั ด การออกแรง หรื อ การออก กํ า ลั ง กาย หรื อ โรคส ง ผลต อ ประสาท ควบคุมการเคลื่อนไหวของลําไส 5. กิ น ยาบางชนิ ด ซึ่ ง มี ผ ลข า ง เคี ย งลดการบี บ ตั ว ของลํ า ไส เช น ยา แกปวดในกลุมมอรฟน 6. โรคเนื้ อ งอกหรื อ โรคมะเร็ ง ลําไสใหญดังกลาวแลว 16

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

นอกจากนั้ น คื อ การรั ก ษาโรคที่ เปนสาเหตุ เชน รักษาโรคมะเร็งลําไส ใหญ เปนตน โดยทั่ ว ไป ไม มี ผ ลข า งเคี ย งที่ รุนแรงจากอาการทองผูก นอกจากเกิด โรคริดสีดวงทวารจากการเบงอุจจาระ เปนประจํา หรืออาจเกิดแผลแตกรอบๆ ทวารหนัก (แผลรอยแยกขอบทวารหนัก) จากกอนอุจจาระที่แข็งกดครูด การฝ ก ให มี นิ สั ย การขั บ ถ า ยที่ ดี มี ค วามสํ า คั ญ มาก ไม ค วรละเลยหรื อ ยับยั้งไวบอยๆ ควรฝกใหถายอุจจาระ สมํ่ า เสมอ ไม จํ า เป น ต อ งถ า ยอุ จ จาระ ทุ ก วั น พบว า เวลาที่ เ หมาะสมสํ า หรั บ การถ า ยอุ จ จาระควรเป น หลั ง ตื่ น นอน ตอนเช า หรื อ หลั ง อาหารมื้ อ ใดมื้ อ หนึ่ ง ควรใช ป ระโยชน จ าก gastrocolic reflex (คื อ การตอบสนองทางระบบ ประสาท จากมีการกระตุนที่กระเพาะ อาหาร เมื่ อ มี ก ารบี บ ตั ว จากการย อ ย อาหารในกระเพาะอาหาร สงสัญญาณ ทางระบบประสาทไปที่ ลําไสใ หญ ส ว น ปลายเกิดการบีบตัว อยากถายอุจจาระ) ซึ่ ง จะเกิ ด ในช ว ง 5-30 นาที ห ลั ง มื้ อ อาหาร นอกจากนี้ ค วรให เวลากั บ การ ถายอุจจาระใหเพียงพอ ไมควรรีบเรง เชน ถาชวงเชาเรงรีบตองออกจากบาน ควรเปลี่ ย นเวลาตื่ น นอนให เ ร็ ว ขึ้ น เปนตน ท า นั่ ง ขั บ ถ า ยมี ผ ลอย า งมากต อ การขับถายอุจจาระ ทานั่งที่ถูกจะชวย ให ไ ส ต รงทํ า มุ ม ดี ขึ้ น ต อ การขั บ ถ า ย ช ว ยให ก ล า มเนื้ อ ทํ า งานได อ ย า งมี


สาระนารู ประสิทธิผลและไมลา ทาที่ควรนั่งขับถาย คือทาประเภทนั่งยองหรืองอเขา

เมื่อใดตองไปพบแพทย

1. ดูแลตนเองในเบื้องตนแลวยัง ทองผูก 2. ใช ย าแก ท  อ งผู ก ประมาณ 5 - 7 วันแลวทองผูกยังไมดีขึ้น 3. ทองผูกเกิดโดยไมเคยมีอาการ มากอน 4. มีอาการทองผูกเรื้อรังนานเกิน 1 สัปดาห 5. ท อ งผู ก สลั บ ท อ งเสี ย โดยไม เคยเปนมากอน เพราะเปนอาการหนึ่ง ของโรคมะเร็งลําไสใหญ 6. อุ จ จาระมี ลั ก ษณะเล็ ก แบน เหมือนริบบิ้น เพราะเปนตัวบงชี้วา อาจ มีลําไสใหญตีบ ซึ่งอาจจะมีกอนเนื้อใน ลําไสใหญ 7. มีเลือดออกหลังอุจจาระบอย เพราะอาจเปนอาการของโรคริดสีดวง ทวาร หรือมีกอนเนื้อในลําไสใหญ หรือ มะเร็งลําไสใหญ 8. อุจจาระเปนเลือด

ขอมูล http://www.pharmacy.mahidol.ac.th /dic/knowledge_full.php?id=29 http://haamor.com http://haamor.com/webboard

ราไว

อาการปวดหลังโดยทั่วไปอาจเกิดจากอายุที่เพิ่มขึ้น หรือการนั่งมากเกินไป ยกของหนัก หรือออกกําลังกายมากเกินไป อุบัติเหตุ โดยอาการที่รูสึกไดคือ ปวด เมื่อย กลามเนื้อตึง แตถาหากเปนหนักจนรูสึกวาหลังขยับไมได หรือปวดราวไป จนถึงขาขางใดขางหนึ่ง อาจเกิดจากหมอนรองกระดูกเคลื่อนเคล็ดไปกดทับเสน ประสาท ซึ่งจะตองไปพบแพทย และการรักษาจะตองใหสวมเสื้อดามหลัง และให เขารับการทํากายภาพบําบัด สวนในรายที่อาการหนักมากอาจตองผาตัด

»Ç´ËÅÑ § »Ç´àÍÇ

คนไทย 1 ใน 50 คนมี โ อกาส ป ว ยเป น โรคหมอนรองกระดู ก ทั บ เส น ประสาท ซึ่งเปนโรคที่มีความเกี่ยวเนื่อง โดยตรงกั บ ภาวะอาการปวดหลั ง ส ว น ลาง 90 เปอรเซ็นตของผูปวยสามารถ รักษาใหหายไดโดยไมตองพึ่งการผาตัด แตผูปวยหลายรายมักเขาใจผิดวาเปน อาการปวดหลังทั่วไปซึ่งหากรักษาไมถูก วิธี อาการสามารถเรื้อรังไดหลายป

ผู  ป  ว ยจึ ง นิ ย มไปใช บ ริ ก ารนวด แผนโบราณ ซึ่งการนวดแผนโบราณนั้น สามารถ ช ว ยลดอาการปวดเมื่ อ ย กล า มเนื้ อ และเส น เอ็ น ได จ ริ ง ผู  ป  ว ย อาจรูสึกสบายตัว ภายหลังจากการนวด เนื่องจากกลามเนื้อไดรับการผอนคลาย และเสนเอ็นไดรับการยืด แตสําหรับอาการปวดหลัง ปวด คอจากโรคหมอนรองกระดู ก ทั บ เส น ประสาทนั้น อาการปวดดังกลาวไมได จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

17


มาจากระบบกลามเนื้อและเสนเอ็นแต อย า งใด แต ม าจากการที่ ห มอนรอง กระดูกไปเบียดทับกับเสนประสาทที่อยู รอบแนวกระดู ก สั น หลั ง อาการปวด เมื่อยกลามเนื้อเปนเพียงอาการขางเคียง ของโรคกระดู ก ทั บ เส น เท า นั้ น ซึ่ ง เมื่ อ ระยะเวลาผานไปจะรูสึกวานวดเทาไร ก็ไมหาย หรือจะรูสึกดีขึ้นเพียงหลังจาก การนวดเพียงวันเดียวเทานั้น ก็จะกลับ มามีอาการอีกอยางรวดเร็วและอาการ ปวดสามารถเรื้อรังไดหลายป

การรักษาโดยทั่ วไป จะมีอ ยู 2 วิธีหลัก ไดแก

1. การรั ก ษาโดยไม ต  อ งผ า ตั ด การรั ก ษาแบบประคั บ ประคอง ได แ ก การรั บ ประทานยา การทํ า กายภาพ บําบัด และการนอนพัก มักเปนวิธีที่ใช เริ่มตนในการรักษา ยกเวนกรณีที่ผูปวย มีขอบงชี้ชัดเจนวาตองไดรับการรักษา โดยวิธีอื่น การฉีดยาสเตียรอยดเขาโพรง กระดูกสันหลัง ซึ่งจะชวยลดความปวด จากการอักเสบและชวยในการวินิจฉัย ตํ า แหน ง ที่ เ ป น ต น เหตุ ข องอาการปวด ได การรักษาวิธีนี้ใชในกรณีที่ผูปวยได รับการรักษาแบบประคับประคองแลว แตอาการไมดีขึ้น หรือมีอาการปวดจาก การที่เสนประสาทโดนรบกวน 18

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

2. การรักษาโดยการผาตัด แพทย จะใชวิธีการรักษานี้เมื่อผูปวยมีขอบงชี้ ที่ชัดเจน เชน ควบคุมการขับถายไมได ขาออนแรง เดินไม ได หรือเมื่อทําการ รักษาโดยวิธีอื่นแลวไมไดผล ซึ่งวิธีการ ผาตัดมีหลายวิธีขึ้นกับภาวะของผูปวย หรือขอบงชี้ในการผาตัด

เชน

การรั ก ษาโดยแพทยท างเลื อ ก

1. การฝ ง เข็ ม เป น ศาสตร ข อง จีนโบราณที่ปจจุบันไดรับการยอมรับใน มาตรฐานสากล ซึ่งหลายๆ โรงพยาบาล ไดมีศูนยแพทยฝงเข็ม ที่เปนแพทยแผน

ทางเลือกแขนงหนึ่ง การฝงเข็มสามารถ ระงับอาการเจ็บปวด กระตุนระบบของ อวัยวะภายในได ผูปวยหลายรายที่เปน หมอนรองกระดูกทับเสนไดใชการฝงเข็ม ควบคูกับการรักษารูปแบบอื่นๆ ดวย 2. นวดจัดกระดูก (Chiropractic) การจั ด กระดู ก เป น อี ก รู ป แบบของการ รั ก ษาแผนทางเลื อ กโดยนั ก จั ด กระดู ก (Chiropractor) โดยใช ห ลั ก การที่ ว  า ธรรมชาติของรางกายจะสามารถมีกลไก ที่ ทํ า ร า งกายหายจากการเจ็ บ ป ว ยโดย ที่ ไ ม จํ า เป น ต อ งใช ย าหรื อ การผ า ตั ด โดยแพทยจะสนใจกลไกทางชีวะ biomechanics โครงสรางและหนาที่ของ กระดู ก สั น หลั ง ที่ มี ผ ลต อ กล า มเนื้ อ ระบบประสาท อย า งไรก็ ต ามการจั ด กระดู ก มี ค  า ใช จ  า ยต อ ครั้ ง ค อ นข า งสู ง และใชเวลาในการรักษานาน

จะทราบไดอยางไรวาปวดหลัง ปวดเอว จากสาเหตุใด ใหทดลองดังนี้

ขั้นแรก ลองใหนอนหงายบนพื้น แข็งๆ ชันเขาขึ้นบน ทานี้จะทําใหกลาม เนื้ อ หลั ง คลายตั ว ถ า อาการดี ขึ้ น ก็ น  า จะปวดหลัง ปวดเอวจากกลามเนื้อ ขั้นตอมา ลองใชกําปนทุบเบาๆ ที่บั้นเอวขางที่ปวด ถาปวดจนสะดุง รวม


คนแกขี้บน กับมีไข ปสสาวะแสบ ขัด ขุน ก็มีโอกาส เปนไตอักเสบ ควรรีบพบแพทยทันที ถา ทุบแลวรูสึกวาสบาย อาการดีขึ้น ก็นา จะปวดหลังจากกลามเนื้อ ขั้นสุดทาย ลองนอนหงาย เหยียด ขาทั้ ง 2 ข า งออก แล วให คนอื่ น ยกขา ขางที่ปวดเอวขึ้นมาตรงๆ เร็วๆ โดยที่ ขาอีกขางยังเหยียดราบอยู ถาเกิดอาการ ปวดเอวด า นที่ ย กขาขึ้ น และปวดร า ว แปล บ ไปที่ ป ลายเท า ก็ น  า จะเกิ ด จาก หมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนกดทับ เสนประสาท ควรรีบพบแพทยทันที วิธีแกอาการปวดหลัง ปวดเอว ที่ ปวดจากกลามเนื้อหลัง ตองดูวาอิริยาบถ เปนอยางไร ถาอาการปวดหลังเกิดจาก การนอน ที่นอนควรใชแบบแนนยุบตัว นอยที่สุด ไมควรใชฟูก ฟองนํ้าหรือเตียง สปริง เพราะหลังจะจมอยูในแอง ทําให กระดูกสันหลังแอน จนเกิดอาการปวด หลังได ทานอนที่ผิด คือการนอนควํ่าจะ ทําใหกระดูกสันหลังแอนมากที่สุด โดย เฉพาะระดับเอว ทําใหปวดหลังได การนอนหงายทําใหหลังแอนได เล็ ก น อ ย ทํ า ให ป วดหลั ง ได ควรใช หมอนข า งใบใหญ หนุ น ใต โ คนขา จะ

ชวยใหกระดูกสันหลังแบนราบ และควร มีหมอนรองรับบริเวณคอไว การนอนตะแคง เปนทานอนที่ดี ควรนอนใหขาลางเหยียดตรง ขาบนงอ ตะโพกและเข า กอดหมอนข า งไว หลั ง ใหโกงเล็กนอย การนั่ง ควรนั่งใหชิดขอบในของ เก า อี้ โ ดยหลั ง ไม โ ก ง เก า อี้ ที่ นั่ ง ต อ ง รองรับกนและโคนขาไดทั้งหมด ความ สูงพอดีที่เทาแตะพื้น การยืน ควรยืนพักขา 1 ขาง คือ เขาตึงขางหนึ่ง หยอนขางหนึ่ง จึงจะไม ทําใหหลังแอน การยกของ อยากมลงยกของ การ กมตัวลงหยิบของในลักษณะเขาเหยียด ตรงเป น ท า ที่ ทํ า ให ป วดหลั ง ได เพราะ กลามเนื้อหลังจะเปนสวนที่ออกแรง จึง อาจทําใหเกิดอาการอักเสบได ควรยอ เข าลงนั่งกั บพื้ น ยกของให ชิดตั ว แล ว ลุกดวยกําลังขา การนั่งขับรถ บางทานตองขับรถ เปนระยะเวลานาน ก็เปนสาเหตุที่ทําให มีอาการปวดหลัง ปวดเอว ดังนั้นทานั่ง ขั บ รถจะต อ งนั่ ง ให ถู ก วิ ธี และควรมี การพักโดยออกมายืนแลวบิดขี้เกียจบาง เพื่อผอนคลายกลามเนื้อหลัง

ขอมูล : http://www.spinefitpro.net https://www.bumrungrad.com/th/spine-institute-surgery-bangkokthailand-best-jci/conditions/backhttp://www.brand-a.com/05Tips/backpain.html

คล

ียด

คร ายเ

คนริมน้ํา

ตั้ ง แต รู  ว  า ตั้ ง ครรภ แม ต  อ ง ระมัดระวังในการทานอาหาร อาหาร ที่ แ ม จ ะทานเข า ไปทุ ก มื้ อ จะต อ งคํ า นึ ง ถึงลูกในครรภจนกระทั่งคลอด ยามแม ไมสบาย แมยอมเสียเงินไปหาหมอเพื่อ ใหหมอสั่งยาที่ไมมีผลกระทบตอลูก ทั้ง ที่ ก อ นตั้ ง ครรภ แ มซื้อ ยาทานเองก็ ห าย เมื่อตั้งครรภไดสอง สามเดือน แมตอง ทนกับอาการแพทอง แมตองทํางานไป และวิ่ ง เข า ห อ งนํ้ า เพื่ อ ไปอาเจี ย นเป น ระยะๆ แมออนเพลียจากการอาเจียน และทานอาหารไมค  อ ยได เมื่ อ อาการ แพทองทุเลาลง ทองก็เริ่มใหญ ขึ้น จะ เปลี่ยนอิริยาบถแตละครั้งก็ลําบาก และ ตองระมัดระวังทุกยางกาวเพื่อมิใหกาว พลาดหกลมซึ่งอาจสงผลกระทบตอลูก ในครรภ

...ÃÑ º ÊÒÃÀÒ¾...

·Õè º Œ Ò ¹¹Ò´í Ò «Öè § μÑé § ÍÂÙ ‹ ã ¹ÊǹÅÖ ¡ ¨Ðà» ´ º‹ Í ¹àÅ‹ ¹ 例 ¡Ñ ¹ ໚ ¹ »ÃШí Ò â´Â ¨Œ Ò §à´ç ¡ äÇŒ ¤ ÍÂ´Ù μ Œ ¹ ·Ò§ ¢³Ð·Õè ¡í Ò ÅÑ § àÅ‹ ¹ Í‹ Ò §à¢Œ Ò ´Œ Ò Âࢌ Ò à¢ç Á ¡ç ä ´Œ ÂÔ ¹ àÊÕ Â §à´ç ¡ μŒ ¹ ·Ò§μÐ⡹ “àÃç Ç æ ࢌ Ò μí Ò ÃǨ¡í Ò ÅÑ § ÁÒáÅŒ Ç !!” ǧ例 á μ¡¡ÃШÒ ·Ø ¡ ¤¹ μ‹ Ò §¡ÃÐâ¨¹Ë¹Õ à ÍÒμÑ Ç ÃÍ´ ¤ÇÒÁ·Õè ¹ Ò´í Ò ÍÒÂØ Á Ò¡áÅŒ Ç ¡ÃÐâ¨¹Ë¹Õ ä Á‹ ·Ñ ¹ ¨Ö § ÁØ ´ ࢌ Ò ä»¹Í¹ã¹ÁØ Œ § μÑ Ç ÊÑè ¹ μí Ò ÃǨÁÒ¶Ö § àËç ¹ ¹Ò´í Ò ¹Í¹μÑ Ç ÊÑè ¹ ÍÂÙ ‹ ¤ ¹à´Õ Â Ç ¨Ö § àÅÔ ¡ ÁØ Œ § ¶ÒÁ μí Ò ÃǨ : ÅØ § ໚ ¹ ÍÐäÃàËÃÍ? ¹Ò´í Ò : ¼Ð..¼Á໚ ¹ ਌ Ò Á× Í ¤ÃÑ º จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

19


ครั้งก็ถูกตําหนิจากลูกวาแมกาวกายเรื่อง สวนตัวของลูกอีกแลว ลูกไมรับรูเลยวา นั่ น เป น ความหวั ง ดี ข องแม อ ยากให ลู ก ไดคูครองที่ดี มีชีวิตคูที่มีความสุข เมื่อ ลูกแตงงานมีหลาน ก็ตกเปนภาระของ แม อี ก ที่ เ ป น ตั ว หลั ก ในการเลี้ ย งหลาน เพื่อใหลูกออกไปทํามาหากิน แมตองทํา หน า ที่ มิ ต  า งอะไรกั บ คนรั บ ใช ใ นบ า น ต อ งทํ า งานบ า นทุ ก อย า งนอกจากการ เลี้ ย งหลาน แต ก็ ไ ม ว ายที่ จ ะถู ก ตํ า หนิ จากลูกเมื่อทําอะไรใหไมถูกใจ แมบาง คนถึงกับนํ้าตาตกเพราะการกระทําของ ลูก เมื่ อ แม เข า สู  วั ย ชราและล ม ป ว ย แม ก็ ยั ง คงเป น ห ว งลู ก เรี ย กลู ก ๆ มา อบรมสั่ ง เสี ย ให ดํ า เนิ น ชี วิ ต อยู  ภ ายใต กรอบของศาสนา ใหลูกๆ มีความอดทน อดกลั้น ยามเมื่อประสบกับปญหา แม พยายามนํ า ประสบการณ ข องแม ม า ถ า ยทอดให ลู ก เป น ครั้ ง สุ ด ท า ยก อ นที่ แมจะจากโลกนี้ไป

เมื่ อ วั น เวลาผ า นไปหลายเดื อ น ออกห า งจากอบายมุ ข ต า งๆ ขณะ ความลําบากในการเคลื่อนไหวก็มีมาก เดียวกันก็คอยติดตามพฤติกรรมของลูก ขึ้ น ยามนอนก็ น อนไม ส นิ ท เพราะลู ก จนลูกบางคนมองวาแมเขามากาวกาย เริ่มดิ้นเปนชวงๆ จะพลิกตัวแตละครั้ง เรื่องสวนตัวมากเกินไป แตหารูไมวานั่น ก็ แ สนจะยาก จนถึ ง วั น ใกล ค ลอด แม เปนความหวงใยของแม ยามเมื่อลูกกาว ตองทนทุกขทรมานกับการเจ็บทองเปน พลาดไม ว  า จะหนั ก หนาสาหั ส เพี ย งใด จากวันแรกที่กาวยางเขาสูชีวิต เวลานาน จนถึงวันคลอดแมตองเจ็บปวด ไมวาลูกจะถูกหรือผิด แมอีกนั่นแหละ แสนสาหั ส กว า ลู ก จะหลุ ด ออกพ น มา ที่ ค อยให กํ า ลั ง ใจและอยู  เ คี ย งข า งลู ก การเป น แม จ นวาระสุ ด ท า ยของชี วิ ต แม ไ ม มี วั น หยุ ด เลย บางครั้ ง กายจะ จากครรภ หลังคลอดไดเพียง 1 หรือ 2 พรอมที่จะใหอภัยลูกตลอดเวลา ยามเมื่ อ ลู ก เข า สู  วั ย ที่ ค วรมี หยุ ด แต ใ จไม เ คยหยุ ด ฉะนั้ น สมควร วัน พยาบาลก็นําลูกมาใหเลี้ยง ทั้งที่แม ยั ง อ อ นเพลี ย แต ก็ ต  อ งฝ น อุ  ม ลู ก ไว ใ น ครอบครัว แมก็จะคอยสรรหาคูครองให แลวหรือที่ลูกๆ จะตอบแทนบุญคุณแม ออมกอดเพื่อใหลูกไดดื่มนมจากอกแม กับลูก เพื่อใหลูกไดมีคูครองที่ดี จนบาง ดวยการเนรคุณ เป น อาหารมื้ อ แรก และต อ เนื่ อ งเป น ียด แรมป แมตองงดอาหารที่แมชอบ และ ร ค เ ...àÃ×è Í §¢Í§ÀÒÉÒ ... ทานอาหารที่เปนประโยชนเพื่อกลั่นออก คลาย ¡ÅØ ‹ Á ¹Ñ ¡ ÈÖ ¡ ÉÒä·ÂáÅÐÍÔ ¹ â´¹Õ à «Õ Â 5-6 ¤¹ ä´Œ ÃÑ º ·Ø ¹ USAID ä» มาเปนนํ้านมใหลูกไดดื่มกิน ทั้งที่อาหาร ÈÖ ¡ ÉÒ»ÃÔ Þ ÞÒâ·ã¹ÊÒ¢Òμ‹ Ò §æ ¡Ñ ¹ ã¹ÊËÃÑ ° ÍàÁÃÔ ¡ Ò ¹Ñ º ໚ ¹ ¡ÒÃà´Ô ¹ ·Ò§à¢Œ Ò ที่แมทานเขาไปบางอยางเปนอาหารที่ ÊËÃÑ ° Ï à»š ¹ ¤ÃÑé § áá áÅÐμŒ Í §ÃÑ º ¡Òû°Á¹Ô à ·È·Õè ¡ ÃØ § ÇÍªÔ § μÑ ¹ ´Õ «Õ ¡ ‹ Í ¹ ÃÐËÇ‹ Ò § แมไมเคยชอบ แตเพื่อลูกแมทําได ÇѹËÂØ´·Ø¡¤¹¶×ÍâÍ¡ÒÊàÂÕèÂÁªÁʶҹ·ÕèÊíÒ¤ÑÞμ‹Ò§æ ¢³Ðà´Ô¹ÁÒ¶Ö§ÊÕèá¡«Öè§ÁÕö แมตอ งเหน็ดเหนือ่ ยกับการทํางาน ÇÔè § ä»ÁÒμÅÍ´àÇÅÒ·Ø ¡ ¤¹μ‹ Ò §á˧¹Áͧ´Ù ä ¿¨ÃҨà ¡ç à Ëç ¹ ¤í Ò Ç‹ Ò “DON’T นอกบาน เพื่อชวยหารายไดมาจุนเจือ WALK” (ËŒ Ò Áà´Ô ¹ ) ·Ñ ¹ ã´¹Ñé ¹ ¤¹Ë¹Öè § 㹡ÅØ ‹ Á ¹Ñ ¡ ÈÖ ¡ ÉÒ¡ç ¡ Å‹ Ò Ç¢Öé ¹ ´Ñ § æ ครอบครัว ขณะเดียวกันก็ตองทําอาหาร เพื่อคนในบาน และเพื่อลูกที่กําลังเติบโต ¹Ñ ¡ ÈÖ ¡ ÉÒ : ¾Ç¡àÃÒÃÕ º ¢Œ Ò ÁàÃç Ç æ ࢌ Ò (·Ø ¡ ¤¹ÇÔè § μÒÁ໚ ¹ ¢ºÇ¹ ËÅºÃ¶ä» ยามเมื่อลูกปวย แมตองอดตาหลับขับ Í‹ Ò §ËÇØ ´ ËÇÔ ´ ) ตานอน คอยนั่งเช็ดตัวใหลูกดวยเกรงวา ¤¹ÍàÁÃÔ ¡Ñ ¹ : (·Õè ¤ Í¢Œ Ò Á¶¹¹Áͧ´Ù ´ Œ Ç Â¤ÇÒÁμ¡ã¨) ·í Ò äÁ¾Ç¡¤Ø ³ ¶Ö § ¢Œ Ò Á ลู ก จะชั ก เพราะไขขึ้ น สู ง เมื่ อ ลู ก เข า สู  ÁÒ Í‹ Ò ¹ÊÑ Þ ÞÒ³ä¿ËÃ× Í à»Å‹ Ò ? วัยรุนแมตองคอยอบรมลูกใหเปนคนดี ¹Ñ ¡ ÈÖ ¡ ÉÒ : Í‹ Ò ¹«Ô ! ÁÑ ¹ ºÍ¡Ç‹ Ò “ËŒ Ò Áà´Ô ¹ ” àÃÒ¡ç à ÅÂÇÔè § 20

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)


หองขาว

แผนงานสรางสุขมุสลิมไทย

นายอารีย ขํานุรักษ นักวิชาสาธารณสุข รพ.กงหรา บรรยายใหความรูแกชาวชุมชน

เมื่อเร็วๆ นี้ นายวันชัย คงเกษม ผูวาราชการจังหวัดพัทลุง พรอมคณะ ลงพื้นที่พบปะและเยี่ยมเยียนประชาชนในพื้นที่หลัก คือชุมชนทอนตรน ม.5 ต.คลองทราย อ.กงหรา จ.พัทลุง โดยได มอบถุงยังชีพแกประชาชน เยี่ยมชมทัศนียภาพของชุมชน เยี่ยม กลุมอาชีพบานทอนตรน เยี่ยมบานผูพิการ ในโอกาสนี้นายสุรินทร เหมนุกูล ผอ.ศูนยกิจกรรม สสม.ภาคใตตอนกลางไดมอบผลิตภัณฑ ชุมชนและไดรายงานถึงผลงานที่แผนงานสรางสุขมุสลิมไทย รวม กับชาวชุมชน รวมกันพัฒนาชุมชนใหเปนชุมชนที่มีศักยภาพและ เปนตนแบบชุมชนแกชุมชนอื่นๆ ตอไป

วันที่ 14 กรกฎาคม 2559 สสม.ภาคใต ตอนกลาง จัดกิจกรรมเสริมสรางบทบาทชุมชน ในการจั ด การป ญ หาสุ ข ภาวะและสิ่ ง แวดล อ ม ชุ ม ชน ณ ชุ ม ชนบ า นทอนตรน ต.คลองทราย อ.กงหรา จ.พัทลุง

วันที่ 17- 20 กรกฎาคม 2559 สสม. ภาคใต ต อนบน จั ด กิ จ กรรมฝ ก อบรมอาชี พ กลุ  ม แม บ  า น ภายใต โ ครงการชุ ม ชนรั ก ษ สุขภาวะ ณ มัสยิดดะอฺวะตุลมุสลิมีน หมู 7 ต.ราชกรูด อ.เมือง จ.ระนอง

วันที่ 24 กรกฎาคม 2559 สสม.ภาคใตตอนบน เปด เวทีสรางความเขาใจในการดําเนินกิจกรรมมัสยิดครบวงจร ณ มัสยิดซอลาฮุดดีน ตําบลนาคา อําเภอสุขสําราญ จังหวัด ระนอง โดยผู  เข า รว มกิ จ กรรมกวา 200 คน พร อ มร ว มกั น ขับเคลื่อนใหมีการพัฒนามัสยิดอยางตอเนื่อง

นายอิสหาก สาลี ประธานสภา อบจ.จังหวัดระนอง ประธานเปดงาน จดหมายขาว...วารสารสุขสาระ

21


ดําเนินงานโดย มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.) สนับสนุนโดย สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.)

วันที่ 19 กรกฎาคม 2559 สสม. ภาคใต ต อนกลางจั ด กิ จ กรรม Big Cleaning Day โครงการมัสยิดครบวงจร ณ มั ส ยิ ด บ า นทุ  ง คา ต.ทรายขาว อ.คลองท อ ม จ.กระบี่ โดย ทํ า ความ สะอาด ปลูกตนไม ปรับภูมิทัศนบริเวณ มั ส ยิ ด พร อ มทั้ ง ปรั บ ปรุ ง ห อ งนํ้ า ห อ ง สวมสําหรับผูสูงอายุและผูพิการ นายสุรินทร เหมนุกูล ผอ.ศูนยกิจกรรม สสม. ภาคใตตอนกลาง (เสื้อลาย) รวมปลูกตนไม เสริมภูมิทัศนรอบมัสยิด

20 กรกฎาคม 2559 สสม.ภาคใตตอนกลาง รวมกับ ชุมชนรักษ สุขภาวะบานทอนตรน จัดกิจกรรมสงเสริมการทองเที่ยวเพื่อคุณธรรม ณ ชุมชนบานทอนตรน ต.คลองทราย อ.กงหรา จ.พัทลุง พรอมกันนี้ คณะครู และ นักเรียนโรงเรียนศาสนวิทยามูลนิธิ ตลอดจนชาวชุมชน รวมกันสราง ฝายชะลอนํ้าฟนฟูระบบนิเวศฯ พื้นที่ปาแหลงตนนํ้า เปนแหลงทองเที่ยว พักผอน หยอนใจ ของชาวชุมชน 27 กรกฎาคม 2559 สสม.ภาคใต ต อนกลาง ร ว มกั บ ชุ ม ชนรั ก ษ บ  า นทอนตรน จั ด อบรมโภชนาการ อาหารเพื่อสุขภาวะ โดยมีวัตถุประสงคเพื่อรณรงคการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค ลด หวาน มัน เค็ม แมบานรวมกิจกรรมนําเสนออาหารเพื1อลดการบริโภค ลด หวาน มัน เค็ม

เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2559 สสม.ภาคกลาง ร ว มกั บ คณะกรรมการอิ ส ลามประจํ า จั ง หวั ด ราชบุ รี จั ด โครงการ ประกาศเจตนารมณ เ ป น มั ส ยิ ด ปลอดบุ ห รี่ ทั้งจังหวัดไดแก มัสยิดมัมบะอิ้ลคอยรอต อ.เมือง มัสยิด บ า นโป ง อ. บ า นโป ง มั ส ยิ ด อั ล มาดานี และ มั ส ยิ ด สะมีอุลฮักก อ.โพธาราม โดยจัดเวทีใหความรูเรื่องกฎหมาย ที่เกี่ยวของกับขอหามในเรื่องการสูบบุหรี่ในศาสนสถาน ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข พรอมกิจกรรมรณรงค ให ค วามรู  แ ละแนวทางในการเยี ย วยารั ก ษาแก ผู  ที่ ส นใจ เลิกบุหรี่ โดยทีมงานคลินิกฟาใส จังหวัดราชบุรี 22

มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)

นางณิทฐา แสวงทอง รองผูวาราชการจังหวัด (ที่สี่จากซาย) ประธานในพิธี มอบปายรณรงคมัสยิดปลอดบุหรี่ ใหแกอิหมามมัสยิดที่รวมโครงการ




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.