Artpost 1 2015

Wrocław - Katowice - Kraków - Lusławice - Warszawa - Bydgoszcz

ISSN 2391-7741

1(3) / 2 01 5 dwumiesięcznik wydanie bezpłatne

w w w. a r t p o s t . p l

Muzyka i dobre strony miasta

Wayne Shorter Symphonic Music

Strefa Kultury 19. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena

Sinfonia Varsovia

spis treści

Od redakcji

Szanowni Państwo, Zbliża się wiosna, natura budzi się do życia, muzyka pulsuje. Ten okres, to czas Wielkanocnego Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena, który odbędzie się na przełomie marca i kwietnia. Z wywiadu przeprowadzonego dla Artpost przez Agnieszkę Malatyńską-Stankiewicz z twórcą i dyrektorem Festiwalu, Panią Elżbietą Penderecką, dowiemy się o szczegółach 19. już odsłony Festiwalu.

W dniu ukazania się obecnego numeru będziemy na koncercie legendarnego saksofonisty jazzowego, Wayne’a Shortera, w sali NOSPRu. Jest to „wyjazdowy“ koncert w ramach 2015 LOTOS Jazz Festival – 17. Bielska Zadymka Jazzowa. Pierwszy z nowooddanych obiektów tzw. Strefy Kultury w Katowicach, sala koncertowa NOSPRu, budzi zachwyt artystów odwiedzających to miasto, o czym pisze dla nas Violetta Rotter – Kozera.

W marcu br. ma być otwarty kolejny obiekt w tym szczególnym obszarze, Międzynarodowe Centrum Kongresowe, stąd też artykuł o jednym z pierwszych organizowanych tu wydarzeń, VII Europejskim Kongresie Gospodarczym.

Lato przyniesie oficjalne otwarcie kolejnego obiektu Strefy Kultury, Muzeum Śląskiego, o którym napiszemy w następnym numerze naszego czasopisma. Katowicka Strefa Kultury na stałe zagościła w Artpost, gdyż jest to wyjątkowe miejsce na kulturalnej mapie Polski. Śląsk pulsuje muzyką i inicjatywami kulturalnymi, ale dużo dzieje się również w innych regionach w Polsce. Na naszych stronach goszczą między innymi: Filharmonia Pomorska, Sinfonia Varsovia, czy też Teatr Studio, który transmituje spektakle operowe z Metropolitan Opera w Nowym Yorku.

Szczególnie jest nam miło z powodu nawiązania współpracy z Warner Music Poland oraz z czasopismem muzycznym MWM wydawanym przez Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu.

Wiosna, wiosna, wiosna ech że ty.

Marek Bebłot Wydawca i redaktor naczelny

NOSPR - 6. Festiwal Prawykonań ............................. 2 MAREK BEBŁOT

Wayne Shorter ........................................................ 4 MARIOLA GROCHOWINA

W służbie muzyki… ................................................. 6 AGNIESZKA MALATYŃSKA-STANKIEWICZ

Przed wielkim jubileuszem ...................................... 8 MARTA STACH

Strefa dyskusji o najistotniejszych wyzwaniach Europy ............................................. 10 VIOLETTA ROTTER-KOZERA

„Cokolwiek grasz, jesteś tu praktycznie nagi…” ... 12 Sinfonia Varsovia - Projekt architektoniczny nowego centrum muzycznego Warszawy ............ 14 The Metropolitan Opera: Live in HD ..................... 16 Nasz patronat medialny ....................................... 18 Kronika - Sylwester w NOSPRze ........................... 18

Wydawca: Adres:

ArtPost Marek Bebłot ul. Sławkowska 44 41-216 Sosnowiec www: www.artpost.pl e-mail: biuro@artpost.pl tel.: +48 509 39 79 69 Redaktor naczelny: Marek Bebłot Sekretarz redakcji: Grażyna Bebłot Współpraca: Violetta Rotter-Kozera, Agnieszka Malatyńska, Olga VanLare Grafika i skład: Mariusz Borowy Druk: Drukarnia im. Karola Miarki „Tolek“ w Mikołowie Nakład: 3000 egz.

Okładka:

Esperanza Spalding, fot. Jarosław Rerych

3

JAZZ

Wayne

Shorter Legenda jazzu, kompozytor, saksofonista. Skończył właśnie 81 lat. 28 lutego 2015 roku zagra ze swoim zespołem w sali NOSPRu w Katowicach. Trudno wręcz ogarnąć tę postać, która tyle wniosła do historii muzyki, pozostawiając ogromną ilość nagrań. Był i jest wielki przy innych wielkich jazzu. Grał z The Jazz Massengers Arta Blakey’a, z Milesem Davisem, czy z Weather Report.

MAREK BEBŁOT / fot. JAROSŁAW RERYCH

Niebagatelnym wydarzeniem muzycznym było wydanie płyty Riwer: The Joni Letters Herbie Hancocka z udziałem Shortera, która otrzymała

Gdy zaś spojrzymy wstecz, to można odnieść

Bitches Brew na początku lat 70. XX wieku.

w 2008 roku nagrodę Grammy za album roku.

wrażenie, że na tego jazzmena czekali wszy-

Jego kreatywność sięga daleko poza główny

Podczas koncertu w Katowicach usłyszymy

scy, bo czuli, że wniesie do muzyki świeżość

nurt jazzu. Jest muzykiem lubiącym łączyć

Wayne‘a Shortera z jego stałym zespołem

i kreację. Miles Davis, niecierpliwie czekał

gatunki i dorobił się w tym zakresie sporej

oraz z wokalistką jazzową i kontrabasistką

na chwilę, w której Shorterowi skończy się

ilości udanych projektów.

- Esperanzą Spalding, która mimo młode-

kontrakt z Jazz Messengers. Od razu zapro-

Shorter przez blisko trzydzieści lat uczestni-

go wieku (ma dopiero 30 lat) posiada już

ponował mu współpracę. Sytuację tę Davis

czył w nagraniach płytowych Joni Mitchell,

sporo osiągnięć. Mając niespełna 21 lat

opisuje w swojej biografii następująco:

wybitnej kanadyjskiej piosenkarki. Gdy po-

została najmłodszym wykładowcą renomo-

„Kazałem wszystkim w zespole także do

ezja muzyki i słów Joni Mitchell zetknęła się

wanej Berklee College of Music w Bostonie,

niego dzwonić, ponieważ oni kochali jego

z saksofonem Wayne‘a Shortera usłyszeliśmy

a w 2011 roku otrzymała nagrodę Grammy

grę tak samo jak ja. Gdy w końcu zadzwonił,

nowe muzyczne przestrzenie.

za płytę Chamber Music Society w kategorii

kazałem mu przyjechać. Aby na pewno przyjechał, wysłałem sukinsynowi bilet pierwszej klasy, żeby przyjechał z klasą; tak strasznie chciałem go mieć. A kiedy się zjawił, w muzyce naprawdę zaczęło się coś dziać“1 Nie ma większego sensu wymieniać osiągnięć i nagród, które otrzymał Wayne Shorter, gdyż ta historia wciąż się toczy i trawestując stare bluesowe hasło „nie porasta mchem“. Pamiętam z jakimi emocjami słuchałem po raz pierwszy In a Silent Way czy 1 Miles Davis, (przy współpracy Quincy’ego Troupe’a) „Ja, Miles“, Wydawnictwo Łódzkie, 1993

4

Best New Artist. Shorter występował również z Esperanzą podczas Festiwalu Solidarity of Arts w Gdańsku w 2014 roku.

Koncert w Katowicach może okazać się wyjątkowy, gdyż pojawi się wątek symfoniczny - Shorter zagra z NOSPR, którą dyrygować będzie Clark Rundell, znana postać we współczesnej muzyce. Rundell dyrygował takimi orkiestrami jak: BBC Philharmonic Orchestra, London Symphony Orchestra, City of London Sinfonia czy też BBC Scottish Symphony Orchestra.

Ponadto, będzie to jedyny koncert Wayne’a Shortera w Polsce w tym roku.

Zanim jednak wejdziemy do pięknej i wyjątkowej sali koncertowej NOSPRu na muzyczną ucztę, zapraszam do obejrzenia reportażu Jarka Rerycha z koncertów Wayne‘a Shortera we Wrocławiu oraz z Espranzą w Gdańsku. n

MIEJSCA

W służbie

muzyki…

Jan Paweł II: „Czym jest kultura? Kultura jest wyrazem człowieka. Jest potwierdzeniem człowieczeństwa. Człowiek ją tworzy - i człowiek tworzy przez nią siebie. Tworzy siebie wewnętrznym wysiłkiem ducha: myśli, woli, serca.

I równocześnie tworzy kulturę we wspólnocie z innymi. Kultura jest wyrazem międzyludzkiej komunikacji i współmyślenia, i współdziałania ludzi. Powstaje ona na służbie wspólnego dobra - i staje się podstawowym dobrem ludzkich wspólnot”.

MARIOLA GROCHOWINA

ożywienia w kulturze muzycznej miasta, który brutalnie przerwał wybuch II wojny światowej.

Powstały wówczas tak oczekiwana Orkie-

Jest takie ciekawe miejsce na mapie i w pejzażu

wyrobienie publiczności bydgoskiej wzrastało

stra Symfoniczna oraz Orkiestra Salonowa,

muzycznym Polski, unikatowe w skali nie tylko

stopniowo. W XIX w. Bydgoszcz gościła niejed-

odbywały się cykle koncertów, które spotkały

kraju. Znajduje się w Bydgoszczy – Mieście

nokrotnie sławy muzyczne ówczesnej Europy,

się z doskonałym odbiorem wśród słuchaczy,

Muzyki, ulokowane w samym jego sercu

m.in. dwukrotnie kompozytora Hansa von Bülo-

a także rozsławiały miasto w Polsce.

bije w rytmie muzyki i nosi nazwę Dzielnicy

wa, Richarda Straussa, orkiestrę z mediolańskiej

W powojennej Bydgoszczy wybitni animatorzy

Muzycznej. W centrum Dzielnicy znajduje się

„La Scali” , Eduarda Straussa (syna Johanna)

i twórcy, bazując na tradycji i potencjale ist-

okazały, neoklasycystyczny gmach Filharmonii

z orkiestrą i wiele innych. W okresie II Rzeczypo-

niejącej już Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej,

Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego,

spolitej w Bydgoszczy, bez względu na sytuację

podjęli wyzwanie powołania do życia centrum

który sąsiaduje z Zespołem Szkół Muzycznych

polityczną, w tym usilne działania germanizacyj-

kultury/ośrodka muzycznego z budową filhar-

im. Artura Rubinsteina i Akademią Muzyczną

ne zaborcy, większość mieszkańców śpiewała,

monii na czele. Arnold Rezler - wiolonczelista,

im. Feliksa Nowowiejskiego, oraz kamienicami

grała, uczęszczała na koncerty i na spektakle

dyrygent, kompozytor, Felicja Krysiewiczowa -

w stylu tzw. berlińskiej secesji i modernizmu,

muzyczne. Po roku 1920, czyli po powrocie

pianistka, śpiewaczka, Mieczysław Tomaszewski

w których umieszczono domy studenckie Uczel-

Bydgoszczy do Macierzy, bydgoszczanie podej-

- muzykolog, teoretyk, estetyk muzyki, w latach

ni. Ten nie za duży plac zatopiony w parkowej

mowali próby stworzenia od podstaw polskiego

1949-1952 dyrektor POS oraz Andrzej Szwalbe,

zieleni, ozdobiony rzeźbami z piaskowca – po-

szkolnictwa i stowarzyszeń muzycznych. Krótki

prawnik, pierwszy długoletni dyrektor FP,

mnikami polskich wirtuozów, twórców muzyki,

bydgoski epizod, ale niezwykle istotny, zapisał

podłożyli fundamenty pod te śmiałe, wizjoner-

przedzielony ostatnią atrakcją - kolorową fon-

się w życiu Karola Szymanowskiego, bowiem la-

skie projekty. Zarządzeniem MKiS z dnia 15 XII

tanną, grającą tuż przed frontem Filharmonii,

tem 1921 w tym mieście stworzył swoje słynne

1952 działająca od 1946 Pomorska Orkiestra

przyciąga jak magnes dochodzącymi zewsząd

Słopiewnie, czyli pięć pieśni do wierszy Juliana

Symfoniczna w uznaniu jej wysokiego poziomu

dźwiękami muzyki, oferując zarazem piękne

Tuwima. Posiadają one w twórczości kompo-

i zasług w upowszechnianiu muzyki z dniem

widoki i spokój.

zytora przełomowe znaczenie, wyznaczając

1 I 1953 została upaństwowiona. Do realizacji

Muzyka sięga swymi korzeniami głęboko

początek nowego nurtu folklorystyczno-narodo-

wzniesienia gmachu FP (w latach 1953-1958),

w historię Grodu nad Brdą, zaś muzyczne

wego. Lata 1934-1939 to okres największego

wspierany Społecznym Komitetem Budowy

6

Filharmonii oraz doskonałymi fachowcami doprowadził dyrektor Andrzej Szwalbe; Stefan Klajbor był autorem projektu architektonicznego, konstruktorem Bohdan Piestrzyński, zaś twórcą unikalnej, fenomenalnej akustyki sali koncertowej – wybitny w tej dziedzinie inż.

Witold Straszewicz. Patronem nowo powstałej instytucji muzycznej został wielki pianista, kompozytor, mąż stanu i ambasador kultury polskiej w świecie, nade wszystko prawdziwy patriota bezmiernie oddany sprawom ojczyzny - Ignacy Jan Paderewski. Z czasem stylowe przestrzenie gmachu FP i jego najbliższego otoczenia zaczęły wypełniać dzieła sztuki, tworząc unikalne kolekcje. Realizowała się idea obudowywania

52. Bydgoski Festiwal Muzyczny MAEO, 2014

zjawisk muzycznych wytworami beaux-arts, sztuki we wszelkich jej przejawach: malarstwa,

gica, opasłe tomy referatów, poświadczające

Filharmonia Pomorska specjalną opieką otacza

rzeźby, gobeliniarstwa czy architektury. FP

powyższe tezy a także w aspekcie historycz-

grupy swych specjalnych słuchaczy, czyli rodziny

posiada salę koncertową na 890 miejsc, salę

nym - Acta Slavica; oba wydawnictwa są

wielodzietne (Karty rodzinne), osoby pokrzyw-

kameralną na 170 i foyer koncertowe na 150

cenione i poszukiwane przez ośrodki naukowe,

dzone przez los, chore i wykluczone.

miejsc. Działalność artystyczna Filharmonii

uniwersytety oraz biblioteki na całym świecie.

Eleonora Harendarska zarządza Filharmonią

Pomorskiej to koncerty symfoniczne, kameral-

W ten prekursorski sposób - poprzez Muzykę

bydgoską jako dyrektor artystyczny od 1990,

ne, recitale z udziałem wiodących zespołów,

- Filharmonia Pomorska zaczęła już pół wieku

rok później otrzymała nominację na stanowisko

dyrygentów oraz najwybitniejszych wirtuozów

temu realizować ideę integracji Starego Kon-

dyrektora naczelnego i artystycznego. Bydgosz-

z całego świata. Przy Filharmonii działają

tynentu, ideę, która przecież przyświeca Unii

czanka, absolwentka Instytutu Muzykologii

dwa etatowe zespoły: Orkiestra Symfoniczna

Europejskiej, doświadczała radości i satysfakcji

Uniwersytetu Warszawskiego, inicjatorka wielu

i Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis,

z odkrywania kolejnych, fascynujących elemen-

ogólnopolskich przedsięwzięć usprawniających

którą powołano do życia w 1962. Orkiestry

tów muzycznej i historycznej mozaiki łączącej

życie muzyczne wyzwolonej od komunizmu

mają na swym koncie cenne nagrania płytowe

Europę z resztą świata, z odsłony i powrotu do

Polski, postrzegana jest jako par excellence

oraz liczne tournée zagraniczne, specjalnie dla

wspólnych korzeni chrześcijan oraz uświado-

modelowy przykład menadżera kultury, który

nich napisane zostały kompozycje dzieł takich

mienia tożsamości kulturowej naszej cywilizacji

ćwierć wieku wzorowo kieruje - jako doświad-

kompozytorów, jak: Górecki, Kilar, Schaeffer,

zapisanej w języku najbardziej uniwersalnym

czony administrator i profesjonalna muzykolog

Twardowski czy Penherski.

i jakże pięknym - w nutach. BFM i MAEO nic

- instytucją muzyczną, zaliczaną do czołowych

Niezwykle doniosłą rolę w działalności Filhar-

nie utraciły ze swej świeżości i atrakcyjno-

w Polsce Północnej, która od lat nosi tytuł wio-

monii w Bydgoszczy zajmują dwa festiwale:

ści, cieszą się utrwaloną pozycją i prestiżem

dącej, reprezentatywnej marki kultury Regionu.

organizowane od 1963 Bydgoskie Festiwale

międzynarodowych koneserskich środowisk

Filharmonia Pomorska współprowadzona jest

Muzyczne oraz - odbywające się od 1966

muzycznych i naukowych. Podczas organizo-

przez Samorząd Województwa Kujawsko-Po-

w cyklu trzyletnim - Międzynarodowe Festiwale

wanych od pół wieku prezentacji festiwalowych

morskiego. Za swe zasługi i osiągnięcia - dzięki

Musica Antiqua Europae Orientalis, połączone

publiczność miała okazję wysłuchania niezwykle

usilnym zabiegom pani dyrektor Harendarskiej

z konferencjami muzykologiczną i slawistyczną.

ciekawych projektów muzycznych, począwszy

- jako jedna z trzech polskich filharmonii jest

Triennale realizują do dziś wizję, u podstaw

od nieznanych utworów polskich i obcych

objęta także opieką przez Ministra Kultury

której leży stwierdzenie, że w historii muzyki

muzyki dawnej poprzez najwspanialsze dzieła

i Dziedzictwa Narodowego.

powszechnej brakuje głosu Europy Wschodniej,

światowej literatury muzycznej kolejnych epok

W ciągu swej wieloletniej pracy pani dyrektor

za mało jest uwzględniana muzyka Europy

i to w wykonaniu najwyższej klasy artystów oraz

Harendarska systematycznie buduje europejski

Środkowej; nadrzędnym celem MAEO jest także

zespołów z kraju i różnych stron świata. Festi-

wizerunek Filharmonii bydgoskiej, której nadano

dostarczenie argumentów na rzecz powiązań

walom towarzyszyły pozamuzyczne wydarzenia

tytuł Ambasadora Kultury, oraz położyła wiele

muzyki Europy Zachodniej z jej pozostałymi

w formie ekspozycji cennych rękopisów, druków

bezcennych zasług w rozwój kultury muzycznej

częściami. Tym sposobem Bydgoszcz, leżąca

bibliofilskich, wystaw sztuki, performance’ów,

Bydgoszczy i regionu.

niemal w centrum Europy stała się platformą,

przedstawień teatralnych czy podobnych spek-

W 2013 Jubileusz 60-lecia bydgoska Filharmo-

gdzie unosząc „żelazną kurtynę” spotykały się

takularnych spektakli.

nia świętowała razem ze swoimi słuchaczami,

dwa podzielone, odmienne światy: otwarty,

Kolejnym, niezwykle ważnym nurtem działań

którym służy z oddaniem, zgodnie ze swą

kapitalistyczny Zachód i hermetyczny komu-

od chwili powstania instytucji jest szeroko,

misją, ukształtowała bowiem kilka pokoleń

nistyczny Wschód, które odsłaniały nieznane

wielotorowo prowadzona, z myślą o przy-

wytrawnych melomanów, ludzi o szczególnej

skarby muzyczne dawnej Słowiańszczyzny,

szłości Filharmonii i jej melomanach, edukacja

wrażliwości na piękno i sztukę, którzy przez

starej Grecji, Bizancjum, średniowiecznej

muzyczna, która obejmuje już kobiety w ciąży

sześć dekad wypełniają jej sale koncertowe,

i renesansowej Europy. Dzięki MAEO Bydgoszcz

- od 2008 prezentowany jest spektakularny,

niezmiennie łaknąc muzyki najwyższej wartości.

ceniona jest przez znawców problematyki i wy-

nowatorski cykl „Od brzuszka do uszka malusz-

To niewątpliwie Filharmonii największy i naj-

konawstwa muzyki dawnej Wschodu i Zachodu:

ka”, dzieci do 2 roku życia, następnie w wieku

ważniejszy sukces, który stale buduje przyszłość

Kongresy, jako poznawczy, naukowy aspekt

przedszkolnym i szkolnym, a także seniorów

oraz przestrzeń dla kultury, nie tylko muzycznej

bydgoskich MAEO, przyniosły Acta Musicolo-

(poranki muzyczne, Klub Przyjaciół Filharmonii).

i nie tylko Bydgoszczy. n

7

WYWIAD

Przed wielkim jubileuszem Elżbieta Penderecka, dyrektor Wielkanocnego Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena o programie tegorocznej 19. edycji festiwalu w rozmowie z Agnieszką Malatyńską-Stankiewicz AGNIESZKA MALATYŃSKA-STANKIEWICZ - 22 marca rozpoczyna się w Warszawie 19. Festiwal Ludwiga van Beethovena.

Jaki będzie tegoroczny festiwal? Czym nas zaskoczy?

- Zaczynamy koncertem Narodowej Orkiestry Polskiego Radia w Katowicach pod Leonardem Slatkinem, który po raz pierwszy wystąpi na festiwalu. Kiedyś dyrektor artystyczny Narodowej Orkiestry w Waszyngtonie, dziś to znakomity wręcz legendarny dyrygent należący do czołówki tzw. kapelmajstrów. Artysta był już w Polsce i dyrygował w trakcie 80. urodzin Krzysztofa Pendereckiego, ale po raz pierwszy da się poznać festiwalowej publiczności. W programie znajdzie się podwójny koncert Brahmsa z młodą skrzypaczką Sayaka Shoji i z świetnym wiolonczelistą Danjulo Ishizaką, ostatnim uczniem Borysa Pergamenschikowa, który z kolei był uczniem Mścisława Rostropowicza. Po przerwie zabrzmi IV Symfonia fot. Piotr Kucia

Mahlera z wspaniałą Camillą Tilling. Koncert inaugurujący festiwal doskonale oddaje temat tegorocznego festiwalu: „Beethoven, Brahms

20. festiwal. Chciałabym, aby przyszłoroczna,

tylko muzyki, ale także naszego kraju, tego

i Mahler, następcy i kontynuatorzy”.

jubileuszowa edycja była jeszcze dłuższa, jesz-

co mamy do zaoferowania w Polsce. A mamy

cze bogatsza, ale niestety jak zwykle jesteśmy

znakomite orkiestry, które możemy pokazać

- Według jakich kryteriów dobierała Pani

ograniczeni środkami finansowymi. Zależało

na całym świecie.

wykonawców tegorocznego festiwalu?

mi także na przedstawieniu zespołów, które

- Przede wszystkim na tegoroczny festiwal

jeszcze u nas nie były, albo od dawna nie

- Jakie polskie zespoły wystąpią na festi-

chciałam już zacząć zapraszać, tych artystów,

goszczą na polskiej estradzie. I przede wszyst-

walu?

którzy z nami już występowali, a których nie

kim chciałam pokazać doskonałe polskie ze-

- Dwukrotnie NOSPR, Polska Orkiestra Sinfonia

dam rady zaprosić na przyszłoroczny,

społy. Bo festiwal ten jest także promocją nie

Iuventus, Sinfonia Varsovia z Robertem Trevino,

8

młodym amerykańskim dyrygentem a solista

- Festiwal obchodzić też będzie 70. rocz-

Trudno sobie wyobrazić, że ta jedna z najbar-

będzie pianista Alexei Volodin, który wyko-

nicę śmierci Pietra Mascagniego. Miała

dziej interesujących a jednocześnie bardzo

na koncert fortepianowy Skriabina, zaś po

zabrzmieć cała „Cavalleria rusticana”

trudnych oper, jeszcze nigdy w Polsce nie była

przerwie zabrzmi IV Symfonia Brahmsa. Zagra

w wersji koncertowej, ale tak się nie sta-

wykonywana. Ta prezentacja połączona jest

też Orkiestra Akademii Beethovenowskiej,

nie. Dlaczego?

z kursami wokalnymi, które są prowadzone

ale z młodym rosyjskim dyrygentem Vasylym

- Mieliśmy takie plany, ale niestety bardzo póź-

przez profesorów: Doris Yarick Cross i Richard

Petrenko, który jest po raz pierwszy w Polsce

no otrzymane informacje na temat wsparcia

Cross, wybitnych specjalistów, którzy prowadzą

i z pianistą z Macedonii Simonem Trpceskim,

festiwalu przez stołeczne miasto Warszawa

Opera and Voices Departament na Uniwersyte-

artystą który potrafi porwać publiczność.

i decyzje sponsorskie, które niestety zapadają

cie w Yale. Trochę związałam się z ta uczelnią,

Simon Trpceski występował już w Polsce kilka-

bardzo późno, spowodowały, że musieliśmy

gdyż byliśmy tam z mężem przez parę lat. Jest

krotnie, na festiwalu pojawi się po raz drugi.

zmienić ten projekt. Pietro Mascagni pozostaje,

tam wielu wybitnych profesorów. Pani prof.

Wystąpi też Filharmonia Narodowa pod batutą

ale wykonamy największe arie z wielu oper,

Doris Yarick Cross przygotowuje studentów

Jacka Kaspszyka z VI Symfonią „Tragiczną”

w tym słynną arię Santuzzy „Voi lo sapete

właśnie do tego wykonania opery na festiwa-

Mahlera, a także – co będzie zapewne cieka-

o mamma”. Koncert dedykowany pamięci tego

lu. Zwykle sugeruje także młodych artystów

wostką – po raz drugi zespół zagra pod batutą

kompozytora poprowadzi Massimiliano Caldi.

obdarzonych ciekawymi głosami, studiującymi

młodego armeńskiego dyrygenta Sergeya

Zagra polska orkiestra Sinfonia Iuventus, zaś

tzw. master program. Mamy szczęście, bo jak

Smbatyana, absolwenta Royal Academy of

zaśpiewają znakomita polska śpiewaczka

się okazuje, wielu z tych śpiewaków trafia póź-

Music. Słuchałam go i oglądałam za granicą

Ewa Vesin i David Sotgiu. Na festiwal przyjadą

niej na wielkie sceny operowe. Oprócz kursów

dwukrotnie. Artysta debiutował także już

także wnuczka i prawnuczka Mascagniego.

wokalnych mamy także kursy fortepianowe.

w NOSPRze, a tym razem zaproponowałam

Obie panie w Instytucie Włoskim przedstawią

Dziekanem wydziału fortepianowego w Yale jest

mu Filharmonię Narodową; zabrzmią m.in.:

wykład na temat słynnego dziadka.

prof. Boris Berman, który występował już na na-

Koncert skrzypcowy a-moll Szostakowicza z so-

szym festiwalu a tym razem poprowadzi kursy

listką Leticią Moreno oraz VII Symfonia Beetho-

- Jak zwykle na festiwalu będzie sporo

„Beethoven i muzyka XX wieku”, a także zagra

vena. Zapowiada się więc bardzo ciekawie.

muzyki kameralnej.

recital. Oprócz tego, jak co roku odbędzie się

- Zagra dwukrotnie Alexander String Quartet.

sympozjum naukowe we współpracy z krakow-

- Przez 13 dni festiwalu odbędzie się

Po raz pierwszy przyjedzie też 27-osobowy

ską Akademią Muzyczną, z prof. Mieczysławem

w sumie 18 koncertów. Wielkim wyda-

Hover Chamber Choir. Zaprosiłam ich ponieważ

Tomaszewskim i prof. Teresą Malecką.

rzeniem jest przyjazd Czeskiej Filharmonii

uważam, że za mało wiemy o tym zespole, a to

z Jiřím Bělohlávkiem.

jeden z najznakomitszych chórów. Śpiewacy

- W dużej mierze festiwal opiera Pani na

- To prawda. Ten zespół nie był w Polsce całe

zaprezentują utwory ormiańskiego kompozyto-

młodych artystach. Dlaczego?

lata. Jiří Bělohlávek powrócił do tej orkiestry

ra Komitasa, a także Pendereckiego i Brahmsa.

- Staram się pokazać, tych, którzy już na świecie zaczynają robić karierę a w Polsce nie są

i jest obecnie jej dyrektorem artystycznym.

Z czeskimi muzykami zagra Rudolf Buchbinder,

- Stałym punktem festiwalu są recitale.

jeszcze znani. Nieskromnie musze powiedzieć,

który nam towarzyszy we wszystkich edycjach

Kto tym razem wystąpi?

że mam dobrą rękę. Często okazuje się, że

festiwalu. Wykona V Koncert fortepianowy

- Bardzo ciekawie zapowiada się recital Janiny

dyrektorzy największych scen czy estrad zapra-

Beethovena. Zaś po przerwie zabrzmi

Baechle, która już była na festiwalu, a w tym

szają później artystów, którzy wystąpili właśnie

VII Symfonia Dvoraka. Na festiwalu będzie-

razem zaprezentuje pieśni Brahmsa i Mahlera.

na naszym festiwalu.

my też gościć obchodzącą 50-lecie Korean

Będzie to piękny koncert idealnie związany

Chamber Orchestra, która w tym roku odbywa

z tematem tegorocznego festiwalu. Ale w tym

- Co zaplanowała Pani na finał?

tournée po Europie i Ameryce. Na festiwal

roku najwięcej będzie recitali fortepianowych.

- Na finał staramy się zawsze przedstawić kon-

przyjedzie nie po raz pierwszy, ale tym razem

Z recitalem chopinowskim wystąpi Yundi,

cert związany tematycznie z świętami Wielkiej

ze znakomitą skrzypaczką Ju-young Baek

laureat Konkursu Chopinowskiego. Dawno, go

Nocy. W tym roku zabrzmią pieśni Mahlera

i z bardzo ciekawym programem. Zabrzmi

nie było w Polsce. Będą też młodzi krakowscy

„Kindertotenlieder”. Wykonany zostanie także

Schubert, Szostakowicz i Hartmann.

pianiści: Julia Kociuban, która jest uczennicą

nowy utwór Krzysztofa Pendereckiego „Dies

Gililova w Mozarteum i Szymon Nehring,

Illa”, skomponowany na specjalny koncert

- Przyjedzie też Boston Baroque, zespół

uczeń prof. Stefana Wojtasa. Tego samego

„Thousand voices for peace”, którego pre-

który był już na festiwalu, wystąpił wtedy

dnia, gdy wystąpi Yundi z recitalem Chopi-

miera odbyła się w zeszłym roku, 9 listopada

wówczas w Krakowie…

nowskim, młodzi też zagrają, ale różnorodny

w Brukseli. Z 28 krajów przyjechało

- … a potem w Filharmonii Narodowej w War-

program. Nie zabraknie w tych prezentacjach

40 chórów; w sumie 1300 śpiewaków. Arty-

szawie. Tamte koncerty, to był wielki sukces.

Chopina, ale Julia wykona jeszcze Beethovena

stów poprowadził Andres Mustonen w wiel-

Liczymy, że w tym roku będzie podobnie.

i Bacewicz, zaś Szymon Scarlattiego i Szyma-

kiej katedrze Koekelberg, z udziałem głów

Tym razem ten 64-osobowy zespół przyje-

nowskiego.

koronowanych, władz i wielkiej dyplomacji oraz ponad 4-tysięcznej publiczności. Jest to

dzie z Nieszporami Monteverdiego. Zespół ten dwukrotnie wystąpi także w Katowicach,

- Jak zwykle, podobnie jak w latach ubie-

utwór około półgodzinny na chór orkiestrę

w nowej sali NOSPR-u. Nie doceniamy polskich

głych, festiwal kontynuuje kursy wokalne.

i trzech solistów. Wystąpi dwóch śpiewaków,

melomanów, bo bilety na te koncerty – każdy

- Tak. Są to kursy mistrzowskie, które powią-

którzy wykonywali utwór w Brukseli, czyli

po 1800 miejsc - rozeszły się w parę dni. To

zane są z naszym projektem: „Nieznane lub

Johanna Rusanen, sopran o wielkich możliwo-

budujące. Pokazuje jak bardzo zmieniła się

rzadko wykonywane utwory”. W tym roku

ściach wokalnych z Finlandii i nasza doskonała

publiczność katowicka, jakich mamy wspania-

zaprezentujemy koncertową wersję opery Ben-

Agnieszka Rehlis, a także bardzo ciekawy bas

łych melomanów.

jamina Brittena „W kleszczach lęku”.

litewski Liudas Mikalauskas.

9

- Zwyczajem festiwalu jest, że koncerty

z Mozartem i Griegem. Chciałam Avdeevą

raptem 10 - 20 procent budżetu naszego

odbywają się nie tylko w Warszawie.

pokazać w roku Konkursu Chopinowskiego.

festiwalu. Jesteśmy jedną z niewielu imprez

Mówiliśmy już o Katowicach, ale gdzie

Na przyszłość współpracę z innymi miastami

w Polsce, która zdobywa z sektora prywatne-

jeszcze dotrą artyści Festiwalu Beethove-

chcemy bardzo rozszerzyć. Staramy się także,

go ok. 80 proc. potrzebnego budżetu. To jest

nowskiego?

by nasz festiwal był dla każdego dostępny,

bardzo ciężka praca i trudno ją zaplanować

- Z Katowicami współpraca nam się układa

i dla studenta, i dla emeryta. Bilety są w róż-

na lata do przodu. Nigdy nie wiemy, czy

znakomicie. Mamy już plany na następne lata.

nych cenach od 10 do 180 złotych. Można je

tegoroczni sponsorzy – miejmy nadzieję, że

Sala NOSPR-u jest doskonała akustycznie i do

już kupować od 17 lutego online a także we

będą zadowoleni – przejdą na przyszły rok.

tego niezwykłej urody. Zarówno artyści jak

wszystkich siedzibach Empiku, a tydzień przed

i publiczność chcą tam wracać. Projekt pana

festiwalem w naszej kasie Stowarzyszenia

A jednak planować trzeba. Póki co, cieszę się, że 19. Wielkanocny Festiwal Ludwiga

Koniora pod każdym względem jest niezwy-

w Filharmonii Narodowej.

van Beethovena jest już zamknięty i jest przed nami. Wierzę, że program jest na tyle

kły, wielka architektura. W tym roku mamy bardzo wiele koncertów poza Warszawą.

- Kiedy rozmawiamy o tegorocznej edycji

interesujący, że publiczność jak zwykle nam

Festiwalowe zespoły i artyści zagrają m.in.

zastaję Panią przy planowaniu już festi-

dopisze, zarówno z kraju jak i z zagranicy. n

w: Rzeszowie, Lublinie, Zabrzu, Lusławicach,

walu na przyszły rok i na rok 2017.

Gdańsku, Szczecinie, Opolu, Wrocławiu,

- W świecie muzyki tak jest, że tych najlep-

Radomiu i w Krakowie, gdzie także otwie-

szych artystów trzeba często zamawiać z wie-

ramy, co już się stało tradycją, wystawę

loletnim wyprzedzeniem. Więc planowanie na

manuskryptów w Bibliotece Jagiellońskiej.

dwa lata w przód dla niektórych artystów to

W trakcie otwarcia wystawy zagra Julia Kociu-

jest zbyt mało. A ja niestety nie mogę decy-

ban, zaś wieczorem zwyciężczyni minionego

dować z większym wyprzedzeniem, nie mogę

Konkursu Chopinowskiego Yulianna Avdeeva

podejmować zobowiązań. Dotacje z Urzędu

i Massimiliano Caldi przy pulpicie dyrygenckim

Miasta czy nawet Ministerstwa Kultury to

Rozmawiała: Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz redaktor naczelna www.polskamuza.eu

STREFA KULTURY

Strefa dyskusji o najistotniejszych wyzwaniach Europy MARTA STACH Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach (European Economic Congress – EEC), największa impreza biznesowa Europy Centralnej, po raz pierwszy odbył się w 2009 roku. Od tego czasu, każdego roku przez trzy pełne dni miasto tętni kongresowym życiem. Na zaproszenie organizatora – Grupy PTWP, do Katowic przyjeżdża liczne grono decydentów mających realny wpływ na życie gospodarcze i społeczne Europy oraz świata. W opiniotwórczym gronie kilkuset panelistów, w formie otwartej debaty publicznej, toczy się dyskusja o kwestiach najistotniejszych dla rozwoju naszego konty-

10

nentu. Kolejna, siódma edycja Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach została zaplanowana na dni 20-22 kwietnia 2015 roku.

Ranga Kongresu Każdego roku w blisko 100 sesjach tematycznych Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach bierze udział ok. sześciu tysięcy gości, kilkuset panelistów, komisarze unijni, premierzy i przedstawiciele rządów państw europejskich, prezesi największych firm, naukowcy i praktycy, decydenci, mający realny wpływ na życie gospodarcze i społeczne. Chęć uczestnictwa w ubiegłorocznym wydarzeniu, tylko w ciągu 12 godzin od uruchomienia systemu rejestracji, zadeklarowało półtora tysiąca osób.

Stolica Górnego Śląska jest atrakcyjnym miejscem na debaty o gospodarce dla coraz większego grona zainteresowanych z kraju, Europy, a także w widocznie rosnącej skali, z całego globu.

dedykowane poszczególnym sektorom

Różnorodność

Odwołując się do opublikowanych w ubie-

gospodarki i życia publicznego jak: energia

W agendzie Europejskiego Kongresu

głym roku analiz, w porównaniach różnych

i surowce, infrastruktura, transport, tech-

Gospodarczego nie brakuje także tematów

kongresów, politycznych i gospodarczych,

nologie i człowiek, górnictwo i hutnictwo,

związanych z kulturą – mecenat, kwestie

wśród 9 największych spotkań europejskich,

rynek zdrowia, budownictwo i nierucho-

relacji między kapitałem, menedżerem

znalazł się jedyny polski kongres – właśnie

mości, inwestycje, polityka regionalna, za-

kultury, a twórcą omawiali obecni na jednej

Europejski Kongres Gospodarczy w Kato-

rządzanie, miasto, samorząd oraz przemysł

z minionych edycji wydarzenia m.in. Walde-

wicach. Został sklasyfikowany w tej samej

czasu wolnego.

mar Dąbrowski – dyrektor Teatru Wielkiego

grupie co Światowe Forum Ekonomiczne

Globalne tematy na VII Europejskim

Opery Narodowej i minister kultury w latach

w szwajcarskim Davos – mówi Jerzy Buzek,

Kongresie Gospodarczym w Katowicach

2002-2005, senator RP i reżyser Kazimierz

poseł do Parlamentu Europejskiego, były

przyjmą formę dyskusji i dedykowanych

Kutz oraz Artur Rojek – dyrektor Off Festiva-

przewodniczący PE i premier RP, Honorowy

spotkań towarzyszących. Odbędą się m.in.:

lu, muzyk i kompozytor.

Przewodniczący Rady Patronackiej Europej-

III Forum Współpracy Gospodarczej Afryka

skiego Kongresu Gospodarczego.

– Europa Centralna, IV Forum Gospodar-

Jednak Kongres to nie tylko rozmowy,

cze Europa – Chiny, a także spotkania

spotkania i debaty. To także cały szereg

Tegoroczna edycja

gospodarcze Polska-Japonia oraz doroczne

wydarzeń towarzyszących, jak turniej gol-

U podstaw zakresu tematycznego Europej-

Polsko-Czeskie Spotkanie Gospodarcze.

fowy, bankiety, wycieczki po mieście oraz

skiego Kongresu Gospodarczego w Katowi-

Wśród tematów tegorocznego Kongresu

Nikiszowcu. Również w 2015 nie zabraknie

cach leżą zawsze istotne, aktualne, często

znalazło się zagadnienie najważniejszych

specjalnych wydarzeń. – Samorząd przy-

niełatwe tematy – w pełni adekwatne do

tendencji determinujących rozwój współ-

gotował dla uczestników Kongresu liczne

zmieniającej się sytuacji politycznej w Euro-

czesnych organizmów miejskich. „Miasto

atrakcje kulturalne – zapowiada prezydent

pie i na świecie.

od nowa. Człowiek, przestrzeń, infrastruk-

Katowic Marcin Krupa. – Nasi goście na

Wśród wiodących tematów i zagadnień

tura” tak zatytułowany został panel, który

pewno wyjadą z Katowic w pełni usatysfak-

siódmej edycji największej biznesowej kon-

obejmie swym zakresem problematykę

cjonowani – dodaje.

ferencji w Europie Środkowej i Wschodniej

ucieczki na przedmieścia i powrotów do

znajdują się: dyskusja pod hasłem 300 mi-

miasta, ewolucji zachowań i preferencji

Gospodarz Kongresu, Katowice, to miasto,

liardów dla nowej Europy – wielki program

mieszkańców oraz ich potrzeby prze-

które dokonuje zmiany swojego wizerunku.

inwestycyjny Unii Europejskiej oraz debaty

strzeni publicznej. Paneliści i uczestnicy

Przebudowa Śródmieścia oraz rewitali-

poświęcone roli państwa w gospodarce,

tej sesji odpowiedzą na pytania o główne

zacja terenów dawnej Kopalni Katowice

innowacyjnej Europie, wyzwaniom global-

tendencje w rozwoju współczesnych orga-

w Strefę Kultury, to kluczowe elementy tego

nej gospodarki, nowym rynkom i nowym

nizmów miejskich, nowoczesną infrastruk-

procesu. Wydarzenie, jakim jest Europejski

kierunkom. Nie zabraknie także wymiany

turę komunikacyjną i o to jak budować

Kongres Gospodarczy w Katowicach, ma

poglądów i doświadczeń w obszarach

atrakcyjność miasta. Tematy te, bliskie

bardzo duży, pozytywny wpływ na zmianę

dotyczących przemysłu i klimatu, a także

mieszkańcom, bardzo często podnoszone

postrzegania miasta i regionu. Jest jedną

odpowiedzialnego biznesu i młodych

w różnorodnych dyskusjach, nie mogły nie

z okazji do odczarowania „brudnego, czar-

uczestników europejskiego rynku pracy.

pozostać zauważone przez organizatorów

nego Śląska”. n

Agenda Europejskiego Kongresu Gospo-

Europejskiego Kongresu Gospodarczego

darczego 2015 obfituje w sesje tematyczne

w Katowicach.

11

STREFA KULTURY

„Cokolwiek grasz, jesteś tu praktycznie nagi…”

fot. Marek Bebłot

Jak wiele osób rozumie i docenia rolę akustyki w kreowaniu interpretacji dzieła muzycznego? Według światowej sławy polskiego pianisty, Krystiana Zimermana, niestety niewiele. Realizując relację dla TVP z Festiwalu Otwarcia NOSPR starałam się uchwycić pierwsze emocje, wrażenia artystów i słuchaczy.

VIOLETTA ROTTER-KOZERA

widownię i orkiestrę. Dbałość o muzyczny język, dźwięk, o to co chcesz wyrazić i jakim sposobem jest dla nas wielkim wyzwaniem.

Zaraz po koncercie inauguracyjnym udało nam

Jaka jest akustyka nowej sali NOSPR

Z Sir Antonio Pappano, szefem Symfoników

się zarejestrować rozmowę Krystiana Zimermana

według jej szefa artystycznego

Londyńskich rozmawiałam w czasie krótkiej

z Yasuhisa Toyotą, podczas której pianista nie

Alexandra Liebreicha?

przerwy w próbie do koncertu: Cały czas uczę

kryjąc wzruszenia dziękował znakomitemu aku-

Jest jedno słowo, które idealnie to opisuje.

się tego miejsca. Jestem ciekaw jaki będzie

stykowi w imieniu wszystkich artystów biorących

Przejrzystość. Cokolwiek robisz, cokolwiek

dźwięk kiedy na sali zasiądzie publiczność. To

udział w koncercie inauguracyjnym dodając:

grasz, jesteś tu praktycznie nagi. Co jest dobre,

z pewnością będzie duża różnica. Oczywiście

w istocie, tak niewiele osób rozumie akustykę.

jeżeli wiesz jak grać, jeżeli wiesz jaki jest twój

mamy do czynienia z piękną przestrzenią,

Byłem w tak wielu salach koncertowych, gdzie

muzyczny język. Jeżeli nie, czeka Cię wielkie wy-

pięknym wnętrzem zaprojektowanym specjalnie

dysponowano odpowiednimi funduszami by je

zwanie. Dla nas są to dwa światy, ponieważ sce-

dla muzyki, znakomitą, ciepłą akustyką. Właśnie

zbudować... i wszystko poszło źle. To nie jest

na jest usytuowana bardzo blisko publiczności

jesteśmy w trakcie odnajdywania ducha tego

więc zasadą, że sala po zakończeniu budowy ma

i jest nią otoczona. Musisz dokładnie wiedzieć

miejsca, co jak sądzę przyjdzie też od publicz-

taką jakość i taką akustykę.

co grasz. To jest najlepsze co może spotkać

ności. Rzadko mamy do czynienia z sytuacją, że w Europie powstaje nowa sala i od razu posiada tak dobra akustykę. Myślę, że pan Toyota i akustycy mieli tutaj sporo pracy. Muszę powiedzieć, że macie dużo szczęścia, bo na przykład w Londynie nie mamy dobrej sali koncertowej.

Z kolei Rainer Honeck, skrzypek, koncertmistrz Filharmonii Wiedeńskiej zapytany (również w trakcie przerwy w próbie) o walory akustyczne sali podkreślił: Ta akustyka jest wspaniała. Ma jakość, piękne, przyjemne i ciepłe brzmienie, a jednocześnie dobrze słyszymy się na scenie. Mamy ogromne szczęście, że na co dzień, w Wiedniu, też możemy grać w pięknie brzmiącej sali. Akustyka sali NOSPR ma podobną, prawie tę samą

Orkiestra górnicza wita Filharmoników Wiedeńskich. / fot. Marek Bebłot

12

jakość, podobne brzmienie jak Musikverein. Ale tutaj mam wrażenie - sala jest przecież większa

- że dźwięk się trochę rozprasza. W Wiedniu z kolei łatwo może być za głośno, więc tam musimy na to uważać, ale warunki wydają mi się podobne.

Obecność Filharmoników Wiedeńskich w Katowicach miała nie tylko wymiar artystyczny, koncertowy, ale również edukacyjny. Rainer Honeck poprowadził kursy mistrzowskie dla uczniów śląskich szkół muzycznych zdradzając tajniki niepowtarzalnego brzmienia słynnej wiedeńskiej orkiestry. Prof. Clemens Hellsberg, były prezes Filharmoników, muzykolog, a także skrzypek orkiestry, poprowadził wykład pt. Demokracja królów przybliżając specyfikę struktury i tradycji wykonawczej tej - przez wielu uważanej za na najlepszą na świecie – wyjątkowej orkiestry.

Prezes zarządu Wiener Philharmoniker Andreas Grossbauer w rozmowie z prezydentem Katowic Piotrem Uszokiem / fot. Marek Bebłot

W rozmowie dotyczącej obecności Filharmo-

deńska. Poradowski, Nowakowski - rówieśnik

i publiczności. Nie jest to łatwy proces. Pamiętam

ników Wiedeńskich w Katowicach zwrócił

Chopina, Chopin i jego Trio w wersji z altówką

jak został przyjęty do orkiestry pierwszy Japoń-

uwagę na pewne podobieństwa w podejściu do

zamiast skrzypiec ponadto Szymanowski, Górec-

czyk. Publiczność w Japonii protestowała bo

muzyki, których można doświadczyć zarówno

ki - to już standardy, ale mimo wszystko, prze-

przestało im się to kojarzyć z marką Filharmonii

w Austrii jak i w Polsce:

konujemy Filharmoników do tego żeby to grali.

Wiedeńskiej! Uważam, że jest to zupełnie błędne

W mojej opinii - zaobserwowałem to podczas

Może potem gdzieś zagrają te utwory u siebie.

myślenie. Gustaw Mahler powiedział kiedyś:

koncertów w ciągu ostatnich lat – można mówić

Do tego bardzo wsparty przez miasto i NOSPR

„tradycja to nie jest przechowywanie popiołów,

o wzajemnym zrozumieniu w obszarze muzyki,

pomysł żeby Filharmonicy Wiedeńscy dali coś

ale wzniecanie ognia, przekazywanie idei”.

zrozumieniu roli muzyki. Miłość do muzyki

młodym ludziom. Poziom na studiach i w szko-

zarówno w Polsce, szczególnie na Śląsku, jak

łach muzycznych w Polsce jest bardzo dobry, ale

Jak Filharmonicy Wiedeńscy zapamiętają

i u nas w Austrii jest bardzo podobna.

potrzebna jest odrobina promocji. Czasem może

wizytę w Katowicach?

Współpraca Filharmoników Wiedeńskich

właśnie obycie, jakaś rada, zdradzenie tajników

J.D.: Orkiestra czuje się zaszczycona przyję-

z NOSPR-em ma wyjątkowy charakter dzięki

tego słynnego na całym świecie wiedeńskiego

ciem jakiego tu doświadczyła. Na początku nie

niezwykłej osobie, artyście, który zaskakuje

dźwięku może otworzyć nowe możliwości. Tak

wiedzieli czego się spodziewać. Starałem się

swoją aktywnością w wielu artystycznych

naprawdę niewiele trzeba żeby pomóc młodym

ich informować o nowej sali, która była zresztą

wymiarach – Jurkowi Dybałowi, prowadzącemu

artystom. To oczywiście dzieje się już w Polsce

reklamowana na stronie internetowej Filharmo-

grupę kontrabasistów Wiener Philharmoniker

nie od dziś. Organizuje się różne kursy, również

ników natomiast, nie okłamujmy się, jednak dla

i Wiener Staatsoper. Jurek Dybał jest nie tylko

w Lusławicach czy w innych ośrodkach, ale

środowiska muzycznego Wiednia, Katowice są

znakomitym instrumentalistą, solistą, ale także

przy tej niezwykłej okazji otwarcia nowej sali

mniej znanym miejscem niż metropolie świa-

dyrygentem i dyrektorem orkiestry Sinfonietta

połączenie działań edukacyjnych z koncertami,

towe. Byli oczywiście zaskoczeni wspaniałym

Cracovia oraz międzynarodowego Festiwalu im.

wykładami, koncertami kameralnymi ma specjal-

przyjęciem, programem artystycznym z udziałem

Krzysztofa Pendereckiego w Zabrzu. Entuzjazm

ną otoczkę i niepowtarzalny charakter.

orkiestry górniczej, możliwością obejrzenia całej

i charyzma artysty ujawnia się nie tylko na

Filharmonicy Wiedeńscy to międzynarodowy

Strefy Kultury na terenach pokopalnianych. Cała

scenie, ale także podczas rozmowy, w której

zespół, w którym gra aż trzech kontrabasistów

koncepcja z nawiązaniem do tradycji robot-

opowiada o przygotowaniach do wizyty Filhar-

pochodzacych z Polski, z czego dwóch ze Śląska.

niczej, również w wystroju sali koncertowej

moników w Polsce:

Jurek Dybał wskazuje na konkretne przyczyny

wewnątrz i na zewnątrz, spotkała się z ogrom-

Z tego edukacyjnego wymiaru szczególnie się

nie ciepłym przyjęciem. Trudno zaimponować

cieszę. Już na etapie rozmów z władzami miasta

sukcesu polskich instrumentalistów: My sami, ja i Bartosz Sikorski, pochodzimy

i z dyrekcją NOSPR-u – był to nasz wspólny

ze Śląska i kończyliśmy szkołę muzyczną pod

natomiast ten specyficzny sposób podejścia do

projekt realizowany przez Fundacje do – mi pod

kierunkiem Gerarda Przybyły, który był zresztą

spuścizny industrialnej w połączeniu z tradycją

moim artystycznym kierunkiem – zapropono-

koncertmistrzem grupy kontrabasów w NO-

muzyczną kultywowaną na Śląsku od lat, jest

wałem, żeby brzydko mówiąc „wycisnąć” z tych

SPRze. Później losy wywiały mnie do Warszawy,

strzałem w dziesiątkę. Nie wiedzieli czego

Filharmoników jak najwięcej jak już przyjeżdżają

ale tu są moje korzenie. Orkiestra od jakiegoś

się spodziewać jak wspomniałem, natomiast

do Katowic i tutaj są! Zaproponowaliśmy cykl

czasu jest już zespołem międzynarodowym, acz-

wyjeżdżają zachwyceni wspaniałym, ciepłym

imprez. Jeden z koncertów był poprzedzony

kolwiek, może z przypadku, może z podskórnej

przyjęciem publiczności oraz salą, która zrobiła

wykładem profesora Clemensa Hellsberga, wie-

chęci nawiązania do historii, niejako w ramach

ogromne wrażenie. n

loletniego prezesa zarządu jak również muzyko-

tych byłych Austro-Węgier mamy bardzo dużo

loga i historyka. Podczas koncertu kameralnego,

Czechów, bardzo dużo Węgrów także na eks-

w którym pozwoliłem sobie wystąpić z kole-

ponowanych pozycjach, sporo Ukraińców, ale

gami, wykonaliśmy „Oktet” Schuberta, ale tez

z zachodniej Ukrainy, głównie ze Lwowa i nas

muzykę polską. Przekonaliśmy Filharmoników, że

jest trzech Polaków. Mamy kolegów z Australii,

na cyklu koncertów kameralnych „Wiedeńczycy

dwóch braci bliźniaków i wiele osób z innych

w NOSPR” będzie prezentowana zawsze muzyka

stron świata. Od jakiegoś czasu przyjmowane są

reżyser, publicysta,

polska także ta mniej znana i muzyka wie-

także kobiety. Zmienia się mentalność muzyków

redaktor -TVP Katowice

wiedeńczykom architekturą, tradycją czy kulturą

Rozmawiała: dr Violetta Rotter-Kozera

13

MIEJSCA

Sinfonia Varsovia

Willa

Projekt architektoniczny nowego centrum muzycznego Warszawy W 2010 roku Orkiestra Sinfonia Varsovia otrzymała własną siedzibę – dawny Instytut Weterynarii SGGW na warszawskiej Pradze, przy ulicy Grochowskiej 272. Decyzją Rady Warszawy i jej Prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz w czerwcu 2010 roku został ogłoszony międzynarodowy, otwarty i dwuetapowy konkurs architektoniczny na projekt nowej sali koncertowej dla 1800 widzów

Wnętrze sali koncertowej

oraz zagospodarowanie architektoniczne nieruchomości przy ul.

Grochowskiej 272.

Celem konkursu było wyłonienie najlepszego projektu nowego

połączenie akustyki sal budowanych w typie pudełkowym z wi-

centrum kulturalnego Warszawy – skupionego wokół Orkiestry

downiami typu winnica.

Sinfonia Varsovia, które będzie nie tylko atrakcyjnym miejscem

W myśl autorów zwycięskiej pracy ma to zapewnić wspaniałą, uni-

dla prezentacji muzyki poważnej i innych gatunków sztuki, lecz

katową akustykę. Władze miasta stołecznego Warszawy zdecydo-

również miejscem spędzania czasu wolnego.

wane są na realizację tego projektu na warszawskiej Pradze. n

Organizatorem konkursu była Orkiestra Sinfonia Varsovia.

Sąd konkursowy ocenił 138 prac, z czego do drugiego etapu zostało zakwalifikowane dziesięciu uczestników. Jury konkursu ogłosiło swoją decyzję 14 listopada 2010 r. Zwyciężyła pracownia Atelier Thomas Pucher ZT GMBH, (Graz, Austria).

Projekt Thomasa Puchera wyróżnia nie tylko bardzo charakterystyczna rama otaczająca cały teren przy ulicy Grochowskiej 272, ale również wyjątkowa konstrukcja sali koncertowej, która zakłada

www.sinfoniavarsovia.org Sala koncertowa

14

Anna Netrebko w „Jolancie” Czajkowskiego, reżyseria Mariusz Treliński

TEATR

The Metropolitan Opera:

Live in HD W Teatrze Studio trwa czwarty sezon The

ców i komentatorów z dziedziny muzyki

również polscy wykonawcy: Aleksandra

Metropolitan Opera: Live in HD, wielokrot-

i sztuki. Wyświetlany jest polski tekst

Kurzak, Mariusz Kwiecień, Piotr Beczała.

nie nagradzanej serii transmisji na żywo

libretta.

Przed wakacjami jeszcze dwie transmisje:

z najsłynniejszego operowego teatru na

Metropolitan Opera stała się jedyną in-

PANI Z JEZIORA (14.03) oraz RYCERSKOŚĆ

świecie. Nowojorskie spektakle to wyda-

stytucją sztuki prowadzącą globalną serię

WIEŚNIACZA (25.04). Nowy sezon, który

rzenia artystycznie nieprzeciętne, zarówno

przedstawień kultury wysokiej na tak wielką

według zapowiedzi, otworzyć ma Mariusz

pod względem wokalnym, jak i aktorskim.

skalę. Transmisje swoich spektakli organizu-

Widz ma poczucie bezpośredniego uczest-

ją dziś także inne słynne teatry, ale to Met

Treliński, już niebawem. Więcej informacji na www.teatrstudio.pl n

nictwa w spektaklu i znajduje się w gronie

była prekursorem i tylko ona realizuje swoje

tysięcy widzów oglądających w tym samym

pokazy na tak ogromną skalę. Obecnie

momencie to samo przedstawienie na

program jest wyświetlany w ponad 1900

całym świecie. W przerwach między aktami

salach teatralnych, kinowych, i filharmo-

kamera zagląda za kulisy, aby na żywo

nicznych 64 krajów świata. Transmisje na

przeprowadzić wywiady z wykonawcami

żywo wywołują zmianę spojrzenia publicz-

i realizatorami spektaklu.

ności na operę, zachwycają wykonawców

Publiczność serii HD live otrzymuje bezpre-

i widzów na całym świecie – powiedział

cedensową możliwość spojrzenia na to, jak

dyrektor generalny Met Opera, Peter Gelb.

wygląda inscenizacja opery w jednym z naj-

Dla całego zespołu teatralnego nie ma nic

większych światowych domów operowych.

lepszego, jak dawka adrenaliny w postaci

pl. Defilad 1

Transmisje spektakli w Studio poprzedza

sobotnich popołudniowych transmisji na

00-901 Warszawa

zawsze wstępne słowo, komentarz znaw-

żywo. Wśród śpiewaków Met znajdują się

16

Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza

G R U PA A Z O T Y PARTNEREM STRATEGICZNYM ORAZ PATRONEM SALI KONCERTOWEJ EUROPEJSKIEGO CENTRUM MUZYKI KRZYSZTOFA PENDERECKIEGO

E U R O P E J S K I E C E N T R U M M U Z Y K I K R Z Y S Z T O F A P E N D E R E C K I E G O

LUSŁAWICE

25 marca 2015

Koncert finałowy Międzynarodowych Warsztatów Orkiestrowych

Kristjan Järvi – dyrygent Orkiestra Baltic Sea Youth Philharmonic

Kontakt i informacje: krakow@penderecki-center.pl, tel. 12 333 40 01, www.penderecki-center.pl Mecenas programów edukacyjnych i koncertowych Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego

NASZ PATRONAT MEDIALNY Najnowsza płyta z kolekcji Warsaw Philharmonic zatytułowana The 1st Concert In The Rebuilt Hall 1955 – otwiera cykl cennych wydawnictw archiwalnych Warsaw Philharmonic Archive. Album prezentuje oryginalne zremasterowane z taśmy matki nagranie pierwszego koncertu, który odbył się w nowym gmachu Filharmonii Narodowej, odbudowanym po II wojnie światowej. Repertuar koncertu, który miał miejsce 21 lutego 1955 r., obejmował dzieła najwybitniejszych polskich kompozytorów. Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą legendarnego polskiego dyrygenta – Witolda Rowickiego, wykonała Uwerturę koncertową „Bajka” Stanisława Moniuszki, Koncert na orkiestrę Witolda Lutosławskiego oraz I Koncert Skrzypcowy op. 35 Karola Szymanowskiego. Solistką była Wanda Wiłkomirska, młoda wówczas, wyjątkowo utalentowana skrzypaczka, która stała się później ikoną polskiej wiolinistyki.

Na płycie zamieszczono pełne nagranie koncertu wraz z towarzyszącymi mu przemówieniami (Jarosława Iwaszkiewicza oraz Włodzimierza Sokorskiego) i wykonaniem hymnu państwowego. Zachowano dzięki temu oryginalną atmosferę wieczoru, który otworzył nowy rozdział w historii Filharmonii Narodowej. Koncert pozostawił po sobie niezapomniane wrażenia nie tylko ze względu na kontekst historyczny.

Interpretacje Rowickiego i Wiłkomirskiej zelektryzowały publiczność

Premiera 21 lutego 2015 r.

i wprawiły w zachwyt krytykę muzyczną, a precyzja i brzmienie orkie-

Filharmonia Narodowa w Warszawie – 60. rocznica otwarcia nowego

stry zadziwiają do dziś.

gmachu Filharmonii Narodowej, a zarazem uwiecznionego wówczas

Do albumu dołączone są dwie książeczki poświęcone Filharmonii

i prezentowanego na płycie koncertu.

Narodowej „wczoraj i dziś”, zawierające m.in. omówienie płyty oraz biografie Witolda Rowickiego i Wandy Wiłkomirskiej opracowane

W sklepach od 23 lutego 2015 r.

przez wybitnego muzykologa Stanisława Dybowskiego. n

UPC: 0825646144631

KRONIKA

Sylwester w NOSPRze Rok 2014 był szczególny dla Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, otrzymała ona bowiem nową siedzibę z wyjątkową pod względem architektonicznym i akustycznym salą koncertową. Rok ten zakończył również wyjątkowy koncert sylwestrowy. Przy wypełnionej do ostatniego miejsca sali koncertowej usłyszeliśmy muzykę francuską, utwory Ravela i Bizeta, w tym fragmenty z opery Carmen. Orkiestrę poprowadził jej dyrektor artystyczny Alexander Liebreich. Solistami koncertu byli: Ewa Vesin (sopran) i Piotr Tarcholik (skrzypce).

Był również bal do białego rana. Wystąpił zespół Skaldowie, który obchodził 50-lecie istnienia, oraz Karen Edwards, jedna z ciekawszych amerykańskich wokalistek jazzowych młodego pokolenia. Muzykę z płyt winylowych prezentował Piotr Metz. n

18

ÓR B Y W A R E S E KON