Zorginstellingen april 2013

zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

38e jaargang nr. 2 april 2013

WW W. ZO

NI

EU IN W S

RG

S?

TE LL IN

GE N.

instellingen

Thema

Schoonmaak & HygiĂŤne

Verslag Zorgtotaal 2013 Nieuwbouw Bernhoven Onderzoek ziekenhuiskosten

NL

Waskosten te hoog?

Houd de persoonsgebonden was in huis!

U kunt bij de dagelijkse wasverzorging veel geld besparen ten opzichte van uitbesteding aan een commerciële wasserij. Met een individuele efficienty-berekening laten we u zien hoe groot het besparingspotentieel is.     

Minder slijtage van het wasgoed Geen verlies en/of zoekraken van wasgoed BTW-voordeel over personele kosten (voor instellingen) Lage Total Cost of Ownership Duurzaam- en maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

Inhoud

5

Van de redactie

16

26

Verslag Zorgtotaal 2013

6

28

9

33

Nieuws

Symposium Zorg voor Waskracht

Actueel Onderzoek ziekenhuiskosten

Tips voor hospitality

34

10

Nieuwbouw Bernhoven

Energiebesparing

37

Nieuw: Lekker Betrokken!

THEMA SCHOONMAAK & HYGIﾃ起E

38

Domotica in zorgcentrum Vlietwijk

12

Cleaning bij De Hoogstraat

16

De zorgmarkt op zijn kop

20

Hostmanship bij AxionContinu

41

26

Voorbeschouwing Facto Congres

42

Markt & Product

44

23

Servicewijzer

25

Agenda en Advertentie-index

46

Column Frederiek Morees Nieuw: Spotlight

34

Online > ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen.

Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector.

Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven.

Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied?

En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die geﾃｯnteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > Meld u nu aan voor het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg met Sterren 2013 in Cinemec te Ede! Kijk op www.zorgmetsterren.nl voor details. Zorgorganisaties kunnen zich helaas niet meer aanmelden voor de audits van 2013. De inschrijving voor de audits voor 2014 is al wel geopend. Deelname bestaat uit een audit via online vragenlijsten, bestemd voor het management en cliﾃｫntenen patiﾃｫntenraden. Daarna wordt u bezocht door twee auditeurs en ontvangt u een uitvoerige rapportage met een verbeteranalyse.

2013-April / ZorgInstellingen

3

Samen zorgen voor een betere performance • adviesrapportages • schoonmaaksystemen en -producten • verbruiksmaterialen • machines • technische service • opleiding en begeleiding • calculatiesoftware

redactioneel

Colofon

Groot, Groter, Grootst Omzet: meer dan 1 miljard euro per jaar. Aantal personeelsleden: 15.000. Aantal operatiekamers: 40. Aantal artsen in opleiding: 5000.

Aantal patiënten per jaar: 500.000.

Deze cijfers zijn van toepassing op het Amsterdamse megaziekenhuis in wording, een ziekenhuis dat zal ontstaan als de voorgenomen alliantie van de twee academische ziekenhuizen AMC en VUmc inderdaad doorgaat.

In diverse media is in de afgelopen periode het voornemen tot samengaan becommentarieerd. De genoemde voordelen zijn bekend: betere patiëntenzorg (medische specialisatie neemt nog verder toe) en meer efficiency ten aanzien van de inzet van mensen en middelen (dure medische apparatuur kan intensiever worden gebruikt, de bezettingsgraad van OK’s kan omhoog, enzovoort).

Er zijn echter ook nadelen. Zo blijkt uit onderzoek van de TU Delft dat Nederlandse ziekenhuizen – vergeleken met andere Europese ziekenhuizen – al ver boven de ideale schaalgrootte zitten, dit vanuit bedrijfseconomisch oogpunt. Een megaziekenhuis, zoals nu op de tekentafel ligt, zou in dat perspectief flink uit de toon vallen.

Een ander punt betreft de plannen om de huidige twee locaties samen te voegen op een locatie. Daar zal de nodige nieuwbouw aan te pas moeten komen, anders past het natuurlijk nooit. Ik zie het al voor me: stap je – nadat je vijftien minuten in de rij hebt gestaan om de overvolle parkeergarage in te kunnen rijden – eindelijk het gebouw binnen, heb je een uitvoerige instructie van de baliemedewerker inclusief een plattegrond nodig om op de gewenste afdeling aan te komen.

Nog twee andere kanttekeningen: ten eerste de menselijke maat. Als je in een dergelijk groot ziekenhuis belandt, is er dan nog ruimte voor het menselijke gevoel? Dat is iets waar mensen met zorgen over de medische situatie van henzelf of van hun dierbaren toch ernstig behoefte aan hebben.

Ten tweede de eventuele nieuwbouw. Als schaalvergroting leidt tot ambitieuze bouw is in het verleden – zeker in andere sectoren – aangetoond dat dat qua kosten verkeerd kan uitpakken. Hoe weet je bijvoorbeeld over hoeveel bedden je over vijf jaar dient te beschikken, als de gemiddelde ligduur terugloopt? Investeren in bouw en later te maken krijgen met leegstand in vierkante meters, daar is niemand bij gebaat.

GERARD D ESSING

hoofdredacteur

ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET

HOOfDREDACTEUR Gerard Dessing, gerarddessing@vakmedianet.nl EINDREDACTEUR Dennis van Asselt REDACTIERAAD Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh MEDEwERKERS AAN DIT NUMMER Martine Atzema, Phyllis den Brok, Aline de Bruin, Ronald Bruins, Peter Drooger, Nicky Fleuren, Frederiek Morees, Jeroen Mulder, Bonneke Weber COVERfOTO GOM Zorgsupport ART D IRECTION & V ORMGEVING Cross Media Solutions - Ten Brink UITGEVER Frederique Zeemans, frederiquezeemans@vakmedianet.nl MARKETING Leendert van Wezel ACCOUNTMANAGER Jeroen Baar, jeroenbaar@vakmedianet.nl AbONNEMENTENADMINISTRATIE & T RAffIC Jolanda van Selm, traffic@vakmedianet.nl ADRES Vakmedianet Postbus 448 2400 AK Alphen aan den Rijn Tel: 088-5840800 www.zorginstellingen.nl redactie@zorginstellingen.nl AbONNEMENTEN ZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabonnement Nederland € 115,00 (excl. bTw), belgië € 122,50 buitenland overig € 150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer € 17,50 (excl. bTw). bANKRELATIE ING bank 65.23.73.763 DRUK Van der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem DOELGROEp Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie.

COpyRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Copyright: ©2012 DISCLAIMER: Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.

Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

VAKMEDIANET IS AANGESLOTEN bIJ H ET Op LAGE I NSTITUUT (HOI)

2013-April / ZorgInstellingen

5

nieuws Genomineerden Gastvrijheidszorg Awards snel bekend De genomineerde ziekenhuizen, zorgcentra en GGZ-instellingen voor de Gastvrijheidszorg Awards zijn binnen enkele weken bekend. Binnenkort komt de jury bijeen om te bepalen wie genomineerd worden voor de Gastvrijheidszorg Awards 2013. In die jury zitten onder andere vertegenwoordigers van de winnaars van vorig jaar. Zorgcentrum Padua uit Tilburg won in 2012 de award in de categorie Verpleging & Verzorging en het Rotterdamse Sint Fransiscus Gasthuis wist in de categorie Ziekenhuizen de prijs binnen te slepen. Emergis uit het Zeeuwse Kloetinge legde beslag op de eerste award in de categorie GGZ. Medio april worden de genomineerden ingelicht dat ze bij de top tien of top vijf zitten in hun eigen categorie. De winnaars worden bekend gemaakt tijdens het congres Gastvrijheidszorg met Sterren, dat plaatsvindt op donderdag 6 juni.

Kijk op www.zorgmetsterren.nl voor meer informatie en aanmelding. Op de foto: het team van Emergis Kloetinge na de winst in 2012.

Uitkomsten benchmark Facilitaire Kerngetallen Ziekenhuizen bekend Van de totale ziekenhuiskosten in 2011 was bijna 11 procent facilitair van aard. De faciliteiten huisvesting & terreinen en voeding en schoonmaak zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 73 procent van de totale facilitaire kosten. Dit blijkt uit de nieuwste benchmark Facilitaire Kengetallen Ziekenhuizen. De benchmark toont over het boekjaar 2011 facilitaire kosten van €2 9,55 per patiënteenheid. Dit is vergelijkbaar met 2010. De eerder ingezette kostenreductie, zichtbaar in de boekjaren 2009 en 2010, lijkt hiermee dan ook niet door te zetten. In de totale facilitaire kosten zijn de materiële kosten verantwoordelijk voor de grootste post met € 17,68 per patiënteenheid. De gegenereerde opbrengsten door de facilitaire organisaties zijn beperkt (€ 2,90 per patiënteenheid). Ook ten opzichte van de totale ziekenhuiskosten is een vergelijkbaar beeld met eerdere jaren zichtbaar. Daar waar de totale kosten van het ziekenhuis stijgen, stijgen de facilitaire kosten evenredig mee.

Lees meer over de benchmark op pagina 8 van deze uitgave.

Zorgmedewerkers tegen zorg op afstand Drie op de vier zorgmedewerkers vindt zorg op afstand met beeldschermen niet ideaal. Dat blijkt uit een online poll die het Tijdschrift voor Verzorgenden hield. De vraag van de poll was: 'Wat vind jij van zorg op afstand met beeldschermen?’ ‘Goed! Het geeft de cliënt een fijner gevoel dat de zorg dag en nacht bereikbaar is’, antwoordt een op de vijf stemmers (20 procent). 5 procent vindt Zorg op Afstand ‘goed, want het scheelt tijd nu ik niet iedereen persoonlijk hoef op te zoeken.’ Maar liefst 75 procent van de stemmers is echter niet blij met het systeem. Zo vindt 28 procent de beeldschermen ‘stom, weer een manier van zorgmanagers om kosten te besparen, wat ten koste gaat van persoonlijke zorg.’ 26 procent vindt dat de beeldschermen ten koste gaan van het werkplezier: ‘Het geeft meer werkplezier om persoonlijk contact te hebben met de cliënt.’ Een ander deel van de stemmers (21 procent) antwoordt: ‘Niet prettig: de cliënt heeft liever persoonlijk contact dan via een beeldscherm.’

Nieuw ziekenhuis Bernhoven flexibel en groen ontworpen Het nieuwe ziekenhuis Bernhoven in het Brabantse Uden is begin april in gebruik genomen. Het ontwerp van het ziekenhuis is van de Jong Gortemaker Algra. Architecten Henk de Jong en Rien Trouborst hebben gewerkt vanuit het vastgoedprincipe, waarbij verschillende gebouwtypes met eigen specifieke functies onderling zijn verbonden. Zo is er een zogeheten ‘hot floor’ met de operatiekamers en de intensive care en een hotelgebouw voor onder meer de algemene verpleging. Het nieuwe onderkomen bestaat uit vier losse gebouwen. De meeste panden van het ziekenhuis zijn geschikt zijn voor een andere functie. Het hotelgebouw kan bijvoorbeeld daadwerkelijk een hotel worden, als mocht blijken dat de ligduur van patiënten de komende jaren nog verder afneemt en de algemene verpleging geen eigen gebouw meer nodig heeft. Het thema van het nieuwe ziekenhuis is ‘Bernhoven in het groen’. Het binnenterrein is ontworpen als een groene binnenwereld. Zo wordt het polikliniekgebouw straks helemaal begroeid met klimplanten. Ook in het interieur komen overal groene elementen terug. In de polikliniek hangen grote foto’s van natuurtaferelen uit de omgeving, er ligt hout op de vloer en er groeit straks zelfs een levende plantenwand in de hal.

Kijk voor een uitgebreide impressie van het nieuwe Bernhoven op pagina 34 van dit blad.

6

2013-April / ZorgInstellingen

www.zorginstellingen.nl

nieuws

Personeel in de zorg is baanvast Van de mensen die in de publieke sector werken, zijn de werkers in de zorg- en welzijnssector het meest baanvast. Een op de vier medewerkers geeft aan nooit of slechts één keer van baan te zijn gewisseld.

Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Driessen HRM en TNS Nipo. Het onderzoek is gehouden onder werkenden in de publieke sector. Doel is om na te gaan hoe het mobiliteitsproces in de publieke sector er op dit moment voor staat. Mobiliteit is niet erg in trek in de sector zorg en welzijn. Meer dan 35 procent kan zich zelfs helemaal geen voorstelling maken van wat mobiliteit is. Volgens de onderzoekers zijn zorgmedewerkers erg trouw en betrokken bij hun organisatie. Als ze besluiten weg te gaan, wil de werkende dat de opgedane kennis behouden blijft in de organisatie en geeft hij of zij deze goed door aan de opvolger.

Ruime 7 voor vakbeurs Zorgtotaal Zowel bezoekers als exposanten beoordeelden de vakbeurs Zorgtotaal als goed.

Bezoekers gaven een 7,2 en exposanten een 7.

Van alle activiteiten op de beurs waren achtereenvolgens het Skillslab, het inhoudelijke programma van workshops en lezingen en het Beste Menu van de Zorg het meest in trek. De vakbeurs vond gelijktijdig met Zorg & ICT plaats van 13 tot en met 15 maart in de Jaarbeurs in Utrecht. In totaal hebben 21.281 professionals deze editie van Zorgtotaal bezocht. 42 procent heeft één of meer activiteiten bezocht of aan workshops deelgenomen. Hiervan heeft een vijfde (21) de activiteiten van het Skillslab bekeken, 12 procent heeft één of meer sessies van het inhoudelijk programma gevolgd en de cook-off van het Beste Menu van de Zorg trok 10 procent van de bezoekers. De top 5 bezoekers bestond uit professionals in verpleging- en verzorgingstehuizen, ziekenhuizen, thuiszorg/ welzijn/ouderenzorg, gehandicaptenzorg en overheid. Op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen rondom producten en diensten werd als belangrijkste reden aangegeven om naar de beurs te komen (75 procent). Dat blijkt uit onderzoek van VNU Exhibitions.

Voor een verslag van Zorgtotaal 2013, kijk op pagina 26.

labels maken Eenvoudig professionele P-touch D200VP beletteringsysteem: Beleef meer plezier aan het ordenen van uw werkomgeving.

Creëer snel en eenvoudig kleurrijke en slijtvaste labels voor verschillende items zoals ordners, archiefdozen, bewegwijzering en naamplaatjes. www.brother.nl

ONDERZOEK

Ziekenhuiskosten

Waar geef ik mijn geld aan uit en waarom?

Van de totale ziekenhuiskosten in 2011 was bijna 11 procent facilitair van aard. De faciliteiten huisvesting & terreinen, voeding en schoonmaak zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 73 procent van de totale facilitaire kosten. Dit zijn enkele uitkomsten van de nieuwste benchmark Facilitaire Kerngetallen Ziekenhuizen.

Tekst Martine Atzema en Nicky Fleuren

Ziekenhuizen worden geconfronteerd met flinke veranderingen en ontwikkelingen, zoals onder meer een veranderende vraag, een groeiend bewustzijn bij de patiĂŤnt, zorgverzekeraars die meer invloed uitoefenen, krappere budgetten en meer marktwerking en concurrentie.

Om deze ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden, is het creĂŤren van onderscheidende zorg- en dienstverleningsconcepten van groot belang. Dit vraagt om heldere keuzes in de positionering en strategie van de

8

2013-April / ZorgInstellingen

instelling. Het Facilitair Bedrijf kan hierin van grote toegevoegde waarde zijn, met denken vanuit toegevoegde waarde in het totaalconcept, het maken van gerichte keuzes in kwaliteit en kosten en het hanteren van een bedrijfskundige benadering. De facility manager moet daarom antwoord kunnen geven op de volgende vragen: waar wil ik op herkend en gewaardeerd worden, waar geef ik mijn geld aan uit en waarom?

Om facility managers in de zorg bij deze uitdagingen te ondersteunen,

voert Hospitality Consultants jaarlijks de benchmark Facilitaire Kengetallen Ziekenhuizen uit. Deze benchmark beoordeelt de facilitaire presentaties objectief en bedrijfsmatig en maakt daarbij een vergelijking met de markt.

ONDERZOEK

Benchmark

Highlights benchmark • Facilitaire kosten in ziekenhuizen: € 29,55 per patiënteenheid • Huisvesting & terreinen, voeding en schoonmaak vormen 73 procent van de totale facilitaire kosten • 10,7 procent van totale ziekenhuiskosten is facilitair • Het aandeel facilitaire personeelskosten uitgedrukt in de totale personeelskosten is 9,0 procent • 55 procent van de facilitair medewerkers is ouder dan 45 jaar.

Meer informatie: www.ziekenhuis-benchmark.nl

Op basis van de benchmark kan FM de eigen bedrijfsvoering optimaliseren, verantwoording afleggen en leren van andere deelnemers.

Grootste post

De benchmark toont over het boekjaar 2011 facilitaire kosten van € 29,55 per patiënteenheid. Dit is vergelijkbaar met 2010. De eerder ingezette kostenreductie, zichtbaar in de boekjaren 2009 en 2010, lijkt hiermee dan ook niet door te zetten. In de totale facilitaire kosten zijn de materiële kosten verantwoordelijk voor de grootste post met € 17,68 per patiënteenheid. De gegenereerde opbrengsten door de facilitaire organisaties zijn beperkt (€ 2,90 per patiënteenheid). Ook ten opzichte van de totale ziekenhuiskosten is een vergelijkbaar beeld met eerdere jaren zichtbaar.

10,7 procent van de totale kosten was in boekjaar 2011 facilitair van aard, in 2010 was dit 10,5 procent. Daar waar de totale kosten van het ziekenhuis stijgen, stijgen de facilitaire kosten evenredig mee.

Zoals ook eerdere jaren het geval was, vormen de onderdelen huisvesting & terreinen, voeding en schoonmaak het grootste deel van deze totale kosten: deze drie faciliteiten zijn verantwoordelijk voor gemiddeld 73 procent van de totale facilitaire kosten.

Traditioneel gezien is huisvesting & terreinen verantwoordelijk voor het grootste aandeel in de totale facilitaire kosten, in boekjaar 2011 was dat echter de faciliteit voeding. Dit gegeven ligt in lijn met de tendens dat steeds strakker wordt gestuurd op huisvestingskosten en efficiëntere inrichting van huisves-

ting. Ook is er in toenemende mate aandacht voor (onderscheidende) dienstverleningsconcepten, waar voeding vaak een belangrijk onderdeel van uitmaakt.

Opvallend is dat de personeelskosten van het Facilitair Bedrijf een grotere verhoging tonen dan de personeelskosten van het gehele ziekenhuis. Het aandeel facilitaire personeelskosten uitgedrukt in de totale personeelskosten neemt toe van 8,2 procent in boekjaar 2010 naar 9,0 procent in boekjaar 2011.

De eerder ingezette dalende trend in personeelskosten, voornamelijk beïnvloed door een hogere uitbestedingsgraad, heeft zich niet verder doorgezet.

Een belangrijke uitdaging met betrekking tot personeel ligt in de continuïteits- en kwaliteitsborging. Een groot aandeel van de facilitair medewerkers (55 procent) is ouder dan 45 jaar. Dit percentage is eveneens toegenomen ten opzichte van boekjaar 2010. De facilitair medewerker lijkt trouw te zijn aan de werkgever.

Hiertegenover staat dat er momenteel gewerkt wordt met ervaren teams met weinig differentiatie in leeftijd. Dit brengt weinig kruisbestuiving tussen verschillende generaties met zich mee.

Tenslotte levert de personeelssamenstelling continuïteitsrisico’s op, omdat deze medewerkers binnen afzienbare tijd met pensioen gaan.

De kosten in de categorie Facility Management, waarin de kosten voor algemeen management zijn opgenomen, vertonen de grootste stijging ten opzichte van boekjaar 2010. Deze kosten zijn in boekjaar 2011 namelijk met 26 procent gestegen. Dit kan een

logisch gevolg zijn van de algemene trends in de markt, waarbij steeds meer facilitaire organisaties een professionaliseringsslag doormaken en gaan werken als regieorganisatie. Door deze ontwikkelingen ontstaat meer aandacht en tijd voor beleids- en kwaliteitsvraagstukken, contractmanagement en aansturing van (interne) leveranciers.

Hiermee liggen hogere kosten voor algemeen management in de lijn der verwachting.

Vernieuwd

De ervaring leert dat managementinformatie vaak eenzijdig wordt verzameld en beoordeeld. Vaak ligt hierbij de nadruk op de post kosten.

Het risico daarvan is dat conclusies worden getrokken zonder het totale

<De kosten in de categorie Facility Management vertonen de grootste stijging> plaatje te overzien. In de markt is zichtbaar dat er steeds meer noodzaak en daarmee behoefte ontstaat om het onderscheidend vermogen inzichtelijk te maken. Het onderscheidend vermogen wordt alleen zichtbaar door een integrale benadering. Dit maakt het mogelijk bewuste keuzes en afwegingen te maken, om op deze manier onderscheidend te worden, te blijven of te zijn. In het kader van deze ontwikkeling heeft Hospitality Consultants besloten deze integrale benadering van kwaliteit, kosten en klanttevredenheid ook op te nemen in haar vernieuwde benchmark ziekenhuizen.

* Martine Atzema en Nicky Fleuren zijn consultant bij Hospitality Consultants in Amersfoort.

2013-April / ZorgInstellingen

9

duurzaamheid

Energiebesparing

Honderd miljoen euro verdienen in de zorg Investeren in meer handen aan het bed of in energiebesparing? Ogenschijnlijk een dilemma, maar er zijn tal van energiebesparende maatregelen mogelijk die juist geld opleveren en tegelijk de leef- en werkomgeving verbeteren. Agentschap NL laat zien hoe.

Tekst Bonneke Weber

In tijden van bezuinigingen is het lastig directies te overtuigen om te investeren in energiebesparende maatregelen. Het budget is beperkt en vaak ontbreekt het directies aan kennis en informatie.

Ook kan er sprake zijn van een split incentive: de verhuurder wil niet investeren in energiebesparende maatregelen waarvan alleen de huurder profiteert.

Kortom, bezwaren genoeg om (nu) niet te investeren in energiebesparing.

Daartegenover staan echter veel slimme en creatieve oplossingen: het Duurzame Meerjarenonderhoudsplan

10

2013-April / ZorgInstellingen

(DMOP), de Wet Milieubeheer en de samenwerking met Energy Service Companies (ESCoâ&#x20AC;&#x2122;s) bieden mogelijkheden voor energiebesparing die soms al binnen korte tijd zijn terugverdiend.

De gunstige effecten van de oplossingen voor bewoners, patiĂŤnten en personeel bieden iedere facilitair manager de juiste argumenten om zijn of haar directie te overtuigen van het nut van energiebesparende maatregelen. In totaal is er in de zorg een potentieel van circa honderd miljoen euro aan energiebesparing.

Als een zorginstelling het reguliere onderhoud en verduurzaming combineert, kan het bij het doorvoeren van energiebesparende maatregelen flink op kosten besparen. Een Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan geeft een zorginstelling een handvat om een energiebesparende maatregel op het juiste moment en tegen zo laag mogelijke kosten door te voeren. Zo kan een instelling bij de vervanging van kozijnen bijvoorbeeld ook aan beter isolerend glas of aan ventilatievoorzieningen denken.

Een goed voorbeeld van een zorginstel-

duurzaamheid

Energiebesparing

Duurzaam bouwen Agentschap NL ondersteunt beleggers, projectontwikkelaars, gemeenten, gebouweigenaren en eindgebruikers bij het duurzaam bouwen, renoveren en beheren van gebouwen.

Meer info: www.agentschapnl.nl/duurzamegebouwen.

ling die met een DMOP op energiegebruik bespaart, is ’s Heeren Loo in Amersfoort. In hun DMOP zijn voor elk onderhoudselement ook de duurzame alternatieven opgenomen, waarbij de eventuele extra investeringen zijn afgezet tegen het besparingspotentieel.

Door energiebesparing op deze manier aan te pakken, wordt het nog rendabeler. Bovendien zorgen de maatregelen voor een prettiger leef- en werkklimaat.

Kansen

De Wet milieubeheer verplicht zorginstellingen die jaarlijks meer dan 50.000 kWh aan elektriciteit of 25.000 m3 aardgasequivalenten aan brandstoffen verbruiken alle energiebesparende maatregelen uit te voeren die binnen vijf jaar zijn terugverdiend.

Dat biedt kansen. Er zijn – naast deze wet – veel instrumenten ontwikkeld die een facilitair manager kunnen helpen met het onderscheiden van potentiële maatregelen, het opstellen van plannen én de financiering ervan.

Hiermee kan een facilitair manager zijn management veel directer en doeltreffender aanspreken. Op Kenniscentrum Infomil (infomil.nl) staat een uitgebreide lijst met energiebesparende maatregelen die een terugverdientijd van minder dan vijf jaar hebben.

Zorgorganisaties Cordaan, Amsta en HVO Querido uit Amsterdam zijn voorbeelden van instellingen die de komende drie jaar vooral praktische maatregelen nemen die ze binnen vijf jaar terugverdienen. Ze stellen een energiebesparingsplan op, gaan duurzaam inkopen en regelen hun

installaties beter in. Met het invoeren van de duurzame maatregelen besparen ze gas, elektriciteit, water en afval.

Doelen

Een Energy Service Company (ESCo) is een bedrijf dat – door toepassing van verschillende maatregelen – een bepaalde energiebesparing voor een gebouweigenaar garandeert.

De afspraken hierover worden vastgelegd in een prestatiecontract.

Als de gestelde doelen niet gehaald worden, is het risico voor de ESCo. De ESCo financiert de energiebesparende maatregelen en verdient de investeringen terug uit het rendement dat de maatregelen in de jaren erna oplevert.

Zorginstellingen besteden zaken als schoonmaak en beveiliging al jaren uit.

Voor prestatiecontracten op het gebied van bijvoorbeeld klimaatinstallaties zijn facilitair managers huiveriger, omdat die veel directer te maken hebben met het primaire zorgproces. Onnodig. Er zijn tal van geslaagde voorbeelden,

zoals die van ziekenhuizen Nij Smellinghe in Zuidoost Friesland en Lievensberg in Bergen op Zoom. Het Lievensberg bespaart samen met ESCo-partner Honeywell jaarlijks 137.500 euro aan energiekosten.

Honeywell installeerde onder meer een warmtepomp en een warmtekrachtkoppeling die voor het hele ziekenhuis elektriciteit opwekt.

Ook ziekenhuis Nij Smellinghe in Zuidoost-Friesland bespaart met Honeywell zo’n 15 procent op de energiekosten, oftewel 114.000 euro per jaar. De gegarandeerde besparingen gelden voor de periode van de verwachte terugverdientijd van 7,5 jaar, eveneens de periode waarin de investeringen door Honeywell zijn afbetaald. Alle besparingen daarna tellen als winst voor de zorginstelling zelf. *Bonneke Weber is freelance journalist. Dit artikel is geschreven in opdracht van Agentschap NL.

Vijf keer snel en slim besparen 1. Regel installaties goed in Met de Installatie Performance Scan (IPS) (agentschapnl.nl) kunnen alle installatieonderdelen en onderhoudscontracten worden gecheckt.

De online tool geeft direct inzicht in verbetermogelijkheden en kan een zorginstelling al snel tien tot vijftien procent aan energiebesparingen opleveren.

2. Maak verlichting energiezuinig Vervang bestaande verlichting voor energiezuinige varianten zoals LED. Investering in verlichting is vaak binnen twee à drie jaar terugverdiend.

3. Warmteterugwinning uit douchewater Maak gebruik van warmteterugwinning (wtw). Door het installeren van douche-wtw’s kunnen zorginstellingen veel energie besparen.

4. Betere isolatie van leidingen Veel zorginstellingen maken gebruik van de verkeerde isolatie, zoals dampdichte isolatie bij warmwaterleidingen. Zo gaat onnodig veel warmte verloren.

5. Betere isolatie van dak, vloer en/of glasoppervlak Dit levert niet alleen een lagere energierekening op, maar ook een beter binnenklimaat. De besparing loopt vaak op tot tientallen procenten.

2013-April / ZorgInstellingen 11

THEMA SCHOONMAAK EN HYGIﾃ起E

De Hoogstraat

www.zorginstellingen.nl

Search

Geen goede schoonmaak zonder goede leiding De schoonmaak van De Hoogstraat Revalidatie in Utrecht wordt uitbesteed aan een schoonmaakbedrijf. Na een roerige start in 2007 loopt de samenwerking al jaren op rolletjes. Dat gaat niet vanzelf, weten hoofd Facilitaire Zaken Ellen Evertzen en projectmanager Chantal Markus van CSU. Tekst Gerard Dessing

Vlnr: Chantal Markus van CSU, Ellen Evertzen van De Hoogstraat Revalidatie en Angelique Mulder-Exel, assistent Voeding & Service.

Diverse huiskamers, therapieruimtes en behandelkamers, een polikliniek, een zwembad, een sportzaal, een kliniek met 130 bedden inclusief sanitaire ruimtes, veel gangen en trappen en de benodigde vierkante meters kantooren vergaderruimte: het zijn voorbeel-

12

2013-April / ZorgInstellingen

den van ruimtes in De Hoogstraat in Utrecht die periodiek schoongemaakt moeten worden. Schoonmaakbedrijf CSU doet dat sinds 2007. En naar tevredenheid, vertelt Ellen Evertzen, sinds twaalf jaar hoofd Facilitaire Zaken bij De Hoogstraat.

Inspanningsgericht contract Na een aanbesteding, begeleid door het NIC (Nederlands Inkoop Centrum), kwam het Udense schoonmaakbedrijf, dat in heel het land voor de dagelijkse en specialiststische reiniging bij diverse zorginstellingen

THEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

Plezier

Volgens Ellen Evertzen, hoofd Facilitaire Zaken bij De Hoogstraat, is een goede relatie met de schoonmakers heel belangrijk. “We beschouwen hen als eigen medewerkers. Daarbij proberen we een situatie te creëren waarin mensen echt plezier in het werk hebben. Plezier leidt tot meer kwaliteit en tot een hogere bereidheid iets te doen dat niet direct tot de taken behoort.”

De Hoogstraat

zorgt, ruim vijf jaar geleden als meest passende partij uit de bus.

Het contract dat werd afgesloten was, tamelijk traditioneel. Daar was een duidelijke reden voor, zegt Ellen Evertzen terugkijkend: “Het schoonmaakbedrijf dat tot 2007 bij ons werkzaam was, wilde meer naar resultaatgerichte schoonmaak toe. Dat leverde echter klachten op omdat niemand meer zag wat er nu echt werd gedaan. Ook de vervuiling nam toe en mensen met een rolstoel kregen al snel zwarte handen. We moesten dus terug naar de basis, naar inspanningsgericht schoonmaken met gedetailleerde werkprogramma’s voor de verschillende ruimtes.”

Dagkracht

Het contract bevatte wel een vernieuwing: een deel van de werkzaamheden werd ondergebracht bij een zogenaamde dagkracht. Evertzen: “Een dagkracht heeft naast een aantal vaste taken ook flexibele taken. Bij calamiteiten of onvoorziene situaties kan hij zijn focus specifiek daar op richten en ander werk later uitvoeren. Neem zoiets als de sneeuw in januari. De dagkracht kon zich op dat moment echt op het schoonhouden van de entree richten.”

De schoonmaakwerkzaamheden in De Hoogstraat worden voornamelijk uitgevoerd in de ochtend, van zes tot half twaalf. De dagkracht is van half negen tot vijf aanwezig terwijl de voorman tot ongeveer half drie in de middag aan het werk is en voornamelijk het vloeronderhoud verzorgt. In totaal zijn achttien CSU-medewerkers bij De Hoogstraat werkzaam: twaalf in de schoonmaak (inclusief de dagkracht) en vijf in de spoelkeuken.

Daarnaast is een medewerkster in de linnenkamer actief. Het contract dat

Een kliniek met 130 bedden, veel gangen kantoor- en vergaderruimtes: voorbeelden van ruimtes in De Hoogstraat in Utrecht die periodiek schoongemaakt moeten worden.

voor vijf jaar werd afgesloten, liep oorspronkelijk in 2012 af. Inmiddels is het voor een periode van twee jaar verlengd.

Wat belangrijke factoren zijn als de schoonmaak wordt uitbesteed? Een goede relatie met de schoonmakers, zegt Evertzen direct. “Ze zijn heel belangrijk voor ons, we beschouwen hen als eigen medewerkers. Daarbij proberen we een situatie te creëren waarin mensen echt plezier in het werk hebben. Want dat is belangrijk: plezier leidt tot meer kwaliteit en tot een hogere bereidheid iets te doen dat niet direct tot de taken behoort.”

Pro-actief

Een andere belangrijke factor is volgens Evertzen de leiding van het schoonmaakbedrijf. “Als ik eerlijk ben, maakt de naam van het schoonmaakbedrijf me niet zo heel veel uit.

Immers, als een contract overgaat naar een andere dienstverlener gaan de schoonmakers conform de cao mee.

Maar wat wel verandert is de leiding, en die bepaalt of de nieuwe samenwerking een succes wordt.”

Bij De Hoogstraat is de leiding in handen van Chantal Markus. Zij is projectmanager bij CSU en verantwoordelijk voor een aantal grote schoonmaakcontracten in de regio Utrecht.

Een klein jaar na de ingangsdatum van het contract werd zij verantwoordelijk voor het goed functioneren van de schoonmaak bij een van de grootste revalidatiecentra van ons land. Zij zorgde ervoor dat na een vrij stroeve opstartperiode de samenwerking begon te lopen. Evertzen: “Chantal was niet bekend met wat er hier speelde, maar ik merkte dat ze zeer betrokken was.

En wat me ook opviel: ze stelde in het

2013-April / ZorgInstellingen 13

THEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

De Hoogstraat

begin veel vragen. Dat was goed. Er kwamen al snel diverse verbetervoorstellen over bijvoorbeeld de aanpassing van frequenties op bepaalde plekken.

Voor mij is dat echt de kracht van een goede leiding: kun je je verplaatsen in de klant en ben je in staat pro-actief met verandervoorstellen te komen? Dat is niet iedereen gegeven, het kan zelfs binnen een en hetzelfde bedrijf al verschillen.”

Voor het slagen van de samenwerking is daarnaast een heldere communicatie van belang. Daarvoor is bij De Hoogstraat de volgende structuur opgezet: iedere twee weken is er operationeel overleg tussen de managementassistente van de afdeling Facilitaire Zaken (FZ) en de objectleider of rayonmanager. Daarnaast is er een kwartaaloverleg in groter verband (met het hoofd FZ, het assistent-hoofd FZ en van CSU de projectmanager en de salesmanager die nog altijd betrokken is). Eenmaal per jaar is een medewerker van het NIC bij dat overleg aanwezig, dit vanwege het contractbeheer.

Vrijheid

Hoe het ideale schoonmaakcontract eruit zou zien? Volgens Evertzen is dat een contract waarin de schoonmaak van een aantal basiselementen zoals vloeren en sanitair vastligt. Allerlei andere zaken op bijvoorbeeld patiëntenkamers zijn dan vrij invulbaar. “In zo’n contract kan een schoonmaker die een stoffige vensterbank ziet daar meteen actie op ondernemen, en iets anders, bijvoorbeeld een stoflaagje op een hoge kast, laten rusten tot morgen of overmorgen. Hij of zij heeft dus meer vrijheid om taken in te vullen.”

Een andere ideaal is voor Evertzen het terugdringen van het aantal mensen aan het bed. “Je hebt nu een voedings-

14

2013-April / ZorgInstellingen

assistent, een afdelingsassistent en een schoonmaakmedewerker. Die voeren soortgelijke taken uit. Het zou mooi zijn als je dat meer kunt combineren, zodat één persoon, bijvoorbeeld een servicemedewerker, op een gang verantwoordelijk is voor alles. Daarmee voorkom je dat drie verschillende personen aan het bed komen.”

Ook Chantal Markus ziet mogelijkheden om werkzaamheden meer te combineren. “Op een andere zorglocatie maken onze medewerkers ook bedden op. Stukje voor stukje kun je dergelijke zaken toevoegen aan je dienstverlening.”

Open communicatie

Wat Evertzen van een schoonmaakbedrijf verwacht? “Natuurlijk moet het allemaal financieel passen, maar ik vind een open communicatie en proactief handelen zeer belangrijk.”

Markus van CSU onderschrijft dit: “Ik zeg altijd open en eerlijk als we iets

niet gedaan hebben. Daar is negen van de tien keer begrip voor, want er is altijd een reden voor. In de praktijk merk ik dat dat vaak goed valt bij klanten. Ook ik verwacht van een opdrachtgever open en eerlijke communicatie. Daarnaast stel ik een stuk betrokkenheid op prijs. Schoonmaak is hier geen sluitpost en staat niet onderaan de streep. Binnenkort gaan we ter gelegenheid van de vijfjarige samenwerking als team samen met de afdeling facilitaire zaken uit eten, dat heb ik nog nergens meegemaakt.”

Kerngegevens • Organisatie: De Hoogstraat • Revalidatie • Plaats: Utrecht • BVO: 18.000 m2 • Medewerkers: ca 700 (ca 500 fte) • Website: www.dehoogstraat.nl

Design en functionaliteit voor een betere hygiëne

Hygiëneoplossingen die het verschil maken Wanneer hygiëne belangrijk is Tork systemen bevorderen de hygiëne. Onze dispensers geven iedere keer één tissue of één dosis. Dit voorkomt kostbare overconsumptie. Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is gemaakt.

Voor meer informatie over handhygiëne, facial tissue, toiletpapier of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.

THEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

Hago Zorg

www.zorginstellingen.nl

Search

Zorgmarkt op zijn kop

Terwijl het sappelen is in de kantoormarkt, wordt in de zorgmarkt volop geïnvesteerd in infectiepreventie en het creëren van een positieve patiëntervaring. Hago Zorg spint er garen bij, maar heeft tegelijkertijd last van overheidsingrijpen op de zorgmarkt. “De dynamiek is enorm”, aldus commercieel directeur Margot van Leijen.

Tekst Ronald Bruins

Op het moment dat we commercieel directeur Margot van Leijen van Hago Zorg spreken, raast er een golf aan aanbestedingen van ziekenhuizen over het land; dertig tot veertig in slechts enkele maanden. Hago Zorg heeft net die van het Universitair Medisch

16

2013-April / ZorgInstellingen

Centrum St Radboud in Nijmegen in de wacht gesleept en dat smaakt naar meer. Onder andere aanbestedingen bij het LUMC, het VU Medisch Centrum en de Erasmus Universiteit Rotterdam staan op de rol.

Het zijn dan ook toptijden voor Van

Leijen die er de boekwerken voor moet maken die horen bij dergelijke aanbestedingen. “Dat vind ik overigens leuk werk, want tegenwoordig – en zeker in de ziekenhuismarkt – gaat het niet om de laagste prijs. Vaak zetten de ziekenhuizen het budget vast en kopen

Thuis

Margot van Leijen, commercieel directeur van Hago Zorg, heeft begrip voor de gekozen weg om de zorgkosten in de hand te houden. “Daarbij komt dat ouderen zelf ook liever langer in de thuissituatie blijven. Dat blijkt uit onderzoek.”

ze in aan de hand van best value procurement. Wat krijg ik aan toegevoegde waarde? Laat maar horen wat je voor dat geld kunt betekenen. Dat gaat bijvoorbeeld over een uitbraak van de bacterie MRSA. Hoe zouden wij dat als schoonmaakdienstverlener aanpakken? In dergelijk gevallen komt je ervaring beter uit de verf dan bij aanbestedingen waar prijs voorop staat.”

Van Leijen geeft een voorbeeld. “We stelden bij een kliniek voor verslavingszorg voor om met gesloten werkkarren te werken en we hielden er rekening

Cijfers Zorgcluster Hago: Hago Zorg, Assist en EMC. Hago Zorg: 3000 medewerkers (88,4 procent vrouw, 11,6 procent man) Omzet: 80 miljoen euro Het bedrijf bedient 400.000 medewerkers van opdrachtgevers.

mee dat de prestatienorm van vierkante meters niet zo hoog kon zijn.

Immers, cliënten zijn gewoon in hun kamer aanwezig. Je kunt niet even door hun kamer heen. Dat soort zaken scoren dan bij dergelijke aanbestedingen.”

Schoonmaken in de zorg is een duidelijk specialisme, beschouwt Van Leijen. “Dat specialisme wordt door schoonmaakbedrijven die willen toetreden tot die markt nogal eens onderschat. Hago Zorg is een van de belangrijkste spelers op de markt, maar we komen lokaal ook schoonmaakbedrijven zonder kennis van zaken tegen.

Zij worden in een enkel geval gekozen vanwege hun lokale of regionale band, maar het ontbreekt hen aan expertise.

Dat is voor een ziekenhuis levensgevaarlijk.”

Beleving

Schoonmaak is niet, zoals er in de kantoorsituatie soms tegenaan wordt gekeken, een noodzakelijk kwaad waar een opdrachtgever prima op denkt te kunnen bezuinigen. Nee, het is een absolute voorwaarde, vindt Van Leijen: “Beleving en infectiepreventie spelen een heel grote rol. Aan de hand van de

eisen van de Werkgroep Infectiepreventie stellen we werkprogramma’s op, waarbij we bij cleanrooms en operatiekamers de hoogst mogelijke standaard van schoonmaak hanteren.”

Handelingsgericht schoonmaken is wat hier geldt. “Er staat precies beschreven wat er hoe vaak moet gebeuren. In andere ruimtes moet de technische kwaliteit ook minimaal een zeven scoren, maar kunnen er keuzes door een schoonmaker worden gemaakt. In de algemene centrale hal, de kantoorruimtes en de gangen moet het er in elk geval spic en span uitzien. Daar is beleving het belangrijkste aspect. In patiëntgebonden ruimtes zijn technische kwaliteit en beleving in evenwicht.”

Heftig

Van Leijen schat in dat 70 procent van de schoonmaak in ziekenhuizen is uitbesteed, tegen 60 procent in de verpleging, verzorging en thuiszorg. Die laatste markt is heftig in beweging, vooral door overheidsingrijpen. “Bedoeling is de oudere zo lang mogelijk thuis te laten wonen en kosten te reduceren.

Het is een bezuinigingsslag. Gemeenten krijgen de regie over de zorg in de thuissituatie en weten niet wat hen overkomt, net als bij de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Als deze bezuinigingsslag is doorgevoerd, krijg je aan de ene kant alle vormen van thuiszorg, dan een gat en dan heel complexe zorg die intramuraal in een verpleeghuis moet worden uitgevoerd. Het verzorgingshuis loopt op termijn leeg. De financiering van de zorg voor ouderen is geregeld in de AWBZ en vertaald naar zogeheten zorgzwaartepakketten (ZZP). De regie van de zorg van ZZP 1 tot en met 4 gaat naar de gemeente en komt onder de WMO te hangen.”

2013-April / ZorgInstellingen 17

THEMA SCHOONMAAK EN HYGIËNE

Hago Zorg

Resultaat

Margot van Leijen, commercieel directeur Hago Zorg: “Als deze bezuinigingsslag is doorgevoerd, krijg je aan de ene kant alle vormen van thuiszorg, dan een gat en dan heel complexe zorg die intramuraal in een verpleeghuis moet worden uitgevoerd.”

Deze stap is volgens Van Leijen een klap voor VVT’s die veel ouderen met ZZP 1 tot en met 4 onder dak hebben.

“Die zorg komt voor hen te vervallen en ze moeten de opbrengsten daarvan maar zien op te vangen. Men verwacht een leegloop.” Van Leijen heeft begrip voor de gekozen weg om de zorgkosten in de hand te houden. “Daarbij komt dat ouderen zelf ook liever langer in de thuissituatie blijven. Dat blijkt uit onderzoek.”

Continuïteit

Dit betekent echter wel een grote aanpassing, ook voor Hago Zorg. “Wij zijn met onze klanten in gesprek. Hoe kunnen we voor onze mensen ondanks deze ontwikkelingen continuïteit bieden

18

2013-April / ZorgInstellingen

en onze dienstverlening voortzetten?”

Dat blijkt niet in alle gevallen even gemakkelijk, beschouwt de commercieel directeur. “Eén van onze klanten, een VVT-organisatie in het zuiden van het land, had door alle aanbestedingen veel in de WMO-markt verloren. Zij had de schoonmaak volledig in eigen beheer en wilde juist meer WMO-activiteiten gaan doen omdat dat een voorportaal is voor verdere zorg. Als je als oudere nog nooit iets hebt gehad, kom je bij een WMOindicatie voor het eerst in contact met een zorgorganisatie die hoopt dat je daar later ook andere manieren van zorg betrekt. Heel veel zorgorganisaties zien die WMO dan ook als een voorbode.

Daar moet je bij zijn, ook al is de WMO-markt is verliesgevend voor een

Bij een aantal ziekenhuizen is Hago Zorg waar het kan gestart met resultaatgericht schoonmaken. In bijvoorbeeld operatiekamers is technische schoonmaakkwaliteit van groot belang. Daar worden gedetailleerde werkprogramma’s nauwgezet opgevolgd door schoonmakers en wordt dus handelingsgericht schoongemaakt. Maar minder intensief gebruikte ruimten, zoals zusterposten, kunnen wellicht best drie in plaats van vijf keer per week worden schoongemaakt.

Van Leijen: “W e hebben de zorgmanager mede-eigenaar gemaakt. Zij geven aan wat een zeven en wat een negen aan schoonmaak moet zijn. Die cijfers zijn geladen in ons calculatieprogramma en verwerkt in menukaarten voor onze schoonmakers. Op basis daarvan kan een schoonmaker aan de hand van de vastgestelde prioriteiten van de klant ook keuzes maken en kan er efficiënter worden schoongemaakt."

groot deel van de zorgorganisaties die het zelf uitvoeren. Ze hebben zo een lijn naar de klant.”

De dynamiek van de zorgmarkt is lastig bij te houden en de overheid is daar in belangrijke mate debet aan, constateert Van Leijen tot slot. “Of het me stoort? Nee, dat niet. Het levert uiteindelijk ook wel weer nieuwe kansen op.”

Schoon tot in detail Als het om gezondheidszorg en veiligheid gaat, is geen detail te klein – en elk oppervlak van belang. Daarom vertrouwen zorginstellingen al meer dan een eeuw op Diversey voor de levering van de door hen benodigde reinigings-, desinfectie- en hygiëneoplossingen. Wij creëren veiligere omgevingen en geven patiënten, personeel en bezoekers het gevoel van vertrouwen.

Wij zijn Diversey en wij leiden de wereld naar een schonere, gezondere toekomst.

Meer informatie? Bezoek ons op www.diversey.com of bel 030-247 6911

thema schoonmaak en hygiëne

Hostmanship

www.zorginstellingen.nl

Search

‘Achteruit dweilend de kamer uit’

Luisteren naar wensen van bewoners en niet weglopen voor problemen zijn twee belangrijke principes van Hostmanship. AxionContinu is samen met schoonmaakdienstverlener Gom ZorgSupport bezig om Hostmanship binnen de organisatie door te voeren.

Tekst Aline de Bruin

20

2013-April / ZorgInstellingen

thema schoonmaak en hygiëne

Tevreden

Hostmanship

De resultaten van het nieuwe beleid zijn volgens Huub Albreghs, manager Facilitair Bedrijf bij AxionContinu, nu al merkbaar.

“Bewoners zijn veel meer tevreden over de schoonmaak. We merken dat de schoonmaak heel belangrijk is voor de algehele tevredenheid. Ik hoor nu overal positieve geluiden, ook bij de schoonmaakmedewerkers.”

De schoonmaakmedewerker van GOM gaat elke dag een aantal kamers af om te vragen wat zij nog meer voor de bewoner kan betekenen.

AxionContinu is één van de grootste organisaties voor ouderenzorg in de regio Utrecht. Sinds 2009 houdt de zorgorganisatie zich actief bezig met een gastvrijheidsbeleid. De filosofie van de zorgorganisatie sluit aan bij de principes van Hostmanship. Samen met schoonmaakdienstverlener GomZorgSupport is AxionContinu bezig om Hostmanship binnen de hele organisatie door te voeren. “Gastvrij-

heid moet binnen de gehele organisatie voelbaar zijn”, zegt Huub Albreghs, manager Facilitair Bedrijf bij AxionContinu. “Iedereen moet dezelfde regels hanteren. Dat gaat niet vanzelf: zo’n cultuuromslag kan jaren duren.

Het is daarom belangrijk dat je een duidelijke visie hebt van waar je naar toe wilt.”

AxionContinu had de sterke behoefte om het beleid te veranderen, vooral vanwege de lage klanttevredenheid wat betreft de schoonmaak. Uit onderzoek bleek bijvoorbeeld dat bewoners hun kamer wel schoon vonden, maar niet tevreden waren over het contact met de schoonmakers.“Hun televisie werd niet schoongemaakt, omdat schoonmakers officieel niet aan persoonlijke spullen van bewoners mochten komen”, zegt rayonmanager Wilco de Kwant van Gom ZorgSupport. “Dat is een probleem dat je relatief gemakkelijk kunt oplossen: gewoon vragen wat de bewoner schoon wil hebben en dat schoonmaken. Op deze manier steken we in op wat onze gast graag wil en daarmee neemt de tevredenheid vanzelfsprekend ook toe.”

De twee organisaties schreven samen een plan om het beleid concreet te maken. Kern van het plan: luisteren naar de bewoners, niet weglopen voor simpele problemen, denken in oplossingen en altijd goed communiceren over de schoonmaakwerkzaamheden.

En dit vanuit de instelling dat je mensen het gevoel geeft dat ze welkom zijn en handelen volgens de zes principes van Hostmanship (zie kader).

Manager projecten & kwaliteit Janine de Vries van Gom ZorgSupport: “Deze gastvrijheid gaat verder dan alleen een vriendelijk praatje maken met de bewoner. Het gaat om een andere manier van denken, een andere manier van leiding geven, andere

De filosofie De Hostmanship Group is een Zweeds bedrijf dat sinds 2003 organisaties helpt om het contact met de medewerkers en klanten te verbeteren.

Het programma is gegrond op de filosofie van de auteur Jan Gunnarson en wordt verspreid door middel van boeken, lezingen en trainingen. Hostmanship wordt omschreven als ‘de kunst van mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn’.

De Hostmanship Group heeft vestigingen in Zweden, Noorwegen, Denemarken, België en Nederland.

competenties en andere samenwerking.

Het is een uitdaging waar veel organisaties mee kampen: we hebben een goede basis, maar hoe krijg je het voor elkaar dat gastvrijheid echt in de genen zit?”

Dienstverlening

Gastvrijheid begint met een training.

Alle (schoon)maakmedewerkers van AxionContinu krijgen een training van een dagdeel waarin wordt stilgestaan bij de zes principes van Hostmanship.

Door middel van rollenspellen leren ze gastvrijheidsprincipes toe te passen op hun werk. “Mensen ervaren tijdens de training dat het niet gaat om het leren van nieuwe dingen”, weet Wilco de Kwant van Gom ZorgSupport.

“Gastvrijheid zit in een ieder, op ons werk gaan we daar alleen anders mee om. Het is belangrijk om mensen ook te vertellen dat ze veel dingen al automatisch goed doen.”

2013-April / ZorgInstellingen 21

thema schoonmaak en hygiëne

Hostmanship

De zes principes van Hostmanship

Vlnr: Huub Albreghs (AxionContinu), Wilco de Kwant en Janine de Vries (GOM)

Na de training begint het pas: al het geleerde moeten de medewerkers in de praktijk brengen. Op de AxionContinu-locatie woonzorgcentrum Voorhoeve in Utrecht is Gom gestart met een pilot om bewoners beter te informeren over de schoonmaak. Wilco de Kwant: “We hebben een speciale folder ontwikkeld met een overzicht van schoonmaakwerkzaamheden. In de praktijk merken we wel dat bewoners vaak nog andere dingen schoon willen hebben dan de opties die in de folder staan. Daarom gaat onze medewerker ook elke dag een aantal kamers af om te vragen wat zij nog meer voor de

22

2013-April / ZorgInstellingen

• Geheel zien: gebruik al je zintuigen om de omgeving te scannen en om hierop te anticiperen, ook als het alleen indirect in verband staat met je eigen werk.

• In gesprek zijn: interesseer je voor de omgeving. Stel vragen en vul deze zelf niet in.

• Willen helpen: wees gemotiveerd om onvoorwaardelijk op je eigen manier de ander te helpen.

• Zorgzaam zijn: probeer naar de ander te kijken zonder waarde oordeel. Als je een waardeoordeel hebt, laat het dan los.

• Kennis verwerven en delen: neem je eigen verantwoordelijkheid voor het verwerven en uitdragen van kennis.

• Verantwoordelijkheid nemen: als je ziet dat er iets niet goed gaat, zorg er dan voor dat het opgelost wordt. Kijk eerst of je het zelf kunt doen en betrek daarna pas anderen bij het probleem.

bewoner kan betekenen. Dit wordt erg goed ontvangen.” Naast de verbeterde informatievoorziening krijgen bewoners op hun verjaardag nu een kaartje van de schoonmaakleverancier. “Om het ‘wauw-moment’ te creëren.”

Samenwerking

Ook de werkzaamheden van de schoonmaakmedewerkers krijgen meer aandacht. Zo sluiten ze één keer per week aan bij het koffiemoment van de zorgmedewerkers van de afdeling. “De samenwerking tussen zorg en facilitair is heel belangrijk”, stelt facilitair manager Huub Albreghs. “Met elkaar kunnen we het werk gemakkelijker maken.” Goede dienstverlening creëert wel verwachtingen. Albreghs: “Zo’n verjaardagskaartje is leuk, maar bewoners verwachten het volgende jaar weer een kaartje. Als ze dat niet krijgen, zijn ze teleurgesteld.”

Daarnaast kan Hostmanship ervoor zorgen dat de relatie met de cliënt te persoonlijk wordt. “Daar moet je als schoonmaakmedewerker een goede balans in vinden. Je kunt een praatje

maken met de bewoner, maar ondertussen gewoon wel doorwerken.

Bij wijze van spreken achteruit dweilend de kamer uit”, aldus Albreghs.

De resultaten van het nieuwe beleid zijn volgens Albreghs nu al merkbaar.

“Bewoners zijn veel meer tevreden over de schoonmaak. We merken dat de schoonmaak heel belangrijk is voor de algehele tevredenheid. Ik hoor nu overal positieve geluiden, ook bij de schoonmaakmedewerkers”, zegt de facilitair manager. “Ze voelen zich belangrijk en hebben veel meer het idee dat ze niet gemist kunnen worden.

Het ziekteverzuim is erg aan het zakken.”

Janine de Vries van Gom Zorgsupport: “Het is leuk om te zien dat collega’s steeds meer als groep de verantwoordelijkheid pakken om goed werk te leveren.” Ze benadrukt wel dat Hostmanship een continu proces blijft.

“Je moet aan dienstverlening steeds weer een nieuwe impuls geven, anders zakt het weg. Alleen door consequente aandacht boek je uiteindelijk resultaten.”

column

De kwestie Alzheimer Op dit moment telt Nederland ongeveer 240.000 dementerenden, waarvan waarschijnlijk 70 procent de ziekte van Alzheimer heeft. In 2040 zullen – onder invloed van de vergrijzing – de aantallen zijn opgelopen tot een half miljoen mensen met dementie en anderhalf miljoen mantelzorgers. Dat betekent dat elf procent van de bevolking op de één of andere manier bezig is met dementie. Dat dit gegeven een maatschappelijk en financieel probleem gaat vormen, mag duidelijk zijn. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden.

De ziekte van Alzheimer is vandaag de dag een ‘hot topic’. Je kunt het merken aan de aandacht die boeken, films en andere media deze ziekte geven. Twee prachtige films wil ik hier graag aanhalen: Iris (over het leven van Iris Murdoch, een beroemde Engelse schrijfster) en de onlangs verschenen, met awards overladen film Amour. Amour en Iris hebben gemeen dat zij ons laten zien hoe zwaar het is om als partner te blijven zorgen voor iemand die steeds minder lijkt op de persoon die hij of zij oorspronkelijk was, de persoon waar je ooit voor koos om je leven mee te delen. Amour en Iris gaan over wat velen van ons – die niet abrupt het toneel verlaten door een hartaanval of auto-ongeluk – uiteindelijk tegemoet zullen zien: een grond die langzaam wegzakt en het verlies van controle en waardigheid. Het meest angstaanjagende is daarbij de toenemende isolatie van de buitenwereld; steeds minder mensen die zich met je willen bemoeien of het gewoon niet meer kunnen opbrengen. Hetzelfde menselijke tekort komt voor bij de partner van de door Alzheimer getroffen persoon, die zijn woede en frustratie niet meer kan beheersen, vreselijk gaat schelden, zich niet meer kan beheersen en achterblijft met een enorm schuldgevoel.

Er wordt goed verdiend aan onze angst om door deze ziekte getroffen te worden. We slikken bergen visolie, vitamine E en ik weet niet wat nog meer voor dure medicijnen. Sommige ervan lijken het proces van de ziekte enigszins te vertragen, maar uiteindelijk helpt er nog niets echt. Nu wordt er weer beweerd dat fysiek bewegen de kans op dementie verlaagt. Ik weet niet hoe u erover denkt, maar ik ben naïef genoeg om toch maar weer gevolg te geven aan deze misschien wel echte remedie.

Veel gemeenten in den lande hebben inmiddels aandacht voor deze verwoestende ziekte. Er zijn ontmoetingscentra waar ouderen in het beginstadium van dementie terecht kunnen voor activiteiten. De stichting Alzheimer Nederland heeft op veel plaatsen Alzheimer-café’s opgericht, waar mantelzorgers zich kunnen laten informeren over alle aspecten van dementie, van mogelijke vakanties tot de optie van actieve euthanasie.

We worden steeds ouder en dus zullen er steeds meer dementerenden onder ons zijn. Niemand weet echt raad met deze kwestie. Wordt het de gesloten afdeling? Wordt het thuiszitten met een enkelbandje zodat er een alarm afgaat als we de deur uitgaan of zet iemand ons op een ijsschots zoals het vroeger bij de Eskimo’s ging?

Een precaire kwestie. Laten we maar hopen dat als u en ik echt oud zijn, er een menswaardige oplossing voor is gevonden. Tot die tijd maar wanhopig meedoen aan alle – misschien toch wel echte – remedies tegen deze dreigende donkere wolk aan de verre horizon.

Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft.

Morees heet in werkelijkheid anders.

2013-April / ZorgInstellingen 23

Facilitair

Dr. Weigert is een begrip op het gebied van Facilitaire Dienstverlening.

Ons assortiment is ondermeer gericht op de volgende segmenten: • Microvezel systemen • Machinale vaatwas • Vloerreiniging • Specifieke producten voor ontkalking, ovenreiniging etc...

• Doseer- en controlesystemen • Schrob-/zuigmachines • HACCP advies en begeleiding • Hygiënewerkplannen Mocht u meer informatie wensen, dan zijn wij gaarne bereid u verder te adviseren, of bezoek onze website: www.drweigert.nl

Dr. Weigert Nederland B.V. Postbus 865 • 9400 AW Assen Tel.: 0592 319 393 • Fax: 0592 310 117 e-mail: info@drweigert.nl • www.drweigert.nl

„Een succesvolle oplossing voor isolatiekamers“

Voordelen van VIRobUSTER ® isolatiekamer concept • • • • • • •

Patiëntenkamer met één druk op de knop in een isolatiekamer (onderdruk/overdruk) veranderen Veilig een patiënt isoleren (brandwonden en immuun verzwakte patiënten) Veilig een patiënt in quarantaine plaatsen (MRSA, ESBL, Influenza en TBC patiënten) Een mobiele unit om flexibel in te zetten Bescherming van personeel (minder ziekteverzuim door medebesmetting) Verminderde nosocomiale infecties, ligdagen en mogelijkwijze medicijnen Energie- en onderhoudsvoordelen door gebruik naar behoefte

VIROBUSTER® B.V. Stuttgartstraat 22 - 24 3047 AS Rotterdam Tel +31 (0)10 2624005 Fax +31 (0)10 2459929 info@virobuster.nl www.virobuster.nl

®

DE LUCHTZUIVERING SPECIALIST

spotlight

Pepijn van Gestel

‘Continu denken in het belang van de patiënt’ werkdag van acht uur kan ik bijvoorbeeld acht afspraken over heel verschillende onderwerpen hebben.

Verder is het fijn om duidelijk te weten dat je het werk voor de patiënt doet. Ze gaan vaak niet met plezier naar het ziekenhuis en ik zie het als mijn taak om hun tijd hier beter te maken.”

Wat maakt iemand tot een goede facilitair manager?

In de nieuwe rubriek Spotlight vertelt elke maand een facilitair manager werkzaam in de zorg over zijn beroep.

Minder leuk

“Het continu moeten werken met beperkte financiële middelen, al is dat wel begrijpelijk. Het verhoogt wel de creativiteit, maar op het gebied van innovaties is het soms lastig. Voor innovaties zijn vaak toch echt eerst investeringen nodig.”

Tekst Aline de Bruin

Naam: Pepijn van Gestel Functie: manager Facilitair Bedrijf Organisatie: Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp en Kennemer Gasthuis in Haarlem Leeftijd: 35 jaar Werkt: 36 uur per week, 4 werkdagen van 9 uur

Grootste wapenfeit tot nu toe

“Na werkervaring bij KPN en Group 4 Securicor ben ik eigenlijk per toeval in het Spaarne Ziekenhuis beland. Ik had mezelf nooit in de zorg terecht zien komen, want ik val bij wijze van spreken al flauw van een druppel bloed. Nu werk ik inmiddels ruim zes jaar bij het ziekenhuis. Sinds 1 maart heb ik een combinatiefunctie: ik werk drie dagen per week in het Kennemer Gasthuis en een dag in het Spaarne Ziekenhuis. Daarnaast doe ik nog een deeltijdstudie bedrijfskunde. Op vrijdag zit ik altijd in de collegebanken.”

Alles moet van goede kwaliteit zijn, met een hoog servicegehalte en binnen het budget blijven. Daarnaast alles wat met vastgoed te maken heeft. Verder ben ik verantwoordelijk voor de veiligheid, van hygiëne tot fysieke veiligheid.”

Verantwoordelijkheden

Leuk aan de zorg

“Ten eerste moet ik alle ondersteunende diensten draaiende houden.

Eigenschappen

“Je moet continu denken in het belang van de patiënt. Als de patiënt er niets aan heeft, moet je het ook niet doen. Verder moet je een duizendpoot zijn en van alles een klein beetje weten.”

‘Het werk is heel afwisselend. Echt iedere dag is anders. Tijdens een

“Dat ik gevraagd ben als facilitair manager van het Kennemer Gasthuis.

In vijf jaar tijd heb ik binnen het Spaarne Ziekenhuis een goed facilitair bedrijf kunnen neerzetten, nu krijg ik de kans om hetzelfde te doen voor het Kennemer Gasthuis. Mijn gedachtegoed op het gebied van klantgerichtheid, service en structuur wil ik ook in dat ziekenhuis graag doorvoeren.”

Toekomst

“Over vijf jaar zal de fusie tussen de twee ziekenhuizen een feit zijn. Ik weet niet of ik over vijf jaar nog in de zorgwereld zit. Ik studeer bedrijfskunde en heb toch wel een bepaalde drive om uiteindelijk richting een directiefunctie te groeien.”

Gouden advies

“Leg de focus op de klant of patiënt en niet op de interne organisatie. Kijk naar buiten, daar valt zoveel mee te winnen. Natuurlijk is het soms nodig om intern dingen op te lossen, maar blijf daarbij altijd uitgaan van de belangen van de patiënt.”

2013-April / ZorgInstellingen 25

Beurzen

Nabeschouwing

Zorgtotaal in woord en beeld Tienduizenden werknemers uit de zorgsector bezochten van 13 tot 15 maart in de Jaarbeurs Utrecht de vakbeurzen Zorgtotaal en Zorg & ICT. Een verslag in woord en beeld.

Tekst Aline de Bruin en Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s VNU Exhibitions

Het Beste Menu van de Zorg Voedingsmiddelenleverancier Distrivers organiseerde dit jaar voor de vierde keer Het Beste Menu van de Zorg, een kookwedstrijd voor instellingskoks onder leiding van tv-kok Pierre Wind. De teams moesten een creatief en origineel driegangenmenu bereiden voor een jury, die onder andere beoordeelde op smaak, presentatie en samenwerking van het team. De koks van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam werden in de finale tot winnaar bekroond. Hun menu bestond uit pastinaak-currysoep met kabeljauw en gambaâ&#x20AC;&#x2122;s als voorgerecht, Marokkaanse kip tajine als hoofdgerecht en als dessert room met dragon, framboos en chocolade.

Dieetkok Stef Oost en kok Yvonne Keyner van het Scheper Ziekenhuis in Emmen maakten volgens de jury het beste dessert: kaneelkwark met gekarameliseerde appel, abrikozenpuree en bitterkoekjes.

Daarmee wonnen ze net als vorig jaar de Campina Gouden Dessertlepel en duizend euro.

26

2013-April / ZorgInstellingen

Beurzen

Nabeschouwing

2015 De volgende editie van Zorgtotaal vindt plaats van 18 t/m 20 maart 2015. De beurs wordt één keer per twee jaar gehouden. “Er zijn niet voldoende nieuwe ontwikkelingen op zorggebied om elk jaar een gevarieerd programma aan te bieden”, zegt beursmanager Evert Jan Bos. “Eén keer per twee jaar een beurs houden is voldoende: zo blijft het evenement speciaal en is het mogelijk om een groot platform aan te bieden.” Zorg & ICT vindt volgend jaar wel plaats: van 25 tot 27 maart 2014.

Innovatie Awards De Innovatie Awards worden tijdens elke editie van Zorgtotaal uitgereikt aan de beste innovaties van de exposanten. De winnaars: Ergonomie: Douchewagen Carevo De douchewagen van Carevo is een hygiënische oplossing voor immobiele mensen.

De jury: “Deze oplossing speelt in op een steeds groter wordende doelgroep: mensen met fors overgewicht. Deze douchebrancard helpt bij het oplossen van dit probleem.”

Veiligheid: SureWash mobiel monitoringsysteem SureWash is een mobiel stand-alone monitoringsysteem dat elke zorgverlener training- en auditmogelijkheid biedt om de techniek en kennis rond handhygiëne bij te sturen.

De jury: “Een veelbelovende en integrale aanpak van majeure problematiek.”

Hospitality: De Mobilyzer De Mobilyzer van Technicare Systems is een universele loophulp en infuuspaal in één. Het biedt veiligheid en vergroot het loopcomfort.

De jury: “De Mobilyzer biedt een elegante oplossing voor problemen die patiënten met infusen ondervinden hun omgeving. Ze kunnen met deze oplossing net een beetje meer doen alsof ze thuis zijn.”

eZorg: Platform Caren Pro In het sales- en facturatieplatform Caren Pro van Nedap Healthcare worden de planning en registratie van de zorgfacturatie in één systeem ondergebracht. Gebruikers kunnen zich online aanmelden en direct starten.

De jury: “Met deze oplossing wordt de cliënt in staat gesteld de regie op het eigen welzijn en zorg te nemen.

De opzet is eenvoudig en intuïtief.”

Goed Zowel bezoekers als exposanten beoordeelden de vakbeurs Zorgtotaal als goed. Bezoekers gaven de grootste beurs op zorggebied in Nederland een 7,2 en exposanten een 7. In totaal hebben 21.281 professionals deze editie van Zorgtotaal bezocht.

2013-April / ZorgInstellingen 27

SEMINAR

Zorg voor waskracht 2.0

Hoge kwaliteit, lage kosten

Simon Roelofs

De bewassing in de zorg is vaak een complex onderdeel van de bedrijfsvoering, zeker sinds de invoering van de nieuwe AWBZ in 2009. Wie betaalt wat? En hoe berekenen zorginstellingen hun kosten door aan de cliënten? Tijdens het seminar Zorg voor Waskracht 2.0 van uitgeverij Vakmedianet discussieerden zorgprofessionals over deze vragen.

Tekst Aline de Bruin en Foto’s Jeroen Mulder

Tijdens het eerste seminar Zorg voor Waskracht van uitgeverij Vakmedianet en LOC Zeggenschap in Zorg, in maart 2012, discussieerden bijna tweehonderd zorgprofessionals over de wasvoorziening in de zorgsector.

Wat is de stand van zaken een jaar later? Hoe berekenen zorginstellingen hun waskosten door aan de cliënten en wat is de limiet voor de maandelijkse waskosten? Deze vragen kwamen aan de orde tijdens het

28

2013-April / ZorgInstellingen

vervolgseminar Zorg voor waskracht 2.0 op vakbeurs Zorgtotaal.

Nu de overheid niet meer subsidieert sinds de invoering van de nieuwe AWBZ in 2009, is het kostenplaatje veranderd. Hoewel de integrale waskosten hetzelfde zijn gebleven, moeten zorginstellingen nu zelf beslissen wie wat betaalt. Er zijn vijf mogelijke dienstverleningsconcepten voor zorgcentra. In veel locaties voor kleinschalig wonen doen de bewoners

Gerard Dessing, hoofdredacteur van ZorgInstellingen, presenteerde de resultaten van het onderzoek van Vakmedianet.

en het personeel zelf de was. Bij zorginstellingen met 100 tot 150 bewoners gebeurt het wassen vaak per locatie in een speciale linnenkamer of stichtingbreed in een wasserij. De was kan ook uitbesteed worden, maar het merken van de kleding gebeurt dan nog wel in de eigen linnenkamer. Tot

SEMINAR

Zorg voor waskracht 2.0

Onderzoek Medio maart 2012 voerde uitgeverij Vakmedianet een onafhankelijk onderzoek uit naar het reinigen van textiel binnen zorginstellingen in Nederland. In totaal vulden 242 cliëntenraden en 162 facilitaire managers de vragenlijst in. Het onderzoek is herhaald in februari 2013. Een focusgroep van 102 cliëntenraden en 83 facilitair managers deden dit keer mee. Hieronder een kort overzicht van de belangrijkste resultaten.

• In 60 procent van de zorgcentra is de cliëntenraad betrokken bij de kosten van het wassen. Dit percentage is gestegen ten opzichte van een jaar geleden.

• De gemiddelde waskosten per maand zijn ongeveer hetzelfde gebleven. Ze bedragen nog steeds 55 euro.

• Het wassen is per locatie en per koepel verschillend geregeld. Ruim 40 procent van alle was wordt extern verzorgd. Bij ongeveer 20 procent wordt een deel uitbesteed en bij ruwweg 15 procent van de respondenten wordt de was verzorgd door de interne wasserij.

• De doorlooptijd van de extern verzorgde was bedraagt volgens de cliëntenraad gemiddeld 4,5 dagen.

De facilitaire managers schatten de gemiddelde doorlooptijd iets lager in: 3,8 dagen.

• Ruim driekwart van de respondenten geeft aan tevreden te zijn met de huidige werkwijze van de zorginstelling. De tevredenheid is wel iets gedaald: van 82 procent naar 78 procent voor het management en van 75 procent naar 71 procent voor de cliëntenraden.

slot kunnen zorgcentra ervoor kiezen om alles uit te besteden, inclusief merken en incasso.

Voornemens

Tijdens het seminar werd aan de deelnemers gevraagd wat hun voornemens waren wat betreft de Opmerkingen over de kosten van wassen in een wordcloud. organisatie van het wassen van persoonsgebonden textiel. of bewoner verwacht steeds vaker maatgerichte dienstverlening. Hij of Opvallend is dat 30 procent van de zij eist een hoge logistieke kwaliteit en deelnemers aangaf na te denken over herinrichting van het wasproces, maar een snelle dienstverlening tegen zo laag mogelijke kosten.” nog niet te weten hoe dit aan te pakken. Ruim 28 procent overwoog zelfs om zich in het geheel terug te Efficiëntie trekken uit het wasproces en alles aan Volgens Simon Roelofs gaan in de de cliënt over te laten. toekomst een aantal belangrijke Dit beeld komt overeen met de ontwikkelingen plaatsvinden. “De toespraak van textielexpert Simon innovaties op het gebied van ICT en Roelofs tijdens Zorg voor Waskracht software zullen zorgen voor een beter 2.0. “Zorginstellingen hobbelen nog wasproces. Zorginstellingen kunnen vaak door in de oude AWBZ. De dan bijvoorbeeld de productiviteit van waskosten voor de cliënt lopen het proces monitoren en precies zien daardoor op. Het management van waar de was blijft als het naar een zorginstellingen wil helpen bij het wasserij gaat.” Het sorteer- en vinden van kostenefficiënte oplossininleverproces van de was zal ook gen en staat open voor nieuwe veranderen. Nieuwe codeermethodiekwaliteitsimpulsen, maar echte ken met elektronische informatiedrainnovaties blijven nog vooralsnog gers kunnen de efficiëntie van het uit.” wasproces vergroten en directe De praktijk loopt wat achter op het doorberekening op cliëntniveau toegenomen bewustzijn over de mogelijk maken. “Dit biedt kansen bewassing in de zorg (zie kader links). voor de woonzorg en de wijkgerichte Nu is het maandbedrag voor waskosdienstverlening. Uiteindelijk zal het ten nog vaak hetzelfde voor iedere AWBZ-stramien de maat worden, cliënt, terwijl niet iedereen dezelfde met een optimaal lage kostprijs voor hoeveelheid was aanlevert. “Een cliënt de cliënt.”

E-mail De presentaties en onderzoeksresultaten van Zorg met Waskracht 2.0 zijn op te vragen via www.zorginstellingen.nl/ zorgvoorwaskracht. Na het invullen van een formulier worden de presentaties per e-mail toegezonden.

2013-April / ZorgInstellingen 29

meld u nu aan voor het congres www.zorgmetsterren.nl

06 | 06 | 2013 NatioNaal CoNgres

GastvrijheidszorG GASTVRIJHEIDSZORG MET STERREN EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET

Trefpunt voor veiligheid

2013 4-6 juni 4-6 juni 2013

In één dag op de hoogte van alle oplossingen voor beveiliging en (brand)veiligheid in de zorg • Met de themawereld Zorg voor branchespecifieke veiligheidsvraagstukken, zoals: • omgaan met agressie en toegangscontrole versus gastvrijheid • de gevolgen van het bouwbesluit en de terugtredende overheid voor uw aanpak van brandveiligheid • veiligheidsaspecten rond ‘Langer zelfstandig wonen’ • uw zorgplicht m.b.t. veiligheid • Een compleet aanbod van circa 200 exposanten Kijk op www.safetysecurityamsterdam.nl voor het programma.

Registreer nu voor gratis toegang via www.safetysecurityamsterdam.nl Volg ons op Twitter: @SSAAmsterdam en #SSA13

Organisatie:

Ondersteund door:

NS-reto voor ur

€ 8,50

HOSPITALITY

Ontvangst

Zes tips voor een warm welkom Bij de ontvangst van patiënten of bezoekers kan van alles misgaan. Wie een aantal zaken in acht neemt, kan veel fouten voorkomen.

Bas Haagen, directeur marketing en sales bij EW Facility Services, zet de meest belangrijke aandachtspunten op een rij.

Tekst Gerard Dessing

Zorg dat de ontvangstruimte bij de organisatie past Denk goed na over wat uw organisatie wil uitstralen in het ontvangstgebied.

Patiënten oriënteren zich via de website of brochures en vormen zich daarmee een beeld van de instelling.

Als het goed is, komt dat beeld terug in het ontvangstgebied. Het gaat hier echt om het managen van het verwachtingspatroon van de gast.

Zorg voor een schoon ontvangstgebied

Rommelige zitjes, tafels met kringen van koffiekopjes, uitgeknepen, uitgedroogde theezakjes, suikerresten, verouderd leesvoer; het komt allemaal voor. Houd alles netjes bij en zorg dat het ontvangstgebied er verzorgd uitziet.

Biedt een drankje aan

Als het ernaar uitziet dat iemand wat langer moet wachten nadat hij zich bij

de balie heeft gemeld, is het aan te bevelen koffie/thee aan te bieden (of de bezoeker eventueel te informeren dat hij een drankje uit een automaat kan halen).

<Een receptionist moet alert zijn en de gast proactief tegemoet treden> Wees alert

Op het moment dat een patiënt of bezoeker zich na binnenkomst in het entreegebied afvraagt: moet ik als eerste iets gaan zeggen of doet de receptioniste dat (omdat hij/zij met allerlei randzaken bezig is, al dan niet werkgerelateerd), is het eigenlijk al te

laat. Een receptionist moet alert zijn en de gast proactief tegemoet treden.

Zie ontvangstmanagement als een vak

Ontvangstmanagement is een vak. Het is niet iets dat je er even bij doet. Het gaat om hospitaliy. Niet iedereen is daarvoor in de wieg gelegd. Besteed dus aandacht aan de selectie van het ontvangstpersoneel.

Meet de beleving

Bij het ontvangen van patiënten of bezoekers is de uiteindelijke beleving van de klant van cruciaal belang. Een goede terugkoppeling door een gast is dan ook erg nuttig om verbeteringen op het spoor te komen. Zorg dus voor periodieke meting van de beleving, bijvoorbeeld door een beperkt aantal vragen aan de bezoeker te stellen.

2013-April / ZorgInstellingen 33

Zorg & Bouw

Bernhoven

Veel groen in nieuw Brabants ziekenhuis

Begin april is het nieuwe ziekenhuis Bernhoven in het Brabantse Uden in gebruik genomen. Het ziekenhuis bestaat uit vier losse gebouwen, is kleurrijk ingericht en heeft als thema ‘Bernhoven in het groen’. “Met dit ontwerp zijn we klaar voor de toekomst.”

Tekst Aline de Bruin Beeld Iemke Ruige in opdracht van de Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs

In 2000 besloot Bernhoven om centraal in het verzorgingsgebied Oss-Uden-Veghel één nieuw ziekenhuis te gaan bouwen. Ongeveer twaalf jaar later is de nieuwbouw opgeleverd. Het ontwerp van het ziekenhuis is van de Jong Gortemaker Algra.

Architecten Henk de Jong en Rien

34

2013-April / ZorgInstellingen

Trouborst hebben gewerkt vanuit het vastgoedprincipe, waarbij verschillende gebouwtypes met eigen specifieke functies onderling zijn verbonden. Architect Henk de Jong: “Het ziekenhuis bestaat uit vier losse gebouwen. Achter het entreegebouw is een consultomgeving met een

polikliniek waar de patiënten naar het spreekuur gaan en waar de werkkamers van de dokters zijn gevestigd.

Daarnaast is er een zogeheten ‘hotfloor’ met de operatiekamers en de intensive care. Verder is er een facilitair gebouw met een eigen entree en een los- en laadgebied en een

Zorg & Bouw

Bernhoven

Bernhoven, Uden Typering Regionaal ziekenhuis voor de regio Oss – Uden – Veghel. In Bernhoven vinden per jaar 40.000 ziekenhuisopnames plaats en 400.000 poliklinieken per jaar.

hotelgebouw als een soort metafoor voor het beddenhuis.”

Omdat de poliklinieken en de röntgenkamers altijd veel patiënten trekken, liggen ze dicht bij de hal. De balies van de poliklinieken hebben allemaal hun eigen kleur, met kleine plekken voor wachtruimte. “Dit ziekenhuis stelt de klant centraal, dus de wachttijd moet zo kort mogelijk zijn. Als patiënten eenmaal bij de juiste balie arriveren, zijn ze ook snel aan de beurt.”

Totaalplaatje

In het ziekenhuis is duidelijk veel aandacht besteed aan de interieurarchitectuur. “Voor ons horen architectuur en interieurarchitectuur bij elkaar”, zegt Rien Trouborst.” Die aspecten kan je niet los van elkaar zien, het totaalplaatje moet kloppen. Op de spoedeisende hulp zijn felle kleuren niet handig, maar op de kinderafdeling kan dat juist weer wel.” Bij het ontwerp is wel rekening gehouden met alle apparatuur die het ziekenhuis al heeft. “Ze kunnen niet opeens allerlei nieuwe bedden gaan aanschaffen. We hebben bij het inrichten van de kamers rekening gehouden met de kleuren van de bedden.”

Er zijn eenpersoonskamers en driepersoonskamers voor de patiënten.

Het is de bedoeling dat ze zelf mogen kiezen welke situatie hun voorkeur heeft. “Bij de bouw hebben we er bewust voor gekozen om ook driepersoonskamers - luxe hoekkamers - te realiseren”, vervolgt Trouborst. “Dat heeft ook te maken met de Brabantse cultuur, mensen vinden het hier wel gezellig om met meerdere personen op één kamer te liggen.”

De kinderafdeling van het ziekenhuis bevindt zich op de bovenste verdieping. De muren zijn feloranje en er zijn verschillende speelruimtes ingericht. “We hebben geprobeerd het ziekenhuis heel dicht bij de mensen en in dit geval de kinderen te brengen,” zegt architect Henk de Jong. “Iemand komt niet voor zijn lol naar het ziekenhuis, maar dat betekent nog niet dat de omgeving klinisch moet zijn. Met kleuren en kleine details kan je al voor een hele andere omgeving zorgen.” Zo kunnen de ramen op de kamers allemaal een klein stukje open. “In een ziekenhuis - waar de luchttoevoer centraal geregeld wordt - is dat eigenlijk niet nodig. Maar als architecten vinden

Indeling Vier gebouwtypen: de hotfloor met spoedeisende hulp en operatiekamers, het hotel met verpleegafdelingen, het kantoor met poliklinieken en kantoren en het bedrijfsgebouw met o.a. de apotheek en het laboratorium.

Bouwproces 2005: goedkeuring overheid voor nieuwbouw 2010: bouw gestart 2013: opening ziekenhuis Architectuur en Interieurarchitectuur de Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs Ambiance Compacte structuur. Goede verbinding tussen de verschillende gebouwtypen. Interieur is groen en kleurrijk. Ruime gangen en een mooi binnenterrein.

Website www.bernhoven.nl www.djga.nl

wij het psychologisch van belang dat mensen even een raam kunnen openzetten om wat frisse lucht te krijgen.”

Groen

Het thema van het nieuwe ziekenhuis is ‘Bernhoven in het groen’. Het binnenterrein is ontworpen als een groene binnenwereld. Zo wordt het

2013-April / ZorgInstellingen 35

Zorg & Bouw

Bernhoven

polikliniekgebouw straks helemaal begroeid met klimplanten. Als patiënten dan vanuit het hotelgebouw naar buiten kijkt, zien zej een groen gebouw. Ook in het interieur komen overal groene elementen terug. In de polikliniek hangen grote foto’s van natuurtaferelen uit de omgeving, er ligt hout op de vloer en er groeit straks zelfs een levende plantenwand in de hal. “Dat is een duidelijke verandering in het ziekenhuisdenken”, weet Henk de Jong. “Dit ziekenhuis wil graag - waar het kan - planten introduceren. Als architecten kunnen wij dat alleen maar toejuichen.

Bovendien blijkt uit Amerikaans onderzoek dat groen een helende werking heeft. Hoe meer spanning we kunnen wegnemen bij de patiënt, hoe beter. De patiënten moeten zich maximaal ondersteund en op hun gemak voelen en het personeel moet dit een fijne werkplek vinden. Zo kan er optimale zorg verleend worden.”

Toekomst

Volgens de architecten is de structuur ontworpen met het oog op de toekomst. Het hotelgebouw kan bijvoorbeeld daadwerkelijk een hotel worden, als mocht blijken dat de ligduur van patiënten de komende jaren nog verder afneemt en de algemene verpleging geen eigen gebouw meer nodig heeft. “Ook hebben we een flexibele polikliniek ontworpen”, zegt architect Rien Trouborst. “Deze kan in de toekomst, bijvoorbeeld dankzij de patio’s, worden veranderd in een kantoor-

36

2013-April / ZorgInstellingen

landschap.” De architect zou het mooi vinden als de gebouwen in de toekomst allemaal verschillende eigenaren hebben. “De leverancier van het linnen kan dan bijvoorbeeld meteen ook de bedden opmaken. Op die manier kunnen de verpleegkundi-

gen zich focussen op medische taken.

Ik zie duidelijk dat de tendens is om steeds meer uit te besteden. Dokters en verpleegkundigen zijn goed in het genezen van mensen, het gebouwbeheer kan overgelaten worden aan anderen.”

LEKKER BETROKKEN!

Voeding

Profileren met Nederlandse vis In deze nieuwe rubriek komen voorbeelden aan bod van producten of diensten met de aspecten die wel en niet duurzaam zijn. Het project ‘Lekker Betrokken!’, dat zorginstellingen ondersteunt in het structureel verduurzamen van product, proces en mens, wil zo de keuze voor een duurzaam product makkelijker maken.

Productie Phyllis den Brok

Product

MSC-gecertificeerde visproducten

Producent

Diverse leveranciers / producenten

Omschrijving

Vis en schaal- en schelpdieren afkomstig van een MSC-gecertificeerde visserij op wilde vis. Voor gekweekte vis is er het ASC-keurmerk.

Duurzame aspecten •

•

Alle gecertificeerde visserijen moeten zodanig te werk gaan dat het vissen oneindig door kan gaan zonder dat de bronnen uitgeput raken; Het vissen moet zodanig worden beheerd dat de structuur, productiviteit, functie en diversiteit van

•

het ecosysteem waarvan de visserij afhankelijk is, behouden blijven; De visserij moet alle lokale, nationale en internationale wetten naleven en beschikken over een beheersysteem waarmee de duurzaamheid behouden kan blijven.

Niet-duurzame aspecten

(of waar het MSC-keurmerk niets over zegt) • Het verpakkingsmateriaal; • De wijze van doden van de vissen; • Het energiegebruik van de boten; • De arbeidsomstandigheden; • De transportkilometers; • De tijdsduur en wijze van opslag, • De wijze van bewerking van de vis: toevoegingen, olie waarin in vis wordt gebakken, et cetera.

Wordt gebruikt in

Puur Culinair, de grootkeuken van Stichting Amarant in Tilburg.

Waarom?

Marieke Winters, manager Puur Culinair “Wij willen ons op het gebied van duurzaamheid onder andere profileren met regionale producten, het liefst van zo dichtbij mogelijk. Vis uit onze eigen Noordzee past daar prima bij. Daarom gebruiken wij in onze keuken Ekofish scholfilet: herkenbare Nederlandse vis, vers, goede smaak en weinig foodmiles. Ekofish let naast MSC-kenmerken ook op energiegebruik van de boten en een pijnloze doding van de vis. We gebruiken de scholfilet van april tot en met september. De prijs is voor ons goed, mede omdat Ekofish de vis rechtstreeks aan ons levert.”

2013-April / ZorgInstellingen 37

domotica

Zorgcentrum Vlietwijk

Facilitronica onmisbaar in nieuwe zorgcentra Facilitronica is niet meer weg te denken uit nieuwe zorgcentra. Zorgcentrum Vlietwijk is daarvan een aansprekend voorbeeld. De implementatie van elektronica bedoeld om te faciliteren, vereist een intensieve voorbereiding en kennis van zowel het zorgproces als de techniek.

Tekst Peter Drooger

De bouw van een nieuw zorgcentrum is bij uitstek een moment om na te denken over de faciliteiten die nodig zijn om in te spelen op de behoeften van de bewoners. Zelfstandigheid en regie zijn belangrijke behoeften voor elk mens. Voor ouderen zijn deze behoeften echter steeds minder vanzelfsprekend. Ouderen kampen in veel gevallen met eenzaamheid, angst en verdriet. Daar kan wat aan gedaan worden door een rustige thuisomge-

38

2013-April / ZorgInstellingen

ving te creĂŤren. Dit geldt in het bijzonder voor mensen met dementie.

Thuiswonen kan voor dementerenden helaas vaak niet meer; wonen als thuis wel. Het sleutelwoord hierbij is kleinschalig wonen, waarbij zorgfaciliterende techniek wordt ingezet om enerzijds de bewoner een maximaal thuisgevoel te geven en anderzijds de verpleegkundige de middelen te geven om patiĂŤntgerichte zorg te kunnen verlenen.

In februari 2010 is in de wijk Vlietwijk in Voorschoten gestart met de bouw van een nieuw woonzorgcentrum. Bij de ontwikkeling van dit pand is invulling gegeven aan de behoefte tot kleinschalig wonen. Dit nieuwe woonzorgcentrum is in het voorjaar van 2012 opgeleverd en functioneert intussen als spil in de wijk. Het gebouw bestaat uit 10 kleinschalige groepswoningen voor in totaal 63 dementerende bewoners.

Naast groepswoningen zijn er in het

domotica

Zorgcentrum Vlietwijk

zorgcentrum een aantal zorghotelkamers en kamers voor tijdelijke opvang gerealiseerd. Ook bevinden zich in dit gebouw algemene voorzieningen zoals een kapper en een restaurant.

De bewoners van het zorgcentrum hebben een verpleeghuisindicatie categorie ‘zwaar’. Er wordt voortdurend rekening gehouden met de mogelijkheden van de bewoners en de bezoekers. De kwaliteit van leven is daarbij het uitgangspunt. Bewoners wonen in het gebouw, worden daar verzorgd en kunnen behandeld worden of therapie ontvangen.

Faciliteren

Als hulpmiddel voor wonen, zorg en behandeling maakt zorgcentrum Vlietwijk gebruik van van elektronica.

Deze elektronica is puur bedoeld om te faciliteren: facilitronica. Het is bedoeld als aanvulling en niet als vervanging.

Het doel is het verzorgen van de bewoner en het ontzorgen van de verpleging. De techniek kan te allen tijde teniet worden gedaan door middel van menselijk handelen.

Belangrijk is verzorgers en andere medewerkers iedere bewoner zien als een individu met specifieke eigen wensen en eigen behoeften. De techniek geeft hieraan invulling door iedere bewoner een eigen profiel te geven. In dit profiel kan worden vastgelegd of een inactiviteitsmelding

Integratie Alle zorgfaciliterende technische voorzieningen in zorgcentrum Vlietwijk zijn geïntegreerd tot één systeem, waarbij de opzet zo is dat deelsystemen van willekeurige fabrikanten ook in de toekomst meegenomen kunnen worden. Alle systemen in het pand hangen met elkaar samen: telefonie staat niet los van zorgalarmering en verpleegoproep staat niet los van het schakelen van de verlichting. Door volledige integratie kan de informatie van het ene deelsysteem voor het andere deelsysteem benut worden. Een tastbaar voorbeeld van het resultaat van de integratie is het DECT-toestel waarop alle informatie voor de verpleegkundige bij elkaar komt. Dit toestel wordt gebruikt voor onder meer bellen, het openen van de buitendeur en brandmeldingen.

voor een bewoner op een bepaald tijdstip van de dag wel of niet tot een alarm moet leiden. Verder zijn in het gebouw leefcirkels gecreëerd. Dit zijn gebieden waar een bewoner vrij mag rondlopen. Deze leefcirkels verschillen per bewoner en zijn bedoeld om de zelfstandigheid en de regie van de individuele bewoner te maximaliseren.

Vrij

In het profiel dat iedere bewoner heeft, is vastgelegd welke bewoner waar mag komen. Voor sommige bewoners is het veiliger dat ze alleen in de eigen groepswoning blijven terwijl andere bewoners vrij over de verdieping mogen lopen. Anderen mogen zelfstandig naar beneden of zelfs naar buiten. Op deze manier ontstaat

bewegingsvrijheid voor de bewoners zonder dat er fysiek toezicht nodig is.

Technisch gezien bestaan de leefcirkels uit bakens die bij de grenzen hangen en tags die de bewoners bij zich dragen. Als een bewoner, die niet over de grens heen mag, zich in de buurt van de grens bevindt, wordt de deur vergrendeld. Het verplegend personeel kan het slot eenvoudig openen wanneer een bewoner onder begeleiding van familie of personeel over de grens mag.

Bouwproces

Belangrijk is dat vanaf het begin van een bouwproject in de zorg rekening wordt gehouden met zorgfaciliterende techniek. Met de huidige technische mogelijkheden is dit absoluut noodzakelijk.

In het verleden was die noodzaak minder groot doordat middelen voor zorgcommunicatie los stonden van het bouwproces. Zorginstellingen kochten hun eigen middelen voor zorgcommunicatie. Veelal was dit niet veel meer dan een oproepdrukker per kamer en een pieper voor elke verpleegkundige.

Op dit moment is het aanbod van technische mogelijkheden onbeperkt en zit de uitdaging niet meer in de techniek, maar in het stellen van de juiste grenzen. Belangrijk is dat een instelling ervoor zorgt dat alleen die techniek wordt toegepast de bewoner helpt en de zorgverlener faciliteert. *Peter Drooger is adviseur bij DWA.

2013-April / ZorgInstellingen 39

Het nieuwe installeren voor optimale drinkwaterkwaliteit.

Serieleidingen van Viega.

Viega. Altijd beter! Serieleidingen voorkomen stagnatie in drinkwaterinstallaties en scheppen de beste voorwaarden voor eersteklas drinkwaterkwaliteit. Kies daarom nu voor de nieuwe installatiemethode â&#x20AC;&#x201C; met efficiĂŤnte systeemoplossingen en expertise van Viega. www.viega.nl/drinkwater

CONGRES

Facto Congres 2013

Is Lean ook een beetje Lief?

Het jaarlijkse Facto Magazine Congres heeft dit jaar als thema 'Alles verandert’, ook FM!'. Met de workshops Facilitaire regie in de zorg (Parnassia Groep), Ondernemerschap in het ziekenhuis (MC Zuiderzee) en Is LEAN ook een beetje Lief? (St. Elisabeth ziekenhuis) is dinsdag 11 juni ook voor FM-professionals in de zorg bijzonder interessant. Een overzicht van het programma.

Tekst Gerard Dessing

Alles verandert: de wereld, de mensen, organisaties, samenwerkingsvormen tussen organisaties, technologie, de manier waarop we communiceren, de manier waarop we produceren en werken. Het kan dus niet anders dan dat facility management ook verandert. Alle reden dus voor een facilitair vakcongres rondom het thema: ‘Alles verandert, ook FM!’ In een zeer vermakelijk betoog laat cabaretier Rob Urgert (onder meer bekend als medepresentator van de satirische nieuwsquiz in het tv-programma van Paul de Leeuw op zaterdagavond) in hoog tempo zien hoe u ‘out of the box’ leert denken en doen. Na een welkom door dagvoorzitter Thijs van der Spil van Twynstra Gudde is het woord aan trendonderzoeker Andrea Wiegman, oprichter van het platform Second Sight. Zij houdt zich intensief bezig met trends en trend forecasting. In haar presentatie ‘A new world in the making’ belicht zij vanuit een helicopterview de belangrijkste ontwikkelingen die op ons afkomen.

Wat betekenen deze veranderingen voor facility management en waar liggen de grote kansen en uitdagingen?

Het Facto Congres 2013 vindt plaats op dinsdag 11 juni congrescentrum De Reehorst in Ede. Organisator is Vakmedianet, uitgever van onder meer Facto Magazine en ZorgInstellingen.

Abonnees van Zorginstellingen, Service Management of Facto Magazine en leden van FMGezondheidszorg of FMN ontvangen een aantrekkelijke korting op de toegangsprijs. Wie met meerdere personen komt, geniet ook korting.

Meer informatie: www.factomagazine.nl/congres

Workshops

Om 11.30, 13.30 en 15.00 uur vinden (in drie rondes van 60 minuten) 13 workshops plaats, waarbij deelnemers aan drie workshops naar keuze kunnen deelnemen. Een greep uit het aanbod: • Facilitaire regie in een zorginstelling Joke van der Schoor, (divisiemanager Facilitair Bedrijf bij Parnassia Groep) • Integraal uitbesteden of zelf blijven doen?

Marc Claassen (facility manager WTC Amsterdam) • Prestatieinkoop in een facilitaire omgeving, werkt dat?

Antoinette Bos (inkoopmanager bij het facilitair bedrijf Hanzehogeschool Groningen) • HRYou: veranderen naar

•

•

•

dienstverlening om trots op te zijn.

Anneli van der Reijden (directeur Facilitaire Dienstverlening Hogeschool Rotterdam) en Annette van de Meene (directeur Hotelschool Den Haag Consultancy & Training) Is LEAN ook een beetje lief?

Ad van de Laar MFM (Manager Facilitair Bedrijf & Vastgoed bij het St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg) Ondernemerschap in het ziekenhuis Frans Smits (strategisch hoofdinkoper MC Groep) en Jan Kreeft (commercieel Directeur ISS Cure & Care).

Serviceconcepten Schiphol, en wat kan FM daar van leren?

Maryan Brouwer (Schiphol) en Claudia Alflen (Twynstra Gudde)

2013-April / ZorgInstellingen 41

Product & Markt Longlife Hospital gaat voor de hoogste eisen Reiniging en bescherming van vloerbedekkingen kosten tijd en geld. Ook milieufactoren spelen een steeds grotere rol. De emulsies van Longlife bieden u de mogelijkheid om vloerbedekkingen te onderhouden volgens de modernste normen. Longlife Hospital is een verzorgingsdispersie speciaal geoptimaliseerd voor de zorgsector en geschikt voor de loopveilige behandeling van alle waterbestendige vloerbedekkingen in ziekenhuizen, dokterspraktijken en andere zorginstellingen. Het middel gaat slijtage tegen, maakt de vloeren bestendiger en gaat mechanische beschadiging tegen. Om te voldoen aan de hoogste hygiënische eisen is Longlife Hospital alcohol-, water- en detergentbestendig. Longlife Hospital is beschikbaar in jerrycans van vijf en tien liter.

Meer info: www.wmprof.com

Foam zeep nu met korrel Wiltec heeft Deb GrittyFoam handzeep geïntroduceerd, volgens het bedrijf ’s werelds eerste foam zeep met korrel en een hoog gehalte verzorgende bestanddelen. Deze heavy duty zeep verwijdert de zwaarste vervuiling én verzorgt de handen met minder zeep en water. Tijdens een industrieel onderzoek kwam de GrittyFoam bij negen van de tien gebruikers als meest favoriet uit de bus. Het is daarnaast een duurzaam product, want met GrittyFoam kunnen per liter tot 45 procent meer handen gewassen worden, vergeleken met traditionele handreinigers. Daarbij kan 100 procent van het product gebruikt worden, dankzij de dispenser die het patroon in elkaar vouwt. Wiltec B.V. is specialist op het gebied van persoonlijke beschermingsmiddelen en geeft advies op maat, voor iedere werkomgeving.

Meer info: www.wiltec.nl

Webshop voor grootkeukens gelanceerd Bouter B.V., gevestigd te Zoetermeer, heeft een webshop geopend op het gebied van grootkeukenapparatuur: www.bouterwebshop.nl. De site bevat een uitgebreid assortiment, waaronder vaatwasapparatuur, combi-steamers, koeling en kook- en koffiezetapparatuur. Bij alle producten is een uitgebreide beschrijving en technische informatie beschikbaar. Het assortiment bevat uitsluitend kwaliteitsmerken waardoor een lange levensduur is gegarandeerd. De webshop biedt ook gebruiks- en reinigingsartikelen aan, zoals filterpapier, vaatwaspoeder en ontkalkingsmiddel. Om de opening van de webshop te vieren, biedt Bouter een openingsactie aan.

Meer info: www.bouterwebshop.nl

Softwareservice kwaliteit van leven verbeteren Boomerweb, de specialist van zorg op afstand, heeft Multrix gecontracteerd voor de levering van hostingdiensten voor zorg op afstand. Deze Software as a Servicedienst (SAAS) is onlangs onder de naam Zuster Ria op de Nederlandse markt geïntroduceerd. De diensten van Zuster Ria voor beeldcommunicatie en het bevorderen van welzijn, zijn schaalbaar en voldoen aan alle eisen en wensen van de zorgsector. Deze dienst is apparaatonafhankelijk en wordt gebruikt op zowel mobiele tablets als op computers. De software maakt op een eenvoudige manier beeldcommunicatie mogelijk tussen cliënten, zorgverleners, artsen, familieleden en vrienden. Tevens biedt Zuster Ria informatie en amusement voor mensen die zorg of gewoon aandacht nodig hebben. Dit laatste is vooral gericht op het creëren van een (sociale) omgeving voor de eindgebruiker. Zuster Ria biedt bijvoorbeeld digitale spelletjes, lokaal nieuws, regio tv en groepsactiviteiten die bewoners verenigen.

Meer info: www.boomerweb.nl en www.multrix.com

42

2013-April / ZorgInstellingen

Product & Markt Sortrans heet voortaan Iseco Benelux Sortrans, de leverancier van voedselverdeelwagens, gaat verder onder de naam Iseco Benelux. Volgens het bedrijf heeft de naamswijziging geen gevolgen voor klanten. In andere Europese landen was Sortrans al actief in de markt onder de naam Iseco. In de Benelux was dat nog niet het geval. De naam verandert, maar verder blijft alles hetzelfde: het kantoor in Breda, de mensen in het bedrijf, de service, maar ook de voedselverdeelsystemen en grootkeukenconcepten. In de markt van grootkeukens is Sortrans een begrip. In de afgelopen 35 jaar is het bedrijf er in de Benelux in geslaagd om de positie te veroveren van marktleider in voedselverdeelsystemen. Belangrijk detail: deze systemen worden geproduceerd door Iseco, net als Sortrans onderdeel van de Iseco Groep. Meer info: www.iseco.eu

EC@Home maakt rolstoelgebruikers mobieler De EC@home (easy at home) is de nieuwste uitbreiding van de mobile tillift (EC-Lift) voor rolstoelgebruikers. Dit is een belangrijke voorziening op reis, op vakantie of gewoon thuis.

Rolstoelgebruikers kunnen met de EC@Home ook terecht op de meeste invalide toiletten en op een standaard toilet met de deur links van de pot. De EC@Home Adapter is een nieuw onderdeel van de eerder ontwikkelde EC-Lift. Deze maakt het mogelijk dat rolstoelgebruikers weer mee kunnen rijden als passagier in iedere auto. Hierdoor zijn rolstoelgebruikers niet meer afhankelijk van de rolstoeltaxi, rolstoelbus of ander aangepast vervoer. Het gewicht van de EC@Home is 2,13 kilo (het totaalgewicht met lift is 12,6 kilo). Hierdoor is hij makkelijk overal mee naartoe te nemen.

Meer info: www.ec-lift.nl

Ongedierte is uw en onze zorg Een zorginstelling is open, gastvrij, het is er warm en er is altijd voedsel voorhanden.

Helaas zijn het juist deze eigenschappen die deze instellingen tot een ideale verblijfplaats voor ongedierte maken, met alle risicoâ&#x20AC;&#x2122;s van dien.

Voorkomen is beter dan genezen. Ons aanbod op het gebied van ongediertepreventie heeft in de zorgsector zijn effectiviteit bewezen. Wanneer het onverhoopt toch nodig is, kunt u op ons rekenen voor een snelle, doeltreffende en discrete bestrijding. Dat is een hele zorg minder.

Kijk op www.rentokil.nl/zorg, mail naar info@rentokil.nl of bel gratis 0800-7368654 Adv A5LiggendZorg.indd 1

VCA

03-04-13 14:11

2013-April / ZorgInstellingen 43

Servicewijzer AutomAtisering

Bedrijfskleding Lloyd’s Register

Quarto

De specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingen Westbaan 200 2841 MC Moordrecht Postbus 59 2840 AB Moordrecht T 0182-700500 E info@quarto.nl I www.quarto.nl

Beveiliging

VDZ Security

Hoofdkantoor Papendorpseweg 53-59 3528 BJ Utrecht Tel: 030-7991106 Regio Kantoor Oost Nederland Metaalstraat 2c 7483 PD Haaksbergen T 053-5742294 E info@vdzsecurity.nl I www.vdzsecurity.nl Beveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligingspersoneel.

44

fAcilitAire diensten

George Pisa & Zn.

Stijlvolle bedrijfskleding George Pisa & Zn. Tailleurs Kanaaldijk Noord 15B 5613 DZ Eindhoven T 040-2433631 E info@georgepisa.nl I www.georgepisa.nl

erkende certificAtieinstellingen

Bureau Veritas Certification

Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505500 E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl

Quality Assurance Certificatie en Training P.O. Box 701 3000 AS Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 41a 3062 MB Rotterdam T 010-2018445 I www.lrqa.nl

TUV Nederland QA

De Waal 21c 5684 PH Best T 0499-339500 E info@tuv.nl I www.tuv.nl TUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalidatie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Veiligheidsmanagementsystemen. Wij komen graag bij u langs !

evAcuAtie DNV

Postbus 9599 3007 AN Rotterdam T 010-29 22 700 E certificatie@dnv.com I www.dnv.nl/zorg Zichtbare kwaliteit door certificering?

DNV certificeert managementsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certificatietraject. Resultaat?

Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

2013-April / ZorgInstellingen

Landuwasco

Bellstraat 10 3133KE Vlaardingen E mail@landuwasco.nl I www.landuwasco.nl Landuwasco Wasserijtechniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuiswasserijen.

Newasco

Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening.

Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

inrichting

ARTIMO textiles Escape Mobility Company

Marconistraat 32 6372 PN Landgraaf T 045-5727031 E info@escape-mobility.com I www.escape-mobility.com

Postbus 1150 4700 BD Roosendaal De Meeten 53 4706 NK Roosendaal T 0165-543940 E info@artimo.nl I www.artimo.nl Artimo is leverancier van permanent vlamvertragende gordijnen meubelstoffen voor projecten.

Eromes Projectinrichters

Nieuweweg 240 Postbus 13 6600 AA Wijchen T 024-7502300 I www.eromes.nl Eromes ontwerpt, produceert en levert creatieve oplossingen voor zorg- en werkomgevingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A Interieurontwerp en - fabricage Amsterdam Scannerstraat 21 1033 RV Amsterdam T 020-3371576 E info@estida.nl I www.estida.nl E.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produceert totaalinterieurs en interieuronderdelen voor zorginstellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrichtingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renovaties en stoffering.

Gerflor Benelux

Postbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700 E gerflornl@gerflor.com I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereldwijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloeroplossingen voor de gezondheidszorg.

Servicewijzer lABels

Artevo

instAllAtietechniek en onderhoud

trAiningen

Straight Systems

BLR-Bimon

Alexanderstraat 6 6882 BG Velp T 026-3619334 E top@artevo.nl I www.naamlabels.nl Zelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamlabels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

airconditioning Postbus 72 3417 ZH Montfoort T 0348-472247 E airconditioning@ blr-bimon.nl I www.blr-bimon.nl BLR-Bimon is de specialist op het gebied van airconditioning.

Imtech Care & Cure

Rivium Boulevard 122 2909 LK Capelle aan den IJssel Postbus 8584 3009 AN Rotterdam T 010-4477400 I www.zorg.imtech.nl

kAssAsystemen

Bureau Veritas Training

Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toege-past, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen.

Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

De kosten voor een vermelding in deze Servicerubriek (logo, adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen 750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van een logo/link op de website www. zorginstellingen. nl in de rubriek producten.

Informatie: Michel Lases T 088-5840983 E michellases@ vakmedianet.nl

een begrip in documentatie en archivering

AL MEER DAN 100 JAAR IS SAMSOM FORMULIEREN & OPBERGSYSTEMEN EEN BEGRIP IN HET VASTLEGGEN, BEHEREN EN ARCHIVEREN VAN INFORMATIE. Verlofaanvraagbriefjes

Handig formulier voor het aanvragen van verlof, vakantie of een snipperdag..

Wordt door de werknemer ingevuld.

Zelfkopiërend.

Ga naar www.samsom.nl/formulieren voor meer informatie of een persoonlijk advies. Of scan de qr code.

2013-April / ZorgInstellingen 45

agenda

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl

14 mei

11 juni

Arnhem www.axxerionfs.nl/site/facilitymiddag

Ede www.factomagazine.nl

Facility Middag

Facto Congres 2013

30 mei

12 juni

Arnhem www.leidscongresbureau.nl/congres

Amersfoort www.leidscongresbureau.nl/congres

Congres Complexe Ouderenzorg

Congres Scheiden Wonen en Zorg

4 juni

19 juni

Baarn www.bouwforum.nl

Amsterdam www.leidscongresbureau.nl/congres

Seminar Inspecties Brandveilige Zorginstellingen

Congres Innovatie in de Spoedzorg

5 – 7 juni

23 – 24 oktober

Utrecht www.vakbeursgebouwbeheer.nl

Assen www.facilitairevakbeurs.nl

Vakbeurs Gebouwbeheer

Facilitaire Vakbeurs Assen

6 juni

20 – 21 november

Ede www.zorgmetsterren.nl

Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Nationaal Congres Beurs Domotica & Slim Gastvrijheidszorg met Sterren Wonen

advertentie-index advertentie-index alpheios Brother diversey dr. Weigert electrocar electrolux Miele Professional rentokil SCa Hygiene SSa 2013 viega virobuster Werner & Mertz

46

2013-April / ZorgInstellingen

4 7 19 24 45 48 2 43 15 32 40 24 47

WENST U SAMEN DE MVO-WEG IN TE SLAAN?

GEZOCHT: GREEN CLEANERS!

WWW.WMPROF.COM

made by Electrolux.

De was doen in gratis machines van Electrolux. www.payperwash.nl

T: 020 56 92 911 | Mail: professional@electrolux.nl www.electrolux.nl/laundrysystems | twitter.com/eluxprofnl

Uw instelling vraagt om een efficiënte en betaalbare oplossing als het gaat om het dagelijks verschonen en drogen van uw beddengoed, microvezeldoeken en werkkleding. Electrolux Professional komt daarom nu met ‘PayperWash’.

Geen investering, maar een vast bedrag per was. Desgewenst inclusief onderhoud, installatie en service!