Arbo Actueel - nummer 9 2022

jaargang 29

juli 2022

9

arbo actueel Actuele berichtgeving over en wegwijzer in arbeidsomstandigheden en veiligheid

Subsidie long covid zorgmedewerkers Werkgevers in de sectoren zorg en welzijn kunnen subsidie aanvragen om werknemers na 2 jaar ziekte in dienst te houden. De subsidie is bedoeld als een tegemoetkoming in de loonkosten. Aanvragen kan in 3 tijdvakken, tot 1 februari 2023.

Het gaat om werknemers in de zorg die tussen maart 2020 en december 2020 ziek zijn geworden. De werkgever moet ze, na de verplichte 2 jaar loon doorbetalen, minstens nog 6 maanden in dienst houden. De subsidie bedraagt 1100 euro per maand.

Het Rijk betaalt deze aanvulling op het loon hoogstens 12 maanden door. Zelf ziet het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de subsidie als een tegemoetkoming in ongeveer de helft van de loonkosten van een verpleegkundige.

Te weinig investeringen in ontwikkeling peroneel De huidige arbeidskrapte vraagt om veel flexibiliteit aan werkgeverszijde. Alleen vertaalt zich dat nog niet altijd in gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden. Het investeren in medewerkers blijkt niet bij alle bedrijven vanzelfsprekend.

Investeren in scholing en ontwikkeling van medewerkers is volgens het management binnen mijn organisatie niet nodig, zegt een kwart van ruim 500 Nederlandse HR-professionals. Dat blijkt uit een recent onderzoek van Visma | YouServe.

“Dat valt op, zeker in de tijd van vandaag met maximale arbeidsschaarste”, zegt Simon Kornblum, director portfolio bij Visma | YouServe. Onder HRprofessionals leeft het vraagstuk ‘hoe een aantrekkelijke werkomgeving te creëren’ sterk. Zij kampen met de uitdagingen van de huidige arbeidsmarkt.

Aanvragen kan in 3 tijdvakken, tot 1 februari 2023. Een beslissing op de aanvraag kan tot 13 weken duren. Na goedkeuring krijgt de aanvrager het voorschot. Het voorschot is gebaseerd op de afgesproken duur van de verlenging. Meer informatie over het aanvraagproces en over de voorwaarden van de subsidie is te vinden op deze website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Het onderzoek suggereert dat het vooral de taak is van de managers om gunstige secundaire voorwaarden te scheppen. Om mensen aan te trekken en te behouden. Daar hechten medewerkers meer belang aan dan aan primaire arbeidsvoorwaarden als salaris, zo signaleren de HR-professionals uit het onderzoek. Een aantrekkelijk ontwikkelbeleid is een voorbeeld van zo’n secundaire arbeidsvoorwaarde, en toch willen te veel managers hier niet aan meewerken.

De precieze redenen waarom managers niet investeren in de ontwikkeling van personeel vallen buiten de scope van het onderzoek. Kornblum speculeert dat het te maken kan hebben met het mantra dat tijd steken in het verder opleiden van personeel ten koste gaat van de productiviteit van medewerkers.

Het aantrekken en behouden van mensen behoort een gedeelde verantwoordelijk te zijn binnen een organisatie. Managers weten maar al te goed dat het vaak maanden kost voordat een nieuwe werknemer op hetzelfde niveau zit als de vertrokken werknemer.

Bron: ORnet.nl, 20 juni 2022

Bron: PWnet.nl, 21 juni 2022

inhoud

kort nieuws

3

Nieuwe auteur voor Arbo Actueel

5

Herziening ARIE-regeling

6

Vaccinatie is en blijft vrijwillig

Arbeidsmarkt Het aandeel jonge mannen met een baan is voor het eerst sinds het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat bijhoudt, groter dan het aandeel jonge vrouwen met een baan. Volgens het statistiekbureau had sinds 2003 altijd een hoger percentage jonge vrouwen werk. In de afgelopen twee jaar hebben jonge mannen echter een inhaalslag gemaakt.

4 Een op de zes gediscrimineerd op het werk - Bijna één op de zes Nederlanders heeft wel eens te maken gehad met discriminatie op het werk. Dat meldt de Nationale Vacaturebank

7 Hoogste ziekteverzuim ooit in eerste kwartaal 2022 - Het ziekteverzuim onder werknemers van bedrijven en overheid is in het eerste kwartaal van 2022 gestegen tot 6,3 procent.

5 Meeste werkgevers voeren geen beleid seksuele intimidatie - Slechts één op de vijf werkgevers treedt strenger op tegen seksuele intimidatie op de werkvloer sinds de bekendmaking van de schandalen bij The Voice en Ajax.

7 Oproep om coronaregels weer in te voeren - Het RIVM en werkgeversorganisaties adviseren het bedrijfsleven om de basiscoronaregels weer in acht te nemen.

6 Jongere werknemer meeste kans op ongevallen - Jonge werknemers onder de 25 jaar hebben meer kans op een arbeidsongeval dan oudere werknemers van 26 tot en met 65 jaar.

7 Chatfunctie tussen bedrijfsarts en huisarts weinig gebruikt - Het RIVM heeft in februari 2022 een rapport over de chatfunctie Patiëntoverleg gepubliceerd, gebaseerd op gegevens van 193 bedrijfsartsen en huisartsen.

colofon ARBO ACTUEEL IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET Redactie Monique van der Woude moniquevanderwoude@ vakmedianet.nl Medewerker mr. ing. Rob Poort (jurist en veiligheids­kundige, www.bureaupoort.nl) Uitgever Thijs van Pinxteren Vormgeving & opmaak colorscan www.colorscan.nl Druk Ipskamp printing Adres Vakmedianet Utrechtseweg 44 3704HD Zeist www.vakmedianet.nl www.arbo-online.nl

Abonnementen Arbo actueel verschijnt 16 keer per jaar. Jaarabonnement: € 273. Los exemplaar: € 24.

Prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing.

Die zijn te vinden op www. vakmedianet.nl.

Abonnementenadministratie klantenservice@ vakmedianet.nl tel. 088-5840888 Copyright Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2021

Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd.

Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 1568-1513

Nieuwe technologieën Digitalisering, automatisering en robotisering zijn minder bedreigend voor de werkgelegenheid dan eerder werd gevreesd. Volgens onderzoek van UWV verwacht dertig procent van de werkgevers dat nieuwe technologie de komende vijf jaar nieuwe banen zal scheppen, terwijl slechts tien procent ervan uitgaat dat hierdoor banen zullen verdwijnen. De groep die nieuwe banen ziet ontstaan is dus drie keer zo groot als de groep die voorziet dat robots banen gaan opslokken.

Fatsoensnorm minimumloon Landen in de Europese Unie moeten voortaan nagaan of hun minimumloon niet achterblijft bij de gemiddelde lonen. Het minimum moet iedere twee jaar bij de tijd worden gebracht. Dat hebben de EU-lidstaten en het Europees Parlement afgesproken. De ‘fatsoensnorm’ waar hun principeakkoord naar verwijst ligt een stuk hoger dan die in Nederland en veel andere landen.

Stagevergoeding Van de hbo- en universitair studenten krijgt 44 procent geen stagevergoeding. Ook heeft één op de vier studenten het gevoel te worden ingezet als normale werknemer, zonder dat daar een eerlijke vergoeding tegenover staat. Dat staat in een rapport van onderzoeksbureau ResearchNed, dat in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) hier onderzoek naar deed.

Nieuwe auteur voor Arbo Actueel Vanaf dit nummer geen jurisprudentiesamenvattingen en columns meer van Rob Poort. Rob heeft besloten met het bereiken van de 80-jarige leeftijd van zijn pensioen te gaan genieten. Vanaf dit nummer worden de jurisprudentiesamenvattingen en de columns verzorgd door mr.dr. Yvonne Waterman.

Yvonne is gepromoveerd op het werkgeversaansprakelijkheidsrecht, mede-auteur van diverse handboeken op dit gebied, eigenaar van Waterman Legal Consultancy, oprichter van de stichting European Asbestos Forum en gespecialiseerd in asbestzaken.

Vragen en opmerkingen zijn welkom op Waterman@watermanlegal.nl.

materiaal niet voor heeft – dat wordt altijd uitbesteed.

Daardoor is niet voldaan aan het wettelijke vereiste dat de betrokken werkzaamheden tot de bedrijfsuitoefening van de inlenende partij behoren. (Een eenvoudige toets voor dit criterium: had de inlenende firma de werkzaamheden ook door eigen personeel kunnen laten uitvoeren?)

De andere optie (art. 6:171 BW) biedt wel soelaas: namelijk de aansprakelijkheid voor fouten van een niet-ondergeschikte jegens een derde.

Hiervoor zijn diverse elementen nodig, die zich hier voordoen. De rechter overweegt dat daar geheel aan is voldaan. Want B, dat 1) een bedrijf exploiteert, heeft opdracht gegeven aan A 2) in de uitoefening van het bedrijf van de opdrachtgever (B) en daarbij op 3) onrechtmatige wijze 4) schade veroorzaakt.

Tja, het ligt niet meteen voor de hand, maar zo kan het ook. (Y. Waterman) Bron: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 24 mei 2022,

Jurisprudentie Arbozorg

ECLI:NL:GHARL:2022:4188 (‘Omgekieperde graafmachine’).

Een graafmachine op je voet: wie is de aansprakelijke partij?

Een fietsongeval tijdens het werk: is dat verzekerd?

Een werknemer is in dienst bij de firma A, dat eigendom is van zijn nichtje. A heeft in opdracht van de firma B graafwerkzaamheden uitgevoerd. Nadat de werkzaamheden (bijna) waren afgerond, werd een graafmachine op een oplegger gereden; maar helaas, deze kantelde. De werknemer probeerde nog uit de kraan te springen, maar toch viel de zware graafmachine op zijn voet. Hij moest naar het ziekenhuis en bleef daar bijna een maand voor behandeling. Desondanks had de werkgever/nicht geen melding gedaan bij de Nederlandse Arbeidsinspectie en ook geen ongevalsrapportage opgemaakt; wat potentieel tot hoge boetes kan leiden – maar dat is hier niet aan de orde.

Een werkneemster is in dienst van een ziekenhuis.

Zij werkt veel thuis en fietst soms ook wel naar locaties van haar werkgever toe. Tijdens zo’n werkwerk fietsrit is zij vervelend ten val gekomen: een eenzijdig verkeersongeval met een voertuig. Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat de werkgever zich op grond van goed werkgeverschap (art.

7:611 BW) moet verzekeren voor de schade van zo’n arbeidsongeval in het verkeer. Dat heeft niets met enige schuld van de werkgever te maken, maar met het feit dat de werknemer nu eenmaal risico’s loopt in het verkeer. De achterliggende gedachte is dat de werkgever daar niets aan kan doen, maar de werknemer zo mogelijk nog minder.

Wat is het probleem? Hier is sprake van een ‘gewoon’ arbeidsongeval waarvan je zou denken dat de aansprakelijkheid van de werkgever (art. 7:658 lid 1 BW) voor het oprapen ligt. Maar: die werkgever, dat is zijn eigen lieve nichtje, die waarschijnlijk niet verzekerd is en waarschijnlijk ook niet anderszins het geld heeft om de werknemer een passende schadevergoeding te betalen. Daarom probeert de advocaat twee alternatieven. Het eerste alternatief is om de inlenende partij B te laten betalen, als ware die de contractuele werkgever (art. 7:658 lid 4 BW). Maar dat accepteert de rechter niet: omdat B zelf nooit zulke graafwerkzaamheden uitvoert en daar ook de kennis en

Wat is hier het probleem? De werkgever had zich niet verzekerd tegen deze aansprakelijkheid en daarom rijst de vraag, wat de niet-bestaande verzekering zou hebben uitgekeerd. De rechter draagt partijen op om (liefst samen) uit te zoeken, wat een scala van verzekeringspolissen ten tijde van het verkeersongeval zouden hebben uitgekeerd; dat kan inzicht en antwoord geven op de vraag, hoe groot de schadevergoeding is waar de werkneemster recht op heeft. Het antwoord zit dus nog even in de pijplijn.

jaargang 29

juli 2022

Interessant is wel, dat in het algemene werkgeversaansprakelijkheidsrecht van art. 7:658 BW de werknemer nau3

arbo actueel welijks eigen schuld kan worden verweten, de schadevergoeding typisch ‘alles of niets’ is, etc. Maar hier, in een modern arbeidsgerelateerd verkeersongeval, zijn dergelijke verweren wél mogelijk.

Dan is er nog een klein staartje: de advocaat van de werkneemster probeerde de verzekeraar rechtstreeks te dagen (‘directe actie’, art. 7:954 lid 1 BW). Dat laat de rechtbank niet toe, want zo’n directe actie is alleen toegestaan bij schade door dood of letsel; en strikt gesproken gaat het hier om vermogensschade. (Y. Waterman) Bron: Rechtbank Rotterdam 13 mei 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:4180 (‘Fietsongeval St. Franciscus’).

Een sportongeval op reis: is dat ‘tijdens de werkzaamheden’?

Tussen twee lange vluchten in neemt een purser in dienst van KLM, verplicht rust in een crewhotel in Buenos Aires. KLM moedigt aan dat het personeel tussen lange vluchten sportief bezig is en kiest daarom liefst een hotel met sportvoorzieningen voor hen, of betaalt anders het gebruik van een sportschool. De werknemer maakt daar graag gebruik van; maar de sportieve middag in de sportzaal van het hotel wordt verstoord door een langdurige, landelijke stroomstoring. In het stikdonker verlaat hij noodgedwongen de sportzaal via twee treden.

Zijn collega, die voor hem liep, verklaart daar later over: “Toen ik een afstapje nam (die door het donker niet te zien was) hoorde ik achter mij het geluid van een harde val een krak dat bij mij door merg en been ging.” Dat geluid kwam van de enkelbanden en enkelpezen van zijn collega, die terplekke waren afgescheurd.

De werknemer argumenteert dat hij niet in Buenos Aires was voor zijn plezier, en ook niet in zijn vrije tijd: hij was daar voor zijn werk en deed aan sport, wat door zijn werkgever werd gestimuleerd. Is de werkgever, KLM, dan niet voor zijn schade aansprakelijk? Het antwoord luidt: neen.

Op zich kan een dergelijke wachttijd in het buitenland, dat nauw met de aard van de werkzaamheden samenhangt, wel als ‘uitvoering van de werkzaamheden’ worden gekwalificeerd, afhankelijk van de omstandigheden. Bijvoorbeeld wanneer de werknemer in een taxi naar een restaurant rijdt om daar met crewgenoten, op aanwijzing van de werkgever, te eten. Indien hem dan een verkeersongeval overkomt, kan de werkgever in zo’n situatie aansprakelijk zijn op grond van goed werkgeverschap, heeft de Hoge Raad eerder geoordeeld. Maar hier zijn de rechters minder mild. Zij overwegen dat wachttijd weliswaar niet volledig vrije tijd is, maar toch ook niet echt ‘in de baas zijn tijd’. Belangrijk is 4

dat de purser zijn wachttijd naar eigen inzicht kon invullen en hij op geen enkele manier werd verplicht om te sporten; en daar ook geen aanwijzingen of instructies over kreeg.

Die ‘vrijheid, blijheid’ wordt duur betaald, want de rechters oordelen dat er te weinig verband bestaat tussen de uitoefening van de werkzaamheden (purser zijn in een vliegtuig) en het gebruik maken van de sportzaal in het hotel. Dat KLM zijn personeel aanmoedigt om te sporten, maakt dat niet anders. Ook is het risico van een stroomstoring niet het ‘bijzondere risico’ dat voor het aannemen van goed werkgeverschap nodig is.

Wat betekent dit concreet? Het uitgangspunt is dat eenieder zijn eigen schade draagt, tenzij er een goede grond is, zoals aansprakelijkheid, om die schade te verplaatsen. Die ontbreekt hier, zodat de purser zijn schade geheel zelf moet dragen. Dat komt, veroorloof ik mij om te schrijven, waarschijnlijk als stuitend oneerlijk bij hem over. Maar dat is hoe het Nederlandse werkgeversaansprakelijkheidsrecht in elkaar zit. (Y. Waterman) Bron: Rechtbank Amsterdam 16 mei 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:2669 (‘Gevallen purser’).

Arbozorg

Een op de zes gediscrimineerd op het werk Bijna één op de zes Nederlanders heeft wel eens te maken gehad met discriminatie op het werk. Dat meldt de Nationale Vacaturebank op basis van onderzoek onder 2.500 mensen, onder wie werknemers, werkgevers en werkzoekenden. Het gaat dan veelal over het krijgen van negatieve opmerkingen of over ongelijke behandeling. Nog eens twaalf procent kent iemand die te maken heeft gehad met discriminatie, of heeft dit zien gebeuren bij collega’s.

Vaak wordt er geen melding gemaakt van een incident of wordt geen actie ondernomen. Dat gebeurde vorig jaar in bijna veertig procent van de gevallen, stelt zakelijk directeur Sharita Boon van DPG Recruitment, waarvan de Nationale Vacaturebank een onderdeel is.

“In bijna een op de drie situaties waarin werd gediscrimineerd, was het een collega die actie ondernam. Ook het management speelt hierin een essentiële rol”, zegt ze in een toelichting. “Zij zijn verantwoordelijk voor een werkklimaat waarin het geven van feedback normaal is, en waar op de juiste manier gehandeld wordt wanneer het nodig is.”

Van de respondenten denkt zeventien procent dat discriminatie de komende jaren gaat afnemen op de werkvloer.

“Dit is zorgwekkend. Juist in deze tijd waarin er steeds meer taboes worden doorbroken en de ‘zwijgcultuur’ steeds meer afbrokkelt”, aldus Boon.

De Nationale Vacaturebank meldt verder dat een op de vijf medewerkers zich onveilig voelt op de werkvloer. Dat aandeel is onder vrouwen en medewerkers met een migratieachtergrond groter.

wetsvoorstel voor een verplichte vertrouwenspersoon in iedere organisatie. De vakbond steunt dit voorstel. “We roepen organisaties op om nu al werk te maken van een vertrouwenspersoon en het kabinet om haast te maken met het wetsvoorstel”, aldus Fortuin.

Bron: CNV, 8 juni 2022

Bron: Medianet, 14 juni 2022

Gevaarlijke stoffen en biologische agentia

Meeste werkgevers voeren geen beleid seksuele intimidatie

Herziening ARIE-regeling

Slechts één op de vijf werkgevers treedt strenger op tegen seksuele intimidatie op de werkvloer sinds de bekendmaking van de schandalen bij The Voice en Ajax. Dit blijkt uit onderzoek van de vakbond CNV onder zestienhonderd leden.

“Ondanks de grote aandacht voor seksuele intimidatie in de media, is er op de werkvloer nog weinig veranderd.

Slachtoffers zijn dus nog steeds vogelvrij. Tijd dat werkgevers aan de slag gaan met dit thema. Niemand mag zich onveilig voelen op het werk”, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin.

Dertig procent van de werkende vrouwen heeft wel eens te maken met aanranding of een andere fysieke vorm van seksuele intimidatie op de werkvloer. 61 procent heeft te maken met seksueel getinte opmerkingen, schunnige woorden, sissen of ander vervelend, seksueel getint taalgebruik, zo blijkt uit een eerder CNV-onderzoek.

In 2021 riep de vakbond werkgevers al op om een protocol tegen seksuele intimidatie te ontwikkelen. “Dat was ver voor er landelijke aandacht kwam voor de onthullingen bij The Voice, Ajax en D66, maar vreemd genoeg is er in het afgelopen jaar weinig gebeurd. Hier moet echt zo snel mogelijk verandering in komen. Wij pleiten ervoor dat ieder bedrijf een protocol tegen seksuele intimidatie ontwikkelt. Hierin staat voor iedere werknemer nauwgezet omschreven wat te doen bij seksueel geweld”, aldus Fortuin.

Het CNV pleit daarnaast voor een landelijk meldpunt waar slachtoffers van seksueel wangedrag zich kunnen melden. De nieuwe regeringscommissaris tegen seksueel geweld, Mariette Hamer, zou hiermee aan de slag kunnen.

Een kwart weet niet waar hij of zij zich kan melden bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. “Een onafhankelijk meldpunt kan hierin van grote betekenis zijn. Het CNV denkt graag mee hoe zo’n meldpunt het beste vormgegeven kan worden.”

Eén op de zeven ondervraagden heeft geen vertrouwenspersoon in de organisatie. Het kabinet werkt nu aan een jaargang 29

juli 2022

Omdat de ARIE-regeling op een aantal punten moeilijk te handhaven was, is deze herzien en gekoppeld met de Omgevingswet. De herziene ARIE treedt op 1 januari 2023 in werking.

De Aanvullende Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (ARIE) is een regeling in het Arbobesluit voor risicovolle bedrijven die werken met een zodanige hoeveelheid gevaarlijke stoffen dat deze een zwaar ongeval kunnen veroorzaken.

Momenteel wordt de regelgeving herzien. Reden voor herziening is dat de regelgeving op dit moment op een aantal punten niet gebruiksvriendelijk, en moeilijk handhaafbaar is. Dit heeft als consequentie dat de veiligheid van de werknemers onvoldoende gewaarborgd kan worden.

Met de herziening wordt beoogd dat bedrijven de ARIE beter kunnen naleven en dat de ARIE beter kan worden gehandhaafd, met als doel een beter waarborg voor de veiligheid van de werknemers van de betreffende bedrijven.

De herziene ARIE treedt op 1 januari 2023 in werking, en niet op 1 juli 2022, zoals aanvankelijk tijdens de internetconsultatie werd vermeld. Reden van vertraging is dat meerdere zaken zoals toetsen en interne afstemming meer tijd in beslag hebben genomen dan vantevoren ingeschat. Tegelijkertijd met de inwerkingtreding van de ARIE treedt ook de Omgevingswet in werking. In de herziene ARIE-regeling zit een koppeling met de Omgevingswet en Seveso-inrichtingen (de huidige Brzo 2015-inrichtingen).

Als een bedrijf momenteel onder de huidige regeling valt, moet deze gewoon momenteel aan de verplichtingen daaraan voldoen. Voor bedrijven die er straks onder komen te vallen, die er nu nog niet onder vallen, wordt een jaar overgangstermijn toegestaan waarin ze de verplichtingen kunnen implementeren. Zie voor meer informatie over de huidige ARIE de website van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Bron: Arboportaal, 14 juni 2022

5

arbo actueel Ziekte en re-integratie

Jongere werknemer meeste kans op ongevallen Jonge werknemers onder de 25 jaar meer kans hebben op een arbeidsongeval. Afgelopen 5 jaar was de kans 40 procent groter ten opzichte van oudere werknemers van 26 tot en met 65 jaar. Hoe komt dat en waarom gaat het mis?

De kans dat een jongere werknemer onder de 25 jaar een arbeidsongeval krijgt, was afgelopen 5 jaar 40 procent groter ten opzichte van oudere werknemers van 26 tot en met 65 jaar. Dit cijfer, gebaseerd op de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van 2016 tot en met 2020, toont aan dat jonge werknemers structureel meer onveilig werken.

Uit de NEA blijkt verder dat een jongere werknemer bijna twee keer zo vaak een open of oppervlakkige verwonding oplopen. Denk aan snij-, prik-, steek-, of schaafwonden.

Ook lopen jonge werknemers door arbeidsongevallen meer dan 4 keer zo vaak brandwonden op. Dit kan deels verklaard worden doordat jonge werknemers meer gevaarlijk werk verrichten. Tegelijkertijd is dit ook verontrustend, want juist bekende gevaren zouden door een veilige werkwijze voorkomen moeten worden.

Jonge werknemers lopen veel minder vaak psychische schade op. Het aandeel van psychische schade was meer dan drie keer zo klein bij jonge werknemers. Mogelijk speelt de inhoud van het werk hierin een rol.

Opvallend is dat jongere werknemers veel minder vaak letsel hebben door uitglijden, struikelen of door een andere val. Het aandeel is de helft ten opzichte van oudere werknemers.

Er is weinig verschil in ernst van het letsel. Jongere werknemers hebben vaker wonden, oppervlakkige letsels en traumatische amputaties dan oudere werknemers, maar minder vaak botbreuken.

Een jongere werknemer maken veel vaker vergissingen op kennisniveau, terwijl ze minder uitglijders maken door verlies van concentratie in vergelijking met oudere werknemers. Daarnaast is het opvallend dat jonge werknemers minder vergissingen maken op procedureniveau en minder situationele overtredingen maken. Dit suggereert dat jonge werknemers trouwer zijn in het volgen van instructies en deze ook beter kennen.

Ervaring met het werk en ervaring met collega’s speelt een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van arbeidsongevallen onder jonge werknemers. Iets wat verder bevestigt dat veilig werken een competentie is, die je op werk6

vloer leert te beheersen. Overtredingen van instructies en regels worden juist minder vaak gemaakt.

De FNV pleit ervoor dat overheid en werkgevers maatregelen treffen op de werkvloer zodat jonge werknemers vanaf het begin van hun loopbaan veilig werken. Bijvoorbeeld door verplichte en gerichte aandacht voor jonge werknemers in de RIE. Bron: Arbo-online, 22 juni 2022

Vaccinatie is en blijft vrijwillig KLM mag geen kandidaten afwijzen omdat zij niet gevaccineerd zijn tegen corona of geen coronavaccinatie willen nemen. Ook mag de luchtvaartmaatschappij bij het aannemen van piloten niet vragen naar hun vaccinatiestatus.

Dit is de uitkomst van een kortgeding dat de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) had aangespannen tegen KLM. Het informeren naar de vaccinatiestatus van piloten was volgens KLM nodig vanwege reisrestricties in diverse landen. Piloten en ander personeel die geen coronavaccinatie hebben, mogen namelijk niet vliegen naar landen die een reisrestrictie hebben voor ongevaccineerden.

Dat geldt ook voor vluchten over een bepaald grondgebied, omdat er een noodsituatie kan ontstaan waardoor het vliegtuig moet landen. Hierdoor had KLM moeite de roosters voor piloten rond te krijgen.

De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) is blij met de uitspraak. Volgens de belangenvereniging moeten rechten van kandidaat-vliegers zwaarder wegen dan het belang van KLM om de planning rond te krijgen.

Dat zegt vicevoorzitter Ruud Stegers in het NOS Journaal op NPO Radio 1.

KLM moet volgens Stegers eerst aantonen dat er in de toekomst operationele problemen kunnen ontstaan door reisrestricties van het personeel. Als dat gebeurt, zal de VNV wel bereid zijn te zoeken naar oplossingen op voorwaarde dat de rechten van (kandidaat)piloten niet worden geschonden.

Minister De Jonge liet begin september 2020 tijdens de behandeling van de Coronawet weten dat “niemand verplicht zal worden zich te laten vaccineren”. Een ander standpunt van de minister is ook niet mogelijk, gezien artikel 11 van de Grondwet. Op grond van dit artikel heeft elke burger namelijk het recht om zelf te bepalen wat er met zijn lichaam gebeurt. Verplicht vaccineren is iets wat de overheid dus niet zomaar van een burger kan eisen.

De rechtbank van Amsterdam legt KLM een dwangsom op van 100.000 euro per overtreding. KLM kan nog in beroep gaan tegen de uitspraak.

NCW en MKB-Nederland adviseren het bedrijfsleven daarom om de basisregels, zoals thuisblijven bij klachten en afstand houden, weer in acht te nemen.

Bron: Salarisnet.nl, 20 juni 2022

Hoogste ziekteverzuim ooit in eerste kwartaal 2022 Het ziekteverzuim onder werknemers van bedrijven en overheid is in het eerste kwartaal van 2022 gestegen tot 6,3 procent. Dat is het hoogste percentage dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ooit heeft gemeten. In dezelfde periode van 2021 was het ziekteverzuim 4,8 procent.

Vorig jaar gaf ruim acht procent van de werknemers aan bij het meest recente verzuim klachten te hebben gehad die werden veroorzaakt door COVID-19 (corona). Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers uit de kwartaalenquête ziekteverzuim en de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO. In het eerste kwartaal van 2022 verzuimden werknemers opnieuw het meest in de bedrijfstak gezondheids- en welzijnszorg (8,9 procent). Het wil zeggen dat van de duizend te werken dagen 89 werden verzuimd wegens ziekte. Een jaar eerder was dit in het eerste kwartaal 6,8 procent. In de financiële dienstverlening lag het ziekteverzuim het laagst (3,4 procent).

Lange tijd was de horeca de bedrijfstak met het laagste ziekteverzuim, maar met zes procent is het verzuim er inmiddels hoger dan in de meeste andere bedrijfstakken.

Met een toename van 2,1 procentpunt kende de horeca zelfs de grootste stijging ten opzichte van een jaar eerder, samen met de zorg en de overige dienstverlening. In deze laatste bedrijfstak, waar onder andere haarsalons, sauna’s en wasserijen onder vallen, verzuimden naar verhouding ook meer werknemers dan ooit, 6,7 procent.

Nog steeds werd griep of verkoudheid het vaakst genoemd als de oorzaak voor het laatste verzuimgeval. In 2021 ging het om dertig procent van de werknemers. Na griep of verkoudheid worden psychische klachten, overspannenheid en burn-out (zes procent) het meest genoemd. Van alle werknemers gaf 24 procent aan nog nooit te hebben verzuimd.

Bron: CBS, 10 juni 2022

Oproep om coronaregels weer in te voeren De zomervakantie moet nog beginnen, maar het aantal coronabesmettingen loopt al in rap tempo op. Het RIVM en de werkgeversorganisaties VNOjaargang 29

juli 2022

Op 23 juni zijn er 5.520 positieve coronatesten geregistreerd bij de GGD. Dat zijn er 4.462 meer dan aan het begin van de maand. Het daadwerkelijke aantal besmettingen ligt vermoedelijk hoger, doordat niet iedereen naar de teststraat gaat, maar thuis een zelftest doet. Het zogenoemde reproductiegetal (R-getal) is dan ook weer boven de één gestegen naar 1,25.

De werkgeversorganisaties roepen bedrijven daarom op de coronaregels weer in acht te nemen: handenwassen, ontsmetten, goed ventileren, thuiswerken bij klachten en zelftesten. Een boodschap die het RIVM ook weer extra uitdraagt.

Dat klinkt misschien wat overdreven, zegt VNO-NCW, maar de vakantieperiode moet nog beginnen. Zo lag vorig jaar rond deze tijd het R-getal op 1,34 en liep het binnen een week op naar 3,03. Zeker ook gelet op de personeelskrapte en het mogelijke extra verzuim, kan het bedrijfsleven zo’n nieuwe coronagolf er niet bij hebben.

Bron: PWnet.nl, 24 juni 2022

Chatfunctie tussen bedrijfsarts en huisarts weinig gebruikt Het RIVM heeft in februari 2022 een rapport over de chatfunctie Patiëntoverleg gepubliceerd, gebaseerd op gegevens van 193 bedrijfsartsen en huisartsen.

Patiëntoverleg is een beveiligde chatfunctie, ingebouwd in ZorgDomein, waarmee huisartsen en bedrijfsartsen makkelijker met elkaar in contact komen. Het RIVM heeft onderzocht of huisartsen en bedrijfsartsen Patiëntoverleg gebruiken en wat ze er van vinden. Daaruit blijkt dat de meeste ondervraagde huisartsen en bedrijfsartsen Patiëntoverleg wel zouden willen gebruiken. Ook zien ze het als een oplossing om de samenwerking te verbeteren.

Toch wordt de applicatie bijna niet gebruikt en vindt het meeste contact schriftelijk of telefonisch plaats. Dat komt vooral omdat zowel huisartsen als bedrijfsartsen vaak niet weten dat Patiëntoverleg bestaat. Hoewel de privacy van de werknemers is veiliggesteld, maken sommige bedrijfsartsen zich hier zorgen over. De werknemer moet hen eerst toestemming geven voor er contact met de huisarts kan zijn. De ondervraagde huisartsen en bedrijfsartsen stellen voor hen er regelmatig aan te herinneren dat de applicatie bestaat en welke voordelen deze biedt.

Bron: Arboportaal, 31 mei 2022

7

Interessante websites en apps op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid

digitaal Werken in de warmte

Word een Arbo Professional

O moeder, wat is het heet! En warm, dat is het steeds vaker.

Heerlijk als we vrij zijn, maar vaak niet zo fijn als we moeten werken. Werken in de warmte brengt risico’s met zich mee voor de werkende mens. In het ergste geval kunnen we er flink ziek van worden. Daarom een whitepaper vol met wetenswaardigheden, aandachtspunten en tips. Over wat we kunnen doen om hoofd en lijf koeler te houden. Welke onderwerpen er in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moeten komen. Download de Whitepaper Werken in de warmte op: https://form.arbo-online.nl/arbo-werken-de-warmte

Arbo Professional is een verdiepende kennisbundel die arboprofessionals informeert, inspireert en adviseert. Een abonnement op Arbo Professional geeft onbeperkt toegang tot Arbo-online.nl, Arboindepraktijk.nl en de digitale uitgaven: Arbonormenboek, Arbojaarboek, Gids Bedrijfshulpverlening, Praktijkgids Arbeidsomstandigheden en het Vakblad Arbo.

Als abonnee van Arbo Professional ontvangt u 10% korting op alle opleidingen en events van de Arbo-Academy.nl.

Gratis opzegbaar in de eerste 2 maanden.

Informatie: https://www.arbo-online.nl/abonneren

Een signalerend overzicht van interessante boeken

boeken Gids Arbeidsomstandigheden 2022

Arbo Pocket Wegwijzer 2022

In deze praktijkgids vindt u veel informatie die van belang is voor iedere staffunctionaris met het arbeidsomstandighedenbeleid in zijn pakket, maar ook voor iedereen die vragen heeft over dit onderwerp. De Praktijkgids is gericht op de dagelijkse gang van zaken in bedrijven.. De praktische toepassing van de wetgeving staat centraal en u krijgt diverse tips en voorbeelden over het opzetten en inrichten van een goed preventie- en arbobeleid, ziekteverzuim en re-integratie.

Praktijkgids Arbeidsomstandigheden 2022, mr. P. Willems, mr.

W. Dieks, Vakmedianet, ISBN: 978-94-6215-759-0

Goede arbeidsomstandigheden dragen bij aan de gezondheid van de werknemers en de organisatie. Met de praktische hulpmiddelen uit deze wegwijzer kunt u meteen aan de slag. Deze editie bevat onder andere een uitgebreide toelichting op de Arbeidsomstandighedenwet, een overzicht van de belangrijkste gevaren op het gebied van arbeidsomstandigheden en welke oplossingen daar bij horen en een overzicht van de jurisprudentie met betrekking tot aansprakelijkheid bij ongevallen. Arbo Pocket Wegwijzer 2022, H. Koenders, Vakmedianet, ISBN 9789462157729

Kijk voor een uitgebreid overzicht in de agenda op www.arbo-online.nl

agenda Collegereeks Bedrijfskunde

Praktijkopleiding arbocoördinator

Landelijk Arbocongres 2022

vanaf 27 september 2022 Wat kunnen veiligheid, gezondheid en welzijn bijdragen aan het primaire doel van de organisatie? In deze collegereeks laten hoogleraren en een praktijkspreker zien hoe je arbo als middel inzet om primaire bedrijfskunde te voeren. Informatie: https://arboacademy.nl/opleidingen/collegereeksbedrijfskunde-voor-arboprofessionals

4 oktober 2022 Om optimaal te functioneren heeft de arbocoörinator inhoudelijke kennis van arbo én inzicht in bedrijfsprocessen nodig. Hoe worden besluiten genomen? Wat is risicodenken en hoe doe je dat?

Informatie: https://arbo-academy.nl/ opleidingen/praktijkopleiding-arbocoordinator

6 oktober 2022 Het Landelijk Arbocongres is al bijna 20 jaar dé dag voor professionals die door experts in één dag helemaal bijgepraat worden over alle actuele arbothema’s. Ook dit jaar belooft het weer een dag vol inhoud, inspiratie en interactie te worden.

Meer informatie: https://www.arbocongres.nl/