Distrifood nummer 14 2022

Distrifood week 14 9 april 2022

15 Albert Heijn rolt Verpakkingvrij uit naar 50 winkels

ADVERTENTIE

De supermarktbranche verandert constant. Blijf op de hoogte met een abonnement op Distrifood.

NU VANAF 15.95 PER MAAND

Ga naar distrifood.nl/abonneren

Onafhankelijke nieuwsbron voor supermarkten

Utrechtseweg 44, 3704HD Zeist Tel. (088) 584 06 73 • E-mail distrifood@vakmedianet.nl Abonnementen (088) 584 08 88

3

4

7

Maatschappelijk betrokken

Oxfam Novib:

Industributiediner

Ravenstijns mini-Jumbo’s tegen armoede

Supers scoren voor het eerst voldoende in ranglijst

AH, Granfood en Hessing dé Industributie-winnaars

Ombouwplus Coop 20 procent in 3 jaar UTRECHT - De grotere Coops zullen drie jaar na ombouw gemiddeld 20 procent in omzet plussen.

Van sommige winkels zal de groei sneller zijn, bij andere langzamer. door Peter Garstenveld en Maurice de Jong

D

at stelt ceo Duncan Hoy van Plus. ‘Wij denken dat er voor een Coop een omzetgroei mogelijk is van 20 procent over drie jaar na ombouw. Dat is gemiddeld.

We maken van elke winkel een vestigingsplaatsonderzoek (vpo). Soms is dat meer, soms is dat wat minder.’

Hoy maakte in zijn C1000-tijd de ombouw naar Jumbo mee. Daar was sprake van een badkuipmodel van de omzet: die zakte eerste flink, om in de maanden en jaren daarop gestaag te plussen. Hoy verwacht een ander scenario voor de Coop-winkels die omgaan en waarvan de eerste deze week opende in het Friese Heeg. Hoy:

‘Zowel Coop als Plus zijn hi-low, dat is anders dan bij C1000, dat naar vastlaag ging na ombouw tot Jumbo, maar van hi-low kwam.’

‘Naast dat ze beide hi-low zijn, hebben Coop en Plus meer gemeenschappelijk: beide formules werken vanuit een coöperatieve gedachte, de focus ligt lokaal en beide hebben een langetermijnstrategie en een focus op duurzaamheid. We denken daardoor dat de transitie vanuit de Coopklant een begrijpelijke is. We denken ook dat we met het Plus-assortiment meer kunnen bieden, ook op prijs is Plus iets scherper’, zegt Hoy. Een belangrijke uitdaging voor de fusie-onderneming is de formule doorontwikkelen naar met name de

130 winkels met een omzet onder de €120.000. Hoy: ‘We gaan daarvoor net na de zomer vijf pilotwinkels openen waarin we de basis willen leggen. Dat is de stand van zaken, ik kan er nu nog niks meer over zeggen.

Ook niet over een naam als Plus Compact of wat dan ook. Wij kijken in ieder geval zeker naar investeringen, lay-out, assortiment, promo en assortiment. We gaan daarnaast ook kijken of we wat aan prijs moeten doen.

Daar hebben wij echter nog geen besluit over genomen. Het draaien aan de prijsknop ligt gevoeliger voor je merkbeleving dan het assortiment in een winkel aanpassen.’

IJzeren voorraad Plus-Coop heeft drie jaar uitgetrokken voor de ombouw. Om die vlekkeloos te laten verlopen, in alle toeleverende ketens is er disruptie, is er een ijzeren voorraad om 40 winkels te kunnen ombouwen, zodat de planning niet verstoord kan worden.

Pagina 7: Interview Hoy

Ombouw Coop naar Plus begonnen

Jumbo Kooistra wil van 11 naar 20 supers door Ron Jansen JULIANADORP - Jumbo-multifranchiser Erik Kooistra wil in de komende vijf jaar het aantal Kooistra-Jumbo’s bijna verdubbelen naar 20.

Dat zei hij bij de opening van zijn tweede Jumbo in Noord-Holland. Die vestiging in Julianadorp bracht het totaal aantal Kooistra-Jumbo’s op 11, waarvan het merendeel in thuisbasis Friesland ligt. De woensdag geopende winkel moet de eerste in een reeks zijn. ‘Dat hebben we ons intern als doel gesteld, om naar 20 supermarkten te groeien.’

Hij paste er de interne organisatie van zijn bedrijf voor aan. Zo versterkte hij de Kooistra-directie met Igor Halbersma als cfo. ‘Die werkte hier-

Personeel

Klant Koning

E

rg druk is het niet in de supermarkt, die ochtend. Een stuk of drie klanten op het zelfscanplein en een servicemedewerker die ervoor zorgt dat alles goed verloopt. Ze voert een artikelcontrole uit en loopt dan door naar de bandkassa’s. ‘Meneer, kunt u pinnen?’ De man achter het winkelwagentje kijkt verbaasd op. Ze probeert het nog een keer: ‘Meneer, wilt u contant betalen of met pin?’ De man haalt als antwoord zijn pinpas tevoorschijn. ‘Wilt u dan meelopen naar de zelfscan?

We hebben te weinig personeel, dus de gewone kassa blijft gesloten. Bij de zelfscan kan ik u wel helpen.’

Vomar test verkoop van maaltijden Landmarkt door Herman te Pas AMSTERDAM - Vomar en Landmarkt testen de verkoop van maaltijden van Landmarkt in een filiaal van Vomar.

De grote ombouwoperatie van Coop naar Plus is officieel begonnen. De komende drie jaar wordt op ongeveer 300 plekken het lint doorgeknipt voor de heropening van een voormalige Coop onder de vlag van Plus. Afgelopen woensdag hadden de dochter en zoon van ondernemer Richard Langeland in het Friese Heeg de primeur. Daar opende Plus in een nieuw, groter pand dat de voormalige Coop-supermarkt vervangt. Ter gelegenheid van de opening maakten klanten kans op een minuut gratis winkelen. Bovendien kregen de eerste 200 klanten een slagroomtaartje.

Foto: Anne van der Woude

voor op het hoofdkantoor van Jumbo.’ Ook de hr-afdeling is uitgebreid en verder geprofessionaliseerd.

De reorganisatie geeft hem meer tijd om feeling te houden met de 1300 werknemers en om kansen en uitbreidingsmogelijkheden te onderzoeken. Friesland biedt weinig mogelijkheden voor nieuw te bouwen winkels. ‘Ik heb nu tijd om eens een kop koffie met ondernemers te gaan drinken. Om eens te polsen wat hun toekomstplannen zijn. En ja, dat kunnen ook supermarktondernemers van andere formules zijn.’

De groeiambitie is volgens hem haalbaar, maar niet heilig. ‘Als je geen doel neerzet, kom je er nooit. Als het over vijf jaar vijf nieuwe supermarkten zijn, dan is dat ook mooi.’

Pagina 12: Warm Kooistra-gevoel

De pilot wordt uitgevoerd in de winkel aan de Rijnstraat in Amsterdam.

‘De verkoop loopt als een tierelier’, zegt mede-oprichter Thijs van Banning van Landmarkt. ‘We hebben met Vomar afgesproken dat de maaltijden duidelijk worden gepresenteerd met Landmarkt-signing. Het is een marktgebied waar consumenten op zoek zijn naar een concept als dit en daar zocht Vomar een invulling voor. Zij hebben ons benaderd. Dit had Vomar als discountformule niet, dus zodoende zijn we in gesprek geraakt. We hebben wel de eis bij Vomar neergelegd dat er geen Vomar-maaltijden bij komen te lig-

gen. Het moet duidelijk Landmarkt zijn.’ Van Banning gaf in een eerder interview met Distrifood al aan in gesprek te zijn met supermarktketens om een schap vrij te maken voor verse maaltijden van Landmarkt.

Naast de samenwerking met Vomar probeert de formule ook nog op een andere manier meer naamsbekendheid te krijgen. Zo heeft Landmarkt recent een aantal shopin-shops geopend in tuincentra. ‘We zijn twee jaar geleden gestart met een pilot in een Ranzijn-tuincentrum in Alkmaar. De nieuwe zitten in Zaandam, Velserbroek en Middelburg.’

Meer over de ambities van Landmarkt in het nieuwe nummer van Distrifood Magazine, waarin afzwaaiend directeur Van Banning en nieuwe eigenaar Marien Meurs dieper ingaan op de koers van het bedrijf.

week 14 - 9 april 2022

2 | Nieuws column Peter Garstenveld

V

an die hele Plus-Coop ombouw vind ik die 130 winkels met een omzet minder dan €120.000 een spannende. De grotere Coop-winkels zullen inderdaad vrij vlekkeloos om kunnen naar Plus. Plus is immers toch wel de meer volwassen hi-lowzus van Coop. Met een meer uitgekiend assortiment, verder in duurzaamheid en ook wat scherper in prijs. Daar dragen de Laagblijvers – het vastlaag deel van het assortiment – zeker aan bij. Coop-klanten krijgen dus meer.

Die kleinere winkels hebben echter nogal wat uitdagingen. Om te beginnen is er die olifant in de kamer: de tabaksverkoop. Die omzet gaat verloren. Hoy zegt dat na de zomer de eerste vijf pilots voor kleinere omzetten opengaan. Ik daag hem uit om daar meteen vijf winkels neer te zetten zonder tabaksverkoop. Sterker nog, ik raad het hem aan.

Daarmee win je namelijk tijd om de tabaksloze kleine formule uit te kristalliseren voordat de overheid het dwingend oplegt.

Los van tabak is er één formule in Nederland die de verkoop in kleine marktgebieden redelijk in de vingers heeft: Spar. De transitie die Spar heeft doorgezet van ik-wil-supermarkt-spelen naar de moderne

Hoy moet voor de kleinere winkels slim ‘shoppen’ uit de Plus-formule. De puzzelstukjes zijn er buurtsuper met foodservice-elementen is een indrukwekkende. Topman Hoy is er commissaris: hij kan en moet er letterlijk in de keuken kijken. Het is dan ook voor de hand liggend dat kleinere Plus-winkels op Spar gaan lijken.

Eigenlijk moeten Hoy en zijn mensen eens gaan shoppen bij de grotere Plus-winkels en daar slim elementen ‘uitslopen’ en verwerken in de carrosserie van de buurtwinkels. Dan komt er – kijkend naar Spar – een buurtwinkel die eetmomenten combineert met de noodzakelijke boodschappen, dus een slim assortiment maandverband/koffie/drogmetica met een sterke component ontbijt (brood en zuivel), avond (tapas en bier/wijn/fris). Wellicht ook een motorblok foodservice (avondmaaltijd) onder de naam De Makerij en defensief een assortiment met slim gekozen Laagblijvers, maar vooral veel duurzaam en high-end assortiment. De actiestraat hoeft er niet te zijn, een enkele kopstelling voldoet. Wie zo denkt, heeft wel een flink aantal stukjes van de puzzel compleet.

Als Plus dat weet uit te dokteren zonder tabaksverkoop, dan heeft het ineens ook een blauwdruk voor citywinkels. Dat is namelijk best nog een blinde vlek in de formule. Bij zijn aantreden wilde Hoy er niet aan omdat andere zaken belangrijker waren. Het was zijn redding, want die city-winkels zoals Jumbo City en AH To Go piepten en kraakten heftig in omzet onder de lockdown. Nu is het tijd dat segment weer wakker te kussen. Dat is een extra win. Dus snel aan het werk!

IN 2023 HEBBEN ALLE JUMBO’S DE SLIMME LABELS

Jumbo rolt e-schaplabels naar alle vestingen uit door Ron Jansen

der te gaan. Of daar bezwaren en ophef rondom privacy een rol bij speelden, maakte de keten destijds niet bekend.

VEGHEL - Jumbo is begonnen met de uitrol van elektronische schaplabels (ESL) naar alle vestigingen.

D

e uitrol volgt na een pilot die vorig jaar is gehouden in vestigingen in Oirschot, Schijndel en de Foodmarkt in Veghel. ‘De pilotfase is succesvol verlopen en om die reden bereiden we ons voor op een landelijke uitrol van de ESL naar al onze winkels.’

Op dit moment hebben 15 Jumbowinkels de elektronische schaplabels, waarvan twee winkels van ondernemers. ‘In Gameren en Julianadorp’, zegt woordvoerder Janneke van Helvoort.

Die laatste Jumbo is de woensdag geopende vestiging van multifranchiser Erik Kooistra in Noord-Holland. Hij wil de elektronische labels snel uitrollen, in ieder geval naar zijn seizoenswinkels die in de zomer pieken. Prijsverschillen tussen schap en kassa zijn daarmee verleden tijd. Het vervangen van schapkaartjes gaat

Jumbo rolt ESL uit.

Foto: Distrifood

volgens hem bij grote drukte niet altijd 100 procent goed.

Of dat al voor de zomer lukt, is de vraag. ‘We gaan deze zomer met de ombouw van de eerste Jumbo-winkels van start en naar verwachting zijn media 2023 al onze winkels voorzien van de elektronische schaplabels’, aldus Van Helvoort.

Jumbo testte destijds ook schapcamera’s in Oirschot. Die waren bedoeld om lege schappen te voorkomen en productbeschikbaarheid te verbeteren. In december liet de keten desgevraagd aan Distrifood weten daar vooralsnog niet mee ver-

AH en Plus al eerder Jumbo is de laatste van de grote drie ketens in Nederland die de elektronische schaplabels ketenwijd invoert.

AH en Plus rolden ESL al eerder uit.

Zo maakte Ahold Delhaize in het najaar van 2019 bekend de slimme labels te gaan uitrollen naar de verschillende formules, waaronder Albert Heijn. Plus startte in de zomer van 2020 met de uitrol en rondde die begin 2021 af. Bij Plus worden de labels ook ongezet bij het orderpicken in de winkel van online bestelde boodschappen. Labels knipperen om de orderpicker te helpen bij het vinden van producten.

Hoogvliet voerde al veel eerder dan andere ketens elektronische schaplabels in. Inmiddels zijn vrijwel alle formules aan het testen of uitrollen. Ook kleinere ketens, zoals Ekoplaza, die de labels in sommige vestigingen op de agf-afdeling gebruikt.

Spar versterkt sportsponsoring WAALWIJK - Spar vergroot zijn zichtbaarheid verder met een sterkere aanwezigheid in de sportwereld.

De formule is dit jaar voor het eerst nadrukkelijk zichtbaar bij de toerversie van de Amstel Gold Race, die komend weekeinde wordt verreden.

Het past voor Spar binnen een bredere ambitie om vol in te zetten op sport en beweging.

Directeur John van der Ent van Spar wijst daarbij op de traditionele rol van Spar-ondernemers in de

buurt. ‘De Spar-ondernemers kennen hun klanten en zijn betrokken. Ze brengen mensen samen. En van daaruit is het een kleine stap naar mensen in beweging brengen. Dat doen we met het aanbieden van sportpromotieprogramma’s op scholen en het verstrekken van betaalde lidmaatschappen voor atletiekverenigingen bijvoorbeeld.’

Naast de lokale activiteiten doet Spar ook landelijk veel. Naast de toerversie van de Amstel Gold Race is het merk ook als sponsor betrok-

ken bij de Ladies Ride in Rotterdam en de Tilburg Ten Miles. Eerder werd al een meerjarige samenwerking met de Atletiekunie richting de Olympische Spelen in Parijs in 2024 gesloten.

Spar zet ook intern in op gezondheid. Via het platform Spar Vitaal kunnen werknemers van de formule yogalessen volgen, groentechallenges en maaltijdboxen bestellen. ‘Ook deelname aan de sportevenementen moedigen we van harte aan’, aldus hr-directeur Marie-José Rutten.

ADVERTENTIE

Deka stopt verkoop tabak in webshop VELSEN-NOORD - Dekamarkt kondigt aan vanaf 3 april geen sigaretten en andere tabaksproducten meer te verkopen in de webshop.

Dat maakt de supermarktketen bekend op zijn website. Dekamarkt loopt daarmee vooruit op de wetgeving die voorschrijft dat retailers per 2023 geen tabak meer online mogen verkopen. Opvallend is dat het op 4 april nog steeds mogelijk lijkt om via de site sigaretten te kopen. ‘Maar je kunt deze niet meer afrekenen, dan verdwijnt het product uit het mandje’, reageert woordvoerder Fiona Wijnbergen. Wat betreft de verkoop van sigaretten in de winkels volgen we de wetgeving die in 2024 ingaat, vervolgt Wijnbergen.

Per 2024 kunnen klanten ook niet meer in de fysieke supermarkten terecht voor tabaksproducten. Na 2030 gaat het verkoopverbod voor tabak ook gelden voor tankstations en gemakswinkels. Dan mogen alleen speciaalzaken nog tabak verkopen.

Dekamarkt geeft geen verklaring waarom het nu al stopt met het online aanbieden van tabak. Klanten kunnen nog wel online tabak kopen bij supers als Jumbo, Plus en AH.

week 14 - 9 april 2022

Nieuws | 3 Monique Ravenstijn: Soms moeten ze kiezen tussen brood en maandverband

Jumbo-minisupers tegen armoede HEERHUGOWAARD - Jumbo Monique krijgt er in 3 maanden 5 vestigingen bij. Dat meldde Jumbo-ondernemer Monique Ravenstijn 1 april op Linkedin. ‘Wel minisupers’, voegde ze er aan toe.

was van plan 5 van zulke kasten neer te zetten. ‘We hebben enorm veel reacties gekregen. Van lokale verenigingen, maar ook van mensen die wel zo’n kast in hun voortuin willen hebben.’ De teller staat inmiddels op 25 aanvragen.

door Ron Jansen

M

onique Ravenstijn kreeg naar aanleiding van het bericht veel reacties. ‘We kregen veel aanmeldingen. Het worden er inmiddels 25’, zegt de ondernemer. De ‘winkeltjes’ komen vooral in kleine kernen in de omgeving van West-Friesland en Heerhugowaard. Ze plaatste het bericht bewust op 1 april om aandacht te krijgen voor het initiatief.

‘Maar het is geen grap’, benadrukt ze.

Het betreft de op het platteland bekende bibliotheekkasten. Er komen echter niet alleen boeken te staan. Naast leesvoer komen er ook producten in de Jumbo-gele kasten te liggen. ‘We gaan daar wat basale, houdbare levensmiddelen in leggen, zoals pakken pasta en rijst en soep.’

Maar het belangrijkste item worden dameshygiëneproducten, zoals maandverband. Vrij verkrijgbaar en bedoeld voor jonge meisjes.

Kiezen voor brood Ravenstijn hoorde van een coach dat het geregeld voorkomt dat arme gezinnen dergelijke producten niet kunnen aanschaffen. Ze kon er eerst met haar verstand niet bij. ‘Een pakje maandverband kost nog geen euro.’ Het probleem werd haar echter al snel duidelijk uit gesprekken. ‘Je staat daar niet zo snel bij stil. Maar

Monique Ravenstijn met een foto van een Jumbo Monique-bibliotheekkast zoals die rond Heerhugowaard en Zwaagdijk verschijnen.

gezinnen hebben soms geen rooie rotcent te makken’, zegt de maatschappelijk betrokken ondernemer.

‘Als je nog één euro over hebt en moet kiezen tussen brood of dameshygiëneproduct, is die keus snelgemaakt.’ Daardoor kunnen veel jonge meisjes niet over maandverband beschikken, hoorde ze. Een gemis waar ook nog eens een taboe op ligt, ook door schaamte over armoede. Dat maakt het ook lastig bespreekbaar.

‘Dit kan een enorme impact hebben op deze jonge meiden.’

Ze wilde er al tijden ‘iets mee doen.

Maar ik wist niet goed hoe ik dat

moest aanpakken.’ Toen in de door haar opgerichte maatschappelijke stichting Jeelink de buurtbiebkasten ter sprake kwamen, viel het kwartje.

Die zou ze ook kunnen gebruiken voor armoedebestrijding. En door de manier waarop, hoeven gebruikers zich ook niet te schamen. ‘Er staan immers ook boeken in. Daar maken veel meer mensen gebruik van. Dus je hoeft je niet te generen als je iets uit zo’n kastje pakt.’

Flink verliest in Gouda maar wint in Amersfoort ZEIST - Flink mag in Amersfoort toch open blijven en hoeft voorlopig geen concurrentie te vrezen. De poging om via een geding opening in Gouda af te dwingen, is echter mislukt.

D

e zaken tussen flitsbezorgers en gemeenten stapelen zich steeds meer op. Het draait daarbij meestal om overlast voor omwonenden en bestemmingsplannen. De gemeente Gouda besloot bijvoorbeeld dat Flink zijn darkstore daar niet mocht openen en legde een dwangsom van €50.000 op. Flink probeerde die via de voorzieningenrechter in Den Haag van tafel te krijgen. Dat mislukte, meldt het AD. Flink liet voor deze zaak na vragen van Distrifood weten met veel gemeenten ‘constructieve gesprekken te voeren over bestaande en nieuwe locaties. ‘De regelgeving ver-

schilt per gemeente. Een rechterlijke uitspraak over een bepaalde gemeente heeft niet automatisch gevolgen voor een andere gemeente. Wij geven er uiteraard de voorkeur aan om in gesprek te zijn met gemeenten.

Gezien de grote belangstelling voor onze dienstverlening, is onze ervaring dat gemeenten hier hetzelfde instaan’, aldus woordvoerder Stefan de Bruijn eind maart.

Dat de regelgeving inderdaad verschilt, blijkt. Flink bezorgt al sinds december boodschappen in Amersfoort en ook daar wilde de gemeente ingrijpen. Vanwege het bestemmingplan vroeg de gemeente de flitsbezorger om binnen enkele weken te vertrekken. Juristen van de gemeente namen daarna argumenten van Flink, het bestemmingsplan staat internetwinkels toe, onder de loep.

‘Toen concludeerden we dat Flink gelijk heeft. Wij hebben Fink dus onterecht laten weten weg te moe-

Bang voor diefstal ben ik niet. In de winkel wordt ook gestolen. Als je niks probeert, gebeurt ook nooit wat

Stormloop Nadat ze het project onder meer op Linkedin pitchte, liep het storm. Ze

ZAKEN ROND DARKSTORES HEBBEN VERSCHILLENDE UITKOMST

door Ron Jansen en Joep Meijsen

Foto: Distrifood

ten’, zo wordt een woordvoerder van de gemeente geciteerd in de lokale krant. De gemeente nam ondertussen wel een voorbereidingsbesluit dat het andere flitsbezorgers lastig maakt zich te vestigen in de Keistad.

Flitsbezorgers krijgen het steeds lastiger om geschikte locaties te vinden. Flitsbezorger Getir kreeg eind februari bij de rechter ongelijk in een zaak tegen de gemeente Oegstgeest.

Die legde Getir op voorhand een dwangsom op als een darkstore zou openen. Getir liet toen aan Distrifood weten in gesprek te blijven met gemeenten. ‘We blijven we graag met de gemeente Oegstgeest en andere gemeenten in gesprek over hoe deze nieuwe dienstverlening een passende plek krijgt in het bestemmingsplan. Veel van de contacten en gesprekken met gemeenten verlopen goed en we zijn ervan overtuigd dat er in overleg oplossingen worden gevonden’, aldus een woordvoerder.

Buurt moet zorg overnemen Kringloopwinkel Rataplan levert de boeken. Jumbo Monique neemt de eerste leveringen van de producten voor haar rekening. ‘Wij doen de eerste inlading van de producten. Maar het is uiteindelijk de bedoeling dat een dorp, buurt of vereniging dat aanvullen zelf voor zijn rekening neemt. Ik geloof erin dat dit lukt. Dat mensen die verantwoordelijkheid gaan nemen.’

Dat mensen graag tastbaar sponsoren om anderen te helpen, blijkt volgens haar ook uit de jaarrond doorlopende inzameling voor de Voedselbank die ze in haar beide Jumbo’s houdt. ‘Dat loopt als een trein. Mensen kopen of een extra product of nemen producten van huis mee als ze de voorraadkast opruimen.’

En als ze toch zelf af en toe zal moeten bijvullen, is dat ook geen probleem. ‘Mijn compagnon en ik zijn van plan om af en toe er eens langs te rijden om te checken hoe het gaat.’ Financieel is het hele project volgens haar ook goed behapbaar.

‘We halen dat uit ons sponsor- en marketingbudget. Met een minimale inspanning maken we een maximale impact.’

Bovendien weet ze dat lokale maatschappelijke betrokkenheid loont. Een van de bewijzen daarvoor is dat ze makkelijk personeel werft.

‘Wij kunnen eigenlijk vrij gemakkelijk onze vacatures vullen. Dat komt voort uit onze maatschappelijke betrokkenheid, ook bij medewerkers die we in hun kracht zetten. Daardoor is het ook gewoon leuk om bij ons te werken.’

AH zet in op kluizen

AH plaatste deze week in 15 winkels kluizen voor het ophalen of retourneren van pakjes.

door Joep Meijsen ROTTERDAM - Albert Heijn plaatste deze week in 15 supermarkten kluizen waar klanten pakketjes kunnen ophalen of retourneren zonder tussenkomst van het personeel.

De kluizen nemen de plaats in van de Bol.com-afhaalpunten die sinds 2013 in de meeste AH-winkels te vinden zijn. De pakketkluizen moeten over

Foto: AH

twee jaar bij 700 grotere AH-supermarkten staan.

De marktleider werkt bij de plaatsing van de kluizen samen met zusterbedrijf Bol.com en het Zweedse technologiebedrijf Budbee. Dit bedrijf beschikt in Nederland al over zo’n 500 van deze pakketkluizen en maakt door de samenwerking met AH een groeispurt. In een kluis kunnen, afhankelijk van de grootte, tussen de 37 en 258 pakketjes.

week 14 - 9 april 2022

4 | Nieuws Over de grens Rewe Group ziet omzet met €2 miljard stijgen DUITSLAND – De Duitse ondernemerscoöperatie Rewe Group heeft in het boekjaar 2021 de omzet opnieuw zien stijgen na een recordomzet in het eerste coronajaar 2020. De omzet groeide met circa €2 miljard van €74,6 naar €76,5 miljard, een omzetstijging van 2,5 procent. Onderaan de streep maakte het bedrijf een winst van €756 miljoen tegen €415 miljoen een jaar eerder. De ondernemerssupermarkten van de keten waren net als vorig de uitblinkers. Vorig jaar zagen die de omzet door corona met 20 procent stijgen. Tegen de verwachting in wisten ze dit jaar daar met 4,8 procent een schepje bovenop te doen.

Flitsbezorger Gopuff haalt miljard op VERENIGDE STATEN - Het Amerikaanse Gopuff, een pionier in flitsbezorging, voert een reorganisatie door en verwacht met een nieuwe kapitaalronde 1 miljard dollar aan nieuwe financiering binnen te halen. Eerder was er sprake van dat Gopuff wellicht al in de tweede helft van dit jaar naar de beurs zou gaan, maar die plannen zijn volgens persbureau Bloomberg op de lange baan geschoven. Gopuff werd in 2013 opgericht door enkele studenten voor het snel leveren van benodigdheden voor het gebruik van waterpijpen. Inmiddels levert Gopuff in ruim 1200 steden in vier landen een compleet pakket boodschappen.

Duitse klanten willen geen WK-acties DUITSLAND - Eén op de drie consumenten in Duitsland vindt acties rond het WK voetbal in Qatar op ethische gronden onwenselijk. Dat blijkt uit onderzoek. Van de ondervraagden zegt ruim 18 procent het prima te vinden en er zelfs zin in te hebben.

Bijna 30 procent geeft aan dat merken om ethische redenen geen acties zouden moeten opzetten. Nog eens bijna 17 procent verwacht in november en december acties rond de feestdagen, waardoor ze minder trek hebben in WK-campagnes. Bijna 35 procent maakt het niet zo veel uit of er wel of geen acties worden gehouden. Voetbalkampioenschappen zijn in Duitsland traditioneel reden om uit te pakken met promoties.

Hybride super flexibel met personeel DUITSLAND - De Duitse Spoorwegen hebben op het station van Düsseldorf een hybride 24-uurssupermarkt geopend. Overdag is de supermarkt bemand met personeel, tijdens de nachtelijke uren niet. Om de winkel binnen te kunnen, moeten klanten de 24/7 Service Store App hebben gedownload. Betalen gebeurt door zelf te scannen en af te rekenen bij een self-checkout. De uitbater/partner van de vestiging, die de klok rond open is, is de Zwitserse leverancier van gemaksoplossingen Valora. Dat bedrijf exploiteert ook drie kassaloze winkels in Zwitserland.

Voor het eerste scoren Nederlandse supers een voldoende

Lidl en Aldi scoren goed op Oxfam-supermarktranglijst DEN HAAG - Lidl en Aldi staan ruim bovenaan in de Nederlandse Oxfam Novib-supermarktranglijst. Die rangschikt supermarktketens op basis van hun mensenrechtenbeleid. door Tom Brouwer

G

ekeken wordt of arbeiders, boeren en vrouwen het goed hebben en niet worden uitgebuit. Vaak werken die mensen binnen de toeleveringsketens in ontwikkelingslanden. De lijst van Oxfam wordt ieder jaar gepubliceerd en is gericht op Jumbo, Albert Heijn, Plus, Aldi en Lidl.

Die laatste twee ketens scoren allebei goed dit jaar. Lidl krijgt een score van 59 procent en Aldi van 49.

Jumbo (35 procent) en Albert Heijn (28 procent) scoren in de lijst nog steeds ruim onvoldoende, terwijl Plus (14 procent) de grote achterloper is. ‘Voor het eerst sinds de lancering van de ranglijst in 2018 zien we dat enkele supermarkten voldoendes scoren’, zegt Charlotte Vollaard, mensenrechtenexpert bij Oxfam.

‘Het verschil met de eerste ranglijst is groot, toen scoorden alle Nederlandse supermarkten zeer slecht.’

Volgens Vollaard moeten Lidl en Aldi nu laten zien dat hun beleid tot concrete verbeteringen leidt. ‘Mid-

Aldi, hier in Hengelo, doet het goed op de nieuwe ranglijst van Oxfam Novib.

denmoters Jumbo en Albert Heijn moeten veel meer tempo maken en achterloper Plus moet echt aan de bak om in het spoor van de rest te blijven. Maar voor elke supermarkt geldt dat zij nog véél meer moeten en kunnen doen om uitbuiting van arbeiders, kleinschalige boeren en vrouwen tegen te gaan’, aldus de expert.

Enkele ketens waarop de lijst is gebaseerd deden toezeggingen of hebben onderzoeken gepubliceerd.

Albert Heijn, Aldi, Jumbo en Lidl hebben alle vier toezeggingen gedaan om genderongelijkheid aan te pakken. Verder is Lidl de enige die onderzoek deed naar vrouwenrechten, terwijl diezelfde keten en Jumbo voor bepaalde productgroepen de keten transparant hebben gemaakt.

In het buitenland scoorde Tesco met een score van 61 procent het best. De Britse keten wordt gevolgd door door Lidl, Aldi Süd en Sainsbury’s. Albert Heijn, Jumbo en Plus blij-

Foto: Joris Telders

ven ook op de internationaal achter.

‘De grote verschillen tussen de koplopers en achterblijvers worden bepaald door de keuzes die supermarkten maken op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen’, zegt Vollaard. ‘Aldi, Lidl en Tesco kiezen echt voor volwaardige teams met specialisten op bijvoorbeeld het gebied van vrouwenrechten en kleinschalige boeren.’ Bij Nederlandse supers zit daar vaak maar één persoon op.

Picnic Fresh Market geopend

Toename 6,2 procent in maart

Koning vult eerste oranje kratje robot-dc

Explosieve stijging van prijzen zet stevig door

UTRECHT - Koning Willem Alexander heeft op 1 april de Picnic Fresh Market in Utrecht geopend, waar op den duur 25.000 bestellingen per dag de poorten uitgaan. De oprichters van de websuper dachten sinds 2012 al na over een gerobotiseerd dc.

DEN HAAG - Voedingsmiddelen waren in maart 6,2 procent duurder dan in dezelfde maand een jaar geleden. Daarmee zet de rappe stijging van de foodprijzen verder door.

door Maurice de Jong ‘Wat we hier hebben gemaakt bestond eigenlijk nog niet. Het was dus niet mogelijk anderen te raadplegen.’ Mede-oprichter Ferdinand Nieuwenhuys is trots op het bijna

volledig gerobotiseerde dc van Picnic in Utrecht, dat op 1 april officieel van start ging. Het automatische magazijn bedient ruim 150.000 gezinnen per week, kent drie temperatuurzones (kamertemperatuur, gekoeld, bevroren) en robotshuttles sturen 250.000 kratjes met producten aan.

Klimaattechniek was volgens Nieuwenhuys wel een ding. ‘Het is lastig om robots op -24 graden te laten functioneren.’ Binnen afzienbare tijd komt er ook een robot-dc in het Duitse Oberhausen, dat wordt een kwart groter dan het dc in Utrecht.

De koning prepareert de eerste bestelling in oranje krat in het robot-dc van Picnic.

Foto: Picnic

door Joep Meijsen Voeding levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de totale inflatie van 9,7 procent, die door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) naar buiten is gebracht. Dit is het hoogste cijfer in Nederland sinds het voorjaar van 1976. De prijzen van energie en brandstoffen leveren de stevigste bijdrage aan de voor Nederland ongekende inflatie.

Voor wat betreft de prijzen van levensmiddelen is sprake van een aanzienlijk hogere toename dan in de eerste twee maanden van dit jaar. De foodprijzen stegen in januari nog met 4,3 procent en in februari ging het om 4,9 procent. Maart is de eerste volledige maand sinds de Russische inval in Oekraïne. Dit zet druk op de kostprijs van vitale ingrediënten, als zonnebloemolie, maar draagt ook op andere manieren bij. Zo wordt bij het kweken van groente in kassen veel

duurder gas gebruikt. Vlees en agf zijn twee van de assortimentsgroepen die door CBS specifiek worden genoemd vanwege de hogere prijzen.

Bij vlees speelt de toename van de kosten van veevoer een rol.

In een interview sprak directeur Marc Jansen van het CBL zich deze week uit over de prijsontwikkelingen. Hij riep op tot meer solidariteit in de keten. ‘We kunnen niet alle kostenstijgingen op het bordje van de consument leggen en daarom worden er intensieve gesprekken gevoerd met producenten en leveranciers. Iedereen in de keten moet een stukje opvangen.’

Supermarkten kunnen volgens hem met hun marges van 2 tot 3 procent maar een beperkt deel van de kostenstijgingen opvangen. ‘Supermarkten kunnen dit niet alleen financieren. Bovendien hebben ze te maken met boeren en tuinders die ook te maken hebben met kostenstijgingen’, zegt hij tegen Nu.nl.

Volgens Jansen is zonnebloemolie nog maar amper verkrijgbaar. ‘De schappen zijn leeg en de komende dagen zal dat ook gelden voor producten waarin de olie is verwerkt.’

week 14 - 9 april 2022

5

GfK Supermarkt Trenddashboard Totaal supermarktassortiment

P01 2022

P02 2022

MAT P02 2021

MAT P02 2022

Privatelabelomzet %

47,4

48,0

46,3

46,5

Index t.o.v. zelfde periode vorig jaar

104

106

99

100

Opinie & analyse Ingezonden reacties tellen maximaal 300 woorden.

Adres en telefoonnummer vermelden.

Distrifood@vakmedianet.nl

Hierom ben ik als onlineklant weer terug in de fysieke super De supermarktprijzen blijven stijgen. Ook in maart gingen ze weer een stuk omhoog, en de gewone Nederlander heeft daar last van. Op Twitter is het onderwerp van gesprek.

Tijdens de coronatijd ben ik helemaal overgegaan op online boodschappen.

Heerlijk om alles aan de deur te krijgen. Inmiddels loop ik weer iedere week door de fysieke supermarkt te struinen. En met overtuiging.

‘Ik heb wel het gevoel dat de supermarktketens de prijzen eigenmatig verhogen, zonder enige grondslag.’

door Joep Meijsen

O

FLEXIBEL EN OPLOSSINGGERICHT

Corona en oorlog innoveren inkoop Corona, inflatie en Oekraïne-oorlog innoveren het inkoopproces. Steeds vaker gaat het niet om de beste prijs, maar om de beste oplossing.

maken. ‘Kijk, moet ik nu met hem over een worstje praten.’ Macht tonen was het credo. Ook de uitdrukking aan de onderhandelingstafel of de leverancier de kamer via het raam of deur wilde verlaten viel wel eens als de prijs te hoog was.

Deze week won Superunie echter de prijs voor ‘inkoopmanagement’, dat is dus een bedankje van de leveranciers voor meedenken en professionaliteit. Corona, inflatie en de Oekraïne-oorlog hebben daar zeker aan bijgedragen. Als inkoper en verkoper in de shit zitten moeten ze samen wel tot oplossingen komen.

Met name corona en de eerste hamsterpiek betekenden een echte verandering. Inkoper en verkoper stonden zij aan zij een brand te blussen.

Ze zetten alles op beschikbaarheid door bijvoorbeeld randassortiment te schrappen. Om dat probleem op te lossen moesten beide partijen zich meer dan ooit in de kaart laten kijken. Beide zagen ook meer de mens achter de functionaris. En leerden ook dat samen aan oplossingen werken tegelijk betekende dat ze samen meer konden verdienen. Het is met name binnen Superunie, met zijn zeer ervaren inkoopteam, een cultuuromslag geweest die overigens al ver voor corona werd ingezet.

Samenwerken is ook nodig omdat formules snakken naar meer onderscheid dan louter prijs. Het elkaar helpen bij uitdagingen, zoals online, hoort daarbij. Coca-Cola zette daar vol op in en kreeg een rapportcijfer boven de 9 van de supermarkten. Dat is ongekend. Het is de uitkomst van een keuze om niet prijs, maar kennis en advies centraal te stellen richting supers.

nder invloed van corona hebben online boodschappen een enorme vlucht genomen. Soms was het zelfs onmogelijk om een bezorgvenster vast te leggen omdat de logistiek van de websupers de groeiende vraag niet bij konden benen. Daar ben ik mede verantwoordelijk voor.

Ook ik ontdekte hoe makkelijk het is als iemand anders met de boodschappenkratten de trappen opliep.

Heerlijk.

In de eerste weken van de pandemie reed ik nog naar een supermarkt in een dorpje in de buurt met verruimde openingstijden. Ik was op zondagochtend om half negen meestal de enige klant en kon ontspannen inkopen doen. In een periode waarin ik vanwege een scheur in mijn kuit de deur niet uitkon, had ik eerder wel ervaring opgedaan met online boodschappen. En een heel positieve. De bezorger van Jumbo zag mijn krukken en vroeg spontaan of hij de gekoelde producten even in de koelkast moest leggen en eigenlijk had ik sowieso niets te klagen.

Bij de lancering van Picnic moest ik dit als supermarktjournalist natuurlijk ook een paar keer proberen en op die manier zijn alle supermarkten wel bij mij aan de deur geweest. De eerste berichten over de snelle groei van onlinesupers was de inspiratie om de zondagochtendritjes naar een dorp tussen Arnhem en Nijmegen in te wisselen voor online bestellingen.

En als je daar eenmaal mee bent begonnen, maken onlinesupers het

je makkelijk. Boodschappenlijstjes zijn zo klaar en vaak krijg je nog een herinnering op je telefoon dat je nog niet hebt besteld. Eén keer ging het mis. Vanwege een onverwacht interview moest ik op stel en sprong weg, terwijl de bezorger van Albert Heijn al op weg was. Dat betekent een volle kar boodschappen afrekenen zonder goedgevulde koelkast als resultaat.

Maar verder eigenlijk wederom vrijwel alleen goede ervaringen.

Nette bezorgers, meestal keurig binnen het bezorgslot en voor vergeten boodschappen rijden inmiddels flitsbezorgers rond. En toch ben ik weer terug in de fysieke supermarkt. De reden? Houdbaarheidsdata.

Te vaak kwam het voor dat te veel producten een vergelijkbare houdbaarheidsdatum hadden. Daar viel niet tegenop te eten. Met als gevolg een stevige toename van de voedselverspilling in mijn huishouden.

In plaats van naar de supermarkt was ik op weg naar de vuilnisbak of de container voor agf-afval. En ruim voor het einde van de week was de koelkast al leeg en lonkte de maaltijdbezorger.

In de fysieke supermarkt kan ik de houdbaarheidsdatum goed checken en er zo voor zorgen dat ik daadwerkelijk weekboodschappen doe en dus minder verspil.

Victor Marit van Ahee

Verbod op tabaksverkoop gaat ver

Victor van Ahee is advocaat bij Loyens & Loeff in Rotterdam.

@DistriJoep

H

Foto: Distrifood

@TonenEllen trekt de stijgingen in twijfel.

door Peter Garstenveld

‘Holy moly! Mijn huurverhoging gaat me 375 euro kosten het komend jaar en mijn supermarkt verhoogt de prijzen van enkele artikelen met 30 cent in een week tijd!’

Z

@Honcoek ziet dat niet alleen de prijzen in de supermarkt hoger worden.

‘De hoge prijzen vielen mij ook al voor de oorlog op.’ @KuvenerNancy zag dat voedsel ook al duurder was vóór de oorlog in Oekraïne.

‘Prijzen in de supermarkt stijgen met 20 tot 50 procent. Dat noemen we hyperinflatie. Hoeveel procent van ons volk realiseert zich wat hen te wachten staat?’ @abflipse maakt zich zorgen.

‘De supermarkt moet een mooi voorraadje aanleggen voordat de prijzen nog verder de pan uit rijzen.’ @KleineEngel11 ziet in het bouwen van de voorraden deels de oplossing.

et tijdperk dat treinen asbakjes in de armleuning hadden, scholen ‘rookhokken’ hadden en dat bij een gezellig avondje een glas met sigaretten op tafel stond is allang voorbij. Roken is inmiddels de uitzondering. De reden hiervoor zijn natuurlijk de schadelijke gevolgen voor de gezondheid van zowel de roker als ook anderen. Dat het roken wordt ontmoedigd door het duurder te maken en te verbieden in openbare plekken, is een logische ontwikkeling. De vraag is hoe ver zo’n ontwikkeling moet (en mag) gaan.

Het ontmoedigingsbeleid is nu in de fase gekomen dat verkooppunten in supermarkten worden verboden. Over enkele jaren volgen tankstations en gemakszaken, zodat vanaf circa 2030 alleen nog maar specifieke winkels sigaretten mogen verkopen – net als geldt voor medicijnen en softdrugs.

Dit gaan vrij ver. Dat rookhokken op scholen niet kunnen en roken in openbaar vervoer ook niet, is overduidelijk. Iemand die in openbare ruimtes rookt, schaadt niet alleen zichzelf, maar ook anderen die daar niet voor hebben gekozen. Het is echter de vraag of een feitelijk verkoopverbod daarvoor de oplossing is.

ekerheden zijn er niet meer, klonk het afgelopen dinsdag toen handel en industrie elkaar troffen in Den Haag tijdens het Industributiediner.

Corona, inflatie en de Oekraïneoorlog drukken hun stempel op inkoopprijzen, die soms per dag veranderen. Leveranciers maken zich daar ook zorgen over.

Wie vroeger een prijs afsprak in een markt met schommelende grondstofprijzen, won soms wat extra marge als de prijzen daalden en de contracten met AH of Jumbo al waren getekend. Dat voordeel noemde een van de leveranciers dinsdag niet langer aanwezig bij een vast hoge grondstofprijs als die van tarwe. Retailers die inkopen spelen hierop in door flexibele prijzen in conctracten te zetten. Of ze zetten een bepaling in het contract dat met terugwerkende kracht wordt gekeken naar de daadwerkelijke prijzen.

‘Het is hectisch’, aldus een grote inkoper. ‘De prijzen veranderen bij de dag. En je weet nooit of de leverancier een spel speelt of dat het echt noodzakelijk is tegen een hogere prijs in te kopen.’

Het beeld dat oprijst, staat ver van de jaren negentig, toen Superunie keihard voor de laagste inkoopprijs ging. Een inkoper kon nog wel eens op de weg naar buiten wijzen naar de volgende leverancier en een geringschattende opmerking

Maatregelen die de ongevraagde blootstelling aan gevaarlijke stoffen beperken of voorkomen gaan uit van het belang van de volksgezondheid. En dan vooral in die zin dat mensen niet ongevraagd gezondheidsschade mogen toebrengen, door bijvoorbeeld in de trein of in een café te roken. Het minimaliseren van verkooppunten van tabak valt hier niet onder, want dat heeft alleen invloed op rokers. Die kunnen bijna nergens meer hun rookwaar halen.

De bevoegde bewindspersoon komt de laatste jaren steevast van de ChristenUnie, een partij die vaak wat streng in de leer zit op dit dossier. Nieuwe maatregelen worden vaak ook met een argument gevoerd dat de samenleving opdraait voor zorgkosten veroorzaakt door roken, ook van de roker die alleen in huis soms een sigaretje opsteekt.

Het ingewikkelde is dat deze argumenten ook opgaan voor roken, alcohol, suiker, vet en vlees - allemaal artikelen die in bepaalde mate slecht zijn voor mens of milieu. Daarnaast wordt de maatschappelijke schade van alcohol en suiker (voor de mens) en vlees (voor het milieu) steeds beter zichtbaar en de verhalen zijn daar ook

hartverscheurend. De vraag is ook hier of dat betekent dat de overheid dan moet ingrijpen en verkooppunten van alcohol en suiker(waren) moet verbieden?

Het lijkt mij logisch dat vanuit een beschermingsgedachte mensen worden beschermd die ongevraagd of onbewust worden blootgesteld aan schadelijke stoffen (roken, alcohol, suiker).

Dit geldt voor omstanders bij roken en bijvoorbeeld kinderen. Maar het kabinet lijkt ook personen tegen zichzelf te willen beschermen door de verkoop (in feite) te verbieden. In Apeldoorn werden laatst boetes uitgedeeld voor (interne) vrijdagmiddagborrels, waar een groep collega’s van een kapsalon en een glazenwasbedrijf na werk met elkaar een drankje deden. Als dat soort gelegenheden zouden zijn verboden, gaat de overheid toch wel wat verder dan ze zou moeten, denk ik.

Het is een ingewikkelde balans om in te grijpen in de keuzevrijheid van het individu en het beperken van maatschappelijke zorgkosten.

Ondertussen is wel geschat dat circa 500 supermarkten niet kunnen overleven zonder sigarettenverkoop en worden recordvangsten gedaan met illegale sigaretten.

nieuw

M&M’S crispy choco eggs

®

Krokante stukjes Heerlijke melkchocolade M&M’S® mini’s

De M&M’S® crispy choco eggs zijn een leuke en kleurrijke verzameling van heerlijke, individueel verpakte mini chocolade eieren, vol met M&M’S® mini’s en krokante stukjes. Verkrijgbaar in zakjes van 72g & 187g, perfect om te zoeken of om heerlijk van te smullen!

©Mars Nederland B.V. 2022

Voortbordurend op het succes van de al eerder geïntroduceerde M&M’S® choco eggs en de M&M’S® speckled eggs introduceert M&M’S® dit jaar de M&M’S® crispy choco eggs!

week 14 - 9 april 2022

Industributiediner | 7 Coca-Cola beste digitale leverancier en Duvel Moortgat beste opkomende onderneming

AH, Granfood en Hessing dé Industributie-winnaars DEN HAAG - De overallwinnaars van het Industributie-onderzoek zijn bekend: Albert Heijn, Granfood en Hessing sleepten de hoofdprijzen in de wacht. Granfood is nieuw op het podium.

Muziek en hectiek.

Hessing wint als beste vers privatelabelleverancier.

AH is ook de beste onlineretailer met het beste formule- en categorymanagement.

Keynote speaker Ed Sander over Ochama en China.

Blijdschap bij Granfood.

door Peter Garstenveld

D

e uitreiking van de Industributie-prijzen gebeurde voor het eerst sinds de corona-uitbraak weer met een een groot fysiek diner, ditmaal in de Grote Kerk in Den Haag. Bij Industributie geven supermarktorganisaties rapportcijfers aan toelveranciers en viceversa. Het zegt veel over de onderlinge verhoudingen. De

Foto’s: Nathan Reind

uitkomst: Albert Heijn blijft de overallwinnaar bij de serviceformules.

Daarmee prolongeert het de titel van 2021. Plus eindigt in deze ranglijst op de tweede plaats, terwijl Jumbo de derde plek pakt. Formules zijn door de industrie beoordeeld op inkoopmanagement, categorymanagement en formulemanagement.

Granfood sterk uit de bus Granfood nam de Industributie Trofee 2022 voor merkartikelfabrikan-

ten in ontvangst en neemt de eerste plek over van Heineken, die naar de tweede plek zakt. Granfood stond in het onderzoek van een jaar geleden nog op plek vijf. Het is ook de eerste keer ooit dat Granfood het podium bereikt. Het bedrijf maakte al een sprong in waardering in 2020 tijdens de eerste top van de pandemie, toen het de productie op gang hield terwijl de fabriek midden in het meest getroffen gebied van Italië staat, Lombardije.

Het is de eerste keer ooit dat Granfood het hoogste podium bereikt

Hessing Supervers behaalde bij de privatelabelleveranciers vorig jaar de hoogste overallscore en prolongeert de titel. Hessing Supervers maakt in 2021 al een enorme sprong op de ranglijst, vanaf de 14e plaats naar de nummer één. Het was vorig jaar voor het eerst dat Hessing Supervers de eerste plaats in de wacht sleepte.

In een komende Distrifood Magazine alle achtergronden over het onderzoek.

week 14 - 9 april 2022

8 | Interview Plus-ceo Duncan Hoy wil de 130 kleinere winkels binnenboord houden

‘Je gaat deze fusie niet in om nog meer winkels af te stoten’ UTRECHT/VELP - Fusiebedrijf Plus-Coop komt op stoom. Voor de 12 marktgebieden waar de onderneming volgens de ACM te dominant is wordt een oplossing gezocht.

Maar topman Duncan Hoy denkt er niet aan om nog meer – kleinere – winkels af te stoten. Het betekent wel dat Plus-Coop moet sleutelen aan een verdienmodel voor de 130 winkels die minder dan €120.000 omzet draaien. Kort na de zomer opent daarvoor een pilot van vijf winkels, kondigt de ceo aan. De in omzet grotere Coops zullen naar verwachting van Hoy vlekkeloos opgaan in Plus. ‘Wij denken dat er voor een Coop-winkel een omzetgroei mogelijk is van gemiddeld 20 procent over drie jaar na ombouw tot Plus. Dat is gemiddeld. Sommigen gaan sneller, anderen wat minder snel.’ Plus probeert daarbij het toeval uit te sluiten. ‘We hebben als buffer een ijzeren voorraad spullen ingekocht om 40 winkels om te bouwen zodat de planning niet verstoord raakt. Dat is een grote investering durf ik wel te zeggen.’

door Peter Garstenveld en Maurice de Jong

H

et is begin april, zeven maanden na de aankondiging van de fusie.

Er is afgestemd met de ACM, er komt een adviesvoorstel over de reorganisatie op hoofdkantoorniveau en de ondernemers zijn bijgepraat.

Plus staat nu aan de vooravond van een mega-ombouwoperatie die drie jaar gaat duren. Ook moet het een vlekje wegwerken van 12 marktgebieden waar de ACM de combi Plus-Coop te dominant vindt. Ceo Duncan Hoy: ‘We zijn vooral ook blij met de overgrote meerderheid van de leden die instemde. We hebben het 6 september aangekondigd en de volgende dag kwamen we op locatie bij elkaar. De stemming daar was meteen positief. De strategische rationale was meteen duidelijk. Meteen daarop vraagt iedereen zich wel af: wat betekent deze fusie voor mij? Je moet daarvoor de data van Coop en Plus in zo’n marktgebied naast elkaar leggen. Iedere ondernemer zit er vervolgens ook weer anders in.’

Laten we beginnen met de overlappende marktgebieden. Wat is daar over te zeggen?

‘Wat we niet hadden verwacht is dat de ACM het Plus-belang van 45 procent in Spar ging meenemen. Die 12 waren er daardoor in aantal heel licht meer dan verwacht. Op Vlieland had je bijvoorbeeld een Coop en een Spar. We hebben het moeten accepteren. Het alternatief is een tweede ronde ACM-onderzoek te vragen. Dat betekent uitstel van de fusie. Dat laatste wilden wij niet en is ook onzeker. Wat die 12 winkels betreft, we kijken nu per marktgebied wie er interesse heeft en in dat proces zitten wij. Pas als er een deal ligt kunnen wij de betreffende ondernemer zeggen wie zijn concurrent wordt of naar welke formule hijzelf overstapt.’

Speelt het een rol dat Plus-Coop liever ondernemers binnen de club houdt dan filialen?

‘Wij kijken niet naar ondernemer of filiaal, we kijken wel of het vestigingspunt dat we aan-

houden op termijn een aantrekkelijk vestigingspunt is. Misschien kan de kleinste winkel op termijn bijvoorbeeld wel uitbreiden.

Gelukkig zijn het er maar 12, we kunnen per locatie kijken naar oplossingen.’

Dat meetellen van het Spar-belang leidt wel tot de zorg bij ondernemers in kleinere Coopof Plus-winkels of zij dan ook niet Spar moesten worden.

‘We zijn helemaal niet bezig met het afstoten van nog meer winkels.’

Plus heeft een aantal topwinkels, maar in het verleden ook wel een staart van kleine winkels. U bent niet bang dat die staart langer wordt in de fusie-onderneming?

‘Dit is de discussie over wat we willen met CoopCompact. Het zijn inderdaad winkels die niet één-twee-drie passen binnen de standaard Plus-formule. Opgeteld hebben we 130 winkels binnen Coop-Plus die minder dan €120.000 omzet draaien, de lagere omzetklassen. Wij hebben gezegd dat we de Plusformule nu moeten doorontwikkelen om ook die winkels een goed rendement te bieden.

We gaan daarvoor net na de zomer vijf pilotwinkels openen waarin we de basis willen leggen. Dat is de stand van zaken, ik kan er nu nog niks meer over zeggen. Ook niet over een naam als Plus Compact of wat dan ook.’

Komt er dan een nieuwe prijslijn, iets duurdere winkels?

‘Wij kijken zeker naar investeringen, lay-out, assortiment, promo, assortiment. We gaan daarnaast ook kijken of we wat aan prijs moeten doen. Daar hebben wij echter nog geen besluit over genomen. Het draaien aan de prijsknop ligt gevoeliger voor je merkbeleving dan het assortiment in een winkel aanpassen.’

Is het niet vreemd dat je het wiel moet uitvinden terwijl één formule in Nederland dit al min of meer heeft gekraakt, namelijk Spar.

Plus heeft er 45 procent belang in. U bent er commissaris.

‘Wij hebben deze fusie gedaan omdat wij als

Voor kleinere winkels gaan we zeker aan alle knoppen draaien, behalve prijs. Daarover denken we nog na

Plus de schaal nodig hebben in de toekomst.

De schaal die wij nu hebben moeten wij dus koste wat kost behouden. Iedereen weet hoe hard je moet werken om ieder jaar nieuwe winkels toe te voegen. Financieel is er ook geen druk om kleine winkels af te stoten. We hebben voor deze fusie geen financiering hoeven af te sluiten die wij moeten aflossen door winkels door te verkopen.’

Maar toch, er ligt bijvoorbeeld een rapport dat 500 winkels ziet verdwijnen als de overheid de tabaksverkoop verbiedt per 2024.

‘Wij zien deze winkels niet als een staart. We moeten wel een doorontwikkeling op de formule doen om een goed antwoord voor deze winkels te vinden. Daar geloven we in. Plus heeft nu al winkels van die omzetklasse. Die zijn succesvol omdat de ondernemers op die winkels hun job hebben gedaan er een succes van te maken.’

Wat betekent de ombouw voor grotere Coop-ondernemers en filialen?

‘Wij denken dat er voor een Coop een omzetgroei mogelijk is van gemiddeld 20 procent over drie jaar na ombouw. Dat is gemiddeld.

We maken van elke winkel een vestigingsplaatsonderzoek (vpo) soms is dat meer, soms is dat wat minder.’

‘Beide formules zijn hi-low, dat is anders dan bij C1000, dat naar vastlaag ging na

ombouw tot Jumbo, maar van hi-low kwam.

Naast dat ze hi-low zijn hebben Coop en Plus meer gemeenschappelijk: beide formules werken vanuit een coöperatieve gedachte, de focus ligt lokaal en beide hebben een langetermijnstrategie en een focus op duurzaamheid. We denken daardoor dat de transitie vanuit de Coop-klant een begrijpelijke is. We denken ook dat we met het Plus-assortiment meer kunnen bieden, ook op prijs zijn wij iets scherper.’

Komen er elementen van de Coop-formule terug in de Plus-formule?

‘Gezien het tempo gaan de eerste winkels over als een Plus-winkel, tenzij er iets echt niet kan, ‘Plus, tenzij’ noemen wij dat. We willen immers de voordelen van de fusie snel op tafel hebben. Parallel daaraan willen wij ook leren van elkaar. De ombouwoperatie loopt immers drie jaar. Daarbij moet je ook denken aan de achterkant waar we van elkaar kunnen leren. Bij IT is de keuze nu ‘Plus, tenzij’, maar op termijn is het goed om beide systemen goed te evalueren om tot het beste te komen. Dat geldt voor veel trajecten. Eén ding is zeker: de keuze aan de voorkant is voor het Plus-merk.’

week 14 - 9 april 2022

Interview | 9

Plus-ceo Duncan Hoy: ‘Het feit dat wij straks een volwaardige filiaaltak hebben maakt een snelle beslissing over overnames en integraties van regionale ketens ook makkelijker als de consolidatie doorzet.’

Met Coop krijgt Plus een filialentak. Gaan die filialen naar ondernemers?

‘In ieder geval op de middellange termijn zal de verhouding filialen/zelfstandigen niet veranderen. We gaan nu zorgen dat onze onderneming met deze verhouding gaat werken. Dat is voor Plus een hele verandering.’

‘Ik krijg ook signalen vanuit onze ondernemers dat zij filialen als een soort tweederangswinkel zien. Dat hoeft absoluut niet zo te zijn. Daarbij komt, je moet ook een bepaald volume filialen hebben om succesvol te zijn.

Dan pas kun je er bijvoorbeeld een effectief service-apparaat omheen bouwen.’

De operatie vindt plaats tegen de achtergrond van de huidige schaarste aan bouwmaterialen en inflatie ook daar. Is dat een knelpunt?

‘Het is de realiteit. We hebben wel maatregelen genomen. Wij hebben een ijzeren voorraad gekocht voor de ombouw van 40 winkels, zodat de planning niet verstoord kan worden. En toch blijft het spannend. In alle toeleverende ketens is er disruptie. Een voorraad kopen van 40 winkels is een behoorlijke investering, kan ik wel zeggen.’

We gaan met Plus van 6,5 procent marktaandeel naar 10,5. Dat is niet ons eindstation Zijn de Coop-ondernemers straks binnen Coop-Plus volwaardige coöperatie-ondernemers met dezelfde recht en plichten als Plus-ondernemers?

‘Ja. We hebben vorige week de eerste ALV gehad, mét de Coop-ondernemers. Wat betreft het conditiestelsel, dat is afhankelijk van de formule. Ga je over naar Plus, dan ga je over naar het Plus-conditiestelsel. Deze fusie is een huwelijk: beide partijen kiezen daarvoor en brengen iets in.’

Hoe verloopt de integratie op servicekantoorniveau?

‘Daar willen we de mensen voor juni duidelijkheid bieden. We gaan op korte termijn een adviesaanvraag hiervoor indienen. Eigenlijk

zijn wij met drie grote operaties bezig: de ombouw/integratie van de Coop-formule, het doorontwikkelen van de Plus-formule en we moeten zorgen dat de Coop-winkels tijdens het proces blijven presteren, dat is toch €1,7 miljard omzet waarmee je niet wilt knoeien, anders kan het erg mis gaan.’

Wat was de boodschap aan de ondernemers tijdens de ALV? ‘Simpel. We beginnen snel, we gaan over naar Plus, tenzij het voor zo’n winkel echt niet anders kan of op onderdelen, het ‘Plus, tenzij’-model – en werken daarnaast stap voor stap aan de toekomst. Wat dat laatste betreft denken wij dus ook na over onze logistiek.

Hoe ziet dat eruit na de integratie en hoe werken wij daarnaartoe? Daar zit ook een belangrijk deel van de winst van deze fusie: in het terugbrengen van de logistieke kosten door samen te gaan.’

Hoe zit het met het marktaandeel van de individuele formules? Uit de cijfers kwam een beeld naar voren dat het fusiebedrijf de marktgroei niet heeft kunnen bijhouden.

‘Coop heeft het in 2021 stabiel gehouden. Wij hebben als Plus 0,10 procentpunt ingeleverd.

Foto: Herbert Wiggerman

Dat wil je nooit. In 2020 maakten wij echter een behoorlijke sprong die wij nu deels weer hebben ingeleverd. Een deel van die winst was ook gekoppeld aan corona: mensen wilden bijvoorbeeld niet naar andere supermarkten toe. Dat lever je dan weer in. Neemt niet weg dat wij superscherp moeten blijven om onze commerciële kracht te behouden, van Plus én Coop.’

Zijn er doelstellingen voor wat betreft het marktaandeel?

‘We gaan met Plus van 6,5 procent marktaandeel naar 10,5 procent. Dat is niet ons eindstation. Wij gaan een rol spelen in de consolidatie. Het feit dat wij straks een volwaardige filiaaltak hebben maakt een snelle beslissing over overnames en integraties ook makkelijker. In deze branche is schaal altijd een voordeel.’

Al nagedacht over een samenwerking met een flitsbezorger?

‘Deze branche staat nooit stil. Iedere dag is anders. Je mag niet verslappen. Ik heb in 2017 bij Tesco gewerkt aan 1-uurbezorging. Geen klant die er interesse in had. We volgen het dus wel op de voet.’

week 14 - 9 april 2022

10 Na de succesvolle pilot van Onze Aardappelen is het nu tijd voor Onze Eieren

Achtergrond Coop wordt Plus. Daarmee verdwijnt een grote consumentencoöperatie: klanten die de handen ineenslaan om winkels te beginnen. De coöperatieve gedachte leeft echter voort via socialmedia.

Kort De coöperatieve gedachte is hier en daar nog steeds springlevend.

Drie voorbeelden.

Coöperatieve dorpssuper Oostwold OOSTWOLD – Dorpssupermarkt Dagwinkel De Gavesuper in het Groningse Oostwold bestaat 11 jaar.

‘Toen we van start gingen, zeiden sceptici dat ons geen lang leven was beschoren’, aldus zegt Ids de Roos, penningmeester van de Coöperatie Dorpssupermarkt Oostwold tegen Distrifood bij het 10-jarig bestaan.

De dorpssuper ging in 2011 onder Attent-vlag van start, nadat zo’n 130 coöperatieleden ieder €99 startkapitaal stortten. Spar doekte de Attent-formule echter op en de winkel was te klein om als reguliere Spar door te gaan. Bijna vier jaar geleden vond Dagwinkel De Gavesuper in Van Tol een nieuwe groothandel.

Coöperatie Odin naar 14.000 leden GELDERMALSEN – Eind maart haalde biologische foodcoöperatie Odin zijn 14.000e lid binnen.

Bij de coöperatie groeit het ledenaantal al jaren gestaag aldus Odin. Al 39 jaar mikt Odin met biologische en biodynamische boodschappen op een eerlijke, gezonde en duurzame wereld.

En sinds 10 jaar doet Odin dat als coöperatie. Iedereen kan lid worden en daarmee als mede-eigenaar een steentje bijdragen aan de organisatie met inmiddels 28 winkels, een onlinebezorgdienst, een biodynamische boerderij, een imkerij en een groothandel.

Boerencoöperatie wil super overslaan BREDA – Boerencoöperatie Agrifirm, waarbij zo’n 10.000 telers en veehouders zijn aangesloten, test dagverse boodschappenconcept Boer&nlekker.

Zaterdag 19 februari ging de pilot van start in omgeving Breda.

Local Heroes verzorgt de ICT via de app. Inwoners van Breda en omstreken kunnen hun dagverse boodschappen via de app van de e-commercepartner Local Heroes bestellen en ophalen bij een van de deelnemende boeren.

Er is één pick-uppoint per lokaal cluster van boeren en telers.

Daarmee vermijdt de pilot het probleem van de last mile.

Als de pilot een succes wordt, rolt Agrifirm het concept snel verder over Nederland uit, te beginnen met Den Bosch en Amersfoort.

Aangesloten boer Anke Wismans van Zuivelboerderij De Driehoek zegt: ‘Er zijn wel andere soortgelijke concepten, maar vooral altijd heel veel ideeën in de korte keten. Het gebeurt niet vaak dat er concreet iets op poten wordt gezet.’

Coöperatie

CONSUMENTENCOÖPERATIE ONZE MARKT VOEGT MET EIEREN TWEEDE PRODUCT TOE

Consument beslist over prijs ZEIST - Consumentencoöperatie Onze Markt, die eerlijke prijzen voor duurzame producten nastreeft laat na aardappelen, de consument nu de prijs en duurzaamheid van eieren bepalen.

N

a de succesvolle pilot van onze aardappelen is het nu tijd voor Onze Eieren’, kondigt de coöperatie aan in zijn nieuwsbrief. ‘Beslis mee over de prijs en productiewijze, én zorg ervoor dat de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product.’ Onze Markt bracht eerder al aardappelen op de markt. Ze liggen in het schap van Coop. Ook daarvoor stemden consumenten over een duurzame teeltwijze en welke prijs ze ervoor wilden betalen.

Prijs en duurzaamheid ei Nu kunnen consumenten stemmen over eieren. Een, twee of drie sterren? Bio of scharrel? Uitstoot? Wit of bruin. Wel of niet haantjes doden en de verpakking, zijn criteria waarover de consument middels een prijswijzer over beslist. De prijs verandert live zichtbaar met de keuze die wordt gemaakt. Uiteindelijk rolt daar de prijs uit die een boer nodig heeft om aan de gekozen criteria te voldoen en een leefbaar inkomen te krijgen. ‘Zonder dure tussenpersonen, verpakkingen of reclamecam-

V.l.n.r.: Simon Schilt, Hester Schilt en Minne Baukema, oprichters van Onze Markt.

pagnes gaat er zo veel mogelijk van jouw geld naar waar jij het wilt hebben: de boeren zorg voor onze natuur!’, aldus Onze Markt.

Distrifood nam de proef op de som. Als steeds voor de minst duurzame variant wordt gekozen, rolt er een prijs van €1,45 voor een doosje van zes uit. De meest duurzame variant, biologisch en ook qua verpakking, komt op €3,18 voor een doosje van zes stuks.

Als de prijswijzer op de website van Onze Markt is gesloten, worden de stemmen geteld. ‘De opties met de meeste stemmen combineren we vervolgens tot ‘Ons product’ waar-

Foto: Onze Markt

na wij ervoor zorgen dat het gevraagde product ook echt voor die prijs in de supermarkt komt te liggen.’

Coop neemt ook eieren op Supermarktketen Coop gaat de eieren van Onze Markt in assortiment nemen, net als het eerder deed met de aardappelen van het consumentencollectief. Dat kondigt de keten aan op Linkedin. ‘Bij Coop zetten we ons graag in voor een transparante en eerlijke voedselketen.

Daarom slaan wij nogmaals de handen ineen met burgerinitiatief Onze Markt. Onze Markt staat voor eerlij-

ke prijzen voor de boer, kwaliteit, transparantie en een betere omgang met de natuur.’

Coop nam vorig jaar december al de aardappelen van Onze Markt in assortiment. ‘Nu zijn de eieren aan de beurt! Bepaal mee over de prijs en productiewijze én zorg ervoor dat de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn product’, aldus Coop.

De aardappelen zijn in zo’n 300 vestigingen van de keten te vinden.

De prijs, maximaal €2,71 voor 2 kilogram waarvan €1,04 naar de boer gaat, is bepaald door 2900 consumenten die de prijswijzer invulden.

Zij konden onder meer bepalen hoe duurzaam de productie is en wat een eerlijke prijs voor de teler is.

Aan de hand van de eisen, zoals niet-kerende grondbewerking, is de prijs vastgesteld. ‘Als je de prijs van onze aardappelen vergelijkt met de reguliere aardappelen valt deze niet eens veel hoger uit. Het gaat om een paar cent per zak’, zei Simon Schilt, een van de oprichters van de consumenten coöperatie destijds. In Nederland is het eerste product, de aardappelen, vooralsnog alleen bij Coop te vinden.

Naar Frans voorbeeld Onze Markt is november 2020 opgericht door Simon Schilt, Hester Schilt en Minne Baukema naar analogie van het Franse ‘C’est qui le Patron?’ In Frankrijk liggen inmiddels tientallen producten in de schappen van vrijwel alle supermarktformules.

Het blijft niet bij aardappels en eieren. Na de eieren neemt Onze Markt melk en appels onder de loep.

Zo jaagt social het coöperatie-idee aan ZEIST - Dat de coöperatie als winkelvorm uitsterft zegt niet dat klanten niet zelf het roer in hand blijven nemen in hun voedselvoorziening.

Het gaat alleen in andere vorm: ze bundelen hun kracht en koopkracht op social. Dat gaat soms razendsnel.

Analyse door Peter Garstenveld

C

oop gaat op in Plus. Daarmee sterft de consumentencoöperatie in Nederland een zachte dood. Al houdt Odin met 14.000 leden nog moedig stand. Even terug in de geschiedenis: bij een consumentencoöperatie zijn klanten of medewerkers eigenaar van de winkels. Zij doen dat om schaalvoordelen te behalen, hun wensen te uiten en op die manier lagere prijzen te behalen

voor assortiment naar eigen keuze.

Coop is een reliek uit die wereld, het restant van een Coöp-organisatie die ooit heel Nederland besloeg.

Bij Plus, ook een coöperatie,is dat anders: de ondernemers zijn daar eigenaar van de formule.

Met het opgaan van Coop in Plus verdwijnt weer een consumentencoöperatie. Het betekent niet dat groepen consumenten zich niet meer verenigen om samen in te kopen of assortiment bereikbaar te maken. Daar is nog één element bij gekomen: consumenten willen ook echt invloed uitoefen op de toekomst van hun eigen, duurzame wereld.

Een moderne vorm is bijvoorbeeld crowdfunding. Het grote voordeel van social buzz – klikken op een knop en een bedrag investeren – is dat het ook heel snel kan

gaan. Boerschappen haalde binnen 48 uur via crowdfunding €3,4 miljoen op. Dat bedrag liep op tot €4 miljoen in vier dagen. De investeerders zijn vaak ook klant. Boerschappen kiest voor de coöperatieve vorm.

Soms zijn het niet consumenten die zich verenigen, maar zijn het ondernemers die klantengroepen om zich heen verzamelen. Dat is geen zuivere coöperatie. Maar de coöperatieve drijfveren zitten daar wel achter: schaalvoordeel en sociaal-maatschappelijk nut. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Upfront.

Upfront heeft als missie: misleiding in de voedselindustrie tegengaan.

De ‘movement’, zoals mede-oprichter Mark de Boer (27) Upfront noemt, vindt dat de consument een eerlijk verhaal verdient. Lees het verhaal hiernaast.

Tijdens het Industributiediner deze week kwam China-kenner Ed Sander met nog een prachtig voorbeeld van collectieve inkoop. In China scharen bewoners van hele flatblokken zich rond een centrale ‘besteller’. Die verzamelt via een app de individuele bestelling van bewoners en zet die vervolgens rechtstreeks weg bij bijvoorbeeld boeren en telers. Hoe meer bewoners in een week appels willen, hoe lager de prijs dan is. Dat kunnen zij live volgen op een app. Er is een tweede voordeel: de levensmiddelen komen rechtstreeks van de fabriek/boer bij de centrale klant, lees het flatcomplex. De verkoper heeft geen last mile, maar slechts één stop. In Nederland test Local Heroes zoiets in Breda onder Boer&nlekker, inderdaad met een coöperatie: Agrifirm.

week 14 - 9 april 2022

Achtergrond 11

Een impressie van de producten van Upfront, dat onder meer via sociale media een transparant verhaal wil vertellen. Rechtsboven mede-oprichter Mark de Boer.

Foto’s: Upfront

Upfront wil met transparantie af van misleiding in voedingsindustrie ROTTERDAM - Upfront heeft de missie om misleiding in de voedselindustrie tegen te gaan. De ‘movement’, zoals mede-oprichter Mark de Boer (27) Upfront noemt, vindt dat de consument een eerlijk verhaal verdient.

Upfront verkoopt daarom producten waarvan de precieze inhoud en de afkomst ervan bekend is. Daarnaast bereikt het bedrijf duizenden mensen via Tiktok en Instagram, platforms waarop dat eerlijke verhaal wordt verspreid.

door Tom Brouwer

H

et idee ontstond toen Mark de Boer weer in contact kwam met een oud-student met wie hij de passie voor voeding deelt.

Samen besloten ze iets op te starten binnen de branche. En zo ontstond Upfront, dat nu door drie twintigers wordt geleid. ‘Het wordt je in de voedselindustrie best lastig gemaakt’, stelt De Boer. ‘Onder andere door de ingrediënten, die je vaak niet kent of waarvan je niet

weet waar ze vandaan komen. Daarom zijn we begonnen de voedingsingrediënten op een duidelijke manier op onze producten te zetten. Eigenlijk als een soort van statement.’

Voedingstrends en commercie Daarnaast zijn volgens De Boer de trends binnen de voedingsindustrie een probleem. ‘Aan een voedseltrend verdient de industrie jaarlijks veel geld. Wie die trends bedenkt weet ik niet, maar je ziet dat er met producten altijd weer op ingespeeld wordt. Het ene jaar zijn producten met veel vezels goed voor je, het andere jaar zijn verzadigde vetten en kokosolie weer belangrijk. Mensen gaan daar makkelijk in mee. En daarvan maakt de industrie misbruik met als doel geld te verdienen. Gezond worden wordt voor mensen op die manier extra moeilijk gemaakt.’

Upfront wil dus meer transparantie en mensen de kans bieden eigen keuzes te maken op het gebied van voeding. Op de website worden tientallen gezonde producten aan-

Het wordt je in de voedselindustrie best lastig gemaakt geboden. Het gaat om snacks, maaltijden, sportgerelateerde voedingsmiddelen en vitamines. Bij elk product staat – naast dat het ook groot op de verpakking staat – duidelijk omschrijven wat er in zit.

Daarnaast wordt vermeld wat de voordelen zijn ten opzichte van de bekende varianten die in de supermarkt liggen.

Upfront als ‘hip’ Voedingscentrum Niet alleen de producten helpen Upfront het ‘eerlijke’ voedingsverhaal te vertellen. Ook op sociale media timmert het bedrijf sinds een half jaar flink aan de weg. Op Tiktok telt Upfront 48.000 volgers, op Instagram zijn dat er bijna 40.000.

‘Wat we op Instagram plaatsen, zet-

ten we daarna ook op Tiktok. En het gaat om makkelijke, overzichtelijke video’s met duidelijke info. Dat maakt het denk ik ook een succes’, zegt De Boer.

Volgens hem zijn er verschillende instituties, zoals bijvoorbeeld het Voedingscentrum, die goede informatie langdradig uiteenzetten. ‘Ik denk dat veel mensen van mijn leeftijd en jonger behoefte hebben aan een ‘hip Voedingscentrum’ en dat lijkt Upfront nu een beetje te worden. We zetten informatie uiteen in korte formats. Het is vaak niet langer dan 30 seconden en er zit altijd een soort van clue in die iemand kan implementeren in zijn eigen leven.’

Rol weggelegd voor supermarkten De informatie die Upfront verspreidt komt via meerdere kanalen binnen. Er worden feiten van gerenommeerde instanties gebruikt, deskundigen laten hun licht schijnen over voeding en zelf wordt ook onderzoek gedaan in supermarkten.

Upfront ziet voor supermarkten dan ook een belangrijke rol weggelegd.

‘Ik begrijp dat die ook geld moeten verdienen en dat de business taai is, maar ze hebben zeker een verantwoordelijkheid. En die nemen ze niet altijd’, stelt De Boer. ‘Zo hebben fabrikanten de mogelijkheid om een plek op ooghoogte in het schap te kopen. Het maakt dan niet uit hoe slecht het product is. Dat vind ik raar en jammer. Want de consument lijdt daaronder en de supermarkt verdient er direct aan.’

Upfront zelf hoopt dat de eigen producten binnenkort ook in het supermarktschap liggen. ‘We gaan over een paar weken ook zitten met Albert Heijn. Het zou tof zijn als onze producten het goed gaan doen in de winkels.’

De ambities van Upfront zijn dus groot. Mark de Boer en zijn partners hebben vertrouwen in de toekomst, maar benadrukt dat er nog geen winst wordt gemaakt. ‘We willen uiteindelijk de grootste worden, maar dan zullen we eerst met zijn allen moeten laten zien dat Upfront een commercieel succes kan worden. Maar de eerste tekenen zijn veelbelovend.’

week 14 - 9 april 2022

12

Ondernemen

Stelling: De overheid denkt aan een vleestaks. Vindt u dat een goed idee?

Ja

Heeft u iets bijzonders georganiseerd, heeft u iets te melden of wilt u iets voor het voetlicht brengen?

Distrifood@vakmedianet.nl

21%

Nee

0

79% 20

40

60

100

80

Bron: Distrifood Winkelierspanel

Het panel De politie zegt dat ze dagelijks leden van mobiele bendes oppakt. Wat is uw ervaring?

JUMBO-MULTIFRANCHISER OPENT TWEEDE IN NOORD-HOLLAND

Warm Kooistra-gevoel gaat Julianadorp veroveren

ZEIST - De politie zegt dat ze dagelijks leden van mobiele bendes oppakt. In de supermarkt trekken dergelijke bendes schappen koffie, pistachenootjes en cosmetica leeg. Na corona is er nu weer een opleving. Zien de deelnemers aan Distrifoods Winkelierspanel dat ook?

‘Wij hebben hier al wel eens mee te maken gehad, dit waren bendes uit Georgië en Oekraïne die met kost en inwoning verbleven in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Het bijzondere was dat, toen ze gepakt werden, er in de krant stond dat het Italianen waren en wij te horen kregen van de betrokken agenten dat ze dit zo communiceren in de media omdat er van hogerhand opdracht is, dat ze niet willen dat mensen anti-vluchtelingen worden’, zegt een Coop-ondernemer in Ter Apel.

Hij vervolgt: ‘Daarnaast hebben we een keer te maken gehad met Nederlandse mensen die in een klein groepje koffie stalen en dit verkochten via Marktplaats. Door alleen al Marktplaats in de gaten te houden kon de politie een bende oprollen, want ze konden er echt geen inkoopfactuur tegenover zetten. Deze tip hebben we gedeeld en de politie gaf aan geen capaciteit te hebben om hier preventief op in te spelen. Ze reageren alleen, in plaats van proactief te kijken of de handel op Marktplaats wel legaal is.’

‘Diefstal neemt weer flinke vormen aan, rondtrekkende groepen, maar ook andere en een steeds groter wordende groep die het financieel flink minder heeft’, aldus een Albert Heijn-ondernemer in Dordrecht.

‘Inderdaad, zien wij diefstal toenemen, qua bendes hoofdzakelijk cosmetica. Wij verkopen scheermessen en opzetborstels via de counter. Diefstal op batterijen neemt ook toe. Meest opmerkelijk: vrouwelijke zigeuners met panty’s vol tandpasta onder hun rok.

Daar wil je als medewerker niet aankomen. Of via PostNL retourpakket stofzuigerdoos volgeladen met koffie. Trouwens, de politie doet tegenwoordig toch geen ruk, aangifte loont niet. De veldwachters zijn in wegen en velden te bekennen, zijn overwerkt en negatief.

Wijk- en buurtagenten word je om de toeslag en de naam, maar ze staan stijf omdat ze telkens in de noodhulp zitten. Een kruidenier weet vaak meer dan de wijkagent. Dit is frustratie die je hoort’, zegt een Groningse AH-ondernemer.

‘Tot op heden is het nog vrij rustig, maar dat zegt natuurlijk niks. Bij ons worden de schappen van de dure tandpasta nog wel eens leeggehaald. Vaak wordt het eerst in de kar of mand gestopt en verderop in de winkel wordt het dan overgepakt in een rugzak’, legt een panellid vanuit zijn Jumbo uit.

Wilt u ook uw mening geven in het Distrifood Winkelierspanel over actuele zaken die spelen in de branche? Laat het dan weten door een e-mail te sturen naar Distrifood@vakmedianet.nl.

Weetje Degesmolten kaas op kant-en-klare pizza’s is vaak geen echte kaas Het ziet er watertandend lekker uit. Zo’n pizza, vers uit de oven, met dradentrekkende gesmolten kaas. Ook de zacht gesmolten kaas op een cheeseburger biedt die verleidelijke aanblik. Helaas, maar al te vaak blijkt dat zo mooi gesmolten plakje helemaal geen kaas te zijn. Het heeft dan ook de illustere naam ‘analoog kaas’: een product van palmolie, melkeiwit en zetmeel dat zoveel mogelijk op echte kaas moet lijken. De kosten zijn een reden om voor analoog kaas te kiezen, het is simpelweg goedkoper. Een tweede reden is het uiterlijk. Analoog kaas smelt mooier dan echte kaas. Bovendien is het, zeker in kant-en-klare producten, net iets veiliger. De groei van bacteriën en schimmels is wat makkelijker onder controle te houden. Het is ook niet ongezond. En door er wat echte kaas aan toe te voegen merk je ook niet dat analoog kaas amper smaak heeft. Door een klein beetje echte kaas toe te voegen, komt bovendien in de ingrediëntendeclaratie kaas te staan zonder dat er bij hoeft te staan dat er ook nepkaas is gebruikt.

Bronnen:Sciencelink.net, Consumentenbond

Erik Kooistra hielp zelf mee om de winkel openingsklaar te maken. ‘Je moet ook zelf doen wat je van anderen verlangt.’

Niet voor één overgestoken

door Ron Jansen JULIANADORP - De Friese Jumbomultifranchiser Erik Kooistra heeft woensdag zijn tweede Jumbo in Noord-Holland geopend. Het is zijn 11e in totaal. Daar houdt de ambitie niet op. ‘We willen in vijf jaar ons aantal supermarkten verdubbelen.’

D

at zei de ondernemer aan de voormiddag van de opening van Jumbo Kooistra in Julianadorp, 1,5 jaar nadat hij zijn eerste Noord-Hollandse winkel opende. De supermarkt in winkelcentrum De Riepel is de 11e in totaal voor de Friese multi-franchiser. De nieuwe loot aan de Kooistra-boom is gevestigd in een pand waar eerder een kleine Aldi was gehuisvest. Die telde zo’n 550 vierkante meter vvo. ‘Door naastliggende panden toe te voegen en de sociale ruimtes op de eerste verdieping te bouwen, is de vvo naar zo’n 1200 m2 gegroeid’, zegt Kooistra.

De nieuwe Jumbo ligt pal tegenover een Albert Heijn-filiaal van zo’n 1700 m2, een voormalige Deen die naar de marktleider ging. Vrezen doet hij de AH en een ook nabij gelegen Lidl niet. ‘Het marktgebied is met het vertrek van het succesvolle Deen flink opgeschud. Wij gaan er ook hier een warme Jumbo Kooistra-winkel van maken.’

Zo’n winkel verschilt volgens hem wel degelijk van andere Jumbo’s: deels door lokaal assortiment, maar vooral ook door het uitdragen van het familiebedrijf in woorden, beelden en daden. ‘Als je goed bent

Foto: Distrifood

Onze Jumbo in Schagen draait ook al ver boven de begroting voor je medewerkers, persoonlijke aandacht hebt, komt dat uiteindelijk ook bij je klanten terecht.’

Dat die persoonlijke aandacht er is, blijkt. Een van de nieuwe medewerkers, agf-verantwoordelijke Bas, stapt op hem af om hem nogmaals bedanken voor een cadeaubon die hij die ochtend voor zijn verjaardag kreeg van de ondernemer. ‘Dat is toch wel bijzonder, die persoonlijke aandacht’, zegt hij. Bas blijkt een oudgediende van Deen, 20 jaar in totaal, waarvan zo’n zes in het winkelcentrum ‘En toen kwam ik ongevraagd bij Albert Heijn. Dat bleek al snel niks te zijn voor mij. Dus toen ik hoorde dat Jumbo Kooistra hier zou komen, heb ik direct gesolliciteerd.’

Schagen ver boven begroting Het is voor Kooistra de tweede winkel ‘over de Afsluitdijk’. Eerder opende hij in Schagen in een voormalig Dekamarkt-filiaal dat daar nooit echt potten wist te breken.

‘Die winkel draait nu ver boven begroting’, zegt Kooistra. Daarbij tekent hij aan conservatief te hebben begroot. ‘Je kunt beter successen met een team vieren dan een te optimistische begroting niet halen.’

Hij zei destijds bij de opening van die Jumbo in Schagen dat hij niet voor één supermarkt het IJsselmeer was overgestoken. Zijn ambitie reikt verder. Daarbij hoopte/gokte hij ook een beetje op een overname van een van de Noord-Hollandse formules door Jumbo. Dat Deen aan AH, Vomar en Dekamarkt werd verkocht was een ‘streepje’ door de rekening, erkent de multifranchiser die vooral in Friesland actief is. ‘We doen het nu op eigen kracht.’ Of er meer winkels in de pijplijn zitten? ‘Daar zeg ik pas iets over als het echt concreet is.’

Binnen 5 jaar aantal verdubbelen Ambitie heeft hij volop. De woensdag geopende winkel moet de eerste in een reeks zijn. De ondernemer wil binnen 5 jaar het aantal Kooistra-Jumbo’s verdubbelen. ‘Dat hebben we ons intern als doel gesteld, om naar 20 supermarkten te groeien.’ Hij paste er de interne organisatie voor aan. Zo versterkte hij de Kooistra-directie met Igor Halbersma als cfo. ‘Die werkte hiervoor op het hoofdkantoor van Jumbo.’ De reorganisatie geeft hem meer tijd om feeling te houden met de 1300 werknemers en om kansen en uitbreidingsmogelijkheden te onderzoeken. Want bijvoorbeeld Friesland biedt weinig mogelijkheden voor nieuw te bouwen winkels.

‘Maar ik heb nu tijd om eens een kop koffie met ondernemers te gaan drinken. Om eens te polsen wat hun toekomstplannen zijn. En ja, dat kunnen ook supermarktondernemers van andere formules zijn.’

week 14 - 9 april 2022

Ondernemen | 13 Opening fraaie Biljant 2.0 is startsein voor volgende grootse ombouwoperatie in supermarktwereld

Nieuwe Plus is boppeslag voor Heeg en Plus als geheel HEEG - Een moment voor in de geschiedenisboeken. Afgelopen woensdag opende in het Friese Heeg de eerste naar Plus omgebouwde Coop. Met het doorknippen van het lint gaven de zoon en dochter van ondernemer Richard Langeland direct het startsein van een nieuwe grote ombouwoperatie. ‘Het begin van een hele reis.’

Het was eigenlijk wel fijn om proefkonijn te zijn

Ondernemer Richard Langeland voor de gloednieuwe Plus die zijn oude en veel te kleine Coop vervangt.

Foto’s: Anne van der Woude

door Joep Meijsen

H

et regent en waait hard op woensdagochtend in het zo’n 2200 inwoners tellende Friese plaatsje Heeg.

Het mag de pret niet drukken op een voor de het fusiebedrijf van Plus en Coop historisch moment.

Ruim 100 klanten staan voor de deur te popelen om de gloednieuwe supermarkt binnen te gaan. Voor het eerst wordt de openingsactie uitgevoerd die Plus de komende jaren nog zo’n 300 keer gaat herhalen.

Een in Plus-groen uitgedoste presentator zweept het publiek op. Alle aanwezige klanten krijgen een lot om één minuut gratis winkelen te winnen. Daarna mag de persoon met het winnende lot direct de winkel in en gevolgd door een camera de winkelkar volstouwen. Hij haalt voor €320,95 aan boodschappen binnen. Daarna wordt afgeteld en het lint doorgeknipt. De eerste 200 klanten met een lot ontvangen een gratis slagroomtaartje.

‘Dit is het begin van een hele reis’, zegt commercieel directeur Eric Leebeek van Plus kort na de opening beschouwend. De top van het fusiebedrijf is vrijwel compleet aanwezig bij het openingsfeestje in Heeg. Leebeek is onder de indruk van de winkel. ‘Dit is echt een heel mooie Briljant 2.0. We hebben er eigenlijk alles inzitten wat bij die formule hoort, behalve De Makerij.’

Ook Plus-topman Duncan Hoy is aanwezig en blij met het resultaat.

‘Het komt niet vaak voor dat we de winkel kunnen neerzetten in zo’n vierkant pand. Daarmee is het heel overzichtelijk.’ Hij beseft dat het de eerste in een grote reeks van openingen is de komende drie jaar. ‘Ik heb eerder de ombouw van C1000 gedaan, dus ik weet helaas wat ons te wachten staat’, zegt hij lachend.

De Plus-topman laat een foto zien die hij de vorige avond heeft gemaakt tijdens de receptie rond de

gelukt had ik de oude winkel nog een jaar of 10, 12 open gehouden en had Heeg daarna waarschijnlijk geen winkel meer gehad. Maar nu staat er een winkel met toekomst’, zegt de ondernemer wiens dochter en zoon allebei studeren voor een toekomst in de supermarkt.

Hij blikt terug op een soepele opening van zijn nieuwe supermarkt. ‘Eigenlijk is alles erg goed gegaan. Er was een groot specialistenteam om te helpen en ervaring op te doen, omdat er straks natuurlijk drie winkels per week openen en het was voor hen ook een leermoment. Het was eigenlijk wel fijn om proefkonijn te zijn’, bevestigt hij met een glimlach op zijn gezicht. ‘Ik werd op heel veel manieren erg ontlast en dat ik de eerste mag zijn is ook uniek.’

Veel toeristen

De Plus is voorbereid op een grote stroom toeristen in de zomer.

De winkel is vierkant, waardoor Briljant 2.0 goed uit de verf komt.

winkelopening. Hij toont de advertentie rond de opening van het oude pand van de supermarkt in Heeg. ‘Toen kregen klanten een gratis zak nootjes van Calvé bij hun boodschappen. En nu hebben we weer een mooie openingsaanbieding van Calvé. Dat is toch leuk?’

Voor de opening is er een toespraak van wethouder Economische Zaken Bauke Dam van de gemeente Súdwest-Fryslân. Hij geeft aan hoe belangrijk een goede supermarkt is voor een gemeenschap en noemt de opening een boppeslag (Fries voor een heel goe-

Net als bij de opening van de Coop in 1988 is er een actie met Calvé.

de slag) voor Heeg. En eigenlijk voor heel Plus. Op dezelfde dag gaat ook in Vianen een Plus open, terwijl in Huissen nieuwbouw op stapel staat. Maar Heeg heeft de officiële primeur en gaat de geschiedenis in.

Het is een in eigen beheer gebouwde supermarkt van ongeveer 1000 vierkante meter met drie kassa’s in lijn en drie zelfscankassa’s. De winkel is voor de helft van de 49-jarige Richard Langeland en voor de andere helft van zijn 74jarige oom Klaas Gerritsma, die natuurlijk ook aanwezig is bij de opening.

‘Hier heb ik jaren voor gevochten.

Ik ben hier sinds 2016 mee bezig’, zegt ondernemer Richard Langeland van Plus Gerritsen. Als de eerste klantenstorm wat is gaan liggen, neemt hij even tijd voor een gesprekje. In de ruime personeelskantine hangt een foto van de voorouders die ooit met een melkkar begonnen. En de advertentie van de opening van de oude supermarkt waar Hoy het over had. ‘Daar waren we uit ons jasje gegroeid. Mensen verklaarden me voor gek dat ik bleef strijden voor deze nieuwbouwsupermarkt. Als dit niet was

Langeland is een trotse ondernemer. ‘Klanten die binnenkomen zeggen dat ze denken dat we twee keer zo groot zijn geworden. Maar we zijn eigenlijk maar 300 vierkante meter groter. Dat gaat vooral in de zomer van pas komen, dan gaat de omzet drie keer over de kop. We hebben hier tien jachthavens en de nodige vakantieparken.’ De winkel ligt centraal in het dorp, naast een aanlegsteiger en een van de jachthavens, die veel toeristen trekt.

Met de verhuizing en vergroting heeft Langeland ook meer personeel nodig. Het personeelsbestand van 50 werknemers in de oude winkel is uitgebouwd naar 70. Dat lijkt niet makkelijk in deze tijden, maar niet in Heeg zo blijkt. ‘Nee, die had ik zo. We zoeken nog twee of drie specialisten en dan zijn we compleet.’

De kersverse Plus-ondernemer maakt zich geen zorgen over de nieuwe formule op de pui. ‘Het belangrijkste voor de klanten is dat alle bekende gezichten uit de oude winkel er gewoon nog zijn.’ Daar is ook een deel van de openingscampagne op gericht. Op reclameborden in de wijde omgeving zijn de werkelijke personeelsleden te zien die aankondigen dat ‘hun’ Coop voortaan een Plus is.

Eerder op de ochtend had de klant die de minuut gratis winkelen won ook nog een verrassing voor iedereen. ‘Ik werk hier verderop bij het coa (asielzoekerscentrum) en daar schenk ik al deze boodschappen aan.’ ‘Dat is toch een geweldig gebaar’, zegt Langeland. Dat het tijdens de opening regende en waaide, deert de ondernemer niet. ‘Ik had natuurlijk liever een zonnetje, maar voor mij schijnt nu de zon al’, zegt hij wijzend op zijn gloednieuwe Plus-supermarkt.

Zet jezelf op voorsprong met een abonnement op Distrifood.

NU VANAF 15.95 PER MAAND

Ga naar distrifood.nl/abonneren of scan de QR-code

week 14 - 9 april 2022

Assortiment | 15 Over een jaar muur met levensmiddelentaps in ruim 50 AH’s

AH lanceert concept Verpakkingsvrij ZAANDAM - Albert Heijn heeft het nieuwe concept AH Verpakkingsvrij gelanceerd. De AH XL in Rotterdam is de eerste winkel van de marktleider die het verpakkingsvrije assortiment gaat verkopen. door Joep Meijsen

A

H Verpakkingsvrij maakt het voor klanten mogelijk om een herbruikbare zak of pot te vullen met producten als muesli, pasta, broodbeleg, thee en noten. Over een jaar moet de speciale muur met levensmiddelentaps bij ruim 50 winkels te vinden zijn. De lancering van het nieuwe concept past in de ambitie van de marktleider om in 2025 20 miljoen kilo minder verpakkingsmateriaal te gebruiken. Op korte termijn rolt AH Verpakkingsvrij ook uit naar Gelderlandplein in Amsterdam en de XL in Leidschendam.

Het concept AH Verpakkingsvrij bestaat uit 6 meter met wat Albert Heijn omschrijft als ‘slimme fooddispensers’. ‘Klanten wegen eerst de verpakking zonder product, daarna vullen ze die met een van de 70 producten en vervolgens printen ze een etiket waarmee ze afrekenen bij de kassa.’

Het verpakkingsvrije assortiment bestaat uit 70 producten, van ontbijtgranen en broodbeleg tot ingrediënten voor het avondeten, zoals pasta en rijst. Zo’n 80 procent van het assortiment (55 producten) is biologisch.

Daaronder bevindt zich een aantal bijzondere producten, zoals Fonio, een Afrikaanse graansoort, en biologische koffiebonen. Bij het reguliere assortiment hangen kaartjes om klanten te attenderen op de optie om het product verpakkingsvrij te kopen.

Marit van Egmond, ceo van Albert Heijn, ziet het nieuwe concept als een bijdrage van de formule richting een gezonde levensstijl bij klanten en het beter achterlaten van de aarde.

Albert Heijn introduceert in de AH XL in Rotterdam AH Verpakkingsvrij.

‘Het mooie van dit concept is dat klanten producten gewoon in een eigen, herbruikbare verpakking kunnen meenemen en dat keer op keer. Ook kun je precies de hoeveelheid pakken die je nodig hebt. Zo zorgen we samen voor minder afval en minder verspilling.’

Albert Heijn werkt bij de introductie van AH Verpakkingsvrij samen met SUPZero, een organisatie die bedrijven begeleidt bij de

overgang naar afvalvrije concepten. Elisah Pals, oprichter van Zero Waste Nederland, is blij met het initiatief van Albert Heijn: ‘We moeten weg van de wegwerpmaatschappij.

Thuis afval scheiden is mooi, voorkomen bij het winkelen nog beter. Dat is directe milieuwinst. Ik hoop dat we binnenkort in meer winkels verpakkingsvrij boodschappen kunnen doen.’

Foto’s: Albert Heijn/Yasmin Hargreaves

De belangrijkste speler op het gebied van verpakkingsvrij in Nederland is op dit moment Pieter Pot, die afgelopen december nog €9 miljoen aan groeikapitaal aanhaalde.

Ook zijn hier en daar experimenten geweest met verpakkingsvrije supermarkten. Hier en daar zijn in Nederland wel fooddispensers te vinden in supermarkten, maar nog niet op de schaal waarop Albert Heijn dit nu doorvoert.

Colofon Distrifood Hoofdredacteur: Peter Garstenveld (06) 51 19 98 75 • Eindredactie: Tiny Tati (06) 12 62 85 41, Marian van Hoof • Redactie: Tom Brouwer (06) 10 44 62 62, Edyta Hop (088) 584 06 79, Ron Jansen (088) 584 06 64, Maurice de Jong (06) 50 84 50 55, Joep Meijsen (088) 584 06 68, Herman te Pas (088) 584 06 97, Sanne Veldhoven (06) 13 40 00 39 • Abonnement: Digitaal abonnement Distrifood.nl vanaf €15,95 per maand. Distrifood print in Nederland per jaar €666,75 (excl. 9% btw) bij automatische incasso of elektronische facturatie. Kijk voor voordelige introductietarieven op Distrifood.nl/abonnementen. Jaarabonnement buitenland op aanvraag. Bij een jaarabonnement ontvangt u de digitale nieuwsbrief van Distrifood. Wilt u het e-mailadres waarop u de nieuwsbrief ontvangt wijzigen of opzeggen, dan kunt u dat doen in de nieuwsbrief zelf. • Abonnementenadministratie: Klantenservice@vakmedianet.nl. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 3 maanden voor de vervaldatum schriftelijk bij klantenservice wordt opgezegd. • Distrifood Dynamics: Danny van Haren (06) 20 74 30 22 (Online) Advertenties: Jacco Freriksen (06) 10 20 35 55, Sharon Boot, (06) 11 83 94 79, Stefan Burghout (06) 20 75 01 32, Rafke Kraakman (06) 21 87 50 22. Internet: Adverteren.vakmedianet.nl. E-mail: jaccofreriksen@vakmedianet.nl. Traffic: traffic@vakmedianet.nl • Managing director: Erik Hoekstra • Uitgever: Joop Uitendaal • Salesmanager: Dennis de Jong • Events + marketing: Femke van Huet, Michiel van der Ven Distrifood is een uitgave van VMN media, Utrechtseweg 44, 3704 HD Zeist • Tel: (088) 584 07 00 • E-mail: distrifood@vakmedianet.nl • Internet: www.distrifood.nl • Leveringsvoorwaarden: Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Vakmedianet zijn de voorwaarden van toepassing die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Den Haag, KVK 62002546 • Copyright notice: © 2022 VMN media • Auteursrecht: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever • Disclaimer: Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die zijn gebaseerd op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren • Druk: Wilco bv • Vormgeving: Colorscan, www.colorscan.nl

Ontdek nu de heerlijkste recepten op knorr.nl: van klassieke asperges met ham, ei en Hollandaisesaus tot roergebakken asperges.