Woningen Noodknop van tafel, huurstijging beperkt ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŞĘŻ
Kantoren De toekomst van OV-locaties ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŤĘŻ
Impact corona op retail J De toekomst van de binnenstad ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŠĘą J Gaan Hema en Bokker deze crisis overleven? ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŞĘŤ
LCCTICPI LWNK YYY XCUVIQGFOCTMV PN
WWW.ADHOCBEHEER.NL
Ravage in winkelstraat door coronacrisis
--4 GP /KTCUVCT MQRGP FE KP $NGKUYÄŽM
UVCPF \CN FG MQOGPFG LCTGP OQIGNÄŽM XGTFWDDGNGP GP QRNQRGP VQV RTQEGPV $.'+59Ä?- --4 GP /KTCUVCT MQRGP GGP FKUVTKDWVKGEGPVTWO XCP QPIGXGGT O²
Dat zegt Gerard Zandbergen, directeur van onderzoeksbureau Locatus, in een interview met Vastgoedmarkt. Zandbergen baseert die conclusie op de Internationale Retail Recovery Index, een wereldwijd onderzoek naar de ontwikkeling van het winkellandschap. ‘Wij durven te voorspellen dat het corona-effect zal leiden tot mogelijk een verdubbeling van de huidige leegstand en dat de consument zal kiezen voor lokaal kopen, in een veiliger omgeving.’ De problemen zijn het grootst in de straten die vóór het coronavirus juist een veilige belegging leken: de A1-locaties. ‘Een tijd lang is men ervan uitgegaan dat de A1-locaties zullen winnen, naast de gebieden voor de alledaagse aankopen. Corona heeft tot gevolg gehad dat het nu de grote winkelstraten en winkelgebieden met de hoogste huren zijn die te maken hebben met wegblijvende consumenten. Omdat op die A1-locaties ook de ketens zitten met de sterkste financiĂŤle posities, kunnen die het enige tijd uitzingen. Maar je ziet
dat ketens als Zara en H&M winkels aan het sluiten zijn.’ In november vorig jaar voorspelde Zandbergen in Vastgoedmarkt dat de waarde van retailbeleggingsvastgoed met een derde naar beneden moet worden bijgesteld. Sindsdien is hij nog somberder geworden. ‘De kaarten worden opnieuw geschud. Corona is niet de oorzaak van de nieuwe retailellende, maar een versneller. Sinds 2004 is het aantal verkooppunten in de detailhandel alleen maar afgenomen. Van 107.608 winkels in 2004 naar nu 90.063. Dat wil niet zeggen dat alles slecht draait en verlies oplevert. Maar winkels en ketens die al niet goed draaiden, kunnen en zullen nu echt omvallen.’ Warenhuizen hebben het al langer moeilijk. Zandbergen: ‘Een warenhuis was lange tijd een winkel waar alles onder ĂŠĂŠn dak te koop was en in veel gevallen ook alleen daar. Dat was met name in het middensegment aantrekkelijk. Maar het unieke is ervan af. De Bijenkorf zoekt daarom dat unieke in
shops-in-shop en richt zich daarbij vooral op het duurdere segment.' De traditionele warenhuizen hebben bovendien de concurrentie van retailers die gegroeid zijn in andere segmenten. 'Warenhuizen haalden hun omzet traditioneel voor 60 tot 70 procent uit kledingmode. Die moeten nu dus concurreren met globale modereuzen als Zara, H&M en Primark', aldus Zandbergen. De neerwaartse trend op A1-locaties is slecht nieuws voor vastgoedbeleggers zoals Wereldhave en Vastned, die de afgelopen jaren juist hebben ingezet op de prominente winkelstraten. Wereldhave kreeg onlangs de ‘junkstatus’ toebedeeld door kredietbeoordelaar Moody’s en Vastned raakte afgelopen weken betrokken bij een rel doordat grootaandeelhouder Aat van Herk het vertrek van de volledige top van het vastgoedfonds eiste. ‘Als je naar de afgelopen tien jaar kijkt, zijn de huurinkomsten gehalveerd en de kosten verdubbeld. Noem mij ĂŠĂŠn particulier bedrijf waar dit gebeurt. Dat is failliet’, aldus Van Herk.
$NGKUYÄ&#x17D;M XCP +ORCEV 8CUVIQGF *GV FKUVTKDWVKGEGPVTWO \CN EKTEC O² YCTGJQWUG ² MCPVQQTTWKOVG GP O² OG\\CPKPG QOXCVVGP &G DQWY DGIKPV PCCT XGTYCEJVKPI KP LWNK FG QRNGXGTKPI XCP JGV IGDQWY KU DÄ&#x17D;PC GGP LCCT NCVGT %QTFGGN 0GFGTNCPF KU IGEQPVTCEVGGTF CNU CCPPGOGT *GV IGDQWY MQOV FKTGEV PCCUV FG KP GP WKVTKV PCCT FG # GP JGV PKGWYG UVCVKQP .CPUKPIGTNCPF <QGVGTOGGT FCV KP OGK KU IGQRGPF
Corona drukt vraag kantoren Amsterdam De vraag naar kantoorruimte in Amsterdam is teruggelopen van 332.000 m² begin dit jaar naar 235.000 m² eind mei. Dat meldt CBRE op basis van een analyse. Volgens de vastgoedadviseur gaat het niet om een totale vraaguitval, maar om uitgestelde beslissingen. Voor 15.000 m² is de vraag geannuleerd sinds het intreden van de crisis, maar er is ook 19.000 m² aan kantoorruimte verhuurd. Sinds de intrede van corona zijn er ook bedrijven op zoek gegaan naar nieuwe kantoorruimte in de hoofdstad, bij elkaar
gaat het om 64.000 m². â&#x20AC;&#x2DC;Ondanks de aanhoudende interesse in kantoorruimte zijn kantoorwerkplekken door de coronacrisis in een heel ander daglicht komen te staan', aldus Bart van Eerd, senior director bij CBRE Amsterdam. â&#x20AC;&#x2DC;Naast de vraag wat de impact is van deze crisis op hun bedrijfsvoering en resultaten, zijn bedrijven bezig met de vraag hoe werknemers weer terug naar kantoor kunnen komen. Ze zijn op zoek naar meer flexibiliteit in hun huisvesting om de veranderende omstandigheden te kunnen opvangen.'
Ingezonden mededeling
Terugkeer Round Hill op Nederlanse woningmarkt Round Hill Capital heeft 821 woningen gekocht in vier steden in het midden en oosten van het land. De Britse vastgoedvermogensbeheerder deed de aankoop samen met een staatsinvesteringsfonds uit het Midden-Oosten. De comeback is onderdeel van een nieuwe strategie voor de Nederlandse woningmarkt die vorig jaar nog goeddeels werd verlaten door de Britten. De acquisitie bestaat uit veertien objecten, waarvan twaalf voormalige kantoren die zijn herontwikkeld tot 821 betaalbare huurwoningen in de binnenstedelijke gebieden van Amersfoort, Arnhem, Apeldoorn en Deventer.
Ook werden er twee kantoren met herontwikkelingpotentie gekocht, een markt waarin Round Hill zich al langer begeeft. Hoeveel geld er met de transactie is gemoeid, werd niet bekendgemaakt. De investering is onderdeel van Round Hill Capitals nieuwe beleggingsstrategie voor residentieel vastgoed in Nederland. Eind maart 2019 verkochten de Britten nog hun woningportefeuille met 9.544 eenheden aan de Zweedse woningbelegger Heimstaden, nadat eerder al duidelijk was geworden dat Round Hill van de woningen afwilde. Round Hill Capital werkt met mandaten van verschillende investeerders voor meerdere strategieĂŤn voor de Nederlandse woningmarkt.
SOLID & POSITIVE ! ! $ +%%'* ) -%$ ' " !( ' " ) ) * ) ) %% ) + '" - $ "%& $ ) $ , "" ( %& "" ( - ) %# %$- , $! " $)' $ ) & (( $ $ ) , ) %$( )' ) ) " ! *, %'# " % + $ , ' ) $ $ )% !%#()
$ ) '%%) %%' %$( + () % () $ +%%') *' $ ) %&) # " ( ' $ $ $ ) !" $ %%' %$- , $! " $)' ) +%%'- $ + $ $ + " '%*) $