Transformatie: J Architecten en beleidsmakers ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŞĘŠ ĘŞĘŽ
Deal van de maand: J Y-towers ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŠĘŽ
The Core J Experiment CBRE, ČŤČœČ˘Č¤ČŠČœ ĘŞĘŻ
WWW.ADHOCBEHEER.NL
LCCTICPI QMVQDGT YYY XCUVIQGFOCTMV PN
Bouw nog niet verlost van stikstofprobleem
7TDCP +PVGTGUV MQQRV &G &TKG *QGËŹL\GTU
)TQVG DQWYRTQLGEVGP \ĎP XQQTNQRKI PQI PKGV XGTNQUV XCP FG IGXQNIGP XCP FG UVTGGR FKG 4CCF XCP 5VCVG FG\G \QOGT \GVVG FQQT JGV 2TQITCOOC #CPRCM 5VKMUVQH Het kabinet kwam recent met een standpunt naar aanleiding van het advies van de stikstofcommissie onder leiding van oud-minister Johan Remkes (VVD). Het kabinet wil dat de maximumsnelheid op snelwegen omlaag gaat en dat de veeteelt wordt gereduceerd nabij zogeheten Natura 2000-gebieden. Getroffen boeren zouden in dat geval uitgekocht moeten worden. Kleine bouwprojecten mogen direct weer worden opgepakt, aldus het kabinet. Daarvoor kan gebruik worden gemaakt van de zogeheten 'interne salderingsregeling', waarbij de stikstofdepositie kan worden weggestreept door elders (energiebesparende) maatregelen te nemen die bijvoorbeeld de CO2-uitstoot beperken. Bouwend Nederland heeft in een reactie aangegeven verheugd te zijn dat het kabinet de urgentie van het stikstofprobleem voelt en erkent. ‘We zijn blij dat er geld en maatregelen vrijgemaakt worden om deze impasse op te lossen. We houden echter zorgen voor de acute gevallen.' Hoewel Bouwend Nederland waardering uitspreekt voor de voorgestelde interne saldering, is volgens de brancheorganisatie tegelijkertijd haast geboden
om een nieuwe drempelwaarde voor stikstofdepositie bekend te maken. Dat kan volgens Bouwend Nederland, gezien de acute nood, niet nog maanden wachten. Blijvende onduidelijkheid over de voortgang van bouwprojecten door de stikstofuitspraak leidt volgens ABN Amro tot het opdrogen van orderportefeuilles en een verlies van 70.000 banen bij bouwbedrijven in de komende jaren. Bouwend Nederland houdt voor de korte termijn al rekening met een verlies van 17.000 arbeidsplaatsen doordat er nu 500 grotere woningbouw- en infraprojecten stil liggen. In totaal waren er vorig jaar 527.000 banen in de bouwsector. ‘Een aanzienlijk deel kan dus worden geraakt door de stikstof uitspraak’, zegt sector-econoom Madeline Buijs van ABN Amro. ‘Doordat de bouwbedrijven minder omzet behalen, zullen zij er uiteindelijk niet aan ontkomen medewerkers te ontslaan.' Volgens Buijs zal het banenverlies niet meteen ontstaan. 'Veel bouwbedrijven hebben op dit moment nog goed gevulde orderportefeuilles, maar nieuwe projecten worden daar nauwelijks aan toegevoegd.' Eerder raamde ABN Amro de
schade voor de bouwsector op 14 miljard euro in de komende vijf jaar. Die schade kan worden vermeden door concrete maatregelen te nemen die de bouw weer op gang helpen. ‘Voorlopig lijken deze concrete maatregelen nog ver weg’, aldus Buijs. ‘Remkes heeft in zijn advies bij provincies en gemeentes aangedrongen om de vergunningverlening voor bouwprojecten weer op gang te brengen, maar tegelijkertijd heeft hij aangegeven dat de vergunningverlening moeilijk zal zijn.’ Eerder pleitten NVB Bouw en de Neprom al om binnen enkele weken met een 'beoordelingskader Woningbouw en stikstof' te komen. Volgens deze brancheorganisaties draagt woningbouw in veruit de meeste gevallen nauwelijks bij aan de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden. In een nieuw kader moet op basis van gedegen juridische en ecologische analyses een generieke drempelwaarde voor woningbouw vastgesteld worden. Provincies hebben intussen al weer aangegeven op kleine schaal vergunningen te gaan aanleveren.
7TDCP +PVGTGUV JGGHV JGV OQPWOGPVCNG MCPVQQT &G &TKG *QGËŹL\GTU CCP FG %GTGUUVTCCV KP
GGP QHH OCTMGV VTCPUCEVKG &G RTÄŽU DGFTQGI GWTQ DNÄŽMV WKV FG CMVG XCP NGXGTKPI *GV WKV FCVGTGPFG IGDQWY KP #TV &GEQ UVÄŽN FGGF FKGPUV CNU JQQHFMCPVQQT XCP DTQWYGTÄŽ &G &TKG *QGËŹL\GTU +P KU JGV RCPF XQNNGFKI IGTGPQXGGTF 5KPFUFKGP DKGFV NCPIFWTKI JWWTFGT 1HËŹEGU (QT ;QW GT ËGZKDGNG MCPVQQTTWKOVG CCP
Optimisme viert hoogtij op drukke Expo Real Ondanks de sputterende Duitse economie, een vrijwel onafwendbare harde brexit en handelsconflicten overheerste het optimisme op Expo Real. De razend drukke vastgoedbeurs vond in opperbeste stemming plaats van 7-9 oktober in MĂźnchen. Met 2.127 exposanten boekte het driedaagse vastgoedevenement een nieuw record. Er kwamen 46.747 bezoekers uit 76 landen op af. De sfeer was dit jaar bijna uitgelaten op de grootste vastgoedbeurs van Europa. Blijkens een enquĂŞte verwacht acht van de tien exposanten een mooi jaarresultaat te boeIngezonden mededeling
Vastgoedfinancier RNHB ook in middensegment RNHB heeft zijn kredietplafond verhoogd naar 25 Ă 30 miljoen euro. De in Utrechts gevestigde vastgoedfinancier bedient daarmee nadrukkelijk ook het middensegment, zegt ceo Ivo Knottnerus. ‘De grootbanken zijn hoofdzakelijk nog gefocust op bovenste segment van de vastgoedfinancieringsmarkt. Bovendien vinden de grootbanken dat ze in het algemeen teveel vastgoed op hun balans hebben. Die terugtrekkende beweging biedt ons een prachtkans om verder te groeien', aldus Knottnerus. In het middensegment zijn er volgens de ceo van RNHB nauwelijks partijen die aan de vraag kunnen voldoen.
RNHB maakt al een snelle expansie door. Door drie overnames en organische groei is het totaal van uitstaande financieringen in twee jaar tijd gestegen van 1,6 miljard euro en 3,5 miljard euro. Toen ceo Ivo Knottnerus op 1 maart 2017 het roer overnam zei hij tegen Vastgoedmarkt dat het financieringsbedrijf klaar was om de vleugels uit te slaan. ‘Dat is meer dan gelukt’, constateert hij tevreden in het WTC Utrecht, waar de vastgoedfinancier sinds december 2018 is gehuisvest. Met 2.700 m2 is RNHB zelfs de grootste huurder. Er werken 130 medewerkers en het bedrijf heeft een groot aantal vacatures.
ken. Veertien procent voorziet zelfs een topjaar. Dit ondanks dat er al minstens een jaar of drie wordt gewaarschuwd door allerlei marktvorsers voor de risico’s van een ‘laatcyclische’ markt. Tijdens de vorige Expo stond het gevaar van een mogelijke rentestijging centraal in de beschouwingen van de zwartkijkers, maar daar hoorde je dit keer helemaal niemand over. Als er al zorgen werden geuit, betrof het geopolitieke vraagstukken en economische haperingen.