pdf_SECM070811_LE_7-8

nummer 7/8, juli/augustus 2011

ONAFHANKELIJK VAKBLAD VOOR PROFESSIONELE BEVEILIGING

www.securitymanagement.nl

SECURITY Management

THEMA: BRANDVEILIGHEID

ROC van Amsterdam verwerft Keurmerk BGB

Brandveilig verantwoord nummer 7/8, juli/augustus 2011

Werknemers staan niet stil bij brandgevaar

Fraude en Het Doordachte Werken

Beveiligingsbranche klimt uit dal

vanzelfsprekend in Safety & Security

happelijk atsc ve ra ma n

oo tw ndernemen rd o

SecurityManagement

®

Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging Security Management, onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging, is een uitgave van Kluwer BV. Kluwer legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements-)overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen.

Hoofdredacteur Arjen de Kort (adekort@kluwer.nl) Eindredactie Ineke de Graaff Redactieadres Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Telefoon (0172) 46 64 88 Fax (0172) 42 28 04 Uitgever Fréderique Zeemans Marketing Judith Verkerk E-mail: jverkerk@kluwer.nl Advertentieverkoop Liesbeth van den Hoek/Arjen Tuitert Telefoon (0172) 46 64 71 / 46 64 42 E-mail: lvdhoek@kluwer.nl, atuitert@kluwer.nl Abonnementen Vragen over abonnementen kunt u richten aan de Klantenservice, ☎ (0570) 67 33 58, www.kluwer.nl/klantenservice De abonnementsprijs is € 125,- exclusief btw, per jaar. Studenten betalen € 49,- inclusief btw. Prijzen zijn inclusief verzend- en administratiekosten. Losse verkoopprijs € 16,00 per nummer, exclusief btw. Een abonnement kan op elk moment ingaan.

Op elk 2e en volgende abonnement krijgt u 25% korting.

U ontvangt 10 nummers per jaar. Opzeggen kan schriftelijk tot 3 maanden voor de nieuwe jaargang bij Kluwer bv, Postbus 878, 7400 AW Deventer. Adreswijzigingen (met de oude adresgegevens) doorgeven aan Kluwer bv, afd. Relatiebeheer, Postbus 23, 7400 GA Deventer.

Abonnementen in België Wolters Kluwer Belgium (WKB) Motstraat 30, B- 2800 Mechelen Telefoon: 0800-30143 Fax: 0800-17529 E-mail: info@kluwer.be U vindt de algemene voorwaarden van WKB op www.kluwer.be Auteursrecht voorbehouden Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de Standaardpublicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV van toepassing, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam, onder nummer 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op alle uitgaven van Kluwer zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze kunt u lezen op www.kluwer.nl of opvragen via ☎ (0570) 67 33 58.

Partners Axis Communications, EuroPAC Alarmcentrale, G4S Beveiliging bv, Insasco, Securitas, Trigion Opmaak en DTP colorscan bv, Voorhout - www.colorscan.nl Basisvormgeving Verheul Media Supporters, Alphen aan den Rijn Druk: DeltaHage, Den Haag

HNS

co lum n

Het kan u de afgelopen tijd niet zijn ontgaan. Het begrip ‘Het Nieuwe Werken’ (HNW) werd en wordt op allerlei manieren en door verschillende instanties gepromoot. Enkele belangrijke kenmerken van HNW zijn: plaats- en tijdonafhankelijk werken, vertrouwen geven en krijgen, effectief samenwerken, communicatiemiddelen op maat, altijd en overal toegang tot informatie. Inmiddels lijkt HNW ‘de hype’ voorbij en zijn veel organisaties en hun medewerkers er serieus mee aan de slag. Misschien bent u wel een van hen. Maar er is meer aan de hand. Want wie van u beschikt inmiddels niet over een profiel op Hyves, Facebook of Linkedin? En via deze social media delen we gevoelige informatie steeds vaker, sneller en met meer verschillende mensen en instanties. Je zou met een beetje goede wil zelfs kunnen spreken van een stille revolutie, met grote gevolgen voor de maatschappij, de cultuur en de economie.

Recent onderzoek van Hoffmann Bedrijfsrecherche laat zien dat het any device, any time, anywhere principe van HNW ook de nodige securityrisico’s met zich meebrengt. Zo neemt de kans op frauderende werknemers toe, beseffen werknemers onvoldoende hoe waardevol organisatieinformatie is waarmee ze nu ook buiten de veilige muren van hun organisatie werken, en bovendien vervaagt met sociale netwerken meer en meer de grens tussen privé en werk. De onderzoekers pleiten daarom voor het creëren van meer security awareness bij medewerkers en voor het op een doordachte manier implementeren van HNW: Het Doordachte Werken (HDW).

Wat betekenen deze ontwikkelingen voor u als security manager? Daarover heb ik mij de afgelopen maanden samen met kennispartner Asis International Benelux Chapter bij de voorbereidingen van het Security Management Congres 2011 gebogen. Met als uitkomst dat deze problematiek tijdens het congres centraal staat onder de noemer Het Nieuwe Security, ofwel HNS. HNS komt overigens niet alleen terug in de inhoud, maar ook in de opzet van de dag. Wilt u uw congresdag traditioneel invullen en plannen, dan kan dat uiteraard. Maar wenst u in de stijl van HNW flexibiliteit, dan kan dat ook en beslist u pas op de dag zelf hoe uw congres er uit gaat zien.

Reserveer daarom 3 november in uw agenda, of schrijf u al voor uw vakantie in voor Het Nieuwe Security Management Congres via www.securitymanagement.nl/congres.

Arjen de Kort Hoofdredacteur Security Management, adekort@kluwer.nl

ISSN 1386-0941

www.securitymanagement.nl

Security Management Groep Fijne vakantie! Security Management nummer 9 verschijnt op 16 september.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

3

SecurityManagement Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging

t hema | brandveiligheid

10 Brandveilig verantwoord

Brandveiligheid staat al een aantal jaren hoog op de agenda van het ROC van Amsterdam. Daardoor was het een relatief kleine stap naar verwerving van het keurmerk Brandveilig Gebruik Bouwwerk (BGB), waarmee het nu voor iedereen in de organisatie zichtbaar is dat brandveiligheid serieus wordt genomen.

26 Het Doordachte Werken

Recentelijk publiceerde Hoffmann Bedrijfsrecherche de resultaten van een fraudeonderzoek waarin de relatie werd gelegd tussen de toename van flexibel werken en de daarmee samenhangende securityrisico's.

In dit artikel worden de belangrijkste bevindingen op een rij gezet.

30 Beveiligingsbranche klimt uit dal

Het Security Management omzetoverzicht over 2010 laat zien dat de particuliere beveiligingsbranche zich voorzichtig herstelt van de economische recessie. De stagnatie in omzet en afname in werkgelegenheid uit het overzicht over 2009 heeft plaatsgemaakt voor een licht herstel op beide fronten.

4

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

速

t hema | brandveiligheid

14 Werknemers staan niet stil bij brandgevaar

Brand kan onherstelbare schade aanrichten aan een onderneming en gevaar opleveren voor het personeel. Desondanks staan slechts weinig werknemers stil bij brandgevaar, terwijl ook zij een belangrijke rol hebben in het adequaat optreden bij brand of het voorkomen van brand.

17 Branden voorkomen met zuurstofreductie

Brand vormt de grootste bedreiging voor de bedrijfscontinuïteit. Het probleem van conventionele brandbestrijding is dat ze reageert na het ontstaan van een brand. Echter, voorkomen is beter dan genezen. Dat kan met de relatief nieuwe techniek van zuurstofreductie.

18 Veiligheid gegarandeerd in ggz

Brandveiligheid en security zijn in de geestelijke gezondheidszorg misschien wel nóg belangrijker dan in de rest van de maatschappij. Parnassia Bavo Groep garandeert die brandveiligheid en security door middel van een nieuw tienjarig contract met Siemens. PBG wordt daarin ook met raad en daad terzijde gestaan bij de toepassing van de nieuwe wet- en regelgeving rond brandveiligheid.

22 Brandveilige afvalverbranding

In een omgeving waar het vuur 24/7 brandt, ligt brandgevaar continu op de loer. Brandveiligheid is voor Afvalenergiecentrale ARN in Weurt daarom van groot belang. Toen de technische grenzen van de oude brandmeldinstallatie waren bereikt, werd besloten tot de aanschaf van een nieuwe, compleet met ontruimingsinstallatie.

32 Predictive profiling

En verder 3

colofon

3

column

6

nieuws

42

community

43

gastcolumn Marcel Boekhorst

48

recht

49

recherche

50

producten

52

contacten en contracten

54

column Colin T.

Predictive Profiling leunt zwaar op het menselijke element bij de beveiliging van mensen, gebouwen en eigendommen. Procedures en techniek worden ingezet ter ondersteuning van de professional, niet andersom. In dit artikel de ins & outs van deze uit het Israëlische veiligheidssysteem afkomstige methodiek.

36 Elektronische uitbraakbeveiliging voor AAP

Stichting AAP vangt uitheemse dieren op. Op een streng beveiligd eiland van haar complex in de Flevopolder verblijven hiv-geïnfecteerde chimpansees. Een nieuw elektronisch sluitsysteem is een essentiële schakel in de beveiliging.

39 Security Risicomanagement 2.0

Het outsourcen van steeds meer activiteiten maakt het voor bedrijven moeilijker om zicht te houden op securityrisico's. Deze ontwikkeling vraagt om een andere aanpak van zowel security risicomanagement als van wet- en regelgeving om ook in de toekomst grip te kunnen houden op securityrisico's.

44 Ondernemingsgroei in de securitybranche

In de securitybranche zijn succesvolle en minder succesvolle ondernemingen actief. Maar waarom is dat zo? Wat onderscheidt succesvolle ondernemingen nu van al die andere organisaties? Roel van Kempen deed hier in het kader van zijn ‘Master of Security Science & Management’ onderzoek naar.

Coverfoto: Eduard van der Worp

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

5

nieuws

Brandweer rukt minder vaak uit De brandweer gaat voortaan minder vaak uitrukken bij een automatische brandmelding.

Vanaf volgend jaar moeten mensen zelf, met hulp van bedrijfshulpverleners en beveiligers, een

GVB-personeel voelt zich veiliger Meer medewerkers van het GVB voelden zich vorig jaar veiliger dan in 2008. Ruim de helft (53 procent) voelt zich zeer veilig in de Amsterdamse bussen, trams en metro’s, tegenover 47 procent in 2008.

Dit blijkt uit de tweejaarlijkse personeelsmonitor van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV).

De chauffeurs en conducteurs beoordelen de veiligheid met het rapportcijfer 6,7. Het aantal medewerkers dat te maken had met mishandeling, is gedaald van 11 procent in 2008 naar het landelijke gemiddelde van 6 procent in 2010.

Om agressie en geweld in het OV aan te pakken of te voorkomen werkt het GVB regelmatig samen met stadstoezicht, het openbaar ministerie en politie. Enkele van de meest in het oog springende maatregelen zijn de terugkeer van de conducteur op de tram, en camera’s in alle bussen en trams en op alle metrostations. Ook scholierenvoorlichting, weerbaarheidscursussen voor rijdend personeel en de aanpak van het zwartrijden in de metro behoren tot het pakket maatregelen.

Vereniging Eigen Huis zet inbrekers te kijk Vereniging Eigen Huis (VEH) zet inbrekers te kijk op de website www.veiligwonencheck.nl. Ook geeft ze anti-inbraaktips. VEH is dit initiatief gestart, omdat het aantal woninginbraken snel toeneemt.

De vereniging opende op 8 juni een speciale website www.veiligwonencheck.nl/inbrekers met beelden van inbrekers. Er wordt gebruikgemaakt van beeldmateriaal dat eerder anoniem is aangeboden. Daarnaast kan iedereen eigen beelden van inbrekers en inbraakpogingen, gemaakt met bijvoor-

6

beeld een beveiligingscamera, opsturen. Voorwaarde voor plaatsing is dat de bewoner een kopie van de aangifte meestuurt, met daarin een verwijzing naar het betreffende beeldmateriaal.

VEH heeft het ministerie van Justitie en het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) over deze actie geïnformeerd. Inmiddels heeft de actie tot veel commotie geleid en heeft het CBP een stevige waarschuwing uitgedeeld, omdat volgens het college publicatie van strafrechtelijke gegevens op internet volgens de Wet bescherming persoonsgegevens niet is toegestaan.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

pand verlaten als het alarm begint te loeien.

Hierover heeft de branchevereniging van de brandweer, de NVBR, een akkoord bereikt met minister Donner (Binnenlandse Zaken). Het gaat om brandalarmen bij bedrijven, winkels, grote hotels, scholen, theaters, restaurants en kantoorpanden. Het is de bedoeling dat beveiligers en eigenaren eerst zelf gaan kijken of er echt brand is en beginnende branden zelf blussen. Als er groot gevaar is, rukt de brandweer alsnog uit. De brandweer is nu veel geld kwijt aan het uitrukken voor onterechte brandmeldingen. Dit gaat om 53.000 gevallen per jaar.

VvBO houdt op te bestaan Het Verbond van Beveiligings Organisaties (VvBO) houdt per 31 december 2011 op te bestaan. Operationeel zijn de activiteiten met directe ingang stopgezet.

Partijen binnen het samenwerkingsverband kunnen elkaar onvoldoende vinden op het niveau van visie en strategie. Nieuwe initiatieven zijn dan niet eenvoudig van de grond te krijgen met als gevolg dat het bestuur heeft besloten de samenwerking in de huidige vorm te beëindigen.

VvBO is het overkoepelende orgaan voor branche- en beroepsverenigingen op het gebied van Beveiliging en bestaat uit Vebon (leveranciers en particuliere alarmcentrales), VPB (manbeveiliging en bewakingsdiensten), Uneto-VNI (beveiligingsinstallateurs), VEB (beveiligingsinstallateurs) en VBN (beroepsvereniging beveiligingsmanagers). VvBO is in 2004 opgericht met het doel gezamenlijk op te treden richting overheid en kwaliteitsinfrastructuur, zoals certificeringsinstanties en beheerders van kwaliteitsschema’s.

nieuws

TLN: Geld nodig voor beveiliging snelwegen Tankstations, wegrestaurants, gemeenten en provincies zouden moeten meebetalen aan maatregelen tegen transportcriminaliteit langs snelwegen. Nu betalen het ministerie van Milieu en Infrastructuur en Rijkswaterstaat de kosten van beveiligingscamera’s.

Dat staat in een rapport opgesteld door betrokken partijen uit de transportsector, waaronder Transport en Logistiek Nederland (TLN). De partijen hebben onderzocht hoe een succesvol gebleken lokale maatregel tegen transportcriminaliteit, de zogeheten Secure Lane, landelijk kan worden ingevoerd.

De Secure Lane, in 2010 ingevoerd, loopt van de Rotterdamse haven via de A16, A58 en A67 via Venlo naar Duitsland en bestaat uit cameratoezicht op rustpunten op de route. Het aantal incidenten op beveiligde parkeerplaatsen is volgens TLN teruggelopen van 74 naar 4 incidenten per jaar. Wel constateert de werkgroep een ‘waterbedeffect’, omdat de criminaliteit zich ver-

Alexander Sakkers (voorzitter TLN) overhandigde op 14 juni jongstleden het rapport aan minister Ivo Opstelten (V&J).

plaatst naar onbeveiligde plaatsen.

De kosten voor een landelijk dekkend netwerk komen neer op 20 miljoen euro per jaar en een eenmalige investering van 37 miljoen. Volgens TLN kunnen deze kosten niet meer alleen gedra-

gen worden door de rijksoverheid. De sector doet daarom ook een beroep op de private sector en lokale overheden.

Zie ook: Security Management 2011, nummer 6, thema Transport / Logistiek

Fraudeur: oudere man met lang dienstverband Plegers van bedrijfsfraude zijn voornamelijk oudere mannen die langer dan tien jaar in dienst zijn.

Bovendien zit de fraudeur vaak in het hogere management, of is hij werkzaam in de directe omgeving van de bestuurders. Dat stelt accountantskantoor KPMG op basis van internationaal onderzoek bij 350 ondernemingen waar fraude is gepleegd.

Bijna een op de vijf fraudes wordt gepleegd door het hogere management en ruim een kwart van de delicten door mensen in de directe omgeving van het bestuur. Het aantal fraudegevallen waarbij managers betrokken waren, is fors toegenomen; vier jaar geleden was dit nog 11 procent.

KPMG nam alleen omvangrijke fraudegevallen onder de loep. In Europese ondernemingen ging het gemiddeld om bedragen van 1 miljoen dollar die

werden weggesluisd. Bij de vijf Nederlandse gevallen die werden meegenomen in het onderzoek lag dit gemiddelde op 1,5 miljoen dollar.

De fraudes blijken in het algemeen pas na drie jaar aan het licht te komen.

Daarnaast is steeds vaker sprake van een gezamenlijk delict in plaats van een actie door één persoon. In 2011 werkte de fraudeur in ruim 60% van de gevallen samen met een externe partij. In de meeste gevallen waren dit leveranciers en in mindere mate klanten. Vier jaar geleden was dit slechts 32%. In 2011 werd in iets meer dan 20% van de fraudes ruchtbaarheid gegeven aan het voorval. In iets minder dan de helft van de delicten werd wel intern gecommuniceerd.

Uit het onderzoek van KPMG blijkt voorts dat in veel gevallen signalen van fraude binnen de onderneming genegeerd worden. In 2011 was er in ruim de helft van de fraudegevallen een signaal van een delict, maar werd slechts

in 10% van de gevallen actie ondernomen. In 2007 was er in 45% van de fraudes een signaal en werd daar in de helft van de gevallen iets mee gedaan.

Bezoek de Security Management dossiers Op www.securitymanagement.nl staan drie dossiers met informatie – nieuws, achtergrondartikelen, columns - over brandveiligheid, cctv en toegangscontrole. Neem eens een kijkje, alle informatie is gratis toegankelijk!

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

7

nieuws

Europees Parlement akkoord met bodyscanner Na jarenlange discussie heeft het Europees Parlement ingestemd met de plaatsing van bodyscanners op Europese luchthavens. De parlementariërs eisen wel dat de veiligheidscontrole niet gevaarlijk mag zijn voor de gezondheid en de privacy van passagiers moet waarborgen.

De Vereniging van Particuliere Beveiligingsorganisaties (VPB) gaat per 1 oktober verder onder de naam Nederlandse Veiligheidsbranche. Dat is besloten tijdens de algemene ledenvergadering van 20 juni. De nieuwe naam sluit volgens de vereniging beter aan op het karakter van de dienstverlening van de leden.

Om gezondheidsrisico’s te voorkomen, wordt röntgenapparatuur verboden. Op die manier worden passagiers niet onnodig blootgesteld aan schadelijke straling. Ook zullen geen lichaamsbeelden, maar alleen standaardfiguren worden afgebeeld en opgeslagen. Verder kunnen reizigers de bodyscan weigeren. Zij worden dan gefouilleerd, aldus het voorstel van de transportcommissie van het parlement.

Omzet beveiliging trekt weer aan In 2010 is de omzet van de particuliere beveiliging met 2,8% gestegen tot 1,48 miljard euro.

In 2009 was er nog een krimp van 0,7%.

sico’s ontstaan. Maak daarom tijdens dit innovatieve congres kennis met de mogelijkheden en dilemma’s van Het Nieuwe Security.

Naast inspirerende plenaire sprekers, zijn er boeiende kennis- en inloopsessies, exclusieve expertmeetings, interessante rondetafels, een debat, en is er ook de mogelijkheid een verhelderende speed-coachingsessie bij te wonen.

Ook in 2010 is de meeste omzet (66%) weer behaald met objectbeveiliging. Het aandeel mobiele surveillance bedroeg 12%, luchthavenbeveiliging 17% en alarmcentrales 5%. Het aantal werknemers groeide licht naar 31.543 (26.400 fte’s).

De genoemde cijfers zijn afkomstig uit de conceptrapportage van onderzoeksbureau Heliview, dat jaarlijks een marktonderzoek uitvoert voor de Vereniging van Particuliere Beveiligingsorganisaties (VPB).

Meer informatie: zie Communitypagina in dit nummer (pag. 42), of surf naar: www.securitymanagement.nl/congres

Zie ook het artikel ‘Beveiligingsbranche klimt uit dal’ op pag. 30 van dit nummer.

Congres Het Nieuwe Security Op 3 november a.s. organiseert Security Management in samenwerking met Asis Benelux Chapter in Woudschoten Conferentiecentrum in Zeist het Security Management Congres 2011. Thema dit jaar is Het Nieuwe Security.

Social media, Het Nieuwe Werken, experimenten met intelligente camerasystemen, cybercrime, Wikileaks. ‘De wereld’ verandert razendsnel, waardoor er naast de klassieke beveiligingsissues tal van nieuwe dreigingen en ri-

Nieuwe naam VPB: Nederlandse Veiligheidsbranche

Introductie elektronische aanvraag VOG Er is een wijziging in de maak van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens in verband met de elektronische aanvraag van een verklaring omtrent het gedrag (VOG) voor natuurlijke personen.

Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk om in bepaalde gevallen een aanvraag voor een verklaring omtrent het gedrag voor natuurlijke personen (VOG), rechtstreeks elektronisch bij de minister van Veiligheid & Justitie in te dienen in plaats van bij de burgemeester van de gemeente waarin de aanvrager

8

ingeschreven staat in de gemeentelijke basisadministratie.

De elektronische aanvraag van een VOG wordt geïntroduceerd als optie naast de bestaande regeling. Het blijft dus mogelijk om desgewenst de VOG via het loket bij de gemeente aan te vragen. De afhandeling en beoordeling van de VOG-aanvraag blijft in beide procedures gelijk.

Het wetsvoorstel bevat nog andere zaken. Zo moet het mogelijk worden op de VOG andere mededelingen op te nemen dan alleen de mededeling dat er geen bezwaar is gebleken. Gedacht

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

wordt aan mededeling van de profielen waarop de justitiële documentatie van de aanvrager nagetrokken is. De vermelding van een dergelijk screeningsprofiel geeft meer zelfstandige betekenis aan de VOG doordat iedereen die het document onder ogen krijgt, direct kan zien op welke risico’s voor de samenleving gelet is bij het onderzoek naar de betrokken persoon. Ook moeten voortaan alle justitiële gegevens bij de beoordeling van de VOG-aanvraag kunnen worden betrokken, ongeacht het (geautomatiseerde) systeem waarin deze justitiële gegevens zijn opgeslagen.

nieuws

Minder werknemers detailhandel frauderen Winkeliers hebben het afgelopen jaar 377 voormalige medewerkers ingevoerd in het Waarschuwingsregister voor fraude, tegen 406 in 2009. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Stichting Fraude Aanpak Detailhandel (FAD).

Volgens de FAD is de daling extra opvallend, omdat steeds meer winkeliers

meedoen. De schade voor de hele detailhandel als gevolg van fraude kwam vorig jaar uit op 170 miljoen euro, tegen 180 miljoen euro in 2009.

De FAD beheert het Waarschuwingsregister, waarin frauderende oud-medewerkers worden opgenomen. Wanneer de fraudeur solliciteert bij een andere deelnemende winkel, komt via het register zijn verleden aan het licht.

Rotterdam weer onveiligste stad Rotterdam is opnieuw de onveiligste stad van Nederland. Althans, dat concludeert het AD in de eigen Misdaadmeter. Eindhoven - vorig jaar nog de nummer één op de lijst - zakte naar plaats zes. De veiligste plaats is net als vorig jaar de Friese gemeente Littenseradiel.

Volgens het AD nam de criminaliteit in Rotterdam af, maar niet zo sterk

als in andere delen van het land. Het is de tiende keer dat het AD de Misdaadmeter publiceert en de vijfde keer dat de havenstad de ranglijst aanvoert. De krant stelt dat Rotterdam te kampen heeft met relatief veel bedreigingen, overvallen, straatroven en mishandelingen.

De Misdaadmeter bepaalt de criminaliteit in Nederland op basis van politiecijfers.

Reder eist meer bescherming tegen piraterij Het Nederlandse scheepvaartbedrijf Dockwise dreigt onder een andere vlag te gaan varen als het niet meer mogelijkheden krijgt om zijn schepen te beschermen tegen piraterij.

Volgens Dockwise stelt de Nederlandse regering te veel restricties aan het inhuren van particuliere beveiliging in gevaarlijke gebieden als de Golf van Aden en de Indische Oceaan. Andere landen zijn hierin minder streng, aldus het bedrijf.

‘Het wordt ons momenteel niet toegestaan ons personeel adequaat te beschermen, terwijl andere landen wel extra beveiliging toestaan’, aldus topman André Goedée. ‘In het belang van ons personeel en onder groeiende druk van onze klanten worden we mogelijk gedwongen alternatieven te zoeken, zoals het varen onder een andere vlag.’

Volgens Dockwise is het gebied waarin piraten actief zijn zo groot als Europa. ‘Het heeft daarom geen zin het gebied te beschermen, de objecten die er doorheen varen moeten worden beschermd’, aldus een woordvoerder van het bedrijf. Hier ligt een taak voor de overheid, vindt Dockwise. ‘Die heeft het monopolie op geweld.’ Het bedrijf zou graag mariniers meekrijgen aan boord van elk schip dat het gebied moet doorkruisen. ‘Maar dat lijkt moeilijk te worden’, aldus de woordvoerder.

‘Daarom willen we meer mogelijkheden om zelf beveiliging te huren.’

Adverteerdersindex AIB Safetech bv ADT Fire&Security Antwerp Management School Axis Communications bv G4S beveiliging bv Messe Kalkar MPL Beveiligingsdiensten Nsecure Barendrecht Saval bv Spyke Security bv

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

20 31 24 56 55 24 2 13 35 38

9

t hema | brandveiligheid

ROC van Amsterdam verwerft keurmerk BGB

Brandveilig verantwoord Brandveiligheid staat al een aantal jaren hoog op de agenda van het ROC van Amsterdam. Zo werden er jaarlijks inspecties uitgevoerd door een externe partij om te controleren of er werd voldaan aan de wettelijke eisen.

Daardoor was het een relatief kleine stap naar verwerving van het keurmerk Brandveilig Gebruik Bouwwerk (BGB). Daarmee is het nu voor iedereen in de organisatie zichtbaar dat brandveiligheid serieus wordt genomen. ARJEN DE KORT

‘O

nze Raad van Bestuur heeft zo’n vier jaar geleden bepaald dat we wat betreft veiligheid voorop willen lopen’, aldus Peter Weel. Weel is veiligheidsregisseur van het ROC van Amsterdam (ROCvA), een functie waarin hij namens de RvB de regie voert op fysieke en sociale veiligheid, waaronder ook brandveiligheid en de BHV-organisatie vallen. ‘Ik formuleer, controleer en bewaak de eenheid van het beleid en ondersteun de veiligheidscoördinatoren op de verschillende locaties bij de uitvoering ervan.’

Organisatiegedreven Tot deze beleidswijziging was er bij het ROCvA wel degelijk aandacht voor bijvoorbeeld brandveiligheid, maar daarbij werd niet verder gekeken dan de vereis-

te Gebruiksvergunning. Weel: ‘En of die misschien al tien jaar oud was, dat maakte niet uit. Er werd pas gehandeld ingeval de brandweer bij controles opmerkingen had.’

Het nieuwe beleid markeerde dan ook de omslag van een regel- naar een orga-

‘De BGB-audit is diepgaander dan de audits die we zelf deden’ nisatiegedreven motivatie in de aanpak van brandveiligheid, waarbij als uitgangspunt werd geformuleerd dat men op alle fronten aan het minimaal wettelijk kader - Bouwbesluit, Gebruiksbesluit en Arbowet - wilde voldoen.

Stichting ROC van Amsterdam – ROC Flevoland Dagelijkse leiding: Locaties:

Raad van Bestuur 60, verspreid over Amsterdam, Hoofddorp, Amstelveen, Hilversum, Lelystad en Dronten Werkmaatschappijen: 10, elk met een eigen directie Veiligheid: veiligheidsregisseur voor fysieke en sociale veiligheid; per werkmaatschappij is er een operationeel veiligheidscoördinator Medewerkers: 4.000 Studenten: 50.000

10

Bernadette Sourbag, regisseur brandveiligheid bij de brandweer AmsterdamAmstelland, herkent het verhaal van Weel en heeft de laatste tijd meer organisaties deze omslag in denken over brandveiligheid zien maken. ‘Het gaat om bewust zijn van de eigen verant-

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

woordelijkheid, de benodigde stappen nemen, en niet langer een afwachtende houding aannemen.’

Inspecties Om het nieuwe beleid vorm te geven, startte Weel met de monitoring van veiligheid per locatie. Zo kreeg elk pand een logboek, waarin alle veiligheidsaspecten werden bijgehouden. Bovendien startte hij met jaarlijkse brandveiligheidsinspecties, die hij liet uitvoeren door een externe partij. ‘Als we dan gebreken constateerden en dat opnamen met de collega’s van onderhoud, hoorden we meestal dat de brandweer recentelijk voor controle was geweest maar er niets van had gezegd. Het heeft mij wel twee jaar gekost om de mensen

t hema | brandveiligheid

intern ervan te overtuigen dat wij zelf verantwoordelijk zijn voor brandveiligheid en dat in geval van brand wij een probleem hebben, niet de brandweer.’

Laatste zetje Met de inspecties en de bewustmaking van de organisatie was brandveiligheid voor Weel de afgelopen jaren dus al dagelijkse kost. Hij kende het keurmerk BGB wel, maar zag aanvankelijk niet de noodzaak er iets mee te gaan doen. Tot hij een jaar geleden besloot een voorlichtingsbijeenkomst van de brandweer Amsterdam-Amstelland over het keurmerk bij te wonen. Daar kreeg hij het laatste zetje om er toch mee aan de slag te gaan. ‘Ik realiseerde mij toen dat het mooi zou zijn om aan iedereen die een van onze gebouwen binnengaat, te kunnen laten zien dat het gebouw brandveilig is en dat er alles aan wordt gedaan hun verblijf veilig

te laten verlopen. Want je kunt wel vertellen dat brandveiligheid serieus wordt genomen, maar op het moment dat je het zichtbaar kunt maken met een keurmerk bij de entree gaat het toch meer leven.’

Grondiger De eerste stap om samen met gecertificeerd opnamebedrijf Dijkoraad Viavesta

keurmerk namelijk ook een prachtig instrument zou zijn om vóór de oplevering deze panden daadwerkelijk te toetsen op alle wet- en regelgeving op het terrein van brandveiligheid.’

De eerste concrete ervaringen werden echter opgedaan tijdens de pilot bij het afgelopen jaar volledig gerenoveerde pand aan de Ruysdaelstraat. Weel is

‘De brandweer staat open voor invulling van de eigen verantwoordelijkheid van gebouweigenaren’ met het keurmerk aan de slag te gaan, betrof de inspecties van vier nieuwbouwprojecten. Weel: ‘Na die voorlichtingsbijeenkomst bedacht ik mij dat het

positief in zijn oordeel: ‘Ik moet eerlijk zeggen dat de BGB-audit grondiger en diepgaander is dan de audits die we tot dan toe zelf deden.’ Zo somt hij de

Peter Weel (veiligheidsregisseur ROC van Amsterdam) en Bernadette Sourbag (regisseur brandveiligheid brandweer Amsterdam-Amstelland) zijn enthousiast over het keurmerk Brandveilig Gebruik Bouwwerk (BGB).

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

11

»

t hema | brandveiligheid

volgende voorbeelden op van niet eerder geconstateerde tekortkomingen die uit de audit van de Ruysdaelstraat naar voren kwamen: kozijnen die onvoldoende aansloten op de wand, kabeldoorvoeringen die onvoldoende brandwerend waren uitgevoerd, of het ten onrechte niet gebruiken van brandwerend glas.

‘Dat zijn overigens geen bewuste fouten’, verklaart Sourbag vanuit haar ervaring. ‘Aannemers zijn gewend op een bepaalde manier te kijken en te werken. Daardoor kun je niet van opzet spreken, maar eerder van gewenning in combinatie met onkunde.’

Meerwaarde Inmiddels is Weel dusdanig overtuigd van de meerwaarde van het keurmerk, dat hij heeft geadviseerd om de permanente huisvesting van het ROCvA nog deze zomer in haar totaliteit op keurmerk BGB-niveau te brengen.

Die meerwaarde bestaat er volgens Weel uit dat je door een deskundige ex-

terne partij hebt laten verifiëren dat je aan alle wettelijke eisen voldoet. ‘Daarmee wordt aangetoond dat je je verantwoordelijkheid neemt. Een tweede is dat we ook personeel en studenten kunnen laten zien dat we brandveiligheid belangrijk vinden. En ten slotte hoop ik dat de gebruikers van een gebouw het hun eer te na gaan vinden om het behaalde keurmerk te verliezen.

Dat ze daarom door het jaar heen zorgen dat het gebouw op orde blijft, waardoor het veiliger wordt.’

Bewustzijn Het keurmerk is dus tevens een middel om binnen de organisatie meer brandveiligheidsbewustzijn te creëren, hoe lastig dat soms ook is voor een onderwijsinstelling. Zo worden de studenten erbij betrokken door jaarlijks een ontruimingsoefening te houden. ‘Dat begeleiden we en we vertellen ze dat het voor hun eigen veiligheid is.’

Maar door het jaar heen ligt het accent meer op bewustwording van het personeel, erkent Weel. ‘Die willen nog wel

Workshop ‘brandveilig gebouw’ Op 25 mei verzorgde Dijkoraad Viavesta samen met Brandweer Amsterdam-Amstelland een workshop ‘brandveilig gebouw’ voor een aantal relaties van G4S. Vanuit verschillende instanties en sectoren (gemeente, gezondheidszorg, industrie en onderwijs) waren ambtenaren, zorgverzekeraars, facility managers, bedrijfshulpverleners en gebouweigenaren aanwezig.

Verandering Het accent lag niet alleen op eigen verantwoordelijkheden voor brandveiligheid, maar ook op de mogelijkheden die hierbij ontstaan. Zo kan verruiming van het eigen inzicht indirect kostenbesparend doorwerken op een bedrijfsvoeringscyclus.

Niet alle aanwezigen bleken al een beeld te hebben bij de in het afgelopen jaar ingezette veranderende rol van de brandweer. Maar dat er een verandering gaande is, werd door iedereen herkend.

Eigen beweging In dit veranderingsproces worden verantwoordelijkheden niet verschoven, maar de visie hierop wordt aangescherpt en vertaald als een ombuigingsproces van politiek correct naar maatschappelijk verantwoord. Toezicht en handhaving zullen geen doel op zich meer zijn, maar een bijdrage gaan leveren aan brandveiligheid in zijn algemeenheid. Vanuit de brandweer zal sturing worden gegeven aan gedragsverandering en op inzicht, zodat mensen vanuit eigen beweging naleving van brandveiligheidsregels organiseren.

Keurmerk Door het eigen kennisniveau te verruimen, kan vervolgens een BGB-keurmerk als toetsing dienen en als beheerinstrument worden gezien.

12

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

Keurmerk BGB » De regeling Brandveilig Gebruik Bouwwerk is een procescertificaat voor opnemen, rapporteren en adviseren op naleving van brandveiligheidsinspecties van gebruiksvergunningen en meldingen. » De regeling stelt gebouwbeheerders in staat om op eigen initiatief een gebouw te laten certificeren, waardoor het aantoonbaar voldoet aan de brandveiligheidseisen. » Het doel van de regeling is verhoging van het brandveiligheidsbewustzijn en eigenaren c.q. gebruikers van bouwwerken de mogelijkheid te geven om zich onafhankelijk en deskundig te laten toetsen op het brandveilige gebruik van hun bouwwerk. » Hiermee wordt bereikt dat de eigenaren c.q. gebruikers meer kennis opdoen hoe zij hun bouwwerk verantwoord kunnen gebruiken. Tevens wordt hiermee het bewustzijn binnen de beheerorganisatie van het gebouw op dit punt vergroot.

eens een prullenbak tussen een deur zetten omdat het zo warm is, of er wordt een pallet papier in een trappenhuis gezet omdat daar toevallig ruimte is. Dat zijn zaken waarvan we het personeel bewust willen maken.’

Dialoog Door het keurmerk BGB verandert de relatie tussen organisaties en de brandweer. ‘Vroeger gingen wij als brandweer langs en vertelden we een organisatie hoe het moest. Er was sprake van eenrichtingsverkeer’, aldus Sourbag. ‘Maar inmiddels is er veel meer sprake van een dialoog. De brandweer staat nu meer open voor de invulling van de eigen verantwoordelijkheid van gebouweigenaren, bijvoorbeeld met het keurmerk BGB. Het goede daarvan is dat het vrijwillig is, waardoor je echt commitment krijgt. Dat koesteren we.’

Weel valt haar bij: ‘Wij stellen ons op het standpunt dat we zelf verantwoordelijk zijn voor brandveiligheid, maar vinden het prima dat de brandweer ons daarbij helpt.’ ‹‹

be bright be sure

t hema | brandveiligheid

Richtlijnen onbekend en onbemind

Werknemers staan niet Uit de jaarlijkse inspectie van het ministerie van VROM in 2010 blijkt dat 58 procent van de bedrijven met giftige, explosieve of zeer brandbare stoffen de brandveiligheid niet op orde had. Brand ligt echter niet enkel op de loer bij ondernemingen met een verhoogde kans op brand zoals chemische fabrieken. Ook op kleinere schaal krijgen bedrijven regelmatig te maken met brand. Jaarlijks telt ons land als gevolg van brand op het werk en thuis gemiddeld 85 doden en 1.100 gewonden. JILLES VINKENBURG *

O

ndanks dat de security of facilitair manager niet eindverantwoordelijk is voor het op orde hebben van de brandveiligheid dat ligt bij de werkgever - hoort het wel degelijk thuis in zijn portfolio. Het is immers een van de aspecten die behoren bij het risicomanagement van de bedrijfsprocessen rondom de veiligheid van de organisatie en de werknemers.

Het is aan hem te weten welke risico’s van brandgevaar de organisatie loopt, welke maatregelen genomen moeten worden om deze risico’s te beperken en ervoor te zorgen dat er snel en zorgvuldig opgetreden wordt wanneer zich een calamiteit voordoet. Enerzijds moeten alle middelen aanwezig zijn om in te kunnen grijpen bij brand, anderzijds moet hij de hele organisatie meekrijgen om het bewustzijn te verbeteren.

Weinig bewustzijn Aan het verbeteren van het bewustzijn heeft de security of facilitair manager nog een flinke kluif. Brand kan onherstelbare schade aanrichten aan een onderneming en gevaar opleveren voor het personeel. Desondanks staan slechts weinig werknemers stil bij brandgevaar, terwijl ook zij een belangrijke rol hebben in het adequaat optreden bij brand of het voorkomen van brand. Tijdig ingrijpen en het – preventief – nemen van de juiste maatregelen kan de schade van een brand flink beperken.

14

Gelukkig hebben werknemers niet dagelijks te maken met brand. Dit zorgt er echter tevens voor dat er een algeheel gebrek is aan bewustzijn. Niet alleen onder werknemers, ook onder werkgevers. Ondernemers houden zich bezig met het op orde hebben van hun core business en ‘vergeten’ vaak de brandveiligheid van het pand. Preventieve maatregelen kosten geld en in sommige gevallen zelfs veel geld. Als dit niet direct iets oplevert, is de noodzaak om maatregelen te nemen minder groot.

Eerste en wellicht meest belangrijke maatregel is dus het bewustzijn vergroten van het belang van het opvolgen van richtlijnen in de dagelijkse gang

manager en natuurlijk ook voor de werkgever. Dit wetende, kan er ook actie ondernomen worden om het bewustzijn te verbeteren. Zeker aangezien 66 procent van de respondenten wel zegt brandveiligheidsrichtlijnen belangrijk te vinden. Werknemers staan er dus zeker niet onwelwillend tegenover om de richtlijnen op te volgen.

Praktisch houden Richtlijnen zijn de basis voor een goede opvolging bij calamiteiten. Security of facilitair managers kunnen deze in samenwerking met gespecialiseerde organisaties opstellen. Het bezwaar van richtlijnen is echter dat het vaak enorme documenten zijn die ‘ooit’ zijn op-

Zelfs de meest simpele maatregelen kunnen de brandveiligheid verbeteren van zaken. Het bewustzijn is namelijk schrikbarend laag. Uit de Nationale Veiligheidsbarometer ‘Brandveiligheid’ blijkt dat ruim een derde van de werknemers zich niet bezighoudt met de richtlijnen of hier niet bekend mee is.

Nog eens 28 procent van de werknemers geeft aan dat zijn collega’s niet bekend zijn met richtlijnen. Het laat zien dat er nog heel wat werk aan de winkel is voor de security of facilitair

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

gesteld, maar daarna door niemand meer zijn ingezien. Laat staan dat ze regelmatig worden herzien om nog te volstaan onder de huidige omstandigheden. Niet zo vreemd dat deze documenten niet bekend zijn bij werknemers. Het is daarom essentieel om uitgebreide richtlijnen te vertalen naar een samenvatting van maximaal één A4 waar in bullets wordt aangegeven wat de belangrijkste punten zijn. Wan-

t hema | brandveiligheid

Foto: Ricas

stil bij brandgevaar

Wanneer er onverhoopt toch brand ontstaat, moet iedere werknemer ongeschonden de werkplek kunnen verlaten. neer deze vertaling niet gemaakt wordt, zullen werknemers richtlijnen ook niet snel meenemen in de dagelijkse gang van zaken. Zelfs de meest simpele maatregelen kunnen de brandveiligheid verbeteren. Denk hierbij aan het vrijhouden van vluchtwegen, het uitzetten van de computer bij het naar huis gaan en het naleven van de opgestelde regels.

cent van de respondenten in de Nationale Veiligheidsbarometer aan dat de nooddeuren van het pand waarin zij werken niet vrij toegankelijk zijn. Regelmatig zit de deur op slot of is de vluchtroute belemmerd door dozen en kantoormeubilair. Dit zijn aspecten die niet door buitenaf - overheid en brandweer - geregeld kunnen worden.

Echter, ook dit gebeurt in de praktijk niet of nauwelijks. Zo gaf ruim 11 pro-

Ook de faciliteiten laten te wensen over. Uit de eerdere inspectie van

VROM bleek dat zeker 20 procent van het materiaal dat aanwezig is om de werkvloer brandveilig te houden niet deugdelijk is. De aanwezigheid van brandblussers, brandslangen, sprinklerinstallaties en noodverlichting is een must voor iedere organisatie. Zorgen dat deze niet haperen bij een incident, is essentieel. Er zijn echter verschillende vuistregels voor de security of facilitair manager om in acht te nemen. Deze regels kunnen als checklist dienen om

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

15

Âť

t hema | brandveiligheid

de brandveiligheid te optimaliseren.

Zo moet de nooduitgang altijd vrij toegankelijk zijn en moeten er brandmeldinstallaties aanwezig zijn die goed functioneren. Hetzelfde geldt voor de aanwezigheid van noodverlichting.

Tevens is het van belang dat er een vluchtroute aanwezig is die ook bekend is bij de werknemers.

Wettelijke verplichtingen Noodzaak of niet, bedrijven hebben ook een aantal wettelijke verplichtingen. In Nederland zijn alle bedrijven verplicht om een lijst op te stellen van alle risico’s binnen de organisatie. Tevens moeten zij een plan hebben om deze risico’s voor de organisatie en het personeel te verkleinen. Zo moet ieder bedrijf een plan hebben dat ingaat op de preventie van calamiteiten. De inhoud van het plan is afhankelijk van de aard, grootte en specifieke risico’s van een onderneming. De richtlijnen staan omschreven in de RI&E (risicoinventarisatie en -evaluatie). De wettelijke regels en richtlijnen zijn een stok achter de deur om de basis op orde te hebben, maar ze zorgen niet voor bewustwording en een goede implementatie van de maatregelen. Een daadwerkelijk brandveilige werkomgeving ligt in handen van de werkgever en zijn werknemers.

Bewustzijn vergroten Tijdens een normale werkdag zijn er slechts weinigen die letten op dergelijke omstandigheden, maar wanneer brand ontstaat mag de vluchtroute niet belemmerd zijn. Iemand die altijd alert zou moeten zijn, is de bedrijfshulpverlener (BHV’er). Hij kan ‘de ogen en oren’ van de security of facilitair manager zijn op de werkvloer en zorgen voor de praktische uitvoer van richtlijnen en plannen.

Iedere organisatie is verplicht om minimaal één BHV’er in dienst te hebben.

Het aantal is echter afhankelijk van het risico dat een organisatie loopt bij calamiteiten. Zo heeft een organisatie met een verhoogd risico meer BHV’ers nodig dan een reguliere organisatie. Toch is het geen overbodige luxe om sowieso meerdere BHV’ers in dienst te hebben.

Dan is de organisatie ervan verzekerd dat er altijd ten minste één persoon aanwezig is die daadkrachtig kan optre-

16

den bij een calamiteit. Hij is er immers op getraind om tijdens een calamiteit te handelen. De BHV’er is bovendien een belangrijke schakel in het op orde houden van de genomen maatregelen.

Zo ziet hij er op toe dat er preventief wordt gecontroleerd en alles is ondernomen om brand te voorkomen.

Oefenen, oefenen, oefenen Het algehele bewustzijn wordt echter nog steeds niet vergroot wanneer er slechts een enkeling is aangewezen als BHV’er. Dit zorgt ervoor dat de basis op orde is. Daadwerkelijke bewustwording zit in een goede voorlichting over het verbeteren van brandveiligheid, de mo-

in het geheugen van alle werknemers.

Dat zou zeker drie keer per jaar moeten zijn. In de praktijk blijkt echter dat dit niet of nauwelijks gebeurt. Het is verontrustend dat tijdens de inspectie van VROM van afgelopen jaar naar voren kwam dat 39 procent van de werknemers nog nooit een brandoefening heeft gehad.

Conclusie Calamiteiten zijn niet aan de orde van de dag, maar iedereen heeft recht op een brandveilige werkplek. Wanneer er onverhoopt toch brand ontstaat, moet iedere werknemer ongeschonden de werkplek kunnen verlaten. Het hebben

Het is verontrustend dat 39 procent van de werknemers nog nooit een brandoefening heeft gehad gelijke risico’s en natuurlijk de vluchtroutes. Ondanks dat de werkgever zoals gezegd altijd eindverantwoordelijk is voor het op orde hebben van de brandveiligheid, zorgt de security of facilitair manager voor een vertaling naar de werkvloer. Hij moet dan ook initiatief nemen dat de gemaakte plannen in praktische en begrijpelijke taal zijn opgesteld en overzichtelijk zijn weergegeven. Maak dit niet enkel beschikbaar op papier, maar zorg dat het op verschillende plekken in het bedrijfspand hangt en terug te vinden is op het intranet. Zo is het voor iedereen op verschillende manieren toegankelijk.

Het moet echter niet alleen op papier staan, maar ook door middel van brandoefeningen getraind worden.

Wanneer dit niet gedaan wordt, is de kans groot dat de meerderheid van de werknemers in paniek raakt als er brand ontstaat omdat zij nooit geleerd hebben hoe te reageren. In principe moet iedereen direct weten welke route te volgen bij een calamiteit en welke personen de leiding nemen. Dit om letsel zo veel mogelijk te beperken. Dergelijke oefeningen hoeven niet wekelijks gehouden te worden, maar wel regelmatig. Zo blijft het vluchtplan vers

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

van een vluchtplan, brandbeperkende middelen, deugdelijke noodverlichting en een BHV´er zijn onontbeerlijk.

Brandveiligheid is echter niet iets wat bij één persoon in de organisatie ligt, maar breed gedragen moet worden door alle mensen die voor een bedrijf werken. Sommige organisaties hebben een security manager die hoofdelijk verantwoordelijk is, andere bedrijven hebben een facilitair manager. Hoe de situatie ook is, het is altijd van groot belang dat werknemers bekend zijn met brandvoorschriften en dat zij in geval van brand weten hoe ze moeten handelen. Dit begint al bij het benadrukken van het belang dat richtlijnen voor het verhogen van de brandveiligheid op de werkvloer ook opgevolgd moeten worden. De werkgever moet er enerzijds voor zorgen dat er brandveiligheidsrichtlijnen zijn en dat werknemers getraind worden om met calamiteiten om te gaan. Anderzijds hebben medewerkers eigen verantwoordelijkheid om deze regels te kennen en na te leven. ‹‹ * Jilles Vinkenburg, Branch Manager van Securitas Safety Services. Dit artikel is gebaseerd op de Nationale Veiligheidsbarometer ‘Brandveiligheid’ van Securitas.

t hema brandveiligheid

Branden voorkomen met zuurstofreductie De bedrijfscontinuïteit wordt door verschillende risico’s bedreigd. Het grootste risico vormt brand. Conventionele brandbestrijding reageert na het ontstaan van een brand. Echter, voorkomen is beter dan genezen. Dat kan met de nieuwe techniek van zuurstofreductie. JAN KLOOSTERBOER *

C

onventionele brandbestrijding als sprinkler, blusgas, watermist enzovoort reageert na het ontstaan van een brand. De brand wordt in dat geval veelal bestreden ten koste van de bedrijfscontinuïteit en de beschikbaarheid van gegevens. Daarom is het voorkomen van brand altijd een betere oplossing. Ter voorkoming van brand in een ruimte is sinds enige tijd een nieuw brandbeveiligingsconcept beschikbaar, dat werkt volgens het principe van zuurstofreductie.

Zuurstofafname Het basisprincipe van dit concept is eenvoudig en werkt volgens een bekend natuurkundig effect dat voor bijna alle stoffen geldt, namelijk dat de brandbaarheid door zuurstofafname vermindert. Bij een bepaald zuurstofpercentage kan geen brand ontstaan. De concentratie van de zuurstof wordt afgestemd op het gebruik van de ruimte en het gedefinieerde beschermingsdoel.

Daar ontstaat het voordeel: dit nieuwe veiligheidsniveau voorkomt het ontstaan van brand en dus de gevolgen daarvan.

Stikstof Het verlagen van het zuurstofniveau gebeurt door het inbrengen van stikstof in de in zo’n geval te beveiligen ruimte.

De lucht die wij inademen, bestaat voor 78,09 volumeprocent uit stikstof.

Dit percentage wordt verhoogd. Hierdoor ontstaat automatisch een procentueel lager zuurstofpercentage in deze ruimte.

Dit gegeven werkt als brandpreventieve maatregel bij ruimten die niet of minder vaak betreden hoeven te worden.

Denk daarbij aan depots van musea, (hoogbouw) vrieshuizen, archieven, kluizen en dergelijke.

Arbo De Arbo-regelgeving zegt echter dat het betreden van ruimten die een zuurstofpercentage hebben van minder dan 18 niet kan, zonder gebruik te maken van onafhankelijke adembescherming. Bij 18 volumeprocent zuurstof bereiken we reeds wel een brandvertragende situa-

zijn in deze richtlijn zaken vastgelegd betreffende redundantie en back-upmogelijkheden.

Brandveilig niveau De ondernemer heeft in deze twee wensen. De toegankelijkheid van de ruimte - voldoen aan de Arbo-regelgeving - en het elimineren van het brandrisico - waarborgen van de bedrijfscontinuïteit.

Met een zuurstofreductiesysteem is hij in staat deze wensen te realiseren.

Door gebruik te maken van hooggevoelige detectiesystemen kan een mogelijk

Een ruimte is brandveilig onder 15,9 volumeprocent zuurstof tie, maar geen brandveilige situatie.

Een ruimte is brandveilig onder 15,9 volumeprocent zuurstof (volgens VdS 3527: 2007-01(01) Inertisierungs- und Sauerstoffreduzierungsanlagen, afhankelijk van toepassing en gebruik).

Tegenspraak De toegankelijkheid van een ruimte en het volledig brandveilig zijn van een ruimte kunnen dus met elkaar in tegenspraak zijn. Zeker als het zuurstofverlagingssysteem ontworpen dient te worden volgens VdS richtlijn 3527. Dan moet het ontwerp 1 volumeprocent onder het ontstekingspercentage liggen (14,9 volumeprocent zuurstof). Tevens

brandgevaar snel worden ontdekt. De interne organisatie kan persoonlijk ingrijpen, of het systeem - eventueel in combinatie met een quickreleasesysteem - verlaagt het zuurstofniveau in enkele minuten naar een brandveilig niveau. Om zo min mogelijk energie te verbruiken is het mogelijk om het zuurstofpercentage op een normaal niveau van 20,9 volumeprocent te houden. Het systeem verlaagt op commando van het hooggevoelige detectiesysteem het niveau naar 18 volumeprocent of lager. ‹‹ * Jan Kloosterboer is account manager bij Wagner Nederland.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

17

t hema | brandveiligheid

Veiligheid gegarandeerd gezondheidszorg Brandveiligheid en security zijn in de geestelijke gezondheidszorg misschien wel nóg belangrijker dan in de rest van de maatschappij. Parnassia Bavo Groep garandeert die brandveiligheid en security door middel van een nieuw tienjarig contract met Siemens. Ze wordt daarbij ook met raad en daad terzijde gestaan bij de toepassing van de nieuwe wet- en regelgeving rond brandveiligheid. FLORIS DOGTEROM *

M

et acht zorgbedrijven, ondersteunende diensten en circa 8.000 medewerkers is Parnassia Bavo Groep (PBG) een van de grootste aanbieders van geestelijke gezondheidszorg in Nederland. De zorgaanbieder beschikt over maar liefst 600 gebouwen die allemaal brandveilig zijn en beveiligd worden. ‘Brandveiligheid is heel belangrijk in de psychiatrische zorg’, zegt Maarten Klomp, manager onderhoud vastgoedbeheer bij PBG. ‘Je hebt vaak te maken met mensen die niet of verminderd zelfredzaam zijn.

Wij moeten hun veiligheid waarborgen met de juiste samenhang tussen bouwkundige, organisatorische en elektrotechnische maatregelen. De betrouwbaarheid van onze brandmeldinstallaties, toegangscontrole, inbraak-

detectie en camerabeveiliging moet hierbij heel groot zijn.’

Bouwbesluit PBG vertrouwt al meer dan vijftien jaar op Siemens, die in alle gebouwen de brandmeldinstallaties (BMI’s) levert en het onderhoud daarvan verzorgt. De

De veiligheid van bewoners en medewerkers moet te allen tijde gegarandeerd zijn BMI’s functioneren goed, maar vanwege het grote aantal installaties is er altijd apparatuur die op leeftijd komt.

Kerngegevens Organisatie Merken

: Parnassia Bavo Groep : Bavo Europoort, Brijder verslavingszorg, GGZ Dijk en Duin, Parnassia specialist in psychiatrie, Lucertis kinderen jeugdpsychiatrie, Palier forensische & intensieve zorg, PsyQ, I-Psy zorg voor allochtonen, Context preventie, In Digo 1e lijnszorg Locaties : 180 locaties met 560 gebouwen Medewerkers : ruim 8.000 medewerkers, 700 vrijwilligers, 900 stagiairs Cliënten : 145.000 per jaar

18

Daarnaast vinden er op het gebied van de wet- en regelgeving rond brandbeveiliging grote ontwikkelingen plaats.

Sjaak Taal, solution manager Fire Safety bij Siemens BT, adviseert PBG over de beste manier om in te spelen op al die veranderingen. Eind mei deed hij een uitgebreide presentatie over dit onder-

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

werp voor Klomp en zijn collega’s. ‘In 2012 treedt het nieuwe Bouwbesluit in werking’, zegt Taal. ‘Een belangrijke wijziging is dat alle door de overheid vereiste installaties gecertificeerd moeten zijn. Voor nieuwe BMI’s is een certificaat verplicht conform de Regeling Brandmeldinstallaties 2010 van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). De Regeling BMI 2010 schrijft tijdens de aanleg van een nieuwe BMI een strengere controle voor dan de huidige Regeling BMI 2002. Zo moet er altijd een installatiedeskundige op het werk aanwezig zijn tijdens de aanleg van de BMI en kunnen certificatie-instellingen tijdens de aanleg controles uitvoeren. Daarnaast dienen alle toegepaste materialen EN 54 erkend te zijn en moeten twee pro-

t hema | brandveiligheid

in geestelijke bepaalde ontheffingen. De BMI wordt dan beoordeeld op basis van de bij de aanleg geldende NEN 2535, terwijl ook het EN 54-certificaat van het jaar van aanleg geldig is. Functiebehoud is vereist, uitgaande van het kennisniveau uit de aanlegperiode. Brandmeldbekabeling met een afwijkende montage kan geaccepteerd worden als het branddetectiebedrijf samen met de gebruiker kan aantonen dat het maximumaantal geaccepteerde ongewenste en onechte meldingen niet overschreden is.

Brandweer

Maarten Klomp (manager onderhoud vastgoedbeheer PBG): ‘Wij moeten de veiligheid waarborgen van mensen die niet of verminderd zelfredzaam zijn, met de juiste samenhang tussen bouwkundige, organisatorische en elektrotechnische maatregelen.’ jecteringsdeskundigen alle projecties en schema’s goedkeuren en ondertekenen vóórdat de aanleg begint.’

Inspectiecertificaat Voor bestaande BMI’s ligt de certificering vanaf een jaar na de aanleg ingewikkeld. Taal: ‘Er zijn twaalf soorten gebruiksfuncties van gebouwen. Daarbinnen is er weer een onderverdeling van in totaal 59 gebruiksfuncties. Voor

21 daarvan geldt dat de bestaande BMI voorzien moet zijn van een inspectiecertificaat van het CCV. Ik schat dat bij ongeveer de helft van de installaties bij PBG een inspectiecertificaat verplicht zal worden. Voor heel Nederland zal dat vermoedelijk voor zo’n 40 procent van de gebouwen het geval zijn.’

Sinds 1 oktober 2010 zijn er beperkte mogelijkheden om bestaande BMI’s zonder certificaat te certificeren met

De certificeringsplicht is van toepassing op alle verplichte BMI’s in de gebouwen van PBG. In de gebouwen met zorgfuncties is ook automatische doormelding naar de brandweer verplicht; dat heeft te maken met de zelfredzaamheid van de gebruikers. Maar die automatische doormelding is niet overal meer zo vanzelfsprekend als voorheen.

Met de inwerkingtreding van het nieuwe Bouwbesluit is die alleen nog verplicht in gebouwen waar ‘niet-zelfredzamen’ wonen of verblijven en in logiesgebouwen zonder 24-uursbewaking. Voorbeelden zijn ziekenhuizen, gevangenissen, kinderdagverblijven en hotels zonder 24-uursbewaking.

Taal: ‘In bijvoorbeeld kantoren en bij congrescentra hoeft er niet meer doorgemeld te worden. De brandweer komt pas als iemand haar belt. Maar een eerste BMI-certificaat is altijd verplicht en in congrescentra moeten de BMI’s inspectiecertificaten hebben, of er nou een doormeldingsplicht geldt of niet. Je ziet dus dat de overheid zich enerzijds terugtrekt, maar anderzijds met die vervolginspecties toch de vinger aan de pols blijft houden.’

Onderhoudscertificaat Taal: ‘Wij garanderen dat iedere BMI die bij oplevering een BMI-certificaat krijgt en vervolgens door ons wordt onderhouden, het jaar daarop van ons een onderhoudscertificaat zal krijgen.

Dat hoeft niet van de wetgever, maar het is wel een certificaat dat ook onder

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

19

»

$GYLHV LQ EHYHLOLJLQJ HQ

EUDQGYHLOLJKHLG" $,% 6DIHWHFK %9 LV HHQ RQDIKDQNHOLMN DGYLHV HQ LQJHQLHXUV EXUHDX RS KHW JHELHG YDQ EHYHLOLJLQJ EUDQGSUHYHQWLH HQ YHLOLJKHLG YRRU QLHXZERXZ HQ EHVWDDQGH ERXZZHUNHQ 2Q]H NODQWHQ EHVWDDQ XLW EHGULMYHQ LQVWHOOLQJHQ ORNDOH RYHUKHGHQ DUFKLWHFWHQ SURMHFWRQWZLN NHODDUV JHERXZ EHKHHUGHUV ZRQLQJFRUSRUDWLHV HQ ERXZEHGULMYHQ

$GYLHV EUDQG HQ EHYHLOLJLQJVYUDDJVWXNNHQ %UDQGYHLOLJKHLG

%HYHLOLJLQJ

‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡

‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡ ‡

%RXZEHVOXLW DGYLVHULQJ 5LVLFR LQYHQWDULVDWLHV %UDQGRQGHU]RHN %UDQGVFDQV %RXZSODQWRHWVLQJ 0HWKRGH %HKHHUVEDDUKHLG YDQ %UDQG %Y%

*HOLMNZDDUGLJKHLG RSORVVLQJHQ &)' PRGHOOHQ )6( )LUH 6DIHW\ (QJLQHHULQJ

$,% 6DIHWHFK %9 0HUFXULRQ 3= =HYHQDDU

5LVLFR LQYHQWDULVDWLHV %HYHLOLJLQJVSODQQHQ 3Y(·V HQ WHFKQLVFKH VSHFLÀ FDWLHV $DQEHVWHGLQJVEHJHOHLGLQJ 3URMHFWPDQDJHPHQW 2SOHYHULQJVNHXULQJHQ 2QGHUKRXGVFRQFHSWHQ 2QDDQJHNRQGLJGH LQVSHFWLHV 5HFKHUFKHRQGHU]RHN

7HO )D[ ( PDLO :HE

DGYLHV#VDIHWHFK QO ZZZ VDIHWHFK QO

t hema | brandveiligheid

van dit jaar verwacht Taal de definitieve invulling van de NEN 2575:2011 voor ontruimingsinstallaties, met onder meer richtlijnen voor projectie en aanpassingen van de eisen voor functiebehoud en draadloze alarmcommunicatie. En begin 2012 zal de onderhoudsnorm voor BMI’s NEN 2654-1:2011 waarschijnlijk rond zijn. De rode draad in die norm is de aantoonbaarheid van het verrichte onderhoud, waarbij de taken van de beheerder beter omschreven zijn dan in de huidige norm.

All-in contract

Sjaak Taal (solution manager Fire Safety bij Siemens BT) adviseert PBG over de beste manier om in te spelen op veranderingen op het terrein van brandveiligheid.

de CCV-accreditatie valt. Wat dat betreft is het wel jammer dat de wetgever ons onderhoudscertificaat enerzijds wel erkent, maar dat de klant tóch een inspectiecertificaat moet hebben van een extern instituut. Want dat brengt extra kosten met zich mee.’ PBG heeft ook gebouwen waar de BMI’s geen inspectiecertificaat nodig hebben. Maar daar moet men wel kunnen aantonen dat men alles in het werk heeft gesteld om de veiligheid te garanderen. ‘Ons certificaat biedt die garantie’, aldus Taal.

Er zijn meer veranderingen in de weten regelgeving op til. In de tweede helft

Al die veranderingen hebben PBG ertoe gebracht om te kiezen voor een nieuw, tien jaar lopend contract met Siemens, waarbij het de bedoeling is om de oude generatie BMI’s gefaseerd te vervangen door Sinteso-centrales. Dat biedt drie grote voordelen, volgens PBG-manager Maarten Klomp. ‘De brandveiligheid van onze gebouwen wordt ermee gegarandeerd, we doen een toekomstvaste investering en – wat bijzonder praktisch is – het wordt mogelijk om alle centrales met behulp van een managementsysteem vanuit één centraal punt te beheren.’

Het betreft een all-in-contract, waarbij ieder jaar een deel van de beheerderstaken en het onderhoud wordt uitgevoerd, en wordt gecontroleerd of een BMI voor vervanging in aanmerking komt; daarnaast worden storingen en defecten opgelost. Taal: ‘Door bij vervanging over te stappen op dit type centrales kunnen deze in een IP-netwerk worden opgenomen. Dit netwerk is EN 54-13 erkend. Netwerken van

brandmeldcentrales moeten per 1 januari 2012 overigens ook aan de NEN 2535+C1:2010 voldoen. Een ander voordeel is dat de alarmgevers en signaaltableaus in bijvoorbeeld teamkamers en slaapwachtruimten in de melderlussen geïntegreerd worden. Dat kon bij de oudere technologie niet. Op die manier kan PBG veel kosten besparen, want deze architectuur heeft minder bekabeling nodig. Ook voldoet PBG hiermee aan de eis van functiebehoud.

Daarnaast hebben deze centrales de unieke eigenschap dat ze altijd een noodloopfunctie hebben, ook bij minder dan 512 melders. Een alarm zal altijd worden verwerkt, ook als de centrale processor defect zou zijn. Ten slotte garanderen wij het uitblijven van ongewenste en onechte alarmen. Zo onderscheiden de sensoren bijvoorbeeld stoom uit de douche van rook.’

Security Naast de gefaseerde migratie van de brandveiligheidsapparatuur, pakt PBG de security van de gebouwen ook grondig aan. Klomp: ‘Ook daar willen we standaardiseren.’

‘Wij willen PBG op drie gebieden de optimale oplossing bieden’, zegt Taal.

‘De veiligheid van bewoners en medewerkers moet te allen tijde gegarandeerd zijn. Daarbij moet de technische beveiliging de kwaliteit van de zorg ondersteunen, terwijl tegelijkertijd de privacy van de bewoners gerespecteerd wordt. We opereren steeds op het snijvlak van die drie.’

E-works PBG-manager Klomp, tot slot: ‘Een belangrijke ontwikkeling is momenteel E-works, waarbij we mobiele apparatuur in willen zetten ter ondersteuning van de zorgmedewerkers. Daarmee kun je bijvoorbeeld met een mobiel apparaat een deur openen of een ruimte uitluisteren op incidenten – activiteiten waarvoor je normaal gesproken fysiek aanwezig moet zijn. Op die manier proberen we niet alleen onze cliënten beter van dienst te zijn, maar ook voor onze zorgmedewerkers meer “tijd aan het bed” mogelijk te maken én tegelijk op de personeelskosten te besparen.’ ‹‹

Brandmeldpaneel van de nieuwe brandmeldinstallatie.

* Floris Dogterom is journalist/ tekstschrijver.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

21

t hema | brandveiligheid

Nieuwe brandmeldinstallatie voor ARN

Brandveilige afvalverbranding In een omgeving waar het vuur 24/7 brandt, ligt brandgevaar continu op de loer. Brandveiligheid is voor Afvalenergiecentrale ARN in Weurt daarom van groot belang. Toen de technische grenzen van de oude brandmeldinstallatie waren bereikt, werd besloten tot de aanschaf van een nieuwe, compleet met ontruimingsinstallatie. ARJEN DE KORT

N

adat ik conform de voorschriften ben voorzien van een veiligheidshelm, mag ik in het spoor van Willie Vos het terrein betreden van de Afvalenergiecentrale ARN in het onder de rook van Nijmegen gelegen Weurt. Eenmaal in de controlekamer kunnen wij de geur van afval achter ons laten. Vervolgens heb ik een indrukwekkend uitzicht op de enorme bergen huis- en industrieel afval die in de diepte onder mij door shovels en grijpers richting verbrandingsoven worden verwerkt.

Risico’s Vos werkt op de afdeling Automatisering van ARN en is daar verantwoordelijk voor de meet en regel en automatisering. Sinds twee jaar houdt hij zich

Toegepaste oplossing » Bosch FPA 5000 brandmeldinstallatie » Met geïntegreerde ontruimingsinstallatie » Modulaire opbouw » Redundant uitgevoerd » Vijf centrales, gekoppeld via glasvezelnetwerk » Cemacs software beheerplatform » Investering: ongeveer 400.000 euro (BMI + infra (bekabeling))

22

ook bezig met brandveiligheid en is de brandmeldinstallatie (BMI) een van de installaties die hij onder zijn hoede heeft.

Kort na de start van ARN in 1987 trad Vos er in dienst en hij kent dus de specifieke brandrisico’s van het bedrijf. ‘In het huisvuil zitten nog wel eens componenten die brandgevaar met zich meebrengen. Maar er kan ook broei ontstaan, bijvoorbeeld in het organische

Grenzen Het moment dat Vos twee jaar geleden de bestaande BMI onder zijn hoede kreeg, viel samen met de start van de discussie of deze nog wel voldeed aan de eisen van de organisatie. ARN was in de afgelopen decennia namelijk fors gegroeid en er lagen verdere uitbreidingsplannen. De bestaande BMI was meegegroeid, maar had inmiddels qua capaciteit zijn grenzen bereikt en vol-

‘Branddetectie is hier essentieel, omdat dit een volcontinu bedrijf is’ afval. En dan heb je nog het risico van oververhitting van de bedrijfsprocessen.’

Door zijn jarenlange ervaring kan Vos ook als geen ander het belang van brandveiligheid voor ARN verwoorden.

‘Brandveiligheid bestaat hier enerzijds uit mensveiligheid, waarbij je moet denken aan de bhv-organisatie. Daarvoor is onze veiligheidskundige verantwoordelijk. Anderzijds hebben we technische brandveiligheid, waarbij alles er op is gericht om in een vroeg stadium brand te kunnen detecteren. Branddetectie is hier essentieel, omdat dit een volcontinu bedrijf is. Daarom is maximale brandveiligheid een bewuste keuze van ARN.’

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

deed niet meer aan de stand van de techniek. Vos: ‘Dan moet je keuzes maken: of er een tweede installatie naast plaatsen, of een nieuwe aanschaffen.

We hebben alles overwogen, maar er uiteindelijk voor gekozen alles te vervangen en compleet voor nieuw te gaan. Zwaarwegend daarbij was dat vooral de technieken de afgelopen jaren erg zijn veranderd, zeker nu we in het digitale tijdperk zitten.’

Erik Poulussen, account manager bij het door ARN ingeschakelde branddetectiebedrijf Mactwin Security Systems, herkent zich in deze afweging. ‘Er was hier sprake van een BMI die financieel was afgeschreven en die bovendien aan zijn

t hema | brandveiligheid

een centrale plek te programmeren zijn.

Tegelijkertijd mogen ze elkaar niet negatief beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld bij inductie door blikseminslag.’

En Vos – afkomstig uit de installatietechniek – had nog een andere opvallende eis. ‘In de installatietechniek wordt alles van tevoren geengineerd en bedacht en op gedetailleerde tekeningen vastgelegd. Het viel mij op dat dit in de brandwereld niet gebruikelijk is.

Maar ik wil elk draadje en klemmetje op een tekening hebben. Dat heb ik in het PvE gebracht, zodat alles goed gedocumenteerd is. Daar kan ik nu steeds naar verwijzen. En als over bijvoorbeeld vijf jaar de mensen die bij dit project betrokken waren vertrokken zijn, beschikt ARN toch over alle noodzakelijke, gedetailleerde gegevens.’

Willie Vos (links) en Erik Poulussen poseren bij ‘het hart’ van de nieuwe brandmeldinstallatie van Afvalenergiecentrale ARN.

maximale capaciteit zat. Als je in zo’n geval de oude BMI handhaaft, wordt het toch lapwerk.’

Nulinspectie Vos ging niet over een nacht ijs alvorens een beslissing te nemen om een nieuwe installatie aan te schaffen. ‘Allereerst hebben we een nulinspectie laten doen door een certificeringsbureau. Dat bevestigde onze keuze om de bestaande installatie te vernieuwen. Vervolgens hebben we een aantal branddetectiebedrijven een presentatie laten doen, waaruit een aantal partijen geselecteerd zijn die een aanbieding mochten doen.’

Toen Vos en Poulussen aan tafel zaten, kwam de laatste met het volgende advies: ‘Gezien de vele wensen betreffende de nieuwe installatie en de complexiteit van het ARN-complex, heb ik geadviseerd om allereerst een Programma van Eisen (PvE) te schrijven, waarin tot in detail zou worden beschreven wat er moest gebeuren. Je moet er namelijk voor zorgen dat je bij de uiteindelijke keuze voor een branddetectiebedrijf wel appels met appels kunt vergelijken.’

PvE Die complexiteit waarover Poulussen spreekt, illustreert hij met een aantal cijfers: in het PvE zijn 200 detectiezones gedefinieerd, met bijna 900 detectiepunten, verdeeld over 56 bedrijfskritische gebouwen/ruimten. ‘We moesten hier op basis van de regelgeving en het bestaande noodplan beschrijven waarom welke ruimten er moesten worden beveiligd. Daarnaast moesten de negatieve omstandigheden per gebied worden bezien om een keuze te kunnen maken voor het type detectie. We hadden hier immers te maken met een industriële omgeving. We hebben in het PvE dus alles tot op ruimteniveau uitgeschreven. Maar daarmee hadden we uiteindelijk wel een waterdicht PvE in handen.’

De belangrijkste punten in het PvE worden door Vos opgesomd: ‘We wilden een centrale die in een glasvezelnetwerk zou kunnen, omdat we in verschillende, ver uit elkaar liggende gebouwen een centrale wilden plaatsen.

Die verschillende centrales moeten met elkaar kunnen communiceren en vanaf

Nadat het PvE gereed was, werd het voorgelegd aan de voor ARN verantwoordelijke brandweer van de gemeente Beuningen. ‘Zij waren kritisch, hebben veel vragen gesteld, maar met onze uitleg erbij zijn ze akkoord gegaan en hebben zij het ongewijzigd getekend’, aldus Vos. Desondanks zijn er na afronding van het PvE nog verschillende discussies geweest, erkennen Vos en Poulussen. Een voorbeeld is het type bekabeling, waarbij geëist werd alles tweedraads uit te voeren. En waarover ook nog veel werd gesproken, was de ontruimingssignalering. Vos: ‘In de oude situatie hadden we daar geen specifieke voorziening voor. We hebben jarenlang onze omroepinstallatie gebruikt om te ontruimen. Deze was namelijk ook voorzien van een slowwhoop-signaal. Omdat de omroepinstallatie niet met functiebehoud was aangelegd, werd deze in de nulinspectie afgekeurd. Daarom hebben we de ontruimingssignalering meegenomen in de nieuwe BMI.’

Nieuwe BMI Nadat alle eisen bekend waren en de laatste discussies gesloten, was het moment daar om offertes aan te vragen bij de geselecteerde partijen. Na beoordeling viel de keuze op Mactwin dat een Bosch FPA 5000 BMI met geintegreerde ontruimingssignalering aanbood. Dit systeem is modulair van opbouw, waardoor het geschikt is voor de toekomstige groei van ARN. Verder

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

23

»

Wunderland Kalkar Griether Str. 110-120 D-47546 Kalkar www.messekalkar.de

Vakbeurs voor security 15 & 16 November 2011 • All-in beursarrangementen • Grensoverschrijdende vakbezoekers • Volledige catering op de beursvloer • Onbeperkte relatiekaarten voor uw klanten • Geen parkeerkosten • Familiaire ambiance

Openingstijden: 15 en 16 november van 11.00-19.00 uur

Beursorganisatie: Ralf Arntzen ralf.arntzen@messekalkar.de Telefoon: +49(0)2824/910-151 Fax: +49(0)2824/910-144

Versterk uw security, van beleid tot uitvoering De continuïteit van een bedrijf kan in het gedrang

Bescherm de continuïteit van uw bedrijf

komen door de blootstelling aan allerlei gevaren en risico’s. Managers worden meer en meer betrokken bij de beveiliging van hun bedrijf en security management is dan ook in veel bedrijven een topprioriteit geworden.

Het belang van gestructureerde kennis op managementniveau neemt alleen maar toe.

Daarom organiseert Antwerp Management School de opleiding security management voor security officers, plant managers, staff quality & security en preventieadviseurs Niveau 1 die hun werkveld wensen uit te breiden van veiligheid naar beveiliging.

Master Class Security Management

(nieuw programma)

U maakt kennis met de verhoudingen tussen criminologie, veiligheid en beveiliging, van beveiligingsbeleid tot en met de uitvoering. Verder verwerft u inzicht in het wettelijk kader waarbinnen de security manager zich begeeft, en de methodieken die gebruikt worden om een preventief beveiligingsplan op te stellen inclusief de kwaliteitsgarantie ervan. U krijgt tevens praktische tools aangereikt die u het managen van uw securitybeleid makkelijker zullen maken.

Start: 9 november 2011 – 8 woensdagen Met officieel getuigschrift

Info: www.antwerpmanagementschool.be/security Antwerp Management School Sint-Jacobsmarkt 9-13 | BE-2000 Antwerpen T +32 (0)3 265 47 63 E veerle.deparcq@ams.ac.be www.antwerpmanagementschool.be

t hema | brandveiligheid

Afvalenergiecentrale ARN is een energieproducerend bedrijf dat daartoe secundaire brandstoffen gebruikt door de opwerking van afvalstoffen. De secundaire brandstoffen worden verbrand in twee moderne verbrandingslijnen met geavanceerde rookgasreiniging. beschikt het over het Cemacs softwarebeheerplatform van Mactwin, waarmee wordt voldaan aan een andere belangrijke eis van ARN. Vos licht deze toe: ‘We werken hier met een centrale wacht in de controlekamer.

Die operators moeten alle installaties van de centrale bewaken, inclusief de BMI. Maar er komt misschien maar tweemaal per jaar een brandmelding binnen. Dan moeten zij er meteen mee kunnen werken, zonder eerst een gebruikershandleiding te moeten lezen. De software is dan ook op maat voor ons ingericht en we werken met overzichtelijke plattegronden waarop de hele installatie is gevisualiseerd, zodat ze in een oogopslag kunnen zien in welke ruimte er een melding is.’

Een ander belangrijk winstpunt is dat de operators voldoende hadden aan een training van een halve dag om met het nieuwe systeem te kunnen

werken. Poulussen legt uit hoe dat kan: ‘Het softwarebeheerplatform werkt een beetje als de iPad, heel intuitief. Je kunt snel en eenvoudig van plattegrond wisselen en alle belangrijke functies worden middels pictogrammen weergegeven. Daardoor kan de gebruiker het zich snel eigen maken.’

Poulussen stipt ten slotte nog een belangrijk kenmerk aan. ‘Het systeem bestaat uit zes verschillende over het terrein geplaatste centrales en draait op 3 kilometer glasvezel- en 10 kilometer luskabel. Voor de gebruiker gedraagt de installatie zich als één systeem. Die centrales moeten met elkaar communiceren. Maar op het moment dat er een uitvalt, mag niet het hele systeem onderuitgaan. Daarom hebben we het netwerk redundant uitgevoerd, met beheer vanaf één punt. Dat is iets wat dit systeem ook uniek maakt.’

Karakteristieken ARN bv, Weurt (Gld.) » Sinds 1987 is Afvalenergiecentrale ARN in bedrijf. Het is één van de weinige energieproducerende bedrijven in Nederland die daartoe louter secundaire brandstoffen gebruiken én die deze secundaire brandstoffen grotendeels zelf produceren door de opwerking van afvalstoffen. » De secundaire brandstoffen worden verbrand in twee moderne verbrandingslijnen met geavanceerde rookgasreiniging. » ARN levert jaarlijks ongeveer 160.000 MWh elektriciteit aan het openbare net en bijna 700 TJ warmte aan externe afnemers. » Om dit te realiseren, accepteert ARN op jaarbasis zo’n 550.000 ton afval.

Implementatie In september 2010 is gestart met de implementatie van de nieuwe BMI. Inmiddels is men tot op twee derde gevorderd. In oktober van dit jaar verwacht Vos het project te hebben afgerond. Deze doorlooptijd illustreert de complexiteit van het project. Vos: ‘Niets van het oude blijft zitten, alles wordt opnieuw geprojecteerd en vernieuwd, en de ontruimingssignalering is erbij gekomen. We doen alles lus voor lus, waarbij het aanleggen van de bekabeling en de montage van de melders veel tijd kost.’

‘Bovendien is ARN een volcontinu bedrijf dat 24 uur per dag bewaakt moet blijven. Je kunt dus niet zeggen “we trekken de stekker uit de oude installatie en gaan de nieuwe installeren”.

Daarom moeten we alles gefaseerd omzetten’, aldus Poulussen.

Ervaringen Ook al is de nieuwe BMI nog niet volledig operationeel, toch kan Vos al wat van zijn ervaringen delen. En die zijn ronduit positief. ‘In oktober 2010 hebben we de eerste lus overgezet en het systeem draait vanaf het begin supergoed. Het is stabiel en er zijn geen storingen. En met de nieuwe software is ook het programmeren op afstand en het beheren vanaf één werkplek gerealiseerd.’ ‹‹

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

25

informatiebeveiliging

Betrouwbare faciliteiten cruciaal voor HNW

Het Doordachte Werken Onlangs publiceerde Hoffmann Bedrijfsrecherche de resultaten van recent fraudeonderzoek en werd de relatie gelegd met de toename van flexibel werken en de daarmee samenhangende risico’s. In dit artikel worden de belangrijkste bevindingen op een rij gezet.

T

wee onderwerpen springen in het oog als wij onze ervaringen en cijfers over 2010 afzetten tegen voorgaande jaren. Het eerste is dat het kennelijk steeds makkelijker is om fraude te plegen. Daders voerden ‘het ging gemakkelijk’ nog nooit zo vaak als reden aan voor hun fraude als in het afgelopen jaar.

En in 2009 was dat ook al het geval.

Dit gegeven is vooral zorgwekkend in relatie tot het tweede onderwerp: de toename van flexibel werken. Dit is het tijd- en plaatsonafhankelijk werken dat als belangrijk onderdeel van Het Nieuwe Werken (HNW) snel terrein wint - bij grote én kleine organisaties en in allerlei branches. HNW houdt onder

In rechercheonderzoeken vragen wij daders naar de reden voor hun fraude.

Het aantal keren dat daders ‘het ging gemakkelijk’ als reden aanvoerden, nam de afgelopen vijf jaar steeds verder toe en is nog nooit zo hoog geweest als in 2010.

Ter vergelijking: het gemiddelde over de afgelopen tien jaar ligt op 14 procent.

26

meer het zelfstandiger werken in, aan de hand van resultaatafspraken. Daarom is het cruciaal dat HNW doordacht geïntroduceerd en gefaciliteerd wordt.

HNW in actie HNW begint bijvoorbeeld ’s ochtends vroeg thuis op de pc. Een medewerker logt met wifi in op het organisatienet-

online bestand. ’s Avonds verwerkt hij thuis op de pc nog wat verbeterpunten.

Integriteit en sociale cohesie Met HNW verbetert de productiviteit van medewerkers. Zij voelen zich vrij door de autonome en creatieve manier van werken en door het zelf bepalen

Met sociale netwerken kan de grens tussen privé en werk makkelijk vervagen werk en maakt een opzet van een presentatie voor een klant. Dit deelt hij via een portal met collega’s. Vervolgens krijgt de medewerker onderweg naar kantoor veel reviews, chats, e-mailberichten en web-conferencecalls op zijn tablet met umts. Hij verwerkt de feedback in de presentatie, zoekt er foto’s bij en kijkt naar doorgestuurde links met voorbeeldmateriaal. Op kantoor vindt hij met social location-techniek een collega. Deze geeft hem een tip, die de medewerker op een flexplek verwerkt. Tijdens de pauze in een park krijgt hij nog een ingeving die hij met zijn smartphone in de presentatie zet.

Onderweg naar de klant checkt hij met zijn iPad de corporate e-mail. Bij de klant geeft hij op een laptop met extra breed scherm de presentatie van het

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

van hun werkuren en werkplekken.

Om bij deze vorm van zelfstandig werken de kans op fraude te verminderen, is de integriteit van de organisatie als geheel belangrijk. Een integere organisatie is open, duidelijk en eerlijk.

HNW betekent niet dat alle kantoorruimte kan worden afgestoten dankzij thuiswerken. Het kantoor blijft van cruciaal belang. Naast het gegeven dat veel organisaties een frontoffice nodig hebben of voorraden herbergen, bevordert het kantoor de sociale cohesie.

Door de binding met de organisatie zullen medewerkers minder snel frauderen. Daarnaast stimuleren spontane ontmoetingen tussen collega’s de samenwerking waardoor betere resultaten ontstaan.

informatiebeveiliging

Een integere organisatie ontstaat niet vanzelf en blijft niet vanzelf bestaan. Dit blijkt wel uit de duur van het dienstverband van fraudeurs. In 2010 was de grootste groep daders met 41 procent langer dan tien jaar in dienst.

Informatie-awareness Met HNW kunnen medewerkers altijd en overal, alleen of samen met anderen, aan hetzelfde project werken. Ze krijgen hiervoor toegang tot organisatiedata, zoals klant- en verkoopgegevens of research & development-resultaten.

Maar veel werknemers beseffen niet hoe waardevol organisatie-informatie is. Ze weten vaak niet hoe reëel bedrijfsspionage is of wat het lekken van gegevens voor imagoschade teweegbrengt. Medewerkers zijn niet aware, omdat ze vaak uitsluitend focussen op het leveren van goede prestaties. Daarnaast vertrouwen ze meestal op het goede in anderen.

Verder devalueert digitale informatie als fenomeen, omdat we ermee wor-

De gemiddelde leeftijd van fraudeurs laat een stijgende lijn zien.

Het aandeel van de daders met een leeftijd tussen de 35 en 55 jaar steeg de afgelopen vier jaar tot de ‘recordhoogte’ van 66 procent.

den overspoeld. De constante verbinding met internet maakt het bovendien heel makkelijk om, opzettelijk of onbewust, gegevens door te spelen.

Met sociale netwerken zoals Facebook kan de grens tussen privé en werk

Sociaalnetwerkscan Op sociale netwerken kunnen (familieleden van) medewerkers gemakkelijk organisatie-informatie prijsgeven.

Een sociaalnetwerkscan kan uw organisatie hiertegen wapenen en is gericht

Door de binding met de organisatie zullen medewerkers minder snel frauderen makkelijk vervagen. Maar ook restricties zoals beveiligde usb-poorten zijn simpel te omzeilen met Gmail of Office Live Workspace. Daarnaast speelt bijvoorbeeld nog het ‘WikiLeakseffect’ dat het lekken van gevoelige gegevens hot heeft gemaakt.

Externen en magazijnmedewerkers gingen in 2010 vaker in de fout dan voorheen. Dit correspondeert met de toename van goederendiefstal met bijna 33 procent. Leidinggevenden fraudeerden minder, maar desondanks is dit nog steeds een van de grootste dadergroepen.

op het benutten van sales- en marketingkansen.

Security awareness creëren omtrent cybercrime bij medewerkers gaat bijvoorbeeld om de verschillende manieren van social engineering en phishing, de risico’s van een slordig wachtwoordbe-

Het aantal screenings dat wij uitvoerden, steeg in 2010 ten opzichte van 2009 met 15 procent. Deze toename komt door het groeiende aantal screenings voor functies bij de overheid en politieke partijen en voor strategische functies in het bedrijfsleven.

Daarnaast screenden we ook meer extern werkende servicemedewerkers, zoals cv-monteurs.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

27

»

gastcolumn

Het Calimero-complex van de security officer In mijn ogen is security een boardroom issue. Maar helaas leidt de sector aan een ernstige vorm van functievervlakking.

Hoe vaak komt het niet voor dat het thema security in stukken wordt geknipt en dat zowel staf als lijn een deel van de verantwoordelijkheid krijgt in dit domein? En hoe vaak zien we dit vervolgens fout gaan?

» Door beter inrichten van structuur, product/dienstencatalogus en meetinstrumenten: - Maak fraude financieel.

- Laat zien dat integriteit positief bijdraagt aan groei, continuïteit & imago. » Door ontwikkelen van gedrag en vaardigheden om tot realisatie te komen: - Een juiste DNA-mix van ‘make it’ & ‘make it happen’ mensen.

- Spreek de taal van de boardroom en zoek de gemeenschappelijke basis.

HR is verantwoordelijk voor integriteit, Finance is verantwoordelijk voor corporate governance & risico’s, Security is belegd in de lijn (één van de vele KPI’s van de lijnmanager), IT kijkt alleen naar systemen, Facilities doet de gebouwen, fraude wordt gedekt door de verzekering, en uiteindelijk adviseert niemand de CEO.

En tegen CEO’s zou ik willen zeggen: haal de security officer uit zijn afwachtende rol.

Maak hem niet tot de uitvoerder van het beleid van anderen. Snoer de mond van de goed gebekte commercieel directeur en positioneer security als de ziel van het bedrijf.

Zeker in de huidige tijd, waarin er veel gaande is in de boze buitenwereld. Er zijn meer dreigingen dan ooit tevoren, dus er is dringend behoefte aan een security officer die een beroep doet op het morele kompas van de organisatie.

Er is dringend behoefte aan een security officer die een beroep doet op het morele kompas van de organisatie

Het hiervoor geschetste beeld is niet verzonnen, maar komt uit mijn dagelijkse praktijk. En het aantal keren dat ik in gesprekken over integriteit fraudemanagers hun kop in het zand zie steken, de opmerking hoor van een HR-directeur ‘Dat komt hier niet voor’, of erger nog een bestuurder die letterlijk zegt: ‘Momenteel heb ik alleen behoefte aan goed nieuws, ik weet dat het er is maar ik doe er niets mee’ is niet meer op de vingers van een hand te tellen.

Met deze ingrediënten in gedachten wil ik een lans breken voor de security officer en zou ik de volgende oproep tot hem willen doen: kom uit je ei! Loop niet het gebaande pad dat al eerder is betreden door HR en IT. Blijf niet piepen dat je niet in de boardroom mag komen. Maar toon leiderschap en pak die rol!

De security officer kan in mijn ogen met een integrale securityaanpak veel meer waarde toevoegen aan de organisatie: » Door het vertalen van de strategie naar doelstellingen: - Intern en extern klantdenken invoeren.

- Wat zijn de ‘must win battles’?

28

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

Want rendement op risicobeheersing betekent in mijn ogen nog steeds dat een organisatie meer risico’s kan nemen als deze ‘in control’ is.

Uiteraard mag de security officer hierbij niet optreden als een waakhond met het Calimero-complex: ‘Want zij zijn groot en ik ben klein …’

Wordt vervolgd.

Marcel Boekhorst Algemeen directeur, Signum Interfocus Riskmanagement

informatiebeveiliging

leid, de nieuwste virussen en manieren om aan te zetten tot het (onbewust) verstrekken van organisatie-informatie.

Screenen Met de vrijheid die medewerkers bij HNW krijgen, is het nog belangrijker dat werkgevers weten wie ze in huis halen. In 2010 was slechts 4 procent van de daders voor indiensttreding gescreend. Mogelijk hadden meer screenings veel ellende kunnen voorkomen. Hoeveel vertrouwen er in de verkeerden werd gesteld, bleek ook uit het percentage daders dat sleuteldrager was (hier vallen ook de virtuele sleutels onder zoals toegangscodes en passwords van computersystemen en fiatteringscodes van elektronisch betalingsverkeer). In 2010 was namelijk maar liefst 52 procent van de daders een ‘sleuteldrager’.

Flexibel dankzij ICT Moderne ICT-technieken, internet, de toenemende digitalisering en mobiele technologieën maken flexibel werken mogelijk. Hierdoor kunnen werkcomputers constant online zijn en toegang krijgen tot organisatienetwerken. Maar ondertussen groeit het aantal cyberaanvallen enorm en professionaliseert hacking steeds sneller.

Cybercriminelen verhandelen data op een zeer ver ontwikkelde ondergrondse online economie. Deze gegevens worden gebruikt om geld te stelen en aankopen te doen, maar ook om klantgegevens en research & developmentresultaten te kopiëren. Dit wordt niet alleen door georganiseerde Aziatische hackers gedaan. Bedrijfsspionage en interne digitale sabotage komen stelselmatig voor binnen onze eigen landsgrenzen. Ons onderzoek naar informatiediefstal via de digitale snelweg is de afgelopen drie jaar met zo’n 10 procent toegenomen. Dit zijn tientallen onderzoeken per jaar.

Cloud computing Steeds meer organisaties schakelen over op cloud computing. Hun data worden dan door een externe aanbieder opgeslagen, beheerd en via internet aangeboden. Met cloud computing worden dure programmalicenties, serveromgevingen, datacapaciteiten en ICTbeheerders overbodig. Maar cloud com-

Het aantal preventieadviezen stijgt de laatste jaren snel; in 2010 met bijna 15 procent ten opzichte van 2009. Op basis van het eerste kwartaal in 2011 zal de toename voor 2011 waarschijnlijk zelfs neerkomen op bijna 20 procent ten opzichte van 2010. Wij verwachten dat het aandeel preventieadviezen voor ICT-security het meest zal stijgen. puting is risicovol. Organisatiegegevens verlaten het veilige interne netwerk en bedrijfspand, en er is geen direct zicht op de bescherming van vertrouwelijke

water komen, is dat bewijs doorgaans hard. Dit onderzoek wordt daarom nu al in een derde van onze fraudeonderzoeken ingezet. Voorwaarde voor het

Veel werknemers beseffen niet hoe waardevol organisatie-informatie is info. Ook is het de vraag of data reproduceerbaar zijn na een overname, incident of crash.

Hacking ICT-fraude zal op alle fronten steeds verder toenemen. Het stelen van data is lucratief terwijl de pakkans kleiner wordt. Omdat de toegang tot internet wereldwijd verbetert, nemen de kansen op hacking en bedrijfsspionage steeds verder toe. Daarnaast wordt ICT-fraude complexer. Informatie wordt handiger weggesluisd en digitale identiteiten zijn beter verhuld. Versleutelingstechnieken zijn niet alleen steeds geavanceerder maar ook gebruiksvriendelijker en criminelen tippen elkaar daarover op internet.

Forensic Readiness Scan Door de digitalisering van werk kunnen bijna alle fraudevormen sporen achterlaten in uw ICT-omgeving. Als deze door forensisch onderzoek boven

slagen ervan is dat organisaties op dit onderzoek zijn ingesteld. Of uw organisatie dit is, kunt u toetsen met een Forensic Readiness Scan. De scan is erop gericht om fraudeonderzoek snel, doelgericht en efficiënt te laten verlopen.

Sterkste schakel Fraude maakt deel uit van de menselijke natuur en kan nooit helemaal worden uitgesloten. Maar medewerkers kunnen nadrukkelijk ook de sterkste schakel van uw beveiliging zijn. Hiervoor is het nodig dat zij actief bij uw preventie worden betrokken, doordrongen zijn van de noodzaak ervan en op de juiste manier worden gefaciliteerd. Op het moment dat u zich dit realiseert, loopt u niet weg voor de implicaties. ‹‹ Dit artikel is eerder gepubliceerd in: Hoffmann Statistiek, juni 2011. De uitgebreide versie van deze Statistiek vindt u op www.hoffmannBV.nl

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

29

securit y

Beveiligingsbranche klimt uit dal Het Security Management omzetoverzicht over 2010 laat zien dat de particuliere beveiligingsbranche zich voorzichtig herstelt van de economische recessie. De stagnatie in omzet en de afname in werkgelegenheid uit het overzicht over 2009 hebben plaatsgemaakt voor een licht herstel op beide fronten. ARJEN DE KORT

I

n meerdere opzichten was 2010 een turbulent jaar voor de particuliere beveiligingsbranche. De bedrijven hadden te kampen met de effecten van het economisch zware weer, Trigion startte 2010 met de overname van CSU security & services, het Franse Seris Security deed zijn intrede op de Nederlandse markt met de overname van Perfect Security, en een aantal kleinere beveiligingsbedrijven sloeg de handen ineen en richtte de Nederlandse Security Alliantie (NSA) op.

Toch lijkt de branche het lastige jaar 2010 goed te hebben doorstaan. Onlangs berichtte de Vereniging van Particuliere Beveiligingsorganisaties (VPB) al dat de omzet van de branche over 2010 met 2,8 procent was gestegen tot in totaal 1,48 miljard euro, tegenover een krimp van 0,7 procent in 2009. Dit beeld wordt bevestigd door de omzetcijfers die de grootste particuliere beveiligingsorganisaties hebben aangeleverd voor het Security Management omzetoverzicht 2010.

Categorieën Om de top van de particuliere beveiligingsorganisaties in kaart te brengen is wederom een overzicht gemaakt aan de hand van de omzetcijfers in geld en het aantal fte’s over 2010, uitgesplitst in vijf categorieën: manbewaking, services (receptiediensten, parkeercontroleurs, BOA’s), meldkamer, techniek, overige activiteiten (recherche, advies, opleidingen en brandwachten.

30

Ongewijzigd Na de overname door Trigion en daarmee het wegvallen van CSU security & services uit het overzicht van vorig jaar, is dankzij de medewerking van Fair Groep uit Lelystad dit jaar gelukkig weer sprake van een originele top 10.

Op de volgorde van de lijst heeft dit overigens geen invloed gehad: de top 10 is dit jaar ongewijzigd.

Verder heeft de vorig jaar geconstateerde tweedeling in de markt zich bestendigd: het omzetgat tussen de nummer 3 en de volgers bedraagt ruim 200 miljoen euro.

Top 3 Kijken we naar de top 3, dan behoudt Trigion haar vorig jaar behaalde eerste plaats. Mede dankzij de integratie van CSU security & services nam de totaalomzet toe naar 350,9 miljoen euro (+ 19,7 miljoen euro). Uit dit cijfer blijkt overigens dat de overname niet volledig in de omzet is terug te zien. In het overzicht van 2008 vertegenwoordigde CSU security & services namelijk 32,7 miljoen euro aan omzet, en rond de overname communiceerde Trigion dat het ging om een omzet van ongeveer 40 miljoen euro.

Opvallend is dat in 2010 het gat tussen Trigion en nummer 2 G4S is gegroeid naar zo’n 42 miljoen euro. En nog opvallender is dat de voormalige nummer 1 voor het tweede jaar op rij de totaalomzet ziet dalen: van 337,5 (2008), via 326 (2009), naar 308,7 miljoen euro in 2010. De daling laat zich vooral

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

zien in de categorieën manbewaking en services.

Hierbij dient te worden opgemerkt dat hierin de omzetcijfers van G4S Cash Services niet zijn meegeteld. Omdat het om twee zelfstandige bedrijven gaat én om de vergelijking met de omzetonderzoeken van de afgelopen jaren zuiver te houden, is ervoor gekozen om in het definitieve overzicht uit te gaan van alleen de omzetcijfers van G4S. Traditioneel sluit Securitas de top 3.

Het bedrijf heeft zich het afgelopen jaar hersteld van de omzetdip in 2009 (- 6,9 miljoen euro) en laat over 2010 een plus zien van 11,1 miljoen euro, waarmee de totaalomzet uitkwam op 256,5 miljoen euro. Deze groei wordt vrijwel geheel gerealiseerd in de categorie manbewaking.

Totaalomzet De totaalomzet van de tien deelnemende bedrijven laat een lichte stijging zien: 1.055,2 miljoen euro in 2010, tegen 1.032,6 miljoen euro in 2009. Het totaalaantal fte’s vertoont een zelfde beeld: een stijging naar 19.011 (+ 650).

Dit zou ook het geval zijn als we nieuwkomer Fair Groep buiten beschouwing zouden laten.

Middenmoot Zoals eerder opgemerkt heeft de tweedeling in de branche zich in 2010 bestendigd. Ook nu vertoont de totaalomzet na de top 3 een verval: van ruim 256 miljoen euro naar 52,7 miljoen door de nummer 4 ISS Security Servi-

securit y

manbewaking services omzet

fte

omzet

fte

meldkamer

techniek

omzet

omzet

fte

overige fte

omzet

totaal fte

omzet

fte

1

Trigion

296,7

5389

26,4

523

5,6

64

10,2

60

12

44

350,9

6080

2

G4S

231,6

4646

30

316

10

90

6,1

48

31

488

308,7

5588

1,9

9

3

Securitas

216,5

4148

15,6

316

22,6

145

4

ISS Security Services

44,2

948

7,6

211

0,9

11

0,9

10

5

NVD Beveiliging

17,5

346

5,8

29

5,5

55

6

Intergarde

11,9

151

1

15

2,5

15

7

MPL Beveiligingsdiensten 11,3

241

1,2

15

0,25

3

8

ANVD

7,2

9

Randstad bewaking

9,4

10

Fair Groep

8,2 854,5

0,5 0,3

8 1

2,3 168 0,9 16037 81,4

1376

47,1

369

24,55

181

48

550

256,5

4618

52,7

1170

30,2

448

15,4

181

12,8

260

9,5

172

9,4

168

9,1

326

1055,2

19011

Omzet 2010 in miljoenen euro’s. ces, dat hiermee wel de omzet op het niveau van 2009 wist vast te houden.

Opvallend is dat nummer 5 NVD Beveiliging in de categorie manbewaking een groei wist te realiseren van 1,5 miljoen euro, waarmee de totaalomzet steeg naar 30,2 miljoen euro.

Achter deze steeds smaller wordende middenmoot volgen vijf PBO’s met een omzet van minder dan 16 miljoen euro: Intergarde (15,4), MPL Beveiligingsdiensten (12,8), het in maart

2011 door Seris Security overgenomen ANVD (9,5), Randstad Bewaking (9,4) en Fair Groep (9,1).

NSA Waar we in dit omzetoverzicht over 2010 natuurlijk niet aan voorbij kunnen gaan, is de oprichting in september 2010 van de Nederlandse Security Alliantie. Temeer daar de nummers 6 tot en met 9 in de top 10 er lid van zijn. NSA heeft ten behoeve van dit

overzicht namens alle leden de volgende cijfers aangeleverd:  omzet 2010: 105 miljoen euro (2009: 100 miljoen);  fte’s 2010: 2.600 (2009: 2.500).

Ook deze cijfers van de in totaal dertien kleinere beveiligingsbedrijven die inmiddels lid zijn van NSA, bevestigen de licht stijgende trend die de particuliere beveiligingsbranche in 2010 heeft ingezet. ‚‚

(Advertentie)

3

3 3 3

3 3

TOTAALOPLOSSINGEN

Maak ons onderdeel van uw project ADT Fire & Security, specialist in brand- en beveiligingsoplossingen, kan u vanaf het begin van een project ondersteunen. )2 -+ $ '$-. ) &/)) ) / 0$- , ) *0 , $0 ,- *+'*--$)" ) 0**, /1 *(+' . +,*% . . *)2 & ))$- 1*, . /1 +,*% . . , - # ,( 0 $'$" , ) 1*, ) ,$-$ * - 0 , ).1**, '$%&# ) ) &*-. ) " , /

0800 22 55 238 www.adtfireandsecurity.nl

, $'. / 1 . ) #* / ) /1 +,*% . ) & ) - # ,( ) ' )

*! 2* & *)2 1 -$.

A Tyco International Company

securit y

Predictive profiling

Een andere kijk op beveiligen Veel organisaties beschouwen het eigen toegangsbeheer- en alarmsysteem als de belangrijkste beveiligingsmaatregelen die men in huis heeft. Gasten, bezoekers en reizigers worden geconfronteerd met onpersoonlijke veiligheidsprocedures en toegangssystemen. Kansen op een nog veiliger, gastvrije omgeving of ontvangst blijven liggen. SANDER DE MEESTER *

D

e bodyscan, de DNA-douche, geluidgeactiveerde camerasystemen, biometrische toegangsverlening: allemaal technieken die de laatste jaren breder worden toegepast.

Het signaal dat door het gebruik van deze maatregelen wordt afgegeven, is dat wij in een onveilige wereld leven.

De beveiligingsbranche en de overheid blijken sterk gericht op het creëren van uitgebreidere technologische beveiligingsmaatregelen om tot een veiliger wereld te komen. Tevens is er een trend gaande waarbij een toenemende hoe-

zingen dat een terroristische aanslag zou worden voorbereid. In de praktijk blijkt dat al deze maatregelen niet leiden tot een groter gevoel van veiligheid.

Beveiliger ingehaald door techniek?

Ook de beveiligingsbranche, gesterkt door maatschappelijk sentiment, lijkt zichzelf tot doel te hebben gesteld om betere technieken en meer procedures te creëren die uiteindelijk moeten leiden tot een veiliger leef- en werkklimaat. Dit zien wij bijvoorbeeld terug bij

Profiling richt zich op het detecteren van informatie die afwijkend is ten opzichte van de norm veelheid wetten en regels als gevolg van (onder meer) terrorismebestrijding leidt tot een toenemend aantal maatregelen dat strijdig lijkt met het privacybeginsel. Denk bijvoorbeeld aan de verruiming van mogelijkheden tot opsporing van terroristische activiteiten, zoals bijzondere opsporingsbevoegdheden als observatie, infiltratie, pseudokoop en de telefoontap die breder inzetbaar zijn bij eventuele aanwij-

32

de inzet van beveiligingspersoneel. Het handhaven van regels, het volgen van procedures en het bedienen van beveiligingstechniek behoren inmiddels tot de core business van iedere beveiliger.

Het belang van menselijke interventie binnen de beveiliging wordt door de overheid en private organisaties onvoldoende onderkend. Men focust zich op ‘slimmere’ technische middelen voor het beveiligen van gebouwen en men-

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

sen, zoals intelligente camera’s, poortjes die de bezoeker wegen, of biometrische toegangssystemen. Maar men verliest daarbij veelal uit het oog dat dit hulpmiddelen blijven.

Zou men iets langer bij de verschillende maatregelen stilstaan, dan kan men niet anders dan zich realiseren dat enkele van deze voorzieningen betrekkelijk zijn. Zo draagt de inzet van een bodyscanner op Schiphol niet bij aan een vergroting van de kans op het ontdekken van mensen die een terroristische aanslag willen plegen. Immers, als terrorist ga je niet met een bomgordel in een bodyscanner staan. Noch zal een terrorist proberen een vloeibare substantie door een 100 procent controle te loodsen. Het risico van ontdekking is simpelweg te groot. Resultaat van de ingezette maatregelen is dus dat kwaadwillenden andere methoden zoeken en dat uitsluitend de passagiers die geen kwaad in de zin hebben zich geconfronteerd zien met tijdrovende, onvriendelijke en onpersoonlijke veiligheidsprocedures. Dit geldt voor meer van de veiligheidsmaatregelen en -procedures waar wij dag in, dag uit mee geconfronteerd worden.

Predictive profiling Kijkend naar het Israëlische veiligheidssysteem, zien wij dat men, onder in-

securit y

vloed van de strijd tegen terroristische aanvallen, een interessante ontwikkeling heeft doorgemaakt waar de beveiligingsbranche van kan leren. De methodiek genaamd (Predictive) Profiling is afkomstig uit het Israëlische veilig-

heidssysteem en leunt, geheel tegen de trend binnen de beveiligingsbranche in, zwaar op het menselijke element bij de beveiliging van mensen, gebouwen en eigendommen. Procedures en techniek worden ingezet ter ondersteuning

Op 24 januari 2011 wandelt een man met een koffer op wieltjes de aankomsthal voor internationale vluchten op Domodedovo Airport binnen. Daar aangekomen zet hij de koffer neer, schreeuwt dat hij iedereen zal doden en brengt explosieven tot ontploffing. Er vallen 37 doden en meer dan 100 mensen raken gewond.

Domodedovo Airport was reeds eerder doelwit van aanslagen. Ook op het moment van de aanslag was het dreigingsniveau hoog vanwege verschillende aanwijzingen die waren verkregen door inlichtingendiensten. Het zwaartepunt van de beveiliging lag echter op de check-in en het ‘beveiligde’ gedeelte (air-side). Niemand was alert op een man alleen, die met een grote koffer de aankomsthal inloopt.

Sindsdien is de beveiliging van Domodedovo Airport het doelwit van kritiek uit veel verschillende hoeken. Eén van de conclusies van een onderzoek luidde dat wanneer men predictive profiling had ingezet op de luchthaven, de zelfmoordterrorist al voor het binnengaan van de aankomsthal gesignaleerd had kunnen zijn en direct als verdacht zou zijn geïdentificeerd. Het betreden van een aankomsthal met bagage vormt een afwijking ten opzichte van de normale gang van zaken, waarbij men de aankomsthal verlaat met bagage. Bovendien zou deze werkwijze als Adversary Modus Operandi in consideratie genomen zijn en als risico zijn aangemerkt.

Sinds de aanslag is de beveiliging verscherpt en heeft dit onderwerp ruime aandacht gekregen binnen het beveiligingsplan van de luchthaven, met name voor de openbare (non-secure) ruimten.

van de professional, niet andersom.

Om tot een juiste inschatting van een situatie te komen is de belangrijkste methode binnen profiling het stellen van vragen en beoordelen van de antwoorden en het gedrag.

Profiling wordt vaak geassocieerd met het kunnen detecteren van gedrag dat verdacht is. Maar profiling gaat verder dan het signaleren van verdachte gedragingen. Het richt zich op het detecteren van informatie die afwijkend is ten opzichte van de norm. Daarbij wordt niet enkel gekeken naar gedrag, maar tevens naar het verhaal dat iemand vertelt, de situatie, omgevingsfactoren, eigendommen, uiterlijke verschijning en mogelijke documentatie die men bij zich heeft. Gebleken is dat enkel de mens in staat is om de inschatting te maken of bepaalde informatie afwijkt van de norm.

Naar gastgericht beveiligen De eerste stap bij profiling (als in iedere risicoanalyse) is het vaststellen van de wijze waarop mogelijke risico’s zouden kunnen ontstaan. Bij iedere voorbereide actie tegen een organisatie worden

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

33

»

securit y

bijvoorbeeld typisch de volgende acht stappen doorlopen: 1. Stellen van het doel 2. Verzamelen van informatie 3. Observeren 4. Plannen 5. Verzamelen van benodigd materiaal 6. Voorbereiding, training 7. Uitvoering 8. Vlucht In stap twee is het zaak voor de profiler om de verdachte indicatoren voortko-

Daar komt bij dat terroristen, criminelen en andere kwaadwillenden zich niet of nauwelijks kunnen voorbereiden op menselijke interacties en onvoorziene vragen, omdat deze onvoorspelbaar zijn. Dat is niet het geval met technologie of vaststaande procedures. Iedere technologie werkt op basis van geprogrammeerde configuraties die te leren zijn en daardoor te omzeilen. De inzet van goed opgeleide mensen zal direct leiden tot een veiliger en vriendelijker omgeving. De ingezette trend om meer

De menselijke intuïtie is eigenlijk het beste beveiligingssysteem ter wereld mend uit voornoemde acht momenten en behorend bij de mogelijke werkwijze van de tegenstander, de Adversary Modus Operandi, te identificeren. De profiler zal in staat moeten zijn deze signalen te herkennen en hier vervolgens gericht, maar onopvallend op door te vragen. De bevraagde persoon dient niet het gevoel te krijgen ondervraagd te worden, maar de interactie eerder als prettig te ervaren. Immers, niet alle verdachte indicatoren leiden ook daadwerkelijk tot dreiging.

Op het moment dat een dreiging niet weerlegd kan worden door het stellen van de juiste vragen, wordt de te volgen methode bepaald om de dreiging om te buigen. Bijvoorbeeld: het weigeren van de toegang, het bellen van de juridische afdeling of de politie of de persoon te vorderen: de derde stap.

Stap vier bestaat uit het daadwerkelijk nemen van gerichte maatregelen.

In essentie maakt de methodiek profiling gebruik van het menselijke instinct.

Iets waar wij allen eigenlijk dagelijks op vertrouwen. Zo is iedere persoon wel eens een blokje omgelopen, omdat een situatie of groepje mensen op straat ‘niet goed voelde’. En wij laten ’s avonds laat zonder afspraak niet zomaar een monteur van de kabelmaatschappij tot ons huis toe. Ook gebeurt het dat mensen zo nu en dan het gevoel hebben dat de ander liegt of de waarheid niet helemaal vertelt. Ziedaar: de menselijke intuïtie. Eigenlijk het beste beveiligingssysteem ter wereld.

34

te investeren in ‘slimme’ techniek in plaats van extra te investeren in het opleiden van ‘slimme’ mensen, onderschrijft dan ook de wijze waarop de menselijke component in beveiliging wordt ondergewaardeerd.

Een belangrijke realisatie is dat een goede profiler in essentie geïnteresseerd moet zijn in mensen en hun gedrag, verschijning en verhaal. De profiler moet in staat zijn om een gesprek aan te knopen en moet op basis van dat gesprek kunnen inschatten of de persoon een mogelijke dreiging vormt of niet.

Eigenlijk doet hij in de basis niet veel anders dan een kelner in een restaurant. Ook hij probeert middels het welkom heten van het gezelschap een inschatting te maken van het verdere verloop van de avond en past zijn service daarop aan. Huiswijn of een mooie Bordeaux van de wijnkaart? Uitgebreid tafelen of een snelle hap?

Daarmee leent de methodiek van Predictive profiling zich niet alleen voor de zogenaamde hoogrisicolocaties, maar is deze ook toepasbaar in omgevingen die een meer gast- of klantgerichte benadering behoeven. Denk bijvoorbeeld aan internationale hoofdkantoren van beursgenoteerde organisaties, vijfsterrenhotels, maar ook openbare gebouwen zoals universiteiten, scholen en rijksgebouwen.

Schijnveiligheid De beveiligingsbranche creëert in zekere mate een schijnveiligheid met haar krachtige focus op procedures en

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

technische beveiligingsoplossingen.

Iedere nieuwe misser leidt tot het nemen van nog uitgebreidere maatregelen en uiteindelijk zijn het met name gewone burgers die last ondervinden van deze regulatiedrang.

Bovendien draagt de weg die is ingeslagen, bij aan een vergroting van het gevoel van onveiligheid.

Vrijwel elke luchthaven ter wereld past een verbod toe om vloeistoffen mee aan boord te nemen, behalve Israël.

Israël beschouwt de maatregel als belachelijk, niet meer dan ‘window dressing’ en een maatregel die enkel de ‘good guys’ tijdverlies en irritatie oplevert. Er zijn enkele voorbeelden bekend van terroristische aanslagen die verijdeld zijn door technologie, maar er zijn talrijke voorbeelden van aanslagen die verijdeld zijn door menselijk instinct of de inzet van een methodiek als Predictive profiling. Zo zijn op Ben Gurion Airport in Tel Aviv sinds 1972 nul aanslagen geslaagd. Dit terwijl dit vliegveld behoort tot de meest gevoelige plaatsen ter wereld en zich bevindt op een plaats waar aanslagen een tijd lang aan de orde van de dag waren.

Resultaten die bereikt zijn door de goed toegepaste verhouding van de mens, in de eerste plaats, en techniek.

Interactie met mensen Menselijke interpretatie blijkt essentieel om tot een werkend veiligheidsbeleid te komen. Wanneer men geen oog heeft voor het gedrag van mensen, mist men een hoop waardevolle informatie.

Ofschoon het inschatten van afwijkend gedrag een kerntaak van beveiligers is en de beste manier om dit te doen het in contact treden met mensen is, worden zij vandaag de dag geleefd door checklists en procedures. De focus op interactie met mensen kan overigens tevens leiden tot een prettiger ervaring onder passagiers, gasten en bezoekers. ‹‹ * Sander de Meester is Director Operations van D&B The Facility Group (www.db.nl).

securit y

Elektronische uitbraak Op een prachtig terrein in de Flevopolder zorgt stichting AAP voor de opvang van uitheemse dieren. Opvallend onderdeel van het complex is een streng beveiligd eiland, waarop een aantal hiv-geïnfecteerde chimpansees permanent verblijft. Een nieuw elektronisch sluitsysteem, mede mogelijk gemaakt door een aantal betrokken sponsors, is een essentiële schakel in de beveiliging. ARJEN DE KORT

‘V

eiligheid en beveiliging zijn belangrijk bij Stichting AAP. Maar dan heb je het niet over bijvoorbeeld inbraakbeveiliging, want er valt hier niet veel te halen’, vertelt Rob Bloem lachend bij de start van dit interview. Bloem is hoofd technische dienst & huishouding en verantwoordelijk voor het onderhoud van de gebouwen, het terrein en de (beveiligings)installaties op de uitgestrekte locatie aan de rand van Almere, waar gemiddeld zo’n 250 uitheemse dieren in de opvang zitten. Blikvanger is het chimpanseecomplex met onder meer 28 hiv of hepatitis C geïnfecteerde chimpansees. ‘Onze zorg is deze dieren binnen te houden. Daarom praten wij hier over uitbraakbeveiliging.’

Onbeheersbaar Naast het binnenhouden van de dieren, is ook controle op de mensen van belang zodat niet iedereen overal in en uit kan lopen. Niet alleen vanwege de risico’s die men loopt, maar ook omdat de dieren rust nodig hebben. Het gaat dan met name om personeel, want stichting AAP is geen dierentuin en

heeft geen publiek op het terrein.

Omdat er veel wordt gewerkt met vrijwilligers én zogenaamde verplichte vrijwilligers met een taakstraf of uit de verslavingszorg, kent het personeelsbestand een groot verloop. Bloem schetst de daaruit voortvloeiende problematiek: ‘We hadden een traditioneel mechanisch sluitsysteem, met normale sleutels en een conventioneel sleutelplan. Maar door het grote verloop waren we het zicht volledig kwijt op de

‘We wilden een elektronisch sluitsysteem met toegangscontrole’ uitgegeven sleutels. En collega’s liepen vaak met tien sleutels of meer rond.

Kortom, het was onbeheersbaar geworden. Daarom wilden we een elektronisch sluitsysteem gecombineerd met toegangscontrole.’

Vraag Met deze vraag klopte Bloem begin dit jaar aan bij Edwin Hendriks, vertegen-

Kerngegevens Organisatie : Stichting AAP Medewerkers : 75 medewerkers (50 fte’s); gemiddeld 100 vrijwilligers Donateur : stichting AAP ontvangt geen subsidie en is volledig afhankelijk van giften en donaties, www.aap.nl

36

woordiger van Gerritse IJzerwaren. ‘Een relatief eenvoudige klantvraag, waarop het antwoord zoals zo vaak gecompliceerder bleek’, stelt hij nuchter vast.

‘Zo hadden we hier te maken met de diversiteit van en het verloop in het personeelsbestand, maar ook met de gewenste flexibiliteit van een groeiende organisatie. En dan kom je al snel uit bij een elektronische oplossing.’

Maar AAP had nog meer noten op haar zang. Voor het chimpanseecomplex

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

met de geïnfecteerde apen wilde men namelijk tweezijdig gecontroleerde toegang, omdat men er zeker van wil zijn dat mensen daar niet zomaar van buiten naar binnen gaan, maar meer nog met het oog op mogelijke besmetting van binnen naar buiten. Beide keren moet dat worden gecontroleerd.

Systeem Om aan deze klantvraag te kunnen voldoen, kwam Hendriks uit bij DOMNederland en Dorma Nederland. Erik Mastenbroek (product & sales manager bij DOM) schetst de contouren van de uiteindelijk gekozen oplossing. Het betreft een mix van een on- en offline systeem, waarbij gebruik wordt gemaakt van paslezers voor de toegangen die online communiceren via standaard TCP/IP, power over Ethernet (PoE) en zo ‘live’ beheerd en gecontro-

securit y

beveiliging voor AAP delijk.’ Als beheerder kan hij via een standaardbureaulezer die op zijn computer is aangesloten mensen autoriseren en de transponders programmeren.

Hij kan zelfs een export maken in MS Excel, waardoor een traditioneel sleutelplan zichtbaar wordt gemaakt.

Inmiddels is na de gebruikelijke weerstand bij de overgang naar een nieuw toegangscontrolesysteem ook het personeel aan de nieuwe situatie gewend.

Bloem: ‘Aanvankelijk reageerde men soms wantrouwend omdat men bang was te worden gecontroleerd, of men vond het vreemd niet meer geautoriseerd te zijn voor bepaalde deuren.

Wat doet AAP?

Ramon Philippo, Erik Mastenbroek, Rob Bloem en Edwin Hendriks (v.l.n.r.) bij de ingang van het chimpanseecomplex. leerd worden met de bijgeleverde software. En offline toegangen met elektronische cilinders voor de overige binnendeuren. Deze mix is mogelijk doordat alle autorisaties veilig op de transponder worden geprogrammeerd.

op de transponder gezet.’

Ramon Philippo (account manager Dorma) completeert dit verhaal. ‘De deuren waarop dit mooie systeem zit, kunnen hun functie alleen maar goed uitoefenen als nadat iemand zijn pas

‘Het systeem maakt gebruik van het intelligente transponderconcept’ Mastenbroek: ‘Het mooiste is dat op het chimpeiland slechts één IP-kabel naar de hoofdentree loopt. Na de centrale deur werkt alles stand alone.

Daardoor hebben we behoorlijk op de installatiekosten kunnen besparen. De cilinders hebben dezelfde kenmerken als die we kennen van traditionele toegangscontrole, dus met tijdzones, uitlezen wie waar naar binnen gaat, dubbelzijdige controles, en een veilige rfid-techniek voorzien van cryptologie.

En ten slotte worden alle autorisaties

heeft aangeboden en ze zijn geopend ze ook weer achter hem dichtgaan. Het is dus belangrijk dat er een betrouwbare deurdranger of deurautomaat op zit. En die hebben wij geleverd.’

Controleerbaar Bloem is als beheerder van het nieuwe systeem enthousiast. ‘Het voldoet meer dan aan mijn verwachtingen. De software voor het beheer in het algemeen en het programmeren van de tags in het bijzonder werkt zeer gebruiksvrien-

» Stichting AAP is een opvangcentrum voor uitheemse dieren. De dieren zijn afkomstig van de illegale handel, proefdierlaboratoria, circussen, louche dierentuinen, of van particulieren. » AAP is gespecialiseerd in de opvang van apen en kleine uitheemse zoogdieren, zoals wasberen, stinkdieren en prairiehondjes. Vaak zijn de dieren mishandeld of verwaarloosd. Bij AAP krijgen zij professionele verzorging. Het uiteindelijke doel is om de dieren gezond te maken en ze te herplaatsen in een meer natuurlijke omgeving.

Chimpanseecomplex Sinds 2006 heeft AAP een chimpanseecomplex. In het complex zitten onder meer 28 chimpansees met een overdraagbaar virus, zoals hiv of hepatitis C. De apen worden hier zelf niet ziek van. Wel zijn ze besmettelijk. Daarom heeft AAP strikte veiligheidsmaatregelen opgesteld en bevat het gebouw drie gescheiden afdelingen: » de quarantaine; » de resocialisatie-unit; » de Special Care Unit, waar de geïnfecteerde dieren levenslang zullen verblijven.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

» 37

securit y

Maar iedereen is nu positief en voor mij is het weer controleerbaar geworden.’

Flexibiliteit De komende tijd zal het systeem verder worden geïmplementeerd. Zo wordt er eind dit jaar gestart met de bouw van een nieuwe resocialisatiehal voor de kleine primaten en een nieuwe quarantaineruimte waar het elektronische sluitsysteem zal worden geïnstalleerd.

‘Het systeem gaat als een olievlek over het terrein, waarmee meteen het grote voordeel van de flexibiliteit ervan wordt bewezen’, aldus Bloem.

Sponsoring Stichting AAP is volledig afhankelijk van giften en donaties, waarbij een donateur normaliter 15 euro betaalt.

‘Daarom rekenen wij altijd in eenheden van 15. Dus als ik bijvoorbeeld voor 1.500 euro wil investeren, moet ik bij wijze van spreken mijn collega’s vragen om 100 extra donateurs te werven. Maar onze donateurs zien natuurlijk het liefst dat we ons budget omzetten in apenbrokken, niet in be-

Technische specificaties » » » »

30 elektronische cilinders met intelligent transponderconcept 1 elektronisch beslag 2 paslezers, die online via TCP/IP en PoE worden beheerd veilige transpondertechniek, clip-tac (sleutelkapje dat eenvoudig over een (bestaande) sleutel wordt geschoven » ELS intelligent transponderconcept beheersoftware » deuren uitgerust met deurdranger (TS-93) / deurautomaat (ED-100/250) Leveranciers » DOM-Nederland (Toegangscontrole & Sluitsystemen) » Dorma Nederland (Deurtechniek) » Gerritse IJzerwaren

veiliging’, schetst Bloem zijn dilemma.

Het zal dan ook geen bevreemding wekken dat stichting AAP blij was dat zij voor dit project kon rekenen op de financiële steun van dit drietal betrokken bedrijven, die uiteindelijk ruim een kwart van het benodigde budget doneerden. Drijvende kracht hierach-

ter was Hendriks, die de motivatie van alle betrokkenen als volgt verwoordt: ‘Vanaf het moment dat je bij stichting AAP over de vloer komt, word je gegrepen door deze dieren in nood die hier fantastisch worden opgevangen door al die gemotiveerde medewerkers en vrijwilligers.’ ‹‹

(Advertentie)

Bouwplaats

Bedrijventerrein

Toezichtcentrale

Zorg

Virtueel portier

Visie

veiligheid Spyke Security biedt u een volledige anti- inbraakgarantie. En mocht er toch een insluiper ontsnappen aan ons beveiligingssysteem, dan vergoeden wij het bedrag dat u kwijt bent aan eigen risico! Benieuwd naar de andere voordelen van onze werkwijze? Neem contact op met René den Dekker via tel. 072 - 5414082 of surf naar www.spykesecurity.nl

Innovatieve en flexibel beveiligingsconcept O Totaalconcept: van ontwerp tot realisatie O Op basis van operationele lease, dus géén investering O Preventieve en proactieve cameraservice O Tijdelijke en permanente camerabeveiliging O Live uitlezen van beelden in onze Toezichtcentrale O Directe en gerichte opvolging O Beveiliging bedrijven-terreinen O Bouwplaatsbeveiliging O Geschikt voor bedrijven, particulieren, overheden en andere instanties.

O

www.spykesecurity.nl

Smaragdweg 3 O 1812 RJ Alkmaar O T +31 (0)72-5414082 O E info@spykesecurity.nl

securit y

Aanpak SRM onvoldoende toekomstvast

Security risicomanagement 2.0 Het outsourcen van steeds meer activiteiten maakt het voor bedrijven moeilijker om zicht te houden op securityrisico’s van de gehele waardeketen. Deze ontwikkeling vraagt om een andere aanpak van zowel security risicomanagement als van wet- en regelgeving om ook in de toekomst grip te kunnen houden op securityrisico’s. Het klassieke denken rond waardeketens staat een optimale aanpak echter in de weg. Als er niets verandert, zal dit in de toekomst leiden tot een afnemende effectiviteit van security risicomanagement. MICHEL DE JONG EN ANDRÉ SMULDERS *

V

eranderingen in de bedrijfsvoering leiden ertoe dat statische waardeketens (‘value chains’) steeds minder voorkomen en plaatsmaken voor dynamische waardenetwerken (‘value networks’).

Deze waardenetwerken omvatten de uitwisselbare bouwstenen die de basis vormen voor flexibele dienstverlening en productie. Karakteristiek aan een waardeketen is dat men inzicht heeft in de individuele onderdelen waaruit deze is opgebouwd. Door verdergaande specialisatie, onder andere gedreven door outsourcing en gebruikmaking van veelomvattende dienstenpakketten van derden, verdwijnt het inzicht in de opbouw van deze waardeketen.

Oorzaken De oorzaken voor deze verschuiving zijn onder meer gelegen in voortschrijdende specialisatie, professionalisering, kostenefficiency en outsourcing. Daardoor wordt het steeds complexer om inzicht te krijgen, en te houden, in de opbouw en samenhang van de onder-

ces in toenemende mate uitwisselbaar worden) met zich meebrengen.

Situatie op monment t0

A B D

C G

E

F

Dit afnemende inzicht is niet per definitie een slechte ontwikkeling: men hoeft immers de kennis en expertise die nodig is in de onderliggende onderdelen van deze waardeketen niet zelf te onderhouden.

Gevolgen Situatie op monment t1

A B D

C G

E

F

Dynamiek in een waardenetwerk. delen van een dergelijk waardenetwerk.

Deze complexiteit wordt nog eens versterkt door de dynamiek die globalisering en service-denken (waarbij servi-

Deze geschetste ontwikkeling heeft twee gevolgen. Enerzijds verdwijnt de expertise die nodig is om een volledig inzicht in deze waardeketens te krijgen. Anderzijds worden deze ketens dusdanig dynamisch dat, zelfs als men op enig moment inzicht heeft in de ketens, deze er op korte termijn anders uit kunnen zien. Daarom pleiten de auteurs in dit artikel voor waardenetwerken die de toegenomen dynamiek van waardeketens benadrukken.

De figuur laat de dynamiek zien die in een waardenetwerk kan ontstaan.

De afnemer (A) van een dienst of

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

39

»

securit y

product betrekt deze van leverancier (B). Hoe de dienst of het product tot stand komt en welke aanvullende bouwblokken (C t/m F) daarvoor gebruikt worden, is in een servicegeoriënteerde omgeving vaak niet relevant voor de afnemer (A).

richt op het inzicht krijgen in de ‘losse’ of ’aparte’ onderdelen die gezamenlijk de waardeketen vormen, waarbij de focus ligt op de onzekerheden in de waardeketen die een gevaar vormen voor de kwaliteit van de producten of diensten.

De vraag is ook of de afnemer kan beoordelen of de dienst van B goed is opgebouwd; die expertise berust immers bij leverancier B. Voor de relatie tussen de overige bouwblokken in het netwerk geldt hetzelfde.

Op basis van dat inzicht wordt vervolgens vastgesteld waar mogelijke risico’s kunnen ontstaan. Deze aanpak, die grotendeels gebaseerd is op de klassieke waardeketen, blijkt in de steeds complexer en dynamischer wordende waardeketens steeds minder effectief.

Huidige aanpak De wens die samenhangt met het inrichten van de bedrijfsvoering op basis van services, is dat deze in toenemende mate uitwisselbaar worden. De huidige aanpak is erop gericht om de waardeketen en de daarbij horende risico’s te beoordelen. Zelfs als afnemer A inzicht kan krijgen in de relatie tussen alle bouwblokken en de risico’s tussen en in deze bouwblokken, dan zal de afnemer deze continu bij moeten houden om te zien of er veranderingen optreden in het netwerk, zoals in de figuur op tijdstip t1.

Bij verdergaande inrichting op basis van services (uitwisselbare bouwblokken) wordt het actueel houden van dit inzicht en het inschatten van de bijbehorende risico’s op basis van de huidige aanpak kostbaar en gecompliceerd. De benodigde expertise berust immers niet langer bij de afnemer.

Speciale eisen De geschetste problematiek stelt speciale eisen aan de bescherming tegen zowel ‘fysieke’ als ‘digitale’ securitydreigingen in de waardeketen. Als directe reactie op ‘9/11’ ontstonden wereldwijd douaneprogramma’s die illegale transportstromen moeten helpen beteugelen. Aan veel internationaal opererende bedrijven werd daarmee de verplichting opgelegd de gehele eigen supply chain onder controle te houden.

De introductie van zogenaamde green lanes voor bedrijven die participeren in dergelijke programma’s, is aantrekkelijk voor overheden die de controles vooral kunnen richten op bedrijven die niet deelnemen. Bedrijven bemerken inmiddels echter dat het, juist door de genoemde specialisatie en outsourcing, nagenoeg onmogelijk is om verant-

Laat anderen niet uw risico bepalen en bepaal niet voor anderen hun risico’s!

Uit dit voorbeeld blijkt dat de huidige aanpak van security risicomanagement niet goed aansluit bij deze vorm van bedrijfsvoering. Ook de wet- en regelgeving houdt nog onvoldoende rekening met deze ontwikkelingen. Hoewel de ontwikkeling zeker niet nieuw is, ligt de focus vanuit bedrijfsvoering primair op het resultaat, in de vorm van een geleverde dienst of product. De huidige security risicomanagementaanpak is ge-

40

woordelijkheid te nemen voor die integrale waardeketen.

Ook voor het digitale domein is deze ontwikkeling waarneembaar. De complexiteit en dynamiek zijn hier vooral te vinden in de onderlinge samenhang, afhankelijkheden en belangen. Uitval of verstoring in het digitale domein kan bijvoorbeeld leiden tot grote uitval in het energienetwerk en omgekeerd.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

Als we hier geen rekening houden met de dynamiek van de waardenetwerken waarin deze afhankelijkheden zich voordoen, zullen we in de toekomst vaker voor onverwachte en zelfs gevaarlijke verrassingen komen te staan.

Het analyseren en actueel houden van alle mogelijke verbanden en bijbehorende risico´s, de werkwijze binnen het klassieke risicomanagement, lijkt ondertussen steeds meer een uiterst kostbare en soms zelfs onmogelijke opgave.

Het zal niet de laatste keer zijn dat uitval van een bouwblok in een netwerk zal leiden tot uitval van dienstverlening van daarvan afhankelijke bouwblokken. In 2009 bijvoorbeeld leidde de uitval van het mobiele netwerk van een telecomprovider tot uitval van het tramverkeer tussen Nieuwegein en Utrecht. De trams zelf konden nog wel rijden, maar de vervoerder gebruikte het mobiele netwerk als communicatiemiddel tussen tramchauffeurs en de verkeersleiding. De vervoerder vond de risico’s die met de uitval van de communicatie gepaard gingen dusdanig groot, dat besloten werd de trams stil te zetten.

Of de huidige aanpak, waarin de eigen risico’s beperkt worden door steeds meer maatregelen op te leggen aan de toeleveranciers, ook daadwerkelijk de beste oplossing vormt, is vaak twijfelachtig. Het is immers de vraag of die toeleverancier deze maatregelen ook kan en wil doorvertalen naar zijn leveranciers.

Spagaat Door de huidige aanpak van security risicomanagement bevinden bedrijven zich dus in een spagaat: enerzijds maken globalisering en toenemende dynamiek de controle over de hele keten erg gecompliceerd en daarmee kostbaar.

Anderzijds wensen nationale en internationale regulators dat de gehele keten (die steeds vaker in private handen is), onder controle gebracht wordt om zo publieke risico’s te beperken. Daarbij is een aantal redenen aan te wijzen waarom het waardeketendenken rond securityrisico’s nooit tot een optimale situatie zal leiden.

securit y

Security risicoprofiel Ten eerste heeft ieder onderdeel in de waardeketen zijn eigen security risicoprofiel. Dezelfde dreiging die ontstaat doordat een leverancier zijn dienst niet optimaal kan leveren, vormt voor de ene organisatie die deze dienst afneemt een onacceptabele bedreiging, terwijl een andere organisatie geen noemenswaardige gevolgen hoeft te ondervinden. Zo kan een storing van een dienstverlener in het weekend voor een

Andere aanpak Om voornoemde problematiek het hoofd te kunnen bieden zal er op termijn een fundamenteel andere aanpak van security risicomanagement moeten komen; een aanpak die de voordelen van het denken in waardenetwerken weet te benutten én die voldoende grip geeft op de risico´s. Daarbij moet de focus veel sterker komen te liggen op het managen van de eigen risico’s. Laat anderen niet uw risico bepalen en

SRM 2.0 vraagt niet alleen om een andere manier van denken en doen vanuit het bedrijfsleven bedrijf dat volcontinu opereert een serieus probleem opleveren, terwijl er voor een organisatie die kantoortijden hanteert niets aan de hand is.

Complexiteit Ten tweede is het door de complexiteit van een waardenetwerk nagenoeg onmogelijk om alle risicoprofielen te kennen en daar zinvol op te kunnen acteren. Door vanuit de wetgever de ‘eindleverancier’ (mede)verantwoordelijk te stellen voor de risico’s in de keten, wordt de verwachting gewekt dat er een eenduidige waardeketen is en dat deze eindleverancier de risico’s ook daadwerkelijk kan beoordelen.

Aard Ten derde verschilt de aard van de securityrisico’s evenals de manier waarop deze gemanaged moeten worden. Waar het bedrijfsleven praat over bedrijfsrisico’s, gebaseerd op een zekere ‘risk appetite’, hebben overheden overwegend de wens maatschappelijke risico’s zo veel als mogelijk uit te sluiten. Hoewel beide praten over risico’s, is vanuit beide gezichtspunten de betekenis fundamenteel verschillend. Binnen de huidige regelgeving is er weinig aandacht voor het ambitieniveau van bedrijven ten aanzien van security risicomanagement, terwijl ondernemers weten dat er zonder het nemen van verantwoorde risico’s geen winstgevende zaken gedaan kunnen worden.

bepaal niet voor anderen hun risico’s!

Laat u door uw ketenpartners gerust informeren over mogelijke dreigingen die de dienstverlening aan uw bedrijf kunnen beïnvloeden, maar maak altijd uw eigen risico-inschatting.

Een risicomanagementsysteem zal pas goed functioneren als de overkoepelende securityverlangens op bestuursniveau worden bepaald, en het risicomanagementsysteem inzicht geeft in de dreigingen die inbreuk kunnen maken op deze veiligheidsverlangens. Ook hier geldt weer dat men zelf de eigen risico’s vast zal moeten stellen en beheersen in plaats van de hele keten te willen controleren. Dit laatste is alleen noodzakelijk wanneer het vastgestelde risico dermate hoog wordt dat het een investering in een ketenoverstijgende risicoaanpak rechtvaardigt.

Grotere effectiviteit en efficiency Een dergelijke aanpak die zich primair focust op de securityrisico’s die relevant zijn binnen de eigen verantwoordelijkheid, leidt tot grotere effectiviteit en efficiency van het risicomanagement. De securityrisico’s moeten te managen zijn op basis van afspraken op de grensvlakken met toeleveranciers. Alleen deze aanpak resulteert in een aanpak die de bedrijfsmatige voordelen van het denken in waardenetwerken optimaal weet te benutten. De essentiële toets daarbij is dat afspraken alleen dan relevant zijn als ze bijdragen aan het kunnen managen van de eigen securityrisico’s.

Dit security risicomanagement 2.0 vraagt niet alleen om een andere manier van denken en doen vanuit het bedrijfsleven, maar ook om onderzoek en experimenten om tot optimale aanpassingen te komen in de beleidsaanpak en daaruit voortvloeiende wet- en regelgeving.

De auteurs zijn ervan overtuigd dat security risicomanagement 2.0 een oplossingsrichting is die helpt om de juiste risico’s op een doelmatige en kosteneffectieve wijze onder controle te brengen. Zij nodigen security risicomanagers uit om met de in dit artikel geschetste visie hun voordeel te doen. ‹‹ * Michel de Jong is Director G4S Risk Advisory. André Smulders is Senior Consultant Cybersecurity, TNO.

Samenvatting » Het outsourcen van steeds meer activiteiten, onder andere gedreven door voortschrijdende specialisatie en kostenefficiency, maakt het voor bedrijven alsmaar moeilijker - en in sommige gevallen zelfs onmogelijk - om zicht te houden op securityrisico’s van de gehele waardeketen. » Deze ontwikkeling vraagt om een fundamenteel andere aanpak van zowel security risicomanagement als van wet- en regelgeving om ook in de toekomst grip te kunnen houden op securityrisico’s. » Het klassieke denken rond waardeketens staat hier echter een optimale aanpak in de weg en zal als er niets wordt veranderd, in de toekomst leiden tot hogere kosten en een afnemende effectiviteit van security risicomanagement.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

41

COMMUNITY

Het Nieuwe Security !LTIJD OP DE HOOGTE

Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen van het Security Management Congres?

Meld u aan voor de gratis wekelijkse e-mailnieuwsbrief van Security Management: www.securitymanagement.nl/ nieuwsbrief

Social media, Het Nieuwe Werken, experimenten met intelligente camerasystemen, cybercime, Wikileaks. ‘De wereld’ verandert razendsnel. Waardoor er naast de klassieke beveiligingsissues tal van nieuwe dreigingen en risico’s ontstaan.

Word lid van de Linkedin groep: Ga naar www.linkedin.com, selecteer bij zoekveld ‘groups’, ga naar uitgebreid zoeken en vul ‘Security Management’ en ‘dutch’ in.

Maak tijdens dit innovatieve congres kennis met de mogelijkheden en dilemma’s van Het Nieuwe Security! Met inspirerende sprekers, boeiende kennissessies, pittige debatten, fascinerende inloopsessies, exclusieve expertmeetings, interessante rondetafels en verhelderende speed-coachingsessies.

Stel zelf uw ultieme congresdag samen en stap in de wereld van Het Nieuwe Security!

Een (kleine) greep uit de onderwerpen die aan bod komen: ✔ Scheiding fysieke beveiliging en informatiebeveiliging: ‘accident waiting to happen’ ✔ Any device, any time, anywhere? – de multidisciplinaire dimensies van verandering ✔ Jong vs Oud ✔ Hacking in de praktijk: ďŹ ctie of feiten? ✔ What to do with social media? ✔ Vrouwen in security ✔ Ik en de koningin

7ANNEER NOVEMBER 7AAR #ONFERENTIECENTRUM 7OUDSCHOTEN IN :EIST -EER INFORMATIE WWW SECURITYMANAGEMENT NL CONGRES

Het Security Management Congres 2011 is een samenwerking tussen Security Management en Asis International Benelux Chapter

:fe^i\j

TM

Benelux Chapter

COMMUNITY

Meet the experts!

Heeft u altijd al uw vragen en issues willen voorleggen aan de echte experts? Dat kan tijdens het Security Management Congres 2011! Tijdens exclusieve consults in een setting van maximaal 10 personen* worden al uw vragen direct beantwoord!

U kunt in gesprek met de volgende experts: Jeroen Herlaar - expert op het gebied van cybercrime.

Frank Kupper - expert op het gebied van menselijk gedrag, veranderprocessen en hoe deze optimaal te managen.

Eduard Emde - expert op het gebied van trends en ontwikkelingen in de security management professie.

4HUISWERKEN MINST BELANGRIJKE ARBEIDS VOORWAARDE Dat blijkt uit een onderzoek van TNO onder 22.000 Nederlandse werknemers.

Hieronder de top 8 van belangrijkste arbeidsvoorwaarden op een rij: 1. Goede leidinggevende 2. Interessant werk 3. Werkzekerheid 4. Goed salaris 5. Leermogelijkheden 6. Deeltijdwerken 7. Zelf werktijden bepalen 8. Thuiswerken

Glenn Schoen - expert op het gebied van omgaan met de media.

Richard Franken - expert op het gebied van Het Doordachte Werken.

Bron: www.factomagazine.nl

6OORINSCHRIJVING VIA WWW SECURITYMANAGEMENT NL CONGRES IS NOODZAKELIJK DIT GEBEURT OP BASIS VAN VOLGORDE VAN BINNENKOMST

"/%+%.4)0 Beveiliging in 100 vragen

Beveiliging in 100 vragen Richard B. Franke

n

www.securitym anag

Wereldwijd hoogste penetratie op Linkedin en Twitter De penetratiegraad van de sociale media Twitter en Linkedin is nergens zo hoog als in Nederland, aldus de laatste cijfers van comScore.

Aan deze koppositie lijkt voorlopig geen einde te komen; de sociale netwerk markt groeit nog steeds in Nederland.

Op dit moment is ruim 96 procent van

de online populatie actief op sociale netwerken, dat komt neer op bijna 11.5 miljoen gebruikers. Wereldwijd is het gebruik van sociale media sterk toegenomen het afgelopen jaar: bij Twitter steeg het unieke bezoek met 67 procent, bij LinkedIn zelfs 70 procent.

Bron: www.marktingfacts.nl

ement.nl

"EVEILIGING IN VRAGEN ISBN: Prijs:

9789013065022 ` 11,93 (incl. BTW)

Het concept van dit boek is simpel maar doeltreffend: 100 actuele vragen over beveiliging en veiligheid worden helder en bondig beantwoord. Zoals s 7AT IS DE "/2' CHECKLIST s 7AAR KUN JE NAAST HET VERZEKEREN VAN risico’s nog meer voor kiezen? s /P WELKE ONDERDELEN MOET ER GEOEFEND worden in het kader van de BHV? s 7ANNEER IS HET 6#! CERTIl CAAT VEREIST

-EER INFORMATIE EN BESTELLEN WWW SECURITYMANAGEMENT NL SHOP

securit y

Wat onderscheidt succesvolle ondernemingen van

Ondernemingsgroei in Veiligheid en beveiliging zijn nog nooit zo wezenlijk geweest als vandaag de dag. De potentiĂŤle veiligheidskwesties, de noodzaak en de complexiteit ervan nemen alsmaar toe, ook buiten de publieke sector. Meer en meer bedrijven en particulieren vragen om beveiligingsproducten en -diensten die ontworpen zijn om niet alleen mensen te beschermen, maar ook ITsystemen, netwerken en de vertrouwelijkheid van gegevens. In de securitybranche vinden we succesvolle en minder succesvolle ondernemingen.

Maar waarom is dat zo? Wat onderscheidt succesvolle ondernemingen nu van al die andere organisaties? ROEL VAN KEMPEN *

O

m deze vragen te kunnen beantwoorden, heb ik in het kader van mijn ‘Master of Security Science & Management’ in Delft onderzoek gedaan naar de indicatoren van ondernemingsgroei en een analyse gemaakt van de securitybranche. Uit literatuurstudie blijkt dat er vele indicatoren voor ondernemingsgroei zijn. Ik heb die indicatoren samengepakt en gebundeld. Zo ben ik gekomen tot twaalf hoofdindicatoren. De bevindingen geven veel inzicht in de potentie van ondernemingen.

Piramide ondernemingsgroei Figuur 1 is de ‘Piramide van ondernemingsgroei’ en toont de bundeling en modellering. Het model bevat een aantal lagen met factoren die een rol spelen bij groei. De onderste laag bevat de factoren die de twee randvoorwaarden van groei bepalen. Zonder de factoren ‘willen en kunnen’ is groei vrijwel niet mogelijk. De tweede laag geeft de aanjagers van groei weer: de ondernemer, de onderneming en de techniek/innovatie. De daaropvolgende laag geeft aan welke factoren van invloed zijn op de ondernemingsgroei. De vierde laag geeft weer welke economische parameters van belang zijn om de ‘economische’ motor van de onderneming

44

draaiende te houden. Deze economische motor genereert aansluitend het resultaat: groei en ontwikkeling.

Randvoorwaarden van groei Het model geeft aan dat de condities Willen & Kunnen de groei van een onderneming bepalen. Het willen groeien heeft te maken met de groeioriĂŤntatie, oftewel de houding van de ondernemer ten aanzien van groei en een positieve verwachting. Het kunnen groeien heeft te maken met de context van de onderneming, zowel intern als extern.

Aanjagers van groei Met de factoren uit de laag ‘Aanjagers van groei’ worden de schijnwerpers ge-

richt op het gedrag van ondernemers, hun ondernemingen en de toepassing van techniek en innovatie. De factoren zijn: de ondernemer, de onderneming en techniek en innovatie. Als het gaat om menselijke kennis en vaardigheden, wordt ook wel gesproken van menselijk kapitaal. In de literatuur komt helder naar voren dat dienstbaar leiderschap en een hoog opleidingsniveau evenals een groeiambitie onontbeerlijk zijn voor een groeiondernemer. Daarnaast dient de ondernemer communicatief vaardig te zijn en heldere doelstellingen te kunnen bepalen. De onderneming heeft vervolgens een organisatiestructuur die regelmatig vernieuwt. Zij neemt de juiste mensen aan die algeONDERNEMINSGROEI

Groei & Ontwikkeling % $ & ! ! ! # ! !

Economische motor

! # & ! ! & !

Factoren van invloed

Ondern & rneming & Techniek & Innovatie

Aanjagers van groei

W " n

Figuur 1. Piramide van ondernemingsgroei.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

Resultaat

Randvoorwaarden van groei

securit y

andere organisaties?

de securitybranche meen hoogopgeleid zijn en zorgt voor een gedisciplineerde cultuur.

Door innovatie en technologische ontwikkelingen worden nieuwe processen en producten geïntroduceerd. Onderzoek (R&D) is een belangrijke drijfveer voor technologische innovaties. Nieuwe technieken en innovaties worden actief gezocht, maar dit is geen must. De geboden technologische ontwikkelingen en innovaties hoeven niet per definitie te zorgen voor revolutionaire doorbraken.

Invloedsfactoren De marktomgeving is de omgeving waarin een onderneming opereert: de branche, positie in de keten en haar concurrenten. Een sterke omgeving zet bedrijven aan om effectief te opereren, om economische waarde te creëren en deze waarde te delen met hun afnemers. Een goede marktwerking stimuleert innovatie en ondernemerschap.

Dat betekent dat het mogelijk moet zijn om hoge winsten te behalen door het lanceren van nieuwe, betere producten of diensten.

Kapitaal is eveneens een belangrijke factor. Toch blijkt niet iedere vorm van kapitaal van even grote invloed op de groei van de onderneming. Bijzonder belangrijk voor de groeiontwikkeling is de beschikbare hoeveelheid durfkapitaal. Durfkapitaal dient immers voor de financiering van risicovolle projec-

Macroeconomische analyse

Toekomstanalyse

Security branche

Concurrentieanalyse

Figuur 2. Analyse van de securitybranche.

Vanzelfsprekend blijken ook de strategie en visie van de onderneming belangrijk voor de groei. De strategie beslaat de ambitie en intenties van de

Prestatiecontracten zijn een manier om de discussie over de toegevoegde waarde van beveiliging te omzeilen ten, die ook vaak innovatief zijn.

Groeiondernemingen hebben in generieke zin minder moeite met het verkrijgen van additioneel kapitaal.

Marktanalyse

onderneming en haar ondernemer(s).

De visie geeft aan waar de onderneming voor gaat en hoe zij de omgeving wil beïnvloeden om succesvol te zijn.

Economische motor De economische groei van een onderneming is met behulp van talloze indicatoren te meten. Denk aan groei in omzet, in het aantal werknemers (FTE) en groei in winst. Ik heb gekozen voor drie parameters die belangrijk zijn voor de lange termijn van een onderneming.

Want duurzame waardecreatie is belangrijker dan heel veel banen creëren op korte termijn.

Het is allereerst van belang dat een onderneming een positieve cashflow genereert, juist om duurzaam waarde te kunnen blijven creëren. De rentabiliteit, of ook wel de winstgevendheid van een onderneming, geeft vervolgens de

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

45

»

produc ten -/dienstenregister Beveiliging en toegangscontrole

Beveiliging en Toegangscontrole

CCTV

Handlampen

Toegangscontrolesystemen

Nedap N.V. Security Management Postbus 103 7140 AC Groenlo (T) 0544 471 666 (F) 0544 464 255 (I) www.nedap-securitymanagement.com

Deursloten

!

!

✠Graag ontvang ik meer informatie over de plaatsingsmogelijkheden in het Producten-/ dienstenregister van Security Management.

Organisatie Naam

M/V

Ingevulde coupon kunt u sturen naar:

Postbus Postcode Plaats

U kunt ook bellen: (0172) 46 64 71 of mailen: bumalphen@kluwer.nl

Tel. Email

46

Kluwer t.a.v. Liesbeth van den Hoek Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

securit y

mate aan waarin een onderneming winst maakt met het geïnvesteerde kapitaal. Algemeen kan gezegd worden: hoe hoger de winstgevendheid, hoe gezonder de onderneming. Naarmate tenslotte de solvabiliteit hoger is, betekent dit een groter eigen vermogen ten opzichte van het vreemde vermogen.

Wanneer het om duurzame waardecreatie gaat, kan een hoge solvabiliteit dus van groot belang zijn.

Het resultaat Wanneer een onderneming positief aan de onderliggende lagen voldoet, is dit een ideale basis voor groei en ontwikkeling. Uit de literatuur en de daarbij behorende empirische onderzoeken blijkt dat al deze factoren en determinanten van belang zijn voor groei en ontwikkeling.

Analyse van de bedrijfstak Een analyse van de securitybranche die ik aanvullend op het onderzoek heb gemaakt, valt uiteen in vier deelgebieden: een macro-economische, een concur-

»

»

»

»

dergelijk totaalconcept door meer dienstverlening aan te bieden en te variëren in algemene risicoscans, beveiliging van data in de organisaties en bescherming van de reputaties van de organisatie in de fysieke en digitale wereld.

De dienstverlening wordt alsmaar breder, wat inhoudt dat met name vanuit de IT aanvullende producten en ook diensten hun intrede doen in de branche.

Het sluiten van prestatiecontracten is een manier om de discussie over prijs versus kwaliteit, en dus de toegevoegde waarde van beveiliging, te omzeilen. Dit gebeurt echter nog te weinig.

De behoefte aan vakkundige medewerkers blijft hoog, mede door hogere eisen (vak- en talenkennis) en het relatief hoge verloop van medewerkers in de branche.

Keerzijde van de lage toetredingsdrempels is dat veel starters de eerste jaren niet overleven. Dit komt niet ten goede aan het imago van de branche.

Met een beperkte groei van de totale markt is het geen eenvoudige opgave om autonome groei te realiseren rentie-, een markt- en een toekomstanalyse. In figuur 2 ziet u een visuele weergave van de uitgevoerde analyse.

Het is te veel om alles uit deze analyse hier te benoemen; daarom geef ik een beknopte beschrijving van de meest dringende kansen en bedreigingen, en de strategieën die leiden tot snelle groei van een onderneming.

Kansen & Bedreigingen » De vraag vanuit de markt blijft hoog, waarbij ook nog voldoende maatregelen te treffen zijn voor het doorvoeren van kostenefficiëntie.

De inzet van nieuwe technologie kan hieraan bijdragen, evenals het aangaan van samenwerkingsverbanden (schaalvergroting). » Het bieden van een totaalconcept is een ontwikkeling die snel terrein wint. Ondernemingen bereiken een

» Hoewel het veiligheidsbewustzijn aan de vraagzijde van de markt binnen bedrijven toeneemt, is het vaak een onderwerp dat bij de directie van opdrachtgevers nog geen hoge prioriteit heeft. » Er wordt een toename verwacht van publiek-private samenwerking, waarbij steeds meer toezicht- en opsporingszaken van de politie worden overgenomen.

Strategieën Ondernemingen die snel willen groeien in deze markt, zullen een van de volgende strategieën moeten kiezen: » het aanbieden van een totaalpakket met multiservices, waarbij de nadruk steeds meer ligt op de integratie van nieuwe technologieën en bestaande producten en/of diensten; » bulk/volume opbouwen tegen lage

kosten om Europese inschrijvingen en grootschalige opdrachten aan te kunnen; » specialisatie op een niche in de markt, kleine lokale specialist; » inspelen op de ontwikkeling om publiek toezicht naar de private sfeer over te laten gaan.

Het is logisch dat de kleine specialisten elkaar moeten opzoeken om in samenwerkingsverbanden schaalgrootte te creëren. De grote ondernemingen zullen veel eerder een generalist worden en zodoende meerdere diensten moeten aanbieden.

Met een beperkte groei van de totale markt, de hevige concurrentie en het hoge personeelsverloop, is het geen eenvoudige opgave om een gezonde, autonome groei te realiseren. In de jaren voor de financiële crisis waren fusies en overnames aan de orde van de dag. Sinds de uitbraak van de crisis hebben er minder fusies en overnames plaatsgevonden. Onlangs heeft de overname van het grootste en oudste particuliere bedrijfsrecherche- en adviesbureau van Nederland, Hoffmann Bedrijfsrecherche, plaatsgevonden.

Sinds januari 2011 gaat Hoffmann samen met de recherche- en adviestak van Trigion. Mogelijk zijn dit de eerste tekenen van een herstellende overnamemarkt in de securitybranche.

IJzersterke combinatie Wanneer we deze vier snel groeiende strategieën bundelen met de indicatoren van ondernemingsgroei, krijgen we een bijzonder krachtige combinatie.

Niet alleen geeft deze combinatie inzicht in de indicatoren van ondernemingsgroei, ook wordt inzichtelijk op welke wijze een onderneming in het securityveld snel kan groeien. Uiteraard biedt de combinatie geen garantie voor succes. Het maakt de kansen op succes wel aanmerkelijk groter. ‹‹ * Roel van Kempen, directeur Iron Investments, rondde in mei 2011 zijn studie ‘Master of Security Science & Management’ in Delft af. In het kader van deze studie deed hij onderzoek naar succesfactoren voor groei van ondernemingen die actief zijn in de securitybranche.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

47

recht

Loondoorbetaling na mishandeling verhaald Een parkeerwachter krijgt wegens het uitdelen van een bon een conflict met een automobilist. Die mishandelt de parkeerwachter zodanig, dat hij ruim vijf maanden arbeidsongeschikt raakt. De gemeente vordert het tijdens deze periode doorbetaalde loon met succes terug van de agressieve bestuurder. ROB POORT *

E

en Rotterdamse parkeerwachter wil in januari 2009 een man bekeuren, omdat hij onbetaald op een parkeerplaats staat. De automobilist is het daar niet mee eens en slaat de parkeerwachter. De automobilist wordt strafrechtelijk vervolgd en voor het slaan of stompen veroordeeld tot een werkstraf van dertig uur.

Zowel de forensisch arts als de bedrijfsarts stelt vast dat de parkeerwachter door de handeling van de boze bestuurder kaak- en rugletsel heeft opgelopen.

Hij is daardoor vanaf midden januari tot begin juli arbeidsongeschikt. De ge-

gedurende arbeidsongeschiktheid te verhalen op degene die de arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt. Volgens de medische rapportages is letsel aan het gezicht geconstateerd als gevolg van het handelen van de automobilist.

Aangezien de automobilist door de strafrechter is veroordeeld wegens mishandeling, levert dit dwingend bewijs op van de mishandeling in de civiele procedure. De automobilist heeft geen feiten of omstandigheden aangevoerd die anders uitwijzen zodat de handelwijze en dus de onrechtmatige daad wordt aangenomen.

De werkgever kan alleen het nettoloon vorderen, omdat dat het gedeelte is waarop de schade betrekking heeft meente vordert, als werkgever van de parkeerwachter, in een civiele procedure het over deze periode betaalde loon van de automobilist terug. Het gevorderde bedrag van ruim 13.500 euro betreft het loon gedurende de arbeidsongeschiktheid, alsmede re-integratie en juridische kosten. De automobilist bestrijdt de vordering, ontkent dat hij geslagen heeft en bestrijdt verder de toedracht en het causaal verband.

Oorzakelijk verband Onder verwijzing naar art. 6:107a Burgerlijk Wetboek oordeelt de rechtbank dat een werkgever, in dit geval de gemeente, het recht heeft het loon

48

Daarom acht de rechtbank oorzakelijk verband aanwezig. Of de parkeerwachter al dan niet de automobilist heeft geprovoceerd, is volgens de rechtbank niet relevant. Zelfs als de parkeerwachter wel provocerend was opgetreden, is dat nog geen reden om de schade niet aan de automobilist toe te rekenen, omdat diens handelwijze disproportioneel is geweest.

De rechtbank is wel van mening dat de hoogte van de gevorderde re-integratiekosten door de Gemeente onvoldoende is onderbouwd. De Gemeente krijgt alsnog de gelegenheid om die onderbouwing te leveren, waarna de automobilist daarop kan reageren. De

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

kosten van de rechtsbijstand worden door de rechtbank afgewezen, omdat niet is gebleken dat deze hoger waren dan normaal gesproken het geval zou zijn geweest (art. 237-240 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering).

Daarmee resteert volgens de rechtbank voorlopig een bedrag van ruim 8.400 euro.

Voorwaarde Als een werknemer arbeidsongeschikt raakt (lichamelijk of geestelijke letsel) door een gebeurtenis waarvoor een ander aansprakelijk is, dan kan ook de werkgever de schade die hij heeft geleden verhalen op die veroorzaker. Voorwaarde is wel dat de werknemer ook zelf schade zou kunnen vorderen van de veroorzaker. De werkgever kan alleen het nettoloon vorderen, omdat dat het gedeelte van het loon is dat de werkgever moet betalen en waarop de schade dus betrekking heeft. Als de schade is veroorzaakt door een collegawerknemer, kan de werkgever die alleen verhalen als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. En dat heeft te maken met de risicoaansprakelijkheid van de werkgever. Schade die werknemers veroorzaken, kan de werkgever doorgaans niet op hen verhalen.

Behalve als die opzettelijk is veroorzaakt. Zoals bij het uitdelen van klappen vaak het geval zal zijn! ‚‚ Rechtbank Rotterdam, 15 september 2010, Prg 2010, 256; LJN BN8812 * mr. ing. R.O.B. Poort is jurist en veiligheidskundige (www.bureapoort.nl).

recherche

Doodgewoon In een doodgewone wijk, met doodgewone rijtjeshuizen, breekt op een doodgewone doordeweekse dag brand uit in een van de woningen. De bewoner overleeft de brand niet. Uit het daaropvolgende onderzoek blijkt alles toch minder doodgewoon te zijn dan gedacht.

ANJA COUZIJN *

E

en vrouw ziet vuur door het keukenraam van haar buurman. Zij waarschuwt haar echtgenoot, die poolshoogte gaat nemen. Aan de achterzijde van de woning constateert hij dat de keuken in brand staat. Daarop slaat hij met een steen de ruit van de keukendeur in en gaat hij de woning binnen. Hij ziet in de keuken een deel van een afzuigpijp, dat tussen de afzuiginstallatie en het plafond gemonteerd behoorde te zijn, brandend op het gasfornuis liggen. Nadat hij de pijp van het gasfornuis heeft afgeveegd, ziet hij één brandende gaspit. Als hij deze heeft uitgedaan, loopt hij de woonkamer binnen. Deze staat vol rook, maar desondanks ziet hij dat zijn buurman in een slapende houding op de bank zit, met op zijn buik een mobiele telefoon en direct naast zich een groot model te-

mers aangetroffen, waarin zich zwarte aarde en kattenkorrels bevinden. Verder stuit de brandweer op ‘kleefkaarten’ ter bestrijding van insecten, een afzuiginstallatie, een geprepareerd dakraam, een teil met een tuinslang, een door middel van plastic en folie afgedichte zolderruimte, een gedemonteerde (doorgeknipte) elektriciteitsvoorziening, tl-verlichting, een thermostaat met thermometers en ten behoeve van de teelt aangebrachte elektriciteitsbekabeling.

Onderzoek Nadat de brand is geblust, volgt een tactisch onderzoek. In de geblakerde resten worden door de gehele woning lege bierblikjes aangetroffen en in de woonkamer tegenover de bank waar de bewoner was aangetroffen, staat een

De woning was niet meer en niet minder dan een tijdbom geweest levisie. Omdat hij er rekening mee houdt dat de bewoner door de televisie kan zijn geëlektrocuteerd, gooit hij de televisie van de bank. Vervolgens zet hij de voordeur van de woning open, gaat weer naar binnen, tilt de buurman van de bank en brengt deze naar buiten.

Hennepkwekerij Tijdens de bluswerkzaamheden door de brandweer blijkt dat er op de zolderetage een hennepkwekerij is ingericht.

Er worden ongeveer 300 zwarte em-

krat met flesjes bier. In de keuken, op het aanrecht naast het gasfornuis, wordt een geheel door het vuur aangetaste koekenpan aangetroffen met daarin een eveneens geheel door het vuur aangetaste lepel. De beide handvatten blijken door het vuur en de hitte te zijn gesmolten.

Zonderling Uit een ingesteld buurtonderzoek bleek dat de bewoner bekendstond als een ‘zonderlinge man’ die altijd dronken of

aangeschoten was en die regelmatig in de buurt stennis schopte. Van de aanwezigheid van een hennepkwekerij bleek men niet op de hoogte. Wel zouden buurtbewoners hebben gezien dat in het laatste jaar regelmatig een kameraad van de bewoner met een tractor bij de woning aankwam en daar bouwmaterialen bracht, zoals houten balken. De bewoner was al meerdere maanden bezig geweest zijn woning te verbouwen. Geen van de buurtbewoners had echter het vermoeden gehad dat de man een hennepkwekerij had gebouwd en/of had laten bouwen en zelf exploiteerde.

Tijdbom Uit het ingestelde technisch onderzoek bleek dat, gelet op de aangetroffen brandhaard, de brand vermoedelijk was ontstaan bij het gebruik (koken of braden) van het gasfornuis.

De conclusie was dat deze woning niet meer en niet minder dan een tijdbom was geweest: óf op enig moment had brand kunnen uitbreken door de illegaal en onprofessioneel gebouwde hennepkwekerij, en/of dit had kunnen gebeuren op enig moment door het gebruikmaken van vuur tijdens het koken op het gasfornuis terwijl de bewoner in kennelijke staat van dronkenschap had verkeerd.

Dit laatste was waarschijnlijk tijdens de fatale brand het geval geweest, waarna de bewoner vermoedelijk door rookvergiftiging om het leven was gekomen. ‹‹ * Anja Couzijn, Register Onderzoeker, Recherchebureau Couzijn Consultancy.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

49

producten

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Branddetectie met ASA technology Siemens Building Technologies heeft de brandbeveiligingsproductlijn Cerberus Pro uitgebreid met twee nieuwe brandmelders: de modellen OOH740 en OOHC740.

Beide apparaten zijn uitgerust met de ASA-technology (Advanced Signal Analysis). Daarmee is onder de meest uiteenlopende omgevingscondities een betrouwbare en snelle branddetectie mogelijk. Een met deze technologie uitgeruste melder splitst de ontvangen signalen op in afzonderlijke waarden, die in real time met behulp van complexe algoritmen worden vergeleken met voorgedefinieerde waarden. Deze zogeheten parameter-sets laten zich exact aan de verwachte omgevingsvoorwaarden aanpassen, doordat rekening wordt gehouden met specifieke lokale risico’s en mogelijke storende factoren zoals douchestoom, stof of lasrook.

Designuitvoering 3DMLI Sensor Hacousto levert de personendetector van IEE nu ook in een designuitvoering. Naast de high-security versie is er tevens een versie beschikbaar die speciaal is uitgerust voor building automation toepassingen.

De 3DMLI werkt op basis van modulerende lichtintensiteit, een techniek waarmee personen die zich in het de-

tectiegebied bevinden kunnen worden gedetecteerd, gevolgd en geteld. Door het verzenden en ontvangen van onzichtbaar licht in combinatie met beelden van een camera wordt een 3Dbeeld opgebouwd van de geprogrammeerde detectiezone onder het apparaat. De software in het apparaat kan deze informatie vertalen voor verschillende toepassingen.

De 3DMLI kan worden ingezet om te voorkomen dat mensen ongewenst meelopen met een geautoriseerde persoon. Als het systeem signaleert dat zich meerdere personen in de gedefinieerde zone bevinden, kan de toegang worden geweigerd. Doordat de 3DMLI personen in het detectiebereik volgt, kan ook de looprichting worden bepaald. Daarmee is het apparaat tevens geschikt voor het tellen van personen bij in- en uitgangen.

H.264 DVR’s Samsung heeft twee nieuwe modellen toegevoegd aan de SRD-serie van H.264 dvr’s. Het betreft de achten zestienkanaals SRD-852D- en SRD1652D-dvr’s.

Installatie eerste iGate In mei is de eerste Heras iGate geplaatst. Byenhof AK Techniek uit ’s-Heerenberg kreeg de primeur van deze innovatieve vrijdragende schuifpoort. De iGate werd in februari gepresenteerd op de BouwBeurs. In maart werd de poort onderscheiden met de prestigieuze designprijs, de red dot award. De marktintroductie van de iGate is officieel in juli. Toch zijn de eerste tien poorten al geplaatst.

50

Deze modellen zijn geschikt voor uiteenlopende toepassingen, waaronder de detailhandel, commerciële instellingen en woonhuizen. Ze kunnen simultaan beelden met CIF-kwaliteit in realtime opnemen op alle kanalen of geselecteerde kanalen op 2-CIF- of 4-CIF-resolutie. Audio kan op vier kanalen worden opgenomen.

Verder bieden beide modellen RS-485-

telemetriebediening, zodat gebruikers ervoor kunnen kiezen live- of opgenomen beelden op afstand te bekijken via internet in een webbrowser of op een iPhone of Android smartphone. Beelden kunnen op maximaal vier interne harde schijven worden opgenomen en er kan een back-up worden gemaakt met een ingebouwde dvd-RW of twee usb-uitgangen.

Thermische camera’s met 640 x 480 pixels Flir Systems heeft haar serie 640 x 480 pixels thermische camera’s uitgebreid. De nieuwe camera’s bieden beelden met een kwaliteit die vier keer beter is dan die van thermische camera’s met de traditionele 320 x 240 pixels. Meer pixels betekent meer detail en detectie van meer en kleinere objec-

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

ten van een grotere afstand. Bovendien werken de camera’s efficiënter met videoanalyse.

De 640 x 480 pixels thermische camera’s zijn te verkrijgen in de bestaande SR-, F-, PT-, en Dseries.

producten

Nieuwe generatie bodycam ADT heeft de Frontlin e Communicator EX, een nieuwe generatie bodycam van AudiSoft Technologies, toegevoegd aan haar portfolio. Dit nieuwe communicatiesysteem stelt de gebruiker in staat een videoverbinding op te zetten en mondeling te overleggen met een collega op afstand, waardoor deze hem onmiddellijk kan bijstaan in noodsituaties.

De Frontline Communicator EX is een draadloos en draagbaar communicatiesysteem dat ontworpen is om de gebruiker handsfree te laten communiceren. Met de nieuwe bodycam is het niet alleen mogelijk videobeelden real time

te versturen, maar ook om een audioverbinding op te zetten met de collega’s die de beelden ontvangen. Daarbij bevat het systeem een tweede handheld camera die gebruikt kan worden om in te zoomen op details.

De oplossing bestaat uit een headset met camera, richtmicrofoon en laserpointer en een aan de broekriem te hangen transmissiestation dat een pda bevat en een handheld camera waarmee ingezoomd kan worden. De gebruiker kan foto’s ontvangen op de pda die hem kunnen helpen zijn werk beter of gemakkelijker te doen.

De bodycam zoekt standaard contact met een wifi netwerk om zijn informatie te kunnen verzenden. Wanneer er geen draadloos netwerk beschikbaar is, kan een mobiele telefoon of satelliettelefoon worden ingezet om een verbinding tot stand te brengen. Het systeem is gecertificeerd volgens de Atex Zone 2-norm, voor gebruik in risicovolle omgevingen.

Compacte netwerkcamera voor outdoor beveiliging Axis Communications introduceert een outdoor beveiligingscamera. Het compacte formaat van de M31-VE serie fixed dome camera’s biedt een discrete entreebewaking voor onder andere winkels, restaurants, hotels, banken en kantoren.

De M31-VE netwerkcamera’s weerstaan temperaturen tussen -20 en +50 graden Celsius. Op de robuuste behuizing past een schild dat beschermt tegen zonlicht, regen en sneeuw. Zonder dit schild is de camera aan het plafond te bevestigen van bijvoorbeeld koelcellen of portieken. De camera is ook beschermd tegen vandalisme. Eenvoudige installatie is mogelijk dankzij Power over Ethernet. Hierdoor is maar één netwerkkabel nodig voor de stroomvoorziening en het datatransport.

Personen tellen met TDflex-systeem Siemens Building Technologies introduceert het TDflex-systeem, dat met een optische sensor 3D-beelden kan genereren. TDflex is een aanvulling op bestaande veiligheidsvoorzieningen.

Het systeem helpt organisaties – zoals ziekenhuizen, scholen, horecagelegenheden en beurslocaties – een accuraat beeld van het aantal aanwezige personen te geven. Dit is voor veel organisaties allereerst belangrijk vanwege de veiligheid.

Daarnaast stelt de informatie die verkregen wordt, facilitaire gebruikers in

staat om de klimaatbeheersing van een gebouw af te stemmen op het aantal aanwezigen. Doordat er gemakkelijk trends zichtbaar worden, kan er heel gericht gestuurd worden om tot een zo efficiënt mogelijk beleid te komen. Zijn er op een bepaalde dag van de week bijvoorbeeld altijd minder personen aanwezig dan op andere dagen, dan kan er mogelijk een verdieping van het gebouw afgesloten worden.

Ook voor ruimten waarin gevoelige informatie opgeslagen is, biedt TDflex een praktische oplossing. Omdat het systeem in 3D de personen echt

waarneemt, kan het systeem zo ingericht worden dat er een alarmsignaal volgt zodra een specifieke ruimte met één toegangscontrolepas door meer dan één persoon tegelijk wordt betreden. Zo blijft het inzichtelijk wie er wanneer in die specifieke ruimte binnengaat.

HD beveiligingscamera met ingebouwde IVA Bosch Security Systems introduceert de 1080p HD beveiligingscamera. Het ingebouwde IVA-systeem (Intelligente Video Analyse) zorgt voor videoanalyse in de camera zelf, alarmeert proactief en doorzoekt de beelden snel en eenvoudig. Dit scheelt tijd en er wordt optimale ondersteuning verleend aan de operator.

Waar beveiligingscamera’s bij de traditionele manier zijn aangesloten op een centrale server die beelden verzamelt en analyseert, wordt het IVA-systeem ín de camera zelf gebracht. Dit systeem gaat op een intelligente manier met beelden om, waarbij vooraf gerichte zoekopdrachten kunnen worden ingevoerd.

Elk detail wordt vastgelegd en het sys-

teem herkent zelf belangrijke gebeurtenissen of eigenschappen, waarna het een signaal aan de operator doorgeeft.

Doordat geen centrale server nodig is, is er risicospreiding bij storingen. Omdat de IVA onafhankelijk op elke camera werkt, betekent dit ontlasting van de servers en dataopslag, grotere betrouwbaarheid en kostenbesparingen.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

51

contacten en contracten

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Hema kiest voor cash managementsysteem G4S

Fisk benoemd bij Samsung

SK Fire & Security Group neemt Hugen over

Hema stapt voor de afhandeling van haar contant geld over op de cash solutions van G4S. De dienstverlener ontwikkelde voor de 240 eigen filialen van het grootwinkelbedrijf een maatwerkoplossing voor de cashcyclus. De organisaties gaan een samenwerking aan voor een periode van zeven jaar.

De vijftig grootste winkels gaan nog voor het einde van dit jaar over op het volledig geautomatiseerde Cash360systeem. Voor de bijna 200 overige winkels is een semigeautomatiseerd proces ontwikkeld, gericht op het efficiënt verwerken en distribueren van contant geld.

Samsung heeft John Fisk benoemd tot Europees IP-productmanager. Fisk is al meer dan vijftien jaar werkzaam in de elektronicabeveiligingsindustrie. Voordat hij bij Samsung begon, was hij zeven jaar werkzaam voor Norbain.

Hugen en de SK Fire & Security Group hebben overeenstemming bereikt over de overdracht van 100 procent van de aandelen. Hugen is een specialist op het gebied van brandveiligheid.

De SK Fire & Security Group is een groep van bedrijven die zich specialiseren in producten en systemen voor de brandveiligheid van midden- en kleinbedrijf tot en met uitgebreide olie & gasinstallaties, ICT, telecom en andere high-riskbedrijven. Bekende namen als Saval en Knowsley maken deel uit van deze groep van inmiddels zeven bedrijven. Bij de totale SK Fire & Security Group werken circa 350 mensen.

Huiskamers puilen uit in Achlum Op 28 mei vond in het Friese dorpje Achlum de Conventie van Achlum plaats. Het kleine terpdorp met zo’n 600 inwoners was voor één dag het centrum van Nederland.

Achlum is de plaats waar 200 jaar geleden met de oprichting van Waarborgmaatschappij Achlum de basis werd gelegd van het huidige Achmea. 200 jaar later keerde de verzekeraar terug om er zijn jubileum te vieren met De Conventie van Achlum.

De Achlumers openden hun deuren voor ruim 3.000 gasten. Zij gingen met elkaar in gesprek over de toekomst van

Nederland en over veiligheid & integriteit. De conventiegangers verspreidden zich over locaties door heel het dorp voor debatten, workshops en colleges.

Van de Romaanse kerk tot aan het oude kaatsveld, en zelfs in de huiskamers van de dorpsbewoners.

Marcel Boekhorst, directeur van Signum Interfocus Riskmanagement, discussieerde in de huiskamer van de familie Talsma met ondernemers, politici en burgers over integriteit op de werkvloer, wat volgens de deelnemers een groot goed is en blijft.

Naast Boekhorst verschenen onder anderen ook Bill Clinton, Dick Berlijn, Job

Cohen, Doekle Terpstra, Hans Wiegel, Ruud Koornstra, Bert Koenders en Pieter van den Hoogenband in de huiskamers.

Marcel Boekhorst (links) discussieerde met belangstellenden over integriteit op de werkvloer.

Opening nieuw pand VMB Security & Services

Burgemeester Oudshoorn van Uithoorn wordt geflankeerd door de directie van VMB Security & Services: Oscar Tieman (rechts) en Robert Hasperhoven (links).

52

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

Op 27 mei is het nieuwe bedrijfspand van VMB Security & Services en VMT Security Systems in Uithoorn officieel geopend. VMB was gevestigd in Mijdrecht, maar de groei van de afgelopen tijd maakte de overstap naar een groter onderkomen noodzakelijk.

In de tien jaar van haar bestaan is VMB uitgegroeid tot een bedrijf met ruim negentig medewerkers. De onderneming houdt zich onder meer bezig met objectbeveiliging, mobiele surveillance, bouwbewaking, winkelbeveiliging en de technische aspecten die daarbij horen.

Vanuit het nieuwe hoofdkantoor kan de voorziene groei van de komende jaren worden ondersteund.

contacten en contracten

Keyprocessor levert Salto/ Sallis-project op Keyprocessor heeft een eerste oplevering van een grootschalig Salto/Sallis project, geïntegreerd in het eigen iProtect Security Management Systeem gerealiseerd. Het project is opgeleverd aan Medimall te Rotterdam.

De integrale beveiligingsoplossing bestaat uit 100 Sirius online kaartlezers en 323 draadloze online Sallis deurbeslagen van Salto, die vanuit één beheerplatform worden toegepast.

Medimall maakt samen met het nieuwe Maasstad Ziekenhuis onderdeel uit van de Zorgboulevard Rotterdam. Het ruim 40.000 m² grote complex omvat

een breed scala aan medische voorzieningen en bestaat uit een psychiatrische kliniek, een zorghotel, een revalidatiecentrum, een kraamhotel en een centrale huisartsenpost.

Seminar ‘Gevaarbeheersing = Risk Management’ Op 21 mei werd in Eindhoven het seminar ‘Gevaarbeheersing = Risk Management!’ gehouden. Securityprofessionals en (HR-)managers kregen na een korte inleiding door organisator Ron Segboer CPOI, RSE, RDG (Daito) inzicht in de opmaat die het fenomeen gevaarbeheersing binnen risk management voor organisaties en bedrijven kan betekenen.

Een aantal sprekers, waaronder J.W. Alphenaar, J. Verdonk en A. Melein gaven de aanwezigen inzicht in de gevaren en gevolgen die zich kunnen voordoen bij het gebruik van social media

bij politie en bedrijfsleven, de plaats die gevaarbeheersing als proactief instrument inneemt binnen het security- en risk management en voorbereiding en gevaren die kunnen optreden als bedrijven of instellingen hun personeel uitzenden naar risicolanden.

In de middag gaven de Register Docenten Gevaarbeheersing Leo Verhoeven en Ron Segboer een training in het gebruik van handboeien. Hierbij werden leermethoden en eventuele valkuilen die zich zouden kunnen voordoen binnen beveiligingstrainingen blootgelegd.

Oprichting Safety & Security Platform Tien bedrijven – Ascom, Bosch, Novar Nederland, Dräger, Famostar, Fire-technology, Grontmij, Van Lien, Pneuman, Protec en Somati – hebben de stichting Safety & Security Platform (SSP) opgericht.

De stichting functioneert als onafhankelijk platform om advies te geven op het gebied van producten, veiligheid en beveiligingsvraagstukken en regelgeving. SSP richt een kenniscentrum op waar de aangesloten bedrijven voor veiligheid en beveiliging hun producten tonen en informatie geven.

Naar de overheid en media toe wil SSP een coördinerende rol vervullen ter stimulering van regelgeving en de bijdrage die de producten kunnen leveren aan het vergroten van veiligheid en beveiliging. Ook legt SSP contacten met opleidingsinstituten zoals ROC, hbo en universiteiten.

De financiering van de stichting wordt deels gerealiseerd door jaarlijkse bijdragen van de aangesloten bedrijven. Een ander deel ontvangt de stichting door zelf projecten te werven en in concurrentie aan te besteden. Alle ontvangen baten worden besteed om het doel van de stichting te financieren.

Meer informatie: www.stichtingssp.nl

Nieuwe gezichten Trigion Menno van der Zalm is benoemd tot directeur sales binnen Trigion.

Het betreft een nieuwe functie binnen het salesteam, mede ingegeven door de recente overname van Hoffmann Bedrijfsrecherche. Onder eindverantwoordelijkheid van commercieel directeur Richard Franken, die als directeur ook verantwoordelijk is voor Hoffmann, geeft Van der Zalm leiding aan de managers sales en de specialisten binnen het brancheteam. Hij zal zich met name richten op complexe (Europese) aanbestedingen.

Monique Odijk is benoemd tot manager sales regio’s binnen Trigion.

In deze functie is zij verantwoordelijk voor landelijke sales van integra-

le beveiligingsconcepten en aansturing van de regionale sales managers.

Eén van de nieuwe medewerkers in dit team is Serge Rink. Als sales ma-

Menno van der Zalm

nager is hij sinds mei verantwoordelijk voor de verkoop van integrale beveiligingsconcepten binnen het district Zuid-Nederland.

Monique Odijk

Serge Rink

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

53

c olum n

Nooit leuk, altijd onaangenaam

T

oen ik gisteren peinzend vanachter mijn bureau over onze locatie staarde, kwam ik tot een veelzeggend inzicht. Denkend over faalfactoren voor effectief security management, stuitte ik op één van de meest cruciale: de inherente spanning tussen het sturen op het gewenste niveau van beveiliging en de essentie van menselijk gedrag. (Nu zult u denken: 'What else is new collega?!'. Maar sta mij toe …)

Ten tweede moet de gebruiker erkennen dat de maatregel belangrijk is.

Ten derde moet duidelijk zijn wat er van de gebruiker wordt verwacht c.q. hoe de maatregel werkt.

Ten vierde moet er sprake zijn van enige mate van toezicht, handhaving en – in het uiterste geval – consequente sanctionering.

Security druist in tegen fundamentele principes van menselijk gedrag. In onze samenleving, in deze tijd, zijn we gewend om vrij te bewegen en vrij te denken. Wij laten ons van nature niet graag beperken en zoeken ook actief naar manieren om opgelegde beperkingen te omzeilen. 'Anticiperend vermogen' noemde een collega dat ooit eens. Securitymaatregelen – als beperkende maatregelen – lokken dit vermogen tot in het diepste uit. Laat mij dit illustreren.

Vandaar dat ik de stelling wel aandurf dat maatregelen die minder hard zijn, in de regel vaak (veel) minder effectief zullen zijn. Deze staan tenslotte haaks op het hiervoor geschetste hedendaagse menselijk gedrag. Bovendien zijn minder harde maatregelen vaak erg afhankelijk van de mate waarin de onderworpene het gedrag vrijwillig wenst om te buigen.

In gevallen waar het gaat om 'harde' maatregelen, die bijvoorbeeld toegang reguleren, geldt tot op grote hoogte het principe van 'slikken of stikken'. Oftewel, als de gebruiker de maatregel niet ondergaat (lees: het gedrag niet aanpast), dan sluit deze zichzelf – vaak letterlijk – buiten. Het is dan ook niet voor niets dat deze maatregelen in de praktijk vaak de meeste weerstand en irritatie oproepen. Het systeem van beveiliging 'wint' het op dergelijke momenten immers van de gebruiker, wat sommige gebruikers een gevoel van machteloosheid bezorgt.

Hoe anders is dit wanneer de beveiligingsmaatregel minder hard is. In die gevallen hangt de effectiviteit samen met de mate waarin de gebruiker zich wil of kán onderwerpen. Maar hieraan gaat doorgaans wel nog een aantal randvoorwaarden vooraf.

Ten eerste moet de gebruiker bekend zijn met het bestaan van de maatregel.

Vanuit deze gedachte kom ik tot de conclusie dat de verwachtingen ten aanzien van organisatorische maatregelen te hooggespannen zijn. Dat deze – in principe – veel goedkoper zijn, geloof ik direct. Of deze de vaak gesuggereerde 30 procent risico- en kostenreductie realiseren, betwijfel ik echter ten zeerste. Dat er op langere termijn veel (indirecte) kosten gemoeid zullen zijn met het realiseren van de vier eerdergenoemde randvoorwaarden, lijkt mij evident.

De meest effectieve maatregelen zijn wat mij betreft maatregelen die het gewenste gedrag effectief afdwingen. En voor hardere – non-organisatorische – maatregelen geldt dat deze effectiviteit in essentie makkelijker kan worden verwezenlijkt.

Effectieve security is daarom nooit leuk en altijd onaangenaam.

Colin T. is security manager bij een Nederlandse multinational. Aan de hand van de weerbarstige securitypraktijk van alledag geeft hij maandelijks zijn kijk op veiligheid.

Security Management nummer 7/8 juli/augustus 2011

54

% !

%! % % ! % % % % % % % % % % % % % % % %! %! % % % % ! %! % " % % % % % %! % % % % % % % % ! % % ! % % % %! % % % %

% # % % % % % % ! $ % %! % % % % % % " % % % %! % % % " % % %" % % % % % &"% % % " % %