SECURITY_2010_05 by VMN Media

SecurityManagement

nummer 5, mei 2010

10149512

Security Management

www.securitymanagement.nl

ONAFHANKELIJK VAKBLAD VOOR PROFESSIONELE BEVEILIGING

‘Kan ik nog even de groeten doen?’ De de-escalerende werking van mobiele camera’s

JAAR

24/7

SECM0510_Cover 1

Nummer 5, mei 2010

100

Waarom er nog meer camera’s bij zullen komen

Thermische camera’s nader belicht

Afscheid van traditioneel beveiligen

04-05-2010 09:27:29

SecurityManagement

nummer 5, mei 2010

10149512

Security Management

www.securitymanagement.nl

ONAFHANKELIJK VAKBLAD VOOR PROFESSIONELE BEVEILIGING

‘Kan ik nog even de groeten doen?’ De de-escalerende werking van mobiele camera’s

JAAR

24/7

SECM0510_Cover 1

Nummer 5, mei 2010

100

Waarom er nog meer camera’s bij zullen komen

Thermische camera’s nader belicht

Afscheid van traditioneel beveiligen

04-05-2010 09:27:29

SecurityManagement

Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging Security Management, onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging, is een uitgave van Kluwer BV. Kluwer legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements-)overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Redactie Arjen de Kort (hoofdredacteur) E-mail: adekort@kluwer.nl Eindredactie Ineke de Graaff Redactieadres Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Telefoon (0172) 46 64 88 Fax (0172) 42 28 04 Uitgever Fréderique Zeemans Marketing Judith Verkerk E-mail: jverkerk@kluwer.nl Advertentieverkoop Kluwer Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Liesbeth van den Hoek/Arjen Tuitert Telefoon (0172) 46 64 71 / 46 64 42 E-mail: lvdhoek@kluwer.nl, atuitert@kluwer.nl Abonnementen Vragen over abonnementen kunt u richten aan de Klantenservice, ☎ (0570) 67 33 58, www.kluwer.nl/ klantenservice De abonnementsprijs is € 120,- exclusief btw, per jaar. Studenten betalen € 49,- inclusief btw. Prijzen zijn inclusief verzenden administratiekosten. Losse verkoopprijs € 16,00 per nummer, exclusief btw. Een abonnement kan op elk moment ingaan. Op elk 2e en volgende abonnement krijgt u 25% korting. U ontvangt 10 nummers per jaar. Opzeggen kan schriftelijk tot 3 maanden voor de nieuwe jaargang bij Kluwer bv, Postbus 878, 7400 AW Deventer. Adreswijzigingen (met de oude adresgegevens) doorgeven aan Kluwer bv, afd. Relatiebeheer, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Abonnementen in België Wolters Kluwer Belgium (WKB) Motstraat 30, B- 2800 Mechelen Telefoon: 0800-30143 Fax: 0800-17529 E-mail: info@kluwer.be U vindt de algemene voorwaarden van WKB op www.kluwer.be Auteursrecht voorbehouden Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de Standaardpublicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV van toepassing, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam, onder nummer 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op alle uitgaven van Kluwer zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze kunt u lezen op www.kluwer.nl of opvragen via ☎ (0570) 67 33 58. Vormgeving Vormgeving: VerheulCommunicatie.com, Alphen aan den Rijn Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN 1386-0941

www.securitymanagement.nl

Verkiezingen

co lum n

Schrijven over politiek is voor de hoofdredacteur van een onafhankelijk vakblad zoiets als je op glad ijs begeven. Daarom had ik natuurlijk op ‘veilig’ kunnen gaan en iets over het thema cctv kunnen melden, ware het niet dat ik daarover al een zeer lezenswaardige gastcolumn heb. Dus toch maar gekozen voor politiek, zeker toen de Nationaal Coördinator terrorismebestrijding in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen met de waarschuwing kwam ‘dat Nederland in de komende maanden geconfronteerd zal worden met politiek gemotiveerd geweld’. Beroepshalve wilde ik mij toch al verdiepen in de standpunten van de verschillende politieke partijen over veiligheid. En ik kan u een rondje verkiezingsprogramma’s aanbevelen, zeker als u naast de veiligheidsparagrafen ‘en passant’ de standpunten over wat andere onderwerpen kunt meepikken. Dan is het meteen een mooie manier om een inschatting te maken of ‘uw’ partij nog steeds bij u past en zo uw keuze voor 9 juni te bepalen. Want veranderen doen we toch allemaal? Waar is de tijd gebleven dat ik mij als student slechts zorgen maakte over de prijs van een pilsje en de wereld verbeteren politiek gezien het belangrijkste was? Tja, inmiddels heb ik ook gewoon een huis van de bank, en gaat mijn zorg voor een betere wereld niet veel verder dan het vegen van het straatje tussen mijn voordeur en het gemeentelijk trottoir. Terug naar de verkiezingsprogramma’s en mijn bevindingen die ik hier graag met u deel. Alle partijen, van links tot rechts, hebben daarin volop aandacht voor het onderwerp veiligheid. En stuk voor stuk spreken ze de ambitie uit ons land de komende regeerperiode veiliger te willen maken. Preventie wordt daarbij met een hoofdletter P geschreven en het credo ‘meer blauw op straat’ wordt door bijna elke partij weer eens opgepoetst. Ten slotte wil ik u de volgende passage uit het VVD-programma niet onthouden: ‘Een aantal politietaken kan goedkoper en beter door beveiligingsorganisaties worden uitgevoerd.’ Dat klonk mij bekend in de oren. Een snelle blik op de programmacommissie leerde dat VPB-voorzitter Tjibbe Joustra daarin zitting had. Me dunkt, een knap staaltje lobbywerk. Ik ben benieuwd wie minister van Veiligheid wordt, waarvoor de liberalen ook pleiten, mochten zij straks deel uit gaan maken van het nieuwe kabinet. Of sla ik nu door en moet ik mij maar weer gewoon met security gaan bezighouden? Arjen de Kort Hoofdredacteur Security Management, adekort@kluwer.nl

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Column Arjen 3

04-05-2010 09:27:10

SecurityManagement

Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging

t hema | cc t v

10 ‘Kan ik nog even de groeten doen?’ De veiligheid van medewerkers met een publieke taak heeft hoge prioriteit voor het ministerie van BZK. Een landelijke pilot cameratoezicht die moet bijdragen aan het veiligheidsgevoel van politiemedewerkers, past in dit beleid. Het politiekorps Haaglanden maakt onderdeel uit van de pilot, maar experimenteert al sinds eind 2007 met mobiele cameratoepassingen. Projectleider Rob Jansen vertelt zijn ervaringen.

t hema | cc t v

14 8 redenen waarom er nog veel meer camera's bij zullen komen Camerabewaking wordt een soort algemene nutsvoorziening. In nieuwbouw worden de camera's alvast in het ontwerp opgenomen. Ook op straat neemt het aantal camera’s toe en er zitten inmiddels camera's in bussen en trams, op ambulances, brandweerauto's en politievoertuigen. In dit artikel acht redenen waarom er nog veel meer camera's bij zullen komen.

40 Afscheid van traditioneel beveiligen Beveiliging is een branche waar ‘uurtje factuurtje’ de afgelopen jaren tot norm is verheven. Hans Duijst, algemeen directeur van G4S, denkt dat het anders kan en misschien wel anders moet. Hoe? Door te innoveren en klanten meer diensten en bredere oplossingen te bieden. Daarmee neemt hij afscheid van het traditionele beveiligingsbedrijf.

SECM0510_Inhoud 4

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:28:19

t hema | cc t v

18 Schending privacy of publiek belang? Mogen er zomaar beeldopnames van mensen worden gemaakt en mogen deze zonder hun toestemming worden verspreid? Waar ligt de grens? Wat mogen instanties volgens de wet wél opnemen en wat niet? En hoelang mag men beeldopnames bewaren? Wat zegt de Wet bescherming persoonsgegevens hierover?

22 Meer camera’s, meer zien? De toenemende behoefte aan cameratoezicht leidt tot een groei van het aantal camera’s, waardoor operators in toezichtcentrales geconfronteerd worden met steeds meer camerabeelden. Er komt een moment dat de hoeveelheid camerabeelden te groot wordt en operators de beelden onvoldoende kunnen uitkijken. Wanneer is het zover?

26 Standaardisatie videobewakingstoezicht via netwerken Versie 1.0 van de ONVIF-kernspecificatie is uitgerold. Wat betekent dit in de praktijk voor gebruikers van netwerkcamera’s?

30 Trends in IP-cctv De markt van IP-cctv producten is nog steeds in beweging. Inmiddels wordt er wel meer nadruk gelegd op hybride oplossingen en blijkt er geen sprake van een rigoureuze overstap naar uitsluitend IP-camera’s.

32 Krachtige chip verbetert beeldkwaliteit

En verder

De technologische vooruitgang levert jaar in jaar uit meer rekenkracht in de processor, lagere kosten van geheugenchips en een snelle ontwikkeling van beeldsensoren. In dit artikel worden de ontwikkelingen op een rij gezet.

34 Supermarkt kiest voor hybride oplossing 3

colofon

column

nieuws

discussie Ap Boom / Bram de Bruijn

verslag SSA Conference

recht

recherche

producten

contacten en contracten

column Colin T.

Super de Boer Schellekens in Boxtel heeft een bestaand camerasysteem uitgebreid met megapixel IP-camera’s. Daarbij is voor een hybride oplossing gekozen.

36 Thermische camera’s nader belicht Thermische camera’s worden allang niet meer alleen toegepast rondom high security terreinen. Ook bij kantoorgebouwen bewijzen zij hun waarde.

39 Gastcolumn Inge Vandijck 44 Risico: waarover spreken we? Bij het opstellen van een beveiligingssystematiek ontstaat maar al te vaak spraak- en begripsverwarring over het thema risico. Met dit artikel wordt beoogd een aantal kaders te stellen voor het begrip risico.

48 Ronde tafel over security riskmanagement Levert security een bijdrage aan de bedrijfsstrategie? Over deze vraag boog een aantal beveiligingsspecialisten zich tijdens een onlangs gehouden rondetafelgesprek. Coverfoto: Eduard van der Worp, Haarlem

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Inhoud 5

04-05-2010 09:28:24

[ [Nj[dZ[Z :odWc_Y HWd][ N:H 8_` iY^WZkm [d iY^_jj[h_d]

? ?dj[bb_][dj L_Z[e 9edj[dj 7dWboi_i 7 ?d][XekmZ[ ºCej_ed ;l[dj» Z[j[Yj_[

; ;[dlekZ_][ __dijWbbWj_[

N:H K?J N:H 77D

:_]_jWb[ X[[bZ ijWX_b_iWj_[ :?I

ºH[cej[ 9Wc[hW I[j#kf» l_W YeWn aWX[b

Cej_ed 7ZWfj_l[ :DH C

F[h\[Yj[ X[[bZ[d _d [ba[ i_jkWj_[

C_dZ[h hk_i" ^[bZ[h[ ab[kh[d" eea X_` m[_d_] b_Y^j

>e][ h[iebkj_[ [

:?I K?J

>e][ h[iebkj_[" ,&& JL b_`d[d ,&& JL b_`d[d

:DH K?J

:?I 77D :?I 77D

:DH 77D :DH 77D

9edl[dj_ed[[b ,&& b_` ,&& jl b_`d[d

L L_hjkWb Fhe]h[ii_l[ IYWd LFI Fhe]h[ii_[l[ i_]dWWb jhWdic_ii_[

LFI K?J LFI 77D

:[ 7' Fhe\[ii_edWb HWd][ lWd IWcikd] :[ d_[km[ ][d[hWj_[ 7' YWc[hW½i lWd IWcikd] p_`d leehp_[d lWd l[hd_[kmZ[ :IF j[Y^debe]_[$ >_[hZeeh p_`d Z[ X[[bZ[d lWd Z[ YWc[hW½i d_[j Wbb[[d ^[bZ[hZ[h [d dWjkkhb_à[h" Z[ d_[km[ j[Y^debe]_[ b[l[hj eea ê][h[ h[iebkj_[" l[hêe]Z[ YedjhWij hWj_e [d c_dZ[h hk_i X_` ib[Y^j[ b_Y^jecijWdZ_]^[Z[d$ IWcikd] 7' :IF j[Y^debe]_[0 Z[ d_[km[ ijWdZWWhZ leeh X[l[_b_]_d]iYWc[hWÊi$

8en 9Wc[hW

DehXW_d D[Z[hbWdZ 8L C_d[hlkc -((. *.'- P@ 8h[ZW J[b &-, # +-/ (+ -<Wn &-, # +-' *( +& _d\e6dehXW_d#X[d[bkn$Yec mmm$dehXW_d#X[d[bkn$Yec

Norbain adv.indd 1 6 SECM0510_Inhoud

C_d_ :ec[ 9Wc[hW

IcWhjZec[

LWh_#<eYWb :ec[ 9Wc[hW

7dj_#LWdZWb :ec[ 9Wc[hW

_Feb_i ?F YWc[hW

Ndjg \ViZlVn id idiVa hZXjg^in

29-04-2010 09:28:28 11:25:34 04-05-2010

nieuws

Landelijke aanpak skimmen

Security in control Op 1 juni vindt in Ede het Security Management Congres plaats. Dit jaar staat het congres in het teken van uitbesteden van security en de vraag hoe de security manager daarbij ‘in control’ kan blijven. De plenaire lezingen worden verzorgd door Jan Buter (‘Uitbesteding, een strategisch inkoopvraagstuk’) en Bert van Middelkoop (‘Betere security door outsourcing?’). In een afsluitend debat zal een panel, bestaande uit Jan Buter, Bert van Middelkoop, Hans Duijst en Anno Keizer, een aantal stellingen rond het thema worden voorgelegd. Dagvoorzitter Ivar Davids zal als gespreksleider optreden. Workshops Voor het middagprogramma kunt u kiezen uit de volgende zes workshops: » Cameratoezicht: van kinderlijke dromen naar volwassen verwachtingen (Sander Flight). » Juridische do’s en don’ts bij opsporing (Mark Diebels).

De Nederlandse Vereniging van Banken, het Openbaar Ministerie en de politie binden gezamenlijk de strijd aan tegen skimmen (het kopiëren van bankpassen). In een landelijke aanpak gaan zij intensief samenwerken met als doel de stijgende trend te doorbreken. De intensievere samenwerking bestaat onder andere uit het (internationaal) uitwisselen en analyseren van informatie. Daardoor kunnen criminele netwerken eerder worden opgespoord en vervolgd. De samenwerking krijgt vorm in een zogeheten ‘proeftuin’. Die bestaat uit een gezamenlijk ‘skimmingpoint’ voor kennisontwikkeling en -deling, onderzoek naar het opwerpen van barrières om skimming tegen te gaan, samenwerking in de strafrechtketen en versterking van de repressieve aanpak. Vorig jaar bedroeg de schade voor banken door skimming 36 miljoen euro en is bij 32.000 betaalpassen schade ontstaan door skimming (op een totaal van 25 miljoen betaalpassen in omloop).

» Event security – a tool to success! (Robert Kok). » Gestolen geheimen, verdampte vermogens: bedrijfsspionage in Nederland (Paul Koedijk en Ron Geraets). » PPS bij criminaliteitsbeheersing (Lex Westerman en Axel van Pel). » Naar een geïntegreerde managementstrategie voor ongewenste gebeurtenissen? (Dennis de Hoog en Tawfik Kamil). Meer informatie over het programma en de sprekers vindt u op: www.securitymanagement.nl/congres

Agenten onvoldoende beschermd tegen agressie De politiekorpsen doen te weinig om agressie en geweld tegen hun agenten te voorkomen of te beperken. Dat blijkt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie. De AI noemt de situatie zorgelijk, omdat het aantal incidenten en de ernst daarvan toenemen. Bij de overige korpsen werden de werken rusttijden bekeken. Bij acht van de dertien korpsen werden die overtreden.

van dreigende situaties te voorkomen. Ook zijn meer bouwtechnische maatregelen nodig, zoals hogere en bredere balies en sluiting van bepaalde toegangsdeuren voor bezoekers. Acht van de dertien onderzochte korp-

sen houden zich niet aan de regels over werken rusttijden. Volgens de inspectie kan het gevaarlijk zijn als agenten te lange diensten draaien en te weinig rust krijgen, omdat de kans daardoor bestaat dat ze minder alert zijn.

Op het gebied van agressie constateert de AI dat 94 procent van de ondervraagde agenten wel eens is geconfronteerd met agressie en geweld. Dit varieert van uitschelden tot schieten met een vuurwapen. Twaalf van de dertien onderzochte korpsen nemen onvoldoende maatregelen om hun eigen agenten hiertegen te beschermen. De korpsen moeten volgens de inspectie extra maatregelen nemen. Zo moeten agenten onder meer beter worden getraind in vaardigheden om escalatie

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Nieuws 7

04-05-2010 09:29:54

CamTech Videobewakingssystemen.

De Secret Service van uw installateur. U kent dat wel. U vraagt bij meerdere installateurs offerte aan voor een videobewakingssysteem. Krijgt u overal dezelfde merken tegen vergelijkbare prijzen. En u vraagt zich af: “Tja, wat moet je daar nou aan doen...” Het is goed om te kunnen kiezen. Daarom biedt ARAS Security, erkend distributeur van toegangscontrole- en CCTV systemen, naast de bekende merken het huismerk CamTech. Dit videobewakingssysteem heeft zeker dezelfde kwaliteit als de bekende merken - het komt vaak zelfs uit dezelfde fabrieken maar is aanmerkelijk interessanter geprijsd. Als nationaal huismerk hoeft CamTech nu eenmaal geen grote internationale

CamTech is een product van ARAS Security

SECM0510_Nieuws 8 Aras.indd 1

verkooporganisatie te onderhouden. Daarmee is CamTech voor installateurs en voor eindgebruikers een aantrekkelijk alternatief. En met de gegarandeerde kwaliteit en service van ARAS heeft u dezelfde zekerheid als bij de bekende merken. Wilt u scherpere offertes voor een CCTV kwaliteitssysteem? Bel dan ARAS Security op 0416 - 32 00 42 voor de installateurs in uw regio. Zij zijn u graag van dienst met onze ‘Secret Service’!

houdt ook de prijs in de gaten. 04-05-2010 09:46:14 09:30:01 12-03-2008

9:46:14

nieuws

Kans politiek geweld rond verkiezingen

Brandweer gooit het roer om De brandweer gaat zich in de toekomst nadrukkelijker bezighouden met het voorkomen van branden. Door zich alleen te richten op het bestrijden van branden lukt het de brandweer namelijk niet meer om het aantal branden of slachtoffers terug te dringen. Dat zegt Caroline van de Wiel, voorzitter van de Raad van Regionaal Commandanten.

Er bestaat een kans dat het islamdebat rond de verkiezingen de komende maanden leidt tot ‘politiek gemotiveerd geweld’. Dat stelt Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) Erik Akerboom. De mogelijk grote veranderingen in de politieke machtsverhoudingen in Nederland kunnen tot gevolg hebben dat er conflicten ontstaan door het versterken van tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen of politieke partijen. Daarom bestaat er een zeker risico dat Nederland in de komende maanden geconfronteerd zal worden met

politiek gemotiveerd geweld, stelt Akerboom. In een interview in het AD wijst de NCTb op de risico’s van een scherp verkiezingsdebat over de islam. Extremisten misbruiken volgens hem fragmenten uit de discussie om Nederland neer te zetten als een vijandig land voor moslims. ‘Daar wordt heftig op gereageerd, vooral op internet’, weet Akerboom. De gevaren kunnen ook uit een andere hoek komen, waarschuwt hij, zoals bijvoorbeeld van links-radicalen of extremisten die voor dieren opkomen. Akerboom: ‘Dit is breder dan de PVV. Het gaat om de hele politiek.’

De raad van commandanten liet de afgelopen twee jaar door experts uitzoeken welke kant het uit moet met de brandweer. Deze stelde een toekomstplan samen met de titel ‘Strategische Reis Brandweer’. Het toverwoord in het plan is preventie. Een paar ideeën die de experts in het plan hebben opgenomen, zijn om de brandweer in de ontwerpfase van gebouwen mee te laten denken over brandveiligheid, of brandveiligheid een onderdeel te laten worden van regulier onderwijs.

Kwetsbaarheidsanalyse brengt spionagerisico’s in kaart Wetenschappelijke instellingen, overheden en bedrijven weten lang niet altijd hoe belangrijk hun kennis en informatie kan zijn voor spionerende buitenlandse inlichtingendiensten. Dat staat in de Kwetsbaarheidsanalyse Spionage, uitgevoerd door de AIVD en het ministerie van BZK. Dat er in Nederland wordt gespioneerd, is al langer bekend. In de analyse heeft de AIVD nu samen met geselecteerde bedrijven, overheden en wetenschappelijke instellingen in kaart gebracht welke informatie voor buitenlandse inlichtingendiensten interessant is en hoe die het beste kan worden beschermd. Het rapport stelt bedrijven, instellingen en overheden in staat om maatregelen te nemen die hen op lange termijn moeten bescher-

men tegen de risico’s van spionage. Uit de analyse blijkt dat bepaalde ontwikkelingen de kwetsbaarheid voor spionage onbedoeld hebben vergroot. Een ongewenst gevolg van de door Nederland gewenste kennismigratie kan zijn dat buitenlandse inlichtingenofficieren zich als onderzoeker of student voordoen. Ook kan het uitbesteden van systeem- en serverbeheer ertoe leiden dat kwetsbare informatie onbedoeld over de grens wordt opgeslagen, waardoor buitenlandse inlichtingendiensten er gemakkelijker bij kunnen. Meer weten? Tijdens het Security Management Congres geven Paul Koedijk en Ron Geraets de workshop ‘Gestolen geheimen, verdampte vermogens: bedrijfsspionage in Nederland’; www.securitymanagement.nl/congres

Adverteerdersindex ARAS Security b.v Axis Communications BV Bavak Beveiligingsgroep BV Bosch Security Systems BV Delft Toptech EuroPac Alarmcentrale VOF Group 4 Securicor HM Electronics Honeywell Security Group Norbain Nederland BV NVD Beveiligingsgroep Safety-Lux Nederland bv Spyke Security BV Trigion Windowgard Safety&Sun bv

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Nieuws 9

8 16 38 2 47 43 63 51 13 6 64 61 24 20 61

04-05-2010 09:30:02

t hema | cc t v

De de-escalerende werking van mobiele camera’s

‘Kan ik nog even de groeten doen?’ De veiligheid van medewerkers met een publieke taak heeft momenteel hoge prioriteit voor het ministerie van BZK. Een landelijke pilot cameratoezicht die onder andere moet bijdragen aan het veiligheidsgevoel van politiemedewerkers, past in dit beleid. Het politiekorps Haaglanden maakt inmiddels ook onderdeel uit van de pilot, maar experimenteert al sinds eind 2007 met mobiele cameratoepassingen. Projectleider Rob Jansen vertelt zijn ervaringen. ARJEN DE KORT

en incident op een skateboardbaan escaleerde, nadat een politieagent een skater aansprak op zijn gedrag. De zaak eindigde in de rechtbank, waar de agent met zijn proces-verbaal tegenover vijftien ontkennende verdachten stond waardoor het proces-verbaal uiteindelijk in twijfel werd getrokken. ‘Om dat verhaal kracht bij te zetten heb je dus eigenlijk camerabeelden nodig. Dat was voor ons korps de aanleiding daar eens over na te denken’, aldus Rob Jansen. De ploegchef algemene ploeg, die daarnaast ook nog sectiecommandant Conflict- en Crisisbeheersing én Hulpofficier van Justitie is, mag zich sinds dat moment in december 2007 ook nog projectleider van het project mobiele cameratoepassingen noemen.

Basis Het project startte voorzichtig met de aanschaf van twee helmcamera’s voor de bikers van het korps, maar kwam in een stroomversnelling in de aanloop naar de verschijning van de film Fitna. Uit vrees voor incidenten werden er toen in één keer achttien camera’s aangeschaft. Met de groei werd ook de scope van het project vastgesteld. ‘Het betreft het gehele spectrum mobiele ca-

meratoepassingen in de uitvoerende dienst, en dan met name veiligheidsgericht. Dat betekent dat de camera’s worden ingezet voor de veiligheid van de politieman op straat en dus niet voor de opsporing. Dat is de basis van dit project.’ Inmiddels beschikt het Korps Haaglanden over 5 bodycams, 35 helmcamera’s en 6 op de dienstauto’s gemonteerde domecamera’s. Tevens maakt het project onderdeel uit van de landelijke

Daarom is er een juridisch kader gecreëerd, waarbinnen het project opereert. Jansen: ‘Wij hebben onze bevoegdheid om beeld en geluid op te nemen in het publieke domein gerelateerd aan de Politiewet artikel 2, waarin wordt gesproken over hulp verlenen aan hen die dat behoeven. Bovendien staat het iedereen vrij om in de maatschappij te fotograferen of te filmen. Wel is wettelijk vastgelegd dat degene die filmt, partij is in het incident en dat de ander hiervan

‘Er ontstaat een heel andere sfeer, waardoor de veiligheidsbeleving van de agent is verbeterd’ pilot cameratoezicht, waarbij vijf politiekorpsen camera’s op surveillanceauto’s hebben gemonteerd en waarin wordt onderzocht of deze methode effect heeft op het veiligheidsgevoel van de politiemedewerkers.

Juridisch kader Daar waar er voor de inzet van vaste camera’s heldere wetgeving bestaat, ontbreekt deze voor mobiele camera’s.

altijd op de hoogte wordt gesteld. Het mag niet heimelijk gebeuren.’ Daarnaast dient rekening te worden gehouden met de privacywetgeving en de Wet Politieregisters als het gaat om de opslag en bewaartermijn van de beelden. Officieel mogen deze 28 dagen worden bewaard. Uit praktische en kostenoverwegingen heeft Jansen echter gekozen voor een bewaartermijn van 72 uur. ‘Want voor de beeldopslag

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Haaglanden 10

04-05-2010 09:30:23

Foto: Eduard van der Worp

t hema | cc t v

‘De camera’s worden ingezet voor de veiligheid van de politieman op straat, niet voor de opsporing’, schetst Rob Jansen de basis van het project mobiele cameratoepassingen. van 6 auto’s, 24 uur per dag, over een periode van 28 dagen, praat je over terrabytes aan opslagruimte, met het bijbehorende prijskaartje.’

Veilig en ‘live’ Behalve dat het project juridisch goed dient te zijn ingekaderd, staat of valt het ook met de beveiliging van de camerabeelden. ‘Dat is een keiharde eis vanuit de politie’, stelt Jansen. ‘De beelden moeten dusdanig beveiligd zijn dat niemand erbij kan. We willen niet dat onze beelden bijvoorbeeld ergens op internet opduiken.’ Aanvankelijk zou daarvoor met een Engelse partij in zee worden gegaan. Toen bleek dat deze niet alleen niet kon voldoen aan de hoge eisen wat betreft een veilige dataoverdracht, maar ook niet aan de wens om ‘live streaming’ beelden te leveren, kwamen Triple IT en Heijmans Techniek & Mobiliteit als partners in beeld. Anthony Elbers, ac-

count manager communicatie, beveiliging en support bij Heijmans: ‘Onze partner Triple IT is goed in veilige verbindingen, wij zijn goed in video. Als je het beste van die twee werelden samenvoegt, dan heb je een totaalconcept dat aansluit bij de eisen van dit project.’ Dat het met de beveiliging inmiddels wel goed zit, mag blijken uit het gebruik van een 128 bits encryptie die desgewenst kan worden uitgebreid naar 256 bit. Voor de beelden die via UMTS worden verzonden, wordt bovendien gebruikgemaakt van twee providers om een permanente dekking te waarborgen. Elbers: ‘Er is redundantie ingebouwd, zodat als de auto buiten het bereik van het ene netwerk is er middels roaming contact wordt gezocht met het andere netwerk. Dat werkt net als bij je eigen gsm.’ En doordat gebruik wordt gemaakt van UMTS is het mogelijk een beeldkwaliteit te realiseren van 25

frames per seconde, in 4 cif/D1, volgens Elbers momenteel het best haalbare voor draadloze beeldoverdracht.

Gewaarmerkt Om materiaal te realiseren dat in de rechtszaal standhoudt, is echter meer nodig dan alleen veilige overdracht van kwalitatief goede beelden over een UMTS-netwerk. De losse componenten, zoals een analoge camera, een encoder die de beelden omzet in IP, een modem, een server, en een recorder in de auto, worden door Heijmans als systemintegrator tot een werkend systeem gemaakt, dat aan de Wet bijzondere opsporingsbevoegdheden (BOB) voldoet. Dat betekent bijvoorbeeld dat de beelden zijn voorzien van een watermerk. Jansen: ‘Het moet duidelijk zijn dat de beelden niet zijn gemanipuleerd, want anders zijn ze niet bruikbaar in een rechtszaak. Ook dat was een belangrijke eis van ons. Dus op alle beel-

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Haaglanden 11

04-05-2010 09:30:24

t hema | cc t v

den staan nu de volgende kenmerken: politie Haaglanden, een dienstnummer, een dag/datum/tijdstempel, de gps-positie van de auto, en een watermerk.’

Statisch en dynamisch In de praktijk is er sprake van zowel statisch als dynamisch cameratoezicht. Jansen legt het verschil uit: ‘Bij gebruik van de helmcamera’s is er sprake van statische uitkijk. Er is dan geen directe verbinding met de centrale. In het geval van een incident worden de beelden ervan later teruggekeken. Bij de camera’s op de auto’s wordt wel standaard permanent live meegekeken door onze centrale. De beelden van de auto’s komen binnen op een zogenaamde multiview waar ook andere camerabeelden binnenkomen. Zodra er een melding van een incident is waarbij een van

bouwd, krijg je een vertragingstijd van 1 tot maximaal 2 seconden. Als je de camera dan met een joystick bedient, duurt het even voordat deze reageert. Dat probleem hebben we inmiddels ondervangen met het zogenaamde point & click, waardoor er geen extra vertraging is op het moment dat je iets wilt zien en waardoor je niet steeds hoeft bij te sturen. Die vertraging treedt overigens alleen op bij het uitkijken in de centrale. De agenten in de auto hebben er geen last van.’

Veiligheidsbeleving De pilot heeft inmiddels een aantal mooie successen opgeleverd. Het belangrijkste resultaat is in de ogen van Jansen echter de de-escalerende werking die uitgaat van de camera’s. ‘Op het moment dat wij de mensen zeggen dat we een incident opnemen, zie je dat

‘Niemand kan bij de camerabeelden. Dat is een keiharde eis vanuit de politie’ onze auto’s wordt ingezet, wordt op een apart scherm meegekeken. Bovendien kan de camera vanuit de centrale op afstand worden bediend, wat handig is als de bemanning ter plaatse aan incidentmanagement doet.’ Het volledig live uitkijken van videobeelden via UMTS leverde een belangrijk leermoment op voor Elbers en zijn technische mensen. ‘Omdat de verbinding naar de centrale wordt opge-

daardoor de situatie direct de-escaleert. Ook constateren we dat als we met een auto met daarop de camera bij een incident arriveren, de mensen elkaar er op attenderen. Je ziet dan een deel van het publiek al wegstromen, waardoor het incident al min of meer voorbij is. Natuurlijk blijven er altijd wel een paar grappenmakers over die van het moment gebruikmaken en even de groeten willen doen aan thuis, of vragen wanneer de beelden worden uitgezonden. Kortom, er ontstaat tegenwoordig een heel andere sfeer waardoor de veiligheidsbeleving van de agent is verbeterd.’

Vertrouwen

De domecamera is verwerkt in de console op de auto.

Dat laatste wordt onder andere onderbouwd door de resultaten van een onafhankelijk onderzoek dat het Korps Haaglanden heeft laten uitvoeren onder zijn agenten. Daaruit blijkt dat er aanvankelijk wel enige weerstand tegen het gebruik van de camera’s bestond, immers de beelden zouden ook tegen de agenten kunnen werken. ‘Maar iedere politieambtenaar werkt naar eer en geweten’, aldus Jansen. ‘En mocht

Anthony Elbers: ‘Veilige verbindingen en goede video. Als je het beste van die twee werelden samenvoegt, dan heb je een totaalconcept dat aansluit bij de eisen van dit project.’ een incident op een of andere manier toch uit de hand lopen, dan kunnen de beelden ook een leermiddel zijn voor de betreffende collega. Ze zijn er dus zeker niet om de mensen mee onderuit te halen.’ Het vertrouwen dat de agenten inmiddels in de inzet van de camera’s hebben, blijkt misschien wel het best uit het feit dat het project afgelopen jaar de Innovatieprijs van het korps Haaglanden heeft gewonnen. ‘Een winnend project behaalt meestal zo’n 20 procent van de stemmen. Dit project heeft echter gewonnen met een score van 43 procent. Dat zijn dus collega’s van de werkvloer die erop hebben gestemd en die daarmee zeggen dat dit voor hen het meest waardevolle project van het afgelopen jaar is geweest’, vertelt Jansen trots.

Landelijke uitrol De positieve geluiden zijn inmiddels ook bekend bij de Raad van Hoofdcommissarissen en het ministerie van BZK. Maar omdat de landelijke pilot nog tot juli van dit jaar loopt en de definitieve evaluatie dus nog volgt, is het te vroeg om uitspraken over de toekomstige inzet van de mobiele camera’s te doen. ‘Maar bij een positief resultaat lijkt een landelijke uitrol logisch’, stelt een opti‹‹ mistische Jansen.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Haaglanden 12

04-05-2010 09:30:26

klaar voor IP

Honeywell IP Camera’s — uw verbinding met IP beveiligingsoplossingen. Ondersteund door Milestone XProtectTM, integreren onze PTZ mini dome, box en megapixel camera’s met de Honeywell Fusion DVR en NVR. Met als resultaat een totaal nieuwe video management oplossing. Met hoge kwaliteit beelden van 25 frames per seconde bij 4CIF, maken onze IP camera’s hoge resolutie video opnames mogelijk (zelfs in weinig licht) en geven ze scherpere beelden, snellere video transmissie en gebruiken ze een smallere netwerk bandbreedte. Bovendien attendeert camera detectie u op afdekking van, of vandalisme, aan de camera. Wij zijn klaar voor IP. U ook?

Neem voor meer informatie contact op met 0299 410 200, mail naar video.nl31@honeywell.com of kijk op www.honeywell.com/security/nl/ipsolutions © 2010 Honeywell International Inc. Alle rechten voorbehouden. Alle trademarks zijn bezit van de respectievelijke eigenaars.

SECM0510_Haaglanden 13

04-05-2010 09:30:34

t hema | cc t v

8 redenen waarom er steeds meer camera’s komen

More is more Camerabewaking wordt een soort algemene nutsvoorziening. In ontwerpen van kantoren, stations, ziekenhuizen en scholen worden de camera’s alvast opgenomen. Ook op straat neemt het aantal camera’s toe. Zo zitten er camera’s in bussen en trams, op ambulances, brandweerauto’s en politievoertuigen en op de helmen of schouders van politiebikers. Dat uit veel evaluaties blijkt dat camera’s veel kosten en weinig opleveren, verandert daar niets aan. In dit artikel acht redenen waarom camera’s zo populair zijn en waarom er nog veel meer camera’s bij zullen komen. SANDER FLIGHT *

1. Camera’s werken preventief en repressief Eigenlijk heeft camerabewaking twee doelen. Simpel gezegd: boeven vangen (repressie) en voorkomen dat boeven hun slag slaan (preventie). Deze combinatie is zeldzaam en het maakt de

camera populairder dan veel andere instrumenten. Worden er met camera’s inderdaad boeven gevangen? In Londen niet: daar hangen ongeveer 50.000 camera’s op straat en per 1.000 camera’s wordt één misdaad per jaar opgelost, zo bleek uit

een notitie van de politie. Je zou verwachten dat dit het enthousiasme zou temperen, maar voor degenen die de camera’s hebben opgehangen is het juist een bewijs van succes: kennelijk durft niemand nog een misdaad te begaan. Ook in Nederland wordt deze onverslaanbare logica gehanteerd. In het ene evaluatierapport staat dat camera’s een succes zijn, omdat er veel misdaden mee zijn opgelost (repressie). In een rapport uit een andere stad staat dat de camera’s een succes zijn, juist omdat er geen enkele misdaad mee is waargenomen (preventie). Deze logica doet denken aan de man die met een pistool op de muur schoot en achteraf een schietschijf om het kogelgat tekende: ‘Alweer raak!’

2. De wet volgt de camera

Het kost steeds meer moeite om de naald in de hooiberg te vinden. De oplossing? Meer camera’s.

Camera’s zijn een aantasting van de privacy en daarom mag je alleen camera’s ophangen als je voldoet aan de Grondwet en internationale verdragen. Daarin staat dat je met camera’s een gerechtvaardigd doel moet dienen. In de Gemeentewet en de Wet bescherming persoonsgegevens worden aanvullende regels gesteld die bepalen hoe

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_More is more 14

04-05-2010 09:30:58

lang je beelden mag bewaren en of je informatie uit andere databases, zoals bijvoorbeeld de kentekenregistratie, mag koppelen aan beeldinformatie. Dat zou als een rem op het aantal camera’s moeten werken, maar in de praktijk pakt het anders uit. Als het wettelijk niet is toegestaan ergens een camera op te hangen, wordt de camera meestal niet verwijderd, maar passen we de wet aan waardoor het wel mag. Een jaar geleden bijvoorbeeld besloot minister Ter Horst, in reactie op een aantal overvallen op winkels, dat het wettelijk mogelijk moest worden gemaakt dat ondernemers de straat rondom hun bedrijf filmen. Hetzelfde bleek een paar maanden geleden opnieuw toen het College Bescherming Persoonsgegevens constateerde dat twee politieregio’s ‘willens en wetens’ de wet overtraden. Zij bewaarden ten onrechte de kentekens van alle auto’s rondom Rotterdam en Zwolle – ook van auto’s waar niets mee aan de hand was. Het College Bescherming Persoonsgegevens dreigde met een boete en de politiekorpsen beloofden beterschap. Maar een dag later zaten ze al bij het ministerie van Justitie om een wetswijziging voor te bereiden waardoor het mogelijk moest worden alle kentekens te bewaren.

3. Bondgenoot in bange tijden Hans Boutellier beschreef de veiligheidsutopie: we willen ultieme vrijheid en totale veiligheid. Camera’s passen pri-

Foto’s: Sander Flight

t hema | cc t v

Ambulance met camera’s. camera is een lens in een kastje met een kabeltje eraan. Het enige wat een camera doet, is beelden doorsturen naar een videorecorder of een beeldscherm. Als er vervolgens niemand is om naar dat beeldscherm te kijken of de opnames terug te kijken, gebeurt er helemaal niets. Maar camera’s geven ons toch het gevoel dat er op ons en onze spullen wordt gelet.

ten. Tegen uitgaansgeweld of bijvoorbeeld drugshandel doen ze, een aantal uitzonderingen daargelaten, meestal niets. Het effect van camera’s is dus beperkt tot specifieke delicten die op bepaalde plekken worden gepleegd, op bepaalde tijdstippen en door bepaalde daders. Het effect is ook niet oneindig: het werkt maar een bepaalde tijd. Maar dat is een veel te ingewikkelde redenering voor de meeste mensen die camera’s kopen. Camera’s worden niet gekocht op basis van een zorgvuldige probleemanalyse. Als je praat met gemeenteraadsleden of burgemeesters hoor je hoe het werkt. Ongeveer twee op de drie burgers vinden cameratoezicht een goed idee; mensen zeggen dat ze zich veiliger voelen als er camera’s hangen en er wordt af en toe een boef mee gevangen. En als er wordt voorgesteld om camera’s weg te halen uit een buurt, komt iedereen in opstand. Kortom: cameratoezicht werkt prima.

4. Wetenschappers doen veel te ingewikkeld Er zijn diverse evaluaties van cameratoezicht waaruit blijkt dat camera’s nauwelijks effect hebben. De meeste

Als het wettelijk niet is toegestaan ergens een camera op te hangen, passen we de wet aan waardoor het wel mag ma in dat plaatje, omdat ze een gevoel van totale veiligheid bieden zonder dat ze onze vrijheid merkbaar aantasten. Camera’s zijn minder invasief dan een politieagent of een douanier die ons fouilleert. Een hand in je kruis of in je handtas voelt direct als een aantasting van de privacy. Van camera’s merk je eigenlijk niets. Ze geven ons het prettige gevoel dat er iemand over ons waakt. Angst is echter een slechte raadgever. Een camera doet niets uit zichzelf: een

mensen trekken zich niets aan van camera’s en opgenomen beelden blijken vaak onbruikbaar voor opsporingsdoeleinden. Het beeld is te slecht, de camera kijkt toevallig niet de goede kant op, de beelden zijn automatisch gewist voordat de recherche kon langskomen en ga zo maar door. Camera’s blijken eigenlijk alleen maar te werken in overzichtelijke of afgesloten ruimtes, zoals parkeergarages, en dan eigenlijk alleen bij vermogensdelic-

5. Naald in de hooiberg De enorme hoeveelheden beeldmateriaal die worden geproduceerd en bewaard, maken veel politiemensen wanhopig. Het kost steeds meer moeite om de naald in de hooiberg te vinden. De oplossing? Meer camera’s. We hangen naast de bestaande camera’s gewoon extra ‘slimme’ camera’s op. Maar zoals security goeroe Bruce Schneier terecht beweert: Adding more hay will not solve the problem.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_More is more 15

04-05-2010 09:30:58

Wij hebben een andere kijk op kwaliteit van beelden: bruikbare beelden.

Beeldkwaliteit is altijd belangrijk, maar de voordelen die u krijgt van video toezicht worden bepaald door hoe u de beelden gebruikt. Voor een overzichtsbeeld of met extreem veel detail? Omgevingsbewaking of kentekenherkenning? Bekijken, opgenomen, of beide? Is het beeld geoptimaliseerd voor de toepassing? Wij maken uw werk eenvoudiger, door eerst te kijken naar de bruikbaarheid van beelden. Wij delen onze ervaring en competentie en bieden een uitgebreide reeks van beeldverbeterende eigenschappen, zoals focus en zoom

SECM0510_More is more 16

op afstand, megapixel en HDTV, zodat u volledig kunt profiteren van het breedste portfolio aan netwerk video producten. Tot slot, om te zorgen dat u eenvoudige toegang tot essentiele expertise voor IP-Surveillance installaties en onderhoud krijgt, werken we wereldwijd samen met meer dan 24.000 specialisten. Als de wereldwijde marktleider in netwerk video, zijn we erop gericht om het maximale uit uw video surveillance systeem te halen.

AXIS Q1755 Network Camera: H.264, zoom en HDTV beeldkwaliteit.

Neem het Axis beeld. Blijf een stap voor. www.axis.com/imageusability

04-05-2010 09:30:59

t hema | cc t v

6. Toys for boys Onderschat niet hoe aantrekkelijk cameratechniek is voor veel beslissers die camerasystemen kopen. ‘Als u op dit knopje drukt, kunt u inzoomen. Als u nog verder inzoomt, kunt u zelfs op het horloge van die voorbijganger zien hoe laat het is.’ Het is geen vrolijke constatering, maar ik vermoed dat demonstraties met veel toeters en bellen veel Nederlandse burgemeesters die op bezoek waren in Engeland hebben overgehaald om een state-of-the-art camerasysteem aan te schaffen. Ze kwamen terug in Nederland en hadden de oplossing in hun koffer zitten: twintig high-definition digitale camera’s. Nu hoefden ze er alleen nog maar een probleem bij te zoeken.

7. De toekomst is draadloos Tien jaar geleden verdween ongeveer tweederde van het budget voor cameratoezicht ‘onder de grond’: kabels, glasvezel, stroomvoorziening. Daarom werd het ook closed circuit television genoemd: er werd een zelfstandig netwerk aangelegd waar alleen de beelden van de camera’s over werden doorgegeven. Maar verbindingen worden steeds goedkoper en vaker met anderen gedeeld. En draadloze signaaloverdracht werkt ook almaar beter. Daarnaast wordt het steeds makkelijker en goedkoper om beelden op internet weer te geven.

Dat betekent dat we binnenkort videobeelden vanaf elke plek live kunnen doorsturen naar een meldkamer of toezichtcentrale of een website. Een helmcamera voor bikers? Geen punt. Brandweerauto’s, ambulances, politieauto’s, treinen, bussen, metro’s: allemaal krijgen ze camera’s met een draadloze verbinding naar de meldkamer. Het is een kwestie van tijd voordat er

zendsnel een website bijwerken, een twitterbericht versturen, foto’s publiceren en filmpjes uploaden. Volgens Cisco vormt video momenteel ongeveer 60 procent van al het internetverkeer. Over een paar jaar stijgt dat naar 90 procent. Het opslaan van data is ook zo makkelijk en zo goedkoop geworden dat we maar liever alles bewaren dan dat we

Een hand in je kruis voelt direct als een aantasting van de privacy. Van camera’s merk je eigenlijk niets zoveel camera’s op straat zijn met een uplink naar een website dat je Google Streetview niet meer nodig hebt. Dan kun je vanachter je beeldscherm elke plek in Nederland real time bekijken.

8. Life recorder Twitter, Hyves, Facebook, LinkedIn: allemaal sociale sites waar we onze persoonlijke ervaringen met anderen delen. En dat doen we massaal en met veel plezier. Kennelijk vinden heel veel mensen het fijn om hun persoonlijke leven met iedereen te delen. Vroeger kostte het nog enige moeite om een emailbericht te versturen of een website bij te werken. Nu kun je via je mobieltje of laptop met draadloos internet ra-

uitzoeken wat we willen bewaren en wat we willen weggooien. Het zal dan ook niet lang meer duren voordat de life recorder wordt uitgevonden. Een camera met microfoon die je gewoon in je knoopsgat kunt doen en die alles wat je doet meteen doorstuurt naar internet. Het klinkt nu nog futuristisch, maar het is het logische gevolg van de huidige gang van zaken. Want over hoeveel data hebben we het eigenlijk? Als je een abonnement hebt voor 500 belminuten per maand, kun je al je telefoongesprekken in ongeveer 100 megabyte per jaar opslaan. Dat past nu al makkelijk op de harde schijf van veel mobiele telefoons. Als je al je gesprekken wilt opnemen, dus ook face-to-face conversaties, kom je op zo’n tweehonderd gigabyte per jaar. En als je alles wat je doet wilt filmen, kom je uit op ongeveer 700 gigabyte per jaar. Dat lijkt nu nog vrij veel, maar over tien jaar zit dat standaard in elke mobiele telefoon. En als het technisch ‹‹ kan, zullen we het doen. Tijdens het Security Management Congres verzorgt Sander Flight de workshop ‘Cameratoezicht: van kinderlijke dromen naar volwassen verwachtingen’. Meer weten? www.securitymanagement.nl/congres

Kennelijk vindt niet iedereen het fijn om zijn persoonlijke leven met iedereen te delen.

* Sander Flight is partner bij www.dsp-groep.nl en heeft ruim tien jaar ervaring met cameratoezicht. Hij publiceert zijn verhalen op zijn weblog www.sanderflight.nl en beheert de website www.cameratoezicht.nu

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_More is more 17

04-05-2010 09:31:01

t hema | cc t v

Cameratoezicht en de Wbp

Schending van de priva Vorig jaar was Nederland in rep en roer nadat er beelden van een bewakingscamera in de media verschenen waarop het zoenende sterrenkoppel Yolanthe Cabau van Kasbergen en Wesley Sneijder te zien was. In de daaropvolgende discussie werd de vraag gesteld of er zomaar beeldopnames van mensen mogen worden gemaakt en of deze zonder toestemming van de betrokkenen mogen worden verspreid. Waar ligt de grens? Wat mogen instanties volgens de wet wél opnemen en wat mag niet? En hoelang mag men foto’s en beeldopnames bewaren? ANDRÉ VAN SOEST *

ls je het over beeldopnames in een parkeergarage hebt, dan denk je al snel aan het zoenen van Yolanthe en Wesley. Je kunt je afvragen of het nou zo erg was dat er opnames van zijn gemaakt en dat het de landelijke pers heeft gehaald. Sommige mensen zeggen dat Yolanthe en Wesley BN’ers zijn en dat het openbaar maken van publiek belang was. Andere mensen vinden dat Yolanthe en Wesley ook recht op privacy hebben. Mogen er zomaar beeldopnames van mensen worden gemaakt en mogen deze zomaar zonder toestemming van de betrokkenen worden verspreid, of mag dat alleen maar als het BN’ers betreft? Waar ligt de grens? Een ander voorbeeld dat recentelijk het nieuws heeft gehaald, is de kentekenherkenning. Van auto´s die op een be-

paalde snelweg reden, zijn door camera’s beelden opgenomen en langere tijd bewaard. Je kunt stellen dat als je niets te verbergen hebt, je ook niets te vrezen hebt. Maar is dat ook zo? De politie wil foto’s gemaakt door kentekencamera’s langer systematisch kunnen opslaan om te gebruiken bij allerlei opsporingsonderzoeken.

Misschien Wat mogen instanties volgens de wet wél opnemen en wat mag niet? Hoelang mag men foto’s en beeldopnames bewaren en mogen instanties deze zomaar verspreiden? De hierna volgendende uitleg zal mogelijk meer duidelijkheid verschaffen en antwoord geven op voornoemde situaties. In beide situaties zijn er beeldopnames gemaakt én zijn deze opgeslagen in een database. Je kunt je afvragen of dat erg is. Het ant-

Artikelen Wet bescherming persoonsgegevens In de Wbp is een aantal artikelen opgenomen die met name van belang zijn als men persoonsgegevens (beelden) opneemt en bewaart. » Artikel 10: Bewaartermijnen » Artikel 11: Verwerking van persoonsgegevens » Artikel 13: Beveiliging en voorkoming van verwerkingen » Artikel 38: Videocameratoezicht Al deze artikelen kunt u nalezen op www.wbp.nl

woord daarop is ‘misschien’. Je kunt op deze vraag niet direct met een volmondig ja of nee antwoorden. Eerst moet een aantal zaken duidelijk zijn. Wat is de doelstelling van het opnemen van beeld? Wat valt onder persoonsgegevens? Waar gebruikt men cameratoezicht voor? En mag je opgeslagen beelden bewaren en hoelang?

Doelstelling De doelstelling van beeldopnames kan zijn: » het dient de criminaliteit te verminderen, dat kan zowel preventief (ter voorkoming van) als reactief (opsporing na incident) zijn; » het efficiënt beheren van de openbare ruimte (openbare orde / criminaliteit); » het herkennen van personen na een incident, denk aan geweld, (verkeers) overtreding of via kenteken; » te gebruiken als bewijsvoering.

Wat zijn persoonsgegevens? De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) regelt of en wanneer je persoonsgegevens mag verwerken. Volgens de Wbp wordt onder persoonsgegevens het volgende verstaan: persoonsgegevens zijn gegevens betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon! Ofwel: alle gegevens

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Cctv en Wbp 18

04-05-2010 09:31:20

t hema | cc t v

cy of publiek belang? die informatie kunnen verschaffen over een identificeerbare natuurlijke persoon. Zoals iemands naam, geboortedatum of Burgerservicenummer (BSN). Persoonsgegevens verschaffen dus informatie over een persoon, direct of indirect. Maar hoe zit het dan met foto’s en video-opnames van personen? Daarover wordt het volgende gezegd. Persoonsgegevens zijn beelden: » die leiden tot identificatie van personen; » in combinatie met andere gegevens die leiden tot identificatie; » die na bewerking leiden tot identificatie en identificeerbaarheid. In het kort, als personen op camerabeelden redelijkerwijs herkenbaar of identificeerbaar zijn, dan zijn het persoonsgegevens. Hoe zit het dan met de verwerking van foto’s van werknemers in een zogenoemd ‘smoelenboek’? Als de werknemer uitdrukkelijk toestemming (de werknemer moet expliciet zijn wil hebben geuit) heeft gegeven of de werknemer heeft deze persoonsgegevens zelf al duidelijk openbaar gemaakt via bijvoorbeeld Hyves, dan mag je deze gegevens verwerken. Dit artikel gaat alleen in op de verwerking van beeldmateriaal en niet op het verwerken van alle andere persoonsgegevens. Denk hierbij aan de persoonsgegevens opgeslagen bij de gemeente, werkgevers, de belasting of supermarkten en tankstations middels een klantenkaart.

Toepassing van cameratoezicht Waar mag men cameratoezicht voor inzetten en waarvoor mag dat niet? De inzet van cameratoezicht moet ‘noodzakelijk zijn voor het doel van toepassing’ (artikel 11). Anders gezegd: het moet voor de handhaving van de openbare orde zijn. Het moet selectief gebeuren en niet op elke hoek van de

Steeds meer camera’s in publieke ruimten zijn niet meer als zodanig te herkennen.

straat. Men moet motiveren waarom cameratoezicht moet plaatsvinden (tijdstippen, periodes en tijdsduur). Cameratoezicht moet voor eenieder zichtbaar zijn en men dient aan te geven dat er cameratoezicht is (bordjes, stickers). Steeds meer camera’s opgesteld in publieke ruimten zijn niet meer als zodanig te herkennen. Het is dus niet toegestaan dat er bijvoorbeeld in pasof kleedhokjes wordt gefilmd. De privacy dient gewaarborgd te worden en camerabewaking in pasof kleedhokjes heeft niet als doel de openbare orde te handhaven. Waar gebruikt men camerabewaking voor? Er zijn verschillende toepassings-

gebieden waar camerabewaking of cameratoezicht wordt gebruikt. Waar veel mensen wel eens mee te maken hebben gehad, is toegangsverlening van de auto. De receptie opent de slagboom op afstand waardoor je je auto kunt parkeren of toegangsdeuren gaan open nadat je op de intercom drukt. Soms heeft de receptie dan ook via een camera meegekeken. Toegangverschaffing bij privé- of bedrijfsparkeergarages met behulp van kentekenherkenning is geen toekomstbeeld meer, net als het gebruik van gezichtsherkenning van een persoon waarna toegang tot gebouwen c.q. afdelingen wordt verleend. Andere toepassingen zijn bewaking van

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Cctv en Wbp 19

04-05-2010 09:31:21

Hier worden de juiste beveiligingsmaatregelen getroffen Beveiligingsmaatregelen? Waar dan? Iedereen die wil kan de inhoud van deze container toch zo meenemen? Dat klopt. In zekere zin. Maar deze container is leeg. En een container zonder inhoud vormt geen risico en is niet aantrekkelijk voor criminelen. Waarom zou je er dan state of the art beveiligingsmaatregelen op loslaten? Die kun je beter inzetten bij objecten die daar wel om vragen. Trigion zoekt altijd naar de juiste balans tussen beveiligingsniveau en -risico. Trigion is het grootste beveiligingsbedrijf van Nederland. We kunnen bogen op een ervaring van meer dan 100 jaar. Zoeken proactief naar nieuwe oplossingen om mensen en eigendommen nog beter en efficiĂŤnter te beschermen. Onze opdrachtgevers waarderen dat. Dat blijkt niet alleen uit onze klanttevredenheidsonderzoeken maar ook uit onze langdurige contracten. Omdat we doen wat er van ons wordt verwacht. En eigenlijk altijd net iets meer dan dat. Wilt u weten wat Trigion voor uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer informatie op www.trigion.nl of bel (010) 298 11 33. Wij zijn u graag van dienst. Trigion. Toongevend in veiligheid

De juiste mensen op de juiste plek SECM0510_Cctv en Wbp 20

04-05-2010 09:31:23

t hema | cc t v

eigendommen in winkels en gebouwen en trafficmanagement waarbij men camerabeelden van passerende auto’s gebruikt.

Bewaren opgeslagen beelden Mogen camerabeelden ongelimiteerd worden opgeslagen en bewaard? Nee, de Wbp zegt dat opgeslagen beelden ‘niet langer dan noodzakelijk’ bewaard mogen worden. Wat is dan noodzakelijk? Er zijn organisaties die de bewaartermijn laten afhangen van de capaciteit van de harde schijf waarop de beelden worden opgeslagen. Mag dit? Nee. ‘Niet langer dan noodzakelijk’ (artikel 10) betekent dat voor opnames gemaakt op openbare plaatsen een wettelijke bewaartermijn geldt van maximaal vier weken. Voor de overige camerabeelden geldt als richtsnoer een bewaartermijn van 24 uur. Als in die periode geen incidenten hebben plaatsgevonden, zullen de beelden vernietigd moeten worden. Als de beeldopnames als bewijsmateriaal moeten dienen, dan wordt het materiaal opgeslagen in een onderzoeksdossier en mag men het langer bewaren. Waar je ook rekening mee dient te houden is dat je ‘passende maatregelen’ moet treffen om de opgeslagen gegevens te beveiligen. Een voorbeeld van deze maatregelen is toegangsregeling tot de ruimte waar de beelden zijn opgeslagen en dat een beperkt aantal personen toegang tot de beelden heeft. Deze passende maatregelen dienen in verhouding gezien te worden met de kosten om de maatregelen te nemen en het te nemen beveiligingsniveau (hoe belangrijk is deze informatie?).

Deze persoon moet over voldoende kennis van de Wbp beschikken en voldoende betrouwbaar zijn. Let erop dat men de verwerking van persoonsgegevens of beeldopnames van tevoren aan het College Bescherming Persoonsgegevens moet melden, tenzij er vrijstelling geldt. In artikel 38 is aangegeven aan welke eisen dit moet voldoen.

Overtreding Wbp? Aan het begin van dit artikel zijn twee situaties geschetst en de volgende vragen gesteld: wat mogen instanties volgens de wet wél opnemen en wat mag

Wie zijn er de fout ingegaan? De bewaker(s) die de beelden doorgegeven hebben aan de media of degene die de beelden openbaar heeft gemaakt, namelijk RTL4. Volgens de Wbp is de parkeergarage verantwoordelijk en is men in overtreding. De Wbp kan aan deze overtreding financiële c.q. strafrechtelijke consequenties hangen. Yolanthe en Wesley kunnen, als zij dit willen, naar de rechter stappen om RTL4 via een strafzaak aan te pakken. Uit het voorbeeld over kentekenherkenning blijkt dat de beelden langer worden bewaard dan wettelijk is toegestaan. De politie wil de opgenomen

Cameratoezicht moet voor eenieder zichtbaar zijn niet? Hoelang mag men foto’s en beeldopnames bewaren en mogen instanties deze zomaar verspreiden? In het geval van Yolanthe en Wesley zijn de beelden dat zij elkaar zoenden, opgeslagen en openbaar gemaakt. Mocht de parkeergarage deze beelden opslaan en openbaar maken? Nee. De opgenomen beelden zijn voor een ander doel gebruikt, dan waar de beelden volgens de Wbp oorspronkelijk voor bedoeld waren. Namelijk openbaar maken dat Yolanthe mogelijk vreemdging en niet het handhaven van de openbare orde. Ook hadden de beelden binnen 24 uur vernietigd moeten worden. Er heeft namelijk geen incident plaatsgevonden.

beelden meerdere weken bewaren zodat beelden van incidenten nadien nog kunnen dienen als bewijsmateriaal. Ook wil de politie kentekens van auto’s gefilmd op een bepaalde snelweg bewaren ‘voor het geval dat’. Hoe lang mag de politie beelden bewaren? Als er geen incident heeft plaatsgevonden, is dat maximaal 24 uur. In Rotterdam zijn de opgenomen beelden 120 dagen bewaard. Het CBP is daar duidelijk over: dat mag niet. Men overtreedt dus de wet. Of het CBP financiële c.q. strafrechtelijke consequenties aan de overtreding verbindt, zal de toe‹‹ komst leren. * André van Soest is adviseur bij LBVD Informatiebeveiligers, www.lbvd.nl

Wie is verantwoordelijk? Degene die het doel en de middelen voor verwerking van persoonsgegevens vaststelt, is volgens de Wbp verantwoordelijk. Voor cameratoezicht in het publieke domein (openbare plaatsen) is de burgemeester verantwoordelijk, ook als in de praktijk de regie in handen is van derden. Denk hierbij aan de politie. Voor particulier toezicht (zoals bij een parkeergarage) is dat het bedrijf of de particulier. Volgens de Wbp moet de verantwoordelijke een persoon of instantie aanwijzen die namens de verantwoordelijke handelt. Alleen dan mag men persoonsgegevens verwerken.

Samenvatting » Persoonsgegevens zijn gegevens betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon!

» De inzet van cameratoezicht moet ‘noodzakelijk zijn voor het doel van toepassing’ (artikel 11).

» Bewaren van beeldopnames ‘Niet langer dan noodzakelijk’ (artikel 10). » De verantwoordelijke is degene binnen een organisatie die bepaalt welke persoonsgegevens worden ‘verwerkt’ en wat het doel van de beeldopnames is.

» Gegevensverwerking of beeldopnames moet je van tevoren melden aan het CBP, tenzij er vrijstelling geldt (artikel 38).

» Overtreding van de Wbp is strafbaar. » Houd bovenstaande punten in de gaten voordat u camera’s ophangt en beeldopnames bewaart. Als u beschikt over een juridische afdeling, consulteer deze.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Cctv en Wbp 21

04-05-2010 09:31:24

t hema | cc t v

Effectief cameratoezicht

Meer camera’s, meer zien? De toenemende behoefte aan cameratoezicht leidt tot een groei van het aantal camera’s, waardoor operators in toezichtcentrales worden geconfronteerd met steeds meer camerabeelden. Er komt een moment dat de hoeveelheid camerabeelden te groot wordt en operators de beelden onvoldoende kunnen uitkijken. De werkbelasting wordt te hoog en incidenten worden gemist. De vraag is wanneer dit moment aanbreekt. CAROLINE SCHILDER EN JOUKE RYPKEMA *

beelden. Er zijn veel factoren denkbaar die ook een rol kunnen hebben gespeeld.

Invloedsfactoren Figuur 2 geeft een overzicht van deze factoren. Deels zijn dit omgevingsfactoren die buiten de centrale liggen. Andere factoren liggen binnen de toezichtcentrale. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de menselijke factoren (operator), de uit te voe-

ren taken, de beschikbare middelen en de afstemming daartussen. Het laatste wordt aangegeven door de pijlen tussen operator, taken en middelen.

Werklastonderzoek De mate waarin de genoemde invloedsfactoren een rol spelen is voor iedere toezichtcentrale anders. Daarom is het niet eenvoudig om te bepalen of operators overbelast zijn. Met een werklast-

Aantal behandelde incidenten per werkplek

oeveel camerabeelden kan een operator maximaal - of liever gezegd optimaal - uitkijken? Een toezichtcentrale in één van de grote steden in Nederland stelde TNO in 2009 deze vraag. Uit een korte praktijkstudie bleek dat in een tijdsverloop van zes jaar het (gemiddelde) aantal camera’s per werkplek was vervijfvoudigd. Het aantal waargenomen incidenten per werkplek nam echter minder snel toe. Vanaf een zeker moment stagneerde zelfs het aantal waargenomen incidenten, terwijl het aantal camerabeelden bleef stijgen. Er leek een detectieplafond te zijn bereikt. Figuur 1 geeft de algemene verwachting van het verloop van te behandelen incidenten bij de toename van het aantal camera’s per werkplek. In eerste instantie stijgt het aantal te behandelen incidenten evenredig met het aantal camera’s dat op de werkplek uitgekeken wordt. Op een gegeven moment is er een knik en uiteindelijk is het maximum aan te behandelen incidenten bereikt. In de genoemde studie die TNO uitvoerde, lijkt ook zoiets het geval te zijn geweest. Het is echter voorbarig om te concluderen dat de stagnatie van het aantal waargenomen incidenten alleen wordt bepaald door het aantal camera-

Aantal camera’s per werkplek

Figuur 1. Verwachting van het verloop van te behandelen incidenten bij de toename van het aantal camera’s per werkplek.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Meer cameras 22

04-05-2010 09:31:43

t hema | cc t v

» automatische detectie van achtergelaten objecten; » micro-expressie; » herkenning van bepaald loopgedrag van een persoon of groep zoals rondhangen of rennen; » tracking van personen (persoon aanklikken, systeem blijft persoon volgen).

Toezichtcentrale Operator - Taakverdeling - Samenwerking - Training en opleiding - Ervaring

Taken

Middelen

- Detecteerbaarheid incidenten - Wel/niet tijdskritisch incident - Tijdsduur incident - Prestatie-eisen - Piekbelasting - Onderbelasting - Neventaken

- Camera-opstelling - Presentatie camerabeelden - Automatische detectie - Kwaliteit camerasysteem

Informatie-uitwisseling

Omgeving - Aantal locaties of objecten - Omvang locaties - Drukte/activiteit locaties - Incidentgevoeligheid - Tijdstip

Figuur 2. Raamwerk factoren van invloed op cameratoezicht (Jansen & Weitenberg, 2003). onderzoek kan de werkbelasting van operators en operatorteams structureel in kaart worden gebracht. Daarbij wordt gebruikgemaakt van observaties, vragenlijsten, interviews en realtimewerklastmetingen. Vergelijkbaar onderzoek heeft TNO uitgevoerd voor verkeerscentrales en regiocentrales. Naast de werklast geeft een dergelijk onderzoek ook inzicht in de invloedsfactoren, die de overbelasting veroorzaken. Deze bepalen de richting waarin oplossingen moeten worden gezocht.

Oplossingsrichtingen Kennis over afwijkend gedrag Essentieel voor effectief toezicht is kennis over afwijkend gedrag. Hoe ziet afwijkend gedrag eruit; wat moet een operator herkennen als verdacht? TNO beschikt over kennis over afwijkende gedragingen in specifieke situaties en heeft een methode om deze kennis over nieuwe situaties te verzamelen. Deze kennis is essentieel om dreigingen van afwijkende situaties snel in te kunnen schatten en om daar vervolgens snel op te kunnen anticiperen. Een deel van deze afwijkende gedragingen kan automatisch worden gedetecteerd.

Technologische ondersteuning De efficiëntie van cameratoezicht zou verbeteren als voornamelijk beelden bekeken hoeven te worden van locaties waar de kans groot is dat zich incidenten afspelen, bijvoorbeeld door het tonen van ‘hotspots’ op een spotmonitor. Er hoeft minder aandacht te worden besteed aan locaties waar bijna nooit iets gebeurt als er gebruik wordt gemaakt van automatische (intelligente) ondersteuning. Binnen TNO wordt gewerkt aan de volgende vormen van intelligente ondersteuning: » geluidsdetectie om te bepalen waar iets gebeurt ten opzichte van een camera; » kentekenherkenning; » intelligente presentatie van camerabeelden (de locatie en oriëntatie) op een plattegrond; » detecteren en blijven volgen van een persoon in een gebied waar men niet mag komen met behulp van camera/ radar/infrarood; » automatische detectie van verdacht gedrag of incidenten (agressie / vandalisme / zakkenrollen / tasjesdiefstal);

Taakinrichting De wijze waarop de taken worden uitgevoerd en verdeeld over de operators draagt ook bij aan efficiënt cameratoezicht. Daarom moeten de taken van een centrale goed in kaart worden gebracht. Daarbij kan een betere of dynamische verdeling van taken over de operators in de centrale leiden tot een betere werklastverdeling. Zo kunnen operators die het op een bepaald moment minder druk hebben, taken overnemen van operators die zwaarder zijn belast. Piekbelastingen kunnen daarmee worden opgevangen. De wijze waarop taken in een team worden uitgevoerd, verdeeld en overgenomen staat beschreven in een taakuitvoeringsconcept (TUC). Een goed TUC is van belang voor het optimaliseren van het cameratoezicht. Inrichting centrale en werkplek De inrichting van de centrale draagt ook bij aan de kwaliteit van het cameratoezicht. Het TUC geeft aan wie er op welke wijze moeten samenwerken en welke informatie moet worden gedeeld. Een juiste inrichting van de centrale ondersteunt het TUC. Zo moeten mensen die veel samenwerken, elkaar kunnen horen en zien en relevante informatie met elkaar kunnen delen. Een integraal onderdeel van de centrale is de werkplek. De inrichting van de werkplek moet de operator optimaal ondersteunen. Om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat beelden niet buiten het aandachtsveld vallen, mag de kijkhoek niet te groot zijn. Dit heeft zijn invloed op het aantal monitoren dat kan worden geplaatst. Schermgrootte en schermresolutie bepalen in combinatie met de camera’s het detail waarmee de beelden worden getoond. Deze moeten aansluiten bij de kwaliteit die het cameratoezicht vereist. Ontwerp interface De hoeveelheid beelden die een operator kan bewaken, hangt ook sterk af

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Meer cameras 23

04-05-2010 09:31:43

Visie op veiligheid Ramkraken, inbraak, vandalisme, allemaal bedreigingen die u ver van uw bed wilt houden. Hoe? Spyke Security biedt de oplossing! Door middel van een innovatief en ﬂexibel beveiligingsconcept biedt Spyke Security camerabeveiliging en service op afstand. Spyke Security houdt uw terrein, bedrijf of huis 24/7 in de gaten!

Stel, ‘niet- genodigden’ gebruiken uw terrein als hangplek en laten bergen afval achter, dat u vervolgens iedere ochtend kunt opruimen… Een simpel voorbeeld van een situatie waarbij Spike Security kan helpen! De opnamebeelden van het hightechbedrijf zijn perfect bij het achterhalen en verhalen van schade en overlast. En mocht de Toezichtcentrale onraad ruiken, binnen 10 minuten is een surveillant ter plaatse om polshoogte te nemen!

Spyke Security biedt u een volledige anti- inbraakgarantie. En mocht er toch een insluiper ontsnappen aan ons beveiligingssysteem, dan vergoeden wij het bedrag dat u kwijt bent aan eigen risico! Benieuwd naar de andere voordelen van onze werkwijze? Neem contact op met Hans Knol via tel. 072 - 5414082 of surf naar www.spykesecurity.nl

■

Innovatieve en ﬂexibel beveiligingsconcept

lease, dus géén investering ■

■

Totaalconcept: van ontwerp tot realisatie

Preventieve en proactieve cameraservice

Live uitlezen van beelden in onze Toezichtcentrale

■

Op basis van operationele

Tijdelijke en permanente camerabeveiliging

Directe en gerichte opvolging

beveiliging in samenwerking met Parkmanagement Hoorn

■

Voor collectieve of individuele

Beveiliging bedrijventerreinen

■

Bouwplaatsbeveiliging

■

Geschikt voor bedrijven, particulieren, overheden en andere instanties.

Smaragdweg 3 ■ 1812 RJ Alkmaar ■ T +31 (0)72-5414082 ■ F +31 (0)72-5414083 ■ E info@spykesecurity.nl ■ www.spykesecurity.nl

0040006 17-05-2010 S Security24 Management 210x297 Visie op veiligheid.indd 1 SECM0510_Meer cameras

21-04-2010 04-05-2010 14:27:18 09:31:43

:27:18

t hema | cc t v

voort aan deelnemen. Het effect van cameratoezicht moet daarom worden beoordeeld in samenhang met de gehe‹‹ le keten.

De inrichting van de werkplek moet de operator optimaal ondersteunen. van het ontwerp van de interface. TNO ontwikkelt nieuwe concepten voor slim toezicht, waarbij een koppeling wordt gelegd tussen de camerabeelden en de locatie. Het voordeel daarvan is dat de operator zonder gedetailleerde kennis van de wijk begrijpt naar welke gebieden hij kijkt via de beelden en hoe de beelden zich tot elkaar verhouden. Daarnaast wordt er gewerkt aan nieu-

een toezichtcentrale kunnen worden vastgelegd in een Service Level Agreement (SLA). In dit SLA wordt ook aangegeven welke prestatie er moet worden geleverd. Om dit te toetsen moeten de doelen meetbaar worden gemaakt en criteria worden gesteld. Heldere doelen, maten en criteria maken het mogelijk om de effecten zichtbaar te maken en eisen te

Essentieel voor effectief toezicht is kennis over afwijkend gedrag

* ir. Caroline Schilder Eur. Erg. en drs. Jouke Rypkema zijn werkzaam bij TNO Human Factors in Soesterberg. Vragen over dit artikel: caroline.schilder@TNO.nl

we concepten om niet alleen beelden te gebruiken maar ook een slimme koppeling te maken met geluid, waardoor een betere inschatting van situaties kan worden gemaakt.

stellen. Op basis daarvan kan worden bepaald of een toezichtcentrale goed presteert en de capaciteit (aantal operators) voldoende is.

Selectie, training en opleiding Operators die een goede kennis hebben van het bewaakte gebied, goed weten wat verdacht gedrag is, waarnaar ze moeten kijken en ervaring hebben met politietaken, zijn beter in staat toezichttaken uit te voeren. Door hier aandacht aan te besteden bij de selectie en de opleiding wordt de kundigheid van operators verbeterd, waarmee de efficiëntie van het cameratoezicht toeneemt.

Cameratoezicht is een onderdeel van een pakket van maatregelen om de ordehandhaving of opsporing en vervolging te verbeteren. Het is een onderdeel van een keten waar ook de politie op straat, de meldkamer, de bureaus enzo-

Wanneer goed genoeg? De groei van de toezichtcentrales vereist een verdere professionalisering. Dat betekent op de eerste plaats dat de doelen van het cameratoezicht helder moeten worden gemaakt. Ligt de nadruk op ordehandhaving, opsporing en vervolging, veiligheidsbeleving of andere doelen? De doelen en ambities van

Literatuur » Burghouts GJ, Broek B van den, Alefs BG, Breejen E den, Schutte K (2009). Automated indicators for behavior interpretation. In: Proceedings of the 3rd international conference on imaging for crime detection and prevention ICDP-09. » Jansen N, Weitenberg N (2003). Operator cruciaal voor cameratoezicht. In: Security Management, nr. 12, 2003. » Kooi FL, Zeeders R. Improving Situational Awareness in camera surveillance by combining top-view maps with camera images. In Waard D de, Godthelp J, Kooi FL, Brookhuis KA (Eds.) (2009): Human Factors, Security and Safety (pp. 355 - 368). Maastricht, the Netherlands: Shaker Publishing. » Schreijenberg A, Koffijberg J, Dekkers S (2009). Evaluatie cameratoezicht op openbare plaatsen – driemeting. Amsterdam, Regioplan publicatienr. 1814.

Tot slot

Dit artikel is onderdeel van een serie over effectief cameratoezicht. De vervolgartikelen zullen gaan over ‘Herkennen van afwijkend gedrag’ en ‘Patroonherkenning voor afwijkende gedragingen in camera’s’.

Samenvatting » Op de vraag hoeveel operators er nodig zijn in een centrale voor verantwoord cameratoezicht is geen eenduidig antwoord te geven.

» Er zijn veel factoren die een rol spelen en daarmee bepalen hoeveel camera’s een operator kan bewaken zonder overbelast te raken.

» Door middel van een werklastonderzoek kan worden achterhaald of er sprake is van overbelasting in een centrale en de factoren die dit veroorzaken.

» Kennis van afwijkend gedrag, technologische ondersteuning, taakuitvoeringsconcept en inrichting bieden mogelijkheden om het cameratoezicht verder te optimaliseren. » Een uitgewerkt SLA is nodig om te bepalen of de kwaliteit van het cameratoezicht voldoende is.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Meer cameras 25

04-05-2010 09:31:45

t hema | cc t v

De betekenis van stand videobewakingstoezicht Er zijn twee standaardisatieorganisaties voor videobewakingstoezicht via netwerken: het Open Network Video Interface Forum (ONVIF) en de Physical Security Interoperability Alliance (PSIA). Laatstgenoemde concentreert zich op beveiligingsapparatuur die geschikt is voor IP, terwijl ONVIF zich richt op videobewakingstoezicht via netwerken. In dit artikel aandacht voor ONVIF: wat is het en wat betekent versie 1.0 van de ONVIF-kernspecificatie in de praktijk voor de gebruikers? MARCO ROEFFEN *

n de afgelopen jaren is videobewakingstoezicht via netwerken uitgegroeid tot een significant onderdeel van de totale cctv-markt en inmiddels het belangrijkste aandachtsgebied bij onderzoek en ontwikkeling van de meeste cctv-fabrikanten. Als het echter aankomt op interoperabiliteit, profiteren de klanten nog altijd niet van dezelfde keuzevrijheid en hetzelfde gebruiksgemak die zij zouden hebben met een analoog systeem. In de goede oude tijden van de analoge techniek kon u elke willekeurige camera van elk denkbaar fabrikaat aansluiten op uw matrix of op uw digitale videorecorder en kreeg u vervolgens een beeld dat u kon opnemen. Alles bijeen genomen is interoperabiliteit een belangrijke hindernis geweest voor de groei van de markt voor videobewakingstoezicht via netwerken. Het feit dat die markt ondanks deze belemmering zo exponentieel is gegroeid, onderstreept slechts het enorme potentieel dat de IP-technologie inhoudt voor de klant.

Verbreek de ketens Dit wetende was het niet meer dan logisch dat we het afgelopen jaar de opkomst hebben meegemaakt van twee standaardisatieorganisaties voor videobewakingstoezicht via netwerken, na-

SECM0510_Onvif 26

melijk het Open Network Video Interface Forum (ONVIF) en de Physical Security Interoperability Alliance (PSIA). Laatstgenoemde concentreert zich op beveiligingsapparatuur die geschikt is voor IP (inclusief videobewakingstoezicht via netwerken), terwijl ONVIF zich op dit moment uitsluitend richt op videobewakingstoezicht via netwerken. Beide organisaties streven uiteindelijk echter naar hetzelfde doel: standaardisatie van videobewa-

wereldwijd standaardisatieforum voor videobewakingstoezicht via netwerken. Als founding members maakten zij de oprichting van de non-profitorganisatie mogelijk en leverden zij de mankracht om de werkzaamheden in de verschillende commissies te beginnen. Het ONVIF-forum stelde zich als doel het vergemakkelijken van de ontwikkeling en het gebruik van een wereldwijde open standaard voor de interface tussen netwerkvideoproducten. ONVIF wil

De ONVIF-kernspecificatie definieert een gemeenschappelijke taal tussen netwerkvideoapparaten kingstoezicht via netwerken en daarbij het verbreken van de ketens voor gebruikers ervan. In dit artikel nemen we ONVIF onder de loep: wat is het en wat betekent versie 1.0 van de ONVIF-kernspecificatie in de praktijk voor de gebruikers?

Open standaard Tijdens de IFSEC in mei 2008 in Birmingham presenteerden Axis, Bosch en Sony de branche hun plannen voor een

dat haar specificatie de interoperabiliteit tussen netwerkvideoproducten verzekert, ongeacht de fabrikant. De oproep aan de markt was niet aan dovemansoren gericht en tegen het einde van datzelfde jaar werd kernspecificatie versie 1.0 vrijgegeven, terwijl het aantal leden almaar groeide. Samen met de eerste versie van de ONVIFkernspecificatie werd een testspecificatie gepubliceerd, zodat de fabrikanten konden beginnen met hun voorberei-

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:32:02

t hema | cc t v

aardisatie via netwerken dende inspanningen om de specificatie te implementeren in hun apparatuur.

Uitrollen standaard Precies een jaar na de aankondiging van het forum, in mei 2009, werden het testgereedschap en het samenstellingsproces ter beschikking gesteld aan de ONVIF-leden, zodat zij het voldoen van hun producten aan de specificatie konden testen en documenteren. Slechts twee maanden later, in juli 2009, introduceerde Merit Lilin ’s werelds eerste netwerkvideoproducten die voldoen aan de ONVIF-standaard, in-

clusief hogesnelheiddomecamera’s, externe IR-camera’s en een op zichzelf staande video-encoder. Op het moment dat dit artikel wordt geschreven, heeft ONVIF 112 leden, en zoals verklaard door IMS-onderzoek in juli 2009, zijn de ondernemingen die lid zijn van ONVIF verantwoordelijk voor ruwweg 60 procent van de apparatuurmarkt voor videobewakingstoezicht via netwerken.

Geen compressiestandaard Nu de kernspecificatie openbaar is en de eerste producten op de markt ko-

Figuur 1. Als u niet dezelfde taal spreekt, begrijpt u elkaar niet.

Figuur 2. De ONVIF-kernspecificatie definieert een gemeenschappelijke taal tussen netwerkvideoapparaten.

men, worden ook misvattingen gemeengoed. Een van de meest gehoorde is dat ONVIF een vervanger zou zijn voor H.264. Maar dat is niet het geval. ONVIF is een communicatietaal tussen netwerkvideoapparatuur zoals camera’s, encoders en (software)decoders. Vergelijk het met uw eigen talen: als u Zweeds spreekt, zullen de Zweden en mensen in enkele van hun buurlanden u verstaan. Als u Engels spreekt, zal een tamelijk groot deel van de wereldbevolking u verstaan. De ONVIF-kernspecificatie definieert een gemeenschappelijke taal tussen netwerkvideoapparaten en stelt apparaten voor videobewakingstoezicht via netwerken daardoor in staat te communiceren met elkaar en met managementsystemen van derden. Nu we dus met elkaar kunnen spreken, kunnen we ook informatie versturen van A naar B. Maar ook al spreken we nu beiden Engels, als ik met u een discussie begin over de relativiteitstheorie hebt u wellicht nog geen idee waarover ik het heb. Dit betekent dat ook het onderwerp waarvan u de ander probeert te overtuigen een gemeenschappelijke basis moet hebben. In het geval van apparatuur voor videobewakingstoezicht via netwerken is dat onderwerp de codec die wordt gebruikt om videobeelden te comprimeren. Bij versie 1.0 van de kernspecificatie zijn de ondersteunde codecs: mjpeg, mpeg-4, (geavanceerd) Simple Profile en vier profielen van H.264, namelijk baseline, main, extended en high profile. Dit roept de vraag op of u nog wel een leveranciersspecifieke codec nodig hebt als u ONVIF gebruikt. Ja, die hebt u nodig. Maar raak niet in paniek, want dit is geen spelbreker. Ten eerste ondersteunen de meeste generieke IP-video-

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Onvif 27

04-05-2010 09:32:02

.ik zocht .ik vond Ik zocht Een verrassende locatie voor onze bijeenkomst Ik vond Mijn accommodatie via Acco.support Heb jij ook regelmatig een accommodatie nodig? Geen tijd om er zelf goed in te duiken? Geen probleem. Wij helpen je graag met zoeken. Snel en nog gratis ook. Onze suggesties zijn vrijblijvend. En: je krijgt altijd meerdere alternatieven. De keuze is dus nog steeds aan jou!

Bel 0900 - 222 66 66 of mail support@acco.nl

(â&#x201A;Ź 0,25/minuut)

Acco.support is een dienst van

24128-1_Adv Acco 28 Support.indd S 1 SECM0510_Onvif

zoek en boek een locatie uit duizenden

05-10-2009 09:32:03 14:42:31 04-05-2010

4:42:31

t hema | cc t v

managementsystemen in de wereld deze codecs al dankzij vroegere integratie-inspanningen. En ten tweede zien we dat alle huidige producten die aan ONVIF voldoen, H.264 ondersteunen. De H.264 compressiestandaard bestaat niet alleen uit profielen waarvan de vier die gebruikt worden voor videobewakingstoezicht via netwerken hierboven genoemd zijn, maar deze profielen zelf bestaan ook weer uit afzonderlijke bouwstenen die een fabrikant naar eigen keuze wel of niet kan implementeren. Het resultaat hiervan is dat, ook al kan de implementatie van H.264 per fabrikant verschillen, bijna alle apparaten gedecodeerd kunnen worden door generieke decoders die algemeen verkrijgbaar zijn.

What is the address (streaming URI) where I can get your live video stream?

My streaming URI is rtsp://192.168.0.1/line=1& h.26x=4

Video Management System Platform

LAN

RTSP compatible decoder like QuickTime or VLC

RTSP receiver, e.g. NVR or DVR

Brede functionaliteitsreeks Terugkerend naar de ONVIF-kernspecificatie: nu we weten dat dit een taal is, een protocol met een set commando’s die begrepen worden door alle producten die voldoen aan ONVIF, blijft de vraag wat we ermee kunnen doen en welke functionaliteit ze biedt. De binnen ONVIF ondersteunde functies kunnen worden onderverdeeld in zeven hoofdfuncties: » apparaatherkenning, » apparaatbeheer, » configuratie van beeldvorming, » configuratie van media, » real-time streaming, » afhandeling van gebeurtenissen, » PTZ-besturing. Laten we een van deze functies eens wat nader onderzoeken om een beter begrip te krijgen van de functionaliteit. Stel dat we een IP-videomanagementsysteem hebben en dat we daar diverse ONVIF-compatibele camera’s aan toe willen voegen. Real-time streaming Zodra de instellingen klaar zijn, is het tijd om de videobeelden van de ONVIFcompatibele camera’s te bekijken en ze desgewenst op te nemen op een ONVIF-compatibele digitale videorecorder (dvr). Zie Figuur 3. De streaming wordt in de ONVIF-specificatie gerealiseerd via het Real-Time Streaming Protocol (rtsp). Ons managementsysteem vraagt om de status

And I can write the RTSP data that I receive to my hard disk.

OK, I will use this URI to decode your video streams.

Figuur 3. ONVIF-streaming via het Real-Time Streaming Protocol. van de streaminginstellingen en maakt verbinding met de videostream. Dit wordt gedaan via een verzoek aan het streaming URI-adres om videostreams te verzenden en verbinding te maken met deze Uniform Resource Identifier (URI). Ons managementsysteem speelt de video vervolgens af via zijn geïntegreerde decoder, of we zouden zelfs een rtsp-compatibele decoder kunnen gebruiken zoals QuickTime. Natuurlijk kunnen we hetzelfde streamingadres ook gebruiken om de videobeelden op te nemen op de netwerkvideorecorder in ons managementsysteem of op onze ONVIF-compatibele dvr.

Toekomst Nu er bijna dagelijks steeds meer ONVIF-compatibele producten geïntroduceerd worden, kunnen gebruikers eindelijk profiteren van dezelfde keuzevrijheid als bij de analoge techniek. Hun installateurs kunnen hen beter van dienst zijn door hen een mix van merken te leveren die het best past bij hun behoeften in plaats van alleen maar producten die toevallig met el‹‹ kaar kunnen samenwerken. * Marco Roeffen is product manager CCTV-IP, Bosch Security Systems

Samenvatting » Er zijn twee standaardisatieorganisaties voor videobewakingstoezicht via netwerken: het Open Network Video Interface Forum (ONVIF) en de Physical Security Interoperability Alliance (PSIA). » PSIA concentreert zich op beveiligingsapparatuur die geschikt is voor IP, ONVIF richt zich uitsluitend op videobewakingstoezicht via netwerken. » Het doel van beide organisaties: standaardisatie van videobewakingstoezicht via netwerken. » Daardoor kunnen eindgebruikers profiteren van dezelfde keuzevrijheid als bij de analoge techniek.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Onvif 29

04-05-2010 09:32:04

t hema | cc t v

Nadruk op hybride oplossingen

Trends in IP-cctv Hoewel het er even op leek dat fabrikanten van IP-cctv producten ten gevolge van de recessie de rem op nieuwe ontwikkelingen hadden gegooid, blijkt de markt nog steeds in gezonde beweging. Wie de berichtgeving heeft gevolgd, zal wel hebben moeten concluderen dat er meer nadruk is gelegd op hybride oplossingen in plaats van een rigoureuze overstap naar uitsluitend IP-camera’s. In dit artikel blikken we niet alleen vooruit, maar kijken we ook nog even achterom. FOKKO VOS *

e ontwikkelingen op technisch vlak hebben ondanks de wereldwijde economische recessie niet stilgestaan in de IP-securitywereld. Het lijkt er op dat fabrikanten zich langzaam maar zeker ervan bewust worden dat de impact van de conversie van analoog naar IP niet door iedere beveiligingsinstallateur en eindgebruiker met open armen wordt ontvangen. Integendeel, met name de beveiligings-

Megapixelcamera’s De doorontwikkeling van megapixel IPcamera’s maakt het bovendien ook nog eens mogelijk met minder camera’s te volstaan, wat de investering voor de eindgebruiker uiteindelijk aantrekkelijker maakt. Steeds meer fabrikanten brengen HDmegapixelcamera’s op de markt. Megapixelcamera’s maken in vrijwel alle gevallen al gebruik van H.264-streaming,

Een interessante ontwikkeling is de integratie van IP-cctv in security managementsystemen installateur lijkt erg veel moeite te hebben met IP-cctv. Over de redenen hiervoor bestaan voldoende speculaties. Zo worden veelal het margeprobleem, gebrekkige IT-kennis en het ontbrekende vertrouwen in de techniek genoemd. Misschien is het wel juist om die redenen dat de digitale en de netwerkrecorders (dvr en nvr) in combinatie met analoge camera’s het afgelopen jaar erg in trek bleken te zijn. Diverse fabrikanten kwamen met hybride nvr’s en dvr’s om de markt langzaam aan de conversie te laten wennen en ook nog eens met voor installateurs aantrekkelijke marges.

wat het bandbreedte-issue inmiddels sterk heeft ingedamd. Ook zien we dat fabrikanten steeds meer intelligentie in de camera zelf onderbrengen, zodat uitsluitend relevante beeldinformatie over het netwerk wordt getransporteerd. Veel fabrikanten doen daar zelfs nog een schepje bovenop en bouwen opties voor opslagcapaciteit in de camera. Al deze features waren in de analoge camera’s vrijwel ondenkbaar of niet haalbaar geweest. Qua lichtgevoeligheid zien we tevens sterke verbeteringen, waarbij de meeste zichzelf respecterende fabrikanten inmiddels ook dag-nachtvarianten in

hun productportfolio hebben ondergebracht. Door deze gestage ontwikkeling in megapixelcamera’s zien we ook het aanbod van megapixellenzen sterk stijgen, en dat in allerlei varianten van supergroothoek tot telelens. Inmiddels zijn 5-megapixelcamera’s al gemeengoed geworden en zullen er de komende jaren nog vele megapixels bijkomen.

Compatibel De consortia ONVIF en PSIA (lees ook het artikel ‘De betekenis van standaardisatie videobewakingstoezicht via netwerken’ elders in dit nummer) hebben ertoe geleid dat de vele merken IP-cctv systemen in samenhang met de vele IP-cctv softwarepakketten meer compatibel zijn. Wat op zich natuurlijk de keuze voor de gebruiker vergroot, omdat het aanbod van verschillende cctvsoftwareproducenten alleen maar toegenomen is.

Integratie Een andere interessante ontwikkeling is de naadloze integratie van IP-cctv in security managementsystemen. Zo zien we steeds meer toegangscontrolesystemen en alarmsystemen communiceren en associëren met IP-cctv. Hierdoor vergroot de complexiteit van IP-securitysystemen, maar ook de effectiviteit ervan.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Trends in IP-cctv 30

04-05-2010 09:32:27

t hema | cc t v

Op zich is dat natuurlijk niet zo vreemd met de wetenschap dat IP-technologie in alle securitysegmenten haar intrede heeft gedaan. Alleen het segment ‘brand’ lijkt nog sterk achter te blijven door de conservatieve houding van alle daarbij betrokken partijen. Hoe vreemd het ook klinkt, de markt lijkt zich hier nog niet zo veel van aan te trekken. De doorontwikkeling van intelligente videoanalyse maakt van de camera een zeer geavanceerde, multifunctionele sensor. Brandhaarden die in een zeer vroeg stadium kunnen worden gedetecteerd, inbraakdetectie met een hoge mate van intelligentie, en toegangscontrole op basis van gezichtsherkenning of nummerplaatherkenning. Het zijn maar enkele voorbeelden. En de oplossingen zijn dan wel nog niet allemaal even volwassen in hun ontwikkeling, het staat als een paal boven water dat deze trend niet te stuiten is. Evenals het feit dat fabrikanten er het volste vertrouwen in hebben.

dacht te besteden aan IP, hij zijn omzet voor een groot deel zal zien wegvloeien naar de ICT-bedrijven. Onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat al ruim 50 procent van de omzet van IP-cctv van enkele grote merken via de ICT-resellers wordt behaald, en bovendien stijgende is.

Compenseren Dit gegeven zou voor beveiligingsinstallateurs toch alarmerend moeten zijn. Tot nu toe lijkt het er echter op dat de installateur deze signalen nog niet erg serieus neemt, of misschien moeten we wel zeggen wil nemen. En dat is niet geheel onbegrijpelijk als je bedenkt dat de dalende prijzen van IP-camera’s met een marge die schommelt rond de

doorsnee ICT-producten, voor installateurs niet bespreekbaar zijn. Dat de ICT-branche hier totaal geen moeite mee heeft, ligt aan het feit dat deze branche al lang gewend is aan deze relatief lage marges. Zij heeft al lang begrepen dat dit alleen maar gecompenseerd kan worden met een ruim dienstenaanbod in de vorm van betaalde adviezen, servicecontracten en andere bijzondere diensten zoals bijvoorbeeld het aanbieden van centrale opslagcapaciteit. Wat dat betreft valt er voor de installateur nog heel wat te ‹‹ leren van zijn ICT-collega’s. * Fokko Vos is eigenaar van CamView Consultancy, www.camview.nl

Aanbieders Het zal niemand zijn ontgaan dat het aantal aanbieders van IP-cctv de laatste jaren enorm is gestegen. En als er ergens IP voor staat, kun je er op wachten dat zich ook nieuwe softwareproducenten aandienen. In de ITbranche is de conversie van analoog naar IP ook niet onopgemerkt gebleven en zien we een groeiend aanbod van ITproducten in de securitybranche. Te denken valt dan aan storage-apparatuur, 24/7 pc’s en servers, maar ook managable ethernetswitches (layer3 switches), Power-over-Ethernet switches en HD-monitoren. Steeds meer ICT-bedrijven zien in deze ontwikkeling nieuwe commerciële kansen. Zij beheren immers in veel gevallen toch al de ICT-aangelegenheden bij de klant. Niet gehinderd door enige kennis van beveiliging of regelgeving bieden zij IP-cctv aan hun klant aan. In sommige gevallen wil het ICT-bedrijf nog wel samenwerken met een beveiliger, maar hoe dan ook wordt de beveiligingsinstallateur in de meeste gevallen niet vrolijker van deze ontwikkeling. En toch heeft hij dit aan zichzelf te danken. Al jaren wordt er door kenners voor gewaarschuwd dat als de redelijk traditioneel ingestelde (beveiligings)installateur niet bereid is om serieus aan-

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Trends in IP-cctv 31

04-05-2010 09:32:28

thema t hema cc t v| cc t v

Krachtige chip verbetert De technologische vooruitgang levert jaar in jaar uit meer rekenkracht in de processor, lagere kosten van geheugenchips en een snelle ontwikkeling van beeldsensoren. Dit geeft netwerkvideocamera’s een hogere beeldkwaliteit, megapixels met maximale framerate in alle prijssegmenten en veel meer rekenkracht voor videoanalyse. In dit artikel worden deze ontwikkelingen op een rij gezet. EDWIN BEERENTEMFEL *

e laatste jaren zijn spectaculaire verbeteringen van de beeldkwaliteit in de consumentenmarkt gemeengoed geworden. Zo is vandaag de dag hdtv met een 16:9 beeldverhouding de standaard, zijn er 5 tot 8 megapixel sensoren in fototoestellen en mobiele telefoons en zijn er Blu-ray spelers en de iPhone, die gebruikmaken van H.264-compressie. De gigantische hoeveelheden geld voor onderzoek en ontwikkeling leiden tot veel innovaties en nieuwe technologieën. Welke van deze technologische ontwikkelingen zijn relevant voor videosurveillance? Allemaal!

Technologische vooruitgang De voorspelling in 1965 door Gordon Moore, één van de oprichters van chipfabrikant Intel, is tot op de dag van vandaag geldig. Zijn stelling was toen: iedere 18 tot 24 maanden verdubbelt de processorsnelheid door de evolutie van de chiptechnologie. Als we dit extrapoleren voor de komende tien jaar, krijgen we vijftig keer meer rekenkracht die een wereld aan nieuwe mogelijkheden biedt.

De technologische vooruitgang levert meer rekenkracht in de processor, lagere kosten van geheugenchips en een snelle ontwikkeling van beeldsensoren. Dit geeft netwerkvideocamera’s een hogere beeldkwaliteit, megapixels met maximale framerate in alle prijssegmenten en veel meer rekenkracht voor videoanalyse.

Drie bouwstenen Er zijn drie belangrijke bouwstenen die gezamenlijk de beeldkwaliteit en lichtgevoeligheid van de camera bepalen: de lens, de beeldsensor en de beeldverwerkingschip. De lens De lens wordt een steeds belangrijker onderdeel van de camera, aangezien hogeresolutie-megapixelcamera’s vragen om een steeds hogere kwaliteit van de lens. Echter, lenzen met de benodigde kwaliteit voor hoge resoluties hebben een wel drie tot zes keer hogere prijs dan lenzen voor een lage resolutie. De technologische ontwikkelingen op dit gebied gaan namelijk niet zo snel als we momenteel zien

Links een natuurlijk plaatje, rechts een voor videosurveillance geoptimaliseerd beeld.

SECM0510_Chip 32

bij beeldsensoren en beeldverwerkingschips. De beeldsensor De huidige generatie beeldsensoren kan hetzelfde beeld creëren met de helft van de hoeveelheid licht die benodigd was bij de vorige generatie sensoren. De kwaliteit van de beeldsensor wordt dus steeds beter, maar de beeldruis beperkt de toepassingsmogelijkheden bij lage lichtomstandigheden. De beeldverwerkingschip Zoals hiervoor beschreven profiteert de beeldverwerkingschip optimaal van de Wet van Moore en is het nu eenvoudig mogelijk de beeldruis weg te filteren en de beeldkwaliteit digitaal te verbeteren. Samenvattend: van de bouwstenen van een netwerkcamera zijn het de beeldsensor en de beeldverwerkingschip die de snelste ontwikkeling doormaken en daarmee de meest kosteneffectieve mogelijkheden bieden om de beeldkwaliteit van netwerkcamera’s te verbeteren. Een aantal cameraproducenten heeft een eigen beeldverwerkingschip ontwikkeld, waardoor de mogelijkheden om de beeldkwaliteit te optimaliseren zijn vergroot. Op het gebied van beeldsensoren zijn er diverse aanleidingen die deze ontwikkeling stimuleren. Zo stimuleert de mobieletelefoonindustrie de ontwikkeling van hogeresolutiesensoren met kleine pixels. Daarnaast komen er steeds betere (en goedkopere) cmos-sensoren beschikbaar, zijn snellere framerates mogelijk en daarmee de

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:32:47

thema v tv t hemacc| tcc

beeldkwaliteit

Wide Dynamic Range Wide Dynamic Range (WDR) is een belangrijke oplossing om de beeldkwaliteit te verbeteren. Een manier om WDR te bereiken is om een dubbele belichting met verschillende instellingen te doen: één voor weinig licht en één voor veel licht. Door deze dan te combineren in één beeld biedt het uiteindelijke beeld details in zowel de donkere als de lichtere gebieden. In de toekomst zal het door de steeds verder verbeterende rekenkracht mogelijk worden nog meer belichtingen per beeld te gebruiken voor een nog betere WDR. Beeldbronnen Nu de rekenkracht toeneemt, wordt de afweging tussen resolutie enerzijds en framerate anderzijds minder relevant. Het is nu mogelijk om megapixelcamera’s beelden te laten genereren met maximale framerate. Hiermee is het ook mogelijk om één hogeresolutiecamera een groter gebied te laten dekken, waarna een digitale PTZ-functie kan worden gebruikt. Zo kan één camera meerdere lageresolutiecamera’s vervangen. Een andere interessante toepassing die beschikbaar komt, is multi-view streaming, wat betekent dat één hogeresolutiecamera meerdere videostreams kan creëren van verschillende delen uit het totale beeld.

Hart netwerkcamera Om betere netwerkvideocamera’s te bouwen ontwikkelen cameraproducenten hun eigen beeldverwerkingschip. Een voorbeeld is de Artpec (Axis Real Time Picture Encoder Chip) familie van Axis Communications. ‘Standaard’

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

Rekenkracht De rekenkracht van de beeldverwerkingschip biedt diverse mogelijkheden om de beeldkwaliteit te verbeteren. Hieronder twee voorbeelden.

160 140 120 100 80 60 40 20 0 1996

mogelijkheden om beelden met verschillende belichtingsinstellingen te combineren tot het meest optimale beeld.

Grafiek. Capaciteit in megapixel per seconde van de Artpec-familie. chips op de markt zijn in het algemeen niet ontworpen voor de veeleisende beveiligingscameramarkt en zullen daarom niet de juiste capaciteit en beeldkwaliteit bieden.De beeldverwerkingschip is het hart van iedere netwerkcamera of video-encoder en integreert drie functies: beeldverwerking voor een superieure beeldkwaliteit, netwerkinterfacebeheer (Ethernetfuncties) en generieke CPU-functies.

Huidige generatie De Artpec-3 is eind 2008 geïntroduceerd en heeft driemaal meer rekenkracht dan zijn voorganger. Dit betekent een beeldverwerkingscapaciteit van 60 miljoen pixels per seconde. De chip is in staat om een full-HD stream (1080p) in H.264 te encoderen bij dertig beelden per seconde.

Toekomst De volgende generatie zal wederom een grote stap maken in de rekenkracht

van de beeldverwerkingschip, waarmee de mogelijkheden voor het creëren van nog betere beelden verder zullen toenemen. Een tweede voordeel is dat er meer rekenkracht beschikbaar komt voor intelligente videotoepassingen die op de netwerkcamera draaien. Vorig jaar is het Axis Camera Application Platform (ACAP) geïntroduceerd, waarmee intelligente videotoepassingen voor herkenning, het tellen en identificeren op de camera kunnen worden geïnstalleerd. Het voordeel hiervan is dat de camera een nog autonomere functie krijgt en grootschalige centrale beeldverwerking niet nodig is. De camera geeft alleen een alarm als het nodig is, bijvoorbeeld bij beweging, en zal niet langer videobeelden geven voor kentekenherkenning, maar alleen het kente‹‹ ken doorgeven. * Edwin Beerentemfel is sales manager bij Axis Communications

Samenvatting » Er zijn drie belangrijke bouwstenen die gezamenlijk de beeldkwaliteit en lichtgevoeligheid van de camera bepalen: de lens, de beeldsensor en de beeldverwerkingschip. » Van die bouwstenen zijn het de beeldsensor en de beeldverwerkingschip die de snelste ontwikkeling doormaken en daarmee de meest kosteneffectieve mogelijkheden bieden om de beeldkwaliteit van netwerkcamera’s te verbeteren. » De volgende generatie zal wederom een grote stap maken in de rekenkracht van de beeldverwerkingschip, waarmee de mogelijkheden voor het creëren van nog betere beelden verder zullen toenemen.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Chip 33

04-05-2010 09:32:48

thema t hema cc t|v cc t v

Analoog of IP?

Supermarkt kiest voor Super de Boer Schellekens in Boxtel heeft een bestaand camerasysteem uitgebreid met megapixel IP-camera’s. De belangrijkste redenen daarvoor zijn het vergroten van het gevoel van veilig winkelen voor alle klanten en medewerkers en de preventieve werking ter voorkoming van inbraken en agressie. De IP-camera’s zijn geïntegreerd met alle aanwezige analoge camera’s, waarbij voor de beste hybride oplossing is gekozen. EDWIN SCHRIEL *

d en Anja Schellekens zijn de eigenaren van een goedlopende vestiging van Super de Boer in winkelcentrum Oosterhof in Boxtel. ‘Het succes van deze supermarkt is veel meer het gevolg van onze persoonlijke aandacht voor de klanten, dan van de winkelformule die binnenkort verandert in Jumbo’, zegt Ad. Waar mogelijk loopt deze supermarkt voorop met de toepassing van nieuwe winkelconcepten en technieken. Daardoor heeft men in het verleden al eens een retailprijs gewonnen voor de geldverwerking via een buizenpostsysteem. ‘Wij vinden het erg belangrijk dat onze klanten met een veilig gevoel kunnen winkelen en ook het personeel zich op het werk thuis voelt’, vertelt Anja. ‘Daarom hebben wij de afgelopen jaren ook flink geïnvesteerd in cameratoezicht. Eerst in de destijds beschikbare analoge videotechniek en onlangs in de nieuwste generatie megapixel IP-camera’s, een hybride netwerkvideorecorder (nvr) en professionele managementsoftware.’

Sjef van der Donk (Bert van der Donk Beveiliging), Edwin Schriel (account manager Video Systemen, Norbain Nederland) en Ad Schellekens (Super de Boer Schellekens) (v.l.n.r.). ‘Die nieuwe camera’s hebben een veel hogere resolutie en dus scherpere beeldkwaliteit’, vult Ad aan. ‘Daardoor kunnen wij bij incidenten de situatie zowel beter als sneller beoordelen en op

Kerngegevens Bedrijf: Super de Boer Schellekens, Boxtel Geïnstalleerde oplossing: Arecont Vision megapixel IP-camera’s en Mirasys software voor videomanagement Beveiligingsinstallateur: Bert van der Donk Beveiliging, Rosmalen Distributeur: Norbain Benelux (Breda) vertegenwoordigt Arecont en Mirasys

verzoek ook bruikbaar bewijsmateriaal aan de politie leveren.’

Hybride ‘Voor de recente uitbreiding heb ik Ad en Anja een hybride oplossing geadviseerd om de analoge camera’s te kunnen integreren met de nieuwste technische mogelijkheden en een basis te leggen voor verdere groei met megapixelcamera’s’, vertelt beveiligingsspecialist Sjef van der Donk. ‘De bij hen geïnstalleerde oplossing bestaat uit Arecont Vision megapixel IP-camera’s en de Mirasys software voor videomanagement.’

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Supermarkt 34

04-05-2010 09:33:07

t vt v tthema hema cc | cc

hybride oplossing Alle nieuwe netwerkcamera’s zijn voorzien van 1,3- en 2-megapixellenzen en PoE-voeding (Power over Ethernet) en ondersteunen de mjpeg/H2.64 videocompressie. Er zijn bij Super de Boer Schellekens zowel compacte vandaalbestendige (fixed) domes geplaatst als diverse beweegbare camerabody’s. De videomanagementsoftware is een flexibel schaalbaar beheerplatform met tevens de mogelijkheid om Point Of Sale-systemen te integreren, zoals kassa’s en pinautomaten. Kortom, een ideale combinatie om gefaseerd te migreren van een analoge installatie naar hoge resolutie IP-video.

Toegevoegde waarde Beveiligingscamera’s hebben vaak een preventieve werking in het voorkomen van inbraken of agressie. Zo ook bij Super de Boer Schellekens in Boxtel. ‘Er is bij winkels in de Oosterhof, net als in andere winkelcentra, al herhaaldelijk ingebroken’, vertelt Ad. ‘Omdat bekend is dat wij over een professionele beveiligingsinstallatie beschikken, laten ze ons pand de laatste tijd echter links liggen. Enkele jaren geleden heeft een Oost-Europese bende eerst onze alarm-

rabeelden ook al een aantal zakkenrollers kunnen betrappen.’ Anja vult aan: ‘Behalve voor het voorkomen en oplossen van diefstallen, helpen de kassacamera’s ook bij het verhogen van onze service richting klanten. Vroeger hadden onze kassières gemiddeld wel twee keer per week een meningsverschil over het juiste wisselgeldbedrag. Dat is tegenwoordig echter direct en duidelijk op de camerabeelden te controleren.’

Productdemonstratie De belangrijkste reden voor Super de Boer Schellekens om voor deze camera’s en software te kiezen, is de vertrouwensrelatie met hun installateur Van der Donk. ‘Als ondernemers doen wij veel zaken op basis van vertrouwen en bij voorkeur met de eigenaar van een bedrijf’, zegt Anja. ‘Dat is ons bij Van der Donk vanaf de eerste dag zo goed bevallen dat zij nu al zo’n twintig jaar onze beveiligingsleverancier zijn. Uiteraard blijven wij net als onze eigen klanten wel alert op de kwaliteit-prijsverhouding.’ Daarbij is een productdemonstratie mede doorslaggevend geweest. ‘Tijdens die demonstratie van alle mogelijkheden van het hybride

‘De hoge resolutie en snelheid hebben zichzelf verkocht’ installatie en alle zichtbare camera’s uitgeschakeld en daarna geruime tijd buiten afgewacht totdat de kust weer veilig was. Vervolgens zijn ze het pand binnengedrongen en daarbij door een verborgen camera ongemerkt toch heel duidelijk herkenbaar opgenomen. Die opnames zijn door de politie gebruikt als bewijsmateriaal voor hun aanhouding. Overigens reageert de Boxtelse politie alert op eventuele meldingen en zijn ze blij met onze hogekwaliteitopnames. Verder hebben wij door de came-

systeem waren ook enkele megapixelcamera’s aangesloten’, vertelt Ad. ‘De hoge resolutie en snelheid daarvan hebben zichzelf verkocht. Bij onze kassa’s leveren de 25 beelden per seconde in 1,3 megapixel resolutie haarscherpe livebeelden op. Die hoge snelheid is door de snelle kassahandelingen - zoals betalingen - voor ons van groot belang! Het verschil in resolutie ten opzichte van de analoge camera’s is enorm. Wij zijn daar nu al zo aan gewend dat wij het liefst alle 32 analo-

Eén van de camera’s in de supermarkt. ge camera’s op korte termijn willen vervangen.’

Gebruiksgemak Een andere belangrijke verbetering is voor het ondernemersechtpaar het gebruiksgemak van de software. Ad verwoordt de tevredenheid: ‘Doordat de opnameresolutie van IP-camera’s onbeperkt is, kunnen wij bij het terugkijken van de opgenomen beelden van onze nieuwe megapixelcamera’s, met behoud van kwaliteit, sterk inzoomen. De software ondersteunt veel merken IPcamera’s, die in de toekomst nog op de software zijn aan te sluiten. Wij gebruiken het systeem zowel lokaal als op afstand, via de Nederlandstalige cliëntsoftware. Daardoor gaan wij tegenwoordig ook met een veiliger gevoel ‹‹ naar huis en op vakantie.’ * Edwin Schriel is account manager videosystemen Norbain Nederland

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Supermarkt 35

04-05-2010 09:33:11

t hema | cc t v

Thermische camera’s nader belicht Thermische camera’s, ook wel warmtebeeldcamera’s genoemd, worden al lang niet meer alleen toegepast bij geheimzinnige militaire operaties of rondom high security terreinen waar kosten nog moeite worden gespaard. Ook bij meer alledaagse situaties als kantoorgebouwen, opslagterreinen en zelfs het duurdere woonhuizensegment bewijzen thermische camera’s inmiddels al dag en nacht (!) hun waarde. MARCEL VAN KERSBERGEN *

aten we eerst eens uitleggen wat een thermische camera is, waarin deze verschilt van de ‘gewone’ bewakingscamera’s en vanwege welke eigenschappen hij terrein wint bij cctvtoepassingen.

Techniek Een ‘gewone’ cctv-camera (zowel analoog als IP) is afhankelijk van licht om iets te kunnen zien, zoals wij mensen dat ook zijn. Een warmtebeeldcamera echter is niet gevoelig in dat gedeelte van het spectrum waarin mens en camera licht waarnemen, maar in het spectrale gebied waar temperatuurverschillen kunnen worden waargenomen. Het menselijk oog registreert informatie als licht bij een golflengte tussen ongeveer 0,4 en 0,7 micrometer (van blauw, via groen naar rood). Boven de 0,7 micrometer (700 nanometer) betreden we het infrarode spectrum. Over het algemeen kunnen de meeste cctv-camera’s daar vaak nog iets verder in waarnemen dan wij mensen. Vandaar dat het bijlichten met een IR-lamp bij dit soort camera’s nog wel iets helpt, maar ook voor een bewakingscamera houdt het boven de 900 nanometer wel ongeveer op. Warmtebeeldcamera’s nemen echter veel hoger in het spectrum waar, zo tussen 7,5 en 13 micrometer, en kunnen temperatuurverschillen met

Afbeelding 1. Hoe warmer de materie is die we in beeld zien, hoe lichter de weergave op de monitor. een nauwkeurigheid van ongeveer 0,1 graad Celsius waarnemen. Om niet te technisch te worden gaan we gemakshalve maar even met een flinke stap voorbij aan de techniek die nodig is om temperatuurverschillen in de camera om te zetten in bruikbare beelden. Voor diegenen die er zich na het lezen van dit artikel verder in wil-

len verdiepen: daar zit wel een van de belangrijkste kwaliteitsbepalende aspecten van de thermische camera’s waarmee de verschillende producenten zich onderscheiden. Nog een laatste noodzakelijke dosis natuurkunde voordat we verder kunnen: glas laat geen temperatuurverschillen door (probeer je haar maar eens droog te föhnen met een ruit ertussen), dus

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Thermische camera 36

04-05-2010 09:33:38

t hema | cc t v

aan een objectief zoals we dat bij de standaardcamera’s kennen hebben we niets. Het beste optisch goed bruikbare materiaal voor deze golflengte is germanium (Ge), een halfgeleider uit de koolstofgroep. Dit relatief prijzige germanium voor de cameraobjectieven vormt een belangrijk aandeel in de prijs van thermische camera’s. De objectieven nemen in kostprijs toe als de openingshoek ervan kleiner wordt en er dus verder weg gekeken moet worden (‘telelens’-effect). Kortom: hoe groter de afstand waarop je wilt observeren, hoe duurder de camera is. Tot zover de technische principes.

Toepassing We hebben nu dus een camera die een thermisch beeld levert, gebaseerd op temperatuurverschillen. Hoe warmer de materie is die we in beeld zien, hoe lichter de weergave op de monitor. Het beeld ziet er eigenlijk uit als dat van een zwart-witcamera met wat vreemde contrasten. Zo is op afbeelding 1 duidelijk te zien dat het hoofd en de armen van de persoon warmer zijn dan zijn kleding, waarvan door het geringe temperatuurverschil zelfs de plooien in broek en shirt zichtbaar zijn. Onder zijn oksel is het shirt ook iets warmer. Het postuur van de persoon inschattend lijkt het een man te zijn. Aan de auto kunnen we zien dat de wielkast en de remschijven warmer zijn dan de carrosserie en dat het loopvlak van de band iets warmer is dan de zijkant van het rubber. Verder zijn de autoruiten behoorlijk donker (lees: koud), dus naar alle waarschijnlijkheid heeft de auto recentelijk nog gereden en heeft de airco aangestaan. Het is zelfs te zien dat er verschil is in temperatuur tussen de stenen en de voegen van de muur achter de auto, waarmee nog maar eens wordt onderstreept hoe gering het temperatuurverschil maar hoeft te zijn om zichtbaar te kunnen worden gemaakt! Nog even ter verduidelijking: voor het verkrijgen van dit thermische beeld maakt het dus helemaal niets uit of het dag is of nacht. De warmtebeeldcamera levert immers 24 uur per dag een plaatje dat lichtonafhankelijk is. Sterker nog: omdat het ’s nachts kouder is dan overdag, zullen de contrasten tussen mens (inclusief kleding) en omgeving nog groter worden.

Afbeelding 2. Er is een goede basis om warmtebeeldcamera’s te combineren met videocontentanalyse. Dit alles biedt enorme mogelijkheden in situaties waar dag en nacht constante beeldkwaliteit van belang is voor de kwaliteit van de beveiliging, maar waar persoonsherkenning of -identificatie niet direct het eerste belang is. Vaak is het aanbrengen van extra verlichting voor gewone camera’s ongewenst of zelfs onmogelijk door een combinatie van factoren als ‘lichtvervuiling’, kosten van aanschaf, exploitatie (stroomverbruik) en onderhoud. Overigens bieden standaard IP- of analoge came-

snel zo’n twee tot tien keer zo groot als die van een gewone camera. Er zijn zelfs warmtebeeldcamera’s die over een afstand van meerdere kilometers betrouwbare detectiebeelden produceren, waarop voertuigbewegingen feilloos gespot kunnen worden. Dit zijn dan wel de ‘dure jongens’, waarvan het opname-element in de camera zelfs gekoeld wordt, maar het geeft aan waartoe warmtebeeldcamera’s in staat zijn. Deze gekoelde camera’s worden bijvoorbeeld ingezet voor militaire toepas-

Thermische camera’s leveren dynamisch gezien over 24 uur veel gelijkmatiger beelden dan gewone camera’s ra’s ook alleen maar zwart-witbeelden als er ‘s nachts weinig licht is of als er met IR-lampen wordt bijverlicht en ook dan is de kans op persoonsherkenning maar betrekkelijk.

Nog meer verschillen Er zijn nog meer redenen die de toenemende populariteit van de warmtebeeldcamera verklaren. De bruikbare reikwijdte om beeldinformatie te analyseren is van een thermische camera al

singen en zeer grote terreinen met een hoogrisicoprofiel. De meer commercieel gebruikte warmtebeeldcamera’s hebben een bereik van enkele honderden meters, afhankelijk van merk en type. Warmtebeeldcamera’s hebben minder last van regen, sneeuw en mist dan conventionele camera’s, maar het is toch zaak om bij de projectering rekening te houden met het gegeven dat de weersomstandigheden de prestaties

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Thermische camera 37

04-05-2010 09:33:39

t hema | cc t v

enigszins kunnen beïnvloeden. Het projecteren van warmtebeeldcamera’s moet dan ook met de nodige deskundigheid geschieden. De betere leveranciers hebben hiervoor zelfs software beschikbaar waarmee projecties nauwkeurig berekend kunnen worden.

Beelden beoordelen Zoals bij de analyse van de persoon bij de auto al is gebleken, kan er uit de thermische beelden veel worden opgemaakt. Aangezien thermische camera’s dynamisch gezien over 24 uur veel gelijkmatigere beelden leveren dan gewone camera’s, die immers met licht en donker te maken hebben, is er een goede basis om warmtebeeldcamera’s te combineren met videocontentanalyse. Echter ook thermische camera’s hebben wel degelijk met verschil in dynamiek te maken, veroorzaakt door zonnewarmte, seizoenverschillen, wolken en het soort terrein dat bekeken wordt. Bij het ontwikkelen van algoritmes om videobeelden te bewaken met contentanalysesoftware dient er dus wel degelijk rekening gehouden te worden met de specifieke eigenschappen van warm-

Samenvatting » Thermische camera’s winnen steeds meer terrein bij cctv-toepassingen. De verklaring hiervoor zit onder andere in een aantal technische voordelen. » Een warmtebeeldcamera is gevoelig in het spectrale gebied waar temperatuurverschillen kunnen worden waargenomen. » Een warmtebeeldcamera levert 24 uur per dag een plaatje dat lichtonafhankelijk is, wat enorme mogelijkheden biedt in situaties waar dag en nacht constante beeldkwaliteit van belang is voor de beveiliging, maar waar persoonsherkenning of -identificatie niet direct het eerste belang is. » Warmtebeeldcamera’s hebben een bruikbare reikwijdte om beeldinformatie te analyseren die zo’n twee tot tien keer zo groot is als die van een gewone camera.

gunstig ontwikkelt en hetzelfde kan worden geconcludeerd van videoanalysesoftware, zijn er goede mogelijkheden ontstaan om warmtebeeldcamera’s in te zetten bij videobewaking van gebouwen en terreinen. Maar zoals bij alle complexere technieken geldt ook hier dat de projectering, installatie en inregeling ervan vakkennis en expertise ‹‹ vereisen.

tebeeldtechniek. Maar als de thermische camera en de videocontentanalysesoftware inderdaad goed op elkaar zijn afgestemd, biedt dit uitstekende mogelijkheden om 24 uur per dag betrouwbare cameradetectie te garanderen, met een zeer gunstige balans tussen false positives (ongewenste melding) en false negatives (nietgesignaleerde gebeurtenis).

Conclusie Gezien het feit dat het prijs-prestatieniveau van thermische camera’s zich

* Marcel van Kersbergen is general manager Tele Connect Videosystemen (www.teleconnect.nl)

(Advertentie)

M E TA A L D E T E C T I E

S P E E D G AT E S

Bavak en beveiliging: geruststellend om mee te werken

X - R AY

Het realiseren van veiligheid vereist steeds meer een integrale aanpak waarbij flexibiliteit van groot belang is. Bavak Beveiligingsgroep BV heeft de kennis, de mensen, de producten èn de ervaring in huis om u optimale beveiligingstechnieken te bieden.

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

ELEKTRONISCHE BEVEILIGING

Bavak Beveiligingsgroep BV is een internationaal werkende organisatie en heeft meer dan 40 jaar ervaring met het leveren, installeren en onderhouden van beveiligingssystemen. Bavak kent 7 productlijnen: • • • • • • •

Parkeer- en toegangstechniek Bouwkundige beveiliging Elektronische beveiliging Explosieven detectiesystemen Service & onderhoud Opleiding & training Verhuur

Voor levering, installatie en onderhoud van technische beveiliging conform Borg, TAPA of ISPS: Bavak Beveiligingsgroep BV is uw partner.

7762-01

BAVAK BEVEILIGINGSGROEP BV Postbus 334, 2200 AH Noordwijk • Zwarteweg 19, 2201 AA Noordwijk Tel.: (071) 403 55 44 • Fax: (071) 403 55 83 E-mail: info@bavaksec.nl • www.bavaksec.com

SECM0510_Thermische camera 38

04-05-2010 09:33:40

gastcolumn

De zin en onzin van camerabewaking We installeren massaal camera’s, maar die camera’s maken zelden hun belofte waar. Camera’s voorkomen bijna nooit criminaliteit en dragen zelden bij in het proces van opsporing en bewijsvoering. Bij de roof in 2008 op de ABN Amro Bank in de Antwerpse diamantwijk, met wellicht het hoogste aantal camera’s per square mile in de wereld, bleek geen enkele camera een herkenbaar beeld te kunnen leveren. De dader kon alle camera’s ontwijken door een pet te dragen, dus moest de zoektocht naar de dader gebeuren op basis van een ‘robotfoto’! Tijdens de ‘diamantroof van de eeuw’ was het omzeilen van de camerabewaking ‘geniaal in zijn eenvoud’: de videobanden werden door de daders eenvoudig meegenomen … Onlangs nog moest de Metropolitan Police toegeven dat in Londen op een heel jaar slechts één misdaad per 1.000 camera’s kon worden opgelost.

Veronderstel niet dat bomen en struiken niet meer zullen groeien. Veranderingen in de omgeving, gewijzigde cameraposities (opzettelijk of per ongeluk) zijn maar enkele voorbeelden van hoe het beeld van de camera onderbroken kan worden (line of sight). Wat de technologie betreft, u maakt niet de beste keuze door te kiezen voor een dag-nachtcamera met 18x optische zoom met automatische lenssturing enzovoort. Er is doorgaans weinig ‘slechte’ cameratechnologie op de markt, maar de keuze van het type camera, het type lens en de software kan wel verkeerd zijn! De juiste keuze hangt af van uw doelstellingen, wat u in welk detail wilt zien, de locatie en de lichtomstandigheden.

Camera’s worden vaak geplaatst zonder doel voor ogen

Ben ik tegen camerabewaking? Absoluut niet. Ik geloof zelfs sterk in camerabewaking, maar wat zonde dat grote investeringen in camerabewaking zo zelden renderen. Hoe komt dat?

Camera’s worden vaak geplaatst zonder doel voor ogen. Men verwacht dat camera’s alles tot in het kleinste detail registreren, maar dat is niet de realiteit. Observeren, ‘herkennen’ van een persoon, ‘identificeren’ van een persoon, lezen van een nummerplaat, al dan niet live of in het opgenomen beeld: het is een wereld van verschil. Vermijd deze valkuilen door vooraf duidelijke doelstellingen te stellen en te bepalen wat u wilt zien in welk detail. Vaak hangen camera’s te hoog of te laag, is hun gezichtsveld onjuist of komt de locatie simpelweg niet overeen met het gewenste beeld en de resolutie. Ook ongeschikte lichtomstandigheden zijn vaak nefast voor de kwaliteit van de beelden. Vooraf lichtmetingen doen is de boodschap!

Beschouw vooral het transmissienetwerk niet als een detail, want een te lage bandbreedte, een verkeerd transmissiemedium en interferentie kunnen aanzienlijk wat roet in het eten gooien.

Om zeker te zijn van een slechte beeldkwaliteit moet u investeren in een installatie, maar erna niet in het onderhoud. Condens, stof en corrosie zijn maar enkele voorbeelden van oorzaken die camerabeelden vertroebelen. Wees er vooral van bewust dat als de camera’s zijn geplaatst het echte werk pas begint! Camerabeelden die niet bekeken worden, zijn zonde van de investering. Beter niet (verder) investeren in camerabewaking? Zeker niet! Maar laat uw investering aanzienlijk rendabeler worden, door de valkuilen te vermijden.

Inge Vandijck managing security consultant Optimit (inge.vandijck@optimit.be, www.optimit.be)

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Gastcolumn 39

04-05-2010 09:27:59

securit y

Afscheid van traditioneel beveiligen Beveiliging is een branche waar ‘uurtje factuurtje’ de afgelopen jaren tot norm is verheven. Hans Duijst, algemeen directeur van G4S, denkt dat het anders kan en misschien wel anders moet. Hoe? Door te innoveren en klanten meer diensten en bredere oplossingen te bieden. Daarmee neemt hij afscheid van het traditionele beveiligingsbedrijf. ARJEN DE KORT

e beveiligingsbranche gaat momenteel gebukt onder een enorme prijsdruk. Er is zelfs sprake van een negatieve spiraal, veroorzaakt door de economische crisis en kostenverhogende cao-afspraken. ‘Het is een doodlopende weg’, verzucht Hans Duijst. Tegelijk erkent hij er zelf af en toe ook aan mee te moeten doen. ‘Puur vanuit omzetdrang, om onze kosten te dekken. Maar het is niet goed, want het holt je bedrijf uit.’

Traditioneel Dit kenschetst de huidige problematiek van een branche die in de woorden van Duijst ‘traditioneel en behoudend is, wars van innovatie en veranderingen, en verstrikt in structuren die al jaren bestaan’. Bovendien is het een weinig dynamische markt, waar de rust slechts af en toe wordt verstoord door een

Maar ook opdrachtgevers zijn volgens Duijst debet aan het feit dat de markt is zoals hij is. ‘Er is in bedrijven onvoldoende binding tussen degenen die verantwoordelijk zijn voor beveiliging en de mensen die de strategische beslissingen nemen, waardoor klanten vaak traditioneel en behoudend over beveiliging denken.’

Ideaalbeeld De afgelopen jaren heeft Duijst de koers van zijn bedrijf verlegd om van dit spanningsveld weg te komen. Daarbij heeft hij een ideaalbeeld voor ogen, waarbij de focus op beveiliging wordt verlegd naar het bredere begrip veiligheid. ‘We willen op een ander niveau en vanuit een andere optiek met klanten over hun risico’s praten en hoe we daar als beveiligingsbedrijf een rol bij kunnen spelen. Dat gaat veel verder

aan willen zitten, waardoor we hem kunnen helpen dat proces te verbeteren. Door er invloed op te hebben en daarbij effectief risico’s van hem over te nemen.’ Duijst illustreert dit aan de hand van een bekend voorbeeld, waarbij G4S onder andere in Groot-Brittannië onder eindverantwoordelijkheid van Justitie een complete gevangenis heeft gebouwd en in de praktijk ook daadwerkelijk managet. ‘Wij zijn in dat geval totaal resultaatverantwoordelijk, zowel voor de kosten als voor het welzijn van de gevangenen. Er zijn allerlei bedingen waaraan moet worden voldaan, waardoor ook een resultaatrisico wordt gelopen. Maar zo’n voorbeeld kun je op elk bedrijf loslaten, waarbij we nog steeds die beveiliger leveren, maar als onderdeel van het totaal.’

Verbredende scope

‘We zien onszelf niet meer als traditioneel beveiligingsbedrijf’ overname zoals onlangs CSU security services overkwam. ‘Maar dat betekent weer dat je steeds meer bedrijven uit de markt haalt en uiteindelijk in een situatie komt met slechts een paar grote bedrijven en heel veel kleintjes. En die kleintjes zijn sowieso traditioneel.’

dan een beveiliger aan de poort. Dan praat je over hoe we de klant toegevoegde waarde kunnen bieden en hem kunnen helpen zijn bedrijfsdoelstelling te halen. Daarom zouden we onderdeel van het bedrijfsproces van de klant willen zijn, of er zo dicht mogelijk tegen-

Het door Duijst geschetste ideaalbeeld maakt de verbredende scope van zijn bedrijf duidelijk: ‘We zien onszelf niet meer als traditioneel beveiligingsbedrijf. Die beveiliger kan nog wel in het hart staan, maar we bieden veel meer eromheen aan. We kunnen de klant niet alleen helpen zijn risico’s te inventariseren, maar ook bij het maken van de keuzes welke risico’s aan te pakken en welke niet. Vervolgens bieden we een zo breed mogelijk dienstenpakket met oplossingen dat hierop aansluit.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Hans Duijst 40

04-05-2010 09:33:59

securit y

Zo kunnen we bijvoorbeeld op een raffinaderij niet alleen de beveiliging doen, maar ook verantwoordelijk zijn voor de brandweer, en het uitreiken van de safetymiddelen verzorgen. Of kunnen we bijvoorbeeld voor een financiële instelling de personeelsscreening doen.’

Lange weg Dat er nog een lange weg te gaan is alvorens dit ideaalbeeld is bereikt, erkent Duijst volmondig, waarbij er zowel in zijn eigen organisatie als bij opdrachtgevers nog wel enkele hobbels te nemen zijn. ‘Eigenlijk gaat het erom dat we kwalitatief goede mensen binnenhalen die met de juiste expertise op directieniveau bij de klant kunnen binnenkomen. We waren dat niet gewend, maar het begint inmiddels wel te ontstaan.’ Hij geeft toe dat de gemiddelde security dan wel facility manager waarmee de contacten tot nu toe meestal verlopen, deze ontwikkeling als bedreigend kan ervaren, omdat feitelijk diens werkterrein wordt betreden. Maar dat is niet nodig, klinkt Duijst geruststellend: ‘Het is niet onze intentie de security manager te laten struikelen. Het is juist in ons belang hem mee te nemen in dit traject en hem erbij te betrekken. Wij moeten hem ervan overtuigen dat ook hij naar zijn directie of Raad van Bestuur de brenger kan zijn van de boodschap dat beveiliging geen kostenpost is, maar een belangrijke asset om het bedrijfsproces te verbeteren. En hem vervolgens helpen die boodschap daar te krijgen.’ Zijn eigen organisatie heeft al belangrijke stappen gezet in dit traject. ‘We groeien naar een matrixorganisatie. In onze operationele businessunits zit de specialistische kennis die we bovenin de organisatie aan elkaar moeten knopen. We leggen er dus een laag overheen. Zo kunnen we die dubbele markt bedienen: enerzijds het deel dat traditioneel blijft en waar we concurrerend en kwalitatief moeten blijven aanbieden, anderzijds het deel waar andere oplossingen worden gevraagd.’ Maar ook klanten zijn aan het veranderen. ‘We horen steeds vaker van

Hans Duijst (algemeen directeur G4S) wil op een ander niveau met klanten over hun risico’s praten en hoe zijn bedrijf daarbij een rol kan spelen. ‘Dat gaat veel verder dan een beveiliger aan de poort. Dan praat je over hoe we toegevoegde waarde kunnen bieden en de klant kunnen helpen zijn bedrijfsdoelstelling te bewerkstelligen.’

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Hans Duijst 41

04-05-2010 09:33:59

securit y

klanten dat ze niet langer alles zelf willen doen, maar dat als er zaken zijn waarin wij beter zijn ze willen kijken of we kunnen samenwerken.’

Inkoop De positieve toon in het gesprek maakt dan plaats voor een kritische noot van de algemeen directeur aan het adres van inkopers. ‘De rol van een afdeling Inkoop is de afgelopen jaren sterk toegenomen, waardoor zo’n veranderingstraject wordt verstoord. Want bij een traditioneel bedrijf of een overheidsinstelling kijkt Inkoop alleen maar naar de benodigde uren beveiliging en slaat ze dat proces zoveel mogelijk plat om het inzichtelijk te houden.’ En daarmee is het gesprek weer terug bij de in de ogen van Duijst ongezonde ‘uurtje factuurtje’ situatie die de branche in zijn greep houdt. ‘Ik heb er dan geen moeite mee om de afdeling Inkoop van een klant te passeren en de

goedkoper kunnen doen dan wanneer je het als bedrijf zelf doet. Dat is een totaal andere vraag dan te vragen wat het uurtarief is.’ De geschetste ontwikkeling en de uitgesproken ambities leiden ook tot een nieuwe relatie tussen klant en leverancier, waarin begrippen als vertrouwen en regie centraal staan en die kan worden gekenschetst als een partnerschap waarbij meerjarige contracten van essentieel belang zijn.

Schiphol Het beste voorbeeld hiervan is wat Duijst betreft Schiphol, waar G4S een belangrijk deel van de beveiliging verzorgt. ‘Als je ziet hoe Schiphol de laatste aanbesteding heeft gedaan, dan vind ik dat een goed voorbeeld van het zoeken naar partnerschap. Zij hebben een genuanceerde benadering van kwaliteit en prijs, waarbij prijs natuurlijk belangrijk is. Maar er werd ons ook ge-

‘Het is juist in ons belang de security manager mee te nemen in dit traject en hem erbij te betrekken’ directie te vragen waarmee men bezig is. Immers, men vraagt ons kwaliteit te leveren, maar tegelijkertijd willen ze er niet de bijbehorende prijs voor betalen. Dat is hetzelfde als dat je naar de bakker gaat, weet dat een brood 2 euro kost, en toch zegt dat je maar 1,80 euro betaalt. Op een gegeven moment houdt het dus op.’

Uitdaging Duijst vervolgt: ‘Onze uitdaging is om die klant en zijn afdeling Inkoop ervan te overtuigen dat ze de markt op een andere manier zouden moeten benaderen. Een beetje inkoper zou bij een aanbesteding ook eens verder moeten kijken dan alleen de prijs.’ Een gedreven Duijst gaat nog een stapje verder: ‘Ik zou inkopers willen oproepen om beveiligingsbedrijven meer uit te dagen. Vraag ons een aanbod te doen waarin we laten zien dat we het

vraagd te komen met voorbeelden waarin we konden laten zien dat wij het beter konden dan Schiphol zelf, hoe we zo’n organisatie zouden neerzetten, hoe we de opdrachtgever van informatie zouden voorzien, en hoe we dachten in onze rol in dat proces te kunnen groeien. Met dergelijke vragen daag je ons uit om goed naar onze eigen processen te kijken en met oplossingen te komen die waarde toevoegen voor de klant.’

waarbij hij vertrouwen moet hebben in zijn leverancier en niet bang moet zijn om zaken los te laten. Dat partnerschap moet nog groeien, maar je ziet aan de manier waarop Schiphol de contracten in de markt zet dat ze dat aan het vormgeven zijn.’ Een belangrijke voorwaarde bij zo’n partnerschap is voor hem wel dat de afspraken in meerjarige contracten worden gegoten. ‘Want zo’n samenwerking betekent dat je als beveiligingsbedrijf moet investeren. En als je moet investeren, moet je ook de tijd krijgen om het op een goede manier terug te verdienen. Dan praat je over contracten met een duur van vijf jaar of langer, in tegenstelling tot de huidige contracten met een gemiddelde looptijd van twee jaar.’

VPB Dat bij dit alles een belangrijke rol is weggelegd voor brancheorganisatie VPB, staat voor Duijst buiten kijf. ‘De VPB moet deze kwaliteitsslag ondersteunen en haar leden op een hoger niveau brengen. Zij kan dat op een objectieve manier uitdragen, daar waar ik dat toch vanuit de visie van ons ‹‹ bedrijf doe.’ Wilt u met Hans Duijst in discussie over deze ontwikkelingen? Dat kan op 1 juni tijdens het Security Management Congres, waar hij panellid is tijdens het plenaire debat over ‘Uitbesteden van beveiliging’. Meer informatie: www.securitymanagement.nl/congres

Regieorganisatie In de ogen van de algemeen directeur van G4S is Schiphol daarin verder dan andere partijen en heeft de luchthaven bij de inkoop van diensten een langetermijnvisie, waarbij een regieorganisatie ontstaat die de verschillende partners aanstuurt. Duijst: ‘Dat vereist van een opdrachtgever een volwassen houding,

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Hans Duijst 42

04-05-2010 09:34:02

Euro

Volledig AOIP voorbereid

EuroPAC Alarmcentrale Waar mensen voor u (be)WAKEN! Sinds 2000 actief in de markt van Particuliere Alarmcentrales in Nederland en dankzij het feit dat wij ons slechts begeven op onze alarmcentrale activiteiten en onafhankelijk kunnen opereren, mogen we vaststellen, dat we door het inslaan van deze weg de laatste jaren succesvol kunnen acteren. Onderscheidend vermogen ligt namelijk niet alleen in de prijs maar meer in de wijze van het uitvoeren van onze diensten, zoals: • Kwalitatief juiste en vriendelijke dienstverlening. • Geen stemcomputer met dwingend keuzemenu. • Korte wachttijden. • Uitbellen met nummerherkenning (voor uw veiligheid). • Vrije keuze gebruik van passwoord, wachtwoord of pincode. • Geen onderdeel van multinational. • Onafhankelijk. • Duidelijke handleidingen. U kunt bij EuroPAC Alarmcentrale terecht voor alarmverwerking, video veriﬁcatie, video observatie, tracking & tracing en bereikbaarheidsdiensten. 7 dagen per week gedurende 24 uur per dag zijn wij u graag van dienst.

EuroPAC Alarmcentrale www.europac.nl info@europac.nl SECM0510_Hans Europac.indd 1 Duijst 43

Batavenweg 2 5349 BB OSS T. 0412 654 000 F. 0412 638 217 04-05-2010 1-5-2009 09:34:04 10:35:00

risicomanagement

Risico: waarover spreken we? Bij het opstellen van een beveiligingssystematiek ontstaat maar al te vaak spraak- en begripsverwarring over het thema risico. En in het ergste geval blijkt een dergelijke verwarring pas na een incident, met alle gevolgen van dien. Met dit artikel wordt beoogd een aantal kaders te stellen voor het begrip risico, in relatie tot de totstandkoming van een beveiligingssystematiek. TOM BOOT *

e opzet van een beveiligingssystematiek heeft de risicoinventarisatie als vertrekpunt. Een sluitende beveiligingssystematiek wordt verkregen door achtereenvolgens de risico’s te definiëren (risicoanalyse) en de juiste risicobeperkende maatregelen en procedures te realiseren en in stand te houden. Hierna dienen de noodplannen aan bod te komen voor de persoonlijke veiligheid, gevolgd door procedures voor een onmiddellijke herstart van de vitale bedrijfsprocessen na een calamiteit (continuïteitsplan), afgerond met de verzekering van de financiële schade.

Verschillen De zo exact mogelijke bepaling van de omvang van risico’s en de mogelijke gevolgen voor de continuïteit van een organisatie zijn dan ook van belang om

betrokken in- en externe partijen niet dezelfde beleving hebben en daardoor langs elkaar heen denken en werken. Voorts dient bij het opstellen van een risicoanalyse niet alleen uitgegaan te worden van de directe schade, maar moet er ook worden stilgestaan bij alle denkbare vervolgschades.

Analyse Om te zorgen dat er zo reëel en objectief mogelijk verantwoord met risico’s wordt omgegaan, moet er eerst worden uitgegaan van een analyse van alle ongewenste schadeveroorzakende elementen. Het zijn immers deze elementen op basis waarvan goede keuzes gemaakt moeten worden bij de opzet van een beveiligingssystematiek en de juiste keuze van de daarbij te gebruiken middelen. Alleen als echt zuiver gehouden wordt

Risico hoeft niet per definitie een negatieve lading te hebben een veilige omgeving te scheppen. Maar zo eenvoudig is dat niet. Al snel krijgt men te maken met de verschillen tussen de kwantitatieve en kwalitatieve risicokenmerken, oftewel de verschillen tussen de analytische en de gevoelsmatige beoordelingen. Ook blijkt vaak dat

SECM0510_Risicos 44

waartegen of waarvoor bescherming is gewenst, kunnen de juiste beveiligingsbeslissingen worden genomen. Dit is niet ingewikkeld, want limitatief betreft het de volgende schadeveroorzakende elementen: » schade door diefstal of manipulatie

van informatie, goederen en machines; » schade door te hoge temperatuur; » schade door rook; » schade door vocht of water; » schade door toxische stoffen; » schade door te grote mechanische belasting op personen, het gebouw(deel), machines of goederen.

Oorzaken van schade De mogelijke oorzaken van limitatief ongewenste situaties laten zich eenvoudig onderverdelen in slechts drie hoofdoorzaken, te weten: » bewust en onbewust menselijk handelen; » falen der techniek; » natuurgeweld. Zowel door bewust als onbewust menselijk handelen kunnen de volgende ongewenste situaties ontstaan: » ontvreemding of manipulatie; » vernieling; » letsel. Falen der techniek levert mogelijk de volgende ongewenste situaties op: » vernieling; » letsel. Natuurgeweld veroorzaakt mogelijk de volgende ongewenste situaties: » vernieling; » letsel.

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:34:23

risicomanagement

Het is noodzakelijk om op die punten waar een analyse aangeeft dat bepaalde vormen van schade per te onderscheiden gebied (area, zone) op een locatie ongewenst zijn, in een zo vroeg mogelijk stadium effectieve schadebeperkende (beveiligings)maatregelen te treffen.

Meten is weten? De mate, hoogte of grootte van ieder risico op zich wordt vaak gewogen op basis van het product van kans en effect. Voor de bepaling van een waarde voor kans en effect kan als voorbeeld het volgende dienen.

Waarde kans 1 = komt vrijwel zeker nooit voor 2 = beperkte kans 3 = aanzienlijke kans 4 = extreem grote kans Waarde effect 1 = extreem gering effect, verwaarloosbare gevolgen voor de organisatie

Âť

Alleen als zuiver gehouden wordt waartegen of waarvoor bescherming is gewenst, kunnen de juiste beveiligingsbeslissingen worden genomen. Limitatief betreft het een aantal schadeveroorzakende elementen, waaronder schade door vocht of water.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Risicos 45

04-05-2010 09:34:23

risicomanagement

2 = beperkt effect, beperkte gevolgen voor de organisatie 3 = aanzienlijk effect, grote gevolgen voor de organisatie 4 = extreem groot effect, catastrofale gevolgen voor de organisatie De waarde voor het risico wordt verkregen uit het product van kans en effect. Vanuit een puur rekenkundige benadering zullen de hogere risico’s opvallen door de score van een waarde variërend van 8 tot en met 16. Dit is echter een grote omissie, om de volgende twee redenen. Hoe weinig er ook serieus over het onderwerp beveiliging is nagedacht, zijn de vitale bedrijfsonderdelen wel op een of andere manier omgeven met beveiligingsmaatregelen, waardoor de kans op een schadegebeurtenis toch afneemt. Met andere woorden, bij gebruikmaking van deze schaal (1 - 4) in de systematiek zullen de waarden tussen 12 en 16 zelden worden behaald. Deze extremen kunnen daarentegen wel duidelijk worden als deze berekening steeds voor ieder schadeveroorzakend element wordt gemaakt. Een belangrijke stap terug naar de basis dus. Voorts dient bij alle effecten die een waarde toegekend hebben gekregen van 3 op zijn minst bedacht te worden, en zeker in geval van het getal 4 (hetgeen catastrofale gevolgen voor de organisatie zal hebben) beseft te worden dat hier een extreem kleine kans slechts toelaatbaar is. Daardoor kan een uitslag met de waarde 4 hier ook voor

meetbare eigenschappen van systemen. Ook al omdat inmiddels duidelijker is geworden dat onze kennis van de werkelijkheid - en dus ook van de manier waarop risico’s ontstaan - flinke beperkingen kent. De oorzaak van de schade komt nog te vaak uit onverwachte hoek. Daarom dient voor vitale onderdelen van elke organisatie te worden uitgegaan van de gedachte expect the unexpected. Tevens wordt er bij de bepa-

De onzekere factor mens is dicterend bij de werkelijke inschatting van risico’s ling van risico’s te vaak van uitgegaan dat afgesproken beleid wordt uitgevoerd, gehandhaafd en geïnspecteerd. De vliegtuigramp in de Bijlmer, de vuurwerkramp in Enschede, de nieuwjaarsbrand in een café in Volendam, en het strandfeest in Hoek van Holland hebben laten zien dat die veronderstelling zeker niet altijd blijkt te kloppen. De altijd onzekere factor mens is dicterend bij de werkelijke inschatting van risico’s.

Risico versus dreiging Overheidsinstanties spreken vaak over dreiging en veelal wordt daarbij gesuggereerd of gedacht dat hiermee hetzelfde als risico wordt bedoeld. Naast bepaling van risico’s is natuurlijk ook het dreigingsniveau bij het opstellen van een beveiligingssystematiek van belang. Maar dreiging is wel degelijk iets an-

Begrippen als risico, scenario, kans, dreiging en dreigingskansen worden te vaak door elkaar gebruikt grote risico’s zorgen. Ter onderkenning hiervan is een tweede, andere evaluatie van de uitslag van deze methodiek onontbeerlijk. Dit betreft dan meer dan het simpel kijken naar de resultaten van het product van kans x effect. Met andere woorden, dit is een goed te hanteren hulpmiddel in de praktijk. Maar het betekent niet dat het begrip risico uitsluitend bestaat uit objectief

SECM0510_Risicos 46

der tijdelijk, alhoewel risico’s ook door wijzigende in- of externe factoren aan variatie onderhevig zijn. Hoewel het begrip dreiging erg dicht bij het begrip kans staat, is er zeker geen sprake van dezelfde orde. Deze twee begrippen hebben beide inderdaad te maken met een aannemelijkheid. En een dreiging is al helemaal niet hetzelfde als een risico, waarbij de kans slechts een van de twee factoren vormt. Zo

ders en minder statisch dan een risico. Dreiging heeft een min of meer tijdelijk karakter en is een goed middel om tot (tijdelijke) verhoging van een aantal getroffen beveiligingsmaatregelen (opschalen) over te gaan. Op een dergelijke wijze kan ook effectiever en efficiënter met de diensten van de overheid als interveniërende organisatie worden omgegaan. Risico’s zijn in de regel min-

kan de dreiging voor een evenement laag zijn, maar het risico daarvan kan door het onacceptabele effect extreem groot zijn. Dreigingen worden binnen overheidskringen vaak gedefinieerd als groepen personen, onderverdeeld in externe en interne groepen. Maar deze groepen zijn geen zuivere dreiging, het zijn mogelijke daders of veroorzakers van ongewenste situaties. En dan nog in een veel te beperkte zin, namelijk alleen gericht op bewust menselijk handelen. Dit is slechts één zesde van de mogelijke hoofdoorzaken van schade.

Nieuw risico Helaas moet er worden geconstateerd dat in de praktijk veel te vaak begrippen als risico, scenario, kans, dreiging, dreigingskansen enzovoort door elkaar worden gebruikt. Daardoor is een nieuw groot risico manifest geworden. Het groot woordenboek van Van Dale geeft de volgende uitleg: » Risico: gevaar voor schade of verlies » Gevaar: 01: kans op onheil, ongeluk, nadeel 0.2: hachelijke toestand van degene die door onheil bedreigd wordt 0.3: risico » Dreiging: 01: het dreigen 0.2: wat dreigt » Dreigen: 01: (van iets slechts of vervelends) op het punt staan te gebeuren, los te barsten / boven het hoofd hangen, in de lucht hangen 1.1: er dreigt gevaar, onweer 3.1: het huis dreigt in te storten En dan te bedenken dat een risico niet per definitie een negatieve lading

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:34:25

risicomanagement

hoeft te hebben. Immers, in het woord risico gaan goede en kwade kansen juist samen. De mogelijkheid van schade of verlies is net zo aan dit woord gekoppeld als de verwachting door een bepaalde activiteit een doel te bereiken. Slagen en falen gaan hand in hand bij het begrip risico. Maar in het kader van de beveiliging tegen schadeveroorzakende elementen is hier alleen de negatieve zijde van het begrip risico relevant. Daarom wordt hier de beperking die Van Dale ons oplegt, overgenomen.

Kwalitatief en kwantitatief Hiervoor zijn de schadeveroorzakende elementen, de oorzaken van schade in relatie tot de kwantitatieve waarde van een risico aan de orde gekomen. Maar een evenzo belangrijk aspect van risicobepaling zijn de kwalitatieve aspecten, zoals de (vermeende) beheersbaarheid van de blootstelling aan een bepaald risico, de vertrouwdheid met het risico of bijvoorbeeld het maatschappelijk nut. Wel degelijk dient ook aan de kwalitatieve risico’s bij de opzet van een goede beveiligingssystematiek aandacht be-

Roken

Radon

Chloortransport

Overstroming

Hoogspanningslijnen

Gsm-mast

1:700

1:20.000

<1,1 mln

1:10mln

1:15 mln

Tabel. Activiteiten afgezet tegen de kans op sterfte per jaar. steed te worden. Ook al toont een betrouwbare berekening aan dat in geval van een bepaalde gebeurtenis het kwantitatieve risico alleszins beheersbaar is, dan kan de kwalitatieve risicobeleving door bijvoorbeeld imagoschade, de continuïteit van een organisatie als vervolgschade ernstig bedreigen. Vanuit bijvoorbeeld de hoek van publieke opinie of politieke druk kan zo vanuit een goed beheersbare en beredeneerbare situatie toch een bedreigend risico ontstaan. Alles blijkt dan ineens niet meer onder controle te zijn. In dat kader gebeurt het ook vaak dat voor een schadegebeurtenis te veel zinnige beveiligingsmaatregelen al gauw als overbodig of te kostbaar worden beschouwd, terwijl na een schade-evenement geld geen rol meer lijkt te spelen en kosten noch moeite worden gespaard om herhaling te voorkomen.

Dit spanningsveld tussen de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van de risicobeoordeling openbaart zich helaas te vaak. Bijvoorbeeld aan de hand van harde gegevens van sterftecijfers per jaar zijn risico’s ook zeer kwantitatief meetbaar. In het kader van kwantitatieve risico’s versus kwalitatieve risico’s wordt dit artikel afgesloten met een aantal van deze feiten in de tabel, waarin activiteiten worden afgezet tegen de kans op sterfte per jaar. Uit deze gegevens blijkt na enige overpeinzing eens temeer hoezeer de kwalitatieve en kwantitatieve beleving van ‹‹ risico’s kunnen verschillen. * Tom Boot is directeur van khylioN security consulting, www.khylion.nl, en lid van het managementteam van Bing, www.bureauintegriteit.nl

(Advertentie)

Manage security integraal

MASTER OF SECURITY SCIENCE & MANAGEMENT Wie al enige tijd werkzaam is op het gebied van security, weet dat optimale beveiliging en veiligheid pas tot stand kunnen komen, wanneer zij op strategisch niveau goed worden gemanaged. Delft TopTech’s Master of Security Science & Management biedt een integrale benadering van security management. De opleiding combineert een wetenschappelijke benadering van het werkveld met security oplossingsconcepten en management. Het is daarmee dé opleiding voor security managers die hun kennis van beveiligen en veiligheid op een hoger niveau willen brengen en hun carrièremogelijkheden willen vergroten. De eerste instapmogelijkheid is september 2011. Voor meer informatie over de masteropleiding bel Vera Balledux-Vercauteren 015 278 40 39 of kijk op www.delft-toptech.nl/security

015 278 80 19

SECM0510_Risicos 47

•

info@delft-toptech.nl

•

www.delft-toptech.nl

04-05-2010 09:34:25

securit y

Ronde tafel over security riskmanagement

Levert security een bijd bedrijfsstrategie? Het effectief managen van dreigingen en risico’s is de kern van security riskmanagement. Maar wat is de rol van de security manager? Brengt hij alleen de dreigingen en risico’s in kaart en wacht hij dan op besluiten uit de boardroom? Of is hij een volwaardige gesprekspartner en adviseur van het management? En wat levert security een bedrijf dan concreet op? Draagt een veilige werkomgeving bij aan de productiviteit van een bedrijf? Deze vragen kwamen aan bod tijdens een rondetafelgesprek met tien beveiligingsspecialisten. PETRICK DE KONING *

et tijdelijke onderkomen van het Scheepvaartmuseum op de Marinewerf in Amsterdam was het decor voor een rondetafelbijeenkomst over security riskmanagement (SRM). Moderator Rob van Veen startte met een voorbeeld van SRM uit zijn eigen praktijk: een prospect, een organisatie die deel uitmaakt van de vitale infrastructuur, vertrouwt voor haar dreigingsanalyses op de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb). Een aantal deelnemers stelt meteen vraagtekens bij het ontbreken van eigen dreigingsanalyses. Zij zijn van mening dat een analyse vanuit het perspectief van de NCTb slechts beperkt relevant is voor zo’n specifieke organisatie. De NCTb kan wel vertellen wat de dreigingen zijn, maar het is aan het bedrijf zelf om voor zijn eigen specifieke situatie de risicoanalyse te maken.

Zorgen maken? Berndt Rif ziet een duidelijke fasering in het proces van dreigings- en risicoanalyses. ‘Er zijn verschillende stadia die security managers kunnen volgen. Allereerst moet de dreiging transparant

SECM0510_RTG 48

Jan van Twillert (rechts): ‘De security manager maakt de dreigingsanalyse en het management in de hogere echelons weegt de daaruit voortkomende risico’s af.’ Links van hem moderator Rob van Veen. en inzichtelijk worden gemaakt. Als die onderbouwd is, is het zaak om die boodschap helder neer te leggen bij het management. Het maken van een goede analyse is echter lastig, omdat dit alleen mogelijk is door veel uiteenlopende informatie te combineren. Die informatie moet niet alleen gebaseerd

zijn op het verleden, maar het is ook noodzakelijk om een link met de toekomst te leggen.’ Rif signaleert dat het compleet krijgen van deze data een bijna onmogelijke opgave is. Data uit het verleden zijn veelal niet beschikbaar. Toch is het in zijn ogen de taak van de security manager om de informatie

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:34:49

securit y

Risico’s accepteren Volgens Martin Pennekamp verschilt de acceptatie van risico’s per organisatie. ‘In een dynamisch IT-bedrijf staan flexibiliteit en snel handelen centraal. Dat betekent vrijwel automatisch dat er een vrij hoge acceptatie van risico’s is. In die situatie heeft de security manager een lastige rol. Transparante risicoanalyses en goed gefundeerd advies vormen dan zijn bestaansrecht.’ In die gevallen is het cruciaal dat de security manager erkend wordt als een volwaardige gesprekspartner voor het management. Bijvoorbeeld door aan te geven wat de bedrijfskritische processen binnen de organisatie zijn en duidelijk te maken waar die geraakt kunnen worden bij een verstoring. Johan de Paauw geeft aan: ‘Dan is inzichtelijk wat het belang van security is en welke maatregelen nodig zijn.’ Hij wijst er wel op dat ook de verantwoordelijkheden tussen management en security manager helder moeten zijn.

rage aan de

Scenariodenken

rondom de dreigingen aan te dragen bij het management. Maar duidelijk niet om zelf de risicoafweging te maken. ‘Ik verzorg puur de onderbouwing met behulp van aspecten als motivatie, capaciteit en kwetsbaarheid. Het gaat erom aan het management duidelijk te maken, waar zij zich zorgen over kunnen maken. Zij bepalen vervolgens de mate waarin de risico’s geaccepteerd worden en of er investeringen in beveiligingsmaatregelen volgen. Dan komt de security manager weer in beeld om die maatregelen te ontwikkelen en in te

voeren. Op dat moment pak ik het stokje weer over. Het maken van een kwantitatieve risicoanalyse is op dit moment binnen de beveiliging onmogelijk door het ontbreken van voldoende data, en helaas zijn kwalitatieve risicoanalyses niet meer dan koffiedik kijken. Dreigingen zijn wel goed inzichtelijk te maken’, aldus Rif. Jan van Twillert vat dit proces kort samen: ‘De security manager maakt de dreigingsanalyse en het management in de hogere echelons weegt de daaruit voortkomende risico’s af.’

Bij de acceptatie van risico’s spelen de kosten van maatregelen een grote rol. Ruud Kloppenburg: ‘De vraag is of de maatregelen in balans zijn met de risico’s. Een risk assessment richt zich niet alleen op een analyse van het verleden. Ook toekomstscenario’s zijn een wezenlijk onderdeel. Door die mee te nemen in overwegingen houden maatregelen ook rekening met potentiële risico’s. In veel gevallen ontbreken deze scenario’s nog.’ André Morsman vindt scenariodenken waardevol, maar merkt wel op dat de gekozen parameters grote invloed hebben op de aard en omvang van dreigingen en risico’s. Mede daarom vraagt deze vorm van informatiegestuurde beveiliging wel investeringen in goede informatievoorzieningen.

B. Rif

A. Morsman

A. Verkaik

Ruud Kloppenburg: ‘Een risk assessment richt zich niet alleen op een analyse van het verleden. Ook toekomstscenario’s zijn een wezenlijk onderdeel.’

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_RTG 49

» 49

04-05-2010 09:34:52

securit y

Deelnemers rondetafelbijeenkomst over security riskmanagement: Frank Boin, chef beveiliging Scheepvaartmusuem Peter Westdijk, hoofd facilitaire dienst Scheepvaartmuseum Johan de Paauw, hoofd bedrijfsbeveiliging en transport bij De Nederlandsche Bank Berndt Rif, senior beleidsmedewerker bij De Nederlandsche Bank Ruud Kloppenburg, onafhankelijk securityadviseur Martin Pennekamp, safety & security manager bij NetApp Jaap van Wissen, beleidsmedewerker beveiliging van het ministerie van Verkeer en Waterstaat » Ab Verkaik, directeur BVP TNT Post » André Morsman, security manager Universiteit Leiden » Erik de Vries, manager consultancy G4S en chairman Asis Benelux » » » » » » »

Vanuit organisator Promundo waren aanwezig: » Jan van Twillert » Herwin Fidder » Rob van Veen

Volgens Rif sluit dit goed aan bij een ontwikkeling die hij momenteel in de sector herkent. ‘De focus binnen de securitybranche verschuift momenteel van het ontwikkelen en implementeren van beveiligingsmaatregelen naar het verzamelen van informatie en het on-

onderscheiden. ‘Een goed risk assessment is meer dan een opmaat naar meer investeringen in beveiligingsmaatregelen, waar het management soms huiverig voor is. Security kan wel degelijk concurrentievoordeel opleveren. In grote aanbestedingen is een

‘Een goed risk assessment is meer dan een opmaat naar meer investeringen in beveiligingsmaatregelen’

post, maar eerder een passive profitcenter. Vanuit die gedachtegang draagt security bij aan de bedrijfsstrategie. Als security managers erin slagen om die raakvlakken op te zoeken en in te vullen, is het mogelijk om de kloof tussen business en security te dichten. Jaap van Wissen: ‘We moeten de boodschap helder formuleren en proberen een breder zakelijk perspectief te kiezen. In dat geval is het wel essentieel als security en het management dezelfde taal spreken om informatie over risico’s goed te kunnen beoordelen en de gepaste maatregelen te nemen.’

Eigen verantwoordelijkheid In het verlengde van de bewering dat security een passive profitcenter kan zijn, stelt Van Twillert de vraag of security bijdraagt aan de productiviteit van een organisatie. Pennekamp reageert positief: ‘In een ideale werkomgeving hoeven medewerkers zich geen zorgen te maken over hun eigen veiligheid of die van bedrijfsmiddelen. Security is een randvoorwaarde in een totaalpakket dat leidt tot een prettige werkomgeving.’

Kloppenburg benadrukt dat de reikwijdte van SRM verder gaat dan alleen risico’s in kaart brengen. Het biedt bedrijven zeker ook kansen om zich te

Een ander positief effect van riskmanagement is de bijdrage aan de continuïteit van een onderneming. Daarmee is security dus niet alleen een kosten-

Die veilige omgeving moet echter niet te ver worden doorgevoerd, vindt Ab Verkaik. ‘Mensen moeten wel zelf blijven nadenken over hun veiligheid. Want als medewerkers hun eigen verantwoordelijkheid niet meer nemen, ontstaan er vanzelf weer nieuwe risico’s. Het blijft dus nodig om bewustzijn rondom veiligheid te kweken en te behouden. De veiligheid om als medewerker onderwerpen aan te dragen bij het management, hoort daar zeker bij. Het is evident dat het ook hier draait om duidelijk maken wat de risico’s zijn en helder maken wat de organisatie en medewerkers eraan kunnen doen om deze te verkleinen.’

E. de Vries

M. Pennekamp

P. Westdijk

derbouwen en inzichtelijk maken van dreigingen. Het feit dat een aantal multinationals al een Intelligence Officer in dienst hebben, onderstreept deze trend.’

Concurrentievoordeel

SECM0510_RTG 50

speciale securityparagraaf inmiddels zeer gebruikelijk. Als een bedrijf op dit vlak een goed beleid voert en aantoont hoe het omgaat met beveiligingsrisico’s, is er een grotere kans om het project binnen te halen.’

Security Management nummer 5 mei 2010

04-05-2010 09:35:07

securit y

Hoe ver gaat de verantwoordelijkheid van de organisatie in het creëren van een veilige werkomgeving ofwel goed werkgeverschap? Volgens de deelnemers is het niet de bedoeling om voor medewerkers te gaan denken. Zelfredzaamheid blijft een belangrijke doelstelling zegt De Paauw. ‘Daar hoort ook ondersteuning bij natuurlijk. Dat kan bijvoorbeeld met informatie, training en hulpmiddelen.’ Ook hierin gelden verschillen per bedrijf, branche en land. Een beveiligingsbedrijf stuurt mensen naar risicovolle plaatsen, daar moeten beleid en maatregelen dan wel op ingericht zijn, vindt Erik de Vries. In het buitenland gelden daarvoor ook andere eisen. Pennekamp: ‘In een goed georganiseerd land als Nederland is het creëren van een veilige werkomgeving redelijk eenvoudig. In een internationale omgeving met expats is een andere dimensie aan de orde. Zeker als dan ook hun families in beeld komen.’

Strategie De totstandkoming van de visie en strategie van het nieuwe Scheepvaartmuseum in Amsterdam onderstreept

de waardering voor een veilige werkomgeving. Peter Westdijk legt uit: ‘Al onze medewerkers zijn direct betrokken bij het bepalen van de nieuwe visie. Uit workshops kwam naar voren dat veiligheid een onderwerp is dat erg leeft binnen de organisatie. Medewerkers vroegen concreet aandacht voor de

adequaat worden geanalyseerd. Aansluitend op deze laatste opmerking sloot Rob van Veen de bijeenkomst af met de constatering dat de waarde van SRM breed erkend wordt. Tegelijkertijd worstelt de branche nog met de precieze invulling. Het succes is nog sterk afhankelijk van de wijze waarop een

Het blijft een grote uitdaging om de bijdrage van beveiliging aan de bedrijfsstrategie inzichtelijk te maken veiligheidsaspecten van de nieuwbouw. Naast de veiligheid van de medewerkers kwam ook de veiligheid van de collectie en de bezoekers aan bod. Hierdoor is het onderwerp nu opgenomen in de nieuwe strategie en wordt het breed gedragen binnen de gehele organisatie.’ De koppeling tussen bedrijfscultuur, veiligheid en beveiliging is duidelijk. En als een bedrijf daar niet goed mee omgaat, zullen de risico’s toenemen. Ook die moeten dan weer

security manager in staat is om dreigingen en risico’s helder in kaart te brengen en de manier waarop deze resultaten in de boardroom worden gepresenteerd. Het blijft een grote uitdaging om de bijdrage van beveiliging aan de bedrijfsstrategie inzichtelijk te maken. Maar gezien de positieve input tijdens de bijeenkomst gaan security managers deze uitdaging graag aan. ‹‹ * Petrick de Koning is freelance journalist

(Advertentie)

HM ELECTRONICS

Beyond Limits

Controle van couveuse, video opname en internet toegang voor ouders! HM Electronics presenteert U graag het BABYWATCH Systeem. -

Het hart van het systeem is een digitaal Video Opname en IP uitzending Systeem (zowel voor LAN en WAN netwerken geschikt). Het systeem is toegankelijk via drie verschillende Java programma’s die geladen worden op een Windows XP PC.

1. Verpleegster console 2. Dokter console 3. ouders console

Dit is waar het HM Electronics om gaat U U U U

Advies op maat samen met u Service op elk moment van de dag Innovatieve eersteklas producten Projectbegeleiding

Hierdoor kunt u uw klanten de optimale beveiligingsoplossing bieden en dat is wat zij zo graag willen.

HM Electronics - Lorentzweg 46 b - 1221 EH Hilversum - T 035-6267704 - F 035-6267703 www.hm-electronics.com - verkoop@hm-electronics.com

SECM0510_RTG 51

04-05-2010 09:35:18

discussie

ap.boom@tntpost.nl ssgroup.nl bram.de.bruijn@fortre urity Management 3

jouw interview in Sec

ar onder gement 3 gelezen. Ma heid in Security Mana ilig Ve e ral eg Int i . mn en wil wisselen r de stichting Alu ag met je van gedacht b ik het interview ove aken, waarover ik gra Met belangstelling he spr uit tal aan een jij ew’ doe ty managers’; het kopje ‘helikoptervi tende generatie securi undig dat: re de an r de on t merkend is voor de zit zeg zijn vaak wel bedrijfsk ken Je ze n; ten de lta tre esu te jfsr op dri f be sie ar res na rep en ral kijk r voo de nd bre » ‘het niet grond zijn ze gewe ele of militaire achter rview’. » ‘door hun polition en’; ng ha jft dige blik, een helikopte bli r natuu l meer een bedrijfskun vee en bb bijgeschoold, maar die he ar ma t, nier van denken nie » ‘wij hebben die ma men? rstellingen bent geko neralistische vooronde ge ze de tot je e ho n Bram, wil je uitlegge ltaten. litionele/militaire llingen: breed naar bedrijfsresu managers wel zeker ty managers zonder po Reagerend op jouw ste ty uri uri sec k sec . ie oo rat zie ne Ik ge n. huidige ressief optrede bedenken en uitvoeren » Volgens mij kijkt de securityprogramma’s dat onze collegae rep ve ar tie wa t ven en nie pre bb er he ige vak nd ar cht gro pra hun achter » Het is soms waar, ma politionelen/militairen bij de politie/defensie f optreden, én ik zie vrienden - dus ook die politionele of militaire ze een on in van achtergrond repressie l ven ge vee t ing da l leid t we je he t je da n eer ere alis de private maar Re zek k? ver vende, niet alleen in oold?! Ik kan je » Bedrijfskundige bli in plaats van bijgesch verzuipt een leidingge leid ew ge rvi op pte zijn liko he dig er un bedrijfsk k vereist. Zond e bedrijfskundige bli organisatie een scherp . tor eke sec zeker ook in de publi

Beste Bram,

Hartelijke groet, Ap

ssgroup.nl bram.de.bruijn@fortre ap.boom@tntpost.nl jouw reactie op mijn

interview

neratie manier stel ik een ge ken: op geen enkele ma laatste jaren ng de rki in me die op e ise en waardevolle expert ik graag een algem alle wil t op g ers lin ere vul All . aan ctie rea geef ik een Hartelijk dank voor je deel, in het interview ter discussie. Integen securityprofessionals . Hierbij is ste tot haar recht komt is opgebouwd. in de toekomst het be wordt ctie tie fun isa e an lijk org rge de de andere plaats in visie over hoe een een een op ral ze de voo ptie dat eer iew rce nn pe erv e wa int het en is de algemen arde kan hebben Daarnaast geef ik in nd des persoons, alle meer toegevoegde wa gro g ter no ach ctie ing de t ter fun sta me de t en con da oor ik deze de rode draad ts te maken te hebb onderzoek over, waard die zijn instantie hoeft dit nie inig wetenschappelijk erse expertmeetings we div te uitgeoefend. In eerste g van s no is die r stu Hie er at. me sta r be de n van een on sen eke tus zijn tbr e n, on ati s ere rel en som er wel enige cor gewezen op het ik wel uit kan bered rd ar we n Wa . ari ken Da r. ma ge na kan en heidsma dan ook niet hard wil voor de nieuwe veilig evloeid. fielen te ontwikkelen heid zijn hieruit voortg ilig Ve e ral eg georganiseerd om pro Int ls zoa en ing leid eds vaker en Op ek. ho gebeurtenissen die ste bedrijfskundige invals m zijn voorbeelden van bewerkte eco l tel we of n eit hie icit ssc mi ktr n, uitval van ele nnen behouden of kaa ku vul te de e en tag en rst en van ba nk ad uit de ive een dig kader kan een competat Een (financiële) crisis, vanuit een bedrijfskun ged om als organisatie die na l, ma na ge sio n fes rde pro wo e n tig accurater moete e voor de toekoms mijn mening de ruimt stelligen. Hier zit naar urity. t de organisatie doet, affiniteit heeft met sec eft te reageren op wa ho l vee te t g in het nie t ms gint bij een herschikkin ger van de toeko n opgetreden. Dit be dat de security mana is rde ap wo sch te od nt bo die f jn sie mi res De essentie van voordat er rep organisatie bij te sturen maar wel in staat is de . organisatie organogram van een

Beste Ap,

Hartelijke groet, Bram

SECM0510_AP_Bram 52

04-05-2010 09:35:51

congres

Bouw ontmoet security Op 14 april vond voor de tweede keer de SSA Conference plaats in Amsterdam RAI. Het congresprogramma stond in het teken van het slimmer en veiliger ontwerpen van gebouwen. Andere opvallende onderdelen waren de VBN-verkiezing van de security manager van het jaar en de officiële presentatie van NEN 7131. STEVEN VAN DER MINNE EN ARJEN DE KORT *

a de grote securitybeurs in 2009 was het dit jaar weer de beurt aan de SSA Conference. Met dit kleinschaliger evenement proberen het Verbond van Beveiligingsorganisaties (VvBO) en Amsterdam RAI de branche een jaarlijks platform te bieden. Daar waar de beurs na twee succesvolle edities inmiddels de juiste vorm heeft gevonden, lijkt het voor de conference toch nog enigszins zoeken.

Veilig gebouw(d) De SSA Conference was gekoppeld aan de beurs Building Holland, een vakevenement voor woningbouw, utiliteitsbouw en de openbare ruimte, gericht op alle partijen die betrokken zijn bij het ontwerpproces in de bouw. Met de constatering dat bouw en security elkaar daarin steeds vaker tegenkomen, was de keuze voor het thema ‘Veilig gebouw(d): integrale aanpak ontwerp, inrichting en beheer’ dan ook een logische. Tijdens het ochtendprogramma werd hieraan invulling gegeven aan de hand van vier presentaties en een paneldiscussie. In de presentaties kwamen de volgende praktijkcases aan de orde: de renovatie van het ministerie van Financiën, de inrichting van het nieuw te bouwen Erasmus MC, de integrale aanpak van veiligheid en beveiliging bij ING, en de mogelijkheden van een integrale projectrealisatie middels BACnet/ IP. Het moet gezegd, stuk voor stuk interessante cases. Maar doordat de sprekers slechts vijftien minuten hadden om hun verhaal te doen, kwam het geheel als plenair programma onvoldoende uit de verf en was behandeling in de vorm van een workshop wellicht beter geweest.

De afsluitende paneldiscussie over de vraag waarom een integrale aanpak in de praktijk vaak nog niet van de grond komt, verzandde door de beperkte inhoudelijke kennis van presentatrice Vivian Boelen helaas in een vraag-enantwoordsessie zonder dat de panelleden daadwerkelijk tot een discussie werden uitgedaagd.

Security manager van het jaar Het middagprogramma werd afgetrapt met de verkiezing van de security manager van het jaar. Berndt Rif (Security Policy Adviser bij De Nederlandsche Bank) viel deze eer te beurt. Hij ontving uit handen van juryvoorzitter Ivo Opstelten de bijbehorende award en een cheque van 5.000 euro, te besteden aan een maatschappelijk beveiligingsdoel. Tevens zal Rif de komende twee jaar namens de VBN optreden als ambassadeur voor het vak van security manager.

Aanbieding NEN 7131 Aan het einde van de dag vond de officiële presentatie van de norm voor maatschappelijke veiligheid NEN 7131 plaats. Erik de Vries (voorzitter Asis Benelux Chapter) kreeg de norm aangeboden door Anneke van Limborgh (voorzitter NEN-bestuursadviescommissie ‘Maatschappelijke Veiligheid’). NEN 7131 gaat over de veerkracht van organisaties bij een (dreigende) ernstige verstoring van de bedrijfsprocessen. Zie daarover het artikel in Security Management nummer 4, april 2010. Asis heeft aan de wieg gestaan van deze norm, die door de NEN-bestuursadviescommissie ‘Maatschappelijke Veiligheid’ is aanvaard en nu ook interna-

De presentatie van NEN 7131 is een feit. Op de foto (v.l.n.r.) Eduard Emde (treasurer Asis International), Fred Zaaijer (Sern), Steven van der Minne (NEN), Anneke van Limborgh (voorzitter NENbestuursadviescommissie ‘Maatschappelijke Veiligheid’), Marc Siegel (Asis International), Erik de Vries (voorzitter Asis Benelux Chapter), Joop Verdonk (European Security Academy). tionaal op de agenda staat. Op dit moment ontwikkelt NEN een vervolgtraject voor een praktische invoering in bedrijven en instellingen, met een road map voor normen voor safety, security en managementsystemen en met aandacht voor incidentregistratie, oefenmanagement en auditing. Voor meer ‹‹ informatie: chemistry@nen.nl. SSA 2011 is van 15–17 maart 2011 in RAI Amsterdam * Steven van der Minne is consultant societal and citizen security conservation of cultural heritage bij NEN

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_SSA 53

04-05-2010 09:36:23

UNIEK

MASTE RCLAS S

AAN DE SLAG MET EEN MODERNE WERKSTIJL Unieke 5-daagse masterclass op inspirerende locaties. Ga naar onderstaande website en schrijf u nu in.

www.ohnw.nl/masterclass SECM0510_SSA 54

04-05-2010 09:36:24

recht

Buschauffeur niet aansprakelijk voor diefstal Een buschauffeur laat tijdens een pauze een portefeuille met geld en strippenkaarten achter in een afgesloten bus. De portefeuille wordt gestolen en de werkneemster betaalt de schade. De kantonrechter acht dat onterecht, omdat het handelen van de chauffeur er niet op wijst dat zij bewust de kans heeft aanvaard dat de portefeuille gestolen zou worden. De werkgever moet daarom het betaalde bedrag terugbetalen. ROB POORT *

en werkneemster werkt als buschauffeur bij vervoerder Connexxion. In augustus 2008 neemt zij een geplande pauze van twintig minuten op een station in Zoetermeer. Op dat station zijn voor de werknemers geen kluisjes aanwezig om eventuele waardevolle spullen in op te bergen. Ook de bus is niet voorzien van een opbergkluis of afsluitbare kast. De chauffeur heeft tijdens haar pauze een portefeuille met geld en strippenkaarten uit het zicht in de bus achtergelaten. Het stempel neemt zij wel mee. De bus heeft zij afgesloten onder luchtdruk. Bij terugkomst blijkt dat de portefeuille gestolen is.

Maar de rechter acht dit niet relevant. Hoewel het achterlaten van de portefeuille in de bus geen verstandige keuze was, betekent dit niet dat er daarmee sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid. Dan zou de werkneemster zich ervan bewust moeten zijn geweest

Als een werknemer schade toebrengt aan een derde, kan die derde zijn schade verhalen op de werkgever

De kantonrechter stelt vast dat het personeelshandboek, waarin staat vermeld hoe de werkgever omgaat met diefstal en aansprakelijkstelling, niet afwijkt van de regeling zoals staat in artikel 7:661 Burgerlijk Wetboek. De werkneemster is volgens de regeling aansprakelijk als de schade een gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid.

dat de kans op diefstal aanzienlijk was en zou zij zich vervolgens niet door dat bewustzijn hebben laten weerhouden. Omdat er geen kluisjes waren op het station, had de werkneemster de keuze om de portefeuille bij zich te dragen of achter te laten in de bus. In beide gevallen is de kans op diefstal aanwezig. De kans daarop is in het ene geval niet aanzienlijk groter dan in het andere geval. Maar de werkneemster heeft de portefeuille uit het zicht opgeborgen en ook de bus afgesloten. Daaruit blijkt dat zij niet bewust de kans heeft aanvaard dat de portefeuille gestolen zou worden en dat de werkgever schade zou lijden. De werkneemster heeft dan ook het bedrag onverschuldigd vergoed en heeft recht op teruggave.

Er ontstaat nog een debat over de vraag of het personeelshandboek al dan niet aan de chauffeur ter hand is gesteld.

In de uitspraak refereert de rechter aan artikel 7:661 BW. Dat artikel stelt dat

De werkgever stelt de chauffeur op grond van de bedrijfsregeling aansprakelijk voor de schade, te weten € 923,31 aan geld en strippenkaarten. De werkneemster betaalt het bedrag, maar vordert dit in een procedure bij de kantonrechter terug.

Bewuste roekeloosheid?

de werknemer die bij zijn werk schade toebrengt aan de werkgever (of een ander) de schade alleen moet vergoeden als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de kant van de werknemer. Deze opzet of bewuste roekeloosheid moet wel door de werkgever

Aantekening

worden bewezen. Ook van belang is dat van deze regel uit het Burgerlijk Wetboek niet ten nadele van de werknemer mag worden afgeweken. Vandaar dat het van belang is dat de rechter vaststelt dat de regeling van Connexxion in het personeelshandboek niet afwijkt van het Burgerlijk Wetboek. Maar let op: als een werknemer schade toebrengt aan een derde, kan die derde wel zijn schade verhalen op de werkgever. Die kan de schade dus alleen verhalen op de werknemer als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. En dat is vaak niet eenvoudig te ‹‹ bewijzen! (Kantonrechter Delft, 1 oktober 2009, LJN: BK7582; JAR 2010/67) * mr. ing. R.O.B. Poort is jurist en veiligheidskundige (www.bureaupoort.nl)

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Recht 55

04-05-2010 09:29:09

CONGRES

dinsdag

SECURITY MANAGEMENT

CONGRES 2010

Leden van van DHM, Sern, VBN, ASIS, IFPO, VPB of abonnees van Security Management ontvangen een speciale korting en betalen slechts € 369,- voor deelname aan dit congres.

1 JUNI 2010 Congrescentrum De Reehorst in Ede

Thema Security in control Uitbesteden van facilitaire en beveiligingsdiensten is een niet te keren trend. Financieel gestuurde organisaties kijken meer en meer naar hun ‘core business’ en daarvan maakt security meestal geen onderdeel uit. Facility management en de afdeling Inkoop gaan dan over tot uitbesteden en inkoop van beveiligingsdiensten. In dit traject wordt vaak voorbij gegaan aan de expertise van de security manager en de eisen vanuit security. Dit congres laat zien hoe u hier mee om kunt gaan zodat u toch grip houdt op (uw) security.

Kijk voor meer informatie en om u in te schrijven op

www.securitymanagement.nl/congres

SECM0510_Recht 56 210x297.indd 1 24894-4_Adv SECMAN

04-05-2010 16:30:54 09:29:11 16-02-2010

recherche

Videobeelden ontmaskeren computerdief Vanuit een vergaderruimte van een congrescentrum zijn veertien complete personal computer-configuraties - inclusief monitor, toetsenbord en muis - ontvreemd. Een forse schadepost en daarom meer dan genoeg reden voor een onderzoek. ANJA COZUIJN *

e veertien computers maakten deel uit van een grotere zending computers die in het congrescentrum zouden worden geïnstalleerd. Nadat de gehele zending was bezorgd, werd een deel daarvan nog dezelfde dag geïnstalleerd. De overgebleven computers werden tijdelijk in een afgesloten bergruimte geplaatst.

Onderzoek Toen de verdwijning van de computers werd geconstateerd, werd besloten tot een onderzoek. Volgens de manager van het congrescentrum waren de computers twee dagen daarvoor door een onbekende, keurige man opgehaald en met een bestelbus afgevoerd. De man had zich aan de balie gemeld met de mededeling de computers op te komen halen, omdat de levering onjuist zou zijn geweest. De baliemedewerker die de man te woord had gestaan, vertelde dat deze precies op de hoogte was geweest van het feit dat de computers in een bepaalde bergruimte op twee pallets zouden staan opgesteld. Ook vertelde de man dat het inladen van de pallets hem zonder gebruikmaking van een elektrische lader wel zou lukken. Omdat de onbekende man vertrouwd overkwam, werd hij door de baliemedewerker zelfs geholpen bij het inladen van de computers in de bestelbus.

Videobeelden Tijdens het onderzoek bleek dat de bergruimte waarin de computers opgeslagen waren geweest, met een stalen deur was afgesloten en uitkwam op één van de parkeerterreinen rondom het congrescentrum. De toegangsweg tot het centrum werd afgesloten met een

Werkafspraken

slagboominstallatie en werd bewaakt met een videocamera met 24-uurs opname. Op de videobeelden van de dag van de diefstal was de betreffende bestelbus, inclusief het kenteken, duidelijk zichtbaar. Het bleek om een huurauto te gaan. Navraag bij het verhuurbedrijf leerde dat de huurder een particulier betrof. Daarop werd politieaangifte van diefstal c.q. vermissing van de computers gedaan, waarbij de politie direct liet weten dat de huurder van de bestelbus een bekende van haar was. Al de volgende dag werd de man aangehouden.

Diefstal De aangehouden man legde bij de politie een bekentenis af. Hij verklaarde door een medewerker van de Techni-

In het verdere onderzoek werden ook de interne procedures van het congrescentrum nog eens tegen het licht gehouden. Daaruit bleek dat het congrescentrum geen diefstalverzekering had afgesloten en dat er ook geen voorzorgsmaatregelen of richtlijnen waren getroffen om diefstal te voorkomen. Men ging ervan uit dat alle medewerkers wel als ‘goede huisvaders’ met de spullen van de werkgever zouden omgaan. Instructies ten aanzien van afgifte, levering en bewaring van goederen bij de frontdesk van het congrescentrum waren er officieel ook niet. Zo bleek bijvoorbeeld dat op de vrachtbrieven van de geleverde computers een handtekening voor ontvangst ontbrak. Personeel was bovendien niet geïnstrueerd om

Op de videobeelden was de bestelbus, inclusief het kenteken, duidelijk zichtbaar sche Dienst van het congrescentrum te zijn ‘getipt’ over de computers en tevens dat deze technische man de beschikking had gehad over sleutels met name lopers - van alle vertrekken van het gebouwencomplex. De mannen hadden vervolgens de afspraak gemaakt dat de bestuurder van de bestelbus onder valse voorwendselen en door gebruikmaking van een ‘smoes’ personeel van het congrescentrum zou bewegen tot het afgeven van de computers. De technische man bleek de gegevens naar buiten te hebben gebracht en was dus het ‘lek’.

onbekende bezoekers naar identiteitspapieren te vragen. De conclusie was dat er een oorzakelijk verband bestond tussen het ontbreken van enig beveiligingsreglement en de uitvoering daarvan en de gepleegde diefstal. De aanbeveling luidde dan ook om hierover duidelijke werkafspraken ‹‹ te maken. * Anja Couzijn is particulier onderzoeker (registeronderzoeker Couzijn Consultancy) en bestuurslid van Stichting Nerob (www.nerob.nl)

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Recherche 57

04-05-2010 09:28:50

produc ten -/dienstenregister Beveiliging en toegangscontrole

Beveiliging en Toegangscontrole

CCTV

Handlampen

Toegangscontrolesystemen

Nedap N.V. Security Management Postbus 103 7140 AC Groenlo (T) 0544 471 666 (F) 0544 464 255 (I) www.nedap-securitymanagement.com

Deursloten

Toegangscontrolesystemen

IMPORTEUR VAN O.A.:

Nijverheidswerf 37 NL-1402 BV Bussum Tel.: +31-(0)35 - 69 14 476 E-mail: info@safety-lux.nl Internet: www.safety-lux.nl OOK:

ATEX

â&#x153; Graag ontvang ik meer informatie over de plaatsingsmogelijkheden in het Producten-/ dienstenregister van Security Management.

Organisatie Naam

M/V

Ingevulde coupon kunt u sturen naar:

Postbus Postcode Plaats

U kunt ook bellen: (0172) 46 64 71 of mailen: bumalphen@kluwer.nl

Tel. Email

Kluwer t.a.v. Liesbeth van den Hoek Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Producten_Dienste 48 58 SECM_ProductenDiensten.indd

04-05-2010 13:19:09 09:37:07 29-04-2010

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Nieuwe versie SiPass Entro

Veiligheid in meer dan 30 columns

systeem biedt een aantal nieuwe features, vooral gericht op het detailhandelssegment.

Siemens Building Technologies presenteert het marktpakket 6.5 (MP6.5) voor het toegangscontrolesysteem SiPass Entro. De nieuwe versie van dit toegangscontrole-

Het gaat daarbij onder andere om ’klantspecifiek instelbare nooduitgangen’, waarmee de gebruiker kan vastleggen welke deuren onder bepaalde voorwaarden worden geopend. Om de installatie in netwerkomgevingen flexibeler en eenvoudiger te maken, is ook de netwerkfunctionaliteit uitgebreid. Bovendien wordt Windows 7 ondersteund.

Studiedag Ethiek & Effectiviteit De Netherlands Intelligence Studies Association (NISA) organiseert op 10 september 2010 een op Nederland gerichte studiedag over Ethiek & Effectiviteit van inlichtingen in het kader van contraterrorisme. Inlichtingen spelen een cruciale rol bij de vormgeving van contraterrorisme. Dit geldt niet alleen voor het dagelijkse werk van inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Ook politie, justitie en andere

bij de preventie en repressie van terrorisme betrokkenen vallen uiteindelijk terug op inlichtingen. In deze eendaagse studiedag reflecteren sprekers zoals de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) onder andere over de toekomstige rol van inlichtingen in het kader van terrorismebestrijding. Meer informatie en inschrijven: www.nisa-intelligence.nl

Cursus Protective Intelligence De European Security Intelligence Foundation biedt de cursus Protective Intelligence aan. Doelstelling is het verschaffen van inzicht in het ‘inlichtingenproces’ aan (security) professionals die zich bezighouden met het verzamelen van inlichtingen ter onderbouwing van dreigingsassessments en risicoanalyses. Na het behalen van het Diploma Protective Intelligence

kan verdere specialisatie plaatsvinden die specifiek gericht is op het vak ‘security intelligence’. Geslaagden kunnen zich laten inschrijven in het register Certified Security Intelligence Professional en zijn bevoegd om de letters CSIP te voeren. Cursusleiders: dr. Giliam de Valk, g.de. valk@esif.nl en Berndt Rif MSc MBA, b.rif@esif.nl; startdatum: 20 september 2010, inschrijvingen: www.beccaria.nl

UTP-camera’s en mini-domes Samsung heeft een aantal nieuwe cctv-producten op de markt gebracht. De SUB-2000 box camera, SUD-2080F inbouwdome en de SUD-2080 opbouwdome zijn alle drie hogeresolutiecamera’s met ingebouwde UTP-zenders, waarmee

produc ten

videobeelden over afstanden van maximaal 1 km kunnen worden verzonden. Daarnaast zijn de SPU-400T UTP-zender, de SPU-400R UTP-ontvanger en de SPU100TR gelanceerd. Dit onderdeel brengt de videosignaalsterktes van de aangesloten UTP-camera’s op een gelijk niveau om de compatibiliteit met bestaande coaxiale apparatuur te garanderen. Ten slotte is er

In het streven onze omgeving veilig te maken, verliezen we soms uit het oog hoe de wereld werkelijk in elkaar zit en wat nu echt belangrijk is. In meer dan dertig columns wordt daar door Joris op een kritische wijze de draak mee gestoken. Joris is een pseudoniem en dit maakt het mogelijk de draak onbevangen tegemoet te treden. Al deze columns werden in de afgelopen jaren door Kluwer gepubliceerd in het BHV-Magazine, het Praktijkblad Veiligheid en op de www.arbo-online.nl. Het boekje is te bestellen via: www.uitgeverijgoudvis.nl, ISBN is: 978-94-9073901-0, prijs: 14,95 (incl. btw)

Mobiel camerasysteem voor ProRail Heras heeft een mobiel camerasysteem geïntroduceerd. Dit HMC-systeem is een verplaatsbare cameraunit die onder meer op afstand bedienbaar, zelfvoedend, vandalismebestendig en uitbreidbaar is. Het product werd ontwikkeld naar aanleiding van een Europese aanbesteding van ProRail. De systemen worden ingezet langs het spoor om de veiligheid te vergroten en het bedrijfsproces beter te managen. Met de units worden zogenaamde hotspots in de gaten gehouden, plaatsen waar zich of incidenten (diefstal, vandalisme) voordoen of waar de veiligheid kan worden vergroot.

de nieuwe 12x optische zoom dag-nachtcamera (SCO-2120R), met ingebouwde IRleds die een gebied van maximaal 70 meter verlichten en zorgen voor heldere beelden van verafgelegen objecten die onafhankelijk van de lichtomstandigheden in beeld gebracht kunnen worden. Meer informatie: www.samsungcctv.com

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Producten 59

04-05-2010 09:36:44

contac ten en contrac ten

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Haitjema commercieel directeur ISS Security Services Met ingang van 1 april is Weynand Haitjema (49) benoemd als commercieel directeur ISS Security Services. Haitjema heeft een ruime managementervaring,

waarvan zes jaar binnen de beveiliging. Bij verschillende bedrijven heeft hij zowel commerciële als operationele verantwoordelijkheid gehad. Zijn laatste functie was directeur Hago Noord- en Oost-Nederland.

Masterclass Register Docenten Gevaarsbeheersing Op 27 maart werd op de Technische Universiteit Eindhoven de vierde Masterclass gehouden voor de Register Docenten Gevaarsbeheersing van de SRDG. De masterclass werd dit jaar verzorgd door Joost Harends, Leo Verhoeven en Ruud van de Veerdonk. Zij behandelden uiteenlopende onderwerpen, zoals stressreacties, handhaven onder druk, en de waarde van eenvoudige principes voortkomend vanuit de biomechanica (bewegingsleer). Door de huidige ontwikkelingen op het terrein van agressie en geweld is daarmee ook het werkgebied van de docent gevaarsbeheersing toegenomen. Naast de klassieke terreinen als die van IBTdocent bij politie, marechaussee en douane vindt er een inhaalslag plaats vanuit particuliere instellingen en het bedrijfsleven, waaronder de beveiligingsbranche. Het Register Docent Gevaarsbeheersing van de SRDG is in 2006/2007 ontstaan en

heeft tot doel de kwaliteit van de weerbaarheidstrainingen te borgen en de deskundigheid en vakbekwaamheid van de docenten gevaarsbeheersing te bevorderen en te beschermen. Daarnaast spant het zich in voor bredere erkenningen vanwege de kennis en vakbekwaamheid voor wat betreft het (beroepsmatig) omgaan met agressie en geweld en hanteert het een eigen keurmerk.

Kolman districtsmanager Trigion Hans Kolman is bij Trigion gestart als districtsmanager Zuid-Nederland. Hiervoor was hij werkzaam bij Holland Casino. Kolman is afgestudeerd voor de opleiding Facilitaire Dienst.

Afgestudeerden 29e ISM-cursus ISM 29 is onlangs door alle acht deelnemers succesvol afgesloten. Joost Volders van Brink’s Nederland en Tim ter Koele van Trigion Beveiligingstechniek waren de beste cursisten. Zij komen op de lijst met genomineerden voor de Sern-studiebeurs 2010. De overige afgestudeerden zijn: R. Broerse (Gerechtshof Amsterdam), C.A. den Haan (Kröller-Müller Museum), L. Meerman (De Nederlandsche Bank NV), R. van Saaze (Zuiderzeemuseum), J.F.M. Veldt (P&O Services Groep), S. Zwanenburg-Böhm (Rechtbank Haarlem).

Meer informatie over de Stichting Register Docent Gevaarsbeheersing en de opleiding: www.gevaarsbeheersing.nl.

‘Groene’ mobiele surveillance G4S heeft haar eerste elektrische mobiele surveillancewagen in gebruik genomen. Op 1 april vond de officiële sleuteloverdracht door de Gemeente Groningen plaats. Wethouder Jannie Visscher overhandigde in het stadhuis van Groningen de autosleutel aan Hans Duijst, algemeen directeur G4S. Met dit project laat G4S zien dat duurzaam ondernemen werkt.

Samenwerking Griffid en Tele Connect Griffid en Tele Connect Videosystemen hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten, waardoor het Hilversumse bedrijf vanaf 1 april geautoriseerd distributeur in de Benelux is voor Griffid videomanagementsystemen.

Wagenaar sales director Securitas Frans Wagenaar volgt Jeroen van Haastrecht op als sales director bij de divisie Mobile. Van Haastrecht wordt binnen Securitas area manager ZuidNederland van de divisie Mobile. Wagenaar is afkomstig van Vermaat Groep BV waar hij werkte als commercieel manager.

Op de foto hebben Marcel van Kersbergen (Tele Connect, links) en Xander Griffioen (Griffioen) zojuist de samenwerkingsovereenkomst ondertekend.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Contacten-Contrac 60

04-05-2010 09:37:32

contac ten en contrac ten

Opening Safety & Security Centre

Securitas neemt Hose over

Op 17 maart is het nieuwe Safety & Security Centre in Berkel en Rodenrijs geopend. In het Safety & Security Centre zijn zes partners gevestigd die samen een totaalpakket bieden op het gebied van beveiliging en veiligheid. NVD Beveiligingen, NoRisk Beveiligingstechniek, NoRisk Keymanagement, BBN Bouwkundige Beveiliging Nederland, Fireproducts & Solutions Nederland en FandSA hebben inmiddels hun intrek in het nieuwe kantoor genomen.

De partners van het Safety & Security Centre toosten samen met John van den Heuvel op de officiële opening.

Securitas neemt alle activiteiten van brandveiligheidsspecialist Hose over. De overname past bij de strategie van het beveiligingsbedrijf om zowel nationaal als internationaal uit te breiden op het gebied van totale beveiligingsoplossingen. Hose blijft een gespecialiseerd onderdeel binnen Securitas. In eerste instantie zal de unit blijven bestaan onder de eigen naam die op termijn zal veranderen in Securitas Safety Services.

lichtomstandigheden – maar worden wel gebruikt voor detectie, herkenning en identificatie. Daarom worden hoge eisen gesteld aan de beeldkwaliteit. Allereerst was er een verhelderende presentatie, waarin de belangrijkste aandachtspunten werden aangestipt en de laatste technische innovaties werden gepresenteerd. Zo heeft Bosch voor haar nieuwste type (Dirion) een eigen processor (zowel 16 als 20 bits) ontwikkeld, die aan de hoge eisen voldoet.

Vervolgens was het tijd voor een live demonstratie. Want beelden zeggen nog altijd meer dan woorden. Een indrukwekkende testopstelling met een achttal camera’s - niet alleen van Bosch maar ook met technisch vergelijkbare typen van concurrerende merken als Panasonic, Samsung en Pelco - maakte het voor de bezoekers mogelijk om met eigen ogen te zien wat er zoal technisch mogelijk is. En het moet gezegd, de verschillen waren aanzienlijk.

Camera shoot out Op 23 en 24 maart vond aan de rand van de Kralingse Plas in Rotterdam de Bosch Camera Shoot Out plaats. Meer dan vijftig genodigden – leveranciers en systemintegrators – kregen een presentatie van de nieuwste camera’s voor gebruik in moeilijke (licht)omstandigheden. Bewakingscamera’s worden bijna per definitie in moeilijke situaties ingezet – duisternis, nevelig weer, veranderende

(Advertentie)

VERHUISAANBIEDING

de revolutionaire oplaadbare

STINGER LED HP

met gratis luxe holster én een STYLUS PRO! w w w . s a fe t y - l u x . n l vanaf juni 2010 is ons nieuwe adres: Safety-Lux Nederland B.V. Rokerijweg 8 Postbus 326 NL 1271 AH Huizen NL 1270 AH Huizen

T +31 (0) 35 691 44 76 F +31 (0) 35 691 54 74 E info@safety-lux.nl

SECM0510_Contacten-Contrac 61

04-05-2010 09:37:47

colum n

Securitystrategie

ls security manager loop je permanent de kans om 'manager van alles' te worden. Nu heb ik hier op zich geen bezwaar tegen. Dat wil zeggen, mits ik mij uit zelfbescherming kan beroepen op een hoger doel. Zolang dat het geval is, staat de organisatie mijn securitymensen met raad, daad en desnoods 24/7 ten dienste. Dat hogere doel is mijn securitystrategie, de set strategische uitgangspunten die zowel mijn horizon als mijn koers bepalen. In mijn beleving valt een security manager zonder strategie onherroepelijk ten prooi aan de operatie. In dat geval dicteert de maatregel, de techniek, het woord van de leverancier of – het ergst van allemaal – incidentalisme de koers. Wetenschappers spreken in dat verband wel van 'operationele aanzuiging'. Vrij geïnterpreteerd: van de neiging van de goede mensen om zich op de verkeerde zaken toe te leggen. Begrijp mij niet verkeerd. Ik houd van de operatie. Sterker nog, ik ben erdoor gevormd en sta – zelfs met mijn handgemaakte Italiaanse schoenen – nog altijd met veel liefde in de klei. Zodoende weet ik hoe belangrijk het is om de operatie te kennen én deze te kunnen doorgronden. Maar toch, wie bewaakt de strategie als de security manager eenmaal in de operationele valkuil is getuimeld? In dat geval verworden alle inspanningen tot 'security omwille van de security' en lost het fundament onder het bestaansrecht van de security manager langzaam op. Op zoek naar strategische ankers, zoeken steeds meer collega's hun heil in risicomanagement. Dit levert hen naar eigen zeggen een prima strategie. Toch is risk based securitymanagement in mijn ogen vooral een tactiek. Hoewel ik de laatste zal zijn die ontkent dat risicomanagement ons vakgebied heeft verrijkt, onderstreep ik graag als eerste dat een strategie meer behelst dan zicht op en reductie van risico's. Waar de strategie het werkelijke doel behelst, is risicogestuurd werken niet meer

dan een middel. Idealiter vormt de strategie dan ook het raster waartegen risico's worden afgezet. Wat versta ik dan onder een securitystrategie? Een securitystrategie stelt de belangen van de organisatie – niet die van security – centraal. Waartoe zijn onze werkgevers immers op aarde? Kijkend naar mijn eigen broodheer: voor het vervaardigen van hoogwaardige producten tegen zo laag mogelijke kosten en het verkopen van deze tegen een voor consumenten zo aantrekkelijk mogelijke prijs. Mijn securitystrategie vormt een directe afgeleide van de centrale bedrijfsstrategie en beschrijft hoe security een bijdrage levert aan het primaire bestaansrecht van de onderneming. De strategie maakt verder expliciet welke belangen, om welke reden, op welke wijze bescherming verdienen. Bovendien stelt de strategie mij in staat om transparante afwegingen te maken en zo de verwachtingen van belanghebbenden – waaronder het hoger kader – te kunnen managen. Naast richting biedt een strategie overigens ook rust. Net als geldt voor de bedrijfsstrategie maakt mijn securitystrategie duidelijk wat ik moet doen om mijn doelen te verwezenlijken. Dit stelt mij in staat om systematisch en gedurende een aantal jaren naar deze doelen toe te werken. Natuurlijk blijf ik ondertussen de 'manager van alles' die op afroep van incident naar incident rent. Alleen wel vanuit een fundamenteel idee en in lijn met de uitgestippelde koers. Dat maakt het grote verschil.

Colin T. is security manager bij een Nederlandse multinational. Aan de hand van de weerbarstige securitypraktijk van alledag geeft hij maandelijks zijn kijk op veiligheid.

Security Management nummer 5 mei 2010

SECM0510_Column Colin 62

04-05-2010 09:29:28

Dinion en FlexiDome camerafamilie van Bosch Geeft elk detail duidelijk weer door 2X-cameratechnologie

2X cameratechnologie Dag en nacht de duidelijkste beelden onder alle omstandigheden! Dag en nacht de beste beeldkwaliteit! Dinion 2X- en FlexiDome 2X-cameraâ&#x20AC;&#x2122;s zijn gebaseerd op de innovatieve Dinion 2X Digital Signal Processor (SDP-)technologie van

Bosch.

Dinion

DSP

werkt

combinatie met onze eigen CCD-sensor met groot dynamische bereik (WDR) en levert met 20-bit beeldverwerking de wereldprimeur in de CCTV-markt. De Dinion 2X en Flexidome 2X oplossingen leveren uitstekende prestaties onder lastige lichtomstandigheden

bij

dag/nacht

toepassingen. Hierdoor wordt elk detail duidelijk weergegeven en heeft u altijd bruikbare CCTV beelden. Voor meer informatie: Bezoek onze website www.boschsecurity.nl of bel onze infodesk: 040 2577 200

Security Services | Cash Services

Met veiligheid en beveiliging heeft iedereen - direct of indirect - dagelijks te maken. Of het nu gaat om de veiligheid van mensen of de beveiliging van gebouwen, goederen of processen: elke situatie vraagt om een eigen aanpak. Als het om beveiligen en veiligheid gaat, is G4S van alle markten thuis. G4S analyseert de situatie, denkt mee en voorziet u van de juiste mensen en de nieuwste technieken. Niet te veel, niet te weinig, maar precies wat u nodig heeft in Ăşw situatie. Compleet, betrouwbaar en professioneel.

Voor meer informatie kijkt u op www.g4s.nl

SECM0510_Cover 2

04-05-2010 09:27:34

Dinion en FlexiDome camerafamilie van Bosch Geeft elk detail duidelijk weer door 2X-cameratechnologie

Bosch.

Dinion

DSP

werkt

bij

dag/nacht

Security Services | Cash Services

Voor meer informatie kijkt u op www.g4s.nl

SECM0510_Cover 2

04-05-2010 09:27:34