SECURITY_2010_06

SecurityManagement

®

Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging Security Management, onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging, is een uitgave van Kluwer BV. Kluwer legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements-)overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen.

Redactie Arjen de Kort (hoofdredacteur) E-mail: adekort@kluwer.nl Eindredactie Ineke de Graaff Redactieadres Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Telefoon (0172) 46 64 88 Fax (0172) 42 28 04 Uitgever Fréderique Zeemans Marketing Judith Verkerk E-mail: jverkerk@kluwer.nl Advertentieverkoop Kluwer Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Liesbeth van den Hoek/Arjen Tuitert Telefoon (0172) 46 64 71 / 46 64 42 E-mail: lvdhoek@kluwer.nl, atuitert@kluwer.nl Abonnementen Vragen over abonnementen kunt u richten aan de Klantenservice, ☎ (0570) 67 33 58, www.kluwer.nl/ klantenservice De abonnementsprijs is € 120,- exclusief btw, per jaar. Studenten betalen € 49,- inclusief btw. Prijzen zijn inclusief verzend- en administratiekosten. Losse verkoopprijs € 16,00 per nummer, exclusief btw.

Een abonnement kan op elk moment ingaan. Op elk 2e en volgende abonnement krijgt u 25% korting.

U ontvangt 10 nummers per jaar. Opzeggen kan schriftelijk tot 3 maanden voor de nieuwe jaargang bij Kluwer bv, Postbus 878, 7400 AW Deventer. Adreswijzigingen (met de oude adresgegevens) doorgeven aan Kluwer bv, afd. Relatiebeheer, Postbus 23, 7400 GA Deventer.

Abonnementen in België Wolters Kluwer Belgium (WKB) Motstraat 30, B- 2800 Mechelen Telefoon: 0800-30143 Fax: 0800-17529 E-mail: info@kluwer.be U vindt de algemene voorwaarden van WKB op www.kluwer.be Auteursrecht voorbehouden Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de Standaardpublicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV van toepassing, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam, onder nummer 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd.

Op alle uitgaven van Kluwer zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze kunt u lezen op www.kluwer.nl of opvragen via ☎ (0570) 67 33 58.

Vormgeving Vormgeving: VerheulCommunicatie.com, Alphen aan den Rijn Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN 1386-0941

www.securitymanagement.nl

Eigen verantwoordelijkheid

co lum n

Wat is het toch waardoor wij zo worden gefascineerd bij vuur en brand? Is het dat ongrijpbare, dat nietsontziende van dit natuurgeweld? Ik moet terug naar mijn kinderjaren om iets van dat gevoel terug te halen. Ik heb toen menig ‘fikkie gestookt’ en weet dat ik het vooral heel erg spannend vond. In de loop der jaren ben ik dat gevoel kwijtgeraakt en heb ik eerlijk gezegd niet zo veel meer met ‘fikkie stoken’ en brand. Zelfs barbecueën doe ik liever elektrisch.

Maar kennelijk ben ik hierin een uitzondering, zo bleek mij een paar maanden geleden. Op een winterse zondagavond klonken er sirenes die wel erg dichtbij kwamen en bovendien zo lang aanhielden dat mijn nieuwsgierigheid toch werd geprikkeld. Ik liet Studio Sport voor wat het was – en dan moet er heel wat gebeuren – en eenmaal buiten bleek er aan het einde van de straat een flinke brand te zijn. Tot mijn verbazing was niet alleen de hele straat inmiddels uitgelopen, maar kwamen er van alle kanten mensen op fietsen en in auto’s aangesneld, om vervolgens gefascineerd het vlammenspel te aanschouwen.

Zo’n incident maakt je weer bewust van de risico’s die je zowel thuis als op het werk loopt, want een brand kan je zomaar overkomen. Ter illustratie daarvan wat recente cijfers: 158.000 meldingen van brand, 45.000 geregistreerde branden, totale schade: 1 miljard euro, 97 doden, 874 gewonden (CBS Brandweerstatistiek over 2008). Voor mij was het ook aanleiding weer eens na te gaan wat ik thuis zoal aan preventieve maatregelen had getroffen. Ik kwam niet verder dan een rookmelder, een blusdeken en een (hopelijk) goede brandverzekering. En de hoop dat de brandweer op tijd is, mocht het noodlot ooit toeslaan.

Of dat laatste terecht is moet nog maar blijken, want de brandweer zal de komende jaren een nieuw beleid implementeren met de focus op wat wordt genoemd ‘brandveilig leven’, waarin brandveiligheidsbewustzijn, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid de kernbegrippen zijn.

Wellicht voor u reden om nog eens na te gaan hoe de brandveiligheid in uw bedrijf is geregeld. Of vertrouwt uw directie toch vooral op de brandweer en de verzekering? Bedenk dan dat meer dan de helft van de bedrijven die door een brand worden getroffen, binnen een jaar failliet is.

Kortom, pak uw verantwoordelijkheid en voorkom dat er binnenkort een gefascineerde menigte naar uw brandende pand staat te kijken.

Arjen de Kort Hoofdredacteur Security Management, adekort@kluwer.nl

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Column Colofon 3

3

01-06-2010 10:36:09

SecurityManagement

®

Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging

10 ‘Het gaat om transparantie en mensen’ In april werd Berndt Rif gekozen tot security manager van het jaar, omdat hij volgens de jury van deze door de VBN georganiseerde verkiezing ‘op hoog niveau, toonaangevend en vernieuwend acteert binnen zijn vak’. In dit interview stelt de kersverse ambassadeur van het vakgebied zichzelf voor en vertelt hij wat er achter deze mooie woorden schuilgaat.

t hema | brandveiligheid

14 Van brandweer naar rookbestrijder Het denken over brandveiligheid in Nederland verandert. En ook de brandweer presenteerde onlangs een nieuwe strategie die een trendbreuk met het verleden markeert. Op het Nationaal Brandveiligheidscongres 2010 werd volop gediscussieerd over de vraag of Nederland hier wel klaar voor is.

t hema | brandveiligheid

18 Brandpreventie bij bedrijven Ruim de helft van de bedrijven die door brand worden getroffen, is binnen een jaar failliet. Belangrijkste oorzaak is dat de bedrijfsschadeverzekering voor verlies aan omzet niet toereikend is. Toepassing van brandpreventiemaatregelen kan persoonlijke én materiële schade aanzienlijk beperken.

4

SECM0610_Inhoud 4

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:36:31

t hema | brandveiligheid

16 Bedrijven verantwoordelijk voor brandveiligheid Daar waar de brandweer zich tot nu altijd richtte op het beperken van het effect van een brand, zal zij zich de komende jaren veel meer gaan bezighouden met preventie. Wat betekent deze nieuwe aanpak voor bedrijven?

23 Serieus trainen met computergames Veiligheid is actueel. De noodzaak om personeel goed, snel en gericht op te leiden wordt groter. Naast de traditionele trainingsmethoden is er nu een nieuw middel op de markt: serious games, waarmee situaties kunnen worden geoefend die in de praktijk moeilijk te trainen zijn.

26 Geschminkte vleeswonden om de BHV te testen Hoe goed werkt de BHV in uw organisatie? Bij Rijn IJssel Vakschool Wageningen besloten ze dit te testen. Studenten en docenten zetten een incident in scène en keken wat ze ervan konden leren.

28 Veilig verblijf op de SS Rotterdam Twee jaar duurde de aanleg van de brandmeld- en ontruimingsinstallatie op het voormalige passagiersschip De Rotterdam. Begin dit jaar is het schip opengesteld als hotel, theater, restaurant, bar, zalencentrum, winkel- en congresruimte. Het geavanceerde systeem garandeert de bezoekers een veilig verblijf.

30 Blussen gevaarlijke stoffen met Hi-Ex Inside Air

En verder 3 colofon 3 column 6 nieuws 43

recht

45

recherche

46

producten

48

contacten en contracten

50

column Colin T.

Hi-Ex Inside Air, ofwel hoogexpansief schuim dat gevormd wordt met verbrandingslucht uit de opslagloods zelf, kent vele specifieke en complexe eisen. In dit artikel de feiten op een rij hoe te komen tot certificering.

32 Warming-up WK Voetbal Heel het land hoopt dat Oranje zich deze zomer tot wereldkampioen voetbal laat kronen in Zuid-Afrika. De KNVB natuurlijk ook, maar zij heeft meer doelen.

Security officer Gijs de Jong schetst in zijn gastcolumn hoe de veiligheid voor spelers, supporters en genodigden wordt geregeld.

34 Wie houdt er toezicht op de toezichthouders?

De overheid heeft de afgelopen jaren de groei van particuliere beveiliging bevorderd en publiek-private samenwerking bij de aanpak van veiligheidsproblemen gestimuleerd. Maar heeft de overheid nog wel voldoende greep op de inzet van particuliere beveiliging voor de uitoefening van publieke taken?

36 Het functiegerelateerde betrouwbaarheidsonderzoek Employmentscreening heeft in veel organisaties de aandacht. In de praktijk bestaan er echter grote verschillen in de wijze waarop het wordt opgepakt. Maar wat is employmentscreening? En waarom zou een organisatie die invoeren?

40 Integriteit in de sollicitatiefase Weten wie je binnenhaalt is voor elk bedrijf van belang. Maar wat mag je nu eigenlijk juridisch bij pre-employmentscreening?

Coverfoto: Eduard van der Worp, Haarlem

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Inhoud 5

5

01-06-2010 10:36:45

nieuws

Meer politie en recherche De operationele sterkte van de politie is vorig jaar gestegen van 48.062 naar 49.597 politiemensen met een hele baan.

Het gaat hierbij om politiemensen die werken in de handhaving en de noodhulp (26.169 mensen), de opsporing (7.023), intake en service (2.612), operationele ondersteuning (6.803), leiding (334) en politiemensen in opleiding (6.657). Dat blijkt uit het Jaarverslag Nederlandse Politie 2009.

De niet-operationele sterkte (overhead

bij de korpsen, personeel Politieacademie en personeel Voorziening tot Samenwerking Politie Nederland) is gedaald van 14.185 voltijdbanen in

Vanaf 2013 weer vloeistof in handbagage Vliegtuigpassagiers binnen de Europese Unie mogen uiterlijk vanaf april 2013 weer vloeistoffen meenemen in

het vliegtuig. Dat heeft de Europese Commissie bekendgemaakt.

Sinds november 2006 geldt er in de EU een verbod op het meenemen van vloeistoffen in de handbagage in verpakkingen groter dan 100 milliliter.

Daarnaast moeten alle vloeistoffen, waartoe ook tandpasta en gels worden gerekend, in een doorzichtig plastic zakje worden vervoerd.

De strenge regels voor het vervoer van vloeistoffen in de handbagage werden door de Europese Commissie ingevoerd nadat de Britse overheid bekendmaakte dat ze in augustus 2006 terreuraanslagen op de luchthaven van Heathrow had verijdeld.

Winkeliers doen geen aangifte van diefstal Winkeliers doen aangifte in slechts 2 procent van het totale aantal gepleegde winkeldiefstallen. Justitie stelt dat er zo’n 1,5 miljoen winkeldiefstallen per jaar worden gepleegd. Het aantal aangiften op jaarbasis is slechts 35.000.

Dat heeft een zegsman van Detailhandel Nederland gemeld naar aanleiding van berichtgeving in de Volkskrant. De krant meldde dat winkeliers in Rotterdam-Zuid uit protest geen aangifte meer doen van winkeldiefstal, omdat de politie naar hun

6

SECM0610_Nieuws 6

mening te laat of niet adequaat reageert. Detailhandel Nederland stelt dat het een probleem is dat al langer speelt. ‘Het is geen verwijt naar de politie, want die doet echt haar best’, stelt deze organisatie. ‘Maar er is gewoon veel te weinig mankracht om alle gevallen adequaat aan te pakken.’

Vaak kost het winkeliers meer tijd en moeite om een aangifte te doen dan dat de aangifte uiteindelijk oplevert.

In Security Management 7 / 8 (verschijnt 16 juli) volop aandacht voor het thema retailsecurity.

2008 naar 13.916 in 2009. Het totale aantal politiemensen ging omhoog van 62.247 in 2008 naar 63.513 in 2009.

Onderzoek normering security-opleidingen Het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) heeft een kerngroep opleiden en oefenen in het leven geroepen, die gaat onderzoeken of normering van security-opleidingen tot de mogelijkheden behoort.

De aanleiding tot het instellen van deze kerngroep is gelegen in het feit dat het opleidingsniveau van securitypersoneel varieert. In de praktijk wordt veel verschil in kennis, inzicht, vaardigheden en attitude geconstateerd.

Bovendien zijn de aangeboden opleidingen onvoldoende arbeidsmarktgerelateerd, niet op elkaar afgestemd en weinig transparant.

De doelstelling van de kerngroep is om te komen tot eenduidigheid in opleidingen (vaardigheden, eindtermen) en te bezien of vraag en aanbod beter op elkaar kunnen worden afgestemd aan de hand van een te ontwikkelen norm.

Leden van de kerngroep zijn Trijntje van Dijk (Saxion Hogeschool), Steven van der Minne (NEN), Joop Verdonk (European Security Academy) en Erik de Vries (Asis Benelux). Inmiddels is er een eerste bijeenkomst geweest, met onder meer vertegenwoordigers van Ecabo, SVPB, Stichting ’N Lloyd, en vanuit het hbo.

In Security Management 11, november 2009, staat een verslag van een Rondetafelgesprek over deze problematiek en de verschillende security-opleidingen.

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:33:53

nieuws

Minder schade criminaliteit Het Nederlandse bedrijfsleven heeft de laatste jaren minder te lijden van criminaliteit.

Brachten criminelen het bedrijfsleven in 2004 nog een schadepost van 700 miljoen euro toe, in 2009 was dat met 100 miljoen euro gedaald, een vermindering van 13 procent naar 600 miljoen. Dat meldde het ministerie van BZK in de aanloop naar Verantwoordingsdag.

Overheid en bedrijfsleven willen samen met doelgerichte acties vanuit de Taskforce Overvalcriminaliteit het aantal overvallen verder terugdringen.

Rampenbestrijding nog niet overal op orde In 17 van de 25 veiligheidsregio’s is de organisatie van de rampenbestrijding nog niet op orde. Tot die slotsom komt de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid. Zo moet de samenwerking tussen brandweer, politie en ambulancediensten beter en blijkt er nauwelijks te worden geoefend met de meldkamer.

Alleen Rotterdam-Rijnmond, Kennemerland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, GelderlandMidden, Noord-Holland-Noord,

Zuid-Holland-Zuid en Zuid-Limburg voldoen bijna geheel aan de eisen. In de overige regio’s zijn ze op de goede weg, maar moeten nog wel de nodige verbeteringen worden doorgevoerd, aldus de inspectie.

Staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken verwacht dat de achterblijvende regio’s een inhaalslag maken, zodat de rampenbestrijding in de loop van volgend jaar op orde is. Ze verhoogt daartoe het budget voor de veiligheidsregio’s om ze te helpen.

In Security Management 7 / 8 (verschijnt 16 juli) kunt u een interview lezen met Landelijk Overvalcoördinator Jos van der Stap over de overvalproblematiek.

Geen plaats voor NAVI in samenwerkingsverband De beoogde bundeling van NAVI, GovCert.nl en het Informatieknooppunt van het NICC tot één organisatie gaat niet door. Er zijn onvoldoende financiële middelen beschikbaar om de samenvoeging te realiseren.

De nieuwe organisatie zou uit twee delen bestaan: een publiek-privaat platformdeel voor samenwerking tussen de vitale sectoren op het gebied van digitale, fysieke en personele veiligheid en een CERT-deel voor het voorkomen en afhandelen van ICTdreigingen en -incidenten.

GovCert.nl en het Informatieknooppunt Cybercrime van het programma NICC blijven in de huidige vorm bestaan en zullen hun activiteiten ongewijzigd voortzetten. Ook zal de samenwerking tussen IKC en GovCert.nl worden voortgezet. Concreet betekent dit onder andere dat GovCert.nl zich – net als AIVD en KLPD – in blijft zetten in het IKC. NAVI is als organisatie per 1 maart opgeheven.

Den Haag op kosten door beveiliging Wilders Elke keer dat Geert Wilders namens zijn partij de PVV een vergadering van de Haagse gemeenteraad bezoekt, kost dat de gemeente Den Haag tussen de 10.000 en 15.000 euro.

De kosten zitten onder andere in de huur van detectiepoortjes en de inzet van extra beveiligingsmensen. De gemeente kijkt nog of de kosten omlaag kunnen door bijvoorbeeld zelf detectiepoorten te kopen.

Wilders stond oorspronkelijk als lijstduwer op de kandidatenlijst van de PVV in Den Haag. Nadat hij veel voorkeurstemmen had gekregen, besloot hij toch raadslid in de hofstad te worden.

Hoe vaak Wilders de vergaderingen van de gemeenteraad gaat bezoeken, valt niet van tevoren te zeggen. De afgelopen periode vergaderde de raad, buiten vakanties, eens in de drie weken.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Nieuws 7

7

01-06-2010 10:33:57

nieuws

Spionage via e-mail gegroeid

Buitenlandse geheime diensten proberen steeds vaker aan gevoelige Nederlandse informatie te komen door besmette e-mails te sturen, meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in zijn jaarverslag over 2009.

Het probleem met deze vorm van spionage is volgens de geheime dienst het afgelopen jaar dusdanig gegroeid dat

het nodig was ministeries, gemeenten, bedrijven en wetenschappelijke instellingen actief te waarschuwen.

Buitenlandse spionnen voeren hun digitale aanvallen vooral uit met betrouwbaar ogende e-mailberichten waaraan een besmette bijlage (trojan) ‘hangt’. Ook worden websites, usbsticks, cd’s of dvd’s besmet.

Uit onderzoek is gebleken dat Nederlanders zich nauwelijks bewust zijn

van spionagerisico’s. ‘Nederlanders realiseren zich vaak onvoldoende dat ook in Nederland waardevolle informatie aanwezig is waarover buitenlandse mogendheden graag zouden beschikken’, aldus de dienst. Slechts weinigen realiseren zich dat andere regeringen proberen in het geniep de besluitvorming en het beleid in Nederland te beïnvloeden.

De AIVD noemt met name Rusland, Iran en China als landen die zich in Nederland schuldig maken aan spionage. De Russische geheime dienst is vooral geïnteresseerd in de NAVO, de technisch-wetenschappelijke sector, de defensie-industrie en de energiesector.

Iran wil grip houden op Iraniërs die als een gevaar voor het Iraanse regime worden gezien. China richt zich net als Rusland op de wetenschappelijke sector en de defensie-industrie. Ook Chinese minderheden in het buitenland zijn doelwit.

Het jaarverslag over 2009 is te lezen op: www.aivd.nl

Toename diefstal eigen personeel Winkels in Nederland hebben steeds meer last van diefstal door het eigen personeel. Dat blijkt uit de nieuwe Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven.

In 2006 hadden zeven op de honderd winkels te maken met stelende personeelsleden, vorig jaar waren dat er acht, stelt het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie.

Vooral supermarkten en warenhuizen hebben veel last van eigen mensen die geld uit de kassa halen, spullen stelen of bijvoorbeeld vrienden korting geven. Een kwart van de supermarkten zei er vorig jaar mee te maken te hebben gehad. Bij warenhuizen was het percentage nog hoger: 32 procent. Winkeldiefstallen door eigen medewerkers komt relatief vaker voor in de Randstad, terwijl het zuiden van het land onder het gemid-

8

SECM0610_Nieuws 8

delde zit. Winkels buiten de stad hebben minder last van stelend personeel dan die in het centrum.

Winkelbedrijven zijn de afgelopen jaren een stuk actiever geworden bij het bestrijden van interne criminaliteit, zo blijkt uit de monitor over 2009.

Personeelsleden worden steeds vaker gescreend, en er worden duidelijkere regels gesteld, bijvoorbeeld over personeelsaankopen of over het maken van foutbonnen. Ook controleren vier op de tien winkels af en toe de tassen van hun mensen.

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:34:00

nieuws

Rotterdam veiliger Minder mensen in de politieregio Rotterdam-Rijnmond zijn het afgelopen jaar slachtoffer geworden van een misdrijf. Ook daalde de geweldscriminaliteit in de havenstad.

Dat blijkt uit de Integrale Landelijke Veiligheidsmonitor 2009 die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft gepresenteerd. ‘Het aantal mensen dat slachtoffer is geworden van een misdrijf, is gedaald met ruim 6 punten op een schaal van 100. De geweldsdelicten laten eveneens een

sterke daling zien van ruim 6,5 punten’, zo is te lezen in het rapport.

Ook voelen burgers zich minder vaak onveilig in Rotterdam-Rijnmond.

Daarnaast zijn de Rotterdammers ook meer tevreden over het contact met de politie, vooral op het gebied van aangifte. In de puntentelling steeg dat met ruim 7 punten.

Rotterdam zat wat betreft de criminaliteitscijfers de laatste jaren ver boven het landelijk gemiddelde, maar komt nu steeds meer bij dat gemiddelde in de buurt.

Meer meldingen bij NS-veiligheidscentrale Medewerkers van de Nederlandse Spoorwegen hebben in het eerste kwartaal van dit jaar 12.700 keer de veiligheidscentrale van de NS om hulp gevraagd, tegen 10.000 keer in dezelfde periode vorig jaar.

Van de 12.700 meldingen betrof 60 procent naamscontrole, omdat een reiziger niet beschikte over een kaartje en een geldig identiteitsbewijs. 5 procent ging om meldingen van agressie en geweld, in de meeste gevallen tegen conducteurs. Van lijfelijk geweld was in 22 gevallen sprake, aldus de opgave van de NS. Het spoorbedrijf deed 106 keer aangifte van agressie en geweld. In het eerste kwartaal van 2009 gingen 125 aangiften de deur uit.

Dat het aantal meldingen aan de veiligheidscentrale is gestegen, komt volgens de NS-woordvoerder doordat de centrale een jaar geleden alleen bereikbaar was voor rijdend personeel (machinisten en conducteurs). Nu kunnen ook onder anderen ook de personeelsleden van stationswinkels en van NS Hispeed hun meldingen aan de centrale kwijt.

Meer samenwerking politie en burgers De politie werkt in de opsporing steeds vaker samen met burgers. Dat verhoogt de pakkans en draagt bij aan het vertrouwen dat de gewone man in de politie heeft. In de samenwerking maakt de politie handig gebruik van de snelheid en het bereik van nieuwe media, zoals internetsites, mail-alerts en sms-bommen.

Dat staat in een landelijke inventarisatie van nieuwe initiatieven om burgers actief bij de opsporing te betrekken.

Bureau Beke heeft deze uitgevoerd in opdracht van Politie en Wetenschap.

De onderzoekers brachten alle vormen van burgerparticipatie in kaart, waarmee in de 25 regiokorpsen is geëxperimenteerd.

Niet iedereen is er blij mee dat de politie burgers benadert, bijvoorbeeld met

een sms’je. Sommigen ervaren dat als een inbreuk op hun privacy. Het merendeel is echter wel positief, mits de politie hen beter informeert over de resultaten van hun inspanningen.

De klassieke methoden om in opsporingsonderzoeken informatie van burgers te krijgen zijn getuigenverhoren en buurtonderzoeken. De afgelopen tien jaar heeft de politie volop geëxperimenteerd om burgers bij de opsporing te betrekken. Meestal komt de vernieuwing neer op nieuwe manieren om burgers op te roepen te getuigen. In zogeheten heterdaadsituaties kan de politie dankzij snelle media in een ommezien burgers als potentiële getuigen mobiliseren. De kans dat een zaak snel wordt opgelost, neemt daardoor toe.

Volgens de onderzoekers moeten de vormen van burgerparticipatie beter

worden gestroomlijnd. De korpsen experimenteren soms met dezelfde methoden, wat tot wildgroei leidt.

Initiatieven en ervaringen moeten door de korpsen onderling worden uitgewisseld.

Adverteerdersindex ADT Fire&Security Axis Communications BV Bavak Beveiligingsgroep BV Group 4 Securicor Honeywell Security Group Safety-Lux Nederland bv Saval bv Security Select Spyke Security BV Trigion

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Nieuws 9

20 2 21 33 13 38 52 24 38 51

9

01-06-2010 10:34:01

securit y

Berndt Rif (security manager van het jaar):

‘Het gaat om transparan In april werd Berndt Rif gekozen tot security manager van het jaar, omdat hij volgens de jury van deze door de Vereniging Beveiligingsmanagers Nederland georganiseerde verkiezing ‘op hoog niveau, toonaangevend en vernieuwend acteert binnen zijn vak’. In dit interview stelt de kersverse ambassadeur van het vakgebied zichzelf voor en vertelt hij wat er achter deze mooie woorden schuilgaat. ARJEN DE KORT

N

a een hbo-studie Cultuur & Beleid en een aantal jaren in het buitenland werkzaam te zijn geweest bij verschillende operahuizen, concludeerde Berndt Rif dat hij toch niet het beroep had waarin hij oud wilde worden. Daarop probeerde hij zijn droom te vervullen om verkeersvlieger te worden. Toen deze opleiding na twee jaar haperde, volgde de overstap naar de beveiligingswereld.

Een op het eerste gezicht wellicht vreemde move, maar bij nader inzien niet echt verrassend. Want al tijdens zijn eerste studie had hij het basisdiploma beveiliging gehaald ‘om in de weekends als beveiliger op een bouwput te

kunnen werken en daar wat te studeren’. Als objectbeveiliger, winkelsurveillant, mobiel surveillant, alarmcentralist, en high risk flight agent op Schiphol werd nu de nodige praktijkervaring opgedaan en toen duidelijk werd dat vliegen definitief een droom zou blijven,

‘Meegroeien met de buitenwereld, daarin ligt voor mij de uitdaging’ besloot hij gebruik te maken van zijn hbo-diploma en werd hij hoofd beveili-

Curriculum Vitae Naam: Berndt Rif Leeftijd: 43 jaar Carrière: » Senior Beleidsmedewerker Beveiliging bij De Nederlandsche Bank NV: 2007 - heden » Senior beveiligingsadviseur ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: 2001 - 2007 » Security Coördinator / Stafmedewerker Informatiebeveiliging ING Groep: 1998 - 2001 » Hoofd Beveiliging AMC Amsterdam: 1997 - 1998 Studie (o.a.):

» Asis Security Executive Development Program (Universiteit van Pennsylvania) » MBA Leergang Security Management (Haagse Hogeschool) » MSc Leergang Policing and Public Order Studies (Universiteit van Leicester) » Basis-, Vak en Kaderdiploma Beveiliging » hbo-opleiding Cultuur & Beleid (specialisatie Operamanagement)

10

ging in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Na achtereenvolgens ING en het ministerie van Binnenlandse Zaken, maakte hij in 2007 de overstap naar zijn huidige functie van senior beleidsmedewerker beveiliging bij De Nederlandsche Bank.

Had je bij je uiteindelijke keuze voor het securityvak het gevoel hierin wel oud te kunnen worden?

‘De periode dat ik op Schiphol werkte en als profile agent veiligheidsinterviews op de hoogrisicovluchten afnam, was voor mij het omslagpunt. Ik merkte dat ik met een systeem werkte, waardoor ik op een ander niveau met security bezig was. Daar leerde ik ook om niet blind te varen op de techniek, maar eerst te kijken naar de mens en om op mijn gevoel te vertrouwen. Door dat onderbuikgevoel te benoemen, kun je zaken transparant maken. Dat was voor mij een eye opener en de trigger om voor het securityvak te kiezen. Daar heb ik nog geen moment spijt van gehad.’

Wat houdt security bij DNB in?

‘Onze core business heeft te maken met waarde en geld, waardoor security hier bij iedereen in de genen zit. En dus

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_interview Berndt 10

01-06-2010 10:33:23

securit y

tie en mensen’ staat het op de agenda, wordt het tot op het hoogste niveau serieus genomen, en is beveiliging een gesprekspartner. In onze eigen beveiligingsorganisatie ben ik belast met beleidsmatige taken en maak ik dreigingsanalyses.

Dat betekent dat ik de boze buitenwereld in kaart breng en aangeef welke maatregelen we daar tegenover zouden kunnen stellen. Die buitenwereld verandert continu en wordt steeds slimmer en intelligenter. Meegroeien met de buitenwereld, daarin ligt voor mij en ik denk voor de security manager de uitdaging.’

Bij DNB is beveiliging gesprekspartner.

Een veelgehoorde klacht van je collegasecurity managers is echter dat security in hun organisatie door de boardroom niet serieus wordt genomen. Maar is security wel een boardroom issue?

‘Als gedreven professional vind ik dat security inderdaad in de boardroom thuishoort. Maar ik kan het ook accepteren als de boardroom ervoor kiest het onderwerp niet op de agenda te zetten.

Feitelijk zegt men dan security niet nodig te hebben ter bescherming van het primaire proces. Dat kan twee dingen betekenen: of dat het écht niet nodig is, of dat het de security manager niet lukt zijn punt te maken. In het eerste geval is het een bewuste keuze en kan ik daar vrede mee hebben, hoewel ik niet voor zo’n organisatie zou willen werken. In het tweede geval heb je als security manager een probleem.’

Ligt dat dan aan de security manager of aan de organisatie?

‘Mijn ervaring is dat als je de boodschap helder kunt communiceren, deze niet terzijde wordt geschoven. Dat vereist wel dat je informatie over dreigingen transparant moet presenteren. Die informatie moet tevens controleerbaar zijn en correct. Dan ben je gesprekspartner. Maar ik vind het niet interessant om een manager te vertellen

Security manager van het jaar Berndt Rif pleit ervoor het vakgebied dusdanig transparant op de kaart te zetten dat mensen weten dat er afwegingen worden gemaakt en weten dat je niet alle dreigingen kunt afvangen. waarover hij zich zorgen zou moeten maken. Interessanter is het om van die manager zelf te horen waarvan hij ’s nachts wakker ligt. Als hij dan met zaken komt die te maken hebben met het primaire proces, dan kan ik vanuit beveiliging aangeven hoe ik hem kan helpen.’

Volgens de jury ‘acteer je op hoog niveau, toonaangevend en vernieuwend binnen je vak’. Waaruit blijkt dat?

‘Mij gaat het erom dat wat ik doe transparant te maken. Een concreet

voorbeeld is de eind vorig jaar gepresenteerde Richtlijn pre-employment screening waaraan ik heb meegewerkt.’

Is dat niet een van je nevenactiviteiten?

‘Op zich is dat juist, maar ook als je kijkt naar mijn werk dan is dat precies wat ik doe: het transparant maken van activiteiten en, zowel in- als extern, het delen van inzichten. Die moet je niet voor jezelf houden. Securityprofessionals zouden elkaar veel meer moeten opzoeken en bespreekbaar moeten maken hoe ze met incidenten omgaan.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_interview Berndt 11

»

11

01-06-2010 10:33:23

securit y

Security management volgens Berndt Rif ‘Security management gaat voor mij over het managen van de onderkende dreigingen (NB: Rif spreekt bij voorkeur over dreigingen in plaats van over risico’s). Het inzichtelijk maken van dreigingen, van de kwetsbaarheid van de organisatie, en het verminderen van die kwetsbaarheid, dat is een continu proces.’

‘Als we als organisatie een dreiging hebben onderkend waarvan we niet willen dat deze manifest wordt, dan is het de security manager die moet zorgen voor voldoende weerstand en die de juiste maatregelen neemt. Dat is waar het bij security management om gaat.’

‘Wat ik hier schets is eigenlijk een toekomstbeeld, want op dit moment is het vaak van alles een beetje en daarom net niks. Daardoor wordt security management niet altijd serieus genomen.’

Berndt Rif over de security manager ‘Het profiel van de security manager verandert. Hij is niet meer de inhoudelijke vakman die zonder studie is doorgegroeid, maar hij is ook niet de academicus die zonder verstand van het vakgebied wordt ingevlogen. Hij is iemand die weet waarover hij het heeft en die moeite heeft gedaan kennis te vergaren. Hij moet in staat zijn om op het juiste moment transparante informatie neer te leggen die qua beleving, qua taal en qua uiterlijk aansluit bij de boardroom.’

‘De opleiding IVK is een stap in de goede richting, maar een complicerende factor is dat de jonge, pas afgestudeerden heel aardige mensen zijn. Daarmee bedoel ik dat ze gechoqueerd zijn als je zegt dat niet alle mensen in de boze buitenwereld altijd even aardig zijn en soms kwade bedoelingen hebben. Je moet voor security een gezonde dosis achterdocht hebben en met twee voeten in de modder hebben gestaan. Die jonge mensen missen dat. De ideale security manager bestaat daarom nog niet.’

Dan wordt je een volwassen vakgebied.

Maar zolang men zaken afschermt en elkaar niets vertelt, gebeurt er ook niets. Kennis delen en transparant maken is één van de aspecten, waarvoor ik mij als ambassadeur hard zal maken. Het tweede is security managers bewust maken van het feit dat ze meer in hun mensen, in hun beveiligingsmedewerker moeten investeren.’

veilige werkomgeving te creëren. Maar belangrijker is misschien wel door mensen. Het zijn mensen die de beveiligingswerkzaamheden uitvoeren, dat zijn de mannen en de vrouwen in uniform. Vroeger, als je niets meer kon, werd je in de beveiligingsloge gezet.

Maar die tijd is geweest. Er komt tegenwoordig veel meer bij kijken, het is een vak geworden. Daarom moet je als security manager ook naar die medewer-

‘Kennis delen is één van de aspecten, waarvoor ik mij als ambassadeur hard zal maken’

Is er de afgelopen jaren bij de zittende security managers dan toch iets misgegaan?

‘Misgaan vind ik een groot woord.

Vanuit het verleden gezien was het voldoende om te investeren in techniek.

Maar kijk je naar ontwikkelingen in de bedrijfskunde en naar de managers die nu in het primaire proces rondlopen, dan wordt er gevraagd naar doelmiddel-analyses, naar effectiviteit, naar efficiency. Als de security manager niet aan die vraag kan voldoen, is hij geen interessante gesprekspartner. Binnen het primaire proces heeft die rationalisering al plaatsgevonden, maar beveiliging is daar nog niet op ingehaakt.

Daar is het misgegaan en hebben we nog een slag te maken. Dat vraagt om een ander soort security manager.’

Je sprak al even over je ambassadeurschap voor het vakgebied. VBN vindt die rol erg belangrijk. Is dat terecht?

‘Zeker. En ik vind hem zelf ook heel belangrijk. Een mooi voorbeeld is de recente discussie rond het stilleggen van het vliegverkeer na de vulkaanuitbarsting op IJsland. Op de tv verscheen toen de voorzitter van de Vereniging van Verkeersvliegers. In zijn commentaar sprak hij geen oordeel uit over de situatie, maar deed hij een stap terug en plaatste hij een en ander in perspectief. Maar wat zie je in het geval van een security-incident? Dan rolt heel security-Nederland in de media over elkaar heen. Als je zo met je vakgebied omgaat, zal het nooit wat worden.

Ik zou ervoor willen pleiten ook eens die stap terug te doen, afstand te nemen, waardoor het vakgebied dusdanig transparant op de kaart wordt gezet dat mensen weten dat er afwegingen worden gemaakt en weten dat je niet alle dreigingen kunt afvangen en dat ze misschien zelfs geaccepteerd zijn.

VBN of Asis Benelux zou in zo’n situatie de zaak in perspectief kunnen plaatsen.’

Oproep Tijdens de prijsuitreiking zei je in je dankwoord ‘security is van, voor en door mensen’. Is de mens het belangrijkste aspect in je werk?

‘Uiteindelijk is security een ondersteunend proces. Dat wat je doet, doe je dus voor de organisatie waar je werkt, voor de mensen. Bijvoorbeeld door een

12

kers communiceren wat de dreigingen zijn en hoe scenario’s eruitzien, zodat ze weten waarop ze moeten letten. Dat gebeurt onvoldoende, terwijl ik er heilig van overtuigd ben – denkend vanuit dreigingen – dat je die ogen en denkkracht nodig hebt. Wat mij betreft zou daarop meer moeten worden ingezet.’

Dit brengt Rif aan het einde van het interview ertoe zijn vakgenoten op te roepen zich kwetsbaar op te durven stellen. ‘We moeten durven communiceren dat we niet alles weten en niet overal een antwoord op hebben. Niets is namelijk zo erg als de schijn op te houden dat alles onder controle is.’ ‹‹

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_interview Berndt 12

01-06-2010 10:33:27

VVN ]VVY KL[HPS

/VUL`^LSS NLLM[ \ OLSKLYL ILLSKKL[HPSZ TL[ TPUKLY JHTLYH»Z LU TPUPTHSL VWZSHN 6U[^VYWLU VT OPNO KLMPUP[PVU ILLSKLU IPQ TPUPTHSL IHUKIYLLK[L [L SL]LYLU 6UaL UPL\^L OPNO KLMPUP[PVU TPUP KVTLZ aPQU KL UPL\^Z[L [VL]VLNPUN HHU KL ,8<07 ZLYPL UL[^LYR JHTLYH»Z /PNO KLMPUP[PVU YLZVS\[PL THHR[ OL[ ]VVY KL NLIY\PRLY TVNLSPQR VT KPNP[HHS PU [L aVVTLU VT LSR KLLS ]HU OL[ ILLSK [L R\UULU VUKLYaVLRLU LU HSZ MVYLUZPZJO IL^PQZ [L R\UULU NLIY\PRLU 2VZ[LU R\UULU ^VYKLU ILZWHHYK KVVYKH[ ttU OPNO KLMPUP[PVU JHTLYH KP]LYZL Z[HUKHHYK ]HZ[L HUHSVNL JHTLYH»Z RHU ]LY]HUNLU )V]LUKPLU ^VYKLU UL[^LYR WYVISLTLU LU VWZSHN RVZ[LU [V[ LLU TPUPT\T ILWLYR[ ^HUULLY \ NLIY\PR THHR[ ]HU KLaL /VUL`^LSS OPNO KLMPUP[PVU VWSVZZPUN /PNO KLMPUP[PVU JHTLYH»Z ]HU /VUL`^LSS ¶ VVN ]VVY KL[HPS VVN ]VVY KL RVZ[LU

)LS[ \ VUZ ]VVY TLLY PUMVYTH[PL VW

SECM0610_interview Berndt 13

THPS VUZ VW ]PKLV US 'OVUL`^LSS JVT VM RPQR[ \ VW VUaL ^LIZP[L ^^^ OVUL`^LSSPWZVS\[PVUZ JVT US /VUL`^LSS 0U[LYUH[PVUHS 0UJ (SSL YLJO[LU ]VVYILOV\KLU

01-06-2010 10:33:29

t hema | brandveiligheid

Van brandweer naar rookbestrijder Het denken over brandveiligheid in Nederland is aan het veranderen. Daar waar jarenlang middelvoorschriften vanzelfsprekend waren, wordt er nu serieus nagedacht over toepassing van een risicobenadering. En ook de brandweer presenteerde onlangs een nieuwe strategie die een trendbreuk met het verleden markeert. Op het Nationaal Brandveiligheidscongres 2010 werd volop gediscussieerd over het thema ‘bewust omgaan met risico’s’ en over de vraag of Nederland hier wel klaar voor is. ARJEN DE KORT

Grenzen De swingende opening vormde de opmaat voor een interessante dag over de veranderingen die momenteel gaande zijn in het denken over brandveiligheid in Nederland. Daar waar de overheid aangeeft dat de huidige bouwregelgeving voor brandveiligheid de grenzen heeft bereikt, gaan burgers en marktpartijen er nog steeds te veel vanuit dat brandveiligheid de verantwoordelijkheid van diezelfde overheid is. Er wordt te weinig nagedacht over de risico’s die optreden. Bovendien is de maatschappelijke reactie op brandveiligheid meestal incidentgestuurd. Maar de overheid heeft in de naar aanleiding van de brand in het cellencomplex op Schiphol ontwikkelde visie brandveiligheid (Actieprogramma Brandveiligheid, 2007) aangegeven de toepassing van

een risicobenadering als een volgende stap op weg naar brandveiliger gebouwen te zien. Een benadering waardoor ook de bewustwording in de samenleving moet groeien.

Maar is Nederland klaar voor een risicobenadering? Op deze vraag ging een viertal plenaire sprekers in en werd er in een afsluitend debat onder leiding van dagvoorzitter Felix Rottenberg met de bezoekers over gediscussieerd.

Risicobenadering Ben Ale (hoogleraar veiligheid en rampenbestrijding TU Delft) stelde dat de huidige wet- & regelgeving voldoende handvatten biedt voor toepassing van een risicobenadering. Wel moet worden nagegaan wat de risico’s zijn en moet een antwoord worden gegeven op de vraag welke acceptabel zijn. Dat antwoord moet komen van de politiek

(minister, burgemeester). Die moet uiteindelijk aangeven of we van de huidige middelvoorschriften af kunnen en de risicobenadering kunnen toepassen.

Maar Ale is wat dat betreft niet optimistisch. Volgens hem is de politiek – zeker na de Schipholbrand – vooral bang voor imagoschade als het over brandveiligheid gaat.

Doelkwantificering Vervolgens ging Jos Post (manager onderzoek NIFV) in op de vraag of er voldoende cijfers over brandveiligheid beschikbaar zijn om de overstap van middel- naar doelvoorschriften – van belang in een risicobenadering – mogelijk te maken. Hij nam woningbranden als voorbeeld, omdat daarbij jaarlijks de meeste doden zijn te betreuren. Uit zijn presentatie bleek dat het aan cijfers en kengetallen op dit vlak niet ontbreekt: Foto’s: Jasper Bosman

N

adat de stevige beats van het nummer Fire Starter van the Prodigy waren weggeëbd en SBR-directeur Jack de Leeuw de veiligheidsinstructie van theater Spant! had gegeven, was het iedereen wel duidelijk: dit congres gaat over brandveiligheid.

Het ochtendprogramma werd afgesloten met een paneldiscussie, met v.l.n.r.: Ralph Hamerlinck, Ricardo Weewer, Jos Post, Ben Ale, Felix Rottenberg

14

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Congres brandveil 14

01-06-2010 10:32:46

t hema | brandveiligheid

Vertegenwoordigers van Hulpverlening Gelderland-Midden en Siza Dorp Groep ontvingen uit handen van SBR-directeur Jack de Leeuw (links) de Innovatieprijs Brandveiligheid. aantal dodelijke slachtoffers, moment van overlijden, aantal gewonden, brandoorzaken, bronnen waar brand is ontstaan, financiële schade, alle cijfers zijn beschikbaar. Kortom, doelkwantificering kan. Daarbij merkte Post op dat de maatschappij een antwoord moet geven op de vraag hoeveel doden, gewonden en schade acceptabel zijn en hoever moet worden gegaan om bijvoorbeeld het aantal van vijftig dodelijke slachtoffers per jaar (2008) verder te verlagen. Maar dat is een politieke keuze, zo gaf hij aan.

Eurocodes Dat er ook op het gebied van normering ontwikkelingen gaande zijn die kunnen bijdragen aan toepassing van een risicobenadering, bleek uit het verhaal van Ralph Hamerlinck (voorzitter NEN-werkgroep fire safety engineering). Zo zijn de zogenaamde Eurocodes in ontwikkeling, die de nationale normen gaan vervangen en waarnaar vanaf 2011 in het nieuwe Bouwbesluit zal worden verwezen. Inmiddels is de Eurocode voor thermische belasting van constructies al gereed en is die voor mechanische belasting in een vergevorderd stadium. Hamerlincks boodschap was dat de Eurocodes - doordat ze zijn gebaseerd op jarenlang onderzoek - bijdragen aan een beter begrip van brand, waardoor effectievere en efficiëntere maatregelen mogelijk zijn waarmee de mogelijkheid wordt geboden grip te krijgen op risico’s.

weer NVBR) in een helder betoog werd neergezet.

Daar waar de brandweer zich tot nu altijd richtte op het beperken van het effect van een brand, zal zij zich de komende jaren veel meer gaan bezighouden met daadwerkelijke preventie.

Reden voor deze koerswijziging is dat het oude bedrijfsmodel waarin de kosten voor de brandweer bleven stijgen maar de resultaten niet navenant waren, was vastgelopen.

In het nieuwe bedrijfsmodel gaat de brandweer focussen op wat wordt genoemd ‘brandveilig leven’, een begrip dat is onder te verdelen in ‘brandveilig wonen’ en ‘brandveilig ondernemen’.

Kernbegrippen daarin zijn: bevorderen brandveiligheidsbewustzijn bij burgers en bedrijven, risicobenadering, zelfredzaamheid, eigen verantwoordelijkheid.

Daarom zal de brandweer initiatieven als de regeling Brandveilig Gebruik

Bouwwerk ondersteunen, effectieve regelgeving, en accepteren van restrisico’s.

Weewer verwoordde het als volgt: ‘De brandweer ontwikkelt zich van brandbestrijder naar rookbestrijder.’ Hoe opvallend deze beleidswijziging ook mag zijn, hij benadrukte dat er geen sprake is van een revolutie maar veel meer van een evolutie, waarbij de richting het jaar 2040 is en het kortetermijnperspectief het jaar 2015.

Innovatieprijs De goedgevulde workshopmiddag werd afgesloten met de prijsuitreiking van de Innovatieprijs Brandveiligheid. De bezoekers kozen uit de drie genomineerde projecten ‘Geen nood bij brand! Veiligheid in de zorg’ van Hulpverlening Gelderland-Midden en Siza Dorp Groep tot winnaar. In dit project wordt gewerkt aan verbetering van de brandveiligheid in Het Dorp, een woongemeenschap voor gehandicapten in Arnhem. Hiervoor gaan bewoners, medewerkers en brandweer gezamenlijk op expeditie door de instelling om zelf veilige en onveilige situaties te registre‹‹ ren en aan te pakken.

Meer weten? Wat betekent de nieuwe strategie van de brandweer voor u? In het aansluitende artikel ‘Brandveiligheid: meer verantwoordelijkheid bij bedrijven’ gaat Edgar Overmeen hierop in.

Brandveilig leven Als het gaat over brandveiligheid, mag de brandweer toch worden gezien als centrale speler. En juist die brandweer heeft recentelijk een nieuwe visie gepresenteerd, die door Ricardo Weewer (projectgroep strategievorming brand-

Nieuwe strategische doctrine brandveiligheid. (Bron: presentatie Ricardo Weewer)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Congres brandveil 15

15

01-06-2010 10:32:52

t hema | brandveiligheid

Bedrijven zelf verantwo brandveiligheid Daar waar de brandweer zich tot nu altijd richtte op het beperken van het effect van een brand, zal zij zich de komende jaren veel meer gaan bezighouden met preventie. Reden voor deze koerswijziging is dat het oude bedrijfsmodel waarin de kosten voor de brandweer bleven stijgen maar de resultaten niet navenant waren, is vastgelopen. Wat betekent deze nieuwe strategie voor bedrijven? EDGAR OVERMEEN *

Verantwoordelijk De oplossing voor het verminderen van de kosten ziet de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) in het schrappen van taken. Zo vindt de organisatie dat burgers en bedrijven in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor brandveiligheid en dat ze pas de brandweer moeten inschakelen als dit echt nodig is.

Het is dan ook de bedoeling de verantwoordelijkheid voor een brandveilig gebouw meer bij eigenaren en gebruikers te leggen en minder bij de overheid. Je zou bijna denken: wat is er nieuw aan dit verhaal? Natuurlijk is de eigenaar

terie waarvan je geen (of minder) verstand hebt. Je kunt dan ook niet van elke gebouweigenaar verwachten dat hij een brandveiligheidspecialist is en zelf kan beoordelen of zijn pand voldoet aan de brandveiligheidseisen. Dit is specialistisch werk en moet dus ook worden overgelaten aan een specialist.

Certificeren In dit kader is de brandweer voorstander van certificering van een pand op brandveiligheid. Een initiatief op dit vlak dat wordt ondersteund door de grote gemeenten in Nederland, is de Regeling Brandveilig Gebruik Bouwwerk (BGB). Binnen deze regeling zorgen ge-

De brandweer is voorstander van certificering op brandveiligheid

O

nlangs werd de nieuwe toekomstvisie van de brandweer gepresenteerd tijdens het congres Brandweer over morgen. Hier werd aangegeven dat de hoeveelheid geld die werd uitgegeven aan de brandweer, de afgelopen jaren is verdubbeld en op jaarbasis meer dan een miljard euro bedraagt.

Maar tegenover deze stijgende kosten staan nauwelijks betere resultaten.

16

van een pand verantwoordelijk voor de veiligheid ervan. Maar tot op heden is het toch voornamelijk de overheid die hier scherp op toeziet en is het over het algemeen zo dat zolang de overheid geen opmerkingen heeft er ook niets gedaan wordt aan (verbetering van de) brandveiligheid.

In de praktijk is het lastig om je verantwoordelijkheid te nemen voor een ma-

certificeerde inspectiebureaus voor een jaarlijkse keuring van een gebouw op brandveiligheid. Indien het pand voldoet, wordt er een keurmerk afgegeven dat wordt erkend door de plaatselijke brandweer. Hierdoor kan op initiatief van het bedrijf zelf een pand worden gekeurd op brandveiligheid, waarbij is geborgd dat de keuring ook is uitgevoerd door een erkend bedrijf. De brandweer hoeft hierdoor beduidend

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Brandveiligheid 16

01-06-2010 10:32:24

t hema | brandveiligheid

ordelijk voor minder tijd te besteden aan het (preventief) controleren van panden.

Regeling BGB De regeling Brandveilig Gebruik Bouwwerk is een procescertificaat voor opnemen, rapporteren en adviseren op naleving van brandveiligheidinspecties van gebruiksvergunningen en meldingen. De regeling stelt gebouwbeheerders in staat om op eigen initiatief een gebouw te laten certificeren, waardoor het aantoonbaar voldoet aan de brandveiligheidseisen.

Doel Het doel van de regeling is verhoging van het brandveiligheidbewustzijn en eigenaren c.q. gebruikers van bouwwerken de mogelijkheid te geven om zich onafhankelijk en deskundig te laten toetsen op het brandveilige gebruik van hun bouwwerk. Hiermee wordt bereikt dat de eigenaren c.q. gebruikers meer kennis opdoen hoe zij hun bouwwerk verantwoord kunnen gebruiken. Tevens wordt hiermee het bewustzijn binnen de beheersorganisatie van het gebouw op dit punt vergroot.

De regeling past in het streven om bij bestaande gebouwen te komen tot een geaccepteerd niveau van brandveiligheid. Dat niveau wordt bepaald door het bereiken van een score via een opnamerapport dat wordt vastgesteld door de klankbordgroep. De eigenaren c.q. gebruikers van de gebouwen kunnen met het keurmerk aantonen dat zij verantwoord ondernemen en kunnen zich hiermee positief onderscheiden binnen hun markt en naar hun klanten.

Toetsingsniveau Er wordt getoetst op het wettelijke niveau. Via de gebruiksvergunning zal dit een niveau zijn, variërend van bestaand tot nieuw. Daarmee is dit het niveau dat door de overheid is vastgesteld in de vergunning. Voor het keurmerk BGB mag dit nooit lager zijn dan bestaand, bij gebruiksmeldingen zal dit

Brandweer gooit het roer om De brandweer gaat zich in de toekomst nadrukkelijker bezighouden met het voorkomen van branden. Door zich alleen te richten op het bestrijden van branden lukt het de brandweer namelijk niet meer om het aantal branden of slachtoffers terug te dringen.

Dat zegt voorzitter van de Raad van Regionaal Commandanten Caroline van de Wiel.

De raad van commandanten liet de afgelopen twee jaar door experts uitzoeken welke kant het uit moet met de brandweer. Deze stelde een toekomstplan samen met de titel ‘Strategische Reis Brandweer’. Het toverwoord in het plan is preventie.

Een paar ideeën die de experts in het plan hebben opgenomen, zijn om de brandweer in de ontwerpfase van gebouwen mee te laten denken over brandveiligheid, of brandveiligheid een onderdeel te laten worden van regulier onderwijs.

Volgens Van de Wiel moet de brandweer hoognodig vernieuwen. De lijst met kwaliteitseisen waaraan de brandweer moet voldoen wordt namelijk steeds langer, de regelgeving wordt strenger en de gevaren voor brandweermensen worden groter, zegt de raadsvoorzitter. Hierdoor ontstaat een eindeloze lijst van verbeterpunten die leidt tot een ‘onbetaalbare brandweer’, aldus Van de Wiel.

Bron: ANP, 24 maart 2010 Doelstelling ‘Door middel van een “strategische reis” heeft de brandweer de handschoen opgepakt om een nieuw bedrijfsmodel te ontwikkelen. De eerste reacties op de toekomstplannen zijn zeer positief. Speerpunten zijn een veiliger maatschappij, een financieel beheersbare organisatie en meer sturen op risico’s. Er zal hard moeten worden gewerkt aan bestuurlijk en ambtelijk draagvlak en natuurlijk aan draagvlak bij de brandweer zelf. De Raad van Regionaal Commandanten heeft de hoofdrol om de nieuwe koers uit te zetten en zoveel mogelijk hindernissen weg te nemen. De gekozen richting moet een plek krijgen binnen de ontwikkelingen van het brede multidisciplinaire veiligheidsveld. Daarom is het nodig dat andere partners aanhaken. Het Veiligheidsberaad steunt de brandweer in de overtuiging dat daar ook nieuwe partijen bij horen, zoals woningcorporaties en verzekeraars. Het gaat erom alle betrokkenen met elkaar te verbinden. In dit vernieuwingsproces dient de brandweer zich steeds weer te realiseren waarom aan deze reis is begonnen: het meewerken aan een veiliger samenleving en een organisatie creëren die recht doet aan verwachtingen van burgers. Dat is het ultieme doel van de Brandweer over morgen.’

Bron: www.nvbr.nl

nieuw of bestaand zijn. Bij gelijkwaardigheden moet er een vergunning zijn.

Ook in deze situatie mag het niveau niet lager zijn dan bestaand.

Voordelen » Onderscheid in de markt » Vergroten bewustzijn brandveiligheid » Vergroten kennis verantwoord gebruik » Onafhankelijke deskundige toets » Kostenbesparend » Initiële oplevering - het gebouw wordt goed opgeleverd

- installateurs en aannemers kunnen niet met verborgen gebreken opleveren » Aantoonbaar voldoen aan wet en regelgeving » Verantwoordelijkheid van eigenaar / gebruiker / directie / facility manager / beheerder is aantoonbaar genomen » Verzekering; gebouw – WA ‹‹ » Verhuur / verkoop * Edgar Overmeen is directeur Dijkoraad Viavesta (www.brandveilig.info)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Brandveiligheid 17

17

01-06-2010 10:32:25

t hema | brandveiligheid

Brandpreventie bij bedrijven Ruim de helft van de bedrijven die door brand worden getroffen, is binnen een jaar failliet. Belangrijkste oorzaak is dat de bedrijfsschadeverzekering voor verlies aan omzet niet toereikend is. Toepassing van brandpreventiemaatregelen kan persoonlijke en materiële schade aanzienlijk beperken. TOSCA VISSERS *

S

Foto: Louis Haagman

chade door brand kan een bedrijfsproces ernstig verhinderen.

Het bouwen van een nieuw pand, het vervangen van nieuwe machines en technische installaties en het benaderen van nieuwe zakenrelaties en toeleveranciers kosten behoorlijk wat tijd en inspanning. Het aanvragen van een sloopvergunning neemt alleen al weken in beslag.

Hans Sevenstern is senior consultant bij Marsh Risk Consulting in Rotterdam.

Hij geeft advies aan ondernemingen, voornamelijk op het gebied van risicovermindering bij brand. Sevenstern helpt een onderneming om de bedrijfsvoering op orde te brengen. ‘Het lukt de meeste bedrijven niet om na de brand snel hun productie weer op orde te hebben. Omdat het te lang duurt voordat ze hun klanten weer kunnen bedienen. Ze verliezen dan hun marktpositie en raken reddeloos verloren.

Maar als de bedrijfsvoering klopt, kan de schade van een brand aanzienlijk worden beperkt’, stelt hij.

Rapporten Marsh Risk Consulting verzamelt risico-informatie van bedrijven en brengt hun handel- en werkwijze in kaart. Informatie wordt gedigitaliseerd en goed beveiligd opgeslagen. Vervolgens worden de data verwerkt in rapporten.

Daar vragen de bedrijven ook om. Er wordt gekeken naar financiële en aan-

18

Hans Sevenstern: ‘De bedoeling is om zoveel mogelijk risico’s te beheersen of nog beter te elimineren.’

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Brandpreventie 18

01-06-2010 10:28:37

t hema | brandveiligheid

Brandpreventie, hoe kan het beter?

Eind 2009 heeft SEO Economisch Onderzoek in opdracht van het Verbond van Verzekeraars het speelveld van actoren rondom brandveiligheid in kaart gebracht. De centrale vraag voor dit onderzoek was hoe brandpreventie effectiever georganiseerd kan worden. Het onderzoek brengt de complexiteit van de bestuurlijke organisatie bij brandveiligheid naar voren en laat zien dat verantwoordelijkheden niet duidelijk zijn geregeld.

Het gevolg hiervan is dat de regelgeving voor de gebruikers vaak ondoorzichtig is.

Ook is het in veel regio’s en gemeenten onduidelijk hoe en door wie de handhaving plaatsvindt. Brandpreventiemaatregelen en acties hebben tot doel de kans op en omvang van brand te verkleinen.

Ze worden genomen voorafgaand aan het uitbreken van een brand. Brandpreventie is niet alleen een zaak van de brandweer, maar ook van huishoudens, bedrijven, verzekeraars en de overheid.

De onderzoeksvraag is welke stakeholders een bijdrage leveren aan de brandveiligheid in Nederland. Waarom doen ze dit en hoe kan de impact van preventiemaatregelen worden geoptimaliseerd – in termen van minimalisering van zaaken persoonsschade? Voor dit onderzoek is een enquête uitgevoerd onder 1.000 huishoudens en 250 bedrijven over hun inzet bij brandpreventie. De enquête wijst uit dat huishoudens en bedrijven goed verzekerd zijn tegen de materiële schade van brand en zakelijk gezien dus een lagere prikkel hebben om in brandpreventie te investeren. Brandpreventie wordt door bedrijven behoorlijk belangrijk gevonden: 86 procent vindt het belangrijk of heel belangrijk. De meeste bedrijven nemen maatregelen tegen brandpreventie.

Met betrekking tot de kosten-batenanalyse komt naar voren dat de vermeden zakelijke schade fors effect heeft op de uitkomst. Nagenoeg iedereen – 98 procent – weet bij de bedrijven hoe het snelst het bedrijf te verlaten in geval van brand. Werknemers vinden dat de veilig-

sprakelijkheidsrisico’s, brandveiligheid en productieveiligheid.

De focus van Marsh is breed: van farmaceutische bedrijven tot timmerwerk-

heid en daarmee brandpreventie een eigen verantwoordelijkheid is. Circa 70 procent is van mening dat de brandweer langs moet komen om de brandveiligheid te optimaliseren, 60 procent meent dat de verzekeraar dat ook moet doen. Daarbij vindt 86 procent van de bedrijven een korting op de brandverzekeringspremie logisch als voldoende preventiemaatregelen worden genomen. Ruim de helft van de bedrijven geeft aan meer aan preventie te zullen doen als de overheid mee zou betalen. Ook vindt een meerderheid dat een goede brandschadeverzekering niet betekent dat er minder preventiemaatregelen genomen moeten worden. Een derde van de bedrijven geeft aan dat er eigenlijk te weinig kennis aanwezig is over brandpreventie, en een kwart zegt nooit voorgelicht te zijn.

Uit de combinatie van deze twee stellingen blijkt dat 14 procent van de bedrijven wel is voorgelicht, maar naar eigen inschatting nog steeds over onvoldoende kennis beschikt. Sprinklerinstallaties blijken weinig populair: 13 procent vindt dat de overheid deze verplicht zou moeten stellen en 12 procent geeft aan eigenlijk een dergelijke installatie in het eigen bedrijf te willen hebben.

Oorzaken Ongeveer 35 procent van alle branden in Nederland ontstaat door gebreken in elektrische installaties. Ronald Dijkstra is directeur van inspectiebedrijf Inspexx in Doetinchem. Inspexx keurt elektrische installaties

en arbeidsmiddelen en kijkt waar de gebreken zitten. ‘We vinden altijd wel ergens een gebrek aan een installatie. Zeker 60 procent van de gebreken is te wijten aan slecht onderhoud in combinatie met gebreken bij de eerste aanleg.

Brandrisico is dan zeker aanwezig’, merkt hij op. Het aantal bedrijfsinspecties is de afgelopen jaren fors toegenomen. Bedrijven moeten vanuit de arboregelgeving voldoen aan een veilige werkplek en sinds het Gebruiksbesluit ook aannemelijk kunnen maken dat ze ook voldoen aan de brandveiligheidseisen. Ook verzekeringsmaatschappijen vragen bedrijven steeds vaker om inspectierapporten waaruit moet blijken dat ze de elektrische bedrijfsvoering op orde hebben. ‘Brandpreventie is een mentaliteitskwestie’, zegt Dijkstra. ‘We zijn dagelijks bezig met inspecties bij bedrijven die preventief veiligheidsmaatregelen willen toepassen.

Men beseft steeds vaker welke risico’s brand kunnen veroorzaken. Om over de impact op de bedrijfscontinuïteit nog maar niet te spreken. Verzekeraars denken steeds preventiever en stellen ook steeds meer eisen aan het up-to-date houden van de diverse preventieve voorzieningen binnen een bedrijf, bijvoorbeeld door middel van regelmatige controle en professioneel onderhoud van de elektrische installatie. Aan de regelgeving voldoen is één ding, maar waar het in feite om draait is om de continuïteit van de bedrijfsprocessen.’

Verzekerde som brandschadeverzekeringen bedrijven naar grootteklasse.

plaatsen, van chipsfabrieken tot academische ziekenhuizen worden de bedrijfsrisico’s bestudeerd. ‘We kijken eerst hoe de klant de bedrijfsrisico’s beheerst. Vervolgens lopen we na hoe ri-

sico’s beter beheersbaar gemaakt kunnen worden, zonder afbreuk te doen aan het rendement van het productieproces. De derde stap is: hoe kunnen ze verzekerd worden?’

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Brandpreventie 19

»

19

01-06-2010 10:28:46

t hema | brandveiligheid

Netwerk Volgens Sevenstern is het beter en anders beheersbaar maken van bedrijfsrisico’s altijd aan de orde. ‘Bij risicobestrijding leren we vooral uit eerdere incidenten. Incidenten zijn zo onvoor-

bedrijfsrisico’s te veel wordt gelet op financiële risico’s en waarde- en winstverlies van de onderneming. Een verzekering tegen brand is geen garantie voor bedrijfscontinuïteit. Die misvatting wordt vaak gemaakt. ‘Men vergeet

Een verzekering tegen brand is geen garantie voor bedrijfscontinuïteit spelbaar dat we bij elke risicoanalyse ons netwerk – Marsh heeft een wereldwijd netwerk – afstruinen naar eerdere behandelde risico’s. Het beste wapen tegen risico’s is door eerdere voorvallen grondig te bestuderen. Verzekeringstechnisch waardevolle informatie natuurlijk. Voor bedrijven én verzekeraars.

We vertellen de ondernemer bij de inventarisatie tegelijkertijd wat de verzekeringsmarkt gemiddeld vraagt. Als de ondernemer een bijzondere industrie heeft, kan het zijn dat de groep van verzekeraars die dat wil verzekeren, klein is en specifieke eisen hieraan stelt.’

Sevenstern is van mening dat bij

dat wanneer een verzekering uitkeert het nieuwe bedrijf niet onmiddellijk weer draait, met nieuwe productiemiddelen en een nieuwe afzetmarkt. Het duurt echter een hele tijd en kost erg veel geld om een onderneming na de brand binnen afzienbare tijd weer up and running te hebben’, waarschuwt hij.

Verzekeringsvoordeel Volgens de senior consultant voldoet de brandveiligheid van veel bedrijfsgebouwen maar net aan de wettelijke eisen die in Nederland worden gesteld.

Wettelijke eisen die gebaseerd zijn op

(Advertentie)

TOEGANGSCONTROLE | CCTV | ELEKTRONISCHE ARTIKELBEVEILIGING | BRANDBEVEILIGING INBRAAKBEVEILIGING | MONITORING | COMMUNICATIE | OBSERVATIE

TOTAAL OPLOSSINGEN

Veiligheid boven alles!

ADT Fire & Security, onderdeel van Tyco International, is wereldwijd één van de grootste aanbieders van (brand) beveiligings- en veiligheidsoplossingen. ADT ontwerpt, installeert en onderhoudt (elektronische) beveiligings- en veiligheidssystemen voor alle facetten van de maatschappij. Wilt u weten hoe we ook uw wereld kunnen beschermen? Bel

0800 - 225 52 38

of bezoek www.adtfireandsecurity.nl

A Tyco International Company

SECM0610_Brandpreventie 20

01-06-2010 10:28:46

t hema | brandveiligheid

het veilig ontvluchten van het gebouw, maar niet gericht zijn op het behoud van het gebouw en de inventaris. ‘De meeste productiebedrijven in Nederland zijn gehuisvest in een pand dat bestaat uit een staalconstructie met brandbare isolatie in de wanden en op het dak. Lekker goedkoop! Als daar brand uitbreekt, is het effect meestal een total loss. De meeste productiebedrijven produceren in opdracht en leveren just in time een zo economisch mogelijke manier van leveren en bestellen. Daarbij houden zij voor hun klanten vaak de producten in voorraad. Als die spullen verbranden en de toelevering stagneert, valt de productielijn bij de klant vervolgens in een paar weken ook stil. De klant moet verder en zal zo snel mogelijk een nieuwe leverancier zoeken. Daarom proberen wij vóór de brand al in kaart te brengen hoe een bedrijf kan overleven na een brand. We proberen ze ervan te overtuigen dat als hun productie omvalt, hun hele bedrijf omvalt. En dat risicomanagement geen kostenpost is, maar een toegevoegde waarde.’

Sevenstern geeft advies over hoe een brandverzekering zo gunstig mogelijk

ingestoken kan worden. ‘Een verzekering sluit je meestal af voor meerdere jaren. Dat kan op jaarbasis een behoorlijk voordeel impliceren als het bedrijf op brandveiligheid goed scoort. Vaak zoeken bedrijven naar de voordeligste brandverzekering. Beter is het om te sturen op bedrijfscontinuïteit. Men vertrouwt te veel op het acteren van de brandweer die, zo blijkt vaak in de praktijk, bij aankomst ook niet altijd in staat is om het bedrijf nog te redden.

We lopen door de bedrijfshallen en bekijken hoe de productielijnen beveiligd

schillende ruimten te zetten met gescheiden degelijke brandwerende scheiding.’

Wanordelijk bedrijf Zo’n 70 procent van de aanbevelingen die Sevenstern maakt, gaat over human elements. Hij doelt daarmee op de brandveiligheid die ontstaat als werknemers er beter op letten. ‘Ordelijke huishouding voorkomt de helft van de branden. Regelmatig onderhoud aan machines, opruimen en schoonhouden van de werkvloer en het verwijderen

‘Risicomanagement is geen kostenpost, maar een toegevoegde waarde’ van spullen die er niet horen, dragen daar allemaal aan bij. Gebleken is dat uitgesteld onderhoud aan elektrische installaties en rondslingerend afval op de werkvloer de grootse veroorzakers en snelste verspreiders van de brand zijn.

Daarnaast zorgt het afval voor een extra vuurbelasting. Vervuilde machines

zijn en waar de kritische processen zitten. Vaak zijn dat de machines, die na een brand direct vervangen moeten worden om het productieproces aan de gang te houden. Een van de maatregelen is bijvoorbeeld door de productieprocessen te scheiden van de opslag. Of door twee cruciale machines in ver-

»

(Advertentie)

M E TA A L D E T E C T I E

S P E E D G AT E S

+

Bavak en beveiliging: geruststellend om mee te werken

X - R AY

Het realiseren van veiligheid vereist steeds meer een integrale aanpak waarbij flexibiliteit van groot belang is.

Bavak Beveiligingsgroep BV heeft de kennis, de mensen, de producten èn de ervaring in huis om u optimale beveiligingstechnieken te bieden.

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

ELEKTRONISCHE BEVEILIGING

Bavak Beveiligingsgroep BV is een internationaal werkende organisatie en heeft meer dan 40 jaar ervaring met het leveren, installeren en onderhouden van beveiligingssystemen.

Bavak kent 7 productlijnen: • • • • • • •

Parkeer- en toegangstechniek Bouwkundige beveiliging Elektronische beveiliging Explosieven detectiesystemen Service & onderhoud Opleiding & training Verhuur

Voor levering, installatie en onderhoud van technische beveiliging conform Borg, TAPA of ISPS: Bavak Beveiligingsgroep BV is uw partner.

7762-01

BAVAK BEVEILIGINGSGROEP BV Postbus 334, 2200 AH Noordwijk • Zwarteweg 19, 2201 AA Noordwijk Tel.: (071) 403 55 44 • Fax: (071) 403 55 83 E-mail: info@bavaksec.nl • www.bavaksec.com

SECM0610_Brandpreventie 21

01-06-2010 10:28:57

t hema | brandveiligheid

Beperkte informatie oorzaken Uit het SEO-onderzoek blijkt dat de kennisverzameling van kwantitatieve gegevens over brand en vooral brandpreventie tussen wal en schip raakt en tekortschiet. Ook vinden de onderzoekers het opmerkelijk dat er geen overeenstemming is over belangrijke indicatoren zoals het aantal dodelijke slachtoffers bij brand. Gegeven het belang van het voorkomen van persoonlijke schade en letsel voor het rijksbeleid bij brandveiligheid zou over deze doelmaatstaf geen onzekerheid mogen bestaan. De brandweerstatistieken van het CBS voorzien maar beperkt in de behoefte.

Specifieke statistieken met informatie over de verspreiding en effecten van brandpreventie zijn enige jaren geleden zelfs stopgezet. Bij verzekeraars is via dossiervorming over schadezaken ook veel kennis aanwezig over brandpreventie, maar dit is informatie die niet op centraal niveau wordt benut. Bij de analyse van de oorzaken van branden liepen de onderzoekers van SEO tegen forse dataproblemen aan. Er is weinig bekend over de regionale spreiding van brand en brandoorzaken. Het is ook lastig om branden te onderscheiden voor verschillende typen gebouwen. Voor de gebouwgerelateerde branden wordt slechts een vrij grof onderscheid gemaakt

Gebouwgerelateerde branden met schade naar object. tussen woningen, kantoorgebouwen, gezondheidszorg, onderwijsgebouw en ‘gebouw in industrie, landbouw en veeteelt’. Hierdoor kan geen relatie worden gelegd voor de oorzaak van de brand en bijvoorbeeld de aard van de bebouwing. Dit verklaart misschien waarom voor zowel gebouw- als nietgebouwgerelateerde branden in meer dan 50 procent van de gevallen de oorzaak van de brand onbekend is. Bij gebouwen is verkeerd apparaatgebruik de oorzaak bij meer dan de helft van de wel gerapporteerde branden.

Over de omvang van de brandschade bestaat evenmin eenduidigheid. Zo rapporteert het CBS voor 2007 een totaalbedrag

Gebouwgerelateerde branden met schade naar oorzaak.

lopen sneller vast en krijgen problemen, zoals kortsluiting.’ Sevenstern stelt bedrijven wel eens schoonmaakdagen voor, met een gezamenlijke inzet van alle werknemers die de eigen werkplek, werkvloer, archiefruimten mogen opruimen. ‘Archiefruimten staan vaak

22

vol met oude rommel die niemand meer gebruikt, zoals verjaarde archiefordners en verouderde ICT-apparatuur.

Zeer brandbelastend! Een puinhooptoko heeft in verhouding veel meer schades en ongevallen dan een bedrijf met ‹‹ de boel netjes aan kant.’

van 864 miljoen euro aan brandschade.

Volgens het CVS zou de schade ongeveer 925 miljoen euro moeten bedragen, een verschil van 7 procent. Deze verschillen zijn verklaarbaar. Bij het CVS moeten orrecties worden toegepast voor mogelijk andere schadeoorzaken dan brand om een totaal voor brandschade uit de verzekeringsstatistieken te kunnen berekenen.

Het CBS maakt gebruik van schattingen van de brandweer. De kwantitatieve analyse van SEO onderstreept het belang om via gericht onderzoek meer zicht te krijgen op de oorzaken en gevolgen van brand. Zo blijkt uit de analyse dat 0,7 procent van de branden verantwoordelijk is voor 60 procent van de totale brandschade. Dit roept de vraag op of via verbeterde preventie reductie in het aantal slachtoffers en de omvang van de brandschade is te bereiken. Helaas ontbreekt op dit moment de kennis voor een statistisch onderbouwd antwoord op deze vraag. (Bron: SEO) Aantal faillissementen na brand Precieze cijfers over het aantal failliete bedrijven na een brand zijn niet bekend. Zowel het CBS als het Verbond van Verzekeraars houdt niet bij om welke reden een bedrijf failliet gaat. Uit navraag bij brandinspecteurs blijkt dat er over het algemeen van wordt uitgegaan dat circa 50 procent van de bedrijven het niet redt na een brand.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in: B+ magazine van SBR kennisplatform voor de bouw, nummer 4, april 2010 * Tosca Vissers is freelance journalist

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Brandpreventie 22

01-06-2010 10:28:57

t hema | brandveiligheid

Serieus trainen met computergames Veiligheid is actueel. De noodzaak om beveiligingspersoneel goed, snel en gericht op te leiden wordt groter. Naast de traditionele trainingsmethoden is er nu een nieuw middel op de markt: serious games. Effectief, flexibel, kostenbesparend en op grote schaal te gebruiken bij het oefenen van situaties die in de praktijk moeilijk te trainen zijn. FRANK DOLMANS EN ESTHER CARLI *

E

en rondgang op internet langs de verschillende opleidingscentra leert dat er een enorm aanbod is aan veiligheids- en beveiligingsopleidingen. De meeste opleidingen geven een vrij traditioneel beeld. Ze leggen veel nadruk op het overdragen van kennis via klassikaal en schriftelijk onderwijs, aangevuld met praktijkonderdelen en rollenspelen. En dat terwijl safety & security bij uitstek een branche is waar het aankomt op vaardigheden. Vaardigheden om verdachte situaties te signaleren, juist in te schatten en een adequate beslissing te nemen over de inzet van middelen.

de rugzak mee. Dat is voor de cursist het teken om de stationsleiding te alarmeren.

Hij begint met de toegang tot het perron af te zetten en het perron te ontruimen.

Hij belt de spoorwegpolitie met de mededeling dat er een verdachte tas is aangetroffen. Ook neemt hij contact op met de centrale controlekamer om het treinverkeer om te leiden. Even later worden de passagiers in de centrale stationshal opgevangen en krijgen ze instructies om naar buiten te gaan.

achter zijn eigen scherm de verrichtingen van de cursist en past, waar nodig, het scenario aan. De mogelijkheden zijn legio, en niet alleen voor stations.

Havens, cameraobservaties, terrorismeoefeningen, de offshore- en (petro) chemische industrie, het leger en de marine; op al deze gebieden is men bezig serious games te introduceren als belangrijk onderdeel van het opleidingstraject.

Chaos op het station? Nee hoor, de cursist zit achter een pc en speelt een ‘serious game’. De instructeur volgt

Het Rotterdamse bedrijf Vstep is Europees marktleider op het gebied van simulatiesoftware en virtuele trainingen

Serious business

»

Effectiviteit Onderwijskundigen zijn het erover eens: mensen leren vaardigheden het best aan als ze eerst weten wat ze moeten doen en waarom, zien hoe ze het moeten doen, het vaak oefenen en, heel belangrijk, feedback krijgen. Op deze manier blijft het geoefende ook langer en beter hangen. Rollenspellen en on-the-job trainingen zijn voor eenvoudige situaties heel geschikt. Maar wat als situaties gevaarlijk en complex zijn? Dan is er een andere werkelijkheid nodig; de virtual reality.

Scenario Op perron 2, naast de frisdrankmachine, staat al enige tijd een eenzame rugzak. Als de trein van 15.04 uur naar Amersfoort het station binnenloopt, neemt niemand

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Serieus trainen 23

23

01-06-2010 10:28:00

Carrière in de beveiliging?

Security Select Mercurion 28 6903 PZ Zevenaar

Voor tal van relaties zijn wij op zoek naar kanjers

E-mail: cv@securityselect.nl Internet: securityselect.nl Telefoon: 0316 - 28 25 19 Fax: 0316 - 28 25 38

Op zoek naar jouw droombaan?

Neem vrijblijvend contact op met Security Select via telefoonnummer 0316 - 28 25 19 of stuur een e-mail naar: cv@securityselect.nl De website zal binnenkort gereed zijn. Mail of schrijf ons nĂş!

PvE-opstellers Wij hebben regelmatig vraag naar ervaren PvE-opstellers voor brandmeldinstallaties. U dient minimaal vijf jaar ervaring te hebben in het vakgebied.

Brandmeldinstallaties r Installatiedeskundige (IDB) r Onderhoudsdeskundige (ODB) r Projecteringsdeskundige (PDB)

Als docent bent u minimaal tien jaar werkzaam in het vakgebied en heeft u aantoonbaar ervaring in het lesgeven.

In overleg kunt u op freelance, parttime of fulltime basis lesgeven.

Docenten Wij zijn ook op zoek naar parttime docenten voor de volgende cursussen:

Installatietechniek r NEN 1010 en NEN 3140 r Domotica r Zonne energie en windenergie

Sollicitatieprocedure Wij verzoeken u een schriftelijke sollicitatie met vermelding van de functie van uw keuze te sturen aan: Security Select T.a.v. de heer A.S. van Bercheycke Mercurion 28, 6903 PZ Zevenaar

Beveiligingstechniek r Monteur Beveiliging (MBV) r Technicus Beveiliging (TBV)

Regelgeving r Bouwbesluit r Gebruiksbesluit

Op basis van uw schriftelijke sollicitatie wordt besloten of u voor een eerste gesprek wordt uitgenodigd.

Jobs for professionals

De kandidaat die u zoekt hebben wij al gevonden

www.jobnews.nl

SECM0610_Serieus trainen 24

01-06-2010 10:28:01

t hema | brandveiligheid

voor hulpdiensten. Acht jaar geleden begon het bedrijf met het ontwikkelen van trainingssoftware op basis van gaming technologie. De game-based technologie is krachtig, draait op een gewone pc en kost een fractie van een traditionele simulator. Met gaming technologie is het mogelijk om een virtuele omgeving te scheppen die de werkelijkheid benadert. Deze herkenbaarheid is een van steunpilaren bij het creëren van een adequate simulatie. De virtuele trainingen die met deze technologie worden ontwikkeld, richten zich op het creëren van een ervaring.

Een cursist beweegt zich in een uiterst realistische, virtuele omgeving, en wordt gedwongen beslissingen te nemen en te handelen. Cristijn Sarvaas, een van de oprichters van het bedrijf: ‘Voor het Havenbedrijf Rotterdam hebben we bijvoorbeeld een applicatie ontwikkeld om bemanningen van de schepen van het havenbedrijf te trainen om verdachte situaties te signaleren en adequaat te reageren. Daarvoor hebben we een 3D-model gebouwd van de haven van Rotterdam, waarin zich verschillende incidenten afspelen. Denk aan verdachte personen en vaartuigen, duikers en het illegaal lossen van schepen.’

Terroristische aanslagen Virtueel oefenen wordt ook gebruikt om hulpdiensten en beveiligers voor te

‘In de virtuele omgeving kunnen we uitkijkers precies die situaties voorleggen die in de praktijk zelden voorkomen’, aldus Cristijn Sarvaas. bereiden op het voorkomen en handelen tijdens aanslagen. Zo heeft het Rotterdamse bedrijf een bijdrage geleverd aan de grote terrorisme-oefening Bonfire in Amsterdam Arena (2005). Ter voorbereiding van de landelijke oefening hebben de makers van de oefening de oefenscenario’s voorbereid en meerdere keren doorlopen in een virtuele omgeving. Waar moeten de autobommen geplaatst worden, hoe reageert het publiek, wat doen we met bommen die niet afgaan? Allerlei elementen waar op getraind moet worden, maar die in de praktijk lastig geoefend kunnen worden.

Camerasurveillance Momenteel is men ook bezig met een trainingssimulator voor camerabedienaars. Er wordt veel geïnvesteerd in

nieuwe technische middelen voor cameratoezicht, maar veel hangt af van de mensen die de camera’s uitkijken.

De camerasystemen kunnen zelf bepaalde objecten herkennen, zoals nummerborden, maar menselijk gedrag is daarvoor te complex. Terwijl juist het tijdig signaleren van verdacht of afwijkend gedrag en meteen handelen essentieel zijn voor het voorkomen van terroristische aanslagen.

Sarvaas: ‘In de virtuele omgeving kunnen we uitkijkers precies die situaties voorleggen die in de praktijk zelden voorkomen. Hiermee worden ze getraind om in drukke omgevingen, zoals stations, afwijkend gedrag te zien en meteen maatregelen te nemen.’

Alle sectoren De klanten van Vstep bevinden zich in alle sectoren. Voor de maritieme sector is een trainingssimulatie ontwikkeld waarmee het onderscheppen van piratenaanvallen geoefend kan worden.

Een ander project, waarmee incidenten en veiligheidsprocedures binnen ziekenhuizen en gevangenissen - waar mensen verminderd zelfredzaam zijn virtueel getraind worden, heeft een innovatieprijs van de Nederlandse overheid gewonnen. Het bevestigt de opmars en de bredere algemene aanvaarding van virtuele training. Serious games worden ‘serieus’ genomen en overheden en bedrijfsleven zijn zich meer en meer bewust van de toegevoegde waarde en voordelen, inherent aan deze vorm van opleiden.

Juiste oplossing Een organisatie als International Foundation for Protection Officers (IFPO) beschrijft op haar website een aantal voorwaarden waaraan een goede veiligheidstraining moet voldoen. Een cursist moet niet alleen het hoe en het waarom van een techniek kennen, maar deze ook ervaren in een realistische omgeving, het liefst zo vaak mogelijk. Daarnaast benadrukt IFPO dat feedback en het vastleggen van voortgang van groot belang zijn voor de effectiviteit van de training. Serious games voldoen aan al deze eisen, en ‹‹ meer.

De safety & security branche is bij uitstek geschikt om vaardigheden te trainen met serious games.

* Frank Dolmans en Esther Carli werken bij Vstep (www.vstep.nl)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Serieus trainen 25

25

01-06-2010 10:28:03

t hema | brandveiligheid

Geschminkte vleeswon de BHV te testen Hoe goed werkt de BHV in uw organisatie? Bij Rijn IJssel Vakschool Wageningen in Wageningen besloten ze dit te testen. Studenten en docenten zetten een incident in scène en keken wat ze ervan konden leren. ‘Ik gaf aanwijzingen in mijn portofoon, maar of er ook iemand luisterde…?’

PETER PASSENIER *

H

et is 10.15 uur. Regionaal Opleidingen Centrum Rijn IJssel, een mbo in Wageningen. Vanachter een gesloten deur schiet plotseling een blauwe steekvlam de aula in.

Er klinkt gesmoord gesis en geschreeuw. Witte rook kringelt naar binnen en vlak daarna gaat het brandalarm af. Niemand in de aula raakt in paniek, zelfs niet de studenten het dichtst bij de brandhaard. Ze leggen een kaartje en drinken hun Redbull.

Langzaam verdwijnen ze in de rook.

Wim Zweerts van Risk Management Control staat erbij te glunderen. ‘Zo zie je dat mensen altijd drie prikkels nodig hebben om in actie te komen. Rook en alarm zijn niet voldoende. Daarom zijn BHV’ers zo belangrijk.’

Test Om die BHV’ers draait het vandaag. De meeste docenten en studenten zijn niet op de hoogte, maar wat er hier plaatsvindt, is een oefening. Of beter gezegd: een test. En het incident met de steekvlam is in scène gezet. Er is geen rook, geen vuur, maar er ligt wel een brandende vraag: hoe lang kost het de bedrijfshulpverleners om iedereen in veiligheid te krijgen?

Maanden zijn opgegaan aan de voorbereiding van het fake-incident. Risk Management Control heeft de zaak uitgebreid doorgesproken, met de directie en met de studenten die hier de opleiding voor facilitair manager volgen. Vanmorgen nog is er een bijeenkomst be-

26

legd met iedereen die in het complot zit. Eén van de studenten kreeg een vleeswond op haar been geschilderd en een jongen werd wit geschminkt: volgens het script krijgt hij zo dadelijk een hartaanval. En Zweerts en zijn collega’s? Op dit moment zijn zij toeschouwers. Later, bij de evaluatie, zullen zij hun adviezen geven.

Terug naar de kantine. Al een minuut na het incident komt er een docent aangesneld die de aanwezigen toeroept: ‘Iedereen naar buiten! Snel!’ En hij sprint naar een volgend groepje. ‘Knap dat hij in zo’n chaotische situatie zo snel het initiatief neemt’, zegt Zweerts.

‘En hij doet het goed. Maar waar is zijn

met de geschminkte vleeswond aan haar been. Ze zit nu in een rolstoel en speelt haar rol met bezieling. Hoewel het nog overtuigender was geweest als ze die sigaret had uitgemaakt.

Binnen tien minuten staat iedereen buiten. ‘Dat is netjes’, zegt Zweerts.

‘Maar het is belangrijk om ook hier opvang te geven. Want als de brand zich verder ontwikkelt, mag je niet te dichtbij staan. En bovendien moeten de brandweer en de ambulance kunnen aanrijden.’

Het is alsof ze hem hebben gehoord.

‘Iedereen naar de overkant!’ roept een man zonder hesje. En daar gaat de menigte, de weg over naar de binnenplaats

‘Organiseren, alarmeren en communiceren zijn de drie pijlers van BHV’ hesje? Zo is hij niet herkenbaar als BHV’er en daardoor boet hij aan gezag in. Iedereen kan in zo’n situatie wel bevelen gaan geven.’

Naar huis Toch blijkt het optreden effectief. De eerste groepjes studenten sloffen naar buiten, en ook van de eerste en tweede verdieping komen er mensen naar beneden. ‘Mogen we nu naar huis?’ klinkt er, en even verderop: ’Au, au!’

Die laatste kreet komt van het meisje

bij het tegenovergelegen hotel. ‘Gevaarlijk’, zegt Zweerts. Er rijdt hier veel verkeer en mensen zijn toch een beetje uit hun doen. Ik zou ze liever naar de zijkant hebben laten lopen. Daar was ook ruimte genoeg.’

Ambulance Dan valt het alarm stil. De oefening is voorbij. Vrolijk lachend, bellend en rokend slenteren de studenten weer naar binnen. Maar er volgt nog een uitsmijter. Daar rijdt een ambulance aan, met

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Oefening BHV 26

01-06-2010 10:26:32

t hema | brandveiligheid

den om zwaaiende lichten. De ambulanceverpleegkundige laat zich uiteraard niet overtuigen door een nepwond en een witgeschminkte hartpatiënt, maar hij wil toch zeker weten dat er niets aan de hand is. ‘We hebben ze van tevoren op de hoogte gebracht’, legt Zweerts uit.

‘Maar als iemand 112 belt en ze vertrouwen het daar niet, rukken ze voor de zekerheid toch uit. Geen ramp: we weten nu tenminste dat ze binnen zes minuten ter plaatse zijn.’

Nabespreking

Over de ploegleider BHV gesproken: die wist naar eigen zeggen niet dat hij die functie vervulde. Volgens Hans Burgers, ook van Risk Management Control, is het belangrijk om hier goede afspraken over te maken. ‘BHV’ers hebben aansturing nodig, zeker in die eerste chaotische minuten. Dus moet je van tevo-

ren bepalen wie de leiding heeft.

Organiseren, alarmeren en communiceren, dat zijn de drie pijlers van BHV.’ De rest van het personeel werkte over het algemeen goed mee. Maar een docent was gewoon in zijn lokaal gebleven - met zijn studenten - ook toen hij herhaaldelijk werd aangespoord om het pand te verlaten. ‘Daar ga je dus geen extra aandacht aan besteden’, zegt Burgers. ‘Je concentreert je op mensen die wel willen worden gered, en die ene zittenblijver rapporteer je aan de brandweer. Ik zou nu trouwens wel even met de betreffende docent gaan praten. Hij heeft toch een voorbeeldfunctie.’

Tot slot nog even terug naar de momenten vlak na het incident. ‘Ik zag dat studenten gewoon aan hun tafel bleven zitten’, zegt Burgers. ‘Midden in de rook. Dat is niet verstandig, want echte rook is vaak gevaarlijker dan vuur. Maanden later kun je daar nog ‹‹ last van krijgen.’ * Peter Passenier is journalist en redacteur bij Kluwer Foto: Ricas

De evaluatie. We zitten in een grote vergaderzaal met BHV’ers, schooldirectie en studenten. Die laatsten spelen een actieve rol. Zoals gezegd: velen van hen worden opgeleid tot facilitair manager, en dus was deze oefening niet alleen van belang voor hun toekomstige veiligheid, maar ook voor hun toekomstige functie. Daarom stonden ze overal in het gebouw opgesteld als waarnemer.

Over het algemeen zijn zij positief. Het is niet niks om plotseling in actie te

moeten komen, terwijl je maar eenmaal per jaar een opleiding hebt gekregen of op herhalingscursus bent geweest. Bovendien toonden de verschillende BHV’ers veel eigen initiatief. En binnen tien minuten stond iedereen toch maar buiten.

Maar er klinken ook kritische geluiden.

Dat de hesjes ontbraken, is niet van levensbelang, maar bij het ‘vegen’ van de tweede en derde verdieping werden de toiletten vergeten, dat is ernstiger. En waar waren de portofoons? De ploegleider BHV had er een, en hij gebruikte hem ook om de ontruiming te sturen.

‘Maar’, zo gaf hij zelf toe, ‘of er ook iemand luisterde? Ik heb verder geen BHV’er gezien die er een bij zich droeg.’

SECM0610_Oefening BHV 27

01-06-2010 10:26:32

t hema | brandveiligheid

Veilig verblijf op de SS Rotterdam Twee jaar duurde de aanleg van de brandmeld- en ontruimingsinstallatie op het voormalige passagiersschip De Rotterdam. Begin dit jaar is het schip opengesteld als hotel, theater, restaurant, bar, zalencentrum, winkel- en congresruimte. Het geavanceerde systeem garandeert de bezoekers een veilig verblijf aan boord. PAUL STEENHOFF EN SJOERD ’T RIET *

D

e opkomst van het vliegtuig concurreerde passagiersschepen uit de markt. De Rotterdam, gebouwd in opdracht van de Holland-Amerika Lijn (HAL), onderging een verbouwing tot cruiseschip en deed zo nog dienst tot 1997. Na wat omzwervingen werd het schip aangekocht door de Rotterdamse Woningcoöperatie Woonbron en naar Rotterdam versleept. De grote renovatie – uiteindelijk goed voor een bedrag van ruim 200 miljoen euro – kon beginnen.

Duizend luidsprekers ‘In december 2007 kreeg Siemens Building Technologies de opdracht een

brandmeldinstallatie met onder andere een sprinklermeldcentrale en een ontruimingsinstallatie klasse A aan te leggen’, zegt projectleider Erik Teunissen

gelopen kerst afgerond met de laatste inbedrijfstellingen van de installatie.

Op het schip is vrijwel geen plekje meer te vinden dat niet op rook wordt gede-

Op het schip is vrijwel geen plekje meer te vinden dat niet op rook wordt gedetecteerd van Siemens. ‘De keuze viel op ons vanwege de ervaring, de betrouwbaarheid en de flexibiliteit van het Sintesosysteem.’

De zeer arbeidsintensieve klus werd af-

tecteerd en niet is voorzien van ontruimingsalarm. Het gaat om vijftien dekken met in totaal 2.000 ruimten, waar de brandmeldinstallatie met daaraan gekoppeld de ontruimingsinstallatie

Facts & Figures SS Rotterdam Besteld: Kiellegging: Doop: In de vaart genomen: Lengte: Breedte: Diepgang: Hoogte: Voortstuwing: Vermogen: Snelheid: Eigenaar: Roepletters: Bemanning: Passagiers:

28

27 oktober 1955 14 december 1956 13 september 1958 door koningin Juliana 20 augustus 1959 228,12 meter 28,65 meter 9 meter 49,8 meter 2x Parsons stoomturbines 35.000 pk 21,5 knopen Holland-Amerika lijn (tot 30 september 1997) PHEG/PJSU 776 1.456

De Rotterdam ligt afgemeerd aan het Derde Katendrechtse Hoofd in de Maashaven van Rotterdam.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_SS Rotterdam 28

01-06-2010 10:25:59

t hema | brandveiligheid

Digitaal ontruimen Het digitale ontruimingssysteem Sinteso E100 registreert en evalueert brandmeldingen. Bovendien geeft het opgeslagen spraakmelding en realtime meldingen weer. Het spraakalarmsysteem E100 is automatisch en handmatig te activeren. Als zich een calamiteit voordoet, treedt de voorgeprogrammeerde evacuatieprocedure in werking. Het systeem laat duidelijke attentiesignalen horen, direct gevolgd door opgeslagen spraakmeldingen.

Ook zijn meldingen in te stellen voor het gebied waarvoor het alarm geldt en andere alarmen voor de etages daarboven en daaronder. Op deze wijze kan een evacuatie automatisch, gefaseerd en veilig plaatsvinden. Zoals ook op De Rotterdam is gebeurd, kan men het ontruimingssysteem als alarmcomponent integreren in het brandmeldsysteem. Daartoe is E100 voorzien van een intelligente standaardinterface die redundant is uit te voeren. E100 is volledig afgestemd op NEN 2575 en flexibel inzetbaar bij eenvoudige en complexe omgevingen.

over waakt. De ontruimingsinstallatie telt 1.000 luidsprekers en waar je ook kijkt zie je automatische rookdetectoren, handbrandmelders en nevenindicatoren, tot in de koelcel aan toe. Door de nevenindicatoren kan de brandweer

Het zenuwcentrum van het systeem bevindt zich in de controlekamer die gelegen is op het centrale dek. in het geval van brand snel naar de brandhaard lopen.

Overzicht Het zenuwcentrum van het systeem bevindt zich in de controlekamer, die gelegen is op het centrale dek waar alle bezoekers binnenkomen. Aan de wand hangt hier het controlepaneel, waarop het schip in dekken is gesplitst. De dekken zijn verdeeld in zes zones, die bij brand verticaal over het gehele schip worden ontruimd om te voorkomen dat passagiersstromen gaan botsen.

Op het paneel ziet men verder wat voor type alarm er wordt gegeven, van handbrand- en sprinkleralarm- tot automatische brandmelding. Speciaal voor de brandweer – die in het geval

Aan de wand hangt het controlepaneel, waarop het schip in dekken is gesplitst.

van een calamiteit twee dekken lager binnenkomt – is nog een geografisch paneel aangebracht.

De controlepanelen zijn voorzien van een microfoon, zodat het ook mogelijk is om – naast de standaardontruimingsboodschap in vier talen – specifieke boodschappen om te roepen. Op het paneel is ook een lcd-bediendeel geïntegreerd, waarop hulpverleners tot in detail kunnen zien welke ruimte alarm geeft.

Inspecties Teunissen: ‘De aanleg van de installatie is een enorme klus geweest. Het is natuurlijk een redelijk ongebruikelijke locatie voor ons en er was een grote werkdruk. We hebben regelmatig stukken opnieuw moeten uitvoeren of inregelen. Dat was allemaal zeer tijdrovend.

Technisch hebben we echt alles uit de kast moeten halen. Ook zijn er “R2B Inspecties” - een inspectie door RTB, een onafhankelijke instelling op het gebied van brandbeveiliging - uitgevoerd aan de hand van de normen die we vooraf hebben bepaald. R2B controleert of we daaraan voldoen. Inmiddels hebben we een “ja-conclusie” in huis. R2B is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie als onafhankelijke type-A inspectie-instelling volgens NEN-ENISO/IEC 17020. Verder is er door de politie en brandweer een positief geslaagde rook- en ontruimingsoefening gehouden, waaraan meer dan 1.000 ‹‹ mensen meewerkten.’ * Paul Steenhoff en Sjoerd ’t Riet zijn freelance journalisten

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_SS Rotterdam 29

29

01-06-2010 10:26:03

t hema | brandveiligheid

Blussing van gevaarlijke stoffen met Hi-Ex Inside Air:

Duidelijkheid is vereist Hi-Ex Inside Air, ofwel hoogexpansief schuim dat gevormd wordt met verbrandingslucht uit de opslagloods zelf, kent vele specifieke en complexe eisen. In dit artikel de feiten op een rij hoe te komen tot certificering.

HARM STRAATHOF *

I

n Nederland zijn honderden opslagloodsen van gevaarlijke stoffen (>10.000 kg) beveiligd met een schuimblusinstallatie. Vele hiervan zijn beveiligd met een hoog expansief (Hi-Ex) schuim dat in geval van brand gevormd wordt met gebruikmaking van de verbrandingslucht uit de opslag: Hi-Ex Inside Air. Deze opslagen zijn relatief zeldzaam en omdat het geen sprinklerinstallaties betreft en ook geen veelvoorkomende blusgasinstallatie, is kennis van zaken vaak onvoldoende aanwezig.

Recent onderzoek toont aan dat met de certificering van de brandgevaarlijke opslagen nog veel mis is. Oud-minister Cramer en ook demissionair minister

Huizinga (VROM) hebben aangegeven verregaande maatregelen te nemen om bedrijven te motiveren dit te corrigeren. Dit moet medio 2010 zijn afgerond.

Systeem Een Hi-Ex Inside Air schuimsysteem bevat: » een branddetectiesysteem met een blusstuurcentrale; » een watervoorraad; » een schuimtank; » een of meerdere bediende afsluiters die bij brand geopend worden; » een pomp voor watertoevoer naar het leidingsysteem, die bij brand wordt ingeschakeld;

Een indrukwekkende Hi-Ex schuimlaag van soms 8 à 10 meter hoog.

30

» een mixer die voldoende schuim aanzuigt om een correcte mengverhouding te krijgen; » een zorgvuldig gebalanceerd leidingstelsel dat erop berekend moet zijn om de correct benodigde mix van water en schuim naar diverse schuimvormers te brengen; » de schuimvormers (schuimgeneratoren) die uiteindelijk de benodigde schuimbellen maken die zorgen voor de afdekking van de brand; » een bladdertank, een combinatie van mixer en schuimtank.

Werking Hi-Ex Inside Air schuimsystemen worden over het algemeen ingezet bij vloeistofopslagen. Het betreft dan brandgevaarlijke vloeistoffen die al dan niet snel ontbranden: een hoog of lager vlampunt. Dit vlampunt bepaalt hoe snel een loods volgeschuimd moet worden.

In geval van een beginnende brand ontstaat rook/vlammen/temperatuur. Het detectiesysteem constateert dit en geeft een algemeen brandalarm voor doormelding naar de brandweer. Een ontruimingsalarm klinkt. Vervolgens worden de openingen, (overhead)deuren, branddeuren enzovoort gesloten. De hoofdafsluiter wordt geopend om de watertoevoer mogelijk te maken. De Hi-Ex-pomp wordt gestart om het water onder druk naar de mixer te pompen.

Het correcte percentage schuim wordt bijgemengd en deze combinatie gaat onder druk naar de schuimvormers (schuimgeneratoren). Hier wordt een

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Hi Ex Schuim 30

01-06-2010 10:25:35

t hema | brandveiligheid

grote hoeveelheid verbrandingslucht toegevoegd aan het water-schuimmengsel, waarna de loods tot beschermingshoogte binnen enkele minuten metershoog wordt volgeschuimd.

De schuimdeken van meerdere meters hoog wordt gedurende een uur in stand gehouden, waarna de brand is geblust en de brandweer een opvolgactie kan starten.

Complex De complexiteit van Hi-Ex Inside Air is als volgt samen te vatten. » Is het gebouw voldoende brandwerend om het verschil in tijd tussen het ontstaan van brand en het volschuimen/blussen te overbruggen? » Zijn de opgeslagen stoffen geschikt om geblust te worden met hoogexpansief schuim? Het schuim mag namelijk niet ‘afgebrand’ of afgebroken worden. » Zijn de deuren (lekken) ook daadwerkelijk dicht, zodat het schuim niet weglekt? » Is het vlampunt van de stoffen die opgeslagen zijn, correct? Zeer brandbare stoffen met een laag vlampunt kunnen zeer snel leiden tot een grote en snel ontwikkelende brand. Door de temperatuur zullen dan weer andere stoffen snel kunnen ontbranden, waardoor een brand zeer snel onbeheersbaar kan worden. » Zijn de verbrandingsgassen van de opgeslagen stoffen in staat de correcte schuimbellen te vormen die benodigd zijn voor de afdekking van de brand? » Is het schuim in combinatie met de schuimgeneratoren in staat om bij de zeer hoge temperaturen nog voldoende kwalitatief goed schuim te produceren? » Worden alle sturingen inderdaad uitgevoerd, uitgaand van een ‘worst case scenario’?

Kern is dat de zekerheid bestaat dat het ontbrandingsproces letterlijk in de kiem wordt gesmoord door de schuimblusinstallatie.

Uitgangspuntendocument Ter voorkoming van voornoemde mogelijke problemen is altijd, desnoods achteraf, een uitgangspuntendocument noodzakelijk waarbij duidelijkheid ont-

Een schuimgenerator op 8 meter hoogte: 800 liter schuim uit 1 liter premix. staat over de opgeslagen stoffen, de brandwerendheid en de methode en de snelheid van blussing.

Dit uitgangspuntendocument moet door een onafhankelijke partij zijn samengesteld (NB: geen inspectiebureau of certificerende instantie). Zonder goedgekeurd uitgangspuntendocument kan certificering niet plaatsvinden; er is immers geen duidelijkheid waarop getoetst moet worden. Op het uitgangspuntendocument moet vooraf-

van toepassing zijnde normen/richtlijnen (PGS 14/15, NFPA 11, NEN-EN 13565, memorandum 48/61 en 64 en VROM-verklaring ). Certificering gebeurt, na een akkoordverklaring door het inspectiebureau, door de certificerende instantie: LPCB Nederland.

Een van de lastigste elementen is de wetenschap of de chemisch complexe stoffen die opgeslagen zijn, al of niet het schuim afbreken. Dit is de zogenaamde ‘grijze lijst’. Hiervan moet met

Zonder goedgekeurd uitgangspuntendocument kan certificering niet plaatsvinden gaand aan de bouw van de installatie de overheid, i.c. de brandweer, een akkoord geven. Een zonder akkoord van de overheid gebouwde installatie is stof tot veel discussies.

Vervolgens wordt volgens de uitgangspunten een installatie ontworpen. Tussentijdse ontwerpgoedkeuring door een inspectiebureau is noodzakelijk. Gebouwd wordt volgens het geaccordeerde ontwerp. Inspectie gebeurt op basis van het uitgangspuntendocument en de

behulp van een testopstelling worden aangetoond dat schuimvorming nog mogelijk is. Deze tests moeten worden ‘gewitnessed’. Deze specifieke testen volgens memorandum 61 kunnen, ook op korte termijn, worden uitgevoerd door enkele Nederlandse blusinstalla‹‹ tiebedrijven. * Harm (H.W.F.) Straathof is manager Business & Product Development, Saval Brandbeveiliging

Samenvatting » Het voortraject - een uitgangspuntendocument - is altijd noodzakelijk en levert in alle gevallen de duidelijkheid en legitimering op die benodigd is om een gecertificeerde Hi-Ex Inside Air schuimblusinstallatie te kunnen beheren. » Een wijziging van stoffen in de opslag ten opzichte van het uitgangspuntendocument leidt tot aanpassing van het certificaat. » De veelheid aan normen, richtlijnen, voorschriften en memoranda die aan continue verandering onderhevig zijn, maken deze blussing complex.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Hi Ex Schuim 31

31

01-06-2010 10:25:38

gastcolumn

Warming-up WK Voetbal Heel het land hoopt dat Oranje zich tot wereldkampioen voetbal laat kronen in Zuid-Afrika.

De KNVB natuurlijk ook, maar zij heeft meer doelen. Een goede veiligheid voor spelers, supporters en genodigden bijvoorbeeld. Net zo belangrijk is hun gevoel van veiligheid. Daarom toerde namens de KNVB niet alleen een delegatie onder leiding van bondscoach Bert van Marwijk door het gastland. Nog geen twee maanden na de WKloting trok een ander gezelschap naar Zuid-Afrika ter voorbereiding op het belangrijke thema veiligheid. Als Security Officer KNVB mocht ik er deel van uitmaken, samen met KNVB-collega’s, vertegenwoordigers van de Nederlandse ambassade, het Nederlands politieteam en de Supportersclub Oranje. We proefden van het land, wonnen informatie in en observeerden en overlegden in de speelsteden Kaapstad, Johannesburg en Durban.

Wij hebben al met al drie keer een warming-up gedaan: voor de spelersselectie en de begeleidingsstaf, voor de supporters, en voor de KNVB-delegatie en haar gasten. De veiligheid van de spelers - en natuurlijk ook de coaches en andere krachten bij Oranje - valt onder de verantwoordelijkheid van wereldvoetbalbond FIFA en de ZuidAfrikaanse autoriteiten. In de praktijk is dat een taak van vooral lokale politiemensen en in mindere mate particuliere beveiligers. De voetballers en de stafleden worden voortdurend begeleid. We hebben daarbij een essentiële afspraak gemaakt met de Zuid-Afrikaanse autoriteiten: het leefklimaat dient aangenaam te blijven. Veiligheid is van groot belang, maar spelers moeten zich tegelijkertijd prettig voelen en niet het idee krijgen in een gevangenis te zitten.

Elke poulewedstrijd wordt bezocht door minimaal 5.000 Nederlandse supporters. Over de veiligheid van het Oranjelegioen in Zuid-Afrika is al veel gezegd en geschreven in een aantal media. Vaak volgde dan een onheilspellende opsomming met daarin woorden als criminaliteit en HIV. Laat er geen misverstand over bestaan: de KNVB wuift zaken als de

hoge criminaliteitscijfers en het grote aantal prostituees in ZuidAfrika niet weg. Maar het zou verkeerd zijn daar de klemtoon op te leggen. Een gesprek met de plaatsvervangend ambassadeur in Zuid-Afrika heeft ons geleerd dat er jaarlijks 100.000 Nederlanders in het land vakantie vieren. Behalve een botbreuk, een verloren paspoort of een incidenteel verkeersongeluk, gebeuren daarbij zelden ernstige zaken. De mensen bereiden zich goed voor, dat is ook belangrijk.

De slogan van de KNVB: Geniet, maar pas op! 80 tot 90 procent van de misdaden concentreert zich in achterstandsgebieden.

Weet dus waar je je begeeft.

Overigens is de misdaad in de afgelopen drie jaar sterk gedaald in Zuid-Afrika. De overheid heeft ook een imposant veiligheidsplan ontwikkeld. Dat voorziet straks onder meer in een groot aantal extra politiemensen, vooral rondom stadions en op plekken waar de WK-gangers zich normaal gesproken bevinden.

KNVB-bestuurders en -medewerkers zijn in Zuid-Afrika bij elke interland gastheer van ruim 150 relaties, van wie de voetbalbond er ongeveer 50 direct heeft uitgenodigd. Soms gaat het om een lid van het Koninklijk Huis, maar het leeuwendeel van de gasten zijn sponsors. Zij krijgen een vijfdaags arrangement aangeboden met als steekwoorden ‘ressort’, ‘safari’ en ‘voetbal’. Het beleid ten aanzien van hun veiligheid is een combinatie van de aanpak bij de selectie en de supporters. Wanneer het toernooi qua veiligheid is geslaagd?

Als de drie groepen het toernooi en Afrika maximaal hebben beleefd. Wij hebben daarbij vertrouwen in de Zuid-Afrikaanse organisatie en autoriteiten, maar wijzen iedereen ook op zijn eigen verantwoordelijkheid. Ga bijvoorbeeld niet na zonsondergang naar onbekende gebieden en bereid je verplaatsingen en verblijf goed voor.

Het toernooi is geslaagd als iedereen maximaal heeft genoten

32

Gijs de Jong Security Officer KNVB WK 2010 Zuid-Afrika

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Gastcolumn 32

01-06-2010 10:35:45

Als grote opleider op het gebied van veiligheid en beveiliging mag G4S niet ontbreken op IVIC 2010, het best bezochte hulpverleningsevenement van de Benelux.

Van 22 t/m 24 juni 2010 vult G4S een groot deel van ‘het incidentenplein’ met noodsituaties die in scène zijn gezet.

In een aantal van die situaties kunt u zélf oefenen. Zo staat er bijvoorbeeld een groot waterbassin waar een auto in ligt en duikers demonstreren hoe slachtoffers snel en veilig uit de auto worden gehaald. Of beklim goed beveiligd de klimtoren, waarbij G4S aandacht schenkt aan veiligheid bij het werken op grote hoogtes.

Informeer u ook over de Flashbox, een gasgestookte oefenopstelling waarmee op unieke wijze brandweertrainingen kunnen worden gevolgd.

Voor meer informatie over de IVIC beurs en/of inschrijving kijkt u op www.g4s.nl. Komt u ook?

IVIC beurs van 22 t/m 24 juni 2010

SECM0610_Gastcolumn 33

01-06-2010 10:35:49

publiek- private samenwerking

Wie houdt er toezicht o De overheid heeft de afgelopen jaren de groei van particuliere beveiliging bevorderd en publiek-private samenwerking bij de aanpak van veiligheidsproblemen gestimuleerd. Deze groei roept zo langzamerhand ook kritiek en tegenkrachten op. Heeft de overheid nog wel voldoende greep op de inzet van particuliere beveiliging voor de uitoefening van publieke taken?

ARNT MEIN *

S

inds 1 februari van dit jaar voert Amsterdam Airport Schiphol een aantal toezichts- en controletaken uit voor de overheid. De Koninklijke Marechaussee, het Hoogheemraadschap van Rijnland en de Inspectie Verkeer en Waterstaat hebben een aantal van hun toezichttaken overgedragen aan de Schiphol Airport Authority (SAA). Het gaat om toezicht op aspecten van safety, security en milieu op en rond de luchthaven. Mogelijk wordt het takenpakket van SAA in de toe-

toch niemand tegen zijn? Het project roept echter wel vragen op.2 Bijvoorbeeld hoe de kwaliteit en de onafhankelijkheid van het toezicht zijn gewaarborgd. Keurt Schiphol hier niet als een slager zijn eigen vlees? Hoe houdt de overheid daarop toezicht? De overheid blijft eindverantwoordelijk, maar hoe maakt zij dat waar?

Maar ook op andere terreinen zien wij dergelijke voorbeelden van samenwerking tussen de overheid en private partijen, waaronder het bedrijfsleven (en

Particuliere beveiliging is in een beleidsmatig en democratisch vacuüm terechtgekomen komst nog verder uitgebreid, zo blijkt uit de persberichten. Doel is het toezicht effectiever en efficiënter te laten verlopen. Dit is immers een belangrijk streven van de Rijksoverheid.1

Mooi voorbeeld?

De (wettelijke) eindverantwoordelijkheid voor de uitoefening van het toezicht door SAA blijft in handen van de overheid. Die controleert SAA steeksproefgewijs. Een en ander is vastgelegd in een convenant.

Een mooi en actueel voorbeeld van publiek-private samenwerking op het gebied van safety en security. Daar kan

34

hun security-managers) en de particuliere beveiliging. Te denken valt aan de bewaking en beveiliging van bedrijventerreinen, evenementen, winkelcentra, uitgaanscentra en binnensteden. Ook in deze voorbeelden worden toezichttaken van de overheid (deels) overgedragen aan private partijen en speelt de vraag hoe de overheid haar eindverantwoordelijkheid moet waarmaken.

Grenzen aan de groei?

Nog niet zo lang geleden heeft de Algemene Rekenkamer (ARK) onderzoek gedaan naar de toenemende inzet van particuliere beveiliging voor de uitoefe-

ning van publieke taken.3 De overheid heeft de groei van particuliere beveiliging bevorderd en publiek-private samenwerking bij de aanpak van veiligheidsproblemen gestimuleerd. Deze groei roept zo langzamerhand ook kritiek en tegenkrachten op. De particuliere beveiliging dreigt de overheid boven het hoofd te groeien: heeft de overheid nog wel voldoende greep op de inzet van particuliere beveiliging voor de uitoefening van publieke taken? De ARK vraagt in haar onderzoeksrapport dan ook met klem aandacht voor de aansturing van en controle op het functioneren van particuliere beveiligers door de overheid. De overheid werkt inmiddels aan een beleidsvisie op het samenhangend optreden van publieke en private veiligheidsorganisaties, in het bijzonder bij de aanpak van overlast en verloedering in de publieke ruimte.

Sturingsfilosofie Door haar gestage groei is de particuliere beveiliging in een beleidsmatig en democratisch vacuüm terechtgekomen.

Het ontbreekt aan een helder toetsingskader om te kunnen bepalen voor welke publieke taken particuliere beveiliging wordt ingeschakeld (waar liggen de grenzen?) en wie daarop aanspreekbaar is. Het is dan ook hoog tijd voor een beleidsvisie of beter gezegd een sturingsfilosofie ten aanzien van de inzet van de particuliere beveiliging voor publieke taken. Niet zozeer om te bepalen of particuliere beveiliging wel kan wor-

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Toezichthouders 34

01-06-2010 10:25:13

publiek- private samenwerking

p de toezichthouders? den ingezet, dat is eigenlijk al een gepasseerd station. Maar om te bepalen onder welke condities ze kan worden ingezet en te garanderen dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt.

De sturingsfilosofie dient ertoe te leiden dat de particuliere beveiliging nadrukkelijker onderdeel uitmaakt van het (lokale) veiligheidsbeleid en sterker wordt ingebed in het lokale veiligheidsnetwerk. Deze integratie zal bijdragen aan de kwaliteit en opbrengst van haar werk en haar legitimiteit vergroten.

Overigens zal het ook een gunstige invloed hebben op de effectiviteit van het lokale veiligheidsnetwerk als geheel.

Problematiek Wat zouden de elementen kunnen zijn van zo’n sturingsfilosofie? In de eerste plaats dient te worden stilgestaan bij de veiligheidsvraagstukken waarvoor de particuliere beveiliging wordt ingezet.

Voor welke problematiek wordt ze ingezet en waarom? Duidelijk moet zijn waarom wordt gekozen voor de inzet van particuliere beveiliging en niet

(uitsluitend) kan worden volstaan met de inzet van publieke organisaties. Ook moet helder zijn hoe de inzet van particuliere beveiliging past in reeds getroffen en voorgenomen veiligheidsmaatregelen. De inzet moet dus proportioneel en subsidiair zijn. Dit alles moet zijn gebaseerd op een grondige analyse van de lokale veiligheidsproblematiek. Hiermee is het takenpakket bepaald en afgebakend. In het verlengde van het takenpakket ligt de toekenning van bevoegdheden en de eventuele uitrusting met geweldsmiddelen. Die moet aansluiten bij het takenpakket en passend zijn om de veiligheidsproblematiek adequaat aan te pakken.

Regie Vervolgens is de sturing en verantwoording aan de orde. Er mag geen twijfel zijn wie de beleidsmatige en operationale regie voeren (de gemeente resp. de politie). Op basis van eerdergenoemde veiligheidsanalyse moeten er (meetbare) doelen zijn geformuleerd evenals de termijn waarop men die wil berei-

Mogelijke elementen van een sturingsfilosofie voor de inzet van particuliere beveiliging voor publieke taken Beleid: » omschrijving lokale veiligheidsproblematiek » inbedding in lokaal veiligheidsbeleid » omschrijving en afbakening takenpakket » toekenning bevoegdheden en geweldsmiddelen » stijl van optreden, herkenbaarheid voor publiek Sturing en verantwoording: » formulering meetbare prestatiedoelen » kwaliteitseisen (opleiding en training, klachtafhandeling) » financiering » monitoring, bijsturing en evaluatie » rol driehoek en gemeenteraad Samenwerking: » operationele aansturing » onderlinge samenwerking veiligheidspartners (gemeenschappelijk optreden) » informatie-uitwisseling (aard en omvang, privacybescherming) » onderlinge assistentie (noodhulp)

ken. Ook moeten de kwaliteitseisen zijn geformuleerd waaraan het dagelijks werk dient te voldoen, waaronder die ten aanzien van opleiding en training, publieksbejegening en klachtafhandeling. Verder is van belang dat is bepaald hoe de realisatie van de doelen wordt bijgehouden en hoe en wie daarover wordt gerapporteerd, bijvoorbeeld aan de gemeente, politie en het Openbaar Ministerie (het driehoeksoverleg) en (via de gemeente) aan de gemeenteraad.

Samenwerking Tot slot dient de wijze van samenwerken met andere veiligheidspartners (waaronder de politie) een plaats te krijgen. Het gaat dan onder meer om de vormgeving van de dagelijkse inzet en de afstemming daarvan met andere veiligheidspartners. Hoe is de onderlinge assistentie geregeld? Verder dient geregeld te zijn welke informatie onderling kan worden uitgewisseld ten behoeve van de dagelijkse inzet.

Het ligt op de weg van de (lokale) overheid om zo’n sturingsfilosofie te ontwikkelen en daarmee de eigen verantwoordelijkheid in te vullen. Het biedt de lokale autoriteiten een duidelijker kader dan nu het geval is om te beslissen over de inzet van particuliere beveiliging en de condities waaronder. Zo kan beter toezicht worden gehouden op de toezichthouders. Particuliere beveiligingsorganisaties zouden kunnen anticiperen op deze ontwikkeling door alvast hun visie op hun inzet en aan‹‹ sturing te formuleren.

Noten 1. Vgl. het project vernieuwing toezicht: www.inspectieloket.nl 2. Vgl. P. Eijsvoogel in Staatscourant 24 februari 2010 en R. Velders in zijn nieuwsbrief Toezicht in het nieuws: www.velders-imc.nl 3. Algemene Rekenkamer (2009), Verkennend onderzoek Particuliere beveiligers en publieke taken, Den Haag.

Zie ook Security Management, januari/februari 2010

* mr. A.G. Mein is veiligheidskundige en onderzoeker (agmein@ziggo.nl)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Toezichthouders 35

35

01-06-2010 10:25:13

risicomanagement

Het functiegerelateerde onderzoek Employmentscreening heeft in veel organisaties wel de aandacht. In de praktijk bestaan er echter grote verschillen in de wijze van aanpak. Maar wat is nu eigenlijk employmentscreening? Waarom zou een organisatie die invoeren? Wie zijn erbij betrokken? En waarom hebben veel kandidaten en medewerkers (selecteurs) er aversie tegen? JOHN WEUSTHOF *

E

mploymentscreening is een nog steeds onderbelichte (personele) beveiligingsmaatregel in het brede scala van maatregelen voor het beheersbaar krijgen van de organisatierisico’s.

In talloze organisaties gaat de employmentscreening niet verder dan een in een beleidsdocument uitgesproken intentie. Dit in tegenstelling tot organisaties die er juist wel tijd en energie in steken als onderdeel van het personeels-, integriteits- en beveiligingsbeleid. Sommige organisaties voeren de employmentscreening in eigen beheer uit, terwijl andere deze juist uitbesteden aan particuliere onderzoeksbureaus.

Kortom grote verschillen, maar employmentscreening heeft de aandacht.

Richtlijn Veel onduidelijkheid over het fenomeen employmentscreening kan worden toegeschreven aan het ontbreken van eenduidigheid in de uitvoering en onduidelijkheid over de rol van de betrokkenen. Om daarin verandering te brengen, employmentscreening bespreekbaar te maken en de noodzaak van transparantie te benadrukken, werd op 5 november 2009 de Nationale Richtlijn Pre-employmentscreening gepresenteerd (zie ook Security Management nummer 4, april 2009). De richtlijn is een stap in de goede richting. De samenstellers beogen met de richtlijn security managers een hulpmiddel te bieden om de employmentscreening

36

binnen de eigen organisatie bespreekbaar te maken.

Positionering Employmentscreening is geen hype, maar kent een lange geschiedenis die al dateert uit de klassieke oudheid. Ephialtes en Pericles bepaalden in 462 v.

Chr. dat de leden van de Raad van 500 (adviesorgaan voor de volksvergadering) tienmaal per jaar door een telkens wisselende commissie van raadsleden werden onderworpen aan een Dokimasia (antecedentenonderzoek van de kandidaten op politieke functies). De benaming employmentscreening dateert van de laatste jaren

wijzigen van een contractuele overeenkomst’ (Weusthof, 2005).

Het screenen is een lijnverantwoordelijkheid, waarbij de lijnmanager proceseigenaar is en in die hoedanigheid van manager verantwoordelijk is voor de aanname van medewerkers voor zijn afdeling. Over het algemeen ligt de operationele uitvoering in handen van de medewerkers van de afdeling die zich bezighoudt met personele zaken. Zij beschikken over de noodzakelijke kennis en kunde om, in samenwerking met de lijnmanager, te beoordelen of de kandidaat voldoet aan de functie-eisen. De integriteit van de kandidaat wordt steeds vaker gezien als een harde functie-eis.

De security manager is bekend met de integriteitskwetsbaarheid van functies en daaruit voortvloeiende risico’s en is in de volksmond bekend als antecedenten- of referentieonderzoek.

Employmentscreening, ofwel het functiegerelateerde betrouwbaarheidsonderzoek, kan worden gedefinieerd als: ‘het eenmalig of periodiek op een integere en zakelijke wijze verkrijgen en verifiëren van informatie over het verleden van een natuurlijke persoon tijdens of voorafgaand aan het aangaan en/of

Met name wanneer na de functieanalyse duidelijk wordt dat integriteitkwetsbare elementen onderdeel uitmaken van de functie. Een duidelijke positionering van de employmentscreening in de organisatie heeft een aantal voordelen: » de lijnmanager is op de hoogte van ‘wie’ (in de meest brede zin van het woord) zijn afdeling zal gaan versterken;

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Employment screen 36

01-06-2010 10:24:42

risicomanagement

betrouwbaarheids» de specialistische kennis van ondersteunende afdelingen wordt optimaal benut; » de verwachte toename in werkzaamheden, als gevolg van de employmentscreening, wordt over verschillende afdelingen verdeeld; » de procesbewaking blijft onder verantwoordelijkheid van de voor de personele zaken verantwoordelijke afdelingen; » de rol van de security manager in het voorkomen van risico’s bij de vervulling van functies is bevestigd.

Graadmeter Employmentscreening wordt dikwijls in verband gebracht met het voorkomen dat een medewerker zich in de toekomst schuldig zal maken aan laakbaar of deviant gedrag.

Security managers die hun organisatie willen enthousiasmeren voor employmentscreeningen, worden steevast geconfronteerd met critici die het argument hanteren dat de screening slechts een momentopname is. Het voorkomen dat een medewerker zich schuldig zal maken aan laakbaar en deviant gedrag door uitsluitend het toepassen van een employmentscreening is inderdaad een utopie. Employmentscreening is geen voorspeller van toekomstig gedrag.

Het is de verificatie van de door de kandidaat of medewerker ingebrachte informatie die de employmentscreening tot een belangrijk onderdeel in de beheersbaarheid van bedrijfsrisico’s en tot een graadmeter voor de integriteit (betrouwbaarheid en consciëntie) maken.

Security manager De security manager is bekend met de relevante regelgeving. Daarnaast is hij bekend met de integriteitkwetsbaarheid van de verschillende functies en de

daaruit voortvloeiende risico’s. Hij weet welke maatregelen er zijn (en moeten worden) getroffen om de gevolgen van zich manifesterende risico’s beheersbaar te krijgen en te houden.

In het overtuigen van de noodzaak om employmentscreening (als personele beveiligingsmaatregel) in de organisatie te implementeren vervult de security manager een cruciale rol. Hij zal de organisatie op basis van argumenten moeten motiveren en bovenal moeten enthousiasmeren. De input voor die motivatie bestaat onder andere uit: gepubliceerde incidenten, maatschappelijke ontwikkelingen en interne argumenten.

Gepubliceerde incidenten ‘Kandidaten steeds creatiever in het oppimpen van hun cv’, ‘Schouwburgdirecteur Nijmegen liegt op cv’, ‘Piloot vliegt dertien jaar zonder geldig brevet’. Stuk voor stuk recente berichten die een goed beeld geven van de waarden die

veel kandidaten hanteren in hun zoektocht naar een nieuwe baan. Al dat ‘gemarchandeer’ leidt tot soms onbeheersbare risico’s. Het gevolg is zowel imago- als financiële schade voor betrokkene en organisatie. Elk incident roept onvermijdelijk de vraag op: had iemand dit kunnen voorkomen en hoe?

Maatschappelijke ontwikkelingen ‘Aantal werkelozen in maart opgelopen naar 441.000’, ‘Aantal reacties op wervingsadvertenties meer dan verdubbeld’.

Informatie uit publicaties die voor veel kandidaten reden is om nog meer hun best te doen om de (sollicitatie)brief en het cv tijdens de eerste selectie te laten opvallen. Met het laten opvallen van de informatie om daarmee een uitnodiging voor een gesprek af te dwingen, is natuurlijk niets mis. Selecteurs juichen creativiteit, enthousiasme en ‘drive’ juist toe. Het is uiteraard wel van be-

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Employment screen 37

»

37

01-06-2010 10:24:43

Visie

veiligheid Spyke Security biedt u een volledige anti- inbraakgarantie. En mocht er toch een insluiper ontsnappen aan ons beveiligingssysteem, dan vergoeden wij het bedrag dat u kwijt bent aan eigen risico! Benieuwd naar de andere voordelen van onze werkwijze? Neem contact op met Hans Knol via tel. 072 - 5414082 of surf naar www.spykesecurity.nl

■ Innovatieve en flexibel beveiligingsconcept ■ Totaalconcept: van ontwerp tot realisatie ■ Op basis van operationele lease, dus géén investering ■ Preventieve en proactieve cameraservice ■ Tijdelijke en permanente camerabeveiliging ■ Live uitlezen van beelden in onze Toezichtcentrale ■ Directe en gerichte opvolging ■ Voor collectieve of individuele beveiliging in samenwerking met Parkmanagement Hoorn ■ Beveiliging bedrijven-terreinen ■ Bouwplaatsbeveiliging ■ Geschikt voor bedrijven, particulieren, overheden en andere instanties.

Smaragdweg 3 ■ 1812 RJ Alkmaar ■ T +31 (0)72-5414082 ■ F +31 (0)72-5414083 ■ E info@spykesecurity.nl ■ www.spykesecurity.nl

VERHUISAANBIEDING .ik zocht .ik vond Ik zocht Een verrassende locatie voor onze bijeenkomst

de revolutionaire oplaadbare

STINGER LED HP

met gratis luxe holster én een STYLUS PRO!

Ik vond Mijn accommodatie via Acco.support Heb jij ook regelmatig een accommodatie nodig?

Geen tijd om er zelf goed in te duiken?

Geen probleem. Wij helpen je graag met zoeken. Snel en nog gratis ook.

Onze suggesties zijn vrijblijvend. En: je krijgt altijd meerdere alternatieven.

De keuze is dus nog steeds aan jou!

w w w . s a fe t y - l u x . n l

Bel 0900 - 222 66 66 of mail support@acco.nl

(€ 0,25/minuut)

vanaf juni 2010 is ons nieuwe adres: Safety-Lux Nederland B.V. Postbus 326 Rokerijweg 8 NL 1271 AH Huizen NL 1270 AH Huizen

T +31 (0) 35 691 44 76 F +31 (0) 35 691 54 74 E info@safety-lux.nl

SECM0610_Employment screen 38

Acco.support is een dienst van

zoek en boek een locatie uit duizenden

01-06-2010 10:24:47

risicomanagement

lang dat de door de kandidaat aangeboden informatie op waarheid berust en geverifieerd kan worden. De geïnteresseerden in de functie hebben zo hun eigen belangen en streven hun persoonlijke doelen na. Sommigen van hen zijn bereid daar ver in te gaan, bijvoorbeeld liegen in hun cv en het oppimpen en opleuken daarvan.

Interne argumenten Organisaties hebben natuurlijk ook hun interne redenen om de pre- en/of inemploymentscreening uit te voeren.

Bijvoorbeeld omdat: » men zich wil of moet conformeren aan vigerende wet- en regelgeving (compliance); » in de functie elementen, als onderdeel van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (TVB’s), zijn opgenomen waardoor de functie als integriteitkwetsbaar wordt aangemerkt; » men zichzelf als organisatie serieus neemt en zich wil verzekeren van aantoonbaar - betrouwbare medewerkers; » men uit ideële of commerciële overwegingen een integer bedrijfsimago wil uitstralen en zich daarmee van de concurrenten wil onderscheiden; » men wil voorkomen medewerkers in dienst te krijgen waarvan gebeurtenissen uit het verleden reden kunnen zijn om te twijfelen aan hun integriteit en die de reputatie van de organisatie kunnen schaden; » men verwacht dat incidenten uit het verleden zich onder bepaalde omstandigheden zullen herhalen; » het bedrijf recentelijk werd geconfronteerd met laakbaar of deviant gedrag van een of meerdere medewerkers en men herhaling wil voorkomen.

De security manager vervult overigens nog een belangrijke rol in de employmentscreening. Naast zijn taak als motivator vervult hij een essentiële rol: » in de bepaling van de kwetsbare functie-elementen; » tijdens de handhaving van het screeningsbeleid.

TVB’s Elke functie zal voorafgaand aan de implementatie van de employment-

screening moeten worden onderworpen aan een functieanalyse, waarbij een inventarisatie plaatsvindt van de kwetsbare functie-elementen (taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden: TVB’s). Elk kwetsbaar functieelement rechtvaardigt de inzet van specifieke screeningsinstrumenten. De bepaling van de kwetsbare functieelementen leidt op den duur tot een organisatiebrede selectiecode. De security manager doet er goed aan om zich daarbij te laten ondersteunen door organisaties die in de loop der jaren ervaring hebben opgebouwd in het analyseren van kwetsbare elementen in integriteitgevoelige functies.

Ondersteuning heeft als voordeel dat de security manager ook daarin ervaring opdoet (teaching on the job) en dat de analyse zorgvuldig en bovenal zonder aanzien des persoons wordt uitgevoerd.

De pre-employmentscreening vindt plaats aan het eind van het wervings-

Om de employmentscreening in de wereld van de werving en selectie algemeen aanvaard te krijgen moet de uitvoering daarvan volledig transparant zijn. Tevens zal deze: » moeten voldoen aan de eisen die de wet daaraan stelt (noodzakelijkheid, proportionaliteit, subsidiariteit en kenbaarheid); » moeten voldoen aan meetbare kwaliteitscriteria; » op eenduidige wijze moeten worden uitgevoerd.

Bij het hanteren ervan zal men rekening dienen te houden met zowel de belangen van de organisatie als van de kandidaat of medewerker.

Norm Er zal een norm voor employmentscreening moeten worden opgesteld, waartegen de kwaliteit van de screening kan worden afgezet. Juist de vrijblijvendheid in de uitvoering van een

Aversie heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van de employmentscreening en selectietraject. Voor veel kandidaten betekent dit de laatste hobbel die nog moet worden genomen voordat zij de arbeidsovereenkomst ondertekenen.

Aversie Verschillende kandidaten en selecteurs hebben, om uiteenlopende redenen, aversie tegen employmentscreening. De kandidaat, omdat die er moeite mee heeft dat zijn doopceel wordt gelicht.

De selecteur, omdat die zegt het al zo druk te hebben en dat de employmentscreening, ondanks alle moeite om een gekwalificeerde kandidaat te vinden, wel eens de reden zou kunnen zijn om de kandidaat alsnog af te wijzen. Aversie heeft negatieve invloed op de kwaliteit van de employmentscreening. Het verminderen ervan (wegnemen is om tal van redenen een utopie) is iets waar juist de security manager veel aandacht aan moet besteden. Hij kan als geen ander de organisatie overtuigen van het belang van een gedegen en zorgvuldig uitgevoerde employmentscreening.

(personele) beveiligingsmaatregel die aanzienlijke impact kan hebben op de privacy van de kandidaat of medewerker leidt tot onduidelijkheid en mede daardoor tot aversie.

De naleving van een norm kan worden gecontroleerd, bij afwijkingen kan worden bijgestuurd en eventueel gesanctioneerd. Het is wenselijk dat er op termijn een centraal loket binnen een onafhankelijke organisatie of bij een overheidsinstelling wordt opgetuigd, waar zowel kandidaat als selecteur met vragen en ‹‹ mogelijk klachten terechtkan. * John Weusthof werkt bij Interseco Consultancy bv en is daar onder andere verantwoordelijk voor het verzorgen van trainingen op het gebied van awareness, omgaan met agressie en de-escalerend gedrag en integriteit. Hij is auteur van het boek ‘Employmentscreening: het functiegerelateerde betrouwbaarheidonderzoek’, ‘s-Gravenhage, Boom/Lemma, 2010

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Employment screen 39

39

01-06-2010 10:24:48

wetgeving

Integriteit in de sollicitatiefase Weten wie je binnenhaalt is voor elk bedrijf van belang. Security begint aan de poort: een goed slot op de deur zetten is niet genoeg, als je – populair gezegd – ‘boeven’ als personeel toelaat. Maar wat mag je nu eigenlijk juridisch bij pre-employmentscreening? MARK DIEBELS *

D

e sollicitatiefase is opmerkelijk mager geregeld in het arbeidsrecht. Dat is ook logisch: een sollicitant is nog geen werknemer en er is alleen nog maar sprake van een mogelijke werkgever. De Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP) heeft een sollicitatiecode opgesteld. Daarin staan aanbevelingen voor het correct laten verlopen van een

sollicitant? Of is de sollicitant verplicht uit zichzelf mededelingen te doen?

Heeft de werkgever nog recht van spreken als hij nalaat specifieke vragen te stellen, terwijl de werknemer zwijgt en op zijn klompen aan kan voelen dat bepaalde informatie voor de werkgever essentieel is?

In de sollicitatiecode wordt aandacht geschonken aan dit dilemma tussen

Sporen die mensen via Hyves achterlaten, zijn openbaar en kunnen worden gebruikt in een sollicitatieprocedure sollicitatieprocedure. Die aanbevelingen kunnen een rol spelen bij de vraag of er integer is gehandeld door de sollicitant of de werkgever.

Dilemma Een belangrijk dilemma bij de beoordeling van de integriteit van de sollicitant is wie verplicht is wat te doen. Moet de werkgever onderzoek instellen naar de

onderzoeksplicht en mededelingsplicht.

De nadruk wordt daarin gelegd op de mededelingsplicht van de werknemer: ‘De sollicitant verschaft de arbeidsorganisatie de informatie die een waar en getrouw beeld geeft van zijn vakbekwaamheid (opleiding, kennis en ervaring) en hij houdt geen informatie achter waarvan hij weet of behoort te weten dat deze van belang is voor de

Een bekend voorbeeld is het geval waarin een muzikant na audities bij een gezelschap werd aangenomen. Bij de repetities bleek dat de muzikant weliswaar muziek kon maken door melodieën na te spelen maar dat hij geen noten kon lezen. Daardoor was hij ongeschikt voor zijn functie en dat had hij moeten beseffen. In de sollicitatieprocedure had de muzikant daarom ook ongevraagd moeten melden dat hij geen noten kon lezen.

40

SECM0610_Integriteit 40

vervulling van de vacante functie waarop hij solliciteert.’

Opvallend is dat deze plicht bestaat, zelfs als de mogelijke werkgever niet naar bepaalde informatie vraagt. Dat betekent dat de sollicitant gevraagd en ongevraagd de relevante informatie verstrekt die voor de vervulling van de functie nodig is. Dit volgt ook uit veel rechtspraak.

Als de sollicitant in de procedure bepaalde aspecten noemt die twijfels zaaien, dan mag van de werkgever nader onderzoek worden gevraagd. Een sollicitant vertelde van een arbeidsconflict bij de vorige werkgever, na diens verwijt van disfunctioneren. De rechter vond: ‘Het is zeer gewenst dat een werkgever ook bij de vorige werkgever informeert naar de achtergronden van het conflict. Het is onjuist dat werkgeefster de mededelingsplicht van de werknemer eenzijdig benadrukt en haar eigen onderzoeksverplichting geheel uit het oog verliest.’

De onderzoeksplicht voor een werkgever bestaat dus wel, maar minder uitgesproken dan de mededelingsplicht van een sollicitant.

Zwijgen of liegen?

De wet bepaalt niets over of een sollicitant überhaupt moet antwoorden op een vraag van de mogelijke werkgever.

Het staat hem vrij al dan niet antwoord te geven. Als de sollicitant niet antwoordt, mag de werkgever daaraan wél

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:24:09

wetgeving

consequenties verbinden: de sollicitant mag in principe worden afgewezen.

Dat wordt anders als een ‘verboden vraag’ wordt gesteld. Onder verboden vragen moeten worden verstaan vragen die kunnen leiden tot discriminatie.

Het bekendste voorbeeld is het vragen naar zwangerschap: dit kan leiden tot een verboden onderscheid op grond van geslacht en dus hoeft een sollicitante geen antwoord te geven op zo’n vraag.

Het ligt voor de hand dat áls een sollicitant antwoordt op een vraag van de mogelijke werkgever, dat naar waarheid moet zijn. Doet hij dat niet en komt dat later uit, dan kan dat reden zijn voor ontslag op staande voet. De wet geeft daarvan een aantal voorbeelden: misleiding van de werkgever door het tonen van valse getuigschriften, het opzettelijk valse inlichtingen geven over de manier waarop de vorige arbeidsovereenkomst is geëindigd, en het zich schuldig maken aan bedrog waardoor hij het vertrouwen van de werkgever onwaardig wordt.

Conclusie Bij de onderzoeks- en mededelingsplicht van mogelijke werkgever en solli-

Een overzicht van wat wettelijk kan worden gevraagd: » naam, voornamen, voorletters, titulatuur, geslacht, geboortedatum, adres, post-

» » » » » » »

code, woonplaats, telefoonnummer en soortgelijke voor communicatie benodigde gegevens, alsmede bankrekeningnummer van de betrokkene; of bij minderjarige sollicitanten deze gegevens van de ouders, voogden of verzorgers; nationaliteit en geboorteplaats; gegevens betreffende gevolgde en te volgen opleidingen, cursussen en stages; gegevens betreffende de functie waarnaar gesolliciteerd is; gegevens betreffende de aard en inhoud van de huidige dienstbetrekking, alsmede betreffende de beëindiging ervan; gegevens betreffende de aard en inhoud van de vorige dienstbetrekkingen, alsmede betreffende de beëindiging ervan; andere gegevens met het oog op het vervullen van de functie, die door de betrokkene zijn verstrekt of die hem bekend zijn; andere noodzakelijke gegevens uit specifieke wetten.

citant is de conclusie uit de sollicitatiecode en de rechtspraak: » de werkgever hoeft geen vragen te stellen, want de sollicitant is verplicht alle relevante informatie te verstrekken, zelfs ongevraagd; » als de werkgever besluit wel vragen te stellen, dan mogen die alleen gaan over aspecten die voor de functie van belang zijn; » een sollicitant hoeft niet te antwoorden op vragen maar mag dan wel worden afgewezen, behalve bij ‘verboden vragen’;

» een sollicitant die wel antwoordt, moet naar waarheid antwoorden, behalve bij ‘verboden vragen’.

His past is your future ‘His past is your future’ is een oproep aan werkgevers om vooraf ook écht onderzoek te doen naar de sollicitant. De ervaring is dat een mogelijke werkgever regelmatig de sollicitant ‘op zijn blauwe ogen’ gelooft. Tijdgebrek wordt vaak aangevoerd als reden om geen verder onderzoek te doen. Maar een hoop narigheid kan worden voorkomen als de

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Integriteit 41

»

41

01-06-2010 10:24:10

wetgeving

werkgever verifieert wat de sollicitant beweert. Dat kan eenvoudig, door bijvoorbeeld om kopieën van diploma’s en dergelijke te vragen, maar kost soms ook wat moeite, bijvoorbeeld bij het inwinnen van referenties. De grens tot hoe ver je daarbij mag gaan wordt mede bepaald door de privacywetgeving.

Privacywetgeving Op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wpb) is een mogelijke werkgever verplicht de persoonsgegevens van een sollicitant vertrouwelijk en zorgvuldig te behandelen. Hij is wettelijk alleen gerechtigd informatie op te vragen die direct verband houdt met de te vervullen functie.

kan inzicht geven in de persoon en de achtergronden van de sollicitant. Het CBP heeft aangegeven dat het gebruik van dit soort informatie niet in strijd is met de privacy. De sporen die mensen via Hyves of Google achterlaten, zijn openbaar en kunnen dus worden gebruikt in een sollicitatieprocedure.

Soms kan ook gericht op internet informatie worden ingewonnen over sollicitanten. Een site zoals bijvoorbeeld www.dereferentiebank.nl publiceert referenties van vorige werkgevers van een bepaalde sollicitant, waar een mogelijke werkgever tegen betaling inzage in kan krijgen. Publicatie van dergelijke informatie mag in de regel alleen met toestemming van de sollicitant.

In de detailhandel wordt het gebruik van zwarte lijsten bijvoorbeeld in het algemeen vermeld in de arbeidsovereenkomst of de arbeidsvoorwaardenregeling. De werknemer gaat er dan mee

Raadplegen van ‘zwarte lijsten’ kan in strijd met de privacywet zijn en dus onrechtmatig Bij dat opvragen mag geen onevenredige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer worden gemaakt. Zo zal een werkgever wél mogen vragen of een sollicitant fulltime beschikbaar is of niet, omdat dat verband kan houden met het vervullen van de functie. Als de sollicitant dan aangeeft alleen parttime te kunnen werken, heeft de potentiële werkgever er in de regel geen recht op om te weten waarom.

akkoord dat als hij, kort gezegd, wegens fraude wordt ontslagen én er aangifte bij de politie is gedaan van fraude, zijn naam in een register komt te staan. Dit waarschuwingsregister dient als hulpmiddel bij het screenen van nieuwe medewerkers: men kan een snelle controle uitvoeren naar de integriteit van de sollicitant. Het CBP is zeer kritisch over deze zwarte lijst: het principe

De mogelijke werkgever kan de sollicitant verzoeken zich te legitimeren met een geldig legitimatiebewijs. Een pasfoto mag volgens de sollicitatiecode pas worden gevraagd als een sollicitant wordt uitgenodigd voor een gesprek.

Internetonderzoek In toenemende mate wordt internet gebruikt voor het inwinnen van informatie. Zo is het eenvoudig om de naam van een sollicitant te ‘googelen’ om te kijken wat daaruit naar voren komt.

Ook informatie op sites zoals Hyves

42

SECM0610_Integriteit 42

wordt wel geaccepteerd, maar de uitvoering moet zorgvuldig gebeuren.

Referenties inwinnen De sollicitatiecode bepaalt dat een mogelijke werkgever inlichtingen over de sollicitant mag inwinnen bij derden.

Het is wel noodzakelijk dat daarvoor eerst toestemming van de sollicitant wordt verkregen. Zonder toestemming is het inwinnen van referenties niet toegestaan. De mogelijke werkgever kan bij het weigeren van toestemming natuurlijk besluiten de sollicitant niet aan te nemen. Als gebruik wordt gemaakt van een sollicitatieformulier kan daarop de vraag worden gesteld of de sollicitant bezwaar heeft tegen het inwinnen van inlichtingen.

Relevante informatie die uit de referenties naar voren komt, moet met de sollicitant worden besproken. Stel dat een vorige werkgever verklaart dat een sollicitant voor een salesfunctie zijn target in het laatste jaar niet had gehaald. De sollicitant heeft dan recht om zijn visie daarop te geven: bijvoorbeeld omdat een vaste relatie failliet ging, of omdat zijn regio bedrijfseconomische problemen kende.

Conclusie Uit de privacywetgeving is af te leiden hoe moet worden omgegaan met het inwinnen van informatie bij de sollicitant en bij derden: » een mogelijke werkgever mag van de sollicitant maar beperkte, relevante gegevens opvragen, die niet te veel inbreuk op de privacy mogen maken; » internetonderzoek is toegestaan, maar het raadplegen van ‘zwarte lijsten’ kan in strijd met de privacywet zijn, en dus onrechtmatig; » met toestemming van de sollicitant is, tot op zekere hoogte, het inwin‹‹ nen van referenties toegestaan. * Mark Diebels is arbeidsrechtadvocaat bij Klijn Zegers van Osch advocaten in Tilburg (m.diebels@kzoadvocaten.nl, www.kzoadvocaten.nl)

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:24:12

recht

Kosten fraudeonderzoek voor rekening werknemer Een werkgever vermoedt onrechtmatigheden en laat dit door een recherchebureau uitzoeken.

De dader wordt snel ontdekt en ontslagen. De werkgever vordert bij de rechter de kosten die het recherchebureau in rekening heeft gebracht met succes terug van de ontslagen werknemer. ROB POORT *

W

at was het geval? Een man werkt sinds april 2003 als werkplaatsreceptionist bij een garage. Begin september 2009 wordt hij wegens malversaties op staande voet ontslagen. Hij heeft bij verschillende gelegenheden enkele honderden euro’s uit de fooienpot en de kas van de werkplaats gepikt. Ook zijn privétankbeurten en goederen weggeschreven op de rekening van leaseklanten.

Om de dader te vinden heeft de werkgever een recherchebureau ingeschakeld. Dat heeft de schuldige vrij snel opgespoord en de werkzaamheden voor 7.500 euro gedeclareerd bij de werkgever. Die start een rechtszaak om dit bedrag te verhalen op de werknemer.

De werknemer heeft toegegeven dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal. Maar hij vindt dat de vordering moet worden afgewezen. Gezien het geringe bedrag van de op dat moment vermiste spullen was het inschakelen van het recherchebureau buitenproportioneel. De werknemer is van mening dat zijn werkgever de zaak eerst met hem had kunnen bespreken.

Onrechtmatige daad De werknemer heeft het recherchebureau verteld dat hij viermaal een bedrag van 100 euro uit de fooienpot heeft genomen. Ook heeft hij meerdere malen een bedrag van 10 euro uit de kas gepakt. En verder heeft hij privéaankopen en vier tankbeurten weggeboekt op de factuur van enkele zakelijke leaseklanten. Daarmee heeft de werknemer toegegeven dat hij zich schuldig heeft ge-

maakt aan diefstal. De rechter stelt vast dat door de diefstal (of verduistering) de werknemer zich niet alleen heeft gedragen in strijd met zijn contractuele verplichting uit de arbeidsovereenkomst, maar ook een onrechtmatige daad heeft gepleegd. De schade die daaruit voortvloeit voor de werkgever, moet op grond van artikel 6:74 Burgerlijk Wetboek in beginsel worden vergoed.

De werkgever heeft aangevoerd dat in een onderneming waar 140 mensen werken, geruchten de ronde deden dat er werd gestolen. Uit een intern onderzoek bleek dat die geruchten klopten, maar de dader niet kon worden gevon-

der was. Dan hadden alle kosten voorkomen kunnen worden!

Gezien alle omstandigheden van het geval ziet de rechter geen aanleiding om het bedrag van de vordering te matigen. Het door de werkgever gevorderde bedrag wordt daarom geheel toegewezen. De ex-werknemer wordt daarbovenop ook nog veroordeeld tot het betalen van de proceskosten.

Vermogensschade De werknemer heeft zich niet gedragen als een goed werknemer. Door de diefstallen is er sprake van een wanprestatie of een onrechtmatige daad. De kosten van het onderzoek komen dan als

De werknemer had kunnen zeggen dat hij de dader was. Dan waren alle kosten voorkomen! den. Daarom is een gespecialiseerd bedrijf ingeschakeld, waarmee de schade op zo kort mogelijke termijn beperkt kon worden. Inschakelen van de politie zou langer gaan duren. Zodra de – enige – dader bekend was, is het onderzoek gestopt waardoor de kosten beperkt zijn gebleven.

vermogensschade in aanmerking voor vergoeding. Dat is niet nieuw, zie bijvoorbeeld de uitspraak van de Rechtbank Utrecht (16 april 2003, Security Management 2003, nr. 10). De werknemer is in beroep gegaan. Het is dus nog afwachten hoe de hogere rechters ‹‹ erover denken.

Dat alles acht de rechter volkomen proportioneel. Deze merkt op dat de werknemer, toen hij hoorde dat het recherchebureau werd ingeschakeld, direct had kunnen zeggen dat hij de da-

Kantonrechter Bergen op Zoom, 14 april 2010, LJN: BM2354 * mr. ing. R.O.B. Poort is jurist en veiligheidskundige (www.bureaupoort.nl)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Recht 43

43

01-06-2010 10:35:19

produc ten -/dienstenregister Beveiliging en toegangscontrole

Beveiliging en Toegangscontrole

CCTV

Handlampen

Toegangscontrolesystemen

Nedap N.V. Security Management Postbus 103 7140 AC Groenlo (T) 0544 471 666 (F) 0544 464 255 (I) www.nedap-securitymanagement.com

Deursloten

Toegangscontrolesystemen

IMPORTEUR VAN O.A.:

Nijverheidswerf 37 NL-1402 BV Bussum Tel.: +31-(0)35 - 69 14 476 E-mail: info@safety-lux.nl Internet: www.safety-lux.nl OOK:

ATEX

â&#x153; Graag ontvang ik meer informatie over de plaatsingsmogelijkheden in het Producten-/ dienstenregister van Security Management.

Organisatie Naam

M/V

Ingevulde coupon kunt u sturen naar:

Postbus Postcode Plaats Tel. Email

SECM0610_Producten dienste 44 SECM_ProductenDiensten.indd 48

Kluwer t.a.v. Liesbeth van den Hoek Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn

U kunt ook bellen: (0172) 46 64 71 of mailen: bumalphen@kluwer.nl

01-06-2010 10:38:54 10:19:26 25-05-2010

recherche

Wie controleert de manager?

In deze rubriek is met regelmaat te lezen hoe creatief medewerkers kunnen zijn als het gaat om frauduleuze handelingen. Goede interne procedures die voor iedereen helder zijn, kunnen hiertegen een drempel opwerpen. En natuurlijk controles door de manager. Maar zijn die managers zelf wel altijd te vertrouwen? RENÉ TERWEY *

E

en eigenaar van een aantal supermarkten heeft zijn zaakjes goed op orde. De klandizie - en daarmee de omzet – groeit jaar in jaar uit, voor de hele keten zijn eenduidige interne procedures ontwikkeld, en elk filiaal wordt geleid door een gemotiveerde filiaalmanager. Deze is verantwoordelijk voor alle geldstromen, voert daarop de controles uit en rapporteert aan het hoofdkantoor.

Een van de procedures gaat over het retour nemen van artikelen. Als basisprincipe hanteert de keten hierbij het credo: binnen 14 dagen retour = geld terug; tussen 14 dagen en 30 dagen retour = ruilen of een tegoedbon. Ingeval de klant geld moet worden teruggegeven, wordt het ‘4 ogen principe’ gehanteerd: de caissière dient een andere caissière mee te laten tekenen. Controle hierop vindt plaats door de filiaalmanager.

Betrokken Dat het goed gaat met de keten, blijkt uit het feit dat alle filialen jaarlijks een omzetstijging laten zien. Hierop is echter één uitzondering: het filiaal in X. Het achterblijven van de omzet in dit filiaal valt de financiële mensen op het

hoofdkantoor op en is voor hen voldoende reden om een onderzoek in te laten stellen.

De betreffende filiaalmanager was vanuit eerdere onderzoeken een bekende van het ingehuurde recherchebureau.

Hij was meerdere keren betrokken bij eerdere onderzoeken die resulteerden in de ontmaskering van fraudeurs binnen zijn winkel en meestal witheet bij ontdekking op heterdaad. Ook deze

waardoor het logisch was hem in het vervolg van het onderzoek onder de loep te nemen.

Daarin kwam naar voren dat ook de omzet van dit filiaal wel degelijk steeg, maar dat de manager deze afroomde door de enorme hoeveelheid retourboekingen. Het vrijgekomen geld stak hij in zijn eigen zak. Door manipulatie van de voorraadtellingen en het ‘uitstekend’ bijhouden van de retourboekin-

Vertrouwen is goed, maar controle is beter keer toonde hij zijn betrokkenheid en verleende hij zijn volledige medewerking aan het onderzoek.

gen wist hij bij het hoofdkantoor echter de suggestie te wekken dat alles klopte.

De achterblijvende omzetcijfers bleken uiteindelijk de indicatie om een onderzoek te starten.

Afromen Al snel bleek dat er vrijwel dagelijks, na sluitingstijd, grote hoeveelheden artikelen retour werden geboekt. Tevens bleek dat de filiaalmanager erg goed was voor zijn personeel: de vulploeg mocht altijd een half uurtje eerder naar huis … De manager was dus regelmatig enige tijd alleen in het filiaal aanwezig,

Tips » Heeft uw organisatie meerdere vestigingen en maakt u gebruik van managers of filiaalleiders, zorg dan altijd voor een camerasysteem op de kassa en de kluis. Laat merken dat u periodiek controleert en dus gebruikmaakt van de technische mogelijkheden. Hier gaat een grote preventieve werking van uit. » Laat ook voor een manager het ‘4 ogen principe’ gelden. Bij alle handelingen op het gebied van de geld- en goederenstroom moet altijd iemand meetekenen. » Neem steekproeven! Val een keer binnen, voer een telling uit en maak de kassa op.

Ook als alles in orde wordt bevonden, gaat hier weer een preventieve werking van uit.

Verliespost De vraag rijst hier: wie controleert de manager? Relatief eenvoudig was bij de controle op de retourboekingen zichtbaar te maken dat hier iets vreemds aan de hand was. Echter, op het hoofdkantoor had niemand de taak om ook maar enige controle op de filiaalmanager uit te voeren. Resultaat: doordat de filiaalmanager een jaar lang zijn gang kon gaan, werd de supermarktketen geconfronteerd met een verliespost van 45.000 euro. Ook voor de manager geldt dus zeker: vertrouwen is goed, ‹‹ maar controle is beter. * René Terwey is directeur van VMB security & solutions te Almere (www.vmbrecherche.nl)

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Recherche 45

45

01-06-2010 10:34:52

produc ten

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Sony verbreedt HD-assortiment Sony Professional heeft de Europese introductie aangekondigd van twee nieuwe videobeveiligingscamera’s.

De SNC-DH180 en de SNC-DH240 beleefden hun Europese primeur op de IFSEC 2010.

Bij de nieuwe beveiligingscamera’s draait het om beeldkwaliteit gekoppeld aan de videoanalysetechnologie van Sony’s Distributed Enhanced Processing Architecture (DEPA). De vandalismebestendige

camera SNC-DH180 heeft een ingebouwde infrarood- of IR-lamp. De dual-stream breedbeeldnetwerkcamera ondersteunt H.264-, mpeg-4- en jpeg-compressieformaten.

De SNC-DH240 is uitgerust met verschillende beeldverbeteringstechnieken waaronder View-DR en XDNR (Excellent Dynamic Noise Reduction) voor heldere beelden zonder de vlekkerige bewegingen bij slecht licht.

De nieuwste aanvulling op het dvrassortiment van Samsung, de SVR470, maakt gebruik van H.264 compressie om opslagruimte en bandbreedte tot een minimum te beperken en kan gelijktijdig vier kanalen video real-time opnemen. Bovendien is de recorder uitgerust met een ingebouwd 3,5 inch lcd-scherm.

gereduceerd, zonder dat dit ten koste gaat van de beeldkwaliteit. Motion jpeg wordt ook ondersteund voor grotere flexibiliteit.

De SVR-470 beschikt verder over een 1TB harde schijf, een usb-uitgang voor het overdragen van opgenomen beelden, een menu in veertien talen, 10/100 baseT netwerk interface en ATM-POS tekstbesparende opties, en wordt geleverd met de licentievrije CMS (Centralised Management Software) van Samsung.

Het gebruik van de ingebouwde monitor kan worden uitgebreid met het aansluiten van twee externe monitoren zodat live video en video-opnames tegelijkertijd kunnen worden bekeken. Geluidsopnames zijn mogelijk op alle vier kanalen, waarbij audiowaarneming kan worden geactiveerd zodat geluid alleen wordt opgenomen bij een alarm of wordt waargenomen als het een bepaalde geluidssterkte overschrijdt.

Hdtv PTZ-domes Axis Communications introduceert een serie pan/tilt/zoomdomes (PTZ) voor buitengebruik, waaronder twee hdtv-modellen.

Deze domes zijn geschikt voor surveillancetoepassingen, zoals stadsbewaking, luchthavens, havens en stations.

De surveillancecamera’s voor buitengebruik lopen uiteen van de geavanceerde Q6034-E PTZ-dome met snelle pan/tiltprestaties en hdtv 720p tot de P5534-E PTZ-dome, die ook hdtv 720p levert, en de P5532-E PTZ-dome met D1-resolutie (720x480/576 pixels).

Alle camera’s beschikken over een automatische dag- en nachtfunctie en leveren H.264-videocompressie, waarmee bandbreedte en opslaggebruik worden

De P55-E-serie netwerkcamera’s biedt verschillende intelligente functies, waaronder de Gatekeeper-functionaliteit.

Hiermee kunnen de camera’s automatisch draaien, kantelen en zoomen naar een vooraf ingestelde positie wanneer beweging wordt gedetecteerd op een vooraf ingestelde locatie. Ook keren de camera’s na een ingestelde periode terug naar de startpositie. De actieve Gatekeeper van de Q6034-E levert een vergelijkbare functie, maar met de extra mogelijkheid om het gedetecteerde voorwerp te volgen of om een alarm te activeren.

De camera’s zijn voorzien van IP66- en NEMA 4X-classificaties voor bescherming tegen water en stof en zijn uitgerust met een ingebouwde verwarming, ventilator en zonnescherm.

IP-video deurstation met 360-graden lens Mobotix heeft een IPvideo deurstation met hemisferische camera geïntroduceerd.

Het nieuwe T24-deurstation is uitgerust met een 360-graden lens. Verder ondersteunt de T24 videotelefonie op basis van VoIP/SIP en de H.264 standaard.

46

SECM0610_Producten 46

Dvr met ingebouwde lcdmonitor

Met de 360-graden lens kan de volledige omgeving voor een gebouw of woning in hoge resolutie worden opgenomen.

Daar waar bij andere deurstations bezoekers vrijwel recht voor de lens moeten gaan staan, neemt deze camera altijd 360-graden beelden op en corrigeert hij het bijbehorende visoogeffect met geïntegreerde videosoftware automatisch naar scherpe normale livebeelden.

Pinloze tag beveiligt tegen winkeldiefstal ADT Fire & Security introduceert met de Sensormatic Ultra Tag haar eerste veilige, pinloze tag voor winkeldiefstalpreventie.

Retailers kunnen deze tags, voorzien van een metalen clip met een veermechanisme, inzetten om een brede reeks van producten te beveiligen, zoals jeans, lederwaren, schoenen en handtasjes.

Dit zijn producten die moeilijker zijn te voorzien van traditionele tags die aan producten worden vastgepind.

Meer informatie: www.adtfireandsecurity.nl

Security Management nummer 6 juni 2010

01-06-2010 10:23:34

produc ten

High definition minidome

Raamgrendel met codeslot

Honeywell heeft met de HD3MDIPX de eerste in een reeks high-definitioncamera’s gepresenteerd. Deze nieuwe minidome voor binnentoepassingen biedt 720p-beelden met een lage bandbreedte waardoor lagere opslagvereisten nodig zijn, zelfs bij weinig licht.

Als opvolger van de raamgrendel met sleutel introduceert Assa Abloy Nederland de Lips Codegreep, een design raamgrendel met codeslot.

De HD3MDIPX is de nieuwste toevoeging aan de IP portfolio high definition (HD) camera’s van Honeywell en stelt de eindgebruiker in staat om digitale technologie te integreren in analoge systemen.

De HD minidome beschikt over een extern toegankelijk webgebaseerd menu, waarmee de operator de camera vrijwel overal vandaan kan bekijken en bedienen.

Camerasabotagedetectie waarschuwt de gebruiker als een camera wordt afgedekt of vernield.

Meer informatie: www.honeywellipsolutions.com/nl

Deze raamgrendel is voorzien van een codetableau, dat gebruiksgemak combineert met een hoge mate van inbraakwerendheid (SKG*).

Door een persoonlijke 6-cijferige code biedt de codegreep een veilige oplossing voor de vergrendeling van draaikiepra-

men in hout, kunststof of aluminium.

Twee 3 Volts lithiumbatterijen (CR2) zorgen voor de voeding van de greep.

Door het lage stroomverbruik, zijn er minimaal 100.000 handelingen mogelijk op één set batterijen.

Meer informatie: www.assaabloy.nl

Brandwerende automatische schuifdeur De brandwerende automatische schuifdeur (60 minuten) van Hoefnagels Brand- en Bedrijfsdeuren is door Efectis/TNO beoordeeld op brandwerendheid tot een doorloophoogte van 3 meter.

De doorloophoogte van deze dubbelvleugelige schuifdeur geeft architecten nieuwe mogelijkheden die het ontwerp van een entree of doorgang in een hotel, kantoorpand of ziekenhuis positief beïnvloeden. De schuifdeur kan worden uitgevoerd tot een breedte van 4,85 meter, inclusief twee zijlichten waarbij de doorloopbreedte maximaal 2,3 meter is.

Uiteraard kan de brandwerende schuifdeur worden toegepast als doorgang in het gebouw in situaties waar het Bouw-

besluit een zestig minuten brandwerende scheiding eist.

De Firelock BSD-60 is tweezijdig brandwerend (60 minuten) en kan worden aangesloten op de brandmeldinstallatie. Middels besturingscomponenten zijn alle mogelijke posities van de schuifdeur in het geval van brandsignalering in te stellen.

Meer informatie: www.hoefnagels.com

Serie Kleine Gidsen Moeilijke zaken, makkelijk uitgelegd. Dat is het motto van de serie kleine gidsen, die nu is uitgebreid met drie titels op het terrein van veiligheid en risicomanagement.

De Kleine Gids Risicomanagement (ISBN 978 901307063 7) is een praktisch naslagwerk, waarin betrokken functionarissen een overzicht kunnen vinden van de eisen die aan hun functie worden gesteld, het wettelijk kader, verantwoordelijkheden, de principes en methoden die spelen in het vakgebied, en vooral de manier waarop ze binnen de overheid maatregelen kunnen nemen om risico’s voor de samenleving zoveel mogelijk te beperken.

De Kleine Gids Risico- en Crisiscommunicatie (ISBN 978 901307062 0) biedt betrokken functionarissen bij de centrale en decentrale overheid een handleiding voor het organiseren van hun communicatieactiviteiten in tijden van crisis, en de periode daaraan voorafgaand.

De Kleine Gids Sociale Veiligheid (ISBN 978 901307064 4) beoogt een beknopt en handzaam overzicht te geven van het brede thema sociale veiligheid, de bijbehorende wet- en regelgeving en gerelateerde voorbeeldprojecten die al zijn gerealiseerd.

Meer informatie en bestellen: www.kluwer.nl

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Producten 47

47

01-06-2010 10:23:40

contac ten en contrac ten

Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@kluwer.nl

Derde lustrum Asis Benelux Chapter

Securitas neemt Penninkhof over

Vicepresident Honeywell EMEA

Op 5 juli 2010 is het precies vijftien jaar geleden dat het Asis Benelux chapter werd opgericht. Dit feit is een goede gelegenheid om met de leden van het chapter terug te kijken, maar vooral ook om de blik op de toekomst te richten.

Asis Benelux viert haar verjaardag als gast bij Europol in Den Haag. Chairman Erik de Vries zal ingaan op de toekomst van Asis Benelux binnen de securitybranche. Daarnaast zal Yvan de Mesmaeker, een van de oprichters van het chapter, een terugblik verzorgen. Peter Kosters van Europol zal zijn visie geven over het hedendaagse terrorisme.

Securitas heeft alle activiteiten overgenomen van beveiligingsorganisatie Penninkhof Security Services uit Amsterdam. De organisatie is een regionaal opererend bedrijf, met name actief in het Amsterdamse havengebied. De overname past bij de strategie van Securitas om zowel nationaal als internationaal uit te breiden.

Penninkhof Security Services is een organisatie met ervaring in de (haven)beveiliging. Het bedrijf heeft een sterke positie opgebouwd in de regio en biedt een breed aanbod aan diensten (alarmopvolging, mobiele surveillance, objectbeveiliging en narcotica) die goed aansluiten bij de activiteiten van Securitas.

Honeywell heeft Johnny Allia benoemd tot vicepresident en general manager van de Honeywell Security Group in Europa, het MiddenOosten en Afrika (EMEA). In zijn nieuwe rol zal Allia leiding geven aan de EMEA inbraak, toegangscontrole en video business.

Meer informatie over deze middagbijeenkomst: www.asisbenelux.eu

ISS Facility Services verhuisd ISS Facility Services is van Utrecht naar De Meern verhuisd. De nieuwe adresgegevens zijn als volgt.

Bezoekadres: Rijnzathe 8, 3454 PV De Meern. Postadres: Postbus 115, 3454 ZJ De Meern. Telefoonnummer: 0302424344. Faxnummer: 030-2413947.

Meer informatie: www.nl.issworld.com.

Landelijk aanklager transportcriminaliteit De leiding van het Openbaar Ministerie (OM) heeft Olav Beckers aangesteld als landelijk officier van justitie om de bestrijding van transportcriminaliteit te coördineren. Onder transportcriminaliteit vallen bijvoorbeeld ladingdiefstal en diefstal van voertuigen of delen daarvan. De aanklager krijgt als taak om de opsporing en vervolging van verdachten van dit soort misdrijven inhoudelijk aan te sturen. Ook zal hij zelf zaken behandelen.

Handvest Kwaliteit, Arbo en Milieu De directie van beveiligingsorganisatie Securitas heeft het Handvest Kwaliteit, Arbo en Milieu ondertekend. In het handvest stelt het beveiligingsbedrijf concrete doelen op het gebied van

maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daartoe worden duidelijke normen gehanteerd evenals verschillende meetinstrumenten waarmee de voortgang wordt geëvalueerd.

De Securitas-directie: Vinz van Es (algemeen directeur), Peter Schollman (directeur Aviation) en Dennis Gähler (directeur Mobile) (v.l.n.r.)

48

ESF-aanbodproject SOBB Stichting Opleidingsfonds Beveiligingsbranche (SOBB) biedt werkgevers in de sector de mogelijkheid om ESF-subsidie (Europees Sociaal Fonds) te verkrijgen over kosten voor bepaalde opleidingen.

Alleen opleiders die zich inschrijven voor het ESF-aanbodmodel, kunnen de opleidingen leveren met het voordeel van ESF-subsidie. Opleiders die zich niet inschrijven, kunnen niet deelnemen aan dit project, waardoor het risico bestaat dat zij geen gebruik kunnen maken van ESF-subsidie. De inschrijftermijn voor opleiders loopt van 1 juni tot 21 juni. Het aanbodmodel gaat 1 augustus van start.

Meer informatie: www.particulierebeveiliging.com

Wereldwijd contract G4S GlaxoSmithKline G4S heeft een vijfjarig wereldwijd contract afgesloten met GlaxoSmithKline (GSK) voor het leveren van beveiligingsdiensten. Met het contract is een bedrag van ruim 17 miljoen euro per jaar gemoeid. Vanuit het Britse hoofdkantoor van G4S worden de beveiligingsdiensten voor een aantal GSK-vestigingen centraal ingezet. Aanvankelijk betreft het vestigingen in Argentinië, Costa Rica, GrootBrittannië (inclusief het GSK-hoofdkantoor), Verenigde Staten en Venezuela.

Daarna volgen ook de vestigingen in de overige 28 landen. GSK is een van de grootste organisaties binnen de gezondheidszorg en de farmaceutische industrie.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Contacten en cont 48

01-06-2010 10:22:35

contac ten en contrac ten

Neele naar Aras Security

Start Family Security Office Alarmcentrale

Arjen Neele is in dienst getreden als commercieel adviseur bij Aras Security en zal de regio ‘Groot Amsterdam’ voor zijn rekening nemen. Neele heeft ruim zestien jaar ervaring in de beveiligingsbranche, waarvan twaalf jaar als commercieel adviseur.

Het Family Security Office breidt zijn dienstverlening uit door in samenwerking met NVD Beveiligingen te starten met een speciale alarmcentrale.

Het Family Security Office (onderdeel van International Security Partners in Lelystad) adviseert, ondersteunt en begeleidt families met een verhoogd risicoprofiel op het gebied van persoonlijke veiligheid. Daarbij is het doel om de veiligheidszorg geheel uit handen te nemen van de aangesloten families.

Van der Steijn naar Trigion Rik van der Steijn is in dienst getreden bij Trigion als coördinator Marketing & Sales Support. In deze functie is hij verantwoordelijk voor alle marketing en communicatie en biedt hij brede ondersteuning aan het salesteam. De afgelopen acht jaar was Van der Steijn in soortgelijke functies werkzaam bij CSU Security Services.

Dit voorjaar is de Family Security Office Alarmcentrale gestart, van waaruit alle alarmmeldingen proactief worden opgevolgd. Belangrijk onderdeel van deze dienstverlening is het opstellen van een persoonlijk risicoprofiel van elke aangesloten familie. Vanuit deze scan wordt een beveiligingsplan voor de familie opgesteld. Na de quick-scan wordt in overleg met de familie besloten wat er gebeurt voor, tijdens en na een alarmmelding.

Ontruimingsanimatie voor theaters Beveiligingsbedrijf The Security Company (TSC) uit Amstelveen heeft een ontruimingsanimatie laten ontwikkelen voor de theater- en locatie-industrie. Dit biedt de bezoeker van een evenement een instructie wat te doen in het geval van een calamiteit.

Gerard van Duykeren (CEO) van TSC vertelt: ‘Jaarlijks vallen er tientallen gewonden bij klein- en grootschalige evenementen en bezoekersstromen. Wij hebben ons laten inspireren door de luchtvaartindustrie door de bezoekers middels deze animatie voorafgaand aan een voorstelling of bezoek te tonen waar zij naar toe moeten lopen bij een calamiteit. De gewonden, soms met dodelijke afloop, vallen in de meeste gevallen door verdrukking bij de nooduitgang omdat mensen de neiging hebben massaal naar één punt toe te lopen.’ De animatie is geschikt voor alle typen locaties

zoals musea, ziekenhuizen, concertzalen, theaters, voetbal- en sportstadions, hotels, universiteiten, hogescholen en evenement-/beurs-/congreslocaties.

Meer informatie: ☎ (020) 456 22 22 of via www.tsc.nl.

Country manager Geutebruck Nederland Koen Pelle is benoemd tot country manager van Geutebruck in Nederland. Pelle heeft ruim twintig jaar ervaring in cctv, zowel als eindgebruiker als system integrator.

Facilicom handhaaft rendement Met een nettowinst in 2009 van 33,3 miljoen euro (2008: 34,6 miljoen) heeft facilitair dienstverlener Facilicom Services Group uit Schiedam zijn rendement weten te

handhaven. De omzet groeide 2,1 procent en stabiliseerde iets boven de 1 miljard euro. Multiservices – het gecombineerde aanbod van beveiliging, schoonmaak,

bouw en catering – noteerde een stijging van ruim 50 procent en groeit conform eerder uitgesproken verwachtingen uit naar 10 procent van de concernomzet.

Kerncijfers ( x 1000 euro’s) Schoonmaakonderhoud/ Horecadiensten (o.m. Gom) Bouwkundig en technisch onderhoud (Breijer)

2009 390.735 157.371

2008 402.878 165.243

Bewakings- en beveiligingsdiensten (Trigion) Cateringbeheer (Prorest) Maincontracting/advies (Facilicom Facility Solutions) Personeelsdiensten (Axxicom) Handelsactiviteiten Totaal

331.947 43.381 72.953 23.222 2.290 1.021.899

328.540 37.757 43.162 23.406 2.027 1.000.986

Verschil (%) -3,1 -4,8 +1,0 +14,9 +68,9 -1,8 +12,7 +2,1

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Contacten en cont 49

49

01-06-2010 10:22:37

colum n

Verstandshuwelijk

B

innen enkele maanden sluiten wij een nieuw contract voor de particuliere beveiliging van onze Europese vestigingen. Een miljoenendeal voor een periode van vijf jaar.

De verandering is welkom. Zeer welkom zelfs. De relatie met mijn contractor vertoont namelijk alle trekken van een slecht huwelijk.

Wat zouden we graag nog van elkaar houden. Blind op elkaar vertrouwen. Elkaar in één oogopslag doorzien. Maar helaas: we praten wel, maar zijn opgehouden naar elkaar te luisteren.

We denken de ander te kennen maar snappen elkaar eigenlijk al lang niet meer. Ondertussen drijven de verwachtingen steeds verder uiteen en nemen de teleurstellingen toe.

Het blijft moeilijk om aan te geven waar de pijn precies in zit.

Beveiligers beschikken over het algemeen over de benodigde opleidingseisen en een goede locatiebekendheid. Bovendien beschouwen zij zichzelf eerder nog als medewerker dan als ingehuurde kracht. Natuurlijk zijn er aandachtspunten – tijdige en volledige communicatie met de opdrachtgever is daar één van – maar de dienstverlening voldoet grosso modo aan de minimale eisen uit ons contract.

Toch overschaduwt een onbevredigd gevoel de werkrelatie met de contractor. Een gevoel dat mij overigens bij elke aanbesteding opnieuw bekruipt. Als het stof van de marketing en sales eenmaal is neergedaald, sneuvelen de eerste beloftes, en komen beeld en werkelijkheid verder uiteen te liggen. Where did we go wrong?

Natuurlijk mijmer ik graag over vroeger. Toen security nog een ambacht was in plaats van een dienst. Toen 'inbesteding' de realiteit was in plaats van een uitzondering. Toen het budget nog niet onder druk stond. Toen je zelf nog eindverantwoordelijk was voor je personeel en kwaliteit. Nostalgie alleen biedt echter geen verklaring.

In een tijd van aandeelhouders, strategische heroverweging, planning, control en kostenbesparing wordt de scheiding tus-

50

sen 'core' en 'non-core' steeds scherper. Het is daarom al lang niet meer de vraag of je security uitbesteedt. De eeuwige vraag blijft vooral hóe je dit doet. Terwijl het bieden van een adequaat en vaststaand antwoord buitengewoon lastig is.

Waar het ook mis is gegaan tussen mij en de dienstverlener, uit alles spreekt dat we toe zijn aan de rituele vijfjaarlijkse echtscheiding. Als je het mij vraagt één van de meest charmante fasen in dit soort verstandshuwelijken. Nog voordat de inkt goed en wel op de scheidingspapieren is beland, blijkt de contractuele paringsdans met potentiële nieuwe gegadigden alweer in volle gang.

Nog voordat je beseft dat je überhaupt in de markt lag, dienen de nieuwe kansen zich aan. Ten prooi aan alle aandacht, flirts en avances verblijf je elke vijf jaar voor even in dat gedroomde securityparadijs. Het ene na het andere afspraakje fluistert je zwoel de meest fantastische beloftes in en alles lijkt mogelijk.

Bovendien eindigt elke date met het aanbod om mee naar huis te gaan.

En dan is er Inkoop. De roze wolken verdampen. De vlinders ruw vertrapt. Bye, bye love, hello aanbestedingstraject, gunningscriteria, werkinstructies, prestatie-indicatoren, controlemiddelen, escalatieprocedures. De korte maar hevige romances maken al snel onderdeel uit van een kille commerciële uithuwelijkingsprocedure. Nog voordat je het beseft, is het fundament voor een nieuw verstandshuwelijk gelegd. Je bent mee naar huis gegaan. Je ligt naast weer een nieuw gezicht. Terwijl het stof neerdwarrelt en je langzaam in slaap valt, denk je glimlachend aan de volgende echtscheiding.

Colin T. is security manager bij een Nederlandse multinational. Aan de hand van de weerbarstige securitypraktijk van alledag geeft hij maandelijks zijn kijk op veiligheid.

Security Management nummer 6 juni 2010

SECM0610_Column Colin 50

01-06-2010 10:34:21