nummer 4, april 2013
ONAFHANKELIJK VAKBLAD VOOR PROFESSIONELE BEVEILIGING
www.securitymanagement.nl
THEMA: CCTV
Rijksmuseum en Van Gogh Museum innoveren beveiliging Kranten te rooskleurig over cameratoezicht
Troonswisseling: uitdaging voor beveiliging
Hoe te handelen na een hack? 7 tips
Een krachtig, flexibel en zeer stabiel IP videomanagement softwarepakket
iNEX: hét IP videomanagement systeem. Zoekt u een betaalbaar camerasysteem wat krachtig is, flexibel en zeer stabiel? Dan kiest u voor iNEX. Dit is een professioneel videomanagement softwarepakket voor o.a. live toezicht, playback en het zoeken naar gebeurtenissen. De voordelen van iNEX: • Eén centraal overzicht voor alle live beelden, plattegronden, opgenomen beelden, status van encoders en recorders. • Zowel geschikt voor IP als analoog, dus voor meerdere vestigingen toepasbaar.
• De software controleert het systeem wat zorgt voor continue stabiliteit. • Uiteraard in Full HD kwaliteit, waardoor u nog meer details uit live of opgenomen beelden kunt halen. • Eenvoudig te koppelen aan verschillende systemen. • Interessant vanaf 4 camera’s. Er zijn meerdere versies beschikbaar gebaseerd op de omvang van het project. • iNEX Basis (max. 32 IP kanalen) wordt gratis meegeleverd bij CamTech IP camera’s. • Inclusief de vertrouwde ARAS ondersteuning.
CamTech is een product van ARAS Security. Voor meer informatie: 0416-320042 of kijk op www.aras.nl.
Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging Security Management, onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging, is een uitgave van Vakmedianet bv. Vakmedianet legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. De gegevens kunnen door Vakmedianet, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Hoofdredacteur Arjen de Kort (arjendekort@vakmedianet.nl) Eindredactie Monique van der Woude Redactieadres Pr. Margrietlaan 3, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn Telefoon (088) 58 40 918 Uitgever Ruud Bakker Marketing Juliette Lammers (juliettelammers@vakmedianet.nl) Advertentieverkoop Richard van Dijk: 06 - 33031474, richardvandijk@vakmedianet.nl Marion Smits: 06 - 52867200, marionsmits@vakmedianet.nl Abonnementen Vragen over abonnementen kunt u richten aan de Klantenservice, tel. 088 5840 888, klantenservice@vakmedianet.nl. De abonnementsprijs is € 129,– (exclusief btw) per jaar. Studenten betalen € 55,– (inclusief btw). Prijzen zijn inclusief verzend- en administratiekosten. Losse verkoopprijs € 19,– per nummer, exclusief 6% BTW. Een abonnement kan op elk moment ingaan. Op elk tweede en volgende abonnement ontvangt u 25% korting. U ontvangt 10 nummers per jaar. Opzeggen kan schriftelijk tot drie maanden voor de nieuwe jaargang bij B + B Vakmedianet, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven. Adreswijzigingen (met de oude adresgegevens) doorgeven aan B + B Vakmedianet, Postbus 2238, 5600 CE Eindhoven. Bankrelatie: ING Bank 65.23.73.763 Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op alle uitgaven van B + B Vakmedianet zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te ‘s-Gravenhage op 22 oktober 2012 onder depotnummer 66/2012. Disclaimer Alle in Security Management opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. B + B Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. B + B Vakmedianet is aangesloten bij Het Oplage Instituut (HOI) Partners Axis Communications, Trigion, Securitas, G4S Beveiliging, Nedap, ARAS Security, Bosch Security Systems Opmaak en DTP Euradius Basisvormgeving Verheul Media Supporters, Alphen aan den Rijn Druk: Koninklijke Van Gorcum, Assen ISSN 1386-0941
Illusie
co lu m n
Laat ik deze column eens beginnen met een bekentenis. Door het jaar heen heeft Security Management aandacht voor verschillende thema’s. En eerlijk gezegd is het ene thema interessanter om in te vullen dan het andere. Maar cctv of cameratoezicht behoort tot mijn favoriete onderwerpen. Want laten we eerlijk zijn, de technologische ontwikkelingen zijn zeer aansprekend en het onderwerp staat volop in de schijnwerpers. Neem alleen al het eerste kwartaal van dit jaar: de trajectcontrole op de A2 door middel van camera’s leverde menig automobilist een bekeuring op - ik schrijf deze column overigens na afloop van een flinke rit over diezelfde A2 en weet dus dat ik weer kilometerslang ben gevolgd en vastgelegd. Verder was er de geruchtmakende zaak van ‘de 8 van Turnhout’, waarin daders van een laffe mishandeling in Eindhoven met behulp van camerabeelden werden opgespoord. En wat te denken van de recente berichtgeving over de inzet door de politie van met camera’s uitgeruste drones. Sinds 2009 blijken er al 132 vluchten mee te zijn uitgevoerd in de jacht op zware criminaliteit. En dat zijn nog maar een paar voorbeelden waarin cameratoezicht een rol speelt en waaraan in de media volop aandacht is besteed. Uit onderzoek blijkt dat alleen al in de Nederlandse dagbladen jaarlijks 3000 berichten over cameratoezicht verschijnen. De toon van deze berichtgeving is over het algemeen positief, wat uiteraard zijn weerslag heeft op hoe het grote publiek over cameratoezicht denkt, namelijk dat cameratoezicht de veiligheid ten goede komt. Dat hier echter vraagtekens bij kunnen worden gezet blijkt uit ander, recent onderzoek over camera’s & design. Zo is het effect van camera’s op het gedrag van korte duur en hebben ze op de meeste criminelen geen preventief effect. In de discussies over cameratoezicht ben ik zelf altijd geïnteresseerd in hoe het staat met de privacy. Of is dit inmiddels een illusie? Want ik heb de afgelopen jaren in diverse uitkijkruimtes met eigen ogen mogen vaststellen wat er zoal tot in detail kan worden gezien en gevolgd. En dat is veel! En de technologische ontwikkelingen gaan alleen maar verder, zoals dus de inzet van drones. Toch zou ik er voor willen pleiten de juiste juridische en ethische kaders te bewaken, en gun mij de illusie dat ik nog enige privacy heb. Arjen de Kort Hoofdredacteur Security Management, adekort@vakmedianet.nl
www.securitymanagement.nl
Security Management Groep Meer Security Management? Volg ons ook op Twitter: www.twitter.com/@Security_Mgt Security Management nummer 4 april 2013
3
Onafhankelijk vakblad voor professionele beveiliging
Coverfoto: Eduard van der Worp
10 Rijksmuseum en Van Gogh Museum innoveren beveiliging Na een tijd (gedeeltelijk) gesloten te zijn, openen het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum in april en mei 2013 weer hun deuren. Bij vernieuwde gebouwen horen nieuwe inzichten. Het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum bundelden hun krachten en besloten samen de taak van de museumbeveiliger te innoveren. Maar waar moet zo’n beveiliger aan voldoen?
t hema | cc t v
14 Kranten te rooskleurig over cameratoezicht Wie zich een mening wil vormen over cameratoezicht is meestal afhankelijk van wat er in de media over wordt geschreven. Uit een analyse blijkt dat dagbladartikelen hoofdzakelijk positief van aard zijn, omdat ze vaak schrijven over de succesvolle opsporing van dader(s) en dat cameratoezicht helpt tegen onveiligheidsgevoelens. Deze artikelen zijn verzameld in het kader van een afstudeeronderzoek aan de Technische Universiteit Delft.
t hema | cc t v
18 Vijfsluizen kiest voor intelligent cameratoezicht Vijfsluizen in Schiedam behoort tot een van de veiligste bedrijventerreinen in Nederland. De afgelopen jaren werd dat gerealiseerd met traditionele mobiele surveillance. Met de ingebruikname medio april van een nieuw, innovatief camerasysteem verschuift het zwaartepunt in de beveiliging naar cameratoezicht. De verwachting is hiermee meer grip te krijgen op de beveiliging.
4
Security Management nummer 4 april 2013
t hema | cc t v
22 Centrale of decentrale systeemstructuur?
De planning van videobeveiligingssystemen is de basis van hun latere prestatievermogen. In dit kader moet een belangrijke beslissing worden genomen: Kiest men een centrale systeemarchitectuur of een decentrale? Het overwegen van de technische beginselen kan hierbij helpen.
24 Smile! You are on cctv
Als camera’s en informatieborden een preventief effect moeten hebben op potentiële criminelen en overlastgevers zullen ze moeten opvallen. Maar camera’s kunnen ook een gevoel van onveiligheid oproepen bij nietsvermoedende voorbijgangers. De vormgeving van camera’s en informatieborden zou daarom bewust op de belangrijkste doelgroep moeten worden afgestemd.
28 Koppeling traditionele en IP-camera’s
Het Gemeentemuseum Den Haag wilde zijn gebouw en de omgeving beter in beeld brengen. Om de investeringen te minimaliseren, wilde het museum de bestaande traditionele camera’s aan een IP-netwerk koppelen en onderbrengen in een centraal IP-gebaseerd videosysteem.
30 Troonswisseling: uitdaging voor beveiliging
Op 30 april zijn weer alle ogen gericht op de hoofdstad: de plechtigheden rond de abdicatie van Beatrix, de inhuldiging van Willem-Alexander en alle feestelijkheden eromheen zullen het uiterste vragen van de beveiliging. Oud-hoofdcommissaris Joop van Riessen blikt terug op de roerige jaren tachtig en kijkt samen met enkele binnen- en buitenlandse experts vooruit naar de komende feestdag.
34 Nederland mist regie bij security
En verder 3
colofon
3
column
6
nieuws
46
recherche
47
recht
48
contacten en contracten
50
young professional: Bastiaan Kemerink
Samenwerking en informatiedeling zijn cruciaal om tot echte security te komen. Nergens werd dat zo duidelijk als bij de Olympische Spelen in Londen in 2012. Deze vormden dan ook de rode draad tijdens de UK-NL Security Dialogue op 6 maart in Den Haag.
36 Beveiliging op ministerieel niveau
De nieuwbouw van de ministeries van Veiligheid & Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is in december opgeleverd en wordt deze maanden gefaseerd in gebruik genomen. Een gesprek met Peter Kern en Hans Ooms over ontwerp en inrichting van de beveiliging van de nieuwbouw.
40 7 tips hoe te handelen na een hack
We beveiligen een bedrijfsgebouw, overheidsinstelling of onze eigen woning met sloten, hekken en camera’s, omdat we niet willen dat er wordt ingebroken. Maar waarom gaan veel bedrijven en organisaties pas echt serieus kijken naar hun online beveiliging nadat er een incident heeft plaatsgevonden?
42 Veiligheid en gastvrijheid in balans
Het nieuwe stadskantoor van de gemeente Utrecht zal na de opening eind 2014 een duidelijke publieksfunctie en een open en transparant karakter hebben. Gastvrijheid staat hoog in het vaandel, maar hoe valt dit te combineren met het borgen van de veiligheid en het organiseren van passende beveiligingsmaatregelen? Bezoek de Security Management dossiers Op www.securitymanagement.nl staan vier dossiers met informatie – nieuws, achtergrondartikelen, columns - over brandveiligheid, cctv, toegangscontrole, en informatiebeveiliging. Neem eens een kijkje, alle informatie is gratis toegankelijk!
Security Management nummer 4 april 2013
5
nieuws
Overheid wil slimme camera’s in digitale stad Slimme camera’s moeten de digitale steden van de toekomst veiliger maken, zo blijkt uit een convenant over ‘Smarter Cities’ dat in Den Haag werd ondertekend. Het convenant is onderdeel van de Digitale Steden Agenda (DSA), waar het ministerie van Economische Zaken (EZ) 1 miljoen euro voor beschikbaar heeft gesteld. Minister Henk Kamp van EZ heeft het convenant ondertekend. Hierdoor komt er extra geld beschikbaar voor samenwerking tussen steden op het gebied van ICT en Veiligheid. De Digitale Steden Agenda heeft als doel om ICT voor maatschappelijke vraagstukken in te zetten. Er is ook apart ruimte voor het gebruik van ICT om steden veiliger te maken. ‘Bijvoorbeeld door cameratoezicht en het met software overzien van grote hoeveelheden beelden die de capaciteiten van het menselijke oog overstijgen’, aldus het convenant. Naast minder delicten en ongelukken staat in het document dat het verbeteren van de veiligheidsbeleving van bewoners van een stad middels ICT het ultieme doel is. Cameratoezicht en camerasystemen spelen daarbij een belangrijke rol. Zo vindt er een pilot plaats waarbij er ‘state of the art’ technologie wordt gebruikt om bedrijventerreinen te beveiligen. Informatie van zowel private en particuliere camera’s wordt daarbij uitgelezen. Ook is het plan om beter gebruik van beschikbare (open) datasets te maken. Betrokken steden zullen dit jaar in samenwerking met technologische instituten en het bedrijfsleven een platform starten dat erop gericht is om nieuwe manieren te vinden om bestaande datasets, zoals camera’s en meetpunten, beter te benutten. De nadruk ligt daarbij op preventie, monitoring en acute situatie.
6
FNV naar de rechter om beglurende camera’s FNV Bondgenoten stapt naar de rechter vanwege de camera’s die in het Hoogeveense betonijzerbedrijf BCS de werknemers bespieden en begluren. In tegenstelling tot eerdere toezeggingen, heeft het bedrijf niet gereageerd op een laatste ultimatum van de vakbond om de camera’s op de werkplekken permanent te verwijderen. Bijna alle werknemers van BCS voelen zich bespied en begluurd sinds het bedrijf de camera’s vorige maand geleden liet installeren. Zij vinden het beveili-
gingssysteem een ‘enorme inbreuk op de privacy’, aldus FNV Bondgenoten. De bond eiste dat BCS de camera’s in de bedrijfshal ‘zichtbaar onklaar’ zou maken of liet verwijderen. BCS zegt dat de camera’s noodzakelijk zijn ‘voor de veiligheid van werknemer en bedrijf’. Er zou de laatste tijd veel zijn gestolen en vernield. Volgens FNV Bondgenoten heeft BCS dat op geen enkele manier aannemelijk kunnen maken. ‘Het personeel denkt dat het op deze manier wordt gecontroleerd en dat geeft een buitengewoon ongemakkelijk gevoel.’
Cyber Security Academy in 2013 van start Nog dit jaar moet er een Cyber Security Academy (CSA) in Den Haag komen. Zo luidt het advies van een werkgroep onder leiding van Eimert van Middelkoop, oud-minister van Defensie. De CSA moet studenten en cursisten opleiden en omscholen tot experts op het gebied van internetveiligheid. Daar is bij zowel de overheid als het bedrijfsleven grote behoefte aan. Het instituut wordt opgericht in de vorm van een samenwerkingsverband van Technische Universiteit Delft, Universiteit van Leiden (Haagsche Campus) en de Haagsche Hogeschool. Zij bundelen hun opleidingsaanbod en expertise en koppelen dit aan cursussen en traineeships van Fox-IT, PBLQ, HEC
Security Management nummer 4 april 2013
en ENCS. Zo ontstaat een groot en praktijkgericht trainings- en onderwijsaanbod voor het steeds belangrijkere terrein van internetveiligheid. Het aanbod van CSA zal vanwege de snelle start in eerste instantie bestaan uit cursussen voor professionals. Vanaf 2014 wil het instituut opleidingen bieden op post-HBO- en WO-niveau. De haalbaarheidsstudie en het plan zijn initiatieven van The Hague Security Delta en de gemeente Den Haag.
nieuws
Strengere beveiliging Europees Parlement Nieuwe, geheime plannen om het gebouw van het Europees Parlement minder toegankelijk te maken zijn uitgelekt. Er komen extra beveiligingspoortjes en bepaalde delen van het parlement heten straks high security zones. Momenteel krijgt een bezoeker na accreditering en controle van de tas,
Meer vrouwen plegen fraude Het aantal vrouwen dat fraude pleegt binnen de organisatie waar ze werkzaam zijn, is in 2012 sterk toegenomen. Dat is één van de opvallende ontwikkelingen die Hoffmann Bedrijfsrecherche in de onlangs verschenen Hoffmann Statistiek beschrijft. In de jaarlijks te verschijnen Statistiek schetst Hoffmann een beeld van trends en ontwikkelingen op het gebied van fraude en fraudepreventie in bedrijven, instellingen en de publieke sector. Dit beeld is gebaseerd op cijfers en observaties in het afgelopen jaar. In 2012 kwam Hoffmann tijdens de 1270 onderzoeken die het recherchebureau uitvoerde 10% meer vrouwelijke criminelen tegen dan in 2011. Vrouwen vormen nu 28% van het totaal aantal daders. Reden voor de toename is onder andere het feit dat er meer vrouwen zijn gaan werken door of mede door de crisis en dat er naar rato meer mannen zonder werk zijn gekomen. Landelijk gezien ziet ook justitie een stijging van het aantal criminele vrouwen. Overigens is het daderprofiel ongewijzigd gebleven. In 2012 waren veel (50%) criminele activiteiten in het bedrijf te associëren met de crisis. Zo hadden veel werknemers die het verkeerde pad op ging hiervoor een financiële reden. Of ze waren gefrustreerd, mogelijk door interne bezuinigingen. Er werd in 2012 vooral met levensmiddelen, luxegoederen en geld gefraudeerd, waar tot halverwege 2011 vooral kennisdiefstallen op nummer 1 stond.
een pasje waarmee hij na toegang via poortjes zich vrij door het gebouw kan bewegen. In de plannen voor de verbeterde beveiliging wordt gesproken van 111 glazen schuifdeuren met kaartlezers, waarvan er 97 voor de kantoren van de Europarlementariërs worden geplaatst. Dit is een behoorlijke uitbreiding van het aantal poortjes.
Het nieuwe systeem zou 2,8 miljoen euro moet gaan kosten. Niet alleen het parlementsgebouw in Brussel, maar ook dat in Straatsburg moet zo beveiligd worden. Maandag 11 maart moet het bestuur van het Europees Parlement over de plannen beslissen. De beveiliging van het Europees Parlement in Brussel kost jaarlijks 21 miljoen euro.
Extra controles (brand)veiligheid in Amsterdam Amsterdam gaat hotels, parkeergarages en andere grote gebouwen voorafgaand aan de troonswisseling versneld controleren op (brand) veiligheid. Al eerder bleek namelijk dat ruim honderd gebouwen hun vergunningen niet volledig op orde hebben.
wil er zeker van zijn dat alle vergunningen up-to-date zijn, actueel zijn en dat de noodzakelijke controles zijn gedaan. Voor het versneld uitvoeren en coördineren van de (administratieve) controles worden de komende maanden twee ambtenaren vrijgemaakt.
Niet alleen hotels, ook de Nieuwe Kerk ontkomt niet aan controle. De controles kunnen variëren van brandveiligheid en vluchtwegen tot gebruiksvergunningen en keuringsrapporten van verwarmingsinstallaties. De gemeente
Aantal inbraken fors gestegen Het aantal inbraken is het afgelopen jaar fors gestegen. Het ministerie van Justitie moet de cijfers over 2012 nog presenteren, maar bronnen bij de politie bevestigen dat er sprake is van een landelijke trend. Onder meer in de regio’s Oost, Midden en de regio Rotterdam gaat het om een flinke stijging. Sinds 2009 stijgt in de regio Rotterdam het aantal inbraken, van 7502 in dat jaar tot 9099 vorig jaar. In december werd er in de regio Rotterdam ruim 1100 keer ingebroken. Dat is 36 keer per dag. De politieleiding is geschrokken van de cijfers en gaat er alles aan doen om het aantal terug te dringen. Daarbij wordt dezelfde methode als bij de aanpak van overvallen gebruikt. Door een speciaal team vrij te maken en de overvallers op
alle mogelijke manieren na te jagen, kon het aantal overvallen met de helft worden teruggedrongen. Korpschef Frank Paauw van de politie eenheid Rotterdam verwacht op dezelfde manier ook het aantal inbraken flink terug te kunnen dringen. In Nederland wordt slechts 12 procent van de inbraken opgelost. In veel steden en dorpen richten bewoners buurtwachten op om te patrouilleren. Onder meer in Breda, Almere, Ridderkerk en Rotterdam zijn buurtwachten actief.
Security Management nummer 4 april 2013
7
nieuws
CBP stelt minimale eisen databeveiliging vast Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft een richtlijn uitgebracht voor de beveiliging van informatie bij organisaties die persoonsgegevens verwerken. Het document beschrijft waar de privacywaakhond op let als ze onderzoeken of organisaties zich aan de wet houden. Zo’n ‘richtsnoer’ (pdf) is nodig, omdat beveiliging wettelijk verplicht is voor organisaties die persoonsgegevens verwerken. De wet is echter minder duidelijk over wat er precies moet worden gedaan. Zo eist de wetgever dat een organisatie ‘passende technische en organisatorische maatregelen’ moet nemen, rekening houdend met ‘de stand van de techniek’.
Die onduidelijkheid in de wet leidt na cyberaanvallen vaak tot discussie of een bedrijf wel of niet voldoende aan beveiliging heeft gedaan. Wie privédata onvoldoende beveiligt riskeert ingrijpen van het CBP, waarbij in de toekomst mogelijk ook forse boetes kunnen worden opgelegd. Volgens het CBP moet daarom een beveiligingsplan worden opgesteld en moeten organisaties constant verbeteringen doorvoeren. Als gevoeligere informatie wordt verwerkt, moeten er strengere beveiligingsmaatregelen worden genomen. Dat zijn bijvoorbeeld bijzondere persoonsgegevens als medische informatie en details over ras, geloof en seksuele voorkeuren. Maar ook inloggegevens, financiële data en burgerservicenummers moeten zwaarder worden beveiligd.
Kamer steunt opslag beelden van kentekens
Veel miljoenenbranden in 2012
Het wetsvoorstel van minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) om camerabeelden van voertuigen en kentekens op te slaan en vier weken te bewaren, kan rekenen op steun in de Tweede Kamer. In elk geval VVD, PvdA, PVV en CDA zijn het eens met het voorstel dat de politie meer tijd geeft om misdaden op te lossen.
In 2012 hebben zich in ons land 120 grote branden voorgedaan waarbij de geraamde schade één miljoen euro of meer bedroeg. Zij zorgden gezamenlijk voor een schadelast van naar schatting 365,1 miljoen euro, ruim 20 miljoen euro meer dan in 2011.
De politie is op dit moment niet bevoegd alle kentekens te bewaren en achteraf te raadplegen. Toch kan dat belangrijk zijn voor de opsporing van misdrijven waarbij pas later blijkt dat informatie over een voertuig een rol speelt. De partijen willen wel dat de minister de privacy van mensen goed beschermt. Ook moeten de beelden alleen maar worden gebruikt om criminelen op te sporen. Langs de snelwegen staan overal camera’s, die opnames maken van kentekens. De opnames worden vergeleken met een database waar mensen in staan die bijvoorbeeld worden gezocht of nog een boete open hebben staan. Is er een overeenkomst, dan gaat de politie aan de slag. Zo niet, dan worden de beelden nu nog weggegooid.
8
Dat blijkt uit de meest recente registratie van de miljoenenbranden in Nederland, die tot stand is gekomen in samenwerking met de bij het NIVRE aangesloten expertisebureaus en met verzekeraars. In het vierde kwartaal van 2012 deden zich in ons land 25 miljoenenbranden voor. Alleen in het laatste kwartaal van 2009 (43), 2002 (27) en 2011 (26) waren er meer grote branden. De 25 branden tussen oktober en december van het afgelopen jaar zorgden gezamenlijk voor een schadelast van naar schatting 93,1 miljoen euro. Dat is op 2010 na (214,9 miljoen euro) het grootste schadebedrag in de afgelopen vijf jaar. Gekeken naar de afgelopen 15 jaar neemt 2012 echter qua schadelast door miljoenenbranden een middenpositie in.
Security Management nummer 4 april 2013
Installatiebranche moet innoveren om te overleven Ook in de installatiebranche ondervinden veel bedrijven de gevolgen van de crisis. Uit onderzoek van UNETO-VNI blijkt dat het productievolume sinds 2009 met een kwart is afgenomen. De branche zet in op innovatie om het tij te keren. De ondernemersorganisatie voor de installatiebranche UNETO-VNI signaleert wel dat installatietechniek een steeds belangrijker onderdeel van de totale bouwsom vormt en verwacht dat dit aandeel de komende jaren zal groeien. Maar op korte termijn zijn veel ondernemers in de branche somber gestemd. De bouwcrisis en afgenomen consumentenvertrouwen zetten de werkgelegenheid in de sector sterk onder druk. Installateurs moeten alle zeilen bijzetten om werkgelegenheid in stand te houden. De sector verwacht veel van het Nationaal Energieakkoord en het Nationaal Fonds Energiebesparing. Duurzame energie en het levensloopbestendig maken van woningen zijn groeimarkten. Ook de doorgevoerde btw-verlaging kan consumenten over de streep trekken om te investeren in woningverbeteringen. De markt voor industriële installatietechniek lijkt geen last te hebben van de crisis. Deze deelsector verwacht dit jaar zelfs een groei van 1% te realiseren.
Adverteerdersindex ARAS Security Trigion Nedap Security Management Stichting Rijksmuseum OrcaSecure ILOQ Benelux Stanley Security Solutions SSA 2013 Croon Electrotechniek G4S Beveiliging Axis Communications
2 12 20 20 20 38 38 44 48 51 52
nieuws
Vanaf 2014 weer vloeistoffen mee aan boord Vliegtuigpassagiers in de Europese Unie mogen vanaf 2014 weer grotere hoeveelheden van bepaalde vloeistoffen mee aan boord nemen. Het huidige verbod, dat een terreuraanslag moet voorkomen, zou tegen 2016 helemaal verdwenen moeten zijn. Maar dat hangt af van de ervaringen met de versoepeling van de regels. Europarlementariërs kwamen het besluit overeen met de Europese Commissie in Brussel.
Vanaf 31 januari 2014 kunnen medicijnen, dieetproducten en babyvoeding gewoon weer mee in de handbagage. Daarnaast mogen dranken, gels en parfums die na de veiligheidscontrole op een luchthaven zijn gekocht, zonder belemmering mee bij een overstap. Speciale scanners gaan voortaan vloeibare explosieven in handbagage opsporen. Het was eigenlijk de bedoeling de regels in april 2011 te versoepelen. Maar toen bleken de scanapparaten nog niet snel en betrouwbaar genoeg.
Internationale aanpak grensoverschrijdende criminaliteit in Limburg Nederlandse, Belgische en Duitse opsporingsdiensten gaan in de Euregio’s Maas-Rijn en Rijn-MaasNoord nog intensiever samenwerken in de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit. Hierover hebben de ministers van Justitie van Nederland, België en Noordrijn-Westfalen afspraken gemaakt. In deze grensregio wordt door de politie- en justitiediensten van de drie landen al samengewerkt, mede dankzij het Bureau voor Euregionale Samenwerking (BES) dat op Nederlands initiatief is ingericht in Maastricht. Deze samenwerking wordt verder geoptimaliseerd. Met behulp van het BES kan op locatie intensiever met elkaar worden afgestemd, informatie en ervaringen gedeeld, zodat men sneller in staat om grensoverschrijdende criminaliteit aan te pakken. De gezamenlijke prioriteiten die in de aanpak zijn vastgesteld, zijn: rondtrekkende criminele groepen, woninginbraken, drugscriminaliteit, mensenhandel, ‘car- and homejacking’ en criminele motorbendes.
‘Politie zet steeds vaker drones in’ De politie gebruikt steeds vaker in het geheim onbemande vliegtuigjes, aldus berichtgeving in het AD. De zogenoemde drones worden onder meer ingezet om inbrekers op te sporen, vluchtauto’s van criminelen te volgen en wietplantages op te sporen. Uit cijfers van de ministeries van Infrastructuur en Milieu, Binnenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie blijkt volgens de krant dat de drones in zeker veertig plaatsen zijn uitgevlogen. Dat gebeurde sinds 2009 op zeker 132 verschillende dagen. Het aantal vluchten zou bovendien toenemen. Stichting Privacy First spreekt van ‘illegale operaties’ omdat de vluchten niet bekend worden gemaakt en mensen de stille vliegtuigjes met camera’s niet opmerken. D66 eist opheldering. ‘De inzet
moet wettelijk en controleerbaar zijn’, zegt Tweede Kamerlid Gerard Schouw in de krant. ‘Nu weten we niets.’ Drones zijn eigenlijk oorlogswapens, maar het type dat de politie gebruikt
is onbewapend. Deze vliegtuigjes maken wel camera- en warmtebeelden. De drones zijn onder meer ingezet in Arnhem, Amsterdam, Rotterdam en Almere.
Security Management nummer 4 april 2013
9
beveiliging
Rijksmuseum en Van Gogh Museum innoveren beveiliging
Wat maakt een goede pro Na een tijd (gedeeltelijk) gesloten te zijn, openen het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum in april en mei 2013 weer hun deuren. Bij vernieuwde gebouwen horen nieuwe inzichten. Het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum bundelden hun krachten en besloten samen de taak van de museumbeveiliger te innoveren. Maar waar moet zo’n beveiliger aan voldoen? Het Rijksmuseum, het Van Gogh Museum, TNO en SoSecure vertellen over hun gezamenlijke missie. EmilE BroErsma, Dick DrEnt, DiannE van HEmErt, maaikE lousBErg, lEEn van DEr Plas *
Aanleiding Proactief Werken Tijdens een interview met Emile Broersma (Hoofd Veiligheidszaken Rijksmuseum) en Dick Drent (Corporate Security Manager Van Gogh Museum) vertellen zij over waarom het idee is ontstaan om specifiek het innovatietraject Proactief Werken door beveiligers van beide musea in gang te zetten. ‘Wij hadden al een tijd behoefte aan beveiligers die proactief te werk gaan. Dat wil zeggen, beveiligers die niet afwachten totdat er iets gebeurt, maar die actief om zich heen kijken en - op de juiste manier - reageren op mensen die zich gezien de museumcontext afwijkend gedragen. Een aantal jaren geleden, toen nog weinig grote beveiligingsbedrijven van profiling hadden gehoord, ontwikkelden het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum in samenwerking met ArtSecure het proactief beveiligen in de vorm van de OGRI methodiek (Observatie Gedragsherkenning Risicoanalyse Interventie). Dit was feitelijk een voortvloeisel van het Informatie Gestuurd Opsporen zoals dit ook ooit bij de politie was geïntroduceerd.’ (Meer over de OGRI methodiek: Security Management nummer 5, mei 2008) Waarom deze switch naar proactieve beveiliging? Broersma en Drent: ‘Naar ons idee was het logisch om in de toentertijd
10
Emile Broersma (links) en Dick Drent (rechts): ‘Wij hadden al een tijd behoefte aan beveiligers die proactief te werk gaan.’ zeer reactieve wereld van de particuliere dio 2010 las ik in Security Management een artikel van Maaike Lousberg over beveiliging waarin wij terecht kwamen gedragsherkenning en testen die TNO juist proactief te gaan werken. Dit zou daarmee had gedaan op een station in volgens ons de kwaliteit verbeteren en Nederland. Ik projecteerde dat toen op de kosten omlaag kunnen brengen. En de komende situatie in het te openen daarnaast zou het de werkzaamheden Rijksmuseum. Hier zou ik ook te maop de werkvloer een stuk aantrekkelijken krijgen met semi-publieke gebieker maken voor onze medewerkers. den die veel mensen aantrekken en Hierdoor zouden zij meer gemotiveerd zijn en dus beter hun taken uitvoeren.’ dus ook kwaadwillende. De grens van fysieke detectie was ondertussen wel bereikt en de vraag kwam op hoe je Op welk moment kwam TNO om de zonder die enorme inbreuk op privacy hoek? Broersma: ‘Op iedere beurs vind je no- van mensen toch optimaal kunt beveiligen. Ik dacht mede een antwoord te viteiten ten aanzien van techniek en kunnen vinden in de verdieping van bouwkunde, maar helaas nauwelijks de door ons ingezette OGRI metho“de menselijke component” die uiteindelijk de belangrijkste factor is. Me- diek. Wij hadden inmiddels wel erva-
Security Management nummer 4 april 2013
beveiliging
actieve museumbeveiliger? Wetenschappelijk Onderzoek Dianne van Hemert (senior researcher bij TNO) en Maaike Lousberg (teamleider bij TNO) vertellen hoe ze met de vragen van het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum aan de slag zijn gegaan. Van Hemert: ‘We zijn begonnen met het onderzoek om vast te stellen welke competenties van belang zijn voor de nieuwe museumbeveiliger. Het is im-
ren dat voorspellende gedragsherkenning als specialisme zeker niet voor iedere beveiliger was weggelegd. Na een aantal sessies die ik vervolgens had met Maaike Lousberg kwamen er twee vragen bij mij op: Welke competenties zou een museale profiler in potentie moeten bezitten? En hoe selecteer ik deze personen?’ ‘Deze vragen resulteerden in een onderzoeksopdracht aan TNO die in 3 fases uitgevoerd werd. Vanaf fase twee toen TNO meer zekerheid kon geven over de haalbaarheid van het onderzoek heb ik Dick Drent gevraagd of hij namens het Van Gogh Museum wilde aanhaken en heeft TNO het bedrijf SoSecure als partner in het onderzoek erbij betrokken. Dat kon met zijn expertise op bedoeld terrein gecombineerd met de kennis van de culturele sector uiteindelijk de selectie en opleidingen verzorgen.’ En nu? Drent: ‘Inmiddels zijn we druk aan het werven met behulp van het competentieprofiel dat TNO heeft opgesteld en het bijbehorende assessment wat door SoSecure is geoperationaliseerd. Voldoen aan dit competentieprofiel en goed scoren tijdens de assessment wordt toegepast als hard criterium bij de selectie.’
mers onduidelijk welke menselijke competenties of eigenschappen samenhangen met het goed kunnen herkennen van en reageren op afwijkend gedrag.’ ‘We hebben tijdens het onderzoek een meetinstrument ontwikkeld voor competenties voor proactieve beveiligingstaken in een museale context. Op basis van theorie, literatuur en praktijkbevindingen hebben we eerst een theoretisch model voor relevante competenties ontwikkeld. Dit model bestond uit 9 hoofdcompetenties, zoals motivatie, communicatie, flexibiliteit en intelligentie, met onderliggende subcompetenties. Om er achter te komen of dit daadwerkelijk de juiste competenties waren zijn we gaan meten. In een experiment onder ruim 100 deelnemers is het competentiemodel getoetst. Gedurende een halve dag werden bij deelnemers uit verschillende beroepsgroepen (zoals reguliere beveiligers, horecapersoneel, studenten en beveiligers met ervaring op het gebied van afwijkend gedrag) vragenlijsten en testen afgenomen, en voerden zij rollenspellen uit. Na het experiment viel een aantal van
de competenties die in het theoretische model stonden af, omdat ze geen relatie hadden met de uitvoering van de taken. De resultaten van het onderzoek laten zien dat relevante competenties voor het herkennen van en reageren op afwijkend gedrag voornamelijk liggen op het gebied van zelfvertrouwen, ervaring, team functioneren, flexibiliteit en persoonlijkheidstrekken als extraversie en emotionele stabiliteit.’
Maaike Lousberg: ‘Het meetinstrument is doorontwikkeld tot een selectietool voor nieuwe proactieve museumbeveiligers.’
Wat kunnen de musea met die resultaten? Lousberg: ‘Op basis van de resultaten van het experiment is een meetinstrument voorgesteld, die op een valide, betrouwbare en efficiënte manier competenties in kaart kan brengen die voor de nieuwe proactieve beveiliger in de context van een museum belangrijk zijn. Met behulp van dit meetinstrument kan richting worden gegeven aan werving en selectie van geschikte kandidaten voor deze functie. Bovendien kunnen scores van kandidaten helpen beslissingen te nemen over hun geschiktheid. Op dit moment is het meetinstrument doorontwikkeld tot een selectietool voor nieuwe proactieve museumbeveiligers die adequaat afwijkend gedrag herkennen en hier op kunnen reageren.’
Dianne van Hemert: ‘We zijn begonnen met het onderzoek om vast te stellen welke competenties van belang zijn voor de nieuwe museumbeveiliger.
Security Management nummer 4 april 2013
11
»
beveiliging
Als het maar veilig gebeurt
In Nederland is altijd wel iets te doen. Zelfs op de meest afgelegen plekken. Daar is niks mis mee. Als het maar veilig gebeurt. Daarom is het goed te weten dat Trigion een oogje in het zeil houdt. Daarvoor zetten we altijd de juiste mensen in. Alerte, uitstekend opgeleide en doortastende professionals. Trigion is het grootste beveiligingsbedrijf van Nederland. We kunnen bogen op een ervaring van 100 jaar. Zoeken proactief naar nieuwe oplossingen om mensen en eigendommen nog beter en efficiĂŤnter te beschermen. Onze opdrachtgevers waarderen dat. Dat blijkt niet alleen uit onze klanttevredenheidsonderzoeken maar ook uit onze langdurige relaties. Omdat we doen wat er van ons verwacht wordt. En eigenlijk altijd net iets meer dan dat. Wilt u weten wat Trigion voor uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer informatie op www.trigion.nl of bel (010) 298 11 33. Wij zijn u graag van dienst.
12
Security Management nummer 4 april 2013
Trigion. Toonaangevend in veiligheid
De juiste mensen op de juiste plek
beveiliging
herkennen van het afwijkend gedrag, maar het gaat er ook om dat de profiler op een servicegerichte wijze achter de intentie van afwijking komt en hier naar handelt. Van der Plas: ‘We hebben het dan echt over de beveiligingsmethodiek van nu!’ De Profiling Assessmenttool is exclusief door TNO aan SoSecure vergeven. Een team van HRM experts hebben het door TNO aangeleverde prototype verder ontwikkeld tot een goed werkbare Profiling Assessmenttool. De eerste resultaten zijn veelbelovend.
Leen van der Plas: ‘Men wordt zich steeds meer bewust dat het reactieve beveiligingsklimaat niet meer werkt.’
Praktische toepassing ‘Men wordt zich steeds meer bewust dat het huidige reactieve beveiligingsklimaat, zowel nationaal als internationaal niet meer werkt’, aldus Leen van der Plas (directeur van SoSecure & ArtSecure). Hij vervolgt: ‘Het is nu de tijd voor de verandering van reactieve naar proactieve beveiliging. Bedrijven begrijpen goed dat de kern van het beveiligen het voorkomen van incidenten is en niet pas reageren als het te laat is. Wij leggen uit dat de beveiligers niet zijn opgeleid om en geen inzicht hebben in het voorkomen van incidenten en zij dus automatisch terugvallen op een reactieve houding. Uit eigen onderzoek blijkt dat veel beveiligers geen idee hebben tegen welke incidenten zij beveiligen of hoe zij hun tegenstanders kunnen herkennen.’ ‘Om onder andere de beveiligers te leren hoe zij vanuit een proactieve houding het afwijkende gedrag van de tegenstander kunnen waarnemen en direct daaraan gekoppeld achter de intentie van deze afwijking te kunnen komen zijn andere beveiligers nodig. De vraag die wij ons zelf stel-
den was: als we het beveiligingsklimaat zouden willen veranderen van reactief naar proactief begint dat met het inzetten van de geschikte personen, die het afwijkende gedrag beter kunnen ontdekken dan de ander? De menselijke factor maak hierin het blijvende verschil.’ ‘Wij hebben samen met het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum de diepte-investering gedaan om het wetenschappelijk onderzoek naar de competenties van een profiler te financieren en te ondersteunen, omdat dit inzicht in deze competenties ons ook de mogelijkheid geeft om ons werk en onze dienstverlening verder te professionaliseren. Tevens geeft het ons in Nederland en Europa een voorsprong op innovatie en kennis over profiling en proactief beveiligen.’ De uitkomsten van het wetenschappelijke onderzoek van TNO worden ook gebruikt om opleidingen op het gebied van profiling en proactief beveiligen nog beter toe te spitsen op de competenties van de profilers in spe. Het gaat namelijk niet alleen om het
Van der Plas: ‘De personen die als beste uit het assessment naar voren kwamen, werden na een strenge, aanvullende selectie ook daadwerkelijk aangenomen. De Profiling Assessmenttool werkt. Men moet zich echter wel realiseren dat de inzet van een Profiling Assessmenttool het begin is van succesvolle proactieve beveiliging, maar dan ben je er nog niet. Opleiden, trainen en bewust bekwaamhouden is cruciaal voor deze actieve vorm van beveiliging. Een profiler moet namelijk niet alleen het gedrag herkennen, maar hier ook naar weten te handelen. Juist door continu in beweging te blijven is deze methodiek zo succesvol.’ ‹‹
Informatie over het onderzoek of het herkennen van afwijkend gedrag opvragen kan via: lvanderplas@SoSecure.nl * Emile Broersma is Hoofd Veiligheidszaken Rijksmuseum * Dick Drent is Corporate Security Manager Van Gogh Museum * Dr. Dianne van Hemert is senior researcher bij TNO * Maaike Lousberg MSc. is teamleider bij TNO * Leen van der Plas is directeur van SoSecure & ArtSecure. Foto’s: Eduard van der Worp
Security Management nummer 4 april 2013
13
t hema | cc t v
Onderzoek toont aan:
Kranten te rooskleurig Wie zich een mening wil vormen over cameratoezicht is meestal afhankelijk van wat er in de media over wordt geschreven, waaronder in de dagbladen. Uit een media-analyse blijkt dat dagbladartikelen hoofdzakelijk positief van aard zijn omdat ze vaak schrijven over de succesvolle opsporing van dader(s) en dat cameratoezicht helpt tegen onveiligheidsgevoelens. De wetenschappelijke literatuur is hierover veel minder eensluidend. Deze media-analyse is gebaseerd op een database met 24.000 krantenartikelen over cameratoezicht uit de landelijke en regionale dagbladen. Deze artikelen zijn verzameld in het kader van een afstudeeronderzoek aan de Technische Universiteit Delft. Frank van het veld MSSM *
O
p dit moment publiceren de gezamenlijke Nederlandse dagbladen ongeveer drieduizend artikelen over cameratoezicht per jaar en voor de meeste dagbladen is deze tendens nog steeds stijgend (zie figuur 1). Maar hoe en waarover zij schrijven was tot voor kort nog niet systematisch onderzocht. Om hierover uitspraken te kunnen doen zijn 24.000 krantenartikelen onderzocht door middel van text mining. Eenvoudig gezegd is text mining een techniek waarbij woorden worden geturfd. Hoe vaker de computer bepaalde woorden in een artikel tegenkomt die met cameratoezicht te maken hebben, hoe groter de kans is dat het artikel over cameratoezicht gaat. En op basis van de woordverdeling kan daarbij ook bepaald worden waarover geschreven wordt.
Cameratoezicht-woordenboek De belangrijkste stap voordat text mining kan worden toegepast is dan ook een woordenboek samenstellen waarin de essentiële woorden op een slimme manier zijn gerangschikt. Daarvoor moet de computer leren dat woorden als ‘beveiligingscamera’ of ‘bewakingscamera’ aanwijzingen zijn dat een artikel over cameratoezicht gaat en dat woorden als ‘diefstal’, of ‘knokpartij’ duiden op een incident of delict. Verder moet de computer weten dat woorden als ‘burgemeester’, ‘politieagent’, of ‘dader’ verwijzen naar personen die in een tekst kunnen figureren. Van sommige woorden kunnen vele varianten bestaan. Van het woord ‘agent’ kunnen varianten als ‘politieagent’, ‘wijkagent’ of ‘motoragent’ afgeleid worden. Zo zijn vele groepen
A a nta l a rtik e le n
100
WOORDENBOEK
W O O R DE NBO E K
80 60 40 20 0 1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
Figuur 1. Aantal artikelen over cameratoezicht in het Algemeen Dagblad.
14
van woorden samen te stellen over allerlei onderwerpen. Hieronder staat op een vereenvoudigde wijze weergegeven hoe een woordenboek over cameratoezicht eruit ziet. Het woordenboek dat voor dit onderzoek is ontworpen, bevat 8000 woorden verdeeld over 20 onderwerpen. Het onderwerp ‘cameratoezicht’ bevat daarvan 350 woorden. Daarbij moet u niet alleen denken aan de eerder genoemde woorden als ‘beveiligingscamera’ of ‘bewakingscamera’, maar ook aan vaktermen als ‘bodycam’, ‘FaceCheck’, of ‘cameraplan’. Daarnaast komen nog typische mediatermen voor als ‘schreeuwcamera’, ‘gluurtoezicht, of ‘fietskelderbeelden’. Uiteindelijk is met dit woordenboek het onderzoek uitgevoerd.
Security Management nummer 4 april 2013
C a m e ra to e z ic h t
In c id e n te n
A c to re n
….
ONDERWERPEN
C a m e ra to e z ic h t B e w a k in g s c a m e ra B e v e ilig in g s c a m e ra C a m e ra b e w a k in g C a m e ra -o b s e rv a n t V id e o b e w a k in g W in k e lc a m e ra …
D ie fs ta l B e d re ig in g K n o k p a rtij In b ra a k M is d ra g in g …
B u rg e m e e s te r P o litie A ge nt S u rv e illa n t O m w one nde S te w a rd W e th o u d e r …
… … … …
WOORDEN
Figuur 2. Cameratoezicht-woordenboek.
t hema | cc t v
over cameratoezicht P e rc e n ta g e a rtik e le n t.o .v . to ta a l
80% 60% 40% 20% 0% 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012
Figuur 3. Percentage artikelen over cameratoezicht waarin minimaal één keer een woord voorkomt dat op een overheidsfunctionaris wijst.
Overheidsfunctionarissen In de berichtgeving over cameratoezicht komen opvallend vaak functionarissen uit de overheid voor, dat wil zeggen: politie, burgemeester, wethouder enzovoorts. In gemiddeld zeventig procent van de artikelen wordt minimaal één keer overheidsfunctionaris genoemd. De analyse (figuur 3) toont aan dat deze vertegenwoordiging van de overheid in de berichtgeving al jaren constant is. Het leeuwendeel wordt ingenomen door slechts twee functionarissen: de ‘politie’ (57%) en ‘burgemeester’ (15%). Dit is begrijpelijk omdat de burgemeester beslist over cameratoezicht (althans in de openbare ruimte) en omdat de politie betrokken is bij het toezicht houden en de opsporing van verdachten die met cameratoezicht zijn vastgelegd. De overheid is daardoor tevens in het bezit van
Criminaliteit en opsporing In de krantenartikelen over cameratoezicht gaat de aandacht vooral uit naar criminaliteit (het delict) en de opsporing van de daders. De aandacht voor criminaliteit (figuur 4) is hoog. Het ligt al 20 jaar vrij constant rond de zeventig procent. Dat wil zeggen: in alle artikelen die over cameratoezicht gaan wordt in zeventig procent daarvan minimaal één keer een woord genoemd dat op een delict of criminaliteit wijst. Woorden die in de artikelen vaak in relatie met cameratoezicht genoemd worden zijn: ‘diefstal’ (13%), ‘geweld’ (12%), ‘vernieling’ (10%), ‘inbraak’ (8%), ‘drugs’ (6%), ‘overval’ (6%) en ‘vandalisme’ (5%). Het begrip ‘opsporing’ kent eveneens een hoge belangstelling (figuur 5). Het aantal artikelen dat woorden bevat die op opsporing wijzen ligt al jarenlang constant rond om de vijftig procent. Het meest wordt het woord ‘aangehouden’ aangetroffen(10%), gevolgd ‘opsporing’ (9%), ‘opgepakt’ (5%), ‘betrapt’ (4%), ‘gefilmd’ (4%), en ‘gepakt’ (4%).
Toonzetting is positief P e rc e n ta g e a rtik e le n t.o .v . to ta a l
100% 80% 60% 40% 20% 0%
1995
2000
2005
2010
Figuur 4. Percentage artikelen over cameratoezicht dat minimaal één keer een woord bevat dat op criminaliteit wijst.
Ook werd gekeken naar de toonzetting van artikelen over cameratoezicht. De toonzetting over de bruikbaarheid van cameratoezicht kan positief of negatief, kritisch of neutraal zijn. Uit de verzameling van 24.000 artikelen is een representatieve willekeurige selectie gemaakt die vervolgens handmatig op de toonzetting is beoordeeld. De toonzetting van de artikelen over cameratoezicht blijkt vrijwel altijd positief. Van de 244 willekeurig geselecteerde artikelen heb-
100%
P e rc e n ta g e a rtik e le n t.o .v . to ta a l
nieuws over cameratoezicht. Daarnaast leent cameratoezicht zich uitstekend voor een pakkend verhaal dat past in de traditie van misdaadverslaggeving en is voor een journalist gemakkelijk verkrijgbaar via de vele persberichten.
100%
80% 60% 40% 20% 0%
1995
2000
2005
2010
Figuur 5. Percentage artikelen over cameratoezicht dat minimaal één keer een woord bevat dat op opsporing wijst.
ben er 184 (76%) een positieve toonzetting. Het aantal kritische artikelen bedraagt negen procent , het aantal negatieve artikelen is acht procent en het aandeel van neutrale artikelen bedraagt vijf procent. Toonzetting Aandeel Positief 76 % Kritisch 9% Negatief 8% Neutraal 5% Onbepaald 2% De toonzetting van artikelen over cameratoezicht (N=244) De meeste artikelen schrijven positief over cameratoezicht, omdat zij berichten over de succesvolle opsporing en aanhouding van verdachten waarbij camerabeelden een rol spelen. Ook wordt vaak geschreven dat cameratoezicht helpt tegen (gevoelens van) onveiligheid variërend van diefstal tot deviant gedrag van hangjongeren. De kritische artikelen laten zowel voor- als tegenstanders aan het woord of gaan dieper in op de achtergronden, de voor- en nadelen, of het werkingsmechanisme of bijwerkingen van cameratoezicht. De neutrale artikelen geven een feitelijke weergave zonder meningsvormende aspecten. De negatieve artikelen schrijven meestal dat cameratoezicht niet heeft gewerkt omdat de dader niet of onduidelijk op de beelden stond of dat
Security Management nummer 4 april 2013
15
»
Advantage Line van Bosch Beveiligings- en audio toepassingen voor kleine en middelgrote ondernemingen
Bosch IP Video Camerabewaking =
+
16
Security Management nummer 4 april 2013
+
+
P e rc e nta ge a rtik e le n t.o.v . tota a l
t hema | cc t v
6 .5 % 6% 5 .5 % 5% 4 .5 % 4% 3 .5 % 3% 2 .5 % 2% 1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
Figuur 6. Percentage artikelen over cameratoezicht jaar waarin minimaal één keer een woord voorkomt uit de groep ’inhoudelijk deskundigen’.
de beelden al gewist waren. Toch bevatten zelfs de negatieve artikelen nog vaak positieve elementen, meestal omdat de suggestie wordt gewekt dat cameratoezicht had moeten werken. Dit valt op te maken uit zinnen die op teleurstelling duiden in de vorm van ‘als de daders wel/duidelijker in beeld hadden gestaan dan...’, of ‘wanneer de camera niet defect / wel ingeschakeld was dan...’ (waren de daders alsnog gepakt).
Inhoudelijk deskundigen Inhoudelijk deskundigen zoals onderzoekers, wetenschappers, hoogleraren enzovoort komen de laatste 10 jaar steeds minder vaak in de artikelen voor. Hun aandeel is afgenomen van zeven procent in 2001 tot minder dan drie procent in 2011. Het lijkt erop dat deze tendens zich in 2012 heeft voortzet. In de eerste drie maanden van 2012 werden deze deskundigen in slechts twee procent van de artikelen genoemd.
Cameratoezicht en veiligheid Op 31 oktober 1992 begint een bijzondere serie artikelen over de relatie tussen cameratoezicht en veiligheid. Het Algemeen Dagblad publiceert dan een artikel met de titel ‘Camera’s op stations; NS mikt op meer sociale veiligheid’. Daarin wordt voor het eerst gesuggereerd dat er een verband bestaat tussen cameratoezicht en (sociale) veiligheid. In 1993 volgen meer van dit soort artikelen. ‘Meer camera’s op stations; NS-project gaat agressie tegen en vergroot veiligheid’ zo kopt het Algemeen Dagblad op 27 augustus 1993. ‘Doel is rust, orde en veiligheid; NS verwachten veel van camera’s’ zo kopt Het Parool op 28 augustus 1993. ‘De
camera’s moeten de veiligheid in de stations vergroten’ zo schrijft Het Parool een paar maanden later op 18 december 1993. Maar waarop zijn deze uitspraken nu gebaseerd? In ieder geval niet op feiten. De eerste evaluaties over de effectiviteit van cameratoezicht zouden pas drie jaar later in het Verenigd Koninkrijk verschijnen. In 1995 constateerden de Britse onderzoekers Short & Ditton dat de invoering van cameratoezicht in het Verenigd Koninkrijk – in tegenstelling tot de overtuiging van de politiek – niet op betrouwbare effectiviteitsstudies was gebaseerd. Voor Nederland geldt opvallend genoeg hetzelfde. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie constateerde in 1996 dat Cameratoezicht op een brede steun onder het publiek mocht rekenen. Het constateerde echter ook dat deze steun vooral het gevolg leek te zijn van subjectieve verwachtingen en minder te berusten op feiten. Het is dus onbekend waarop het verband tussen cameratoezicht en veiligheid gebaseerd is zoals dat sinds begin jaren ’90 in de Nederlandse dagbladen is gepropageerd. Vermoedelijk is deze claim destijds ontstaan door wishful thinking van gebruikers, maar niet door feiten.
Ten slotte » In de Nederlandse dagbladen verschijnen per jaar meer dan 3000 berichten over cameratoezicht en dit neemt nog steeds toe. Verreweg de meeste van deze berichten (76%) hebben een positieve toonzetting. Dat komt door de focus op anekdotische verhalen over succesvolle opsporing en de claims dat cameratoe-
zicht helpt tegen (gevoelens van) onveiligheid, diefstal en hangjongeren. Overheidsfunctionarissen hebben als gebruikers en als eigenaar van nieuws over cameratoezicht, een dominerende rol in de berichtgeving. Inhoudelijk deskundigen komen steeds minder aan het woord. » De relatie tussen cameratoezicht en veiligheid(sgevoel) wordt in Nederland sinds 1992 geclaimd, lang voordat de eerste evaluaties uit het Verenigd Koninkrijk zouden verschijnen. Het is onbekend waarop deze relatie gebaseerd is. Het WODC constateert in 1996 dat dit vooral op subjectieve verwachtingen gebaseerd lijkt en niet op feiten. » Er wordt bijna 10x zo vaak positief dan kritisch of negatief over cameratoezicht geschreven. Dat staat in contrast met de tot nu toe uitgevoerde (meta)evaluaties door onafhankelijke partijen in Nederland. Dat toont een diffuus beeld waarin zowel positieve, negatieve als neutrale effecten naar voren komen . Daarbij is cameratoezicht vaak onderdeel van een mix van maatregelen waardoor een effect niet zonder meer kan worden toegewezen aan het cameratoezicht. Een reden voor deze positieve toonzetting is er dus niet. » Toch heeft de heersende opinie in de dagbladen een onverminderd positief beeld van cameratoezicht. Wie bijvoorbeeld de ‘stelling van de dag’ in de Telegraaf van 18 maart 2009 leest, constateert dat 91% van de deelnemers cameratoezicht noemt als middel om agressie tegen te gaan. En op 12 februari 2011 schrijft de Gelderlander dat ‘van het winkelend publiek zich 74 procent veiliger voelt door camera’s’. Zou dat komen vanwege de vele positieve berichten die de lezers voorgeschoteld krijgen? Daarvoor bestaat geen bewijs. Maar waar zouden lezers dan vandaan halen dat cameratoezicht zo ‘effectief’ is? Toekomstig onderzoek kan deze vraag mogelijk beantwoorden. ‹‹ * Frank van het Veld is onderzoeker bij TNO. Dit artikel is gebaseerd op zijn scriptie-onderzoek ‘Zicht op cameratoezicht’ voor de Technische Universiteit Delft.
Security Management nummer 4 april 2013
17
t hema | cc t v
Vijfsluizen kiest voor intelligent cameratoezicht
Meer grip op beveiliging Vijfsluizen in Schiedam behoort tot een van de veiligste bedrijventerreinen in Nederland. De afgelopen jaren werd dat gerealiseerd met traditionele mobiele surveillance. Met de ingebruikname medio april van een nieuw, innovatief camerasysteem verschuift het zwaartepunt in de beveiliging naar cameratoezicht. De verwachting van de Stichting Collectieve Beveiliging Bedrijventerrein is hiermee meer grip te krijgen op de beveiliging. Arjen de Kort
D
e ondernemersvereniging op het 15 jaar oude bedrijventerrein Vijfsluizen in Schiedam bestaat inmiddels ruim 10 jaar. Zolang bestaat ook de aan de vereniging gelieerde Stichting Collectieve Beveiliging Bedrijventerrein (SCBB). Sinds 2 jaar is Pieter Sneep, directeur van het op Vijfsluizen gevestigde Ultro International BV, voorzitter van zowel de vereniging als de stichting. In deze periode heeft hij zich onder andere ingezet voor een verandering van de beveiliging van Vijfsluizen. Medio april werd dit afgesloten met de officiële ingebruikname van All-in View, een nieuw en innovatief camerasysteem.
Preventief denken ‘We hebben hier een van de mooiste industriegebieden van de regio met
Bedrijvenpark Vijfsluizen Ligging: Schiedam, langs de A4. Bedrijven: 135. Ondernemersvereniging: opgericht in 2000. De Stichting Collectieve Beveiliging Bedrijventerrein Vijfsluizen is onderdeel van de ondernemersvereniging.
18
weinig problemen of incidenten’, is het antwoord van Sneep op de vraag of er een directe aanleiding of noodzaak was voor de keuze voor cameratoezicht. ‘Maar we hebben als stichting wel altijd preventief gedacht als het gaat om beveiliging. Daarom kochten we door de jaren heen al mobiele surveillance in. Als ondernemers hadden we namelijk het gevoel dat het hier ‘s nachts niet goed in de gaten werd gehouden door de politie. En je wilt als ondernemer ‘s ochtends je spullen toch terugvinden zoals je ze ‘s avonds hebt achtergelaten.’ Toch was dit voor Sneep niet voldoende. Eenmaal voorzitter vroeg hij zich
BIZ Om een einde te maken aan dat gevoel ging de stichting op zoek naar andere oplossingen, waarbij cameratoezicht als volgende stap voor de hand lag. En met de inwerkingtreding in 2009 van de Experimentenwet Bedrijven Investeringszone (BIZ) werd het mogelijk deze forse investering te doen. Sneep: ‘Sinds de inwerkingtreding maken we op Vijfsluizen gebruik van de BIZ-regeling. Als ondernemersvereniging geven we leiding aan de uitvoering ervan. De BIZ is de basis geweest, waarop wij de investering hebben durven doen in dit nieuwe concept met cameratoezicht. Ons financiële plaatje is erop gericht om bin-
‘Het is een modulair, technisch hoogwaardig en flexibel camerasysteem’ namelijk af of de jaarlijkse uitgave van 100.000,- euro voor mobiele surveillance wel verantwoord was. ‘We zijn het veiligste bedrijventerrein van de regio, maar komt dat daadwerkelijk door die surveillance? Ik vind het vervelend zoveel geld uit te geven voor iets waarop ik voor mijn gevoel geen grip heb.’
Security Management nummer 4 april 2013
nen de BIZ-periode die loopt tot eind 2014 de investering af te betalen. Daarna hebben we alleen nog de jaarlijkse lasten van onderhoud, verzekering, en een contract met de meldkamer voor het uitkijken van de beelden en de opvolging. Maar die zijn met 30.000,euro beduidend lager dan de kosten die we in de oude situatie hadden.’
t hema | cc t v
Pieter Sneep (links) heeft zich als voorzitter SCBB Vijfsluizen de afgelopen 2 jaar ingezet voor een verschuiving van mobiele surveillance naar cameratoezicht. Ron Knaap (manager Trigion AlarmServiceCentrale, rechts) was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe camerasysteem zoals dat medio april in gebruik is genomen.
Evolueren ‘Dat wil overigens niet zeggen dat we het de afgelopen jaren met mobiele surveillance slecht deden’, nuanceert Ron Knaap het beeld dat Sneep schetst. ‘Maar je moet je als beveiligingsbedrijf en als branche wel blijven ontwikkelen, omdat ook de crimineel professionaliseert en zich blijft ontwikkelen.’ Knaap is manager van de AlarmServiceCentrale van het eveneens op Vijfsluizen gevestigde Trigion en was de afgelopen jaren tevens verantwoordelijk voor business development. Vanuit die hoedanigheid heeft hij onder andere bijgedra-
gen aan de ontwikkeling van het TrigiACT concept en was daarom ook nauw betrokken bij het nieuwe All-in View camerasysteem. ‘Ik constateerde keer op keer dat als er op een bedrijventerrein werd gekozen voor cameratoezicht dit gebeurde op basis van het momentum en er niet altijd werd gekozen voor een toekomstvaste oplossing, met name als je kijkt naar de technische infrastructuur. Mijn frustratie was dat we daardoor diensten leverden, waarover na verloop van tijd discussie ontstond met de klant. Daarom wilde ik een modulair, technisch hoogwaardig en flexi-
bel camerasysteem ontwikkelen, waarmee we kunnen voldoen aan de door de tijd veranderende vragen van de klant.’ Het resultaat van deze ontwikkeling is een camerasysteem, waarbij elke cameramast in feite een surveillanceeenheid is. De camera met daarin intelligente video content analyse software die ook is toegepast in het Beware-concept, gecombineerd met het uitkijken van de beelden in de alarmcentrale, en de reactie met mobiele surveillance of doormelding naar de politie zorgt er volgens Knaap voor
Security Management nummer 4 april 2013
19
»
Als security uw verantwoordelijkheid is, neem dan geen risico. Security Redefined Wanneer het aankomt op security systemen, leveren de meeste gerenommeerde producenten goed werk. Niet meer en niet minder. Maar als u kiest voor de technologische marktleider in security management, zit u nóg rustiger en veiliger in uw bureaustoel. Nedap’s AEOS maakt security beter beheersbaar door functionaliteiten als toegangscontrole, locker management, inbraak en video binnen één applicatie te combineren. Dit maakt security management lonend, rapporteren een plezier en bezoekersmanagement makkelijk. Benieuwd hoe? Bezoek www.nedap-securitymanagement.com
20130325 a5 no4 Security mgt.indd 1
20-03-13 10:00:07
SECURITY IS ART
It needs prac,ce to do it right! “Vanaf nu kunnen we echt aan de slag om onze beveiligers voor te bereiden op het onverwachte”
J.C. Kosters, SAFENED
De volgende Train de trainer Oefenleider voor objectbeveiligers staat gepland op 22 mei. Meld u nu aan.
Voor vragen, aanmelding en overige opleidingen, bezoek onze website of bel met Jan van Twillert
OrcaSecure BV Tel: 030-‐7670076 info@orcasecure.org www.orcasecure.org
Het Rijksmuseum is het museum van Nederland. Een geheel vernieuwd Rijksmuseum heeft de deuren voor het publiek geopend en ontvangt 2.000.000 bezoekers per jaar, met een adembenemend gebouw, een verrassende inrichting, prachtige tentoonstellingen, bruisende evenementen en vele prettige faciliteiten voor jong en oud. De afdeling Veiligheidszaken zoekt op korte termijn een:
Adjunct Hoofd Veiligheidszaken 36 uur per week Meer informatie of direct solliciteren: www.rijksMuseuM.nl/VAcAtures
t hema | cc t v
vendien tegenover staat dat we meer beveiliging krijgen in de vorm van 24/7 cameratoezicht.’
Experimentenwet Bedrijven Investeringszones (BIZ) In april 2009 werd het startsein gegeven voor de Experimentenwet Bedrijven Investeringszones (BIZ). De BIZ werd gelanceerd op het bedrijventerrein Vijfsluizen in Schiedam, waar de plaatselijke ondernemers een uitvoeringsovereenkomst sloten met de gemeente Schiedam. De BIZ maakt het voor ondernemers makkelijker om samen te investeren in een veiligere en aantrekkelijkere bedrijfsomgeving. Het gaat daarbij om extra activiteiten ten opzichte van de diensten die de gemeenten al leveren, zoals gezamenlijke inhuur van surveillancediensten, camerabewaking of de verbetering van de bewegwijzering. De wet is bedoeld voor bedrijven gevestigd op een bedrijventerrein, winkelgebied of horecagebied en loopt tot 1 juli 2015.
dat het net zich verder sluit rond de criminelen. ‘Maar ook als de camera’s straks operationeel zijn, moeten we blijven evolueren en nieuwe oplossingen bedenken.’
Betaalbare basisvoorziening Bij de keuze voor cameratoezicht was voor Sneep van begin af aan de hoofddoelstelling duidelijk: ‘Nogmaals, die is dat we ‘s ochtends onze spullen willen terugvinden zoals we ze ‘s avonds hebben achtergelaten. En daar zet ik een punt. Vervolgens is het aan Trigion hiervoor met een plan te komen.’ Voor een beveiligingsbedrijf is dit eigenlijk de ideale situatie: de klant geeft aan welk probleem hij heeft en wat zijn budget is, waarna hij een beveiligingsbedrijf benadert en het vraagt een passende oplossing te bedenken. Knaap: ‘Dat is inderdaad zoals wij het graag zien. Wij willen al in een vroeg stadium erbij betrokken worden. Maar
All-in View Concept: TrigiACT - Alarmering, Centrale, Toezicht - is een totaalconcept voor beveiliging, waarvan intelligent cameratoezicht een belangrijk onderdeel uitmaakt. All-in View: is een nieuw camerasysteem gebaseerd op intelligent videodatamanagement, met 360 graden camerabereik, PTZ-functionaliteit, video content analyse en is onderdeel van TrigiACT. Partners: Trigion, in samenwerking met A. Hak Telecom en Dysi. Vijfsluizen: 11 vaste masten, met aan elke mast 1 camera.
Tendens
doordat wij in risico-oplossingen denken, levert dat wel eens een mismatch op tussen de door ons geboden oplossing en de financiële mogelijkheden van de klant. Maar normaliter zal er altijd een trade off zijn tussen de ultieme beveiligingsoplossing en de voor de
Maar ondanks zijn nuchtere kijk op de zaken, stopt Sneep op één punt niet onder stoelen of banken dat hij hoge verwachtingen heeft van de nieuwe aanpak. En dat betreft de afhandeling van de rapportages. ‘Je kunt als klant natuurlijk alles gerapporteerd krijgen, van het kleinste tot het grootste incident. Maar ik wil niet dagelijks dertig A4’ tjes met incidentmeldingen ontvangen, eigenlijk interesseren die mij niet. Waar ik wel in geïnteresseerd ben, en wat ik dus van mijn beveiligingsleverancier wil horen, is wat de tendens is. Ik wil daarom dat Trigion zelf die rapportages bekijkt, het probleem ligt dus eigenlijk bij
‘Je wilt als ondernemer ‘s ochtends je spullen terugvinden zoals je ze ‘s avonds hebt achtergelaten’ klant financieel haalbare.’ In het geval van Vijfsluizen was dat niet anders. Sneep: ‘Het eerste voorstel ging – zeker financieel – voor ons te ver. Wij wilden een goede, maar ook betaalbare basisvoorziening. Dat is nu gerealiseerd. Het voordeel van deze oplossing is dat het een modulair systeem is. Mocht in de toekomst blijken dat er moet worden uitgebreid, dan kan dat.’
Verwachtingen Met de implementatie van het nieuwe camerasysteem is een belangrijke wens van Sneep gerealiseerd. Gevraagd naar zijn verwachtingen geeft hij echter blijk van Rotterdamse nuchterheid: ‘Ik vind het belangrijk dat de veiligheid – zowel het gevoel bij mijn achterban, als het kwaliteitsniveau – zoals die de afgelopen jaren is gerealiseerd, zal worden gecontinueerd. Niet meer, maar zeker niet minder.’ Tegelijkertijd toont hij zich een ware ondernemer als hij stel ‘dat er natuurlijk een forse besparing wordt gerealiseerd doordat er geen mobiele surveillance meer hoeft te worden ingehuurd, waar bo-
hen. Vervolgens moet ik blind kunnen varen op hun analyses, waarmee wij dan weer iets kunnen.’ Knaap: ‘Dat is een wens waarin wij ons helemaal kunnen vinden. Het geeft ons de verantwoordelijkheid, en we kunnen meedenken met de klant.’
Kansen Voor Knaap en Trigion liggen de verwachtingen op een ander vlak. ‘We hebben hier in onze achtertuin nu een mooie showcase staan, waarmee we kunnen laten zien wat het systeem is en hoe het werkt. Bovendien is het een voorbeeld van “practice what you preach”: dat wat we verkopen gebruiken we ook zelf.’ Maar er liggen ook kansen in nieuwe markten, zoals in de verhuur en bij evenementen. ‘Het is een mobiel systeem, en we hebben met ons consortium de beschikking over de gehele keten: de camera’s, de software, het netwerk, de alarmcentrale, we hebben alles in één hand, waardoor we het overal in Nederland kunnen uitrollen zonder dat we er nieuwe, lokale partners bij moeten zoeken.’ ‹‹
Security Management nummer 4 april 2013
21
t hema | cc t v
Centrale of decentrale De planning van videobeveiligingssystemen is de basis van hun latere prestatievermogen. In dit kader moet een belangrijke beslissing worden genomen: kiest men een centrale systeemarchitectuur of een decentrale? Het overwegen van de technische beginselen kan hierbij helpen. Katharina GeutebrücK *
B
ij een centrale systeemstructuur of -architectuur wordt het management, dat wil zeggen de ‘intelligentie’ van een systeem vanaf één plek beheerd. Ze is het centrum van het totale systeem. Het principe is te vergelijken met een centraal rekencentrum of centrale server waarin alle gegevens beheerd en voor gebruik voorbereid worden. Hier bevindt zich de zetel van de ‘intelligentie’. Daarop aangesloten zijn onder andere servicecomputers, die voor de gebruiker als interface dienen waarmee hij gebruik kan maken van de intelligentie. De servicecomputers zelf zijn ‘dom’. Ze worden ook ‘clients’ genoemd, omdat zij hun werkopdrachten naar de server zenden, die ze verwerkt en de resultaten terugzendt. Een centrale structuur is dus niets anders dan een client/server-architectuur. Een decentrale structuur is eerder te vergelijken met veel computers, waarop elk autonoom verschillende programma’s worden uitgevoerd. Elke computer kan op zichzelf volledig functioneren en is dus onafhankelijk van alle andere. De computers zijn via een netwerk met elkaar verbonden en wisselen onder elkaar gegevens uit. Er bestaat geen ‘centrale intelligentie’.
Decentrale structuur Sinds er netwerkcamera’s zijn, hebben ook in de videobeveiligingstechniek decentrale structuren hun intrede gedaan. Elke camera is daarbij een eigen ‘computer’. De voor deze camera relevante verwerkingsstappen, zoals beeldregistratie, compressie, videoanalyse, opslag en de distributie van beelden die
22
door gebruikers worden opgevraagd, verlopen direct in de camera en weliswaar autonoom van de overige camera’s. Een decentrale structuur biedt met het oog op het totale systeem dus een hoog weerstandsvermogen, want: bij defecten of problemen betreft dit altijd slechts een klein deel van de totale installatie.
Decentrale systeemstructuur IP-camera’s
Licht en schaduw Waar licht is, is ook schaduw – elk voordeel heeft zijn nadeel. Dit begint bij de eerder beperkte keuze van navenant ‘intelligente’ camera’s op de markt. Verder zijn er de nadelen met betrekking tot compatibiliteit. De meeste camera’s zijn onderling niet compatibel. Daarom moet de gebruiker zich tot een enkel cameratype beperken of aan zijn kant, dus aan de kant van de bediener, voor een ‘integratie’ van verschillende cameratypen zorgen. De beperking tot één cameratype leidt tot compromissen bij beeldinhoud, functies en eventueel ook kosten, want niet elke camera die bijvoorbeeld uitstekend geschikt is voor binnenshuis, levert ook bij gebruik buitenshuis hoogwaardige beelden. Als de bediener verschillende soorten camera’s gebruikt, die niet helemaal compatibel met elkaar zijn, zorgt dit voor een sterke vermindering van het bedieningscomfort, die zich onder andere uit in een zeer ongelijke en daarmee eerder verwarrende beeldweergave. De toegang tot de camerafuncties vindt gebruikelijk plaats via de
Security Management nummer 4 april 2013
Intelligentie
in de camera geïntegreerde webserver. Er moeten dus parallel dienovereenkomstig veel browservensters met eventueel verschillende designs en lay-outs worden bediend. Dynamiek Nog een nadeel ontstaat door de dynamiek, waarmee systeemeisen veranderen. Groeit bijvoorbeeld de behoefte aan opslagruimte of veranderen de eisen aan de videoanalyse, dan kan het systeem niet gewoon centraal worden uitgebouwd. De aanpassing moet voor elke camera apart plaatsvinden. Eventueel moeten ze zelfs worden vervangen. In gelijke mate problematisch is de koppeling van het camerasysteem aan externe systemen, die wederom voor elke camera apart moet worden doorgevoerd. Met het oog op de genoemde aspecten wordt een decentrale systeemstructuur daarom slechts aanbevolen door videosystemen met een beperkt aantal camera’s.
t hema | cc t v
systeemstructuur? ook meerdere processors, computerIntelligentie en geheugencapaciteit voor meerdere ‘virtuele’ computers ter beschikking stellen. De afzonderlijke virtuele computers worden door de gebruiker als heel gewone computers gebruikt. Via deze ‘logische laag’, de functienaam, staat de gebruiker in zekere mate een voor hem ‘begrijpbaar’ apparaat ter beschikking. Het virtualiseringsmanagement zorgt ervoor, dat bij een hardwarestoring het virtuele apparaat of de virtuele apparatuur gewoon naar een ander deel van de virtualiseringshulpbronnen ‘verhuist’, zonder dat de bediener hoeft in te grijpen. Zo is een hoge beschikbaarheid van de gevirtualiseerde functies bij gelijktijdig hoog bedieningscomfort mogelijk.
Centrale systeemstructuur
IP-netwerk
IP-camera’s
Analoge camera
Encoder
Videorecorder
Centrale structuur Bij de centrale structuur worden verscheidene functies en informatie op één knooppunt geïntegreerd. Dit kan natuurlijk ook uit meerdere geschakelde of ook redundante knooppunten bestaan. Hoe dan ook is dit centrale knooppunt het videomanagementsysteem, dat bij kleinere installaties meestal direct in de video opname apparatuur is geïntegreerd. Over het algemeen onderscheidt men vier vormen van video opname apparatuur: » Digitale videorecorders (DVR), die met analoge video ingangen zijn uitgerust. » Hybride recorders, die analoge video ingangen bieden en bovendien camera’s kunnen verwerken die via een netwerk zijn aangesloten. » Netwerkvideorecorders (NVR), die met netwerkcamera’s werken. » Gevirtualiseerde systemen: netwerkvideorecorders, die in zogenaamde gevirtualiseerde omgevingen lopen, en zo afhankelijk van de hardware een zeer hoge beschikbaarheid bieden.
Virtualisering Virtualisering betekent hier dat de hulpbronnen van een computer meestal een zeer krachtige computer met redundante hardwarestructuur en vaak
Met een soort tolk kunnen ook analoge camera’s op een NVR worden aangesloten. Hiervoor is een zogenaamde video-encoder nodig, waarbij de analoge camera op de analoge video ingang ervan wordt aangesloten. De encoder zet de analoge informatie om in digitale gegeven en comprimeert ze, zodat ze door de NVR verwerkt kunnen worden. Onafhankelijk van het soort opnameapparaat dat wordt gekozen, nemen de videorecorders de functies van de beeldbeschikbaarstelling van camerasignalen voor afzonderlijke gebruikers alsook die van de opslag over. Vaak vindt hier ook een videoanalyse plaats. Gestuurd worden deze functies door de interne gebeurtenisverwerking. Voor elke gebeurtenis in het systeem worden reacties vastgelegd, die het systeem uitvoert bij het optreden van de gebeurtenis.
Uit performance overwegingen is het aantal camera’s dat op een recorder (apparaat of virtueel) kan worden aangesloten beperkt. Daarom is het bij het gebruik van diverse recorders in één systeem praktisch de centrale besturing van het totale systeem via een apart centraal knooppunt, waarop alle informatie samenstroomt, te laten verlopen. Gewoonlijk wordt hiervoor speciale software ingezet, die eventueel ook in staat is recorders van verschillende fabrikanten voor de bediener in te kapselen en een uniforme bediening van een complex systeem inclusief besturingsen bedieningsinterfaces naar gekoppelde externe systemen ter beschikking te stellen. Omdat de nadelen van de decentrale structuur de voordelen van de centrale architectuur zijn, willen wij deze hier niet nogmaals belichten. Enkele andere functies, die veel centrale managementsystemen bieden, zijn centraal user- en toegankelijkheidsmanagement, centrale update functies, centrale revisor logboeken, centraal management van situatieschetsen voor de grafische operatorondersteuning, de interactie van bedieners onder elkaar, om bijvoorbeeld de verwerking van gebeurtenissen te optimaliseren.
Alternatieve oplossingen Zowel centrale als decentrale structuren kunnen gerechtvaardigd worden. Beide hebben hun sterkte en zwakke punten. In complexere systemen kan ook een combinatie van beide oplossingen best zinvol zijn. Op de markt zijn nieuwe trends ontstaan om deze combinaties zinvol te ondersteunen één daarvan is transcoding. ‹‹ * Katharina Geutebrück, general manager Geutebrück GmbH
Security Management nummer 4 april 2013
23
t hema | cc t v
Design en camera’s
Smile! You are on cctv Als camera’s en informatieborden een preventief effect moeten hebben op potentiële criminelen en overlastgevers zullen ze moeten opvallen. Maar camera’s kunnen ook een gevoel van onveiligheid oproepen bij nietsvermoedende voorbijgangers: ‘Het zal hier wel onveilig zijn.’ De vormgeving van camera’s en informatieborden zou bewust op de belangrijkste doelgroep moeten worden afgestemd. Sander flight *
I
n de metro van Liverpool hangen in elk treinstel posters met een knipogend geel gezicht: ‘Smile! You are on cctv. In the interest of your safety we have installed cctv.’ Bijzonder van deze campagne is dat hij gericht is op alle reizigers en niet alleen op potentiële criminelen. Er is ook niet gekozen voor een strenge boodschap: ‘We houden u in de gaten!’, maar voor een vrolijke insteek: ‘Fijn dat er camera’s zijn!’ Dat is een groot verschil met de informatiebordjes die bij de meeste andere camerasystemen worden opgehangen. Technisch-functionele overwegingen bepalen het ontwerp van de meeste camera’s. Maar camera’s nemen niet alleen waar, ze zenden ook altijd een boodschap uit. Welke boodschap dat is hangt af van de vormgeving van de camera en de informatiebordjes en er valt veel te winnen als eigenaren van camerasystemen zich dat zouden realiseren.
nitoren en informatieborden met de boodschap: ‘Wij filmen alles en bij diefstal wordt altijd aangifte gedaan!’ Maar wat als die boodschap 99 procent van het winkelende publiek een ongemakkelijk gevoel geeft? Niet alleen kunnen zij een ongemakkelijk ge-
Wat is uw doelgroep? De verhouding tussen het aantal (mogelijke) wetsovertreders en de rest van de voorbijgangers is belangrijk voor het kiezen van een bepaalde vormgeving. In veel winkels hangen bewakingscamera’s, confrontatiemo-
24
Security Management nummer 4 april 2013
voel krijgen omdat er kennelijk veel winkeldieven zijn (anders zouden er niet zoveel camera’s nodig zijn); zij kunnen ook het gevoel krijgen dat zij zelf worden beschouwd als potentiële winkeldief. Misschien dat mensen in zo’n winkel die nieuwe lippenstift lie-
Onderzoek camera’s en design Het Ministerie van Veiligheid en Justitie gaf de Stichting Veilig Ontwerp en Beheer vorig jaar de opdracht om uit te zoeken wat er al bekend is over het effect van verschillende designs van camera’s en informatiebordjes op het gedrag van voorbijgangers en plegers van criminaliteit. De SVOB heeft DSP-groep ingehuurd om een literatuuronderzoek uit te voeren. Tien experts hebben zich vervolgens gebogen over deze vraag. Hun antwoorden zijn gebundeld in het ‘virtuele’ boek Camera’s en design. De bundel met essays staat op www.veilig-ontwerp-beheer.nl Belangrijke inzichten uit het onderzoek » Camera’s nemen niet alleen waar: ze zenden ook altijd een boodschap uit. » Camera’s en informatiebordjes kunnen een cue zijn voor veiligheid, maar ook voor onveiligheid. » Informatiebordjes hebben meer invloed op ons gedrag dan camera’s. » Het effect van bordjes en camera’s op gedrag is van korte duur: na twee maanden is het gedrag weer back to normal. » In een lege straat kan een camera een veilig gevoel geven: ‘Er is iemand die meekijkt’. » In een drukke straat kan een camera een onveilig gevoel geven: ‘Kennelijk is het hier onveilig en zijn de mensen om mij heen niet te vertrouwen’. » Op de meeste criminelen hebben camera’s geen preventief effect; behalve op criminelen die ooit op basis van camerabeelden zijn aangehouden.
t hema | cc t v
ver niet uitproberen, maar zich zo snel mogelijk uit de voeten maken als ze hebben gevonden waar ze voor kwamen. Om de sfeer in de winkel niet te verpesten kiezen steeds meer ondernemers voor onopvallende camerasystemen.
Wat is uw boodschap? Maar soms is een opvallend camerasysteem juist een heel goed idee. En soms is een strenge tone of voice ook op zijn plek. In het verkeer bijvoorbeeld is de verhouding tussen ‘boef’ en ‘braaf’ volstrekt anders dan in een winkel of in een uitgaansgebied. Bijna iedereen rijdt wel eens te hard. En tijdens het rijden moeten we al onze aandacht op het verkeer houden, waardoor onopvallende bordjes niet zullen doordringen. In het verkeer is het dan ook logischer om te kiezen voor een stevige Big Brother campagne met als boodschap: ‘Er is hier trajectcontrole en iedereen die te hard rijdt krijgt een bon!’ De kans op collateral damage bij degenen waar deze boodschap niet voor is bedoeld is klein: zij zullen zich waarschijnlijk niet aangesproken voelen. Maar op andere plekken kan een strenge boodschap averechts werken. In die
gevallen wordt vaak voor humor gekozen, zoals in de metro van Liverpool. Een ander voorbeeld is de gemeente Amersfoort met de campagne: ‘Hallo! Je bent in beeld’. Posters met teksten als ‘Wat zit je haar leuk!’ rijden op stadsbussen door de hele gemeente om de aandacht te vestigen op de camera’s die in de stad hangen.
Het ultieme design Het ultieme design van camera’s en informatiebordjes dat op elke plek werkt, bestaat niet. Niet alleen is elke plek uniek – ook elke voorbijganger is dat: man of vrouw, jong of oud, tiener of
dan iemand die net een nacht heeft beleefd die je normaal alleen in films ziet. Idealiter zouden we dus op elke plek en voor elk type voorbijganger een ander design van de camera’s en informatiebordjes maken. Een politieman die ik sprak redeneerde op die manier: ‘Wij hopen dat criminelen en overlastgevers de camera’s bewust waarnemen, maar dat de gemiddelde voorbijganger ze niet ziet.’ Dat is een mooi ideaal, maar het is niet realistisch. Want een camera of informatiebord kan niet van uiterlijk veranderen als er iemand anders langskomt. U zult dus moeten kiezen
Het is een goed plan van het kabinet om gemeenten toe te staan camera’s flexibeler in te zetten terrorist. Mensen die ooit met geweld zijn beroofd vinden een camera vast prettiger dan mensen die geloven in een wereld vol liefde en harmonie. En het is zelfs nóg ingewikkelder: het gevoel van ieder mens verschilt per dag. Iemand die met het verkeerde been uit bed is gestapt, reageert anders op cameratoezicht
voor één design en die keuze geldt vervolgens voor alle voorbijgangers.
Twee keuzes Er moeten bij het design van camerasystemen twee belangrijke keuzes worden gemaakt: het zijn de twee ‘knoppen’ waar u middels het ontwerp aan kunt draaien: 1. Wilt u dat de camera’s en de bordjes opvallen of niet? 2. Wilt u een strenge of een vriendelijke tone of voice? De uitdaging is het vinden van een optimum tussen het afschrikken van potentiële daders en het geruststellen (of niet onnodig bang maken) van de rest. Onopvallende camerasystemen hebben als voordeel dat ze geen negatieve side-effects hebben. Maar helaas hebben ze ook geen positieve side-effects zoals preventie of een veiliger gevoel. Als dat belangrijke doelen van uw camerasysteem zijn, zult u moeten kiezen voor een opvallend design. De tone of voice hangt vervolgens af van de doelgroep die u het belangrijkste vindt.
Test uw design
Eén bordje zegt soms meer dan duizend camera’s. Hier is de camera zelfs helemaal achterwege gelaten.
Kies nooit een design voor de camera’s en informatieborden op basis van uw eigen ideeën. Laat het testen in de praktijk. Wie weet bereikt u namelijk precies het tegenovergestelde van wat u
Security Management nummer 4 april 2013
25
»
hoopt. Een voorbeeld hiervan is een publiekscampagne in het openbaar vervoer in Amsterdam. Die gemeente had posters laten ontwerpen om het gevoel van veiligheid in het openbaar vervoer te verbeteren. Op de posters stonden teksten als: ‘Op deze lijn houden we 32 oogjes in het zeil’ en: ‘Van een afstandje kijken we ook in deze bus’. Wat bleek? Op mensen die vaak met het openbaar vervoer reizen hadden de
mensen doen in reactie op camera’s en informatieborden. Enquêtes die de opinies over cameratoezicht peilen blijken namelijk erg afhankelijk van de vraagstelling. Experimenten hebben daar geen last van, omdat ze niet naar een opinie vragen maar daadwerkelijk gedrag observeren. In de Verenigde Staten is zo’n experiment gehouden en in de bundel die voor dit onderzoek is geschreven wordt
Design kost tijd en geld, maar het effect van de camera’s kan er aanzienlijk door worden vergroot posters geen enkel effect: niet positief en niet negatief. Maar bij mensen die weinig met het openbaar vervoer reisden werkten de posters averechts: zij kregen een onveilig gevoel door de posters. De campagne is niet uitgevoerd, omdat hij meer kwaad dan goed zou hebben gedaan.
Experimenteer Nog beter is het om experimenten te houden. Dan kunt u observeren wat
daar uitgebreid aandacht aan besteed. Twee belangrijke uitkomsten nemen we hier over. Ten eerste hebben informatiebordjes meer effect op gedrag dan camera’s. Ten tweede bleek dat twee maanden na het ophangen van de camera’s en de borden alles weer normaal werd. Dit laat zien dat het een goed plan is van het kabinet om gemeenten toe te staan camera’s flexibeler en voor kortere perioden in te zetten.
Meer rendement Camera’s worden meestal niet alleen maar opgehangen om beelden voor opsporing achteraf te maken, maar ook voor een preventief effect en een groter gevoel van veiligheid. Die twee ‘extra’ doelen kunnen alleen maar worden bereikt als voorbijgangers de camera’s bewust waarnemen. Dat betekent dat de meeste camerasystemen moeten opvallen. Het design van camera’s en informatiebordjes bepaalt of dit lukt en de tone of voice bepaalt of de beoogde doelen worden bereikt zonder ongewenste neveneffecten. Design kost tijd en geld, maar het is de investering waard. Het effect van de camera’s kan er namelijk aanzienlijk door worden vergroot. En in elk geval voorkomt u dat u precies het tegenovergestelde bereikt van wat u beoogde en weer helemaal van voren af aan moet beginnen. ‹‹ * Sander Flight is partner bij onderzoeksbureau DSP-groep. Hij geeft advies over camera’s aan landelijke en lokale overheden, politie en bedrijfsleven.
De camera zelf is nauwelijks zichtbaar, maar elke voorbijganger ziet dat deze bouwplaats wordt bewaakt door camera’s. De stevige boodschap (‘Wij zien alles’) is hier geen probleem: op bouwplaatsen is het immers niet de bedoeling zoveel mogelijk bezoekers naar binnen te lokken of mensen een prettig gevoel te geven. In een winkel of in het openbaar vervoer werkt dat anders.
26
Security Management nummer 4 april 2013
produc ten -/dienstenregister Beveiliging en toegangscontrole
Toegangscontrolesystemen
Nedap N.V. Security Management Postbus 103 7140 AC GROENLO (T) 0544 471 666 (E) info@nedap-securitymanagement.com (I) www.nedap-securitymanagement.com
Security Management Advisering ADV_Nedap_v1.indd 1
28-08-12 13:19
“goed voorbereid op alle risico’s” Postbus 182, 1230 AD Loosdrecht Frans Visser 06 - 511 187 66 Wil van de Ven 06 - 104 674 57 Mail: info@visservdven.nl Web: www.visservdven.nl
✁ Graag ontvang ik meer informatie over de plaatsingsmogelijkheden in het Producten-/ dienstenregister van Security Management.
Organisatie Naam
M/V
Ingevulde coupon kunt u sturen naar:
Postbus Postcode Plaats Tel. Email
Vakmedianet t.a.v. Richard van Dijk Postbus 448 2400 AK Alphen aan den Rijn U kunt ook bellen: 088 - 584 09 66 of mailen: richardvandijk@vakmedianet.nl
Security Management nummer 4 april 2013
27
t hema | cc t v
Koppeling traditionele en IP-camera’s
Gemeentemuseum Den nieuw geïntegreerd video Het Gemeentemuseum Den Haag wilde zijn gebouw en de omgeving beter in beeld brengen. De gefragmenteerde omgeving met deelsystemen van camera’s en monitoren en beperkte opslag moest gemoderniseerd worden. Om de investeringen te minimaliseren, wilde het museum de bestaande traditionele camera’s aan een IP-netwerk koppelen en onderbrengen in een centraal IP-gebaseerd videosysteem. Bovendien moest het vernieuwde centrale videosysteem gekoppeld worden aan het security management systeem. Kees Verheij *
H
et gemeentemuseum Den Haag is een museum voor moderne kunst, kunstnijverheid, mode en muziekinstrumenten. Het museum is gevestigd in een karakteristiek gebouw dat ontworpen is door de beroemde Nederlandse architect Berlage. In de loop der jaren organiseerde het museum grote tentoonstellingen die veel publiek trokken. Voor de beveiliging van het gebouw en het omliggende openbare terrein gebruikte het museum 64 analoge beveiligingscamera’s. Dit systeem is de laatste jaren ad hoc uitgebreid met een aantal losse systemen. Hierdoor ontstond een gefragmenteerde omgeving met verschillende systemen. In de meldkamer werden de beelden gevolgd op een verzameling van verschillende monitoren. Het ontbrak
Kerngegevens » Project: Gemeentemuseum Den Haag » Locatie: Den Haag » Toepassing: Gebouw- en gebiedsbeveiliging » Leverancier: Axis » Partners: Videotronic Infosystems Nederland en Fensis
28
echter aan een totaaloverzicht, bovendien werden beelden slechts beperkt opgeslagen. Bij incidenten moesten medewerkers de beschikbare beelden handmatig opzoeken. Tot slot ontbrak een koppeling met andere beveiligingssystemen, bijvoorbeeld voor brandmeldingen.
Security Management Systeem De keuze voor de implementatie van een centraal security management systeem was een belangrijke aanleiding om het videosysteem daadwerkelijk te moderniseren. Karel Kolk, hoofd gebouw en installaties, zegt hierover: ‘We wilden een centraal videosysteem dat we aan het nieuwe beveiligingssysteem konden koppelen. Op die manier kunnen we de beveiliging verder optimaliseren. De eisen op het gebied van beveiliging in de museumwereld blijven toenemen. Bovendien wilden we klaar zijn voor uitbreidingen in ons eigen systeem en van dichtbij gelegen gebouwen van het Museon en het fotomuseum. Om dit te realiseren, was het nodig om de flexibiliteit en schaalbaarheid van het systeem te verbeteren. Een belangrijke eis was wel dat we eerdere investeringen wilden behouden. De camera’s die we op
Security Management nummer 4 april 2013
dat moment gebruikten voldeden nog goed en die wilden we dan ook aan ons IP-netwerk koppelen. Op die manier konden we de kosten minimaliseren.’
Slimme combinatie Kolk: ‘Samen met Videotronic en Fensis zijn we er in geslaagd om onze videoomgeving tegen beperkte kosten toch op een heel hoog niveau te brengen. We hebben de bestaande camera’s voorzien van een IP-encoder en ze gekoppeld aan het videosysteem. Deze slimme combinatie van bestaande apparatuur en nieuwe IP-gebaseerde oplossingen biedt onze organisatie diverse voordelen. Alle beelden worden nu in goede kwaliteit opgeslagen op efficiënte storage-apparatuur. We hebben voldoende opslagcapaciteit om, indien nodig, uit te breiden. In het geval van calamiteiten zijn de beelden snel terug te vinden en te bekijken. Door de koppeling van het CamIQ-systeem met het centrale beveiligingssysteem is het ook mogelijk om bijvoorbeeld de ruimte waar een brandalarm is, direct met camera’s in beeld te brengen.’
Videowall Parallel aan de vernieuwing van het systeem heeft het museum ook de meldka-
t hema | cc t v
Haag implementeert systeem mer gemoderniseerd. ‘In de oude situatie werden de beelden op verschillende monitoren, sommige met kwadrantverdeling, gepresenteerd’, vertelt Kolk. ‘Doordat de omgeving in de loop der tijd gegroeid is, was het voor beveiligers niet altijd even eenvoudig om het overzicht te behouden. Ook het schakelen tussen de diverse camera’s was beperkt mogelijk. Daarnaast namen de traditionele CRT-schermen ook veel fysieke ruimte in. Bij de implementatie van de nieuwe omgeving is de meldkamer opnieuw ingericht. Via een overzichtelijk videowall met zes 42” monitoren is het mogelijk om de beelden van camera’s centraal te bekijken. Beveiligers kunnen beelden van een specifieke camera snel oproepen en de schermen flexibel inrichten om bijvoorbeeld een specifiek gebied te monitoren. Verder is het mogelijk om de videowall in te delen op basis van groepen camera’s, bijvoor-
beeld voor overdag en ’s nachts. Dit zijn allemaal praktische voordelen die de beveiliging vergemakkelijken.’
Slimme mix Het museum heeft het oorspronkelijke systeem inmiddels al uitgebreid met nieuwe IP-camera’s. Momenteel houdt de beveiliging het gebouw en omgeving in de gaten met 108 camera’s. Kolk: ‘Het Gemeentemuseum Den Haag behoort met ruim 500.000 bezoekers per jaar tot de Top 5 van drukbezochte musea. We willen de veiligheid van deze mensen zo goed mogelijk garanderen. Aan de andere kant willen we ons gebouw en de collecties maximaal beveiligen. Met het nieuwe videosysteem dat we samen met Videotronic en Fensis hebben ontwikkeld, kunnen we alle camera’s vanuit onze centrale meldkamer uitkijken. Door een slimme mix van bestaande en nieuwe techno-
Ook de meldkamer is gemoderniseerd en uitgerust met een nieuwe videowall met zes 42” monitoren.
logieën, beschikken we over een schaalbaar en toekomstvast videosysteem. Dit hebben we gerealiseerd met minimale investeringen.’ ‹‹ * Kees Verheij werkt bij Whizpr
Techniek Oplossing Het Gemeentemuseum Den Haag heeft samen met Axis-partner Videotronic en installatiepartner Fensis een centraal beheerd videosysteem ontworpen en geïmplementeerd. In de nieuwe omgeving zijn alle bestaande camera’s uitgerust met een Axis IP encoder die de conversie naar TCI/IP ondersteunen. Aansluitend is ook een aantal nieuwe Axis IP-camera’s met PoE geïnstalleerd. Alle camera’s zijn via het netwerk aan CamIQ servers gekoppeld voor efficiënte en centrale opslag van beelden. Verder is de meldkamer gemoderniseerd en uitgerust met een nieuwe videowall met zes 42” monitoren. Resultaat Met het nieuwe videosysteem beschikt het Gemeentemuseum over een volledig geïntegreerd videosysteem dat het gebouw en het omliggende openbare terrein goed in beeld brengt. Alle beelden wordt via het IP-netwerk naar de CamIQ servers verstuurd en opgeslagen. Beelden zijn real-time te volgen op de videowall, die flexibel in te richten is. Bovendien zijn beelden bij calamiteiten snel op te halen en te combineren. Met deze nieuwe omgeving beschikt het museum over een videosysteem dat flexibel en schaalbaar is, zodat ook toekomstige ontwikkelingen of uitbreidingen snel mogelijk zijn.
Security Management nummer 4 april 2013
29
beveiliging
Troonswisseling 30 april: In 1980 stond de inhuldiging van koningin Beatrix geheel in het teken van onrust en rellen in de binnenstad van Amsterdam. Op 30 april zijn weer alle ogen gericht op de hoofdstad: de plechtigheden rond de abdicatie van Beatrix, de inhuldiging van Willem-Alexander en alle feestelijkheden eromheen zullen ook nu het uiterste vragen van de beveiliging. Oudhoofdcommissaris Joop van Riessen (op de foto, rechts) blikt terug op onder andere de roerige jaren tachtig en kijkt samen met enkele binnenen buitenlandse experts vooruit naar de komende feestdag. Joop van Riessen *
D
e troonswisseling en alle festiviteiten op 30 april kosten de gemeente Amsterdam naar schatting zeven miljoen euro. Veiligheidsmaatregelen slokken hiervan het grootste deel op. De verantwoordelijken kunnen bij de voorbereidingen teruggrijpen op een schat aan ervaring opgedaan tijdens eerdere evenementen in de hoofdstad.
30 april 1980 Voor de beveiligingsoperatie in 1980 gold als hoofddoelstelling: Een ongestoord en veilig verloop van de abdicatie en de inhuldiging. Dat lijkt normaal, maar dat was het in die tijd helemaal niet. Een garantie dat die doelstelling ook gehaald kon worden, durfde ik als hoofdcommissaris van politie nauwelijks te geven. Natuurlijk, alle standaard veiligheidsmaatregelen werden getroffen. Koninklijke en andere gasten werden beveiligd, gebouwen bomvrij gemaakt, de Dam werd hermetisch afgesloten, en alleen Oranje Verenigingen uit het land werden toegelaten. Een ongestoorde rijtoer leek onmogelijk en bleef achterwege. Het gebied waar het zich allemaal moest afspelen, werd zo klein mogelijk gehouden. De binnenste ring rondom
30
het Paleis en de Nieuwe Kerk werd hermetisch afgesloten met honderden leden van de Koninklijke Marechaussee. Geladen sfeer De sfeer in de stad was geladen. In 1980 werd het hoogtepunt bereikt van een periode van anarchie in Amsterdam. Na de Metrorellen in 1975 ont-
Security Management nummer 4 april 2013
wikkelde zich een beweging van krakers en autonomen. Talloze kleine en vooral grote kraakacties volgden elkaar in een steeds hoger tempo op. Grote ontruimingen werden een bekend en misschien wel vertrouwd beeld in de hoofdstad. Na 1975 werden de confrontaties tussen politie en krakers steeds geweldda-
beveiliging
uitdaging voor beveiliging ‘Effectief samenspel tussen mensen en high tech systemen’ Richard Franken, commercieel directeur van beveiligingsbedrijf Trigion kijkt met extra belangstelling naar de troonswisseling. In het verleden was hij vanuit het korps Rijkspolitie al betrokken bij de inhuldiging van Koningin Beatrix en zijn huidige werkgever is betrokken bij diverse festiviteiten rond de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. Risicomanagement Door de jaren heen heeft Franken het risicomanagement rond dit soort grootschalige evenementen zien evolueren. ‘Rond de inhuldiging van Beatrix was sprake van maatschappelijke onrust en krakersrellen. De beveiliging van de festiviteiten was vooral een logistieke uitdaging voor het korps Rijkspolitie die voldoende manschappen beschikbaar moest hebben’, aldus Franken. ‘Tegenwoordig zijn de voorbereidingen vele malen complexer geworden, al is het maar door de risico’s die nieuwe (sociale) media met zich meebrengen.’ Interessante mix De beveiliging rond de inhuldiging van Koning Willem-Alexander is verworden tot een interessante mix van beveiligingsmaatregelen. ‘Waar het vroeger vooral politiemensen waren die fysiek toezicht hielden, zie je nu een effectief samenspel tussen mensen en high tech systemen. Het gaat om de coördinatie van vele disciplines en de afhankelijkheid van intelligence is steeds groter geworden.’ Cameratoezicht is één van de meest herkenbare vormen van beveiligingstechniek die wordt ingezet om bezoekers- en verkeersstromen te managen. Slimme software voor video content analyse maken het werk van de toezichthouders makkelijker. Net als vroeger blijft de mens echter een essentiële schakel in de veiligheidsketen. ‘Die mens, de fysieke toezichthouder, is echter niet meer per definitie in dienst van de politie. Agenten werken nauw samen met Bijzonder Opsporingsambtenaren, straatcoaches, verkeersbegeleiders, beveiligers en andere private toezichthouders. Deze private toezichthouders zijn een effectieve en kostenefficiënte aanvulling op de schaarse politiecapaciteit, die maximaal ingezet wordt bij daadwerkelijke calamiteiten. Het gaat dan niet alleen om effectief crowd management, een belangrijke doelstelling voor de organisatie is om de vele hoogwaardigheidsbekleders en buitenlandse gasten een positieve ervaring mee te geven, waarbij zij de veiligheidsmaatregelen niet eens waarnemen.’ Creatieve oplossingen Ondanks zijn jarenlange ervaring in het beveiligingsvak blijft Franken nieuwsgierig en volgt hij de voorbereidingen op dergelijke grootschalige evenementen op de voet. ‘Het is leuk om innovaties in de praktijk te zien werken en om de organisatoren te blijven verrassen met creatieve oplossingen voor een beheersbaar en veilig evenement.’
diger. Op 1 november 1978 werd de Groote Keijser gekraakt. Dit grachtenpand werd het symbool van de kraakbeweging. Pogingen om tot ontruiming te komen stranden op een onvermogen van het gemeentebestuur om door te pakken. Er was geen politieke wil om er een eind aan te maken. Jarenlang bereidde de politie de ontruiming voor. Gemeenteraadsleden ontstaken in woede toen op verzoek van de politie straaljagers over de Groote Keijser vlogen om foto’s te maken voor de ontruimingseenheden. Het mocht allemaal niet baten, er kwam geen ontruiming waardoor het beeld van onaantastbaarheid van de krakers alleen maar toenam. De spanning liep begin maart 1980 verder op bij de uit de hand gelopen ontruiming van een pand in de Vondelstraat. Pas na dagen werd het gebied door legertanks schoon geveegd. Alsof Amsterdam opnieuw bevrijd moest worden. De overheid had in delen van de stad geen zeggenschap meer, gekraakte woningen werden door de kraakbeweging zelf toegewezen. In deze sfeer van oplopende spanning werd de beroemde slogan van de kraakbeweging gelanceerd: Geen woning, Geen kroning. Voorafgaand aan 30 april werd duidelijk gemaakt dat het geen feestje zou worden. En inderdaad, het werd een orgie van geweld zoals we dat in Nederland niet eerder hadden meegemaakt. Beveiliging De voorbereiding op 30 april 1980 kende een drietal hoofdlijnen: 1. Gebiedsbeveiliging Dam om de kroning ongestoord te laten verlopen. 2. Beveiliging van personen en gebouwen. 3. Openbare Orde, ME organisatie voor de totale stad. De gebiedsbeveiliging van de Dam stond onder mijn directe leiding en werd de vredesorganisatie genoemd. Politiepersoneel op de Dam was in officieel tenue gekleed, de platte petten zoals dat in de volksmond heette.
Security Management nummer 4 april 2013
31
»
beveiliging
Een koninklijke en veilige dag Op 30 april 2013 vindt de troonswisseling in Amsterdam plaats. De stad verwacht die dag meer dan een miljoen bezoekers. Burgemeester Van der Laan van Amsterdam heeft aangegeven dat deze bijzondere gebeurtenis een volksfeest moet worden, maar dat veiligheid vanzelfsprekend een belangrijk aandachtspunt is. Het evenement moet voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk zijn. Immers: het koningshuis is van alle Nederlanders. Amsterdam heeft veel ervaring met het organiseren van grootschalige evenementen. Gemeente en politie hebben bewezen dat zij dit aankunnen. Ze bereiden zich goed voor en kunnen indien noodzakelijk snel en adequaat reageren op het moment dat de openbare orde wordt verstoord. Zo voorkomen zij onveilige situaties. Crowd management Belangrijk tijdens dit soort grootschalige evenementen is de veiligheid te garanderen en de grote mensenmassa controleerbaar te houden, de ‘crowd te managen’. Hierbij wordt niet alleen de fysieke veiligheid van personen in kaart gebracht, maar ook de veiligheid van het vervoer en het verblijf in de hoofdstad. Vooraf wordt bepaald hoeveel personen er veilig op een bepaalde locatie kunnen komen en verblijven. Zo kan de politie de verplaatsing van mensen naar deze locaties zoveel mogelijk regisseren. Potentiële dreigingen worden in kaart gebracht en scenario’s opgesteld hoe en wanneer er moet worden gereageerd. Steeds vaker zetten de partijen in op proactieve veiligheid in plaats van achteraf te reageren. Het is dus belangrijk ook vooraf relevante informatie te verzamelen en te analyseren. Zo kunnen in een vroegtijdig stadium potentiële of voorspelbare bedreigende situaties worden onderkend. Rol social media Het belang hiervan is naar aanleiding van ‘Project X’ in Haren duidelijk aangetoond. Tot een aantal jaren geleden waren ‘wij’ met name afhankelijk van de informatie verkregen door mensen. Inmiddels zijn er talloze (software)systemen, waarmee instanties die voor veiligheid verantwoordelijk zijn een informatiepositie zowel vooraf als tijdens evenementen snel en adequaat kunnen inrichten. Informatiestromen, waaronder social media, worden permanent gescand en geanalyseerd. Ook kunnen getrainde mensen op het gebied van ‘predictive profiling’ op strategische posities informatie verzamelen. Dit kan fysiek maar ook door het uitkijken van camerabeelden. De verschillende informatiestromen worden vervolgens centraal geanalyseerd en direct ter beschikking gesteld aan de met veiligheid belaste diensten. Bezoekers Ook de bezoekers spelen bij het handhaven van de veiligheid een rol. Voor een deel door te accepteren dat er beperkende maatregelen nodig zijn, maar ook door zelf alert te zijn en mogelijk verdachte omstandigheden door te geven aan de politie. Door deze samenwerking wordt 30 april 2013 ongetwijfeld een prachtige, koninklijke en unieke dag. Gert Jan Schol, directeur van Interseco
32
Security Management nummer 4 april 2013
Onze opdracht was volstrekt helder. Onder alle omstandigheden moest de abdicatie in het Paleis en daarna de inhuldiging in de Nieuwe Kerk doorgang vinden. Verstoring door groepen demonstranten was onacceptabel, de kroning moest ongehinderd verlopen. Deze opdracht hield een bevel tot het gebruik van vuurwapens in. Indien de massa relschoppers onverhoopt de Dam zou bereiken en oprukte naar Paleis en Kerk, zou de laatste linie Marechaussee het schietbevel krijgen. Dat moment is zeer dichtbij geweest. Na de veldslag rondom de Blauwbrug trok de massa op naar de Dam. Men zou kunnen zeggen dat de demonstranten de eerste ronde gewonnen hadden, de weg naar de Dam lag open, ze waren niet meer af te stoppen. De vredeseenheden op de Dam zagen een woedende menigte over het Rokin naar de Dam komen. Ondanks dat er 25 pelotons in de stad aanwezig waren, leidde mijn assistentie-aanvraag niet tot onmiddellijke inzet van de Mobiele Eenheid. De pelotons bleken niet door de menigte op de Dam heen te komen, na de slag op de Blauw Brug was de ME- organisatie duidelijk gedesoriënteerd. Krankzinnig schouwspel Het gevaarlijkste moment van de dag brak aan. Wat restte was een linie agenten op de hoek Dam - Rokin te posteren. Op zo’n 50 meter afstand van de platte petten stopte de massa. Er werd geen steen gegooid, hier en daar klonk een enkele schreeuw. Een wonderlijke stilte hing boven dit stukje slagveld. Het was een ongeschreven wet, een code, stenen gooien doe je alleen naar de ME, niet naar de platte pet. Naar mijn gevoel duurde de stilte uren, in werkelijkheid stonden beide groepen zo’n 10 minuten tegenover elkaar. Een krankzinnig schouwspel, feestende leden van Oranje Verenigingen op de Dam naast een stille, dreigende massa relschoppers op het Rokin. Op het moment dat de ME in zicht kwam vlogen de eerste stenen door de lucht. Dat was het begin van de uren durende veldslag op het Rokin. Het mag een wonder heten dat er die dag nergens gebruik is gemaakt van een politievuurwapen.
beveiliging
Er is uiteindelijk alleen voor minister-president Kok een uitzondering is gemaakt, omdat hij die dag rechtstreeks uit het buitenland kwam. » Voor de beveiliging van gebouwen moest er een beroep gedaan worden op buitenlandse explosievenhonden. In Nederland waren er te weinig. » Alle geaccrediteerde journalisten moesten vooraf in een beveiligde ruimte aan het stadhuis hun apparatuur inleveren voor een bomcheck. Weigering betekende geen toegang. » Veel aandacht voor de rijtoer, een gebeuren met de meeste risico’s. Inmiddels weten we dat het moeilijk is om te voorkomen dat mensen vanuit de massa voorwerpen naar de gouden koets gooien. Er is maar één manier om dit te voorkomen: een rijtoer zonder publiek. In 2002 heb ik het bevel gegeven om de drie meter een politieagent in burger in de menigte te plaatsen met de opdracht op te treden bij elke verdachte beweging. Dat betekende een extra inzet van 1500 agenten. Er werden uiteindelijk twaalf personen die voorwerpen gooiden aangehouden, onder andere de man met de meelbom. Een jongen gooide een flesje; toen hij werd aangehouden bleek hij een nepbom in zijn rugzak te hebben.
‘Innoveren is een enorm risico’ Als assistant commissioner van de Londense politie heeft Chris Allison de nodige ervaring met grote evenementen. Het jubileum van koningin Elizabeth, het koninklijk huwelijk en natuurlijk de Olympische Spelen, waarvoor hij was aangewezen als National Olympic Security Coordinator. Hij benadrukt dat altijd volstrekt duidelijk moet zijn wat voor evenement je aan het voorbereiden bent en uit welke hoek de dreigingen komen. Bij een feestelijke dag als de kroning moeten politie en security niet vergeten dat ze vooral te maken hebben met mensen die gewoon een leuke dag willen hebben en bereid zijn om mee te werken, en niet met op rellen beluste hooligans. ‘Je hebt te maken met een blije menigte. Kijk om je heen, maar beschouw niet iedereen als een dreiging.’ Onderdeel van een goede voorbereiding is het oefenen van verschillende scenario’s. ‘Je hoeft niet te oefenen of ambulancepersoneel een brancard kan dragen of dat de agenten adequaat kunnen reageren bij opstootjes. Je weet dat ze dat kunnen. Testen heeft twee aspecten. Ten eerste moet je zeker weten dat de infrastructuur werkt. Ten tweede gaat het erom dat iedereen de commandostructuur begrijpt. Voor de Olympische Spelen hebben we drie oefeningen gehouden. Iedereen speelde alsof het echt was, tot aan de ministers aan toe. Door dat drie keer te doen, ging het elke keer beter. Zo ontwikkel je het teamwork dat je nodig hebt.’ Het is een grote vergissing om te innovatief te willen zijn, stelt Allison. ‘Tenzij je jaren de tijd hebt om je voor te bereiden, moet je je houden bij wat je goed kent. Innoveren is op zo’n moment een enorm risico. Dat moet je doen op de rustige momenten.’
2 februari 2002 Het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima vond plaats in een heel andere tijd. Afgezet tegen de jaren tachtig leek het begin van de nieuwe eeuw vredig. Rondom het koninklijk huis bestond geen spanning, alleen de
30 april 2013
op 11 september 2001 naar de beelden van de Twin Towers. Op slag veranderde alles. Gemeentebestuur, Rijk, Politie en Veiligheidsdiensten waren vanaf dat moment in staat van alarm, wat leidde tot onder andere de volgende maatregelen:
Crowd control wordt belangrijk bij deze feestelijke gebeurtenis eventuele aanwezigheid van de vader van Maxima leverde enige rimpelingen op. We kregen 6 maanden de tijd om de veiligheid rondom de bruiloft te organiseren. Tijdens de eerste vergadering met alle commandanten barstte de bom. Met stijgende verbazing keken we
» Normaal komen gasten met auto’s voorrijden bij Paleis en Nieuwe Kerk. Uit veiligheidsoverwegingen beslisten we die mensen elders in de stad op te vangen en met beveiligde busjes te vervoeren. Het viel niet mee om ministers duidelijk te maken dat ze niet mochten voorrijden.
Bij de voorbereiding van de aanstaande kroning op 30 april kunnen betrokken diensten teruggrijpen op een schat aan ervaring opgedaan bij vorige evenementen. Bij het schrijven van dit artikel lijkt het rustig, de sfeer in de stad is positief. Het is te hopen dat het positieve beeld in stand blijft, door kleine gebeurtenissen kan de sfeer ook zomaar omslaan. De invulling van het programma op 30 april in Amsterdam is inmiddels grotendeels bekend. Duidelijk is dat veel mensen dit feest willen meemaken, alle hotels en kamers in de stad zijn al volgeboekt. Optimale informatievoorziening van de overheid is dus gewenst. Verder wordt crowd control een belangrijk onderwerp bij deze feestelijke gebeurtenis. « *Joop van Riessen, oud-hoofdcommissaris politie Amsterdam-Amstelland.
Security Management nummer 4 april 2013
33
congres
Nederland mist regie bij security Samenwerking en informatiedeling zijn cruciaal om tot echte security te komen. Nergens werd dat zo duidelijk als bij de Olympische Spelen in Londen in 2012. Deze vormden dan ook de rode draad tijdens de UK-NL Security Dialogue op 6 maart in Den Haag. Nicole Weidema *
H
et is nooit goed als je ‘s morgens om kwart voor vijf wordt gebeld. Zeker niet op D-Day, de dag van de grootse opening van de Olympische Spelen. Oliver Hoare, destijds hoofd van Olympic Assurance & Cyber Security, wist dan ook dat zijn dag niet zo zou verlopen als hij had gehoopt. In alle vroegte kreeg hij te horen dat iemand probeerde een cyberaanval te plegen op de elektriciteitsvoorziening van de openingsceremonie. Gelukkig was het een scenario dat in de aanloop naar de spelen vijf keer was geoefend. ‘We hebben de hele centrale offline gehaald. Een paar honderd technici en ingenieurs hebben alles met de hand bediend.’ Hoare spreekt van een cyberbingo; voorafgaand aan het evenement waren er 21 risico’s vastgesteld. ‘Twaalf daarvan zijn ook gebeurd. Maar er vond geen enkel incident plaats dat niet op onze lijst stond.’ Voorbereiding is dus een groot goed, wil Hoare maar zeggen. Cybercriminaliteit is een hot topic, zo merkt hij ook. ‘Door de alomtegenwoordigheid van het internet – het raakt ieders leven – zijn er echte, wereldwijde gevaren. Een aanvaller hoeft niet in je land te zijn,
34
hij hoeft helemaal niet in de buurt te zijn. De term cyber is relatief nieuw en niet goed gedefinieerd en dat maakt het voor veel mensen eng. Maar je moet het niet groter maken dan het is. Technologie geeft ons ook de mogelijkheid om misdaad te bestrijden.’ Om tot echte veiligheid te komen moeten overheidsinstanties hun angst om met commerciële partijen samen te werken overboord zetten, zegt Hoare.
samenwerking waar Hoare zo’n voorstander van is, is in HSD een feit. De partners in het netwerk zijn bedrijven, overheden en kenniscentra die zich allen bezighouden met security. Door het ontwikkelen van kennis en innovatieve oplossingen willen de partners oplossingen vinden voor veiligheidsvraagstukken en economische ontwikkeling. Een van de methodes die hiervoor wordt ingezet is een Cyber Security Academy, die dit jaar van
‘Door de alomtegenwoordigheid van het internet zijn er wereldwijde gevaren’ ‘Als het gaat om het cyberdomein is het belangrijk dat je samenwerkt met partners, kennis deelt en collectief werkt aan beveiliging. Misschien nog wel meer dan bij terrorisme. Het is absoluut noodzakelijk om commerciële bedrijven te betrekken.’
Samenwerking Ook Rob de Wijk, directeur van The Hague Security Delta (HSD), noemt cybercrime een van de grote veiligheidsuitdagingen van dit moment. De
Security Management nummer 4 april 2013
start gaat. ‘Er zijn te weinig hackers die de overstap naar security willen maken. Je kunt zeggen dat we onze eigen hackers moeten opleiden’, aldus De Wijk. Nederland heeft nog grote slagen te maken als het gaat om security, zegt De Wijk. ‘In Nederland zijn we heel goed in het ontwikkelen van plannen en het voeren van discussies. We weten wat de oplossing is. Maar daarna verzandt het in een machtsstrijd, in competenties en verantwoordelijkheden.’
congres
len. We weten allemaal dat er heel veel technologie beschikbaar is, maar het lukt niet om het te implementeren. Er wordt heel ongeorganiseerd geïnvesteerd, en initiatieven bloeden in veel gevallen al weer dood voordat ze volwassen zijn.’ Operationeel security management gebeurt op veel meer locaties dan de tien meldkamers waar de overheid het over heeft, stelt Smits. ‘Er zijn in Nederland talloze meldkamers waar processen binnen en buiten de openbare ruimte worden gemonitord: bij KLM, de luchtverkeersleiding, KPN. Maar het lijkt wel alsof alles alleen maar wordt toegespitst op die tien meldkamers van de hulpdiensten.’ Als de rijksoverheid geen voortrekkersrol neemt om tot integraal beleid te komen, dan moet die taak volgens Smits worden neergelegd bij een bestuurlijke omgeving waar die ambitie wel bestaat en moet er een beroep worden gedaan op het zelforganiserend vermogen van het securityveld. HSD is daar volgens hem een goed voorbeeld van. Hij noemt netcentrisch werken belangrijk. ‘Je hoeft niet van dezelfde organisatie te zijn om informatie te delen.’
Oliver Hoare: ‘Als het gaat om het cyberdomein is het belangrijk dat je samenwerkt met partners.’ Engeland biedt in een aantal opzichten een goed voorbeeld volgens De Wijk. ‘De Britten hebben veel geleerd van terrorisme. Zij weten dat je heel snel moet handelen en dat de verantwoordelijkheid in handen moet zijn van een professional. De Britten schuiven daarom de politie naar voren bij een calamiteit. In Nederland is de burgemeester de crisisbeheerder. Maar een enkele uitzondering nagelaten is een bestuurder hier niet voor geëquipeerd.’
Commandostructuur Met de succesvol verlopen Olympische Spelen hebben de Britten de lat hoog gelegd voor vakgenoten. Chris Allison, vorig jaar National Olympic Security Coordinator, vindt dat de commandostructuur altijd duidelijk moet zijn. Iedereen moet weten wie de beslissingen neemt. In het geval van de Olympische Spelen was hij dat. ‘Ik wist zeker dat als ik zou zeggen dat iedereen naar rechts moest springen, iedereen dat dan ook zonder vragen zou doen.’ Teamwork, communicatie en samenwerking zijn volgens hem onmisbaar.
Tijdens de Olympische Spelen werkte de politie nauw samen met het leger, maar ook met private beveiligingsbedrijven. ‘De politie was al druk genoeg. Onze agenten hadden geen tijd om ook nog op drukke punten te staan om mensen de weg te wijzen.’ Toch was juist de interactie met het publiek enorm belangrijk. Allison vertelt over motoragenten die high fives uitwisselden met enthousiaste omstanders. ‘Het was belangrijk om de juiste mindset te hebben. De focus lag op atleten en toeschouwers, niet op security.’ Minder enthousiaste burgers en actiegroepen kregen te horen dat ze het recht hadden op demonstreren, maar niet op het verstoren van de activiteiten.
Marktfalen In Nederland ontbreekt het aan de regie om een goed security innovatiebeleid te voeren, zegt Adrian Smits, business development director bij Thales. ‘De wijze waarop de overheid zich laat ondersteunen door nuttige en nieuwe technologie is marginaal. Er is sprake van marktfa-
Open source Voor de politie werkt Peter de Beijer, oprichter van Internet Research Network (iRN) aan het delen van informatie, innovatie en kennis. Hoewel opsporingsinformatie niet door vreemde ogen mag worden bekeken, kan er wel degelijk worden samengewerkt, zegt hij. ‘Alles wat wij ontwikkelen is gebaseerd op open source software. Dat maakt het iRN transparant. We laten alles en iedereen zien wat we maken en werken ook veel samen met externe partijen zoals de Radboud Universiteit.’ De mate waarin de politie en andere overheidsdiensten de beschikbare iRN technologie omarmt, groeit gestaag. In 2006 telde iRN zeventig gebruikers, nu zijn dat er zevenduizend. ‘De politie is een 24-uurs bedrijf dat de maatschappelijke ontwikkelingen volgt, zij het met enige vertraging. Daarin moet je investeren.’ « * Nicole Weidema is journalist bij Vakmedianet
Security Management nummer 4
april 2013
35
securit y
Nieuwbouw ministeries V&J en BZK
Beveiliging op ministerieel niveau De nieuwbouw van de ministeries van Veiligheid & Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is in december opgeleverd en wordt deze maanden gefaseerd in gebruik genomen. Een gesprek met Peter Kern en Hans Ooms die de afgelopen jaren namens het bureau Secretaris-Generaal sector beveiligingsambtenaar zeer nauw betrokken waren bij ontwerp en inrichting van de beveiliging van de nieuwbouw. Arjen de Kort
I
n de centrale hal van de oudbouw van het ministerie van V&J is het een komen en gaan van mensen. Het is moeilijk voor te stellen dat hier over enkele maanden het licht zal uitgaan. Maar de rolbanier bij de liften laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘opgeleverd’ staat in kapitalen vermeld boven de artist impression van de nieuwbouw. Daarmee wordt gerefereerd aan de officiële opleverdatum van 8 december jl.
Ontwerp Het verhaal begint zo’n vijftien jaar geleden. Het wordt dan steeds duidelijker dat de jaren zeventig-kantoortorens van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en (toen nog alleen) Justitie aan de Schedeldoekshaven in Den Haag hun langste tijd hebben gehad. Omdat verbouw te kostbaar blijkt, wordt besloten een nieuw kantoor te bouwen op een steenworp afstand van de huidige panden en op loopafstand van NS-station Den Haag CS. De Duitse architect Hans Kollhoff ontwerpt een ruim 147 meter hoog gebouw, bestaande uit vier delen: een parkeergarage, een middengedeelte (acht plintlagen) en twee kantoorto-
36
rens, uitgevoerd in rood baksteen (Noordtoren) en wit natuursteen (Zuidtoren). In het midden van iedere toren bevindt zich een kern, met daarin voorzieningen zoals liften, trappen, techniek en toiletten. Het nieuwe rijksgebouw biedt plaats aan 5.000 ambtenaren die de beschikking krijgen over 4.000 flexibele werkplekken.
Staatsgeheim Bij zo’n grootschalig en meerjarig project zijn talloze partijen, disciplines en functionarissen betrokken. Vanuit de
Security Management nummer 4 april 2013
beveiligingsdiscipline vormden Peter Kern, adviseur integrale beveiliging, en Hans Ooms, beveiligingscoördinator integrale beveiliging door de jaren heen een constante factor. Al voordat de eerste paal in 2008 werd geslagen, was Kern als adviseur betrokken. En Ooms vertelt lachend dat hij al eind jaren negentig voor het eerst met nieuwbouwplannen werd geconfronteerd. Beide mannen praten graag en enthousiast over hun vak. Maar tijdens het interview blijkt ook dat zij – zoals het beveiligingsprofessionals betaamt – niet altijd het achterste van hun tong willen of kunnen laten zien. Als bijvoorbeeld
Kerngegevens » Nieuwbouw ministeries Veiligheid & Justitie & Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties » De twee nieuw gebouwde torens tellen bij elkaar 134.000 m2 (inclusief een 12.000 m2 grote ondergrondse parkeergarage). » Met 35 kantoorverdiepingen en 149 meter zijn de kantoren het grootste aaneengesloten kantoorgebouw van Nederland, een zogenaamde monolith. » De werkzaamheden zijn uitgevoerd door Kollhoff architecten, Inbo architecten, Brink Groep, Zonneveld, Deerns, DGMR, de bouw- en installatiebedrijven BAM/ Ballast/Imtech/Homij, verenigd in de JuBi BV, aangevuld met specialistische bedrijven als Kone, Metos, Honeywell. » Werkplekken: 4.000 » Ambtenaren: 5.000
securit y
de risicoanalyse die aan het begin van het project is uitgevoerd ter sprake komt, valt zelfs de kwalificatie staatsgeheim. Toch geven zij een interessant kijkje achter de schermen van het ontwerp en de inrichting van de beveiliging van een van de grootste nieuwbouwprojecten van de laatste jaren.
Het Nieuwe Werken Doordat zij al in een vroeg stadium bij het project werden betrokken, hebben de beveiligingsexperts van nabij meegemaakt hoe de organisatie allereerst een visie ontwikkelde op hoe er in de nieuwe omgeving gewerkt zou gaan worden. Kern: ‘Dat was nog echt de oriënterende fase, waarin de vraag werd gesteld welke kant we op wilden als organisatie. Veiligheid en beveiliging kwamen toen nog niet ter sprake.’ Deze fase werd afgesloten met de keuze voor tijd- en plaatsonafhankelijk werken, ofwel Het Nieuwe Werken, waardoor medewerkers in de nieuwbouw niet langer een vaste werkplek en een eigen kamer hebben, maar werken op flexplekken en worden uitgerust met laptops, tablets en smartphones.
Projectorganisatie Nadat deze keuze was gemaakt, werd er een projectdirectie nieuwbouw ingericht. Deze kreeg de opdracht om een werkend gebouw op te leveren en de bestaande gebouwen af te bouwen. Om hieraan invulling te geven werden er 27 werkgroepen in het leven geroepen en kwamen ook veiligheid en beveiliging op de agenda. Kern: ‘Zo waren er een werkgroep beveiliging & veiligheid, een werkgroep bestuursverdieping die zich bezighield met de beveiliging van de bewindslieden, een werkgroep ICT, en een werkgroep crisisbeheerorganisatie.’ Ooms: ‘Dan gaat het balletje rollen en zie je dat alles min of meer met beveiliging te maken heeft. Bijvoorbeeld als er in een werkgroep over schoonmaak werd gesproken, kwamen vragen aan de orde als waar welke schoonmakers mogen komen, of ze gescreend moeten worden, enzovoort. Daarover moest worden nagedacht.’
Complex Uit het verhaal van beide heren blijkt dat het al die jaren een complexe mate-
Met 38 verdiepingen en 149 meter zijn de kantoren het grootste aaneengesloten kantoorgebouw van Nederland. rie is geweest om de werkzaamheden van de verschillende werkgroepen te managen en op elkaar af te stemmen. Belangrijk daarbij was te voorkomen dat de ene werkgroep een beslissing zou nemen waarvan een andere last zou hebben. Ook voor beveiliging was dit een aandachtspunt, vooral omdat zij niet in elke werkgroep vertegenwoordigd was. ‘Maar zodra er in een werkgroep iets aangaande integrale beveiliging aan
Omgevingsfactoren De werkgroepen die zich met de inrichting van veiligheid en beveiliging bezighielden, gingen aan de slag met de uitkomsten van de aan het begin van het project uitgevoerde risicoanalyse. Op basis daarvan stelden ze het Programma van Eisen op. Alvorens daarop in te gaan, gaat Ooms echter nog even terug naar de fase van de architectenstudie. ‘Toen al bleek dat er vanwege de locatiekeuze zich allerlei
‘Je ziet dat alles min of meer met beveiliging te maken heeft’ bod kwam, of dat nu een toegangsdeur of ICT-beveiliging was, dan zat er altijd iemand van de beveiligingsautoriteit aan tafel’, vertelt Kern. ‘Maar het primaire proces was wel het “main issue” waar de beveiliging om draaide’, aldus Ooms.
complicerende omgevingsfactoren zouden voordoen, zoals tramrails, een hoofdverbindingsweg, een winkelstraat, of het feit dat de gemeente Den Haag had bedongen dat er op de begane grond van het gebouw winkels zouden komen. Dat waren factoren die ons als
Security Management nummer 4 april 2013
37
»
IK BEN REVOLUTIONAIR iLOQ is ‘s werelds eerste digitale cilinder met eigen energievoorziening. Zonder batterijen. Zonder bekabeling. Wij bieden een sluitsysteem met een flexibel en veilig toegangsmanagement, met aanzienlijk lagere onderhoudskosten ten opzichte van elektromechanische systemen. www.iLOQ.com
iLOQ Benelux Cypresbaan 15E 2908 LT Capellle ad IJssel m. +31 (0)623 441 670, f. +358 40 3170 201
2112_iLOQ_ad_opdrachtbevestiging_190x135_V2.indd 1
1/9/13 2:06 PM
TOTAL SOLUTIONS, TO EARN YOUR TOTAL TRUST Wij vinden u belangrijker dan onze systemen en daarom denken we na over de volgende vragen: Is uw beveiligingsoplossing toereikend om het hoofd te bieden aan alle risico’s waaraan uw onderneming wordt blootgesteld? Is het gebaseerd op een grondige risico-analyse? Is het volledig geïntegreerd in uw activiteiten zodat efficiënte preventie en onmiddellijke interventie gewaarborgd zijn? Wordt er optimaal gebruik gemaakt van gestandaardiseerde en geautomatiseerde systemen om kosten te besparen? Is het flexibel genoeg om waar nodig mee te groeien met uw organisatie?
Risico analyse en kennis van uw processen
Proactief beheer
Nieuwste technologie
Security Operations Centre
Stanley Security Solutions en Niscayah hebben onlangs hun krachten gebundeld. Als onderdeel van één van de 500 grootste beursgenoteerde bedrijven in de US zijn we in staat u te voorzien van de nieuwste wereldwijd beschikbare beveiligingsoplossingen, die we natuurlijk altijd afstemmen op uw lokale behoefte. Met dit unieke platform zijn we de nummer één security partner in 14 landen in Europa. En natuurlijk zijn we dat ook graag voor u.
www.stanleysecuritysolutions.nl
securit y
Hans Ooms (links) en Peter Kern waren de afgelopen jaren nauw betrokken bij ontwerp en inrichting van de beveiliging van de nieuwbouw van de ministeries van V&J en BZK. beveiligingsmensen voor de nodige uitdagingen stelden, maar waarop wij geen invloed hadden. Dat maakte de risicoafweging dus nog belangrijker.’
Bewuste keuze Ooms vertelt dat bij het opstellen van het PvE nog tal van vragen aan de orde kwamen en er duidelijke keuzes moesten worden gemaakt. Hij illustreert dit aan de hand van twee voorbeelden. ‘Zo moest de vraag worden beantwoord of de nieuwbouw beschermd moest zijn tegen een nucleaire aanval? Maar hoe reëel is dat risico? En als je dat wilt afdekken, wat kost dat dan? Of neem het risico van een vliegtuig dat op de torens zou kunnen neerstorten. Daartegen kan je maatregelen nemen, maar die zijn draconisch en peperduur.’ Op deze manier brachten de security professionals risico’s in kaart en legden zij deze vervolgens voor aan de verantwoordelijken. Kern: ‘Wij maakten ze meer bewust van de risico’s, van de benodigde maatregelen, en van de daaraan verbonden kosten. Op basis daarvan kon een zorgvuldige afweging en vooral bewuste keuze worden gemaakt.’
Proven technology Nieuwbouw biedt de kans om de nieuwste beveiligingstechnieken toe te passen en de nieuwste security syste-
men aan te schaffen. Toch hebben de verschillende werkgroepen zich hiertoe niet laten verleiden. ‘Ons uitgangspunt was dat het natuurlijk state of the art, maar tegelijkertijd proven technology moest zijn’, aldus Kern. Hij vervolgt: ‘We wilden niet per se het nieuwste van het nieuwste, want dan loop je het risico te worden geconfronteerd met allerlei kinderziektes. Je hebt het hier wel over het grootste kantoor van Nederland, waar 5.000 mensen werken. Die moeten veilig hun werk kunnen doen en daarom moet je uitgaan van proven technology.’
den er de laatste jaren als gevolg van de economische recessie een aantal bezuinigingen doorgevoerd. ‘En we kregen ook nog te maken met het fenomeen Rijkspas die moest worden ontwikkeld en uitgerold. Dat stond wel los van de nieuwbouw maar had er wel effect op, met name op de keuze voor het toegangscontrolesysteem’, aldus Kern. Gevraagd naar een concrete aanpassing die beveiliging tijdens de bouwfase heeft moeten doen, komt Ooms met het voorbeeld van het informatiebeveiligingsbeleid. ‘In het kader van onze informatiebeveiliging hebben we een groot aantal braak- en brandwerende kluiskasten. Mensen zoals architecten en aannemers verkijken zich op het vloeroppervlak en vooral het gewicht van zo’n kast, waardoor dit tijdens de bouw tot een probleem leidde. Daarop hebben we ons beleid hoe om te gaan met dit soort kasten moeten aanpassen, want je kunt de maximale vloerbelasting van het gebouw nu eenmaal niet veranderen.’
Grootste uitdaging Afsluitend is het natuurlijk interessant om van deze experts te horen wat in hun ogen nu de grootste uitdaging is, als je praat over de beveiliging van een dergelijk grootschalig project. Kern hoeft hierover niet lang na te denken: ‘Wat mij betreft was en is dat de keuze voor en aanschaf van de elektrotechnische beveiligingsinstallaties – zowel ICT, brand, inbraak, camera’s – en deze zo op elkaar af te stemmen dat
Welke risico’s moeten worden afgedekt en wat kost dat? ‘Dat is ook de reden dat we niet met bodyscanners werken; dat is een brug te ver. Maar we werken wel met andere biometrische oplossingen zoals handlezers’, vult Ooms aan.
Veranderende inzichten Omdat het project over vele jaren liep, gebeurde er van alles dat invloed had op het ideale nieuwbouw- en dus ook beveiligingsplaatje. Zo veranderden sinds eind jaren negentig de inzichten over een efficiëntere overheid en wer-
ze allemaal werken en blijven werken.’ Ooms herkent zich in het antwoord van zijn collega. Maar volgens hem komt de grootste uitdaging er nog aan. ‘Dat is hoe we straks met de openbare ruimte rondom de nieuwbouw omgaan. Je zult aan leveranciersmanagement moeten gaan doen, met timeslots moeten gaan werken, enzovoort. Die afstemming met de openbare ruimte is niet alleen een beveiligingsuitdaging, maar zeker ook een organisatorische.’ «
Security Management nummer 4 april 2013
39
informatiebeveiliging
Vraag is niet óf u gehackt wordt, maar wannéér?
7 tips hoe te handelen na een hack We beveiligen een bedrijfsgebouw, overheidsinstelling of onze eigen woning met sloten, hekken en camera’s, omdat we niet willen dat er wordt ingebroken. Maar waarom gaan veel bedrijven en organisaties pas echt serieus kijken naar hun online beveiliging nadat er een incident heeft plaatsgevonden? Wilfred van roij *
T
ot een paar jaar geleden waren hackers meestal jongeren die op hun zolderkamer een ‘lek’ probeerden te ontdekken in een netwerk. Het was ze bijna altijd te doen om de kick en bijna nooit waren er redenen van financieel gewin of had men de intentie om een bedrijf of organisatie bewust schade toe te brengen. In onze nieuwe digitale wereld is deze situatie nog slechts een mooie romantische herinnering.
Meedogenloze cybercrimineel
geautoriseerde betalingen te verrichten of door de verkregen informatie verder door te verkopen. 2. Cyberspionage Er is een duidelijke toename te zien in het aantal geavanceerde diefstallen van digitale eigendommen (patenten, octrooien e.d.) en cyberspionage door cri-
4. Botnet Bots en botnets zijn een veelvoorkomende vorm van cybercrime en een krachtig
Zorg ervoor dat bewijs op de juiste juridische en forensisch verantwoorde wijze wordt vastgelegd
De hedendaagse hacker is een meedogenloze cybercrimineel die hele duidelijke motieven heeft waarom hij of zij een netwerk of website wil hacken. De hoofdredenen van deze hackers zijn terug te brengen tot de volgende zes.
minelen. Het betreft hier niet alleen de particuliere sector, maar ook overheden die elkaar bespioneren.
1. Financieel gewin Ouderwets financieel gewin door op zoek te gaan naar persoonsgegevens, wachtwoorden, creditcard informatie, bankgegevens of e-mailaccounts en deze vervolgens te misbruiken door on-
3. Bewust toebrengen van imagoschade Door defacing vallen hackers een server aan en veranderen de inhoud van de daarop gehoste website(s) of vervangen de website(s) volledig. Voor bedrijven kan defacing ernstige imago-
40
schade tot gevolg hebben en kan daarmee zelfs leiden tot een faillissement. Defacing wordt door criminelen ook gebruikt om bedrijven te chanteren en af te persen.
Security Management nummer 4 april 2013
middel van hackers. Een botnet bestaat uit een grote groep computers, geïnfecteerd met een speciaal virus. Eenmaal geïnfecteerd met dit speciale virus is de computer onderdeel van het botnet en wordt dan ook wel een zombie-computer genoemd. Deze zombie computers kunnen vervolgens ingezet worden voor het uitvoeren van een DDoS-attack (Distributed Denial-of-Service aanval).
informatiebeveiliging
een extern gespecialiseerd forensisch onderzoeksbureau, zodat bewijs dat eventueel gevonden wordt ook op de juiste juridische en forensisch verantwoorde wijze wordt vastgelegd. 2. Informeer uw (gedupeerde) klanten Laat uw klanten het nieuws niet via de media vernemen, maar onderneem zelf zo spoedig mogelijk actie om dit voor te zijn. 3. Zorg voor juridische bijstand Gedupeerde klanten kunnen uw organisatie aansprakelijk gaan stellen voor geleden schade. Zorg dat juridische hulp stand-by staat. 5. Verspreiden van malware en spam Hackers vallen netwerken aan om deze in te zetten om ongewenste advertenties of malware te verspreiden. Hierna kan de hacker het webverkeer omleiden naar malafide sites, bestaande banners vervangen door een andere code, of spam verspreiden via de mailserver. 6. Hack Activisten Web activisten - ook wel hacktivisten genoemd - breken uit overtuiging in op systemen, meestal publieke websites, om deze te dwingen offline te gaan of een bepaalde boodschap te plaatsen.
Juridische status van hacking Computervredebreuk, de juridische term voor hacken, is strafbaar volgens het Wetboek van Strafrecht. Er is sprake van computervredebreuk als iemand opzettelijk en zonder toestemming binnendringt in het computersysteem of netwerk van een ander. Hiervan kan aangifte worden gedaan bij de politie, maar ook een civiele procedure behoort tot de mogelijkheden.
Onrechtmatige daad Indien u zelf weet wie de dader is, of dat er na een digitaal forensisch onderzoek een dader is vastgesteld, bestaat de mogelijkheid om een civiele procedure te starten op basis van de onrechtmatige daad (Burgerlijk Wetboek Boek 6 Artikel 162 1). Het is dan wel een vereiste dat de benadeelde partij, of het slachtoffer, ook daadwerkelijk (aantoonbare) schade heeft geleden. Als dit het geval is, kan een hacker door een advocaat direct civielrechtelijk aangepakt worden.
Onder schade kan worden verstaan: » Geleden verlies en/of gederfde winst. » Redelijke kosten ter beperking van verdere schade en aansprakelijkheid. » Vaststellingskosten en verhaalskosten. » Kosten van inschakelen deskundige partij(en).
4. Schakel een PR-specialist in Schakel een specialist in om reputatieschade zoveel mogelijk te beperken. Met de nieuwe media en agressieve interviewtechnieken van tegenwoordig is het noodzakelijk goed voorbereid middels een professionele woordvoerder in de media te verschijnen. 5. Inkomstenderving Houd rekening met inkomstenderving die een hack met zich mee kan brengen.
Deze civielrechtelijke aanpak is in de meeste gevallen aanzienlijk sneller en efficiënter dan de traditionele strafrechtelijke aanpak.
Hoe te handelen na een hack? In Security Management 1/2 van dit jaar beschreef ik al hoe de security manager anno 2013 kan zorgen voor een optimale en zo veilig mogelijke ICT-omgeving. Maar wat te doen als uw bedrijf of organisatie tóch het slachtoffer is geworden van een hack? 1. Verricht forensisch onderzoek Hierbij geniet het niet de voorkeur het onderzoek uit te laten voeren door een eigen ICT medewerker. Kies voor
6. Herstel en kijk naar de toekomst Herstel en vervang gehackte informatie en maak consequent back ups. 7. Trek lering Maar het belangrijkste is: trek lering uit deze ervaring. Zorg ervoor dat het risico voor een tweede hack minimaal is, want ook die is niet ondenkbaar. « * Wilfred van Roij is directeur digitale opsporing, projectleider internet rechercheren en fraude-onderzoek bij Com-Connect.
Internet Risk Management Cybercrime is een groeiend probleem en kost het Nederlandse bedrijfsleven en de overheid vele tientallen miljoenen euro’s per jaar. In een serie artikelen gaat Wilfred van Roij in op de risico’s die organisaties via internet bedreigen en hoe zij zich er tegen kunnen wapenen. » Security Management nummer 1 / 2, januari / februari 2013: Hoe bescherm je in 2013 een bedrijf tegen hackers? » Security Management nummer 3, maart 2013: Slachtoffer van internetmisbruik. Wat nu? » Security Management nummer 4, april 2013: 7 tips hoe te handelen na een hack
Security Management nummer 4 april 2013
41
beveiliging
Nieuw Stadskantoor Utrecht
Veiligheid en gastvrijheid in balans Het nieuwe stadskantoor van de gemeente Utrecht zal na de opening eind 2014 een duidelijke publieksfunctie en een open en transparant karakter hebben. Gastvrijheid staat hoog in het vaandel, maar hoe valt dit te combineren met het borgen van de veiligheid en het organiseren van passende beveiligingsmaatregelen? Thomas Blom en lennerT eikelenBoom *
O
p een ‘postzegel’ op één van de drukste gebieden in Nederland (het centrum van Utrecht) wordt een 21-verdiepingen tellend nieuw stadskantoor gebouwd. Op het plein voor het kantoor komen bezoekers van de Jaarbeurs, de nieuwe stationshal (OV-Terminal) en het Stadskantoor elkaar straks tegen. In het kantoor worden circa 400.000 bezoekers per jaar verwacht. Het gebouw heeft een duidelijke publieksfunctie en kent een open en
ingericht? Op welke wijze is dit tegenstrijdig met de wens van een open, transparant en gastvrij pand? En hoe heeft de vertaling plaatsgevonden naar het ontwerp van de bouwkundige en technische maatregelen die ondersteuning bieden aan de organisatorische maatregelen?
Korte rondleiding Bezoekers van het nieuwe Stadskantoor in Utrecht kunnen zich (na de opening eind 2014) vrij bewegen in het pand
‘Bezoekers hoeven zich niet te melden bij een receptiebalie’ transparant karakter. De gemeente heeft gastvrijheid hoog in het vaandel staan. Maar hoe valt dit te combineren met het borgen van de veiligheid en het organiseren van passende beveiligingsmaatregelen? Dit artikel gaat in op de balans tussen veiligheid en beveiliging enerzijds en gastvrijheid en openheid anderzijds. Welke uitgangspunten zijn opgenomen in het Programma van Eisen? Hoe is de organisatie van beveiliging en veiligheid
42
tot en met de zesde verdieping. De publiekshal is hét visitekaartje van de gemeente. Het is de toegang tot het gebouw voor klanten en medewerkers en het is de plaats waar de gemeente laat zien wie ze is, wat ze doet en wat er in de stad gebeurt. Vanuit de publiekshal bewegen verschillende doelgroepen door het gebouw. Iedereen komt via één centrale ingang het gebouw binnen, waarbij de back office met een harde beveiligings-
Security Management nummer 4 april 2013
barrière is afgesloten. Er is bewust gekozen voor een hal waarin ontvangst en representatie centraal staan. Op verdieping 1 tot en met 5 vindt de dienstverlening van de gemeente plaats. Belangrijke uitgangspunten zijn om de dienstverlening zoveel mogelijk via internet te laten verlopen, klantstromen op afspraak naar het Stadskantoor te laten komen en vrije inloop te beperken. Bezoekers hoeven zich overigens niet te melden bij een receptiebalie (en staan dus niet geregistreerd), ze moeten zo zelfstandig mogelijk hun weg kunnen vinden. Een belangrijke taak is weggelegd voor de Wandelende Informatie Medewerker (WIM): deze stapt op mensen met een ‘zoekend gedrag’ af en vervult in algemene zin een hospitality functie. Goede bewegwijzering en vindbaarheid van de WIM’s zijn dus essentieel. De vergadercapaciteit in het Stadskantoor is geconcentreerd op het vergaderplaza, op verdieping 6. Deze verdieping is publiekstoegankelijk met toezicht (sociale beveiliging) en bereikbaar vanuit de front office en de back office. Bijzonder is de lange roltrap die vanaf
beveiliging
moesten worden voordat de organisatorische maatregelen vastgesteld waren.
Beveiligingsmaatregelen met behoud van gastvrijheid Het door de concerndirectie van de gemeente vastgestelde Programma van Eisen bevatte een aantal zeer specifieke wensen en eisen voor de technische en bouwkundige maatregelen. Op het vlak van organisatorische beveiligingsmaatregelen waren de wensen en eisen weinig concreet. Om uiteindelijk te komen tot de implementatie van de juiste elektronische beveiligingsmaatregelen was het van belang om een goed beeld te krijgen van de wensen en behoeftes op organisatorisch vlak.
Impressie van het exterieur van het nieuwe Stadskantoor van gemeente Utrecht fotocredit: Artist-impression: Kraaijvanger, Rotterdam de derde verdieping rechtstreeks naar het vergaderplaza gaat. Deze komt uit voor de ontvangstbalie waar een medewerker kan helpen met het vinden van de juiste vergaderzaal. Om de hoek van de ontvangstbalie bevindt zich een koffiebar met de beste koffie van het Stadskantoor. Bij de koffiecorner kunnen mensen wachten, werken en overleggen. Maar dat kan ook in één van de andere hoekjes op de verdieping. Kortom: » zonder harde beveiligingsgrenzen te passeren kunnen bezoekers het gebouw in tot niveau 6; » het is een groot gebouw op een van de drukste plekken van Utrecht: de kans dat zich iets voordoet is relatief groot.
Van gastvrij naar veilig en beveiligd De concerndirectie van gemeente Utrecht heeft in een Programma van Eisen de kaders vastgesteld voor de veiligheid in het nieuwe stadskantoor. Het Facilitair Bedrijf heeft in samenwerking met de architect, eindgebruikers en het projectteam getracht een integraal pakket van beveiligingsmaatregelen op te stellen om te voldoen aan de eisen. De uitdaging hierbij was om zowel het gastvrije concept van het stadskantoor te ondersteunen als ook de veiligheid van
de medewerkers, bezoekers, informatie en de bedrijfsprocessen te garanderen.
Maatregelen Idealiter volgt men in het ontwerp de route van risico-inventarisatie, naar risicoanalyse en vertaalt men dit in drie soorten maatregelen: organisatorische, bouwkundige en elektronische maatre-
Om de wensen en behoeftes te inventariseren zijn sessies belegd met afgevaardigden uit de gehele organisatie. In deze sessies zijn diverse concrete scenario’s (zie kader voor een voorbeeld) voorgelegd aan de betrokkenen, om te doorleven hoe gastvrijheid en sociale veiligheid georganiseerd kunnen worden. Waar liggen de grenzen van gastvrijheid? De output van deze sessies maakte het mogelijk om de wensen en behoeftes op organisatorisch vlak verder te concretiseren. Daarbij is onder meer gesproken over de afbakening tussen de
‘Een belangrijke taak is weggelegd voor de Wandelende Informatie Medewerker (WIM)’ gelen (OBE). Bouwkundige en elektronische maatregelen zijn ondersteunend aan de organisatorische maatregelen. De OBE-maatregelen kunnen grafisch worden voorgesteld als een gelijkzijdige driehoek, waarbij de basis wordt gevormd door de Organisatorische maatregelen en de opstaande schuine zijden als respectievelijk de Bouwkundige maatregelen en de Elektronische maatregelen.
inzet van WIM’s en beveiligingsmedewerkers (die in principe op de achtergrond opereren en niet op elke etage aanwezig zijn), maar ook over de inzet van technische maatregelen (paniekknoppen voor medewerkers). In dezelfde periode is er een risico-inventarisatie en -analyse uitgevoerd voor het nieuwe stadskantoor. De inventarisatie had als doel de ‘te beschermen belangen’ te inventariseren.
Door de tijdsdruk op de planning van de bouw heeft de gemeente Utrecht de ideale route niet doorlopen. Dit betekende concreet dat in overleg met eindgebruikers, architect en het projectteam bouwkundige en elektronische beveiligingsmaatregelen geïmplementeerd
De uitkomsten van bovengenoemde inventarisatie, analyse en sessies zijn gebundeld en hebben, samen met het Programma van Eisen, gediend als basis voor het ontwerp van de beveiligingsmaatregelen. Een opsomming van een aantal maatregelen:
Security Management nummer 4 april 2013
43
»
Trefpunt voor veiligheid
2013 4-6 juni 4-6 juni 2013
In één dag een complete update van de markt • Alle oplossingen, innovaties en trends op het gebied van beveiliging en (brand)veiligheid • Met extra aandacht voor de veiligheidsproblematiek in de zorg, retail, transport & logistiek en (semi-)overheid • Een uitgebreid kennisprogramma • Een compleet aanbod van circa 200 exposanten • De ontmoetingsplek bij uitstek Kijk op www.safetysecurityamsterdam.nl voor het programma.
NS-reto voor ur
€ 8,50 Registreer nu voor gratis toegang via www.safetysecurityamsterdam.nl Volg ons op Twitter: @SSAAmsterdam en #SSA13
Organisatie:
Ondersteund door:
beveiliging
de concretisering en implementatie van organisatorische maatregelen. Ook hierin is het van groot belang dat enerzijds het gewenste beveiligingsniveau behaald wordt, maar anderzijds de gastvrijheid niet nadelig wordt beïnvloed.
Voorbeeld van een scenariodiscussie: Arie de zwerver Zwerver Arie komt al jaren bij de gemeente. Niet zozeer om dingen te regelen maar om een kopje koffie te drinken, even op te warmen in de wintermaanden en af te koelen in de zomer. Meestal vertrekt hij na 1 kopje koffie weer. Vanwege de kou buiten heeft hij vandaag besloten wat langer te blijven. Hij pakt z’n spullen en gaat op zoek naar een plek waar hij even rustig op temperatuur kan komen. Via de roltrappen is hij in een mum van tijd aanbeland bij het vergadercentrum. Hij loopt langs de ontvangstbalie die druk in gesprek is met andere bezoekers en zoekt een rustig hoekje op waar hij op de grond gaat zitten. En valt in slaap.
Tot slot
Vragen » Wat is het probleem in deze situatie? » Waar ligt de grens van gastvrijheid (koffie, zitten)? » Is deze situatie te voorkomen? » Wie moeten hierop acteren? » Hoe kan er adequaat gereageerd worden op deze situatie? Discussieresultaten » 1 Kopje koffie mag, 2 kopjes is ook geen probleem, maar slapen wordt niet geaccepteerd ( huisregels). » Situatie is niet te voorkomen. » Signalering door iedereen die het ziet. » Beveiliging acteert in principe. » Wandelende informatie medewerker signaleert, maakt geen slapende mensen wakker, signaleert naar de beveiliging. » Persoon vriendelijk aanspreken en wijzen op huisregels.
» bouwkundige compartimentering van ruimten en gebieden; » toepassing van elektronische toegangscontrole op plaatsen waar beveiligingsschillen zijn aangebracht; » centrale beveiligingsloge van waaruit door middel van een Security Management Systeem monitoring plaatsvindt / aansturing wordt gegeven aan het inbraakalarmeringssysteem, het toegangscontrolesysteem, elektronische sleutelkasten, paniekknoppen en videobewaking.
Grootste uitdaging De grootste uitdaging is om te zorgen dat de beveiligingsmaatregelen enerzijds voldoende zijn om alle risico’s te beheersen en anderzijds geen negatieve invloed hebben op de gastvrijheid binnen het gebouw. Door alle output op een juiste manier te vertalen is het gelukt het gewenste beveiligingsniveau te creëren met behoud van de hieronder weergegeven gastvrijheidsaspecten: » de publieksruimte is openbaar toegankelijk; » bezoekers hoeven zich niet te melden bij een receptiebalie en kunnen zich vrij bewegen over de publieksvloeren;
» medewerkers kunnen zich in het werkgebied vrij bewegen als gevolg van de compartimentering en elektronische toegangscontrole; » medewerkers kunnen vanuit de parkeergarage/personeelsingang rechtstreeks het werkgebied betreden.
Organisatorische maatregelen Organisatorische maatregelen vormen het belangrijkste onderdeel binnen de mix van beveiligingsmaatregelen. Tot aan de ingebruikname van het nieuwe kantoor ligt de focus voornamelijk op
Ondanks dat de gemeente Utrecht niet de ideale route heeft doorlopen is het gelukt om tot een goede mix van beveiligingsmaatregelen te komen. De brede afstemming binnen de organisatie is hiervoor bepalend geweest. Tot aan de ingebruikname van het Stadskantoor zal er nog verdere uitwerking moeten plaatsvinden over de verschillende taken en verantwoordelijkheden binnen de onderwerpen veiligheid, beveiliging en gastvrijheid. Door het clusteren van verschillende organisatieonderdelen op één locatie zijn er uiteenlopende behoeftes en risico’s die in kaart gebracht moeten worden alvorens de juiste organisatorische oplossingen geboden kunnen worden. Een van de uitdagingen ligt bij borging van organisatorische maatregelen in de lijnorganisatie. Het borgen van uitgangspunten en de besluiten is hierin erg belangrijk. « * Thomas Blom is senior adviseur Facility Management / accountmanager. * Lennert Eikelenboom is adviseur Veiligheid & Beveiliging. Beiden werken bij het Intern Bedrijf Facilitair & Huisvesting van de gemeente Utrecht. Dit artikel is eerder gepubliceerd in: Facto Magazine, nummer 10, oktober 2012
Bezoekers van het nieuwe Stadskantoor in Utrecht kunnen zich straks vrij bewegen in het pand tot en met de zesde verdieping.
Security Management nummer 4 april 2013
45
recherche
Heeft u ook een klantenkaart? In vele branches is het gebruikelijk dat vaste klanten een korting krijgen op hun aankoopbedrag. Korting is dus gewoon geld. In de praktijk blijkt met enige regelmaat dat de korting niet naar de klant gaat, maar naar de medewerkers zelf. Erg lucratief, en de fraude is moeilijk vast te stellen. RENÉ TERWEY *
E
en onderneming maakt gebruik van klantenkaarten, waarbij de klant standaard een vaste korting krijgt op de aangekochte artikelen. In de week waarin de klant jarig is, komt daar een vaste korting van 10 euro bovenop. Bij de aankoop dient de klantenkaart te worden gescand. Het komt vanzelfsprekend wel eens voor dat een klant zijn pas is vergeten. Als de medewerker de klant kent, mag de klantenkorting toch worden gegeven. Een van de medewerkers bleek deze vrijheid niet aan te kunnen.
Veel jarigen Uit analyse bleek dat veel bij hem gedane aankopen werden gedaan door klanten die in bezit waren van een klantenkaart. De klantenkaart werd niet gescand, maar in plaats hiervan werd de korting op een vast nummer geboekt. Verder viel op dat er uitzonderlijk veel van zijn klanten jarig waren. Uit een ingesteld onderzoek bleek hoe deze medewerker fraudeerde: hij gaf de klant geen bon mee, en op de kassa werd de vaste klantenkorting van 10 procent berekend én de korting van 10 euro werd ook van het totaalbedrag afgetrokken. Kortom, de medewerker stopte het kortingsbedrag en de verjaardagskorting van de verkopen in eigen zak. Doordat niet werd gecontroleerd of de kortingen wel terecht werden verstrekt, heeft het lang geduurd voordat deze fraude aan het licht kwam. Immers, de kassa en de voorraad klopten altijd.
46
Korting achteraf In een andere zaak was er sprake van een winkel, waarbij vaste klanten op naam een kortingspercentage kregen dat was gekoppeld aan de jaarlijkse afname. Passanten die incidenteel iets kochten kregen geen korting. Bij een periodieke controle bleek dat op de omzet van een van de medewerkers weinig marge zat. Wat bleek: de medewerker retourneerde de door hem aan ‘passanten’ verkochte artikelen en sloeg daarna de verkopen aan op een code van een vaste afnemer. Het verschil stak hij in zijn eigen zak. Ook hier klopte de kassa en de voorraad, maar gelukkig was er in dit geval nog een controle op de marge.
Waardekaarten Hoe vaak gebeurt het niet dat je bij ‘speciaal’ bezoek aan bijvoorbeeld een bedrijf bij de receptie komt en een uitrijkaart vraagt. In de meeste gevallen krijgt u een kaart van een in een elastiekje verpakt stapeltje waardekaarten. Deze handeling wordt vrijwel nergens geadministreerd en de voorraden waardekaarten worden in veel gevallen niet bijgehouden. Wij deden onderzoek naar het verdwijnen van wel heel veel kaarten. Een medewerkster bleek bevriende relaties te hebben die werken in een nabijgelegen winkelcentrum. Deze mensen wilden niet betaald parkeren en hebben bij hun vriendin geregeld dat ze wekelijks een stapeltje kaarten kregen.
Security Management nummer 4 april 2013
Na confrontatie van de betreffende medewerkster en de gebruikers van de kaarten bleek dat de dame in natura werd betaald. De gebruikers van de parkeerkaarten werkten in kledingwinkels en daar bleef wel eens wat kleding over.
Cadeaucards Een winkelketen werkt met cadeaucards, waarop de kassamedewerker het door de klant gewenste cadeaubedrag boekt. Op een bepaald moment kwamen er uit meerdere winkels klachten dat mensen wilden betalen met een dergelijke kaart, maar dat hierop geen geldbedrag zou zijn geboekt. Uit onderzoek bleek dat een medewerker de kaarten verkocht, het gewenste geldbedrag niet op de kaart zette en dus een lege kaart mee gaf. Het geld verdween in zijn eigen zak.
Tip Uit deze voorbeelden blijkt dat er vaak wel procedures zijn voor het bijhouden van voorraden en het kloppend zijn van de kassa, maar er te weinig aandacht is voor andere manieren waarop de marge kan worden beïnvloed. Neem daarom alle voorschriften met betrekking tot het verstrekken van tegoedbonnen, klantenkaarten, cadeaukaarten en kortingen op in de kassaprocedure en zorg dat ook hierop controles worden uitgevoerd. ‹‹ * René Terwey is directeur van VMB security & solutions te Almere (www. vmbrecherche.nl)
recht
Fatsoen, ook in de privésfeer Een politiefunctionaris wordt voorwaardelijk ontslagen, omdat hij bij een relletje in privétijd een vrouw in het gezicht heeft gespuugd en zich tegen haar onprofessioneel heeft uitgelaten. Ook de hoogste rechter is van mening, dat een politieambtenaar zich ook in privétijd behoort te gedragen zoals van een goed politieambtenaar in gelijke omstandigheden mag worden verwacht. De opgelegde straf is in overeenstemming met de aard en ernst van het gepleegde plichtsverzuim. ROB POORT *
T
egen een politieambtenaar bij de politieregio Haaglanden wordt in juni 2009 door een particulier, mevrouw M., aangifte gedaan wegens mishandeling, bedreiging en belediging in een parkeergarage. Hoewel dit in privétijd is gebeurd, wordt de politieagent tijdelijk buiten functie gesteld en later overgeplaatst naar een ander bureau. In oktober 2009 besluit de korpsbeheerder om de agent wegens ernstig plichtsverzuim de disciplinaire straf van ontslag op te leggen. Die straf is echter voorwaardelijk onder de voorwaarde dat deze zich tot 30 september 2011 niet aan een soortgelijk of ander ernstig plichtsverzuim schuldig maakt.
Onprofessioneel Kort gezegd wordt de agent verweten dat hij de vrouw in haar gezicht heeft gespuugd en zich op niet-professionele wijze jegens haar heeft uitgelaten. Daarmee heeft hij zich in privétijd niet gedragen zoals van een goed politieambtenaar in gelijke omstandigheden mag worden verwacht. Gezien de uitkomst van een psychologisch en psychiatrisch onderzoek zijn de gewraakte gedragingen geheel aan de agent toe te rekenen. Bij de strafmaat houdt de korpsbeheerder ook rekening met het feit, dat de agent in functioneringsgesprekken in 2006 en 2007 is gewezen op hou-
dingsaspecten en in mei 2009 is gewaarschuwd voor een onprofessionele beroepshouding. De agent tekent tegen deze beslissing bezwaar aan, maar dat wordt verworpen, evenals zijn beroep bij de rechtbank. Hij legt de zaak dan voor een de hoogste bestuursrechter.
Onkreukbaar gedrag De korpsbeheerder heeft de agent twee concrete gedragingen verweten, namelijk dat hij tijdens het incident op in juni 2009 tegen de vrouw heeft gezegd ‘Ik sla geen vrouwen, maar als je een vent was geweest, had je dat wel verdiend’, en dat hij haar in het gezicht heeft gespuugd. De agent bestrijdt deze lezing niet, maar vindt wel dat zijn uitlatingen niet bedreigend waren en dat het spugen een menselijke reflex was op het spugen van de vrouw. De Centrale Raad van Beroep vindt het gedrag van de agent tegen de vrouw in elk geval niet professioneel en ook het spugen kan niet door de beugel. Dat dit buiten diensttijd plaatshad en dat het spugen een reflex zou zijn geweest, is daarbij niet van belang. Van een politiefunctionaris mag immers worden gevergd dat hij ook buiten diensttijd in contacten met burgers onkreukbaar gedrag laat zien, een de-escalerende houding aanneemt, en zich ervan onthoudt zich tegenover een burger te misdragen, ook als dat gebeurt in een
reactie op gedrag van die burger. De gedragingen kunnen hem worden toegerekend. Diens beroep op psychische overmacht faalt, omdat dat niet wordt ondersteund door de psychologische en psychiatrische rapporten. De straf is niet onevenredig aan de aard en ernst van het gepleegde plichtsverzuim. Daarbij weegt mee, dat de agent als een gewaarschuwd man gold, omdat hij er in november 2007 tijdens een functioneringsgesprek op is aangesproken dat zijn houding niet altijd deescalerend is. Zijn langdurige en goede staat van dienst maakt dat niet anders, zeker nu dan juist van hem mocht worden verwacht dat hij zich anders zou hebben gedragen. Het hoger beroep wordt verworpen.
Aantekening In de omschrijving van ‘goed politieambtenaar’ kan de functie van politieambtenaar natuurlijk zonder meer worden vervangen door beveiligings- of bewakingsmedewerker. Ook voor hen gelden bijzondere regels van integriteit, zelfs in de privésfeer. ‹‹ Centrale Raad van Beroep, 17 januari 2013, LJN: BY8762 * mr. ing. R.O.B. Poort is jurist en veiligheidskundige (www.buraupoort.nl)
Security Management nummer 4 april 2013
47
contacten en contracten
Mail uw informatie (met jpg-foto) voor deze rubriek naar adekort@vakmedianet-alphen.nl arjendekort@vakmedianet.nl
Eerste diploma’s predictive profiling
Werken met de absolute top in de High End Security
Op 28 februari heeft Ab Verkaik, Voorzitter van de European Security Intelligence Foundation aan zeven cursisten voor de eerste maal het Diploma Predictive Profiling uitgereikt. In tien lesavonden leerden de cursisten de methodiek en de filosofie van deze proactieve manier van beveiligen en hoe de methodiek geïmplementeerd kan worden binnen de eigen organisatie.
Croon is Nederlands grootste specialist in elektrotechniek. Al meer dan 135 jaar staan we bekend om ons vakmanschap. Croon GBBS is onze Security divisie, dagelijks bezig met de meest uitdagende beveiligingsvraagstukken. Dat doen we met de beste mensen in dit vakgebied. Op dit moment zoeken we:
Account Managers High End Security (Rotterdam en Apeldoorn)
Je bent een ondernemende en sales gedreven accountmanager die kansen ziet in de business voor potentiële nieuwe opdrachtgevers. Je weet dit te vertalen naar een technische oplossing waarmee wij ons kunnen onderscheiden van onze concurrenten. Je bent iemand die gewend is om met targets te werken en deze te halen.
Projectleider High End Security (Rotterdam)
Je bent eindverantwoordelijk voor het realiseren van uitdagende multidisciplinaire projecten gericht op High End Security. Je bent in staat om jouw projectteam te inspireren om gezamenlijk de projecten met een goed financieel resultaat af te ronden. Zodat je samen met jouw team met trots kan terugkijken op de resultaten.
Engineer
(Rotterdam) Je verricht geheel zelfstandig de engineering van complexe projecten. Je bent een belangrijk onderdeel van het projectteam bij het uitwerken en realiseren van uitdagende beveiligingsvraagstukken. Denk jij dat je op je plaats bent tussen de absolute top in High End Security? Dan willen we graag met je praten. Scan met je mobiele telefoon de QR code en kijk op onze website voor de volledige vacatures.
We leven elektrotechniek werkenbijcroon.nl 48
Security Management nummer 4 april 2013
Op bijgaande foto de geslaagden en de twee docenten van OrcaSecure Academy. Vlnr: Johan de Paauw (docent), Marie-Louise Ruijs, Jonathan Nitzsche, Jan van Twillert (docent) Sjoerd Hoogendoorn, Marjolein van der Vlugt, Marcel Hagenaars en John Vosselman.
Politie SCBA en G4S verlengen convenant De politie Amsterdam-Amstelland, de Stichting Collectieve Beveiliging Amsterdam (SCBA) en G4S zijn sinds 28 februari 2011 verenigd in een samenwerkingsverband om gezamenlijk de veiligheid van de bedrijventerreinen in de gemeente Amsterdam, Diemen en Ouder-Amstel te verbeteren. Met de verlenging van het convenant spreken de partners uit om ook in 2013 deze samenwerking met kracht voort te zetten. Op 1 maart heeft de ondertekening gevonden. Namens de politiechef van eenheid Amsterdam door A.A. Smit, namens G4S operationeel directeur M.P.G van Haaren en namens de Stichting Collectieve Beveiliging Amsterdam door directeur A. Eerenberg en voorzitter M. Jongbloed.
Securitas tekent overeenkomst met Restment Education Op 27 februari ondertekenen Securitas en Restment Education een samenwerkingsovereenkomst aangaande Human Sense Security Solutions (H3S). H3S is een methode die gastheerschap en proactief beveiligen integreert.
Met het initiatief stellen Securitas en Restment Education zich ten doel overlast, onveilige situaties en criminaliteit in de publieke en semipublieke sector terug te dringen. Securitas is al jaren actief op het gebied van innovatieve veiligheidsoplossingen in combinatie met gastheerschap. Samen met Restment Education worden vanaf heden H3Sconcepten aangeboden aan organisaties in de (semi)publieke sector en organisaties die te maken hebben met grote bezoekersstromen. Het uitgangspunt van H3S is het combineren van gastheerschap met een veiligheidsattitude. De concepten in H3S zijn ontwikkeld door Restment en Bureau Beke, die verantwoordelijk is voor wetenschappelijk onderzoek en contextanalyses. Leo Zwagemaker,
COO bij Restment: ‘De trainingen zijn een afwisseling van theorie en praktijk en vinden zoveel mogelijk plaats op locatie om een zo realistisch mogelijke trainingsomgeving te creëren. Daarbij maken we gebruik van video-analyse om het leerrendement van de cursisten te vergroten.’
Ondertekenaars zijn: Ruben van Berg, Operationeel Directeur Securitas en Leo Zwagemaker, COO Restment Linksachter: Mark van den Wijngaard, Business Developer Securitas en rechtsachter: Lenard Prins, Managing Director Restment
Trigion neemt belang in Traffic & Travel Group Met ingang van 1 april neemt Trigion een participatie in de Traffic & Travel Group (T&T) uit Zwolle. Onderdeel hiervan is de overgang van Trigion Event Security naar deze organisatie. T&T is onder de handelsnamen Traffic Support, OnlineTicket.nl en Event Travel marktleider in evenementenlogistiek en verkeersbegeleiding. In 2012 behaalde het bedrijf een omzet van € 18 miljoen. Trigion en T&T bundelen hun kennis
en ervaring op het gebied van event security en crowdmanagement. Onder de nieuwe handelsnaam Crowd Support bouwen beide bedrijven de positie binnen de markt voor evenementenbeveiliging verder uit. Volgens Ellen Groenewoudt, algemeen directeur van Trigion, wordt met deze participatie de productportfolio in de belangrijke groeimarkt van het publieke domein verbreed.
Aras onthult security platform Tijdens een relatiebijeenkomst waar ruim honderd installateurs aanwezig waren, heeft Aras Security het nieuwe security platform Infinitu onthuld. Het betreft een intelligent platform, waarin de autonome cctv-, inbraakdetectie- en toegansgcontrolesystemen kunnen worden geïntegreerd en beheerd. Opvallende kenmerken van het platform zijn de intuïtieve bediening en de 3D-weergave van de te beveiligen locatie. Met Infinitu mikt Aras op het middensegment van de markt. Het platform is vanaf dit voorjaar verkrijgbaar en zal tijdens SSA 2013 worden getoond.
Kuipers bestuurslid VEB Tijdens de algemene ledenvergadering van 21 maart is Jan Kuipers gekozen tot nieuw bestuurslid van de Vereniging van Europese Beveiligingsbedrijven (VEB). Kuipers is geen onbekende in de beveiligingsbranche. Zo werkte hij de afgelopen jaren bij Initial Varel Security, ADT, en is hij sinds 2009 directeur-eigenaar van Q-Vario. Het bestuur van de VEB bestaat per 21 maart uit: Paul van der Velde (voorzitter), Michiel Huisman (vicevoorzitter), Joost Klaren (penningmeester), Anton Golubew, René van Eck, Jan Kuipers.
Keurmerk en certificeringen voor SERIS Group Seris Group Nederland heeft onlangs een aantal belangrijke certificeringen behaald. Als gevolg van de overname van de beveiligingsbedrijven ANVD Bewaking, Perfect Security en Correct Beveiliging heeft SERIS de verschillende kwaliteitssystemen nu samengevoegd. SERIS heeft daarom vorig jaar
alle kwaliteitsprocedures opnieuw tegen het licht gehouden. Dit heeft geresulteerd in het verkrijgen van de certificering ISO 90012008 voor alle activiteiten, VCA* voor SERIS Safety en het Keurmerk Beveiliging van de Nederlandse Veiligheidsbranche voor Seris Security.
Security Management nummer 4 april 2013
49
young profes siona l
Bastiaan Kemerink Leeftijd: 29 jaar Functie: Tender Specialist bij G4S
Persoonlijk
De security manager verdwijnt niet, omdat ...
Ik woon samen met mijn vriendin in Amsterdam. In mijn vrije tijd loop ik graag hard en bezoek ik naast concerten en festivals vrijwel alle thuiswedstrijden van Ajax.
de inhoudelijke rol in de toekomst van de ‘ouderwetse’ fysieke beveiliging verschuift naar aandacht voor slimmere beveiligingsoplossingen. Daarbij is behoefte aan experts op dat gebied. Security managers gaan hier in mee door creatiever aan de slag te gaan en meer out of the box te denken. Ik hoop dat ze dit samen met de markt oppakken.
Opleidingen Ik heb de studie Commerciële Economie aan het Windesheim in Zwolle gedaan.
Carrière Na mijn studie heb ik eerst een tweetal functies buiten de security branche gehad. Vervolgens heb ik bij G4S gesolliciteerd op de functie van Tender Medewerker op de afdeling Sales Support. Deze afdeling maakt vrijwel alle offertes en aanbestedingen. Het leuke daarvan is dat ik iedere keer met andere producten en diensten te maken heb en met wisselende klantvragen. Na een jaar is de nieuwe functie van Tender Specialist opgezet om grote trajecten en trajecten van strategisch belang, de aandacht te geven die ze verdienen. Sinds 2012 ben ik actief in deze nieuwe functie, waarin ik de rol van projectleider en tekstschrijver op me neem. Experts vanuit de eigen organisatie zorgen voor de inhoudelijke input, ik begeleid het proces en zorg dat het goed op papier komt.
Social media Ik maak dagelijks gebruik van de bekende social media. Facebook gebruik ik alleen privé. Twitter doe ik op persoonlijke titel en is niet werkgerelateerd. Linkedin gebruik ik om mijn zakelijke netwerk bij te houden. Bij G4S zijn er duidelijke afspraken omtrent het gebruik van social media.
Security trends » Meer output based contracten, oftewel prestatiecontracten. De uitkomst van de dienstverlening en de klantbeleving staan daarin centraal. Inkoop gaat hier in mee door vaker inkoopmethodieken als Best Value Procurement (‘Prestatieinkoop’) en Gunning Op Waarde te hanteren. » Meer aandacht en mogelijkheden voor technische oplossingen, informatieveiligheid en innovaties. » Grotere rol voor crisismanagement, continuïteitsborging en de rol van security daarin.
Wat ik heb geleerd van mijn manager ... is dat je ideeën altijd moet aandragen en kan voorstellen. Samen kun je altijd dingen bedenken om je eigen werk, of dat van anderen, slimmer, beter of efficiënter te doen.
Wat mijn manager van mij heeft geleerd … is dat ik heb laten zien dat hard werken, goed werk verrichten, plezier maken en lol hebben prima samen kunnen gaan.
Security management ontwikkelt zich tot … een gespecialiseerd vakgebied. Daarbinnen nemen vooral de verschuiving naar security awareness en de rol van safety & security binnen de borging van de continuïteit van de organisatie een belangrijkere rol in. Veiligheid komt (en moet) hoger op de agenda binnen organisaties. Ook informatiebeveiliging en de bescherming van gegevens is in de toekomst een belangrijk aspect binnen het vakgebied.
50
Security Management nummer 4 april 2013
Naast deze trends ben ik benieuwd wat de nieuwe Aanbestedingswet binnen de security branche teweeg zal brengen.
Over 5 jaar ben ik ... doorgegroeid naar een functie die past binnen mijn ontwikkeling en raakvlakken heeft met de zaken die ik leuk vind: scoren van opdrachten, bedenken van slimme oplossingen, en klantgericht en strategisch bezig zijn. Het aansturen van een team lijkt mij een mooie uitdaging. Het liefst binnen G4S, in Nederland of elders in de wereld. In deze rubriek aandacht voor jonge securityprofessionals. Zij komen aan het woord over hun opleiding, hun carrière, het vakgebied en hun ambities. Aanmelden van personen voor deze rubriek kan bij de redactie: arjendekort@vakmedianet.nl
Securing Your World Volg ons ook op: G4S_NL Veiligheid & Beveiliging
Met veiligheid en beveiliging heeft iedereen - direct of indirect - dagelijks te maken. Of het nu gaat om de veiligheid van mensen of de beveiliging van gebouwen, goederen of processen: elke situatie vraagt om een eigen aanpak. Als het om beveiligen en veiligheid gaat, is G4S van alle markten thuis. G4S analyseert de situatie, denkt mee en voorziet u van de juiste mensen en de nieuwste technieken. Niet te veel, niet te weinig, maar precies wat u nodig heeft in Ăşw situatie. Compleet, betrouwbaar en professioneel. Voor meer informatie: www.g4s.nl/security
Wilt u op de hoogte blijven van alle trends en ontwikkelingen binnen G4S? Scan dan de QR code en schrijf u in voor de G4S nieuwsbrief.