Service Management november 2014 by VMN Media

Service Management

Service management Grootste platform over professionele schoonmaak w w w.ser vicema nagement .nl

35e jaa rga ng nummer 11 november 2014

NATIO

EXCL

NAAL

30 E K

TOILE

USIEF

TOND

EER, 3

ERZO

EK 20 14 HOON

6% SC

THEMA SANITAIR 35e jaargang nummer 11 november 2014

BELEVING OF HYGIﾃ起E? t ALLES OVER NANOTECHNOLOGIE t HOE KRIJGT U UW GELD OP TIJD BINNEN? t PAPIER, KATOEN OF DROGER? t WEG UIT DE SLIPSTREAM t

&H U W L ˉ HG 8 V HG 0 D F K L Q HV

MACHINES MET ERVARING.

www.tennant.nl

column

Schrob die toiletten vaker en beter

lk jaar is het weer een genot de resultaten van het Nationale Toiletonderzoek te ontvangen van onze laborant Jacques van den Wijngaard. Dit keer hebben we het onderzoek als Service Management al voor de dertigste keer uitgevoerd. Wat elke keer weer opvalt, is de kleine kans een schoon toilet te treffen. Dit jaar is dat percentage 38. Dat is in elk geval een verbetering ten opzichte van vorig jaar (29 procent), maar dan nog... 38 procent is niet veel. Ontregeld Van niet schone toiletten kunt u ontregeld raken. Wat we u daarom adviseren? Was allereerst altijd de handen, minstens 20 seconden, na bezoek aan een toilet. Daarmee beperkt u de overdracht van mogelijke ziekteverwekkende micro-organismen. Handen wassen scrubt als het ware de bacteriën los, waarna ze nog afgevoerd moeten worden. Dat doet u door uw handen af te spoelen, maar vooral ook door het drogen van de handen. Hoe u dat drogen het beste kunt doen? Lees daarvoor ons focusverhaal, waarin we jetdrogers, ‘normale’ warmeluchtdrogers, katoen en papier tegenover elkaar zetten. 45 seconden Uit dat verhaal komt papier, vanwege het daadwerkelijke weggooien van een deel van de microorganismen, als beste uit de bus. Met katoen als goede tweede. De hand nat laten is in elk geval niet aan te raden. Dat bevordert juist de overdracht van micro-organismen van en naar oppervlakken en andere handen en dan komt u van de regen in de drup. VSR raadt een droogtijd van 45 seconden aan. Al met al bent u met handen wassen en drogen meer dan een minuut bezig. Als u het goed doet.

‘VAN NIET SCHONE TOILETTEN KUNT U ONTREGELD RAKEN’

Oude schoolmeester Dat staat in schril contrast met de praktijk zoals u en ik die ongetwijfeld ervaren. Een minuut wordt niet of nauwelijks gehaald. Terwijl we met dergelijke hygiëne en schoonmaak belangrijke instrumenten hebben om ziekteverzuim tegen te gaan. Dat ziekteverzuim kost bedrijven geld. Zeker als je weet dat arbeidskosten bij bedrijven vaak de grootste kostenpost zijn. Dus vrees ik dat ik moet klinken als een oude schoolmeester. Schrob die toiletten vaker en beter. En vooral: neem ook de tijd voor het handen wassen. RONALD BRUINS, HOOFDREDACTEUR SERVICE MANAGEMENT (RONALDBRUINS@VAKMEDIANET.NL)

Meer columns lezen? www.bit.ly/columnsService

inhoud

thema Sanitair 10 In horeca en openbare gebouwen schoonste toiletten

De uitkomsten van ons 30e onderzoek naar hygiëne in openbare toiletten zijn duidelijk: de kans op schoon sanitair in de horeca én gebouwen als bibliotheken, sporthallen en gemeentehuizen is daar met 38 procent het grootst. Vooral als u een damestoilet kiest...

10 24

24 ‘We kunnen ons geen oponthoud veroorloven’ Het Van Gogh Museum in Amsterdam trekt per jaar 1,5 miljoen bezoekers. Daarvan komt ongeveer 85 procent uit het buitenland. “Met gemiddeld 4000 à 5000 bezoekers per dag is het een absoluut vereiste dat ons sanitair tegen een stootje kan en eenvoudig is in het gebruik”, aldus coördinator Huishoudelijke Diensten Danielle Versluis.

27 Ecologisch, robuust en spannend Service Mamagement vroeg leveranciers een foto van hun mooiste en meest bijzondere sanitaire voorziening aan te leveren. Om hen er vervolgens het hemd van het lijf over te vragen. Het gevolg? Prachtige foto’s van ecologisch verantwoorde, robuuste, spannende, erg hygiënische toiletten volgden...

32 Nanotechnologie Nanotechnologieën kunnen een grote invloed hebben op de schoonmaaksector. Vooral omdat er minder vuil kan hechten. Maar wat is nanotechnologie precies?

32 4

SE R V ICE MANAG EMENT

11 2014

Hoe krijg je je kosten en inkomsten op orde?

34 Laat klantrelatie niet te heilig zijn Klopt je betalingstermijn nog wel bij je liquiditeit? En hoe krijg je je kosten en inkomsten op orde zonder meteen je klantrelatie op het spel te zetten? Sjuk Akkerman, sectormanager van Rabobank Nederland en Joop Tromp, creditmanagementspecialist van Groenewegen en Partners Gerechtsdeurwaarders, delen hun kennis.

37 Focus: handen drogen

37 42

De welhaast eeuwige strijd tussen papier, katoen of luchtdrogers, tiert welig voort. Vooren tegenstanders gooien elkaar met onderzoeksresultaten om de oren. Maar volgens Rob van der Walle, expert bij MTS Euro Products, moet logica overheersen. “Dan kom je als vanzelf bij de meest hygiënische oplossing.”

42 De baas: Wigbold & Kok Erwin Wigbold en Hilco Kok staan gezamenlijk bijna tien jaar aan het hoofd van Visschedijk. Een dialoog over overnames, stropdassen, organisatielagen én het vermogen continu vragen te stellen.

En verder... 3 6 20 23 41 46 48 52 66

Column Ronald Bruins Nieuws Bij winnend toilet is alles aanwezig Column Maurice Rutgrink Column Nico Lemmens OSB-nieuws Materialen en middelen Contacten en contracten Colofon

nieuws

Hectas: Robotisering biedt kansen De media stonden er onlangs bol van: robotisering kost Nederland werkgelegenheid. Hectas reageert en zegt de mogelijkheden voor het inzetten van gerobotiseerde materialen te bekijken. “Ons inziens biedt de inzet van bijvoorbeeld een robotstofzuiger juist kansen, zeker als het om dagschoonmaak gaat”, zegt schoonmaakleverancier Hectas. “Stel: onze opdrachtgever heeft een robotstofzuiger tot zijn beschikking op zijn kantoor. Dan kan deze robotstofzuiger bijvoorbeeld in de avond-

uren het gehele kantoor stofzuigen. Dat hoeft dan niet meer overdag. Betekent dat minder werk voor de schoonmaakmedewerker?” Het betekent volgens Hectas eerder dat de schoonmaakmedewerker zich meer en meer kan gaan richten op de gebouwgebruiker en zijn of haar wensen. “Het betekent ook dat de schoonmaakmedewerker meer tijd overhoudt om echt invulling te geven aan zijn gastheerschap. En het betekent ook dat kleine incidenten op kantoor niet ten koste gaan van kostbare schoonmaaktijd, maar gewoon tussendoor opgelost kunnen worden. De robot doet zijn werk immers ook als de schoonmaakmedewerker er niet bij is.” www.hectas.nl

Risico’s van onvoldoende handhygiëne Kinderen schrikken van de risico’s van onvoldoende handen wassen en vragen de school om meer educatie en faciliteiten om handen te wassen.

Hygiëneles leert kinderen het belang van het handen wassen 6

SE R V ICE MANAG EMENT

11 2014

Dat is de conclusie na het Kinderdebat over handen wassen in het kader van Global Handwashing Day. Het door Initial geïnitieerde debat tussen leerlingen uit groep 7 van basisschool de Waalse school in Rotterdam en vertegenwoordigers van het bestuur, had als doel kinderen bewust te maken van het belang van slechte handhygiëne. De hygiëneles en het aansluitende debat resulteerden in meer bewustwording bij de leerlingen en het schoolbestuur, stelt Initial. www.initial.nl

Duurzaam voorbeeld MTS Euro Products Maassluis heeft de ‘Duurzaam Maassluis’ vlag en taart ontvangen uit handen van wethouder duurzaamheid Huub Eitjes. Het bedrijf kreeg de erkenning voor hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid. In alle bedrijfsprocessen houdt MTS Euro Products rekening met de ecologische, sociale en economische omgeving, vertelt de gemeente. “Milieuprestaties worden nauw gemonitord. Het bedrijf is niet voor niets in het bezit van allerlei MVO-certificeringen.” De gemeente wil het bedrijf bedanken voor hun inspanningen. “We zorgen er samen voor dat Maassluis een duurzame stad wordt.” www.mts.nl

Rabobank: minder schoon te maken Rabobank verwacht dat de schoonmaaksector in 2015 stagneert. Oorzaken vormen de toegenomen concurrentie en een krimpende afzetmarkt. “De concurrentie en de prijsdruk in de schoonmaakbranche zijn hevig”, stelt de bank op basis van onderzoek. “Oorzaken hiervan zijn het economisch klimaat, maar ook het feit dat de afzetmarkt niet meer groeit en het aantal aanbieders toeneemt.” www.rabobankcijfersentrends.nl

Welke eisen hanteert de schoonmaaksector bij onderaanneming? Ruim de helft van de OSB-leden vindt het belangrijk dat bedrijven waarmee het samenwerkt over het OSB-Keurmerk beschikken. Dat blijkt uit een onderzoek van de brancheorganisatie naar onderaanneming in de sector. In OSB Magazine schrijft de brancheorganisatie dat slechts 17 procent van de respondenten géén werk uitbesteedt. Vooral specialistisch werk wordt veel uitbesteed. Meer dan de helft van de deelnemende bedrijven werkt zelf als onderaannemer. OSB vroeg naar de pijlers onder die samenwerking. Wat vinden bedrijven uit de sector belangrijk?

Vonhof spreekt premier over Participatiewet Jacco Vonhof van Novon Schoonmaak, tevens voorzitter van de Vereniging Schoonmaak Research, heeft een bezoek gebracht aan premier Mark Rutte in het Torentje. Hij was een van de zeven ondernemers die spraken met de minister-president over actuele thema’s die ondernemers bezighouden. Eén van die thema’s opvallend genoeg: de Participatiewet. Verder stond op het programma de waardering voor ambachten, de relatie tussen CAO’s en de opkomst van nieuwe bedrijfsvormen onder invloed van e-commerce, internationalisering en export. www.novon.nl

Vanzelfsprekend staan de CAO (98 procent) en de arboregels (96,5 procent) hoog in het vaandel. Ook de code verantwoordelijk marktgedrag speelt een rol. Bijna 80 procent van de respondenten wil dat de samenwerkingspartner de code heeft onderschreven. De NEN 4400 spreekt iets minder tot de verbeelding. Zo’n 59 procent vindt dit belangrijk, 19 procent spreekt over een harde eis. Zo’n 53 procent van de bedrijven vindt het belangrijk dat samenwerkingspartners ook over het keurmerk beschikken. Maar slechts 5,2 procent van de bedrijven hanteert dit ook als harde eis. Daar komt bij dat 20 procent van de bedrijven het niet belangrijk vindt of een partner over het OSB-Keurmerk beschikt. www.osb.nl

nieuws

Meer dan sofware alleen

Portal & Appâ&#x20AC;&#x2122;s KLANTEN & MEDEWERKERS

WEBPORTAL

Barst uw toetsenbord ook van de bacteriĂŤn? Fusernet Services heeft onderzoek gedaan naar de hygiĂŤnische staat van ICT-apparatuur. De uitkom-sten kunnen reden zijn de handen even van het toetsenbord te halen.

APPS

â&#x20AC;&#x153;De afgelopen jaren hebben we talloze werkplekken in allerlei branches schoongemaakt ĂŠn hebben we steekproeven genomen van de hygiĂŤne van deze werkplekken.â&#x20AC;? Veel virussen worden overgedragen via computermuizen, toetsenborden en telefoons, stelt het bedrijf. â&#x20AC;&#x153;Kantoorapparatuur is een enorme bron van bacteriĂŤle besmetting. Mede door Het Nieuwe Werken is een werkplek steeds vaker een bron van onder meer verkoudheidsvirussen.â&#x20AC;? Maar hoe vies is een gemiddelde werkplek daadwerkelijk? Het onderzoek van Fusernet toont aan dat werkplekken in de IT-sector het meest vervuild zijn. Het onderwijs scoort wat dat betreft het meest hygiĂŤnisch. Opvallend is ook de relatief â&#x20AC;&#x2DC;smerigeâ&#x20AC;&#x2122; staat van werkplekken in de zorg. www.fusernet.nl

NOCORE DATABASE Medewerkers, klanten en rayonleiders kunnen via internet inloggen op hun eigen Nocore omgeving In de klantportal kunt u o.a. facturen, DKS UDSSRUWDJHV ZHUNERQQHQ HQ ,' EHZĹ&#x2021;]HQ WRQHQ aan uw opdrachtgever. 8Z ZHUNQHPHU NDQ LQ GH SRUWDO ]Ĺ&#x2021;Q ORRQVWURNHQ DUEHLGVRYHUHHQNRPVW HQ URRVWHU LQ]LHQ 'H DSSV ]RDOV :HUNERQQHQ '.6 HQ 0DWHULDDO $SS ]Ĺ&#x2021;Q YROOHGLJ JHĂ&#x152;QWHJUHHUG PHW 1RFRUH (53

ww w. noc ore .nl

Tel: 0413- 24 20 50

SE R V ICE MANAG EMENT

11 2014

SZW STUIT OP ILLEGALEN Bij een controle van 935 bedrijven heeft de Inspectie SZW liefst 165 personen aangetroffen die geen werkvergunning hadden. Het betrof onder meer bedrijven in de schoonmaaksector. In de schoonmaaksector worden vooral Afrikanen aangetroffen en in de detailhandel voornamelijk Turkse medewerkers zonder tewerkstellingsvergunning. Daarnaast heeft de inspectie vermoedelijke overtredingen geconstateerd van de wet Minimumloon en van de Arbeidstijdenwet. Vermoedelijk, omdat de inspectie in al deze gevallen nog nader onderzoek moet doen. www.inspectieszw.nl

Stages voor glaswassies en poetsproâ&#x20AC;&#x2122;s

â&#x20AC;&#x2DC;Netwerk van handige buurmannen, steenrijke suikertantes, en gul financierende fondsenâ&#x20AC;&#x2122;

Stichting Nelis bedankt zijn vrienden met een keurmerk Stichting Nelis heeft een eigen â&#x20AC;&#x2DC;keurmerkâ&#x20AC;&#x2122; ontwikkeld: de Nelis-raamsticker. De sticker geldt als officiĂŤle erkenning als â&#x20AC;&#x2DC;vriendâ&#x20AC;&#x2122; van de stichting. Stichting Nelis wordt naar eigen zeggen sinds jaar en dag in de lucht gehouden dankzij een netwerk van â&#x20AC;&#x2DC;handige buurmannen, steenrijke suikertantes, gul ďŹ nancierende fondsen en natuurlijk vriendenâ&#x20AC;&#x2122;. Die vrienden zijn bedrijven waar de stichting graag mee samenwerkt. â&#x20AC;&#x153;Omdat ze ons ondersteunen met stages voor de glaswasgassies en poetsproâ&#x20AC;&#x2122;s. Ons helpen met de aanschaf van duur werkmateriaal, PSUâ&#x20AC;&#x2122;s, ladders & rolsteigers. En banen geven aan onze goed gekwaliďŹ ceerde, vers afgestudeerde deelnemers.â&#x20AC;? Toetreden tot het vriendennetwerk doe je als bedrijf niet zomaar, stelt de stichting met een knipoog. â&#x20AC;&#x153;Daar gaat een uitgebreide ballotage aan vooraf. Om fraude te voorkomen hebben we nu een keurmerk ontwikkeld: de Nelisraamsticker.â&#x20AC;? www.stichtingnelis.nl

Video schoonmaak scholen moet ziekte tegengaan De wereldwijde organisatie van schoonmaakfabrikanten, ISSA, heeft een nieuwe video uitgebracht over het belang van effectief schoonmaken op scholen. Deze video helpt volgens Martine MallĂŠe van ISSA Benelux onderwijsinstellingen om de effectiviteit van schoonmaak te beoordelen. Het blijkt volgens haar dat zoâ&#x20AC;&#x2122;n 8 Ă 10 keer per jaar kinderen ziek worden op een basisschool. â&#x20AC;&#x153;Zij zijn zoâ&#x20AC;&#x2122;n 4,5 dagen per jaar ziek. Leraren zijn gemiddeld 5,3 dagen per

jaar ziek. Het ziekteverzuim onder leraren kost scholen geld en voor leerlingen houdt dit soms zelfs in dat ze hun school niet afmaken.â&#x20AC;? www.youtube.com

GEZIEN OP www.servicemangement.nl

t (3005)"/%&- 4$)00/."", .0&5 130%6$5,&//*4 7&3#&5&3&/ t A(&63 */ 50*-&55&/ ."5*( 5&38*+- )&5 &3 015*4$) 4$)00/ *4 t A*&%&3&&/ )&3*//&35 ;*$) %& 45"/, 7"/ %& 4$)00/."", 45",*/(&/ t ""/#&45&%&/ 4$)00/."", #&(*/ +""3 7003 "'-01&/ $0/53"$5 t ,-"/5(&3*$)5 4$)00/.",&/ )0& %0&5 */( %"5 t A4$)00/."",4&$503 )&&'5 )"/( /""3 *//07&3&/ t ""/5"- (&.&&/5&/ /&(&&35 1"35*$*1"5*&8&5 t 4$)00/."",#&634 #&3-*+/ 7003 58&& %&3%& 70-(&#0&,5 t )0& ,*+,5 6 5&(&/ .70 */ %& 4$)00/."", ""/ t A%& 4$)00/."",4&$503 )&&'5 %& )"/%4$)0&/ 01(&1",5 t A)0& ,6//&/ 8& 4".&/ %& 4$)00/."",,8"-*5&*5 0153&,,&/ t .*/%&3 7&3;6*. 8&- 7",&3 14: $)0-0(*4$)& 003;",&/ t A104*5*&7& ,*+, 01 5)6*4;03( *4 /0%*( t 4*&7 03("/*4&&35 4:.104*6. %"5 A7&3%&3 (""5 %"/ /03.""- t )"(0 &/ 474 #*/%&/ 453*+% ""/ .&5 53&*/(3"''*5* t A$"-*.&30."3,&5*/( 7003 %& 4$)00/."",4&$503 t .:5)#645&34 #&4-&$)5&/ &&68*(& %*4$644*& 30/%0. )"/%&/ DROGEN t 4$)00/."",#&%3*+' /*&5 7&3"/58003%&-*+, 7003 -&54&- 01 68 5"#-&5 %&;& 4&37*$& ."/"(&.&/5 -&;&/ %*(*5""- 4&37*$&."/"(&.&/5 /- -0( */ .&5 68 "#0//&&/6..&3 &/ & ."*-"%3&4

thema: sanitair De uitkomsten van ons 30e onderzoek naar hygiëne in openbare toiletten zijn duidelijk: de kans op schoon sanitair in de horeca én gebouwen als bibliotheken, sporthallen en gemeentehuizen is daar met 38 procent het grootst. Vooral als u een damestoilet kiest... tekst: Dick van Zomeren

30e Nationaal Toiletonderzoek

Horeca en openbare gebouwen het schoonst

eide segmenten wonnen dit keer van de gezondheidszorg (37 procent goed) en de warenhuizen met 29 procent goed. Dat brengt het gemiddelde voor 150 openbare toiletten op 36 procent goed. Verheugend nieuws is dat het percentage goed met 36 hoger is dan de 29 procent van vorig jaar. Dat komt vooral door vooruitgang bij ‘de heren’, die van 25 naar 34 procent gingen. Bij de dames was de stijging goed slechts 1 procent, waardoor ze op 38 procent goed kwamen. Onbedreigd bovenaan Wat duidelijk niet veranderde: de volgorde van besmette elementen. Onbedreigd bovenaan de toiletzitting met 38 procent slecht of zeer slecht en als nummer twee de kraanknop met 25 procent. Het derde vieze element: de spoelknop met 18 procent slecht en ten slotte de deurknop waarvan 8 procent vies bleek. Dat de zitting vaak vervuild is, ligt voor de hand. Die omringt immers de bron van de besmetting. Nummer twee, de kraanknop, vraagt enige toelichting. Die is geproﬁleerd, moet zodoende ferm worden beetgepakt bij het opendraaien met

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

vieze handen en is altijd nat door het dichtdraaien. Besmetting, vocht en kamertemperatuur: dan willen bacteriën wel. De spoelknop kunt u beter met één vinger bedienen. Of met de autosleutels, gaat ook heel goed… De uitkomsten zijn gebaseerd op een landelijk onderzoek van 150 openbare toiletten, eerlijk verdeeld in 75 dames- en 75 herentoiletten. Dat totale aantal wordt weer verdeeld over vier categorieën: de horeca, dus cafés, hotels en restaurants, de gezondheidszorg met ziekenhuizen, tandarts- en dokterspraktijken, als derde warenhuizen met meubelzaken, tuincentra en doe-het-zelfwinkels, en ten slotte openbare gebouwen als gemeentehuizen, stations, sporthallen, zwembaden enzovoort. Geprezen Het gaat om eenmalige bezoeken aan een willekeurig openbaar toilet. Het lid van het onderzoeksteam krijgt alleen te horen hoeveel toiletten hij/zij dient te bezoeken evenals de categorie (horeca, gezondheidszorg enz.) en de regio. Maar daarbinnen is

men volkomen vrij om zo’n toilet uit te kiezen, mits het openbaar is en voor iedereen bereikbaar. Dat eenmalige bezoek is er ook de oorzaak van dat we nooit een locatie in negatieve zin noemen. Het kan immers zijn dat een bezoeker vlak voor onze komst een toilet heeft bevuild of dat juist die dag de schoonmaakdienst verzaakte of niet op kwam dagen. Het zou unfair zijn om een beheerder voor een incident aan de schandpaal te nagelen. Maar als het toilet buitengewoon verzorgd is en bovendien bacteriologisch smetteloos schoon, noemen we het soms wel met naam en toenaam. Wie wordt er niet graag geprezen?

Wat is een openbaar toilet? Onze definitie van een openbaar toilet is elk toilet dat je als voorbijganger ongevraagd en moeiteloos kunt gebruiken, en dat is het geval bij alle al genoemde grote winkels, restaurants, (tank)stations en instellingen. Bij dat omvangrijke onderzoek zijn we geassisteerd door een team van circa tien medewerkers van sanitaire dienstverlener Uniqcare uit Tiel, onder leiding van Dré Broeken. Daarbij is een enorm aantal kilometers afgelegd, want uit de per bezocht toilet genoteerde gegevens blijkt dat er sprake is van een landelijke dekking. Wat dacht u van bezoeken aan toiletten in Raalte, Heerlen, Hoogeveen, Groningen, Rotterdam, Wolvega, Vlissingen, Amstelveen, Lelystad, Gorinchem en Domburg?

De beoordelingscriteria Je kunt eindeloos discussiëren over wat zo te zien schoon is of niet en de aanblik van een toilet heeft dan ook niet meegespeeld in het eindoordeel, want in verbazingwekkend veel gevallen is een schoon en keurig uitziend toilet toch besmet. Wat daarom telde is of er op contactvlakken sprake was van bacteriologische verontreiniging. Niet zichtbaar maar wel aantoonbaar. Dat is gebeurd met twee soorten steriele voedingsbodems (dipslides) geleverd door Flexchemie uit Ridderkerk, waarmee per toilet vier contactvlakken zijn bemonsterd. Daarbij ging het om de toiletbril, de spoelknop, de deurknop aan de binnenkant van de deur en de knop van de kraan. Voorzichtig tegen het oppervlak Tot het moment van gebruik zit de voedingsbodem opgeborgen in een doorzichtig kokertje en het monsters nemen is een ﬂuitje van een cent. Aangekomen in het toilet pak je de genummerde voedingsbodem met de aanduiding bril, spoelknop, deur of kraan en drukt deze voorzichtig één keer tegen het oppervlak. Vervolgens wordt de bemonsterde voedingsbodem (zonder deze aan te raken!) weer in het kokertje geschroefd. De onderzoeker (m/v) noteert digitaal de datum, het tijdstip, de categorie, dames- of herentoilet, wat ontbreekt of niet functioneert, een algemene indruk van het toilet en bijzonderheden als stank of rommel. Over dat laatste straks meer.

thema: sanitair

Per oppervlak worden twee voedingsbodems gebruikt. Met een TPC-voedingsbodem is per contactvlak gemeten of het oppervlak schoon was en met een tweede dipslide of er sprake was van enterobacteriën of – zoals beoordelaar en hoofdjurylid Jacques van den Wijngaard van Alfa Chemie uit Alphen aan den Rijn het simpel maar duidelijk omschrijft: poepresten. In dat laatste geval komt het toilet rücksichtslos in de categorie slecht en dus onvoldoende hygiënisch terecht. Elk toilet leverde dus viermaal twee genummerde en bemonsterde voedingsbodems op. Die 1200 kokertjes met aan de dop de voedingsbodems, kwamen uiteindelijk allemaal bij Alfa Chemie terecht voor beoordeling, rangschikking en het eindoordeel, uitsluitend gebaseerd op bacteriologische verontreiniging. Bij de beoordeling bleken 7 van de 150 toiletten niet alleen bacteriologisch brandschoon, maar sprongen

ze er ook visueel uit als heel fraai en goed verzorgd. Ze vormen geen afspiegeling van de einduitslag, want niet meer dan drie daarvan (in Hoofddorp, Dronten en Wolvega) komen uit de twee segmenten die gedeeld op de eerste plaats eindigden: openbare gebouwen en de horeca. De gezondheidszorg (derde) is met één toilet in Amsterdam bij het VUMC) vertegenwoordigd en de verliezende warenhuizen met maar liefst drie in Nijmegen, Amsterdam en Amstelveen. Ter lering en vermaak: op de volgende pagina’s een greep uit hetgeen de onderzoekers tijdens hun tocht langs 150 toiletten als opvallend noteerden.

Belangrijkste resultaten Nationaal Toiletonderzoek 2014 De hygiëne in openbare toiletten is gestegen. Dat blijkt uit het door Service Management georganiseerde en in samenwerking met Uniqcare uitgevoerde Nationaal Toiletonderzoek 2014. Van de 150 openbare toiletten bleek 36 procent bacteriologisch schoon. Vorig jaar was dat nog 29 procent. Van de damestoiletten was 38 procent schoon. Bij de heren was dat 34 procent. Meest vervuild Van de vier gemeten contactvlakken was de toiletzitting met 38 procent het meest vervuild, gevolgd door de knop van de kraan met 25 procent. De spoelknop scoorde 18 procent slecht. De knop van de deur aan de binnenkant was met 8 procent slecht het minste vervuild. De toiletten in openbare gebouwen en de horeca waren, beide met 38 procent goed, het schoonst. Op de derde plaats staat de gezondheidszorg met 37 procent goed. De winkels en warenhuizen eindigden met 25 procent goed op de laatste plaats.

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Openbare gebouwen winnen terrein Zoals gemeld eindigden net als vorig jaar de openbare gebouwen (samen met de horeca) met 38 procent ‘goed’ bovenaan. Heel bemoedigend voor al die gebouwbeheerders met hun geknepen budgetten bij gemeentehuizen, belastingkantoren, sporthallen, en hun collega’s werkzaam op (tank)stations en in musea. Dat de openbare gebouwen winnen is ook te zien aan de aantekeningen over de aanblik. Het ‘netjes, zeer verzorgd, mooi’ en ‘super’ is niet van de lucht. Een groen annex duurzaam tankstation in een Drents dorp van nog geen 1800 inwoners ziet er ‘supernetjes’ uit. Er is zelfs babychanger, een naam die de indruk wekt dat je een minder fraai ogende baby kunt ruilen voor een knapper exemplaar. Nee, dan bij die golfclub op de Zuid-Hollandse eilanden: ‘Saai basic toilet. Ruikt neutraal, totaal geen beleving’. Wordt dat beter als het er stinkt? Meer over die plek: ‘Alles werkt, maar daar is alles mee gezegd. Vooral de vloer bij de toiletborstel ziet er vies uit’. Duidelijk geen plek om je baby om te ruilen.

met condooms.’ Opgetekend bij een kerk in de Amsterdamse warme buurt: ‘Losse wc-bril en overal losse rollen op de automaten’. Werk aan de winkel voor de facility manager dus. Maar heb je die bij kerken? Een collega-onderzoeker loopt binnen in een kerk in Vinkeveen, waar het toilet visueel als redelijk wordt beoordeeld, maar de gelovigen treffen het niet. ‘Geen zeep, geen luchtverfrisser en geen handdroogsysteem’. In een Brabants museum: ‘Vloeren nat, stank en haren op urinoir. Wasbak met uitzicht naar buiten’. Nee, dan een tankstation in het Groene Hart, een sector waar inmiddels veel wordt gedaan ter verbetering: ‘Ruikt lekker. Non-touchkraan met warmteregelaar’. In een zwembad in Almere ruik je de typische zwembadlucht en chloor op het toilet en dus is er een ‘schone beleving’. In de rubriek kort en bondig na een bezoek aan het herentoilet in een onderwijsinstelling in Den Bosch: ‘Handdoekautomaat kapot. Pislucht’.

Controlecamera’s In een Brabants stadskantoor bij de dames: ‘Het rook er ontzettend lekker. Controlecamera’s maken het onderzoek spannend’. Van het toilet gebruikmaken dus ook, tenzij die camera’s alleen in de voorruimte hangen. In het toilet en op de grond helaas wel veel papier. Gruwt u even mee bij een tankstation bij Krabbendijke: ‘Opgeleukt met mooie stickers, maar veel water (echt Zeeuws dus, red.) en overal haren op de grond en het sanitair. Automaat

Twee nominaties Laten we positief eindigen. Onder de zeven nominaties voor het beste toilet van Nederland twee naar achteraf blijkt (bacteriologisch) brandschone en bovendien fraaie toiletten in dit segment openbare gebouwen. Het toch wat ingehouden oordeel van een dame over de bibliotheek in Hoofddorp: ‘Niets ontbreekt. Neutrale geur’. Maar dan over het damestoilet bij evenementencentrum De Meerpaal in Dronten één woord in hoofdletters: ‘MOOI’!

thema: sanitair ‘De gelovigen treffen het niet: geen zeep, geen luchtverfrisser en geen handdroogsysteem’

Horeca: stijging van 7 procent Op de gedeelde eerste plaats dus ook de horeca. Dit jaar 38 procent goed, een stijging met 7 procent ten opzichte van vorig jaar. Niet slecht voor een sector die al vanaf 2008 klandizie heeft ingeleverd. Onder wat wij qua schoon en presentatie de zeven beste toiletten van Nederland noemen, is er ook een uit de horeca: het Van der Valk Hotel in Wolvega in Friesland. Een (mannelijke) toiletinspecteur noteert daar het volgende: ‘Ziet er stijlvol uit.

Alle gemakken wat betreft hygiëne bij de hand. Dispensers in roestvrijstaallook’. Geen toeval, want bij hetzelfde concern, in Duiven: ‘Zeer mooie toiletten en erg ruim’. In fastfoodbedrijven is het soms even doorzetten. In Groningen: ‘Dispensers stuk. Overal water en poep op de bril. Wie weet wat er nog meer ligt in dat donkere toilet’. In Hoogeveen: ‘Penetrante lucht op het toilet. Geen afvalbak en luchtverfrisser’. Nog wat negatieve ervaringen. In Zwolle: ‘Geen spoelknop maar een touwtje. Lamp kapot’. Ergens in Bladel: ‘Zeep en luchtverfrisser ontbreekt. Smerig toilet, duurzaamheid niet van toepassing’. Bij een tankstation, omgeving Meerkerk: ‘Zeer oubollig, zware stank. Condoomautomaat op damestoilet. Zeep leeg’. Niet begrepen Frequent schoonmaken en controleren. Dat is het geheim van een verzorgd toilet. Maar bij dat hotel in Oosterhout hebben ze dat niet begrepen. Leest u even mee: ‘Tekenlijst met tijden 9 uur, 11 uur, enzovoort. Maar om 13.39 uur nog niets afgetekend! Stinkt. Potten met veel kalksporen. Hangen drie luchtdrogers waarvan er maar één werkt’. Een ander hotel, in Deventer: ‘Netjes! Gekke dameshygiënebox met een lastig open te krijgen bakje aan de muur en een los bakje op de grond’. Ondanks tamelijk veel kritiek, wemelen de aantekeningen ook van enthousiaste uitroepen over zeer mooie en verzorgde horecatoiletten. ‘Zag er schoon uit. Rook lekker. Allemaal heel fris en ruim’. In de ‘Heren’ bij een badhotel op de Zuid-Hollandse eilanden: ‘Zag er schoon uit. Rook lekker, alles werkte. Mooie wasbak en optisch schoon. Prima toilet voor dit mooie hotel’! Ook al blijdschap in Goes: ‘Gezellige muziek, lekkere zeep. Maar lucht-

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Op de foto het onderzoeksteam van Uniqcare: Mark Kersbergen, Bartjan Zijlstra, Evelinde Schuitemaker, Jaap Lemmens, Marco Harijgens, Eva van Ingen, Caroline Broeken en Johan Duijst. Op de foto ontbreekt Ebru Dönertas.

droger werkt niet, waardeloos’. Nog wat uitroepen: ‘Mooie kunstbloemen’, ‘ruikt lekker’. ‘Gezellige muziek’. ‘Mooi nisje in toilet’, ‘chique uitstraling’. Soms krijg je gewoon zin om naar het toilet te gaan, ook als je eigenlijk niet hoeft...

Kun je ziek worden? Een vraag die altijd weer opduikt is of je ziek kunt worden van een toilet met bacteriologisch vervuilde contactvlakken? In een westers land niet of nauwelijks. Wat kan is dat u intern wat ontregeld raakt door met besmette handen bijvoorbeeld een broodje of fruit te eten. De bekende incidenten van ‘zeker iets verkeerds gegeten’, zoals ’s nachts ook kan gebeuren na een restaurantbezoek. Daarom blijft het devies: altijd handen wassen na bezoek aan een toilet, mijdt losse handdoeken en laat de kraan maar even lopen tijdens het handen drogen. Als die met een papieren handdoekje kan worden dichtgedraaid is het helemaal mooi.

thema: sanitair

Gezondheidszorg gaat stappen vooruit Met 37 procent goed op de derde plaats de categorie gezondheidszorg: een hele stap vooruit vergeleken met de schamele 20 procent van vorig jaar. Bedacht moet worden dat hier de gemakkelijk toegankelijke toiletten bij de poliklinieken zijn bezocht, niet die bij de patiëntenkamers. Ook in de gezondheidszorg een (dames)toilet dat er qua aanblik én als bacteriologisch schoon uitsprong, bij het VUMC in Amsterdam. Dat laatste vermoedelijk ook door de contactloze kranen. Het commentaar over de aanblik is echter wel wat zuinig: ‘Afvalbak van beugel af. Verder ziet alles er netjes uit. Non-touchkraan’. Dergelijke kranen

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

worden nog weinig toegepast in de zorg, waar van luxe toch al geen sprake is. In Midden-Nederland oordeelt iemand dan ook: ‘Eenvoudig, maar keurig voor een ziekenhuis. Extra toiletrol op kledinghaak’. En in westelijk Brabant: ‘Zeer sober, typisch ziekenhuis. Toiletpapier op losse houder en wc-rol er los op. Ambipurhouder zonder vulling’.

‘In de zorg is het vaak wat rommelig en vooral sober in de publiekstoiletten’

Sigarettenplekken In een Fries ziekenhuis noteert men: ‘Was smerig voor een ziekenhuis. Papier op de grond, remsporen in de toiletten en een losse luchtverfrisservulling bij de wastafel’. Bij goed beheer is dat allemaal op te ruimen, maar het kan erger... In een Rotterdams ziekenhuis: ‘Vieze sigarettenplekken op de papierautomaat. Stinkt naar urine en de vloer van het toilet ziet er plakkerig vies uit. Geen schoonmaakaftekenlijst’. De al genoemde contactloze kranen kom je in de horeca vaker tegen dan in de zorg, waar ze weer het patent hebben op kranen met die lange arm- of elleboogbediening. In ieder geval in een Zeeuws ziekenhuis: ‘Zeepdispensers met elleboogbediening, net als de kraan’. Bezoek verwacht echter de automatische kranen. Een mannelijk teamlid in een Utrechts ziekenhuis: ‘Werd door de schoonmaakster dwingend een net gereinigd toilet in gedirigeerd. Toilet heeft nette, strakke uitstraling. Haakje voor jas in centrale ruimte. In een nieuw ziekenhuis had ik echter wel non-touchkranen verwacht’. In een Brabantse praktijk voor fysiotherapie doen ze wat sanitaire benodigdheden betreft zelf de was en boodschappen bij de supermarkt. ‘Losse toiletrollen. Zeep van de supermarkt. Handdroging met losse handdoek’. Bij een collega liggen washandjes (!) om je handen af te drogen, ontbreekt een luchtverfrisser en is er geen afvalbak. In een Goois ziekenhuis is sprake van stank en bovendien doet de luchtverfrisser het niet, ondanks, (volgens het rooster), drie keer schoonmaken per dag. In de gezondheidszorg zijn ze gek op papier in sanitaire ruimten. Bij toiletgebruik kan dat niet anders, maar bij het handendrogen met papier komt dit ten dele altijd op de grond terecht, wat een gevoel van rommelig of vies geeft. Ook dat is duidelijk te lezen in de rapportering.

Vaak rommelig De overheersende indruk is dat het in de zorg vaak wat rommelig en vooral sober is in de publiekstoiletten. Meestal gaat het maar om kleinigheden als geen luchtverfrisser of papier op de grond. In een Utrechts ziekenhuis een alleszeggende aantekening over deze categorie toiletten: ‘Basic en schoon. Geen klachten’.

thema: sanitair ‘De spoelknop kunt u beter met één vinger bedienen. Of met de autosleutels. Dat gaat ook heel goed…’

Warenhuizen/winkels: procenten hoger De categorie warenhuizen/winkels scoorde met 29 procent enkele procenten hoger dan vorig jaar, maar eindigen nu desondanks op de laatste plaats. Opvallend genoeg worden er toch liefst drie warenhuizen ingedeeld bij de zeven toiletten die wij wat schoon zijn en aanblik betreft indelen bij de top. Dat zijn de toiletten in Magna Plaza in Amsterdam, in de Molenpoort Passage in Nijmegen en het Stadshart (2theLoo) in Amstelveen. Opgetekend over Magna Plaza: ‘Alles zeer netjes en kwalitatief top! Zeer sterke luchtverfrissergeur. Bijzonder: toiletbrilhoesje, nieuw per gebruiker’. En over Molenpoort in Nijmegen waar ook echt is geïnvesteerd: ‘Alles aanwezig. Muziekje op de achtergrond. Automatische spoelknop en kraan’. In Stadshart Amstelveen: ‘Alles zag er spic en span uit. Rook schoon, alles aanwezig. Handcrème aanwezig en een schoenenborstel’. Dat alles kost 50 eurocent, maar wie maalt daar om? Ergernissen Over naar de categorie ergernissen. Een dame over het toilet bij een Karwei: ‘Wasbak smerig. Leeg rolletje op dameshygiënebox. Eén toilet voor invaliden, dames en heren. Geen sleutel nodig. Stank’. Bij een Makro in Utrecht sanitair wanbeheer. Je kunt het toilet al buiten ruiken. ‘In centrale ruimte heerlijke geur’. Even later: ‘Op herentoilet ontzettende pislucht. Borstel op grond, vloer nat. Tekenlijst al twee dagen niet ingevuld. Losse vouwhanddoekjes’. Plantjes of ander groen (en beschaafde muziek) doen wonderen in een sanitaire ruimte. Daarvan

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

moeten ze toch bij een Utrechtse Intratuin van overtuigd zijn. Maar nee. ‘Basic netjes toilet. Voor een Intratuin is er weinig beleving. Ik had op zijn minst iets met bloemen verwacht of iets groens’. Kunnen ze daar de onverkochte bloemen niet kwijt? Dan hebben ze het bij Piet Zoomers in ’s-Hertogenbosch beter begrepen. Daar combineren ze mode, groen en toilet. ‘Zeer mooie inrichting met mooie tegels en grote plant op zuil. Mooie lamp’. Wel jammer dat de handdoekautomaat niet is gevuld en de rol los op de wasbak staat.

Kan echt niet... Een woonwarenhuis in Zoetermeer: ‘Spoelknop defect en vies. Inrichting basic. Het ruikt er neutraal. Alleen de staat van dispensers en spoelknop kan echt niet’. Bij een Hema in Groningen woedt een stille oorlog tegen junks. ‘Blauw licht op de toiletten. Schoonmaakartikelen staan in de voorruimte. Verder ziet het er prima uit’. Aantekeningen uit Hilversum, over respectievelijk V&D en de Hema. ‘Muziek in toilet. Grote ruimte, neutrale geur en toiletvoucher, in te wisselen bij aankoop’. En: ‘Toiletdame. Betaal 40 cent. Zag er schoon uit. Losse pompjes. Zeepdispenser leeg’. In Veenendaal ook geen klachten over de V&D en Hema: ‘Compleet, frisse uitstraling. Trendy. Compleet en chique’.

viezigheid van een onbekende – voldoende drijfveer moet zijn om ook hygiëne in acht te nemen in een zakelijke omgeving. Dit onderzoek is een zetje in die richting. Volgend jaar melden we ons opnieuw.

Maar als u nu denkt dat het monsters nemen een pretje is, gruwt u dan andermaal even mee. Bij het herentoilet in een tuincentrum in Heerlen: ‘Sobere maar nette inrichting. Toilet ruikt naar vorige bezoeker. Poepspoor op de bril’. En daarvoor rij je dan helemaal naar Limburg. Tot slot: niet echt ziek worden door bezoek aan een openbaar toilet: waarom dan toch een onderzoek als dit? En nota bene al voor de 30e keer! Omdat de gedachte alleen al – in contact te komen met de

thema: sanitair Non-touchdispensers, non-touchkranen, een digitale luchtverfrisser en een schone, zich steeds vernieuwende folie over de toiletbril... Het mag geen wonder heten dat de Vendortoiletten in winkelcentrum Molenpoort in Nijmegen zich de schoonste van Nederland mogen noemen. tekst: Ronald Bruins

Molenpoort in Nijmegen

Bij winnend toilet is alles aanwezig

endor Washrooms (vertegenwoordigd door Miriam Jansen), beheerder van het winkelcentrum DRM Vastgoedmanagement (Robin Cremers) en schoonmaakbedrijf Teico Service (Ruud Schoofs) tonen zich

verheugd met de uitverkiezing. Zij krijgen uit handen van Ernst-Jan van der Graaf, de nieuwe directeur van Uniqcare, niet alleen de oorkonde, maar ook een bos bloemen overhandigd. Die bos bloemen gaat terecht naar Gerda Aarts, de schoon-

Ruud Schoofs (Teico Service), schoonmaakster Gerda Aarts, Miriam Jansen (Vendor Washrooms) ontvangen uit handen van Ernst-Jan van der Graaf van Uniqcare de bloemen en de oorkonde.

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

maakster annex gastvrouw van de sanitaire voorziening. De washroom is, bacteriologisch gezien, uitzonderlijk schoon. Op toiletbril, spoelknop en kraan (non touch) worden geen bacteriënkoloniën gevonden, terwijl de deurklink een bijzonder laag aantal van vier koloniën kent. Entero’s treffen de onderzoekers helemaal niet aan. De aspecten ‘beleving’ en ‘visueel schoon’ krijgen allebei een 10! Alles aanwezig De nummer twee en drie, de Van der Valk in Wolvega en de 2theLoo in Amsterdam, volgen op afstand, maar scoren eveneens goede cijfers. Dat de washroom in winkelcentrum Molenpoort dermate schoon is, is bijzonder. Ook gezien de bezoekersaantallen. Die liggen met vele honderden bezoekers per dag hoog. In totaal doen ongeveer 1,5 miljoen klanten per jaar winkelcentrum Molenpoort in Nijmegen aan, geeft Cremers aan. “We verwachten dat we met de in ons winkelcentrum gerealiseerde kinderopvang en deze toiletten de aantrekkingskracht verder vergroten.” Alles is aanwezig, zegt de onderzoeker die namens Service Management de toiletruimte inspecteert. “Van automatische spoelknoppen en kranen tot een muziekje op de achtergrond...” Goed- of afkeur Tel daarbij op een touchscreen waarop de bezoeker zijn tevredenheid over het bezoek kan aangeven en een televisiescherm waarop te zien is bij welke omliggende winkels het bonnetje van 50 eurocent is om te wisselen. Trendy visuals maken het beeld compleet. Hier kan met een gerust hart naar de wc worden gegaan. Vooral ook omdat er de hele dag wordt schoongemaakt. Vooral ook omdat standaard twee keer per dag de schoonmaak is ingepland. “En bij drukte verhogen we de frequentie nog extra”, zegt gastvrouw Aarts. “Op dit moment is 98 procent van alle toiletbezoekers tevreden over het toiletbezoek.”

In de nazit met een kopje kofﬁe na de uitreiking van de oorkonde, laat Jansen een foto van de net geopende sanitaire voorziening in de spiksplinternieuwe Markthal in Rotterdam zien. Koningin Maxima kijkt bij de opening van de hal uit over de typisch oranje aangeklede Vendor-toiletruimtes. Ook hier is het schoonmaakonderhoud in handen van Teico Service. En passant vertelt Jansen dat er in de toekomst meer Vendor Washrooms worden geopend. “Ik kan hier echter verder nog geen mededelingen over doen.” Wordt vervolgd dus... En ongetwijfeld test Service Management ook dan weer die nieuwe toiletten...

Onze meest hygiënische dispensers ooit AQUARIUS* is onze meest hygiënische dispenserlijn ooit. De AQUARIUS* Dispensers zijn bijzonder hygiënisch en ook het gebruiks- en navulgemak is opvallend. Dankzij het antiovervulmechanisme zijn de uitgifte en verbruikskosten bijvoorbeeld sterk verbeterd. Het ontwerp voorkomt vuilophoping en zorgt ervoor dat de dispensers uitzonderlijk gemakkelijk te reinigen zijn. Via een venster is snel te zien of het product bijgevuld moet worden. Last but not least: net als al onze andere producten worden de AQUARIUS* Dispensers geproduceerd met behulp van duurzame leveringsketenprocessen. Een duidelijke pre. Meer weten? Surf naar www.kcprofessional.nl of bel met Sales Support: 0318 697 691 / 692.

column

Het schuimt zo lekker...

ls zelfstandig ondernemer koop en gebruik ik professionele middelen en materialen. Bij elke nieuwe schoonmaker leg ik uit wat deze middelen doen. Geregeld is er een schoonmaker die van mening is dat het product dat hij thuis gebruikt beter is dan ‘die troep’ die wij aanschaffen. Opmerkelijk genoeg baseert hij die mening vaak op kleur, dikte en geur van het product. Als die elementen goed zijn, maakt het middel vast goed schoon. En het schuimt zo lekker... Bovendien: mijn buurvrouw gebruikt het ook en die zag reclame voor het middel op televisie. Dan heb ik altijd wel een praatje klaar. Als de dikte van een vloeistof bepalend is, heb ik de truc met het plastic kofﬁebekertje en een pak zout achter de hand. Zo kan ik bijna iedere vloeistof zo dik maken dat – als ik het bekertje omdraai – er niets uit valt. Dit moet vast een heel goed middel moet zijn... Want kijk eens hoe dik het is... Hetzelfde verhaal met ontkalkers. Na een test op twee douchekoppen met middel van mij en Viakal of iets dergelijks, wordt ook daar nooit meer over gesproken. Wonderproduct Maar dan het wonderproduct Hara. De chemische industrie heeft geslapen, want met Hara maak je alles blinkend schoon. Dat, met slechts twee tot zes druppels per emmer op tien liter water. Op dat moment pak ik overal ﬂessen reinigingsmiddel vandaan om te laten zien wat erin zit en hoeveel je mag gebruiken. Zo zijn er producten die wel één liter op vier liter water verdund moeten worden om het werk aan te kunnen. Bijvoorbeeld stripper.

‘ALS DAT OP ELKAAR GAAT REAGEREN, WIL IK NIET IN DE BUURT ZIJN’

Vervolgens ga je verder met de uitleg. Met een verhouding van bijvoorbeeld twee theelepels, circa tien druppels (circa drie tot vijf milliliter per lepel) meng je dus maximaal 10 milliliter op 10.000 milliliter. Met deze verhouding zou alles schoon worden. Dan moeten die druppels zo geconcentreerd zijn dat je het product helemaal niet in een winkel mag kopen. Dan zouden er mannen in witte pakken aan te pas moeten komen voor het vervoer. Een zo sterk geconcentreerd middel staat ‘gewoon’ in het huishoudkastje naast de chloor, spiritus, schoonmaakazijn, koperpoets, afwasmiddel, toiletblokken, ontkalker en ontstopper. Als dat op elkaar gaat reageren, wil ik niet in de buurt zijn. Op de gezichten zie je emotie. Zou het oplichterij zijn? De buurvrouw was er vol lof over... Na een paar dagen hoor je ze nooit meer iets zeggen over Hara en andere wondermiddelen en zie je ineens bij een bezoek aan je werknemer een ﬂes bij het wc-raampje staan die opvallend veel op jouw ﬂesjes lijkt... MAURICE RUTGRINK, SCHOONMAAKONDERNEMER EN TEVENS VOORZITTER VAN DE MKB BRANCHEORGANISATIE SIEV! (MAURICE.RUTGRINK@HOME.NL)

Meer columns lezen? www.bit.ly/columnsService

thema: sanitair Het Van Gogh Museum in Amsterdam trekt per jaar 1,5 miljoen bezoekers. Daarvan komt ongeveer 85 procent uit het buitenland. “Met gemiddeld 4000 à 5000 bezoekers per dag is het een absoluut vereiste dat ons sanitair tegen een stootje kan en eenvoudig is in het gebruik”, aldus coördinator Huishoudelijke Diensten Danielle Versluis. tekst: Ronald Bruins

Van Gogh Museum:

‘Geen oponthoud veroorloven’

e gedachtegang is logisch: vaak past een bezoek van een uur tot anderhalf uur aan het Van Gogh Museum in een stedentrip waarbij ook andere culturele hoogtepunten van Amsterdam worden aangedaan. In die anderhalf uur is de kans groot dat bezoekers van het sanitair gebruikmaken. “En als dat 1,5 miljoen bezoekers per jaar zijn, moeten we eisen stellen aan stevigheid en degelijkheid van het materiaal”, aldus Versluis. “We kunnen ons met deze aantallen bezoekers niet te veel oponthoud permitteren, want het is bij ons altijd druk.” In een aanbesteding waarbij het museum drie leveranciers uitnodigde, koos het museum dan ook voor een full-service-contract. “Met daarbij ongelimiteerde afname van supplies en een ﬂexibele service voor het verhelpen van verstoringen.” Korte opstart Het Van Gogh Museum is 365 dagen per jaar open. Versluis: “We hebben maar een korte opstart van de dag, waarna de deuren om negen uur opengaan. In die korte opstart, moeten dus ook eventuele verstoringen opgelost worden.” Daarna moet de doorstroming in het toilet groot zijn, zonder de klant een opgejaagd gevoel te geven. Versluis: “Ons sanitair moet daarom gastvrij, maar niet te comfortabel zijn.” Het museum kent in het servicegebied dertien damestoiletten en vier herentoiletten met daarin vier

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

urinoirs. “Op de tussenverdieping bij het auditorium hebben we nog twee heren- en twee damestoiletten.” In het nieuwe entreegebouw, waarmee de hoofdentree van het museum verplaatst wordt naar het Museumplein, komen nieuwe toiletgroepen. Het nieuwe glazen entreegebouw is volledig transparant. Het schoonhouden van deze glazen constructie wordt opgenomen in het schoonmaakprogramma. Voor de schoonmaak deed het Van Gogh Museum zaken met de schoonmaakorganisatie Robbers. Sinds augustus 2013 is deze organisatie opgegaan in Gom Schoonhouden. Versluis: “Zij houden ook de toiletten schoon. Dat is een volcontinu programma. Als de schoonmaker klaar is in de toiletgroepen in het servicegebied, komt hij of zij binnen een halfuur weer terug op dezelfde plaats. Vooral de voorruimte in deze toiletten vraagt aandacht, omdat het met onze wasbakken en kranen soms een waterballet wordt.” Het Van Gogh Museum koos voor CWS vanwege de ﬂexibele opstelling en de goede verhouding tussen prijs en kwaliteit. Versluis: “We kennen veel pieken en dalen in verbruik van toiletmaterialen. Een leverancier moet deze ﬂuctuaties aankunnen en dan zijn voorraadbeheer en logistiek essentieel. En dat kan CWS.” Maar ook duurzaamheid was een belangrijk punt, beschouwt Versluis. “Het toiletpapier en

In het kort:

Digitaal:

tt NJMKPFO CF[PFLFST QFS KBBS

tt www.nl.cws.com

tt &JTFO TUFMMFO BBO TUFWJHIFJE

tt www.vangoghmuseum.nl

tt 'VMM TFSWJDFDPOUSBDU tt "BOEBDIU WPPS EVVS[BBNIFJE tt #JKWPPSCFFME CJPLBUPFO FO DSBEMF UP DSBEMF QBQJFS

de papieren handdoekjes in de pantryâ&#x20AC;&#x2122;s zijn cradle to cradle, de dispensers zelf worden gerecycled en CWS gebruikt biokatoen.â&#x20AC;? Schuimzeep Voor de teelt van dat biokatoen gebruiken de boeren volgens CWS geen kunstmest, bestrijdingsmiddelen of ontbladeringsmiddelen. Marten Knevel, keyaccountmanager bij CWS. â&#x20AC;&#x153;In plaats daarvan teelt men de katoen volgens natuurlijke teeltmethoden waaronder wisselbouw, en gebruikt men goede insecten om de slechte insecten te bestrijden. Om het land te bemesten wordt plantaardig en dierlijk afval gebruikt.â&#x20AC;? Duurzaamheid komt ook terug in de zeepdispensers, vult zijn collega Peter Kalee, manager ďŹ eld sales, aan. â&#x20AC;&#x153;We gebruiken schuimzeep, in plaats van crĂ¨mezeep. In verhouding hoef je daardoor minder water te gebruiken, je verdeelt vanwege het volume van het schuim de zeep beter over je handen en schuim is ook nog eens comfortabeler.â&#x20AC;? DameshygiĂŤneboxen, seatcleaners, matten en handdoekdispensers van CWS, vonden hun weg naar het Van Gogh Museum. Kalee: â&#x20AC;&#x153;Dat betreft niet alleen het museum zelf, maar ook de kantoorlocaties, een winkel en een depot. In totaal bedienen we vier locaties.â&#x20AC;?

Unieke ervaring Het Van Gogh Museum koos bewust voor witte materialen in het sanitair. â&#x20AC;&#x153;Het is een neutrale kleur. En we willen de frontjes van de handdoekautomaten nog van promotieuitingen voorzien. Deze uitingen vallen extra op tegen de achtergrond van een witte ruimte.â&#x20AC;? Maar bovenaan de prioriteitenlijst stonden, naast duurzaamheid, degelijkheid en eenvoud in gebruik. â&#x20AC;&#x153;We exposeren meer dan 200 schilderijen en tekeningen, de grootste collectie van van Goghs werk waar dan ook ter wereld. Dat is een unieke ervaring die we met goede facilitaire voorzieningen moeten ondersteunen. En in die ervaring speelt ook het toilet een belangrijke rol. Niet in de laatste plaats omdat we ook uit onderzoek weten dat dit belangrijk is voor onze bezoekers. Zaak voor ons om ook die ervaring zo kwalitatief mogelijk neer te zetten.â&#x20AC;?

Duurzaamheid is een belangrijk criterium voor het Van Gogh Museum. Onlangs kreeg het museum het BREAAM-certifcaat. Versluis: â&#x20AC;&#x153;BREEAM is een gecertiďŹ ceerde methode om de duurzaamheid van gebouwen te meten. Om het label te halen moeten je leveranciers met duurzaamheid bezig zijn en dus hebben we dat ook als eis in onze aanbesteding voor het sanitair opgenomen.â&#x20AC;? Eis was ook dat de dispensers makkelijk in het onderhoud zouden zijn, zegt Versluis. â&#x20AC;&#x153;In ĂŠĂŠn handeling moet je de apparaten kunnen bijvullen. Het volcontinu schoonmaken vergt al veel werk. Ook dan moeten dispensers niet de vertragende factor zijn.â&#x20AC;?

Al 60 jaar uw duurzame en betrouwbare dienstverlener.

VAK FAC BEUR ILIT S STA AIR 1B. ND 066 Decennia lang tot uw dienst! Service, duurzaamheid en milieu, het zit in al onze gedachten en handelingen. En dat al 60 jaar lang. Een CWS handdoekautomaat met katoenen rol genereert geen afval en is bekroond met het Blauwe Engel milieukeurmerk. Zo dragen wij actief bij aan de bescherming van het klimaat.

Bekijk ons nieuwe Duurzaamheidsrapport op www.nl.cws.com

thema: sanitair Service Management vroeg leveranciers een foto van hun mooiste en meest bijzondere sanitaire voorziening aan te leveren. Om hen er vervolgens het hemd van het lijf over te vragen. Het gevolg? Prachtige fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van ecologisch verantwoorde, robuuste, spannende en erg hygiĂŤnische toiletten... tekst: Ronald Bruins

Het meest bijzondere sanitair

Ecologisch, robuust en spannend 27

thema: sanitair

Duurzame metamorfose CWS, leverancier van diensten en producten op het gebied van sanitaire hygiëne en schoonloopmatten schuift Scharlakenhof, een multifunctioneel centrum aan de Geertsemaweg in Haren in Groningen, naar voren. De toiletinrichting van het sportcentrum was verouderd en toe aan een metamorfose. John Voorma, huisvestingsadviseur van de gemeente Haren, koos met zijn team voor ‘schoon met een luxe uitstraling’. “Daarbij horen gietvloeren met zo weinig mogelijk naden. Dit geldt ook voor de wanden en plafonds van het sportcentrum. Terwijl we ons oriënteerden op sanitaire voorzieningen hebben we bij verschillende andere gemeenten in Groningen gekeken. Daarbij verzamelden we alle goede punten en de kennis. Voor ons was het Ecoiletconcept van CWS een logische keuze.” Dat concept bestaat uit een aantal zeer milieuvriendelijke producten in sanitaire ruimtes, een combinatie van sensorkranen (80 procent waterbesparing), zeepschuimautomaten (53 procent waterbesparing), handdoekautomaten met rollen van 100 procent gecertiﬁceerd biokatoen en cradle to cradle toiletpapier.Voorma: “Wij roepen niet alleen het woord duurzaamheid maar brengen dit ook daadwerkelijk in de praktijk.”

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

‘Door het gesloten systeem raakt de gebruiker alleen het vel aan dat hij gebruikt. Zo krijgt kruisbesmetting geen kans’

Besparing én hygiëne... Het verbruik onder controle houden en zorgen voor optimale hygiëne... Dat is de insteek van Tork, onder andere bij de Tork SmartOne-toiletpapierdispensers. Die kennen een vel-voor-vel-dosering. Yolanda Corbeek, producten segmentmanager washroom: “Ideaal voor drukbezochte sanitaire ruimtes. De dispensers zijn door hun robuuste en duurzame ontwerp bestand tegen intensief gebruik.” Het toiletpapiersysteem deelt het papier vanuit het midden, vel voor vel uit. Corbeek: “Hierdoor is het eenvoudig om exact de juiste hoeveelheid toiletpapier te nemen. Het tissueverbruik, de hoeveelheid afval en de onderhoudskosten dalen en het papier blijft hygiënisch beschermd in de dispenser. Door het gesloten systeem raakt de gebruiker alleen het vel aan dat hij gebruikt. Zo krijgt kruisbesmetting geen kans.” Navullen is volgens Corbeek eenvoudiger dan ooit. “Het is niet nodig om de huls te scheuren en de huls uit de rol halen vraagt weinig trekkracht.”

thema: sanitair

Stijlvol RVS en Europese ecolabels... Hotel Restaurant De Korenbeurs in Made heeft zijn deuren geopend in 1883. Het hotel is aangesloten bij de kwaliteitsketen Best Western en heeft 65 kamers. “In het trendy en stijlvolle restaurant Fundi proeft men de passie voor het koken, met veel liefde voor de regionale producten. Traditie en trend in kwaliteit en veelzijdigheid, voeren zij als thema”, zegt Ernst-Jan van der Graaf, directeur van Uniqcare. “Onze sanitaire producten op de toiletten sluiten daarbij aan. De stijlvolle roestvrijstalen dispensers geven de bezoekers de juiste hygiënische oplossing. Van zeep tot de ervaring van het handen drogen met een katoenen handdoekrol....” Al meerdere jaren vult een servicemedewerker van Uniqcare periodiek de voorraad aan. Hij vervangt ook de luchtverfrisservullingen. De Korenbeurs heeft het Green Key-keurmerk, een internationaal keurmerk in de recreatie- en vrijetijdsbranche. Van der Graaf: “Die insteek komt terug in het gebruik van zeep met een ecolabel, de steeds herbruikbare handdoekrollen en toiletpapier met een FSC-keurmerk en het Europese ecolabel.” Bij De Korenbeurs is gekozen voor dispensers van roestvrij staal. “Dat sluit aan op de rvs-band die is verwerkt in de wand van de toiletten.”

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Digitaal: tt www.tork.nl tt www.nl.cws.com tt www.vanhoutum.nl tt www.uniqcare.nl

Spannend om naar toilet te gaan... De stijlvolle toiletruimtes van het Green Planet tankstation aan de A28 in het Drentse Pesse zijn volgens commercieel directeur Henk Bremer van Van Houtum (eigenaar van Satino Black) ingericht op basis van de thema’s toekomst, uniek en onderscheidend. “De keuze voor Satino Black dispensers, wc-papier, zeep en luchtverfrisser, past daar perfect bij. De inspirerende en eigenzinnige toiletruimtes zijn daardoor een goed voorbeeld van het duurzaam Dutch design waar ons merk voor staat. Zo hopen wij ze in Nederland steeds vaker te zien. De keuze voor een nieuwe stijl is innovatief en laat je als gebruiker een toiletbezoek op een geheel andere manier beleven. Het is spannend om hier naar het toilet te gaan. Je wordt geïnspireerd door de eigenzinnige fotograﬁe en belandt als vanzelf in de wereld van duurzaam design. Het is heel bijzonder dat dat gebeurt in een tankstation. Maar we hebben het hier wel over een uniek multifuel pompstation waar alle duurzame brandstoffen voor de hypermoderne auto verkrijgbaar zijn. Het gebouw is multifunctioneel ingericht en herbergt werkplekken voor ﬂexwerkers, conferentie- en vergaderruimtes. Op het dak ligt sedum, de broodjes zijn er biologisch gebakken en er is zelfs een plek voor kinderen om te spelen. In Pesse is duurzaamheid fun. En daar sluit ons eigenzinnige merk natuurlijk naadloos op aan.”

de techniek Nanotechnologieën kunnen een grote invloed hebben op de schoonmaaksector. Vooral omdat minder vuil kan hechten. Maar wat is nanotechnologie precies? tekst: Mark Bergers

Nanotechnologie

Vuil kan zich minder snel hechten

anotechnologie is een verzamelnaam. Bij het gebruik van het woord nanotechnologie heeft men het doorgaans over toepassingen en technieken die werken op een schaal van 1 tot 100 nanometer. Worden materialen teruggebracht tot deze schaal, dan kunnen er bijzondere eigenschappen ontstaan. Bepaalde stoffen worden superparamagnetisch, niet-geleidende stoffen worden geleidend, enzovoort. Eén nanometer is een miljardste meter, oftewel 0,000000001 meter. Ter illustratie: een rode bloedcel is 7000 nanometer groot. Een menselijke haar is ongeveer 80.000 nanometer dik. En onze vingernagels groeien vijf tot tien nanometer per minuut. Door een stof te verkleinen tot nanoniveau wordt ook het oppervlak van eenzelfde massa van die stof veel groter. Denk aan het oppervlak van een suikerklontje van 2 gram, of aan het oppervlak van 2 gram aan suikerkorrels of 2 gram aan poedersuiker. De kinetiek (onder andere de reactie-

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

snelheid) neemt toe met een vergroting van het oppervlak. Zo kan er ook een medicijn worden ingebracht in het bloed dat tevens gekoppeld is aan nano ijzeroxide. Door vervolgens een magneet op de spreekwoordelijke ‘zere plek’ te houden kunnen die medicijnen speciﬁeker en doeltreffender hun werk doen op de juiste plek.

In de schoonmaak Wetenschappers die zich bezighouden met nanotechnologie kijken ook vaak naar de natuur. Neem een lotusblad: dit blad is zelfreinigend door minuscule ‘haartjes’ op het oppervlak. Door deze ‘haartjes’ kan de waterdruppel zich niet uitspreiden over het oppervlak. In een laboratorium kunnen we dit nabootsen

Hoe mooi zou het zijn als vloeistoffen niet meer in een tapijt trekken maar er bovenop blijven liggen omdat het tapijt waterafstotend is.

door een coating te maken waardoor we oppervlakken kunnen behandelen met een waterafstotende coating: een superhydrofobische coating. Het water parelt daardoor van het oppervlak af en neemt tegelijkertijd vuil mee. Neem een lotusblad: dit blad is zelfreinigend door minuscule ‘haartjes’ op het opper-

Hoe mooi zou het zijn als een glazen oppervlak volledig waterafstotend kan worden gemaakt, waardoor water überhaupt niet meer op het glas blijft liggen? En er dus ook geen kalkafzetting meer plaatsvindt? Of als rode wijn en kofﬁe niet meer in een tapijt trekken omdat het er bovenop blijft liggen omdat het tapijt waterafstotend is?

vlak. De waterdruppels kunnen zich niet uitspreiden.

de mogelijkheid tot het ontwerpen van nieuwe moleculaire structuren. Het geeft tevens de mogelijkheid tot het beïnvloeden van de eigenschappen van materialen die tot op heden onbekend waren. Batterijen, computerchips, RAM-geheugen, beeldschermen... Deze presteren tegenwoordig beter door het gebruik van nanoschaalmaterialen.

Mijns inziens kunnen deze technologieën een grote invloed hebben op de schoonmaaksector, omdat er minder vuil kan hechten. Denk aan het principe van het polymeren van vloeren. Hierdoor is periodiek onderhoud minder vaak nodig en wordt tevens de tijd gereduceerd waarbinnen men normaliter een object kan reinigen. Daarbij moeten we opmerken dat bovenstaande coatings niet per se gebaseerd zijn op nanotechnologie. Tegenwoordig wordt te pas en te onpas gebruikgemaakt van de term nano. Weliswaar bestaan er coatings die daadwerkelijk nanodeeltjes bevatten, maar vaak wordt ook gebruikgemaakt van geﬂuorideerde silica.

Echter, de materialen die dit allemaal mogelijk maken, doen menigeen nog wel twijfelen aan de gevaren die hieraan kleven. De zinsnede ‘nanotechnologie het nieuwe asbest’ heb ik al meerdere malen gehoord. Hiertegenover lijkt me wel een kritische noot op zijn plaats: de stoffen die momenteel verdacht zijn om schade te veroorzaken, zijn de daadwerkelijke deeltjes op nanoschaal. Dat wil zeggen: nano nikkelpoeder, nano zilverpoeder, envozoort. Dit is naar mijn idee anders dan wanneer deze deeltjes worden verwerkt in een coating, waardoor het geen losse kleine deeltjes meer zijn.

Gevaren De potentiële gevaren van nanotechnologie zijn sinds een aantal jaren onderwerp van gesprek. Dat heeft een goede reden. De technologie voorziet onderzoekers in

Niet verwacht Een product dat al lang bestaat en waar nanotechnologie in verwerkt kan zijn, is zonnebrandcrème. Dit product bevat dan titanium dioxide en/of zinkoxide op

nanoschaal en wordt door onderzoeken betiteld tot de veiligste en meest effectieve zonnebrandcrèmes die er zijn. Zinkoxide en titanium dioxide zorgen ervoor dat UVA en UVB straling (bijna) niet doordringt in de huid. Over de gevaren van nanotechnologie zijn de laatste woorden nog niet gesproken. Ter afsluiting nog een quote van Martijn van Broekhuizen: ‘Het is waarschijnlijk dat inademing van nanodeeltjes leidt tot nadelige gezondheidseffecten. Het lijkt echter niet verstandig om daarom als voorzorgsmaatregel minder adem te halen’. MARK BERGERS IS PRODUCTSPECIALIST CHEMIE BIJ ALPHEIOS (INFO@ALPHEIOS.NL).

Advertentie

financiering Klopt je betalingstermijn nog wel bij je liquiditeit? En hoe krijg je je kosten en inkomsten op orde zonder je klantrelatie op het spel te zetten? Sjuk Akkerman, sectormanager van Rabobank Nederland en Joop Tromp, creditmanagementspecialist van Groenewegen en Partners Gerechtsdeurwaarders, delen hun kennis. tekst: Hanneke Mijnster

Op tijd betaald krijgen

Laat klantrelatie niet te heilig zijn

kkerman: “De schoonmaakbranche verbetert zichzelf continu. Waar de wat kleinere bedrijven kiezen voor een specialisatie, zien we dat grote schoonmaakorganisaties zich steeds vaker richten op een totaalconcept, bijvoorbeeld door een cateringpartner te zoeken en hun klanten op facilitair gebied totaal te ontzorgen. Zo’n samenwerking biedt kansen. Het maakt je een interessantere partner voor klanten en biedt de kans om te vernieuwen. Daarnaast kun je natuurlijk een samenwerking aangaan met je klant. Gaat het hem om de beleving van bezoekers in het pand? Of vindt hij juist duurzaamheid erg belangrijk? Als je te weten komt wat je klant belangrijk vindt, kun je daarop inspelen. Wanneer je de trend naar beleving en hospitality verder doorzet door samen te werken, leg je de focus weer op dienstverlening en niet op prijs. Bedrijven kunnen veel van elkaar leren.”

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Geen vuiltje aan de lucht? “Maar er is meer nodig om je organisatie spic en span te houden”, betoogt financieel consultant Joop Tromp van Groenewegen. “Ik zie vaak dat de focus ligt op omzet, zonder dat men naar de financiële risico’s kijkt. Met wie doe je eigenlijk zaken en hoe kredietwaardig is je klant? Die vragen moet je ook stellen. Of in ieder geval aan je collega van financiën voorleggen. Maak een risicoafweging bij het aangaan van een samenwerkingsovereenkomst. Je kunt bijvoorbeeld een kredietcheck laten doen en op basis daarvan het margetarief bepalen. In die overeenkomst leg je ook de betalingstermijn voor de klant en zekerheden zoals een bankgarantie vast. Dan weet je waar je aan begint.” Als dienstverlener financier je de diensten die je levert vaak voor aan je klant. Je hebt nog geen geld ontvangen, maar je medewerkers zijn al wel aan het werk. “Daar moet je in je marge rekening mee houden”, adviseert Tromp. “Stel dat je een gemiddelde marge hebt van 10 procent op een omzet van een ton per

maand. Dan ﬁnancier je per maand 90.000 euro voor. Hanteer je dan een betalingstermijn van 30 dagen en je factureert achteraf, dan verdien je dus pas na twee maanden je eerste 10.000 euro terug, terwijl je al twee maanden schoonmaakdiensten geleverd hebt en dus al 180.000 euro voorgeﬁnancierd hebt. Gaat je klant failliet, dan kost het je achttien maanden om je verlies te compenseren en dat is voor de meeste bedrijven niet haalbaar. Stel dus duidelijke voorwaarden op en

Advertentie

In het kort:

Digitaal:

tt Specialisatie versus totaalconcept

tt www.rabobankcijfersentrends.nl

tt Weet wat de klant belangrijk vindt...

(zoeken op schoonmaak)

tt Hoe kredietwaardig is je klant?

tt www.groenewegen.com

tt Stel duidelijke voorwaarden tt Maak problemen bespreekbaar

onze klanten hebben over dit onderwerp en de lay-out van de facturen hebben verbeterd.”

schat voor jezelf het risico van wanbetalen in. Zo creëer je een veilige ﬁnanciële positie en zet je jouw bedrijf neer als een professionele partij.” Eerder factureren Iemand die afgelopen jaar als eens goed met de bezem door de boeken ging is Gerdien Koskamp, hoofd administratie bij Hectas Facility Services. “Wij hebben het afgelopen jaar de ﬁnanciering vervroegd, van de 21e van de maand naar facturatie na vijf werkdagen,” vertelt Koskamp. “De betalingsachterstanden kunnen aardig oplopen als je er niet op let. Wij hebben daarom vorig voorjaar gekeken wat we allemaal zouden kunnen verbeteren in onze bedrijfsadministratie. Nu hebben we 80 procent van de betalingen op tijd binnen. Dat komt doordat we er al vroeg in het proces bovenop zitten, maar ook doordat we meer contact met

Akkerman: “In sommige branches is het risico op betalingsproblemen extra groot omdat de branche onder druk staat. Denk aan kinderopvang, detailhandel, de reisbranche en evenementen. Daar kun je rekening mee houden. Wanneer een bedrijf failliet gaat, begint een curator pas na zestig dagen met het betalen van debiteuren.”

Tromp: “Zie je dat een klant in de problemen komt? Maak het dan bespreekbaar en breng de risico’s in kaart en deel deze met de klant. Door transparant te zijn ben je een partner voor je klant, want hij weet vaak niet wat jouw risico’s en marges zijn. Vervolgens raad ik aan om de risico’s zo snel mogelijk te beperken. Bijvoorbeeld door voor de lopende verplichtingen een betaling vooraf af te spreken. Als op dat moment het bedrag nog niet op de rekening staat, stop je met het leveren van je schoonmaakdiensten. Al werk je nog zo lang voor een opdrachtgever, je moet je klantrelatie niet te heilig laten zijn. Uiteindelijk gaat het erom dat je eigen organisatie gezond blijft.”

Tips voor goed creditmanagement tt Weet met wie je zakendoet. tt Beheer je werkkapitaal continu. Bespreek bijvoorbeeld met je bank of accountant of je betalingstermijn aangepast moet worden, of het verstandig is om je debiteurenportefeuille uit te besteden (factoring) en op welke manier je je geldstroom kunt versnellen. tt Doe een kwartaalcheck van je klantenportefeuille. Je kunt bijvoorbeeld een creditmanagementpakket naast je financiële pakket hanteren, zoals Credittools, Onguard of Maxcredible. Dit geeft je inzicht in hoe je debiteurenproces loopt en zorgt ervoor dat je adequaat kunt sturen. tt Blijf interessant voor je klanten door samen te werken en te vernieuwen. Doel: blijf uit de prijsdiscussie en focus op de toegevoegde waarde van je bedrijf. tt Staat het water je al aan de lippen? Ga dan meteen met de klant om tafel en maak het bespreekbaar. Neem meteen maatregelen, dan blijf je in controle.

focus: drogen De welhaast eeuwige strijd tussen papier, katoen of luchtdrogers, tiert welig voort. Voor- en tegenstanders slaan elkaar met onderzoeksresultaten om de oren. Maar volgens Rob van der Walle, expert bij MTS Euro Products, moet logica overheersen. “Dan kom je als vanzelf bij de meest hygiënische oplossing.” tekst: Ronald Bruins

Onderzoeken stapelen zich op...

Papier, katoen of luchtdroger?

e strijd tussen de drie is al decennia oud. Waarbij de drie over elkaar heen buitelen met wetenschappelijke data om het gelijk aan hun kant te krijgen. Opvallend vaak moet daarbij de jetdroger het ontgelden. De jetdroger, door Mitsubishi uitgevonden in 1993 en vooral bekend dankzij Dyson, is in Nederland relatief gezien nog weinig in gebruik. Dat neemt niet weg dat het apparaat, waarbij in 10 seconden droge handen worden beloofd, een opmars maakt in Groot-Brittannië. De jetdroger blaast door twee nauwe spleten met hoge snelheid (tot 640 kilometer per uur) onverwarmde lucht op de vooren achterkant van de handen. Die handen moet je in een soort kom steken. Dat resulteert in een zeer korte droogtijd. Het verwijderde water valt onder in de kom. Omdat de lucht niet wordt verwarmd, zoals bij ‘normale’ heteluchtdrogers het geval is, is het energieverbruik een stuk lager dan bij heteluchtblowers. Toename bacteriën Aanschaffers van dergelijke jetdrogers, hebben vooral argumenten op het vlak van gemak. Geen navulling meer zoals bij katoen en papier. Alleen een apparaat dat in het stopcontact moet worden gestoken. Geen

omkijken meer naar. Daartegenover staan volgens de Europese branchevereniging voor de tissuepapierindustrie (ETS) talloze nadelen. Keith Redway van de Universiteit van Westminster en professor Mark Wilcox van de Universiteit van Leeds deden in opdracht onderzoek naar de jetdrogers. Daarbij was opmerkelijk dat Wilcox tijdens een presentatie een conflict of interest bleek te hebben: de financiering door ETS. Daar wijst Dyson in een reactie dan ook fijntjes op. Neemt niet weg dat de resultaten, met inachtneming van de kanttekening, interessant zijn. Het drogen met de jetdroger resulteerde volgens ETS in een gemiddelde toename van het totale aantal bacteriën met 42 procent op de vingers, en met 15 procent op de handpalmen. Gemiddeld wordt volgens de papierfabrikanten een gebruiker van een jetdroger blootgesteld aan meer dan 1000 keer zo veel microorganismen dan de gebruiker van een dispenser voor papieren handdoeken. Drie meter ver De vloeren onder jetdrogers hadden gemiddeld 20 keer hogere besmettingsniveaus in vergelijking met de vloeren onder dispensers voor papieren handdoeken. Bacteriën en virussen kunnen volgens ETS bij jetdrogers tot wel drie meter ver komen.

focus: drogen

‘Papier is het meest hygiënisch. Dat komt telkens uit diverse onderzoeken naar voren’ Fabrikant Dyson verdedigde zich eerder al. “Als je wast komen bacteriën uit de poriën en die verspreiden zich nu eenmaal. Het resultaat heeft dus niets met de droogmethode te maken. Ook het verspreiden van druppels komt bij alle vormen van drogen voor. Het merendeel valt echter op de grond, dus hoe gevaarlijk is dat nu helemaal...” Onafhankelijker is het onderzoek van de Vereniging Schoonmaak Research. VSR komt tot de conclusie dat handen drogen met een luchthandendroger microorganismen van de handen in de lucht overbrengt. Daarnaast: het aantal micro-organismen dat wordt overgebracht in de lucht is bij gebruik van een jetdroger ongeveer negen maal hoger dan bij een heteluchthandendroger. “Bezoekers van een sanitaire ruimte met een handendroger worden via de ademhaling blootgesteld aan kiemen die afkomstig zijn van (ondoelmatig) gewassen handen. Deze blootstelling is bij een jethandendroger hoger dan bij een heteluchthandendroger.” Water echt weg VSR komt tot tevredenheid van leveranciers zoals Kimberly-Clark en Metsä Tissue tot de conclusie dat

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

papieren handdoekjes vanuit hygiënisch oogpunt het meest geschikt zijn. Geoffrey Fimmers van Kimberly-Clark reageert: “Papier is het meest hygiënisch. Dat komt telkens uit diverse onderzoeken naar voren, en daar is weinig twijfel over.” Die hygiëne is volgens hem doorslaggevend. “Als ik in een kantoorpand met 100 werknemers het ziekteverzuim met 0,5 procent tot 1 procent kan terugdringen, dan is dat een enorme besparing. Zo bezien haal je een investering in schoonmaak en fatsoenlijke dispensers er met gemak uit.” Die investering zou volgens hem ten goede moeten komen aan dispensers van papier. “Je neemt het water weg van je handen en gooit de losgekomen bacteriën echt weg. Je kunt zo ook geen kruisbesmetting krijgen.” Zaak is wel een goede prullenbak (niet te klein) vlakbij de dispenser te plaatsen, aldus Fimmers. “Dat om rommelige situaties te voorkomen.” Dat beaamt Ralph Vodegel van Metsä Tissue. “Hoe beter je de dispensers en papierproducten regelt, des te lager het papierverbruik maar óók het ziekteverzuim én de schoonmaakkosten.” De oplossing ligt volgens hem ook in papieren handdoekjes die zich direct uitvouwen. Hij raadt daar-

In het kort:

Digitaal:

tt Jetdroger blaast onverwarmde lucht door spleten

tt www.kcprofessional.nl

tt ETS: 42 procent toename bacteriën op de vingers

tt www.metsatissue.com

tt VSR: papieren handdoekjes meest geschikt

tt www.mts.nl

tt Wrijving katoen en handen zorgt voor een reductie tt Zelf logisch nadenken over hygiëne

naast dispensers aan, die je niet hoeft aan te raken.“ Daarmee verklein je de kans op verspreiding van infecties.” Wrijving katoen Waar staat katoen in de strijd? De European Textile Services Association claimt een hoge positie. Ook ETSA deed een vergelijkend onderzoek naar katoen, papier, hetelucht- en jetdrogers. Dat onderzoek toont weer aan dat katoen een uiterst hygiënische manier is om de handen te drogen. “De wrijving tussen het katoen en de handen zorgt voor een reductie van bacteriën. Hierbij scoorden ze met een logreductie (de verwijdering van bacteriën) van 4,41 beter dan het minimumvereiste van 3 binnen de Europese norm EN 1499. Met een logreductie van respectievelijk 2,48 en 1,79 bleven de jet- en heteluchtdrogers ónder het minimumvereiste van de norm.” Misschien is Rob van der Walle, als onafhankelijk expert van MTS Euro Products en leverancier aan de groothandels, dé aangewezen persoon om het pleit te beslechten. Hij noemt de droogmethodes in de

Grondig drogen noodzakelijk...

meest hygiënische volgorde op. “Eerst papier, dan katoen, dan een droger met warme lucht en als laatste jetdrogers.” Ook hij komt met de nadelen van luchtdrogers die ETS en ETSA noemen, maar voegt ook een nadeel van katoen toe. “Textiel is na papier een betere manier van handen drogen, mits je het textiel niet zelf door de automaat heen hoeft te trekken. En dat gebeurt vaak niet. Daarnaast hopen vocht en warmte zich op in de katoenroldispenser.” Van der Walle geeft de voorkeur aan papier, maar wil tegelijkertijd verspilling tegengaan. “We adviseren daarom tear-and-go-dispensers die twee velletjes per keer aﬂeveren. Dat scheelt niet alleen afval, maar ook in het overmatig gebruik van papier.” En áls dan voor papier wordt gekozen, moet de keuze volgens hem vallen op zigzag en intergevouwen handdoekjes in plaats van c-gevouwen handdoekjes, waarbij je de dispenser alsnog aanraakt.” Van der Walle vindt het belangrijk dat zijn klanten zelf logisch nadenken over hygiëne. “Dat is nog belangrijker dan mijn advies. Zéker in instellingen waar zorg wordt verleend of waar men met voedsel in aanraking komt. Stel vragen: hoe worden bacteriën via belangrijke punten in het sanitair verspreid? Hoe ga ik kruisbesmetting tegen? Dan vind je vanzelf de oplossing die in jouw situatie het beste is.”

VSR deed onderzoek naar het drogen van de handen en de meest hygiënische methode daarvoor. Aanleiding waren verschillende uitbraken van griepepidemieën. Een van de mogelijke manieren van besmetting was contact met vieze handen. “Dat kun je voorkomen door de handen goed te wassen omdat je daarmee de overdracht van mogelijke ziekteverwekkende micro-organismen beperkt”, vertelde VSR. “Blijft de hand daarna nat, dan bevordert dat juist de overdracht van micro-organismen van en naar oppervlak en andere handen en komt men van de regen in de drup. Grondig drogen van de handen is dan ook noodzakelijk.”

column

Politiek zonder feiten

e Tweede Kamer ging in juni akkoord met de door het kabinet voorgenomen inbesteding van schoonmaakdiensten door de rijksoverheid. Het besluit is in meer dan één opzicht verbazingwekkend. Het staat haaks op elders in het regeerakkoord geformuleerde ambities (klein, flexibel overheidsapparaat) en het is gebaseerd op een KPMG-rapport met dubieuze financiële aannames. Ook op het sociale karakter van het kabinetsbesluit valt af te dingen: het leidt ertoe dat reguliere schoonmakers worden vervangen door mensen uit de kaartenbak van een sociaal werkbedrijf. Baanverlies voor schoonmakers dus. Daarnaast: het argument vaste banen te willen creëren aan de onderkant van de arbeidsmarkt is niet steekhoudend. Nu al zijn medewerkers in schoonmaakcontracten van de rijksoverheid voor circa tachtig procent in vaste dienst bij externe leveranciers. Op dit alles is onder meer door OSB uitvoerig gewezen. Alternatieven Wat tot nu toe onderbelicht is gebleven is het feit dat kabinet en kamer met dit voornemen bewezen alternatieven negeren. Het is in het belang van de rijksoverheid, maar ook in dat van de belastingbetaler, dat een rijksschoonmaakorganisatie wat betreft servicekwaliteit, kosten, productiviteit, uniformiteit, vakkennis en innovatie, state of the art wordt en blijft. Een daarvoor benodigde inspanning op het gebied van innovatie en ontwikkeling kan moeilijk worden verwacht van zo’n organisatie. Daarom loont het alternatieven te overwegen waarbij de rijksoverheid maximaal profiteert van de innovatiekracht van marktpartijen. Uitbesteding op basis van geïntegreerde servicecontracten met lange contracttermijnen is daarbij verreweg het beste alternatief. Via gerichte gunningsvoorwaarden kan de overheid dan haar doelstelling op het gebied van arbeidsmarktpolitiek prima realiseren. De Nederlandse overheid gaat met dit alles op een zeer opmerkelijke manier in tegen een brede trend, zoals blijkt uit een internationale studie naar de ontwikkeling van uitbesteding in de publieke sector, uitgevoerd door ISS, in samenwerking met het Copenhagen Institute for Future Studies (voor het rapport zie www.issworld.com).

‘KABINET EN KAMER NEGEREN MET DIT VOORNEMEN BEWEZEN ALTERNATIEVEN’

Ongerijmd Het besluit om over te gaan tot inbesteding van schoonmaakwerkzaamheden is ongerijmd, kost onnodig belastinggeld en houdt bovendien een diskwaliﬁcatie in van de door minister Blok zelf om haar Code Verantwoordelijk Marktgedrag geprezen schoonmaakbranche. Er is geen enkel steekhoudend argument aan te voeren om een kabinetsdoelstelling op het gebied van arbeidsmarktpolitiek te realiseren door een niet-overheidstaak als schoonmaakdienstverlening in te besteden, in plaats van de doelstelling via de markt te laten realiseren. Hier blijkt weer eens hoe aantrekkelijk een politieke ideologie is: ze geeft je de oplossing ongeacht de feiten. NICO LEMMENS, MANAGER CUSTOMER RELATIONS BIJ ISS FACILITY SERVICES (NICO.LEMMENS@NL.ISSWORLD.COM)

Meer columns lezen? www.bit.ly/columnsService

de baas

KOK WIGBOLD UIT DE SLIPSTREAM

VAN DE KUDDE

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Erwin Wigbold en Hilco Kok staan gezamenlijk bijna tien jaar aan het hoofd van Visschedijk. Een dialoog over overnames, stropdassen, organisatielagen ĂŠn het vermogen continu vragen te stellen. tekst: Fokko Ebbens

‘Bedrijven drijven af van de basis. Beslissingen worden alleen nog maar genomen op basis van financiële resultaten’

“O

f wil je landelijk werken?” De vraag van Erwin Wigbold aan Hilco Kok is oprecht. Het tekent de continue dialoog tussen de twee directeuren van Visschedijk. Ze bestoken elkaar voortdurend met vragen. Enerzijds bewust, anderzijds is het een natuurlijk gevolg van de rolverdeling tussen de twee.

Kok: “Dat is het grote voordeel van met z’n tweeën aan één kar trekken. We stellen onderling veel vragen. Vroeger dacht je misschien: ‘zegt die directeur dat, dan klopt het vast’. Maar het gaat er niet om wíe het zegt. Het gaat erom of die opmerkingen kloppen.” Wigbold: “In de basis zijn wij complementair aan elkaar. Hilco zit meer aan de uitvoeringskant van het bedrijf, ik meer aan de commerciële kant. Al is het niet zo dat we die taakverdeling heel rechtlijnig hebben gescheiden. Hij denkt ook heel anders dan ik. Ik ben erg gericht op actie, ben ongeduldig. Hilco is bedachtzamer, neemt graag de tijd om over zaken na te denken. En dan denk ik: schiet toch eens op met dat denken van je…”

Precies zoals we dat nu ook doen. Zegt hij opeens: ‘Ik wil er eigenlijk mee stoppen.’ Toen zijn we gaan nadenken. Hij wil wat, wij willen groeien in Noordoost-Nederland. Tja… Kunnen we van één en één drie maken, dan doen we dat.” Wigbold: “Begrijp ons niet verkeerd: we nemen niet over om het overnemen. Er moet wel een extra toegevoegde waarde zijn. Maar is die aanwezig, dan begrijpen we wat die ondernemer wil en weten we waarom hij wil stoppen, dan zijn we best bereid tot een overname. Bovendien: hij koos ook voor ons. Deze directeur wilde graag dat wíj hem overnamen. Dat is leuk om te horen.” Benaderbaar Deels vloeit die laagdrempeligheid voort uit hun persoonlijkheden, deels ook uit de werkzaamheden die Visschedijk als facilitaire dienstverlener verricht. Schoonmaak is mensenwerk, beseft het tweetal. Het is de reden waarom Wigbold in die tien jaar één keer een stropdas heeft gedragen. “Voor een eerste afspraak bij de bank. Daarna ook nooit meer. En Hilco draagt alleen een stropdas als lid van de Raad van Commissarissen van Go Ahead Eagles.”

Kok: “We zijn redelijk informeel, eigenlijk vanaf dag Overname één. In hoeverre moet je een pakkencultuur hebben? Samen staan ze nu bijna tien jaar aan het hoofd van Wat is dat voor een fenomeen?” Wigbold: “Stel, je Visschedijk. Noordoost-Nederland geldt als het neemt in pak plaats voor een gesprek met de conafzetgebied, Hengelo is de thuisbasis. In die conciërge van een school. Dan is er meteen sprake van treien willen de twee een ‘goede, regionale facilieen afstand. En dat willen we als dienstverlener juist taire dienstverlener’ zijn. Om dat te bewerkstelligen niet.” Kok: “We zijn ons bewust van de mensen die vertrouwt Visschedijk op autonome groei en – uiteindelijk op de werkvloer voor ons werken. Dat indien de mogelijkheid zich voordoet – op overnabetekent dat we open en benaderbaar zijn. Bovendien mes. Zo nam het bedrijf eerder dit jaar Hydra heb ik nog nooit een klant gehoord die een probleem Schoonmaakdiensten uit Deventer over. Volgens met onze spijkerbroeken had. Sterker nog, potentiële Kok was de overname typerend voor de handelswijze van Visschedijk. “Wij kenden hem al zeven à KOK klanten die daar wél veel waarde aan hechten, bellen ons waarschijnlijk niet eens.” acht jaar. We dronken informeel een bak kofﬁe. WIGBOLD

*Ook uw Dure Belg, Amerikaan, Spanjaard, Aziaat en Italiaan kunt u inruilen voor een Zuinige Zweed!

Zuinige Zweed. GEBRUIKSVRIENDELIJK ZUINIG

47 per dag**

+ INRUILACTIE €1.000,-

retour! Nu € 1.000,- gegarandeerd retour op uw bankrekening

n! a a u n g a Vra

electroluxactie.nl

de baas

Wigbold: â&#x20AC;&#x153;Tegenwoordig moet je oppassen dat je niet uitgroeit tot â&#x20AC;&#x2DC;PowerPoint- of Excelbedrijf â&#x20AC;&#x2122;, waarin alles draait om het zetten van vinkjes bij enkele mathematische doelstellingen. Dan vergeet je de menselijke kant. Daarin proberen wij het verschil te maken. Geen kerstpakketten achter de deur doorschuiven, maar een kerstfeest organiseren voor alle medewerkers ĂŠn hun familieleden. Geen arbodienst. Nee, de arbo-arts komt hier. Niet de grootste leaseauto, maar wel veel persoonlijke aandacht en ontwikkelmogelijkheden.â&#x20AC;? Kok: â&#x20AC;&#x153;Zo hebben wij dat altijd gedaan. Die aanpak hebben we ook meegekregen in onze opvoeding. Past ook bij deze streek.â&#x20AC;? Wigbold: â&#x20AC;&#x153;Maar we hebben ook gezien dat we succesvoller zijn, op het moment dat mensen hoger in het vaandel staan. Investeren in medewerkers die met trots en met plezier werken, resulteert uiteindelijk in veel meerwaarde. Tot op de dag van vandaag beschikken we niet over een vrijgestelde verkoper. Bij mijn vorige werkgever hadden we 40 verkopers. Toch groeien wij nu wĂŠl. Is dat raar?â&#x20AC;? Kok: â&#x20AC;&#x153;Misschien zit daar ook een maximalisatie in. Waar sta je voor? En kun je dat vervolgens bij groei nog wel besturen als bedrijf ? Je ziet door schaalvergroting allerlei lagen ontstaan in organisaties. Bedrijven drijven af van de basis. Beslissingen worden alleen nog maar genomen op basis van ďŹ nanciĂŤle resultaten. Klanten zijn nummers, de

Digitaal: tt nl.linkedin.com/pub/erwin-wigbold/6/a8a/39 tt nl.linkedin.com/pub/hilco-kok/6/aa8/50

Visschedijk

â&#x20AC;&#x2DC;Excelbedrijfâ&#x20AC;&#x2122; Met die visie hebben Kok en Wigbold vanaf dag ĂŠĂŠn het bedrijf vormgegeven. Natuurlijk heeft Visschedijk zich gedurende die tien jaar geĂŤvolueerd, heeft het zich overgegeven aan de mogelijkheden van de digitalisering. Maar de basis van de organisatie is nog steeds gestoeld op ĂŠĂŠn factor. Kok: â&#x20AC;&#x153;We werken nog steeds in een â&#x20AC;&#x2DC;mensenbedrijf â&#x20AC;&#x2122;.â&#x20AC;?

tt XXX WJTTDIFEJKL OM

In het kort: tt $POUJOVF EJBMPPH UVTTFO EJSFDUFVSFO tt $PNNFSDJĂ&#x2018;MF FO VJUWPFSFOEF LBOU tt "VUPOPNF HSPFJ Ă?O PWFSOBNFT tt 5JFO KBBS BBO IPPGE 7JTTDIFEJKL tt /JFU VJUHSPFJFO UPU A&YDFMCFESJKG

brutomarge is heilig. Hoe houd je dan de balans?â&#x20AC;? Wigbold: â&#x20AC;&#x153;Wij zien onszelf als een middelgroot bedrijf. We willen groeien. Maar allĂŠĂŠn zolang we onze organisatie met vier lagen kunnen blijven vormgeven: directie, twee managementlagen ĂŠn de uitvoering. Dan blijf je namelijk kort georganiseerd. Nog meer lagen voegen niks toe. Dan moet ik luisteren naar managers die op hun beurt weer praten voor hun mensen. Vind ik helemaal niks.â&#x20AC;? Zoete koek Het zijn de onderlinge vragen die Kok en Wigbold scherp houden. Zoals ze ook niet verwachten dat hun medewerkers hun woorden altijd voor zoete koek slikken. Het maakt hun blik op de schoonmaaksector kritisch, soms een tikkeltje eigengereid. Kok: â&#x20AC;&#x153;Nieuwe ontwikkelingen willen we vooral op onze eigen manier invullen. We willen niet achter de kudde aanlopen.â&#x20AC;? Kok wijst als voorbeeld op de onderaannemers in de sector. Een fenomeen waar Visschedijk haar vingers niet aan brandt. â&#x20AC;&#x153;Alles wat we zelf kunnen doen, willen we ook zelf doen. Dat is ook de reden dat we weinig met onderaannemers werken.â&#x20AC;? Wigbold: â&#x20AC;&#x153;Het gaat ons niet alleen om het leveren van ďŹ nanciĂŤle toegevoegde waarde. Wij willen meer. De dingen die we doen, willen we ook ĂŠcht goed doen, volgens onze visie â&#x20AC;&#x2DC;vakmanschap verbindt, verbinding laat groeienâ&#x20AC;&#x2122;. Dat kun je vaak het beste realiseren door het zelf te doen. Bovendien willen we niet nog eens vijf procent uit een onderaannemer peuren. Dat levert nooit een duurzame relatie op.â&#x20AC;? En die landelijke ambitie? Kok reageert uiteindelijk op de vraag van zijn partner: â&#x20AC;&#x153;De gedachte is wel KOK uitdagend. Maar eigenlijk hebben we de behoefte niet. Er is hier markt genoeg.â&#x20AC;? WIGBOLD

osb-nieuws Maandelijks in Service Management: OSB-nieuws, een pagina met actuele branche- en verenigingsinformatie

De dienstverlening van OSB Ondanks dat OSB zich in de Nederlandse schoonmaakwereld mag verheugen op een grote naamsbekendheid, is niet altijd duidelijk wat OSB allemaal doet voor de leden. Daarom hieronder nog eens beknopt onze uitgebreide dienstverlening. OSB is de werkgeversorganisatie van de schoonmaak- en glazenwassersbranche in Nederland. Zij behartigt de belangen van de aangesloten lidbedrijven. Naast deze algemene belangenbehartiging biedt OSB de leden een uitgebreid dienstenpakket. Deze diensten helpen de leden in de dagelijkse praktijk op verschillende terreinen. Het grootste deel van het pakket wordt gratis aangeboden. En voor een ander deel heeft OSB met organisaties afspraken gemaakt. Dan kunnen leden proďŹ teren van kortingen of maatwerkproducten. Gratis dienstverlening De CAO-helpdesk waar leden dagelijks terechtkunnen, is waarschijnlijk de meest bekende dienst van OSB. Voor uitleg en interpretatie van de CAO en voor eerstelijns juridische ondersteuning over onder andere arbeidsrecht en sociaal recht, kunnen leden bij deze helpdesk terecht. Ook in de CAO-database op de website kunnen leden interpretaties en toelichtingen vinden. Voor vragen over verzuim, veilig werken op hoogte en aanbestedingen, zijn ook helpdesks beschikbaar. Deze staan kosteloos en zonder verplichting voor de leden klaar. OSB geeft regelmatig publicaties uit om leden over relevante ontwikkelingen en wetenswaardigheden te informeren. Zo is er OSB Magazine, het ledenblad dat vier keer per jaar verschijnt. En AWOG Nieuws, speciaal voor de glazenwassersbedrijven. Deze is vanaf volgend jaar in digitale vorm beschikbaar. Naast deze periodieke uitgaven heeft OSB voor de leden een groot scala aan communicatie- en promotiemiddelen voor het OSB-Keurmerk en de Code Verantwoordelijk Marktgedrag voor reguliere schoonmaak, en voor de inkoop van glasbewassing.

Digitaal: tt Benieuwd naar het complete dienstenpakket? Kijk op www.osb.nl/flipbook/osbmagazine-specialdienstverlening/

OSB-academie Er komt veel op ondernemers in de schoonmaak- en glazenwassersbranche af. Denk aan nieuwe wetgeving, CAOafspraken en verzuimissues. Om ervoor te zorgen dat de leden optimaal voorbereid zijn op deze zaken, verzorgt OSB jaarlijks voor haar leden een groot aantal trainingen en cursussen. De cursussen zijn bijna altijd gratis en het aanbod is groot. Binnenkort wordt het nieuwe cursusprogramma voor 2015 gepresenteerd. Diensten met ledenkorting OSB heeft met verschillende partijen afspraken gemaakt en biedt een aantal producten en diensten met ledenkorting aan. Dit gaat dan om (verzuim) preventie, re-integratie en (tweedelijns) juridische ondersteuning, de OSB Verzekeringsdienst en identiteitscontrole, hulp bij prikincidenten, brandstof, etc.

Uniqcare levert alles op het gebied van toilethygiëne behalve het ouderwetse stukje zeep • • • • •

100% maatwerk door ﬂexibele opbouw overeenkomst vele opties in koop, huur, bruikleen en servicefrequenties landelijke dekking met eigen logistiek volwaardig assortiment kwaliteitsproducten en diensten vele producten met Europees ECO-label

luchtverfrissers

toiletbrilreinigers

handdispensers

toiletroldispensers

navullingen

een begrip in documentatie en archivering

AL MEER DAN 100 JAAR IS SAMSOM FORMULIEREN & OPBERGSYSTEMEN EEN BEGRIP IN HET VASTLEGGEN, BEHEREN EN ARCHIVEREN VAN INFORMATIE. Met een assortiment van meer dan 300 producten maken wij het u gemakkelijk uw informatiebeheer te stroomlijnen. Ons assortiment is onderverdeeld in: bedrijfsformulieren overheidsformulieren onderwijsformulieren dossiersystemen trouwboekjes geboorteboekjes

Kijk voor meer informatie of een persoonlijk advies op: www.samsom.nl/formulieren

materialen en middelen SCHOONMAAK CONTROLEREN MET APP Gom heeft in samenwerking met Walibi Village en softwareontwikkelaar Leviy een nieuwe, online managementtool gelanceerd. Marco Konter, manager marketing en salessupport van Gom: “Als onderdeel van ons IT-programma Connect & Interact hebben we gezamenlijk met Walibi Village een app ontwikkeld, verbonden aan een online dashboard. Deze maakt het mogelijk de schoonmaakactiviteiten in de vakantiehuisjes, technische gebreken en niet aanwezige inventaris te melden.” Vervolgens kan de leidinggevende de vakantiehuisjes controleren op schoon- en netheid. www.gom.nl

DAGSCHOONMAAK EENVOUDIGER

Innovatieve autohoogwerker Collé Rental & Sales heeft het allereerste model van de Palfinger autohoogwerker P480 in ontvangst genomen. Een nieuw, technologisch hoogtepunt, stelt het bedrijf. “De P480 combineert de jarenlange ervaring van Palfinger met een uitermate innovatieve techniek, waarmee men zeer nauwkeurig kan werken”, vertelt Collé. Met het nieuwe model kan de gebruiker voor het eerst een werkhoogte van 48 meter op een twee-assig chassis bereiken. “Daarnaast maakt de innovatieve ontwikkelde X-jib zeer precies werken op hoog niveau mogelijk.” www.colle.eu

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Armada Reinigingssystemen heeft een vernieuwde uitvoering van de MMx50 schrobzuigmachine gelanceerd. De nieuw ontwikkelde zuigmond is beter beschermd tegen aanrijdingen en droogt de vloer perfect, stelt Armada. “De sterkere borstelmotor verhoogt de reinigingskracht. Zowel de borstelkop als de ophanging van de zuigmond zijn volledig uit aluminium vervaardigd, waardoor deze volledig roestvrij en shockproof zijn.” De MMx50 is voorzien van een eco-mode, waarmee de werktijd per batterijlading verlengd wordt en het geluidsniveau omlaag gaat, vervolgt Armada. “Dit is niet alleen prettig voor de gebruiker maar biedt ook grote voordelen bij inzet in de gezondheidszorg en dagschoonmaak.” www.fimap.nl

Dikvloeibare samenstelling

PROBIOTICA EFFECTIEF

Werner & Mertz Professional heeft WC Lemon en WC Natural gelanceerd. Het gaat volgens de producent om twee professionele, krachtige, ecolabelgecertificeerde toiletreinigers. “Door hun dikvloeibare samenstelling hechten de producten zich beter aan de wanden”, aldus Werner & Mertz. www.wmprof.com

Een reinigingsmiddel met probiotica blijkt een zeer effectief middel om het aantal schadelijke en gevaarlijke bacteriën in ziekenhuizen terug te dringen. Dat zegt producent Fairair op basis van een wetenschappelijk artikel van Italiaanse en Belgische microbiologen in PLoS ONE. Er is getest volgens het normale schoonmaakprotocol. www.fairair.eu

materialen en middelen

Tennant start verkoop en verhuur gebruikte machines Tennant uit Uden, producent van vloerreinigingsmachines en systemen, heeft haar activiteiten uitgebreid met tweedehandsmachines. Die zijn bedoeld voor zowel de directe verkoop als voor korte- en langetermijn verhuur. “Tennant machines staan bekend om hun betrouwbaarheid, lange levensduur en de zeer goede reinigingsresultaten die ze achterlaten. Juist deze machines zijn kwalitatief gezien uitermate geschikt om een ‘tweede leven’ te krijgen”, zegt Stephan van den Dungen, servicemanager Nederland. “Onze klanten, onder hen schoonmaakbedrijven, retailers, industriële en logistieke bedrijven, verwachten van ons hoogwaardige en betrouwbare reinigingsmachines, maar eisen steeds meer ﬂexibiliteit in de behoefte en inzet van vloerreinigingsmachines. Daarnaast wordt er steeds meer gewerkt met kortstondige en ﬂexibele schoonmaakcontracten. Contracten met een duur van een jaar of korter zijn steeds meer regel, dan uitzondering.” Garantstelling Deze veranderde vraag van inzet van reinigingsmachines, was voor Tennant reden om, naast de verkoop of lease van nieuwe machines, ook gebruikte machines aan te bieden. Eventueel op basis van korte- of

Dimitri Lemans, manager Tennant used machines, en servicemanager Stephan van den Dungen.

langetermijnverhuur. Dimitri Lemans, Tennant used machinemanager: “Tennant staat daarbij garant voor een goede kwaliteit van gebruikte machines. Deze machines zijn in de fabriek in Uden volledig geïnspecteerd, vakkundig afgesteld, waar nodig gerepareerd met originele reparatieonderdelen en voorzien van originele slijtdelen.” Tennant begon in januari met het aanbieden van tweedehands machines. Van den Dungen: “Het is voor ons nu al een succes. De gebruikte machines staan meestal niet langer dan vier weken op onze website te koop, voordat ze worden verkocht. Onze salesafdeling genereert inruilmachines door nieuwe machines te verkopen of nieuwe leasecontracten af te sluiten, maar zelfs dat voldoet niet aan de enorme vraag naar onze machines. Hogere inruilprijs Tot eind dit jaar garandeert Tennant een 25 procent (schrobzuigmachines) tot 50 procent (veegzuigmachines) hogere inruilprijs voor oudere Tennant reinigingsmachines bij aanschaf van een nieuwe Tennant machine. Lemans “Tevens krijgen alle nieuw verkochte Tennant machines in het komende jaar een gratis servicebeurt. Wij hopen met deze actie gebruikte machines in te ruilen en nieuwe machines te verkopen. Natuurlijk is leasing via een van onze partners DLL of BNP ook mogelijk. Daarbij hebben we nu de mogelijkheid om de ingeruilde machines naar onze eisen op te knappen voor onze used machines- of verhuurafdeling.”

ICAL FR EM

WINNAAR

I CA L F R

Drie keer duurzamer d De nieuwe Scotch-Brite™ High Shine vloerpads van 3M. 3M: een heldere kĳk op schoonmaak! 3M™ Scotch-Brite™ High Shine vloerpads zĳn de nieuwste hoogpresterende Premium vloerpads van ’s werelds grootste vloerpadproducent. Ze zĳn ontworpen om te voldoen aan de vraag naar een hoogpresterende vloerpad die de productiviteit verder verhoogt en de kosten verlaagt zonder dat dit ten koste gaat van het gewenste resultaat. • Reinigt marmeren, terrazzo, harde en betonvloeren en bezorgt ze een schitterende glans. • Ontworpen met technologie die hen DRIE KEER LANGER LAAT MEEGAAN dan bestaande enkelzĳdige hoogpresterende vloerpads. • Dubbelzĳdig om kosten en materiaalgebruik te besparen. • Door en door voorzien van schuurmineralen, de werking blĳft consistent gedurende de gehele ‘life time’ van de pad. • Geen chemische afbĳtmiddelen, coatings of lakken nodig. • Verkrĳgbaar in Sienna en Paars om de meeste vloertypes aan te kunnen. • Vormt een doeltreffend alternatief voor diamanten vloerpads.

Een schitterende glans die minder kost. Voor consistent glanzende vloeren tegen lagere totale kosten, kies de 3M Scotch Brite™ High Shine vloerpads. Bel ons nu op: 015-78 22 410 Of bezoek: www.3M.nl/highshine

Sienna High Shine

Purple High Shine

materialen en middelen Schoonmaakbedrijf Van der Haar heeft de inkoop van haar materialen en middelen drastisch geëvalueerd. Het resulteerde onder meer in een nieuw merk reinigingsmiddelen. tekst: Fokko Ebbens

Nieuw merk reinigingsmiddelen

‘Frisse geur maakt beleving ook top’ Ruim twee jaar geleden kwam Rémon van der Haar voor het eerst in aanraking met de reinigingsmiddelen van de Dammol Pro-line. De crisis noopte de directeur van Schoonmaakbedrijf Van der Haar kritisch te kijken naar zijn materialen en middelen. “Je probeert toch andere dingen. We hebben daardoor onder meer een kijkje genomen bij een andere leverancier.” Van der Haar kwam in contact met de Gooise Papierhandel. Hij bestelde enkele artikelen online. Simpelweg om wat opties naast elkaar te leggen en te evalueren. “Maar het bedrijf was zo sociaal om meteen even langs te komen om te kijken wat ze voor ons konden betekenen.” Beleving Zo introduceerde de leverancier de reinigingsmiddelen van de Dammol Pro-line van producent Van Dam Bodegraven. “Qua prijs en kwaliteit hartstikke goed”, zegt de schoonmaakondernemer. “Dat waren voor mij de belangrijkste redenen om de overstap

deﬁnitief te maken. Zodoende hebben we onze hele inkoop 30 procent goedkoper kunnen maken. Dat had niet alléén met het nieuwe reinigingsmiddel te maken, maar dat speelde daar wél een belangrijke rol in.” Van der Haar maakt met zijn bedrijf vooral veel gebruik van de vloerreiniger, de sanitairreiniger en de interieurreiniger van de Dammol Pro-line. Hij zegt over zijn keuze: “In de schoonmaak is het vaak zo: ook al maak je nog zo goed schoon en ruikt het niet fris, dan zijn mensen alsnog van mening dat er niet goed is schoongemaakt. Maar haal je alleen een natte zwabber door een kantoor, waarna het toevallig lekker ruikt, dan denken mensen dat het schoon en fris is. De producten van de Dammol Pro-line bieden beide. De kwaliteit is goed. En de frisse geur maakt dat de beleving ook top is.” Werkkar Daarnaast is hij blij met de verschillende doseermogelijkheden. Van der Haar maakt vooral gebruik van de

1-literﬂessen van het reinigingsmiddel. “Wij hebben veel kleine kantoorpanden in onze portefeuille waar we één keer in de week schoonmaken. Dan is het handig om over kleine ﬂessen te beschikken die we makkelijk kunnen meenemen op onze werkkar, en ook weer makkelijk kunnen opbergen. Want eerlijk is eerlijk: opdrachtgevers hebben over het algemeen weinig ruimte voor schoonmaakmiddelen. Vaak moeten we het doen met een klein hoekje in een of ander kastje.”

contracten en contracten Gom biedt Hogeschool Rotterdam tien facility hosts Wat begon als een ‘wild idee’ is uitgegroeid tot een nieuw concept: gastvrij schoonmaken. Door een herschikking van taken en een kleine investering beschikt de Hogeschool Rotterdam nu over tien facility hosts. De hosts komen bovenop de honderdvijftig Gomschoonmakers die reeds op het onderwijsinstituut werkzaam zijn. De facility hosts moeten een verlengstuk zijn van de facilitaire dienst en zitten heel dicht tegen het primaire proces aan. Hun aandacht ligt voornamelijk bij het ondersteunen van de schoonmakers en de huismeesters. Daarnaast moeten zij een gastvrij aanspreekpunt zijn voor studenten en medewerkers. Uiteindelijk moet dit de werkdruk van de schoonmakers verminderen en de tevredenheid van de gebouwgebruikers vergroten. www.gom.nl

LANGDURIG CONTRACT WESTCORD Schoonmaakbedrijf GCA en Westcordhotels hebben een langlopend contract voor housekeeping, schoonmaak en overige facilitaire

diensten gesloten. De startdatum is 1 november, meldt GCA-directeur Michael Kronenburg. GCA schoonmaak uit Amstelveen zegt sinds de oprichting in 1992 mee te zijn gegaan in de stormachtige ontwikkelingen in de schoonmaakbranche. Kronenburg: “Door altijd bij de tijd te blijven, hebben we de afgelopen jaren steeds meer expertise in huis gehaald. Naast onze gespecialiseerde schoonmakers levert GCA ook andere facilitaire diensten zoals housekeeping.” www.gca-schoonmaak.nl

Over op dagschoonmaak CSU is de nieuwe schoonmaakleverancier van het provinciehuis en een aantal andere locaties van de provincie Groningen. Het betreft een resultaatgericht schoonmaakcontract. De provinciale overheid kiest voor dagschoonmaak. CSU wil veel initiatieven ondernemen voor duurzame inzetbaarheid. “In samenwerking met de provincie is een uitgebreid traject ingezet om de medewerkers van beide kanten daarop voor te bereiden.” Zo stak Provincie Groningen veel aandacht in de communicatie naar het kantoorpersoneel. Tetteroo: “Je kunt niet zomaar overstappen. De vijftien CSU-medewerkers zijn hiervoor aanvullend opgeleid.” www.csu.nl

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

EW plaatst 75 Wajongers EW Facility Services gaat een samenwerking aan met UWV om werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt meer kansen te bieden. Dat doen beide partijen aan de hand van een convenant. In het convenant spreken EW en het UWV af minstens 75 Wajongers te plaatsen tot eind 2015. Bas Cornelissen, algemeen directeur: “Vanuit maatschappelijk oogpunt en onze mensgerichte visie verkleinen wij graag de afstand tot de arbeidsmarkt voor kwetsbare groepen. Wij geloven in het bieden van kansen en het benutten van ieders talenten.” Het UWV onderwierp diverse locaties van EW aan een organisatieanalyse. Deze resulteerde in een advies over de mogelijkheden voor medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt en het bijbehorende integratieproces. HR-directeur Maaike Ligtenstein-Van Bree: “De medewerkers krijgen – na het succesvol doorlopen van de stageperiode – een arbeidsoverkomst aangeboden. Zij voeren reguliere schoonmaakwerkzaamheden uit, met een aangepaste productiviteit en werkprogramma.”. www.ew.nl

OVERWEG NIEUWE ALGEMEEN DIRECTEUR MASTERKEY GROEP Daniëlle Overweg volgt Jan Halfman op als algemeen directeur van MasterKey Groep. Zij geeft daardoor leiding aan de vier bedrijven binnen de groep: MasterKey, MasterKey Interim, Clean Concepts en MasterKey GmbH. De afgelopen periode is onder leiding van Overweg een nieuwe strategie ontwikkeld voor de MasterKey Groep. “De implementatie van de nieuwe strategie van de MasterKey Groep past bij de ervaring van Overweg.” MasterKey Groep richt zich in toenemende mate op strategische organisatievraagstukken voor opdrachtgevers. “Het leggen van verbindingen en het zorgen voor nieuwe oplossingen die bijdragen aan strategische ontwikkelingen van opdrachtgevers staan daarbij centraal. Daarnaast blijven facilitair advies en beheer, kwaliteitsmanagement, interim-dienstverlening en inkoopbegeleiding onderdeel van de dienstverlening. Halfman was als directeur-eigenaar ruim twintig jaar actief bij MasterKey. Hij blijft betrokken bij MasterKey Groep en maakt als directeur onderdeel uit van het directieteam. Hij gaat zich richten op technologische doorontwikkeling van MasterKey en de verdere groei van de activiteiten in Duitsland. www.masterkey.nl

DJI STELT NIEUWE LEVERANCIER AAN De Dienst Justitiële Inrichting (DJI) heeft de Europese aanbesteding schoonmaakmiddelen, hulpmaterialen en afvalzakken gegund aan Diversey Care. King is in de rol van onderaannemer verantwoordelijk voor het voorraadbeheer van schoonmaakmiddelen en -materialen, de distributie, het factureren en het verzorgen van managementrapportages. www.king.nl

Externe certificeerder voor ISS ISS Facility Services Nederland heeft gekozen voor DNV GL – Business Assurance als externe partij voor het uitvoeren van de certiﬁcatie audits. Daarmee streeft het bedrijf naar een transparante certiﬁcering op het gebied van kwaliteit, gezondheid, veiligheid en milieu. Kyrsa de Bruine: “Wij willen een excellente organisatie zijn. DNV GL ondersteunt ons om op dit terrein toegevoegde waarde te leveren aan onze klanten en de dienstverlening naar een hoger plan te tillen.” www.nl.issworld.com

Kärcher houdt ook Dakar 2015 schoon Kärcher geeft ook tijdens de Dakar Rally van 2015 acte de présence. Tijdens de Dakar Rally leggen de deelnemers zo’n 9000 kilometer af langs het traject, dat in 2015 loopt door Argentinië, Chili en Bolivia. Kärcher is ‘ofﬁcial supplier’ van Dakar. “De aanwezigheid van onze reinigingsstations langs het parcours vormt ondertussen een vertrouwd gezicht en wordt door rijders en crew erg op prijs gesteld.” www. kärcher.nl

Advertentie

PRODUCTEN EN DIENSTEN AUTOMATISERING

GLAS- EN GEVELREINIGING

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

REINIGINGSMIDDELEN ONDER PRIVATE LABEL

MICROVEZELMATERIALEN

REINIGINGSMIDDELEN ONDER PRIVATE LABEL Duurzaam reinigen is het product en het gebruik daarvan

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

SCHOONMAAKARTIKELEN

www.hazet.igefa.nl Zaandam

Dordrecht

SCHOONMAAKORGANISATIE

WWW.DOLMANS.COM SCHOON MAAKT BLIJ t0 088 - 365 62 00 f s.com e info@dolman

SE R V ICE MANAGEMENT

11 2014

Abonneren op de gratis mailnieuwsbrief van Service Management?

Geef u op via www.servicemanagement.nl

Focus op facility

november 2014

Focus op Facility is een speciale uitgave van Vakmedianet en verschijnt in de vakbladen Facto Magazine, Service Management en ZorgInstellingen. De special valt buiten de verantwoordelijkheid van de redacties. Redactie Annet van den Berg & Martijn Louws Sales Michel Lases & Bert Renkema

Special van Facto, Service Management & ZorgInstellingen

Berendsen Facility R O N B A U H U I S , S A L E S D I R E C T O R VA N B E R E N D S E N FA C I L I T Y

‘Wij verkopen geen product, maar een filosofie’ Anders. Innovatief. Berendsen Facility is het volgens sales director Ron Bauhuis. Hij ziet een veranderende facilitaire markt, een markt waarin klanten behoefte hebben aan advies en aan maatgerichte oplossingen. “Wij helpen.”

choonloopmatten, papierdispensers, handdoekautomaten, zeepdispensers, dameshygiëneboxen; het is de thuisbasis van Berendsen Facility. “Een markt die in Nederland ietwat onderbelicht is en veel kansen in zich heeft”, vertelt Ron Bauhuis. De sales director van het Scandinavische bedrijf ziet in andere landen dat bijvoorbeeld schoonloopmatten verschillende doelen dienen, breder dan alleen het schoonhouden van vloeren. “Daar zetten ze matten ook in om bijvoorbeeld de hoeveelheid fijnstof in gebouwen terug te dringen, maar ook voor ergonomische doeleinden. Werknemers die zich dagelijks een vaste houding aanmeten, worden door middel van matten geprikkeld vaker van lichaamstand te veranderen. Dit voorkomt veel fysieke klachten.” In Nederland is men volgens Bauhuis nog niet zover. “De facilitaire markt wordt vooral bewerkt door intermediairs en facilitaire dienstverleners; de spelers laten zich vooral leiden door vraag en aanbod, terwijl de klant behoefte heeft aan advies. Aan oplossingen op maat.”

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Vooral dit laatste is reden voor Berendsen om meer in contact te komen met de eindklant. “Niet om facilitair dienstverleners te passeren en contracten te winnen, maar om de partijen te helpen met hun specifieke vraagstukken en om hun de kansen van onze filosofie te laten zien en te laten benutten”, aldus Bauhuis.

Efficiency De vernieuwende aanpak, die bovendien werkt. Berendsen Facility ondersteunt inmiddels tal van bedrijven. “De markt verandert sterk”, zegt Bauhuis. “Na inbesteding, waarbij bedrijven zelf schoonmaakdiensten voor hun rekening namen, kwam de uitbesteding. Tenders werden uitgeschreven, externe bedrijven ingehuurd. Maar het blijkt dat die lang niet overal een antwoord op hebben en vooral bezig zijn met het realiseren van kostenbesparingen en efficiency.” Als voorbeeld noemt Bauhuis de omslag binnen bedrijven naar het nieuwe werken. “Kantoorpanden kennen tegenwoordig een compleet andere bezetting en er worden hogere eisen gesteld aan de dienst-

verlening. Gastvrijheid staat centraal, mensen willen in een prettige, inspirerende omgeving werken en zijn daardoor productiever.” Door middel van nudging kan aan deze vraag worden voldaan. “Het Engelse woord nudge staat voor een vriendelijk duwtje in de goede richting”, legt de sales director van Berendsen uit. “Het idee is nudging te gebruiken om mensen te helpen makkelijke en betere keuzes te maken, waarbij onze matten en hygiëneproducten op toiletten weliswaar sturen, maar mensen uiteindelijk wel hun keuzevrijheid laat.”

In de praktijk Wat betekent dit in de praktijk? “Veelvuldig wordt door facilitaire dienstverleners het leveren van dispensers en vullingen gezien als een extra pallet van diensten, terwijl de eindklant het vaak ziet als kostenpost. Wij denken daar anders over. Een dispenser kan iets toevoegen aan een ruimte, aan de beleving die gebruikers hebben van sanitaire voorzieningen in gebouwen.” Zo presenteert Berendsen een breed kleurenpallet.

“Economisch misschien minder verantwoord, maar het draagt wel bij aan een betere beleving van de sanitaire ruimten in gebouwen van onze opdrachtgevers.” Bauhuis legt het uit: “Kleuren en vormgeving doen iets met de gemoedstoestand en kunnen bijdragen aan een sfeerimpressie. Maar welke kleur heeft welk effect? Door langdurig onderzoek en vele praktijktesten hebben wij de keuzekleuren kunnen bepalen. Er zijn signaalkleuren, klassieke kleuren, aardekleuren en neutrale kleuren. Een totaal van elf kleuren die iets doen met de gebruiker.” Het salesteam van Berendsen Facility kijkt per klant, per gebouw welke kleur waar het beste past. Afwegingen die hierin meespelen zijn het overige kleurgebruik in het gebouw, lichtinval in de sanitaire ruimten, maar ook belangrijke speerpunten in het beleid van het bedrijf, zoals MVO. “Iemand die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, kiest vaak voor een passende signaalkleur om de interne gebruiker te laten weten hoe belangrijk MVO is in de bedrijfsfilosofie”, weet Bauhuis. Hij stelt dat veel klanten moesten wennen aan deze out-of-the-box-benadering, maar het inmiddels volop adopteren en ook de voordelen van nudging zien. “Maar in bepaalde sectoren zou het in onze ogen nog meer navolging moeten krijgen, bijvoorbeeld op lagere scholen.” Hoe zorg je er nu voor dat kinderen, onbewust, wel hun handen wassen nadat ze naar het toilet zijn geweest? “Nou”, zegt Bauhuis, “door vormgeving en kleur toe te voegen, dat trekt aan. Ze moeten het leuk vinden hun handen te wassen. Simpel, maar doeltreffend. En daarmee helpen wij de maatschappij ook een handje. Want de kinderen brengen handhygiëne ook thuis bij hun ouders ter sprake, waarmee de bewustwording in handhygiëne wordt versterkt.”

Innovatief De ontwikkeling van een innovatief en intelligent toiletconcept door Berendsen past ook in de maatschappelijke betrokkenheid van de specialist in toilethygiëne. “In dit concept gaat alles automatisch, de gebruiker hoeft geen kraan open te draaien of knop in te drukken om het toilet door te spoelen. Daarbij wordt men via lichtsignalen van de kraan naar de zeepdispenser naar de handdroger en tot slot de handsanitizer geleid. Niet dwingend.” Het systeem wordt in Nederland op ver-

Sales director Ron Bauhuis van Berendsen Facility. schillende plekken getest, maar wordt in het buitenland al volop omarmd. “Het voorkomt verspreiding van bacteriën, gewoonweg omdat gebruikers onbewust worden gestimuleerd hun handen te wassen”, aldus Bauhuis. Vooral ziekenhuizen staan volgens hem te popelen om het toi-

van de MRSA-bacterie en ziet in het concept een oplossing.” Dat past weer bij Berendsen en de Scandinavische roots. “We testen eerst alles uitgebreid, willen 100 procent zekerheid over de werking en het nut ervan, voordat we kiezen voor een grootschalige uitrol. Wij den-

‘Kleuren en vormgeving doen iets met de gemoedstoestand en kunnen bijdragen aan een sfeerimpressie. Maar welke kleur heeft welk effect?’ letconcept te implementeren. “Zij zien de toegevoegde waarde van handhygiëne en handhaven daar stringente protocollen voor. Maar mensen onbewust hierin bekwaam maken is de out-of-the-box-oplossing. De gezondheidszorg is jaarlijks miljoenen kwijt aan alleen al de bestrijding

ken namelijk altijd aan de langere termijn.” Bauhuis verwacht dat dergelijke innovaties in combinatie met nudging in de toekomst een steeds belangrijke rol spelen in de facilitaire markt. “Dat is nu precies de reden dat wij geen producten verkopen, Berendsen Facility verkoopt een filosofie.” ●

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

CSU lanceert campagne Scherp op schoon ‘Hospitality vergroot klantbeleving en verrijkt het werk van schoonmakers’ ‘Scherp op schoon.’ is het thema van de nieuwe CSU-campagne. De mentaliteit scherp is een kernwaarde die het Udense schoonmaakbedrijf altijd al heeft gehad. “We gaan dat nu breder communiceren”, aldus Commercieel Directeur Rob Meulendijks. In de campagne speelt CSU effectief in op de veranderingen in de markt. Want de facilitaire markt is in beweging. Opdrachtgevers zoeken meerwaarde op tal van fronten: flexibiliteit, beleving en effectiviteit. Die meerwaarde biedt CSU in de vorm van hospitality, met de klant die centraal staat. Letterlijk.

esultaatgericht werken komt op, bleek onder meer uit de uitgebreide marktoriëntatie van CSU. Commercieel Directeur Rob Meulendijks: “Klanten willen niet betalen voor een ruimte die nooit wordt gebruikt, maar die volgens een vast schema tweemaal per week moet worden schoongemaakt. Die klant zoekt een schoonmaker die inspeelt op die situatie.” Die schoonmaker komt vaker overdag over de vloer. “Overdag schoonmaken vergroot de beleving bij de klant en maakt ons vakmanschap zichtbaar. Dagschoonmaak geeft schoonmakers een gezicht. Bij een van onze opdrachtgevers zijn we overgeschakeld van de avond naar de dag. Toen de vaste schoonmaker terugkeerde van vakantie, kreeg ze te horen: we hebben je gemist. Dat dóet wat met je eigenwaarde en trots hoor!” Een andere marktontwikkeling: het schoonmaakproces wordt meer geïntegreerd in de bedrijfsvoering van opdrachtgevers. “Facilitaire afdelingen worden afgeslankt. Opdrachtgevers zoeken geen leverancier meer voor de schoonmaak,

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

maar een partner die de aansluiting maakt.”, vervolgt Meulendijks. Dat betekent volgens hem dat de rol van CSU in dienstverlening verandert. “Je maakt vanuit een echt samenwerkingsverband een verdiepingsslag. We luisteren scherp naar de behoefte van de klant. We vragen door en krijgen een nog scherper beeld van wat de klant echt wil. Dit wordt vertaald in een scherp op maat gesneden programma of aanpak. Zonder poespas, overtollige ballast of onnodige overhead. Dit leidt tot schoonmaakdienstverlening met een verbeterde beleving tegen een scherpe prijs-kwaliteitverhouding.”

Het Nieuwe Werken Ook Het Nieuwe Werken stelt schoonmaakbedrijven voor uitdagingen. “Het brengt meer dynamiek in een gebouw. ‘s Ochtends zit er iemand aan een bureau waar ‘s middags weer iemand anders kan gaan zitten. Die wil wel een schoon bureau als hij of zij aanschuift. Ook heb je dynamiek in bezettingsgraad. Vrijdag is de bezetting laag, dinsdag en donderdag zijn piektijden. De schoonmaker 2.0 moet daarop kunnen aansluiten.”

ROBIN IS SCHERP OP SCHOON.

Robin Hulsbos Facility Manager Samsung Electronics Benelux B.V. Ontzorgen en partnership; daar draait het om in onze samenwerking met CSU. Is het contract eenmaal getekend, dan willen wij ons richten op contractmanagement en regievoering. En blind kunnen vertrouwen op schone werkplekken. Wat ook prettig is: als een CSU-medewerker tijdens kantoortijden schoonmaakt bij ons, stelt hij of zij zich op als Samsung-collega. Dat noemen wij ‘positief onopvallend aanwezig’. Ook dat vind ik scherp op schoon.

Strategie Hospitality CSU’s antwoord op die ontwikkelingen: vol inzetten op hospitality. Onlangs wijdde het bedrijf er een congres aan in De Efteling. “Hospitality is voor CSU een strategische keuze. Dat gaat verder dan een mooi jasje of een schoonmaker die glimlacht”, legt Rob Meulendijks uit. “Wat we met hospitality willen zeggen, is dat we ons eigenaar voelen van de problematiek bij klanten. Dat doe je door actief mee te denken: wat kunnen we op een andere manier voor u gaan doen?” Meulendijks vindt hospitality vooral een kwestie van mentaliteit. “Het wordt een ander spel dat we spelen, maar wel een leuker spel. We maken de verbinding tussen klant en CSU en tussen kwalitatieve schoonmaak en de toegevoegde waarde van hospitality. Daartoe zetten we meer en goed opgeleid objectmanagement in die veelvuldig en snel schakelen met klanten. Met onze nieuwe directeur Hospitality investeren we verder in die ontwikkelrichting. Hospitality vergroot de beleving bij klanten en verrijkt het werk van onze mensen. Daar hoort ook een andere manier van communiceren bij”, maakt hij het bruggetje naar de nieuwe campagne.

Mentaliteit uitdragen Voor CSU is een nieuwe campagne geen reclametrucje. Integendeel: de campagne staat model voor “waar we met CSU voor

staan”. Zelfbewust, vooruitstrevend en vooral klantgericht. “We zijn altijd het bedrijf geweest van niet praten maar poetsen. Ondertussen zijn we wel scherp in alle facetten. Scherp op duurzaamheid, scherp op hospitality of scherp op kwaliteit; CSU is in staat alle details in de dienstverlening optimaal te verzorgen.”

Scherp op schoon Scherp op schoon is daarbij het overkoepelende nieuwe thema. “We zíjn niet ineens scherp. Die scherpte was er al op elk facet”, concludeert Rob Meulendijks. Nu gaan we die eigen CSU mentaliteit meer uitdragen. Wat ons opviel in het marktonderzoek was dat andere schoonmaakbedrijven zich wel zo hebben geprofileerd maar het niet konden waarmaken. Wij hebben wel de goede basis gelegd en gaan het nu ook breed communiceren. En we gaan niet zelfgenoegzaam achterover zitten. Voor ons is scherp een kernwaarde. Je kunt alleen scherp zijn door het te blijven.” Opvallend aspect van de nieuwe campagne: opdrachtgevers staan letterlijk centraal. Rob Meulendijks: “We zoeken echt de verbinding met de klant. Wat zie je in de communicatie voor veel schoonmaakbedrijven? Dames met een tandpastaglimlach die een kantoor poetsen dat al lang schoon is. Heel zendergericht allemaal. Wij gaan juist de klant centraal zetten, die klant aan het woord laten: hoe blijven we nu sámen scherp op schoon?” ●

Rob Meulendijks

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Kimberly-Clark Professional SLEUTELROL VOOR SCHOONMAAK

Samen werken aan gezondere werkplekken Hoe zorg je als schoonmaakbedrijf of interne schoonmaakdienst dat je financieel gezond blijft? En hoe lever je toegevoegde waarde voor de opdrachtgever? Die twee vragen stelt KimberlyClark Professional centraal in zijn nieuwe marktbenadering naar de schoonmaakmarkt. Sleutelwoorden zijn kosten drukken en het werken aan gezondere werkplekken.

et zijn dé hamvragen die schoonmaakmanagers tegenwoordig stellen. “Klanten vragen hoogwaardigere producten en serviceoplossingen. Maar daar moeten wel dezelfde kosten tegenover staan”, begint Adri Termaat, country business leader Benelux, zijn betoog. “Meer voor minder. Daarnaast zie je dat een sterk concurrentieveld het

tenstructuur. En het is een kostenpost die blijft stijgen. Ook met de loonsverhoging van de recent afgesloten cao.” Schoonmaakbedrijven en -diensten moeten hun productiviteit en efficiency wel maximaliseren om inkrimping van de marges te vermijden, stelt Termaat. “Dat kan op twee gebieden: door toegevoegde waarde te leveren of door intern kosten te

Schoonmaakbedrijven en -diensten moeten productiviteit en efficiency maximaliseren moeilijker maakt contracten te behouden.” Intern stijgen tegelijkertijd de personeelskosten, vult marketingmanager Geoffrey Fimmers aan. “Personeelskosten zijn nog altijd het belangrijkste element in de kos-

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

reduceren. Wij zien de markt overigens – gelukkig – weer wat terugkomen van de race naar de bodem. Service, aandacht, kort op de bal spelen en de keuze voor een goed product helpen daarbij.”

Adri Termaat

Inzichten Kimberly-Clark wil met zijn marktbenadering schoonmaakorganisaties helpen efficiënter te worden en gezondere werkplekken te realiseren. Ook bij hun opdrachtgevers. Om inzichten verwerven in hoe dat zou kunnen, heeft Termaat het certificaat Gebäudereinigung behaald van de toonaangevende opleider Sarikohn, tevens uitgever van het Duitse vakblad Reinigungsmarkt. “De opleiding ging diep. Van het maken van een businessplan tot het behandelen van marmeren vloeren en het maken van de kostencalculatie...” De verkregen inzichten hebben aan het ontwikkelen van de marktbenadering bijgedragen. Termaat: “Wij leveren producten aan de schoonmaakbedrijven en -diensten. Met 2 tot 5 procent zijn middelen en materialen een kleinigheid op de totale kosten van een schoonmaakorganisatie. Maar als we bijvoorbeeld de bijvul-

Deze meelooprondes zijn gebaseerd op het LEAN-gedachtegoed, vooral bekend van autofabrikant Toyota. De adviezen gaan bijvoorbeeld over het onnodig telkens naar een werkkast lopen, het onjuiste gebruik van beschermingsmiddelen of het onnodig vaak bijvullen van dispensers. Fimmers: “We zijn als het ware een tweede paar ogen.”

Toegevoegde waarde Kosten reduceren en verspillingen tegengaan is één, toegevoegde waarde bieden als schoonmaakorganisatie is twee. Ook daarbij kan Kimberly-Clark Professional een rol spelen. “Organisaties werken nu meer dan ooit met minder mensen”, aldus Termaat. De betrokkenheid van medewerkers, het verminderen van ziekteverzuim en het verhogen van de productiviteit, worden belangrijker en daarmee de aandacht voor het welzijn en de gezondheid van de medewerkers.” Fimmers geeft een Geoffrey Fimmers

Als wij de bijvultijd van een dispenser kunnen verkleinen, zet dat zoden aan de dijk tijd van een dispenser kunnen verkleinen, dan zet dat wel zoden aan de dijk. We weten dat bij een bedrijf met vijfhonderd werknemers op kantoor er ongeveer honderd dispensers zijn en de gemiddelde bijvultijd twee minuten is. Hoe kunnen we die tijd verkorten en wat levert dat aan besparing op?” Op basis van prestatie-indicatoren en factoren die hierbij een rol spelen, heeft Kimberly-Clark een kostencalculator ontwikkeld. “Niet als exacte wetenschap, maar puur om te kijken waar winst valt te halen”, aldus Fimmers. “Met de kostencalculator in de hand kan een van onze adviseurs desgewenst meelopen met de schoonmakers. Met onze frisse blik van buiten zoeken we naar antwoorden op vragen als: Waar zit eventueel verspilling in tijd en geld? Waar kunnen we het proces optimaliseren? We geven daarbij adviezen, maar gaan niet op de stoel van de schoonmakers of het schoonmaakbedrijf zitten.”

voorbeeld: “Uit onderzoek blijkt dat in een gemiddelde kantooromgeving 99 procent van de medewerkers jaarlijks wordt getroffen door een niet-ernstige ziekte. Denk aan hoofdpijn, griep, buikpijn of een verkoudheid. Daarvan kan 72 procent voorkomen worden door betere handhygiëne. Er ligt dus een uitdaging voor schoonmaakorganisaties om hun opdrachtgevers te helpen dat cijfer omlaag te krijgen.” Daarnaast hebben schone ruimtes invloed op de betrokkenheid van medewerkers, stelt het bedrijf. In een audit – samen met het schoonmaakbedrijf – kan KimberlyClark de kritische punten in kaart brengen. Termaat: “Met ATP-meters kijken we dan wat de hotspots zijn in de verontreiniging. ATP staat voor Adenosinetrifosfaat, de energiebron van levende cellen. Via het aantal ATP’s is de biologische concentratie van bacteriën op een oppervlak te meten. Op basis van de metingen kunnen we gerichte verbetervoorstellen doen. Hoe is de

bacterieoverdracht te doorbreken? En hoe kunnen we de gezondheid van medewerkers helpen bevorderen?” Fimmers besluit: “We willen met deze nieuwe aanpak echt naast het schoonmaakbedrijf of de schoonmaakdienst staan. Daarbij focussen we ons op waar het echt om draait: het reduceren van kosten en het leveren van toegevoegde waarde.” l

Meer weten? Voor nadere informatie of het maken van een afspraak voor een kosteloze meeloopronde (gebaseerd op LEAN), kunt bellen met Sales Support: tel. 0318-697 625 of 626. Of mail naar kcpnl@kcc.com. Kijk ook eens op deze websites: ƣ www.kcprofessional.nl ƣ www.kcphealthyworkplace.com

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Gom

Facility hosts bevorderen studenttevredenheid Door de groei van het aantal studenten moest Hogeschool Rotterdam steeds vaker ingrijpen om de panden schoon, veilig en gastvrij te houden. De hogeschool kwam met een wild plan: niet meer schoonmakers inzetten, maar tien facility hosts extra. Overdag zijn er nu mensen aanwezig om verstoringen te verhelpen en gebouwgebruikers aan te spreken op ongewenst gedrag. En dat moet leiden tot een nog hogere studenttevredenheid.

et ‘wilde’ plan voor de inzet van tien extra facility hosts bij Hogeschool Rotterdam ontstond tijdens de stakingen in de schoonmaakbranche. Al eerder had de hogeschool de Code Verantwoordelijk Marktgedrag ondertekend. Maar het was moeilijk om concrete invulling te geven aan alle mooie voornemens. Toen in het voorjaar weer een staking uitbrak, vond Anneli van der Reijden, directeur Facilitaire Dienst van Hogeschool Rotterdam, het tijd om spijkers met koppen te slaan. Binnen twee weken zaten Hogeschool Rotterdam en Gom om de tafel om invulling te geven aan een nieuw schoonmaakconcept. Half oktober, amper zes maanden later, kon het nieuwe concept worden ingevoerd: gastvrij schoonmaken. Een concept dat óók de werkdruk verlaagt voor de schoonmakers en doorstromingskansen voor ze creëert.

Opruimen en aanspreken Dat het gastvrij schoonmaken moest worden, stond niet op voorhand vast. “Dat is

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

een ontwikkeling geweest”, zegt Van der Reijden. “Gastvrijheid is een van onze kernwaarden. Dan is het eigenlijk gek als je daarbij niet denkt aan de partners waarmee je dat kunt creëren.” Martin de Groot, manager Inkoop en Contractmanagement van Hogeschool Rotterdam: “Er zit ook een andere kant aan het verhaal. Met de groei van het aantal studenten nam ook de vervuiling toe. De schoonmakers kwamen bijna niet meer toe aan de daadwerkelijke schoonmaakwerkzaamheden.” “We dachten: ‘we kunnen daar nog heel veel tijd en moeite instoppen of we gaan gewoon maar opruimen’. Eigenlijk gaan we het nu allebei doen: opruimen en ze aanspreken op hun gedrag, maar dan wel op een gastvrije manier”, aldus Van der Reijden. “Het is begonnen met een wild idee en dat is heel spannend”, vervolgt accountmanager Mieke Sprinkhuizen van Gom. “Maar Gom is in de gelegenheid gesteld om dit in co-creatie met Hogeschool Rotterdam te ontwikkelen. Heel gaaf als dat kan, als bei-

De Facilitaire dienst van Hogeschool Rotterdam en Gom weten elkaar te versterken.

ze later misschien nog verder kunnen doorstromen.” “We hebben ook nadrukkelijk gezocht naar mensen die eigen initiatief tonen en flexibel zijn”, vult Zoet aan. “De schoonmakers hebben een vastgesteld takenpakket, maar de facility hosts moeten nog meer kijken, denken, doen.”

Beleving creëren

de partijen hun kennis mogen inbrengen en zich kwetsbaar durven opstellen.” Rayonmanager Celine Zoet van Gom: “De facility hosts zijn in dienst van Gom, maar worden aangestuurd door Hogeschool Rotterdam. En dan gaan ze ook nog eens een nieuwe rol vervullen. Dat is nog uitproberen.” Van der Reijden geeft aan dat schoonmaakwerk vaak onzichtbaar is. “Het gebeurt vroeg in de ochtend als nog niemand er is. Een deel van dat werk mag ook best op de dag plaatsvinden; dan zien mensen wat de schoonmaker doet. Dat bevordert de beroepstrots van de schoonmaker én we hopen dat het een stimulerende werking heeft op anderen en dat zij hun rommel achter zich opruimen.”

Kijken, denken, doen De facility hosts moesten aan het profiel voldoen dat Gom samen met Hogeschool Rotterdam heeft opgesteld. “Alle medewerkers van de Facilitaire Dienst moeten daadkrachtig, professioneel en gastvrij

zijn, dus ook de facility hosts”, stelt beleidsmedewerker Elkie Abas. Martin de Groot: “Belangrijke component is dat ze de Nederlandse taal goed beheersen. Ze worden immers geacht om de studenten

Beide partijen gaan vol voor de samenwerking, zoals ze het formuleren. Het was reden voor Hogeschool Rotterdam om gebruik te maken van de mogelijkheid van verlenging van de verbintenis. Het contract met Gom, dat is ingegaan in 2010, loopt nu door tot 2018. Anneli van der Reijden: “Het is een ontwikkeltraject en dat vergt een langdurige relatie.” Mieke Sprinkhuizen: “Daarom is het ook belangrijk om vast te stellen wanneer dit nu succesvol is.” Natuurlijk worden kwaliteit, tevredenheid en beleving op tal van manieren gemonitord. Ook wordt gemeten of de werkdruk van de schoonmaakmedewerkers daadwerkelijk afneemt. Elkie Abas spreekt de hoop uit dat het gedrag van studenten verandert. “Dat ze ook zelf minder vervuilen. Dat effect willen we ook gaan meten.” Maar het eigenlijke effect moet nog veel verder gaan. “Als Facilitaire

‘Het schoonmaakwerk mag best deels op de dag plaatsvinden; dan zien mensen wat de schoonmaker doet’ aan te spreken op hun gedrag.” Anneli van der Reijden vertelt dat eigenlijk is gezocht naar het type medewerker dat er al is binnen de facilitaire dienst. “Redelijk oplossingsgerichte mensen die open, daadkrachtig en proactief zijn. We willen graag dat ze goed kunnen functioneren in een facilitair team. Dat heeft ook als voordeel dat

Dienst willen we beleving creëren”, zegt Van der Reijden. “En met die beleving willen we bijdragen aan het merk Hogeschool Rotterdam. Ik denk dat we ons bewust moeten zijn dat we die bijdrage kunnen leveren aan die studenttevredenheid en daarmee dus aan dit merk. Daarin kunnen de Facilitaire Dienst en Gom elkaar versterken.” ●

Fo c u s o p fa c i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

Miele Professional

Miele viert 90 jaar professionele wasverzorging Al 90 jaar werkt Miele succesvol samen met de zakelijke markt. De Duitse onderneming begon in 1924 met de productie van professionele machines voor wasserijen. De start van een ongekend succesvolle samenwerking met bedrijven en (zorg)instellingen. Jubileumjaar 2014 staat in het teken van diverse actiemodellen was- en droogautomaten die onder de noemer Edition90 worden aangeboden.

nnovaties en op maat afgestemde programma’s staan bij Miele Professional centraal. In 1924 werd met de productie van de eerste professionele machines voor wasserijen de basis gelegd voor de nog altijd voortdurende succesvolle samenwerking met de zakelijke markt. Miele Professional levert apparaten voor tal van branches waaronder hotels, brandweerkazernes, zorgcentra, ambachtelijke bedrijven, ziekenhuizen en sportverenigingen. De innovaties van de 21e eeuw blijven trouw aan de tradities van de allereerste apparaten: het verzorgen van perfect gereinigd wasgoed tegen zo laag mogelijk water- en energieverbruik. Er waren in de geschiedenis van Miele nogal wat innovaties. In de jaren ‘60 kwam het bedrijf bijvoorbeeld met de eenknopsbediening waarmee het gewenste wasprogramma met één druk op de knop kon worden geselecteerd. De introductie van machines met speciale wasprogramma’s zoals programma’s voor mops en vloerpads voor de schoonmaakbranche tot en met de behandeling van matrasbodems en donzen artikelen was één van de vernieuwingen in de jaren ‘80. In de jaren ‘90 was daar WetCare: een stomerijprocede waarbij zogenaamd nietwasbaar textiel probleemloos worden gewassen en gedroogd. En in 2012 werd een alternatieve manier

Fo c u s o p fac i l i t y - n ove m b e r 2 0 1 4

van verwarmen voor professionele drogers geïntroduceerd. De droger gebruikt heet water om zo te zorgen voor drogen met een grote energiebesparing. In 2013 volgde het startschot voor een nieuwe generatie wasautomaten die mops en microvezeldoeken met reinigings- en desinfectiemiddelen behandelt, waardoor ze direct weer klaar zijn voor gebruik.

Kleine Geweldenaars Voor de kleine zakelijke markt werd in 1977 de serie Kleine Geweldenaars geïntroduceerd. Deze was- en droogautomaten hebben tot vandaag de dag hetzelfde formaat als huishoudelijke apparaten maar zijn sneller, robuuster en gebouwd voor meer arbeidsuren. Kleine Geweldenaars zijn geschikt voor bijvoorbeeld pensions, kleine hotels en kapsalons, maar ook voor bakkerijen en kleinschalige zorginstellingen. Innovaties op het gebied van wasverzorging om de zakelijke markt zo goed mogelijk te ondersteunen gaan onophoudelijk door. Samen met haar klanten viert Miele Professional 90 jaar professionele wasverzorging, onder andere met diverse jubileumacties. Miele Professional heeft diverse actiemodellen die behoren tot deze serie Kleine Geweldenaars op de markt gebracht. De wasautomaat van de Edition90 is met zijn

Profiteer van extra umkorting op le bi ju met wasautomaten kg. 20 8n va it te ci capa mogelijk Extra korting tot 1250 euro (ex. btw). korte programmatijden en efficiënte procedures snel en zuinig en de droogautomaten voldoen aan de meest uiteenlopende wensen. De warmtepompdroger zorgt bijvoorbeeld voor een energiebesparing van ongeveer 60 procent. ● Meer informatie over de speciale jubileummodellen: www.miele-professional.nl/90jaar telefoonnummer 0347-378884

Al 60 jaar uw duurzame en betrouwbare dienstverlener.

Decennia lang tot uw dienst! Service, duurzaamheid en milieu, het zit in al onze gedachten en handelingen. En dat al 60 jaar lang. Een CWS handdoekautomaat met katoenen rol genereert geen afval en is bekroond met het Blauwe Engel milieukeurmerk. Zo dragen wij actief bij aan de bescherming van het klimaat.

Bekijk ons nieuwe duurzaamheidsrapport op www.nl.cws.com

Service management Grootste platform over professionele schoonmaak

COLOFON SERVICE MANAGEMENT IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET Hoofdredacteur Ronald Bruins, tel. 06-14640422, ronaldbruins@vakmedianet.nl Eindredacteur Mieke Bloemheuvel Redactie Fokko Ebbens en Dick van Zomeren

THEMA’S KOMENDE NUMMERS MVO

Uitslagen MVO-onderzoek onder schoonmaakbedrijven en facility managers Ronde Tafel: de toegevoegde waarde van schoonmaak Vooruitblik: Vakbeurs Facilitair

Uitgever Ruud Bakker Accountmanagers Bert Renkema, tel. 06-30060061, bertrenkema@vakmedianet.nl

GASTVRIJHEID

1/2

Focus: personeel en opleiden

Michel Lases, tel. 06-52867256, michellases@vakmedianet.nl Vormgeving & opmaak colorscan, www.colorscan.nl

MARKTOVERZICHT

Focus: reinigingsmachines

Druk Ten Brink, Meppel Adres Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn www.servicemanagement.nl Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-5840888

ADVERTEERDERSINDEX 3M Nederland

CSU Total Care

omslag 4

CWS Nederland

Dimensio Verpakkingen

Electrolux Professional

Flexchemie

omslag 3

Greenspeed

diverse

Kimberley-Clark

Nocore Group

Tennant

omslag 2

Uniqcare

Van Houtum

Vendor

Abonnementen Service Management verschijnt 10 keer per jaar. Jaarabonnement € 95,00, studenten betalen € 60,95, los nummer € 12,95, verzending buitenland per jaar € 25,00 (EU) en € 35,00 (niet-EUlanden); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. Partners 3M Nederland, Diversey, Nocore, Numatic International, SCA Hygiene/Tork, SVS en Wecovi Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2014 Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. ISSN 0928-3021

WWW.SERVICEMANAGEMENT.NL

EU R

27 5, =

Naast de reeds bekende Hygicult dipslides heeft Flexchemie b.v. ook een gebruiksvriendelijke methode voor het snel testen van de hygiĂŤne van oppervlakken in zijn assortiment, nl. Clean Card PRO. Met deze methode kunt u direct zien of het geteste RSSHUYODN VFKRRQ LV :LOW X YHUYROJHQV KHW DDQWDO NLHPHQ TXDQWLÂż FHUHQ HQ PRJHOLMN KHW soort micro-organismen weten, kunt u daarna de Hygicult dipslides gebruiken. Indien X GH]H QD KHW WHVWHQ XXU LQ HHQ EURHGVWRRI EHEURHGW NXQW X RRN JHTXDQWLÂż FHHUG DĂ&#x20AC; H]HQ KRH VFKRRQ RI YXLO KHW JHWHVWH RSSHUYODN LV

WALTHER IS SCHERP OP HOSPITALITY.

Walther Huyzen Manager Facilitair Bedrijf Aegon Om Het Nieuwe Werken succesvol te maken, kiezen wij voor resultaatgerichte, proactieve schoonmaak. De CSU-medewerkers zijn goed getraind, ook in hospitality. Ik zie in de mensen van CSU de betrokkenheid en bevlogenheid terug, die ons aanspreekt. Ze doen wat is afgesproken, hebben interactie met eindgebruikers en zijn alert op een nette omgeving. Daar zijn ze heel scherp op. Ook als dat even niet in het programma past. In zulke mensen willen wij graag mee investeren! CSU is volgens mij een prettig bedrijf, wat een goede basis voor samenwerking is.