Zorginstellingen nr. 3 2013 by VMN Media

zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg

38e jaargang nr. 3 mei 2012

WW W. ZO

EU IN W S

Gebouwonderhoud & Installatietechniek Het Weggeler ervaart voordelen 3D BIM Energiebesparing in Rotterdam

ties Nomina zorg heids Gastvrij erren met St

GE N.

instellingen

Thema

Plus

TE LL IN

Bij alles wat we doen, denken we voortaan groen Duurzaamheid is niet alleen een woord. Duurzaamheid moet je doen. Vandaar dat we ons assortiment en onze diensten meer ‘groen’ kleuren. Het vinden van zogenaamde ‘groene’ producten via de website is een stuk makkelijker geworden. Of het nu gaat om producten die energie besparen of zelfs energie opleveren. We geven adviezen voor alternatieve oplossingen die het milieu minder belasten, bijvoorbeeld op het gebied van efficiënt installeren. En we dragen ook ons steentje bij. Zo heeft Technische Unie de Lean and Green Award én is gecertificeerd voor niveau 3 van de CO2 -prestatieladder. Het bewijs dat techniek en ‘groen’ prima samen gaan. Technische Unie. Daar heb je meer aan.

www.technischeunie.com

Inhoud

Van de redactie

Spotlight:: Frans van Riel

Nieuws

Gastvrijheidszorg met Sterren: wie zijn de genomineerden?

Energiebesparing in zorg Rotterdam: toezicht helpt

Als patiënten konden kiezen...

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

3 zorgworskhops op Facto Congres op 11 juni a.s.

Column Frederiek Morees

Server Based Computing in IJsselland Ziekenhuis

8 tips voor efficiënt gebouwonderhoud

Lekker Betrokken!

Markt & Product

Optimaliseer uw vastgoed!

Servicewijzer

Het Weggeler ervaart voordelen 3D BIM

Agenda en Advertentie-index

Online > ZorgInstellingen is sinds enige tijd ook op Twitter te volgen. Ga naar www.twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven. Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen

> Eens per twee weken verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die geïnteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > De winnaars van de Gastvrijheidszorg Awards 2012 zijn in juni bekendgemaakt. Niet gewonnen? Ook in 2013 is het weer mogelijk het gastvrijheidsniveau van uw zorginstelling te laten beoordelen. De inschrijving van de editie 2013 van Gastvrijheidszorg met Sterren is inmiddels geopend. Ga daarom snel naar de website www.zorgmetsterren.nl voor alle informatie over het gastvrijheidsproject. Schrijf u in en ook uw zorgorganisatie heeft kans om goede sier te maken met de uitslag. Van harte aanbevolen!

2013-Mei / ZorgInstellingen

Ongedierte is uw en onze zorg Een zorginstelling is open, gastvrij, het is er warm en er is altijd voedsel voorhanden. Helaas zijn het juist deze eigenschappen die deze instellingen tot een ideale verblijfplaats voor ongedierte maken, met alle risico’s van dien. Voorkomen is beter dan genezen. Ons aanbod op het gebied van ongediertepreventie heeft in de zorgsector zijn effectiviteit bewezen. Wanneer het onverhoopt toch nodig is, kunt u op ons rekenen voor een snelle, doeltreffende en discrete bestrijding. Dat is een hele zorg minder. Kijk op www.rentokil.nl/zorg, mail naar info@rentokil.nl of bel gratis 0800-7368654

VCA

Adv A5LiggendZorg.indd 1

03-04-13 14:11

„Een succesvolle oplossing voor isolatiekamers“

Voordelen van VIRobUSTER ® isolatiekamer concept • • • • • • •

Patiëntenkamer met één druk op de knop in een isolatiekamer (onderdruk/overdruk) veranderen Veilig een patiënt isoleren (brandwonden en immuun verzwakte patiënten) Veilig een patiënt in quarantaine plaatsen (MRSA, ESBL, Influenza en TBC patiënten) Een mobiele unit om flexibel in te zetten Bescherming van personeel (minder ziekteverzuim door medebesmetting) Verminderde nosocomiale infecties, ligdagen en mogelijkwijze medicijnen Energie- en onderhoudsvoordelen door gebruik naar behoefte

VIROBUSTER® B.V. Stuttgartstraat 22 - 24 3047 AS Rotterdam Tel +31 (0)10 2624005 Fax +31 (0)10 2459929 info@virobuster.nl www.virobuster.nl

DE LUCHTZUIVERING SPECIALIST

redactioneel

Colofon

Dwalen en bezuinigen De zorg en bezuinigen: een Siamese tweeling, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, zo lijkt het. Plannen worden gesmeed, vaak in kamertjes op het ministerie, om de kosten van de zorg op diverse fronten terug te dringen. Vanuit macroperspectief bekeken, is het te begrijpen. Maar als het om de gevolgen voor de dagelijkse praktijk gaat, levert het heel wat minder begrip op. Neem het probleem van dwalende bewoners in een kleinschalige woonomgeving. Ze kunnen verzorgers flink bezighouden omdat ze te pas en te onpas aan de wandel gaan, op een tijdstip waarop zij dat willen. Dat een bewoner eropuit gaat, is natuurlijk prima. Immers, als je vroeger gewend was altijd zelf op stap te gaan, dan moet dat ook kunnen als je in een verpleeg- of verzorgingshuis verblijft. Daar is kleinschalig wonen toch (mede) voor bedoeld? Maar er is een probleem: dat wandelen gebeurt vaak op onvoorspelbare momenten. Je bent net bezig meneer Jansen aan te kleden, en hup, daar schuift een bewoner, al dan niet achter een rollator, door de gang, op zoek naar de uitgang, zijn echtgenoot of echtgenote of noem het maar op. Wat te doen? Erachteraan lopen en de bewoner weer naar zijn woning begeleiden, dat is logisch. Maar dan verlies je het zicht op de andere bewoners. Overdag is daar, gezien de bezetting, vaak nog wel een mouw aan te passen door de hulp van een collega in te roepen, maar ’s nachts is dat een ander verhaal. Een bezetting van niet meer dan twee personeelsleden op enkele tientallen bewoners is vaak geen uitzondering. Als je dan ook te maken hebt met een open woonsituatie, wordt het helemaal lastig. En dan wordt het nog vervelender als het gaat om een bewoner met valgevaar. Je krijgt een signalering van de bewegingsdetectie binnen die laat zien dat een bewoner, die slecht ter been is, aan de wandel gaat. Je wilt erachteraan, maar een ander bewoner heeft dringend hulp nodig. Dat gaat niet goed. Door de bezuinigingen in de zorg en de veranderingen in de indicatiestelling wordt deze situatie er niet bepaald beter op. De bewonerspopulatie van zorginstellingen is aan het veranderen, omdat steeds meer ouderen met een zwaardere zorgvraag hun entree in de huizen doen. Maar meer personeel zit er niet in. Directies besluiten – begrijpelijk – bestaand personeel meer en beter te trainen om met die zwaardere gevallen om te gaan. Toch blijft de GERARD DESSING vraag: wat doen we met de dwalende bewohoofdredacteur ners? De woningen anders inrichten? Daar waar nodig open afdelingen gesloten maken? Meer techniek inzetten? Het antwoord heb ik niet, maar de relevantie van het probleem zie ik zeker onder ogen. Misschien dat ze in Den Haag ook een keer naar dit soort gevolgen op de werkvloer kunnen kijken voordat ze weer een grote bezuinigingsronde afkondigen.

ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET HOOfDREDAcTEUR Gerard Dessing, gerarddessing@vakmedianet.nl EINDREDAcTEUR Dennis van Asselt REDAcTIERAAD Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Aline de Bruin, Phyllis den Brok, Steven van Dort, Martijn Franke, Herma IJpelaar, Frederiek Morees, Eliane Schreuder, Ankie Teeuwen cOVERONTWERP IAA Architecten ART DIREcTION & VORMGEVING Publish Impulse Group - Cross Media Solutions Alphen aan den Rijn UITGEVER Ruud Bakker, ruudbakker@vakmedianet.nl MARKETING Leendert van Wezel AccOUNTMANAGERS Michel Lases, michellases@vakmedianet.nl 06-52867256 Bert Renkema, bertrenkema@vakmedianet.nl 06-30060061 AbONNEMENTENADMINISTRATIE & TRAffIc klantenservice@vakmedianet.nl ADRES Vakmedianet Postbus 448 2400 AK Alphen aan den Rijn Tel: 088-5840800 www.zorginstellingen.nl redactie@zorginstellingen.nl AbONNEMENTEN ZorgInstellingen verschijnt acht keer per jaar. Jaarabonnement Nederland € 115,00 (excl. bTW), belgië € 122,50 buitenland overig € 150,00. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Los nummer € 17,50 (excl. bTW). bANKRELATIE ING bank 65.23.73.763 DRUK Ten Brink in Meppel DOELGROEP Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, IcT-management & hoofden administratie. cOPyRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. copyright: ©2013 DIScLAIMER: Alle in ZorgInstellingen opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. VAKMEDIANET IS AANGESLOTEN bIJ HET OPLAGE INSTITUUT (HOI)

2013-Mei / ZorgInstellingen

nieuws ‘Laat ziekenhuis focussen op één aandoening’ Ziekenhuizen zouden zich moeten specialiseren in één aandoening, zoals kanker of hart- en vaatziekten. Dat is volgens arts en bedrijfskundige David Ikkersheim de enige manier waarop de zorg betaalbaar kan blijven. Uit Ikkersheims promotieonderzoek is gebleken dat sinds 2006, toen het nieuwe zorgstelsel ingevoerd werd, de efficiëntie en de kwaliteit van de zorg zijn toegenomen en de wachttijden zijn verkort. Daar staat tegenover dat de totale kosten fors zijn toegenomen. Dat komt doordat het aantal behandelingen bij specialisten is toegenomen als gevolg van het verdienmodel. Hoe vaker een specialist namelijk wordt ingeschakeld, hoe meer een ziekenhuis verdient. Er kan volgens Ikkersheim veel geld bespaard worden door beter onderzoek. Een knie of een heup vervangen is bijvoorbeeld niet steeds nodig. In sommige gevallen kan fysiotherapie ook helpen. “Daarvoor moet gemeten worden wat de klachten zijn voor en na de operatie. Als je dat weet, weet je ook voor welke patiënten zo’n operatie een toegevoegde waarde heeft”, stelt Ikkersheim.

Omzetgroei gehandicaptenzorg vlakt af De omzet in de gehandicaptenzorg groeit minder hard dan in voorgaande jaren. Daarnaast neemt het aantal cliënten licht af. Dat blijkt uit het onlangs gepubliceerde Brancherapport gehandicaptenzorg 2012 van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. De VGN baseerde zich voor dit rapport onder meer op de verantwoording van instellingen in de gehandicaptenzorg aan de overheid over hoe zij geld uit de AWBZ hebben besteed en aan wie zij dat hebben besteed. Deze en andere gegevens geven een goed beeld van de feiten en cijfers van de Nederlandse gehandicaptenzorg, aldus de VGN. De daling van het aantal extramurale cliënten zet door. De belangrijkste verklaring voor deze daling is de beperking van de toegang via onder meer de in 2009 ingevoerde pakketmaatregelen. Daarnaast wordt een groeiend deel van de extramurale zorg bekostigd via het PGB en daarover zijn geen gedetailleerde bestedingscijfers beschikbaar. De gehandicaptenzorg liet in 2011 een lichte omzetgroei zien, maar met 2,4 procent is de groei beduidend lager dan de gemiddelde groei van 6 procent over de periode 2007-2011.

Spaarne Ziekenhuis voert no-showbeleid in Patiënten die zonder afmelding hun afspraak niet nakomen, ontvangen vanaf 1 mei 2013 een factuur van 45 euro van het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp. Dit is onderdeel van het nieuwe no-showbeleid van het ziekenhuis. Het komt regelmatig voor dat patiënten zonder bericht wegblijven voor een afspraak op de polikliniek. In 2011 waren dat voor het Spaarne Ziekenhuis zo’n 18.000 afspraken. Dat kost niet alleen geld, maar ook tijd die niet meer benut kan worden voor andere patiënten. Het ziekenhuis hield daarom vorig jaar een proef met het no-showbeleid op een aantal afdelingen. Het aantal no shows daalde met 30 tot 40 procent bij de poliklinieken. Bij de paramedische diensten was de daling zelfs spectaculair: van 11,1 naar 1 procent. Patiënten van wie het mobiele telefoonnummer bekend is, ontvangen als geheugensteuntje 48 uur van tevoren een sms van het ziekenhuis. De afspraak kan tot 24 uur van tevoren worden afgezegd. De reacties van patiënten op het no-showbeleid waren positief. De herinnerings-sms werd erg gewaardeerd en er was begrip voor het beleid om een factuur te sturen. Ook voor het Spaarne Ziekenhuis levert dit beleid voordeel op: het ziekenhuis kan op deze manier voorkomen dat patiënten onnodig lang op de wachtlijst staan.

Nominaties Gastvrijheidszorg Awards bekend De 30 genomineerden van Gastvrijheidszorg met Sterren zijn bekend. Tien ziekenhuizen, eenzelfde aantal zorgcentra en vijf GGZ-instellingen weten op 6 juni of zij in hun categorie de meest gastvrije locatie zijn. Ook zijn vijf kleinschalige woonvormen genomineerd voor de eerste Gastvrijheidszorg Award in de categorie Kleinschalig Wonen. In totaal doen 250 instellingen mee aan het gastvrijheidsproject. Een jury onder voorzitterschap van Jenneke van Veen, oud-hoofdinspecteur Verpleging en Chronische Zorg van de IGZ, heeft de genomineerden onlangs vastgesteld. De prijzen worden uitgereikt tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg 2013 op 6 juni in CineMec in Ede. Tijdens het congres wordt ook de aanmoedigingsprijs uitgereikt aan een zorglocatie die kleinschalig wonen als onderdeel van de zorg aanbiedt. Kijk op de www.zorgmetsterren voor meer informatie. Op de foto: zorgcentrum Padua in Tilburg wint in 2012 in de categorie Verpleging & Verzorging voor de tweede keer de Gastvrijheidszorg Award.

Kijk op pagina 24-27 voor alle nominaties.

2013-Mei / ZorgInstellingen

www.zorginstellingen.nl

nieuws

Veel meer jongeren in geestelijke gezondheidszorg De afgelopen jaren kwamen veel meer jongeren in de geestelijke gezondheidszorg terecht. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid. Tussen 2008 en 2010 steeg het aantal jongeren tussen de 0 en 17 jaar dat te maken had met de curatieve GGZ, de zorg gericht op genezing bijvoorbeeld door psychologen, met 31 procent. Dat staat in het onlangs gepubliceerde onderzoek. Volgens een woordvoerster van GGZ Nederland komt dat echter niet alleen omdat meer jongeren hulp nodig hebben. Volgens haar is het beeld vertekend, omdat er de afgelopen jaren hard wordt gewerkt om wachtlijsten weg te werken. De stijging naar ongeveer een kwart miljoen jeugdige cliënten is verder een combinatie van factoren, zo laat een woordvoerster van GGZ Nederland weten. Er zijn bijvoorbeeld privé-instellingen die ook dyslexie meerekenen in de zorg, waardoor het aantal hoger uitvalt. Recentere cijfers dan in het rapport zijn er niet en GGZ Nederland kan dan ook niet aangeven of de stijging doorzet. “Maar we denken dat het niet met deze percentages door zal zetten. Er is bijvoorbeeld in 2012 een akkoord gesloten met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de groei te beperken”, aldus de woordvoerster. Daarbij zouden de wachtlijsten moeten verdwijnen en ook dat remt de stijging.

4500 gevallen van geweld in ziekenhuizen Er zijn jaarlijks 4500 gevallen van geweld tegen personeelsleden van ziekenhuizen. Dat blijkt uit onderzoek van het AD. Het gaat bij 1200 gevallen om fysiek geweld, zoals slaan en schoppen. In 200 gevallen is het geweld zo ernstig dat de dader een toegangsverbod krijgt. De daders zijn veelal drank- en drugsgebruikers en patiënten met psychische klachten, maar ook mondige patiënten met een kort lontje die snel hulp eisen. Het AD kreeg van een derde van de ziekenhuizen inzage in de gegevens. Omgerekend naar alle 93 ziekenhuizen komt dat neer op 12 gevallen van geweld per dag. "Men verleent dag in dag uit met hart en ziel hulp aan mensen die dat nodig hebben. Het aantal incidenten is dan ook volstrekt ontoelaatbaar", reageert minister Edith Schippers van Volksgezondheid op de cijfers. Zij promoot het doen van aangifte en onderzoekt wanneer medici hulpverlening mogen staken in geval van agressie. Sinds kort kan zorgpersoneel anoniem aangifte doen, maar het is nog niet bekend hoe vaak dat gebeurt. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) noemt het geweld ‘niet acceptabel’.

LABELS PRINTEN VIA HET DRAADLOZE NETWERK EN VANAF MOBIELE APPARATEN

Wi-Fi

www.brother.nl/labelprinters

Mobiel

Een professioneel resultaat Creëer snel professionele labels en etiketten voor enveloppen, dossiermappen, documenten, CD’s en vele andere items met de Brother QL-710W labelprinter. Sluit de labelprinter eenvoudig aan op uw PC of Mac, of verbindt deze met uw bestaande draadloze netwerk. Print vanaf alle computers in het kantoor direct vanuit Microsoft Word, Excel of Outlook. Via de professionele ontwerp software kunt u razendsnel labels met afbeeldingen, logo’s en barcodes ontwerpen en printen.

Brother iPrint&Label app Daarnaast kunt u via de gratis Brother iPrint&Label app ook direct labels printen vanuit uw Android of Apple smartphone of tablet. Deze handige app is zeer eenvoudig in gebruik en zoekt automatisch in uw draadloze netwerk naar ondersteunde Brother labelprinters.

2013-Mei / ZorgInstellingen

DuurzaamheiD

Milieubeheer

Energiebesparing in de zorg: toezicht helpt Zorginstellingen die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 gas verbruiken, zijn verplicht alle energiebesparende maatregelen te nemen die ze binnen vijf jaar kunnen terugverdienen. DCMR Milieudienst Rijnmond toont aan dat helder toezicht cruciaal is. Tekst Steven van Dort*

Veel bedrijven in Nederland vallen sinds vijf jaar onder het Activiteitenbesluit van de Wet milieubeheer. Ook zorginstellingen die meer energie verbruiken dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 gas, zijn verplicht alle energiebesparende maatregelen te nemen die een terugverdientijd van vijf jaar of minder hebben. Het bevoegd gezag, meestal de gemeente, houdt toezicht op handhaving van de wet. De aanpak van DCMR Milieudienst Rijnmond bewijst dat zowel gemeenten als zorginstellingen baat hebben bij een

2013-Mei / ZorgInstellingen

dergelijk duurzaam toezicht. DCMR is een van de ondertekenaars van het Rotterdam Climate Initiative en heeft als toezichthouder in Rotterdam en omstreken de afgelopen vier jaar ongeveer 850 zorginstellingen en andere organisaties duurzaam op weg geholpen met energiebesparing en dus een lagere COâ&#x201A;&#x201A;-uitstoot. â&#x20AC;&#x153;Uit berekeningen blijkt dat gericht toezicht een reductie van ongeveer 77

DuurzaamheiD

Milieubeheer

Expertise en draagvlak creëren Overheidsinstellingen helpen facilitair managers door concrete eisen te stellen aan een zorgorganisatie: •

•

Na een check op de 25 energiebesparende maatregelen met korte terugverdientijd stuurt een overheidsinstelling een brief met een concreet plan van aanpak met daarin te nemen maatregelen en nut en noodzaak daarvan. De gebouwbeheerder vult het plan aan met termijnen van uitvoering. De beheerder stuurt het plan binnen drie maanden terug. Vervolgens is er jaarlijks een nacontrole op uitvoering van het plan. Per branche wordt gekeken welke maatregelen het meest effect genereert. Zo zijn voor zorginstellingen en ziekenhuizen workshops georganiseerd waarbij facilitair managers hun kennis en ervaring kunnen delen.

Meer informatie: www.duurzaamvastgoedportal.nl en www.slimme-energie.nl.

kiloton gaat opleveren”, zegt wethouder Alexandra van Huffelen van Rotterdam. “Dit is vergelijkbaar met de CO₂-uitstoot van 20.000 huishoudens.” Nog niet alle gemeenten houden gestructureerd toezicht op de regels uit het Activiteitenbesluit. Van Huffelen: “Dat is jammer. Het is namelijk niet alleen zeer goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee van de organisaties die meedoen. Uit onderzoek blijkt dat zorginstellingen, maar ook scholen en andere bedrijven elk jaar miljoenen euro’s energie kunnen besparen.” Henk Waaldijk, senior adviseur utiliteitsbouw bij Agentschap NL: “Ongeveer 70 procent van de klimaatinstallaties in gebouwen is niet goed ingesteld. Bijvoorbeeld omdat de lucht- en verwarmingsinstallaties niet goed werken of beter kunnen worden afgesteld. Ook temperatuurvoelers en -regelaars kunnen verkeerd geplaatst zijn of technische mankementen vertonen. Daarnaast valt er nog veel energie te besparen door isolatie, het toepassen van energiezuinige verlichting, het toepassen van duurzame energie, zoals zonne-ener-

gie en warmtepompen en het installeren van een HR-ketel. Dit zijn vaak maatregelen die binnen vijf jaar os sneller terugverdiend zijn.”

Informeren

Rotterdam heeft inmiddels een groot gedeelte van de organisaties die onder de Wet milieubeheer vallen, geïnformeerd. Ook veel facilitair managers of gebouwbeheerders van zorginstellingen hebben een brief ontvangen met een verzoek voor een afspraak. Vervolgens komt een van de dertig speciaal hiervoor opgeleide inspecteurs langs en bezoekt samen met de gebouwbeheerder de technische ruimte en de werkruimten. Uitgangspunt voor deze inspectie is de lijst van 25 meest besparende en eenvoudig te nemen maatregelen die in het Activiteitenbesluit staan (zie www.infomil.nl). Als besparingspotentieel aanwezig is, stuurt de inspecteur een plan van aanpak naar de gebouwbeheerder van de zorginstelling. Het plan wordt door de beheerder aangevuld met termijnen van uitvoering, rekeninghoudend met zijn onderhoudsplanning. Na een jaar controleert DCMR of er al maatrege-

len zijn uitgevoerd. In 80 tot 90 procent van de gevallen blijkt dit zo te zijn. Dat de aanpak werkt, blijkt uit de resultaten van de afgelopen vier jaar. Ter illustratie: ziekenhuizen in de regio besparen gemiddeld 150.000 euro op hun energierekening met onder meer het aanbrengen van dimbare en energiezuinige verlichting of het nauwkeuriger inregelen van de ventilatiekasten. DCMR licht organisaties eerst voor over de voordelen die te behalen zijn bij voldoen aan de wet. Als niets gebeurt, worden ze harder aangepakt. “Uit onze ervaring blijkt dat gebouwbeheerders een dergelijke handhavingsaanpak waarderen. Veel beheerders hebben liever een strenge brief en aanpak waarmee ze draagvlak voor de maatregelen in de organisatie kunnen creëren”, aldus Henk Waaldijk.

Energiezorg

Stichting Zorgbeheer de Zellingen, met vier locaties in Krimpen aan den IJssel en Capelle aan den IJssel, is al door de DCMR gecontroleerd op haar energieprestatie. Energiebesparing stond bij de stichting hoog op de agenda. De Zellingen pakte het grondig aan en voerde energiezorg in, met een belangrijke plaats voor monitoring van het energiegebruik en vergeleek de eigen prestaties in de vorm van een benchmark. Drie van de vier locaties kwamen goed door de controles heen. Het zorgcentrum in Krimpen aan den IJssel kwam er minder goed van af. Het pand was verouderd en stond al op de planning om grondig gerenoveerd te worden. In onderling overleg is besproken welke maatregelen nog uitvoerbaar zijn. Zo is onder meer afgesproken dat bewegingsmelders worden geplaatst en de ketels onder handen worden genomen. * Steven van Dort is tekstschrijver. Dit artikel is gemaakt in opdracht van Agentschap NL.

2013-Mei / ZorgInstellingen

THEMA gEbouwondErHoud & insTAllATiETEcHniEk

ICT

www.zorginstellingen.nl

IJsselland blij met Server Based Computing

De digitalisering van de zorg gaat snel. Het is een uitdaging om goed om te gaan met de rappe ontwikkelingen op IT-gebied. De Technische Dienst van het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel zit wat dat betreft in goed vaarwater. Tekst en beeld Dennis van Asselt

Het IJsselland Ziekenhuis is een middelgroot ziekenhuis op de grens van Rotterdam en Capelle aan den IJssel. Er werken meer dan 110 medisch specialisten, 1500 medewerkers en 220 vrijwilligers. Velen van hen gebruiken veelvuldig computers: desktops, laptops, tablets en/of smartphones van allerlei merken. Dat gebeurt op verschillende plekken, zoals kantoorruimtes, bij patiënten op de kamer of in de OK’s. Iedereen in het IJsseland Ziekenhuis moet altijd en op iedere plek op een efficiënte manier toegang hebben tot alle administratieen zorgapplicaties. De vijftien medewerkers van de afdeling Technisch Beheer zijn overal in het gebouw werkzaam. In de technische ruimte moeten ze soms bukken, klimmen en kruipen om bij de

2013-Mei / ZorgInstellingen

systemen te kunnen komen. Een laptop meebrengen is dan niet altijd handig. Bovendien is met al die capriolen kans op beschadiging aanwezig. Omdat een ziekenhuis nooit sluit, moet er ook ‘s nachts een medewerker van Technisch Beheer beschikbaar zijn en de optie hebben om vanuit huis in te loggen op de server. Het is echter vervelend om iedere keer een laptop mee naar huis te nemen. Het IJsselland Ziekenhuis vond in 2011 de oplossing voor dit probleem in Server Based Computing. Voorheen voerde de centrale server het databeheer uit en draaiden de gebruikersapplicaties op de computers van de medewerkers. Bij Server Based Computing draait alles op de server, die alleen nog maar beeldscherminformatie naar alle computers verstuurt en

toetsenbord- en muisinformatie ontvangt. Het ziekenhuis maakt gebruik van de techniekoplossing van Citrix, een cloudbedrijf gespecialiseerd in mobiele werkstijlen, waardoor medewerkers overal kunnen werken en samenwerken met toegang tot alle zorgapplicaties op alle apparaten, op de werkplek of thuis. Producten van Citrix zijn in gebruik bij meer dan 260.000 organisaties wereldwijd.

Server

Menno van den Heuvel, systeembeheerder Informatiezaken in het ziekenhuis, legt uit: “Met deze oplossing kunnen meerdere mensen tegelijk een systeem delen. In plaats van applicaties die op iedere computer draaien, gebeurt dat nu aan de achter-

Cloud De techniek in het IJsselland Ziekenhuis voor Server Based Computing komt van Citrix, een cloudbedrijf dat mobiele werkstijlen mogelijk maakt. Menno van den Heuvel, systeembeheerder Informatiezaken: “Met Citrix kunnen we een desktop aanbieden op iedere computer of tablet, zowel in het ziekenhuis als extern.”

Menno van den Heuvel, systeembeheerder Informatiezaken: “Met Service Based Computing kan de zorgketen veel efficiënter worden ingericht.”

kant, op de centrale server. Het voordeel is dat je geen grote computers meer nodig hebt.” Het idee van Van den Heuvel om Server Based Computing in te voeren in het ziekenhuis, ontstond vanuit een behoefte om alle verschillende computer- en softwaresystemen op één lijn te krijgen in een transparant en veilig zorgnetwerk. “Server Based Computing is goed voor elke business, maar met name voor ons

omdat we hiermee software van Microsoft ook op Apple- en Linuxsystemen kunnen draaien. De hele wereld is afhankelijk van Microsoft, zeker in de zorg, waar 95 procent van de applicaties van Microsoft zijn. Die applicaties draaien niet op andere systemen. Nu is iedereen vrij om te werken zoals hij of zij dat wil. Alle applicaties en informatie staan in de cloud, dus het maakt niet uit met wat voor computer medewerkers hun werk doen.” De techniek in het IJsselland Ziekenhuis voor Server Based Computing komt van Citrix, een cloudbedrijf dat mobiele werkstijlen mogelijk maakt. Van den Heuvel: “Met Citrix kunnen we een desktop aanbieden op iedere computer of tablet, zowel in het ziekenhuis als extern. Als een medewerker klaar is met een sessie, wordt deze bewaard in de computerruimte waar de sessie blijft draaien. De medewerker kan dan op een andere plek in het ziekenhuis zijn desktop heel snel weer naar voren halen. Alleen aan het begin van een shift hoeft hij in te loggen. De rest van de dag hoeft hij alleen zijn pas op de Citrix-reader te leggen en zijn desktop verschijnt binnen een luttele 2,8 seconden.”

Accu

Marco Zwijnenburg, hoofd afdeling Technisch Beheer: “Een tablet is veel makkelijker in gebruik en bovendien gaat de accu de hele dag mee.”

THEMA gEbouwondErHoud & insTAllATiETEcHniEk

In eerste instantie was Server Based Computing bedoeld voor de artsen, die het sinds 2011 op kleine schaal gebruiken. Maar voor het personeel van Technisch Beheer was deze techniek ook aantrekkelijk omdat ze dan gebruik konden maken van tablets, zoals een iPad. Daar heeft de afdeling er nu twee van. “Een tablet is veel makkelijker in gebruik en bovendien gaat de accu de hele dag mee”, weet Marco Zwijnenburg, hoofd afdeling Technisch Beheer.

ICT

Het IJsselland Ziekenhuis • Middelgroot ziekenhuis voor Capelle, Nieuwerkerk, Ouderkerk en Krimpen aan den IJssel, Rotterdam en omstreken. • Aantal bedden: 390 • Aantal medewerkers: 110 medisch specialisten, 1500 medewerkers en 220 vrijwilligers • Medewerkers Technische Dienst: 15

“En medewerkers hoeven die zware laptop niet meer mee naar huis te nemen, want thuis kunnen ze ook inloggen op het systeem, met wat voor computer dan ook.”

Kwaliteit

De mannen van Technisch Beheer zijn erg enthousiast. “En dan druk ik me nog voorzichtig uit”, aldus Zwijnenburg. “Geloof me, als het niet zou werken, lag het nu in de hoek. We gebruiken het nu bijna een jaar en we zijn bezig bepaalde zaken te herstructureren. Neem het afleveren van zuurstof aan de ziekenhuisapotheek: daar moeten we checklijsten voor afvinken die we via de post weer naar de apotheek sturen zodat ze deze goed kunnen keuren. Dat zou ook digitaal via e-mail kunnen.” Volgens Menno van den Heuvel is het lastig om te kwantificeren wat Service Based Computing oplevert. “Het werkt efficiënter want mensen hebben sneller toegang tot informatie. De kwaliteit gaat omhoog, en dat willen we. Met behulp van Service Based Computing kan de zorgketen veel efficiënter worden ingericht.”

2013-Mei / ZorgInstellingen 11

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Advies

www.zorginstellingen.nl

8x efficiënter gebouwonderhoud Aan gebouwonderhoud, of dat nu het bouwkundige of technische deel betreft, zitten in de praktijk de nodige inefficienties. Met niet al te veel inspanning valt het nodige te verbeteren. Tijd voor acht adviezen voor beter en efficiënter gebouwonderhoud. Tekst Martijn Franke*

1. Integreer bouwkundig- en installatietechnisch onderhoud Met name in de commerciële vastgoedmarkt is er een grote roep om multidisciplinaire onderhoudsbedrijven. Vooral de integratie van bouwkundig en installatietechnisch onderhoud is een wens van veel beheerders. Hierdoor kan hun beheerlast dalen en daarmee de efficiëntie stijgen. Bovendien kan de kwaliteit van het gebouw erdoor worden verbeterd zonder dat de kosten stijgen. Integratie van bouwkundig en installatietechnisch onderhoud wil overigens niet zeggen dat die onderhoudsbedrijven met een kwast en een pot verf in de weer moeten. Het gaat met name om de periodieke inspecties en onderhoudsactiviteiten en het leveren van service bij gebreken. Het grotere bouwkundige onderhoud, zoals schilderen, heeft een meer projectmatig karakter. Deze activiteiten hebben een kleine frequentie en kan een eindgebruiker of onderhoudsbedrijf als project uitbesteden.

2. Bied energiediensten geïntegreerd aan In veel gebouwen wordt 60 tot 70 procent van het totale energieverbruik veroorzaakt door de gebouwgebonden installaties. Toch bieden slechts enkele grotere onderhoudsbedrijven op serieus niveau energiediensten aan. In het gros van de gevallen staan die diensten echter ook nog in de kinderschoenen en zijn ondergebracht in een separate centrale business unit of afdeling. Om werkelijk een verschil te maken, zullen deze diensten geïntegreerd moeten worden in de onderhoudsdienstverlening. Want wie kan er nou beter iets zeggen over het energieverbruik en de besparingsmogelijkheden dan degene die de installaties en het gebruik ervan goed kent? Veel beheerders willen energiegerelateerde vragen dan ook bij voorkeur bij hun onderhoudsbedrijf kwijt. Die geven in de meeste gevallen echter niet thuis of weten de gedane beloften niet waar te maken.

2013-Mei / ZorgInstellingen

Kennis

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

In veel van de onderzochte cases bleek bij het onderhoud niet aan de eisen uit normen regelgeving te zijn voldaan. Oorzaak is gebrek aan kennis bij de onderhoudsbedrijven. Er is een zeer groot aantal regels en normen waaraan onderhoudsbedrijven moeten voldoen. Doordat de meeste onderhoudsbedrijven ook installeren, wordt deze problematiek alleen maar groter.

3. Zet de juiste mensen in Bij veel van de onderzochte contracten werd voor alle onderhoudsactiviteiten met hetzelfde uurtarief gewerkt: dat van een servicetechnicus. Deze mensen kennen doorgaans een commerciële prijs van tussen 50 en 60 euro. Deze technici worden vaak ook ingezet voor werk dat door veel goedkopere krachten kan worden uitgevoerd, zoals reinigingswerk van bijvoorbeeld luchtbehandelingsinstallaties. Gespecialiseerde bedrijven op dat gebied werken doorgaans voor tarieven van rond 30 euro. Wel is het zo dat het gedifferentieerd inzetten van personeel alleen efficiënter is bij middelgrote en grote gebouwen. Bij kleine gebouwen, met minder dan circa 5000 vierkante meter vloeroppervlak wegen de besparingen niet op tegen de extra kosten zoals bijvoorbeeld reiskosten van een extra in te zetten partij. Gemiddeld kon bij de onderzochte contracten circa 30 procent bespaard worden op de contractsom bij grotere gebouwen door slimmere inzet van personeel.

4. Maak het onderhoudsconcept efficiënter In veel gevallen wordt onderhoud uitgevoerd op basis van een inspanningsverplichting. Er wordt een vast onderhoudsprogramma afgesproken waarin vaste werkzaamheden met vaste frequenties zijn opgenomen. Daardoor voeren onderhoudsmedewekers echter meer werk uit dan noodzakelijk. Een beter aansluitend onderhoudsprogramma ontwikkelen, kan op diverse wijzen. Zo worden bij een diagnostische wijze van onderhoud de installaties regelmatig geïnspecteerd. Op basis daarvan wordt bepaald welk onderhoud uitgevoerd moet worden. De ondergrens hierbij is de geldende normen regelgeving. Een andere manier om tot een beter aansluitend en efficiënter onderhoudsconcept te komen, is het gebruik maken van een prestatie-overeenkomst. Hierbij wordt het onderhoudsbedrijf afgerekend op bepaalde prestatie-indicatoren.

Advies

5. Zorg voor betere kennis De laatste jaren verscherpen gemeenten en andere overheden het toezicht op naleving van regels in bedrijfsgebouwen in toenemende mate. Waar door de bekende grote incidenten eerst (brand)veiligheid de hoogste prioriteit had, worden nu in toenemende mate ook de naleving van regels ten behoeve van milieubeheer gecontroleerd. Daarbij vallen veel onderhoudsbedrijven door de mand. In veel van de onderzochte cases bleek bij het onderhoud niet aan de eisen uit normen regelgeving te zijn voldaan. Oorzaak is gebrek aan kennis bij de onderhoudsbedrijven. Er is een zeer groot aantal regels en normen waaraan onderhoudsbedrijven moeten voldoen. Doordat de meeste onderhoudsbedrijven ook installeren, wordt deze problematiek alleen maar groter. Bij installatieonderhoudsbedrijven blijken de regelgeving en certificeringen ten aanzien van installatiewerk vaak goed geborgd. Ten aanzien van onderhoud is er vaak slechts heel beperkt kennis.

8 adviezen op een rij 1 Integreer bouwkundig en technisch onderhoud 2 Biedt energiediensten geïntegreerd aan 3 Laat de juiste mensen het werk uitvoeren 4 Maak het onderhoudsconcept efficiënter 5 Zorg voor betere kennis van regelgeving 6 Laat beheertaken uitvoeren door onderhoudsbedrijf 7 Zorg voor betere rapportages 8 Scheid periodiek onderhoud van overige werk

2013-Mei / ZorgInstellingen 13

made by Electrolux.

De was doen in gratis machines van Electrolux. www.payperwash.nl

T: 020 56 92 911 | Mail: professional@electrolux.nl www.electrolux.nl/laundrysystems | twitter.com/eluxprofnl

Uw instelling vraagt om een efficiënte en betaalbare oplossing als het gaat om het dagelijks verschonen en drogen van uw beddengoed, microvezeldoeken en werkkleding. Electrolux Professional komt daarom nu met ‘PayperWash’. Geen investering, maar een vast bedrag per was. Desgewenst inclusief onderhoud, installatie en service!

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Advies

6. Laat beheertaken uitvoeren door het onderhoudsbedrijf Om werkelijk efficiënt om te gaan met de kosten is het belangrijk om vanuit de praktijk te kijken naar de beheertaken, zoals het opstellen van meerjarenplannen en -begrotingen. Bij het maken dan wel bijstellen van bijvoorbeeld een meerjarenbegroting is het van wezenlijk belang om de kennis vanuit het onderhoud te gebruiken. Een momentopname is met name bij werktuigkundige installaties zeker niet feilloos, omdat met name visuele aspecten en de levensduur de conditiescore bepalen. Die zeggen niet altijd evenveel over de functionele kwaliteit van een object, zeker als geen gebruiks-, onderhouds- of storingshistorie bekend is. Onderhoudsbedrijven kennen, als ze hun werk goed doen, veel meer aspecten van een object om een goede beoordeling te kunnen doen over bijvoorbeeld de noodzaak tot vervanging van een installatieonderdeel. Voorwaarde is wel dat ze in staat zijn om zonder eigenbelang een objectief advies kunnen geven.

7. Zorg voor betere en flexibeler rapportagemogelijkheden In technisch opzicht scoren de meeste onderhoudsbedrijven wel een voldoende. Waar de meeste bedrijven volgens hun klanten echter een dikke onvoldoende scoren, is op het gebied van het rapporteren en communiceren. Opdrachtgevers willen graag een eenvoudige en heldere rapportage van de staat van installaties en het uitgevoerde onderhoud is. Wanneer zaken moeten worden vervangen of aangepast, willen ze een goed onderbouwd verhaal over de noodzaak van de werkzaamheden, eventuele alternatieven, de termijn waarop werkzaamheden moeten worden verricht en verwachte kosten. Bedrijven die na de realisatie van een gebouw ook het onderhoud gaan uitvoeren, zitten daarnaast vaak nog met een ander dilemma: fouten of optimalisatiemogelijkheden in de installatie kunnen/mogen ze vaak niet rapporteren omdat ze daarmee hun collega’s of het hele

8. Scheid periodiek onderhoud van overige werkzaamheden Eigenlijk pleiten alle hiervoor beschreven onderwerpen voor een scheiding tussen onderhoud en andere werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van grote vervangingen of aanpassingen. Bij vrijwel alle genoemde tips vanuit opdrachtgevers is het van belang dat het onderhoudsbedrijf volledig objectief advies kan geven aan een opdrachtgever. Door de constructie zoals deze nu in de meeste gevallen is (een onderhoudsbedrijf dat ook een bouw- of installatieafdeling heeft) hebben de aanbieders volgens hun opdrachtgevers om te beginnen de schijn al tegen. De meeste geïnterviewde grote opdrachtgevers gaven aan daadwerkelijk geen vertrouwen te hebben in de marktpartijen en om die reden zelf meer kennis in huis halen dan ze eigenlijk zelf willen of in mindere of meerdere mate gebruik maken van adviesbureaus om zich te laten adviseren.

Het onderzoek In het kader van dit marktonderzoek werden zowel gebruikers/ eigenaren als beheerders van commercieel vastgoed geïnterviewd. Tevens zijn circa 150 onderhoudscontracten kwalitatief en kwantitatief geanalyseerd. De interviews en het onderzoek hebben geleid tot aantal adviezen die zowel aanbieders als afnemers van gebouwonderhoud kunnen gebruiken om tot beter en efficiënter onderhoud van gebouwen te komen.

*Martijn Franke is oprichter van onderhoudsbedrijf Aqus in Apeldoorn (www.aqus.nl).

2013-Mei / ZorgInstellingen 15

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Management

www.zorginstellingen.nl

Optimaliseer uw vastgoed! Veel zorginstellingen beschikken over meerdere panden. Hoe houd je deze panden technisch en bouwkundig op orde? Welke keuzes zijn mogelijk, wat zijn de valkuilen in de praktijk en er is er een standaardaanpak die leidt tot succes? Tekst Ankie Teeuwen*

In veel zorginstellingen speelt vastgoed een belangrijke rol. Het op orde houden van die panden in de vorm van goed onderhoud, zowel installatietechnisch als bouwkundig, laat nog

2013-Mei / ZorgInstellingen

weleens te wensen over. Een aanpak om te komen tot verbetering ligt dan voor de hand. De laatste jaren is er op het gebied van technisch gebouwonderhoud in de zorg

een aantal trends te signaleren. Ten eerste is er behoefte aan flexibiliteit vanwege de krimp van het aantal eigen gebouwen. Een aantal jaar geleden hadden zorginstellingen het vastgoed

Integraal

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Management

Om zorgvastgoed in goede staat te houden, is zinvol voor een integrale benadering te kiezen waarbij de huidige situatie in kaart wordt gebracht op de volgende punten: techniek, personeel en organisatie, uitbestedingen, financiën, veiligheid en weten regelgeving.

grotendeels in eigendom. Momenteel vindt een verschuiving plaats naar huur. Hierdoor neemt de behoefte aan flexibiliteit in onderhoudscontracten, maar ook in bezetting van de eigen technische/facilitaire dienst toe. Vaak is de zorginstelling niet meer verantwoordelijk voor de totale instandhouding van de panden, maar slechts voor het reguliere onderhoud. Het is ook mogelijk dat de zorginstelling alleen nog verantwoordelijk is voor de afhandeling van storingen, klachten en wensen. De dienstverlening van traditioneel ingerichte technisch facilitaire diensten sluit vaak niet meer aan op deze nieuwe situatie. De discussie over wat nog zelf te doen, volledige outsourcing of een samenwerkingsmodel in de vorm van cosourcing, is vaak aanleiding voor een optimalisatietraject.

Besparing

Een tweede trend is het realiseren van kostenbesparing op de vaste exploitatiekosten van gebouwen door bestaande onderhoudscontracten goed tegen het licht te houden. Voorheen waren het vooral overheidsorganisaties die vanwege Europese aanbestedingsrichtlijnen periodiek het onderhoud aanbesteedden. Tegenwoordig groeit het aantal zorgorganisaties dat iedere drie á vier jaar de technische dienstverlening opnieuw aanbesteedt. Hierbij is wel van belang om naast de financiële voordelen de risico’s en langetermijneffecten te onderkennen. Door in aanbestedingstrajecten de combinatie te maken in het optimaliseren van het onderhoud enerzijds en het outsourcen van eigen personeel anderzijds, neemt de complexiteit van deze trajecten toe.

Als eigenaar van gebouwen hebben zorginstellingen te maken met een groeiend aantal wettelijke aspecten, richtlijnen, normen en vergunningen. Het is vaak lastig te overzien aan welke regelgeving moet worden voldaan en over welke documenten en gegevens instellingen moet beschikken om dit aan te kunnen tonen. Incidenten op gebied van brandveiligheid, legionellabesmetting en beschikbaarheid van stroomvoorzieningen hebben tot richtlijnen geleid. In het kader van de zorgplicht kunnen bestuurders aansprakelijk gesteld worden als deze risico’s niet in kaart zijn gebracht en hier geen passend veiligheidsbeleid op is gemaakt. Om zorgvastgoed in goede staat te houden, is het niet verstandig slechts één of enkele deelgebieden in de organisatie aan te pakken. Het is zinvoller voor een integrale benadering te kiezen waarbij de huidige situatie in kaart wordt gebracht op de volgende punten: techniek, personeel en organisatie, uitbestedingen, financiën, veiligheid en weten regelgeving. Al deze deelgebieden grijpen in elkaar en beïnvloeden elkaar. De kwaliteit van de gebouwen en de installaties is

immers van invloed op de inspanning van de technisch facilitaire dienst, maar ook op de aard en omvang van onderhoudscontracten en de kosten voor instandhouding. En zo kan het zijn dat maatregelen om brand) veiligheidsrisico’s te beperken van invloed zijn op het opleiden van personeel of kosten voor het inhuren van externen.

Techniek

Het lijkt vanzelfsprekend dat organisaPersoneel en Organisatie ties weten over welke gebouwen, installaties en technische voorzieningen zij beschikken. In de praktijk is dit Uitbestedingen echter vaak niet het geval. Bij grote zorginstellingen (vooral fusieorganisaFinanciën ties) blijkt het vaak lastig om actuele gebouwenlijsten te krijgen en vaak ontbreken goede inventarisatiebestanVeiligheid en Wetten & Regels den (zogenoemde asset-lijsten). Vanwege de kosten van een nulmeting blijft een inventarisatie achterwege, terwijl dit een basis is om te komen tot een goed meerjarenonderhoudsplan of een aanbestedingtraject van onderhoudsdiensten. Voor een goede aanbesteding is een nulmeting zelfs een voorwaarde. Voor de objectiviteit is het aan te bevelen de NEN 2767-methodiek voor conditiemeting toe te passen. Met een techniekscan kunnen organisaties inzicht krijgen in de huidige kwaliteit van de voorzieningen waarmee ze een actueel assetbestand kunnen opstellen. Hierdoor wordt voorkomen dat er bijkomende kosten en discussie ontstaan met onderhoudspartijen over de kwaliteit van de voorzieningen en de compleetheid van de inventaris.

2013-Mei / ZorgInstellingen 17

Dag van de

Preventiemedewerker 27 juni 2013 | Landgoed Zonheuvel in Doorn

Thema: De Preventiemedewerker als regisseur Dag 贸r v贸贸r en d贸 preventie ers medewerk

Blijf successen boeken in uw werk als preventiemedewerker. Pak de regie en krijg grip op preventie! Test uw eigen preventieaanpak Leer van de aanpak van vakgenoten. Wat pakt u zelf op en wat laat u aan anderen over? Ontdek hoe u slim gebruik maakt van Techniek (tools), Ratio (analyse) en Gevoel (overtuigingskracht) Deel visie, kennis en ervaringen met deskundigen en vakgenoten Profiteer van een fikse abonneekorting

Voor meer informatie en inschrijven ga naar:

www.dagvandepreventiemedewerker.nl ORGANISATIE

PARTNERS

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Management

Techniek

Personeel en Organisatie Techniek Uitbestedingen Personeel en Organisatie

Aan deUitbestedingen hand van interviews en documentenonderzoek is het mogenlijk om te achterhalen of er vastgoedbeleid is dat Financiën concreet vertaald kan worden naar een onderhoudstrategie per gebouw of type installatie/voorziening. Veiligheid en Wetten & Regels Het is verder van belang te weten hoe het onderhoud is georganiseerd, welke taken en verantwoordelijkheden de technisch facilitaire afdeling hierin heeft en of de vastgestelde processen worden opgevolgd en bijgestuurd. Hoe is de interactie van de technisch facilitaire afdeling met de afdelingen vastgoed, FM, servicedesk, risicobeheer, huismeesters, etc.? Wat zijn de functies en het aantal personeelsleden binnen de technisch facilitaire afdeling, hoe is de leeftijdsopbouw, welke systemen worden gebruik en voldoen ze? Op basis van deze inventarisatie kunnen zorginstellingen de effectiviteit van het onderhoudsbeleid vastellen en de werkprocessen en samenstelling van de technisch facilitaire afdeling beoordelen. In het geval van outsourcing of verandering van traditionele technische diensten naar regieorganisaties,Techniek zullen instellingen moeten bepalen op welke niveau ze een knip in de activiteiten en bezetting moeten Personeel en Organisatie toepassen. Uitbestedingen

Aangezien de kosten voor uitbestedinFinanciën gen aan onderhoudsbedrijven en

aannemers een aanzienlijk deel van de exploitatiekosten bedragen, is het van belang onderstaande zaken in kaart te brengen: • Aantal contracten, contractvormen en contract voorwaarden; • Leveranciers; • Aanneemsommen, prijzen en tarieven • Dienstverlening, SLA’s en KPI’s; • Beoordelingsmethodiek en evaluatieresultaten. Techniek

Na de uitbestedingscan wordt duidelijk of er potentie is voor optimalisatie Personeel en Organisatie door het bundelen en standaardiseren van contracten, het invoeren van resultaatgerichte contracten en het Uitbestedingen afkopen van variabele kosten. Financiën

Veiligheid en Wetten & Regels Niet alleen de hoogte van budgetten of gerealiseerde kosten geven een inzicht in de besparingspotentie, maar ook de wijze van registreren. Wie effectief wil kunnen sturen op exploitatiekosten moet onderscheid maken in de volgende activiteiten: • Preventief en inspectief onderhoud; • Correctief onderhoud; • Klachten, wensen en verzoeken; • Molest • Personeelgebonden kosten • Beheer

Projecten en functionele aanpassingen Door zowel de directe kosten (uitbesteed werk) als de indirecte kosten

(organisatiekosten) te benchmarken ontstaat een beeld van het besparingsFinanciën potentieel. Veiligheid en Wetten & Regels

De wetgever bepaalt dat een werkgever verantwoordelijk is voor een veilige werkplek en goed onderhoud. Daarom moet de werkgever kunnen aantonen dat aan deze verplichtingen voldaan wordt. Dit geldt zeker voor gebouwen met een publieke functie of gebouwen waarin cliënten wonen die geestelijk of lichamelijk afhankelijk zijn. Met een steekproef in een aantal referentiepanden ontstaat een beeld van de mate waarin de gebruiker voldoet aan de weten regelgeving op het gebied van (brand)veiligheid, Arbo en milieu. Om tot een verbeterplan te komen waarvan de zorginstelling op korte en lange termijn de vruchten kan plukken, is het belangrijk elk van de vijf genoemde aspecten mee te nemen. Op elk gebied analyseert de instelling de resultaten van de inventarisatie en stelt vervolgens een integraal verbeterplan op. Pas nu de samenhang van de deelgebieden duidelijk is, kan de zorginstellingen op basis van prioritering deel(verbeter)projecten ïmplementeren.

*Ankie Teeuwen is consultant bij CoSource (www.cosource.nl)

Veiligheid en Wetten & Regels

2013-Februari / ZorgInstellingen 19

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Het Weggeler

www.zorginstellingen.nl

3D BIM: What you see is what you get

Het Weggeler is het eerste nieuwbouwproject van zorggroep TriviumMeulenbeltZorg dat zowel bouwkundig als installatietechnisch in 3D BIM is getekend. Een gesprek met Mark Kranenbarg, hoofd Gebouwbeheer bij TriviumMeulenbeltZorg en Robert Olde Scholtenhuis, directeur DijkoraadWiecherink over hun ervaringen. Tekst Gerard Dessing

Faalkosten reduceren. Problemen tijdens de bouw voorkomen door integraal ontwerpen waardoor een efficiĂŤntere manier van samenwerken tussen de bij de bouw betrokken partijen mogelijk is. What you see is what you get. Het zijn volgens Mark Kranenbarg, hoofd gebouwbeheer bij TriviumMeulenbeltZorg (TMZ), enkele belangrijke voordelen van werken met 3D BIM. TMZ heeft met de huidige bouw van het nieuwe zorgcomplex Het Weggeler in Almelo

2013-Mei / ZorgInstellingen

(oplevering voorjaar 2014) concrete ervaring opgedaan met deze manier van werken. Het Weggeler is een woonzorgcentrum in aanbouw in Almelo. Het pand (vier bouwlagen) bevat 26 tweekamer- en 52 eenkamerappartementen voor ouderen met een lichamelijke of psychisch-geriatrische beperking. Op de begane grond komt een aantal gemeenschappelijke ruimtes en voorzieningen, waaronder een restaurant om de wijkfunctie te ondersteunen.

Voor het installatietechnisch ontwerp van het gebouw ging TMZ in zee met Dijkoraad-Wiecherink, een onafhankelijk adviesbureau in gebouwgebonden installaties, zoals verwarming, koeling, luchtbehandeling, sanitair, elektra en domotica in Enschede. TMZ heeft samen met de ontwerpende en uitvoerende partijen besloten om het gebouw in 3D BIM te gaan ontwikkelen. 3D BIM (building information modelling) is een digitale weergave van een bouwproject waarbij gedurende het ontwerp, de

Conflicten

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Het Weggeler

Het 3D BIM-programma rekent alles door en signaleert eventuele ‘conflicten’ wanneer er bouwtechnisch gezien iets niet klopt. Het programma haalt dat er feilloos uit zodat er in een en vroeg stadium een andere oplossing verzonnen moet worden.

zijde van het pand en de gevolgen voor de directe omgeving. Dat leverde bij het Weggeler een verrassende constatering op. Olde Scholtenhuis: ”Omdat er in het pand te weinig ruimte voor de luchtbehandelingkasten was, hadden we deze aanvankelijk op het dak geprojecteerd. Maar naast de nieuwbouw zou een hoger gebouw komen. Het uitzicht vanaf dat gebouw op die kasten was lelijk, het leek wel een raffinaderij. Dat kon natuurlijk niet. Daar hebben we toen een andere oplossing voor gezocht.”

Voordelen Robert Olde Scholtenhuis, directeur van Dijkoraad-Wiecherink: “Een kabelgoot die dwars door een kolom loopt? Het 3D BIMprogramma haalt dat er feilloos uit.”

Mark Kranenbarg, hoofd Gebouwbeheer bij TriviumMeulenbeltZorg: “Met 3D BIM heb je alles in één model, waarin alle partijen gezamenlijk werken.”

bouw en het beheer alle relevante informatie van gebouw, onderdelen van het gebouw en de technische installaties wordt opgeslagen, gebruikt en beheerd. Robert Olde Scholtenhuis, directeur bij Dijkoraad – Wiecherink in Enschede, legt uit hoe dat werkt: “De architect ontwerpt in een 3D-tekenprogramma op basis van de stempels het complete gebouw, inclusief de facilitaire ruimtes. Dit resulteert in een driedimensionaal computermodel. Vervolgens tekenen wij in datzelfde model de ontworpen technische installaties. Het programma rekent daarna alles door en signaleert – als dat aan de orde is – ‘conflicten’. Dat zijn punten waar aandacht aan besteed moet worden omdat er bouwtechnisch gezien iets niet klopt. Neem een kabelgoot die dwars door een kolom loopt. Het programma haalt dat er feilloos uit zodat je in een vroeg stadium een andere oplossing moet verzinnen.”

Een speciale BIM-werkgroep, bestaande uit de projectleiders, de opdrachtgever en de BIM-specialist, is tijdens de ontwerpfase de vrijdagochtenden bij elkaar geweest om alle ‘clashes’ één voor één te bespreken en op te lossen. “Tijdens die sessies wordt het hele gebouw driedimensionaal op een groot scherm geprojecteerd en een voor een lopen we alle clashes na”, vertelt Mark Kranenbarg, hoofd Gebouwbeheer bij TriviumMeulenbeltZorg. “Dat kan om hele kleine dingen gaan, bijvoorbeeld een wand die slechts een millimeter door een vloer is getekend. Maar de echte problemen komen ook aan bod. Dat werkt prima, je ziet in een vroeg stadium waar zaken fout kunnen gaan. Zaken die je anders pas tijdens de bouw had ontdekt met meerwerk tot gevolg en vele onnodige onkosten.” Met 3D BIM is het ook mogelijk een goed beeld te krijgen van de buiten-

Het gebruik van 3D BIM biedt een aantal aantrekkelijke voordelen volgens Kranenbarg. “Het is een financiële risicobeperking, want je hebt geen of veel minder kans op onverwachte meerkosten omdat de faalkosten sterk worden teruggebracht.” Een ander groot voordeel is dat de opdrachtgever vooraf ziet wat hij krijgt. Kranenbarg

3D BIM, wat is het? BIM (building information modelling) is een digitale weergave van een bouwproject waarbij gedurende het ontwerp, de bouw en het beheer alle relevante informatie van gebouw, onderdelen van het gebouw en de technische installaties wordt opgeslagen, gebruikt en beheerd. Voordelen • Minder faalkosten • Complete en actuele opslag bouwinformatie • Eenduidige informatie • Geen losse tekeningen meer • Versnelling bouwtijd

2013-Mei / ZorgInstellingen 21

THEMA GEBOUWONDERHOUD & INSTALLATIETECHNIEK

Het Weggeler

Het Weggeler is het eerste nieuwbouwproject van zorggroep TriviumMeulenbeltZorg dat zowel bouwkundig als installatietechnisch in 3D BIM is getekend en in opdracht is gegeven.

geeft een voorbeeld: “We willen in al onze bouwprojecten bereiken dat mensen een huiselijke sfeer ervaren. Neem de hoogte van de plafonds in een bewonersruimte. Natuurlijk wil je dat de leidingen netjes zijn weggewerkt en dat het onderhoud aan die leidingen niet al te lastig is, maar de huiselijke sfeer moet blijven bestaan. Met 3D BIM zie je dat allemaal voor je en zijn gerichte beslissingen mogelijk. Het is echt what you see is what you get.” Daarnaast biedt het voor de gebruikers en hulpverleners de mogelijkheid om tijdens de ontwerpfase door middel van het 3D-model daadwerkelijk in het

gebouw te lopen en zo de sfeer te proeven.

Gegevens

Een ander voordeel is dat het BIMmodel steeds completer wordt omdat, naarmate de bouw vordert, steeds meer leveranciers hun werk er in zetten. Daardoor ontwikkelt het model zich tijdens de rit als een waardevolle database, vol met relevante gebouwgegevens. “Op een gegeven moment zet de vloerenleverancier zijn vloeren er in, de trappenleverancier zijn trappen, gaat de luchtkanalenbouwer ermee aan de slag en ga zo maar door”, vertelt

Zorgcentrum Het Weggeler Opdrachtgever Nieuwbouw: Locatie Appartementen Architect Installatie-advies Aannemer Bouwkosten Oplevering

: : : : : : : : :

2013-Mei / ZorgInstellingen

TriviumMeulenbeltZorg woonzorgcentrum (4 bouwlagen) Almelo 26 x 2-kamer, 52 x 1-kamer IAA architecten,. Enschede Dijkoraad-Wiecherink, Enschede Dura Vermeer, Almelo ca. 7 miljoen (+ ca. 3 miljoen voor installaties) voorjaar 2014

Kranenbarg. “Wandtegels, schakelaars, kranen, noem het maar op, alles kan er in en je ziet het effect. Als ik met de muis op een onderdeel ga staan en ik click een keer, zie ik aan de zijkant van het scherm alle informatie over dat ene onderdeel. Wat is het, wat zijn de specificaties, wanneer is welk onderhoud gepleegd?” Olde Scholtenhuis benadrukt het belang hiervan: “Op dit moment is die informatie misschien niet zo belangrijk, maar over 15 jaar kan het heel handig zijn om alles zo bij elkaar te hebben.” Dat alle gegevens in het model zitten, heeft nog een andere aantrekkelijke kant: met een paar acties zijn maten en hoeveelheidsgegevens te genereren. Kranenbarg: “Als ik straks een offerte voor de glasbewassing wil opvragen, selecteer ik in het systeem ‘beglazing’ en krijg ik direct het totaal aantal vierkante meters buitenbeglazing dat gewassen moet worden. Of hoe vaak krijg je wel niet de vraag hoeveel bruto vloeroppervlak het gebouw heeft? Die gegevens haal je zo uit het systeem.”

Geruststelling

Volgens Kranenbarg is iets driedimensionaal presenteren niet nieuw. “Architecten werken daar al jaren mee, los van de platte tekeningen. Maar nu heb je alles in één model, waarin alle partijen gezamenlijk werken. Niemand hoeft nog eigen tekeningen te maken, waardoor je een veel betere aansluiting krijgt.” Het allerbelangrijkste voor TMZ? “We zien en weten wat we krijgen en door de database bij te houden, kunnen we op een efficiëntere manier ons gebouw beheren. Dat biedt geruststelling. Je krijgt ook echt de kans om als opdrachtgever mee te denken. Je zit iedere week samen en je ziet het gebouw steeds verder groeien.”

spotlight

Frans van Riel

‘Een zorginstelling zal bijna een echt bedrijf worden’ “Vroeger wilde ik eigenlijk gaan varen op de Holland America Line, maar daar zat opeens ontzettend de klad in. Toen ben ik naar de Hotelschool gegaan en daar kwam ik in aanraking met de zorg. De combinatie van zorg en horeca was destijds helemaal nieuw en het was heel inspirerend om dat gebied te gaan verkennen. Na mijn opleiding ben ik bij het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam begonnen als hoofd Hoteldienst. Daarna volgde het Utrechtse St. Antonius Ziekenhuis, locatie Overvecht en nu zit ik alweer een tijd bij Bronovo.”

Wat maakt iemand tot een goede facilitair manager? In de nieuwe rubriek Spotlight vertelt elke maand een facilitair manager werkzaam in de zorg over zijn beroep. Tekst Aline de Bruin Naam: Frans van Riel Functie: manager facilitair Organisatie: Stichting Bronovo-Nebo, Ziekenhuis Bronovo (Den Haag) Leeftijd: 58 jaar Werkt: gemiddeld 50 uur per week

Verantwoordelijkheden

“Ik moet de kwaliteit en continuïteit van alle facilitaire diensten waarborgen en het budget beheren. Daarnaast bestaat een groot deel van mijn werk uit het managen van verbouw- en nieuwbouwprojecten, want we hebben nu behoorlijk veel bouwprojecten lopen.”

Eigenschappen

“Je moet alle ontwikkelingen volgen en daarop voortdurend kunnen anticiperen. Naast de dagelijkse gang van zaken ben ik constant bezig met wat er morgen gaat gebeuren. Goed communiceren is ook heel belangrijk.”

Zelf doen of uitbesteden?

“Ik was altijd van het zelf doen, maar dat is de laatste tijd iets genuanceerder geworden. Zaken als beveiliging en logistiek kun je prima uitbesteden. Diensten die dichtbij de patiënt liggen, bijvoorbeeld de hotelservice, kun je beter in eigen beheer houden. Dan heb je meer invloed op zo’n dienst.”

Overleg

“Per week zit ik zo’n twintig uur in overleg. Soms is er sprake van een

overkill, maar het is moeilijk om het aantal overleguren te minderen. Het hoort toch bij de dagelijkse gang van zaken.”

Leuk aan de zorg

“Je levert een bijdrage aan een complexe organisatie. In de zorg gaat het echt om de dingen die ertoe doen. Het leven begint hier en de dood is dichtbij.”

Minder leuk

“Soms zijn de processen wat ambtenaarachtig. Er zijn veel regeltjes. Bij een bedrijf draait alles om de klant, in de zorg begint dat nu pas te komen.”

Grootste wapenfeit tot nu toe

“Recent is de hotelservice helemaal georganiseerd en gerealiseerd. Daarnaast ben ik na de afronding van ieder

bouwproject weer helemaal tevreden als de gebruikers er blij mee zijn.”

Toekomst

“De professionalisering in de zorg zal doorzetten. De kwaliteitseisen blijven, maar ik denk dat veiligheid nog meer een issue wordt. Verder gaat er nog meer op geld en klanten gestuurd worden. Een zorginstelling zal bijna een echt bedrijf worden.”

Gouden advies

“Het is heel belangrijk dat je als facilitair manager het respect hebt van je organisatie. Dat respect win je door een integere opstelling en door mee te denken. Laat zien dat je bereid bent veel energie in je werk te steken. Zeg wat je doet en doe wat je zegt. Als je respect wint, kun je dingen voor elkaar krijgen.”

2013-Mei / ZorgInstellingen 23

GASTVRIJHEIDSZORG MET STERREN 2013

Nominaties

Genomineerden Gastvrijheidszorg Awards 2013 De genomineerden voor de Gastvrijheidszorg Awards 2013 in de categorieën Verpleging & Verzorging, Ziekenhuizen, GGZ en Kleinschalig Wonen zijn bekend. Hierna alle instellingen per categorie in alfabetische volgorde. De prijzen worden uitgereikt tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg op 6 juni in CineMec in Ede (zie www.zorgmetsterren.nl).

ZIEKENHUIZEN

Deventer Ziekenhuis

Twee jaar geleden winnaar met vier sterren. Algemeen regionaal ziekenhuis met alle basisspecialismen. Medewerkers worden continu getraind in gastvrijheid. Roomservice op de verpleegafdelingen. Warme maaltijd kan via bedmonitor tot een half uur voor het serveren besteld worden. Het ziekenhuis heeft een prettige, haast salonachtige sfeer. Attentheid is van hoog tot laag tweede natuur geworden.

Lievensberg ziekenhuis Bergen op Zoom Amphia Ziekenhuis locatie Langendijk, Breda

Regionaal ziekenhuis met topklinische zorg en een breed scala aan specialisten. Vorig jaar op de zesde plaats en ook nu een nominatie. Goed serviceconcept met Amphia Verzorgvuldigt. Het ziekenhuis serveert een goede, verantwoorde maaltijd. De laatste jaren is ingezet op het ontdoen van de ziekenhuissfeer. Het ziekenhuis straalt warmte en rust uit.

Amphia Ziekenhuis locatie Molengracht, Breda

De locatie biedt vooral complexere en acute zorg. Gastvrij gedrag is bij alle medewerkers zichtbaar en voelbaar. Er is veel persoonlijke aandacht. Het eten en drinken is van zeer goede kwaliteit. Mee-eten is altijd mogelijk. In het verbouwde beddenhuis zijn prachtige eenpersoonskamers gerealiseerd. Overal oogt het netjes en gezellig.

2013-Mei / ZorgInstellingen

Middelgroot streekziekenhuis met regiofunctie. In 2009 winnaar van Gastvrijheidszorg met Sterren. Zichtbaar rustige en warme sfeer. De verpleegafdeling heeft speciaal opgeleide gastvrouwen. Er is 24 uur per dag een broodkar op de afdeling. De afdeling Kind & Jeugd is prachtig vormgegeven en ingericht. Het ziekenhuis heeft veel aandacht voor kunst.

Maasziekenhuis Pantein Beugen

Patiënten en bezoekers spreken vol lof over de gastvrijheid van het ziekenhuis. Het Maasziekenhuis geniet veel vertrouwen. De patiënten hebben een ruime maaltijdkeus en bovendien à la minute roomservice door slim gebruik van afdelingskeukens. Het nieuwe ziekenhuis is smaakvol ingericht. De Maas is stilistisch in het interieur verwerkt. Vorig jaar op de vierde plaats en ook nu een nominatie.

GASTVRIJHEIDSZORG MET STERREN 2013

Nominaties

Máxima Medisch Centrum Veldhoven

Middelgroot ziekenhuis met intensieve zorg, complexe operaties en spoedeisende hulp. Onderscheidend Vrouw Moeder Kind-centrum. Gastvrijheidsbeleid is een prominent onderdeel van de bedrijfsvoering. Het eten en drinken is van hoog niveau. De warme sfeer is het resultaat van de prettige en vriendelijke bejegening van alle medewerkers waardoor de cliënt het gevoel krijgt in goede handen te zijn.

Slingeland Ziekenhuis Doetinchem

Algemeen ziekenhuis met streekfunctie. Vorig jaar op de zevende plaats en ook nu een nominatie. De teams ontwikkelen zelf het gastvrijheidsbeleid. De uitkomsten worden samengevoegd tot een uniform gastvrijheidsbeleid. Het ziekenhuis heeft een eigen keuken. Er wordt dagelijks met verse producten gekookt. De ambiance is goed verzorgd. Gezellige uitstraling.

St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg

Groot topklinisch opleidingsziekenhuis. Met de programma’s Menslievende zorg en Gastvrije zorg is er een geïntegreerde verantwoordelijkheid voor de totale gastvrijheid binnen het ziekenhuis. De warme maaltijden zijn kwalitatief uitstekend. Fanatieke groep koks en keukenmedewerkers. Het ziekenhuis is attent op het verbeteren van de ambiance. Bewuste kleurencombinaties en veel aandacht voor kunst.

Ziekenhuis Rivierenland Tiel

Vorig jaar op de derde plaats en nu weer een nominatie. Streekziekenhuis met een duidelijke gastvrijheidsvisie. Het project ‘gastvrijheid met passie en toewijding’ heeft duidelijk zijn vruchten afgeworpen. Veel uitgewerkte initiatieven. Het ziekenhuis werkt met het maaltijdconcept Puur Betuwe. Streekproducten spelen een grote rol in maaltijdvoorziening. Keuzevrijheid staat voorop. De ambiance is opgeruimd en rustig.

Ziekenhuis St Jansdal Harderwijk

Het ziekenhuis heeft de patiënt daadwerkelijk centraal gesteld. Het motto ‘Je zorgt voor elkaar’ wordt op vele fronten waargemaakt. Eten en drinken zoals thuis is het uitgangspunt. Het management huldigt het principe dat het St Jansdal een vijf sterren zorghotel moet zijn. De pianist tijdens het avondspreekuur wordt door de bezoekers erg gewaardeerd.

KLEINSCHALIG WONEN

Croonenhoff (Vivre) Maastricht

Een modern en open huis met vier kleinschalige woonunits. Gastvrijheid is een way of life. Er wordt samen met de familie een levensboek gemaakt over de bewoner. Het huis is ruim van opzet. Er heerst een gezellige warme sfeer, je voelt je hier thuis. Veel aandacht voor een rustige ambiance met weinig prikkels voor de bewoner. Twee jaar geleden winnaar in de categorie Verpleging & Verzorging.

Judith Leysterhof (Rivas Zorggroep) Hardinxveld-Giessendam

Vorig jaar winnaar van de aanmoedigingsprijs Kleinschalig Wonen, nu weer genomineerd. Judith Leysterhof is luxueus en comfortabel. De praktische en doeltreffende inrichting is gericht op het welzijn van de bewoners. Betaalde jongeren zijn geselecteerd en getraind om bewoners te helpen bij het eten. Het team vult de gastvrijheid met passie en veel creativiteit in.

Kardinaal de Jonglaan (tanteLouiseVivensis) Bergen op Zoom

Drie kleinschalige woonvormen, elk voor zes bewoners, gesitueerd in twee panden. De cliënt en zijn belevingswereld

staan centraal. Elke woning heeft een eigen huishoudbudget. Medewerkers bepalen samen met de bewoners wat ze gaan eten. Bewoners hebben maximale bewegingsvrijheid door armbanden met sensoren die alleen de eigen deur openen.

Merlinge (Rivas Zorggroep) Arkel

Bewoners en familie kunnen rekenen op een heel gastvrije benadering. Medewerkers weten gastvrijheidsprincipes goed te vertalen naar de bewoners. Bewoners hebben binnen hun mogelijkheden en wensen een actieve rol bij de maaltijden. De sfeer in de huiskamers is zoals thuis. Eigen kamers kunnen met uitzondering van het bed geheel naar eigen smaak worden ingericht.

Zorgwoningen Balk (Plantein) Balk

Vier zorgwoningen die door hun ligging onderdeel uitmaken van de wijk. Vanuit beleving van de bewoner wordt een zorgleefplan opgesteld, waarbij belevingsgerichte zorg uitgangspunt is. Op de vier gemeenschappelijke kamers wordt zelfstandig gekookt. Medewerkers zijn opgeleid door een kok. De inrichting straalt warmte en functionaliteit uit.

2013-Mei / ZorgInstellingen 25

VERPLEGING & VERZORGING

Ariënsstaete (AriënsZorgpalet) Enschede

Ruim opgezet gebouw met een royale indeling. Gastvrijheid wordt voortdurend getraind en is hoofdtaak; dat gaat boven de individuele taakstelling van medewerkers. Eventuele klachten worden direct opgepakt. De sfeer is die van een vijfsterren hotel. Diverse eetmomenten, de maaltijden zijn gevarieerd en zien er smaakvol uit. Aankleding en kleurstellingen zijn mooi op elkaar afgestemd.

De Doekenborg (ZZG Zorggroep) Nijmegen

Bannehof (Rivas Zorggroep) Gorinchem

Een mooi en modern woonzorgcentrum. Gastvrijheid, warmte en aandacht spelen een grote rol. Leidinggevenden en medewerkers worden hier jaarlijks op getraind en getoetst. Bewoners eten waar ze zelf willen, op het appartement of in het restaurant. Ze noemen het eten perfect. De ambiance is met zorg uitgekozen, modern en huiselijk.

De Doekenborg is een veilig en vertrouwd thuis voor mensen die niet meer zelfstandig kunnen wonen. Het management is er in geslaagd gastvrijheid goed gestalte te geven. Iedereen voelt zich welkom. Het niveau van de maaltijden is opmerkelijk hoog. Het motto ‘alles kan, tenzij’ wordt hier daadwerkelijk toegepast.

Jacqueline (tanteLouise-Vivensis) Bergen op Zoom

Woonzorgcentrum met gezellige ambiance. Er is een werkgroep gastvrijheid met een uitgebreide agenda. Bewoners worden gestimuleerd om in het restaurant te eten. Voor wie niet wil, is er roomservice. Het eten is goed;

GGZ

Dimence locatie Grasdorpstraat Zwolle

Vanuit de kernwaarden wordt gastvrijheid tot uitdrukking gebracht. Het zelf koken is een onderdeel van het behandelplan. Er wordt voortdurend gewerkt aan het minimaliseren van de chemische toevoegingen om effecten van de medicijnen hierop te minimaliseren. Het moderne gebouw is functioneel ingericht. De kleurstelling en inrichting is prikkelarm gehouden.

Huize Padua (GGZ Oost Brabant) Boekel

Huize Padua biedt psychiatrische zorg aan mensen met complexe psychische problemen. De GGZ-instelling heeft drie kernwaarden: betrokkenheid, betrouwbaar en ambitieus. Maaltijden worden door een extern bedrijf aangeleverd en door de centrale keuken geregenereerd. In overleg met de cliënten is de kleurstelling in de woonkamers en de gangen samengesteld.

2013-Mei / ZorgInstellingen

Landgoed De Grote Beek (GGzE) Eindhoven De Grote Beek ligt op een prachtig landgoed. Er is steeds meer een individuele benadering voor zorg en welzijn. Er zijn verschillende voorzieningen waar gegeten kan worden. Veel aandacht voor inrichting en beleving. De Grote Beek heeft een vaste samenwerking met studenten van de Design Academie Eindhoven voor een frisse blik en creatieve ideeën.

de invloed van de kok is duidelijk merkbaar. Gemoedelijke, rustige sfeer, mede dankzij de werkgroep inrichting.

Laarstede (BrabantZorg) Nistelrode

Nieuw licht gebouw met veel aandacht voor ambiance. Gastvrijheid zit in de genen van de medewerkers. Aandacht is de belangrijkste kernwaarde en deze is zichtbaar en voelbaar. Er wordt zelf gekookt. Bewoners eten met smaak in het restaurant. Mooi lichte ruimten, sfeervol aangekleed en oog voor warme kleurschakeringen. Prachtige lampen in het restaurant.

Mariahove (tanteLouise-Vivensis) Ossendrecht

Mariahove is gemoedelijk en sfeervol. Mensen maken de gastvrijheid, is de visie van het management en de bewonersraad. Het trainen en begeleiden van medewerkers heeft zijn vruchten afgeworpen. Zelfstandigheid wordt gestimuleerd: bewoners eten meestal in het restaurant en doen zelf boodschappen voor de broodmaaltijd. 2

Nebo (Stichting Bronovo-Nebo) Den Haag

Verpleeghuis Nebo zit in een prachtig gebouw. Nebo is sterk gericht op het vervullen van individuele wensen. Familie en mantelzorg worden betrokken bij het opstellen en regelmatig updaten van het beleid. Gasten kunnen altijd mee-eten. Veel licht en ruimte. Er is een schitterend stiltecentrum.

De Schutse (Rivas Zorggroep) Gorinchem

Nieuw wooncomplex, ruim en licht opgezet. De thuissituatie wordt zo veel mogelijk nagestreefd. Uitgangspunt is dat de bewoner centraal staat bij het afstemmen van de dagelijkse zaken, zorg en dienstverlening. Er is een soepkar en in het Grand Café kan een warme maaltijd

gegeten worden. Ruime keuze. Het hagelnieuwe gebouw, met grote, hoge glaswanden opgezet, straalt rust uit.

De Waalburcht (Rivas Zorggroep) Papendrecht

Verpleeghuis met PG, somatiek en dagbehandeling. Vraag en behoefte van de cliënt zijn leidend. Er wordt veel met bewoners gedaan, ook buiten het zorgcentrum. In de PG-woningen koken de medewerkers zelf. Eten in het restaurant wordt uitgeserveerd door een zorgmedewerker. De appartementen en gangen zijn geluidsarm.

De Wieken (Rivas Zorggroep) Papendrecht

Algemeen kleinschalig verpleeg-huis. Er wordt gewerkt volgens het Planetree-concept. De maaltijden worden in de huiskamers genoten. Regelmatig wordt per huiskamer met een mobiele keuken de warme maaltijd bereid, samengesteld door de bewoners. De gangen zijn ingericht als straten. Zo is een dorpsgevoel gecreëerd.

RGC Ouderen (GGNet) Apeldoorn

Er is aandacht om gastvrijheidsbeleid op veel terreinen te ontwikkelen. Tevens is er sprake van optimale inzet en betrokkenheid van alle medewerkers bij het vormgeven van het beleid. Voeding wordt verzorgd door een externe partner. Een deel van de cliëntengroep kookt regelmatig zelf. Het gebouw heeft veel mogelijkheden en is ingericht met warme kleuren.

De Wieken (GGNet) Groenlo Residentiële locatie voor voortgezette behandeling van ouderen. De sfeer is huiselijk en het personeel is vriendelijk. Medewerkers spannen zich in om wensen van patiënten te honoreren. Er heerst een ja−cultuur. Aan de wanden hangen werkstukken van patiënten. Vorig jaar op de vierde plaats en nu weer een nominatie.

2013-Mei / ZorgInstellingen 27

OnderzOek

Ziekenhuisomgeving

Als patiĂŤnten konden kiezen Als patiĂŤnten de aspecten van de ziekenhuis-omgeving konden bepalen, maken ze duidelijke keuzes. Maar kiezen zij voor de meest optimale omgeving? Onderzoek van TNO geeft interessante inzichten. Tekst Drs. Eliane Schreuder en Herma IJpelaar, Msc.*

2013-Mei / ZorgInstellingen

OnderzOek

Ziekenhuisomgeving

Een helende omgeving, of healing environment, is een veel gebezigde term als het gaat om het bouwen of verbeteren van zorgomgevingen. Het gaat dan om een (ziekenhuis)omgeving die optimaal bijdraagt aan het primaire proces: zieke mensen beter maken. Waarbij over de definitie van ‘ziek’ en ‘beter’ te discussiëren valt. In de praktijk betekent dit een omgeving die optimaal bijdraagt aan de gezondheid en welzijn van patiënten, welzijn en productiviteit van zorgpersoneel en welzijn van bezoekers. Wat vanuit healing environment misschien minder aandacht krijgt, maar wat voor andere stakeholders ook een grote rol speelt, is een omgeving die bijdraagt aan een financieel gezonde exploitatie van het gebouw. Onderzoek naar de effecten van ontwerpbeslissingen op al deze uitkomstmaten is complex. Huidig onderzoek richt zich daarom vaak op één of twee gebruikersgroepen en op enkele factoren.

Prettig

Wat het effect van de zorgomgeving op het welzijn en de gezondheid van patiënten betreft, zijn er veel deskundigen die op allerlei manieren kennis en ervaring hebben opgebouwd. Goede ventilatie, uitzicht op natuur, daglicht en éénbedskamers zijn voorbeelden van aspecten die een belangrijke rol spelen in een gezonde, helende en prettige zorgomgeving voor de patiënt

In een veranderend zorglandschap waarbij keuzevrijheid van de patiënt belangrijker lijkt te worden, heeft TNO zich op de vraag gericht: als patiënten hun omgeving konden kiezen, welke aspecten vinden zij dan belangrijk?

Wat in het onderzoek vaak onderbelicht blijft, is de vraag wat de patiënten van die helende omgevingen nu zelf prioriteit geven als het gaat om hun ideale zorgomgeving. In een veranderend zorglandschap waarbij keuzevrijheid van de patiënt belangrijker lijkt te worden, heeft TNO zich op de vraag gericht: als patiënten hun omgeving konden kiezen, welke aspecten vinden zij dan belangrijk?’

Voorkeuren

Om deze vraag te beantwoorden, maakte TNO gebruik van conjunctmeting – een in de marketing algemeen gebruikt instrument om onbewuste klantvoorkeuren ten aanzien van producten te meten. De toepassing van deze methode op de gebouwde zorgomgeving als product is nieuw. Aan het onderzoek in de zomer van 2012 deden 229 proefpersonen deden mee. De leeftijd van de varieerde van 18 tot 82 jaar (gemiddeld 43 jaar) en 54 procent was vrouw. De proefpersonen stelden hun ideale ziekenhuisomgeving (ziekenhuisprofiel) samen aan de hand van elf deelaspecten: type kamer, uitzicht, interieur, ligging kamer, catering, controle binnenklimaat, sanitair, toegang tot natuur, controle toezicht, ruimte voor privé gesprek en toegang tot media. Deze deelaspecten hadden ieder een beperkt aantal mogelijke eigenschappen. Zo kon men bij type kamer kiezen tussen een één-, twee- of vierbedskamer. Vervolgens werden (onbewuste) relatieve voorkeuren gemeten door eigenschappen op deze deelaspecten slim te variëren en proefpersonen te laten kiezen tussen ziekenhuisprofielen. Het onderzoek betrof dus uitsluitend ziekenhuisprofielen. Op afstand het meest onderscheidende aspect in de voorkeursbepaling is het aantal bedden per kamer, waarbij de vierbedskamer overtuigend werd afgewezen en de tweebedskamer nog acceptabel werd bevonden. Meer privacy lijkt voor de patiënt een topprioriteit. Uit het onderzoek blijkt dat éénbedskamers wel populair zijn.

Ook toegang tot media (televisie, internet, radio) op de kamer wordt overweldigend verkozen boven mediatoegang in een zitkamer en staat in de hiërarchie op de tweede plek. Dat toegang tot media en communicatie een fundamentele behoefte is, verrast misschien niet, maar wel dat het bijna alle andere behoeften achter zich laat. De derde plaats is voor de catering. Hoewel enige keuzevrijheid voor maal en tijd de grootste voorkeur heeft, is een vaste tijd en vast menu acceptabel. Zodra er betaald moet worden voor

<Op afstand het meest onderscheidende aspect in de voorkeursbepaling is het aantal bedden per kamer> grotere keuzevrijheid, houdt het meteen op. Keuze graag, maar het mag niets extra kosten. Ook sanitair op de kamer, controle over het binnenklimaat, keuze om de deur open of dicht te doen en een huiselijk interieur zijn factoren die een verschil maken, maar vergeleken met de top drie zijn deze duidelijk minder onderscheidend.

Optimaal

Hoe belangrijk de top drie aspecten zijn ten opzichte van de andere acht wordt duidelijk als een rekenmodel wordt gebruikt om te bepalen welk marktaandeel een ziekenhuis zou hebben bij bepaalde combinaties van de omgevingseigenschappen. Als het ziekenhuisprofiel op alle aspecten optimaal is (met alle voorkeurseigenschappen), scoort het tegenover een ziekenhuis met alle aspecten tegengesteld (eigenschappen met minste voorkeur) een marktaandeel van 96

2013-Mei / ZorgInstellingen 29

OnderzOek

Ziekenhuisomgeving

procent. Als alleen de drie meest onderscheidende aspecten verschillen (en de overige aspecten zijn voor beide profielen optimaal), dan is het marktaandeel voor het optimale ziekenhuis nog steeds 91 procent.

Wat vinden patiënten belangrijk? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Type kamer Toegang tot media Catering Sanitair Controle binnenklimaat Controle toezicht Interieur Uitzicht Toegang tot natuur Ruimte voor privégesprek Ligging kamer

Als we de patiënt dus echt keuze zouden geven, dan moeten we er rekening mee houden dat die patiënt duidelijke keuzes maakt en dat bepaalde arrangementen, zoals vierbedskamers (die nu nog veel voorkomen in de zorg) voor een grote groep onacceptabel zijn. Ook gezien de verhoogde gezondheidsrisico’s in vierbedskamers ten opzichte van éénbedskamers, is het vanuit de patiënt gezien opmerkelijk dat deze arrangementen nog steeds veel voorkomen. Wat betreft de éénbedskamer kiezen patiënten dus voor een omgeving die ook wat het effect op gezondheid betreft optimaal is, maar of media aan het bed onder het kopje helende omgeving geschaard kan worden, moet nog nader onderzocht worden. Zo zou het de nachtrust negatief kunnen beïnvloeden waardoor het herstel minder snel gaat. Onder-

zoek naar de effecten van ontwerpkeuzes op meerdere uitkomstmaten blijft daarom noodzakelijk bij het creëren van een optimale omgeving. Het toepassen van deze methode kan helpen om de prioriteiten van verschillende gebruikersgroepen te achterhalen. Het is aan de ontwikkelaars, ontwerpers en inrichters om een weloverwogen keuze te maken tussen wat de gebruiker wil en wat significant bijdraagt aan een optimale zorgomgeving.

*Eliane Schreuder is wetenschappelijk onderzoeker bij het Dutch Centre for Health Assets onderdeel van TNO. Herma IJpelaar is met dit onderzoek i.o.v. TNO afgestudeerd Master in de Toegepaste Cognitieve Psychologie (Universiteit van Utrecht).

ONTDEK DÉ SPARRING PARTNER VOOR PROFESSIONEEL FACILITY MANAGEMENT Meld u aan voor de gratis e-mailnieuwsbrief of vraag een gratis proefnummer aan

WWW.FACTOMAGAZINE.NL

FACILITEERT IN MANAGEMENT EN INKOOP

2013-Februari / ZorgInstellingen

column

Het is weer zover Ik kijk naar een spannende film: vier vrouwen lopen door een gang, twee staan stil bij de beide trappenhuizen, één bij de lift en de vierde belt aan bij de appartementen. Als er niet open wordt gedaan, haalt de vrouw bij de deur een plastic kaart uit haar jaszak en probeert ermee in te breken. Ik volg ze van verdieping tot verdieping en bij enkele appartementen lukt het inbreken met de plastic kaart. Eén van de dames gaat naar binnen, de anderen houden de wacht en slaan alarm als ze de lift of stappen in het trappenhuis horen. Bij één appartement is het raak. Na elf keer in-en-uit te zijn gegaan, komt één van de dames triomfantelijk met de buit naar buiten: vier gouden armbanden, zes horloges en een aantal dure zonnebrillen. Ik kan zien hoe zij de buit verdeelt onder haar kornuiten. Het zijn de camerabeelden, die wij bekijken naar aanleiding van een gemelde diefstal van een bewoner van één van onze zorgappartementen. Het is weer zover, maar deze keer staan ze voor het eerst mooi op beeld. Want na de vorige keer hebben we geïnvesteerd in een duur camerasysteem. Dat is nu de investering waard gebleken. Zelfs de politie is onder de indruk van de goede kwaliteit van de beelden. Daarbij komen nog twee verheugende zaken. De politie neemt ons serieus en denkt niet: oh, het is weer zo’n vergeetachtig vrouwtje die niet meer weet waar ze haar spulletjes heeft gelaten. En ik hoef niemand van ons eigen personeel te verdenken. Dat geeft een zekere rust, niet alleen bij mij, maar zeker ook onder de medewerkers. Toch moeten we hier weer lering uittrekken. De dames zijn niet door de hoofdingang binnengekomen, want daar hangen ook camera’s en op die beelden zijn ze niet te zien. Dus zijn ze ergens binnengekomen waar geen camera’s hangen, door de nooduitgang of via de ondergrondse garage. Er zit dus toch nog steeds een lek in ons systeem. En op de deur van de nooduitgang zit geen inbraakstrip, ook niet bij de voordeuren van de appartementen. Daar kan niet ingebroken worden als mensen de voordeur op slot draaien. Maar kun je verwachten van oude – zeer oude – fragiele bejaarden dat ze daar altijd maar aan denken, ook al wonen ze hier zelfstandig? Tot hoever moet je gaan met het beschermen van zelfstandig wonende bejaarden? Wat zijn we bereid te investeren?

Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft. Morees heet in werkelijkheid anders.

En wat gaat de politie doen met deze mooie beelden? We zijn nu al weer drie weken verder en hebben niets meer vernomen. Er werd beloofd dat de beelden aan de landelijke televisie zouden worden doorgestuurd. Ik heb zo mijn twijfels. Als de politie geen actie onderneemt, gaan wij dan naar de ombudsman? Vele zaken om te overwegen, maar alles met het oog op de veiligheid van onze bewoners. Want wie het gemunt heeft op kwetsbare ouderen, moet gestraft worden. Dat staat als een paal boven water!

2013-Mei / ZorgInstellingen 31

CONGRES

Facto 2013

Is Lean ook een beetje Lief? Het jaarlijkse Facto Magazine Congres heeft dit jaar als thema 'Alles verandert’, ook FM!'. Met de workshops Facilitaire regie in de zorg (Parnassia Groep), Ondernemerschap in het ziekenhuis (MC Zuiderzee) en Is LEAN ook een beetje Lief? (St. Elisabeth ziekenhuis) is dinsdag 11 juni ook voor FM-professionals in de zorg bijzonder interessant. Een overzicht van het programma. Tekst Gerard Dessing

Alles verandert: de wereld, de mensen, organisaties, samenwerkingsvormen tussen organisaties, technologie, de manier waarop we communiceren, de manier waarop we produceren en werken. Het kan dus niet anders dan dat facility management ook verandert. Alle reden dus voor een facilitair vakcongres rondom het thema: ‘Alles verandert, ook FM!’. Na een welkom door dagvoorzitter Thijs van der Spil van Twynstra Gudde is het woord aan trendonderzoeker Andrea Wiegman. Zij houdt zich intensief bezig met trends en trend forecasting. In haar presentatie ‘A new world in the making’ belicht zij vanuit een helicopterview de belangrijkste ontwikkelingen die op ons afkomen. Wat betekenen deze veranderingen voor facility management en waar liggen de grote kansen en uitdagingen? Aan het eind van de dag laat cabaretier Rob Urgert (onder meer bekend als medepresentator van de satirische nieuwsquiz bij Paul de Leeuw op zaterdagavond) in hoog tempo zien hoe u ‘out of the box’ leert denken en doen.

2013-Februari / ZorgInstellingen

Het Facto Congres 2013 vindt plaats op dinsdag 11 juni in congrescentrum De Reehorst in Ede. Organisator is Vakmedianet, uitgever van onder meer Facto Magazine en ZorgInstellingen. Abonnees van Zorginstellingen, Service Management of Facto Magazine en leden van FMGezondheidszorg of FMN ontvangen een aantrekkelijke korting op de toegangsprijs. Wie met meerdere personen komt, geniet ook korting. Meer informatie: www.factomagazine.nl/congres of bel 06-51615659.

Workshops

Om 11.30, 13.30 en 15.00 uur vinden (in drie rondes van 60 minuten) 13 workshops plaats, waarbij deelnemers aan drie workshops naar keuze kunnen deelnemen. Een greep uit het aanbod: • Facilitaire regie in een zorginstelling Joke van der Schoor, (divisiemanager Facilitair Bedrijf bij Parnassia Groep) • Integraal uitbesteden of zelf blijven doen? Marc Claassen (facility manager WTC Amsterdam) • Prestatieinkoop in een facilitaire omgeving, werkt dat? Antoinette Bos (inkoopmanager bij het facilitair bedrijf Hanzehogeschool Groningen) • HRYou: veranderen naar

•

dienstverlening om trots op te zijn. Anneli van der Reijden (directeur Facilitaire Dienstverlening Hogeschool Rotterdam) en Annette van de Meene (directeur Hotelschool Den Haag Consultancy & Training) Is LEAN ook een beetje lief? Ad van de Laar MFM (Manager Facilitair Bedrijf & Vastgoed bij het St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg) Ondernemerschap in het ziekenhuis Frans Smits (strategisch hoofdinkoper MC Groep) en Jan Kreeft (commercieel Directeur ISS Cure & Care). Serviceconcepten Schiphol, en wat kan FM daar van leren? Maryan Brouwer (Schiphol) en Claudia Alflen (Twynstra Gudde)

lekker betrokken!

Synthetische toevoegingen

Schade door additieven In deze rubriek komen voorbeelden aan bod van producten of diensten met de aspecten die wel en niet duurzaam zijn. Het project ‘Lekker Betrokken!’, dat zorginstellingen ondersteunt in het structureel verduurzamen van product, proces en mens, wil zo de keuze voor een duurzaam product makkelijker maken. Productie Phyllis den Brok

Product

Voedingsproducten zonder onnodige, en mogelijk schadelijke, synthetische toevoegingen (additieven).

Omschrijving

Droge kruidenierswaren waar geen E-nummers inzitten die 'rood' gemarkeerd zijn volgens het boekje 'Wat zit er in uw eten'. Auteur Corinne Gouget: “Rood betekent dat 75 procent van de internationale wetenschappelijke analyses die ik heb vergeleken, aangeven dat dit additief giftig is en daarmee gevaarlijk voor de gezondheid.”

Duurzame aspecten

Producten zonder deze additieven zijn gezonder voor de cliënten en voorkomen negatieve reacties van lichaam en geest. Voorbeelden van additieven die

vermeden moeten worden zijn synthetische suikers, bijvoorbeeld in ‘light’producten waar mensen op termijn juist dikker van lijken te worden en synthetische kleurstoffen die mensen hyperactief maken.

Niet-duurzame aspecten

Uitsluiten van additieven bij de productie zegt verder niets over andere duurzaamheidsaspecten als bijvoorbeeld foodmiles, gebruik van pesticiden bij teelt, enzovoorts.

Wordt gebruikt door:

Dimence, een GGZ-instelling met locaties in onder andere Almelo, Deventer, Zupthen en Zwolle.

Waarom?

Jeannette van Raay, afdelingshoofd Voeding bij Dimence: “Wij willen ons op het gebied van duurzaamheid onder meer profileren met een gezonde maaltijd die zo veel mogelijk pure ingrediënten bevat, ambachtelijk bereid met zo min mogelijk chemische additieven. Hoewel misschien niet voor alle rode additieven de schadelijke effecten wetenschappelijk bewezen zijn, is onze cliëntgroep gevoelig voor allerlei invloeden, zowel fysiek als geestelijk, ook door de producten die ze eten en drinken. Steeds meer onderzoeken geven aan dat voedingsstoffen van invloed kunnen zijn op

gedrag en lichaam, waarbij mogelijke bijwerkingen individueel kunnen verschillen. Daarom heeft Dimence ervoor gekozen om waar mogelijk, ten behoeve van fysieke en geestelijke gezondheid van cliënten, deze toevoegingen op voorhand preventief zoveel mogelijk uit te sluiten. Het boek 'Wat zit er in uw eten?' gebruiken wij daarbij als richtlijn.” Voor meer informatie over Lekker Betrokken!, zie www.vhvg.nl en www.phliss.nl/lb.

2013-Mei / ZorgInstellingen 33

Product & Markt Milano Lounge voor meer beleving Met de succesvolle lancering van de Milano en de Alegria biedt Nestlé Professional een passend antwoord op de vraag naar kwalitatieve koffievoorzieningen binnen de horeca en het midden- en kleinbedrijf. Nestlé, leverancier van warme en koude drankenconcepten, introduceert nu het belevingsconcept Nescafé Milano Lounge. De complexiteit van het bedienen van veeleisende koffieliefhebbers, gecombineerd met de wens naar eenvoud in bediening en onderhoud, wordt door Nestlé volledig begrepen. De Milano Lounge voorziet in beide wensen en verpakt dit tevens in een ultramodern jasje. Het apparaat ontzorgt en maakt een beleving van het dagelijks moment genieten, aldus het persbericht.

Meer info: www.nestleprofessional.nl

Technologie voor handhygiëne halveert kans op zorginfecties Cleanic, distributeur van handhygiëneoplossingen binnen de medische sector, brengt Hyginex op de Nederlandse markt. Met deze ondersteunende technologie wil het bedrijf een gedragsverandering gericht op handhygiëne en infectiepreventie op een gebruikersvriendelijke manier afdwingen. De oplossing bestaat uit sensoren die registreren wanneer een medewerker zich in de nabijheid van patiënten bevindt. De sensoren leggen eveneens de handelingen tijdens het wassen en desinfecteren van de handen vast. Via een vibrerende polsband wordt een zorgmedewerker er alert op gemaakt wanneer hij of zij de richtlijnen niet naleeft. Het grote voordeel is dat het systeem de medewerkers ondersteunt zonder dat dit hen afleidt van hun belangrijkste taak: het beter maken van en de zorg voor patiënten. Hyginex werkt als het ware als een persoonlijke assistent, een geheugensteuntje dat altijd automatisch op de achtergrond draait.

Meer info: www.cleanic.nl

Forbo komt met kostencalculator voor vloeren Forbo Flooring introduceert een online levenscycluskostencalculator om de totale kosten en de kostenonderdelen van alle soorten vloeren eenvoudig met elkaar te vergelijken. De nieuwe tool maakt gebruik van standaarden van beheer en onderhoudskosten van SDU Uitgevers en kan worden afgestemd op de eigen situatie. De calculator is ontwikkeld voor facility managers, vaktechnische onderhoudsspecialisten, architecten en andere belangstellenden. De calculator is volgens het bedrijf gebaseerd op Forbo’s ervaring met het maken en verkopen van vloerbedekking. “Levenscycluskosten worden bepaald door de aanschafprijs van een product, levensduur, mate van herstelbaarheid en gemak van schoonmaak en onderhoud. Veruit de grootste factor in de totale kosten wordt bepaald door schoonmaak en onderhoud. Geen enkele vloer en geen enkele situatie is hetzelfde, maar een goede op de situatie afgestemde reiniging en goed onderhoud doet voor elke vloer wonderen.”

Meer info: www.forbo-flooring.nl

Respect Zorggroep volledig over op iPad Respect Zorggroep Scheveningen gaat, na een proefperiode van enkele weken, volledig over op het gebruik van iPads door alle ambulante zorgverleners in hun thuiszorgtak. De iPads zijn uitgerust met Careware for iOS, de mobiele app van het planning- en registratieplatform van softwareontwikkelaar helpLine. Later dit jaar voegt de Respect Zorggroep nog een app toe waarmee zorgverleners ook zorgdossiers met één tik op het scherm ‘on the spot’ kunnen inzien en bewerken. “Respect Zorggroep is de derde thuiszorgorganisaties in Nederland die onze software op iPads laat draaien", vertelt Hereward Burgers, managing director van helpLine. “En dit past in een trend. Want het gebruik van iPads of iPads Mini in de thuiszorg groeit snel. HelpLine uit Leiden is gespecialiseerd in webbased, ‘in the cloud’, softwareoplossingen voor planning en (mobiele) tijdregistratie, waarmee bedrijven en instellingen hun operationele en logistieke processen efficiënter kunnen inrichten.

Meer info: www.helpline-bv.nl

2013-Mei / ZorgInstellingen

Product & Markt Nieuwe veiligheidsapp voor smartphones gelanceerd

toegangscontrole Veilig en beVeiligd

Hoe fijn zou het zijn om een demente, dwalende vrouw snel te kunnen traceren met behulp van een mobiele telefoon? Het is mogelijk dankzij een nieuwe in Nederland ontwikkelde en betaalbare app die eenvoudig is te installeren op een smartphone. Volgens het bedrijf dat de app ontwikkelde, is het nog nooit eerder voorgekomen dat een alarmeringssysteem is verwerkt in een app. “Wij hebben een unieke koppeling kunnen maken met een wereldwijd werkende alarmcentrale die in 204 landen actief is”, vertelt directeur Vincent Ruinaard van LiveSafe, dat vorig jaar een persoonlijk gps-alarm introduceerde voor hulpbehoevenden en ouderen. De LiveSafe-app is eenvoudig te downloaden en te installeren op een mobiele telefoon en is vanaf nu wereldwijd in de lucht. De app kan voor € 9,95 per maand of € 99 euro per jaar worden afgesloten.

SSA

2013

Meer info: www.livesafe.nl

Veelzijdige zorgtelefoon Zorgtelefoon NEO van NEAT is een nieuwe oplossing voor de veiligheid van ouderen in verzorgingstehuizen of die zelfstandig wonen. De NEO wordt standaard geleverd met een draadloze polszender en kan uitgebreid worden naar maximaal acht alarmgevers per zorgtelefoon. Door een druk op de knop wordt een noodoproep gemaakt en is er onmiddellijk verbinding. Een noodoproep kan worden verzonden naar zes verschillende mensen of naar een alarmcentrale. De NEO kan optimaal worden aangepast aan de specifieke gebruiker of locatie eisen. Zo kan er een keuze worden gemaakt uit een versie die het beste past als het gaat om comfort, service en/of kostenefficiëntie. Daarnaast kan de zorgtelefoon worden gecombineerd met vele andere apparaten en is compatibel met de meest voorkomende alarmcentrales omdat het product beschikt over alle gangbare protocollen.

SALTO Virtual Network (SVN)

Meer info: www.ihkbv.nl

2013-Mei / ZorgInstellingen 35

Servicewijzer AutomAtisering

Bedrijfskleding Lloyd’s Register

Quarto

De specialist in betaaloplossingen voor (kleinschalige) zorginstellingen Westbaan 200 2841 MC Moordrecht Postbus 59 2840 AB Moordrecht T 0182-700500 E info@quarto.nl I www.quarto.nl

Beveiliging

VDZ Security

Hoofdkantoor Papendorpseweg 53-59 3528 BJ Utrecht Tel: 030-7991106 Regio Kantoor Oost Nederland Metaalstraat 2c 7483 PD Haaksbergen T 053-5742294 E info@vdzsecurity.nl I www.vdzsecurity.nl Beveiligingsdiensten voor zorgsector VDZ Security levert vakbekwaam en goed opgeleid beveiligingspersoneel.

fAcilitAire diensten

George Pisa & Zn.

Stijlvolle bedrijfskleding George Pisa & Zn. Tailleurs Kanaaldijk Noord 15B 5613 DZ Eindhoven T 040-2433631 E info@georgepisa.nl I www.georgepisa.nl

erkende certificAtieinstellingen

Bureau Veritas Certification

Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505500 E verkoopnederland@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl

Quality Assurance Certificatie en Training P.O. Box 701 3000 AS Rotterdam K.P. van der Mandelelaan 41a 3062 MB Rotterdam T 010-2018445 I www.lrqa.nl

TUV Nederland QA

De Waal 21c 5684 PH Best T 0499-339500 E info@tuv.nl I www.tuv.nl TUV Nederland is uw partner in certificatie: o.a. de HKZ T, V&V, Gehandicaptenzorg, Jeugdzorg, Revalidatie, Kinderopvang en Zorg-boerderijen en Veiligheidsmanagementsystemen. Wij komen graag bij u langs !

evAcuAtie DNV

Postbus 9599 3007 AN Rotterdam T 010-29 22 700 E certificatie@dnv.com I www.dnv.nl/zorg Zichtbare kwaliteit door certificering? DNV certificeert managementsystemen volgens: HKZ, ISO 9001, NTA 8009, NEN 8048, OHSAS 18001, ISO 14001. Onze unieke auditmethode Risk Based Certification® gaat nét even verder en haalt het maximale uit uw certificatietraject. Resultaat? Betrouwbare zorg van hoge kwaliteit.

2013-Mei / ZorgInstellingen

Landuwasco

Bellstraat 10 3133KE Vlaardingen E mail@landuwasco.nl I www.landuwasco.nl Landuwasco Wasserijtechniek levert meer dan 48 jaar het totale pakket wasmachines, droogmachines en strijkmachines aan de wasserijindustrie, instellingen, campings, hotels, scheepvaart en professionele inhuiswasserijen.

Newasco

Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.

inrichting

ARTIMO textiles Escape Mobility Company

Marconistraat 32 6372 PN Landgraaf T 045-5727031 E info@escape-mobility.com I www.escape-mobility.com

Postbus 1150 4700 BD Roosendaal De Meeten 53 4706 NK Roosendaal T 0165-543940 E info@artimo.nl I www.artimo.nl Artimo is leverancier van permanent vlamvertragende gordijnen meubelstoffen voor projecten.

Eromes Projectinrichters

Nieuweweg 240 Postbus 13 6600 AA Wijchen T 024-7502300 I www.eromes.nl Eromes ontwerpt, produceert en levert creatieve oplossingen voor zorgen werkomgevingen. Creativiteit die voorkomt uit nieuwe inzichten en ook door anders te kijken naar bestaande.

E.S.T.I.D.A Interieurontwerp en - fabricage Amsterdam Scannerstraat 21 1033 RV Amsterdam T 020-3371576 E info@estida.nl I www.estida.nl E.S.T.I.D.A ontwerpt, realiseert en produceert totaalinterieurs en interieuronderdelen voor zorginstellingen, horeca, retail, kantoren en wellness. Uw inrichtingspartner voor nieuwbouwprojecten, uitbreiding, renovaties en stoffering.

Gerflor Benelux

Postbus 7102 5605 JC Eindhoven T 040-2661700 E gerflornl@gerflor.com I www.gerflor.nl of www.gerflor.be Sinds 1937 wereldwijd producent van professionele PVC projectvloeren en specialist in vloeroplossingen voor de gezondheidszorg.

Servicewijzer lABels

Artevo

Alexanderstraat 6 6882 BG Velp T 026-3619334 E top@artevo.nl I www.naamlabels.nl Zelf investeren of uitbesteden? ARTEVO naamlabels maakt al ruim dertig jaar naamlabels voor uw kleding die wasecht en chemisch reinigbaar is.

instAllAtietechniek en onderhoud

trAiningen

Straight Systems

BLR-Bimon

airconditioning Postbus 72 3417 ZH Montfoort T 0348-472247 E airconditioning@ blr-bimon.nl I www.blr-bimon.nl BLR-Bimon is de specialist op het gebied van airconditioning.

Imtech Care & Cure

Rivium Boulevard 122 2909 LK Capelle aan den IJssel Postbus 8584 3009 AN Rotterdam T 010-4477400 I www.zorg.imtech.nl

kAssAsystemen

Bureau Veritas Training

Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toege-past, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.

Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl

De kosten voor een vermelding in deze Service-rubriek (logo, adresgegevens en ca. 20 woorden tekst) bedragen 750 euro per jaar. Inclusief plaatsing van een logo/link op de website www. zorginstellingen.nl in de rubriek producten. Informatie: Michel Lases T 06-52867256 E michellases@ vakmedianet.nl Bert Renkema T 06-30060061 E bertrenkema@ vakmedianet.nl

NIEUW IN ONS LEVERINGSPROGRAMMA: DE TJSS T6 RVS DESIGN GLIJARM DEURDRANGER OPTIMAAL TOEGANKELIJK | BRANDVEILIG | COMPACT

De TJSS T6 deurdranger zet nieuwe maatstaven: Ontwikkeld voor een optimale toegankelijkheid, combineert hij zijn hoogwaardige RVS design met gereduceerde afmetingen. Dankzij zijn gepatenteerde hybrideaandrijving is hij 20% lichter te openen in vergelijking met andere deurdrangers. Bezoek onze website voor meer informatie over deze nieuwe generatie TJSS deurdrangers.

2013-Mei / ZorgInstellingen 37

agenda

Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl

4 juni

19 juni

Baarn www.bouwforum.nl

Amsterdam www.leidscongresbureau.nl/congres

5 – 7 juni

25 juni

Seminar Inspecties Brandvei- Congres Innovatie lige Zorginstellingen in de Spoedzorg

Vakbeurs Gebouwbeheer Utrecht www.vakbeursgebouwbeheer.nl

6 juni

Congres Over Duurzame Inzetbaarheid Doorn www.overduurzameinzetbaarheid.nl

Nationaal Congres 24 - 27 september Gastvrijheidszorg met Sterren Vakbeurs CMS - Cleaning. Management. Services. Ede www.zorgmetsterren.nl

11 juni

Facto Congres 2013

Ede www.factomagazine.nl/congres

12 juni

Congres Scheiden Wonen en Zorg Amersfoort www.leidscongresbureau.nl/congres

Berlijn www.cms-berlin.de

23 – 24 oktober

Facilitaire Vakbeurs Assen Assen www.facilitairevakbeurs.nl

20 – 21 november

Domotica & Slim Wonen Eindhoven www.beursdomoticaenslimwonen.nl

advertentie-index alpheios Bv Brother international dictator Productie Bv electrolux Professional B.v. Medilex Bv Miele Professional rai group bv rentokil initial SaLtO SYSteMS Bv technische Unie B.v. virobuster B.v.

2013-Mei / ZorgInstellingen

39 7 37 14 Bijsluiter 40 Bijsluiter 4 35 2 4

Samen zorgen voor een betere performance • adviesrapportages • schoonmaaksystemen en -producten • verbruiksmaterialen • machines • technische service • opleiding en begeleiding • calculatiesoftware

Waskosten te hoog? Houd de persoonsgebonden was in huis! U kunt bij de dagelijkse wasverzorging veel geld besparen ten opzichte van uitbesteding aan een commerciële wasserij. Met een individuele efficienty-berekening laten we u zien hoe groot het besparingspotentieel is.     

Minder slijtage van het wasgoed Geen verlies en/of zoekraken van wasgoed BTW-voordeel over personele kosten (voor instellingen) Lage Total Cost of Ownership Duurzaam- en maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84