zorg Platform voor managers in ziekenhuizen en ouderenzorg
39e jaargang nr. 6 - oktober 2014
WW
W. ZO
NI
RG
EU
IN
ST
W
EL
S?
LIN
GE
instellingen
Thema Duurz
aamheid & Energi e
Eectief kosten besparen op energie Meander MC: schoonmaak gaat digitaal
N.
GGNet bestelt eten via app
Tips voor bestrijding ongedierte
NL
Gom. Laat uw organisatie stralen Stralende organisaties zijn die organisaties waar je prettig verblijft. Of waar je je, als klant, reiziger, patiĂŤnt of gast meteen welkom voelt. Het zijn organisaties waar je optimisme voelt, energie en plezier. Stralende organisaties zijn gastvrije organisaties. In onze visie zijn managers en bestuurders ook gastheren. We zien het als onze taak inhoud te geven aan hun gastheerschap. Wij laten organisaties letterlijk en figuurlijk stralen. Daardoor voelen gasten zich extra welkom. Medewerkers voelen zich extra thuis en presteren daardoor beter. Want in een bedrijf dat blinkt, zullen de medewerkers eerder uitblinken. Voor onze opdrachtgevers is onze manier van zaken doen doorslaggevend. Steeds meer waarderen ze ons niet alleen om onze betrouwbaarheid en het nakomen van afspraken, maar kiezen ze ons ook vanwege onze visie, het invulling geven aan gastheerschap en de hechte samenwerking waarbij de verdieping naar de wensen van de individuele klant centraal staat. We zijn pas tevreden als een opdrachtgever niet alleen zijn locatie, maar ook zijn organisatie ziet stralen. Gom. Laat uw organisatie stralen
Onderdeel van Facilicom
Inhoud
5
Van de redactie
10
25
(Wacht)kamers met hotelsfeer bij Spaarne Ziekenhuis
6
28
Nieuws
Eten en drinken kan duurzamer
8
31
Succes met aanbesteden
Schoonmaak wordt digitaal bij Meander MC
10
Duurzame oplossingen in de zorg
34
De strijd tegen het ongedierte
13
Tips om te besparen op energie en onderhoud
36
16
38
Agentschap NL brengt werkboek energiebewustzijn uit
19
Een glaasje wijn op het werk?
31
Spotlight op Marion Doets
Product & markt
41
Servicewijzer
42
20
Agenda en advertentie-index
GGNet: Even appen en het eten is besteld
23
Column Frederiek Morees
34
Online > ZorgInstellingen is ook op Twitter te volgen. Ga naar www. twitter.com/zorginstelling en wordt volger. Zo blijft u dagelijks op de hoogte van het laatste nieuws uit de zorgsector. Niet alleen interessant voor uzelf, maar u heeft ook de mogelijkheid om uw eigen volgers snel op de hoogte te stellen van het nieuws door te retweeten.< > Wat is er te doen? Voor welke cursus kan ik me inschrijven? Welk congres is interessant om bij te blijven in mijn vakgebied? En naar welke beurs moeten mijn medewerkers beslist toe? De website van uw eigen vakblad houdt evenementen en andere belangrijke agenda-onderwerpen nauwgezet in de gaten. Ga voor het complete overzicht naar de website. lees verder < www.zorginstellingen.nl/evenementen
> Iedere week verschijnt ZorgInstellingen in de vorm van een digitale nieuwsbrief. Iedereen die ge誰nteresseerd is in het laatste nieuws uit de zorgsector kan zich abonneren op deze gratis nieuwsbrief. Ook bevat de nieuwsbrief informatie over de nieuwste producten en diensten. Abonneren? lees verder < www.zorginstellingen.nl > Tijdens het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg op donderdag 12 juni in het Beatrix Theater in Utrecht zijn de winnaars van de Gastvrijheidszorg Awards 2014 bekendgemaakt. Bekijk de uitslag en de foto's van deze dag op www.zorgmetsterren.nl. U kunt zich via de website ook vast inschrijven voor Gastvrijheidszorg met Sterren 2015. Van harte aanbevolen!
2014-Oktober / ZorgInstellingen
3
Ontvang handvatten om aan de slag te gaan met een moderne werkstijl!
MASTERCLASS OVER HET NIEUWE WERKEN
Start 30 oktober 2014
OOK INTERESSANT VOOR U:
Maak op verschillende inspirerende locaties kennis met Het Nieuwe Werken en leer van gerealiseerde en succesvolle projecten. 5-daagse Masterclass waarbij alle aspecten van het nieuwe werken aan bod komen: de fysieke omgeving, de ICT-wereld, de gevolgen op het gebied van cultuur en leiderschap en het verander- en communicatietraject. Alle dagen zijn volgens een vast stramien opgebouwd. Na een inleiding van ĂŠĂŠn of meer experts over het thema gaat u concreet aan de slag. De masterclass wordt steeds op een inspirerende locatie gegeven. Op die manier maakt u ook werkelijk kennis met gerealiseerde en succesvolle projecten.
LEIDINGGEVEN AAN DE NIEUWE WERKERS
6 november 2014 De drie kritische succesfactoren voor HNW en hoe u, als leidinggevende, hiermee concreet aan de slag gaat!
Bekijk het complete programma en schrijf u in:
www.ohnw.nl/opleidingen over Het
Nieuwe Werken
REDACTIONEEL
Colofon
GELIJKHEID? Gelijke gevallen dienen gelijk behandeld te worden. Het is één van de fundamenten van onze samenleving. Een beginsel waar we trots op kunnen zijn, waar we zuinig mee moeten omgaan en dat we moeten koesteren. Toch weten we dat het er in de dagelijkse praktijk soms wat anders aan toe gaat. ‘All animals are equal, but some animals are more equal than others’ schreef George Orwell heel wat jaren geleden. Ik moest hieraan denken toen ik de berichten las over de aankomende veranderingen in de zorg en de ongelijkheid die dat met zich mee kan brengen. Wat is het geval? Per 1 januari worden tal van zorgtaken, en daarbij behorende budgetten, van het Rijk naar de gemeente overgeheveld. Daarbij wordt sowieso al een flinke bezuiniging (ruim 10 procent) doorgevoerd. Daar bovenop komt dat gemeenten zelf de hen ter beschikking staande budgetten mogen verdelen. Iedere gemeente gaat dus zelf bepalen hoeveel geld hij aan welke post wil gaan uitgeven. Wil men meer geld besteden aan kwetsbare jongeren, dan kan men dat extra benodigde geld dus weghalen uit bijvoorbeeld de pot gehandicapten of ouderen. Iedere gemeente beslist dit zelf, met als gevolg dat de zorg per gemeente kan gaan verschillen. Dit kan tot de volgende situatie leiden. Twee personen hebben dezelfde aandoening of tekortkoming en een daaruit voortvloeiende zorgbehoefte. Ze melden zich bij de gemeente waar ze wonen en hebben allebei dezelfde rechten op zorg. Echter, in gemeente X, waar minder op dat onderdeel wordt bezuinigd, levert dat een (veel) ruimer zorgpakket op dan in een gemeente zeg 20 kilometer verderop, waar net wat harder is bezuinigd. Natuurlijk is op dit moment nog niet bekend hoe deze situatie er straks echt uit gaat zien, maar als de voortekenen niet bedriegen, kan dit tot vreemde en onrechtvaardige situaties leiden, iets wat mijns inziens ongewenst is. Gelijke gevallen worden gelijk behandeld, dat is toch wat we van de overheid, centraal of lokaal georganiseerd, mogen verwachten in dit land?
GERARD DESSING
hoofdredacteur
ZORGINSTELLINGEN IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET
HOOFDREDACTEUR Gerard Dessing, gerarddessing@vakmedianet.nl tel. 088-5840912 EINDREDACTEUR Aline de Bruin, alinedebruin@vakmedianet.nl REDACTIERAAD Chiel Bos, Noor van den Bergh en Rob van den Bergh MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Arjan Anderiesen (coverontwerp), Phyllis den Brok, Ronald Bruins, Sandy van der Horst, Frederiek Morees, Sarah de Preter, Jan Willem Zwang UITGEVER Ruud Bakker ACCOUNTMANAGERS Michel Lases, michellases@vakmedianet.nl tel 06-52867256 Bert Renkema, bertrenkema@vakmedianet.nl tel. 06-30060061 VORMGEVING & OPMAAK colorscan www.colorscan.nl DRUK Ten Brink, Meppel ADRES Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn www.zorginstellingen.nl, redactie@zorginstellingen.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-5840888 ABONNEMENTEN ZorgInstellingen verschijnt 8 keer per jaar. Jaarabonnement Nederland € 129,00, België € 139,00, buitenland overig € 159,00 en los nummer € 17,50; prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. DOELGROEP Algemeen & financieel management, facilitair management, hoofden inkoop & voeding, ICT-management & hoofden administratie. COPYRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2014 PUBLICATIEVOORWAARDEN Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. DISCLAIMER Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie. ISSN 1386-4076
2014-Oktober / ZorgInstellingen
5
NIEUWS Kamer akkoord met Wet langdurige zorg De zorg voor ouderen en gehandicapten die 24 uur per dag hulp nodig hebben, kan wat de Tweede Kamer betreft vanaf 1 januari 2015 anders worden georganiseerd. Een Kamermeerderheid stemde in met de plannen van staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid). De hierdoor aangenomen Wet langdurige zorg (Wlz) garandeert de zorg voor de kwetsbaarste mensen en regelt dat er in 2015 voor 280.000 mensen die veel zorg nodig hebben een plekje is in een verzorgings- of verpleeghuis. Uitgangspunt van de nieuwe plannen is dat zorg niet per se in een instelling gegeven hoeft te worden en dat mensen meer te zeggen krijgen over de zorg die ze nodig hebben. De Kamer paste het voorstel van Van Rijn wel wat aan en legde vast dat zo’n 10.000 zwaar gehandicapte kinderen die thuis wonen komend jaar de zorg houden die ze nu hebben, terwijl wordt uitgezocht of ze vanaf 2016 zijn aangewezen op de gemeente of verzekeraars of onder de nieuwe Wlz vallen. Verder mogen mensen die nu zelf hun zorg regelen er in de nieuwe opzet niet op achteruitgaan en moeten afspraken over douchebeurten en ommetjes worden gemaakt met de verzorgers. Van Rijn wilde dat soort rechten in de wet vastleggen, maar PvdA en D66 vinden dat mensen dat het beste zelf kunnen bepalen.
Ziekenhuizen moeten miljoenen terugbetalen De Nederlandse ziekenhuizen moeten tientallen miljoenen euro’s terugbetalen aan de zorgverzekeraars. Dat is gebleken na een extra controle die de instellingen zelf hebben uitgevoerd, zo meldt Het Financieele Dagblad. Bij de controle zijn alle declaraties die de afgelopen 2 jaar bij de verzekeraars werden ingediend, nog een keer doorgespit. De extra controle is een gevolg van de 2,5 miljoen euro boete die het Sint Antonius Ziekenhuis in Utrecht vorig jaar kreeg van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) nadat de toezichthouder fouten in de declaraties had geconstateerd. Volgens Roger van Boxtel, vertrekkend bestuursvoorzitter van verzekeraar Menzis, zijn bij de controles ‘op flinke schaal elementen aangetroffen die overeenkomen met de fouten in het Antonius’. Ziekenhuizen en verzekeraars waren het dan oneens over de interpretatie van declaratievoorschriften.
'65% medische professionals gebruikt mobiel of tablet bij werk' Twee derde van de medische professionals als artsen en verpleegsters gebruikt mobiele technologie bij het behandelen en verzorgen van patiënten. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek naar het gebruik van mobiele technologie in de medische sector door informatiedienstverlener Wolters Kluwer. Van de ondervraagde medische professionals zegt 60 procent dat mobiele technologie de kwaliteit van de zorg aan patiënten helpt verbeteren, terwijl ongeveer de helft aangeeft dat ook de veiligheid van patiënten erdoor beter wordt. “Bij de behandeling van patiënten is hoogwaardige, actuele informatie voor medische professionals van cruciaal belang”, zegt Dr. Denise Basow, Senior Vice President bij de divisie ClinicalSolutions van Wolters Kluwer Health. “Dankzij smartphones en tablets hebben ze flexibele toegang tot die informatie, zodat ze steeds sneller accurate medische beslissingen kunnen nemen.” Ruim twee derde van de ondervraagden bij het onderzoek onderschrijft dit. Van de professionals zegt 57,7 procent mobiele technologie te gebruiken bij het nemen van medische beslissingen. Twee derde gebruikt het om informatie over geneesmiddelen op te zoeken, en een derde gebruikt mobiele technologie om patiënten te informeren.
'Er moet een kunstenaar komen in iedere zorginstelling' In iedere zorginstelling in Nederland een kunstenaar, die in een atelier aan de slag gaat met bewoners. Een idee van kunstenaar Hein Walter. Zorgcentrum Archipel in Almere heeft er al succes mee geboekt. Archipel won op het Nationaal Congres Gastvrijheidszorg de eerste publieksprijs, voor het maken van kunst met dementerende bewoners. Walter: “Ik ben beeldend kunstenaar en portretdichter en begeleid bewoners van zorgcentrum Archipel bij het maken van kunst. Op maandagmorgen komt er een groepje schilderen of tekenen. Ook maak ik foto’s van bewoners en schrijf hun levensverhaal in dichtvorm. Portretdichten noem ik het. Het werk van de bewoners wordt tentoongesteld en verschijnt in boeken. Ik ben er van overtuigd dat het bezig zijn met kunst het welzijn van de bewoners verhoogt.” Volgens Walter moet iedere zorginstelling een kunstenaar in huis nemen. “Niet op de loonlijst, maar als zzp’er. Iedere zorginstelling moet iemand hebben rondlopen die buiten de gebaande paden gaat. Zet die kunstenaar ook bij sollicitatiegesprekken en betrek zijn mening bij het aannamebeleid. Kunstenaars kijken anders. Een zorginstelling heeft zo’n andere kijk nodig.”
6
2014-Oktober / ZorgInstellingen
NIEUWS
www.zorginstellingen.nl
Nieuwe cao voor 430.000 medewerkers in de zorg De vakbonden en de werkgeversorganisaties hebben een onderhandelaars-akkoord bereikt voor een nieuwe cao in de zorg. In de cao staan onder andere afspraken over loonontwikkeling, de arbeidstijden en de ontwikkeling van arbeidsvoorwaarden in de toekomst. Over de werktijden hebben de cao-partijen afgesproken dat nulurencontracten alleen in uitzonderlijke situaties afgesloten zullen worden. Medewerkers die afgelopen periode een loonschaal lager zijn beland, krijgen dat in stappen weer terug. De partijen hebben tevens een minimum salarisschaal bepaald voor de hulp bij het huishouden. Verder wordt bij overname van huishoudelijk personeel na een Wmo gunning, de nieuwe werkgever verplicht om de werknemers over te nemen tegen de geldende arbeidsvoorwaarden. De cao zal lopen van 1 september 2014 tot 1 april 2016.
Hygiëne-zekerheid en kosten-efficiency
Meer rendement dankzij inkoopsamenwerking Het Nederlandse Intrakoop en Prospitalia Duitsland, de grootste inkoopsamenwerkingsverbanden voor de zorg, gaan samenwerken. Doel van de inkoopsamenwerking is het realiseren van een hoger rendement voor Nederlandse ziekenhuizen. Al jaren zijn de prijzen van medische hulpmiddelen in Duitsland de laagste in Europa met als reden meer inkoopsamenwerking. De prijsverschillen kunnen oplopen tot wel dertig of veertig procent. “In Nederland is de inkoopsamenwerking nog beperkt”, licht Frank Kaptein, bestuurder/directeur van Intrakoop toe. “De eerste stap is om inkoopvolume en kennis van een aantal Nederlandse ziekenhuizen op een andere manier te bundelen. Vervolgens kunnen we door de samenwerking met Prospitalia gebruikmaken van hun bewezen succesvolle aanpak in Duitsland en zo voordeel behalen voor de Nederlandse ziekenhuizen.” Intrakoop en Prospitalia zijn inmiddels met diverse ziekenhuizen in gesprek over deelname aan deze nieuwe vorm van samenwerking. De betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg wordt een steeds groter maatschappelijk probleem. Van de 20,6 miljard euro aan totale uitgaven door Nederlandse ziekenhuizen, is 7,7 miljard euro gerelateerd aan inkoop van exploitatiemiddelen. Jaarlijks gaat 4,1 miljard euro naar medische leveranciers, het merendeel internationale leveranciers. Met de samenwerking tussen Intrakoop en Prospitalia wordt een meer gelijkwaardige onderhandelingspartij gecreëerd voor de over het algemeen internationaal opererende medische leveranciers.
Nu een individuele aanbieding voor wasserijapparatuur aanvragen en ÆÈÅŰ Ê»È»Ä Ì·Ä º» »ÎÊÈ· jubileumkorting
Nu tot € 1250,extra korting!* Info: (0347) - 37 78 84 www.miele-professional.nl/jubileum *Actie loopt van 1 juni tot en met 31 december 2014.
2014-Oktober / ZorgInstellingen
7
ACTUEEL
Facilitair aanbesteden
Succes met aanbesteden?! De huidige Aanbestedingswet - van begin 2013 - gaat weer veranderen. Daarom organiseert Facto Magazine op maandag 17 november een kennismiddag over facilitair aanbesteden. Een kort overzicht van het programma. Op maandagmiddag 17 november a.s. organiseert vakblad Facto Magazine een kennismiddag over facilitair aanbesteden. Op het programma staan een presentatie van hoogleraar Inkoopmanagement Prof. Jan Telgen ('Aanbestedingswet weer op de schop: wat gaat er veranderen?'), een juridische update door advocaat mr. Suzanne Brackmann en twee praktijkcases, één over de aanbesteding van de schoonmaak bij ING -en één over de aanbesteding van de catering bij Autoriteit Financiële Markten.
8
2014-Oktober / ZorgInstellingen
Plenaire sessie De middag opent met een plenaire presentatie van Prof. dr. Jan Telgen, Hoogleraar Inkoopmanagement voor de publieke sector bij de Faculteit Management en Bestuur van de Universiteit Twente. Hoewel de huidige Aanbestedingswet nog maar sinds begin 2013 in werking is, komt er al weer nieuwe wet- en regelgeving aan. In januari 2014 zijn namelijk nieuwe EU-richtlijnen aangenomen en vastgesteld. De nieuwe
regels gaan leiden tot wederom een nieuwe Nederlandse aanbestedingswet. De nieuwe wet moet per begin 2016 in Nederland van kracht zijn. Welke veranderingen komen er aan, voor welke keuzes staat Nederland (op ca. 20 punten kan Nederland kiezen: wel of niet opnemen?), in welk opzicht krijgen bij facilitaire aanbestedingen betrokken partijen (opdrachtgevers en opdrachtnemers) hiermee te maken en wat kunnen de veranderingen voor hen gaan betekenen?
ACTUEEL
Facilitair aanbesteden
Vervolgens zijn er drie parallelle sessies.
Sessie 1. Juridische update aanbestedingsrecht Door mr. Suzanne Brackmann, senioradvocaat bij Brackmann Aanbestedingsspecialist, Rotterdam Suzanne Brackmann bespreekt ten eerste recente rechtspraak over aanbestedingen op het gebied van facilitaire dienstverlening. Daarnaast geeft ze een overzicht van de mogelijkheden die opdrachtgevers en opdrachtnemers hebben om juridische valkuilen bij aanbestedingen zoveel mogelijk te vermijden. Kortom: welke lessen zijn te leren uit recente uitspraken en wat valt er te leren van 'fouten' die anderen al gemaakt hebben in facilitaire aanbestedingen?
Sessie 2. Van resultaatgericht naar klantgericht (case aanbesteden schoonmaak)
Door: - Ronald Willems, Portfolio Manager Facility Services bij ING - Peter-Paul Daey Ouwens, Busines unit Directeur CSU Noord West - Perry van Gils, Account Directeur GOM Schoonhouden - Rob Klinkert, Directeur MasterKey Interim Wat betekent klantgerichtheid op het gebied van schoonmaak voor de kantoormedewerker van ING? Tijdens de heraanbesteding van schoonmaak heeft de afdeling Facility Services van ING vol ingezet op klantgerichtheid. Aanleiding hiervoor was een pilot waarbij de tevredenheid over schoonmaak steeg van 44% naar 88%. In 2014 worden zeven hoofdkantoorlocaties, waar meer dan 10.000 medewerkers werken, omgezet van avond- naar dagschoonmaak. Tijdens de workshop is er uitgebreid aandacht voor het traject voorafgaande aan de heraanbesteding, de heraanbesteding zelf en het proces van de uitrol. De afspraken over schoonmaak en klantgerichtheid zijn vastgelegd in
een contract, ingegaan op 1 januari 2014 voor een periode van maximaal vijf jaar. Vragen die aan de orde komen: - Hoe is het voortraject ingestoken; wat waren belangrijke randvoorwaarden? - Op welke wijze is de vraag van klantgerichtheid in de heraanbesteding verwoord en beantwoord? - Welke consequenties heeft deze wijze van uitvragen gehad op de prijs en kwaliteit? - Wat waren de moeilijke punten? - Wat is het meest lastig voor het management van het schoonmaakbedrijf en gebouwbeheerders van ING?
Sessie 3. Gezocht: ondernemende cateraar (case aanbesteden catering) Sprekers: - Jacqueline Winnen, Manager Huisvesting & Services Facilitair Bedrijf bij Autoriteit Financiële Markten, Amsterdam - Hayk Simons, directeur HTC Advies / Atir - Mariëlle Hintzen, senior-adviseur HTC Advies De Autoriteit Financiële Markten heeft eind 2013 een nieuw werkplekconcept ingevoerd. Hiermee diende ook de functie van het restaurant te veranderen, van een 'traditionele' lunchruimte naar een plek waar medewerkers ook buiten lunchtijden kunnen werken en overleggen en waar ze bezoekers kunnen ontmoeten.
Prof. dr. Jan Telgen, hoogleraar Inkoopmanagement voor de publieke sector bij de Faculteit Management en Bestuur van de Universiteit Twente, is één van de sprekers.
Bij de aanbesteding speelden voor AFM een aantal uitgangspunten een belangrijke rol: objectiviteit, transparantie, duurzaamheid, lokale leveranciers en gezonde voeding. Om deze elementen een prominente rol te kunnen geven in de restauratieve voorzieningen was AFM op zoek naar een ondernemer die voor de restauratieve voorzieningen zou zorgen. Om die op het spoor te komen voldeed de traditionele manier van aanbesteden (het beantwoorden van vragen) niet meer. Daarom werd er voor gekozen de cateraars op basis van een functioneel beschreven Programma van Eisen een ondernemingsplan te laten schrijven, met daarin hun plannen voor de restauratieve voorzieningen. Per 1 augustus is het nieuwe cateringcontract gestart met een ondernemende cateraar.
Congresmiddag Succes met aanbesteden! Datum: Locatie: Tijd: Informatie:
maandag 17 november 2014 Hotel Van der Valk, Breukelen 13.00-17.00 uur www.facto.nl/middagcongres of bel Monique van der Horst, tel. 06 - 51615659.
2014-Oktober / ZorgInstellingen
9
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Praktische uitvoering duurzaamheid
www.zorginstellingen.nl
Search
Zonnepanelen en The Green Quest 'Duurzame oplossingen in de zorg'
Ziekenhuis Rijnstate heeft vorig jaar 660 zonnepanelen op de daken laten plaatsen, evenveel als het aantal bedden in het ziekenhuis.
Duurzaamheid wordt in de communicatie over de bedrijfsvoering van ziekenhuizen steeds belangrijker. De concrete uitvoering staat echter nog vaak in de kinderschoenen. Hoe kan dat? En wat zijn de oplossingen voor zorgorganisaties die wel willen verduurzamen, maar de kennis of het geld missen? Tekst Jan Willem Zwang*
10
2014-Oktober / ZorgInstellingen
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Hobbels op het gebied van duurzaamheid Waarom gebeurt er nog te weinig op het gebied van duurzaamheid? Ten eerste is het voor ziekenhuizen lastiger geworden extern geld aan te trekken. Bovendien zijn ziekenhuizen door het nieuwe beleid niet meer afhankelijk van budgetten, maar van hun omzet, waardoor ze meer risico lopen. Daarnaast is de energiehuishouding vaak complex.
Praktische uitvoering duurzaamheid
Steeds meer organisaties hebben een wens om de bedrijfsvoering te verduurzamen. Ook in de zorg is dat het geval. Ideeën zijn er genoeg, maar de praktische uitvoering wordt vaak als lastig ervaren, bijvoorbeeld omdat instellingen de benodigde investering niet zelf willen of kunnen doen. Twee recente projecten tonen aan dat er toch mogelijkheden zijn voor duurzaamheid in de zorg.
Hobbels
The Green Quest
In de eerste plaats is het voor ziekenhuizen lastiger geworden extern geld aan te trekken. De oorzaak hiervan is het feit dat ziekenhuizen in 2012 zijn overgestapt naar prestatiebekostiging, gekoppeld aan de invoering van een
Zo heeft het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg vorig jaar meegedaan aan The Green Quest. The Green Quest is een zoektocht naar oplossingen om groener en duurzamer te ondernemen. Uitgangspunt hierbij is dat een duurzame oplossing niet alleen bijdraagt aan een gereduceerde CO2-footprint en een betere nachtrust, maar ook financieel en economisch aantrekkelijk kan zijn. Een team van zeven duurzaamheidsexperts heeft een maand lang rondgelopen in het ziekenhuis en vervolgens een rapport gepresenteerd met acht adviezen om het St. Elisabeth Ziekenhuis verder te verduurzamen. Dit Green Team heeft input gekregen van externe, technische experts, de medewerkers van het St. Elisabeth Ziekenhuis en het Nederlandse publiek. De resultaten van The Green Quest zijn verbluffend. Met een totale investering van ongeveer 2,3 miljoen euro kan het St. Elisabeth Ziekenhuis een jaarlijkse besparing van 784.000 euro realiseren op de gecombineerde energiekosten en afvalverwerking. De totale CO2-reductie bedraagt 33,5% en de totale reductie van niet-recyclebaar afval (NRA) is zelfs meer dan 90%. De terugverdientijd van deze investering is iets langer dan drie jaar.
Het voorbeeld van het St. Elisabeth Ziekenhuis laat zien dat investeringen in duurzaamheidsmaatregelen een aanzienlijk effect kunnen sorteren. Niet alleen op de CO2-footprint, maar dus ook op de jaarlijkse exploitatie. Desondanks gebeurt er in de praktijk nog te weinig. Hieraan liggen meerdere redenen ten grondslag.
'Een storing kan direct tot levensbedreigende situaties leiden' nieuw declaratiesysteem (DOT). De complexiteit van het overgangsmodel leidde ertoe dat accountants de omzetcijfers van ziekenhuizen te onzeker vonden om een goedkeuring aan de jaarcijfers te geven. Bovendien zijn ziekenhuizen door het nieuwe beleid niet meer afhankelijk van budgetten, maar van hun omzet, waardoor ze meer risico lopen. Daarnaast is de energiehuishouding van ziekenhuizen complex. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat een storing in de energievoorziening direct tot levensbedreigende situaties kan leiden. Veel ziekenhuizen beschikken daarom over eigen elektriciteitsproductiemiddelen, die meteen
kunnen bijspringen wanneer zich een stroomstoring op het elektriciteitsnet voordoet.
Zonnepanelen De markt voorziet al in oplossingen voor ziekenhuizen die willen verduurzamen, maar de kennis of het geld ontberen. Een mooi voorbeeld hiervan is het zonnepanelenproject op ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Rijnstate heeft vorig jaar 660 zonnepanelen op de daken laten plaatsen, evenveel als het aantal bedden dat het ziekenhuis heeft. Het is de grootste zonnepaneleninstallatie op een ziekenhuis in Nederland. De eerste zeven maanden van 2014 heeft het systeem al meer dan 100.000 kWh duurzame elektriciteit opgewekt; dit staat gelijk aan het jaarlijkse verbruik van ruim dertig huishoudens.
Crowdfunding Het Rijnstate-project heeft landelijk én internationaal veel aandacht gekregen. Dit is vooral te danken aan de manier waarop het project tot stand is gekomen. Greenspread, de Arnhemse ontwikkelaar en exploitant van de zonnepaneleninstallatie, heeft het project namelijk grotendeels zelf gefinancierd en een deel van de investering opgehaald bij medewerkers van ziekenhuis Rijnstate door middel van crowdfunding. Hiervoor is het crowdfundingplatform van Stichting Greencrowd, eveneens uit Arnhem, gebruikt. De medewerkers en omwonenden van Rijnstate hebben samen ruim 93 duizend euro in dit project geïnvesteerd. De crowdfunders konden zelf de combinatie van looptijd en rentepercentage kiezen: 3 jaar tegen 3% rente, 6 jaar tegen 4% rente of 10 jaar tegen 5% rente. De inleg van de crowdfunders wordt na afloop van de periode weer volledig terugbetaald.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 11
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Praktische uitvoering duurzaamheid
'Het project is deels bekostigd met de hulp van crowdfunding' Eigendom Greenspread blijft tien jaar lang eigenaar van de zonnepanelen en vervolgens gaat het systeem in eigendom over aan Rijnstate. Gedurende de eerste tien jaren ligt het volledige risico bij Greenspread en niet bij Rijnstate. Het ziekenhuis krijgt immers alleen de daadwerkelijk opgewekte groene stroom gefactureerd. De prijs per kWh is exact gelijk aan het bedrag dat Rijnstate aan haar energieleverancier betaalt voor de elektriciteit die niet door de zonnepanelen wordt opgewekt.
12
2014-Oktober / ZorgInstellingen
Win-win Het Rijnstate-project is een mooi voorbeeld van een win-winsituatie: t het ziekenhuis verduurzaamt haar energievoorziening en maakt een mooi rendement, doordat zij na tien jaar gratis stroom van de zonnepanelen krijgt;
belangrijk onderdeel: de betrokkenheid van haar medewerkers. Via diverse sociale media laten zij regelmatig weten trots te zijn op hun werkgever dat zij dit project mogelijk hebben gemaakt.
t de medewerkers en omwonenden van Rijnstate maken een mooi rendement op hun inleg middels de crowdfunding; t Greenspread realiseert een maatschappelijk verantwoord rendement op de investering. Naast de verduurzaming en het financiĂŤle rendement zit de winst voor Rijnstate ook nog in een ander,
* Jan Willem Zwang is directeur van Green Spread in Armhem (www.greenspread.nl)
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Besparing
www.zorginstellingen.nl
Search
Zorg kan flink besparen op energie en onderhoud Zorginstellingen kunnen aanzienlijk besparen op hun energie- en onderhoudsrekening, zonder dat dit ten koste gaat van de zorgkwaliteit. Per jaar kan gemiddeld een bedrag tot 150 miljoen worden bespaard. Dat blijkt uit recent onderzoek van J.P. Adviesbureau. Tekst Sarah de Preter*
2014-Oktober / ZorgInstellingen 13
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Besparing
Jan Popping van J.P. Adviesbureau analyseerde de jaar- en maatschappelijke verslagen over 2012 en eerdere jaren van 371 zorginstellingen met minimaal 400 werknemers (fte’s). Hij onderzocht zowel instellingen in de care (geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg, verpleging, verzorging en thuiszorg) als in de cure (umc’s en ziekenhuizen). In 2012 gaven de instellingen in totaal 1,5 miljard euro uit aan onderhoud en energie, wat zo’n 3% van de omzet was. De meeste instellingen (73%) maakten een onderverdeling in energie- en onderhoudskosten, waaruit blijkt dat voor onderhoud en energie ongeveer evenveel werd uitgegeven. 62% van de instellingen splitste de energiekosten uit in kosten voor gas, stroom en overige.
Kostenverschillen Popping vergeleek de instellingen op basis van de energie- en onderhoudskosten per medewerker (fte). In ziekenhuizen blijkt dit goed overeen te komen met de kosten per bed of gewogen patiënteenheid. Hij stelde grote kostenverschillen vast, zelfs bij goed vergelijkbare instellingen zoals umc’s en ziekenhuizen. Opvallend is verder dat de onderhouds- en energiekosten in de care-sector in 2012 hoger lagen dan in 2011 en 2010. In de umc’s waren de kosten juist gedaald.
Groen imago Veel jaarverslagen stralen een groen imago uit. Vooral grotere instellingen gebruiken termen als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en 'duurzaamheid'. Bestuurlijke aandacht voor groen correspondeert echter niet altijd met het daadwerkelijk gebruik van groene stroom. “Groene energie wordt vrij weinig afgenomen, wat wellicht ook te maken heeft met de prijs, maar het verbruik neemt toe.”
Besparing door specificatie
Groen imago
Gemiddeld besteedden de instellingen per fte 2520 euro aan onderhoud en energie. Dit bedrag viel lager uit naarmate instellingen onderhoud en energie meerjarig verder detailleerden en de energiekosten specificeerden. Sommige instellingen splitsten met terugwerkende kracht alsnog de totale kosten van een jaar eerder op. Popping concludeert: “Specificatie geeft inzicht, is een illustratie van managementaandacht, die kennelijk groeiende is, en levert geld op."
Veel jaarverslagen stralen volgens Popping een groen imago uit. Vooral grotere instellingen gebruiken termen als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’, ‘duurzaamheid’, en ‘kostenbesparing’. Bestuurlijke aandacht voor groen correspondeert echter niet altijd met het daadwerkelijk gebruik van groene stroom. Popping: “Groene energie wordt vrij weinig afgenomen, wat wellicht ook te maken heeft met de prijs, maar het verbruik neemt wel toe.” Het onderzoek laat ook zien dat instellingen die beweren door nieuwbouw en renovatie energiezuiniger te werken, dit niet altijd cijfermatig kunnen onderbouwen.
Geen grote investeringen vereist Een aantal instellingen is gestart met actieve energiemonitoring en het structureel optimaliseren van de installaties, waardoor significante besparingen gerealiseerd worden. Dit biedt mogelijkheden voor energiebesparing, zonder dat dit grote investeringen met zich mee brengt. Praktijkvoorbeelden wijzen uit dat door middel van optimalisatie van de installaties energiebesparingen van 10 tot 25% haalbaar zijn.
14
2014-Oktober / ZorgInstellingen
Energiebesparing Veel instellingen noemen in hun verslaglegging het terugdringen van het energieverbruik als een speerpunt. Ze nemen daarvoor diverse maatregelen, waaronder voltageverlaging en digitali-
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Besparing
Kies bewust voor een schoner milieu renovatie = hergebruik = duurzaam
Martini Ziekenhuis goed voorbeeld Een succesvol duurzaam voorbeeld is het Martini Ziekenhuis Groningen, waar de Raad van Bestuur de doelstelling heeft om het groenste en energiezuinigste ziekenhuis van Nederland te worden en het thema nadrukkelijk op de agenda heeft gezet, zoals uit meerjarige verslagleggingen blijkt. Dit ziekenhuis is onder andere actief bezig met het besparen van energie door optimalisatie van de installaties.
sering. Energieslurpende apparaten worden vervangen door energiezuinige apparatuur. Daarnaast treffen instellingen gebouwgebonden voorzieningen zoals isolatie, dubbele beglazing en zonnepanelen. Opvallend noemt Popping de aandacht voor energiezuinige, duurzame verlichting: 50 van de 371 instellingen zijn hiermee bezig. Met name ziekenhuizen investeren volop in LED-onderzoek of LED–projecten. Andere maatregelen zijn o.a. het verwijderen van onnodige verlichting en het plaatsen van licht- en bewegingssensoren en spaarlampen. Popping: “Wellicht speelt ook een rol dat verlichting een bron van extra storingen kan zijn en daarmee de onderhoudskosten beïnvloedt.”
Besparingsmogelijkheden “De infrastructuur, het type instelling, de specifieke situatie en bewustwording bij de gebruikers beïnvloeden in belangrijke mate de kosten van onderhoud en energie”, zo vat Popping de belangrijkste uitkomsten van zijn onderzoek samen. Specificatie van de kosten geeft meer inzicht. Significante afwijkingen verdienen volgens hem nader onderzoek, waarbij instellingen kunnen leren van vergelijkbare instellingen en professionele dienstverleners die zich actief bezig houden met energie optimalisatie. Hij signaleert diverse besparingsmogelijkheden: van kleinschalige, praktische maatregelen tot slimme, high tech-toepassingen, al dan niet in combinatie met renovatie of nieuwbouwprojecten. “Dat geldt zeker voor instellingen met opvallend hoge of stijgende kosten.” *Sarah de Preter is freelance journaliste.
eenoorde tw n vera keuze
Natuurlijk HOROS voor een verantwoord klimaat!
Sinds 1953 levert en upgrade Horos, luchtbehandelingssystemen en koelmachines - Energie quickscan voor luchtbehandeling, koelmachines en warmtepompen - Renovatie & upgraden van bestaande luchtbehandelingssystemen - Renovatie & upgraden van bestaande koelmachines - Renovatie & upgraden van bestaande warmtepompen
+31 (0)35 603 90 60 | www.horos.nl
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Energiebewustzijn
www.zorginstellingen.nl
Search
De knop om
Elke organisatie is gebaat bij een duurzame mentaliteit en inzet van zijn medewerkers. Om daarbij te helpen, bracht Agentschap NL enige tijd terug het werkboek ‘De knop om!’ uit. In zes stappen wordt beschreven hoe je binnen je organisatie tot een gedragsverandering komt. Brandende lichten in een lege kamer, een verwarming die tijdens het weekend aanstaat, onnodig waterverbruik of weinig duurzaam kopieergedrag: medewerkers zijn niet altijd even zuinig als het gaat om energieverbruik. Vervelend, maar het is lang niet altijd een kwestie van onwil. Om diverse redenen kan milieuonvriendelijk gedrag erin geslopen zijn. Richtlijnen en regels binnen een bedrijf of organisatie kunnen helpen om hier verandering in te brengen.
Onwetendheid Uit onderzoek in Engeland blijkt dat 21 procent van het energieverbruik in de zakelijke sector uit verspilling bestaat. De Nederlandse praktijk wijkt daar vermoedelijk niet veel van af. Het
16
2014-Oktober / ZorgInstellingen
is dus de moeite waard om hier oog voor te hebben. Het werkboek ‘De knop om!’ is erop gericht een veranderingsproces op gang te brengen, zegt MJA-adviseur Wouter Wienk van Agentschap NL. “Zo’n proces gaat in stappen. Om succesvol te zijn, moet je eerst heel duidelijk voor ogen hebben wat er veranderd moet worden en uitvinden waarom medewerkers nu niet het gewenste gedrag laten zien. Het maakt voor de aanpak nogal wat uit of ze uit onwetendheid handelen of omdat het ze niet interesseert. Enquêtes werken vaak verhelderend. Het boek laat duidelijk zien hoe je een goede inventarisatie maakt.” Een enquête is daarbij een must. Wienk haalt het voorbeeld aan van een
bedrijf waar medewerkers het afval slecht scheiden. “Dat kan vele oorzaken hebben. Misschien geven mensen in de enquête wel aan dat er maar één prullenbak per afdeling staat, die pas op vrijdagavond wordt geleegd. Pas als
Werkboek Het werkboek ‘De knop om!' is als pdf te downloaden op de website www.agentschapnl.nl/ mja of gratis op te vragen bij het Informatiepunt NL Energie en Klimaat: tel. (088) 602 92 00) of per e-mail info.mja@agentschapnl.nl.
THEMA DUURZAAMHEID & ENERGIE
Energiebewustzijn
Veranderingsproces Het werkboek ‘De knop om!’ is erop gericht een veranderingsproces op gang te brengen, zegt MJA-adviseur Wouter Wienk van Agentschap NL. “Zo’n proces gaat in stappen. Om succesvol te zijn, moet je eerst heel duidelijk voor ogen hebben wat er veranderd moet worden en uitvinden waarom medewerkers nu niet het gewenste gedrag laten zien. Enquêtes werken daarbij vaak verhelderend."
je weet waarom iets gebeurt, kun je gericht tot goede initiatieven komen en een goed resultaat halen.”
6 stappen voor een succesvolle energiebesparingscampagne
Planningsmodel
Een succesvolle campagne begint met het samenstellen van een team met daarin verschillende disciplines. Dit team maakt een doordacht plan. Hoe beter de voorbereiding, hoe groter de kans op succes!
‘De knop om!’ biedt een planningsmodel om een goede veranderingscampagne op te zetten. Dankzij de vele praktijkvoorbeelden is het boek veel meer dan een handleiding. Wienk: “Het boek is er vooral op gericht het gedrag van medewerkers te beïnvloeden. Maar je kunt het ook op andere niveaus gebruiken. Een gemeente die zonneboilers wil stimuleren, kan in het boek ideeën opdoen om burgers beter te bereiken.” Daarnaast worden ook directies geprikkeld om over energie na te denken. Want je kunt medewerkers
'Om succesvol te zijn, moet je eerst weten wat veranderd moet worden' ertoe aanzetten zuinig met de verlichting om te gaan, maar misschien zijn aanwezigheidssensoren wel een betere oplossing. Daarmee gaat het licht vanzelf uit als er niemand is. Eén ding staat vast: vaak kan het energieverbruik met simpele aanpassingen in gedrag of omgeving flink omlaag. Een planmatige aanpak is nodig om dat structureel voor elkaar te krijgen. ‘De knop om!’ reikt de instrumenten daarvoor aan. “Het boek spreekt voor zich”, zegt Wienk. “Je kunt direct aan de slag, hiermee kan elke organisatie uit de voeten.”
Vervolgens zijn er zes stappen te ondernemen: 1. Stel het gewenste gedrag vast, wat moet er nu veranderen? 2. Analyseer de determinanten. Waarom vertonen mensen hun gedrag eigenlijk? Hoe is dat te veranderen? 3. Kies met een instrumentenplanner de geschikte instrumenten. Basisinstrumenten zijn: juridische maatregelen, belonen, communicatie en training. 4. Implementeer. 5. Monitor de resultaten en communiceer daarover. 6. Evalueer het project.
Praktijk en theorie Het beschreven model in het boek – met praktische stappen en theoretische toelichtingen – is samengesteld door socioloog Ruud Jonkers (ResCon). De theorie is getoetst in de praktijk met een gebruikersgroep met daarin verschillende universiteiten
(Twente, Tilburg, Groningen, Delft, Eindhoven, UvA, Nijmegen en OU), banken en verzekeraars (ABN-AMRO, Fortis, Rabobank, ASR, ING, Delta Lloyd) en het Erasmus Medisch Centrum. Het werkboek is een uitgave van NL Energie & Klimaat en Agentschap NL.
Tips om medewerkers te betrekken bij de besparingscampagne t Voorbeeldgedrag: bijvoorbeeld bekende Nederlanders inzetten of iemand uit de groep zelf die als voorbeeld dient t Stimulerende communicatie: bijvoorbeeld posters, kranten t Stickers: bijvoorbeeld met tekst ‘Vergeet niet het licht uit te doen’ bij lichtschakelaars t Training: bijvoorbeeld opleiding vertegenwoordigers uit doelgroep zelf die weer anderen gaan voorlichten t Demo’s: bijvoorbeeld demonstraties van nieuwe technieken, bezoeken aan voorbeeldlocaties t Benchmarken: bijvoorbeeld vergelijkingen met andere afdelingen/ bedrijven
2014-Oktober / ZorgInstellingen 17
CONGRES OVER WERKDRUK
DONDERDAG 6 NOVEMBER 2014 DE WERELT, LUNTEREN
Werkdruk? Wat is eigenlijk het probleem? KŶƚĚĞŬ ǁĂƚ Ƶǁ ŽƌŐĂŶŝƐĂƟ Ğ ŬĂŶ ĚŽĞŶ ĂĂŶ ďĞƌŽĞƉƐnjŝĞŬƚĞ ŶƵŵŵĞƌ ϭ͘ KƉĞŶ ĚĞ ĚŽŽƐ ǀĂŶ WĂŶĚŽƌĂ ĞŶ njĞƚ ǁĞƌŬĚƌƵŬ ŽƉ ĚĞ ĂŐĞŶĚĂ͊ Alles over de winst, taboes, verantwoordelijkheden en oplossingstechnieken. Met een inspirerend programma: ͻ Werkdruk: wat is hier eigenlijk het probleem? Prof.dr. Marc van Veldhoven ͻ Ğ ĚŽŽƐ ǀĂŶ WĂŶĚŽƌĂ͘ Carolien Hamming ͻ ƵŝnjĞŶĚ ŽƉůŽƐƐŝŶŐĞŶ͍ Drs. Edo Houwing en drs.ing. Jolanda Willems ͻ ĂƐŚĞŶ͘ Jan Prins ͻ dŽĞŬŽŵƐƚǀŝƐŝĞ͗ ŶĂĂƌ ĞĞŶ ƐƚƌĞƐƐůŽnjĞ ǁĞƌŬƉůĞŬ͍ Jaap Peters
ttt͘Ks Zt Z< Zh<͘E>ͬ KE'Z ^ Organisatie:
Partners:
PreventPartner
ƌƟ ŶesŐ Ž Ŭ Ͳ ͕ ΦϱϬ abonne g voor inschrijvin of bijt meerdere me rsonen pe
SPOTLIGHT
Marion Doets
'Vraag aan mensen waar ze tegenaan lopen' Leuk aan werken in de zorg “Ik vind het fijn om ervoor te zorgen dat het verblijf van patiënten zo goed mogelijk verloopt. In het bedrijfsleven was geld altijd de drijvende factor, maar in de zorg staan kwaliteit, veiligheid en gastvrijheid centraal. Ik heb het gevoel dat ik daadwerkelijk wat toevoeg aan de samenleving en daar voel ik me goed bij.”
Wat maakt iemand tot een goede facility manager? In de rubriek Spotlight vertelt elke maand een facility manager, werkzaam in de zorg, over zijn beroep.
Minder leuk “Er heerst een enorme overleg- en afstemcultuur. Ik word weleens moe van het vele vergaderen. Verder heerst er een zachtere cultuur dan in het bedrijfsleven. Ik vind het belangrijk om scherp te blijven: wat afgesproken is, gaan we ook echt doen. Mensen moeten hun eigen verantwoordelijkheid daarin nemen en niet eerst afwachten tot iemand er wat van zegt.”
Tekst Aline de Bruin
Naam: Marion Doets Functie: Bedrijfsleider eenheid facilitair Organisatie: Albert Schweitzer ziekenhuis Leeftijd: 53 jaar Werkt: 36 uur per week
“Ik ben begonnen bij een schoonmaakbedrijf. Daarna heb ik gewerkt bij het Radboud ziekenhuis en vervolgens 7 zeven jaar bij CenterParcs. Toen trok de zorg weer en ben ik gaan werken in het Zuiderziekenhuis in Rotterdam, het huidige Maasstad ziekenhuis. Maar omdat het bedrijfsleven bleef trekken heb ik daarna enkele jaren als productmanager gezondheidszorg bij Vebego gewerkt, waarna ik toch weer ben overgestapt naar de zorg."
Werkzaamheden “Als bedrijfsleider van de eenheid facilitair ben ik verantwoordelijk voor de facilitaire afdelingen van onze ziekenhuizen. Mijn kantoor is gevestigd op de hoofdlocatie Dordwijk, maar ik
Trots
probeer regelmatig de andere locaties te bezoeken. Verder zit ik in ieder geval één keer per jaar bij alle werkoverleggen als gast aan tafel."
Facilitair management “Als facilitair manager moet je weten wat er speelt. Niet alleen maar een mening hebben, maar ook aan mensen vragen waar ze tegenaan lopen."
Belangrijk “Gastvrijheid is een langlopend project waar ik projecteigenaar van ben. Iedere medewerker van onze ziekenhuizen moet gastvrijheid nog meer voorop gaan stellen. Naast gastvrijheid vind ik een aangename omgeving voor onze patiënten ook erg belangrijk."
“Ik ben trots dat we op het gebied van gastvrijheid grote stappen vooruit hebben gezet. De dienstverlening is verbeterd en het eten en drinken is ook vooruit gegaan. Daarnaast zijn de medewerkers meer tevreden. Dat is goed nieuws, want tevreden medewerkers zorgen voor tevreden klanten."
Toekomst “We hebben plannen om de verpleegafdelingen te renoveren. Daarom zijn we nu aan het nadenken over de patiënt van de toekomst. Ik zou alles zo willen organiseren dat het zorgpersoneel de juiste omgeving heeft om optimaal zorg te bieden en patiënten de zorg en dienstverlening als aangenaam en gastvrij ervaren.”
Advies “Blijf lachen. Focus niet teveel op het ene ding dat fout gaat, los het gewoon op.”
2014-Oktober / ZorgInstellingen 19
ETEN EN DRINKEN
App Eten & Zo
Even appen en het eten is besteld
GGNet startte twee jaar geleden met het stimuleren van zelf koken op de afdeling. De stafafdeling Services zette voor het bestellen van het eten en drinken onlangs, als eerste GGZ-instelling in Nederland, de app Eten & Zo van Huuskes in. Met succes. Tekst Sandy van der Horst* Tot maart 2007 verzorgde GGNet, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in midden-Nederland, ontstaan uit diverse fusies met verschillende organisaties, zelf de maaltijden vanuit een eigen keuken. Daarna ging de organisatie samenwerken met ‘Stichting Disgenoten’ in Apeldoorn. Aan de stichting waren meerdere zorginstellingen verbonden die samenwerkten vanuit één gemeenschappelijke keuken met een full service-concept. In 2011 namen de samenwerkende zorgorganisaties het besluit om een aanbesteding te organiseren. Het exploiteren van een keuken was niet hun kernactiviteit, dus werd besloten de markt op te gaan. Na een marktver-
20
2014-Oktober / ZorgInstellingen
kenning en aanbesteding werd Huuskes geselecteerd als aanbieder. Huuskes wilde het full service-concept van Stichting Disgenoten in stand blijven houden onder de naam MCA Disgenoten. Het concept wilde ze blijven behouden en de dieetmaaltijden verder uitbreiden. Die gewenste opschaling kon Huuskes realiseren met daaraan toegevoegd een uitbreiding van andere voedingsconcepten.
Decentrale inrichting Reint Scholten is als manager Services en Klantlogistiek bij GGNet eindverantwoordelijk voor verschillende facilitaire diensten binnen de organisa-
tie. Als voormalig kok en hoofd voeding weet hij als geen ander dat de waardering voor het eten afhankelijk is van de beleving van de maaltijd. En dat het belangrijk is om je te verplaat-
'Zorg wel voor een goede wifi-verbinding' sen in de patiënt als je bezig bent met de presentatie van de maaltijd of het dekken van de tafel. In het verleden verzorgde hij trainingen voor collega’s om ze de kneepjes van het vak bij te brengen. “Bij GGNet is het proces rondom voeding
ETEN EN DRINKEN
App Eten & Zo
decentraal georganiseerd. Elke afdeling heeft een eigen budget en bepaalt zelf welk voedingsconcept men wil gebruiken. Er is een exclusief contract met Huuskes, maar binnen dat contract is het mogelijk om van meerdere concepten gebruik te maken. Medewerkers kunnen bestellen via het systeem Huib, de keuken MCA Disgenoten of via de nieuwe app.”
over die eerste periode: “In het begin waren mijn zorgcollega’s nogal terughoudend. We hebben ze dan ook niets verplicht, dat werkt niet. Ze kregen van mij instructies en vervolgens konden zij de app uitproberen. Al snel werden ze steeds enthousiaster; de applicatie is zo gebruiksvriendelijk dat zij er prima mee konden werken.” De app functioneerde meteen tijdens de pilot al bijna optimaal. De aanwe-
zige schoonheidsfoutjes werden snel opgelost met een nieuwe update.
App in de praktijk Ook vakspecialist Josette Kraan en teamleider William Nijenhuis hebben inmiddels ervaring met de app. Kraan is blij dat de app zo goed inspeelt op de wensen van kleinschalige zorg. “We hebben vaak kleine verpakkingen nodig die we snel willen ontvangen. Met deze
De stafdienst Services zorgt centraal voor onder andere het voedingsbeleid, informatie over nieuwe regel- en wetgeving, publicaties over relevante onderwerpen en probeert goed in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Zo’n twee jaar geleden werd gestart met een pilot om het zelf koken - met ondersteuning van kookbegeleiders van de stafafdeling Services - binnen de organisatie te stimuleren. De pilot was dermate succesvol dat zelf koken inmiddels een vast onderdeel van het werkproces is geworden. GGNet vindt dat groepsvoeding binnen de organisatie de norm moet worden. Restauratief medewerker Bouwe Nijhoff begeleidt zijn collega’s en patiënten hierbij. De introductie van de app Eten & Zo kwam daarbij goed van pas.
Start met pilot Huuskes heeft de bestel-app ontwikkeld voor de kleinschalige zorg. Het is voor iedereen - jong en oud - mogelijk om maaltijden te bestellen en boodschappen te doen. De app geeft op basis van de consumptiedag aan wanneer bestellingen afgeleverd worden. Door de vele beelden, video’s en menusuggesties verleidt de app de gebruiker om vooral zelf te koken. GGNet is de eerste GGZ-instelling in Nederland die werkt met een bestelapp voor voeding, vertelt Scholten. In februari ging de pilot met de app van Huuskes van start. Bouwe Nijhoff was de contactpersoon voor het projectteam van Huuskes en voor zijn collega’s. Hij startte op één afdeling nadat hij zelf instructies had gekregen over de werking van de app. Nijhoff
Bij de invoering van de app van Huuskes waren onder meer betrokken (v.l.n.r.): William Nijenhuis (GGNet), Bouwe Nijhof (Huuskes) en Reint Scholten (GGNet). Josette Kraan (GGNet) ontbreekt op de foto.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 21
ETEN EN DRINKEN
App Eten & Zo
Een pagina uit de Agenda van de app 'Wat eten we vandaag?'
app is dat mogelijk. Daarnaast zorgt het ABC-menu, met drie menusuggesties, voor veel inspiratie.” De app valt goed in de smaak, dat is duidelijk. Hij is uniek, handig, slim, gebruiksvriendelijk en bovendien geschikt voor gebruik door ouderen. Daarnaast levert de app tijdwinst op omdat het bestellen sneller gaat. Ook de budgettool is prettig: deze geeft inzicht en helpt de gebruiker de kosten te beheersen. Bovendien is het handig dat de logistieke kosten losgekoppeld zijn van de productprijzen.
Tips Hebben de ervaringsdeskundigen van GGNet nog tips voor toekomstige gebruikers? Nijenhuis adviseert elke zorgorganisatie om eerst een pilot te
22
2014-Oktober / ZorgInstellingen
doen. Zijn collega Kraan voegt daar aan toe: begin klein en neem de tijd voor wat experimenten. “Verplicht je collega’s niets en benadruk vooral dat
'In het begin waren de collega's nogal terughoudend' de app er is om medewerkers in het primaire zorgproces te helpen. Ga het gesprek met ze aan.” Bouwe Nijhoff wijst op de koudwatervrees die mogelijk kan ontstaan. “Schrik daar niet van, het hoort erbij”, zegt hij. “Maar de twijfels verdwijnen snel als de gebruiksvriendelijkheid van de app wordt ervaren.” Nog een
andere tip van hem: zorg voor een goede wifi-verbinding.
Verlanglijstje Heeft GGNet nog wensen voor de ontwikkeling van de app? Jazeker, op het ‘verlanglijstje’ staan twee wensen. Ten eerste: een desktopversie van de app. En ten tweede: een uitbreiding van het aantal menu’s, zodat nog beter ingespeeld kan worden op de voedingswensen van de heterogene doelgroep. * Sandy van der Horst werkt bij Estian merkmanagement (www. estian.nl). Deze tekst is ook gepubliceerd in Fresh, het relatiemagazine van Huuskes.
COLUMN
Mijn moeder De gebruikelijke gang van zaken in een verpleeghuis is dat als er iemand is overleden, de kamer binnen een week moet zijn ontruimd. Daarna kunnen de kamer en de badkamer snel met de schrobber, dweil en andere reinigingsapparaten in gereedheid worden gebracht voor de volgende bewoner. Intussen zoeken wij naarstig naar een nieuwe bewoner, zodat de kamer niet langer leegstaat dan nodig, want dat kost geld. Een echte business, en niet altijd even klantvriendelijk. Iemand heeft namelijk nog maar net zijn ogen gesloten en je moet de achterblijvers meedelen dat de kamer binnen vijf werkdagen leeg opgeleverd moet worden. Dat betekent dat de familie de begrafenis en de ontruiming van de kamer vaak tegelijkertijd moet regelen. Tegen de familie van een eventuele nieuwe bewoner op de wachtlijst gaat het ongeveer net zo abrupt: “Meneer, er is een kamer vrij voor uw vrouw, maar u moet wel binnen 24 uur beslissen, want wij kunnen de kamer niet te lang vrijhouden. Tja, als u nog geen beslissing kunt nemen, moeten wij echt verder gaan met de wachtlijst.” Na al die jaren ben ik aan deze gang van zaken gewend en beschouw het als de normaalste zaak ter wereld. Ik weet niet meer beter en het is nu eenmaal niet anders. Maar opeens is mijn eigen moeder aan de beurt. Ze woont samen met mijn vader in een appartement in het woonzorgcentrum waar ik de scepter zwaai. Omdat ze dement is, kan mijn vader het niet meer aan om haar bij hem in de flat te hebben en voor haar te zorgen. Nu moet ze verhuizen naar het verpleeghuis. Toch nog maar even wachten? Beurt voorbij laten gaan? Nou Pa, dan kan het wel weer drie maanden of nog langer duren, roep ik ongeduldig. Ja, maar hoe krijgen we alles zo snel voor elkaar? En hoe moet dit dan en dat? En zo ziet mijn vader overal hobbels op de weg, want als je 95 bent, is de elasticiteit zo goed als verdwenen en kan je niet zo snel meer schakelen. Of ik dat ook maar eens in mijn oren wil knopen, zo roept hij boos.
Frederiek Morees is directeur van een zorginstelling ergens in Nederland. Zij schrijft over zaken waarmee zij in de dagelijkse praktijk te maken heeft. Morees heet in werkelijkheid anders.
Ik sta er beteuterd bij, want hij heeft natuurlijk gelijk. Het is nogal wat. Je bent 67 jaar getrouwd, je hebt 67 jaar samen geslapen en daar komt van het ene op het andere moment een einde aan. Tijd om alles klaar te maken in zo’n korte tijd is er nauwelijks, laat staan om te verwerken dat het nu echt voorbij is: samen naar bed gaan en samen opstaan. Ze blijven weliswaar onder één dak, maar het wordt toch een heel ander verhaal. En dat hele andere verhaal is natuurlijk het unieke verhaal van iedere familie die met een verpleeghuisopname krijgt te maken. Voor ons medewerkers een maandelijks, soms zelfs wekelijks ritueel, maar voor de meeste families een unieke, eenmalige gebeurtenis. En zo krijg ik van mijn demente moeder nog een mooi lesje geleerd. Niemand die het me beter onder de neus had kunnen wrijven dan mijn eigen moeder, hoe wrang het ook moge klinken.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 23
Professional Development 2-DAY Wat zijn uw wensen in uw dagelijkse werk?
Ik wil stressvrij werken Ik wil anderen overtuigen Ik wil een lege inbox Ik wil effectief beïnvloeden Ik wil doeltreffend samenwerken Ik wil korte en efficiënte vergaderingen Ik wil dat gemaakte afspraken worden nagekomen Ik wil belangrijke actiepunten slim onthouden
Wilt u in deze vakjes een vinkje zetten? Volg dan Professional Development 2-DAY en realiseer ze allemaal! U verandert ingeroeste patronen en leert in korte krachtige sessies slimmer en effectiever te werken. Zo gaat u in 8 stappen naar optimaal presteren in uw werk.
Kijk op de website voor de beschikbare data.
www.pwdegids.nl/opleidingen/2day
Met meer personen inschrijven is
KORTING! DINSDAG 9 DECEMBER • LANDGOED ZONHEUVEL IN DOORN
Leer van de oplossingen van andere organisaties: • Zet een volgende stap naar een actief en succesvol DI-beleid • Krijg inspiratie van praktijkcases uit diverse sectoren o.a. de zorg, overheid & het bedrijfsleven • Ontdek hoe u de effecten van uw DI-beleid meetbaar maakt
WWW.OVERDI.NL/INSPIRATIEDAG Official Sponsor:
Partners:
#overdi
INTERIEUR
Spaarne Ziekenhuis
(Wacht)kamers met een hotelsfeer
Het creëren van een warme, persoonlijke sfeer in de wachtruimtes, de palliatieve kamers en de familiekamers. Dat was de opdracht die interieurbureau All-In Living van het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp meekreeg. Inmiddels zijn de laatste kamers opgeleverd. Een blik op het proces. Tekst Aline de Bruin
Het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp heeft sinds eind vorig jaar een nieuw Oncologiecentrum met behandelkamers en een eigen huiskamer. Interieurbureau All-In Living kreeg de opdracht om de huiskamer aan te passen qua inrichting. “De behandel-
kamers van het centrum zagen er prachtig uit, met een mooi uitzicht over Hoofddorp. Maar de gebruikers van de bijbehorende woonkamer vonden de ruimte ongezellig en niemand wilde er zitten”, zegt Myriam Vogel van All-In Living. “Het zieken-
huis vroeg aan ons of we het leuk en sfeervol konden inrichten, zodat het een fijne ruimte zou worden.” Het resultaat is een ontmoetingsplaats die oogt als een echte huiskamer: er staat een lange houten tafel met
2014-Oktober / ZorgInstellingen 25
INTERIEUR
Spaarne Ziekenhuis
Plattegrond van een palliatieve kamer.
Plattegrond van een familiekamer.
stoelen, een mooie kast met tijdschriften en verschillende besloten zitjes voor mensen die behoefte hebben aan wat meer privacy. Bij de pantry kunnen bezoekers koffie en thee pakken. “Die pantry bestond uit een
'Je kunt natuurlijk geen levende planten neerzetten' grote, grijze wand met een koffiemachine ervoor. Dat was het. Wij hebben de muur opgevrolijkt door met plakletters te werken.” De positieve teksten op de wand hebben volgens Vogel een speciale achtergrond. “De wensen van patiënten zijn geïnventariseerd en die hebben we verwerkt in een grafische illustratie.”
26
2014-Oktober / ZorgInstellingen
Myriam Vogel: “We vonden het belangrijk om deze kamers op zo’n manier in te richten dat patiënten en hun familie zich er aangenaam voelen."
INTERIEUR
Spaarne Ziekenhuis
Laatste levensfase Na de restyling van de wachtruimte begon het bureau aan de volgende opdracht van het Spaarne Ziekenhuis: het herinrichten van twee palliatieve kamers en op elke verpleegafdeling een
'Een stijlvolle inrichting is mooi, maar het geheel moet ook praktisch zijn' familiekamer. De ruimtes waren omgeven door glas en het meubilair was verouderd. Het geheel oogde erg sober en kil. “Dat terwijl het juist in zo’n omgeving belangrijk is om een goede sfeer te creëren," zegt Myriam Vogel. “We vonden het belangrijk om deze kamers op zo’n manier in te richten dat patiënten en hun familie zich er aangenaam voelen. Het is toch een ruimte waar een patiënt zijn of haar laatste levensfase doorbrengt.”
Stijlvol én praktisch Het ontwerpproces begon met het creëren van een moodboard en het doen van een eerste voorstel naar aanleiding van een gesprek met het ziekenhuis. “Ik probeer me bij zo’n voorstel altijd in te leven in de gevoelens van een bezoeker. In dit geval stelde ik me voor dat mijn moeder een behandeling nodig had in het ziekenhuis. Als familielid kom je dan binnen, je gaat zitten, je gaat wachten, je bent daar een paar uur en wat heb je dan allemaal nodig? Neem je kinderen mee? Ga je een boek lezen? Door jezelf deze vragen te stellen, kom je erachter aan welke eisen een inrichting moet voldoen.” Vogel heeft zelf een verpleegkundige achtergrond en bekijkt een ontwerp dus ook met een praktische blik. “Ik zet dan bijvoorbeeld een collega in een rolstoel en rijd de badkamer binnen
om te kijken of de spiegel wel op de goede hoogte hangt. Een stijlvolle inrichting is natuurlijk mooi, maar het geheel moet ook praktisch zijn. Ik vind het leuk om die vertaalslag te maken.”
Wandbestickering Het eerste voorstel van All-In Living werd niet meteen goedgekeurd. “Voor de palliatieve kamers hadden we de suggestie gedaan om wandbestickering te gebruiken in de vorm van een kast. Als je er plankjes voor hangt, lijkt het vervolgens net een echte kast. Dat voorstel werd afgekeurd omdat de mensen die in deze kamers verblijven toch vaak last krijgen van hallucinaties in verband met medicijngebruik. De lijnen lijken voor de patiënt dan te bewegen, geen goed idee dus.”
Brandveiligheid en hygiëne Bij het ontwerp moest het bureau verder rekening houden met praktische eisen van het ziekenhuis, zoals brandveiligheid en hygiëne. “Je kunt geen levende planten neerzetten en de gordijnen moeten brandvertragend zijn en van een bepaald soort materiaal gemaakt.” Ook een gezellig, hoogpolig vloerkleed behoort niet tot de opties. “Dat kan niet goed schoongemaakt worden en voor astmapatiënten is het ook niet fijn. Als creatieve oplossing hebben we gekozen voor een vloerafwerking van pvc met de uitstraling van een kleed. Daar kan gewoon een dweil overheen, maar je hebt nog steeds de huiselijke uitstraling van een kleed.”
Huisstijl De huisstijl van het ziekenhuis is ook meegenomen in het ontwerp. Omdat elke verdieping zijn eigen kleur heeft, moest die kleur in een bepaald percentage terugkomen in het interieur. Verder maakt het ziekenhuis gebruik van foto’s met thema’s uit de omgeving: stad, polder en Bollenstreek. Die foto’s komen weer terug op de zijkant van de tv-kasten in de kamers. Tot slot zijn overal aparte zitjes gecreërd, zodat er voldoende privacy
'We zagen het als een eervolle opdracht' is. “Ik vond dat zelf erg belangrijk. Ook al zit je in dezelfde ruimte, je moet toch de mogelijkheid hebben om je even terug te trekken zodat je niet allemaal zo tegen elkaar aan zit te kijken.” Inmiddels zijn de laatste kamers ingericht. “We zagen het als een eervolle opdracht om voor de mensen die in deze kamers verblijven nog een aangename plek te ontwerpen. Een plek die nog enigszins aanvoelt als thuis, voor zover dit gevoel natuurlijk te benaderen is.”
2014-Oktober / ZorgInstellingen 27
DUURZAAMHEID
Eten en drinken
Eten en drinken kan duurzamer Duurzaamheid is in de zorg een belangrijk onderwerp. Niet alleen op het gebied van energiebesparing en CO2-reductie, maar ook op andere terreinen als eten en drinken. In dit artikel aandacht voor twee zorginstellingen die gezamenlijk duurzaamheid rondom dit onderwerp handen en voeten geven: Dimence Groep en het Deventer Ziekenhuis. Tekst Phyllis den Brok* Dimence Groep en het Deventer Ziekenhuis werken nauw samen als het gaat om het integreren van duurzaamheid in de processen rondom eten en drinken. Jeannette van Raay, afdelingshoofd voeding van de Dimence Groep en Marian Streppel, operationeel manager van het Deventer ziekenhuis facilitair bedrijf, beantwoorden enkele vragen. Wat is Dimence voor organisatie? Jeannette van Raay: “Dimence is een zorgorganisatie voor mensen met psychische problemen. In de eigen keuken wordt nog zelf gekookt voor de intramurale cliënt. Dagelijks worden ongeveer 600 maaltijden bereid. Vanuit
28
2014-Oktober / ZorgInstellingen
de organisatie is veel steun voor de eigen keuken en de meerwaarde wordt zeker erkend. De afbouw van het aantal bedden brengt wel met zich mee dat nadrukkelijker naar externe klanten wordt gezocht om het voortbestaan van de keuken te kunnen garanderen.” En het Deventer Ziekenhuis? Marian Streppel: “Het Deventer Ziekenhuis is een regionaal ziekenhuis met als motto ‘In vertrouwde handen’. We hebben geen eigen keuken meer, maar kopen alle maaltijdproducten convenience in. Uitgangspunt daarbij is het leveren van gezond, veilig en uiteraard ook smakelijk voedsel."
Wat is jullie duurzaamheidsbeleid en hoe zie je dat terug in de processen? Jeannette van Raay: “Naast een algemeen duurzaamheidsbeleid voor de gehele organisatie, waar onder meer duurzaam energiegebruik een aandachtspunt is, wordt in de keuken van Dimence vooral de nadruk gelegd op duurzaam koken. Daarbij zijn voor ons een aantal aspecten van belang: zo min mogelijk gebruik maken van additieven, koken volgens de seizoenen, een ambachtelijke bereiding, het terugdringen van voedselverspilling en het gebruik maken van streek- en biologische producten. Een aantal projecten
DUURZAAMHEID
Eten en drinken
op dit gebied worden samen met het Deventer Ziekenhuis uitgevoerd." Marian Streppel: “Bij aanvang van de uitwerking van duurzaamheid wisten we eigenlijk niet goed waar we moesten beginnen. Daarom heeft het facilitair bedrijf onderzoek laten doen onder medewerkers en patiënten om te weten te komen welke aspecten van duurzaamheid voor hen belangrijk waren. Daar kwam uit dat met name diervriendelijkheid, het tegengaan van voedselverspilling en de beperking van CO2-uitstoot belangrijke onderwerpen waren. Naar aanleiding hiervan is een duurzaamheidsbeleid opgesteld voor de afdeling. Vervolgens is een duurzaamheidswerkgroep samengesteld en daarna zijn concrete acties uitgezet, zoals het inzetten van 2-sterren kippenvlees en het meten van voedselverspilling. Daarnaast proberen we regelmatig te communiceren over wat we op dit gebied doen. Om meer draagvlak en kennis te creëren, zijn vanuit het project ‘Lekker betrokken!' twee informatiebijeenkomsten gehouden over duurzaamheid: één voor alle leidinggevenden en één voor de facilitaire medewerkers die betrokken zijn bij het proces van eten en drinken. Het begrip duurzaamheid is daardoor veel concreter voor hen geworden, en mensen kunnen er nu ook zelf veel beter mee aan de slag.” Hoe is de samenwerking tussen de organisaties ontstaan? Marian Streppel: “De Dimence Groep bereidt al twee jaar voor het Deventer ziekenhuis de dieetmaaltijden en de maaltijden met gewijzigde consistentie, op receptuur aangeleverd door het ziekenhuis zelf. Reden hiervoor is dat de kwaliteit en prijs van deze maaltijden van hen veel beter is dan in de markt verkrijgbaar is. We kenden op dit terrein Dimence dan ook al als een betrouwbaar partner. Door bij de samenstelling van de warme maaltijd aan te sluiten bij Dimence met betrekking tot regionale producten, kunnen we een duurzaamheidsslag maken: we verminderen de foodmiles,
Tijdens De week van de streek zijn in het Deventer Ziekenhuis de hele week smaakvolle, biologische producten gebruikt in de maaltijden.
en we kunnen ons nog beter als regionale zorginstelling profileren. Dat Dimence daarnaast met zo min mogelijk toevoegingen kookt, vinden wij een grote pré voor patiënten uit het oogpunt van voedselveiligheid en gezonde voeding.” Jeannette van Raay: “De keuken zoekt steeds opnieuw naar manieren om zich nader te profileren, enerzijds om de meerwaarde te tonen voor de eigen organisatie van Dimence, anderzijds omdat we meer maaltijden buiten de organisatie willen afzetten. Het Deventer ziekenhuis past prima in dit beeld: het ziekenhuis is op steenworp afstand gevestigd en net als wij regionaal georiënteerd. Het gezamenlijk gebruik van streekproducten past hier heel goed in. Dit jaar zijn van start gegaan met ‘De week van de streek’
waarin gedurende de hele week smaakvolle, biologische producten uit de directe omgeving zijn gebruikt in de maaltijden. Het geeft veel voldoening als ook het Deventer Ziekenhuis daar dan in meegaat.”
*Phyllis den Brok is projectleider ‘Lekker Betrokken!’ (phyllis@phliss.nl), zie www.vhmn.nl en www.phliss.nl.
Over 'Lekker Betrokken' ‘Lekker Betrokken!’ is een project dat zorginstellingen helpt duurzaamheid praktisch en structureel vorm te geven vanuit het brede gebied van eten en drinken. Onderdeel van het project is het delen van best practices van zorgorganisaties die actief zijn op het gebied van duurzaamheid. Het project wordt uitgevoerd in opdracht van de vHMN en mede mogelijk gemaakt door IntraKoop, Sodexo, LOC, LIB en Phliss.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 29
MIDDAGCONGRES
BD224B <4C
00=14BC434=
~ " f^aZbW^_b van ING & AFM ~ ( c^_b_aTZTab ~ AdX\ 5< _a^UTbbX^]P[b
Organisatie:
Het Facto-middagcongres geeft u in één middag inzicht in twee aanbestedingstrajecten (ING: schoonmaak en AFM: catering) Én een update over de juridische ontwikkelingen rondom aanbestedingen.
Meer informatie en inschrijven: www.facto.nl/middagcongres
SCHOONMAAK
Meander Medisch Centrum
Schoonmaak gaat digitaal
Als een schoonmaker een melding heeft uitgevoerd, meldt hij de taak af door de QR-barcode op het bed en de deurpost te scannen.
In het Meander MC zorgt een speciale applicatie er voor dat niet elke schoonmaakmedewerker een aparte taak krijgt, maar dat één schoonmaakteam verantwoordelijk is voor het schoonhouden van het hele verpleeggebouw. Hoe werkt dat? Tekst Ronald Bruins* Het nieuwe Meander Medisch Centrum in Amersfoort heeft een vloeroppervlakte van 100.000 vierkante meter. “Het ziekenhuis is ontworpen en gebouwd met het oog op welzijn en welbevinden van de patiënt”, zegt manager Aly Hassink van Meander MC. “Zo worden opgenomen patiënten verpleegd in één van de 408 eenpersoonskamers die zijn voorzien van een eigen badkamer en sanitair. Dat geeft niet alleen veel rust, hygiëne en privacy voor patiënten, maar levert een positieve bijdrage aan het voorkomen van infecties omdat er minder kruisbestuiving plaatsvindt.”
Het nieuwe ziekenhuis opereert meer en meer in een hotelachtige setting. Hassink: “Je hebt zelfs de mogelijkheid
'Is de kamer schoon, dan scant de medewerker de QRcode op de deurpost' als dit gewenst is om een familielid op een slaapbank op je kamer te laten slapen, het zogeheten rooming in.”
Daarnaast zijn de openbare ruimtes open en kleurrijk van aard, met veel lichtinval. “Projectmatig zijn we twee jaar bezig geweest om samen met Gom ZorgSupport te kijken naar het opstellen van het nieuwe contract voor het nieuwe gebouw”, zegt Hassink. “We hebben daarbij alle nieuwe ruimtes in kaart gebracht, maar ook gedefinieerd wat inspanningsgericht schoongemaakt moet worden en waar we prestatiegericht kunnen schoonmaken.”
Efficient én prettig werken Voor operatiekamers is er een vast programma, net als voor al het sanitair
2014-Oktober / ZorgInstellingen 31
SCHOONMAAK
Meander Medisch Centrum
in het ziekenhuis, de vloeren en de contactvlakken die vaak door vingers worden betast. “Die vaste elementen komen als taken naar voren in het via de internetbrowser te benaderen programma Arta”, zegt Diana van Duivenvoorde van Gom ZorgSupport. Daarnaast wordt in Arta een kamer aangemeld zodra de patiënt door de verpleging als ontslagen is geregistreerd. Hassink: “Gemiddeld komt een kamer na vier à vijf dagen weer vrij. Een team van Gomschoonmakers ziet de melding op hun pda binnenkomen en zij kunnen aangeven dat zij de schoonmaaktaak op zich nemen.” Een groene melding betekent dat de aanvraag net is binnengekomen. Bij oranje staat de opdracht meer dan 15 minuten open en bij rood langer dan 20 minuten. Lichtblauw betekent een spoedopdracht. Van Duivenvoorde: “Na ontslag van de patiënt moet de schoonmaak uiterlijk een half uur nadat de kamer is aangemeld,
32
2014-Oktober / ZorgInstellingen
Het schoonmaaksysteem in het kort: -
In Arta wordt een kamer aangemeld zodra patiënt is ontslagen Schoonmaker ziet de melding op pda binnenkomen Schoonmaker geeft aan dat hij taak op zich neemt Proces van afhandeling gedigitaliseerd Systeem voorkomt discussie, misverstanden en vragen
zijn opgepakt. Door onze werkwijze hebben het Meander MC én wij zicht op de gevraagde responstijden. Dat is goed voor het Meander MC omdat kamers zo snel mogelijk weer in gebruik kunnen worden genomen. En voor ons heeft het ook als voordeel dat we efficiënt kunnen roosteren en voldoende werk bieden aan onze mensen zónder dat de werkdruk te hoog wordt.”
Kleurcodes Volgens haar werken de kleurcodes voor schoonmakers erg prettig. “Zij zien direct welke taak prioriteit heeft en zij
hebben nu veel meer invloed op de schoonmaaktaken die ze oppakken. Wij faciliteren onze mensen met het systeem. Je ziet dat zij de verantwoordelijkheid dan goed kunnen nemen. Voor leidinggevenden is het systeem ook handig om te zien waar de pieken en dalen zitten. Vaak worden patiënten ontslagen tussen tien en elf uur ‘s ochtends en rond drie uur ’s middags. Dat zijn dan ook de piekmomenten waarop de kamers worden aangemeld. Onze leidinggevenden kunnen hier op anticiperen door meer teams in te zetten.”
SCHOONMAAK
Meander Medisch Centrum
voor rust voor de patiënt en efficiency. Het team zorgt bij een ‘ontslagkamer’ voor de schoonmaak van de kamer, de beddenreiniging en opmaak, het opruimen en vervangen van de handdoeken en het bijvullen van de kastjes met linnen. Daarnaast streven we naar de wow-factor door te focussen op details. Staat de kraan recht, is de wc-rol dichtgevouwen, hangen de gordijnen netjes of zijn er technische verstoringen? Mocht de schoonmaker een patiënt tegenkomen, dan willen we graag een gastvrij contact. Jezelf voorstellen hoort daarbij, maar ook de vraag of je nog iets kunt betekenen voor deze patiënt.” De verpleging moet de kamers wel op tijd voor schoonmaak kunnen aanmelden. Daarvoor staat op de pc’s van de verpleegafdelingen een link naar het Arta-systeem. “Zo zijn er geen vieze kamers zonder dat de schoonmaak daar weet van heeft”, zegt Hassink. Het schoonmaakwerk wordt beheerd met het programma Arta.
In het oude ziekenhuis kende Meander MC een zogeheten beddentelefoon waar verpleegafdelingen naar toe belden. Van Duivenvoorde: “Verpleegafdeling, planning en schoonmakers moesten continu heen en weer bellen. Dat proces is nu gedigitaliseerd. Het scheelt niet alleen anderhalve fte per dag, maar zorgt ook voor meer rust op de afdeling. Schoonmakers hoeven niet meer hun werk te onderbreken om de telefoon aan te nemen.”
Dicht in de buurt In totaal zijn 110 schoonmakers, fulltimers en parttimers, in het Meander MC aan het werk. Schoonmakers kunnen zelf bepalen, binnen het gebied dat hen is toegewezen, welke melding zij oppakken. Van Duivenvoorde: “Zij kijken waar een melding dicht in de buurt is en onze medewerker reageert dan op de melding die hij wil oppakken. Als de schoonmaker een melding heeft uitgevoerd, meldt hij de taak af door de QR-barcode op het bed en de
deurpost te scannen.” Het schoonmaken van de kamers na ontslag is voornamelijk inspanningsgericht. De schoonmaak tijdens verblijf van de patiënt is prestatiegericht. Eén van de leidinggevenden kan na afmelding van een taak eventueel een DKS-controle uitvoeren. Hassink: “Dit systeem voorkomt discussie, misverstanden en vragen. Bijvoorbeeld over waar de schoonmaker blijft. Komt hij er nog aan? Is er nu wel of niet gebeld? Daarnaast is het Arta-systeem de snelste manier van inplannen. In combinatie met prestatiegericht schoonmaken zet dit de schoonmaker meteen in zijn kracht. Hij kan ter plaatse bepalen wat er op een patiëntenkamer beslist moet gebeuren en wat nog niet.”
Wow-factor Van Duivenvoorde wijst daarnaast op de hotelachtige schoonmaak. “Door zoveel mogelijk taken bij vaste schoonmakers op verpleegafdelingen op een etage onder te brengen, zorgen we
Verder uitbouwen Bedoeling is volgens haar om het Arta-systeem de komende jaren verder uit te bouwen. “Naar de poliklinieken, de behandelkamers en de spreekkamers. Je kunt met dit systeem ook aantonen, bijvoorbeeld aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg, dat een ruimte is schoongemaakt. Nu al kunnen schoonmakers ook incidenten melden, bijvoorbeeld over een lamp die stuk is. Maar je zou ook apparatuur kunnen laten scannen en laten opnemen als object en taak. Wat te denken van een koppeling van de incidenten aan de takenlijst van de technische dienst?” De mogelijkheden zijn legio, maar Meander MC focust zich eerst op de schoonmaak. Ondertussen verwacht Gom dat meer ziekenhuizen naar eenpersoonskamers gaan. “De huidige schoonmaakaanpak is dan niet meer toereikend”, stelt Van Duivenvoorde. “Wij zorgen ervoor dat kamers sneller weer beschikbaar zijn.” *Ronald Bruins is hoofdredacteur van Service Management.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 33
FOCUS
Ongediertebestrijding
De strijd tegen het ongedierte
Fruitvliegjes in de zomer, motmuggen in afvoeren van wasbakken, muizen en ratten die ziektes verspreiden… Voor zorgorganisaties vormt ongedierte een reële bedreiging. Hoe kan ongedierte het best bestreden worden? Een interview met entomoloog ir. Peter Timmermans van Rentokil. Tekst Aline de Bruin Zorginstellingen zijn zo gebouwd dat ze goed toegankelijk zijn voor patiënten, bewoners, bezoekers en medewerkers. Ook worden ze vaak bevoorraad en wordt er op verschillende plaatsen met voedsel gewerkt. De combinatie van deze factoren zorgt ervoor dat
34
2014-Oktober / ZorgInstellingen
zorgcentra vatbaar zijn voor een ongedierteplaag. Toch zou je denken dat het met alle hygiëne-eisen van tegenwoordig bijna onmogelijk is om last te krijgen van ongewenste beestjes. Hoe kan het dan dat zorginstellingen toch vatbaar zijn?
“Er kunnen wel strenge hygiënische eisen gelden voor bepaalde ruimten, maar bij de afwerking van gebouwen aan de buitenzijde wordt te weinig aandacht besteed aan de wering van ongedierte”, zegt entomoloog Peter Timmermans, werkzaam bij Rentokil.
FOCUS
Ongediertebestrijding
“Ook komt ongedierte binnen via open deuren en ramen. Of via goederen en voedingsmiddelen, bijvoorbeeld kakkerlakken in broodkratten.” Over het algemeen geldt: waar voeding aanwezig is, is er gevaar voor plaagdieren als muizen en mieren. “Als er terrassen zijn rondom het gebouw waar bewoners of bezoekers kunnen eten, vinden muizen daar als eerste voedsel en neemt het risico op activiteit binnen toe. Ruimten waar eten wordt bereid, hebben uiteraard ook aantrekkingskracht op ongedierte.”
Gezondheidsrisico’s Het meest voorkomende ongedierte in de zorg zijn kruipende en vliegende insecten en knaagdieren als muizen (binnen) en ratten (buiten). Deze beestjes kunnen ongemerkt grote gezondheidsrisico’s binnenbrengen. Ze spelen een belangrijke rol bij het overbrengen van ziektekiemen als salmonella en het ontstaan van infectieziekten en allergieën. Verder laten ze overal sporen na. “Met name muizen zijn enorme vervuilers. Een muis produceert ongeveer tachtig keutels per dag. Bovendien heeft hij een zwakke blaas en verliest dus overal urinedruppels.”
Preventie De impact van een ongedierteplaag is groot. Het leidt van onrust onder patiënten en bewoners tot reputatieschade of zelfs het sluiten van een afdeling. Ongediertebestrijding is dus heel belangrijk. De eerste stap is preventie. Er is een aantal maatregelen die zorginstellingen kunnen nemen om ongewenst ongedierte te voorkomen. “Zorg dat er geen openingen zijn in de buitengevel en probeer de buitendeuren zoveel mogelijk dicht te houden, ook als het buiten warm is. Plaats raamhorren en deurhorren waar ramen en deuren regelmatig open staan. Probeer het aantal plekken waar gegeten kan worden zoveel mogelijk te beperken en ruim overgebleven voedsel snel op. Verder is het belangrijk om bij het schoonmaken extra aandacht te
geven aan moeilijk bereikbare plaatsen zoals onder kasten, koelkasten en radiatoren.. Dit zijn juist de plaatsen waar plaagdieren zich graag ophouden.” In het geval van nieuwbouw moeten ook maatregelen genomen worden. “Laat tijdens het bouwen al inspecties uitvoeren zodat gebreken tijdig hersteld kunnen worden. Het komt regelmatig voor dat muizen zich al tijdens de nieuwbouw vestigen in het nieuwe pand omdat bouwvakkers eten op hun werkplek of overtollig eten en rommel weggooien. Maak daarom goede afspraken met de aannemers over het leegmaken en opruimen van kruipruimten en het weggooien van etensresten.”
Bestrijding Mocht er ondanks de preventiemaatregelen toch sprake zijn van een ongedierteplaag, wat gaat Rentokil dan doen om het ongedierte te bestrijden? Er wordt eerst een bestrijdingsplan gemaakt. “We bepalen de diersoort en
'Muizen zijn enorme vervuilers' sporen de bron op. Vervolgens voeren we een inspectie uit om de omvang en herkomst van het probleem vast te stellen. In veel gevallen is het genoeg om de betrokkenen te adviseren en weringmaatregelen te treffen. Soms moeten we ook actief gaan bestrijden. We kiezen altijd voor de schoonst mogelijke aanpak en proberen overlast voor zorginstellingen zoveel mogelijk te voorkomen. In sommige gevallen moeten we op een ander moment gaan bestrijden, bijvoorbeeld bij een spuitbehandeling met insecticide, waarbij ruimten tijdelijk niet toegankelijk zijn.” Na de bestrijdingsactie gaat Rentokil over op regelmatige inspecties door servicemedewerkers. “We blijven
Enkele leveranciers van ongediertebestrijding - AHO Ongediertebestrijding, www.aho-vof.nl - Excellent Ongediertebestrijding, www.excellent-ongediertebestrijding.nl - Prevoba, www.prevoba.nl - Rentokil, www.rentokil.nl
kijken naar ongediertesporen, bouwkundige gebreken en de staat van hygiëne. Zo kan activiteit van plaagdieren in een vroeg stadium worden gecontroleerd en hoeven we bestrijdingsmiddelen slechts minimaal in te zetten.”
Geen reclame Zorginstellingen zitten natuurlijk niet te wachten op een ongedierteplaag. Het is niet bepaald reclame voor je organisatie om naar buiten te brengen dat je last hebt van ongedierte. Discretie is daarom heel belangrijk bij de bestrijding. “Het is aan de klant om iets over besmetting naar buiten te brengen. Wij zullen dat nooit op eigen initiatief doen. Ook als we benaderd worden door de pers noemen we geen namen en doen we geen uitlatingen - tenzij de klant daar toestemming voor heeft gegeven.”
Meest voorkomend ongedierte in de zorg Kruipende insecten Vliegende insecten Knaagdieren Materiaalaantasters Vogels
95% 90% 75% 70% 35%
2014-Oktober / ZorgInstellingen 35
RECHT
Arbeidsovereenkomst ontbinden
Glaasje wijn op het werk? Een ziekenverzorgster drinkt tijdens haar werk een glas wijn. Ze wordt ontslagen, de rechter draait het ontslag terug, maar dan wordt het werk haar zo lastig gemaakt dat ze het niet meer ziet zitten. Ze vraagt de rechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Wordt ze in het gelijk gesteld?
36
2014-Oktober / ZorgInstellingen
RECHT
Arbeidsovereenkomst ontbinden
Een vrouw werkt al zestien jaar als ziekenverzorgster bij een revalidatiecentrum in Amsterdam. Op een rustige avond in 2012 verlaat ze de afdeling voor een pauze. Ze verblijft beneden in het gebouw in het café, heeft haar pieper bij zich zodat ze indien nodig binnen enkele minuten op de afdeling kan zijn, en drinkt een glas rode wijn. Dit wijntje wordt haar aangeboden door een dankbare ex-patiënt die ook beneden verblijft.
voor onregelmatigheidsdiensten en wordt de daarvoor ontvangen toeslag stopgezet, zonder afbouw conform de cao ziekenhuiswezen. De spanning neemt bij de ziekenverzorgster dusdanig toe dat ze zich ziek meldt. Na verloop van tijd gaat ze weer aan de slag, maar kort daarop meldt ze zich wederom ziek. Ze ziet het niet meer zitten en vraagt de kantonrechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden met een financiële vergoeding.
Een paar weken later wordt ze door haar werkgever ontslagen. Er is grote ergernis over haar gedrag. Ze zou onder meer een patiënt minimaal 20 minuten op het toilet hebben achtergelaten, terwijl het op de afdeling zeker niet rustig was. Verder zou een collega van een andere afdeling hebben aangegeven dat ze niet in staat was de zorg van de afdeling er bij te nemen.
Kantonrechter
Inschattingsfout De werknemer vecht het ontslag aan. Met succes. De kantonrechter is van mening dat haar vlekkeloze staat van dienst van 16 jaar en het feit dat haar collega's en ex-patiënten haar betrouwbaar, ervaren en verantwoordelijk hebben genoemd, met zich meebrachten dat ontslag een te zwaar middel was. Natuurlijk heeft de werknemer een ernstige inschattingsfout gemaakt door in werktijd alcohol te nuttigen, maar omdat ze die fout nog nooit eerder heeft gemaakt, was een ernstige officiële waarschuwing voldoende geweest. De werknemer moet weer tot het werk worden toegelaten, aldus de rechter.
Toezicht Maar daarmee is de kous niet af. Als de ziekenverzorgster weer aan het werk gaat, treft de instelling opeens allerlei maatregelen die het werk van de ziekenverzorgster flink veranderen. Ze wordt op een andere afdeling ingezet, ze mag een deel van haar taken niet meer zelfstandig uitvoeren, ze moet dagelijks een gesprek met haar leidinggevende voeren en ze mag alleen werken als de dagcoördinator aanwezig is. Ook wordt ze niet meer ingezet
De kantonrechter gaat met haar verzoek akkoord. De rechter oordeelt dat, hoewel het niet helemaal duidelijk was wat er die avond precies is gebeurd, de werkgever had kunnen volstaan met het weer toelaten van de ziekenverzorgster
'Een ernstige officiële waarschuwing was voldoende geweest' tot haar eigen werk, op haar eigen werkplek, met de normale wisseldiensten, met de oude bevoegdheden. Het is onterecht dat de instelling de vrouw opeens allerlei restricties oplegde, bevoegdheden afnam en dagelijkse begeleiding oplegde. Dit paste niet bij een werknemer met deze ervaring.
Schadevergoeding Ook was het onterecht dat de instelling op vragen van de werknemer hoe lang dat dagelijkse toezicht zou duren, geen antwoord gaf. Deze houding bracht onzekerheid bij de werknemer teweeg. Daarmee heeft de werkgever zich niet als goede werkgever gedragen en heeft zij veroorzaakt dat de verhoudingen verstoord zijn geraakt. De rechter staat ontbinding van de arbeidsovereenkomst toe met een financiële vergoeding van 50.000 euro bruto. Het verzoek om een immateriële schadevergoeding wordt afgewezen.
2014-Oktober / ZorgInstellingen 37
PRODUCT & MARKT Nieuwe labelprinters Brother International breed inzetbaar De Brother TD-2130N thermische labelprinters zijn speciaal ontworpen voor professionals in de gezondheidszorg en bieden de mogelijkheid om vanuit het geheugen stand-alone een grote verscheidenheid aan labels te printen. De TD modellen zijn volledig op maat samen te stellen. Zo kan de labelprinter voorzien worden van een oplaadbare batterij, waardoor deze volledig mobiel ingezet kan worden, bijvoorbeeld op een rijdende trolly. Er kan een netwerkaansluiting of een Wi-Fi of Bluethooth verbinding ingebouwd worden, waardoor direct geprint kan worden vanaf mobiele apparaten. Er is tevens de mogelijkheid om een los display met toetsenbord aan te brengen, waardoor er stand-alone diverse labels gekozen en geprint kunnen worden. Al met al kunnen de veelzijdige TD modellen ingezet worden op elke gewenste plek of in elke situatie, zoals in de operatiekamer, het laboratorium, de apotheek, de receptie of zelfs aan het bed van de patiënt. Met ondersteuning voor de meest voorkomende barcodes zijn deze labelprinters bij uitstek geschikt voor alle labeltoepassingen in ziekenhuizen of zorginstellingen. Kijk voor meer informatie op www.brother.nl.
De tuin als onderdeel van het zorgproces BTL heeft een concept ontwikkeld waarin de buitenruimte optimaal bijdraagt aan de gezondheid van zorggebruikers. Een groene buitenruimte is belangrijk voor bewoners van zorginstellingen. Een tuin biedt afleiding, zorgt voor interactie en ondersteunt het zorgproces. Groen, veiligheid, toegankelijkheid, afleiding en therapie; dit zijn vijf onmisbare elementen voor de juiste inrichting van een tuin bij een zorgorganisatie. BTL richt terreinen optimaal en duurzaam in, zodat deze onderdeel van het zorgproces worden. Afhankelijk van de zorgvraag en toegespitst op de doelgroep (bijv. lang- of kortdurende zorg) biedt BTL een passende oplossing. De implementatie van ons zorgconcept hoeft niet te betekenen dat de tuinaanleg veel geld kost. Een mooie boom, bestaande bestrating of verlichting zijn vaak al aanwezig en worden meegenomen in de plannen. Zo denken we mee met de gebruiker, maar ook met de organisatie. Kijk voor meer informatie op www.btl.nl.
Loopkruk voorkomt overbelasting van handen en polsen Cemex BV introduceert onder de naam SmartCRUTCH een loopkruk met een verstelbare onderarmsteun. Door de betere drukverdeling is het gebruik van deze kruk minder belastend voor handen, polsen en schouders. Het lopen met elleboogkrukken vraagt veel van hand- en polsgewrichten en kan tot forse pijnklachten leiden. Met SmartCRUTCH komt het lichaamsgewicht niet volledig op de handgreep terecht, maar vooral op de gepolsterde onderarmsteun. Handen, polsen en schouders worden hierdoor ontzien. De mate van drukverdeling wordt bepaald door de hoek van de onderarmsteun. Daarnaast garandeert een flexibele antislipdop optimaal contact met de ondergrond, ook wanneer de kruk schuin geplaatst wordt. Dit vergroot de veiligheid van de gebruiker. SmartCRUTCH is leverbaar in negen kleuren en sinds enkele weken verkrijgbaar via zorgwinkels en revalidatievakhandel. Prijs € 89,- per paar. Kijk voor meer informatie op www.smartcrutch.nl.
Attent Zorg Thuis breidt telezorg uit Sinds eind 2013 biedt Attent Zorg Thuis, de thuiszorgtak van Attent wonen welzijn zorg, telezorg aan ouderen in Dieren. Steeds meer cliënten hebben er baat bij dat ze vanuit huis via een groot beeldscherm met een verpleegkundige kunnen communiceren. Zo komen ze namelijk snel en laagdrempelig in contact met hun zorgverlener. Als uitbreiding van de diensten op het gebied van thuiszorg en personenalarmering was de introductie van telezorg dan ook een logische stap voor Attent Zorg Thuis. De organisatie gaat telezorg nu uitbreiden binnen haar werkgebied; eerst binnen de gehele gemeente Rheden en vervolgens ook naar de gemeenten Arnhem, Overbetuwe en Doesburg. “Met telezorg geven we de cliënt meer regie over de zorg die hij afneemt. Hij kan bijvoorbeeld zelf bepalen wanneer hij contact zoekt met een zorgverlener”, zegt Ruud Lambregts, bestuurssecretaris bij Attent www. Bij cliënten die telezorg afnemen, wordt een groot beeldscherm geïnstalleerd. Bij de intake maakt Attent Zorg Thuis afspraken met de cliënt over geschikte contactmomenten. Op gezette tijden neemt de verpleegkundige dan vanuit de zorgcentrale contact met hem op. Als de cliënt het gesprek accepteert door een knop op het touchscreen aan te raken, verschijnt de verpleegkundige in beeld. De verpleegkundige kan de cliënt er bijvoorbeeld aan herinneren dat het tijd is om te eten of om zijn medicijnen te nemen.
38
2014-Oktober / ZorgInstellingen
PRODUCT & MARKT Erkenning voor duurzame maaltijden van Heuvelrug Voedingsservice Heuvelrug (VSH), producent van duurzame maaltijden in Soesterberg, heeft het Skal-keurmerk behaald. Hiermee is de betrouwbaarheid van de biologische maaltijden van het bedrijf zichtbaar voor de afnemers uit onder meer de zorg en de retail. Voedingsservice Heuvelrug bestaat meer dan 65 jaar en kookt al jaren biologische maaltijden voor de gezondheidszorg, catering en kinderdagverblijven. â&#x20AC;&#x153;Door steeds verdere professionalisering en vragen uit de markt was het een logisch gevolg en nodig om het Skal-keurmerk aan te vragenâ&#x20AC;?, zegt algemeen directeur Wim Kruithof. â&#x20AC;&#x153;Het Skal-keurmerk staat voor ons voor vertrouwen, in een gezonde en verantwoorde biologische maaltijd.â&#x20AC;? Voedingsservice Heuvelrug (VSH) is een zelfstandige producent van (koel)verse en warme maaltijden, maaltijdcomponenten en complete menuâ&#x20AC;&#x2122;s die rechtsreeks aan klanten worden geleverd. Kijk voor meer informatie op www.voedingsservice.nl.
Nieuwe generatie ovens voor de instellingskeuken Een nieuwe oven speciaal ontwikkeld voor het regenereren van maaltijden binnen de zorg; Holland Techno Groep, A.F.P.S. presenteert hotAir. Door de toegepaste state-of-theart technologie en de eigentijdse bouwwijze is deze nieuwe generatie ovens volgens de makers een oplossing op maat. Tijdens de ontwikkeling is er veel aandacht besteed aan details. Denk hierbij aan de constante en gelijkmatige opwarming van maaltijden, de naadloze uitneembare HACCP-inhanggeleiders en de functionele en klantvriendelijke bediening. Voor een gegarandeerd constant eindproduct, zijn er slechts twee handelingen nodig, zegt Holland Techno Groep, A.F.P.S. Het bedrijf heeft zich afgelopen jaren ontwikkeld tot specialist op het gebied van Advanced Food Processing Solutions voor de productgroepen Combi-Steamers, Heteluchtovens en Blast-Chillers Freezers, zowel in product-, systeem- en conceptoplossingen. Kijk voor meer informatie op www.hollandtechnogroep.nl.
Duurzame ontmoetingen
Goed voor elkaar! Wij ondernemen duurzaam en bewust, zonder concessies te doen aan kwaliteit en comfort. Met uw bijeenkomst ondersteunt u vakanties van Stichting Hetvakantiebureau.nl voor senioren en mensen die zorg nodig hebben. De Werelt, Lunteren ( (0318) 48 46 41 ( ' # # !" ( # !" Dennenheul, Ermelo ( (0341) 56 86 00 ( ' # # !" ( # !"
2014-Oktober / ZorgInstellingen 39
*Ook uw Dure Belg, Amerikaan, Spanjaard, Aziaat en Italiaan kunt u inruilen voor een Zuinige Zweed!
Zuinige Zweed.
€ 3,
29
per dag
+ INRUILACTIE NU GEGARANDEERD TOT € 1.000,- RETOUR OP UW BANKREKENING!
Meer weten?
www.electroluxactie.nl
SERVICEWIJZER V
AUTOMATISERING
Straight Systems Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl
ERKENDE CERTIFICATIEINSTELLINGEN
FACILITAIRE DIENSTEN
TRAININGEN EN ERKENDE CERTIFICATIEINSTELLINGEN
KASSASYSTEMEN
Straight Systems Lloyd’s Register Quality Assurance Postbus 701 3000 AS Rotterdam K.P. van der Mandelaan 41a 3062 MB Rotterdam T 010-201 84 76 E info@lrqa.nl I www.lrqa.nl of www.lrqa.nl/training LRQA is een internationale leverancier van certificering en training voor o.a. de volgende normen: ISO 9001, ISO 14001 en OHSAS 18001. Verder certificeren wij de meeste relevante normen in de zorg.
Newasco Newasco Diensten BV Nijverheidsweg 40 2102 LL Heemstede T 023-5474004 E diensten@newasco.nl I www.newasco.nl Innovatieve regionale wasserijbedrijven met hoge kwaliteit, ontzorgt volledig op het gebied van textielvoorziening. Onze dienstverlening sluit aan op de nieuwe AWBZ. Facturatie per bewoner is mogelijk.
Bureau Veritas Training Computerweg 2 3821 AJ Amersfoort T 088-4505551 F 088-4505555 E bvct@ nl.bureauveritas.com I www.bureauveritas.nl Theoretisch of toegepast, standaard of maatwerk, intern of open inschrijving: training is altijd een bron voor het creëren van meerwaarde.
Straight Systems, één adres voor al uw kassa- en betalingsuitdagingen in de zorg en ziekenhuizen. Kattenburg 29-31 6651 AL Druten T 0487-517700 I www.straight.nl
Ook een vermelding in deze rubriek? Neem dan contact op met Michel Lases, michellases@ vakmedianet.nl of 06-52867256
Ongedierte is uw en onze zorg Een zorginstelling is open, gastvrij, het is er warm en er is altijd voedsel voorhanden. Helaas zijn het juist deze eigenschappen die deze instellingen tot een ideale verblijfplaats voor ongedierte maken, met alle risico’s van dien. Voorkomen is beter dan genezen. Ons aanbod op het gebied van ongediertepreventie heeft in de zorgsector zijn effectiviteit bewezen. Wanneer het onverhoopt toch nodig is, kunt u op ons rekenen voor een snelle, doeltreffende en discrete bestrijding. Dat is een hele zorg minder. Kijk op www.rentokil.nl/zorg, mail naar info@rentokil.nl of bel gratis 0800-7368654
VCA
2014-Oktober / ZorgInstellingen 41
AGENDA
Agendatip? Mail de redactie van ZorgInstellingen: redactie@zorginstellingen.nl
3 november
12-15 november
Emmeloord www.horecafair.nl
D端sseldorf www.medica-tradefair.com
13 november
4 december
Vianen www.fmn.nl
Nieuwegein www.ohnw.nl
17 november
14-16 januari 2015
Horecafair 2014
Algemene ledenvergadering FMN
Middagcongres 'Succes met aanbesteden' Breukelen congres.factomagazine.nl
Medica
Congres Over Het Nieuwe Werken
Vakbeurs Facilitair 's-Hertogenbosch www.vakbeursfacilitair.nl
ADVERTENTIE-INDEX Axxerion Facility Services Congrescentrum De Werelt Electrolux Professional Gom Schoonhouden Horos Klimaattechniek Miele Professional Rentokil Initial Van Houtum
42
2014-Oktober / ZorgInstellingen
43 39 40 2 15 7 41 44
Advancing your business Uitnodiging Facility en Vastgoed software in the cloud Op dinsdag 18 november a.s. organiseren wij voor de 12e keer de Axxerion Middag voor professionals in facility en/of vastgoed. Deze middag vindt plaats in het Arnhemse Gelredome en u bent hierbij van harte uitgenodigd! Graag brengen wij u tijdens de Axxerion Middag op de hoogte van ons Facility Management Informatie Systeem (FMIS) en onze Vastgoedsoftware. Tevens zullen de Facility manager en de Hospitality manager van Danone Nutricia Research, een presentatie geven over o.a. hun ervaringen met Axxerion. Tijdens de lunch, de rondleiding door het Gelredome en de netwerkborrel kunt u ruimschoots ervaringen uitwisselen met vakgenoten. Kortom: een informatieve middag die u niet mag missen! Programma 13:00 - 13:30 uur 13:30 - 14:45 uur 14:45 - 15:00 uur 15:00 - 16:00 uur 16:00 - 16:45 uur 16:45 - 17:15 uur
Inloop met lunch Presentatie Axxerion Pauze Presentatie Danone Nutricia Research Rondleiding Gelredome Netwerkborrel en afsluiting
Wie is Axxerion? Of u nu op zoek bent naar een krachtig Facility Management Informatie Systeem (FMIS) of een complete oplossing voor het beheren van uw vastgoed, Axxerion biedt het u aan in the cloud. U kunt onze software eenvoudig aanpassen aan uw eigen bedrijfsprocessen en u betaalt alleen voor het feitelijk gebruik. Axxerion wordt dagelijks intensief ingezet door honderden organisaties waaronder zakelijke dienstverleners, overheidsinstellingen, zorginstellingen en woningbouwcorporaties. Modules: Meldingen Reserveringen Contracten
Waar Gelredome Batavierenweg 25, 6841 HN Arnhem
Vastgoed
Tot ziens in het Gelredome? Deelname is gratis. U kunt zich inschrijven op www.axxerion.com. Mailen of bellen kan ook.
Projecten
Inkoop Inventaris
Onderhoud Mobile
Ressenerbroek 26b - 6666 MR Heteren - +31 26 47 42 420 - verkoop@axxerion.com - www.axxerion.com
DARE TO BE BLACK
Je bent jezelf, je loopt voorop. Je denkt out of the box, ook als het om je washroom gaat. Dus kies je voor Satino Black! Duurzaam design voor een trendy toilet. Gedurfd, verrassend, eigenzinnig. Just like YOU.
w w w. s a t i n o b l a c k . c o m