De aantrekkelijkheid van de
zonde
In de persoon (of personen) van Maria Magdalena komen kanten naar voren die vele andere Bijbelse en heilige vrouwen ontberen: erotische schoonheid en versterving, zondigheid en berouw, zinnelijke en platonische liefde. Dat maakt haar tot een van de meest geliefde figuren van de kustgeschiedenis. tekst Wouter Prins
‘Het wezenlijke aspect van Maria Magdalena is dat zij laveert tussen zinnelijkheid en onthechting. Nu eens heeft zij het uiterlijk van een weelderige courtisane, dan weer verschijnt zij als een mystieke boetelinge,’ zo omschrijft kunsthistorica Barbara Baert kernachtig de raadselachtige verschijning van Maria Magdalena in de kunst. Daarmee is tevens haar succes in de kunst verklaard. Met de braafheid van een heilige als Aloysius kan een kunstenaar weinig. En datzelfde geldt voor menige gelovige. Maar een bekoorlijke vrouw die worstelt, die uitersten in zich verenigt, die blijft door de eeuwen heen een voorbeeld dan wel aantrekkelijk voor velen, telkens opnieuw en telkens anders. Hoe anders, blijkt uit een vergelijking tussen Bourgondië en Amsterdam. In Vézelay, in de prachtige witte basiliek gesteld onder haar hoede, wordt Maria Magdalena aangeroepen door de pelgrims die hun tocht beginnen naar Santiago, door vele groepen zigeuners die haar vereren als patrones, en ze wordt toege26 | woord in beeld
zongen door de in witte habijten gestoken broeders en zusters van de fraternités de Jérusalem. In Nederland is een vergelijkbare, rijkgeschakeerde devotie tot Maria Magdalena afwezig. We missen grote bedevaartsoorden als Vézelay in de Morvan en Saint-Maximin in de Provence. Tijdens zijn verblijf gedurende het najaar van 2014 in een artist in residence midden op de Amsterdamse wallen, bestudeerde Pavèl van Houten de vele gedaantes van Maria Magdalena. Hij bracht deze onder in tien typologieën: De Heilige, De Onzedelijke, De Bezetene, De Treurende, De Exote, De Devote Volgelinge, De Echtgenote, De Bekeerlinge, De Verzorgende en De Berouwvolle. Uit het onderzoek van de kunstenaar bleek dat de typologieën regionaal worden ingekleurd. Zo is de ‘Berouwvolle’ beroemd en
Wouter Prins (1959) is conservator van Museum Krona in Uden.
