CZASOPISMO
Nr 1/2012
ROK WYDANIA III
K WARTALNIK M IŁOŚNIKÓW P SÓW R ASY B IAŁY O WCZAREK S ZWAJCARSKI
o rasie
Wzorzec rasy –
charakter – własne przemyślenia „ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: Żywy, nigdy nie nerwowy, czujny. Łatwy do ułożenia, lubiący działanie, przyjacielski, ale nie przesadnie wylewny, umie zachować się w każdej sytuacji, przywiązany do właściciela, nigdy nie lękliwy lub agresywny bez powodu. Wesoły i łatwo uczący się pies pracujący i sportowy, nadający się do najrozmaitszych zadań. Wysoka inteligencja społeczna pozwala mu łatwo przystosowywać się do wszystkich sytuacji i wydarzeń.” Jak każdy wzorzec rasy tak i wzorzec białego owczarka szwajcarskiego zawiera wiele ogólników. Zmusza to, hodowcę, do własnej interpretacji wzorca, znalezienia własnej drogi. Tak i ja musze w oparciu o wzorzec, własne przemyślenia i wiedzę zinterpretować wyżej zacytowany zapis. Żywy, ale nie nerwowy, a przy tym czujny – łatwe... na oko, www.bialeowczarki.com.pl
a jednak. Co to jest pies nie nerwowy, ale żywy. Dla mnie BOS to pies radosny, zaangażowany, żywiołowy – pies, którego szybkość pobudzenia jest wprost proporcjonalna do szybkości wyciszenia. Kluczem do równowagi między żywy, ale nie nerwowy jest właśnie proporcja szybkości, z jaką pies wchodzi w stan pobudzenia do szybkości, z jaką ze stanu pobudzenia przechodzi do stanu spokoju. Jeśli szybkość ta jest w proporcji 1/1 to możemy uznać, że nasz pies jest psem zrównoważonym i nie nerwowym. Pies, który szybko wchodzi w stan pobudzenia, ale powoli się wycisza będzie zwierzęciem nerwowym, nie zrównoważonym. Od BOSa oczekujemy, więc, że będzie psem żywym, czyli szybko reagującym, ale z zachowaną idealną proporcją w szybkości przejścia ze stanu reakcji (pobudzenia) do stanu spokoju.
cią do współpracy z człowiekiem. Musi to być pies, który w drodze współpracy, naturalnie podporządkowuje się człowiekowi. Wadą będzie zbyt duża niezależność.
Łatwy do ułożenia – by pies spełniał to kryterium, musi się cechować nie tylko inteligencją, czy szybkością uczenia się, ale przede wszystkim dużą, wrodzoną chęnr 1/2012
1
Lubiący działania – pies, któremu nieskrywaną radość sprawia wszelka forma pracy z człowiekiem, ruchu, zabawy. Taki pies nie tylko lubi coś robi, ale musi coś robić razem z człowiekiem dla swojego zdrowia psychicznego.
Kwartalnik miłośników psów rasy Biały Owczarek Szwajcarski Redaktor Naczelny: Michał Szulc Redaguje Zespół: Joanna Dziurowicz Katarzyna Harmata Celina Jakimowicz Joanna Kois Leszek Kois Beata Ziemnicka Stała współpraca: Anita Kozakiewicz Ewa Stolarska Danuta Urbańska Sekretarz Redakcji: Katarzyna Szulc Kontakt: e-mail: boskiezycie@gmail.com BOSkie Życie on-line: www.bialeowczarki.com.pl Wydawca, skład i druk: Wydawnictwo „BOSkie Życie” Nakład: 100 szt. Czasopismo bezpłatne. © Wszelkie prawa zastrzeżone Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, a także zastrzega sobie prawo do skracania i opracowywania artykułów oraz zmiany ich tytułów. Właścicielami artykułów, ogłoszeń i reklam są ich autorzy, którzy całkowicie ponoszą odpowiedzialność za ich treść. Redakcja nie ingeruje w merytoryczną treść materiału. 2
Przyjacielski, ale nie specjalnie wylewny – Przyjacielski to cecha, którą w psie niestety trzeba wzmacniać. Oczekujemy od szczenięcia, że będzie przyjaźnie nastawiony do człowieka, ale czy ta cecha zostanie w nim ugruntowana, czy zniwelowana, niestety zależy od przewodnika. Wydaje się być niefortunnym, użycie takiego sformułowania we wzorcu rasy. Nawet golden potrafi przez złe prowadzenie stać się zwierzęciem agresywnym w stosunku do człowieka, a co dopiero owczarek. Dobrze prowadzony BOS to pies, którego każdy może pogłaskać, a obce dziecko przytulić, nie obawiając się agresywnej reakcji ze strony psa. BOS reaguje agresją na agresję, samemu ostrzega, ale nie zaczyna ewentualnej walki. Umie zachować się w każdej sytuacji – to kolejne sformułowanie, które nie opisuje charakteru psa, lecz stan, jaki oczekujemy u dobrze prowadzonego BOSa. Pies zrównoważony, pewny siebie, stabilny emocjonalnie, szybko przyjmuje i akceptuje to, co się dzieje w jego otoczeniu. Jeśli do tego dołożymy prawidłowo przeprowadzoną socjalizację, zyskujemy obraz psa, który jest równie miły w parku na spacerze, jak i w głośnej hali pełnej psów, ludzi i muzyki. Zmieniające się, różnorodne otoczenie, nie ma wpływu na postawę i zachowanie psa. Przywiązany do właściciela – to bardzo ważna cecha rasy, BOS to pies, który bardzo mocno wiąże nr 1/2012
się emocjonalnie ze swoim człowiekiem. Ta cecha ma swoje plusy i minusy. Oczywistym plusem jest oddanie psa, swojemu człowiekowi, minusem zaś, ogromna wrażliwość psa na emocje opiekuna. Pies cieszy się z naszej radości, smuci naszym smutkiem, ale... nie rozumie naszego gniewu, złości, żalu. Decydując się na psa tej rasy, trzeba mieć pełną świadomość tej cechy charakteru naszego psa. Nasze emocje, mają ogromny wpływ na naszego psa. Jeśli będąc wściekłym na sąsiada, który pomalował nam auto sprayem, jednocześnie podejdziemy do psa by zapiąć smycz, nasz pies natychmiast weźmie nasz gniew do siebie i nie zrozumie go! Nigdy nie lękliwy lub agresywny bez powodu – ten zapis wydaje się być najbardziej oczywisty, a jednak. Co to jest lękliwość:
Definicja lęku. Lęk, czyli strach neurotyczny, jest jedną z powszechnych emocji. Strach pełni funkcje adaptacyjne alarmując nas o grożącym niebezpieczeństwie, dlatego jest zjawiskiem jak najbardziej naturalnym i nie sposób go uniknąć. Problem pojawia się, kiedy odczuwamy strach bez żadnej wyraźnej przyczyny, kiedy dręczy nas nieprzyjemny niepokój w sytuacjach obiektywnie nie stanowiących zagrożenia. Taki stan nazywamy lękiem i zaliczamy do jednego z objawów zaburzeń psychicznych czy nawet somatycznych – fragment ze strony www.bryk.pl temat opracowania „Obszary psychopatologii na przykładzie lęku oraz schizofrenii a regulacja prawna.”
www.bialeowczarki.com.pl
ostatecznością, ale uwaga – typowe spięcie dominacyjne na linii pies – pies też jest rozwiązaniem problemu w sposób zrozumiały i oczywisty w psim świecie. Takie zachowanie jest charakterystyczne, ryk, uzębienie na wierzchu, sztywne ciało i zero krwi – psy ze sobą walczą, ale się nie gryzą, nawet się nie drasną. Kończy się na prezentacji sił i ustaleniu jak ma przebiegać dalsza znajomość.
A zatem, nasz pies ma prawo się wystraszyć, bo jest to zachowanie naturalne i konieczne dla przetrwania gatunku. Jednak powinien mieć umiejętność szybkiego oswajania rzeczy/sytuacji, która reakcję lękową wywołała. W praktyce, oczekujemy od naszego BOS, że będzie szybko poznawał i akceptował otaczający go świat. Podobnie pojęcie agresywny bez powodu jest bardzo oględne – bo co to jest powód, dziecko biegające po parku, albo piesek spokojnie idący na smyczy... W mojej ocenie BOS to pies, który nie zaczyna ewentualnej walki, który najpierw wykorzystuje całą gamę sygnałów psiego języka do rozwiązanie trudnej (nie komfortowej) w jego odczuciu sytuacji. Dla BOS walka ma być www.bialeowczarki.com.pl
Wesoły i łatwo uczący się pies pracujący i sportowy, nadający się do najrozmaitszych zadań – to kolejny oględny zapis, który opisuje rezultat a nie cechy, jakie powinien mieć pies by spełniać wymóg rasy. By móc mówić o psie sportowym czy pracującym, musimy przede wszystkim powiedzieć o psich popędach. To popęd determinuje przydatność psa do jakiejkolwiek pracy. Moje doświadczenie uczy, że BOS to pies przede wszystkim pracujący w oparciu o popęd łupu. Co to takiego – chęć do gonienia i złapania zdobyczy. Popęd łupu to pochodna zachowań łowieckich u drapieżników. Od siły tego popędu, czyli od tego jak szybko szczeniak daje się sprowokować do gonienia zabawki, jak długo będzie ścigać i jak mocno trzymać zależy przydatnr 1/2012
ność psa do pracy. Oczekujemy więc, że BOS będzie psem o silnym popędzie łupu. Kolejny potrzebny nam popęd to popęd zabawy – szczenięta poprzez zabawę z rówieśnikami i dorosłymi członkami stada, uczą się trudnej sztuki przeżycia. Dzięki temu popędowi jesteśmy w stanie poprzez zabawę ze szczenięciem a potem dorosłym psem, nie tylko ukierunkować czy wzmocnić pożądane cechy, ale także wybudować swoją pozycję lidera. A zatem BOS to pies, który od szczenięctwa będzie chętnie podejmował zabawę. Następna cecha to coś, co nazywamy wrodzonym aportem – wrodzona umiejętność noszenia zdobyczy, pies nie kończy swojej gonitwy za „zdobyczą” na jej złapaniu, a kiedy ta przestaje być interesująca „przestaje uciekać” natychmiast traci nią zainteresowanie. Od BOS oczekujemy, że będzie chętnie trzymał i nosił swoją upolowaną zdobycz. Wrodzona pasja do pracy nosem – oczekujemy od BOS chętnego i wytrwałego posługiwania się noskiem, już szczenię powinno chętnie szukać schowanej zabawki. Wysoka inteligencja społeczna pozwala mu łatwo przystosowywać się do wszystkich sytuacji i wydarzeń – ten zapis to wypadkowa tego wszystkiego, co zostało powiedziane już wcześniej. BOS to pies plastyczny, z cechami i potencjałem. Jednak to od przewodnika zależy, na jakiego psa wyrośnie. Aleksandra Cisłak hodowla „Alpen Angel” www.bialyowczarek.pl zdjęcia są własnością autorki artykułu 3
w prasie o rasie
„Przyjaciel Pies” nr 1/2012
Powrót tułacza 01-01 OKLADKA pk
09.12.2011
13:31 Uhr
Page 1
MEGAPLAKATY
Cena 6,50 z∏ (w tym 8% VAT)
Nr 1 (159) styczeƒ 2012
Teraz wybieracie sami!
INDEKS: 346837
www.pies.pl
01-16-20 bos pkZZA
12.12.2011
17:09 Uhr
Page
NOWOŚĆ
POKONAĆ STRES Muzykoterapia, masaż i inne techniki relaksacyjne ZDROWIE Świąteczny ostry dyżur MODNE STYLIZACJE Uroda i wygoda czy targowisko próżności? ZĘBY DO KONTROLI Skrusz kamień!
PORTRET Bearded collie Chart rosyjski borzoj
Od białego owczarka szwajcarskiego trudno oderwać wzrok. To piękny pies, któremu uroku dodaje białe umaszczenie i kon16 trastująca z nim ciemna oprawa oczu. Biel sprawia, że sylwetka psa wydaje się lekka i delikatna, jak twierdzą niektórzy jego miłośnicy – wręczanielska. Mimo tych zaletrasa, by przetrwać, musiała wyemigrować za Ocean. Dopiero odniedawna zdobywa uznanie w rodzimej Europie.
NIE TRAĆ NADZIEI, SZUKAJ WYTRWALE! GDY ZGINIE, UCIEKNIE, ZOSTANIE SKRADZIONY
BIAŁY OWCZAREK SZWAJCARSKI
POWRÓT TUŁACZA
4
Od białego owczarka szwajcarskiego trudno oderwać wzrok. To piękny pies, któremu nr 1/2012 www.bialeowczarki.com.pl uroku dodaje białe umaszczenie i kontrastująca z nim ciemna oprawa oczu. Biel sprawia, że sylwetka psa wydaje się lekka i delikatna, jak twierdzą niektórzy jego miłośnicy – wręcz
BOS-y świetnie nadają się na psy służbowe i sportowe. Można je z łatwością nauczyć aportowania, posłuszeństwa i różnych sztuczek. Trenowanie ich jest bardzo przyjemne, gdyż w lot chwytają intencje szkolącego. Obie odmiany, długowłosa i krótkowłosa, doskonale sprawdzają się w pracy.
P
ochodzenie bia∏ego owczarka szwajcarskiego nie zosta∏o w pe∏ni udokumentowane. Istnieje wiele luk, które nie pozwalajà dok∏adnie okreÊliç czasu powstania tej rasy. Na pewno jest ona spokrewniona z owczarkiem niemieckim. Najwi´cej wzmianek o jej przedstawicielach pochodzi z XIX wieku. Choç BOS wywodzi si´ z Europy, najwi´kszà popularnoÊç zdoby∏ na kontynencie amerykaƒskim. Europejczycy raczej niech´tnie spoglàdali na „bia∏asa”, uwa˝ajàc go za zwierz´ albinotyczne, ze sk∏onnoÊcià do wielu schorzeƒ. Rasa, aby przetrwaç, musia∏a odbyç wieloletnià tu∏aczk´. Na d∏u˝ej zagoÊci∏a tylko w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Tam zyska∏a uznanie i sta∏a si´ modna, otrzyma∏a te˝ nazw´ owczarek amerykaƒsko-kanadyjski, która obowiàzywa∏a do momentu, kiedy FCI zmieni∏o jà na bia∏ego owczarka szwajcarskiego. A sta∏o si´ to dopiero w 1991 roku, po jej uznaniu.
w∏osej. Ta ostatnia ma charakterystyczne pióra na ∏apach, bardziej puszysty ogon i swobodnie zwisajàce d∏u˝sze w∏osy (tzw. fr´dzle) w okolicach uszu. Poza tym obydwa typy sà do siebie zbli˝one – w umaszczeniu, budowie cia∏a czy profilu osobowoÊciowym nie widaç ró˝nic. Podobnie jak u owczarka niemieckiego, d∏ugoÊç okrywy u „bia∏asa” warunkowana jest genetycznie. Odpowiada za nià gen recesywny. W miotach szczeniàt pochodzàcych od rodziców krótkow∏osych mogà pojawiaç si´ psiaki d∏ugow∏ose, natomiast osobniki d∏ugow∏ose dadzà zawsze potomka z takà samà sierÊcià, jaka wyst´puje u nich. Nale˝y pami´taç, ˝e obydwa warianty urodowe BOS-a sà wystawiane i oceniane na ringu razem. Młody BOS jest niezwykle efektowny. Zwłaszcza odmiana długowłosa przypomina miękkiego pluszaka. Warto jednak pamiętać, że bardzo szybko wyrośnie z niego duży, wymagający pies.
Aktywny sportowiec
Psa, który sprawdza si´ w wielu specjalnoÊciach, musi cechowaç aktywnoÊç, ch´ç do pracy, kooperacji z cz∏o-
Wielozadaniowiec
Bia∏e owczarki szwajcarskie bez problemu odnajdujà si´ w wielu specjalnoÊciach. Lista zadaƒ, jakie im si´ powierza, jest bardzo d∏uga. W rejonach, w których zyska∏y popularnoÊç, sà przede wszystkim wspania∏ymi psami rodzinnymi. Wykorzystuje si´ je równie˝ jako zwierz´ta obronne, stró˝ujàce, meldunkowe, ratownicze. Cz´Êç z nich sprawdza si´ w dogoterapii i w roli przewodników. Majà Êwietne zdolnoÊci adaptacyjne, a to czyni je czworonogami uniwersalnymi i wszechstronnymi.
Urodowe warianty
BOS wyst´puje w dwóch, uznawanych przez FCI odmianach: krótko- i d∏ugo-
17
Przyjaciel Pies
www.bialeowczarki.com.pl
nr 1/2012
5
Î
PLUSY
+ inteligentny + wszechstronny pies u˝ytkowy + tolerancyjny (wobec dzieci i zwierzàt) + nie wymaga intensywnej piel´gnacji + przywiàzany do opiekuna + aktywny
MINUSY
– nieufny wobec obcych – wra˝liwy – sk∏onny do dominacji (samce) – bywa ha∏aÊliwy – nie znosi samotnoÊci – linieje
Białe owczarki są bardzo aktywne, uwielbiają wycieczki w plener i różne urozmaicenia na spacerze.
wiekiem. Taki w∏aÊnie jest bia∏y owczarek szwajcarski. Ma w sobie du˝e pok∏ady energii, które powinien umiej´tnie spo˝ytkowaç. Odpowiednia dawka ruchu, regularne çwiczenia, dost´p do nowych wyzwaƒ – tego wszystkiego potrzebuje na co dzieƒ. Trzeba pami´taç, ˝e ka˝da forma aktywnoÊci i wysi∏ku intelektualnego pozwala „bia∏asowi” przez d∏ugie lata utrzymaç dobrà kondycj´ fizycznà i równowag´ psychicznà. BOS-y uwielbiajà wyprawy w plener w towarzystwie opiekuna. Sà odporne na zmiennoÊç aury. Ch´tnie spacerujà nawet w deszczowe czy mroêne dni. Preferujà swobodne bieganie, jednak rzadko kiedy oddalajà si´ od w∏aÊciciela na znacznà odleg∏oÊç. Na ogó∏ nie przejawiajà sk∏onnoÊci do w∏ócz´gostwa (podobnie jak owczarki niemieckie). Ch´tnie uczestniczà we wszelkich przedsi´wzi´ciach terenowych, lubià aportowanie. Podczas spacerów biegajà, zaglàdajà w pobliskie zaroÊla, pokonujà
18 6
narzuca nikomu swojej obecnoÊci, choç ch´tnie aktywnie uczestniczy w ˝yciu stada. Jest zarówno obserwatorem, jak i dzia∏aczem. Silnie identyfikuje si´ nie tylko ze swojà sforà, ale i z rewirem, na którym przysz∏o mu ˝yç. Na ogó∏ spokojny, w sytuacji kryzysowej nie zawaha si´ stanàç w obronie domostwa. Podniesie alarm, g∏oÊno szczekajàc. To wyjàtkowo wra˝liwy pies, a samotnoÊç mu nie s∏u˝y. W niesprzyjajàcych okolicznoÊciach mo˝e ∏atwo popaÊç w depresj´, która bywa k∏opotliwa nie tylko dla niego, ale i dla otoczenia. Dlatego lepiej nie wystawiaç wra˝liwoÊci BOS-a na prób´ i stale zapewniaç mu towarzystwo.
Dziecko i BOS stanowią zgrany duet. Wspólne wychowanie zaprocentuje wzajemnym oddaniem przez długie lata.
naturalne przeszkody. Próbujà prowokowaç opiekuna do kolejnych dzia∏aƒ. Bez problemu dotrzymajà cz∏owiekowi kroku w czasie porannego joggingu czy wyprawy rowerowej. To bardzo wytrzyma∏e zwierz´ta. Rzadko przejawiajà oznaki zm´czenia. Ich dobrà kondycj´ fizycznà warto wi´c wykorzystaç w psim sporcie – obedience, agility, flyballu. Bia∏y owczarek porusza si´ zawsze p∏ynnie i z gracjà. Jego d∏u˝szy w∏os zalotnie powiewa na wietrze. Kiedy biegnie, wydaje si´ wi´kszy, bardziej wyprostowany, a ka˝dy stawiany przez niego krok wyglàda na w pe∏ni przemyÊlany.
Czuły i opiekuńczy
Nie jest to typ samotnika. Wr´cz przeciwnie, domaga si´ towarzystwa cz∏owieka. Uwielbia przebywaç w pobli˝u ludzkiej rodziny, toleruje wszystkich jej cz∏onków, ale pe∏ne przywiàzanie okazuje na ogó∏ jednej, wybranej osobie. W domowym zaciszu nigdy nie jest ucià˝liwy, nie Przyjaciel Pies nr 1/2012
www.bialeowczarki.com.pl
Bia∏e owczarki szwajcarskie cechuje du˝a tolerancyjnoÊç wobec dzieci. Psom tym na ogó∏ nie przeszkadza ˝ywio∏owa i ha∏aÊliwa natura maluchów. Dojrzewajà stosunkowo póêno, a szczeni´cà radoÊç i ch´ç do zabaw obserwuje si´ nawet u doros∏ych osobników. Cechy te czynià „bia∏asy” wspania∏ymi kompanami dzieci´cych szaleƒstw. Mimo to wszelkie spotkania owczarka z pociechami powinny odbywaç si´ pod nadzorem osób doros∏ych. Ponadto dzieci trzeba uczyç umiej´tnego obchodzenia si´ z pupilem. W stosunku do innych zwierzàt, w tym psów, BOS-y zachowujà si´ poprawnie (o ile wczeÊniej by∏y z nimi w∏aÊciwie socjalizowane). Konflikty zdarzajà si´ rzadko. Stabilne psychicznie „bia∏asy” nigdy nie zaatakujà same z siebie. Sprowokowane przez innego psa (zw∏aszcza samce) odpowiedzà jednak na zaczepk´. Pojawienie si´ nieznajomych ludzi sk∏ania owczarka szwajcarskiego do zachowania wi´kszej czujnoÊci. Przedstawiciele tej rasy bywajà czasem nieufni, ale nie powinni okazywaç strachu. Uwaga! NieufnoÊç jest cz´sto mylona ze strachliwoÊcià, a to zupe∏nie inna cecha. Ostro˝noÊç w kontaktach z obcymi to normalna, wywa˝ona reakcja. BOS-y obserwujà w∏aÊciciela i jeÊli jest on pozytywnie nastawiony do „intruza”, zachowujà si´ podobnie. Niestety zdarzajà si´ osobniki, które absolutnie nie podejdà do nowej osoby nawet w obecnoÊci opiekuna. Przy próbie zbli˝enia si´ do nich wpadajà wr´cz w panik´. Psy takie wy∏àcza si´ z hodowli. Owczarek o prawid∏owej psychice lubi ludzi, nigdy jednak nie b´dzie zbyt wylewnie okazywa∏ goÊciom swojej sympatii. Czu∏oÊci zarezerwowane sà dla domowników.
Z potencjałem szkoleniowym
BOS to pies inteligentny. Drzemie w nim ogromny potencja∏ edukacyjny. Warto to wykorzystaç, zw∏aszcza ˝e wykazuje wrodzonà ch´ç do wspó∏pracy z cz∏owiekiem. Aby odnieÊç sukces szkoleniowy, uk∏adanie pupila najlepiej rozpoczàç w okresie wczesnoszczeni´cym. Niezb´dna jest w∏aÊciwa socjalizacja z otoczeniem, ustalenie prawid∏owej hierarchii w stadzie (liderem sfory jest zawsze cz∏owiek), zaanga˝owanie obu stron (w∏aÊciciela i psa). Nie wolno zapominaç o motywacji. Na poczàtek dobrze zapisaç BOS-a do psiego przedszkola. Kolejnym etapem powinien byç udzia∏ w podstawowym
TO I OWO O RASIE
umaszczenia w tym l Bia∏y owczarek szwajcarkolorze. ski nale˝y do I grupy FCI, l Habsburgowie chcieli czyli do owczarków i inzwi´kszyç populacj´ „bianych psów pasterskich ∏ych psów” ze wzgl´du na (z wy∏àczeniem szwajcarich walory estetyczne. skich psów do byd∏a). Komponowa∏y si´ koloryl Rasa by∏a kiedyÊ znana stycznie z siwymi koƒmi jako owczarek amerykaƒi sukniami dam dworu. sko-kanadyjski i bia∏y l Po raz pierwszy bia∏e owczarek niemiecki. owczarki szwajcarskie l W nazewnictwie rasy (wówczas niemieckie) zau˝ywa si´ te˝ skrótu prezentowano na wystaBOS (bia∏y owczarek wie w Hanowerze pod koszwajcarski). niec XIX wieku. l W miotach owczarków l Najwi´kszà popularnoniemieckich podobno Êcià rasa cieszy si´ zawsze rodzi∏y si´ bia∏e w Stanach Zjednoczoszczeni´ta. Hodowcy nych i w Kanadzie. jednak nie uznawali Na kontynencie europej-
Na wystawach obie odmiany białych owczarków oceniane są razem. Widzowie często nie mogą pojąć, dlaczego niektóre z nich mają włos długi, a inne krótki...
kursie pos∏uszeƒstwa. Wa˝ne, aby ka˝dego dnia pies odbywa∏ 2–3 sesje treningowe, w które nale˝y wpleÊç zabaw´. Zaj´cia z zakresu pos∏uszeƒstwa warto poszerzyç o dodatkowe kursy. „Bia∏as” z powodzeniem mo˝e uczestniczyç w szkoleniu IPO. Musi byç ono jednak prowadzone przez fachowca. Zainteresowany BOS ch∏onie wiedz´ ca∏ym sobà – szybko przyswaja komendy, jest w stanie nauczyç si´ wielu sztuczek. Im bardziej ciekawy, urozmaicony trening, tym lepiej. Z egzekwowaniem wykonania poleceƒ bywa ju˝ jednak ró˝nie. Opór mogà stawiaç zw∏aszcza samce sk∏onne do dominacji i osobniki zbyt wra˝liwe. Wówczas nie pozostaje nic innego jak metoda ma∏ych kroków z u˝yciem odpowiednich Êrodków motywujàcych. Wskazana jest du˝a doza stanowczoÊci przeplatana z delikatnoÊcià, cierpliwoÊcià i wyrozumia∏oÊcià. A zatem do BOS-a, podobnie jak do owczarka
belgijskiego, trzeba podchodziç w „aksamitnych r´kawiczkach”.
Abc zdrowia i żywienia
Zdrowie temu psu na ogó∏ dopisuje. JeÊli ju˝ miewa jakieÊ przypad∏oÊci, cz´Êciej dotyczà duszy ni˝ cia∏a. WÊród dolegliwoÊci fizycznych nale˝y wymieniç dysplazj´ stawów ∏okciowych i biodrowych (ze wzgl´du na budow´ owczarki szwajcarskie sà na nià nara˝one w mniejszym stopniu ni˝ owczarki niemieckie; u rodowodowych BOS-ów choroba praktycznie nie wyst´puje), osteoarthritis, schorzenia dermatologiczne, alergie. Zdarzajà si´ te˝ wady zgryzu. Czasem pojawiajà si´ bràzowe zacieki w kàcikach oczu, ale nie jest to zapalenie trzeciej powieki. U rasy opisano równie˝ defekt genowy (defekt genu MDR1), który powoduje specyficznà nadwra˝liwoÊç na niektóre leki. „Bia∏asa” trzeba ˝ywiç racjonalnie. Rodzaj karmy, jej iloÊç nale˝y dobraç indy-
19
Przyjaciel Pies
www.bialeowczarki.com.pl
skim najliczniejsze populacje BOS-ów znajdujà si´ w Niemczech i w Czechach. l W Polsce pierwszy BOS pojawi∏ si´ po 2002 roku. l Aktualnie w naszym kraju jest oko∏o 20 zarejestrowanych hodowli bia∏ego owczarka szwajcarskiego (po∏owa z nich odchowuje mioty). l Kilka razy w roku w Polsce organizowane sà zloty mi∏oÊników rasy. Powsta∏ te˝ kwartalnik „BOS-kie ˚ycie” poÊwi´cony tym czworonogom. l Rasa nie podlega próbom pracy.
nr 1/2012
7
Î
Już szczenięta należy przyzwyczajać do wysiłku umysłowego. Szybko się wówczas uczą i chętnie współpracują z człowiekiem.
widualnie do potrzeb danego czworonoga, uwzgl´dniajàc jego wiek, stopieƒ aktywnoÊci, por´ roku. Cz´sto apetyt tego ∏asucha idzie w parze z brakiem ruchu, wówczas szybko odbija si´ niekorzystnie na wadze i wyglàdzie, a nast´pnie na kondycji i zdrowiu. Podobnie jak ich niemieccy kuzyni, bia∏e owczarki szwajcarskie majà sk∏onnoÊç do skr´tu ˝o∏àdka. Jak wiadomo, to stan zagra˝ajàcy ˝yciu zwierz´cia, dlatego dziennà racj´ ˝ywieniowà dla pupila dobrze podzieliç na dwie mniejsze porcje. Ponadto po posi∏ku pies powinien odpoczàç. Miski z jedzeniem i wodà nale˝y umieÊciç na odpowiedniej do rozmia-
rów ulubieƒca wysokoÊci. Warto te˝ mieç na uwadze, ˝e bia∏e owczarki êle znoszà nag∏e zmiany w diecie.
Niekłopotliwa pielęgnacja
Choç trudno w to uwierzyç, w przypadku tej rasy o trudzie piel´gnacyjnym nie ma mowy. Bia∏e umaszczenie nie wymaga cz´stych kàpieli. SierÊç BOS-a posiada zdolnoÊç samooczyszczania si´. Jedna kàpiel na kwarta∏ w zupe∏noÊci wystarczy, chyba ˝e mamy do czynienia z osobnikiem wystawowym, którego szat´ powinno si´ starannie odÊwie˝aç przed ka˝dym pokazem. Ewentualne zabrudzenia mo˝na te˝ usunàç wilgotnà
gàbkà. Do kàpieli powinno u˝ywaç si´ specjalnych szamponów i od˝ywek dla psów, a zwierz´ta wystawowe warto traktowaç kosmetykami do bia∏ej sierÊci. Wa˝ne, aby specyfik jej nie wysusza∏. U obydwu odmian wyst´puje podstawowy w∏os okrywowy i podszerstek. Pupila trzeba regularnie wyczesywaç, najlepiej co dwa, trzy dni. Tylko wówczas usunie si´ martwe w∏osy. Czworonogi te dosyç obficie liniejà. Regularnie powinno przeglàdaç si´ u nich okolice ∏ap i uszu (zw∏aszcza u psów odmiany d∏ugow∏osej). Nie wolno dopuszczaç do za˝ó∏cenia okrywy.
Dla kogo?
Bia∏y owczarek szwajcarski nadaje si´ zarówno do mieszkania w bloku (o ile ma mo˝liwoÊç wybiegania si´), jak i do domu z ogrodem. Wymaga towarzystwa ludzi i innych zwierzàt. Doskonale sprawdzi si´ w roli psa rodzinnego. Swojà obecnoÊcià umili czas aktywnym osobom starszym oraz samotnym. Wa˝ne, aby ˝ycie BOS-a by∏o barwne, ciekawe, obfitowa∏o w nowe wyzwania, a w∏aÊciciel interesowa∏ si´ nim i nie szcz´dzi∏ mu czu∏oÊci. Dagmara Mieszkis-Święcikowska lekarz weterynarii, psycholog zwierząt
Artykuł „Powrót tułacza” jest kopią publikacji zamieszczonej w nr 1/2012 miesięcznika „Przyjaciel Pies” (www.pies.pl) i jest zamieszczony w BOSkim Życiu dzięki uprzejmości Redakcji „PP”.
Najserdeczniejsze życzenia zdrowych, radosnych, rodzinnych i spokojnych Świąt Wielkanocnych, smacznego jajka oraz mokrego dyngusa życzy Redakcja
8
nr 1/2012
www.bialeowczarki.com.pl
warto wiedzieć
Socjalizacja – Nauka Świata
Socjalizacja, to takie trudne słowo. A może jednak nie taki diabeł straszny. Nie będę wstawiać w tym miejscu definicji, które właścicielom pierwszego w życiu psa nic nie mówią. Napiszę krótko – socjalizacja to, najprościej mówiąc, nauka świata. Pierwszą ważną pracę wykonujemy my – hodowcy. Już w czasie ciąży nasza praca polega na zapewnieniu suce spokoju i dużej dawki pieszczot, ponieważ płody reagują na emocje wykazywane przez matkę. Sunia rodzi, szczeniaki wydają pierwsze okrzyki, a my włączamy radio. Zaraz po urodzeniu maluszki są brane na ręce, dotykane, delikatnie głaskane. Szczeniaki uczą się dotyku i zapachu nie tylko matki, która je wylizuje i jest prawie cały czas przy nich, ale również nas – ludzi. Po dwóch tygodniach szczeniaki otwierają oczy, a tydzień później zaczyna się zabawa na dobre (hehehe): tłuczenie garnkami, plastikowymi butelkami, słuchanie najnowszych przebojów ESKI i porannej mszy w radiu. Wizyty dzieciaków z sąsiedztwa i przyszłych właścicieli oraz „jazda” na odkurzaczu, pierwsze kąpiele w ciepłej wodzie (kiedy szczeniaki upiększą się tym co najpierw zrobią), suszewww.bialeowczarki.com.pl
nie suszarką, otwieranie okna w czasie burzy, jazda autem nad Odrę, żeby kibicować panciowi w wędkowaniu. Do weterynarza i na przegląd miotu też jeździmy, żeby poznać jazdę samochodem oraz nowe miejsca. Maluszki bawią się nie tylko ze sobą i mamą, ale też ze starszymi psami w hodowli. Nasze maluchy mają też kontakt z innymi zwierzętami domowymi. W naszej hodowli mieszkają koty, szynszyle, kury więc szczeniaki mają kontakt z tymi stworzeniami. Dzięki temu nie wykształca się w nich potrzeba pogoni i instynktu łowczego wobec tego typu zwierząt. Jest to bardzo ważne dla właściwego kształtowania psychiki każdego owczarka, czyli psa którego pierwotnym zadaniem była ochrona stada. nr 1/2012
Robimy wszystko, na co możemy sobie pozwolić ze szczeniaczkami, które w tym wieku są jeszcze przed szczepieniami i nie mają odporności. Szerzej,o socjalizacji u hodowcy, można poczytać w artykule „BOS się rodzi w hodowli Domi Pearl” w BOSkim Życiu 1/2010. I przychodzi ten moment kiedy szczeniaki trafiają do nowych domków. Od tej pory socjalizacja należy już tylko do nowych właścicieli. Jako hodowca, zawsze służę pomocą i odbiorę każdy telefon, nawet w nocy, ale na odległość pewnych spraw się nie załatwi, a mianowicie – socjalizacji. Nie można liczyć na to, że szczeniaczek był „taki fajny”, podbiegał do nas, witał się, bawił z rodzeństwem, nie bał się telewizji, radia i innych odgłosów i spał 9
goś/kogoś się boi, nie żałujemy go! Zachowujemy się jak gdyby nic się nie stało. Żałowaniem psa, utrwalamy w nim złe zachowania i dajemy mu znać, że miał rację, że się bał, więc tego nie robimy!
Szczeniaki odbierane są jeszcze przed kolejnym szczepieniem i ważne jest, żeby nowy właściciel umiał pogodzić kwarantannę z socjalizacją. Bo mimo, że nie możemy zabierać szczeniaka wszędzie, możemy zapewnić mu masę bodźców, które sprawią, że wyrośnie na zrównoważonego, odważnego psa.
w samochodzie jadąc do domu, że nic więcej nie trzeba robić, że już zawsze będzie „taki fajny”. Przed nami jeszcze sporo pracy. Musimy mieć świadomość, że kolejny rok naszego życia będzie – w pewnym sensie – poświęcony psiakowi. To jaki jest szczeniak w tej chwili, to zasługa hodowcy, a jak rozwinie się dalej i czy praca hodowcy nie zostanie zaprzepaszczona, zależy od nowych właścicieli. Można powiedzieć, że od momentu odbioru psa, nowi właściciele robią wszystko to co hodowca dotychczas i jeszcze więcej!!! 10
Nie prowadzamy psa do parku gdzie bywają wszystkie psy z okolicy, ale warto umówić się ze znajomymi, których psy znamy i wiemy, że są zdrowe, szczepione itp. Zawsze można szczeniaka wynieść na rękach i wiele mu pokazać. Również – nie wychodząc z domu, możemy dostarczyć szczeniakowi bodźców, tłukąc się plastikową butelką czy drewnianą łyżką, można włączyć telewizor gdzie słychać wystrzały, odgłosy burzy, krzyki dzieci, odgłosy ulicy. Odkurzacz, wiertarka, zmywarka i co tylko przyjdzie do głowy. Szczeniaki są z natury ciekawe świata, ale przychodzi taki moment kiedy narasta w nich lęk przed nieznanym. Ważne! Jeżeli zauważymy, że nasz maluch czenr 1/2012
Zapoznajemy szczeniaka z nowymi ludźmi. Najlepiej, jak będą to całkiem różne osoby – od postawnego pana 190 cm w kapeluszu z flagą w ręku, poprzez rozbrykane, głośne dzieci, do małej babuleńki w chustce chodzącej o lasce. Jeżeli piesek jest nieufny w stosunku do nowo poznawanej osoby, pokazujemy mu, że wszystko jest ok. Możemy poprosić nowo poznawaną osobę, aby przykucnęła i pozwoliła się mu obwąchać, a samo zainteresowanie psiaka nową osobą zawsze nagradzamy! Pamiętamy, że nie należy szczeniaka do niczego zmuszać i warto stosować nagrody. Dobrą sprawą jest głaskanie i karmienie przez obce osoby, ale tylko za coś – np. za wykonanie komendy „siad”. Dzięki takim ćwiczeniom piesek będzie w przyszłości bardziej towarzyski oraz stabilny psychicznie i wcale nie wyrośnie z tego powodu na żebraka ani nie będzie też zbyt ufny w stosunku do wszystkich ludzi. Trzymanie kości w trakcie gryzienia, grzebanie w psiej misce, to też dobre ćwiczenia. Warto też w tym czasie kontynuować naukę jazdy samochodem. Kiedy okres kwarantanny się skończy to ruszamy na miasto! Nawet jeżeli mieszkamy na wsi warto znaleźć miejsce gdzie jest zwiększony ruch uliczny i zapoznawać malucha z cywilizacją. Zwiedzamy parkingi, bramy, www.bialeowczarki.com.pl
ulice, place w centrum miasta, targowiska i zawsze nagradzamy dobre zachowanie psa. Również poznawanie nowych przedmiotów nagradzamy w momencie wykazania przez psa zainteresowania.
chowania w życiu dorosłym. I najważniejsze – im wcześniej zaczniemy, tym więcej nauczymy.
Ważne aby szczeniak miał kontakt z innymi psami, ponieważ uczy się prawidłowych relacji i porozumiewania z psami, zachowań pokojowych, które w przyszłości pozwolą im unikać walki. Szczeniak całkowicie oddzielony od innych psów, może w przyszłości mieć zaburzone relacje z nimi, co objawia się lękliwością lub agresją w stosunku do innych psów.
Starałam się, aby ten artykuł napisany był językiem prostym, bez definicji i trudnych pojęć, aby wszyscy wynieśli z niego jak najwięcej. Życzę powodzenia i wytrwałości w pracy z maluchami, które w tym czasie też nas czegoś uczą – cierpliwości.
Zapewniamy szczeniakom kontakty z przedstawicielami innych gatunków zwierząt domowych np. kotów. Jeżeli w hodowli szczeniak poznał inne zwierzęta, to mamy już ułatwioną sprawę i kontynuując naukę możemy uniknąć w przyszłości gonitw za kotami i przynoszenia kur sąsiada. Im więcej bodźców pozna szczeniak w okresie socjalizacji, tym mniejsze są szanse na wystąpienie u niego zaburzeń za-
Bardzo pomocne w dobrej socjalizacji są tak popularne ostatnio psie przedszkola. Kiedy zabieramy szczeniaczki na pierwsze zajęcia? Jak najszybciej! Psie przedszkole, to zajęcia dla szczeniaków do 4-ego miesiąca życia, ponieważ to czego nauczą się do tego wieku wpłynie na ich całe późniejsze życie. Maluszki uczą się w nim jakim fajnym stworem jest człowiek , jak bawić się z innymi psami, oswajają się z dziwnymi rzeczami, uczą się
chodzić na smyczy itd., a właściciel uczy się jak rozwiązywać problemy związane z wychowywaniem szczeniaka, uczeniem czystości itp. To najważniejszy okres w życiu psa, który na zawsze zaważy na tym jaki będzie w przyszłości, warto więc skorzystać z pomocy fachowców w psim przedszkolu. Pies prawidłowo socjalizowany, to pies pogodny, szczęśliwy, przyjazny, odważny. Przez zaniedbania w socjalizacji robimy krzywdę nie tylko psu, ale także sobie. Mamy problem z zabraniem psa na urlop, ale także pozostawieniem go pod czyjąś opieką, ponieważ pies jest albo bojaźliwy, albo co gorsza agresywny. Socjalizacja ma swój początek i koniec. Jeśli nowy właściciel nie będzie kontynuować pracy hodowcy, to po ukończeniu czwartego miesiąca życia zapoznawanie psa z nowymi zjawiskami i sytuacjami będzie o wiele trudniejsze. Będzie wymagać znacznie więcej pracy, a czasami może nawet się nie udać. Joanna Kois hodowla „z Chaty Leona” www.zchatyleona.pl zdjęcia są własnością autorki artykułu
www.bialeowczarki.com.pl
nr 1/2012
11