BOVAGkrant 2019-03

nummer 3 / april 2019

krant ALLES VOOR EEN BETERE KILOMETER.

We reageren binnen tien minuten op een lead die uit ons systeem komt Bianca Cuvelier, Auto Luykx

in dit nummer:

Niet zo smart

Gedoe rond de tachograaf pagina 10

Sterke strategie De dealervereniging aan zet pagina 18

Nieuwe cao MvT Zes zaken die u moet weten pagina 24

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu.

Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt.

RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.

Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&W algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

nummer 3 april 2019

VOORAF 04 KORT

14 SNAPSHOT

Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten.

Scholieren op de e-bike.

26 SERVICES

07 BOVEMIJ Voorkom brand en doe een SCIOS-inspectie.

BOVAG matcht ondernemers die hun bedrijf willen kopen of verkopen.

08 ONDERNEMERSPORTRET

23 STOPPEN OF DOORGAAN?

Bianca Cuvelier van Suzuki-­dealer Luykx omarmt de jonge generatie én social media.

Bart en Jos Pols, de derde generatie eigenaren van Pols Motoren.

17 MATCHMAKING@BOVAG.NL

12

24

10

18

Geen werkplaats- Kritisch op de kaart, geen boete franchisewet

Goede deal met fabrikant

Cao MvT, zó zit het

Rond de invoering van de nieuwe smart tachograaf is nogal wat gedoe.

BOVAG klom in de pen en vroeg minister Van Nieuwenhuizen om uitstel van handhaving.

Helderheid over terugverdiencapaciteit en goodwill vóórdat er geïnvesteerd wordt; zaken die de dealerverenigingen voor retailers met de fabrikant afspreekt. BOVAG helpt ze daarbij.

Meer- en overwerk, seizoenpieken, het generatiepact en nog drie belangrijke zaken die u moet weten over de nieuwe cao Motorvoertuigen- en Tweewielerbedrijf.

VVD-kamerlid Martin Wörsdörfer is vóór een franchisewet, want tussen retailer en fabrikanten moeten eerlijke afspraken zijn. “Maar te veel afdwingen, gaat tegen ons werken.”

Waarschuwen O

ver het algemeen is BOVAG goed aangesloten op Den Haag. En Den Haag op BOVAG. Dat wordt aan beide kanten gewaardeerd. BOVAG is immers de stem van een belangrijke sector en diens klanten.

Met bijbehorende expertise. Maar soms is politiek Den Haag horende doof. Het komt mij net iets te vaak voor dat er door de politiek een besluit wordt genomen terwijl wij als branche zien aankomen dat dat niet gaat werken of schadelijke effecten heeft. Daar waarschuwen we dan voor. Binnenskamers, bij een ambtenaar, staatssecretaris of minister aan tafel, of via de media.

Waar we recent nog voor waarschuwden, is de impact van de WLTP-testmethode. Op zich is invoering van de WLPT te prijzen. De cijfers voor verbruik en uitstoot komen veel dichter bij praktijkverbruik en -uitstoot.

En dat is een stuk makkelijker verkopen in de showroom.

Maar de impact op de hoogte van de BPM-tarieven is, zoals verwacht, ongewenst. Recent onderzoek laat zien dat auto’s gemiddeld ongeveer duizend euro per benzineauto duurder zijn geworden door de, op papier, hogere uitstoot van CO2. Bij diesels ligt dat bedrag nog

veel hoger. Na de waarschuwing van onder meer BOVAG beloofde de vorige staatssecretaris dat invoering van de WLTP níet tot hogere BPM-tarieven mocht leiden en dat hij dat zou compenseren. Nu is aangetoond dat die effecten zich voordoen, treuzelt zijn opvolger. Hij ziet nog geen reden om in te grijpen.

Maar die is er wél. Particulieren laten nieuwe auto’s links liggen door hogere en onzekere prijzen. De orderportefeuilles zijn akelig leeg. In een sector met een ren­ dement van nog geen één procent betekent dit dat veel dealerbedrijven in de problemen komen. Daarom doe ik een dringend beroep op de staatssecretaris om de BPM-­ tabel te herzien en de rust in de markt te herstellen.

Bertho Eckhardt Algemeen voorzitter BOVAG BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 3

KORT

AFM stelt vergunningplicht uit Veelgestelde vragen over verplicht E10-benzine aan de pomp

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat zich beraden op de vergunning­ plicht voor bemiddelaars in aanvullende verzekeringen. Nadat in januari bekend werd dat ook aanvullende verzekeringen zoals de Schadeverzeke­ ring Inzittenden onder de regels van de Wft zouden gaan vallen, hebben brancheorganisaties waaronder BOVAG hier bezwaar tegen gemaakt.

AFM heeft daarop besloten de invoering in ieder geval tot na de zomer uit te stellen en zich nader te beraden.

D

e Tweede Kamer heeft besloten dat tankstations E10-benzine moeten gaan aanbieden. Zoals het er nu naar uitziet, zijn tankstations met ingang van 1 oktober 2019 wettelijk verplicht om deze nieuwe benzine te verkopen. Omdat de gevolgen voor tankstationondernemers ingrijpend kunnen zijn, is het verstandig om nu alvast met de voorbereidingen te beginnen. In twaalf FAQ’s vindt u de belangrijkste informatie over de invoering van E10. Bijvoorbeeld: ben ik verplicht om E10 te verkopen? En zijn mijn tanks, leidingen en pompinstallaties geschikt voor E10?  Meer informatie op mijn.bovag.nl (zoekwoord: benzine).

A

FM liet in januari weten dat een nieuw inzicht ertoe had geleid dat ook aanvullende verzekeringen zoals Schadeverzekeringen Inzittenden (SVI) en Personen Ongevallen Inzittendenverzekering (POI) voortaan vergunningplichtig zijn op grond van de Wet op het financieel toezicht en niet langer mochten worden aangeboden door bijvoorbeeld een autobedrijf in de (private) lease, een verhuurbedrijf of camperverhuurder. Voorheen was dit een uitzondering, die gold voor aanvullende verzekeringen onder een raamcontract.

Feiten en fabels over diesels

K

rijgt u vragen van klanten of ze nu wel of geen dieselauto moeten kopen, bijvoorbeeld omdat het milieu-onvriendelijk zou zijn of dat ze straks geen enkele grote stad meer binnenkomen?

BOVAG heeft op bovag.nl de feiten en fabels over diesel op een rij gezet. Een dieselauto anno 2019 is namelijk niet zo slecht als menigeen denkt. Het staat u vrij om deze informatie te gebruiken of te delen via social media.  Kijk voor meer informatie op bovag.nl en klik op het thema ‘Diesel: feiten en fabels’.

Na de zomer BOVAG en andere brancheorganisaties hebben AFM laten weten onaangenaam verrast te zijn over de vergunningplicht. BOVAG heeft AFM om opheldering gevraagd omdat er nog veel onduidelijkheden zijn en het veel vragen oproept. Ook is gereageerd op de korte invoeringstermijn waarin ondernemers de status ‘verbonden bemiddelaar’ konden aan­ vragen. AFM heeft laten weten dat zij vele reacties en vragen hebben binnengekregen, waar zij zorgvuldig mee om willen gaan. Daarom hebben zij besloten de vergunningplicht voorlopig uit te stellen, en er naar verwachting na de zomer op terug te komen.

Auto en fiscus 2019

O

p mijn.bovag.nl/autofiscus staan de autobelastingen voor 2019. Wijzigingen zijn doorgevoerd voor onder andere: bijtelling, bpm, mrb en energie- en investe­ringsaftrek. De download ‘Auto en Fiscus 2019’ is een aanvulling op het e-book Auto en Fiscus 2018 dat ook op mijn.bovag.nl is te downloaden.

2.000 Op viaBOVAG.nl zijn occasions van meer dan 2.000 vestigingen te vinden.

4 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

100.000 Wekelijks zijn er meer dan 100.000 bezoeken op viaBOVAG.nl.

65.011 Consumenten hebben op viaBOVAG.nl keuze uit 63.507 occasions.

Bron: viaBOVAG.nl

CIJFERS | VIABOVAG.NL

Online scan: wat maakt uw rijschool uniek?

D

e klant heeft enorm veel keuze als hij een rijschool zoekt. Daarom moet u als rijschoolhouder meer dan ooit duidelijk maken wat u te bieden heeft en wat uw bedrijf uniek maakt. Bedrijven die zich goed weten te onderscheiden zijn namelijk het succesvolst. Met de scan op rijscholen.jester.nl ontdekt u waar de kracht van uw rijschool ligt.

Focusgebieden De focus kan liggen op één van de volgende drie gebieden: efficiëntie, ontzorging of innovatie. Als ondernemer wilt u misschien uitblinken in alle drie de gebieden, maar door duidelijk te richten op een van de gebieden kunt u echt het verschil maken. De online scan is onderdeel van het onderzoek dat Jester Strategy in opdracht van BOVAG heeft gedaan naar trends en ontwikkelingen in de rijscholenbranche. Dit werd gepresenteerd op het jaarcongres in december. De resultaten en ideeën hoe u als ondernemer kunt inspelen op de trends vindt u in de rapportage ‘Sturen op succes’. Ook staat er meer in over de focusgebieden en hoe u hiermee kunt werken.  Download de rapportage op mijn.bovag.nl (zoekterm: sturen op succes) of ga direct naar rijscholen.jester.nl om de scan in te vullen.

Wel of geen vrij met Koningsdag, Hemelvaartsdag en Bevrijdingsdag?

Fiets- en gt-ondernemers gezocht om mee te denken over viaBOVAG.nl

V

K

oningsdag (27 april) en Hemelvaartsdag (30 mei) staan in de drie cao’s als feestdag benoemd, maar dat betekent niet automatisch dat uw personeel een vrije dag krijgt. De cao’s Motorvoertuigen- en Tweewielerbedrijf (MvT) en Carrosserie geven wel recht op een vrije dag. Wordt er gewerkt, dan moet u een toeslag betalen over de gewerkte uren. Of u kunt werknemers in dezelfde of volgende week een betaalde vrije dag geven. De cao Tankstations en Wasbedrijven geeft geen recht op een vrije dag. Werknemers die op een feestdag werken, moeten een toeslag van vijftig procent krijgen.

5 mei De cao’s MvT en Carrosserie zien Bevrijdingsdag (5 mei) niet als een feestdag, en dus ook niet als een vrije dag. Medewerkers van tankstations en autowasbedrijven zijn ook niet automatisch vrij op Bevrijdingsdag, ook al ziet hun cao Bevrijdingsdag als een feestdag. Wel geldt een toeslag van vijftig procent als medewerkers op deze dag werken.  Lees meer over feestdagen en de regels, toeslagen en afspraken die gelden op mijn.bovag.nl (zoekwoord: feestdagen).

iaBOVAG.nl staat als occasionwebsite voor betrouw­ bare auto’s goed in de stijgers en daarom wordt er gekeken naar een volgende stap: het aanbieden van fietsen en motoren. Hiervoor zoekt BOVAG ondernemers die willen deelnemen aan de klankbordgroepen. Bent u actief in (online) verkoop? Denkt u na over huidige en toekomstige kansen op het gebied van occasionaanbod en bent u enthousiast over een eigen BOVAG-kanaal?

Meld u dan aan! In de eerste bijeenkomst gaan de klank­ bordgroepen bijvoorbeeld nadenken over de propositie van viaBOVAG.nl in de betreffende markt.  Fietsondernemers die willen deelnemen kunnen een mail met korte motivatie sturen naar fiets@bovag.nl, gt-bedrijven kunnen mailen naar gt@bovag.nl.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 5

Advertorial

ESTHER BENERINK VAN AUTOBEDRIJF BENERINK:

‘Meer rendement met aandacht voor talent’ Samen met collega’s ontdekken welke talenten je in huis hebt. Dat is het doel van de OOMT-workshop Automotive Got Talent. Het team van Autobedrijf Benerink deed als een van de eerste mee en had een leuke én leerzame avond, vertelt Esther Benerink. “Aandacht voor talentontwikkeling is niet alleen goed voor medewerkers. Het hele bedrijf profiteert er van mee.”

Binnen het personeelsbeleid van Autobedrijf Benerink is veel aandacht weggelegd voor opleiding en training. In de showroom en de werkplaats van de Twentse BMW-, Mini- en Audi-specialist zijn hoofdzakelijk jonge auto’s te vinden. Kennis van de nieuwste techniek is dus een vereiste om snel te kunnen werken, vertelt Esther Benerink. “We hebben een jong team en we stimuleren iedereen om regelmatig cursussen en trainingen te volgen. Als je alle technische ontwikkelingen wilt bijhouden, moet je je vakkennis regelmatig opfrissen.”

Binnen het opleidingsprogramma van Autobedrijf Benerink is niet alleen aandacht weggelegd voor technische vaardigheden. Er is ook ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. “We merken dat dat in de mobiliteitsbranche lang niet overal gebruikelijk is. Terwijl het ontzettend belangrijk is dat mensen op de juiste plek zitten. Alleen als je weet wat jouw talenten zijn, kun je echt groeien in je werk”, stelt Benerink.

LAMA’S Twee jaar geleden kwam Esther Benerink voor het eerst in contact met OOMT. “Na een inventarisatie zijn we gestart met een coachingtraject voor alle medewerkers, van de werkplaats en de receptie tot de showroom. Zo kwamen we in contact met OOMT loopbaancoach Gerben Prenger. Hij is enthousiast en betrokken en zit er bovenop. Hij belt en appt de jongens zelfs buiten werktijd om direct hun vragen te beantwoorden. Eind vorig jaar stelde hij voor om mee te doen aan Automotive Got Talent. Dat leek ons wel wat.”

Het doel van deze nieuwe OOMT workshop is om medewerkers nieuwe talenten bij zichzelf en bij collega’s te laten ontdekken. “De opzet lijkt een beetje op het televisieprogramma De Lama’s. Er komt een groep acteurs die samen met medewerkers scènes naspelen”, legt ze uit. “In het begin was iedereen een beetje afwachtend maar de sfeer zat er snel in. We hebben een leuke en leerzame middag gehad.”

Esther Benerink: “Alleen als je weet wat jouw talenten zijn, kan je echt groeien in je werk.”

VOELBAAR EFFECT Benerink kijkt tevreden terug op de workshop en het loopbaancoachtraject. “We zijn een klein team, we praten regelmatig met elkaar en we kennen elkaar goed.

Toch hebben we tijdens de workshop een aantal nieuwe dingen geleerd. Tijdens een van de onderdelen moest iedereen elkaar bijvoorbeeld een compliment geven. Op de werkvloer doe je dat niet zo snel, maar in deze setting wel. Dat gaf een positief gevoel.”

BENERINK: PASSIE VOOR BMW, MINI EN AUDI Autobedrijf Benerink in Oldenzaal bestaat sinds 1986. Paul en Esther Benerink en hun team zijn gespecialiseerd in verkoop, onderhoud, reparatie, leasing en import van de merken BMW, Mini en Audi. “Onze klanten stellen hoge eisen aan onze service en vakkennis”, zegt Esther Benerink. “Daarom investeren we doorlopend in opleiding en training. Niet alleen op het gebied van techniek, juist ook op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Gemotiveerde mensen lopen net wat harder, voor elkaar en voor klanten.”

Een paar maanden later is het positieve effect nog steeds voelbaar, vertelt de onderneemster, die vindt dat talentontwikkeling een onmisbaar onderdeel van het personeelsbeleid is geworden. “Sinds we met dit traject zijn gestart, merken we dat het echt iets oplevert. Medewerkers die beter in hun vel zitten, werken met meer plezier. Dat is goed voor de motivatie, goed voor de samenwerking en goed voor het bedrijf. Het versterkt elkaar.”

LEUKER WERKEN MET OOMT LOOPBAANCOACHING Meer plezier in je werk. Nieuwe talenten of doorgroeimogelijkheden ontdekken. Of nieuwe loopbaankeuzes maken. Van individuele medewerkers tot complete teams, de OOMT loopbaancoaches staan klaar om je daarbij te helpen. Bijvoorbeeld met de workshop Automotive Got Talent. Weten wat de loopbaancoaches voor jou of jouw bedrijf kunnen betekenen? Kijk snel op www.oomt.nl/loopbaancoaching of bel 030 - 6087755.

BOVEMIJ

Voorkom brand en regel inspectie

Verzekeringen met branddekking van Bovemij vereisen een SCIOS Scope 10-inspectie. Dit is een technische keuring van de elektrische installatie in een pand door een onafhankelijke en erkende SCIOS Scope 10-gecertificeerde installateur. Niet verzekerd bij Bovemij?

Controleer in de algemene polisvoorwaarden van uw verzekering of hierover inspectie-eisen zijn opgenomen.

B

ij een bedrijfsbrand is in vijfendertig procent het falen van de elektrische installatie de boosdoener. Het regelmatig laten checken van deze installatie kan een defect met brand als gevolg voorkomen. Om die reden stelde Bovemij vorig jaar een regelmatige inspectie van de elektrische installatie verplicht. “Tot 1 januari 2018 hadden wij, in tegenstelling tot veel andere verzekeraars, geen verplichte voorwaarden opgenomen voor het keuren van de elektrische installatie”, vertelt risicodeskundige Irene van der Zouwen van Bovemij. “Een brand is zo ingrijpend, dat je er alles aan wilt doen om het te voorkomen. Zeker als je bedenkt dat ook nog eens de helft van de bedrijven die ernstige brandschade hebben gehad op langere termijn zelfs failliet gaat.”

De SCIOS Scope 10-inspectie is opgenomen in de algemene verzekeringsvoorwaarden van Bovemij. Bij een eventuele schade die is veroorzaakt in de elektrische installatie, is het belangrijk om aan te tonen dat de keuring heeft plaatsgevonden. Voor bedrijven met een verzekering bij Bovemij moet deze inspectie een SCIOS Scope 10-inspectie zijn. Bij dit onderzoek ligt de

focus op brandrisico’s van het elektrisch materieel en elektrische apparaten. Een inspecteur kijkt naar het gebruik ervan en naar de omgeving van de apparaten. Ook andere verzekeraars stellen eisen aan inspecties van elektrische installaties.

Bovemij wijst zijn klanten op deze inspectie via brieven, persoonlijke gesprekken en via de polisvoorwaarden. Het is aan de verzekerde om de inspectie ook daadwerkelijk te laten uitvoeren.

Irene: “De verantwoordelijkheid om de SCIOS 10-inspectie uit te voeren ligt bij onze klanten. Zij mogen het keuringsrapport altijd bij ons laten toet­ sen. Veel klanten hebben de keuring al laten uit­ voeren en hebben er goede ervaringen mee.

Meerdere keren is het voorgekomen dat tijdens een inspectie ernstige gebreken werden gevonden, zoals een doorgebrande zekering die boven de tachtig graden was. Je moet er niet aan denken wat de gevolgen zijn als dat het tot brand had geleid.”

Vragen over de SCIOS Scope 10-inspectie Bij welke dekkingen van Bovemij moet de keuring worden verricht? De keuring is vereist voor alle branddekkingen.

Ik heb een kantoor aan huis. Moet ik deze keuring ook laten verrichten?

Ja, als op de verzekering een branddekking van toepassing is.

Hoe lang blijft de keuring geldig? Tussen de drie en vijf jaar, afhankelijk van de staat en leeftijd van de elektrische installatie. De installateur geeft in het keuringsrapport de keurings­ frequentie aan.

Wat houdt de inspectie in?

van verdeelkast(en) wanneer alle elektrische apparatuur is ingeschakeld. Het derde onderdeel bestaat uit metingen en beproevingen. Hierbij worden bijvoorbeeld de aardlekschakelaars gemeten en getest. De inspectie moet worden uitgevoerd door een SCIOS Scope 10-gecertificeerde inspecteur. Een overzicht van partijen met zo’n certificering is te vinden op scios.nl met de zoekopdracht scope 10.

Een SCIOS Scope 10-inspectie bestaat uit drie onderdelen. Een inspecteur start met een visuele inspectie van de elektrische installatie en elektrisch apparatuur. Dan volgen infraroodopnamen

 Meer weten over de SCIOS Scope 10-inspectie?

Kijk dan op mijnondernemersportaal.nl. of op mijn.bovag.nl.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 7

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

8 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

Tekst: Danielle Rousselet Fotografie: Arno Lingerak

“Familiegevoel kun je ook online uitstralen” Bianca Cuvelier van Suzuki-dealer Auto Luykx omarmt de jonge generatie in haar bedrijf. De online vernieuwing die haar zoon en neef doorvoerden levert een stijgende lijn in leads op. Website en WhatsApp zijn het verlengde van de vier fysieke vestigingen.

H

“

et is de jeugd binnen ons team die ons scherp houdt op nieuwe ontwikkelingen.

Onze zoon Brian en neef Jeffrey zijn opge­ groeid in ons familiebedrijf en werken er allebei. Brian is onze rechterhand voor gebruikte auto's en Jeffrey voor nieuwe auto's. Samen zijn deze twintigers een goed team dat voor onder andere online-vernieuwing zorgt. Sinds we in mei 2018 onze nieuwe website hebben gelanceerd, zit de opvolging van leads in een stijgende lijn. Daarnaast zijn onze verkopers van maan­dag tot en met vrijdag tot 21.00 uur bereikbaar via WhatsApp. Daarin lopen we voorop als Suzuki-dealer. Ook kwam vanuit de twee heren het idee om al snel na de lancering van viaBOVAG.nl ook op deze website aanwezig te zijn. Marktplaats was tot twee jaar geleden een aardig platform voor ons, maar je kunt jezelf daar nu nog maar weinig onderscheidend laten zien. Bovendien staan hier alle autobedrijven op, ook degene die geen BOVAG Garantie aanbieden.

Concurrentie met Jan en alleman op de hoek ga je niet redden als mensen alleen naar de prijs kijken.

Wij leveren service en garantie die anderen op Marktplaats niet leveren, dus dat is geen vergelijk.

Op viaBOVAG.nl biedt iedereen BOVAG Garantie en bijbehorende service. Duidelijker en beter te vergelijken. Helaas brengt het platform nog niet het aantal leads waar we op gehoopt hadden, maar we moeten het nog wat tijd geven.”

Serieus “De truc zit hem in het opvolgen van leads. Jeffrey begeleidt collega’s om binnen tien minuten te reageren op een lead die uit ons eigen systeem komt.

Het is belangrijk om elke lead serieus te nemen.

Iemand meldt zichzelf met naam en e-mail bij jouw bedrijf, hoe mooi kun je het hebben? Ook na een aankoop blijven we de klant begeleiden. We plegen een ‘happy call’ om te vragen hoe de auto bevalt en nemen een maand voordat de auto een jaar oud is contact op over onderhoud en mobiliteitspas.”

Rust, ruimte en een luisterend oor “Maar ons geheim is ook luisteren naar je klant en mensen rust en ruimte geven om ergens over na te denken. Of dat nou om de aankoop gaat van een auto of om een reparatie. Sinds de crisis wordt dat vaak uit het oog verloren. Mochten er problemen

Op WhatsApp zijn we de hele week tot 21.00 uur bereikbaar zijn, los deze dan op zoals je het zelf ook graag zou willen zien als klant. Om dat te kunnen bieden, zijn we afhankelijk van ons personeel. Mede door hun betrokkenheid kunnen we onze klanten de persoon­ lijke Luykx-service bieden. Onze medewerkers weten het familiegevoel aan onze klanten over te brengen.

En dat gaat net zo goed online als in de showroom.

Online kun je met foto's ook een sfeer neerzetten die we willen uitstralen. Persoonlijke service zit in onze bereikbaarheid en snelle reactie en uiteindelijk is er wel het persoonlijk contact. We proberen zo dicht mogelijk bij onze klant te zijn. Dat lukt goed met onze vestigingen en online aanwezigheid.”

Over Auto Luykx Jaar van oprichting: 1989 door J.C. Luykx, dochter Bianca en schoonzoon Carlos Cuvelier J.C. Luykx: geniet sinds zeven jaar van zijn pensioen Vestigingen: Hoofddorp (sluit per 31 december 2019), Amsterdam, Amsterdam-Zuidoost, Heemstede Eigenaren: Carlos en Bianca Cuvelier Dit jaar: Sluit Auto Luykx de vestiging in Hoofddorp en verhuist kennis en kunde van daar naar de nieuwe, grotere vestiging in Heemstede.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 9

WET- EN REGELGEVING

BOVAG WIL DUIDELIJKHEID OVER REGELS RONDOM WERKPLA ATSK A ART

Wat speelt er rond de tachograaf?

Truckdealermonteurs die huiverig zijn om de werkplaatskaart te gebruiken en vertraging in uitgifte van werkplaatskaarten voor de nieuwe smart tachograaf; er is momenteel veel te doen rond de tachograaf. BOVAG sprak met de RDW en stuurde samen met andere partijen een brief naar minister Van Nieuwenhuizen om de wettelijke introductiedatum van de smart tachograaf uit te stellen.

B

etere communicatie, helderheid over de definitie ‘tachograafgerelateerde werkzaamheden’, redelijkere sancties op overtreding en betere scholing rond de digitale tachograaf; dat zijn de wensen die BOVAG onlangs besprak met RDW, RAI Vereniging en marktpartijen.

Deze maatregelen kunnen een einde maken aan onduidelijkheid over de regels voor monteurs rond de digitale tachograaf en de spagaat waarin zij zitten tussen RDW- en fabriekseisen bij hun werkzaamheden.

Het overleg was gepland omdat er in de markt veel onrust is rond het toegestane gebruik van de werkplaatskaart voor de

10 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

digitale tachograaf. De kaart mag alleen worden gebruikt voor tachograafgerelateerde werkzaamheden en die regel lijkt bij de RDW onder een vergrootglas te liggen.

De RDW controleert hier kritischer op en gaat over op sancties wanneer monteurs de werkplaatskaart volgens de Rijksdienst onjuist gebruiken.

Tijdens het overleg bleek een groot deel van het probleem te liggen in onduidelijkheid over de regels. Wat zijn tachograafgerelateerde werkzaamheden? Wat valt daar precies onder en wat niet? De partijen om tafel hebben de RDW gevraagd om tot een betere en bredere definitie te komen. RDW heeft toegezegd de definitie aan te scherpen en hierover meer en duidelijker te communiceren. Vanuit de branche is de RDW gevraagd te wachten met harde sancties tot dit geregeld is.

Lastig parket Monteurs die nu de werkplaatskaart moeten gebruiken, hebben naast de regels van de RDW ook te maken met voorschriften van de fabrikant. Die schrijft in sommige gevallen het gebruik van de kaart voor waar de RDW het niet toelaat. Bijvoorbeeld

Tekst: Danielle Rousselet

Brandbrief aan minister BOVAG schreef samen met TLN, evofenedex, KNV en RAI Vereniging een brief aan minister Van Nieuwenhuizen met daarin het verzoek om bij de Europese Unie aan te dringen op uitstel van de wettelijke introductiedatum van de slimme tachograaf. Doordat Kiwa de werkplaatskaarten niet op tijd levert, dreigen duizenden Nederlandse vrachtauto’s en bussen stil komen te staan na 15 juni 2019. Over deze situatie wordt spoedoverleg gevoerd en de inzet van BOVAG is dat er een oplossing komt voor voertuigen die al af fabriek werden geleverd met de nieuwe smart tachograaf en die nu niet afgeleverd kunnen worden door gebrek aan de nieuwe generatie werkplaatskaarten tot 15 mei. Lees hierover actuele informatie op mijn.bovag.nl.

Tips voor gebruik van de werkplaatskaart

Tegenstrijdigheden in de voorschriften van de RDW en fabrikant brengen monteurs in een lastig parket bij een software-update of wanneer de spanning eraf is geweest door het vervangen van een accu. Tachograafsystemen zijn veel meer dan vroeger volledig geïntegreerd in het voertuig waardoor het gebruik van de werkplaatskaart eerder nodig is. Tegenstijdigheden in de voorschriften van de RDW en de fabrikant brengen monteurs in een lastig parket. Zo lastig zelfs dat sommige nieuwe, jonge monteurs aangeven liever niet te willen ijken en keuren uit angst voor beschuldigingen van onjuist gebruik van de werkplaatskaart. De oplossing hiervoor wordt gezien in meer duidelijkheid door betere communicatie en betere scholing. BOVAG pleit voor standaard scholing voor de digitale tachograaf en voor een aparte module voor de analoge variant. Scholing voor de analoge kaart neemt nu nog veel tijd in beslag, terwijl nog maar tien procent van de kalibratiemel-

dingen bij de RDW gerelateerd zijn aan een analoge tachograaf. De RDW heeft toegezegd dit te bespreken.

Onredelijke gestraft Ook is het sanctiebeleid aan bod gekomen.

Marktpartijen geven aan dat grotere werkplaatsen onredelijk worden gestraft bij over­treding van de RDW-voorschriften.

Overtredingen in kleinere werkplaatsen met bijvoorbeeld één monteur beperken zich tot de betreffende monteur. In grote werkplaatsen met bijvoorbeeld twintig monteurs wordt de hele werkplaats, dus alle twintig mon­teurs, gesanctioneerd bij overtredingen. De RDW geeft aan dat over dit onderwerp al is gesproken en dat verdere bespreking hiervan volgt in het MERK-overleg, waarin de branche de RDW helpt bij de modernisering van de RDW-­ processen.

1. Gebruik voorlopig de werkplaatskaart uitsluitend voor echt tachograafgerelateerde werkzaam­ heden. Leg in alle andere gevallen waarbij het toch nodig was de kaart te gebruiken dit goed vast op de werkorder én op de factuur aan de klant.

2. Zorg ervoor dat ook uw aftersalesmanagement en werkplaatsplanner(s) goed op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving. Zo is het niet toegestaan dat de werkplaatskaart buiten de geregistreerde locatie wordt gebruikt. De kaart moet te allen tijde op de werkplaats aanwezig blijven.

3. Uw keurmeester en/of tachograaftechnicus heeft de meest recente opleiding gevolgd om zijn erkenning te krijgen. Vertrouw vooral op zijn kennis en wijk daar niet vanaf vanwege haast, drukte of omdat een voertuig echt de weg op moet. Zowel uw bedrijf als uw klant kan hierdoor later in de problemen komen.

4. Meld eventuele misstanden, ervaringen met controles of onredelijke sancties direct via truckdealers@bovag.nl. Zo nodig neemt BOVAG contact met u op.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 11

INTERVIEW

“Franchisewet?

Ja, maar ik ben er wel kritisch op” Als volksvertegenwoordiger met economie in zijn dossier vindt VVD’er Martin Wörsdörfer vast iets van het voorstel voor de Nederlandse franchisewet, dat momenteel door het ministerie wordt uitgewerkt. BOVAG vroeg hem naar de randvoorwaarden van de wet in wording, die de machtsbalans tussen franchisegever en -nemer moet bewaken.

BOVAG nam u mee op werkbezoek bij de Dordtse Volkswagen-dealer Ames.

Wat was uw indruk? “Ik was aangenaam verrast. Mijn beeld van het autobedrijf was eerlijk gezegd toch nog wel dat van een klassieke werkplaats waar mensen met vieze han­ den werken, maar dat is volstrekt achterhaald.

Het is een modern en schoon bedrijf, waar gewerkt wordt met laptops en ingewikkelde technologie. Duidelijk een branche waar de business verandert en waar ondernemers voor moeilijke vraagstukken staan. Of ze nu een grote dealerholding hebben of local hero’s zijn. Tegelijkertijd is dat ook weer niet zó verrassend. Dat speelt in alle branches waar technologie verandering brengt.”

Wie is Martin Wörsdörfer?

Martin Wörsdörfer werd in 2017 Tweede Kamerlid voor de VDD en daarmee maakte hij van zijn hobby definitief zijn beroep. Naast zijn werk als internationaal belastingconsulent was hij vele jaren actief lid van de Haagse gemeenteraad.

Zijn drive is het volk vertegenwoordigen vanuit de liberale overtuiging dat zaken gewoon goed geregeld moeten zijn en dat de overheid de burger niet te veel in de weg moet zitten. Wörsdörfer woont ‘op’ Scheveningen en kiest voor zijn dagelijkse ritje naar het Binnenhof altijd de fiets.

12 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

Hoe denkt u dat ondernemers moeten bewegen in die veranderingen? “Digitali­­ sering in de economie is de toekomst. Als ondernemer moet je iets doen om daaraan mee te blijven doen, anders ben je geen onder­nemer.

Maar ik ontken niet dat het lastig is als er zóveel op je afkomt. De overheid kan bijdragen door allereerst te erkennen dat ondernemers geholpen moeten worden met verandering.”

Welke hulp kunt u dan bieden? “Kijk, we weten dat er banen en bedrijven gaan verdwij­nen, maar er komen ook een heleboel nieuwe banen en beroepen bij. Een ondernemer moet gaan denken wat hij wél kan doen.

Stimulering van de overheid, ja! Door de focus te bepalen. Door met ondernemers díe niche te vinden waar ze de grootste en beste in kunnen zijn. Anders zijn andere landen ons straks te snel af. Nederland is een heel creatief land, we moeten met digitalisering frontrunner blijven. Als overheid moet je daar achter staan en helpen. Met financiering en startsubsidies.”

En hoe zit het dan met hulp in de vorm van bescherming van de ondernemer, bijvoorbeeld in zijn relatie met een fabrikant of garageconcept? “In principe zou dat niet nodig moeten zijn. Een ondernemer en zijn leverancier, fabrikant of franchisegever zouden gewoon op eerlijke manier zaken met elkaar moeten doen en evenwichtige afspraken moeten maken. Daar moet een overheid zich niet mee bemoeien.”

Maar als er nou scheefgroei is tussen de partijen, zoals in de autobranche vaak het geval is? “Ik vind het niet meer dan normaal dat je vooraf transparant bent over wie wat betaalt en bijdraagt aan de samenwerking. En dat je vooraf weet waar je aan het einde van het contract aan toe bent.

Maar kennelijk is dat dus niet normaal, en daarom is het nu nodig om via een wet te zorgen dát er afspraken gemaakt moeten worden. Eigenlijk vind ik dat heel verdrietig, want het zijn dus de excessen die zorgen dat er wetgeving moet komen.”

En met excessen bedoelt u …? “Grote par­ tijen, grote franchisegevers die hun machts­ relatie met hun franchisenemers misbruiken, verpesten het imago van franchise, ook in de pers. Ik heb franchisegevers gevraagd of ze elkaar op dat gedrag aanspreken. Als dat zou gebeuren zou er misschien geen wet nodig zijn.”

U zegt ‘een wet waarin wordt vast­ gelegd dát er afspraken gemaakt wor­ den’, moet er niet ook worden vastgelegd wat voor sóórt afspraken dat moeten zijn? “Daar ben ik dus heel kritisch op. We moeten echt oppassen voor overregu­ lering. Het gevaar van te veel willen vastleggen ligt op de loer en dan kunnen ondernemers juist weer last krijgen van zo’n wet, die in beginsel als hulpmiddel was bedoeld. Bij iedere nieuwe wet moeten we ons afvragen: wat voegt deze regel nu toe?”

Tekst: Elvira Spoelstra

Als het loopt als een eend en kwaakt als een eend, dan is het een eend

Maar zaken als een vergoeding bij het eindigen van een contract horen toch wel in zo’n wet? “Ik vind het onfatsoenlijk dat een dealer geen financiële vergoeding krijgt voor zijn zelf gecreëerde goodwill als een fabrikant of importeur zijn contract beëindigd. Want ik denk dat mensen echt voor de garagist zelf kiezen of voor zijn toffe bedrijf. Dát heeft waarde en daar moet je zeker afspra­ken over maken. Dus ja, de wet moet voorschrijven dat daarover afspraken gemaakt moeten worden.”

aanstaande franchisewet horen te val­­ len? “Heel logisch om dezelfde afspraken te maken. Ook al heet het dan geen franchise, de manier waarop de dealer en importeur of fabrikant samenwerken heeft er alles van weg. Hier geldt wat mij betreft het adagium ‘als het loopt als een eend en kwaakt als een eend, dan is het een eend’. Ik kan me niet voorstellen dat dit niet wordt meegenomen in de behandeling van het wetsvoorstel. En als dat niet gebeurt, dan ben ik de eerste die daar iets van zal zeggen.”

 Meer weten over de lobby van BOVAG voor evenwicht in contractafspraken tussen dealers en fabrikanten? Kijk dan op mijn.bovag.nl/franchisewet. Daar vindt u onder andere welke verbeter­ punten BOVAG op het wetsvoorstel heeft ingebracht.

Wat vindt u van het idee van BOVAG dat dealercontracten ook onder de BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 13

SNAPSHOT

Op tijd voor het eerste uur De e-bikes is aan het afrekenen met zijn ‘oude-mensenimago’. Ouders met kinderen en forenzen kiezen steeds vaker voor de elektrische fiets. Nu het aanbod openbaar vervoer in dunbevolkte gebieden steeds minder wordt, stappen ook scholieren vaker op de elektrische fiets.

Ze zijn daardoor sneller op school, en op termijn goed­ koper uit dan met het ov. En ze werken ondertussen ook nog aan hun gezondheid. Tel uit je winst! De e-bike wint definitief terrein, één op de vier nieuw verkochte fietsen in Nederland is inmiddels elektrisch.

14 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

Één op de vier verkochte fietsen in Nederland is elektrisch

E-bikes in cijfers

409.400

e-bikes verlieten in 2018 de show­ room. Een flinke stijging ten opzichte van 2017, toen waren dat er nog maar 294.000.

€1.207 €823 miljoen

is de omzet die de fietsretail uit de verkoop van e-bikes maakte in 2018.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 15

Bron: BOVAG/RAI Vereniging/GFK

was in 2018 de gemiddelde aankoopprijs van een e-bike.

viaBOVAG.nl

Voor ĂŠn door BOVAG-bedrijven!

Uw eigen occasionwebsite Als autobedrijf zelf de touwtjes in handen Volop focus op uw advertentie ĂŠn goede leads Snel stijgend aantal advertenties en bezoekers Nu al door bezoekers gewaardeerd met een 8,1 Landelijke reclamecampagne, in 2019 ook op TV!

Stap in op viaBOVAG.nl, ook uw occasionwebsite!

Vragen? Het enthousiaste viaBOVAG-team helpt u graag en komt eventueel bij u langs.

Ga naar mijn.bovag.nl/viabovag Mail naar autobedrijven@viabovag.nl Of bel 020 - 549 39 50

BEDRIJFSOVERNAME

BOVAG brengt vraag en aanbod voor bedrijfsovername bij elkaar

BOVAG lanceert matchmaking@bovag.nl BOVAG lanceert een nieuwe dienst voor vraag en aanbod in bedrijven: matchmaking@bovag.nl. Het is een besloten omgeving waar vraag en aanbod van zowel aankoop als verkoop van bedrijven samenkomt.

Matchmaking@bovag.nl is exclusief voor BOVAG-leden.

B

OVAG verwacht dat er de komende veel babyboomers zijn die hun bedrijf zullen beëindigen of willen verkopen. Het zoeken naar en vinden van een geschikte koper is niet eenvoudig. Nu gebeurt het vaak dat de accountadviseurs van BOVAG toevallig vraag en aanbod weten te matchen.

Om dat proces te professionaliseren start BOVAG met Matchmaking; een nieuw platform waar BOVAG-leden met serieuze aan- of verkoopplannen elkaar kunnen vinden. Hun zoektocht wordt begeleid door een professionele overname-adviseur.

Adviseur De overname-adviseur ondersteunt in het opstellen van een zoekprofiel of van een bedrijfsprofiel. Wanneer deze is gemaakt, gaat de adviseur op zoek naar een mogelijke match. Dit

pakt hij grondig aan. Zo kijkt hij eerst of het bedrijf verkoopbaar is. Wat is de winstverwachting op de lange ter­ mijn? Zijn er leverancierscontracten die sterk resultaatbepalend zijn en zijn deze overdraagbaar? De tweede stap is om te kijken hóe het bedrijf kan worden verkocht. Wat is de juridische vorm en zit er onroerend goed bij? Vervolgens kijkt de adviseur wat het vermogen en inkomen van de ondernemer zal zijn nadat zijn bedrijf is verkocht. Dan pas gaat de overname-adviseur op zoek naar een koper.

Als hij deze heeft gevonden, bekijkt hij wie de belangen van de koper of verkoper kan vertegenwoordigen.

Niet verkoopbaar Het kan zo zijn dat in de eerste fase al blijkt dat het bedrijf niet verkoopbaar is. In dat geval ondersteunt BOVAG bij het opstellen van een beëin­

digingsplan. Daarbij kunnen ook de andere diensten van BOVAG worden ingeschakeld, zoals loopbaancoaching voor het begeleiden van en naar werk of hulp wanneer er een bestemmingsplan voor het te verkopen bedrijfspand moet worden gewijzigd en BOVAG Ledenadvies voor juridisch advies over onder andere dealercontracten.

Voor matchmaking@bovag.nl werkt BOVAG samen met Alfa Consultants.

Dit bedrijf heeft specialistische mkb-kennis op het gebied van overnames, bedrijfswaarderingen en finan­ cieringen. De kosten voor het laten zoeken naar een geschikte koper of verkoper, waaronder het opstellen van een aan- of verkoopprofiel en een eerste gesprek met Alfa Consultants om te bepalen of de onderneming verkoopbaar is, liggen voor BOVAG-leden tussen 1.500 en 2.000 euro exclusief btw. Een gering bedrag in vergelijking met andere aanbieders van soortgelijke diensten.

Wilt u graag uw bedrijf verkopen of bent u op zoek naar een onderneming om aan te kopen? Stuur dan een mail naar matchmaking@bovag.nl. Er wordt dan snel contact met u opgenomen.

Bijeenkomst Heeft u een onderneming en twijfelt u of u hiermee op termijn wilt stoppen of doorgaan? Kom dan naar een van de speciale kennissessies. De nieuwe serie ‘Stoppen of doorgaan?’ start op 24 april in Gorinchem. Inschrijven kan op mijn.bovag.nl/stoppen­ ofdoorgaan.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 17

BELANGENBEHARTIGING

BOVAG ZET IN OP HULP A AN DEALERVERENIGINGEN VOOR BETERE CONTRACTAFSPRAKEN TUSSEN DEALER EN FABRIK ANT

De dealervereniging aan zet Iedere fiets- of autoretailer met een dealercontract wil graag duidelijk­heid vooraf over terugverdientijd bij investeringen en over de voorwaarden bij beëindiging van het contract. Zéker nu fabrikanten ook vaker zelf online hun product verkopen.

Dat klinkt logisch, maar dat is het bij heel veel merken niet.

Werk aan de winkel voor de dealerverenigingen dus.

BOVAG ondersteunt ze op juridisch en secretarieel gebied.

A Bij fietsretailers ontstaat een behoefte die autodealers al lang geleden voelden Christa Grootveld, branchemanager BOVAG Fietsbedrijven

18 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

ls je goed kijkt, zijn er opvallend veel overeenkomsten tussen de werelden van autodealers en fietsretailers. Onder autodealers is al jaren een schaalvergroting gaande, waardoor er grotere, steeds professionelere organisaties in het netwerk komen. Daarnaast blijven nichespelers en local heroes bestaan als mkb-bedrijven.

Tegelijkertijd stellen importeurs steeds hogere eisen aan een dealercontract en daarmee de ondernemer. Diezelfde ontwikkeling komt nu op gang onder fietsbedrijven. Hans Bresser, directeur strategie bij BOVAG, ziet daar nog iets interessants naast gebeuren. “Fietsfabrikanten en sommige grote retailorganisaties manifesteren zich bij de eindgebruiker stevig met online sales in combinatie met experience centra. Dat knelt met de activiteiten van het bestaande fietsretailnetwerk. Fabrikanten stellen daarnaast ook in deze branche zeer hoge kwaliteitseisen waarvoor ondernemers flink moeten investeren. En juist doordat die fabrikanten zelf ook op de markt zitten, is het moeilijk voor de ondernemers om die investeringen terug te verdienen. De noodzaak om goede afspraken te maken over bijvoorbeeld terugverdiencapaciteit en investeringsbescherming voor retailers is dus heel groot. Dat moet

zo snel mogelijk gebeuren. Nu zit deze ontwikkeling nog in de beginfase, en je kunt het maar beter meteen goed doen.”

Volgens Bresser loopt de fietsretail op dit gebied vóór op de autobranche, waar fabrikanten nog niet echt serieus met online direct sales zijn doorgebroken. “Maar dat is een kwestie van tijd. We zien het al wel met private lease; som­­­ mige fabrikanten zetten het dealerkanaal daar­­­ bij buiten spel. Afspraken in dealercontracten moeten net zo goed als dealers en fabrikanten meegroeien met de ontwikkelingen in de bran­­ che. Denk in dit verband ook maar eens aan de juiste waardering van klanttevredenheid.

Dea­lermarges worden hier steeds afhankelijker van, maar een tevreden klant is steeds meer een gezamenlijk resultaat van fabrikant en retailer. Ik wil maar zeggen: als fabrikant en retailer beide online activiteiten gaan ontplooien, is het dus heel erg belangrijk om een eerlijk speelveld te creëren zodat retailers goede revenuen over hun investeringen kunnen krij­ gen. Overleg tussen de retail en fabrikant is dus hoogst noodzakelijk.”

Dikke contracten Dat in fietsenland de dealercontracten de laat­ ste jaren dikker worden, ziet ook Christa

Tekst: Sjoerd van der Linden

Grootveld, branchemanager Fietsbedrijven bij BOVAG. “Onder fietsretailers is multi-franchise de norm”, zegt ze. “De meeste retailers hebben contracten met fabri­kanten Accell en Gazelle.

Die strijden met elkaar om via de showroom de consument te bereiken. Dat leidt tot steeds hogere eisen in de dealercontracten, die steeds hogere investeringen vereisen.” Intussen slinkt de speelruimte van de fietsretailer. “Bij fietsretailers ontstaat daardoor een behoefte die autodealers al lang geleden voelden: zij willen zich organiseren om de druk van de fabrikan­ ten te beantwoorden. De kracht van een collectief gaat dan gelden. Daarom heeft BOVAG twee jaar geleden al de oprichting van de dealer­verenigingen voor dealers van Gazelle en Accell geïnitieerd.”

Eerlijke afspraken Dealerverenigingen zijn zelfstandige organisaties, voor en door dealers van een merk. Elke dealervereniging kan rekenen op steun van BOVAG. Dat is al jaren zo, maar met de huidige ontwikkelingen in de branche zet BOVAG daar nu nóg sterker op in. Bresser: “Wij zorgen voor de basis van het verenigingswerk: we leveren statuten en ondersteunen het bestuur bij hun taak. Ook bieden we juridische ondersteuning,

bijvoorbeeld bij het beoordelen van dealercontracten, zodat deze voldoende evenwichtige en eerlijke afspraken bevatten.” Een beproefd recept, zo blijkt uit de ervaringen van BOVAG in de autobranche. Autodealers verenigen zich al sinds midden twintigste eeuw in dealerverenigingen. Als overlegpartner voor de impor­ teur of fabrikant spreekt ze over bijvoorbeeld de voorwaarden van het dealercontract, de eisen die aan dealers gesteld worden en de mogelijkheden voor de fabrikant om zelf rechtstreeks de markt te bewerken. Ook bespreken de dealer­ verenigingen de resultaten van het jaarlijkse Relatie Onderzoek Dealer Importeur (RODI) van BOVAG met de fabrikanten. De dealervereniging kan zo de fabrikant herinneren aan de afspraken en vragen om betere dienstverlening. Verder onderhandelt een dealervereni­ ging over de voorwaarden rond opzegging van het dealercontract, investeringsbescherming en het gebruik van klantgegevens, ook nadat het contract is beëindigd.

Als fabrikant en retailer beide online activiteiten gaan ontplooien, is het heel erg belangrijk dat er een eerlijk speelveld is Hans Bresser, directeur strategie bij BOVAG

Franchisewet Het waarborgen van evenwicht in de relatie tussen fabrikant en retailer (of franchisegever en franchisenemer) heeft ook de aandacht van de regering. Die heeft de zogenaamde franchise­­ > BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 19

GRATIS VOOR BOVAG-LEDEN! Bent u sportsponsor of organiseert u een evenement?

Vraag kosteloos veiligheidshesjes en ander promotiemateriaal aan via mijn.bovag.nl/sport

SPONSOR VAN SPORTERS ONDERWEG ALLES VOOR EEN BETERE KILOMETER.

> wet in voorbereiding, waarvoor ook BOVAG

Dealerverenigingen fiets nog niet compleet De kracht van een collectief valt of staat bij de grootte van de achterban. In 2017 werd de Gazelle Dealervereniging opgericht. Sinds de start zijn er 388 van totaal 1.107 dealers lid.

Een jaar later zag de Accell Dealervereniging het licht, en ook daar is de optimale grootte nog niet gehaald. Tot nu toe zijn er van de 1.090 dealers pas 554 lid. En dat terwijl Accell het lidmaatschap van de dealervereniging sinds januari van dit jaar verplicht stelt. Dus, bent u Gazelle of Accell-dealer, meld u dan snel aan. Kijk op www.gazelledealervereniging.nl of www.accelldealervereniging.nl.

Lidmaatschap van een dealervereniging kost enkele tientjes per jaar, maar levert veel op: investeringsbescherming, een sterkere onderhandelingspositie, een collectief om zaken voor elkaar te krijgen, een professionele overlegstructuur en een netwerk om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

om input is gevraagd. In de tekst van de wetsvoorstel wordt specifiek de rol van een dealer­ vereniging genoemd als orgaan om collectieve afspraken te maken. “Dat bestendigt de strategische keuze van BOVAG om die verenigingen met nóg meer secretariële en juridische hulp te ondersteunen én ervoor te zorgen dat er ook in de fietsbranche van ieder merk verenigingen worden opgericht”, zegt Geert Brum­ melhuis, die namens BOVAG de lobby op het franchisedossier voert. “We zijn vooralsnog redelijk tevreden met wat we in het wetsvoorstel van het kabinet terugzien. Er staat bijvoor­ beeld dat franchisenemers moeten instemmen met grote wijzigingen in het contract. Dat is een groot verschil met hoe dealercontracten nu tot stand komen: zo’n contract is een groot pakket eenzijdige bepalingen. Zo ontstaat iets meer gelijkwaardigheid in de relatie.” Een ander punt waar BOVAG blij mee is in het wetsvoorstel is goodwill. “Als je contract wordt opgezegd omdat je niet meer in het netwerk past, is er nu geen enkele mogelijkheid om goodwill te krijgen voor het klantenbestand dat je hebt opgebouwd, terwijl dat bestand wel overgaat. Dat is zuur; in Nederland schieten we echt tekort wat dat betreft. In het wetsvoor­

In het wetsvoorstel wordt de rol van een dealervereniging expliciet genoemd Geert Brummelhuis, branchemanager BOVAG Autodealers

stel staat dat er afspraken moeten worden gemaakt over goodwill, maar wij willen nog een stap verder. Er zou in de wet echt vastgelegd moeten worden dat een vergoeding verplicht is, want zoals het er nu staat kun je namelijk ook afspreken dat er niets wordt betaald. We hebben dat nog in onze reactie op het wetsvoorstel ingebracht. Als dat straks in de wet staat, hebben we een mooi afsprakenkader voor retailers geschept. En dan is het aan de dealervereniging om de contractafspra­ ken ook echt waardevol te maken.”

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 21

Vragen over wetten of regels?

Check het bij Ledenadvies!

Loopt u rond met vragen over bijvoorbeeld ontslag of verlof? Heeft u een probleem met een klant of leverancier? En kunt u het antwoord niet vinden op leden.bovag.nl/advies-vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies. De deskundige adviseurs beantwoorden uw vragen en geven advies op het gebied van personeel, milieu, fiscaliteit en juridische zaken.

U kunt BOVAG Ledenadvies bereiken via ledenadvies@bovag.nl of (030) 659 53 00

STOPPEN OF DOORGAAN?

Derde generatie

Verschil van inzicht tussen generaties hoort erbij

IN WASPIK STARTTE OPA POLS IN 1953 MET DE VERKOOP VAN BROMFIETSEN EN MOTOREN. ZOON FRANS POLS EN ZIJN VROUW WIL NAMEN HET STOKJE VAN HEM OVER. ANNO 2019 STAAT DE VOLGENDE GENERATIE KLAAR OM POLS MOTOREN IN WAALWIJK VOORT TE ZETTEN: BART (33) EN JOS (31) POLS. BOVAG SPRAK MET BART POLS. Was het van jongs af aan duidelijk dat jullie Pols Motoren gingen overnemen?

“Nee, daar heb ik bewust voor gekozen nadat ik eerst ergens anders heb gewerkt. Ik zat al een tijdje in de zaak, bleef me bijscholen en wilde op een gegeven moment meer. Ik zag mogelijkheden in de markt en wilde daar meer uithalen. In 2013 hebben we de eerste stap gezet en zijn we dingen op papier gaan vastleggen.”

2013 is een hele tijd geleden, waarom zo lang?

“Een overname duurt soms wel zeven jaar. Helemaal als je praat over een overname binnen een familie. Je wilt de familiebanden zorgvuldig bewaken en tegelijker­ tijd wil je alles voor iedereen zo goed mogelijk regelen.

Daarnaast heb je ook nog met fiscale zaken te maken.

Extern advies om scheve gezichten te voorkomen is echt nodig.”

Hoe werkt dat in de praktijk, zijn er zeven jaar lang vier kapiteins op het schip?

“Een strikte taakverdeling hierin is cruciaal. We commu­ niceren veel, hadden in het begin maandelijks manage­ mentvergaderingen en we legden alles op papier vast.

Zijn er dingen waar we het niet over eens zijn, dan zijn de lijntjes kort en bespreken we dat.”

Kun je je ideeën die je had voor het bedrijf goed kwijt?

“Verschil in inzicht tussen generaties ga je niet voor­ komen. Jos en ik hebben onze ideeën besproken met onze ouders. Zij gaven ons de ruimte om onze eigen plannen uit te werken en in praktijk te brengen. Het wordt tenslotte ons bedrijf, onze toekomst.”

Hoe kijk je terug op die zeven jaar?

“We hebben de overname heel zorgvuldig aangepakt.

Ik heb geleerd dat je alles moet vastleggen en professionele partijen erbij moet betrekken om het zuiver en eerlijk te houden voor iedereen. Natuurlijk komen er gaandeweg lijken uit de kast, dat is bij elk bedrijf zo.

Daar hebben we goed over kunnen praten en het samen kunnen oplossen. Het is belangrijk dat je praktisch denkt, vooruit en gas erop.”

Hulp bij ‘Stoppen of doorgaan’?

Staat u voor een ingrijpende bedrijfskeuze? Download dan de brochure ‘Stoppen of doorgaan?’ op mijn.bovag.nl. Of kom naar een van de vier kennissessies die BOVAG dit jaar organiseert.

Kijk voor data en locaties op mijn.bovag.nl/stoppenof­ doorgaan.

Wanneer is de overname een feit?

“We zijn nu bijna aan het einde van het traject. De buitenwereld zal hier overigens niet veel van merken.

Mijn ouders blijven in de zaak werken en met het uitvoeren van onze ideeën zijn mijn broer en ik al jaren geleden gestart. Ik denk dat het een stilzwijgende overgang wordt.”

Bart (links) en Jos Pols.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 23

TIPS

die u moet weten over de nieuwe cao MvT Waarom is de cao MvT nog niet van kracht?

De vakbonden en BOVAG bereikten in november vorig jaar een akkoord over de cao Motorvoertuigen- en Tweewielerbedrij­f.

Hoewel ook het verenigingsbestuur van BOVAG en de leden van de vakbonden akkoord zijn, is de cao nog niet van kracht.

De teksten van het cao-boekje zijn nog niet helemaal klaar en daardoor kan de cao nog niet worden aangemeld bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Het definitief maken van de teksten voor de nieuwe cao kost wat meer tijd door een aantal inhoudelijke wijzigingen, zoals het generatiepact, aanpassing van de loon­ tabellen, veranderende wetgeving rondom het minimumloon en regels rondom meerwerk. Na aanmelding is de cao wel rechtsgeldig en kunnen werkgevers hier met terugwerkende kracht vanaf 1 november 2018 van gebruikmaken. Daarnaast wordt er een verzoek ingediend voor algemeen verbindendverklaring waarna de cao auto­ matisch geldt voor alle bedrijven en hun medewerkers in de sector, ongeacht of ze lid zijn van BOVAG. Nadat de teksten definitief zijn en de algemeen verbindendverklaring rond is, worden de cao-boekjes gedrukt en verspreid.

24 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

Eind vorig jaar is een akkoord bereikt over de nieuwe cao Motorvoertuigenen Tweewielerbedrijf (MvT). Wanneer de nieuwe cao ‘officieel verbindend’ is verklaard, geldt deze met terugwerkende kracht vanaf 1 november 2018.

BOVAG adviseert om de nieuwe regels van deze cao nu alvast na te leven.

Vanwege de terugwerkende kracht moeten anders na ingang van de cao gemaakte afspraken alsnog gecorrigeerd worden. Wat verandert er dan en wat (nog) niet? Zes punten uit de cao MvT op een rij.

1

Wetgeving minimumloon. Rond de Wet Minimumloon en Minimumjeugdloon gaan er dingen veranderen. Zo wordt de leeftijd waarop werknemers het volledige minimumloon krijgen stapsgewijs verlaagd van 23 naar 21 jaar.

De eerste stap (verlaging naar 22 jaar) is al ingegaan op 1 juli 2017 en de tweede stap (verlaging naar 21 jaar) gaat in op 1 juli 2019. In de nieuwe loontabellen wordt hiermee rekening gehouden zodat de bedragen niet onder het niveau van het minimumloon en minimumjeugdloon komen.

2

Nieuwe loontabellen door verhoging.

Per 1 februari 2019 zijn alle lonen van werknemers die vallen onder de cao MvT verhoogd met 81 euro per maand bij een 38-urige werkweek. Per 1 februari 2020 volgt een verhoging van 83 euro per maand. BOVAG is tevreden met deze manier van loonsverhoging waarbij gekozen is voor een vast bedrag en niet voor een percentage van het salaris. Met de verhoging zoals die er nu ligt, stijgen de lagere lonen procentueel meer dan die van mensen die boven de

cao worden betaald. Vooral jonge medewerkers profiteren hiervan en dat komt de concurrentiepositie van de sector ten goede. Ook de keuze om de verhoging in te laten gaan op 1 februari van dit jaar was een nadrukkelijke wens van BOVAG-­ leden. Over deze loonsverhoging bleken veel vragen te zijn. De meest gestelde vragen en hun antwoor­ den hierover zijn te vinden op mijn.bovag.nl.

3

Regels rondom meer- en overwerk. Voor parttimers wordt de term ‘meerwerk’ geïntroduceerd in de nieuwe cao. Meeruren zijn de uren boven de contracturen tot gemiddeld 38 uur per week. Er is pas sprake van overwerk als iemand meer werkt dan de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur van 38 uur. Over meeruren bouwt de werknemer vakantiedagen, vakantiebijslag, pensioen en de van toepassing zijnde toeslagen uit de cao op. Bovendien wordt met ingang van 1 februari 2019 vakantiegeld opgebouwd over de vergoeding voor overwerk. De meest gestelde vragen en hun antwoorden over meer- en overwerk zijn te vinden op mijn.bovag.nl.

Tekst: Danielle Rousselet

4

Opvangen van seizoenspieken. Met name verhuur-, caravan-, campers- en tweewieler­ bedrijven hebben te maken met seizoens­ pieken. Om deze pieken beter te kunnen opvangen in de roosterplanningen, is afgesproken om de te werken uren aan te passen. Volgens de nieuwe regels rondom de flexibele werktijd kan een werkweek minimaal 30 en maximaal 45 uur zijn, waarbij per dag minimaal 0 uur en maximaal 8,5 uur kan worden gewerkt. Voor wie gebruikmaakt van deze jaarurensystematiek bestaat door het jaar heen de mogelijkheid om medewerkers in piek- en dalperiodes meer of minder uren in te roosteren.

5

Generatiepact laat nog op zich wachten.

Op dit moment is het helaas nog niet mogelijk om gebruik te maken van het generatiepact. Om deze regeling mogelijk te maken is namelijk een wijziging van het pensioenreglement van PMT nodig. Hiermee moet ingestemd worden door de Vakraad. De Vakraad wil hier vooralsnog niet mee instemmen. BOVAG werkt er met de

vakbonden aan om het generatiepact alsnog voor elkaar te krijgen vanaf zestig jaar. Zodra daar duidelijkheid over bestaat, melden we dat.Het generatiepact houdt in dat medewerkers vanaf zestig jaar minder kunnen werken tegen vermin­ derd salaris, waarbij de pensioenopbouw honderd procent blijft. Er kan gekozen worden uit drie varianten: 60 procent, 70 procent of 80 procent werken. Per werknemer die gebruikmaakt van het generatiepact kan de werkgever een subsidie ontvangen. Voorwaarde is dat een nieuwe medewerker hiervoor een vast contract krijgt.

6

Werken op zaterdag. In de nieuwe cao MvT is het niet gelukt om de afspraken rondom werken op zaterdag aan te passen.

Ondernemers willen voorbereid zijn op de toekomst waarbij werken op zaterdag steeds meer in opkomst is. Vakbonden en BOVAG gebruiken de komende tijd om gericht te onderzoeken hoe de inzetbaarheid op zaterdag het beste kan worden geregeld. Het doel is om werken op zaterdag mee te nemen in een volgende cao.

Op de hoogte blijven Nieuws over de cao MvT, loontabellen en achtergrondinformatie kunt u vinden op mijn.bovag.nl. Voor vragen over de cao MvT kunt u terecht bij BOVAG Ledenadvies via (030) 659 53 00 of via het contactformulier op mijn.bovag.nl/ledenadvies.

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 25

MIJN.BOVAG.NL

BOVAG-agenda April Mei

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

4/9/11 april

10 april

4

11

9

16

april Regiobijeenkomst onafhankelijke autobedrijven (Nootdorp) Wat staat het onafhankelijke autobedrijf te wachten de komende tijd? Wat kunt u daarbij van BOVAG verwachten? Luister en praat mee op een locatie bij u in de buurt.

april Regiobijeenkomst onafhankelijke autobedrijven (Oostzaan) Wat staat het onafhankelijke autobedrijf te wachten de komende tijd? Wat kunt u daarbij van BOVAG verwachten? Luister en praat mee op een locatie bij u in de buurt.

10

april Inzoomen op ADAS (Bunnik) Steeds meer auto’s hebben rijtaakondersteunende systemen aan boord, oftewel Advanced Driver Assistance Systems (ADAS).

Wat is de impact daarvan op de aard van de werkzaamheden in de werkplaats, en wat betekent dit voor het personeel? BOVAG liet hier onderzoek naar doen.

23 april/22 mei

april Regiobijeenkomst onafhankelijke autobedrijven (Vught) Wat staat het onafhankelijke autobedrijf te wachten de komende tijd? Wat kunt u daarbij van BOVAG verwachten? Luister en praat mee op een locatie bij u in de buurt.

en 17 april Opleiding G607-gaskeuring (Bunnik) Kampeerders worden in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk in toenemende mate geconfronteerd met campinghouders die een G607-keurmerk op het kampeermiddel verplicht stellen.

BOVAG organiseert daarom samen met Gimeg een opleiding om Nederlandse monteurs voor deze keuring te certificeren.

23

april Kennissessie ‘Stoppen of doorgaan?’ (Gorinchem) Veel ondernemers worstelen met vragen rond de voortzetting van hun bedrijf. Daarom organiseert BOVAG een nieuwe reeks kennissessies waarin de belangrijkste punten van bedrijfsverkoop en bedrijfsbeëindiging aan bod komen.

12

mei BOVAG-studiereis naar The Car Wash Show 2019 (Nashville) Gaat u dit jaar mee naar de grootste carwashbeurs ter wereld? De BOVAG-studiereis naar The International Car Wash Show is inmiddels uitgegroeid tot een traditie. Dit jaar gaan we weer naar de muziekhoofdstad van de Verenigde Staten: Nashville. BOVAG biedt een compleet verzorgde reis aan met volop inspiratie, technologie en praktische voorbeelden uit de carwashbranche.

22

mei Kennissessie ‘Stoppen of doorgaan?’ (Aalsmeer) Veel ondernemers worstelen met vragen rond de voortzetting van hun bedrijf. Daarom organiseert BOVAG een nieuwe reeks kennissessies waarin de belangrijkste punten van bedrijfsverkoop en bedrijfsbeëindiging aan bod komen.

 Kijk voor meer informatie en om u aan te melden op mijn.bovag.nl/evenementen.

Vergaderen bij BOVAG Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik.  Centraal in Nederland  Zalen voor 4 tot 250 personen  Gezonde, verse en ambachtelijke maaltijden uit de BOVAGkeuken  Ruim atrium biedt ruimte voor uw event of afterparty  Ruime, eigen parkeergelegenheid

26 BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019

ieuwsgierig? Doe de virtuele tour N door het BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen.

Daar vindt u ook informatie over zalen, catering en tarieven. Reserveren kan via de site, maar ook via (030) 65 95 212 of vergaderen@ bovag.nl.

BOVAG Ledenadvies Voor advies over cao en personeel, juridische zaken, arbo en veiligheid, milieuzaken en fiscale zaken kunt u terecht op: mijn.bovag.nl.

Staat uw vraag er niet bij, bel dan met BOVAG Ledenadvies (030) 65 95 300.

SERVICES Afdelingen

BOVAG online mijn.bovag.nl Laatste branchenieuws, achter­ grond­informatie in dossiers, praktische tools en hulpmiddelen.

Autodealers

bovag.nl Informatie voor consumenten, inclusief zoekmachine waarin alle BOVAG-leden terug te vinden zijn.

Fietsbedrijven en Gemotoriseerde Tweewielerbedrijven

Geert Brummelhuis E geertbrummelhuis@bovag.nl T (030) 659 52 42

Christa Grootveld E christagrootveld@bovag.nl T (030) 659 53 45

Tankstations en Autowas- & Poetsbedrijven

bovagkrant.nl Alle edities online teruglezen, plus informatie voor adverteerders.

Truckdealers en Truck& Trailerbedrijven

Erik Stern E erikstern@bovag.nl T (030) 659 52 16

Aad Verkade E aadverkade@bovag.nl T (030) 659 53 02

Verhuur- & Deelautobedrijven

Schadeherstelbedrijven en Ruitschadeherstelbedrijven

Marjolijn Spoorenberg E: marjolijnspoorenberg@bovag.nl T (030) 659 52 34

Het BOVAG-verenigingsbestuur Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur, bestuurslid peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Francien van der Wal financieel directeur, bestuurslid francienvanderwal@bovag.nl

Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Hans Bresser directeur strategie & inno­ vatie, bestuursadviseur hansbresser@bovag.nl

UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel. (030) 65 95 211 I: www.bovagkrant.nl HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra E: elviraspoelstra@bovag.nl REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Danielle Rousselet E: redactie@bovag.nl TRAFFIC Carolien van Rheenen E: traffic@bovagkrant.nl PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING Clog-Work.com; Martijn Ubink ADVERTENTIES Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl.

Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle ABONNEMENTEN Opgave, adres­wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (025) 125 79 24 E: klantenservice@aboland.nl I: www.aboland.nl

Onafhankelijke Autobedrijven, Dutch Car Restorers en Autogroothandelaren

BOVAG Loopbaancoaches Linda Bergstra E lindabergstra@bovag.nl T (06) 41 09 68 39

Hans Joosten E: hansjoosten@bovag.nl T (030) 659 54 86

Trudy van Breugom E trudybreugom@bovag.nl T (06) 17 35 69 81

Caravan- & Camperbedrijven en Aanhangwagenbedrijven Maarten Mastop E maartenmastop@bovag.nl T (030) 659 52 30

Remko van Eindhoven E remkovaneindhoven@bovag.nl T (030) 659 52 69

Rijscholen

Jolanda Verwoert E jolandaverwoert@bovag.nl T (030) 659 53 65

Jos van den Broek E josvandenbroek@bovag.nl T (030) 659 52 18

BOVAG dochters

Colofon 2 april 2019, jaargang 25, nr. 3 De BOVAGkrant is het officiële leden­ magazine van BOVAG en verschijnt 11 keer per jaar.

Frank Ruygrok E frankruygrok@bovag.nl T (030) 659 53 52

Revisiebedrijven Abonnementsprijs: € 112,00 per jaar excl. btw. (Losse nummers op aanvraag.)

Hannie Tak E hannietak@bovag.nl T (030) 659 52 27

Innovam Groep www.innovam.nl – (030) 608 77 22 RDC www.rdc.nl – (020) 549 71 71

BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Peter Arno Broer, Sjoerd van der Linden, Arno Lingerak, Paul de Waal, Adobe Stock, ANP, Hollandse Hoogte, BOVAG-archief.

De redactie van BOVAG is bij de samen­ stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld. Hergebruik van artikelen uit de BOVAG­krant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft ge­geven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijk­heid aanvaarden voor moge­ lijke gevolgen die zouden kunnen voort­ vloeien uit het (her)gebruik van de in deze uit­gave opgenomen informatie.

Bovemij Groep www.bovemij.nl – (024) 366 66 66

BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

New Vision Groep Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (088) 04 04 010 E: info@newvisiongroep.nl I: www.newvisiongroep.nl

BOVAGkrant NUMMER 3 / APRIL 2019 27

Verzekeringen, financieringen en data & internet.

Samen gaan we vooruit.

Hoe kunnen wij jou helpen?

www.wijzijnbovemij.nl