BOVAGkrant 2016-4 editie Autodealers en Schadebedrijven

nummer 4 / april 2016

krant

ADE

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

Investeren in opleiding moét als je gecompliceerde schades wilt doen in dit nummer:

Zelf energie opwekken

Rob Faber, Autoschade Posthuma

Hoe betaal je dat? pagina 16

Samen delen

Dealer en universeel in één showroom pagina 12

Platooning op de A2

Testen met zelfrijdende auto’s pagina 22

Schadepartner van formaat

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu.

Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt.

RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.

Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&M algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

VOORAF

VOORWOORD

INHOUD

Big Data en uw ondernemerschap In vervolg op mijn vorige column inzake Big Data wil ik u volgend citaat uit Aftersales Magazine niet onthouden: “[…] Wij zullen er echter voor waken dat wij de regie over alle voertuigdata behouden. Wij bepalen welk onderhoud, wanneer wordt gepleegd. Niet het systeem van de fabrikant bepaalt dat, maar wij als Leaseplan”, aldus Wolfgang Reinhold, senior vice president car remarketing, operations & procurement van Leaseplan op de Aftermarket Conferentie van Clepa in Brussel. Ik wil maar zeggen: de battle for Big Data is definitief losgebarsten. Als we niet uitkijken, wordt die strijd uitgevochten over de ruggen van retail en consument. Vandaar dat we als BOVAG samen met onze autoleden een helder en eenduidig standpunt hebben ingenomen: het draait om keuzevrijheid van de autobezitter. En waarborging van privacy is daarbij een randvoorwaarde. Maar even zo belangrijk is een level playing field: ondernemers en ondernemingen in de automotive moeten gelijke kansen hebben om data te genereren, te verwerken en op basis daarvan proposities voor de autobezitter te maken. Bijvoorbeeld op het gebied van reparatie, onderhoud, banden, haal- en brengservices, vervanging (permanent en tijdelijk), verzekeringen enzovoorts.

Daarbij zullen nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan en bestaande worden geïntensiveerd.

Bijvoorbeeld tussen importeur en dealer, tussen leasemaatschappij en autobedrijf, tussen autobedrijven onderling en bijvoorbeeld met schadebedrijven en bandenbedrijven. Het komt daar­bij aan op uw onder­nemer­schap: doet u mee in de ontwik­ keling, sluit u zich aan bij samen­werk­ ings­ver­banden, bent u in de lead naar uw klant of stelt u zich afhankelijk op van anderen? Die positio­ nerings­discussie gaan we d it jaa r volop voeren.

10

16

Rob Faber

Energie-opwekker Zonnepanelen, warmte-koudeopslag, een pelletkachel; duurzaam ondernemen betekent ook kritisch kijken naar waar je de energie voor je bedrijf vandaan haalt. Wat kan er allemaal, en wie helpt je met investeren?

04 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten.

Kortom, de dingen die BOVAG en haar leden bezighouden.

07 TELLERFRAUDE De RDW promoot het tellerrapport.

09 BOVEMIJ Doelen en resultaten van dé verzekeraar van de branche.

15 STOPPEN OF DOORGAAN? Gert Jan Sunder verkocht zijn scooterbedrijf en kocht een boerderij in Brabant.

20 SNAPSHOT Big Data, wie draait er aan de knoppen?

26 TANKSTATION 2.0

12 Showroom delen?

Merkdealer Wittebrug en onafhankelijk autobedrijf Van Egmond bewijzen dat het kan: succesvol samenwerken voor de verkoop van nieuwe auto’s.

BOVAG helpt onder­nemers hun koers te bepalen.

29 KEN UW KLANT

Zonder handen

Anneke is een voorzichtige koper. Hoe help je haar een keuze te maken?

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG

Rob Faber van Autoschade Posthuma is klaar om in de schadebranche 2.0 een serieuze rol te spelen en hij vindt samenwerking met merkdealers, lease­maat­ schap­pijen en verzekeraars belangrijker dan ooit.

30 LEDENVOORDEEL

22

Hoe voelt dat eigenlijk, rijden met een zelfsturende en -denkende auto? De BOVAGkrant probeerde het uit op de A2.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 3

KORT MARKTINFORMATIE

WERKGEVERSZAKEN

Feestdagen: vrij of niet?

Op de bres voor doelstellingenstress

D

enkt u dat uw verkoopdoelstellingen onrealistisch hoog zijn? BOVAG staat dealers bij met raad en daad. De BOVAG-accountadviseurs kunnen dealers helpen met het verzamelen van cijfers en het opstellen van argumenten waarmee u het gesprek aan kunt gaan met de importeur om de doelstellingen bij te stellen.

Eén van de tools die helpt bij het beargumenteren is AutoConnect Dashboard van RDC. Daarin staat

gedetailleerde marktinformatie. Binnen de tool zijn er selecties te maken op nationaal en regionaal niveau zoals op postcode- of verzorgingsgebied. Ook heeft het Centraal Bureau voor de Statistieken (CBS) veel relevante informatie beschikbaar, waarmee u een realistische doelstelling kunt onderbouwen.

 Heeft u ook doelstellingenstress?

Neem dan contact op met uw accountadviseur. Kijk voor meer informatie over het AutoConnect Dashboard op www.rdc.nl.

Hoewel er nog geen nieuwe cao MvT is, gelden voor werknemers op grond van nawerking van de cao de volgende feestdagen in april en mei:  Koningsdag: 27 april 2016  Hemelvaartsdag: 5 mei 2016  2e Pinksterdag: 16 mei 2016

dag. Wordt er toch gewerkt?

Dan moet er een toeslag van 85% worden betaald. U kunt er ook voor kiezen om de gewerkte uren zonder toeslag uit te betalen en de werknemer in dezelfde of de volgende week een vrije dag te geven.

Werknemers hebben op feestdagen recht op een vrije

 Kijk voor meer informatie op leden.bovag.nl.

Agenda Mei  10 mei: Ondernemerscafé (Bunnik)  23 mei: Ondernemerscafé (Sneek) Juni  6 juni: Innovation-to-go (Bunnik)

 7 juni: Ondernemerscafé (Rotterdam)  14 juni: Ondernemerscafé (Giethoorn)

 Kijk op leden.bovag.nl/ agenda voor meer events.

CIJFERS

Gedurende een periode van drie weken maakte BOVAG Ledenvoordeel in totaal 94 Energie Besparingsanalyses op maat voor BOVAG-leden.

Bron: BOVAG Ledenwinkel. Kijk voor meer informatie op bovagledenwinkel.nl.

4 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

% , 36 2

Deze BOVAG-leden bespaarden door het BOVAG Ledenvoordeel collectief gemiddeld 36,2% op hun energierekening.

€1.348 In totaal werd er samen €126.727,31 bespaard. Oftewel een gemiddeld voordeel van €1.348,- per BOVAG-lid.

KORT VAN DE VOORZIT TER

INSPIRATIE

The chairman’s journey

Aan de slag met Big Data

N

a mijn warme welkom als uw nieuwe voorzitter op het Dealercongres, mocht ik begin april mee op studiereis naar het jaarlijkse NADA-congres in de VS.

De klantreis of customer journey staat daar centraal in alles wat dealers ondernemen.

Klantinformatie speelt hierbij een ongekend grote rol, want wie daarvan handig gebruik maakt kan de route van zijn klant voor hem uitstippelen en beïnvloeden.

Handige online marketing levert kostbare informatie van klanten op. Het succes van online marketing wordt nu nog te vaak afgelezen aan het aantal clicks of bezoekers op een site, terwijl het zou moeten gaan over de vraag of de klant aangezet wordt tot actie op die site. Hoe houd je hem vast online, zorg je voor conversie naar de offline wereld en klantretentie? Mijn, zeg maar, chairman’s journey naar de automotive branche in de States, zat vol verrassende en inspirerende inzichten. Vol energie begin ik nu dan echt aan mijn voorzittersperiode, waarin ik die inzichten zeker met u zal delen.

Bert de Kroon, voorzitter BOVAG Autodealers

Alles wordt anders

E

r is niet zo bar veel veranderd in de schadebranche. Maar er gaat wel héél veel veranderen de komende jaren. En rap ook.

Dat was mijn conclusie na het BOVAG-onderzoek ‘ontwikkelingen schademarkt’ en het doorploegen van mijn schadearchief uit de jaren negentig. Disruptie is een belangrijk thema in de meeste branches. Door de exponentiële technologische versnelling waarmee we te maken hebben, worden hele sectoren op de kop gezet. De automotive sector is hét schoolvoorbeeld waar het gaat om de invoering van nieuwe technologie. Alle technologische trends komen samen in de auto. Software wordt belangrijker dan hardware en connectiviteit in combinatie met de rekenkracht van chips en sensoren maakt de auto letterlijk hét vehikel van nieuwe technologie.

Deze ontwikkeling gaat razendsnel. Kijk maar eens naar de nieuwe E-Klasse van Mercedes-Benz of de nieuwe Volvo XC90. Ga er maar aanstaan als er schade is! Zowel fabrikanten als verzekeraars gaan met het oog op veiligheid en aansprakelijkheid andere eisen stellen aan schadeherstelbedrijven. Die gaan zich gaan specialiseren op bepaalde clusters van merken en technologie. De verschuiving naar merkgeautoriseerd schadeherstel gaat de komende jaren in sneltreinvaart. We kunnen de impact daarvan nog nauwelijks overzien.

Fantastisch om als BOVAG-voorzitter daar in mee te kunnen sturen!

Toine Beljaars, voorzitter BOVAG Schadeherstelbedrijven

Noteer alvast in uw agenda: maandagavond 6 juni vindt er weer een Innovation-to-go plaats in het BOVAGhuis.

Deze keer gaat het over Big Data. Alle met elkaar communicerende apparaten leveren een schat aan informatie op. Hoe ontsluit je relevante informatie voor je bedrijf?

 Meld u snel aan via leden.bovag.nl/ innovationtogo.

VRA AG & ANTWOORD

Contract stilzwijgend verlengd. Wat nu?

Vraag: Een overeenkomst is stilzwijgend voor dezelfde periode verlengd. Hoe voorkom ik dat dit ‘zomaar’ gebeurt?

Antwoord: Door meteen na het aangaan van een contract deze ook weer meteen op te zeggen, voorkomt u stilzwijgende verlening. Of zet de uiterste opzegdatum in uw agenda. Zo vergeet u niet om de overeenkomst op te zeggen en voorkomt u dat u weer voor een langere periode (ongewenst) vastzit aan een contract. Het is namelijk niet verboden om contracten tussen zakelijke partijen stilzwijgend te verlengen. Consumenten genieten deze bescherming sinds 2011 wel. Volgens de toen aangenomen wet mogen bedrijven

overeenkomsten met een consument na de eerste contractperiode niet stilzwijgend verlengen met nogmaals een bepaalde periode. Veel ondernemers gaan er in de praktijk vanuit dat deze bescherming ook van toepassing is op overeenkomsten tussen twee zakelijke partijen, dit is niet het geval.

 BOVAG Ledenadvies is telefonisch bereikbaar op (030) 65 95 300.

AUTO EN FISCUS

De 100 meest gestelde vragen over autofiscaliteit Hoe verloopt bijvoorbeeld de btw-heffing bij de margeregeling? Wanneer geldt de BPM-vrijstelling voor een ondernemer? En hoe zit het met de regels omtrent bijtelling voor de auto van de zaak? Al deze vragen worden beantwoord in Auto en Fiscus 2016, inmiddels hét standaardwerk in de branche. Het boekje is te downloaden als ePub op het leden.bovag.nl.

Auto en Fiscus 2016

agen st gestelde vr

De 100 mee

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 5

CRIMINALITEITSBESTRIJDING

RDW promoot teller­rapport bij consument Het fraudeurs moeilijk maken; dat is het doel van de RDW-campagne ‘Doe jezelf niet tekort, vraag om een tellerrapport’ die momenteel op de televisie te zien is. Als alle consumenten bij aanschaf van een occasion om zo’n rapport vragen, sterft tellerfraude langzaam maar zeker helemaal uit.

D

e c a m p a g n e va n de R DW i s e e n publiekscampagne die de consument erop wijst dat hij altijd duurder uit is als hij een auto koopt met een teruggedraaide tellerstand. Hij betaalt niet alleen te veel bij de aanschaf, hij loopt ook een groter risico op dure reparaties. Die kunnen immers eerder komen dan verwacht. Om dit soort problemen voor te zijn adviseert de RDW autokopers dus altijd het tellerrapport op te vragen bij het kopen van een

gebruikte auto. Maar het mes van de campagne snijdt aan twee kanten: want ook (particuliere) verkopers van voertuigen wordt geadviseerd om een tellerrapport aan te vragen als ze een auto of lichte bestelwagen willen verkopen.

Verboden Tellerfraude is de afgelopen 25 jaar – voornamelijk dankzij de inzet van de branche – sterk teruggedrongen.

In 1991, toen de Stichting Nationale Autopas werd opgericht, was zo’n dertig procent van de tellerstanden teruggedraaid. Het rommelen met de tellers werd pas in 2014 wettelijk verboden. In 2016 heeft nog maar twee procent van de voertuigen in het bestand van de RDW een onlogische tellerstand. In werkelijkheid ligt het percentage van auto’s met een onlogische tellerstand wat hoger door geïmporteerde occasions.

Andere Europese landen (met uitzondering van België) registreren de kilometerstanden van auto’s en lichte bedrijfswagens helaas nog niet. Bij een importauto kan er dus gerommeld zijn met de tellerstand. Volgens schattingen heeft tussen de dertig en vijftig procent van de importvoertuigen een onlogische kilometerstand.

Tel je successen 25 jaar strijd tegen tellerfraude: in 1991 startte de stichting Nationale Autopas (NAP).

30

%

van de voertuigen had bij de start van NAP een onlogische tellerstand.

In 2010 was bij nog maar 5% van de voertuigen tellerfraude gepleegd.

25.000

erkende RDW-bedrijven in Nederland registreren de tellerstanden.

2016

2% van de geregistreerde auto’s in de RDW-database heeft anno 2016 een onlogische kilometerstand.

Meer informatie over de campagne staat op vraageentellerrapport.nl.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 7

t m o U k ? k o o toch

Samenwerking en innovatie zijn voorwaarden voor de toekomst.

Kom daarom naar het BOVAG OndernemerscafĂŠ en ontmoet mobiliteitsondernemers uit uw eigen regio.

Kijk voor data en locaties op: leden.bovag.nl/ondernemerscafe AANMELDEN

FEITEN & CIJFERS

BOVEMIJ MA AKT DE BAL ANS OVER 2015 OP

Verzekerd van winst in de branche Bovemij, de de dochter van BOVAG, maakt jaarlijks de balans op.

Niet alleen in cijfers, maar ook waar ze staat als gaat om trends in mobiliteit. Over 2015 verscheen onlangs een lijvig jaarverslag vol resultaten.

En die laatste zijn eigenlijk het meest interessant, want de winst van Bovemij vloeit rechtstreeks terug in de automotive branche.

Via moederorganisatie BOVAG in allerlei activiteiten en initiatieven om de branche vooruit te helpen, maar ook rechtstreeks in de portemonnee van BOVAG-leden die destijds aandeelhouder zijn geworden. Genoeg reden dus om in de BOVAGkrant te laten zien, wat verzekeren en financieren bij Bovemij de branche nou precies oplevert.

Financiering

€44 miljoen €85 miljoen aan uitstaande financieringen via 20 bedrijven eind 2014

Helder

aan uitstaande financieringen via 40 bedrijven eind 2015 Bovemij is als financieel dienstverlener van de mobiliteitsbranche uitstekend in staat om samen met de branche consumenten optimaal te bedienen.

Daarom is Bovemij een aantal jaar geleden begonnen met

financieringsproducten, zoals een white label-leaseproduct dat via merkdealers wordt aangeboden.

Een ultieme vorm van het geld binnen de branche houden, door de sturing van schade en onderhoud naar het BOVAG-bedrijf.

€8,5 miljoen totaal aan de branche uitgekeerd dividend

€64,3 miljoen

schade-uitkeringen aan de branche

Verzekering

€11,5 miljoen Het technisch resultaat over 2015 bedroeg door de hoge schadelast op WAM slechts €11,5 miljoen. Dat is 10,5 miljoen minder dan in 2014.

Helder is het onlangs opgerichte consumentenplatform dat de consument in contact brengt met een Car Coach, die voor hem in zijn regio bij aangesloten BOVAGbedrijven op zoek gaat naar een gegarandeerd goede – nieuwe of gebruikte – auto die perfect bij zijn wensen past. De auto wordt dan samen met het BOVAG-lid, via een private lease-constructie in abonnementsvorm geleverd.

15,5 6,6

%

€15,5 miljoen winst voor belastingen

meer premieinkomsten dan in 2014

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 9

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

Wij investeren jaarlijks 20 tot 30 mille in opleidingen

Premium schadepartner Autoschade Posthuma in Leeuwarden is een begrip in het Friese autoschadelandschap. Directeur Rob Faber (56) voorziet een glansrijke toekomst, zeker nu zijn bedrijf als een van de eersten in de sector is aangesloten bij BOVAG’s nieuwe schadeafdeling. “Onze sector heeft behoefte aan een brancheorganisatie met een smetteloos imago.”

A

“

utoschade Posthuma heeft een prachtige historie, het bedrijf is 1 mei 1947 opgericht en zoals het er naar uitziet gaan we volgend jaar gezond het 70-jarig bestaan vieren. Tot 2007 was Posthuma een familiebedrijf dat op zichzelf prima draaide, maar wel toe was aan een impuls. Ik heb de onderneming destijds samen met Haaima en Bouma & Sepp overgenomen. Zelf draai ik al sinds 1977 mee in de schadewereld en heb in al die jaren veel ontwikkelingen voorbij zien komen. We hebben Posthuma in de afgelopen jaren klaargestoomd voor de toekomst.”

Opleidingen “Waarmee wij ons onderscheiden? Wij geloven in de klant, die staat bij ons te allen tijde centraal. Zijn of haar wensen staan voorop, we zijn bijvoorbeeld 24/7 bereikbaar. Altijd.

Maar dat is niet het enige uiteraard. Je hebt het juiste volume nodig om te kunnen investeren in de modernste hersteltechnieken en in scholing van medewerkers. Je mag het gerust weten: wij investeren op jaarbasis 20 tot 10 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

30 mille in opleidingen. Dat is een absolute voorwaarde wil je je kunnen specialiseren in gecompliceerde zware schades, zoals wij hebben gedaan. Die investeringen hebben zich uitbetaald: we hebben in de verre omtrek een uitstekende reputatie opgebouwd en zijn erkend hersteller van merken als Peugeot, Opel, Suzuki, Nissan en Volvo.

Maar in feite kunnen we alle merken aan, zolang je de basisprincipes van bepaalde geavanceerde technieken maar goed onder de knie hebt. In dat kader wordt samenwerking met merkdealers steeds belangrijker.

Daar is immers veel kennis van het product.

En dat product wordt steeds geavanceerder.

Premiumtechniek van duurdere modellen zien we nu al in rap tempo in kleinere auto’s terechtkomen.”

Mover “Als ik om mij heen kijk in de branche, verbaas ik mij wel eens. Zo zijn wij het enige schadebedrijf in de verre omtrek en misschien wel in heel Nederland dat over een mover beschikt, een robot waarmee je auto en brug elektronisch door de werkplaats

beweegt zonder dat je het voertuig hoeft te starten. En juist met al die gecompliceerde elektronica is dat een immens voordeel.

Je hoeft de auto’s namelijk niet nodeloos te resetten. Dat is niet alleen duurzaam, maar ook goed voor de gezondheid van het personeel. Daarnaast vinden wij synergie binnen onze onderneming belangrijk.

We werken binnen Haaima daarom nauw samen met zuster Autoschade Grou. Zij doen alle kleinere schades, wij de grote gecompliceerde klussen. Ieder zijn specialisme, perfect! Natuurlijk delen wij onze kennis, want zonder delen kun je niet vermenigvuldigen. Waarom wij zijn aangesloten bij BOVAG’s schadeafdeling?

Omdat BOVAG een serieuze partij is waar het ledenbelang voorop staat. Een ijzersterk keurmerk bovendien, met een krachtige lobby in Den Haag en Brussel. Onze sector, met particuliere klanten en vele grote en kleine verzekeringsmaatschappijen waar vertrouwen, transparantie en correct handelen voorop staat, heeft behoefte aan een brancheorganisatie met een smetteloos imago.”

Tekst: Rik Werner Fotografie: Marco Slot

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 11

SAMENWERKING

Wij versterken elkaar in het streven zo veel mogelijk Volkswagens, Audi’s, Seats en Skoda’s in de bollenstreek op de weg te krijgen Emiel van Egmond, Wittebrug

12 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

Tekst: Rik Werner Foto: Peter Arno Broer

We houden de slogan ‘Powered by Wittebrug’ aan Jan Ravensbergen jr., AC van Egmond

MERKDEALER WITTEBRUG EN AUTOCENTRUM VAN EGMOND WERKEN SAMEN OP BASIS VAN GOED VERTROUWEN

Op je blauwe ogen TFORM ONLINE PLA eit verandert in snel

TFORM ONLINE PLA

ren van de mobilit bij het analyse De wereld helpt u graag n en de impact tempo. BOVAG en ontwikkelinge een hebben we trends Daarom van alle inzicht geeft uw bedrijf. keld dat hiervan op voor onze m ontwik eringen st online platfor rijkste verand voor de toekom in de belang schetst vergroot scenario’s platform sector en Met het kelingen autobedrijf. de ontwik m van het over de genoemgezet. Het platfor kennis uw u denken rdig de u aan het en en slagvaa de en wordt slim te handel dus kom even uit helpt u om te gaan, bezoek et tegemo voor een toekomst maak tijd de dag en waan van platform. online aan het wereld

dat de snel. Ik denk Via het online lingen gaan De ontwikke anders uitziet. die je t er in 2020 of de ideeën van de mobilitei kun je toetsen van alle Toekomst consequenties de platform Mijn en wat de geholpen hebt kloppen heeft mij in je hoofd platform bewust zijn. Het brengen en in kaart te ontwikkelingen daarna en gevolgen te zijn. Ik heb veranderingen bedrijf bezig ik wilde t van mijn gevolgd, want met de toekoms Toekomst Het was prettig p van Mijn in een plan. en ook de worksho te kunnen vastlegg en ideeën ondernemers mijn visie p met andere dat de rol de worksho is duidelijk om tijdens t, want het opnieuw toekoms moeten de en. We sparren over zorgen dat ijf gaat verander ervoor te van het autobedr markt bepalen om in de hebben. onze positie t nog werk we in de toekoms

N VOOR EEN 5 REDENE HET ONLINE OMST: BEZOEK AAN M MIJN TOEK PLATFOR

t met uw toekoms u n en bepaal eigen actiepla enkele stappen bepaalt mer Maak uw u als onderne st. In slechts zijn en wat Mijn Toekom voor u relevant welke trends doen. concreet kunt u de eerste doorloopt meer te komen, en bieden actieplan optioneel Om tot een en 4 zijn n. Stap 3 stappe twee verdieping.

in technische r, U krijgt inzicht n die auto’s slimme ontwikkelinge r maken én wat de . autobedrijven beter en veilige s zijn voor consequentie e met de nieuw , U maakt kennis houdt van gemak die consument en voorspelbaarheid. transparantie eit van mobilit wereld de artijen U ziet hoe e marktp met nieuw opmars verandert een flinke ediairs die urreren. en interm de retail beconc maken en en van trends de impact st van U leert wat n is op de toekom ontwikkelinge . eming uw ondern et voor concre n eringe U maakt verand drijf. autobe uw eigen

LOGIN

en komst.bovag.nl Ga naar mijntoe

andere zijde

atie over

ook de inform

Deze stap

E

login aan

op het online

platform.

neemt

t.

ES voor uw actielijs te maken STAP 2: ACTI jaarplanning u om een Deze stap

neemt

IONEEL) LDEN (OPT op stemmen OMSTBEE tplan af te uw toekoms STAP 3:leTOEK u nemen om stap kunt

TTEN HANDVA R GRIP VOOR MEE

n.

Deze optione toekomstbeelde verschillende

EL) S (OPTIONE te toetsen IGE FOCU sche focus uw strategi STAP 4:leHUID n. u nemen om stap kunt lende stellinge van verschil Deze optione n aan de hand of aan te scherpe

toegankelijk. en is gratis autobedrijven f voor BOVAGis exclusie Toekomst uw eigen samen met INFORMATIE? adviseur. mogelijk om uw account N OF MEER het is ook afspraak met ADVIES, VRAGE ma zelf doorlopen, maar daarvoor een program gaan. Maak U kunt het platform te r door het accountadviseu

WAT KOST Het online

HET?

platform Mijn

hops.

de works

Een onafhankelijk autobedrijf dat tijdelijk showroomruimte biedt aan een merkdealer. In Rijnsburg kan het. Merkdealer Wittebrug verkoopt tijdelijk haar nieuwe Seats en Skoda’s vanuit de showroom van buurman Autocentrum van Egmond. Een samenwerking die naar meer smaakt. “We werken eendrachtig aan een nog hoger marktaandeel voor onze merken.” en mission impossible. Daarvoor ziet Wittebrug zich geplaatst op 24 december 2015, de dag voor kerst. Het dealerbedrijf heeft de Volkswagen-, Audi-, Seat- en Skoda-activiteiten van collega Kamsteeg in Leiden, Leiderdorp, Voorschoten en Noordwijk overgenomen, maar kan voor het pand in Leiden geen flexibeler huurcontract afsluiten, en dat is een uitdrukkelijke wens. Dus moet Wittebrug dat pand binnen een week ontruimen. Waar ga je dan heen met al die nieuwe Seats en Skoda’s? “Jan Ravensbergen sr. van AC van Egmond bood ruimhartig uitkomst”, blikt Wittebrug-directeur Emiel van Egmond (37, overigens geen familie) terug op die memorabele decemberdag. “’Wij regelen het’, was Jans reactie. ‘Geen zorgen. En neem gerust vakantie’, voegde hij eraan toe. We waren meer dan welkom. En afspraken? Die zijn pas later op

maak een

.

DS acties te bepalen e trends en STAP 1: TREN u om de relevant

n, Karel Nelema Neleman Autobedrijf eigenaar

Lees op de

G MET AAN DE SLA OMST MIJN TOEK

LINE T HET ON OMST? HOE WERK MIJN TOEK PLATFORM

papier gezet. Zo groot was het onderlinge vertrouwen, als Rijnsburgers onder elkaar. We noemen het wel gekscherend ons blauwe-ogencontract.”

Snel geregeld Het lijkt bijna te mooi om waar te zijn, maar de realiteit is dat binnen luttele dagen alle nieuwe en gebruikte Seats en Skoda’s van Wittebrug Leiden worden overgeheveld naar de showroom van AC van Egmond aan de Langevaart in Rijnsburg. De aanduiding ‘Seat en Skoda Autocentrum van Egmond powered by Wittebrug’ op de gevel en ruiten verwijst naar de opmerkelijke alliantie tussen beide ondernemingen. “Deze bijzondere samenwerking komt niet zomaar uit de lucht vallen”, benadrukt Jan Ravensbergen jr. (30), die inmiddels met veel passie in de voetsporen van vader Jan is getreden. >

‘Mijn Toekomst’: over samenwerking en meer Wittebrug en AC van Egmond zijn een schoolvoorbeeld van een niet voor de hand liggende samenwerking, die volop kansen biedt voor succes. Zoekt u ook naar nieuwe kansen voor een succesrijke toekomst? Heeft u ideeën, maar weet u niet waar te beginnen? Volg dan Mijn Toekomst van BOVAG. Het bestaat uit een praktische workshop waarin u inzicht opdoet over uw bedrijf en welke kansen en bedreigingen er voor u liggen. Onder leiding van een bevlogen en kundig docent maakt u daarna zelf een plan op één A4'tje.

Overzichtelijk en doelgericht.

Wie zich liever eerst online oriënteert, kan terecht op het online platform. Daarop staan de grote trends voor de komende jaren en handige actiepunten die u direct in uw bedrijf kunt toepassen.

Kijk op leden.bovag.nl/ mijntoekomst voor meer informatie.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 13

Alliantie in cijfers

90

%

van de klanten van AC van Egmond woont binnen een straal van 10 km rond het universele autobedrijf.

450

personeelsleden telt Wittebrug, onderdeel van de Riva Holding.

Bij AC van Egmond werken 13 mensen.

76 40

jaar bestaat Wittebrug.

jaar oud is de showroom van van AC van Egmond aan de Langevaart in Rijnsburg.

4.000

De oorsprong van de werkplaats van AC van Egmond gaat terug tot in de jaren ’20 van de vorige eeuw, met inmiddels ruim 4.000 doorgangen per jaar.

35

In 1976 konden er 6 auto’s bij AC van Egmond in de showroom staan, nu, 4 verbouwingen verder, is er ruimte voor 35 voertuigen.

14 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

> “Autocentrum van Egmond heeft als een van de grootste

merkspecialisten van Volkswagen, Audi, Seat en Skoda in Nederland al ruim vier jaar intensief contact met Wittebrug. Zo betrekken wij er al jaren onze originele merkonderdelen, wisselen we technische kennis uit en voert Wittebrug garantiezaken uit. Dat schept een band. Met deze bijzondere alliantie als hoogtepunt.”

Bemiddelaar Of ze toch nog een beetje concurrenten van elkaar zijn?

Emiel van Egmond en Jan Ravensbergen jr. moeten bijna lachen om die suggestie. “Wij versterken elkaar juist in het streven zoveel mogelijk Volkswagens, Audi’s, Seats en Skoda’s in de bollenstreek op de weg te krijgen”, zegt Emiel van Egmond. “Wittebrug vervult vooral een regiofunctie, zeker op salesgebied. Klanten komen bij ons dealerbedrijf omdat ze Volkswagen, Audi, Seat of Skoda willen rijden en de merkbeleving optimaal willen ervaren. AC van Egmond is juist een local hero, een écht familiebedrijf in Rijnsburg dat elke klant bij naam kent en precies weet hoe die wil worden behandeld. De klant rijdt AC van Egmond, zou je kunnen zeggen, daar telt het merk minder zwaar.

Wij bijten elkaar dus niet.” Van een moordende prijzenslag om de gunst van de klant is al helemaal geen sprake. “Stel je voor! Dat zou alleen maar ten koste gaan van een gezonde marge voor beide bedrijven, met de klant als lachende derde.” Komt er een klant bij AC van Egmond voor een nieuwe Volkswagen, Audi, Seat of Skoda, dan treedt het familiebedrijf als bemiddelaar op en wordt de auto per definitie betrokken bij Wittebrug. “En zo gaat het ook bij bijzondere occasionwensen”, zegt Jan Ravenbergen jr. “Tenzij die heel bijzondere gebruikte auto alleen elders in te kopen is natuurlijk.” Met de komst van de nieuwe Seats en Skoda’s komt er ook een verkoopadviseur

van Wittebrug mee over naar het familiebedrijf aan de Langevaart in Rijnsburg. “Die jongen, Remco, is meteen in ons team opgenomen. Ook dat gaat min of meer vanzelf. Hij voelt zich helemaal thuis in de huiselijke sfeer die binnen ons bedrijf heerst. Er is geen onderscheid. We helpen en versterken elkaar.”

Aannamebeleid De alliantie met AC van Egmond blijkt voor Wittebrug een bron van inspiratie, erkent de algemeen directeur van het Zuid-Hollandse dealerbedrijf. “Kijk, achter de schermen is Wittebrug een typisch dealerbedrijf, grootschalig en met een streven naar volume en maximale efficiency door eenduidige werkprocessen.

Maar wij proberen op onze vestigingen - net als AC van Egmond – een persoonlijke benadering waar te maken. Dat heeft ertoe geleid dat we ons aannamebeleid hebben aangepast. We kiezen minder voor de typische IVA-man, maar gaan nu meer voor het hotelschooltype, dat goed gastheerschap voorop heeft staan.”

De samenwerking tussen beide bedrijven bestrijkt inmiddels ook het private lease-terrein. Ravensbergen: “Het ikrij.nl-label van Wittebrug is uitgebreid met een ikrij.nl/ac. Het heeft er toe geleid dat zich al een groot aantal Rijnsburgers meldde voor private lease. Geweldig toch?” Naar verwachting opent Wittebrug nog medio dit jaar een nieuw dealerpand voor Seat en Skoda in de bollenstreek. “Daarmee komt dan een einde aan de huidige situatie”, zegt Emiel van Egmond. “Maar onze alliantie met AC van Egmond blijft zonder meer bestaan.” Ravensbergen jr. onderstreept dat voornemen.

“Zo houden we de slogan ‘Powered by Wittebrug’ aan.

En blijven we op de eerder genoemde terreinen nauw samenwerken. Uiteindelijk levert dat onze ondernemingen een bijzondere win-winsituatie op. En hopelijk een nog hoger marktaandeel voor onze merken!”

STOPPEN OF DOORGAAN?

Genieten van het leven

Ik wilde mijn leven veranderen en dat is gelukt

GERT-JAN SUNDER (44), HEEFT NA DERTIG JAAR ZIJN ZAAK SUNDER BROMFIETSEN IN DEN HOORN VAARWEL GEZEGD. DE SCOOTERSPECIALIST HEEFT HET BEDRIJF OVERGEDRAGEN AAN JAAP VERBOON, EEN MEDEWERKER VAN HET EERSTE UUR. “MIJN VROUW EN IK GENIETEN NU VEEL MEER.” Voor een buitenstaander lijkt het alsof u er vroeg mee ophoudt. Maar u hebt al een heel werkzaam leven achter de rug.

“Klopt. Ik ben al op mijn 14e begonnen met sleutelen aan brommers, een hobby die min of meer uit de hand liep en resulteerde in een goedlopende scooterspeciaalzaak die net het twintigjarig jubileum gevierd heeft.”

Waarom besloot u de zaak te verkopen?

“Ik kreeg de eerste gedachten in 2012 toen ik bij collega Rolf Cech op Bonaire was voor vakantie.

Toen ik daar zo in het tropische water dobberde dacht ik: het wordt tijd om eens wat anders te gaan doen. Ik wilde meer vrijheid en begon te denken over een inkoop- en importbedrijf voor gebruikte scooters.”

U heeft er wel even over gedaan om tot actie over te gaan.

“Je wilt niets overhaast doen, heb er best een poos over nagedacht. Ik heb in 2014 een plan uitgewerkt en het idee voorgelegd aan mijn vrouw. Ze was even overrompeld, ze had nooit gedacht dat ik dit zou overwegen, maar ze heeft me volledig gesteund hierin.”

En toen?

“Ik heb mijn medewerker van het eerste uur Jaap Verboon in de lente van 2015 gepolst voor de overname, tijdens een etentje in De Bonte Haas.

Hij schrok best wel even, ik overviel hem er erg mee. Maar in augustus was de overname rond.”

Hoe reageerde het personeel?

“Ze begrepen het helemaal en het was fijn om te zien dat ze de keuze voor Jaap logisch vonden.

De overdracht ging heel soepel, vooral omdat ik in die periode veel geplaagd werd door migraine.

Alleen al daarom moest ik een stap terugdoen en kwam de dagelijkse leiding al veel bij Jaap te liggen.”

Bent u tevreden met de afloop?

“Ik ben zeer tevreden met mijn beslissing. Ik wilde mijn leven veranderen en dat is gelukt. Mijn vrouw en ik genieten nu veel meer. We hebben een boerderijtje in Brabant gekocht. Mijn tip voor collega’s: wacht niet met de knoop doorhakken tot later, want later komt soms sneller dan je denkt.”

Hulp bij ‘Stoppen of doorgaan?’

Staat u voor een ingrijpende keuze?

Download dan de brochure ‘Stoppen of doorgaan?’ of laat een van de BOVAG Dealeradviseurs u helpen. Zij hebben ruime ervaring met bedrijfsovernames, -overdrachten en -beëindigingen en faillissementen. Maar ook de concrete ideeën en acties uit de workshops en het online platform ‘Mijn Toekomst’ kunnen inzicht brengen. Meer info: leden. bovag.nl/stoppenofdoorgaan, leden.bovag.nl/mijntoekomst of bovagdealeradvies.nl.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 15

DUURZAAM ONDERNEMEN

Het is vaak een serie van kleine maatregelen die met elkaar veel opleveren Dolf Teuwen, Instituut voor Duurzame Mobiliteit

INVESTEREN IN DUURZAME ENERGIE LOONT

Waar haal je de energie vandaan?

Energiebesparingstips:

1 2 3 4

Plaats lichtsensoren in ruimtes die weinig worden gebruikt.

Isoleer verwarmings­ buizen, daken, muren en/of vloeren.

Bekijk de werkingstijden van de verwarming. Kan hij later aan of eerder uit?

Check de ver­ warmings­ketel en huishoudelijke apparatuur. Oude apparaten kunnen beter vervangen worden door een nieuwer en duurzamer exemplaar.

5

Het kost een hoop energie om een bedrijf te laten draaien.

De overstap naar een duurzame energiebron zoals zonneenergie is beter voor milieu én uiteindelijk ook voor de portemonnee. Dat klinkt mooi, maar hoe pak je dat aan?

En waar haal je het geld vandaan?

Leg een automatische afsluiter van de compressor aan in de werkplaats en vervang tijdig koppelstukken zodat er geen lucht ontsnapt.

6

Plaats infraroodvloerverwarming op plaatsen waar je slechts lokaal verwarming nodig hebt, bijvoorbeeld in de showroom onder de werkplek van de verkoper of in de klantwachtruimte.

7

Schaf energie­be­ sparende TL-lampen aan, die al gauw 50% energie besparen ten opzichte van standaard TL-lampen.

Bestel ze voordelig via bovagledenwinkel.nl.

16 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

E

“

en autodealer met een gemiddelde showroom verbruikt meer dan 125.000 kilowattuur stroom per jaar. Zo’n zestig procent van dit verbruik gaat naar de verlichting. Omgerekend is dat zo’n tienduizend euro per jaar. Dat is een enorm bedrag dat op deze manier ‘wegvloeit’ en waar een ondernemer niet direct iets van terugziet.” Aan het woord is Dolf Teuwen, Programma Manager Erkend Duurzaam bij het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (IvDM). Hij adviseert bedrijven in de mobiliteitsbranche over het doorvoeren van duurzame maatregelen in hun bedrijf. “Kennis over energieverbruik is de eerste stap voor een ondernemer naar een duurzame bedrijfsvoering. Bewustwording van dit soort cijfers helpt om mogelijkheden te zien waarmee geld te

besparen is en waarmee meer aan het milieu wordt gedacht.”

Terugverdienen Voor veel ondernemers is het een verplichting om te verduurzamen. Wanneer een bedrijfspand per jaar meer dan 50.000 kilowattuur stroom of 25.000 kubieke meter gas verbruikt, moeten er energiebesparende maatregelen worden doorgevoerd. Dat komt voort uit het SER Energieakkoord voor duurzame groei, dat in 2013 is ondertekend door meer dan veertig partijen, waaronder overheden en BOVAG. Twee van de doelen van dit Energieakkoord zijn een besparing van het energieverbruik met gemiddeld anderhalf procent per jaar en een toename van het aandeel hernieuwbare energieopwekking van vier

Tekst: Linda in ’t Hout

Voorbeelden van duurzame energievormen:

procent in 2013 naar veertien procent in 2020. Om ondernemers te helpen maatregelen door te voeren in hun bedrijf, is er eind 2015 voor de automotive branche een lijst met ruim twintig maatregelen opgesteld. Dolf Teuwen: “Als bedrijven deze maatregelen invoeren, voldoen zij automatisch aan de Wet Milieubeheer. De maatregelen zijn bovendien zo opgesteld, dat investeringen binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Het is dus in het voordeel van de ondernemer, die bespaart uiteindelijk energie én geld.”

Prijskaartje Wil je als bedrijf flinke stappen zetten en investeren in duurzame energievormen, dan is het aanbod groot.

Er zijn bekende voorbeelden zoals zonnepanelen en

windturbines om energie mee op te wekken. Warmte-koudeopslag (wko) of pelletkachels zijn duurzame manieren om het bedrijfspand te verwarmen. Die laatste optie is in opkomst. Een Brabantse autodealer heeft momenteel een subsidieaanvraag lopen voor een pelletkachel, waarmee zo’n veertig procent op verwarmingskosten bespaard kan worden. Maar wat is een goed moment om te beginnen met zonnepanelen of een pelletkachel en hoe pak je zoiets aan? Dolf Teuwen: “Aan zo’n grote investering begin je niet zomaar. Vaak is er een natuurlijk moment waarop je zo'n beslissing neemt. Bijvoorbeeld bij de bouw van een nieuw pand, bij een verbouwing of renovatie, of wanneer de verwarmingsketel aan het einde van z’n levensduur is.” De eerste stap is laagdrempelig. Dolf Teuwen adviseert ondernemers eerst informatie op >

 Zonnepaneel: paneel dat zonne-energie omzet in elektriciteit  Zonnecollector: installatie die met behulp van zonlicht water verwarmt  Windturbine: turbine die elektriciteit opwekt door energiestromen van de wind  Warmtepomp (warmtekoudeopslag): installatie die aardwarmte gebruikt om in de zomer het pand te koelen en in de winter te verwarmen  Pelletkachel of biomassaketel: verwarmingsinstallatie die gestookt wordt met houtsnippers, afkomstig uit snoei- en kapafval

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 17

De overheid heeft een subsidiebedrag van in totaal zeventig miljoen euro beschikbaar voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels Peter van den Brink, BOVAG Ledenadvies

> internet te zoeken. “Maar ook een installateur kan er

De overheid investeert mee 6 zakelijke subsidieregelingen in 2016:  Investeringssubsidie duurzame energie (SDE) voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels.  Energie-investeringsaftrek (EIA) voor zonnepanelen en warmtepompen.  Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) voor zonnepanelen.  Milieu-investeringsaftrek (MIA) voor zonnepanelen en warmtepompen.  Stimulering duurzame energieproductie (SDE+) voor zonnepanelen.  Lokale subsidies die door de gemeente of provincie worden verstrekt.

Kijk voor meer informatie op leden.bovag.nl en ga naar het dossier ‘Duurzame energie’.

18 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

een hoop over vertellen. En er zijn ook adviesbedrijven, die bijvoorbeeld kunnen helpen bij de aanvraag van een subsidie.” Want ook al zijn de kosten op termijn terug te verdienen, er zit wel een prijsplaatje aan de aanschaf en de installatie. “Dit jaar zijn er diverse subsidies waarmee ondernemers zulke duurzame energiebronnen kunnen bekostigen”, legt Peter van den Brink van BOVAG Ledenadvies uit. “Er zijn twee verschillende soorten zakelijke subsidies: fiscale voordelen en subsidiepotjes. De Investeringssubsidie duurzame energie stimuleert bijvoorbeeld duurzame warmte. De overheid heeft een subsidiebedrag van in totaal zeventig miljoen euro beschikbaar voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Verder zijn er diverse investeringsaftrekken voor bijvoorbeeld zonnepanelen of warmtepompen.”

Lokaal Ook loont het om bij de provincie of gemeente te informeren welke regionale regelingen er zijn bovenop de rijkssubsidies. Overheden stimuleren bedrijven graag om duurzamer te ondernemen. De gemeente Zeist heeft bijvoorbeeld de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. “Bedrijven in de gemeente Zeist kunnen bijvoorbeeld kosteloos gebruik maken van een Energiecoach, die een scan maakt van het bedrijf.

Daarin wordt duidelijk welke energiebesparende maatregelen mogelijk zijn. De coach weet bovendien welke subsidies er beschikbaar zijn en kan de ondernemer hierin adviseren”, vertelt Johan Varkevisser, Wethouder Duurzaamheid in Zeist. Hij ziet dat bedrijven soms over een drempel heen geholpen moeten worden. “Het overdragen van kennis is mijns inzien belangrijker dan een subsidie, want de investering betaalt zichzelf terug.” Een ander voorbeeld is de gemeente Amsterdam, die ernaar streeft om de verduurzaming van de hoofdstad te versnellen. Met als doel dat Amsterdam in 2020 twintig procent meer duurzame energie opwekt en twintig procent minder energie verbruikt.

Om dit te bewerkstelligen, is er onder andere een Duurzaamheidsfonds opgericht, dat leningen met een

lage rente van twee procent verstrekt aan duurzame projecten in de stad. Het fonds verstrekt leningen aan ondernemers, maatschappelijke instellingen en bewonersgroepen. Initiatiefnemers kunnen daarbij gratis energie- en financieringsadvies krijgen over hun mogelijke investeringen.

Rocket science Geld besparen is lang niet de enige reden om voor duurzaam te kiezen. “Sommige bedrijven zien verduurzamen als iets extra’s, maar eigenlijk is het de basis van elke moderne bedrijfsvoering”, zegt Dolf Teuwen.

Zowel particuliere als zakelijke klanten verwachten steeds meer dat een bedrijf maatschappelijk verantwoord onderneemt. Teuwen: “Een bedrijf wordt als vooruitstrevender en sympathieker gezien en als een onderneming die bewust bezig is met de toekomst.”

Teuwen raadt dan ook aan om je duurzame inspanningen te laten zien aan de klant. “Heb je bijvoorbeeld een dak vol zonnepanelen? Maak het dan zichtbaar in het bedrijf. Klanten kunnen immers niet op het dak kijken.” Het certificaat ‘Erkend Duurzaam’ kan ondernemers ook helpen om zich op dit gebied te profileren. Dit programma dat is ontwikkeld voor en door de mobiliteitsbranche, zorgt ervoor dat duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen zichtbaar deel uitmaken van de bedrijfsvoering. Al 1.500 autodealers, universele autobedrijven, truckdealers, revisiebedrijven, schadebedrijven en autowasbedrijven hebben een Erkend Duurzaam-certificaat. Bedrijven die gecertificeerd zijn, voldoen bovendien aan de meest recente wettelijke richtlijnen. Teuwen benadrukt ten slotte dat niet alleen grote stappen lonen. “Er zijn talloze quick wins. Met kleinere aanpassingen kun je tien tot dertig procent energie besparen. Het is vaak een serie van kleine maatregelen die met elkaar veel opleveren. Een magazijn met banden hoeft niet de hele dag verwarmd en verlicht te worden. Zorg dat apparaten automatisch uitschakelen. De compressor hoeft bijvoorbeeld niet altijd aan te staan. Je moet je wel even verdiepen in energiebesparing, maar het is echt geen rocket science!”

Nebim Groep

Clean Look Soest

Soort bedrijf: truckdealer met 9 vestigingen in Nederland en België Duurzame energievorm: warmte-koudeopslag (WKO-installatie) en PV-installatie (900 zonnepanelen) in Venlo In gesprek met: inkoop- en vastgoedbeheer Frank Vrencken

Soort bedrijf: autowasbedrijf sinds 2012 Duurzame energievorm: 374 zonnepanelen op het dak In gesprek met: eigenaar Olivier de Rooij

Wat doet Nebim met duurzame energie?

“In ons pand in Venlo maken we gebruik van een WKO-installatie die door middel van een pomp warmte aan het grondwater onttrekt.

Deze warmte gebruiken we voor het verwarmen van de kantoren en werkplaatsen. In de zomer kunnen we met diezelfde installatie de kantoren en werkplaatsen koelen. Ook maken we gebruik van een PV-installatie die voorziet in onze elektriciteitsbehoefte. Verder zijn er diverse maatregelen genomen om het energiegebruik in het gebouw te minimaliseren. Zo is er maximaal glas toegepast voor veel daglicht en zijn er bewegingsmelders en daglichtregelingen gemonteerd die de energiezuinige TL-verlichting dimmen of helemaal uitschakelen als niemand aanwezig is of als er genoeg daglicht naar binnen valt.”

Waarom de keuze voor duurzame energie?

“Ik vind het belangrijk om keuzes te maken waarbij je het milieu zo min mogelijk belast. We hebben bij de bouw van het pand in 2012 meteen al LED-verlichting ingebouwd.”

Waarom de keuze voor duurzame energie?

“Nebim is onder andere Volvo-dealer. Dit merk staat voor kwaliteit, veiligheid en zorg voor het milieu. Als Nebim Groep willen wij ook onze bijdrage leveren aan het milieu in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen.”

Hoe hebben jullie dit aangepakt?

“We hebben informatie en advies ingewonnen over mogelijke duurzame energiebronnen die voor ons interessant en toepas­baar waren. Een WKO-installatie in combinatie met een PV-installatie zou het comfort van onze nieuwe vestiging aanzienlijk verhogen en het milieu ten goede komen. Op basis van dat idee en zijn we gaan rekenen en konden we met gebruikmaking van overheidssubsidies een sluitende begroting maken.”

Hoe reageren klanten?

“Onze klanten reageren enthousiast en bij de opening van ons pand in januari 2014 hebben we vele positieve reacties mogen ontvangen.

Er zijn klanten die een kijkje willen bij de WKO-installatie, die ziet er wel indrukwekkend uit.”

Heeft u een tip voor andere ondernemers?

“Onderzoek zeker de mogelijkheden voor energie­besparende maat­ regelen en duurzame energiebronnen in je eigen bedrijf. En het loont de moeite om een kijkje te nemen bij bedrijven die op dit vlak al stappen hebben genomen.”

Hoe hebben jullie de financiering aangepakt?

“Een relatie die zonnepanelen installeert, heeft voor ons vrijblijvend de mogelijkheden geschetst. Hij bracht ons in contact met een partij die helpt bij subsidieaanvragen. Omdat de bank geen lening gaf, hebben we een soort Tante Agaath-onderneming opgestart. Daarbij konden familieleden geld inleggen, die ze met rente terugbetaald krijgen. Het is zo geregeld dat ook bij een faillissement of bedrijfsverkoop de investeerders eigenaar blijven van de zonnepanelen.”

Wat leveren de zonnepanelen op?

“De panelen liggen sinds eind 2015 op het dak. Deze zomer gaan we echt zien wat het rendement is. Per jaar levert het ongeveer 85.000 kilowattuur op. Daar kun je 45 tot 50 huishoudens op jaarbasis mee van stroom voorzien. Per opgewekt kilowattuur zorgen we ook nog eens voor 400 gram minder CO2-uitstoot!”

Hoe reageren klanten?

“Op het LED-scherm buiten laten we zien hoeveel elektriciteit we gemiddeld opwekken. In de wasstraat hangen vijf omvormers die de stroom van de zonnepanelen ‘vertalen’ naar wisselstroom.

Klanten vragen wat dit zijn en vinden het leuk en goed wat we doen. Het levert misschien niet extra klandizie op. Maar het werkt wel mee om klanten te behouden, ondanks dat je misschien iets duurder bent dan een concurrent.”

Heeft u een tip voor andere ondernemers?

“Ga niet altijd voor de goedkoopste optie. De wereld van de zonnepanelen kent heel veel aanbieders en er zijn dan ook veel prijs- en kwaliteitsverschillen. En goedkope montageopties kunnen meer schade aan het dak toebrengen, of de panelen kunnen bij een hevige storm van het dak waaien.”

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 19

SNAPSHOT

Bij het verzamelen, verrijken en delen van informatie gaat het eerst en vooral om het bieden van keuzevrijheid

Auto­motive data: wie zit er aan de knoppen?

De mobiliteitssector staat aan de voor­ avond van een grootschalige battle for data. De auto die verbonden wordt met internet opent ongekende mogelijkheden.

Verschillende partijen, zowel de auto­ motive sector als daarbuiten, willen deze data gebruiken om hun producten en diensten nog beter aan te laten sluiten op de behoefte van de consument. De vraag is: hoe pakken we dat verantwoord aan? Hoe zorgen we ervoor dat de consument keuze­vrijheid geniet en dat zijn privacy wordt gerespecteerd? En hoe zorgen we voor een eerlijk speelveld in de (personen)autobranche? Op de BOVAG-dataconferentie op 12 april kwamen politieke partijen, ministeries, brancheorganisaties, belangen­ organisaties en andere auto­motive stake­holders bij elkaar om hierover van gedachte te wisselen.

20 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

Fotografie: Jeffrey van der Vaart

BOVAG vindt dat de klant de regie moet hebben over de data uit zijn connected car. Daarvoor zijn, naast het waarborgen van de privacy, de volgende randvoorwaarden nodig:

1

Transparantie Duidelijkheid over welke data worden gegenereerd, waar de data naartoe gaan en waarvoor de data worden gebruikt.

2

Opt-out De mogelijkheid voor de klant om bepaalde datastromen af te sluiten. Welke data wel en welke niet?

3

Opt-in De mogelijkheid voor de klant om bepaalde datastromen toe te voegen.

Benieuwd naar het gehele BOVAG-standpunt over automotive data? Kijk op leden.bovag.nl/bigdata.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 21

INNOVATIE

PRAKTIJKTEST MET ZELFRIJDENDE AUTO’S OVER DE A2

Handen (nog) aan het stuur

De auto van morgen rijdt al sinds gisteren rond.

Alleen beseffen de meeste automobilisten dat nog niet. Een praktijktest met semi-autonome auto’s van nu, gewoon op de A2, moest daar verandering in brengen. De BOVAGkrant nam plaats achter het stuur en liet zich rijden.

N

ieuwe auto’s, met name in de midden en hogere segmenten, beschikken vaak al over interactieve veiligheidsfeatures zoals adaptieve cruise control (snelheid en afstand aanpassen aan je voorganger) en lane assist (auto automatisch tussen de lijnen houden). Het zijn slechts twee actieve veiligheidssystemen op een steeds langer wordende lijst, maar nu net wel die systemen die onlangs tijdens de Nationale Platoontest op het podium werden gehesen.

De test bestond uit een rit met zo’n vijftig gedeeltelijk autonome auto’s. In colonnes (platoons) van vijf of zes auto’s reden ze van Amsterdam naar Beesd, over de A2, waarbij de voorste auto het tempo bepaalde. De achteropkomende deelnemers werden door de actieve cruise control op de juiste snelheid gehouden, alsmede op veilig afstand.

Zelfs tijdens het remmen. Daarnaast zorgde lane assist ervoor dat de auto’s netjes binnen de lijntjes kleurden of zelfstandig inhaalden. Wanneer een

22 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

van de auto’s onbedoeld uit de rijstrook dreigde te rijden, stuurde lane assist bij.

Moeilijk Tijdens de test werden een paar dingen duidelijk: op zich werken de systemen prima, maar zo lang de weg moet worden gedeeld met non-autonome voertuigen, die op hun gemak dwars door de colonne snijden om bijvoorbeeld in of uit te voegen, is en blijft het moeilijk voor de systemen. De optimale afstand wordt doorbroken, waardoor de auto zelfstandig afremt en je als bestuurder toch even aan de slag moet. Eerlijk is eerlijk: het leeuwendeel van de route legden we aangenaam relaxed af. Zo relaxed, dat je je afvraagt of het rijden niet te saai wordt. Met alle gevolgen van dien zolang autonoom rijden nog niet op het niveau is dat we daadwerkelijk een tukje kunnen doen tijdens de rit.

Het stuur loslaten is nog geen optie. Dat mag niet van de wetgever en daarom gaat er een >

Tekst: Mark Litjens Foto: Toyota

70% van de eigenaren gebruikt de systemen nog niet zoals ze bedoeld zijn

Eerst mens of dier?

Voordat we met volledig autonome auto’s de weg op kunnen, moeten er nog veel vragen worden beantwoord. Zoals: wat gebeurt er als de internetverbinding even wegvalt? Of wanneer een systeem wordt gehackt? Of wanneer een auto als gevolg van een klapband bij een (eenzijdig) ongeval betrokken raakt? En wat dacht u van deze ethische kwesties: hoe moet een auto worden geprogrammeerd bij een uitwijkmanoeuvre? Eerst mens en/of dier ontzien? Of eerst lantaarnpaal of eerst de tegemoetkomende auto?

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 23

Vragen over wetten of regels?

Check het bij Ledenadvies!

Loopt u rond met vragen over bijvoorbeeld ontslag of verlof? Heeft u een probleem met een klant of leverancier? En kunt u het antwoord niet vinden op leden.bovag.nl/advies-vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies. De deskundige adviseurs beantwoorden uw vragen en geven advies op het gebied van personeel, milieu, fiscaliteit en juridische zaken.

U kunt BOVAG Ledenadvies bereiken via ledenadvies@bovag.nl of (030) 659 53 00 24 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

Veranderend landschap Naast Aon zijn ook andere verzekeraars druk bezig zich voor te bereiden op de toekomst, zoals BOVAG-dochter Bovemij. “Als er straks in een volledig autonome auto fouten optreden in bijvoorbeeld software, dan verschuift de aansprakelijkheid naar de fabrikant. Voorlopig is het nog zo dat als de adaptieve cruise control iets niet goed doet, de bestuurder wettelijk aansprakelijk is. De mens is nu nog de beslissende factor. Zolang de fabrikantaan-

sprakelijkheid nog niet geregeld is in wet- of regelgeving door de overheid, is het voor ons lastig om er echt iets van te vinden of om uitspraken te doen over toekomstige verzekeringsproducten. Wij volgen de ontwikkelingen echter op de voet. Zeker is immers dat de verschuiving van aansprakelijkheid van bestuurder naar fabrikant het verzekeringslandschap gaat veranderen”, voorspelt Danny de Pee, bij Bovemij verantwoordelijk voor marketing en productontwikkeling.

Cijfers

92

%

van de ongevallen ontstaat door de bestuurder.

12,5 570 4,6

miljard euro: de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen.

> alarmsignaal af om de bestuurder te manen de

handen aan het stuur te houden. Immers, de bestuurder is nog altijd aansprakelijk mocht er iets fout gaan. Maar dat zal veranderen als de autonomie van de auto groeit. Voor verzekeraars reden om de ontwikkelingen op de voet te volgen.

Verzekeraar Aon was medeorganisator van de test op de A2. Marc van Nuland, ceo van Aon Risk Solutions zegt dat de test onder andere bedoeld is om obstakels op verzekeringsgebied weg te nemen. Maar ook om ‘bewustwording te kweken’: “Autonome voertuigtechniek vermindert in de toekomst de kans op ongevallen met negentig procent. Nu al zou dat dertig procent kunnen zijn, als iedereen die de systemen aan boord heeft, hier ook mee rijdt.”

Heikel punt Waarmee Van Nuland een heikel punt aansnijdt.

Drie procent van het huidige wagenpark heeft genoemde veiligheidssystemen aan boord, met name auto’s uit het zakelijke segment. “Toch gebruikt zeventig procent van die eigenaren hun systemen nog niet, of in elk geval niet zoals ze door de fabrikanten bedoeld zijn”, zegt Mark Maaskant, directeur van Prodrive Training, partner van de Nationale Platoontest. Hij vervolgt: “Wij geven daarom veel trainingen om die bestuurders te leren omgaan met hun nieuwe auto en de daarbij horende systemen.”

Dat nog lang niet alles in kannen en kruiken is, neemt niet weg dat de test heeft laten zien dat er nu al meer mogelijk is dan de meeste

bestuurders denken. Wat op korte termijn al zou kunnen leiden tot vermindering van de schadelast. Met name dit laatste heeft leasemaatschappij Business Lease, eveneens partner van de platoontest, aan het denken gezet. Stijn Otten van Business Lease: “Wij zijn nu zo ver dat als vaststaat dat de schadelast inderdaad vermindert, wij deze systemen gratis aan onze klanten gaan aanbieden.”

Zwarte doos Als de systemen het rijden helemaal overnemen, rijst de vraag wie er verantwoordelijk is wanneer er iets mis gaat. “Er vindt een enorme verschuiving plaats rond aansprakelijkheid.

Sommige fabrikanten, waaronder Volvo, hebben al aangegeven dat zij wanneer de hoog autonome auto’s op de markt komen, zij deze inclusief verzekering gaan verkopen. Waarmee de aansprakelijkheid dus wordt weggehaald bij de inzittenden”, zegt Evert-Jeen van der Meer, Industry Director Automotive bij Aon Risk Solutions en initiatiefnemer van de test. Hij kent verzekeraars een grote rol toe bij de introductie van de zelfrijdende auto: “Bijvoorbeeld door auto’s nu te voorzien van een zwarte doos. Die geeft inzicht in de impact van zelfrijdende functies op het aantal schademeldingen, maar helpt ook om te analyseren waardoor een ongeluk is ontstaan en op wie de schade verhaald kan worden”. Dit laatste is immers een belangrijke hobbel. De techniek is er klaar voor. Nu is het de beurt aan wetgever en verzekeraar.”

verkeersdoden per jaar in Nederland.

miljard euro: de jaarlijkse verzekerings­kosten voor autoverzekeringen in Nederland.

3

%

van het rijdend wagenpark heeft semi-autonome features aan boord.

Bron: Aon

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 25

MANAGEMENT & INNOVATIE

In 2025 is er 15 tot 20 procent minder afzet van fossiele brandstof

26 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

Tekst: Julia Hamel

TOEKOMSTPL ANNEN MAKEN MET TANKSTATION 2.0

De ideale toekomstmix Wat is beter: investeren in een waterstofpomp of in laadpalen? Is er over twintig jaar nog wel behoefte aan een shop bij een tankstation? Welke keuzes moet een ondernemer nu maken om in de toekomst nog een tankstation te exploiteren? BOVAG maakt met het programma Tankstation 2.0 inzichtelijk waar voor pomphouders kansen liggen voor hun unieke situatie.

W

at is de brandstof van de toekomst?

De meningen zijn er over verdeeld.

Als pomphouder kun je niet met a lle winden meewaa ien want investeringen in nieuwe brandstofsoorten zijn groot. BOVAG wil ondernemers helpen bij het maken van keuzes voor een toekomstplan voor hun tankstation. Erik Stern, branchemanager van BOVAG Tankstations, presenteerde tijdens de voorjaarsbijeenkomst op 11 april het programma Tankstation 2.0. “Er is voor de tankstationbranche geen standaard succesformule voor de komende jaren. De keuzes waar een ondernemer voor komt te staan, zijn uniek voor zijn situatie. Heeft hij een locatie aan een snelweg, dan zal hij een andere weg inslaan dan zijn collega met een tankstation aan de rand van een woonwijk. We gaan leden het komende jaar helpen om te bepalen welke trends en ontwikkelingen voor hen belangrijk zijn zodat ze daar vervolgens een toekomstplan op kunnen maken”, legt Stern uit.

Brandstofmix In het rapport ‘Brandstofvisie’ heeft BOVAG eind vorig jaar beschreven hoe de brandstoffenmix vanaf nu tot 2050 zal veranderen. In 2050

is deze drastisch anders. De Rijksoverheid wil dat de mobiliteit- en transportsector in dat jaar zestig procent minder CO2 uitstoot dan in 1990.

“De impact op de brandstoffenmarkt wordt de komende jaren al zichtbaar aan de pomp.

Fossiele brandstof zal in 2025 naar verwachting al met 15 tot 20 procent zijn teruggelopen. De vraag is hoe je dat gat in je omzet gaat opvullen. Niets doen is voor pomphouders echt geen optie meer”, aldus Erik Stern.

Brood Dat de markt verandert is niet alleen zichtbaar in het aanbod van brandstoffen. De realiteit voor veel pomphouders is dat ze ook hun brood moeten verdienen met nevenactiviteiten. Traditioneel is dat de verkoop van tijdschriften en tabaksartikelen, maar ook van die laatste is het nog maar de vraag hoe lang nog. Stern: “In de praktijk zien we al ondernemers die op creatieve wijze nieuwe bronnen van inkomsten aanboren. Zo zijn er steeds meer tankstations met wasautomaten voor textiel, dienen tankstations als pick-up-point voor grote pakketten en boodschappen en differentiëren shops zich steeds vaker met bijzondere retailconcepten.”

BOVAG heeft de Young Advisory Group (YAG)

opdracht geven om een tool te ontwikkelen die ondernemers op basis van alle trends, ontwikkelingen en de scenario’s uit de Brandstofvisie advies op maat geeft over welke kansen en bedreigingen er in hun specifieke situatie zijn.

“De dienstverlening van Tankstation 2.0 is geheel op maat. Zo houdt de tool rekening met de unieke situatie van een ondernemer. De ambitie van een jonge, net beginnende ondernemer zal anders zijn dan een ondernemer die al nadenkt over zijn pensioen. Dit soort randvoorwaarden worden in de tool ook ingevoerd,” zegt Stern.

“Het advies op maat eindigt niet met de tool.

BOVAG heeft een team van branche-experts aangesteld als coach. In een zogeheten keukentafelgesprek kan de ondernemer op basis van dat advies sparren en samen werken aan een toekomstplan.”

In ontwikkeling Het startsein van Tankstation 2.0 werd gegeven op de voorjaarsbijeenkomst van BOVAG Tankstations. De tool komt na de zomer beschikbaar voor leden. BOVAG zoekt momenteel leden die nauwer betrokken willen zijn bij de invulling en bij het testen van de tool. Geïnteresseerden kunnen zich melden via tankstations@bovag.nl.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 27

AMT BESTAAT 75 JAAR EN VIERT FEEST PROFITEER NU VAN DE JUBILEUMAANBIEDING

11 www .amt.

www.amt.nl

nl

DRY-SUMP V8 IN MERCEDES-AMG GTPRSAKTISC H

PRAKTISCH • BETROKKE N • OBJECTIEF • VERNIEUW END

• BE TROK

KEN 20 NOVEMBER 2015 | JAARGANG

ASBLAGE R DE W S IN ERKP LAATS

• OB 75 JECT IE

F • VERN

END 22 JA

NUAR

GARAGEFORMULES AMT-LEZERS DELEN ERVARINGEN

I 2016

PR

AK

THE

TIS

MA

Een jaarabonnement, incl AMT Digitaal

CH

| JAAR

GANG

w.a mt. nl

12

HT

• B E

KE

N

• O B

JEC

TIE

F • VER

NIE

TIE

A

REM ORK MEN AAN OP KRA C

76

TR OK

REV MET ISIE GAR AN

THEM

1 ww

IEUW

THEMA

MOTO VERV RTURB UILING EN OSCH ADE

UW

EN

D

18

DEC

EMBE

R 20

15

| JA

ARG

ANG

75

SLECHTS‘s

T YR Wes ON ertu NE V Rechtsg elur K de AN l d a s a b r PK’s BIJ SW-PERFORMANCE e s v M tAN-W toeGENECHTEN

€ 75,001-00

1_AMT

excl. btw 001-001_AMT11_Cover.indd

01_CV

R.indd

oek or de om st ERKP

1

1

12-11-15 12:42

001-

001_

AM

T12_

Cove

r.indd

1

LAAT

S

14-01-

16 11: 33

10-1

2-15

09:35

Naast het maandelijkse vakblad biedt AMT ook: • AMT Digitaal • AMT.nl • AMT Nieuwsbrief • AMT Garageforum • AMT Reparatiewijzer • AMT Events

WWW.AMT.NL/JUBILEUMAANBIEDING

KLANTREIS

Een auto kost veel geld, daar moet ik echt even over nadenken

DE VEILIGE ROUTE VAN ANNEKE

Klant in beeld In dit nummer maakt u kennis met voorzichtige koper Anneke (58).

Dit type consument is onzeker, gaat zeer bewust te werk en wordt graag ondersteund bij beslissingen. Ongeveer een kwart (26%) van de consumenten is net als Anneke.

“Eindelijk zijn we eruit. Het is een veilige Volvo geworden. Een V70, met lekker veel ruimte, ook achterin. Dan kunnen we onze kleinzoons goed vervoeren als we naar het bos gaan.” Dit is Anneke ten voeten uit. Veiligheid en zekerheid staan hoog in het vaandel als het om auto’s gaat. Ze is ook bedachtzaam en gaat bij grote aankopen niet over één nacht ijs.

A

nneke is een voorzichtige consument en ze is niet de enige die onzeker is als ze een auto koopt. 26% van de autokopers gaat op deze manier te werk. Het is ook niet niks, er is altijd een flink bedrag mee gemoeid. Voorzichtige kopers willen alles weten, van hoe het kopen in zijn werk gaat, tot wat welke auto kan. Vaak komt dit type consument met een lijstje de showroom binnen.

Handig als je als verkoper weet op welke manier je samen de punten op dat lijstje kunt afstrepen.

Of als je weet waar ze haar informatie haalt, zodat je daar al met je aanbod kunt zijn.

Consumentenbond De zoektocht van Anneke naar een andere auto kwam vorig jaar uit bij het merk dat zij en haar man vijftien jaar geleden ook hadden. “Het was nog een heel gedoe hoor, voordat ik de knoop kon doorhakken. Er komt ook zoveel bij kijken.

Een auto kost veel geld, daar moet ik echt even over nadenken.” Anneke verzamelde online onder andere bij de Consumentenbond informatie

over hoe je een auto koopt. Ook websites van consumentenprogramma’s als Radar pluisde ze uit. Daarnaast vroeg ze naar ervaringen bij vrienden en familie. “Je komt zo toch een heleboel te weten.”

De auto die ze op het oog had stond al klaar om een proefrit mee te maken toen ze de showroom binnenstapte. De verkoper nam uitgebreid de tijd voor Anneke en haar man. Ze namen bij een kop koffie de lijst met vragen door. Daarna maakte ze samen met haar man een proefrit. Anneke heeft vervolgens tijd nodig om te beslissen. Ze maakte nog een proefrit en nam op een avond de opties grondig door.

Daarna was ze zeker. “Het ophalen van de auto was een feestje! We namen samen met de verkoper de laatste instructies door. Nu kunnen we weer zorgeloos en veilig op pad met onze kleinzoons.”

BOVAG bracht voor de auto- en de fietsbranche verschillende klantreizen en koopstrategieën in kaart.

Lees ze allemaal op leden. bovag.nl/klantreis.

Typen kopers Fiets:

Pragmatische koper

Fiets:

Steunzoekende koper

Fiets:

Belevingzoekende koper

Fiets:

Prijsgedreven koper

Fiets: Customizer Auto:

No-nonsense koper

Auto:

Feel good koper

Auto:

Voorzichtige koper

Auto:

Grondige koper

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 29

BOVAG LEDENVOORDEEL

Verdien uw contributie terug De BOVAG Ledenwinkel is het grootste inkoopcollectief binnen de automotive branche. Iedere dag worden nieuwe scherpe deals gemaakt.

Laat dat voordeel niet liggen, want met de BOVAG Ledenwinkel verdient u heel gemakkelijk een deel van uw BOVAG-contributie terug.

Collectief ledenvoordeel voor u

Energie Bespaar heel veel euro’s met het BOVAG Ledenwinkel Energiecollectief. Overstappen is zeer eenvoudig en wordt verzorgd door de Ledenwinkel.

Uw besparingen kunnen oplopen tot wel 23% gemiddeld! Vraag geheel vrijblijvend een besparings­ analyse aan.

Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: energie aanbieding.

TL-Verlichting Door uw TL-lampen te wisselen kunt u direct 50% stroom besparen. U plaatst in uw bestaande armaturen door middel van een adapter, een energiezuinige Philips T5 TL-lamp.

Deze is net zo zuinig als LEDverlichting en geeft meer licht. Binnen tien seconden bespaart u al elektriciteit.

Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: tl verlichting.

Sleutelorganisatie BOVAG Ledenwinkel.nl is exclusief distributeur van AHBproducten in Nederland. Daarom krijgt u als BOVAG-lid speciale korting op de AHB-verkoopprijs van producten voor werkplaats, showroom en buitenterrein. Bij deze BOVAGkrant vindt u de brochure Sleutelorganisatie.

Kijk voor uw speciale BOVAG-prijzen op www.bovagledenwinkel.nl/ werkplaats/sleutellabels.

Meer ledenvoordeel? Kijk op: www.bovagledenwinkel.nl, bel met (030) 65 95 222 of mail naar info@bovagledenwinkel.nl

Kantoorartikelen BOVAG-leden ontvangen een fikse korting op kantoorartikelen van Lyreco. Dat geldt voor het gehele assortiment, waaronder papier, ordners, schrijfwaren, toners en inkjets, facilitaire producten en meubilair.

Daarnaast kunt u met uw eigen contactpersoon van Lyreco speciale prijzen overeenkomen voor specifieke producten die u regelmatig bestelt.

Kijk op www.bovagledenwinkel.nl onder het tabblad kantoor.

Vergaderen bij BOVAG Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik.  Centraal in Nederland  Zalen voor 4 tot 250 personen  Gezonde, verse en ambachtelijke maaltijden uit de BOVAGkeuken  Ruim atrium biedt ruimte voor uw event of afterparty  Ruime, eigen parkeergelegenheid

30 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

ieuwsgierig? Doe de virtuele N tour door het BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen.

Daar vindt u ook informatie over zalen, catering en tarieven.

Reserveren kan via de site, maar ook via (030) 65 95 212 of vergaderen@bovag.nl.

BOVAG Ledenadvies Voor advies over cao en personeel, juridische zaken, arbo en veiligheid, milieuzaken en fiscale zaken kunt u terecht op: leden.bovag.nl/ advies-vragen.

Staat uw vraag er niet bij, bel dan met BOVAG Ledenadvies (030) 65 95 300.

SERVICE Afdelingen en sites

BOVAG online

Uw aanspreekpunt Autodealers

BOVAG Ledenportaal leden.bovag.nl Laatste branchenieuws, achter­ grond­informatie in dossiers, praktische tools en hulpmiddelen.

BOVAGkrant www.bovagkrant.nl Alle branche-edities online teruglezen, plus informatie voor adverteerders.

BOVAGhuis www.bovaghuis.nl Samenwerken en kennisdelen met andere BOVAG-leden.

BOVAG.nl www.bovag.nl Informatie voor consumenten, inclusief zoekmachine waarin alle BOVAG-leden terug te vinden zijn.

Geert Brummelhuis E geertbrummelhuis@bovag.nl T (030) 65 95 424

Voorzitter Bert de Kroon E autodealers@bovag.nl Namens single point-dealers, multi point-dealers en erkend reparateurs Mark van Zummeren E mvzummeren@vanzummeren.nl

Marco van Veldhuizen E marco@deautoavenue.nl

Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Namens holdings Jan-Geerlof de Ruiter E jan-geerlof.deruiter@stam.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Bart de Vries directeur BOVAG bartdevries@bovag.nl

Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Namens dealerverenigingen Theo Janssens E t.janssens@vodn.nl

Accountadviseurs BOVAG Autodealers Jan Pieter van der Meulen E janpietervandermeulen@ bovag.nl T (06) 22 55 57 58

Bestuur BOVAG Schadeherstelbedrijven Voorzitter Toine Beljaars E tbeljaars@ixorg.nl T (06) 20 00 24 13

BOVAG-partners BOVAG Ledenwinkel T (030) 659 52 22 Bovemij Verzekeringen T (024) 366 66 66 Innovam groep T (030) 608 77 22 Bovemij Financiële Diensten T (024) 366 55 66 RDC inMotiv T (020) 549 71 71 ViaNorm T (030) 608 79 70

BOVAG-sites leden.bovag.nl www.bovag.nl www.bovagledenwinkel.nl www.bovaghuis.nl www.bovagkrant.nl

Richard van Alphen E richardvanalphen@bovag.nl T (06) 53 51 67 18 René Lamers E renelamers@bovag.nl T (06) 20 44 11 67

BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

Frans Kragten E franskragten@bovag.nl T (030) 65 65 436

Bestuur BOVAG Autodealers

Wijnand Tigchelaar E w.tigchelaar@tigchelaar.nl

Het BOVAG-verenigingsbestuur

Uw aanspreekpunt Schadeherstelbedrijven

Colofon Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl

MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl

DEMAC Acountans/ Consultants Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (0345) 53 20 10 E: info@demac.nl I: www.demac.nl

22 april 2016, jaargang 24, nr 4.

De BOVAGkrant is het officiële leden­ magazine van BOVAG en verschijnt 16 keer per jaar.

UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl.

HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra.

E: elviraspoelstra@bovag.nl. REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld, Rik Werner. E: redactie@bovag. nl TRAFFIC Carolien van Rheenen.

E: traffic@bovagkrant.nl.

PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Ritchard Kelliher ADVERTENTIES BOVAG; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl.

Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle.

ABONNEMENTEN Opgave, adres­ wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263.

E: klantenservice@aboland.nl.

I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs: € 110,00 per jaar excl. BTW. (Losse nummers op aanvraag.)

BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl. MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Mark Litjens, Gideon van Aartsen, Bas Snijder, Marco Slot, Peter Arno Broer, Jeffrey van der Vaart, Paul de Waal, Shutterstock, iStock, Adobe Stock, BOVAG-archief.

De redactie van BOVAG is bij de samen­ stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld.

Hergebruik van artikelen uit de BOVAG­krant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft ge­geven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijk­heid aanvaarden voor moge­lijke gevolgen die zouden kunnen voort­vloeien uit het (her)gebruik van de in deze uit­gave opgenomen informatie.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016 31

Verzekeringen, financieringen en rechtshulp.

Samen gaan we vooruit.

Hoe kunnen wij jou helpen? www.wijzijnbovemij.nl