Bk 2016 nr04 editie Verhuur- & Deelautobedrijven by BOVAG

nummer 4 / april 2016

krant

VHR

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

in dit nummer:

Zelf energie opwekken

SPEC I ED ALE VERH ITIE

U DEEL UR- EN A BEDR UTO IJVEN

Gaat niet, bestaat niet! Wij stellen geen enkele klant teleur Robert en Nico van ’t Hart, Van ’t Hart Autoverhuur

Hoe betaal je dat? pagina 16

Samen verhuren Familiebedrijven bundelen krachten pagina 10

Voorjaars bijeenkomsten BOVAG komt naar u toe pagina 15

Alles kan

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier. Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&M algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

VOORAF

VOORWOORD

INHOUD

Big Data en uw ondernemerschap In vervolg op mijn vorige column inzake Big Data wil ik u volgend citaat uit Aftersales Magazine niet onthouden: “[…] Wij zullen er echter voor waken dat wij de regie over alle voertuigdata behouden. Wij bepalen welk onderhoud, wanneer wordt gepleegd. Niet het systeem van de fabrikant bepaalt dat, maar wij als Leaseplan”, aldus Wolfgang Reinhold, senior vice president car remarketing, operations & procurement van Leaseplan op de Aftermarket Conferentie van Clepa in Brussel. Ik wil maar zeggen: de battle for Big Data is definitief losgebarsten. Als we niet uitkijken, wordt die strijd uitgevochten over de ruggen van retail en consument. Vandaar dat we als BOVAG samen met onze autoleden een helder en eenduidig standpunt hebben ingenomen: het draait om keuzevrijheid van de autobezitter. En waarborging van privacy is daarbij een randvoorwaarde. Maar even zo belangrijk is een level playing field: ondernemers en ondernemingen in de automotive moeten gelijke kansen hebben om data te genereren, te verwerken en op basis daarvan proposities voor de autobezitter te maken. Bijvoorbeeld op het gebied van reparatie, onderhoud, banden, haal- en brengservices, vervanging (permanent en tijdelijk), verzekeringen enzovoorts. Daarbij zullen nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan en bestaande worden geïntensiveerd. Bijvoorbeeld tussen importeur en dealer, tussen leasemaatschappij en autobedrijf, tussen autobedrijven onderling en bijvoorbeeld met schadebedrijven en bandenbedrijven. Het komt daarbij aan op uw ondernemerschap: doet u mee in de ontwik keling, sluit u zich aan bij samenwerk ingsverbanden, bent u in de lead naar uw klant of stelt u zich afhankelijk op van anderen? Die positio neringsdiscussie gaan we d it jaa r volop voeren.

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG

16 Energie-opwekker Zonnepanelen, warmte-koudeopslag, een pelletkachel; duurzaam ondernemen betekent ook kritisch kijken naar waar je de energie voor je bedrijf vandaan haalt. Wat kan er allemaal, en wie helpt je met investeren?

10 Een grote familie Vijf zelfstandige familiebedrijven slaan de handen ineen in De Autoverhuurders, een netwerk voor verhuur van auto’s, busjes en vrachtwagens. In een klap hebben ze landelijke dekking en zijn ze een interessante partij voor grote, landelijk opererende klanten.

08 Robert en Nico van ’t Hart Niks is te gek voor de Rotterdams broers Van ’t Hart, en dus staat hun verhuurbedrijf bekend als de partij waar álles kan, áltijd.

12 Snapshot Big Data, wie zit er aan de knoppen?

04 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten. Kortom, de dingen die BOVAG en haar leden bezighouden.

22 LEDENVOORDEEL

Ken uw klant

Anneke is een voorzichtige koper. Hoe help je haar een keuze te maken? BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 3

KORT BETALINGSVERKEER

WERKGEVERSZAKEN

Feestdagen: vrij of niet?

Do's en don'ts bij creditcards

oor goed op de hoogte te zijn van de regels rond het autoriseren van een creditcard voorkomt u extra kosten. BOVAG zet voor de MasterCard-creditcard de belangrijkste regels op een rij. Een autorisatie is onderdeel van iedere creditcardbetaling. Pre-autorisaties worden vaak toegepast in de verhuurbranche. De klant geeft zijn creditcard als onderpand, waarna het verhuurbedrijf een bedrag op de creditcard reserveert. De finale autorisatie is de uiteindelijke transactie, bijvoorbeeld nadat de huurauto door de klant is teruggebracht. Regels Voor MasterCard- en Maestro-betalingen gelden de volgende regels: M asterCard pre-autorisaties zijn 30 dagen geldig, Maestro pre-autorisaties 7 dagen.

 Transacties moeten binnen 4 werkdagen na de definitieve autorisatie verwerkt zijn.  Het bedrag en valuta van de definitieve autorisatie moeten gelijk zijn aan die van het transactiebedrag.  Voor autorisaties die niet aan de voorwaarden voldoen worden extra kosten in rekening gebracht, de kosten bedragen 0,25% van het geautoriseerde bedrag met een minimum van €0,03. Kostenbesparing Wanneer deze regels niet worden toe gepast, worden er extra kosten in rekening gebracht. Branchemanager Anton Pluim adviseert verhuurbedrijven om nog eens kritisch naar hun bedrijfsprocessen te kijken. “Misschien kan uw betalingsproces nog efficiënter worden ingericht. Dat loont, want een kortere doorlooptijd scheelt kosten.”

 Kijk voor veelgestelde vragen en tips op leden.bovag.nl.

Hoewel er nog geen nieuwe cao MvT is, gelden voor werknemers op grond van nawerking van de cao de volgende feestdagen in april en mei:  Koningsdag: 27 april 2016  Hemelvaartsdag: 5 mei 2016  2e Pinksterdag: 16 mei 2016

dag. Wordt er toch gewerkt? Dan moet er een toeslag van 85% worden betaald. U kunt er ook voor kiezen om de gewerkte uren zonder toeslag uit te betalen en de werknemer in dezelfde of de volgende week een vrije dag te geven.

Werknemers hebben op feestdagen recht op een vrije

 Kijk voor meer informatie op leden.bovag.nl.

Agenda Mei  10 mei: Ondernemerscafé (Bunnik)  11 mei: Regiobijeenkomst BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven (Zwolle)  23 mei: Ondernemerscafé (Sneek)  25 mei: Regiobijeenkomst BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven (Leusden)

Juni  6 juni: Innovation-to-go (Bunnik)  7 juni: Ondernemerscafé (Rotterdam)  14 juni: Ondernemerscafé (Giethoorn)

 Kijk op leden.bovag.nl/ agenda voor meer events.

CIJFERS

Gedurende een periode van drie weken maakte BOVAG Ledenvoordeel in totaal 94 Energie Besparingsanalyses op maat voor BOVAG-leden. Bron: BOVAG Ledenwinkel. Kijk voor meer informatie op bovagledenwinkel.nl. 4 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

% , 36 2

Deze BOVAG-leden bespaarden door het BOVAG Ledenvoordeel collectief gemiddeld 36,2% op hun energierekening.

€1.348 In totaal werd er samen €126.727,31 bespaard. Oftewel een gemiddeld voordeel van €1.348,- per BOVAG-lid.

KORT VAN DE VOORZIT TER

SCHADE-INSPECTIE

Tweerichtingsverkeer

e gaan in mei het land in, om te horen wat er bij jullie speelt.

Tijdens de afgelopen sessie met ons bestuur kwam het wederom aan het licht: wat we allemaal belangrijk vinden is het contact met de achterban. Met de leden, jullie dus! In contact komen met de leden is dan ook één van de pijlers voor 2016. Daarom organiseren we dit jaar een paar regionale bijeenkomsten, in plaats van één voorjaarsbijeenkomst. Zo maken we de drempel nog een stukje lager om met elkaar in gesprek te gaan. Op het programma staan onderwerpen die verhuurders helpen bij hun ondernemerschap. Hierover is meer te lezen op pagina 15 van deze krant. De avond staat vooral in het teken van tweerichtingsverkeer. Er zijn bestuursleden aanwezig die graag horen wat jullie bezighoudt en waar we mee aan de slag moeten. Ook zijn er mensen van BOVAG Ledenadvies aanwezig die juridische vragen kunnen beantwoorden. En natuurlijk is er ruimschoots de tijd om met collega-ondernemers over vakspecifieke onderwerpen van gedachten te wisselen en van elkaar te leren. Ik hoop jullie daar binnenkort te ontmoeten!

et loont om een huurvoertuig goed te inspecteren, voordat de huurperiode begint.

 Maak niet alleen foto’s of camerabeelden nadat het voertuig is ingeleverd door de klant. Zorg ook dat er foto’s of camerabeelden zijn gemaakt bij elke afgifte, voordat de huurperiode begint. Dit is belangrijk bewijsmateriaal bij een eventueel geschil met de huurder.  Loop bij de afgifte het voertuig nauwgezet langs samen met de klant. Gebruik een

INSPIRATIE

Aan de slag met Big Data informatie op. Hoe ontsluit je relevante informatie voor je bedrijf?

AUTO EN FISCUS

De 100 meest gestelde vragen over autofiscaliteit Auto en Fiscus 2016

st gestelde vrag

De 100 mee

verhoging om eventuele bovenhoofdse schades goed te kunnen zien. Het is belangrijk om deze procedure te volgen, adviseert branchemanager Anton Pluim. “Als niet onomstotelijk vaststaat dat de schade er nog niet was bij afgifte, dan wordt in geval van een rechtszaak de consument door de rechter in bescherming genomen. BOVAG snapt heel goed dat dit voor verhuurders als onredelijk kan worden ervaren. Met het navolgen van deze stappen worden dit soort situaties zoveel mogelijk voorkomen.”

 Lees de case van een verhuurbedrijf en de uitspraak die de rechter daarover nam op leden.bovag.nl.

VRA AG & ANTWOORD

 Meld u snel aan via leden. bovag.nl/innovationtogo.

Hoe verloopt bijvoorbeeld de btw-heffing bij de margeregeling? Wanneer geldt de BPM-vrijstelling voor een ondernemer? En hoe zit het met de regels omtrent bijtelling voor de auto van de zaak? Al deze vragen worden beantwoord in Auto en Fiscus 2016, inmiddels hét standaardwerk in de branche. Het boekje is te downloaden als ePub op leden.bovag.nl.

BOVAG geeft twee tips om eventuele schade aan de bovenzijde goed in beeld te brengen.

Wim Slagter, voorzitter BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven

Noteer alvast in uw agenda: maandagavond 6 juni vindt er weer een Innovation-togo plaats in het BOVAGhuis. Deze keer gaat het over Big Data. Alle met elkaar communicerende apparaten leveren een schat aan

Wees scherp op bovenhoofdse schade

Contract stilzwijgend verlengd. Wat nu? Vraag: Een overeenkomst is stilzwijgend voor dezelfde periode verlengd. Hoe voorkom ik dat dit ‘zomaar’ gebeurt? Antwoord: Door meteen na het aangaan van een contract deze ook weer meteen op te zeggen, voorkomt u stilzwijgende verlening. Of zet de uiterste opzegdatum in uw agenda. Zo vergeet u niet om de overeenkomst op te zeggen en voorkomt u dat u weer voor een langere periode (ongewenst) vastzit aan een contract. Het is namelijk niet verboden om contracten tussen zakelijke partijen stilzwijgend te verlengen. Consumenten genieten deze

bescherming sinds 2011 wel. Volgens de toen aangenomen wet mogen bedrijven overeenkomsten met een consument na de eerste contractperiode niet stilzwijgend verlengen met nogmaals een bepaalde periode. Veel ondernemers gaan er in de praktijk vanuit dat deze bescherming ook van toepassing is op overeenkomsten tussen twee zakelijke partijen, dit is niet het geval.

 BOVAG Ledenadvies is telefonisch bereikbaar op (030) 65 95 300. BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 5

SOFTWARE VOOR DE VERHUUR EN TRANSPORT SECTOR

COMFISOFT

UW ONLINE WAGENPARKBEHEERDER Digitaal alle schades inzichtelijk met foto’s

Bewustwording en geen discussie over schade

Alles real-time beschikbaar: geen software installatie nodig

Online onderhoud- en controlelijsten

WWW.COMFISOFT.NL | INFO@COMFISOFT.NL | 020-2108019

t U ko m ? ok o h c o t

Samenwerking en innovatie zijn voorwaarden voor de toekomst. Kom daarom naar het BOVAG Ondernemerscafé en ontmoet mobiliteitsondernemers uit uw eigen regio. Kijk voor data en locaties op: leden.bovag.nl/ondernemerscafe

AANMELDEN

FEITEN & CIJFERS

BOVEMIJ MA AKT DE BAL ANS OVER 2015 OP

Verzekerd van winst in de branche Bovemij, de de dochter van BOVAG, maakt jaarlijks de balans op. Niet alleen in cijfers, maar ook waar ze staat als gaat om trends in mobiliteit. Over 2015 verscheen onlangs een lijvig jaarverslag vol resultaten. En die laatste zijn eigenlijk het meest interessant, want de winst van Bovemij vloeit rechtstreeks terug in de automotive branche. Via moederorganisatie BOVAG in allerlei activiteiten en initiatieven om de branche vooruit te helpen, maar ook rechtstreeks in de portemonnee van BOVAG-leden die destijds aandeelhouder zijn geworden. Genoeg reden dus om in de BOVAGkrant te laten zien, wat verzekeren en financieren bij Bovemij de branche nou precies oplevert.

Financiering

€44 miljoen €85 miljoen aan uitstaande financieringen via 20 bedrijven eind 2014

Helder

aan uitstaande financieringen via 40 bedrijven eind 2015 Bovemij is als financieel dienstverlener van de mobiliteitsbranche uitstekend in staat om samen met de branche consumenten optimaal te bedienen. Daarom is Bovemij een aantal jaar geleden begonnen met

financieringsproducten, zoals een white label-leaseproduct dat via merkdealers wordt aangeboden. Een ultieme vorm van het geld binnen de branche houden, door de sturing van schade en onderhoud naar het BOVAG-bedrijf.

€8,5 miljoen totaal aan de branche uitgekeerd dividend

€64,3 miljoen

schade-uitkeringen aan de branche

Verzekering

€11,5 miljoen Het technisch resultaat over 2015 bedroeg door de hoge schadelast op WAM slechts €11,5 miljoen. Dat is 10,5 miljoen minder dan in 2014.

Helder is het onlangs opgerichte consumentenplatform dat de consument in contact brengt met een Car Coach, die voor hem in zijn regio bij aangesloten BOVAGbedrijven op zoek gaat naar een gegarandeerd goede – nieuwe of gebruikte – auto die perfect bij zijn wensen past. De auto wordt dan samen met het BOVAG-lid, via een private lease-constructie in abonnementsvorm geleverd.

15,5 6,6

€15,5 miljoen winst voor belastingen

meer premieinkomsten dan in 2014

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 7

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

“ Gaat niet, bestaat niet!”

Van ’t Hart Autoverhuur BV werd opgericht in 1962. Broers Robert (56) en Nico (67) runnen het succesvolle familiebedrijf in de Rotterdamse wijk Kralingen. Hun vloot: 475 busjes, bestelwagens, pick-ups en personenauto’s. Hun credo: “Gaat niet, bestaat niet!”

“

nze vader, Ab van ’t Hart, begon als melkboer met paard en wagen. Later reed hij met een ijzeren hond, daarna in een bestelwagen. Hij kocht ook een VW Transporter, als reserveauto, maar gebruikte die nauwelijks. En dus verhuurde hij het busje. Dat leverde geld op. Er kwam nog een busje bij, toen nog één en nog één. Zo begon Van ’t Hart Autoverhuur. Elke Rotterdammer kent de busjes met ons logo: het zwarte hartje.” Robert: “Ik was de jongste van vier zonen. Ons werd altijd gezegd: ‘Zodra je kan lopen, kan je ook je handjes laten wapperen!’ Buiten schooltijd moesten we mee op de melkwagen, later auto’s wassen en poetsen. Na het overlijden van mijn vader namen de vier broers het verhuurbedrijf over.”

WK Beachvolleybal Nico: “Eén broer is inmiddels overleden, de broer onder mij is met pensioen. Ik ben 67, maar thuiszitten lukt mij niet, het bedrijf is mijn leven. We zijn gegroeid naar 8 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

35 man personeel, beschikken over 475 voertuigen, een eigen garage, plaatwerkerij en tankstation. Ons uitgangspunt: wij stellen geen enkele klant teleur, ook al is de druk soms hoog. Laatst, bij het WK Beachvolleybal in Apeldoorn, werden opeens veel meer personenbusjes gevraagd dan wij in huis hadden. Wij hadden de organisatie het vervoer gegarandeerd. En bij ons geldt: afspraak is afspraak! En dus ging de wereld op z’n kop, ik haalde die busjes overal vandaan.” Robert: “Want … gaat niet, bestaat niet! Wij verhuren voor zeventig procent aan g rote, gerenom meerde Rot terda mse bedrijven. Belangrijk zijn ook de onderaannemers in de haven, zij vervoeren dagel ijk s du i zenden a rbeiders naa r scheepskades, chemische fabrieken en raffinaderijen. Onze voertuigen worden ook ingezet bij rampen, zoals die enorme ontploffing in Moerdijk. Dan moet zo’n bedrijventerrein worden schoongemaakt. Doen wij niet moeilijk over, ze mogen onze auto’s gebruiken.”

Incasseren en afwachten Nico: “Het la st igste deel va n on ze business? Incasseren! Wij zitten er kort bovenop. Want wie het meeste zeurt wordt als eerste betaald, zo werkt dat helaas. Belangrijk is ook: laat je nooit gek maken. In 2008 bestelden wij vijftig Dacia Logans, ideaal voor korteafstandvervoer van Poolse arbeiders. Maar toen de Dacia’s werden geleverd was daar opeens de crisis van 2009: al die Polen weg! We besloten onze Dacia’s niet met grof verlies te verkopen, maar ze in een loods te stallen. Rustig wachten op betere tijden. Na twee jaar reden ze weer, als spiksplinternieuw.” Robert: “Vervelend is dat Rotterdam de havenbedrijven op de Tweede Maasvlakte heeft verplicht elektrische auto’s in te zetten. Wij moesten onze auto’s terughalen. Twee contracten kwijt! Diep investeren in puur elektrische voertuigen zien wij voorlopig niet zitten; vooral de actieradius is nog te gering. Ook hier wachten we rustig de ontwikkelingen af.”

Tekst: Gideon van Aartsen Fotografie: Peter Arno Broer

Laat je nooit gek maken

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 9

SAMENWERKING

Nu kunnen wij wél die 100 bussen leveren die even nodig zijn, tegen op maat gesneden tarieven DE AUTOVERHUURDERS MAKEN REGIONALE VERHUURVLOTEN L ANDELIJK BESCHIKBA AR

2.000

Familie bedrijven met ambitie

voertuigen zitten er nu in de gezamenlijke vloot van De Autoverhuurders.

Van vrachtwagen tot personenbus en koelwagen, het aanbod is divers.

De Autoverhuurders is 24/7 bereik baar. Dat is flexibiliteit waar landelijk opererende klanten om vragen.

De Autoverhuurders is een kersvers samenwerkingsverband van vijf zelfstandig opererende verhuurbedrijven. Met hun wagenparken samen hebben ze in een klap landelijke dekking en zijn ze een serieuze partner voor grote afnemers. Máár, ze behouden de flexibiliteit die voor familiebedrijven zo kenmerkend is. Het beste van twee werelden dus.

“

Ophalen in Amsterdam, wegbrengen in Apeldoorn; bij De Autoverhuurders is dat geen probleem.

10 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

k had in het verleden al eens gesproken met Kuperus Autoverhuur in Hilversum en Van Dusschoten & Van Ginkel in Amersfoort en Zeist. Met als achterliggende gedachte om een samenwerking aan te gaan en zo een groter gebied te bedienen. Die samenwerking is er toen niet van gekomen, maar het idee bleef sluimeren”, vertelt Arjan Bultman, directeur van Bultman Autoverhuur in Apeldoorn en een van de initiatiefnemers van De Autoverhuurders. “Als lokaal bedrijf laat je markt liggen. Veel landelijk werkende grote bedrijven willen graag samen werken met autoverhuurders die eveneens op nationaal niveau opereren. Als hun filiaal in Maastricht tijdelijk extra bussen nodig heeft, dan willen ze dat die daar opgehaald kunnen worden”, weet Ronald Diks van Diks Autoverhuur

in Amsterdam, Amstelveen en Almere. “Grappig is dat veel van die grote klanten de service zoeken die je eigenlijk alleen bij een familiebedrijf verwacht: persoonlijke benadering, kwaliteit en vooral: altijd open. Ook in het weekend. Dan geven de meeste grote verhuurbedrijven namelijk niet thuis. Wij wel.”

Hoge servicegraad Toen de vijf – naast de genoemde bedrijven gaat het om Bert Jonk Autoverhuur in Zwaag, Purmerend, Zaandam en Oude Meer – elkaar in Ierland tegen het lijf liepen, kwam het gesprek al snel op de vraag hoe je landelijk kunt opereren, zonder de identiteit van je eigen bedrijf onder te laten sneeuwen. “We wilden allemaal meer uit ons wagenpark halen. Bovendien concludeerden

Tekst: Mark Litjens Foto: Peter Arno Broer

Familiebedrijven onder de rivieren, sluit u aan! De Autoverhuurders zoekt nog uitbreiding in het zuidelijke deel van Nederland. Familiebedrijven die zich willen aansluiten bij dit samenwerkingsverband kunnen contact opnemen met Arjan Bultman van Bultman Autoverhuur, arjan@deautoverhuurders.nl.

wij al snel dat wij als familiebedrijven iets extra’s te bieden hebben. Wij streven stuk voor stuk naar een hoge servicegraad, dat zit in ons bloed. Daar drijven onze bedrijven al decennia lang op”, aldus Bultman. Hoe enthousiast iedereen op dat moment ook was, het heeft daarna nog zeker twee jaar geduurd voordat De Autoverhuurders een feit was. “We hebben goede gesprekken gevoerd over wat de samenwerking inhoudt. Met name over de indeling in regio’s is lang doorgepraat. Niemand wil immers omzet uit handen geven. Toch zijn we daar overheen gestapt, met name door er rustig de tijd voor te nemen”, herinnert Bultman zich.

Eigen kleuren “Een ander belangrijk punt was de gelijkschakeling van tarieven. Je hebt liever niet dat anderen bij jou in de keuken kijken, maar uniformiteit is belangrijk. Vandaar een gezamenlijke website, waar wij alleen als De Autoverhuurders zijn te vinden, niet onder onze eigen namen. We hebben wel besloten om de auto’s in eigen kleuren te behouden. De uitstraling van het familiebedrijf moet blijven bestaan”, vult Diks aan. De onderneming die er nu staat, timmert al hard aan de weg maar is nog niet af. Onlangs besloot van Van Gent Autoverhuur in Zwijndrecht ook mee te

doen, maar er met name in het zuiden is de dekking nog niet optimaal. Diks: “Wij hebben nog wat lege regio’s in te vullen, met name ten zuiden van de grote rivieren. Familiebedrijven uit het zuiden die willen instappen, zijn van harte welkom. Hoe eerder hoe beter, want de eerste resultaten van onze samenwerking zijn al voelbaar. De afnemers die wij benaderen, zijn erg enthousiast. Nu kunnen wij ineens wél die 100 bussen leveren die even nodig zijn, tegen op maat gesneden tarieven die bovendien op één verzamelfactuur terecht komen. Nog zoiets: vanaf nu kan een klant een auto in Amsterdam huren en in Apeldoorn terugbrengen als hem dat beter uitkomt. Zelfs op zondag. Heb je als bedrijf voor een bepaalde periode extra capaciteit nodig, dan zijn onze shortlease-mogelijkheden misschien een optie. Het kan allemaal, het zijn nu eenmaal de diensten die grote klanten zoeken en die wij nu in gezamenlijkheid kunnen bieden. En elke deelnemer heeft zijn specialiteit, dus we kunnen vrijwel elke vorm van transport aanbieden, van personenbus tot koelwagen.”

Portemonnee Natuurlijk gaat het niet alleen om dienstbaarheid en landelijke dekking. De samenwerking moet onderaan de streep ook iets opleveren. “Onze

DeAutoVerhuurders.nl

Klanten wij sam moet

instelling is dat iedereen er beter van worden. Omdat we landelijk bezig zijn, is groei onvermijdelijk. Daar komt bij dat je als grote organisatie een betere onderhandelingspositie hebt bij de inkoop van nieuw materiaal. Dat zien wij met z’n allen terug in de portemonnee”, aldus Bultman. In dit kader wil hij meteen kwijt dat hij gewoon zaken blijft doen met de autobedrijven waar hij nu zijn wagenpark vandaan haalt: “Wij hebben graag een langdurige relatie met onze klanten, dat geldt natuurlijk ook voor die met onze leveranciers. Die vergeten wij echt niet nu wij landelijk inkopen”. Volgens de Bultman en Diks is de hele operatie goed op stoom. “Wanneer het zuiden is ingevuld, zijn wij er echt helemaal klaar voor. Maar nu al is de kracht van de samenwerking voelbaar. En daar is het tenslotte allemaal om begonnen”, zegt Bultman tot slot. BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 11

SNAPSHOT

Bij het verzamelen, verrijken en delen van informatie gaat het eerst en vooral om het bieden van keuzevrijheid

Automotive data: wie zit er aan de knoppen? De mobiliteitssector staat aan de voor avond van een grootschalige battle for data. De auto die verbonden wordt met internet opent ongekende mogelijkheden. Verschillende partijen, zowel de auto motive sector als daarbuiten, willen deze data gebruiken om hun producten en diensten nog beter aan te laten sluiten op de behoefte van de consument. De vraag is: hoe pakken we dat verantwoord aan? Hoe zorgen we ervoor dat de consument keuzevrijheid geniet en dat zijn privacy wordt gerespecteerd? En hoe zorgen we voor een eerlijk speelveld in de (personen)autobranche? Op de BOVAG-dataconferentie op 12 april kwamen politieke partijen, ministeries, brancheorganisaties, belangen organisaties en andere automotive stakeholders bij elkaar om hierover van gedachte te wisselen. 12 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

Fotografie: Jeffrey van der Vaart

BOVAG vindt dat de klant de regie moet hebben over de data uit zijn connected car. Daarvoor zijn, naast het waarborgen van de privacy, de volgende randvoorwaarden nodig:

Transparantie Duidelijkheid over welke data worden gegenereerd, waar de data naartoe gaan en waarvoor de data worden gebruikt.

Opt-out De mogelijkheid voor de klant om bepaalde datastromen af te sluiten. Welke data wel en welke niet?

Opt-in De mogelijkheid voor de klant om bepaalde datastromen toe te voegen. Benieuwd naar het gehele BOVAG-standpunt over automotive data? Kijk op leden.bovag.nl/bigdata.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 13

Vragen over wetten of regels?

Check het bij Ledenadvies! Loopt u rond met vragen over bijvoorbeeld ontslag of verlof? Heeft u een probleem met een klant of leverancier? En kunt u het antwoord niet vinden op leden.bovag.nl/advies-vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies. De deskundige adviseurs beantwoorden uw vragen en geven advies op het gebied van personeel, milieu, fiscaliteit en juridische zaken.

U kunt BOVAG Ledenadvies bereiken via ledenadvies@bovag.nl of (030) 659 53 00

VOORJAARSBIJEENKOMSTEN

Onderweg naar u BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven gaat dit voorjaar het land in met twee regiobijeenkomsten. Tijdens deze avond wordt ingezoomd op geschillen met de klant en het verhuurbedrijf van de toekomst. Bent u erbij?

et overkomt elke ondernemer wel eens: onenigheid met de klant. Ook al is het proces van uitgifte van een auto en de uitleg daarover echt goed geregeld. Toch kan de klant de voorwaarden anders begrijpen. Het gevolg: een geschil. En soms gaat dat om serieuze bedragen. Hoe ga je daar als ondernemer goed mee om? Wat is je rechtspositie? En belangrijker nog: hoe kunnen deze situaties worden voorkomen? Tijdens de voorjaarsbijeenkomsten zijn medewerkers van BOVAG Bemiddeling en BOVAG Ledenadvies ‘live’ aanwezig. Zij schetsen praktijksituaties en beantwoorden direct alle vragen op het gebied van geschillen met de klant. Natuurlijk is er in de pauze en na afloop ook ruimte voor andere juridische vragen. Het succes van private lease heeft velen verrast. Het geeft aan dat het autobezit echt aan het veranderen is. Welke kansen levert dit verhuurbedrijven

op? BOVAG laat aan de hand van voorbeelden zien wat er om ons heen gebeurt. In Haarlem is er bijvoorbeeld een projectontwikkelaar die een flexauto samen met een koopappartement aanbiedt bij een nieuw te bouwen complex. Een samenwerking die misschien niet direct voor de hand ligt, maar die inmiddels realiteit is. We gaan graag in gesprek over hoe u over onze toekomstschetsen denkt en waar de afdeling BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven zich de komende tijd op moet gaan focussen. Natuurlijk is er volop gelegenheid tot netwerken en bij te praten met collega’s. Genoeg redenen om de voorjaarsbijeenkomst te bezoeken!

Aanmelden Meld u direct aan via leden.bovag.nl/verhuurbijeenkomst. Deelname aan de voorjaarsbijeenkomsten is onderdeel van uw BOVAG-lidmaatschap.

Data & locaties

Zwolle Leusden

 Woensdag 11 mei: Zwolle  Woensdag 25 mei: Leusden De bijeenkomsten openen om 18.30 uur met koffie, thee en broodjes. Het programma start om 19.30 uur en om 21.00 uur wordt er afgesloten met een borrel. Meld u aan via leden.bovag.nl/ verhuurbijeenkomst.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 15

DUURZAAM ONDERNEMEN

Het is vaak een serie van kleine maatregelen die met elkaar veel opleveren Dolf Teuwen, Instituut voor Duurzame Mobiliteit

INVESTEREN IN DUURZAME ENERGIE LOONT

Waar haal je de energie vandaan?

Energiebesparingstips:

1 2 3 4

Plaats lichtsensoren in ruimtes die weinig worden gebruikt.

Isoleer verwarmings buizen, daken, muren en/of vloeren.

Bekijk de werkingstijden van de verwarming. Kan hij later aan of eerder uit?

Check de ver warmingsketel en huishoudelijke apparatuur. Oude apparaten kunnen beter vervangen worden door een nieuwer en duurzamer exemplaar.

Het kost een hoop energie om een bedrijf te laten draaien. De overstap naar een duurzame energiebron zoals zonneenergie is beter voor milieu én uiteindelijk ook voor de portemonnee. Dat klinkt mooi, maar hoe pak je dat aan? En waar haal je het geld vandaan?

Leg een automatische afsluiter van de compressor aan in de werkplaats en vervang tijdig koppelstukken zodat er geen lucht ontsnapt.

Plaats infraroodvloerverwarming op plaatsen waar je slechts lokaal verwarming nodig hebt, bijvoorbeeld in de showroom onder de werkplek van de verkoper of in de klantwachtruimte.

Schaf energiebe sparende TL-lampen aan, die al gauw 50% energie besparen ten opzichte van standaard TL-lampen. Bestel ze voordelig via bovagledenwinkel.nl.

16 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

“

en autodealer met een gemiddelde showroom verbruikt meer dan 125.000 kilowattuur stroom per jaar. Zo’n zestig procent van dit verbruik gaat naar de verlichting. Omgerekend is dat zo’n tienduizend euro per jaar. Dat is een enorm bedrag dat op deze manier ‘wegvloeit’ en waar een ondernemer niet direct iets van terugziet.” Aan het woord is Dolf Teuwen, Programma Manager Erkend Duurzaam bij het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (IvDM). Hij adviseert bedrijven in de mobiliteitsbranche over het doorvoeren van duurzame maatregelen in hun bedrijf. “Kennis over energieverbruik is de eerste stap voor een ondernemer naar een duurzame bedrijfsvoering. Bewustwording van dit soort cijfers helpt om mogelijkheden te zien waarmee geld te

besparen is en waarmee meer aan het milieu wordt gedacht.”

Terugverdienen Voor veel ondernemers is het een verplichting om te verduurzamen. Wanneer een bedrijfspand per jaar meer dan 50.000 kilowattuur stroom of 25.000 kubieke meter gas verbruikt, moeten er energiebesparende maatregelen worden doorgevoerd. Dat komt voort uit het SER Energieakkoord voor duurzame groei, dat in 2013 is ondertekend door meer dan veertig partijen, waaronder overheden en BOVAG. Twee van de doelen van dit Energieakkoord zijn een besparing van het energieverbruik met gemiddeld anderhalf procent per jaar en een toename van het aandeel hernieuwbare energieopwekking van vier

Tekst: Linda in ’t Hout

Voorbeelden van duurzame energievormen:

procent in 2013 naar veertien procent in 2020. Om ondernemers te helpen maatregelen door te voeren in hun bedrijf, is er eind 2015 voor de automotive branche een lijst met ruim twintig maatregelen opgesteld. Dolf Teuwen: “Als bedrijven deze maatregelen invoeren, voldoen zij automatisch aan de Wet Milieubeheer. De maatregelen zijn bovendien zo opgesteld, dat investeringen binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Het is dus in het voordeel van de ondernemer, die bespaart uiteindelijk energie én geld.”

Prijskaartje Wil je als bedrijf flinke stappen zetten en investeren in duurzame energievormen, dan is het aanbod groot. Er zijn bekende voorbeelden zoals zonnepanelen en

windturbines om energie mee op te wekken. Warmte-koudeopslag (wko) of pelletkachels zijn duurzame manieren om het bedrijfspand te verwarmen. Die laatste optie is in opkomst. Een Brabantse autodealer heeft momenteel een subsidieaanvraag lopen voor een pelletkachel, waarmee zo’n veertig procent op verwarmingskosten bespaard kan worden. Maar wat is een goed moment om te beginnen met zonnepanelen of een pelletkachel en hoe pak je zoiets aan? Dolf Teuwen: “Aan zo’n grote investering begin je niet zomaar. Vaak is er een natuurlijk moment waarop je zo'n beslissing neemt. Bijvoorbeeld bij de bouw van een nieuw pand, bij een verbouwing of renovatie, of wanneer de verwarmingsketel aan het einde van z’n levensduur is.” De eerste stap is laagdrempelig. Dolf Teuwen adviseert ondernemers eerst informatie op >

 Zonnepaneel: paneel dat zonne-energie omzet in elektriciteit  Zonnecollector: installatie die met behulp van zonlicht water verwarmt  Windturbine: turbine die elektriciteit opwekt door energiestromen van de wind  Warmtepomp (warmtekoudeopslag): installatie die aardwarmte gebruikt om in de zomer het pand te koelen en in de winter te verwarmen  Pelletkachel of biomassaketel: verwarmingsinstallatie die gestookt wordt met houtsnippers, afkomstig uit snoei- en kapafval

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 17

De overheid heeft een subsidiebedrag van in totaal zeventig miljoen euro beschikbaar voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels Peter van den Brink, BOVAG Ledenadvies

> internet te zoeken. “Maar ook een installateur kan er

De overheid investeert mee 6 zakelijke subsidieregelingen in 2016:  Investeringssubsidie duurzame energie (SDE) voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels.  Energie-investeringsaftrek (EIA) voor zonnepanelen en warmtepompen.  Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) voor zonnepanelen.  Milieu-investeringsaftrek (MIA) voor zonnepanelen en warmtepompen.  Stimulering duurzame energieproductie (SDE+) voor zonnepanelen.  Lokale subsidies die door de gemeente of provincie worden verstrekt. Kijk voor meer informatie op leden.bovag.nl en ga naar het dossier ‘Duurzame energie’.

18 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

een hoop over vertellen. En er zijn ook adviesbedrijven, die bijvoorbeeld kunnen helpen bij de aanvraag van een subsidie.” Want ook al zijn de kosten op termijn terug te verdienen, er zit wel een prijsplaatje aan de aanschaf en de installatie. “Dit jaar zijn er diverse subsidies waarmee ondernemers zulke duurzame energiebronnen kunnen bekostigen”, legt Peter van den Brink van BOVAG Ledenadvies uit. “Er zijn twee verschillende soorten zakelijke subsidies: fiscale voordelen en subsidiepotjes. De Investeringssubsidie duurzame energie stimuleert bijvoorbeeld duurzame warmte. De overheid heeft een subsidiebedrag van in totaal zeventig miljoen euro beschikbaar voor zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Verder zijn er diverse investeringsaftrekken voor bijvoorbeeld zonnepanelen of warmtepompen.”

Lokaal Ook loont het om bij de provincie of gemeente te informeren welke regionale regelingen er zijn bovenop de rijkssubsidies. Overheden stimuleren bedrijven graag om duurzamer te ondernemen. De gemeente Zeist heeft bijvoorbeeld de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. “Bedrijven in de gemeente Zeist kunnen bijvoorbeeld kosteloos gebruik maken van een Energiecoach, die een scan maakt van het bedrijf. Daarin wordt duidelijk welke energiebesparende maatregelen mogelijk zijn. De coach weet bovendien welke subsidies er beschikbaar zijn en kan de ondernemer hierin adviseren”, vertelt Johan Varkevisser, Wethouder Duurzaamheid in Zeist. Hij ziet dat bedrijven soms over een drempel heen geholpen moeten worden. “Het overdragen van kennis is mijns inzien belangrijker dan een subsidie, want de investering betaalt zichzelf terug.” Een ander voorbeeld is de gemeente Amsterdam, die ernaar streeft om de verduurzaming van de hoofdstad te versnellen. Met als doel dat Amsterdam in 2020 twintig procent meer duurzame energie opwekt en twintig procent minder energie verbruikt. Om dit te bewerkstelligen, is er onder andere een Duurzaamheidsfonds opgericht, dat leningen met een

lage rente van twee procent verstrekt aan duurzame projecten in de stad. Het fonds verstrekt leningen aan ondernemers, maatschappelijke instellingen en bewonersgroepen. Initiatiefnemers kunnen daarbij gratis energie- en financieringsadvies krijgen over hun mogelijke investeringen.

Rocket science Geld besparen is lang niet de enige reden om voor duurzaam te kiezen. “Sommige bedrijven zien verduurzamen als iets extra’s, maar eigenlijk is het de basis van elke moderne bedrijfsvoering”, zegt Dolf Teuwen. Zowel particuliere als zakelijke klanten verwachten steeds meer dat een bedrijf maatschappelijk verantwoord onderneemt. Teuwen: “Een bedrijf wordt als vooruitstrevender en sympathieker gezien en als een onderneming die bewust bezig is met de toekomst.” Teuwen raadt dan ook aan om je duurzame inspanningen te laten zien aan de klant. “Heb je bijvoorbeeld een dak vol zonnepanelen? Maak het dan zichtbaar in het bedrijf. Klanten kunnen immers niet op het dak kijken.” Het certificaat ‘Erkend Duurzaam’ kan ondernemers ook helpen om zich op dit gebied te profileren. Dit programma dat is ontwikkeld voor en door de mobiliteitsbranche, zorgt ervoor dat duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen zichtbaar deel uitmaken van de bedrijfsvoering. Al 1.500 autodealers, universele autobedrijven, truckdealers, revisiebedrijven, schadebedrijven en autowasbedrijven hebben een Erkend Duurzaam-certificaat. Bedrijven die gecertificeerd zijn, voldoen bovendien aan de meest recente wettelijke richtlijnen. Teuwen benadrukt ten slotte dat niet alleen grote stappen lonen. “Er zijn talloze quick wins. Met kleinere aanpassingen kun je tien tot dertig procent energie besparen. Het is vaak een serie van kleine maatregelen die met elkaar veel opleveren. Een magazijn met banden hoeft niet de hele dag verwarmd en verlicht te worden. Zorg dat apparaten automatisch uitschakelen. De compressor hoeft bijvoorbeeld niet altijd aan te staan. Je moet je wel even verdiepen in energiebesparing, maar het is echt geen rocket science!”

Nebim Groep

Clean Look Soest

Soort bedrijf: truckdealer met 9 vestigingen in Nederland en België Duurzame energievorm: warmte-koudeopslag (WKO-installatie) en PV-installatie (900 zonnepanelen) in Venlo In gesprek met: inkoop- en vastgoedbeheer Frank Vrencken

Soort bedrijf: autowasbedrijf sinds 2012 Duurzame energievorm: 374 zonnepanelen op het dak In gesprek met: eigenaar Olivier de Rooij

Wat doet Nebim met duurzame energie? “In ons pand in Venlo maken we gebruik van een WKO-installatie die door middel van een pomp warmte aan het grondwater onttrekt. Deze warmte gebruiken we voor het verwarmen van de kantoren en werkplaatsen. In de zomer kunnen we met diezelfde installatie de kantoren en werkplaatsen koelen. Ook maken we gebruik van een PV-installatie die voorziet in onze elektriciteitsbehoefte. Verder zijn er diverse maatregelen genomen om het energiegebruik in het gebouw te minimaliseren. Zo is er maximaal glas toegepast voor veel daglicht en zijn er bewegingsmelders en daglichtregelingen gemonteerd die de energiezuinige TL-verlichting dimmen of helemaal uitschakelen als niemand aanwezig is of als er genoeg daglicht naar binnen valt.”

Waarom de keuze voor duurzame energie? “Ik vind het belangrijk om keuzes te maken waarbij je het milieu zo min mogelijk belast. We hebben bij de bouw van het pand in 2012 meteen al LED-verlichting ingebouwd.”

Waarom de keuze voor duurzame energie? “Nebim is onder andere Volvo-dealer. Dit merk staat voor kwaliteit, veiligheid en zorg voor het milieu. Als Nebim Groep willen wij ook onze bijdrage leveren aan het milieu in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen.” Hoe hebben jullie dit aangepakt? “We hebben informatie en advies ingewonnen over mogelijke duurzame energiebronnen die voor ons interessant en toepasbaar waren. Een WKO-installatie in combinatie met een PV-installatie zou het comfort van onze nieuwe vestiging aanzienlijk verhogen en het milieu ten goede komen. Op basis van dat idee en zijn we gaan rekenen en konden we met gebruikmaking van overheidssubsidies een sluitende begroting maken.” Hoe reageren klanten? “Onze klanten reageren enthousiast en bij de opening van ons pand in januari 2014 hebben we vele positieve reacties mogen ontvangen. Er zijn klanten die een kijkje willen bij de WKO-installatie, die ziet er wel indrukwekkend uit.” Heeft u een tip voor andere ondernemers? “Onderzoek zeker de mogelijkheden voor energiebesparende maat regelen en duurzame energiebronnen in je eigen bedrijf. En het loont de moeite om een kijkje te nemen bij bedrijven die op dit vlak al stappen hebben genomen.”

Hoe hebben jullie de financiering aangepakt? “Een relatie die zonnepanelen installeert, heeft voor ons vrijblijvend de mogelijkheden geschetst. Hij bracht ons in contact met een partij die helpt bij subsidieaanvragen. Omdat de bank geen lening gaf, hebben we een soort Tante Agaath-onderneming opgestart. Daarbij konden familieleden geld inleggen, die ze met rente terugbetaald krijgen. Het is zo geregeld dat ook bij een faillissement of bedrijfsverkoop de investeerders eigenaar blijven van de zonnepanelen.” Wat leveren de zonnepanelen op? “De panelen liggen sinds eind 2015 op het dak. Deze zomer gaan we echt zien wat het rendement is. Per jaar levert het ongeveer 85.000 kilowattuur op. Daar kun je 45 tot 50 huishoudens op jaarbasis mee van stroom voorzien. Per opgewekt kilowattuur zorgen we ook nog eens voor 400 gram minder CO2-uitstoot!” Hoe reageren klanten? “Op het LED-scherm buiten laten we zien hoeveel elektriciteit we gemiddeld opwekken. In de wasstraat hangen vijf omvormers die de stroom van de zonnepanelen ‘vertalen’ naar wisselstroom. Klanten vragen wat dit zijn en vinden het leuk en goed wat we doen. Het levert misschien niet extra klandizie op. Maar het werkt wel mee om klanten te behouden, ondanks dat je misschien iets duurder bent dan een concurrent.” Heeft u een tip voor andere ondernemers? “Ga niet altijd voor de goedkoopste optie. De wereld van de zonnepanelen kent heel veel aanbieders en er zijn dan ook veel prijs- en kwaliteitsverschillen. En goedkope montageopties kunnen meer schade aan het dak toebrengen, of de panelen kunnen bij een hevige storm van het dak waaien.”

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 19

Wilt u de aandacht van ruim 9.000 BOVAGondernemers?

1 - 32 TDE/TTB PAGINA'S 01 - 24 ADE PAGINA'S 01 - 32 FTS/GTB PAGINA'S 01 - 24 ALG PAGINA'S 02 - 32 PAGINA'S ADE 02 - 32 OAB/RVS PAGINA'S 02 - 32 ALG PAGINA'S 03 - 32 PAGINA'S nummer 01 / januari 2015

nummer 01 / januari 2015

nummer 02 / februari 2015

RIJ nr.03 - 24 ALG PAGINA'S nr.04 - 32 ADE PAGINA'S nr.04 -TDE/TTB 32 PAGINA'S nr.04 -ALG 24 nr.05 PAGINA'S -FTS-GTB 32 PAGINA'S nr.03 -RIJ 24 nr.05 PAGINA'S -OAB-RVS 24 PAGINA'S nr.05 OAB-RVS - 32 PAGINA'S nr.05 - 32 PAGINA'S IN A'S 4 PA03 G/ maart 2015 2nummer nummer 03 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 3 2015 0 art / ma n r. er 03 numm S-GTB nummer 02 / februari 2015

t krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krankrant in dit nummer: in dit nummer:

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

200 auto’s tegelijk

Face it!

Vastgoed

Over fiscale sturing en wachtrijen in de showroom pagina 26

Dealercongres 2015 pagina 22

Van tankstation tot creatief bureau pagina 14

Gastvrij

Van turbu lentie naar potentie

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Warmerdam, directeur Warmerdam De Fietsspecialist

Ken de fietser van nu pagina 05

Lokaal innoveren loont pagina 21

in dit nummer:

BOVAG-campagne scoort pagina 9

Aan de ketting

Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10

OAB/RVS

RIJ

FTS/GTB

ALG

TDE/TTB

Ik wil me blijven ontwikkelen

Peter de Kort, Autorijschool Peter de Kort

in dit nummer:

Harde cijfers Aan de ketting

Aan de ketting

ALG

RIJ

ALG

OAB/RVS

ADE

De perfecte opvolger voor het fietsplan

Fietsbranchedag 2015 pagina 16

Ans, Maartje en Frits

Gastvrij

Stapp.in deel autoconcept

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Wiegerinck, directeur Wiegerinck Groep

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 8

Leden in de lead

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

Klantbehoeftes zijn onderhevig aan tijd

in dit nummer:

Leden in de lead

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

TB FTS/G

Paul Bleijlevens, directeur Bleijlevens Motoren & Techniek

in dit nummer:

Leden in de lead

ALG

ADE

FTS/GT

ALG

TDE/TTB

Wij gooien niks weg, we repareren

VAG.

ADE

J BO DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. GIN BI UIT. BE VOOR DENK

in dit nummer:

Zelfrijdende auto

Hoe lang duurt het nog? pagina 10

Hoe overleeft de retail?

in dit num

Van offline naar online en weer terug pagina 20

Personeel metmeer Er zit nog een rugzak toekomst in continue Tijd en toewijding bereikbaarheid gevraagd pagina 22

in dit nummer:

Eindelijk de weg op Lotte (17) koos bewust Klanten pleasen en voor een BOVAGrijschool pagina 9 verwennen. Dan gaan ze vanzelf van jeHet houden kaf van Edward Doorten, van hetduurzaam koren

mer:

eranch Fietsb 15 dag 20nis met ken Maak matische de prag kende nzoe 10 en steu er pagina fietskop

ijf Je bedreen in runnen ing is in ditev nummer: mg krimpo voudig r t een sen, directeu nieCheck, o Roo Motoren Lud dubbelcheck a Ros

tankstation Green Planet over en de Meningen Doorten Pesse nieuwe Autobedrijf lidmaat-

Ik wil overal een succes van in dit nummer: maken Check, Gert-Jan Kreeft, dubbelcheck Kreeft Opleidingen

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Check, dubbelcheck

De truckdealer branche laat me nog niet los Paul van Leuven, erelid in van BOVAG Truckdealers dit nummer:

Autobrief 2.0

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Vervangend vervoer

Doen, falen en doorgaan

Huren levert meer op pagina 19

in dit nummer:

Ken de klant

Autobrief 2.0

Steunzoekers en pragmatische kopers pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

in dit nummer:

Doen, falen en doorgaan

Jaarcongres

A1-rijbewijs op z’n retour

Floris over Van Bommel pagina 16

Hoe nu verder? pagina 19

Goede raad

in dit nummer:

Autobrief 2.0 Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Goede raad

Profilering door professionaliteit pagina 8

Leden beoordelen garagesoftware pagina 19

A1-rijbewijs op z’n retour

Doen, falen en doorgaan

Hoe nu verder? pagina 11

Floris over Van Bommel pagina 20

We moeten weer de juiste klanten krijgen Leen de Koning, directeur Amega Groep

W de j k

Leen d

et Lekker met Verwachtingen RevisieEen ís klant Fiscaal Hier komt de Verwachtinge Ondernemer emet Opleiden men m rhart e n r d o t o On missie Met de Risicospreiding fietsen bezig zijn m verdientfeestje aandacht duurzaamheid Leasefiets een groene Laatbloeier overtreffen overtreffen Er is nog is De fun Ondernemen van Groeiende peinndmobiliteit tijd mee klop Teamplayer aanhang kamperen niet stilzitten zoveel te doen De goedkoopste zijn is niet genoeg Ernst Sommerauer, MAN-truckdealer

Stop de pers

Harde cijfers

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 16

BOVAG-campagne scoort pagina 19

Selfies

Stop de pers

De 308 SW was niet aan te slepen

Connect Jonge gezinnen Bent u al online? pagina 20 moeten weer gaan kamperen

Guido Fioole, directeur Fioole Auto’s

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

WWW.CBX-NEDERLAND.NL www.autoflex.nl

(de)montage Balanceren

Remmentest

Uitlijnen

Hefbruggen

line! ook on

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

aixam-onderdelen.nl

Remmentest

Emissietest

(de)montage

Balanceren

Uitlijnen

Hefbruggen

Balanceren

Face It en werk samen! pagina 16

Brand!!

| 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

✔ Zoeken op chassisnummer

Eenvoudig AIXAM onderdelen bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de code BOVAG10% Eenvoudig AIXAMbrommobiel brommobiel onderdelen ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km

✔ Afhalen bij dealer of verzenden aixam-onderdelen.nl

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! ✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

n bestellenEenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

2015,rdel /10.000 onderdelen! op chass maart nde 5.000 AIXAM m-o Zoeken korting t/m ent originele

✔ Afhalen bij dealer of verzenden on aixam-onderdelen.nl ok

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

✔ en llen nden ssets aixa rhoud beste 10% r of verze bestell e! elendelen ✔ Onde Grootste lin assortiment originele AIXAM onderdelen! onder onderd en bij deale obiel obiel k on bromm bromm ✔ Afhal

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

assortim ummer .000 km op chassisn n ✔ Zoeken udssets 5.000/10 verzende ✔ Onderho bij dealer of ✔ Afhalen

Grootste

oo AIXAM ✔ Zoeken op chassisnummer len.nl ✔! Onderhoudssets 5.000/10.000 km derde onderdelen -ont origin ✔ Afhalen bij dealer of verzenden ele AIXAM www.autoflex.nl aixsteam assor timen AIXAM

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Filebestrijding op de vluchtstrook pagina 20

We willen de eerste zijn met one-way verhuur

Floris over Van Bommel pagina 20

Groot

isnummer 0 km /10.00 n op chass ✔ Zoeke houdssets 5.000verzenden ✔ Onder n bij dealer of ✔ Afhale

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

10% korting

10%

t/m feb

t/m feb korting

2015, gebruik

BOVAG10

Private Lease De kleine lettertjes Ik geniet van pagina het 22 succes dat ons nu ten deel valt

nle! x.lin fleon tok auoo

www.

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Doen, falen en doorgaan

Floris over Van Bommel pagina 18

Renata Knook, Jaguar/Land Rover dealer

rdele che mobiel onde AIXAM brom .nlaixam-onderdelen.nlde autobran Eenvoudig n! erdeMlen Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! voor onderdele -ond AIXA ware Eenvoudig AIXAMft originele aixtsteam So brommobiel onderdelen bestellen Christian Tepper, Zoeken op chassisnummer ✔10% timent en bestellen assor onderdel onderdelen Eenvoudig AIXAM brommobiel bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de! code BOVAG10% Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen biel brommo ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km Software voor de autobranche Software voor de autobranche directeur Pak ’n Bak Groo l BOVAG k de code ig AIXAM en.n ne Eenvoud isnummer gebruikm

dig Eenvouudig Eenvo

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

Wegslepen of niet?

Donkervoort Denis volgt Joop op pagina 20

Remmentest

(de)montage

Terugblik Dealercongres

Denis volgt Joop op pagina 20

Tips voor preventie pagina 22

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

Remmentest

line! ook on

Donkervoort

Thérese r klanten haa voor 16 pagina

Edgar van Schaik, salesmanager Nefkens Midden Peugeot

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor Software voor Emissietestde autobranche Emissietestde autobranche

schapseisen pagina 21

rij GastvBoer leeft

Siewert Gorter, directeur Caravanlife Gorter

Zorg of zegen? pagina 25

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 24

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

www.autoflex.nl

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

2015, gebru

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

ik de code:

g t/m feb

10%

BOVAG

2015, gebru

10% kortin

De BOVAGkrant is hét magazine voor ondernemers die zich bezighouden met mobiliteit. Oftewel, BOVAG-leden werkzaam in de branche van personenen bedrijfsauto's, trucks, fietsen, gemotoriseerde tweewielers, caravans, aanhangwagens, revisie, autoverhuur, autowassen, rijscholen of tankstations.

Benieuwd naar de mogelijkheden om één of meerdere van deze doelgroepen te bereiken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende offerte op maat. BOVAGkrant I www.bovagkrant.nl E sales@bovag.nl T 030 – 65 95 294

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

• Maak gratis g • Geniet van ve • Centraal in Ne

www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of verg www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl

G10%t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10% BOVA 10% korting ik de code:

de code:

We moeten weer juiste klanten krijgen

de Koning, directeur Amega Groep

gebruik van een werkplek en koffie erse gerechten uit de BOVAG Keuken ederland afspreken met collega’s

gaderen@bovag.nl en 030-6595212

KLANTREIS

Een auto kost veel geld, daar moet ik echt even over nadenken

DE VEILIGE ROUTE VAN ANNEKE

Klant in beeld In dit nummer maakt u kennis met voorzichtige koper Anneke (58). Dit type consument is onzeker, gaat zeer bewust te werk en wordt graag ondersteund bij beslissingen. Ongeveer een kwart (26%) van de consumenten is net als Anneke.

“Eindelijk zijn we eruit. Het is een veilige Volvo geworden. Een V70, met lekker veel ruimte, ook achterin. Dan kunnen we onze kleinzoons goed vervoeren als we naar het bos gaan.” Dit is Anneke ten voeten uit. Veiligheid en zekerheid staan hoog in het vaandel als het om auto’s gaat. Ze is ook bedachtzaam en gaat bij grote aankopen niet over één nacht ijs.

nneke is een voorzichtige consument en ze is niet de enige die onzeker is als ze een auto koopt. 26% van de autokopers gaat op deze manier te werk. Het is ook niet niks, er is altijd een flink bedrag mee gemoeid. Voorzichtige kopers willen alles weten, van hoe het kopen in zijn werk gaat, tot wat welke auto kan. Vaak komt dit type consument met een lijstje de showroom binnen. Handig als je als verkoper weet op welke manier je samen de punten op dat lijstje kunt afstrepen. Of als je weet waar ze haar informatie haalt, zodat je daar al met je aanbod kunt zijn.

Consumentenbond De zoektocht van Anneke naar een andere auto kwam vorig jaar uit bij het merk dat zij en haar man vijftien jaar geleden ook hadden. “Het was nog een heel gedoe hoor, voordat ik de knoop kon doorhakken. Er komt ook zoveel bij kijken. Een auto kost veel geld, daar moet ik echt even over nadenken.” Anneke verzamelde online onder andere bij de Consumentenbond informatie

over hoe je een auto koopt. Ook websites van consumentenprogramma’s als Radar pluisde ze uit. Daarnaast vroeg ze naar ervaringen bij vrienden en familie. “Je komt zo toch een heleboel te weten.” De auto die ze op het oog had stond al klaar om een proefrit mee te maken toen ze de showroom binnenstapte. De verkoper nam uitgebreid de tijd voor Anneke en haar man. Ze namen bij een kop koffie de lijst met vragen door. Daarna maakte ze samen met haar man een proefrit. Anneke heeft vervolgens tijd nodig om te beslissen. Ze maakte nog een proefrit en nam op een avond de opties grondig door. Daarna was ze zeker. “Het ophalen van de auto was een feestje! We namen samen met de verkoper de laatste instructies door. Nu kunnen we weer zorgeloos en veilig op pad met onze kleinzoons.”

BOVAG bracht voor de auto- en de fietsbranche verschillende klantreizen en koopstrategieën in kaart. Lees ze allemaal op leden. bovag.nl/klantreis.

Typen kopers Fiets:

Pragmatische koper

Fiets:

Steunzoekende koper

Fiets:

Belevingzoekende koper

Fiets:

Prijsgedreven koper

Fiets: Customizer Auto:

No-nonsense koper

Auto:

Feel good koper

Auto:

Voorzichtige koper

Auto:

Grondige koper

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 21

BOVAG LEDENVOORDEEL

Verdien uw contributie terug De BOVAG Ledenwinkel is het grootste inkoopcollectief binnen de automotive branche. Iedere dag worden nieuwe scherpe deals gemaakt. Laat dat voordeel niet liggen, want met de BOVAG Ledenwinkel verdient u heel gemakkelijk een deel van uw BOVAG-contributie terug.

Collectief ledenvoordeel voor u

Energie Bespaar heel veel euro’s met het BOVAG Ledenwinkel Energiecollectief. Overstappen is zeer eenvoudig en wordt verzorgd door de Ledenwinkel. Uw besparingen kunnen oplopen tot wel 23% gemiddeld! Vraag geheel vrijblijvend een besparings analyse aan. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: energie aanbieding.

TL-Verlichting Door uw TL-lampen te wisselen kunt u direct 50% stroom besparen. U plaatst in uw bestaande armaturen door middel van een adapter, een energiezuinige Philips T5 TL-lamp. Deze is net zo zuinig als LEDverlichting en geeft meer licht. Binnen tien seconden bespaart u al elektriciteit. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op: tl verlichting.

Sleutelorganisatie BOVAG Ledenwinkel.nl is exclusief distributeur van AHBproducten in Nederland. Daarom krijgt u als BOVAG-lid speciale korting op de AHB-verkoopprijs van producten voor werkplaats, showroom en buitenterrein. Bij deze BOVAGkrant vindt u de brochure Sleutelorganisatie. Kijk voor uw speciale BOVAG-prijzen op www.bovagledenwinkel.nl/ werkplaats/sleutellabels.

Meer ledenvoordeel? Kijk op: www.bovagledenwinkel.nl, bel met (030) 65 95 222 of mail naar info@bovagledenwinkel.nl

Kantoorartikelen BOVAG-leden ontvangen een fikse korting op kantoorartikelen van Lyreco. Dat geldt voor het gehele assortiment, waaronder papier, ordners, schrijfwaren, toners en inkjets, facilitaire producten en meubilair. Daarnaast kunt u met uw eigen contactpersoon van Lyreco speciale prijzen overeenkomen voor specifieke producten die u regelmatig bestelt. Kijk op www.bovagledenwinkel.nl onder het tabblad kantoor.

Vergaderen bij BOVAG Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik.  Centraal in Nederland  Zalen voor 4 tot 250 personen  Gezonde, verse en ambachtelijke maaltijden uit de BOVAGkeuken  Ruim atrium biedt ruimte voor uw event of afterparty  Ruime, eigen parkeergelegenheid

22 BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2016

ieuwsgierig? Doe de virtuele N tour door het BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen. Daar vindt u ook informatie over zalen, catering en tarieven. Reserveren kan via de site, maar ook via (030) 65 95 212 of vergaderen@bovag.nl.

BOVAG Ledenadvies Voor advies over cao en personeel, juridische zaken, arbo en veiligheid, milieuzaken en fiscale zaken kunt u terecht op: leden.bovag.nl/ advies-vragen. Staat uw vraag er niet bij, bel dan met BOVAG Ledenadvies (030) 65 95 300.

SERVICES Afdelingen en sites

BOVAG online BOVAG Ledenportaal leden.bovag.nl Laatste branchenieuws, achter grondinformatie in dossiers, praktische tools en hulpmiddelen.

BOVAGkrant www.bovagkrant.nl Alle branche-edities online teruglezen, plus informatie voor adverteerders.

BOVAG VERHUUR- EN DEELAUTOBEDRIJVEN Uw aanspreekpunt

BOVAGhuis www.bovaghuis.nl Samenwerken en kennisdelen met andere BOVAG-leden.

BOVAG-partners BOVAG Ledenwinkel T (030) 659 52 22 Bovemij Verzekeringen T (024) 366 66 66 Innovam groep T (030) 608 77 22 Bovemij Financiële Diensten T (024) 366 55 66 RDC inMotiv T (020) 549 71 71 ViaNorm T (030) 608 79 70

Anton Pluim Branchemanager E antonpluim@bovag.nl of verhuur@bovag.nl T 030 659 53 55

BOVAG.nl www.bovag.nl Informatie voor consumenten, inclusief zoekmachine waarin alle BOVAG-leden terug te vinden zijn.

Afdelingsbestuur BOVAG Verhuur- en Deelautobedrijven Wim Slagter (voorzitter) E slagter@euromobil.nl T 033 245 50 60

BOVAG-sites leden.bovag.nl www.bovag.nl www.bovagledenwinkel.nl www.bovaghuis.nl www.bovagkrant.nl

Arjan Bultman (penningmeester) E arjan@bultman.nl T 055 521 48 88 Rob Baas E rob@wego.nl T 020 705 51 87

Het BOVAG-verenigingsbestuur

Wilfred van Empel E info@flexcarrent.nl T 013 543 66 88

Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Bart de Vries directeur BOVAG bartdevries@bovag.nl

Ronald Meijers E ronald@nedcars.nl T 020 688 10 15 Martijn Hanekroot E m.hanekroot@europcar.nl T 070 381 18 92

Workshopprogramma: Het nieuwe ondernemen in de mobiliteitsbranche

Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

4 interactieve workshops inclusief helpdesk en online leeromgeving www.eenvoudigallesonline.nl

BOVAG Hofleveranciers

info@eenvoudigallesonline.nl

(024) 751 22 44

Colofon 26704_Bovemij Adv. Connect 2015 104x32.indd 1

De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl

MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl

DEMAC Acountans/ Consultants Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (0345) 53 20 10 E: info@demac.nl I: www.demac.nl

22 april 2016, jaargang 24, nr 4. De BOVAGkrant is het officiële leden magazine van BOVAG en verschijnt 16 keer per jaar. UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl. HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra. E: elviraspoelstra@bovag.nl. REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld, Rik Werner. E: redactie@bovag. nl TRAFFIC Carolien van Rheenen. E: traffic@bovagkrant.nl. PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Ritchard Kelliher ADVERTENTIES BOVAG; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl. Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle. ABONNEMENTEN Opgave, adres wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263. E: klantenservice@aboland.nl.

05-01-15 11:13

I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs: € 110,00 per jaar excl. BTW. (Losse nummers op aanvraag.) BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl. MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Mark Litjens, Marco Slot, Gideon van Aartsen, Peter Arno Broer, Jeffrey van der Vaart, Paul de Waal, Shutterstock, iStock, Adobe Stock, BOVAG-archief. De redactie van BOVAG is bij de samen stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld. Hergebruik van artikelen uit de BOVAGkrant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft gegeven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het (her)gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.

BOVAGkrant NUMMER 4 / APRIL 2015 23

Verzekeringen, financieringen en rechtshulp. Samen gaan we vooruit. Hoe kunnen wij jou helpen? www.wijzijnbovemij.nl