BOVAGkrant 2015-11 - versie Autodealers

nummer 11 / september 2015

krant

ADE

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

in dit nummer:

Stoppen of doorgaan?

Wat kun je doen als je dealercontract eindig is? pagina 7

Jurk te leen

Investeren in klantenbinding levert echt veel op Diderik en Gilbert van Gent, Toyota Van Gent

Kledingbieb maakt kopen overbodig pagina 20

Innovationto-go

Inspirerende verhalen van gamemakers en gamechangers pagina 17

De Japanse manieren van Van Gent

Anz._NL_Image_212_68_2015_Layout 1 02.02.15 11:18 Seite 1

(ADVERTENTIE)

The Real Car Wash Factory

CHRIST 1/4 (2) ADV.

Maak het verschil….. meer succes met Christ!

Auto Was Techniek van de Carwash Innovator We garanderen u de hoogste kwaliteit en individuele service voor uw bedrijf

Christ Wash Systems Ringbaan Zuid 360 5022 GA Tilburg • Tel. 013-543 543 3 • www.christ-ag.com • christnl@christ-ag.com

WASH SYSTEMS

VACATURE VOORZITTER BOVAG AUTODEALERS BOVAG Autodealers behartigt de collectieve belangen van alle merkdealers en erkend reparateurs in Nederland.

Het bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van de aangesloten merkdealers. In maart 2016 loopt de bestuursperiode van de huidige voorzitter af. Daarom is BOVAG Autodealers op zoek naar een nieuwe voorzitter.

VACATURE VOORZITTER BOVAG AUTODEALERS

VACATURE 1/2 (2) ADV. Achtergrond: Ondernemer (m/v) of zeer recent ondernemer geweest van een representatief dealerbedrijf, lid van BOVAG; Beschikt over bestuurlijke ervaring, binnen BOVAG of bij andere soortgelijke organisaties.

Competenties: Is in staat om vanuit een helikopterview de branche te analyseren en op basis daarvan de thema’s van BOVAG Autodealers te beoordelen en agenderen; Beschikt bij voorkeur over kennis van en ervaring met transitieprocessen; Is in staat om de complexiteit van de veranderingen in de sector naar de rol van de brancheorganisatie te vertalen en hierin nauw samen te werken met het afdelingsbestuur, de branchemanager en het secretariaat; Is rolvast en realiseert zich dat het besturen van een verenigingsafdeling om een andere rol vraagt dan het leiden van een onderneming.

Praktische informatie: Het voorzitterschap zal gemiddeld één tot twee dagen per week vragen. Daartoe behoren jaarlijks vijf vergaderingen van het bestuur, evenals vier vergaderingen van de BOVAG ledenraad, inclusief de voorbereiding daarvoor. Naast deze inzet wordt van de voorzitter gevraagd enkele taken op zich te nemen ter representatie van de afdeling, zoals bezoek aan congressen en externe bijeenkomsten. Belangrijk is dat de voorzitter zijn/haar tijd voor de vereniging flexibel kan inzetten en deze inzet steeds voorrang krijgt.

De voorzitter voert geen conflicterende nevenfuncties uit, voorafgaand aan of tijdens de zittingsperiode.

Selectieprocedure De kandidaat voert gesprekken met de selectiecommissie, bestaande uit leden van het afdelingsbestuur. Een assessment kan onderdeel uitmaken van de procedure.

De afdelingsvoorzitter wordt in functie benoemd door de Algemene Ledenvergadering van BOVAG Autodealers.

Belangstelling of vragen?

Mail uw motivatie en curriculum vitae of uw vraag naar autodealers@bovag.nl o.v.v. Voorzitter BOVAG Autodealers. Of neem contact op met het secretariaat via (030) 6595430. Kijk voor een volledig functieprofiel op leden.bovag.nl (zoekwoord profielschets).

ruilproducten uit voorraad leverbaar - common rail pompen en verstuivers - Pompverstuivers - Verdeler- en lijnpompen

DIESEL BUCHLI 1/4 (2) ADV. ruilproduct = topproduct Testen van: - brandstofpompen - Verstuivers - Pompverstuivers - benzine injectoren

Diagnose aan Voertuigen Voertuigtests in testcabine roetfilter oetfilter reiniging en inbouw Training aan technici

mspecialist e e t s y s f o t land!

Dé brands van Neder Fahrenheitstraat 35 • 3846 cc harderwijk T 0341 46 70 70 • info@buchli.nl www.buchli.nl

bosch - DELPhI - DENso - VDo - sTANADYNE - YANmAr

VOORAF

VOORWOORD

INHOUD

30 km/u-pad Het wordt steeds drukker op het fietspad in de grote stad. BOVAG heeft een plan.

Het is mooi dat steeds meer mensen de tweewieler omarmen. Of dat nu de vader op zijn bakfiets is, de forens op zijn e-bike of de makelaar op zijn scooter. Maar door die drukte neemt de onderlinge ergernis toe. De eerste ref lex van gemeentes is om r igoureuze maatregelen te nemen.

Bijvoorbeeld: snorfietsers helm op en naar de rijbaan. Waar ze dus met 25 km/u tussen auto’s moeten laveren die 50 km/u rijden.

Slecht idee. Je verplaatst het probleem (ergernis op de rijbaan) en je creëert een extra probleem: ongevallen door het grote snelheidsverschil tussen auto en snorfiets.

Zo’n ont w i k kel i ng v raa g t n iet om de invoering van onderbuikmaatregelen, maar om een bredere blik. Daarom heeft BOVAG een plan voor ‘het nieuwe fietspad in de grote stad’ ontwikkeld. Dat plan is te lezen op leden.bovag.nl, maar samengevat is het idee om het stadsfietspad om te bouwen tot ‘30 km/u-pad’. Dat nieuwe stadsfietspad is toegankelijk voor verkeersdeelnemers die niet veel breder zijn dan een fiets (ook scooters dus). Smalle fietspaden met een groot aanbod van tweewielers worden verbreed en beter afgeschermd van de rijbaan. Is er geen ruimte voor verbreding – bijvoorbeeld in de binnenstad – dan wordt de reguliere rijbaan een 30 km/ugebied voor alle verkeersdeelnemers, zodat snorfiets en auto veilig van hetzelfde stuk weg gebruik kunnen maken. Zonder helm.

Daar hoort natuurlijk streng en effectief handhaven door de politie bij. De eerste reacties op ons idee z ijn e r g p o s it ie f.

Het ministerie van In f rast r uc t uu r & M i l ieu z iet g ra a g exper imenten in de G4-steden langs de l ijnen va n ons voorstel.

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG

Stoppen of 06 doorgaan?

Als het einde van het dealercontract of de pensioenleeftijd in zicht is, of gewoon omdat de zaak niet meer zo lekker loopt, is het tijd om keuzes te maken. BOVAG helpt, op vele manieren.

14 De neven Van Gent Al zeven jaar staat Toyota Van Gent op nummer een in de wereldranglijst van klantvriendelijkste Toyota­ dealers. Hoe ze dat doen?

Gewoon: Okyakusama Ibichan.

04 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten.

Kortom, de dingen die BOVAG en haar leden bezighouden.

11 BOVEMIJ Korting op garantie of garantie helemaal weglaten voor een lagere verkoopprijs? Niet doen, want je bent er niet mee gevrijwaard van claims.

12 FOODTRUCKS De rollende keuken is ongekend populair. Zo'n 500 voertuigen zijn inmiddels al omgebouwd tot foodtruck.

22

18 FEITEN & CIJFERS

Leenstelsel

Nederland kiest massaal voor de fiets en legt daar ook nog eens meer kilometers mee af dan vijf jaar geleden.

De deeleconomie dringt ook door in de wereld van fashion. Want waarom zou je een jurk kopen als hij tachtig procent van de tijd toch in de kast hangt? Lena the Fashion Library, oftewel de 'kledingbieb', is het duurzame antwoord op de overproductie in de modefabrieken.

25 AAN HET WOORD

E-bike shuffle

Wilbert Roseboom rijdt al jaren op de tractor, maar mag met zijn T­rijbewijs nu officieel de weg op.

26 BEDRIJFSOVERDRACHT 10 zaken die je moet weten als bedrijfsoverdracht aanstaande is.

16

De e­bike is een succes waarvan iederéén wel een graantje wil meepikken. Vooral autobedrijven breiden hun mobliteitsaanbod ermee uit. Wat vinden de fiets­ retailers daarvan? Worden de kaarten opnieuw geschud?

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 3

KORT SUBSIDIE

BACK TO THE FUTURE

Festival zoekt innovaties De organisatie van het festival ‘Back to the future’ zoekt naar gadgets en technieken die in de toekomst het verschil gaan ma­ ken op het gebied van mobiliteit.

Het festival kijkt zowel naar het verleden als naar de toekomst van mobiliteit, en naar de toonaangevende ontwikkelingen

die plaatsvonden en nog gaan komen. BOVAG-leden krijgen de kans om hun noviteit tentoon te stellen. Wilt u uw gadget of nieu­ we techniek tijdens het festival op 21 oktober 2015 laten zien?

Ga voor meer informatie naar leden.bovag.nl en zoek op ‘back to the future’.

Agenda

Leerlingpremie: op=op

O

OMT biedt bedrijven in de mobiliteitsbranche die één of meerdere BBL-leerlingen in dienst hebben, ook dit jaar de gelegenheid leerlingpremie aan te vragen. Dit subsidiebedrag kan oplopen tot 1.350 euro. Wees er snel bij, want op = op.

De leerlingpremie is bedoeld om bedrijven te stimuleren leerwerkplekken ter beschik­ king te stellen. OOMT vindt het belangrijk dat de branche ook in de toekomst over goede vakmensen blijft beschikken. Dit kan alleen wanneer leerlingen ervaring op­ doen bij een leerbedrijf. De praktijk is ech­ ter weerbarstig. Steeds minder bedrijven stellen een leerwerkplek ter beschikking.

Daardoor kiezen jongeren vaker voor een opleiding in een andere branche. Dat be­ tekent op termijn een gevaar voor de be­ drijven zelf wanneer deze in de toekomst

goed geschoolde, nieuwe medewerkers zoeken. De leerlingpremie is een loonkos­ tensubsidie, die ook onderdeel is van het Sectorplan voor de mobiliteitsbranche. Dat betekent dat de overheid aan het initiatief meebetaalt.

Aanvragen Leerbedrijven die via MN afdragen aan het Sociaal Fonds kunnen de leerlingpre­ mie voor schooljaar 2015-2016 aanvra­ gen. OOMT komt hen tegemoet met een maximaal subsidiebedrag van 1.350 euro voor een schooljaar van tien maanden.

Dat komt neer op 135 euro per maand.

De leerlingpremie wordt na afloop van het schooljaar uitbetaald. Kijk op www.oomt. nl/leerlingpremie voor meer informatie en de voorwaarden voor de aanvraag. Er is niet voor alle leerlingen subsidie beschik­ baar, dien uw aanvraag dus snel in!

8.654  CIJFERS

mensen waren in 2014 werk­ zaam bij tweewielerbedrijven (fiets en GT). Dat is een toename van exact 300 medewerkers ten opzichte van het jaar ervoor.

Ook de revisiesector zag het aantal mede­ werkers licht toenemen, van 497 in 2013 naar 506 vorig jaar.

Bron: Mobiliteit in Cijfers Auto 2015-2016 4 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

+50

In andere sectoren in de mobiliteitsbranche (auto­ bedrijven, truck­bedrijven, tank- en autowasbedrij­ ven) daalde de werk­ gelegen­heid. Het aantal werkgevers nam in een jaar tijd juist met 50 toe, naar 11.550 werkgevers in 2014.

September • 8 september: Onder­ nemers­café (Zaandam) • 8 september: Workshop Connect (Eindhoven) • 14 september: Workshop Connect (Breda) • 16 september: Onder­ nemerscafé (Hoogeveen) • 21 september: Innovationto-go (Bunnik) • 22 september: Onder­ nemerscafé (Arnhem)

•3 0 september: Onder­ nemerscafé (Venlo) Oktober •1 oktober: Workshop Connect (Bunnik) • 7 oktober: Onder­nemers­ café (Zoetermeer) •1 3 oktober: Workshop Connect (Zwolle) • 14 oktober: Ondernemers­ café (Roosendaal)

AutomaaT

uw garagepakket sinds 1986

AutomaaT is een vanuit de praktijk ontworpen administratiepakket en is onder andere geschikt voor universele bedrijven, dealerbedrijven, fleetowners en autohandelaren. Tevens kan het gebruikt worden door LPG-inbouwers, truckcentra en bedrijven gespecialiseerd in campers.

CSW ADV. 92 X 132

en ulair aar b mod Ook verkrijg e onlin

Het programma is een van de meest complete pakketten op de markt.

Geen enkel bedrijf is hetzelfde en daarom is de software flexibel en aanpasbaar zodat u er mee kunt werken zoals u wenst.

Het pakket levert alles-in-één automatisering van onder andere: • werkplaats • verkoop • magazijn • planning • boekhouding.

De boekhouding kan compleet geïntegreerd worden.

Neem vrijblijvend contact met ons op en vraag naar de mogelijkheden.

CSW Software Prins Hendrikweg 62 3881 GE Putten

Tel.: 0341-355855 info@csw.nl www.csw.nl

KORT VAN DE VOORZIT TER

SYMPOSIUM RETAIL EN VASTGOED

Structurele crisis

D

e meeste recente BOVAG Branchebarometer laat enig rendementsherstel zien in dealerland. Maar dat is allerminst reden om nu op de lauweren te gaan rusten.

Integendeel zelfs, want we zitten volop en midden in de grootste ver­ anderingen die we in onze dealernet­ werken ooit hebben meegemaakt.

In tegenstelling tot wat veel econo­ men telkens denken en ventileren, is de crisis in de autobranche geen conjuncturele crisis, maar een structurele. De Nederlandse markt zal lange tijd op een lager niveau blijven hangen dan we gewend waren van voor de (conjuncturele) crisis. En de consument verandert zijn aankoopgedrag blijvend en fundamenteel. In de resterende zes maanden van mijn termijn als voorzitter van BOVAG Autodealers zet ik alles op alles om de ingezette koers versneld ten uitvoer te brengen. Businessmodellen moeten op de schop en wel nú. Vrijwel alle importeurs zijn concreter dan de meesten van u denken bezig met plannen voor een kleiner en efficiënter dealer­ netwerk. De vraag is echter of u actief meepraat over uw eigen toekomst of dat u zich op een later moment voor een voldongen feit laat plaatsen.

Eric Tak, voorzitter BOVAG Autodealers

BOVAG AUTODEALERS

Gezocht: nieuwe voorzitter

De toekomst van de autoboulevard

H

oe ziet de decentrale retail er in 2025 uit? Zijn er dan nog auto- en woonboulevards, of worden dit de nieuwe stadsdeelcentra?

Er is veel aan de hand in het Nederlandse winkellandschap. Ruim 45% van het totale winkeloppervlak is te vinden op decentrale retaillocaties. De leegstand op deze locaties is een groeiend probleem en is van grote invloed op de totale winkelstructuur.

Daarom is er een scenariotraject gestart, die de belangrijkste trends en onzekerheden vaststelt die bepalend zijn voor de toekomst. Welke dit zijn en welke actie u zelf moet nemen om uw organisatie toekomstproof te maken, leert

u op het symposium ‘De toekomst van de decentrale retail’. Het scenariotraject is een initiatief van Inretail, NRW en Vereniging Meubelboulevards Nederland. BOVAG en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu zijn hoofdsponsors. Doordat BOVAG actief bij het scenariotraject betrokken is geweest komt (auto)mobiliteit in de scenario’s terug.

Aanmelden Het symposium ‘De toekomst van decentrale retail’ vindt plaats op maandag 28 september 2015. De locatie is De Vrije Wolf in Utrecht en de kosten voor deelname zijn 95 euro (exclusief btw). Aanmelden kan via decentraleretail.nl.

IN MEMORIAM

Arno Cloosterman overleden

D

e afdeling Autodealers is op zoek naar een nieuwe voorzitter, omdat de bestuursperiode van de huidige voorzitter afloopt in maart 2016.

BOVAG Autodealers behartigt de collectieve belangen van alle merkdealers en erkend reparateurs in Nederland. Het bestuur bestaat uit vertegen­

woordigers van de aangeslo­ ten merkdealers. Bent u een ondernemer (of recent geweest) van een representatief dealer­ bedrijf, BOVAG­lid én beschikt u over bestuurlijke ervaring?

Dan is BOVAG op zoek naar u!

Kijk voor de profielschets op pagina 2 van deze BOVAGkrant of bekijk het volledige profiel op leden.bovag.nl, zoekwoord ‘profielschets’.

M

et grote verslagenheid heeft BOVAG kennis genomen van het verdrietige bericht dat Arno Cloosterman, manager BOVAG Onafhankelijke Autobedrijven, tijdens zijn vakantie in het buitenland geheel onverwacht is komen te overlijden. Hij is 52 jaar geworden.

BOVAG verliest een zeer gewaardeerde collega en een betrokken manager met een grote kennis van de automotive branche. Hoewel hij nog maar kort bij BOVAG werkte, heeft hij bij collega’s, leden en bestuursleden een onuitwisbare indruk achtergelaten.

Vol enthousiasme wilde hij leden op weg helpen naar een gezonde toekomst. Arno Cloosterman was een aimabele en warme persoonlijkheid, met een positieve kijk op het leven.

Met zijn optimisme inspireerde en enthousiasmeerde hij velen. BOVAG wenst zijn vrouw en kinderen en andere dierbaren heel veel sterkte bij het dragen van dit grote verlies.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 5

ACHTERGROND

BOVAG Dealeradvies BOVAG Dealeradvies heeft in de personen van Martin Huisman, Bob Velthuis en Herman Driessen drie adviseurs in huis die putten uit de ervaringen die ze onder andere opdeden in hun eigen dealerbedrijven.

Ze helpen bij bedrijfsovernames, bedrijfsoverdrachten en -beëindigingen en faillissementen.

“Maak van deze schat aan ervaring gebruik”, zegt Renate Weggemans van BOVAG Autodealers. “Zij hebben bovendien in het hele proces alléén het belang van de ondernemer voor ogen.” Meer informatie: www.bovagdealeradvies.nl.

6 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

Tekst: Rik Werner

Een ‘exit’ gaat gepaard met emoties, die op een zeker moment moeten worden omgezet in rationele afwegingen

’STOPPEN OF DOORGA AN?’ SCHETST DEALERS UITEENLOPENDE EXITSTRATEGIEËN

Wat nu?

Een brief met ‘beëindiging dealercontract’ of gewoon omdat de zaken niet meer goed gaan. Veel dealers staan nu voor de keuze: stoppen of doorgaan met mijn bedrijf? Bij dit vaak emotionele proces kan BOVAG Autodealers met raad en daad bijstaan.

D

e brochure ‘Stoppen of doorgaan?’ predikt realisme, maar geeft tegelijkertijd aanleiding tot voorzichtig optimisme. De beëindiging van een dealercontract is nooit prettig, om het maar eens eufemistisch te stellen, maar het is niet het spreekwoordelijke einde van de wereld. De onheilstijding kan juist de opmaat betekenen voor een grondige heroriëntatie en – daaruit voortvloeiend – een nieuw begin. Aldus Renate Weggemans, projectmanager leden & beleid bij BOVAG Autodealers en nauw betrokken bij de totstandkoming van de brochure. “’Stoppen of doorgaan?’ neemt ondernemers stap voor stap bij de hand en schetst vijf exitstrategieën, waarbij elke ondernemer natuurlijk voor zijn specifieke situatie de beste keuze moet maken.”

Weggemans voegt eraan toe dat je bij zo’n keuze nooit over een nacht ijs moet gaan. “Een ‘exit’ gaat gepaard met emoties, die op een zeker moment moeten worden omgezet in rationele afwegingen. Daar gaat serieus tijd in zitten, dus het kan geen kwaad om je als dealer nu al in een mogelijke exitstrategie te verdiepen, ook al is er – nog – geen sprake van contractbeëindiging. Regeren is vooruitzien immers.”

Studie Komt die opzeggingsbrief, dan raadt BOVAG leden aan snel de reden voor de opzegging te achterhalen. Weggemans: “Op welke grond kondigt de importeur de opzegging aan?

En wordt de opzeggingstermijn van twee jaar aangehouden? Welke redenen zijn er? Is er wellicht sprake van een netwerkreorganisatie, waarbij alle dealers van het betreffende merk een opzegging hebben ontvangen? Is er kans op een nieuw dealercontract? Prangende vragen die snel om antwoord vragen.” Er zijn verschillende opties om het autobedrijf voort te zetten indien de opzegging inderdaad definitief is, zo schetst BOVAG in de brochure.

“Je kunt bijvoorbeeld voor het dealerschap van een ander merk gaan, al valt dat in het huidige tijdsgewricht niet mee. Maar je zou je onderneming ook kunnen voortzetten als erkend reparateur van het huidige merk, of als agent, een soort sub-dealerschap dus.” Verschillende (ex-)dealers hebben de overstap gemaakt naar het merk­onafhankelijke kanaal, of zijn caravans of campers gaan verkopen. “Dat vraagt om een grondige studie, waarbij je een nieuw businessplan zult moeten opstellen”, waakt Weggemans voor onderschatting. “Doorgaan als universeel lijkt zo op het eerste gezicht gemakkelijk, maar is het allesbehalve. Je krijgt een ander publiek in je showroom en je geniet niet langer de ondersteuning van een importeur. Je hebt geen nieuwe auto’s meer in de showroom staan, je moet dus zelf op zoek naar aantrekkelijke occasions. Kun je dat aan?

Past dat wel bij jouw persoonlijkheid? Dat is een cruciale vraag, die om een helder antwoord vraagt.” Het universele kanaal kent bovendien uiteenlopende garageformules, vaak op franchisebasis, zoals Bosch Car Service, Vakgarage, >

Alfa Accountants Alfa Accountants en Advi­ seurs is al vele jaren hofle­ verancier van BOVAG. Het bedrijf is gespecialiseerd in de automotive branche en is onder meer deskundig bij fusies en overnames.

Alternatieve financiering en het opstellen van een fa­ miliestatuut (speciaal voor familiebedrijven), zijn een specialiteit van Alfa dat 27 vestigingen verspreid over heel Nederland heeft. “Wij leveren maatwerk”, aldus projectleider Gert Bloe­ mendal. “Bij beëindiging van een dealercontract kunnen wij de alternatieven aangeven en uitwerken, en met name de financiële gevolgen helder in kaart brengen.” Alfa is uitvoerig geconsulteerd bij de tot­ standkoming van ‘Stoppen of doorgaan?’. Check: www.alfa.nl.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 7

t m o k U ? k o o toch

STOPPER (8) ADV.

Samenwerking en innovatie zijn voorwaarden voor de toekomst.

Kom daarom naar het BOVAG OndernemerscafĂŠ en ontmoet mobiliteitsondernemers uit uw eigen regio.

Kijk voor data en locaties op: leden.bovag.nl/ondernemerscafe AANMELDEN

Hou de Belastingdienst goed op de hoogte van de stappen die je zet Stoppen of doorgaan?

BOVAG beschreef alle zaken waar je aan moet denken als bijvoorbeeld het dealercontract is opgezegd. Maar de brochure is ook interessant voor iedereen die zich orientëert op de toekomst van zijn dealerbedrijf. De brochure valt deze maand bij alle leden van BOVAG Autodealers op de mat.

> AD en James. “Het kan interessant zijn om bij één van

die formules aan te haken, maar is dat beslist niet per definitie. Ook dat vraagt om onderzoek. Kortom, er komt veel op je af wanneer je als onafhankelijk autobedrijf je onderneming wilt voortzetten.”

Adviseur Het universele kanaal kan dus een reddingsboei zijn, maar niet in alle gevallen. Soms is de verkoop van het dealerbedrijf de beste keuze, schetst Weggemans.

“Bijvoorbeeld omdat er sprake is van een opvolgingsproblematiek, of er zijn fi nanciële redenen omdat het rendement te laag is.” Normaal gesproken staat voor de verkoop van een dealerbedrijf een termijn van vijf jaar, maar bij beëindiging van een dealercontract, waarin de opzeggingstermijn van twee jaar wordt gehanteerd, moet de klus in ruwweg 24 maanden worden geklaard.

“Het is verstandig om daarbij een adviseur in de arm te nemen die inhoudelijk kennis heeft van de automotive branche”, adviseert Weggemans. “Zeker omdat je als ondernemer door een emotioneel zware periode gaat, is het fijn wanneer je terzijde wordt gestaan door iemand die de ratio bewaakt. Denk dan bijvoorbeeld aan BOVAG Dealeradvies of BOVAG Hofleverancier Alfa Consultants.

Zij zijn er echt voor de ondernemer en dienen verder geen ander belang.” Wanneer het dealerbedrijf daadwerkelijk wordt verkocht, volgt er nog de fase van het verkoopklaar maken. “Die fase is vaak het belangrijkst en duurt het langst. Daarbij wordt er zorg gedragen voor een vlekkeloze overdacht, zowel in fiscaal als juridisch opzicht”, vertelt Weggemans. “De brochure gaat uitgebreid op deze fase in. Hieraan moet je serieus aandacht schenken, om ongelukken te voorkomen.”

Opvolging Soms komt de oplossing – al dan niet onverwacht – voort uit de eigen gelederen. Bijvoorbeeld omdat een ambitieuze medewerker zichzelf aanbiedt, of een van de kinderen. Een

mooi voorbeeld is Chiel van Zeijl, die in 1995 op 23-jarige leeftijd vestigingsmanager wordt van Peugeot-dealer Wikkerink in Winterswijk. “Jan Wikkerink had destijds drie dealervestigingen en wilde zich rond de eeuwwisseling langzaam terugtrekken uit dit deel van het bedrijf”, zegt de huidige algemeen directeur van Wassink Autogroep.

“Hij zag in mij een goede opvolger. Ik had in drie jaar tijd de vestiging in Winterswijk weer helemaal op de kaart gezet. We hebben toen een plan gemaakt voor een in groeiscenario van acht jaar, uiteindelijk hebben we dit in zes jaar afgerond. Van Zeijl heeft sindsdien meerdere dealers die op een kruispunt stonden overgenomen, zoals Opgenoort in 2010 en Maaspoort in 2012. “Mijn visie is helder: je moet als dealer een bepaalde schaalgrootte hebben en nooit stoppen met stappen maken. Importeurs zijn vooral op zoek naar stabiele partners die het goed doen, willen vernieuwen en waar toekomst in zit. Dat is de tijd waarin we leven.”

Belastingdienst De brochure ‘Stoppen of doorgaan?’ schenkt verder ruimschoots aandacht aan prangende zaken als onroerend goed (hoe kom ik van mijn bedrijfspand af?), ontslagrecht en de Belastingdienst. Weggemans: “Houd de Belastingdienst goed op de hoogte van de stappen die je zet. Zo is er bijvoorbeeld de bewaarplicht van de boekhouding, een gegeven dat eenvoudig over het hoofd kan worden gezien. En bij het ontslag van meer dan twintig medewerkers moeten vakbonden formeel op de hoogte worden gesteld.” Resumé: de brochure ‘Stoppen of doorgaan?’ biedt ondernemers niet zozeer dé oplossing, wanneer het dealercontract wordt opgezegd. “De brochure is vooral een leidraad en maakt helder inzichtelijk welke opties er zijn en welke stappen gezet kunnen worden bij een exit”, aldus Weggemans. “Er zijn, zoals zo vaak, vele wegen die naar Rome leiden.” Het veertig pagina’s tellende boekwerkje wordt deze maand bij alle leden van BOVAG Autodealers kosteloos per post bezorgd.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 9

Wilt u de aandacht van ruim 9.000 BOVAGSTOPPER ondernemers?

(10) ADV.

G 01 - 32 TDE/TTB PAGINA'S 01 - 24 ADE PAGINA'S 01 - 32 FTS/GTB PAGINA'S 01 - 24 ALG PAGINA'S 02 - 32 PAGINA'S ADE 02 - 32 OAB/RVS PAGINA'S 02 - 32 ALG PAGINA'S 03 - 32 PAGINA'S nummer 01 / januari 2015

nummer 01 / januari 2015

nummer 01 / januari 2015

nummer 01 / januari 2015

nummer 02 / februari 2015

nummer 02 / februari 2015

RIJ nr.03 - 24 ALG PAGINA'S nr.04 - 32 ADE PAGINA'S nr.04 -TDE/TTB 32 PAGINA'S nr.04 -ALG 24 nr.05 PAGINA'S -FTS-GTB 32 PAGINA'S nr.03 -RIJ 24 nr.05 PAGINA'S -OAB-RVS 24 PAGINA'S nr.05 OAB-RVS - 32 PAGINA'S nr.05 - 32 PAGINA'S IN A'S 4 PA03 G/ maart 2015 2nummer nummer 03 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 15 3 20 0 / maart n r. er 03 numm S-GTB nummer 02 / februari 2015

t krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krankrant in dit nummer: in dit nummer:

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

200 auto’s tegelijk

Face it!

Vastgoed

Over fiscale sturing en wachtrijen in de showroom pagina 26

Dealercongres 2015 pagina 22

Van tankstation tot creatief bureau pagina 14

Gastvrij

Van turbu­ lentie naar potentie

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Warmerdam, directeur Warmerdam De Fietsspecialist

Ken de fietser van nu pagina 05

Lokaal innoveren loont pagina 21

in dit nummer:

in dit nummer:

BOVAG-campagne scoort pagina 9

Aan de ketting

Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10

Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10

Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10

OAB/RVS

OAB/RVS

RIJ

FTS/GTB

ALG

TDE/TTB

Ik wil me blijven ontwikkelen

Peter de Kort, Autorijschool Peter de Kort

in dit nummer:

in dit nummer:

in dit nummer:

Harde cijfers Aan de ketting

Aan de ketting

ALG

RIJ

ALG

OAB/RVS

ADE

De perfecte opvolger voor het fietsplan

Fietsbranchedag 2015 pagina 16

Ans, Maartje en Frits

Gastvrij

Stapp.in deel­ autoconcept

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Wiegerinck, directeur Wiegerinck Groep

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 8

Leden in de lead

Leden in de lead

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

Klantbehoeftes zijn onderhevig aan tijd

in dit nummer:

Leden in de lead

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

TB FTS/G

Paul Bleijlevens, directeur Bleijlevens Motoren & Techniek

Leden in de lead

ALG

ADE

FTS/GT

ALG

TDE/TTB

Wij gooien niks weg, we repareren

in dit nummer:

VAG.

ADE

FT

J BO DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. GIN BI UIT. BE VOOR DENK

in dit nummer:

Zelfrijdende auto

Zelfrijdende auto

Hoe lang duurt het nog? pagina 10

Hoe lang duurt het nog? pagina 10

Hoe overleeft de retail?

Van offline naar online en weer terug pagina 20

Personeel metmeer Er zit nog een rugzak toekomst in continue Tijd en toewijding bereikbaarheid gevraagd pagina 22

in dit nummer:

Eindelijk de weg op Lotte (17) koos bewust Klanten pleasen voor een BOVAGen rijschool pagina 9 verwennen. Dan gaan ze vanzelf van jeHet houden kaf van Edward Doorten, van hetduurzaam koren

mer: in dit num

eranch Fietsb 15 dag 20 met kennis Maak matische de prag kende nzoe 10 en steu er pagina fietskop

ijf Je bedreen in runnen ing is in ditev nummer: mg krimpo voudig r t een sen, directeu nieCheck, o Roo Motoren Lud dubbelcheck Rosa

tankstation Green Planet over en de Meningen Doorten Pesse nieuwe Autobedrijf lidmaat-

Ik wil overal een succes van in dit nummer: maken Check, Gert-Jan Kreeft, dubbelcheck Kreeft Opleidingen

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Check, dubbelcheck

De truckdealer­ branche laat me nog niet los Paul van Leuven, erelid in van BOVAG Truckdealers dit nummer:

Autobrief 2.0

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Vervangend vervoer

Doen, falen en doorgaan

Huren levert meer op pagina 19

in dit nummer:

Ken de klant

Autobrief 2.0

Steunzoekers en pragmatische kopers pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

in dit nummer:

Doen, falen en doorgaan

Jaarcongres

A1-rijbewijs op z’n retour

Floris over Van Bommel pagina 16

Hoe nu verder? pagina 19

Goede raad

in dit nummer:

Autobrief 2.0 Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Goede raad

Profilering door professionaliteit pagina 8

Leden beoordelen garagesoftware pagina 19

Leden beoordelen garagesoftware pagina 19

A1-rijbewijs op z’n retour

Doen, falen en doorgaan

Doen, falen en doorgaan

Hoe nu verder? pagina 11

Floris over Van Bommel pagina 20

Floris over Van Bommel pagina 20

We moeten weer de juiste klanten krijgen Leen de Koning, directeur Amega Groep

We moete de juiste kla krijgen

Leen de Koning, d Amega Gro

et Lekker met Verwachtingen RevisieEen ís klant Fiscaal Hier komt de Verwachtingen Ondernemer emet Opleiden men m rhart e n r d o t o On missie Met de Risicospreiding fietsen bezig zijn m verdientfeestje aandacht duurzaamheid Leasefiets een groene in mobiliteit Laatbloeier overtreffen overtreffen d Er is nog n e is De fun Ondernemen van Groeiende p tijd mee klop Teamplayer aanhang kamperen niet stilzitten zoveel te doen De goedkoopste zijn is niet genoeg Ernst Sommerauer, MAN-truckdealer

Stop de pers

Harde cijfers

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 16

BOVAG-campagne scoort pagina 19

Selfies

Stop de pers

De 308 SW was niet aan te slepen

Connect Jonge gezinnen Bent u al online? pagina 20 moeten weer gaan kamperen

Guido Fioole, directeur Fioole Auto’s

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

WWW.CBX-NEDERLAND.NL www.autoflex.nl

(de)montage Balanceren

Remmentest

Uitlijnen

Hefbruggen

line! ook on

Emissietest

(de)montage

(de)montage

Balanceren

Balanceren

Uitlijnen

Uitlijnen

Uitlijnen

Hefbruggen

Hefbruggen

Hefbruggen

| 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

✔ Afhalen bij dealer of verzenden on aixam-onderdelen.nl ok

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

✔ en llen nden ssets aixa rhoud beste 10% r of verze bestell e! elendelen ✔ Onde Grootste lin assortiment originele AIXAM onderdelen! onder onderd en bij deale obiel on obiel k bromm ✔ Afhal oo AIXAMbromm .nl✔ Zoeken op chassisnummer dig AIXAM udig Grootste

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

o

assortim

ummer .000 km op chassisn n ✔ Zoeken udssets 5.000/10 verzende ✔ Onderho bij dealer of ✔ Afhalen

len delen✔! Onderhoudssets 5.000/10.000 km derde onder -ont origin ✔ Afhalen bij dealer of verzenden ele AIXAM www.autoflex.nl aixsteam assor timen

Eenvou Eenvo

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

li

2015,rdel /10.000 onderdelen! op chass maart nde 5.000 AIXAM m-o Zoeken korting t/m ent originele

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! ✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

Filebestrijding op de vluchtstrook pagina 20

We willen de eerste zijn met one-way verhuur

Floris over Van Bommel pagina 20

Groot

isnummer 0 km /10.00 n op chass ✔ Zoeke houdssets 5.000verzenden ✔ Onder n bij dealer of ✔ Afhale

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

10% korting

t/m feb

2015, gebruik

%

code: BOVAG10

Floris over Van Bommel pagina 18

Renata Knook, Jaguar/Land Rover dealer

nle! x.lin fleon tok auoo

www.

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Doen, falen en doorgaan

Private Lease De kleine lettertjes Ik geniet van pagina het 22 succes dat ons nu ten deel valt

rdelen beste che mobiel onde AIXAM brom .nlaixam-onderdelen.nlde autobran Eenvoudig n! erdeMlen Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! voor onderdele -ond AIXA ware Eenvoudig AIXAMft originele aixtsteam So brommobiel onderdelen bestellen Christian Tepper, Zoeken op chassisnummer ✔10% timent en bestellen assor onderdel onderdelen Eenvoudig AIXAM brommobiel bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de! code BOVAG10% Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen biel brommo ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km Software voor de autobranche Software voor de autobranche directeur Pak ’n Bak Groo l BOVAG k de code ig AIXAM en.n ne Eenvoud isnummer gebruikm

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

✔ Zoeken op chassisnummer

Eenvoudig AIXAM onderdelen bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de code BOVAG10% Eenvoudig AIXAMbrommobiel brommobiel onderdelen ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km

✔ Afhalen bij dealer of verzenden aixam-onderdelen.nl

Wegslepen of niet?

Donkervoort

llenEenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

aixam-onderdelen.nl

Remmentest

Emissietest

Balanceren

Face It en werk samen! pagina 16

Brand!!

Denis volgt Joop op pagina 20

Remmentest

(de)montage

Terugblik Dealercongres

Denis volgt Joop op pagina 20

Tips voor preventie pagina 22

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

line! ook on

Donkervoort

Thérese r klanten haa voor 16 pagina

Edgar van Schaik, salesmanager Nefkens Midden Peugeot

Remmentest

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor Software voor Emissietestde autobranche Emissietestde autobranche

schapseisen pagina 21

rij GastvBoer leeft

Siewert Gorter, directeur Caravanlife Gorter

Zorg of zegen? pagina 25

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 24

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

www.autoflex.nl

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

10% kortin

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

ik de code:

g t/m feb

10%

BOVAG

2015, gebru

10% kortin

De BOVAGkrant is hét magazine voor ondernemers die zich bezighouden met mobiliteit. Oftewel, BOVAG-leden werkzaam in de branche van personenen bedrijfsauto's, trucks, fietsen, gemotoriseerde tweewielers, caravans, aanhangwagens, revisie, autoverhuur, autowassen, rijscholen of tankstations.

Benieuwd naar de mogelijkheden om één of meerdere van deze doelgroepen te bereiken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende offerte op maat.

BOVAGkrant I www.bovagkrant.nl E sales@bovag.nl T 030 – 65 95 294

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

• Maak gratis gebruik van een w • Geniet van verse gerechten ui • Centraal in Nederland afsprek

www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl

G10%t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10% BOVA 10% korting ik de code:

de

, gebru

2015 g t/m feb

BOVEMIJ

“Korting voor garantie?

Niet doen!”

nt

AG.

We moeten weer de juiste klanten krijgen Leen de Koning, directeur Amega Groep

gen • Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

gaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212

Stel: een klant doet afstand van BOVAG Garantie voor een paar honderd of duizend euro korting. Ben je als autobedrijf gevrijwaard van eventuele claims? Nee, zegt advocaat Maikel van Ochten die Bovemij-verzekerden bijtstaat in kwesties als deze.

C

onsumenten worden goed beschermd. Vertoont een gekocht product binnen een half jaar na aankoop gebreken dan gaat de wet ervan uit dat de professionele verkoper aansprakelijk is voor de schade. Hij móet het gebrek binnen redelijke termijn verhelpen, tenzij hij aan kan tonen dat het gebrek een externe oorzaak kent. Advocaat Maikel van Ochten van Stichting Rechtsbijstand Mobiliteit (SRM) geeft uitleg: “Een consument mag ervan uitgaan dat een auto die eigenschappen bezit die hij op basis van de koopovereenkomst mag verwachten. Dit wordt in de wet het conformiteitsbeginsel genoemd. Voor een auto betekent dit dat de koper mag verwachten dat die probleemloos rijdt.

Wanneer de auto binnen zes maanden na aflevering kapot gaat, wordt er

in beginsel van uitgegaan dat dit gebrek al aanwezig was bij levering.

De ondernemer is dan aansprakelijk, tenzij hij het tegendeel kan aantonen.”

Hof Van Ochten was recent bij het Europese Hof van Justitie in Luxemburg, waar hij een Nederlands autobedrijf bijstond. Een klant had er een auto gekocht, die binnen een half jaar na aankoop tijdens het rijden vlam vatte.

Het Hof oordeelde dat de garagist bij een gebrek dat ontstaan is binnen zes maanden na levering moet aantonen dat het mankement een externe oorzaak kent. Daarnaast werd bepaald dat de consument ten minste twee maanden de tijd heeft om na ontdekking het gebrek bij de verkoper te melden. Veel autobedrijven zijn zich volgens Van Ochten niet bewust van

de bewijsregels bij consumentenkoop, waardoor zij achteraf in de problemen komen wanneer de consument naar de rechter stapt. De verkoper doet er daarom goed aan om een klacht van een consument altijd te onderzoeken.

Bewijs De verkoper die in de gelegenheid wordt gesteld om een klacht te beoordelen maar dit vervolgens nalaat, kan zijn eigen bewijspositie er n st ig schaden. Va n Ochten ziet dat veel ondernemers auto’s zonder garantie verkopen. “In ruil daarvoor geven ze dan korting; zij denken dan van iedere vorm van aansprakelijkheid af te zijn. Dat is onjuist. Het conformiteitsbeginsel is namelijk een dwingend recht; partijen kunnen daar bij het aangaan van een overeenkomst onderling niet

Wat zegt BOVAG? Melle Koelemaij, BOVAG Ledenadvies: “Wanneer een consument bij de verkoper vragen over non­conformiteit heeft, kan de verkoper bij BOVAG Ledenadvies kosteloos de kwestie bespreken hoe hier mee om te gaan.” Vragen over non­conformiteit?

Neem contact op met BOVAG Ledenadvies via ledenadvies@bovag.nl of (030) 65 95 300.

van afwijken.” Consumenten die in plaats van een half jaar garantie korting willen, weten volgens Van Ochten hoe het recht in elkaar zit.

“Als hun auto binnen een half jaar niet meer rijdt, komen zij gewoon bij je terug. Doe dus altijd onderzoek wanneer een klant terugkomt met een gebrek. Is er sprake van een eigen gebrek aan het voertuig? Dan moet de verkoper kosteloos tot herstel over gaan. Is het gebrek veroorzaakt door onheil van buitenaf? Dan moet het bewijs daarvan zorgvuldig worden vastgelegd. Je kunt in dergelijke gevallen niet niets doen.”

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 11

SNAPSHOT

Een vrachtauto als mini-restaurant of een bakfiets met Spaanse Churros

Restaurant op rolletjes De geur van gegrild vlees, rokende barbecues, versgebak­ken pizza’s uit houtovens en biologische hamburgers.

De evenementen­agenda’s van deze zomer staan bomvol met de snel aan populariteit winnende foodtruckfestivals.

Oude vrachtauto’s, campers en Volkswagenbusjes die zijn omgebouwd tot mini-restaurants. Of rondrijdende bakfietsen met Spaanse Churros en de ‘Koffie Kever’ met een ingebouwd espressoapparaat voor prijs­winnende kopjes koffie. Het is zo maar een greep uit het rijkelijke aanbod aan geuren, kleuren en smaken die voorbij komen. Het populaire Festival TREK in Nederland gaat nog een stapje verder. Het foodtruckfestival reist in de zomermaanden met hun karavaan langs acht steden in Nederland met hun bruisende openluchtrestaurant en een uitgebreid cultureel programma.

Van 10 tot 13 september maken ze de laatste stop in het Westbroekpark in Den Haag.

12 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

Fotografie: Festival TREK

224.000 Festival TREK trok tot nu toe in 2015 al 224.000 bezoekers.

Festival TREK stond dit jaar al in Utrecht, Nijmegen, Rotterdam, Enschede, Den Bosch, Amsterdam en Maastricht.

500

Naar schatting zijn er momenteel ruim 500 foodtrucks in Nederland.

130

Het Amsterdamse festival Rollende Keukens begon acht jaar geleden met 25 foodtrucks, inmiddels zijn het er 130.

Rond de jaren ’60 bestonden er al foodtrucks in Amerika met voornamelijk Mexicaans eten.

40 Per editie staan er bij Festival TREK 40 foodtrucks.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 13

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

Een tegenvallende beurt kost soms even geld, maar de klant blijft bij je

Het geheim van

Van Gent

Bij Van Gent hebben ze het ’m weer geflikt! Zeven jaar op rij de beste Toyotadealer van Nederland. Ze ontvingen de Toyota Ibichan European Satisfaction Award 2015 in het Spaanse Madrid. Hoe wint dit familiebedrijf de prestigieuze klanttevredenheidsprijs van Toyota telkens weer opnieuw? De neven Diderik en Gilbert van Gent doen een boekje open.

D

“

iderik en ik moeten er wel eens om lachen. Omdat wij de Ibichan Award nu al een aantal keren hebben gewonnen, krijg je wel eens vragen van collega’s. Om ons het geheim te ontfutselen. Ze stellen vragen als: vertel, wat moeten wij doen om die prijs ook een keer in de wacht te slepen? Ibichan is afgeleid van Okyakusama Ibichan, Japans voor: de klant komt op de eerste plaats. Letterlijk betekent Ibichan: nummer één.”

Recht in de ogen Gilbert: “De Japanners toetsen aan vier componenten: klanttevredenheid over sales, klanttevredenheid over aftersales, je apk-marktaandeel en de retail, het aantal auto’s dat je verkoopt. Die apk-component is ingebouwd om de klantloyaliteit te meten.

Gaan je klanten voor de jaarlijkse beurt naar een kleine buurtgarage of vertrouwen ze die apk’s aan jou toe? Aan merkdealers kleeft het imago dat hun werkplaatstarieven veel te hoog zijn. Maar wij kunnen iedereen recht in de ogen zeggen dat de dorpsgaragist met zijn één of twee bruggen vandaag de 14 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

dag niet goedkoper kan zijn in het onderhoud dan wij. Ondanks onze mooie panden langs de A12, in Veenendaal en Ede, en het feit dat wij hogere investeringen doen in de werkplaats en de voortdurende bijscholing van ons personeel.”

Gratis Diderik: “Een paar jaar geleden zagen we dat mensen onderhoudsbeurten begonnen over te slaan. Geldnood, de crisis, ze durfden niet meer naar de garage. En dus ontwikkelden wij een omvangrijk gratis servicepakket voor loyale klanten, dat andere dealers gewoon niet kunnen of durven kopiëren. Naast de mobiliteitspas zijn ook vervangend vervoer, lampen vervangen, vloeistoffen bijvullen, voorruitreparaties, de apk en autowassen na de beurt gratis. Zelfs het wisselen van zomer- en winterbanden is bij opslag gratis en voor niks. Andere dealers roepen: “Jullie gratis pakket kost bakken geld, wij moeten juist snijden in de kosten!” Wij weten dat als je investeert in klantenbinding je er op langere termijn veel voor terug krijgt. Een tegenvallende beurt kost soms even geld, maar de klant blijft

bij je. En dankzij zo’n gratis bandenwissel rijdt je klant niet naar de bandenfitter voor nieuwe banden als het profiel te ondiep is geworden.”

Verwennen Gilbert: “We verwelkomen en verwennen onze klanten zoals de eigenaar van een goed restaurant dat ook doet. Ik hoor anderen wel eens roepen: “Die vervelende klant heb ik nu eens eindelijk goed de waarheid gezegd. Maakt me geen bal uit dat hij niet meer komt!” Dat zal je bij Van Gent nooit meemaken. Veel van onze klanten vertrouwen Diderik en mij toe: “Ik kwam al bij jullie aan de dijk.” Dat was het boerenerf van onze familie aan de Slaperdijk in Overberg. Daar groeven onze vaders een gat voor een smeerput in een boerenschuur achter het ouderlijk huis.

Niet veel later bouwden ze een echte garage aan de dijk. Daar schroefden ze ook hun eerste Toyota-bord aan de gevel. Dankzij hun eerlijkheid, harde werken, klantvriendelijkheid en niet te vergeten een geweldig team van trouwe medewerkers groeiden zij uit tot een van de grotere Toyota-dealers.”

Tekst: Gideon van Aartsen Fotografie: Peter Arno Broer

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 15

MOBILITEIT

STEEDS MEER ‘VREEMDE’ ONDERNEMERS STAPPEN IN DE GROEIMARKT VAN E-BIKES

Allemaal aan de e-bike

E-bikes zijn hot. Steeds meer doelgroepen ontdekken het vervoermiddel. De verkopen stijgen navenant, al tien jaar lang. Nieuwe spelers willen een graantje meepikken: automerken lanceren hun eigen modellen, dealers en autobedrijven zetten de fietsen in de showroom. Worden de kaarten opnieuw geschud?

E-bike tussen de auto’s “Mensen vinden het soms raar om bij een autodealer binnen te lopen voor een fiets”, vertelt Marco Jonk (foto rechts). “Aan de andere kant zijn wij een begrip in de regio. Bestaande klanten vinden het fijn om alles bij ons onder te brengen. Zij zorgen weer voor mond-tot-mondreclame.” Gert Mulder (foto links): “De basis van mijn onderne­ ming is het autobedrijf. Die uitstraling wil ik graag houden. Tegelijkertijd wil ik mijn fietsen graag laten zien, maar ik pas op dat mensen niet meer weten in wat voor zaak ze binnenkomen. Daarom heb ik de fietsen op de bovenverdieping van mijn showroom neergezet.”

16 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

D

e Ford-dea ler rea geer t verbaasd wanneer de verslaggever hem vraagt of hij al een hoekje heeft ingeruimd voor de Ford e-bike. “Daar weet ik niets van”, zegt hij. Navraag bij Ford Nederland leert dat de e-bike voorlopig niet in de showrooms komt: het merk experimenteert momenteel met de fiets als onderdeel van het zogenoemde Smart Mobility Plan, aldus de importeur. “Ik ben niet bang voor de e-bikes van automerken”, zegt Rob van Oosterhout, voorzitter van BOVAG Fietsbedrijven. “De meeste merken richten zich op de gadgetmarkt. Het is meer branding dan massaproduct.”

Mobiliteit breder bekijken Een andere ontwikkeling binnen de autobranche volgt de ondernemer uit Teteringen echter met meer belangstelling: het aanbod van e-bikes van de reguliere fietsfabrikanten in de autoshowrooms. “Het verdienmodel rond de auto staat onder druk. Showrooms komen leeg te staan, marges worden alsmaar kleiner. Autobedrijven gaan mobiliteit breder bekijken en richten hun blik op de e-bike.”

Marco Jonk, directeur van Seat-, Mazda- en Honda-dealer Adrie Jonk uit Purmerend, stapte eind 2014 in e-bikes, nadat hij een collega-dealer sprak die het merk BH importeerde.

“Een oud-collega zat bovendien bij Qwic, ons hoofdmerk. Het is een Amsterdams merk, dus in feite een lokaal product.” Voor Jonk zijn e-bikes nu echt nog een bijproduct. “In de toekomst zouden we bedrijven kunnen bedienen met mobiliteitspakketten, maar daar zijn we op dit moment niet mee bezig. Eerst maar eens kijken hoe het loopt.” Gert Mulder Auto’s en E-bikes uit Brummen ging in 2013 e-bikes verkopen. “Toen Pon Gazelle kocht dacht ik: daar is een reden voor”, zegt eigenaar Gert Mulder. “Onze handel staat onder druk. E-bikes bieden de mogelijkheid om een bredere vorm van mobiliteit aan te bieden.” Voor Mulder is het niet zo’n grote stap om naast auto’s ook e-bikes te doen. “De techniek in een e-bike ligt dicht tegen het vakgebied van de automonteur.

Ten opzichte van de traditionele fietsenmaker heeft een autobedrijf het voordeel dat het de vakkennis over elektronica al in huis heeft.

Mensen hebben veel vertrouwen in het auto-

Tekst: Sjoerd van der Linden

E-bikes bieden de mogelijkheid om een bredere vorm van mobiliteit aan te bieden

E-BIKE IN CIJFERS

Wie naar de cijfers kijkt, kan er niet omheen: de e-bike is here to stay. In 2014 werden er

bedrijf als het op techniek aankomt.” Dat mag dan zo zijn, Rob van Oosterhout stelt dat die kennis van techniek eerst en vooral aanwezig is in de moderne fietsenzaak. “De echte vakhandel beschikt over goed geoutilleerde werkplaatsen met gekwalificeerd personeel. Er is goede ondersteuning vanuit de A-merken.

Als vakhandel zijn we echt wel groot geworden met de techniek.”

Concurrentie Mulder en Jonk hebben ruimte gemaakt in hun werkplaatsen voor onderhoud aan e-bikes en hun monteurs naar cursussen gestuurd van de importeur. “Wij zijn druk bezig kennis te vergaren”, aldus Jonk. “We kunnen bij lokale fietsbedrijven terecht voor hulp.” Hij ziet zichzelf echter niet als concurrent van de vakhandel: “Ik ben zelf fervent fietser en heb goed contact met omliggende fietsbedrijven.

Onze merken zijn uniek in de regio, dus we vormen geen bedreiging voor hen. Overigens is ons contact met de importeur ook erg prettig.”

Ook Mulder concurreert niet direct met de fietsvakhandel. “In onze marketing richten wij

ons op onze eigen regio. De lokale vakhandel onderneemt niet veel op gebied van e-bikes.

De meeste concurrentie komt van internet, waar fietsen worden verkocht voor prijzen waarvoor wij ze niet eens kunnen inkopen.

Dat maakt de markt kapot. Ook voor ons. Ik ken het uit de autobranche. Tien jaar geleden was het gemakkelijk. Nu moet je veel meer doen voor je marge. Die kant gaat het ook op met fietsen. Wie het langste leeft, heeft alles.”

Autoklant op de fiets krijgen Rob van Oosterhout ziet de ontwikkeling van autobedrijven die e-bikes verkopen als een beweging op een groter speelveld en niet als een bedreiging. Maar, op dat speelveld komen wel steeds meer spelers. “Fietsverkoop en -onderhoud vergen vakmanschap, opleiding en ervaring. Als vakhandel moeten wij ons de kaas niet van het brood laten eten door de online shops, mobiele werkplaatsen en autobedrijven die een graantje willen meepikken.

We moeten opschalen, participeren, desnoods joint ventures zoeken en samen de autoklant op de fiets krijgen.”

224.000 verkocht. Het jaar daarvoor waren het er nog ruim

30.000 minder, en in 2010 bleef de teller nog steken op

166.000 Het effect van al die nieuwe fietsen is duidelijk zichtbaar: in grote delen van het land is tussen 2010 en 2014 het aantal afgelegde fietskilometers per hoofd van de bevolking toegenomen met meer dan 20 procent.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 17

FEITEN & CIJFERS

E-bike maakt kilometers Voornamelijk door de stijgende verkopen van e-bikes is de gemiddelde Nederlander sinds 2010 zo’n 18 procent meer gaan fietsen. BOVAG analyseerde CBS-cijfers en concludeert dat vorig jaar per persoon 1.018 kilometer op de fiets werd afgelegd, zo'n 153 kilometer mÊÊr dan in 2010.

Alle Nederlanders fietsten in 2014 dagelijks gemiddeld bijna 3 kilometer per persoon, tegen bijna 16 autokilometers (als bestuurder) per dag. Per provincie zijn opvallende verschillen waar te nemen. Utrecht is koploper met vorig jaar gemiddeld 1.179 fietskilometers per persoon, op afstand gevolgd door Groningen (1.121 kilometer) en Overijssel (1.117; vijf jaar geleden nog koploper). De gemiddelde Limburger fietst maar liefst 420 kilometer per jaar minder dan de gemiddelde Utrechter: totaal 759 kilometer, slechts 5 procent meer dan in 2010. In alle provincies is het fietsgebruik sinds 2010 toegenomen; in Friesland het minst met 2 procent en in Zeeland het meest met 23 procent.

+18%

2,60 / 3,07

1.121 +2%

2,53 / 2,68

978

+12%

2,33 / 2,61

953

+22%

2,49 / 3,05

1.113

+20%

1,84 / 2,20

803

+9%

2,82 / 3,05

1.117 +22

+18%

%

2,56 / 3,01

2,65 / 3,23

+22%

1.179

2,04 / 2,49

909

+23%

1.099 Aantal verkochte e-bikes

+20%

2,30 / 2,82

2,34 / 2,81

1.029

1.026

legenda verschil 2010/2014

+22%

2,49 / 3,05

1.113

18 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

kilometers per persoon per dag 2010/2014 kilometers per jaar per persoon 2014

x1..000

+5%

1,98 / 2,08

759

2007: 2008: 2009: 2010: 2011: 2012: 2013: 2014:

89 134 153 166 181 175 192 223

INNOVATIE

Innovatielab Inspiratie voor ondernemers

MORGEN BEGINT VANDAAG Auto's op zonne-energie en businessmodellen gebaseerd op gebruik in plaats van bezit; duurzame innovaties ontwikkelen zich in rap tempo. BOVAG biedt een frisse blik op al die nieuwigheden tijdens Innovation-to-go op maandag 21 september in Bunnik.

S

tel je voor: een gezinsauto op zonne-energie die gedurende het hele jaar meer energie opwekt dan dat hij gebruikt.

Ook wanneer de auto stil staat. Eenmaal opgeladen kan de auto aangesloten worden op het elektriciteitsnet – bijvoorbeeld voor het gebruik van huishoudelijke apparaten.

Een efficiënte en slimme oplossing voor de Nederlandse markt, waar een auto gemiddeld 37 kilometer per dag rijdt en negentig procent van de dag stilstaat.

Toekomstmuziek? Een studententeam van de Technische Universiteit in Eindhoven kreeg het al voor elkaar.

En hoe mooi zou het zijn als u de mogelijkheden van Snappcar naar uw eigen hand kunt zetten en een brug kunt slaan tussen het stijgende aanbod van de auto’s van ouderen?

Wouter van Kuilenburg van het gelijknamige Utrechtse autobedrijf, maakte hier slim gebruik van en creëerde daarmee een buurtfunctie in de Utrechtse wijk Overvecht.

Camptoo Nog zoiets: geld verdienen met stilstaand kapitaal? Via Airbnb

k a n d a t m e t de ve r hu u r va n bijzondere huizen over de hele wereld. Nu is er voor camper- en caravanbedrijven ook een soortgelijk deelplatform ontstaan. Zij kunnen in de zomermaanden hun voorraad verhuren aan vakantiegangers. Het werven van huurders, de verzekering en administratie; het wordt allemaal via het platform geregeld. Een ideale manier om nieuwe doelgroepen te interesseren voor het kamperen én met een beetje geluk koopt de huurder de caravan of camper na de huurperiode. Dit initiatief heet Camptoo en draait sinds deze zomer met een aanbod van ruim honderd caravans en campers.

Gamechangers en -makers Over deze inspirerende cases vertellen drie innovatieve ondernemers en initiators maandag 21 september tijdens het Innovation-to-go event in Bunnik. Lex Hoefsloot en Roy Cobbenhagen van het studenten­ team Solar Team Eindhoven brengen het verhaal over Stella Lux – de intelligente gezinsauto op zonneenergie. Wat beweegt deze jonge

innovators? En hoe kijken Hoefsloot en Cobbenhagen tegen de gevestigde orde in de mobiliteits­branche aan?

Na hun inspirerende verhaal delen ook Martijn Peeters – oprichter van Camptoo – en Wouter van Kuilenburg hun praktische ideeën en ervaringen met innovatie met u.

Gebruikersgemak, sociaal kapitaal en duurzaamheid Tijdens Innovation-to-go neemt BOVAG u mee in de gedachten van deze vooruitstrevende ondernemers – jong en oud – die hun weg weten te vinden in de deeleconomie en hun eigen speelveld kiezen. Een foc us op de oudere doelg roep, een bedrijfsvoering gebaseerd op r uilen en delen of een product dat zelfvoorzienend functioneert.

Wat vo or onde r ne m i n ge n he t o ok z ijn, z e d ra ge n a l le m a a l belangrijke elementen met zich mee: gebr u ikersgema k, sociaa l kapitaal en duurzaamheid. Tijdens Innovation-to-go kunt u zich laten inspireren door praktijkvoorbeelden en de ideeën eruit pikken die voor u interessant zijn.

Innovation-to-go Wanneer: Maandag 21 september Waar: Kosterijland 15, Bunnik Programma 19.30 – 19.55 uur Inloop met koffie en thee 19.55 – 20.00 uur Welkomstwoord door BOVAG 20.00 – 20.45 uur Team Solar Eindhoven: de gezinsauto op zonne­ energie 20.45 – 21.00 uur Maarten Peeters: hoe Camptoo de Airbnb van caravanbedrijven werd 21.00 – 21.15 uur Wouter van Kuilenburg: over vergrijzing en Snappcar 21.15 – 21.30 uur Afsluiting door BOVAG 21.30 – 22.00 uur Borrel en netwerken Meld u aan via leden.bovag.nl/innovationtogo.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 19

SNAPSHOT

Volwassen types Jongeren op snor- en bromfietsen die met veel kabaal voorbij racen op drukke fietspaden; het is een hardnekkig stereotype dat negatief afstraalt op de tweewielerbranche. Gelukkig is dit beeld aan het uitsterven. De tweewielers boeten behoorlijk in aan populariteit onder pubers, mede door de invoering van het bromfietsrijbewijs in 2010 en het autorijbewijs voor 17-jarigen in 2011.

Hun aandeel in de verkoop- en eigendomsstatistieken is de afgelopen jaren uitgedund.

Toch is het aantal bromen snorfietsen in Nederland tot recordhoogte gestegen. En dat hebben we aan de 30-plussers te danken. Zij gebruiken ze als serieus alternatief voor woon-werkverkeer. Een volwassen doelgroep die op een volwassen manier met het voertuig omgaat en niet zo nodig op de snelste en meest lawaaierige scooter de fietspaden onveilig wil maken.

20 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

Fotografie: Hollandse Hoogte

30-plussers gebruiken tweewielers veelal als serieus alternatief voor woonwerkverkeer

73

%

van de snor- en bromfietseigenaren is 35 jaar of ouder.

54

%

van de nieuwe brom- en snorfietsen in 2015 werd door 26-55 jarigen gekocht.

6

%

16-17 jarigen kochten dit jaar 6,6% van de bromfietsen en 3,2% van de snorfietsen.

>

% , 12

van alle bromfietsen in Nederland heeft een 16of 17-jarige eigenaar.

0,58

%

van alle snorfietsen in Nederland heeft een 16of 17-jarige eigenaar.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 21

INSPIRATIE VAN BUITEN

DE KLEDINGBIBLIOTHEEK: OEROUD LEENPRINCIPE BELEEFT REVIVAL

Eindeloos combineren Kleding kopen? Hoezo?

In Nederland dragen we immers tachtig procent van de tijd maar twintig procent van onze kleding.

Zonde, vinden Suzanne Smulders en de zusjes Elisa, Diana en Angela Jansen.

Vorig jaar openden zij de eerste kledingbibliotheek van Amsterdam: Lena the Fashion Library.

22 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

L

ena the Fashion Library opende in december 2014 haar deuren aan de Westerstraat in Amsterdam. Met het simpele leenprincipe van een bibliotheek brengen ze kleding weer ‘terug’ in de economie. “Wij vergelijken het concept vaak met een bibliotheek waar je boeken kunt lenen”, vertelt Suzanne Smulders, mede-eigenaresse van Lena.

“Het werkt eigenlijk hetzelfde. Je hebt een bibliotheekpasje waarmee klanten hun kleding kunnen lenen op basis van een puntensysteem. Hiervoor betalen ze een vast bedrag per maand van 20, 35 of 50 euro.

Hoe hoger je maandbedrag, hoe hoger je bestedingsruimte om kleding te lenen. Zo krijg je honderd punten bestedingsruimte bij een abonnement van twintig euro en driehonderd punten bij een abonnement van vijftig euro. Je kunt je kleding zo vaak komen wisselen als je wilt. En als je echt verliefd bent op een kledingstuk, kun je het ook kopen. Het try before you buy principe.”

Van bezit naar gebruik In april 2013 stortte de kledingfabriek Rana Plaza in Bangladesh in. Duizend medewerkers – die al onder zeer slechte omstandigheden werkten – vonden de dood tijdens de ramp. Het was de zoveelste gebeurtenis waardoor de weinig transparante kledingindustrie nog meer onder vuur kwam te liggen. Maar als je het aan de dames van Lena the Fashion Library vraagt, was het al ver daarvoor tijd voor verandering. Sinds de opening van Lena kijkt de kledingbranche nieuwsgierig mee naar hoe de vier jonge onderneemsters een belangrijk duurzaamheidsvraagstuk in de branche aan de kaak stellen. “Vaak genoeg hoor je horrorverhalen over de kledingindustrie. Wij besloten niet toe te kijken maar er echt iets aan te doen.

Sinds jaar en dag wordt kleding in groten getale geproduceerd maar effectief weinig gedragen. Wij willen juist stimuleren dat mensen gaan nadenken over wat ze aan-

Tekst: Talita Kalloe Fotografie: Beau van Veen, Carolien Baudoin en Madeleine Sars

Je maakt intensiever gebruik van de spullen die er al zijn

schaffen en waar hun kleding vandaan komt. En dat is het mooie aan Lena, Je hebt altijd het gevoel dat je iets ‘nieuws’ koopt, maar wat je eigenlijk doet is het geleende item weer terugbrengen zodat een ander er weer gebruik van kan maken.

Op deze manier maak je veel intensiever gebruik van de spullen die er al zijn.”

Community Het uitlenen van een gebruiksvoorwerp als kledingstukken is relatief bewerkelijk. Het is een trendproduct, mensen dragen het om hun lijf en je moet erop vertrouwen dat je klanten het item weer in dezelfde staat terugbrengen zoals ze het leenden. “Het abonnementenmodel dat wij hanteren biedt veel ruimte om te blijven groeien. Maar het is ook praktisch. Administratief komt er namelijk veel kijken bij een uitleensysteem. In principe leen je kleding uit aan vreemden en dan wil je wel weten aan wie je het

meegeeft. Om het administratief behapbaar te houden voor onszelf, kozen we voor dit model. Maar de belangrijkste reden is dat het een goede mogelijkheid biedt om een band op te bouwen met je klanten. Zij komen namelijk om de zoveel tijd weer terug om hun kleding om te ruilen. Op deze manier bouw je een community op met likeminded mensen.

En dat sluit perfect aan bij onze huidige deeleconomie.” Binnen een half jaar tijd wist Lena 230 abonnees aan zich te binden. Meer dan ze hadden verwacht.

“We hebben gemerkt dat het een goede zet was om een probeer-abonnement van drie maanden aan te bieden. Na die tijd kunnen klanten bepalen of ze het abonnement willen verlengen of niet. Het is best een stap om je volledig te binden aan een systeem dat nog niet helemaal bekend is. Op deze manier verlagen we de drempel voor potentiële klanten en dat werkt.” >

MEER OVER LENA • De vier onderneemsters achter Lena begon­ nen ooit met de webshop Doortje Vintage • Lena the Fashion Library heeft momenteel 280 abonnees.

• Lena wast met het ecologische wasmiddel Seepje, gemaakt van vruchtschillen.

• Lena is ruim 150 keer in de media ver­ schenen waaronder RTL Nieuws, Hart van Nederland, Elle, Linda en de Volkskrant.

• Ondernemers benaderen Lena regelma­ tig, omdat zij een eigen kledingbibliotheek willen starten.

• Lena heeft dit jaar de Beste Start-up Award van ABN AMRO gewonnen.

• Lena is dit jaar verkozen tot Most Innovative Store door de Dutch Retail Experience Award.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 23

Workshopprogramma: Het nieuwe ondernemen in de mobiliteitsbranche Connect heeft in samenwerking met BOVAG het workshopprogramma ‘Het nieuwe ondernemen in de mobiliteitsbranche’ ontwikkeld. Dit programma biedt BOVAG-bedrijven tools om succesvol te ondernemen in een veranderende wereld. Een wereld waarin online aanbieders steeds meer terrein winnen van de fysieke winkels. Een wereld waar je niet meer omheen kunt, maar die ook veel kansen biedt! Tijdens de workshops ontdek je hoe je die kansen kunt benutten.

STOPPER (24) ADV.

Na de workshops weet je hoe je efficiënt en effectief gebruik maakt van online en offline middelen, en hoe je ervoor zorgt dat deze elkaar versterken.

4 workshops vanaf

Wat levert het concreet op? □ Klantenbinding

€395,-

□ Traffic naar jouw bedrijf □ Naamsbekendheid □ Kwaliteitsslag □ Onderscheidend vermogen

+ Bonus Google Glass Experience

Exclusief voor BOVAG-leden en mede mogelijk gemaakt door

www.eenvoudigallesonline.nl info@eenvoudigallesonline.nl (024) 751 22 44

Klanten krijgen standaard drie ‘ongelukjes’ cadeau

> Wasmachines

Het onderling uitwisselen van kleding brengt een belangrijke vraag met zich mee: hoe zit het met de hygiëne? “We merkten inderdaad dat we daar veel vragen over kregen. Dat is ook niet zo gek, want eigenlijk leen je kleding van mensen die het zelf al eens gedragen hebben. We besteden daarom veel aandacht aan het gebruikersaspect. Door bijvoorbeeld een waskaart met instructies mee te geven bij ieder kledingstuk. Kleding dat gewoon op 30 graden gewassen kan worden, mogen klanten zelf reinigen. Producten met wol, leer en suède wassen wij.

Toen we onze wasmachines in de winkel direct in het zicht plaatsten, merkten we

dat de vragen over hygiëne stopten. Grappig om te zien hoe dat werkt. Daarnaast vinden we het belangrijk dat onze klanten zich gemakkelijk voelen bij het dragen van onze kleding. Daarom krijgen ze standaard drie ‘ongelukjes’ cadeau. Als bijvoorbeeld een knoopje losschiet. Of wanneer er een vlekje in je kleding zit. Dat moet gewoon kunnen.”

Handbagage Een van de uitdagingen van Lena is het aantrekkelijk houden van het assortiment.

“Onze doelgroep groeit en onze collectie moet daarin meegroeien. We werken veel samen met labels en ontwerpers die geloven in ons concept en we werken vooral met

merken met een duurzaam karakter, zowel in tijdloosheid als in hoge kwaliteit. Ik denk dat in de combinatie van duurzaamheid, samenwerking en ontwikkeling het succes ligt van Lena.” Lena the Fashion Library zit momenteel alleen nog in de Amsterdamse Jordaan. De vier dames zijn hard bezig met het bedenken van mogelijkheden om het lenen- en terugbrengen van kleding verder te brengen dan hun vestiging aan de Westerstraat. “Het is onze droom om meer vestigingen te openen in Nederland. En wie weet zelfs wereldwijd. Zodat iedere vrouw met enkel en alleen een tas als handbagage en een biebpasje een complete kledingkast tot haar beschikking heeft.”

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 25

BEDRIJFSOPVOLGING

10

TIPS

BIJ BEDRIJFSOVERDRACHT Gemiddeld vinden er in Nederland jaarlijks tussen de 12.000 en de 18.000 bedrijfsoverdrachten plaats. Een ingrijpende gebeurtenis voor zowel ondernemer als de onderneming zelf. BOVAG geeft tien tips aan onder­ nemers die zich op dat vlak aan het oriënteren zijn.

1

Begin op tijd

Een veel gemaakte fout bij bedrijfsoverdracht is dat er niet voldoende tijd wordt gereserveerd voor het traject.

Zo’n overdracht is geen kwestie van maanden maar van jaren. Reserveer voor het hele proces, van eerste gesprek tot daadwerkelijke overdracht, ongeveer vijf jaar.

26 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

2

Betrek vanaf dag één de hele familie

Familiebedrijven zijn bijzondere bedrijven. Naast het zakelijke element van het bedrijf zijn er persoonlijke familierelaties waar rekening mee gehouden moet worden. Bespreek het onderwerp bedrijfsoverdracht vanaf dag één met de hele familie, juist ook met familie- of gezinsleden die geen interesse in het bedrijf hebben getoond.

3

Bepaal wie de opvolger wordt

De ideale situatie die menig ondernemer schetst is een zoon of dochter die klaar staat om het bedrijf over te nemen. Maar slechts tien procent van de jongeren met ondernemende ouders heeft het plan in het familiebedrijf te stappen. Er zijn echter wel alternatieven. Zijn er bijvoorbeeld medewerkers in het bedrijf met ambities? Niet iedereen heeft het in zich om ondernemer te zijn. Bepaal in een vroeg stadium of de beoogde opvolger geschikt is. Vooral bij familieleden kan er een vorm van familieblindheid optreden.

Tekst: Julia Hamel

6

Bekijk hoe het bedrijf er voor staat

4

Schakel een adviseur in

Fiscaal en juridisch gezien is een bedrijfsoverdracht erg ingewikkeld.

Ondernemers doen er dan ook goed aan om een adviseur in te schakelen die ze bij het hele traject bijstaat. Doe dit vroegtijdig.

De adviseur maakt samen met de ondernemer en beoogd bedrijfsopvolger een overname- en bedrijfsplan op en begeleidt de overdrager van begin tot eind. Een adviseur werkt altijd namens één partij, dus de overdrager en opvolger nemen ieder een eigen adviseur.

5

Praat met collega-ondernemers

Iedere bedrijfsoverdracht is uniek.

Toch kan het verhelderend zijn om met anderen te praten die al ervaring met bedrijfsoverdracht hebben. Via BOVAG of een adviseur kunnen ondernemers met elkaar in contact komen.

Een opvolger moet weten waar hij of zij aan begint. Daarvoor moet inzichtelijk worden gemaakt hoe het bedrijf ervoor staat. Wat is de waarde van het bedrijf?

Is het bedrijf winstgevend? De adviseur maakt samen met de overdrager de balans op. Zo weet de opvolger precies waar hij of zij aan toe is.

7

Denk na over inkomsten en activiteiten na de overdracht

Voor veel ondernemers is het bedrijf hun lust en hun leven. Het is verstandig om ruim voor de bedrijfsoverdracht na te denken over een leven na de bedrijfsoverdracht. Een overdracht betekent vaak afscheid nemen van wat een ondernemer jarenlang heeft opgebouwd. Niet alleen van een bedrijfspand, maar ook van sociale contacten. Hoe gaat het leven er na de overdracht uitzien? In sommige gevallen blijft de overdrager een rol spelen in het bedrijf. Dit kan fijn zijn voor zowel overdrager als opvolger, maar heeft als risico dat

Familiebedrijven Meer dan de helft van alle bedrijven in Nederland mag zich familiebedrijf noemen.

Samen zijn ze goed voor ruim de helft van de werkgelegenheid in Nederland. Er zijn geen exacte cijfers van de leeftijden van ondernemers in de mobiliteitsbranche.

Toch speekt Jan Pieter van der Meulen, accountadviseur bij BOVAG Autodealers, steeds meer ondernemers die vanwege hun leeftijd gaan nadenken over bedrijfs­ overdracht. “Gelukkig zijn steeds meer ondernemers zich ervan bewust om op tijd na te denken over bedrijfsoverdracht.

Ik hoor vooral vaak dat het lastig is om het financiële plaatje rond te krijgen. Hierdoor stellen ondernemers de bedrijfsoverdracht een paar jaar uit.” BOVAG Ledenadvies en de BOVAG-accountadviseurs geven ondernemers eerstelijns advies wanneer zij zich op het onderwerp oriënteren.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 27

Peter van den Brink BOVAG Ledenadvies “Ondernemers bellen ons soms een paar maanden voordat ze willen stoppen. Dat is natuurlijk veel te laat. Echt, begin op tijd. Ik adviseer leden om vijf jaar voor de beoogde overdrachtsdatum zich alvast te gaan oriënteren op de mogelijkheden.”

Hoe gaat het leven er na de overdracht uitzien?

Vragen over bedrijfs­over­dracht? Neem contact op met BOVAG Ledenadvies via ledenadvies@bovag.nl of (030) 65 95 300.

de opvolger te maken krijgt met (ongewenste) bemoeienis van de overdrager. Ander aspect waar de overdrager over na moet denken is zijn inkomen na de overdracht. Het tijdstip en de methode van overdracht en de fiscale afhandeling van de overdrachtswinst zijn van grote invloed op de inkomenspositie na de overdracht. Inzicht in de financiële gevolgen kan de te maken keuzes beïnvloeden.

8

Praat met uw bank

Banken zijn in toenemende mate terughoudend met het verstrekken van leningen. Ze verlangen in het geval van een bedrijfsoverdracht een goed onderbouwd overname- en bedrijfsplan.

Het plan moet de bank het vertrouwen geven dat de opvolger ook in de toekomst aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Als de bank niet mee wil werken, gaat de overname meestal niet door. Soms kan de overdragende partij een deel van de koopsom financieren door geld in de onderneming te laten zitten.

In de praktijk wordt er steeds vaker voor deze vorm gekozen.

28 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

9 10

Betrek het personeel

Een bedrijfsoverdracht is ook voor het personeel een spannende tijd. Het personeel betrekken bij het proces en waar het kan openheid van zaken geven kan onrust voorkomen. Organiseer bijvoorbeeld een medewerkersbijeenkomst waar alle relevante informatie wordt gedeeld en waar ruimte is voor vragen.

Doe langzaam aan stapjes terug

Een ondernemer die jarenlang de kapitein op het schip is geweest, zal aan een situatie moeten wennen waarin de opvolger steeds meer zeggenschap krijgt. De opvolger wordt geleidelijk klaargestoomd om straks zelfstandig te kunnen ondernemen. Overdrager en opvolger moeten goede afspraken met elkaar maken.

Wanneer neemt de opvolger bijvoorbeeld de leiding over het personeel? Wanneer mag de opvolger zelf belangrijke beslissingen maken?

Door dit stapsgewijs te doen, kunnen de overdrager en opvolger langzaam wennen aan de nieuwe situatie.

BOVAG Hofleveranciers Vroegtijdig een adviseur inschakelen als u over bedrijfs­overdracht nadenkt, is raadzaam. BOVAG heeft een aantal hofleveranciers die zijn gespecialiseerd in de mobiliteitsbranche. Alfa Accountants, Demac/ASE en MKB Adviseurs helpen ondernemers binnen de branche vanaf de oriëntatie tot de overdracht.

BOVAG Hofleverancier MKB Adviseurs helpt ondernemers bij bedrijfsoverdracht. Op de website www.tijdigstartenmetstoppen.nl staan nog veel meer praktische tips en adviezen.

U kunt ook contact met ze opne­ men voor een vrijblijvend gesprek via: (070) 349 06 50 of ondernemen@mkbadviseurs.nl.

AAN HET WOORD

"In the pocket" WILBERT ROSEBOOM (16) UIT EDE GROEIDE OP MET LANDBOUWMACHINES. ALS 8­JARIG JONGETJE ZAT HIJ AL NAAST ZIJN OPA OP DE TRACTOR. VORIGE MAAND WAS HIJ EEN VAN DE EERSTE LEERLINGEN DIE HET T­RIJBEWIJS HAALDE, DAT SINDS 1 JULI VERPLICHT IS.

Wat snel, je hebt binnen een maand je T-rijbewijs gehaald. Hoe was het om examen te doen?

“Je leert er een hele hoop van.

Gelukkig had ik er al wel wat ervaring mee. De instructeur zei dat ik goed kon rijden en dat ik een snelle leerling ben.

Voordat ik rijexamen ging doen heb ik eerst nog anderhalf uur gelest om acht uur ’s och­ tends. Toen mocht ik van half tien tot en met elf uur examen doen. Dat is wel lang, maar we moesten 25 kilometer rijden

dus dan kun je die tijd wel mooi gebruiken.”

Maar stiekem had je natuurlijk al vaker op een tractor gereden?

“Dat klopt. Mijn vader heeft een eigen landbouwbedrijf en mijn opa had vroeger een boerderij met veel schapen. Toen ik klein was hielp ik hem altijd met het grasmaaien. Ik was acht jaar toen ik voor het eerst op de tractor zat. Dan zat mijn vader of opa ernaast en mocht ik af en toe schakelen of meesturen.

Naarmate ik ouder werd mocht ik ook zelf rijden. Maar alleen op het land hoor, niet op de weg.”

Wil je later zelf ook op het land werken?

“Ik wil zelf heel graag later op de mobiele kraan of rupskraan werken. Ik zit nu in mijn laatste jaar van de middelbare school en daarna wil ik naar SOMA in Harderwijk om de opleiding voor kraanmachinist te volgen.

Ook daarom is het heel handig om je T­rijbewijs al te hebben. Ik kan er alle kanten mee op.”

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 29

Waterland / Randstad Amsterdam

A.T.R. gespecialiseerd in revisie van

het maken van op maat gemaakte

Dit vanwege geen opvolging.

automatische versnellingsbakken.

gereedschapsborden met sjablonen.

gehaald, direct

A locatie - 2000 m2

Aardvletterweg 7 3417 XL Montfoort.

Bij voorkeur opdrachten in het

ring!

Compleet ingericht:

Tel: 0348-475100 Fax: 0348-475323.

Noorden van het land. Tarief 10 Euro

? Bel dan

per uur excl.btw/excl.reiskosten en

Schade herstel - Garage - Occasions vraagt:

Wasplaats - Overdekt buitenterrein

SERVICES

1704

Rover-M.G.–Austin–Morris-Triumph Mini-Leyland–Landrover-

Focwa - Bovag

Onderdelen

KOOP – HUUR – OVERNAME

vanaf BJ 2006

Mailadres: auto.vl@outlook.com

materialen.

J.T. Buursema. Leek Tel.:06-24385773 janteunis48@gmail.com

Damen & Kroes Tel 0411-688088

nst BV TE KOOP, TE HUUR, VRIJSTAAND

Sluitringetjes BEDRIJFSOBJECT OOSTERHOUT NB.

@suzukikunst.nl

Het object omvat

300m2

kantoorruimte.

Gevr: ROLSTOELAUTO’S

garage/

Engelse Auto-onderdelen

Import en Groothandel in torsie-assen, oploopremmen en onderdelen voor aanhangwagens

ca 330m2 met len-Hoogeveen BoseindShowroom Boxtel bj.:een 1960 t/m 2005.

Rover-Jaguar-MGAflsuitbaar terrein 1500m2. Volledig Triumph-Mini. ingericht garage-equipment ter Industrieweg overSCHUT 29 Te koop gevraagd: Soest tel: 035­6010668 name wegens geen bedrijfsopvolging, Terrein auto’s, 4x4’s, Haarlem SUV’s, instapklaar.

Ssangyong, Inlichtingen 06-30667240 Daihatsu, Nissan, Mitsubishi, Toyota, Suzuki, vanaf 2000 ENTRESOLVL. NEDCON AANGEB. Honda, Landrover, etc, etc. alerauto’s 37,50 M2. BREED 7,50 M. X LANG Tiggeloven 06­53840287 fax: 674 908

5,00 M. VRIJE HOOGTE ONDER-

51082799

ZIJDE 2,40 M. BOVENKANT VLOER

Middelbos B.V. Postbus 663, NL-9400 AR Assen Tel. +31(0)592-37 27 19 Fax +31(0)592-37 28 86 • E-mail: info@middelbos.nl

Middelbos B.V.

Import en Groothandel T:+31(0)592-372719 • F:+31(0)592-37 28 86 info@middelbos.nl • www.middelbos.nl

2,75 M. KOLOMMEN 12 X 12 CM

erreinauto’s,

ong, Daihatsu,

INCL. Samenwerking TRAP IS NOG- IN GEBRUIK TE innovatie - toekomSt BEZICHTIGEN VRAAGPRIJS kom naar het Bovag ondernemerscafé ondernemers uit uw EUROontmoet 2550,00 EXCL. B.T.W.

yota, Suzuki,

en eigen regio.

kijk voor data en locaties op:

INL. GERARD TEL. 06 53 28 01 26 leden.bovag.nl/ondernemerscafe

, etc.

0287

aanmeLDen

39%

van de BOVAG-leden verwacht nieuwe klandizie via sponsoring van sport. bovag.nl/sport

Te koop BEDRIJFSPAND met

TO’S 674 908

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voor afgaande toestemming van de uitgever.

De BOVAG Ledenwinkel besteuitgave producten Motion Pressselecteert BV en de de bij deze betrokken en medewerkers voor leden van BOVAG,redactie die dankzij collectieve inkoop tegen aanvaarden geen aansprakelijkheid voor scherpe tarieven verkrijgbaar zijn. mogelijke gevolgen die zouden kunnen Voordeel van het collectief: voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.

Besparen op bedrijfsdeuren

677 Gebruikt en2.Nieuw van: 0528-273417tel: 0411­677 aansluitende stalling van ca 150m

o B.Leegsma

Voor oplagegegevens verwijzen wij naar de reguliere HOI-publicaties.

BOVAG Ledenvoordeel

AUTO’S ONDERDELEN werkplaats/wasplaats, inpandige

g, schadevrij,

ABONNEMENTSPRIJS Voor Nederland 1 134,- per jaar ex. btw. (losse nummers op aanvraag).

Tarief overige landen op aanvraag.

Motion Press is aangesloten bij het HOI.

WOONHUIS, werkplaats en showVergaderen bij BOVAG room in het midden van het land.

Reacties brief onder nummer Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen.

BK20/2014 t.a.v. BOVAG krant Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik.

Crawford – ASSA ABLOY biedt de mogelijkheid deel te nemen aan een collectief programma voor service en onderhoud. Al vanaf € 55,­ per garagedeur profi teert een BOVAG­lid onder andere van: • 1 x per jaar gratis onderhoud • Voorrang bij storingen: op werkdagen voor 12 uur gebeld, zelfde dag bezoek • Geen extra voorrijkosten en arbeidsloon bij onderhoud .

• Geen arbeidsloon op kleine vervangingen tijdens de onderhoudsbeurt • Extra ledenkorting op materialen (20%), arbeidsloon (30%) en voorrijkosten bij storing (35%).

Kijk voor de complete lijst met voordelen op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op ‘crawford’.

sluitringetjes. Naritaweg 14,

nies

1043 BZ Amsterdam.

n dsl Vanaf november krijgt u met mij te

557000

maken! www.autoveiling.nl/eva

irect goed bod

ldenzaal –

ONDERDELEN

graaf

www.mercedes-classic-parts.com

d Gerritsen

onderdelen en reparatie oldtimer en

R O T O M ?

E D A SCH

Uw klant wil een oldtimer inruilen?

Bel dan naar 0416 751 393 Wij geven u direct een bod!

ERclassics.com Kleiweg 1 - 5145 NA Waalwijk Bel of stuur een email naar info@erclassics.com

klassieke mercedes

’s & busjes

Marcel Kappen 0524-552963

veel km of GESPECIALISEERD IN KOREAANSE

055-3231635

towientjes.nl

PELS

MERKEN 22000M2 ONDERDELEN WWW.GEERTSAUTOS.NL 0161-412867

um Borger

AUTOMOTORENREVISIE KLOMPENMAKERSTRAAT 119 | 3194 DD | HOOGVLIET TEL: 0031 Doe (0)10 | WWW.OMC-ENGINES.NL Nieuwsgierig? de virtuele4165723 tour door

• Centraal in Nederland • Zalen voor 4 tot 250 personen het BOVAGhuis op www.bovag.nl/ • Gezonde, verse en ambachtelijke vergaderen.

19 december 2014 | de BOVAGkrant | 10 maaltijden uit de BOVAGkeuken Daar vindt u ook informatie over zalen, • Ruim atrium biedt ruimte voor uw catering en tarieven. Reserveren kan via event of afterparty de site, maar ook via (030) 65 95 212 of • Ruime, eigen parkeergelegenheid vergaderen@bovag.nl

Uw specialist in stuurhuizen • Revisie van uw stuurhuis binnen 1 dag • Nieuw: Corsa C stuurkolom kalibreren €125,- excl. btw.

Demontage niet nodig www.hansdehaas.nl tel: 0499 - 57 45 74 mobiel: 06 - 204 907 04

30 BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015

SERVICES Afdelingen en sites

Dashboard – Van BOVAG voor u • Laadklep­ • AutoLOG 2.0 • BOVAG keurmerk • Bedrijfsplan Dealeradvies • BOVAG • BOVAG Auto • Garagetaal Pechhulp Registratie • INDI • Verkoop Systeem • BOVAG potentieel • BOVAG Branche Autoverzekering • Mijn Barometer • Digitaal RepaToekomst • Strategisch bordratie en Onder•E rkend duurzaam spel ‘Sturen en houdscontract voor Autodealers schakelen’ • BOVAG Leden­ •E rkend duurzaam • Automotive advies voor schadeherUniversity stelactiviteiten • B-myguest Op leden.bovag.nl staat uw persoonlijke dashboard. Met uw lidmaatschapsnummer logt u eenvoudig in en heeft u toegang tot uw eigen BOVAG-producten en diensten.

Uw aanspreekpunt Geert Brummelhuis E geertbrummelhuis@bovag.nl T (030) 65 95 424

Bestuur BOVAG Autodealers Voorzitter Eric Tak E erictak@planet.nl Namens single point-dealers, multi point-dealers en erkend reparateurs Mark van Zummeren E mvzummeren@vanzummeren.nl Wijnand Tigchelaar E w.tigchelaar@tigchelaar.nl Marco van Veldhuizen E marco@deautoavenue.nl Namens holdings Jan-Geerlof de Ruiter E jan-geerlof.deruiter@stam.nl

Het BOVAG-verenigingsbestuur Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Bart de Vries directeur BOVAG bartdevries@bovag.nl

Namens dealerverenigingen Theo Janssens E t.janssens@vodn.nl

Accountadviseurs BOVAG Autodealers Jan Pieter van der Meulen E janpietervandermeulen@ bovag.nl T (06) 22 55 57 58 Richard van Alphen E richardvanalphen@bovag.nl T (06) 53 51 67 18 René Lamers E renelamers@bovag.nl T (06) 20 44 11 67

BOVAG-partners BOVAG Ledenwinkel T (030) 659 52 22 Bovemij Verzekeringen T (024) 366 66 66 Innovam groep T (030) 608 77 22 Bovemij Financiële Diensten T (024) 366 55 66 RDC inMotiv T (020) 549 71 71 ViaNorm T (030) 608 79 70

BOVAG-sites leden.bovag.nl www.bovag.nl www.bovagledenwinkel.nl www.bovaghuis.nl www.bovagkrant.nl

Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Colofon Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl

MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl

DEMAC Acountans/ Consultants Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (0345) 53 20 10 E: info@demac.nl I: www.demac.nl

4 september 2015, jaargang 22, nr 11 De BOVAGkrant is het officiële leden­ magazine van BOVAG en verschijnt 16 keer per jaar.

UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl.

HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra.

E: elviraspoelstra@bovag.nl. REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld, Rik Werner. E: redactie@ bovagkrant.nl. TRAFFIC Carolien van Rheenen. E: traffic@bovagkrant.nl.

PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Ritchard Kelliher; Martin Raven ADVERTENTIES BOVAG; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl.

Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle.

ABONNEMENTEN Opgave, adres­ wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263. E: klantenservice@aboland.nl.

I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs: € 139,00 per jaar excl. BTW. (Losse

nummers op aanvraag.)

BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl.

MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Tekst: Gideon van Aartsen, Pieter Buss, Tom Huyskens, Talita Kalloe, Sjoerd Kuipers. Fotografie en illustratie: Carolien Baudoin, Peter Arno Broer, Edith Buenen, Stephan van Leiden, Bart van Overbeek, Madeleine Sars, Patrick Siemons, Beau van Veen, iStock, Shutterstock, Hollandse Hoogte, BOVAG-archief.

De redactie van BOVAG is bij de samen­ stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld.

Hergebruik van artikelen uit de BOVAG­krant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft ge­geven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijk­heid aanvaarden voor moge­lijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het (her)gebruik van de in deze uit­gave opgenomen informatie.

BOVAGkrant NUMMER 11 / SEPTEMBER 2015 31

Ik heb voor een schappelijke prijs gewoon een goed verzekeringspakket.

En daar gaat het mij om. Ik hoef niet te gaan shoppen, ik hoef niet na te denken, alles is goed geregeld.

En daarom zit ik bij Bovemij!

w

ww .bo ve mi j.nl /kl ant ve

rhalen

BOVEMIJ (32) ADV. p

o os J n

va al a erh v e plet m o c Lees het

Postbus 7110 | 6503 GP Nijmegen | Tel (024) 366 66 66 | Fax (024) 366 66 88 | www.bovemij.nl | info@bovemij.nl | Vergunningnummer 12000483