BOVAGkrant 2015-16 versie Rijscholen by BOVAG

nummer 16 / december 2015

krant

RSC

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

in dit nummer:

2toDrive

Begeleid rijden blijft pagina 8

Innovatiedag 2016 Net even anders pagina 13

EU-lobby

Opkomen voor de Nederlandse rijopleiding pagina 16

Ik geloof heilig in professionalisering van de branche door nauwe samenwerking

Delen is vermenigvuldigen Lex Wierks, Verkeersschool Wierks

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

RecyBEM wenst u fijne feestdagen en een voorspoedig ‘Oud voor Nieuw’ in 2016. Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier. Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&M algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

VOORAF

VOORWOORD

88% Nederlanders kent BOVAG U krijgt wat getallen en percentages voor de kiezen. Mijn advies: haak niet af en neem de moeite even door te lezen. Het zijn maar 243 woorden. Wist u dat 88 procent van de Nederlanders de naam BOVAG kent? En dat twee derde het logo van BOVAG herkent, ook als we de naam afplakken? Twee jaar geleden was dat nog 84 procent respectievelijk 56 procent. Beide belangrijke stijgingen. De investeringen van de afgelopen twee jaar in het merk, beginnen zich uit te betalen. En dat is mooi, want BOVAG-leden zeggen in grote meerderheid dat het BOVAGmerk de belangrijkste reden is om lid te zijn. Hoe zagen die investeringen er uit? BOVAG is voor het tweede jaar op rij uitgebreid op allerlei tv-zenders geweest met de BOVAG-commercial. 96 procent van de doelgroep heeft de commercial gezien. Een ingekorte versie heeft gedraaid op de ‘uitzending gemist’-sites. Die video is 8,3 miljoen keer gezien. Daarnaast hebben we op veel sites waar consumenten zich oriënteren – op een aankoop, reparatie, onderhoud of rijles – banners geplaatst. Die banners zijn 6,5 miljoen keer gezien. En tot slot hebben we langs de snelwegen 27 masten voorzien van de BOVAG-boodschap. Die masten zijn door 22 miljoen passanten gezien. Zijn we er dan voor 2015? Nee, de laatste twee weken van het jaar hebben we nog een offensief gepla nd. Met een bijzondere radiospot – onder meer tijdens de Top2000 op Radio 2 – snelwegmasten en billboards in de stad. Benieuwd wat u ervan vindt.

INHOUD

8 2toDrive

Begeleid rijden blijft. En daar is BOVAG heel blij mee. De pilot is succesvol, want de jonge automobilist zit bewust achter het stuur en maakt minder brokken. Nu alleen nog een verplichte begeleiderscursus. BOVAG lobbyt dus verder.

De rijopleiding verschilt per land. Maar toch zijn er Europese regels waar iedereen zich aan moet houden. Om te stem van de Nederlandse rijscholen daar te laten horen, voert BOVAG ook een lobby in Brussel.

Lex Wierks Delen is vermenigvuldigen, aldus rijschoolhouder Lex Wierks. Met het overbrengen van zijn kennis heeft hij al heel wat leerlingen én collega’s verder geholpen.

05 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten. Kortom, de dingen die BOVAG en haar leden bezighouden.

13 NET EVEN ANDERS 25 januari 2016, Prodent fabriek Amersfoort: de tweede BOVAG Innovatiedag.

14 SNAPSHOT

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG

Een stem in Europa

Arbeidsvitaminen op de werkvloer doen meer dan je denkt.

22 SERVICE

Wat u moet weten... … over de Wet Werk & Zekerheid als u personeel in dienst heeft. BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 3

Anz._NL_Image_212_68_2015_Layout 1 02.02.15 11:18 Seite 1

The Real Car Wash Factory Maak het verschil….. meer succes met Christ!

Auto Was Techniek van de Carwash Innovator We garanderen u de hoogste kwaliteit en individuele service voor uw bedrijf Christ Wash Systems Ringbaan Zuid 360 5022 GA Tilburg • Tel. 013-543 543 3 • www.christ-ag.com • christnl@christ-ag.com

WASH SYSTEMS

t U ko m ? ok toch o

Samenwerking en innovatie zijn voorwaarden voor de toekomst. Kom daarom naar het BOVAG Ondernemerscafé en ontmoet mobiliteitsondernemers uit uw eigen regio. Kijk voor data en locaties op: leden.bovag.nl/ondernemerscafe AANMELDEN

KORT

KENNISSESSIE

Stoppen of doorgaan? G

a ik stoppen of door met mijn bedrijf? En hoe pak ik dat goed aan? Veel ondernemers worstelen met deze vragen. BOVAG organiseert samen met Alfa Accountants een kennissessie waarbij de belangrijkste punten van bedrijfsverkoop, -overdracht en -beëindiging aan bod komen. De ervaring leert dat keuzes over de toekomst van uw bedrijf financieel, fiscaal, juridisch en zeker ook emotioneel ingrijpend kunnen zijn. Bovendien neemt een goede bedrijfsoverdracht of -verkoop gemiddeld vijf jaar in beslag. Als u later begint, kan dit soms verregaande fiscale gevolgen hebben. Naast de theorie is ook de praktijk een belangrijk onderdeel van de avond: ondernemers zullen hun praktijkervaringen met u delen. Natuurlijk is er ook volop ruimte voor het stellen van vragen. Data & locaties U bent van harte welkom tijdens één van de volgende kennissessies: • 27 januari (Bunnik) • 10 februari (Hoogeveen) • 17 februari (Bleiswijk) Aanmelden De kennissessie start om 18.00 uur met soep en een broodje en eindigt rond 21.00 uur. Deelname is onderdeel van uw BOVAG-lidmaatschap. Meer informatie en aanmelden kan via: leden.bovag.nl/kennissessieSoD.

Online gratis teller stand checken

onsumenten kunnen voortaan op ovi.rdw.nl online checken of de laatst geregistreerde tellerstand van een auto logisch of onlogisch is. Voor ondernemers verandert er niets. De RDW geeft het oordeel aan de hand van laatst geregistreerde tellerstanden. Die moeten – uiteraard – een oplopende reeks opleve ren. Met de online service wil RDW eigenaren en kopers bewust maken van het belang van een logische tellerstand. Het terugdraaien van kilometer- en mijlentellers is strafbaar. BOVAG benadrukt dat de tool geen garantie geeft dat de tellerstand werkelijk tot op de dag van vandaag logisch is. Het betreft slechts een indicatie dat de laatst ingevulde tellerstand logisch is. Consumenten zien weliswaar het jaartal waarin dat is gebeurd, maar niet de exacte datum en ook de laatst geregistreerde tellerstand blijft buiten beeld.

AutomaaT

uw garagepakket sinds 1986

AutomaaT is een vanuit de praktijk ontworpen administratiepakket en is onder andere geschikt voor universele bedrijven, dealerbedrijven, ﬂeetowners en autohandelaren. Tevens kan het gebruikt worden door LPG-inbouwers, truckcentra en bedrijven gespecialiseerd in campers.

en ulair aar b mod Ook verkrijg e onlin

CITA AT UIT DE BRANCHE

Het CBR is communicatiever, financieel gezonder, professioneler en transparanter geworden. Natuurlijk is er nog het nodige te wensen, maar er is een stevige basis gelegd voor een modernere organisatie die de tekenen des tijds beter verstaat Koos Burgman, directeur Externe Betrekkingen BOVAG, in vakblad Verkeerspro over het afscheid van CBR-directrice Susi Zijderveld.

Het programma is een van de meest complete pakketten op de markt. Geen enkel bedrijf is hetzelfde en daarom is de software ﬂexibel en aanpasbaar zodat u er mee kunt werken zoals u wenst. Het pakket levert alles-in-één automatisering van onder andere: • werkplaats • verkoop • magazijn • planning • boekhouding. De boekhouding kan compleet geïntegreerd worden. Neem vrijblijvend contact met ons op en vraag naar de mogelijkheden.

CSW Software Prins Hendrikweg 62 3881 GE Putten

Tel.: 0341-355855 info@csw.nl www.csw.nl

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 5

Wilt u de aandacht van ruim 9.000 BOVAGondernemers?

1 - 32 TDE/TTB PAGINA'S 01 - 24 ADE PAGINA'S 01 - 32 FTS/GTB PAGINA'S 01 - 24 ALG PAGINA'S 02 - 32 PAGINA'S ADE 02 - 32 OAB/RVS PAGINA'S 02 - 32 ALG PAGINA'S 03 - 32 PAGINA'S nummer 01 / januari 2015

nummer 01 / januari 2015

nummer 02 / februari 2015

RIJ nr.03 - 24 ALG PAGINA'S nr.04 - 32 ADE PAGINA'S nr.04 -TDE/TTB 32 PAGINA'S nr.04 -ALG 24 nr.05 PAGINA'S -FTS-GTB 32 PAGINA'S nr.03 -RIJ 24 nr.05 PAGINA'S -OAB-RVS 24 PAGINA'S nr.05 OAB-RVS - 32 PAGINA'S nr.05 - 32 PAGINA'S IN A'S 4 PA03 G/ maart 2015 2nummer nummer 03 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 04 / maart 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 nummer 05 / april 2015 3 2015 0 art / ma n r. er 03 numm S-GTB nummer 02 / februari 2015

t krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krant krankrant in dit nummer: in dit nummer:

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

200 auto’s tegelijk

Face it!

Vastgoed

Over fiscale sturing en wachtrijen in de showroom pagina 26

Dealercongres 2015 pagina 22

Van tankstation tot creatief bureau pagina 14

Gastvrij

Van turbu lentie naar potentie

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Warmerdam, directeur Warmerdam De Fietsspecialist

Ken de fietser van nu pagina 05

Lokaal innoveren loont pagina 21

in dit nummer:

BOVAG-campagne scoort pagina 9

Aan de ketting

Personeel moet flexibeler inzetbaar zijn pagina 10

OAB/RVS

RIJ

FTS/GTB

ALG

TDE/TTB

Ik wil me blijven ontwikkelen

Peter de Kort, Autorijschool Peter de Kort

in dit nummer:

Harde cijfers Aan de ketting

Aan de ketting

ALG

RIJ

ALG

OAB/RVS

ADE

De perfecte opvolger voor het fietsplan

Fietsbranchedag 2015 pagina 16

Ans, Maartje en Frits

Gastvrij

Stapp.in deel autoconcept

Thérèse Boer lééft voor haar klanten pagina 20

Bart Wiegerinck, directeur Wiegerinck Groep

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 8

Leden in de lead

Verenigingsbestuur en ledenraad maken frisse start pagina 10

Klantbehoeftes zijn onderhevig aan tijd

in dit nummer:

Leden in de lead

DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

TB FTS/G

Paul Bleijlevens, directeur Bleijlevens Motoren & Techniek

in dit nummer:

Leden in de lead

ALG

ADE

FTS/GT

ALG

TDE/TTB

Wij gooien niks weg, we repareren

VAG.

ADE

J BO DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG. GIN BI UIT. BE VOOR DENK

in dit nummer:

Zelfrijdende auto

Hoe lang duurt het nog? pagina 10

Hoe overleeft de retail?

in dit num

Van offline naar online en weer terug pagina 20

Personeel metmeer Er zit nog een rugzak toekomst in continue Tijd en toewijding bereikbaarheid gevraagd pagina 22

in dit nummer:

Eindelijk de weg op Lotte (17) koos bewust Klanten pleasen en voor een BOVAGrijschool pagina 9 verwennen. Dan gaan ze vanzelf van jeHet houden kaf van Edward Doorten, van hetduurzaam koren

mer:

eranch Fietsb 15 dag 20nis met ken Maak matische de prag kende nzoe 10 en steu er pagina fietskop

ijf Je bedreen in runnen ing is in ditev nummer: mg krimpo voudig r t een sen, directeu nieCheck, o Roo Motoren Lud dubbelcheck a Ros

tankstation Green Planet over en de Meningen Doorten Pesse nieuwe Autobedrijf lidmaat-

Ik wil overal een succes van in dit nummer: maken Check, Gert-Jan Kreeft, dubbelcheck Kreeft Opleidingen

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Check, dubbelcheck

De truckdealer branche laat me nog niet los Paul van Leuven, erelid in van BOVAG Truckdealers dit nummer:

Autobrief 2.0

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Vervangend vervoer

Doen, falen en doorgaan

Huren levert meer op pagina 19

in dit nummer:

Ken de klant

Autobrief 2.0

Steunzoekers en pragmatische kopers pagina 10

Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

in dit nummer:

Doen, falen en doorgaan

Jaarcongres

A1-rijbewijs op z’n retour

Floris over Van Bommel pagina 16

Hoe nu verder? pagina 19

Goede raad

in dit nummer:

Autobrief 2.0 Stop de marktverstoring. Nu! pagina 10

Goede raad

Profilering door professionaliteit pagina 8

Leden beoordelen garagesoftware pagina 19

A1-rijbewijs op z’n retour

Doen, falen en doorgaan

Hoe nu verder? pagina 11

Floris over Van Bommel pagina 20

We moeten weer de juiste klanten krijgen Leen de Koning, directeur Amega Groep

Leen

et Lekker met Verwachtingen RevisieEen ís klant Fiscaal Hier komt de Verwachtinge Ondernemer emet Opleiden men m rhart e n r d o t o On missie Met de Risicospreiding fietsen bezig zijn m verdientfeestje aandacht duurzaamheid Leasefiets een groene Laatbloeier overtreffen overtreffen Er is nog is De fun Ondernemen van Groeiende peinndmobiliteit tijd mee klop Teamplayer aanhang kamperen niet stilzitten zoveel te doen De goedkoopste zijn is niet genoeg Ernst Sommerauer, MAN-truckdealer

Stop de pers

Harde cijfers

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 16

BOVAG-campagne scoort pagina 19

Selfies

Stop de pers

De 308 SW was niet aan te slepen

Connect Jonge gezinnen Bent u al online? pagina 20 moeten weer gaan kamperen

Guido Fioole, directeur Fioole Auto’s

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

WWW.CBX-NEDERLAND.NL www.autoflex.nl

(de)montage Balanceren

Remmentest

Uitlijnen

Hefbruggen

line! ook on

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

aixam-onderdelen.nl

Remmentest

Emissietest

(de)montage

Balanceren

Uitlijnen

Hefbruggen

Balanceren

Face It en werk samen! pagina 16

Brand!!

| 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - www.autoflex.nl 580.670 WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

WWW.CBX-NEDERLAND.NL | 0345 - 580.670

Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

✔ Zoeken op chassisnummer

Eenvoudig AIXAM onderdelen bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de code BOVAG10% Eenvoudig AIXAMbrommobiel brommobiel onderdelen ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km

✔ Afhalen bij dealer of verzenden aixam-onderdelen.nl

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! ✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

n bestellenEenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen bestellen

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

2015,rdel /10.000 onderdelen! op chass maart nde 5.000 AIXAM m-o Zoeken korting t/m ent originele

✔ Afhalen bij dealer of verzenden on aixam-onderdelen.nl ok

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

✔ en llen nden ssets aixa rhoud beste 10% r of verze bestell e! elendelen ✔ Onde Grootste lin assortiment originele AIXAM onderdelen! onder onderd en bij deale obiel obiel k on bromm bromm ✔ Afhal

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

assortim ummer .000 km op chassisn n ✔ Zoeken udssets 5.000/10 verzende ✔ Onderho bij dealer of ✔ Afhalen

Grootste

oo AIXAM ✔ Zoeken op chassisnummer len.nl ✔! Onderhoudssets 5.000/10.000 km derde onderdelen -ont origin ✔ Afhalen bij dealer of verzenden ele AIXAM www.autoflex.nl aixsteam assor timen AIXAM

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Filebestrijding op de vluchtstrook pagina 20

We willen de eerste zijn met one-way verhuur

Floris over Van Bommel pagina 20

Groot

isnummer 0 km /10.00 n op chass ✔ Zoeke houdssets 5.000verzenden ✔ Onder n bij dealer of ✔ Afhale

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

10% korting

10%

t/m feb

t/m feb korting

2015, gebruik

BOVAG10

Private Lease De kleine lettertjes Ik geniet van pagina het 22 succes dat ons nu ten deel valt

nle! x.lin fleon tok auoo

www.

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

Doen, falen en doorgaan

Floris over Van Bommel pagina 18

Renata Knook, Jaguar/Land Rover dealer

rdele che mobiel onde AIXAM brom .nlaixam-onderdelen.nlde autobran Eenvoudig n! erdeMlen Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen! voor onderdele -ond AIXA ware Eenvoudig AIXAMft originele aixtsteam So brommobiel onderdelen bestellen Christian Tepper, Zoeken op chassisnummer ✔10% timent en bestellen assor onderdel onderdelen Eenvoudig AIXAM brommobiel bestellen 10%aixam-onderdelen.nl korting t/m maart 2015, gebruik de! code BOVAG10% Eenvoudig AIXAM brommobiel onderdelen biel brommo ✔bestellen Onderhoudssets 5.000/10.000 km Software voor de autobranche Software voor de autobranche directeur Pak ’n Bak Groo l BOVAG k de code ig AIXAM en.n ne Eenvoud isnummer gebruikm

dig Eenvouudig Eenvo

✔ Zoeken op chassisnummer ✔ Onderhoudssets 5.000/10.000 km ✔ Afhalen bij dealer of verzenden

Wegslepen of niet?

Donkervoort Denis volgt Joop op pagina 20

Remmentest

(de)montage

Terugblik Dealercongres

Denis volgt Joop op pagina 20

Tips voor preventie pagina 22

Grootste assortiment originele AIXAM onderdelen!

Remmentest

line! ook on

Donkervoort

Thérese r klanten haa voor 16 pagina

Edgar van Schaik, salesmanager Nefkens Midden Peugeot

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor Software voor Emissietestde autobranche Emissietestde autobranche

schapseisen pagina 21

rij GastvBoer leeft

Siewert Gorter, directeur Caravanlife Gorter

Zorg of zegen? pagina 25

Drukkerij vindt nieuw businessmodel pagina 24

Mee met de milieuinspecteur pagina 10

www.autoflex.nl

Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche Software voor de autobranche

line! ook on

www.autoflex.nl

line! ook on

2015, gebru

10% korting t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10%

ik de code:

g t/m feb

10%

BOVAG

2015, gebru

10% kortin

De BOVAGkrant is hét magazine voor ondernemers die zich bezighouden met mobiliteit. Oftewel, BOVAG-leden werkzaam in de branche van personenen bedrijfsauto's, trucks, fietsen, gemotoriseerde tweewielers, caravans, aanhangwagens, revisie, autoverhuur, autowassen, rijscholen of tankstations.

Benieuwd naar de mogelijkheden om één of meerdere van deze doelgroepen te bereiken? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende offerte op maat. BOVAGkrant I www.bovagkrant.nl E sales@bovag.nl T 030 – 65 95 294

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

line! ook on

• Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Geniet van verse gerechten uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken met collega’s

• Maak grati • Geniet van • Centraal in

www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of vergaderen@bovag.nl en 030-6595212 www.bovag.nl/vergaderen of ve www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl www.autoflex.nl

G10%t/m feb 2015, gebruik de code: BOVAG10% BOVA 10% korting ik de code:

de code:

KORT VAN DE VOORZIT TER

VOG voor iederéén Onze klanten zijn voor een groot deel minderjarigen. Sinds de invoering van het bromfietsrijbewijs en 2toDrive hebben we regelmatig met 17- en 16-jari gen te maken. Zelfs met 15-jarigen. Kinderen dus. En dat brengt een nog grotere verantwoordelijkheid voor instructeurs en rijschoolhouders met zich mee; hopelijk is iedereen zich daarvan bewust. Verhalen over rijlessen in ruil voor betaling in natura helpen dan niet bepaald mee in het vertrouwen dat de rijscholenbranche wil uitstralen richting ouders. Verhalen over fraude, oplichting, geweldpleging en wapenbezit ook niet. Wij vragen sinds kort van alle BOVAG-leden en hun instructeurs een Verklaring Omtrent Gedrag. Die is heel eenvoudig en voor een paar tientjes online te verkrijgen via Justitie. Mits u niks op uw kerfstok heeft uiteraard. De boodschap richting ouders is: ‘bij een BO VAG-rijschool hoeft u zich geen zorgen te maken’. Maar dan blijven er nog dui zenden rijscholen en instructeurs over die zonder VOG werken. Terwijl de voet baltrainer, zwemleraar en schoolconciërge wél een VOG moeten hebben. Niet zo gek toch dat wij Den Haag dan vragen dit te verplichten voor alle Nederlandse rijinstructeurs?

ijschoolondernemers zijn vaak niet op de hoogte van de belastingmaatregel dat energiebelasting geheven mag worden over de totaal afgenomen hoeveelheid energie, wanneer er sprake is van meerdere aansluitingen van elektriciteit op één locatie. BOVAG Ledenwinkel helpt bij terugvordering van te veel betaalde energiebelasting.

Frank Hoornenborg, voorzitter BOVAG Rijscholen

Dieselolie & bitterballen V

oor elk type rijschool zijn er in 2016 regiobijeenkomsten op maat. Met daarin onderwerpen die actueel zijn voor het specifieke type rijschool. Het is een van de voortvloeisels van het nieuwe bestuursmodel van BOVAG Rijscholen, waarbij het afde lingsbestuur meer dan ooit gebruik maakt van de kennis en kunde (en wensen) van de leden. Maar waarbij het bestuur tevens maatwerk wenst te leveren. De divisie kleine professionele rijscholen beleefde dit jaar de primeur met een regiobijeenkomst ‘op maat’, de divisies Management (grote rijscho len) en Transportopleidingen (grote rijbewijzen) volgen in 2016.

Betaal niet te veel energiebelasting R

“Dieselolie & bitterballen is heel typerend de werktitel voor de eerste regio bijeenkomst voor Transportopleidingen”, vertelt branchemanager Frans Bastiaansen. “Naar een idee van onze vicevoorzitter Lex Wierks.” Op de agenda staat onder meer het nieuwe forum voor transportopleiders op bovaghuis.nl. Een datum staat nog niet vast, maar reken alvast op het eerste kwartaal van 2016. Houd het ledenportaal dus in de gaten.

CIJFERS

40.516

nieuwe auto’s leverden Nederlandse autobedrijven in de afgelopen maand november af; dat is vergeleken met de 32.192 stuks van november 2014 een toename van liefst 25,9 procent. Hiermee noteren de autoverkopen nu zes maanden op rij een beter resultaat dan in de vergelijkbare maanden van vorig jaar. Allemaal het gevolg van de aanscherping van de bijtellingregels per 1 januari 2016.

Kas Holwerda, facilitair manager bij Century Autogroep en in die functie verantwoordelijk voor de energieportefeuille van het bedrijf, rondde onlangs een traject af om energiebelasting terug te vorderen van de belasting dienst. In 2014 werd Holwerda gewezen op de mogelijkheid dat restitutie van energiebelasting mogelijk zou zijn voor een aantal van hun locaties. “Onze vestigingen in Assen, Groningen en Winschoten bestaan uit meerdere panden op één locatie met meerdere elektri

citeitsaansluitingen. Dit betekende in de praktijk dat wij voor die vestigingen al jaren te veel energiebelasting betaalden.” Snelheid geboden Dat energiebelasting terug gevorderd kan worden op basis van het administratief samenvoe gen van elektriciteitsaansluitingen is over het algemeen onbekend. Holwerda: “Zolang een bedrijf de gemeente weet te overtuigen van het feit dat er sprake is van een gezamenlijke bedrijfsvoering op de betreffende locatie zal de Belastingdienst een verzoek tot restitutie niet gauw afwijzen.” Holwerda benadrukt ten slotte de snelheid waarmee moet worden gehandeld: “Omdat energie belasting tot 5 jaar teruggevorderd kan worden is het zaak vóór het einde van een jaar het restitutie verzoek in te dienen.” Voor meer informatie gaat u naar www.bovagledenwinkel.nl en zoek op ‘belasting’.

Agenda • 27 januari: Kennissessie: Stoppen of doorgaan? (Bunnik) Februari • 10 februari: Kennissessie:

Stoppen of doorgaan? (Hoogeveen) • 17 februari: Kennissessie: Stoppen of doorgaan? (Bleiswijk)

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 7

LOBBY & BELANGENBEHARTIGING

BOVAG VIERT LOBBYSUCCES NU 2TODRIVE DEFINITIEF WORDT INGEVOERD

Onder begeleiding Het experiment met 2toDrive is geslaagd: begeleid rijden wordt definitief opgenomen in de wet. En daarmee is ook de missie van BOVAG geslaagd. Want BOVAG knokt voor het verbeteren van de verkeersveiligheid, beginnende bij de jonge automobilist. Een reconstructie van een succesvolle lobby.

e term 2toDrive heeft eigenlijk geen uitleg meer nodig. Sinds het experiment met begeleid rijden in 2011 van start ging, hebben ruim 90.000 jongeren van onder de 18 hun rijbewijs B gehaald. Voorheen was de minimumleeftijd om aan het praktijkexamen deel te nemen 18 jaar. Binnen het experiment 2toDrive mogen jongeren beginnen met rijlessen als ze 16,5 jaar zijn, en afrijden vanaf hun 17de verjaardag. Op 2 november 2015 maakte minister Schultz van Haegen bekend dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) het experiment geslaagd acht: uit onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat 2toDrive een positieve bijdrage levert aan de verkeersveiligheid. Bovendien zijn alle betrokken organisaties tevreden over de gang van zaken binnen het experiment.

Naar Duits model Ook BOVAG behoort tot de organisaties die tevredenheid en waardering hebben uitgedrukt. Geen wonder, want BOVAG is vanaf het begin betrokken geweest bij de totstandkoming van het experiment. In 2008 werd bekend dat het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat (in8 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

middels opgegaan in I&M) onderzoek deed naar een vorm van begeleid rijden. Het ministerie dacht aan een Belgisch model, waarin een groot deel van het rijonderricht door ouders of begeleiders wordt gegeven. Frans Bastiaansen, ook destijds manager van BOVAG Rijscholen: “Lesgeven is een vak. Dat kan niet iedereen zomaar. BOVAG was daarom fel tegen een Belgisch model. Om ons standpunt kracht bij te zetten, organiseerde BOVAG een symposium voor belanghebbenden, waarin wij met name het Duitse model onder de aandacht brachten.” Dat pakte BOVAG groots aan: een van de sprekers was Gerhard von Bressensdorf, destijds voorzitter van de Duitse koepelorganisatie voor rijscholen. Hij zette helder en systematisch uiteen waarom begeleid rijden volgens het Duitse model een betere keuze was, en illustreerde dat met cijfers die een duidelijke en scherpe daling lieten zien in het aantal ongelukken na de invoering van begeleid rijden in diverse Duitse deelstaten. Belangrijke factor daarin is het feit dat jongeren veel rijervaring opdoen onder toeziend oog van hun begeleider. Daardoor leren zij risico’s beter inschatten en wordt roekeloos gedrag, typisch voor jonge bestuurders, in de kiem gesmoord. Vertegenwoordigers van het ministerie reageerden enthousiast en niet veel later werd bekend dat niet het Belgische,

Tekst: Sjoerd van der Linden

55,7%

van de gemiddelde 2toDrivedeelnemers slaagt meteen de eerste keer, meer dan 7,2% hoger dan bij de gewone kandidaten voor rijbewijs B.

26%

lager risico op ongevallen.

Top 4

redenen waarom jongeren voor 2toDrive kiezen: 1. Ik wil direct na mijn 18e verjaardag zelfstandig rijden. 2. Ik vind het leuk om voor mijn 18e te rijden. 3. Ik word er een zelfverzekerdere bestuurder van. 4. Ik word er een veiliger bestuurder van.

maar het Duitse model ten grondslag zou liggen aan het experiment. BOVAG werd uitgenodigd om deel te nemen aan een klankbordgroep voor de vormgeving van het experiment.

Verplichte begeleiderscursus Die vormgeving liep diverse malen vertraging op. Zo hechtte het ministerie waarde aan een waterdichte manier om potentiële begeleiders te screenen: wie zware verkeersovertredingen heeft begaan, mag immers geen begeleider worden. BOVAG heeft het ministerie erop gewezen dat een verplichte begeleiderscursus een trefzekere manier zou zijn om de kwaliteit van de begeleiding, en dus de verkeersveiligheid, te garanderen. Het ministerie wilde daar echter niet aan. Frans Bastiaansen: “BOVAG bepleit ook vandaag de dag een begeleiderscursus. Net als leerlingen zijn 17-jarigen met 2toDrive-rijbewijs erg gebaat bij goede coaching.” Uiteindelijk ging het experiment op 1 november 2011 van start. In aanloop naar die datum pakte BOVAG groots uit met een campagne die jongeren moest wijzen op de nieuwe mogelijkheid. Coureur Beitske Visser, destijds 16,5, was het boegbeeld daarvan. In april 2012 reed ze af. Ze slaagde in één keer. Net als gemiddeld 55,7 procent van de andere ‘2toDrivers’ die haar sindsdien volgden.

Gemiddeld 55,7% van de 2toDrivers slaagt in één keer

Jongeren die kiezen voor 2toDrive volgen vaker een hogere opleiding dan jongeren die kiezen voor de reguliere rijopleiding.

Bron: SWOV

Jongens blijken meer geneigd om te kiezen voor 2toDrive dan meisjes.

Frans Bastiaansen, manager BOVAG Rijscholen: “Wij zijn zeer tevreden met het permanente karakter van begeleid rijden. 2toDrive dient de verkeersveiligheid. Dat is het allerbelangrijkst. In 2011 bracht de nieuwe doelgroep onze leden extra omzet, maar dat effect is weggeëbd omdat het nu gemeengoed is. Er is ook nog altijd veel vraag naar bromfietsopleidingen, dus de vrees voor omzetdaling daar is onterecht gebleken. 2toDrive is een groot succes.” BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 9

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

Over delen en vermenigvuldigen Lex Wierks runt Verkeerschool Wierks, een begrip in ZuidHolland. Als rijschoolondernemer zit hij in tal van samenwerkingsorganen die moeten leiden tot professionalisering van de branche. “Want alleen als je deelt, kun je vermenigvuldigen”, stelt Wierks. Ook geniet hij ervan zijn kennis en kunde te delen met kinderen en anderen die een speciaal beroep op hem doen.

“

anochtend gaf ik rijles aan de echtgenote van een vracht wagenchauffeur. Hij wilde haar laten voelen hoe dat nou is, rijden op zo’n truck. Kijk, dat zijn leuke dingen! En we zetten ons graag in voor het goede doel, zoals stichting Doe een Wens. We kregen hier een politieagent van 57, longkanker. Zijn laatste wens: één keer sturen in een touringcar. Ze brachten hem in een ambulance, zo zwak was hij! We zetten een speciaal parcours voor hem uit op ons oefenterrein. Zijn hele familie erbij; kijken hoe hij de slalom reed. Na vier rondjes kon hij gewoon niet meer. Maar die lach op zijn gezicht: onbetaalbaar! Vier dagen later overleed hij.”

Fietsexamen “Bij Wierks leer je rijden, weet iedereen in Dordt; zelfs de kinderen. Basisschooltieners uit de wijken Dubbeldam en Stadspolders krijgen van ons een gratis fietsexamen. Doen we al 20 jaar, sinds de gemeente die fietsexamens heeft weg10 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

bezuinigd. Die kids moeten straks naar de middelbare school, fietsen over grotere afstanden en drukke wegen. Wij geven ze vertrouwen mee. ‘t Is ook een stukje klantenbinding. Want worden ze vijftien, dan komen ze hier voor hun brommerrijbewijs. Mijn vader Ton reed jaren vrachtwagen op het buitenland. Mijn moeder Truus wilde ook iets. Zij bezat een Kevertje en startte haar eigen rijschool, op 1 november 1965. Een half jaar later deed pa mee; vrachtwagen- en motorrijles. De vloot: twee VW Kevers, een oude Opel Blitz en een tweedehands Lambretta scooter. Nu, een halve eeuw later, zit mijn moeder nog steeds in de zaak. Net als mijn vrouw, Marjon, mijn drie zonen en mijn schoondochter. En ik verzeker je, zodra mijn eenjarige kleindochter loopt, zet ik haar ook op een driewieler. We vormen een hecht familiebedrijf. Verkeersschool Wierks werk t met wa r me mensen, is laa g drempelig en biedt de hoogste kwaliteit. Daarom zijn we sterk gegroeid, 45 man

personeel, drie vestigingen: Dordrecht, Rotterdam en Gorinchem.”

Professionalisering “Ik geloof heilig in professionalisering van de branche door nauwe samenwerking. Alleen als je deelt, kun je vermenigvuldigen, zeg ik altijd. Daarom participeer ik in allerlei clubjes, zoals het CCV-overleg met het CBR. En ik ben vicevoorzitter van de rijscholenafdeling van BOVAG. Ik noem drie punten, waarvoor ik wil knokken. Ten eerste moeten we naar een beter rijexamen, vooral in de B-categorie: toetsing op meerdere momenten binnen een bepaalde periode. Dan elimineer je de examenvrees en weet je echt of iemand veilig in het verkeer kan worden losgelaten. Ten tweede is het tijd voor een kwaliteitsslag in de vijfjaarlijkse CCV-nascholing. Ik vind dat iedere chauffeur over een EHBO-diploma moet beschikken en zou moeten weten hoe een defibrillator werkt. Zo’n ding moet ook verplicht aan boord. Want je bent altijd als eerste bij een ongeluk. Punt drie: weg met de malafide cowboys binnen onze branche! Rijles in ruil voor seks, dat soort dingen. Nog altijd is rijinstructeur een vrij beroep. Je haalt je diploma, stort 250 euro bij het CBR en … ga je gang maar! Zonder enig benul van ondernemerschap. Daarmee beginnen de problemen. Ik sta het Duitse systeem voor; eerst drie jaar bij een rijschool werken, dan pas voor jezelf beginnen. Kennis van het ondernemerschap, daarop zou ook het CBR moeten toetsen. Daar gaat te veel mis.”

Tekst: Gideon van Aartsen Fotografie: Peter Arno Broer

In de B-categorie moeten we naar toetsing op meerdere momenten binnen een bepaalde periode

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 11

Het BOVAGhuis is ook uw huis • Ontmoet collega’s uit de branche en de mensen van BOVAG • Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Lekkere lunches en diners uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken • Ruim voldoende gratis parkeergelegenheid Het BOVAGhuis in Bunnik is het huis van alle leden van BOVAG. U bent van harte welkom voor een kop koffie en u kunt kosteloos gebruik maken van het mooie lichte atrium als u met een collega wil afspreken, even een werkplek nodig heeft of voor een kop koffie of een broodje onderweg. Uiteraard is vergaderen bij BOVAG ook mogelijk, tegen sterk gereduceerd tarief kunt u als BOVAG-lid gebruik maken van het vergadercentrum.

Meer informatie via www.bovag.nl/vergaderen of via vergaderen@bovag.nl en 030-6595212

Tekst: Stephanie van Woensel Portret Michiel Muller: Theo Smits

Innovatie Inspiratie voor ondernemers

If you always do what you always did, you will always get what you always got Albert Einstein

Net even anders ‘Innoveren’ klinkt soms als ingewikkeld of als een enorme investering. Maar het is vaak ook: het net even anders doen dan de rest. Tegen de stroom in. Of het gewoon anders aanvliegen. Kom meevliegen tijdens de BOVAG Innovatiedag op 25 januari vanaf 13.00 uur in de Prodentfabriek in Amersfoort.

ijdens de BOVAG Innovatiedag praten we u bij over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit. We schetsen niet alleen vergezichten, maar laten u ook zien hoe eenvoudig innovatie soms kan zijn, met praktisch toepasbare ideeën, waar u direct op kunt aanhaken. Twee gerenommeerde sprekers laten u zien hoe zij soms eigenwijs, maar vol passie een ander pad bewandelen dan hun collega’s. En met succes. Ook brengt BOVAG u in contact met collega-ondernemers die hun valkuilen blootleggen en vertellen hoe ze daar niet invielen of weer uitklauterden.

Live Innovatielab

tuurlijk voldoende gelegenheid om bij te praten met collega’s en partijen uit de branche. Maar er is meer … in het Innovatielab kunt u ’s middags de live pitches bijwonen van diverse ondernemers én partijen waarbij praktische innovatie centraal staat. Ondernemers die het anders aanpakken en daardoor tot betere resultaten komen. Of die gewoon een succesvol product hebben ontw ikkeld waarop u direct kunt aanhaken. Kortom: zo’n Innovatiedag biedt een bak aan inspiratie om vernieuwend te ondernemen. Bent u er bij? Deelname voor BOVAGleden is kosteloos, maar het aantal plaatsen is beperkt, dus meld u snel aan! Kijk op leden.bovag.nl/ innovatiedag.

Boven: Maurice Geraets Onder: Michiel Muller

SPREKERS • Maurice Geraets (NXP) over de toekomst van mobiliteit Geraets is dé man van NXP, producent van chips in auto’s, en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de techniek van de zelfrijdende auto. Als iemand u kan bijpraten over de laatste ontwikkelingen en de toekomst van mobiliteit is hij het wel. Maurice Geraets deelt zijn toekomstvisie met u op 25 januari aanstaande. • Michiel Muller: gamechanger en altijd op zoek naar uitdaging Met Michiel Muller is het nooit saai. Deze ondernemer in de meest letterlijke zin van het woord schudt geregeld bestaande markten op met zijn start-ups. Zo zette hij met zijn vernieuwende concept Tango gevestigde be drijven als Shell en BP aan tot het openen van onbemande tankstations. Met zijn nieuwste project, de online supermarkt Picnic, gaat hij de strijd aan met gevestigde ketens als AH en Jumbo. Een verhaal dat je moet horen! Meld u aan De BOVAG Innovatiedag is gratis voor leden. Aanmelden kan op leden.bovag.nl/innovatiedag.

Tussen de presentaties door is er naBOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 13

SNAPSHOT

Muziek = arbeidsvitamine Koffie is dé brandstof die werkend Nederland elke ochtend op gang brengt. Dat is bekend. Maar wist u dat muziek minstens zo’n belangrijke arbeidsvitamine is? Driekwart van werkend Nederland heeft naast cafeïne ook muziek nodig. Dit blijkt uit het onderzoek Muziek werkt van Randstad. Ook op de werkvloer is muziek essentieel: ruim negentig procent van het personeel vindt dat muziek de werksfeer verbetert. En nog interessanter: zeventig procent geeft aan productiever te zijn door het luisteren van muziek. Voor het personeel is dus niet alleen het juiste gereedschap, maar ook de juiste muziek het halve werk. Meer weten? Check www.muziekwerkt.nl. 14 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

Tekst: Linda in 't Hout

Driekwart van werkend Nederland heeft naast cafeïne ook muziek nodig

95%

van werkend Nederland vindt werken met muziek leuker.

62% van de technici kan zich beter concentreren met muziek.

Pop wordt gezien als het meest productieve genre. ‘Someone like you’ van Adele ‘werkt’ het beste.

Voor het draaien van muziek op de werkvloer moeten auteursrechten betaald worden aan twee organisa ties: Buma/Stemra en Sena. Zij hebben met BOVAG een afspraak gemaakt, zodat u al uw licenties in één keer met BOVAG kunt regelen. Dit levert u als BOVAG-lid bovendien 15% extra korting op. Meer informatie: leden.bovag.nl/ auteursrechten.

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 15

BELANGENBEHARTIGING

EUROPESE LOBBY VOOR GOEDE RIJOPLEIDING HELPT VERKEERSVEILIGHEID TE VERBETEREN

Rondje Europ Op het gebied van rijopleidingen wordt veel Europees geregeld. Landelijk komen veel verschillen voor. Kun je daar iets van leren? BOVAG denkt van wel en is daarom lid van de EFA, de Europese Federatie van rijscholen-brancheorganisaties.

e komst van de Derde Europese Rijbewijsrichtlijn in 2013 toont aan dat er steeds meer vanuit Brussel wordt geregeld. “Om onze eigen leden een stem te geven in Europa zijn wij als BOVAG lid van de EFA. Dat betekent dat wij lobbyen bij de Europese beleidsmakers om de beste resultaten te bereiken op wetgevingsgebied, Europees en nationaal, voor de bij ons aangesloten rijscholen. Nationale overheden hebben doorgaans maar weinig ruimte om wetgeving zelf in te vullen”, zo vertelt Frans Bastiaansen,

16 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

manager BOVAG Rijscholen. Samen met de voorzitter van deze afdeling, Frank Hoornenborg, woont hij de EFA-vergaderingen bij.

Verkeersveiligheid Een van de grote onderwerpen is verkeersveiligheid. Nederland hoort al jaren bij de top van verkeersveilige landen. Dat heeft deels met de rijopleiding te maken en dat deel wil BOVAG waarborgen voor haar leden. “Natuurlijk spelen ook factoren als de kwaliteit van de infrastructuur en de overzichtelijkheid van verkeerssi-

tuaties mee. Maar de kwaliteit van rij opleidingen, instructeurs en examens heeft een grote invloed”, is de ervaring van Bastiaansen. Uit onderzoek van de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeers veiligheid) blijkt dat jonge rijders extra gevaar opleveren. Vandaar dat het van belang is om goed te kijken hoe je je rij opleiding inricht. Vooral omdat er in de verschillende Europese landen om ons heen totaal andere systemen worden gehanteerd (zie kaders), die overigens niet per se leiden tot meer of minder verkeersdoden en gewonden. “Toen 2toDrive werd geïntroduceerd, neigde de overheid te kiezen voor het Belgische systeem waarbij rijles nemen bij een lesbevoegde rijinstructeur niet verplicht is. Leerlingen mogen daar onder begeleiding van hun ouders rijden. Dit vonden wij een gevaarlijke situatie. Wij hebben onze Duitse collega’s uitgenodigd om hun systeem uit te komen leggen. Dat is veel strenger en

Tekst: Mark Litjens

TOP 10 LANDEN MET MINSTE VERKEERS DODEN PER MILJOEN INWONERS 1. Malta 2. Zweden 3. Verenigd Koninkrijk 4. Nederland 5. Denemarken 6. Ierland 7. Duitsland 8. Finland 9. Spanje 10. Frankrijk België bezet de 18e plek.

pa daarom veiliger. Hier mag je vanaf zeventien jaar met rijlessen beginnen, maar dan wel bij een bevoegde rijinstructeur. Ben je geslaagd, moet je tot je achttiende onder begeleiding rijden. Uiteindelijk heeft Nederland voor een gelijksoortig systeem gekozen, 2toDrive, waarbij echter al met 16,5 jaar begonnen mag worden met praktijklessen”, zegt Bastiaansen.

Successen Het lobbywerk van BOVAG en de EFA levert regelmatig successen op: “De samen werking is echt van belang. Neem bijvoorbeeld de automaatcode op het groot rij bewijs. Moderne vrachtwagens en bussen hebben tegenwoordig doorgaans een automatische versnellingsbak. De regel was dat als je met een automaat op het rij examen verschijnt, je ook alleen met een automaat mag rijden. Je krijgt dan een C-rijbewijs met een aantekening dat je alleen met een automatische versnellings-

27 verkeersdoden per miljoen inwoners vallen er gemiddeld in de EU in 2011. Bron: SWOV (gebaseerd op gemiddelde cijfers van 2009-2011)

bak mag rijden (automaatcode 78). Dit werkt heel beperkend, want soms moet je als chauf feur in dienst van een groot bedrijf ook schakelversies rijden. Schakelen heb je geleerd voor je B-rijbewijs en bovendien kun je het eventueel leren als onderdeel van je verplichte nascholing. De meeste automaten zijn hybrides waarmee ook handmatig geschakeld kan worden. Op je examen moet je laten zien dat je ook met de handmatige stand overweg kunt.” Dit en andere lobbysuccessen dragen bij aan een goede rijopleiding die op zijn beurt weer helpt om de verkeersveiligheid te verhogen. “Elk land gaat daar anders mee om. Een ander voorbeeld is het motor rijbewijs. Omdat jonge mensen meer gevaar lopen in het verkeer heeft Nederland besloten de rijopleiding voor het motorrijbewijs niet te verlagen. Maar in Duitsland en Italië is dit wel voor je achttiende mogelijk. Het blijven altijd nationale afwegingen”, zegt Bastiaansen tot slot.

DE RIJOPLEIDING: DE REGELS PER LAND Nederland: Vanaf 16,5 jaar theorie, vanaf 17 jaar 2toDrive Vanaf zestien jaar mag worden begonnen met theorielessen. Een half jaar later met praktijklessen. Examen doen kan al met zeventien jaar. Tot achttien jaar mag dan alleen worden gereden met een begeleider. Begin je pas op je achttiende, dan is begeleid rijden niet nodig. Gemiddeld zit men zo’n 42 uur achter het stuur van een lesauto. Les nemen is overigens niet wettelijk verplicht, maar zonder lessen slagen, is vrijwel onmogelijk. Duitsland: Verplicht aantal lessen + EHBO Starten mag met zeventien jaar. Slaag je voor je achttiende, dan moet je tot die tijd onder begeleiding rijden. Voor het behalen van het rijbewijs moet men minimaal veertien theorielessen van negentig minuten hebben gevolgd en twaalf praktijklessen van drie kwartier. Plus een EHBO-cursus van zes uur. Rijles mag alleen worden gegeven door een gediplomeerd rijinstructeur. België: Vanaf 17 jaar begeleid rijden zonder praktijkexamen Vanaf zeventien jaar kan worden begonnen met begeleid rijden. Een praktijkexamen op zak hebben is dan nog niet verplicht. Wel moet het theorie-examen zijn afgelegd. Voor het praktijkexamen moet minimaal drie maanden rijervaring zijn opgedaan onder begeleiding, bovendien moet de kandidaat dan minstens achttien zijn. De duur van begeleid rijden bedraagt maximaal 36 maanden, binnen die tijd moet het praktijkexamen zijn behaald. Ook is het mogelijk om vanaf je achttiende rijlessen bij een rijschool te nemen. Dit neemt twintig uur in beslag. Na het behalen van het theorie-examen mag dan – zonder begeleiding – vrij worden geoefend voor het praktijkexamen. Echter niet in het donker. Groot-Brittannië: Vanaf 17, maar niet op de snelweg Vanaf zeventien jaar kan een voorlopig rijbewijs worden aangevraagd voor rijden onder begeleiding. Een theorie-examen vooraf is niet nodig. Er mag niet op autosnelwegen worden gereden. Gemiddeld rijden leerlingen veertien maanden onder begeleiding. Voor het praktijkexamen dient eerst het theorie-examen te zijn behaald. Hoewel rijlessen bij een rijschool niet verplicht zijn, neemt bijna iedereen toch lessen als aanvulling op het begeleid rijden. Slechts één procent bereidt zich helemaal zelfstandig voor. Bron: SWOV, Benchmarking rijschoolsystemen in Nederland en omringende landen, 2013 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 17

WERKGEVERSZAKEN

VEEL VERANDERINGEN IN ARBEIDSRECHT

Wat u moet weten over de Wet Werk en Zekerheid Verandering in wetgeving rondom werkgeverschap volgen elkaar in rap tempo op. Per 1 januari en 1 juli zijn veel nieuwe regels ingegaan in het arbeidsrecht. Deze zijn 贸贸k belangrijk voor rijschoolhouders. De BOVAGkrant helpt u door de bomen het bos weer te zien. 18 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

Tekst: Julia Hamel

Het aantal tijdelijke contracten dat u een medewerker aan mag bieden, wordt beperkt

schriftelijk aan de werknemer te laten weten of het contract wel of niet wordt verlengd. Doet u dat niet, dan kan uw medewerker voor iedere dag dat u dat niet doet een dag loon eisen. Let op: aanzeggen is iets anders dan opzeggen! U hoeft tijdelijke contracten dus niet op te zeggen. Deze eindigen nog steeds op de einddatum van het contract, ook als u niet zou aanzeggen.

Tijdelijke contracten In het sociaal akkoord is afgesproken om zogeheten ‘flexwerkers’ meer zekerheden te bieden. Er zijn dan ook veel veranderingen voor medewerkers met tijdelijke contracten. Per 1 januari 2015  Proeftijd – Bij tijdelijke contracten van 6 maanden of korter is er geen proeftijd meer toegestaan. Bij tijdelijke contracten van langer dan 6 maanden mag wel een proeftijd van 1 maand worden afgesproken. Bij tijdelijke contracten van 2 jaar en langer mag zelfs een proeftijd van 2 maanden worden afgesproken.  Nieuw: aanzegtermijn – Als werkgever bent u verplicht om minimaal 1 maand voor het aflopen van een contract van 6 maanden of langer

 Concurrentiebeding – Er mag in tijdelijke contracten niet zomaar meer een concurrentiebeding worden afgesproken. Er wordt een uitzondering gemaakt als een bedrijf kan aantonen dat een concurrentiebeding van zwaarwegend bedrijfsbelang is. In dat geval moet u dat belang schriftelijk in het contract beschrijven. Voor de meeste functies in de rijscholenbranche zal een concurrentiebeding niet standhouden. Wel kunt u een relatiebeding in een arbeidscontract opnemen. Hierin staat dat een medewerker niet zomaar klanten mag meenemen bij vertrek en de mogelijke sanctie die daarop staat als een medewerker zich niet aan het relatiebeding houdt. U moet de noodzaak van een relatiebeding wel motiveren in het arbeidscontract. In contracten van onbepaalde tijd mag wel een concurrentiebeding worden afgesproken. Per 1 juli 2015  Ketenregeling – Het aantal tijdelijke contracten dat u een medewerker mag aanbieden wordt beperkt. Per 1 juli mag u een medewerker maximaal 3 contracten binnen 2 jaar aanbieden. Daarna bent u verplicht de medewerker een vast dienstverband te geven. Als u het contract niet verlengt, dan moet de medewerker minimaal 6 maanden en 1 dag uit dienst zijn geweest voordat u de medewerker opnieuw mag aannemen met een tijdelijk contract.  Nieuw: transitievergoeding – Deze vergoeding vervangt de ontslagvergoeding.

4 tips voor tijdelijke contracten

Spreek als looptijd van het eerste tijdelijke contract altijd een periode langer dan 6 maanden af. Zo kunt u een proeftijd van een maand aanhouden.

Zorg ervoor dat de keten van tijdelijke contracten maximaal 23 maanden is. Zo bent u de medewerker geen transitievergoeding verplicht aan het einde van het tijdelijk dienstverband.

Informeer medewerkers met een tijdelijk contract van 6 maanden of langer minimaal 1 maand voor de einddatum schriftelijk of u het contract gaat verlengen of niet. Noteer deze data goed in uw agenda.

Op leden.bovag.nl kunt u voorbeelden van tijdelijke arbeidscontracten downloaden.

Alle medewerkers die minimaal 24 maanden in dienst zijn geweest (dus ook een medewerker met twee jaarcontracten) hebben recht op een transitievergoeding. De hoogte van deze vergoeding is een derde maandsalaris per gewerkt dienstjaar. U mag rekenen met blokken van 6 maanden waarin de medewerker in dienst is geweest. Let op: deze regeling geldt ook voor medewerkers die u nu al in dienst heeft. Een medewerker die na 1 juli meer dan 24 maanden in dienst is geweest heeft dus recht op een transitievergoeding. > BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 19

HOE RENDEREN ÚW SPONSOREURO’S? KIJK OP BOVAG.NL/SPORT

76%

55% Verwacht een uitbreiding van netwerk/relaties.

39%

Ruim driekwart van de BOVAG-leden die actief zijn als sportsponsor verwacht meer naamsbekendheid te genereren.

Verwacht gratis toegang op het sportpark.

Verwacht helemaal niets terug.

Verwacht dat de gesponsorde club of sporter een actieve bijdrage levert in aanboren nieuwe klandizie.

SPONSOR VAN SPORTERS ONDERWEG DENK VOORUIT. BEGIN BIJ BOVAG.

Het wordt nog belangrijker om een goed personeelsdossier bij te houden

Vaste contracten De wetswijzigingen hebben ook gevolgen voor werknemers met een vast contract. Zo wordt het ontslagrecht gewijzigd, waardoor u bij een eventueel ontslag niet meer kan kiezen tussen de kantonrechter en het UWV. Ook bent u bij beide ontslagroutes dezelfde ontslagvergoeding verschuldigd; de transitievergoeding. Per 1 januari 2015  Proeftijd – Als u een werknemer direct voor onbepaalde tijd in dienst neemt, kunt u in het contract een proeftijd van maximaal 2 maanden opnemen.  Concurrentiebeding – U mag bij contracten voor onbepaalde tijd een concurrentiebeding opnemen. Er hoeft daarbij geen sprake te zijn van een zwaarwegend bedrijfsbelang. Per 1 juli 2015  Nieuw: transitievergoeding – Deze regeling vervangt de ontslagvergoeding. Medewerkers die minimaal 24 maanden in dienst zijn geweest en worden ontslagen, hebben recht op een transitievergoeding. De hoogte van deze vergoeding is een derde maandsalaris per gewerkt dienstjaar. Boven de 10 dienstjaren gaat de vergoeding omhoog naar ½ maandsalaris. Op de vergoeding zit een maximum van 75 duizend euro of één jaarsalaris. Tot 2020 geldt overgangsrecht voor bepaalde situaties, bijvoorbeeld voor werknemers van 50+ met meer dan 10 dienstjaren bij bedrijven met meer dan 25 werknemers.  Ontslagrecht – Bij ontslag wegens bedrijfseconomische redenen (reorganisatie) of langdurige ziekte (meer dan 2 jaar) moet u ontslag voor een medewerker aanvragen bij het UVW. Bij ontslag om persoonlijke redenen, zoals onvoldoende functioneren, moet u naar de kantonrechter. U heeft hierin dus niet meer zelf de keuze. In beide gevallen is de transitievergoeding verschuldigd.

3 tips voor vaste contracten

Bij ontslag om persoonlijke redenen toetst de kantonrechter het personeelsdossier. Zonder compleet dossier kan de kantonrechter de arbeidsovereenkomst niet ontbinden. Het wordt dus nog belangrijker om een goed personeelsdossier bij te houden. Als er niets op papier staat, bestaat het in de rechtszaal niet. Uit het dossier moet blijken dat de medewerker onvoldoende functioneert. Als een medewerker echt niet presteert, beoordeel dit dan ook echt met een onvoldoende in plaats van een matig. Slecht functioneren hoeft niet persoonlijk verwijtbaar te zijn, maar kan ook liggen aan het niveau van een medewerker. Belangrijk is dat u een verbetertraject aanbiedt als een medewerker slecht functioneert. De rechter verwacht hierin een actieve houding van de werkgever. Het is heel belangrijk om de de voortgang van dit traject minstens een keer per maand te evalueren. Bied de werknemer ook altijd een laatste kans om te verbeteren. Registreer de voortgang en bewaar de gespreksverslagen in het personeelsdossier met daarin een duidelijke beoordeling. Laat het dossier op haalbaarheid toetsen door een jurist voordat u een eventuele ontslagprocedure start.

Regulier ontslagrecht “Een belangrijke wijziging voor rijschool houders is dat rijinstructeurs in loondienst door de invoering van de Wet Werk en Zekerheid vanaf 1 juli 2015 onder het reguliere ontslagrecht vallen. Dat betekent dat de werkgever een arbeidsovereen komst met een rijinstructeur niet meer kan opzeggen zonder toestemming van het UWV of de kantonrechter. Hiermee komt een einde aan de uizonderingspositie van de rijinstructeur in loondienst.” Melle Koelemaij, juridisch medewerker BOVAG Werkgeverszaken

Neem altijd een concurrentieen relatiebeding op in uw arbeidscontracten.

Op leden.bovag.nl staan veel voorbeeldcontracten die u kunt gebruiken.

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 21

Dit vanwege geen opvolging.

automatische versnellingsbakken.

gereedschapsborden met sjablonen.

haald, direct

A locatie - 2000 m2

Aardvletterweg 7 3417 XL Montfoort.

Bij voorkeur opdrachten in het

Compleet ingericht:

Tel: 0348-475100 Fax: 0348-475323.

Noorden van het land. Tarief 10 Euro per uur excl.btw/excl.reiskosten en

Schade herstel - Garage - Occasions

aagt:

Wasplaats - Overdekt buitenterrein

SERVICES

Rover-M.G.–Austin–Morris-Triumph Mini-Leyland–Landrover-

Focwa - Bovag

Onderdelen

KOOP – HUUR – OVERNAME

anaf BJ 2006

Mailadres: auto.vl@outlook.com

materialen. J.T. Buursema. Leek Tel.:06-24385773 janteunis48@gmail.com

Damen & Kroes Tel 0411-688088

TE KOOP, TE HUUR, VRIJSTAAND

Sluitringetjes BEDRIJFSOBJECT OOSTERHOUT NB.

uzukikunst.nl

Het object omvat

BOVAG Ledenvoordeel

garage/

AUTO’S Te koop gevraagd: werkplaats/wasplaats, inpandige

Terreinauto’s, 4x4’s, Gevr: ROLSTOELAUTO’S SUV’s, Ssangyong, 2 ca 330m met n-Hoogeveen een Nissan, Mitsubishi, BoseindShowroom Boxtel Daihatsu, 2. 677 Toyota, Suzuki,Honda, 28-273417tel: 0411-677 aansluitende stalling van ca 150m fax: 674 908 Landrover, etc, etc. Aflsuitbaar terrein 1500m2. Volledig Tiggeloven 06-53840287

schadevrij,

Voor oplagegegevens verwijzen wij naar de reguliere HOI-publicaties. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voor afgaande toestemming van de uitgever. Motion Press BV en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.

t BV

300m2

ABONNEMENTSPRIJS Voor Nederland 1 134,- per jaar ex. btw. (losse nummers op aanvraag). Tarief overige landen op aanvraag. Motion Press is aangesloten bij het HOI.

kantoorruimte.

Import en Groothandel in torsie-assen, oploopremmen en onderdelen voor aanhangwagens

Hulp bij voertuig opsporing

ingericht garage-equipment ter over-

name wegens geen bedrijfsopvolging,

arlem

instapklaar. Inlichtingen 06-30667240

naf 2000

ENTRESOLVL. NEDCON AANGEB.

rauto’s

37,50 M2. BREED 7,50 M. X LANG

B.Leegsma

5,00 M. VRIJE HOOGTE ONDER-

082799

ZIJDE 2,40 M. BOVENKANT VLOER

Middelbos B.V. Postbus 663, NL-9400 AR Assen Tel. +31(0)592-37 27 19 Fax +31(0)592-37 28 86 • E-mail: info@middelbos.nl

Middelbos B.V.

Import en Groothandel T:+31(0)592-372719 • F:+31(0)592-37 28 86 info@middelbos.nl • www.middelbos.nl

2,75 M. KOLOMMEN 12 X 12 CM

einauto’s,

INCL. TRAP IS NOG IN GEBRUIK TE

g, Daihatsu,

BEZICHTIGEN VRAAGPRIJS OP EURO HET BEDRIJVENTERREIN TE BRUNSSUM 2550,00 EXCL. B.T.W. GELEGEN BEDRIJFSRUIMTE

ta, Suzuki,

INL. GERARD TEL. 06 53 28 01 26

tc.

Met drie losse units, te weten showroom (340m2), werkplaatsen (ca 720m2 en 140m2) en separaat kantoor en werkplaats. Te koop BEDRIJFSPAND met

’S

werkplaatsgelegen. en showAanWOONHUIS, ontsluiting buitenring Zowel te in koop te huur. room het als midden van het land.

74 908

Telefoon 045-5251872 046-4421913 Reacties brief onderofnummer

39%

van de BOVAG-leden verwacht nieuwe klandizie via sponsoring van sport. bovag.nl/sport

BK20/2014 t.a.v. BOVAG krant

dsl

7000

sluitringetjes. Naritaweg 14, Vergaderen bij BOVAG 1043 BZ Amsterdam.

R O T O M ? E D A SCH

Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Vanaf november krijgt u met te Iedereen is welkom om te mij vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik. maken! www.autoveiling.nl/eva

ct goed bod

enzaal –

ONDERDELEN

www.mercedes-classic-parts.com

erritsen

onderdelen en reparatie oldtimer en

Het terugvinden van een gestolen voertuig lukt slechts in 28% van de gevallen, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Aan pak Voertuigcriminaliteit. Om daar verandering in te brengen gaat BOVAG Ledenwinkel de leden extra ondersteunen bij de beveiliging van voertuigen. De organisatie heeft een over eenkomst gesloten met Komma Trace, het enige bedrijf in Europa dat in de afgelopen drie jaar een opsporingspercen tage van gestolen voertuigen van 100% heeft gerealiseerd. Met het systeem worden mobiele objecten voortaan niet meer met één maar met vijf verschillende technieken tegelijk beveiligd waardoor de kans dat een gestolen voertuig wordt getraceerd, vele malen groter is. Kijk voor meer info op www.bovagledenwinkel.nl en zoek op ‘komma’.

Uw klant wil een oldtimer inruilen? Bel dan naar 0416 751 393 Wij geven u direct een bod! ERclassics.com Kleiweg 1 - 5145 NA Waalwijk Bel of stuur een email naar info@erclassics.com

klassieke mercedes

& busjes

Marcel Kappen 0524-552963

eel km of

5-3231635

GESPECIALISEERD IN KOREAANSE

wientjes.nl

MERKEN 22000M2 ONDERDELEN WWW.GEERTSAUTOS.NL

0161-412867

Borger

AUTOMOTORENREVISIE KLOMPENMAKERSTRAAT 119 | 3194 DD | HOOGVLIET TEL: 0031 (0)10 4165723 | WWW.OMC-ENGINES.NL

• Centraal in Nederland 19 december 2014 | de BOVAGkrant | 10 • Zalen voor 4 tot 250 personen Nieuwsgierig? Doe de virtuele tour door het • Gezonde, verse en ambachtelijke BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen. maaltijden uit de BOVAGkeuken Daar vindt u ook informatie over zalen, • Ruim atrium biedt ruimte voor uw event catering en tarieven. Reserveren kan via of afterparty de site, maar ook via (030) 65 95 212 of • Ruime, eigen parkeergelegenheid vergaderen@bovag.nl

Uw specialist in stuurhuizen • Revisie van uw stuurhuis binnen 1 dag • Nieuw: Corsa C stuurkolom kalibreren €125,- excl. btw. Demontage niet nodig www.hansdehaas.nl tel: 0499 - 57 45 74 mobiel: 06 - 204 907 04

22 BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015

SERVICES Afdelingen en sites

Dashboard – Van BOVAG voor u • BOVAG Ledenwinkel • Klantenvertellen.nl • BOVAG Garantiefonds Rijscholen • BOVAG Lesovereenkomst • Consumentenfilms

• Consumenten folders • BOVAG Juridische Diensten • BOVAG Leden advies • Loopbaancoach • Businesscase Talentbehoud

• BOVAG Buitenpromotie • Het BOVAG-logo

BOVAG RIJSCHOLEN Uw aanspreekpunten Frans Bastiaansen Branchemanager E fransbastiaansen@bovag.nl T (030) 65 95 424

BOVAG sites www.bovag.nl www.bovagledenwinkel.nl www.werkenbijbovag.nl www.bovaghuis.nl www.bovagkrant.nl

Bestuur BOVAG Rijscholen Frank Hoornenborg (voorzitter) E frank@bruinsma.nl T (030) 251 08 64

Op leden.bovag.nl staat uw persoonlijke dashboard. Met uw lidmaatschapsnummer logt u eenvoudig in en heeft u toegang tot uw eigen BOVAG-producten en diensten.

Lex Wierks (vice-voorzitter) E lex@wierks.nl T (078) 621 10 00 Ruud Bindels (penningmeester) E ruud@verkeersschooltilburg.nl T (013) 535 69 35 Frank Osseforth E frank@osseforth.nl T (046) – 423 12 00

Het BOVAG-verenigingsbestuur Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Bart de Vries directeur BOVAG bartdevries@bovag.nl

Bep van der Linden E lindengj@xs4all.nl T (0343) 57 12 65 Erik Kemp E erik@kemp.eu T (0320) 21 80 80 Arno Smits E a.smits@smitsopleidingen.nl T (0412) 62 55 33

Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Colofon Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl

MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl

DEMAC Acountans/ Consultants Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (0345) 53 20 10 E: info@demac.nl I: www.demac.nl

18 december 2015, jaargang 22, nr 16. De BOVAGkrant is het officiële leden magazine van BOVAG en verschijnt 16 keer per jaar. UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl. HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra. E: elviraspoelstra@bovag.nl. REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld, Rik Werner. E: redactie@bovag. nl TRAFFIC Carolien van Rheenen. E: traffic@bovagkrant.nl. PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Martijn Blokland; Ritchard Kelliher ADVERTENTIES BOVAG; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl. Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle. ABONNEMENTEN Opgave, adres wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263. E: klantenservice@aboland.nl. I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs: € 139,00 per jaar excl. BTW. (Losse

nummers op aanvraag.) BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl. MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Tekst: Gideon van Aartsen, Tom Huyskens, Talita Kalloe, Sjoerd van der Linden, Mark Litjens, Paul de Waal, Stephanie van Woensel. Fotografie: Peter Arno Broer, Maurits van Hout, Michiel MullerTheo Smits, Marco Slot, Alamy, ANP Photo, Shutterstock, archief BOVAG. Illustratie: Edith Buenen. De redactie van BOVAG is bij de samen stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld. Hergebruik van artikelen uit de BOVAGkrant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft gegeven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het (her)gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie.

BOVAGkrant NUMMER 16 / DECEMBER 2015 23

Zij hebben hun zorgverzekering goed geregeld met de BOVAG Zorgpolis! En jij? is s at Plu Gr G ng VA ki BO dek

Jouw voordelen:

Tot 10% korting op je basisverzekering Tot 20% korting op je aanvullende verzekering Eigen risico in termijnen betalen Gratis BOVAG Plus dekking Je wordt altijd geaccepteerd

Bereken je premie op www.bovagzorgpolis.nl