BOVAGkrant 2017-11

nummer 11 / november 2017

krant

ALG

ALLES VOOR EEN BETERE KILOMETER.

Ons vak is een ondergeschoven kindje Susanne Wolffenbuttel en Jeroen Eggink, Carcleaning Dedemsvaart

in dit nummer:

Wat tanken we straks?

BOVAG Brandstofvisie pagina 12

Weg met de weglekuren

Verbeterpunten voor de werkplaats pagina 19

Boete of bescherming

De nieuwe privacywet pagina 26

AP H C S R E E H T S GA R E V O S E L L A EN LEER E H C N A R B S T I E IN DE MOBILIT

Bij OOMT zetten we ons in voor de ontwikkeling van de mobiliteitsbranche. Dus ook voor de ontwikkeling van goed gastheerschap.

Want met goed gastheerschap behoud je je klanten. Maar wat betekent goed gastheerschap of gastvrijheid eigenlijk?

Is een kopje koffie niet genoeg? Doe de Gastvrijheidsscan op oomt.nl/gastvrijheid en maak kans op een uitgebreid diner bij restaurant Le Garage. Je leert dan alles over gastheerschap onder het genot van heerlijk eten en een gastvrije bediening.

Een win-win avond voor jou en je collega’s.

GA NAAR OOMT.NL/GASTVRIJHEID

VOORAF

VOORWOORD

INHOUD

Welkom in de familie De BOVAG-familie breidt gestaag uit. En daar ben ik trots op. Al enige tijd kunnen schadeherstelbedrijven lid worden van BOVAG. Begin 2018 verwelkomen we poetsbedrijven, ruitherstelbedrijven en autorestauratiebedrijven.

Stuk voor stuk mooie sectoren, die heel goed passen bij de mobiliteitsretailers die BOVAG al vertegenwoordigt. Sectoren ook, waarbij de toenadering tot BOVAG vanuit de ondernemers zelf kwam. BOVAG is geen organisatie die wil groeien om het groeien, maar als bedrijven aankloppen omdat ze denken dat BOVAG hun belangen goed kan vertegenwoordigen, dan nemen we zo’n ondernemersvraag zeer serieus.

Dat geldt voor zowel bestaande marktpartijen als nieuwe toetreders in de markt. Het is niet zo dat ze per direct lid kunnen worden.

We doen eerst onderzoek naar de sector en naar de verwachtingen. Als het past en we onze relevantie voor deze leden kunnen waarmaken, dan gaan alle deuren van het BOVAG-mobiliteitshuis in Bunnik open.

Waarom zoeken nieuwe sectoren aansluiting bij BOVAG? Met name vanwege de grote lobbykracht van BOVAG en het ijzersterke consumentenkeurmerk. Als we nieuwe leden voor het eerst bij BOVAG binnenhalen, dan zijn ze altijd weer verbaasd over wat BOVAG allemaal nog meer te bieden heeft. Van toekomstprog ra m ma’s en onderzoek, tot hulp bij innovatie en werkgeversvraagstukken.

Ook daar ben ik buitengewoon trots op. Ik nodig u daarom, als trouw lid, uit om eens te grasduinen op mijn.bovag.nl en u, net als die nieuwe toetreders, opnieuw te verbazen over alles wat BOVAG zijn leden te bieden heeft.

10

Tanken in 12 de toekomst Wordt het elektriciteit, waterstof of duurzame biobrandstoffen?

Tankstationondernemers die erbij willen blijven, zullen tijdig moeten kiezen. Of toch juist niet? Want bestaat dé brandstof van de toekomst wel?

‘The devil is in the detail.’

Daarom hebben Susanne Wolffenbuttel en Jeroen Eggink van Carcleaning Dedemsvaart zich gespecialiseerd in het Amerikaanse ‘detailing’. Met als resultaat: auto’s die zo goed als nieuw zijn.

04 KORT Berichten van BOVAG, ideeën voor innovatie, gehoord in de branche en daarbuiten.

09 BOVEMIJ De Zorgpolis is er voor iedereen die werkt bij een BOVAG-bedrijf.

14 SNAPSHOT BOVAG F1 Drive-in op circuit Zandvoort.

16 MEEDENKEN MET DE RDW BOVAG zet in op strengere basiseisen voor alle erkenninghouders.

22 JONG GELEERD

19 Stop de weglekuren

In de werkplaats – en dan vooral in de communicatie en het zoeken naar diagnoses – kan nog wel wat verbeterd worden. BOVAG bracht de knelpunten in kaart en zocht met leden naar manieren om het aantal niet-factureerbare uren te verminderen.

OOMT ondersteunt On Stage om jongeren voor techniek te winnen.

Bescherm of een boete!

25 AUTEURS­ RECHTEN

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG

Susanne Wolffenbuttel en Jeroen Eggink

Lagere leges voor auteursrechten door collectieve BOVAG-korting.

30 LEDENVOORDEEL

26

De Algemene Verordening Gegevens­ bescherming die in mei volgend jaar ingaat, stelt strenge eisen aan het gebruik en bewaren van álle data die er in een bedrijf zijn. BOVAG helpt ondernemers bij de voorbereiding, zodat zij boetes kunnen voorkomen.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 3

KORT LEDENADVIES

DENK VOORUIT. DENK DIGITA AL.

Nuttige naslag

Mag u personeel dwingen vakantie op te nemen?

Op de website denkvooruitdenkdigitaal.nl staat veel handige informatie op het gebied van marketing en

sales. Met de DVDD-scan weet u bovendien in tien minuten waar uw bedrijf in de ‘online wereld’ staat.

OPLEIDINGEN

Keurmeesters op cursus

U

kunt medewerkers niet verplichten om vakantiedagen op te nemen. Maar onder bepaalde voorwaarden kunt u wel een collectieve aaneengesloten vakantie vaststellen, bijvoorbeeld in de zomer.

om af te wijken van de vastgestelde vakantieperiode. De collectieve vakantie moet wel plaatsvinden tussen 30 april en 1 oktober en duurt 21 of meer dagen.

Het is mogelijk om de duur te verkorten naar 14 of meer dagen.

In de cao Motorvoertuigenbedrijf en Tweewielerbedrijf en cao Carrosserie staat dat het bepalen van vakantie in overleg met de werknemer plaatsvindt.

U kunt als werkgever wel een collectieve aaneengesloten vakantie vaststellen. Dit moet vóór 1 januari en in overleg met de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of een werknemersdelegatie gebeuren.

In overleg tussen werkgever en de betrokken werknemer is het mogelijk

Verlofdagen Het is toegestaan om drie collectieve verlofdagen vast te stellen waarop alle medewerkers vrij zijn. Deze dagen worden afgeschreven van het vakantiedagensaldo van het personeel.

Hiervoor is ook overleg nodig met de werknemersvertegenwoordiging. Stel deze dagen tijdig vast.

A

lle BOVAG-keur­ meesters van de afdelingen Caravan- en Camperbedrijven en Aanhangwagenbedrijven, kunnen dit najaar weer hun bevoegdheid verlengen.

BOVAG heeft in samenwerking met Innovam een nieuwe eendaagse training ontwikkeld waarna de kennis van monteurs weer helemaal up-to-date is.

Het is een lidmaatschapseis om een bevoegde keurmeester te hebben. Meld uw monteurs daarom nu aan voor de training. De training is alleen bedoeld voor gecertificeerde

 Vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies via (030) 659 53 00.

CIJFERS Dat is een stijging van 3,6 procent ten opzichte van de verwachte eindstand voor dit jaar (415.000).

4 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

Eén dag De bevoegdheidsverlenging bestaat uit een theorietraining en een examen op één dag. De kosten bedragen per monteur € 275,— exclusief btw voor de training en € 120,— exclusief btw voor het examen.

 Kijk voor meer informatie over de training en opleiding voor keurmeesters op www.innovam.nl.

+3,6

%

430.000 nieuwe auto’s worden naar verwachting verkocht in 2018.

keurmeesters. Nieuwe monteurs kunnen de driedaagse opleiding ‘Specialist keuring en onderhoud caravan of aanhangwagen’ volgen.

De hoge aantallen geïmporteerde gebruikte auto’s houden een blijvend effect op de nieuwverkoop. De invloed van de nieuwe WLTP-emissietest op de verkoop is nog onzeker.

Bron: RAI Vereniging en BOVAG

KORT CARAVAN- EN CAMPERCONGRES

Verkopen we straks alleen nog caravans online?

Wie zwaaien de scepter?

D

e wisseling van de wacht in het nieuwe kabinet betekent ook dat BOVAG te maken heeft met nieuwe bewindspersonen. Wie zijn er voor de lobby van BOVAG belangrijk?

R

etaildeskundige Cor Molenaar is de inspirerende spreker van het BOVAG & KCI Jaarcongres op 27 november in de Utrechtse Jaarbeurs. Hij kijkt vooruit naar hoe de kampeerbranche zich kan ontwikkelen, in het licht van actuele retailtrends.

Cor Molenaar is econoom en bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit. Hij is expert op het gebied van onder meer internetverkopen en bracht talloze boeken uit.

Recent schreef hij een boek over de platformstrategie, waarin hij nieuwe manieren om klanten te bereiken en diensten aan te bieden beschrijft. In zijn werk adviseert Cor Molenaar bedrijven, en op 27 november geeft hij ú advies.

Cora van Nieuwenhuizen Functie: Minister Infrastructuur en Waterstaat Partij: VVD Het thema van het BOVAG & KCI Jaarcongres is VANDAAG! ONDERNEMEN VOOR MORGEN. Centraal staan de kleine stappen die u nu kunt zetten en waar u morgen al van kunt profiteren. Onderwerpen die voorbij komen zijn bijvoorbeeld veranderend klantgedrag en belangrijke ontwikkelingen in de kampeerbranche. Andere sprekers zijn Ramon van Reine (directeur ACSI) en Jan de Haas (directie Erwin Hymer Group).

 Wees erbij! Meld u snel aan via mijn.bovag.nl/ jaarcongresbovagkci.

BOVAG RIJSCHOLEN

Stel uw vragen aan het CBR

P

etra Delsing en Gerrit van Kouterik van het CBR zijn aanwezig tijdens de jaarver­gadering van BOVAG Rijscholen op donderdag 14 december.

en diner. Rijschoolhouders zijn vanaf 16.00 uur welkom in het BOVAGhuis in Bunnik.

 Kijk voor meer informatie en om aan te melden op mijn.bovag.nl/evenementen.

Zij blikken terug op 2017 en vertellen wat de plannen voor het komende jaar zijn. Daarbij heeft u ook de kans om vragen te stellen. Na het formele gedeelte van de vergadering wordt de bijeenkomst afgesloten met een gezellige kerstborrel

FIETSCONGRES

Save the date!

Fietsbedrijven zijn op maandag 29 januari 2018 van harte welkom in Fort Voordorp in Utrecht. Op deze bijzondere historische locatie vindt het

LOBBY

Leeftijd: 54 Ervaring: Gemeenteraadslid Oisterwijk, lid Provinciale Staten in Brabant, Tweede Kamerlid, lid Europees Parlement Belangrijke dossiers: Weginfrastructuur Stientje van Veldhoven Functie: Staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat Partij: D66 Leeftijd: 44 Ervaring: Ambtenaar op ministerie van Economische Zaken, diplomaat in Brussel, Tweede Kamerlid Belangrijke dossiers: Verkeersemissie en brandstoffen, fietsbeleid, circulaire economie Eric Wiebes Functie: Minister Economische Zaken en Klimaat Partij: VVD Leeftijd: 54 Ervaring: Ambtenaar op ministerie van Economische Zaken, wethouder Gemeente Amsterdam, staatssecretaris van Financiën Belangrijke dossiers: Innovatiebeleid, energiebeleid, klimaat, Nederlandse emissieautoriteit Mona Keijzer Functie: Staatssecretaris Economische Zaken en Klimaat Partij: CDA Leeftijd: 49 jaar Ervaring: Gemeenteraadslid Waterland, wethouder Purmerend, Tweede Kamerlid Belangrijke dossiers: Aanpak regeldruk, MKB-ondernemerschap, mededinging en marktordening (waaronder de franchisecode)

Wopke Hoekstra Functie: Minister van Financiën Partij: CDA Leeftijd: 42 Ervaring: Partner bij McKinsey, Eerste Kamerlid Belangrijke dossiers: Relaties met de AFM en DNB (dossier BOVAG-garantie) Menno Snel Functie: Staatsecretaris van Financiën Partij: D66 Leeftijd: 47 Ervaring: plaatsvervangend directeur-generaal fiscale zaken op het ministerie van Financiën, Directeur Water­ schaps­bank, lid dagelijks bestuur IMF Belangrijke dossiers: Fiscale zaken zoals autobelasting Wouter Koolmees Functie: Minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid Partij: D66 Leeftijd: 40 Ervaring: Onderzoeker bij het Nederlands Economisch Instituut, ambtenaar ministerie van Financiën, Tweede Kamerlid Belangrijke dossiers: Ontslag­ regelingen, arbeids­verhoudingen, pensioenstelsel, AOW Tamara van Ark Functie: Staatssecretaris Sociale Zaken en Werkgelegenheid Partij: D66 Leeftijd: 43 Ervaring: Wethouder gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel en Zuidplas, Tweede Kamerlid en vice-fractievoorzitter Belangrijke dossiers: Arbeids­ omstandig­heden (arbo), inspectie en toezicht, participatiewet

jaarcongres van BOVAG Fietsbedrijven plaats. Noteer de datum dus alvast in uw agenda en houd uw mailbox in de gaten.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 5

IN MEMORIAM

6 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

Dat de apk door de branche wordt uitgevoerd, is een verdienste van John

OUD-DIRECTEUR EN OUD-BONDSVOORZIT TER BOVAG

John Hoekzema (1941 – 2017) John Hoekzema, hét boegbeeld van BOVAG, overleed zaterdag 21 oktober op 76-jarige leeftijd. Met verdriet eert BOVAG postuum de inspanningen van zijn markante, altijd enthousiaste en toegewijde voorman in de jaren zeventig, tachtig en negentig. Zonder hem was BOVAG niet geweest wat het nu is.

J

ohn Hoekzema werkte 33 jaar lang met ziel en zaligheid voor BOVAG, de enige werkgever die hij ooit heeft gehad. Hij was niet alleen in dienst van BOVAG, nee: hij wás BOVAG. John heeft het pad geëffend voor alle huidige leden, medewerkers en bestuurders van onze brancheorganisatie. Hij persoonlijk heeft ervoor gezorgd dat de naam BOVAG deuren opent die voor anderen gesloten bleven.

Hij is de eerste die het binnen de club heeft geschopt van werknemer tot uiteindelijk bondsvoorzitter. In 1967 begon hij als jurist bij BOVAG, nadat zijn vader op de functie had gesolliciteerd.

Senior had intussen elders een baan aanvaard en tipte zijn zoon die net zijn rechtenstudie had afgerond. John werd al snel hoofd van de juridische afdeling en begin jaren tachtig werd hij zelfs directeur van BOVAG. Hij liet de organisatie opstomen in de vaart der volkeren: de eerste computers werden besteld en het personeelsbestand werd verjongd. Uiteindelijk werd ook de grote verhuizing van Rijswijk naar Bunnik, in het midden van het land, gerealiseerd en op diezelfde locatie zit BOVAG nog steeds.

John was onconventioneel en een zeer markante persoonlijkheid. Hij was wars van uiterlijk vertoon, terwijl hij tegelijkertijd hét grote boegbeeld van BOVAG was. Een versleten kostuum, trui of broek deerde hem niet, tot ergernis van de secretaresses op kantoor. Bij John draaide het puur om zijn persoonlijkheid en om de inhoud.

Hij had een netwerk om u tegen te zeggen, kende echt iedereen die er ook maar een beetje toe deed. Naast zijn werk bij BOVAG vervulde hij in het belang van onze leden ook een indrukwekkende rij functies bij andere organisaties. Van de VVD tot het CBR en van de RDW tot onze eigen verzekeringsmaatschappij Bovemij. Niets ontglipte aan zijn aandacht. Je zou soms denken dat zijn dagen 36 uren telden in plaats van 24.

Het was dan ook eigenlijk volstrekt logisch dat John in 1994 werd gevraagd om bondsvoorzitter te worden. Een directeur die voorzitter werd, dat was statutair onmogelijk, maar zijn netwerk en inzet waren onmisbaar voor BOVAG en dus werd er voor hem een uitzondering gemaakt.

Hij streed fel tegen rekeningrijden, tolpoorten en het Kwartje van Kok. John zorgde ervoor dat de apk kon worden uitgevoerd door de autobedrijven. Vooral voor dat laatste is de hele branche hem nog tot op de dag van vandaag dankbaar.

Zowel bij BOVAG als bij dochterbedrijf Bovemij en in allerlei internationale koepels was John een beeldbepalend figuur en een visionair. Zijn ideeën over mobiliteit waren vooruitstrevend en ze klinken ook vandaag de dag nog steeds door in het beleid van BOVAG. John was al sinds 2000 van zijn pensioen aan het genieten, maar hij bleef in zijn hart altijd bij BOVAG betrokken. BOVAG verliest met John een van de grootste BOVAG’ers ooit. Het bestuur, de directie, medewerkers en leden van BOVAG wensen de familie van John veel sterkte toe bij het verwerken van dit grote verlies.

Bertho Eckhardt, algemeen voorzitter BOVAG BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 7

(ADVERTENTIE)

SPONSOR VAN SPORTERS ONDERWEG ALLES VOOR EEN BETERE KILOMETER.

GRATIS VOOR BOVAG-LEDEN! Bent u sportsponsor of organiseert u een evenement? Vraag kosteloos veiligheidshesjes en ander promotiemateriaal aan via mijn.bovag.nl/sport

Draaikrans

Caravanband Aanhangerband

.nl Import & Groothandel in aanhangwagenonderdelen

Neuswiel

Oplooprem

Oploopdemper

Kogelkoppeling

Torsie-as

+31(0)592-37 27 19

verkoop@middelbos.nl www.middelbos.nl

Postbus: 333 2740 AH Waddinxveen 085 732 55 24 info@24idcheck.com

Aanbevolen door:

-

Echtheidscontrole ID-bewijzen Gegevens uitlezen ID-bewijzen RDW-Rijbewijsnummer controle ELENA controle Afschermen BSN nummer Afschermen foto Inzage in eigen gegevens Transparantie naar de klant

Software integratie met:

DEAD STOCK .NL DÉ OPLOSSING

voor uw traag lopende of lang liggende onderdelenvoorraad!

Heeft u ook onderdelen in uw magazijn die u niet gebruikt? Of bent u op zoek naar onderdelen maar zijn deze nauwelijks te krijgen? Dan is DEADSTOCK.NL dé oplossing!

Ga voor meer informatie naar:

DEADSTOCK.NL

Dode onderdelenvoorraad herleeft!

voor PROEFRIT en VERHUUR

DEADSTOCK.NL B.V. • Tel. 0172 - 61 11 41 / 06 - 22 91 89 82 info@deadstock.nl • www.deadstock.nl

BOVEMIJ

DE VIJF VOORDELEN VAN DE BOVAG ZORGPOLIS

Gezonde werknemers presteren beter, een goede zorg­ verzekering is dus óók van groot belang voor ondernemers.

Daarom biedt brancheverzekeraar Bovemij al jaren dé beste zorgpolis voor de mobiliteitsbranche aan. Waarom overstappen? Nou hierom!

1

3

2

4

Overstappen is simpel

Werknemers van BOVAG-leden worden altijd geaccepteerd voor de basisverzekering.

Ongeacht hun medische toestand. Afspraken voor extra behandelingen of hulpmiddelen die met een vorige zorgverzekeraar gemaakt zijn gaan ook gewoon over naar de nieuwe zorgpolis. Zorgverleners zoals ziekenhuizen en huisartsen worden automatisch geïnformeerd over de overstap.

10% korting op de basisverzekering

Wie een BOVAG Zorgpolis afsluit krijgt tien procent korting op de basisverzekering bij Zilveren Kruis, Ohra en De Friesland Zorgverzekeraar. Een gemiddeld gezin bespaart hiermee tientallen euro’s per jaar.

Informeer uw medewerkers Overstappen op de BOVAG Zorgpolis kan vóór 1 januari.

Op www.bovagzorgpolis.nl staat meer informatie en kunnen verzekeringen worden vergeleken of afgesloten. Medewerkers kunnen ook bellen naar (088) 121 02 01 voor persoonlijk advies.

Gunstige aanvullende verzekering

Wie naast een basisverzekering ook een aanvullende verzekering wil afsluiten voor extra zorgmogelijkheden of een vergoeding bij tandartskosten zit bij de BOVAG Zorgpolis ook goed. De drie zorgverzekeraars, Zilveren Kruis, Ohra en De Friesland Zorgverzekeraar bieden hun aanvullende verzekering extra voordelig aan in combinatie met de BOVAG Zorgpolis.

Gratis BOVAG-plus dekking

Wie voor Zilveren Kruis kiest, krijgt de BOVAG Plus-dekking en profiteert daarmee van nog meer voordelen. Zoals een gratis zorgcoach voor advies en wachtlijstbemiddeling, één keer per jaar een gratis healthcheck, drie extra fysiotherapiebehandelingen per jaar en extra vergoeding op lenzen of brillen.

5

Eigen risico in termijnen betalen

Het eigen risico voor de basisverzekering blijft in 2018 gelijk aan het jaar ervoor, 385 euro dus. Om verzekerden via de BOVAG Zorgpolis tegemoet te komen, kunnen zij het eigen risico ook in termijnen betalen. Dit kan bij het afsluiten van de verzekering worden aangegeven.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 9

PORTRET VAN EEN ONDERNEMER

Elke stofje, elke vezel pakken we aan

Zo goed als nieuw

Susanne Wolffenbuttel en Jeroen Eggink zijn eigenaar van Carcleaning Dedemsvaart. Het bedrijf is gespecialiseerd in ‘detailing’, een begrip dat is overgewaaid uit de Verenigde Staten: auto’s van binnen en buiten zó schoon en gaaf krijgen dat ze er weer als nieuw uitzien.

Jeroen: “Elke auto is maatwerk, maar laatst hadden we een heel bijzonder geval. Het ging om de Volvo V70 van een mevrouw uit de regio. Ze had een emmer met witte verf gekocht bij een bouwmarkt, zette deze in de achterbak en reed vervolgens naar huis. Onderweg is die emmer, met daarin tien liter verf, ontploft.”

Susanne: “Volgens het autoschadebedrijf kon de auto total-loss worden verklaard.

Het was een oude auto, vandaar. Maar deze mevrouw was zo gehecht aan haar V70, dat ze er dolgraag in wilde blijven rijden.

Uiteindelijk kwam ze bij ons terecht. De beige bekleding zat helemaal onder. We hebben de auto brandschoon gekregen, geen spatje verf meer te zien. Hoe? Met droogijs hebben we alle verf kunnen verwijderen.

Dat gebeurt onder hoge druk en met een temperatuur van min tachtig graden. Ook hebben we pas geleden een auto van een postbezorger schoongemaakt: er was een potje hars gaan lekken. Rotspul, maar ook die auto hebben we helemaal schoon gekregen.”

Jeroen: “In 2013 ben ik met Carcleaning Dedemsvaart begonnen. Vroeger deed ik fanatiek aan karten. Het onderhoud en schoonmaken van de kart en mijn eigen auto deed ik altijd zelf, bij een bedrijf in de

10 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

buurt. Daar was gereedschap en er stond een brug. Ik vond het leuk om te doen. Op een gegeven moment nam ik auto’s van vrienden en familieleden onder handen.

Langzaam ontstond het idee een eigen bedrijf op te zetten. Eerst heb ik uitgebreid de markt verkend en met heel veel mensen gepraat. Toen ik eenmaal overtuigd was, ben ik begonnen.”

Susanne: “Ik ben ruim twee jaar geleden in het bedrijf gestapt, nadat ik Jeroen leerde kennen. Ik woonde en werkte nog in Rotterdam. Ik heb ontslag genomen en ben naar Dedemsvaart gegaan. We doen dit echt samen. Een taakverdeling is er niet. Oké, ik doe de administratie, maar we staan allebei evenveel in de werkplaats.”

Jeroen: “Ons vak is een ondergeschoven kindje. Veel mensen denken dat wij in één of twee uurtjes een auto wassen en poetsen en dat het dan klaar is. Waar de carwash stopt, gaan wij juist verder. Wij verwijderen niet alleen alle vuil, maar ook krassen en andere lakdefecten. Uiteindelijk brengen we een coating aan zodat het exterieur van de auto voor langere tijd is beschermd.”

Susanne: “Auto’s in nieuwstaat terugbrengen, dat is waar wij goed in zijn. Dat kan alleen door topkwaliteit te leveren. We

doen exterieur, maar ook interieur. Elke stofje, elke vezel pakken we aan. Ook krasjes op pianolak of kleine leerbeschadigingen kunnen we herstellen. We leggen de lat hoog. We volgen cursussen en staan open voor innovaties. We gebruiken het beste gereedschap en de beste producten.

Jeroen en ik zijn heel kritisch, we hebben verschillende merken uitgeprobeerd. Het is CARTEC geworden, een Nederlands merk.”

Jeroen: “We hebben geen standaard prijzen, voor elke auto maken we een offerte.

Onze klanten komen overal vandaan, maar wat ze delen is liefde voor de auto.

Ze zien hun auto als meer dan louter een vervoermiddel en willen daar goed voor zorgen. Sommige klanten komen minstens drie keer per jaar bij ons. We pakken alle auto’s aan, maar zijn gespecialiseerd in het duurdere segment.”

Susanne: “Veel klanten komen bij ons door mond-tot-mondreclame, verder zijn we heel actief op social media. We maken regelmatig foto’s en filmpjes van ons werk, zodat mensen met eigen ogen kunnen zien wat we doen. Dat werkt goed. Onlangs ben ik gekozen tot bestuurslid van BOVAG Autowas- en poetsbedrijven. Ik ga me hard maken voor integratie en het op de kaart zetten van ons specialisme.”

Tekst: Jeroen Kreule Fotografie: Marco Slot

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 11

MANAGEMENT & BELEID

Een alternatieve brandstof kan alleen succesvol zijn als is voldaan aan het principe van beschikbaarheid, betaalbaarheid en betrouwbaarheid

NIEUWE BRANDSTOFVISIE BOVAG VOORAL RICHTINGGEVEND

‘Dé brandstof van de toekomst bestaat niet’ Overschakelen op nieuwe innovatieve brandstoffen betekent op de lange termijn het verzilveren van een omzetkans. Met de nieuwe brandstofvisie helpt BOVAG zijn leden daarbij. Specialist milieu en veiligheid bij BOVAG, Jan Bessembinders, vertelt.

12 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

W

ie de consument van morgen wil binnenhalen, moet nu starten met verandering. Het is een veelgehoorde uitspraak, die voor tankstationondernemers makkelijker gezegd is dan ook daadwerkelijk gedaan. Want hoewel het gangbaar is om bij toekomstige automobiliteit te denken aan batterij-elektrisch, zijn er veel meer (brandstof)keuzes te maken. Denk maar aan duurzame biobrandstoffen, groen gas en waterstof. En welke is nu de juiste? “De nieuwe brandstofvisie biedt handvatten, onder meer dankzij de introductie van een nieuwe vuistregel. In onze ogen kan een alternatieve brandstof alleen succesvol zijn als is voldaan aan het principe van beschikbaarheid, betaalbaarheid en betrouwbaarheid”, aldus Bessembinders.

Hij maakt duidelijk dat de vraag naar traditionele

brandstoffen naar verwachting steeds verder afneemt. “Dat heeft alles te maken met het feit dat de maatschappij forse uitdagingen heeft op het gebied van klimaat en gezondheid. De uitstoot van broeikasgas CO2 draagt in het groot bij aan de opwarming van de planeet. Daarnaast is aangetoond dat de uitstoot van gassen als stikstof (NOx), fijnstof (PM10) en ultrafijnstof (PM 2,5) slecht is voor de volksgezondheid.” Voor overheden de reden om te komen met milieuzones, venstertijden, afsluitingen en overige maatregelen. Bessembinders: “De gemeente Utrecht is zelfs zo ambitieus dat in 2025 de winkels in de binnensteden alleen nog mogen worden bevoorraad met CO2-uitstootvrije voertuigen. Dergelijke lokale maatregelen hebben uiteindelijk ook een groot effect op de afnemende vraag naar fossiele brandstoffen.”

Tekst: Martijn Louws

Wat doet BOVAG? Alternatieven zijn er inmiddels volop, weet ook Bessembinders. “Maar één van de problemen rond schonere brandstoffen en de ontwikkeling van voldoende marktpotentieel is dat ieder brandstofspoor voor- en tegenstanders kent.” Iedere belanghebbende ziet volgens hem uiteraard het liefste dat zijn voorkeursbrandstof ruim baan krijgt op weg naar volwassenheid, met als gevolg dat een patstelling dreigt op weg naar een schonere toekomst. “Een uitvloeisel van deze vaak tegenstrijdige belangen is het beruchte kip-ei-probleem van vraag en aanbod: welk brandstofspoor is het beste?” Dat is een dilemma voor veel tankstationeigenaren, weet de specialist milieu en veiligheid van BOVAG. “Immers, het is een gezonde eigenschap van ondernemers om, vóórdat er wordt geïnvesteerd, zekerheid te hebben over wat de terugverdientijd is. En ja, dat is lastig omdat er zo veel stakeholders in het spel zijn en waarbij fiscale schommelingen en keuzes op de korte termijn fnuikend zijn voor het investeringsbeleid van ondernemers.”

De drie B's Vandaar dat BOVAG komt met de drie B’s, stelt Bessembinders. “Onder beschikbaarheid verstaan wij dat de brandstof in voldoende mate (lokaal of landelijk dekkend) beschikbaar is bij tankstations en dat er voor de klant voldoende keuze is aan geschikte voertuigen.” Met betaalbaarheid doelt BOVAG op het feit dat de prijs van de brandstof én de beschikbare voertuigen voor de berijder geen belemmering vormen om over te stappen. Als laatste rekent BOVAG op betrouwbaar overheidsbeleid, zowel qua politieke als fiscale keuzes, in één woord: betrouwbaar-

heid. “Als een brandstofspoor volgens de drie B’s voldoende in balans is ontwikkeld en alle seinen op groen staan, zoals dat geldt voor LPG, dan is het aan de consumenten om te kiezen en aan ondernemers en de markt om te innoveren”, legt Bessembinders uit.

Budgetneutraliteit BOVAG stelt in de brandstofvisie ook duidelijk kaders als het gaat om de investeringen die gepaard gaan met de transitie. Bessembinders: “Zo vinden wij dat de totale opbrengsten uit accijns en andere belastingen op energiedragers voor wegverkeer (zoals energiebelasting) niet mogen stijgen. Als binnen deze randvoorwaarde van budgetneutraliteit de ene brandstofsoort zwaarder wordt belast om een andere (duurzame(re)) te kunnen bevoordelen, dan moet er rekening worden gehouden met grenseffecten.

Treden deze op, dan moeten ondernemers in de grensstreek daarvoor worden gecompenseerd.”

Ook stelt de visie dat iedere investering omtrent de alternatieve brandstoffen in tien jaar moet kunnen worden terugverdiend.

Lobby Bessembinders benadrukt dat de nieuwe brandstofvisie in nauwe samenspraak met de leden is ontwikkeld. “Het is juist ook daarom heel praktijkgericht en goed toepasbaar. En nee, wij maken geen keuzes. Wij zeggen niet brandstof A of aandrijftechniek B gaat het helemaal worden, investeer daar in. Nee, dé brandstof van de toekomst bestaat niet. Ondernemers moeten er rekening mee houden dat ze in de toekomst meerdere alternatieve brandstoffen en andere ener-

 BOVAG beïnvloedt wet- en regelgeving en normeringen (bodemvoorschriften, externe veiligheid, PGS, CEN/NEN/ISOnormen) om de investeringsdrempels voor ondernemers zo laag mogelijk te maken.  BOVAG zet zich in voor een robuust fiscaal systeem op brandstofniveau, waarbij alle duurzame oplossingsrichtingen de kans krijgen om tot volle wasdom te komen.  BOVAG houdt oog voor de kwetsbare positie van ondernemers in de grensstreek.  De autofiscaliteit zou moeten bevorderen dat gebruikte auto’s op alternatieve brandstoffen in Nederland blijven, zoals voor elektrisch vervoer bijvoorbeeld wordt bepleit.  Leden helpen om in beweging te komen om tijdig de transitie naar een nieuwe brandstofmix te maken, zodat andere aanbieders van nieuwe businessmodellen niet de keten kapen.

giedragers aanbieden, zoals dat nu ook gebeurt met benzine, diesel en LPG. Dat is ook logisch, zowel de beschikbaarheid, als de gestelde eisen verschillen voor de personenmobiliteitsmarkt, stadsdistributie en zwaar transport. Dus wat wij doen met deze visie is richting geven. Bovendien biedt het aanknopingspunten voor de lobby. Zo zit er veel potentieel in waterstof als goed alternatief voor batterij-elektrisch, maar signaleren we tegelijkertijd knelpunten voor wat betreft beschikbaarheid, betaalbaarheid én betrouwbaar overheidsbeleid. Dat betekent dus volop werk aan de winkel voor de lobbyisten van BOVAG.” BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 13

SNAPSHOT

1.200 mensen reageerden op de oproep van BOVAG op Facebook om naar de drive-in te komen.

50

auto’s stonden er op de grid, met vier personen erin.

1.000

F1-liefhebbers trotseerden de kou aan de kust en namen op de tribune plaats. Onder hen werden ook nog eens twee toegangskaarten verloot voor de Grand Prix van Oostenrijk.

14 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

Tekst: Elvira Spoelstra Fotografie: Chris Schotanus

BOVAG DRIVE-IN TREKT 1000 FORMULE 1-LIEFHEBBERS

Formule 1 by night BOVAG staat er weer goed op bij autosport­ liefhebbers

Complete gekte op de tribune én op de grid in Zandvoort toen Max Verstappen driehonderd meter voor de finish van de Amerikaanse Grand Prix zijn rivaal Kimi Räikkönen inhaalde en zichzelf daarmee heel even op een podiumplek manoeuvreerde. Bezoekers van de BOVAG F1 Drive-in konden hun geluk niet op. De hele avond al niet trouwens. Want zij waren de gelukkigen die via Facebook een plekje hadden bemachtigd om op zondag 22 oktober vanuit hun auto op de grid van circuitpark Zandvoort live naar de Formule 1-race op groot scherm te kijken.

BOVAG organiseerde dit unieke evenement met hulp van onder andere Red Bull en Bleekemolen’s Raceplanet, met natuurlijk als doel om BOVAG goed op de kaart te zetten bij auto- en autosportliefhebbers.

Dat is gelukt – mede dankzij de geweldige race die Max Verstappen reed.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 15

WET & REGELGEVING

RDW VRAAGT BOVAG OM VISIE OP ERKENNINGEN EN TOEZICHT

RDW: blij met nieuwe overlegvorm Paul Ronde is projectmanager MERK bij de RDW. Bij de overleggen over MERK bemerkt Ronde een prettige en constructieve samenwerking met BOVAG en andere branchepartijen. “Voorheen werkte de RDW zelf ideeën uit en presenteerde die aan de branche.

Nu betrekken we de branche al bij het nadenken over het probleem en mogelijke oplossingen. Dat is voor iedereen wennen, ook voor ons. De eerste ervaringen met de nieuwe werkwijze zijn in ieder geval positief.” Een van de doelstellingen voor de lange termijn is een andere opzet van het huidige erkenningenstelsel.

“Het uitgangspunt is dat erkenningen en bevoegdheden worden losgekoppeld”, legt Ronde uit.

“Als een bedrijf een fout maakt met de bedrijfsvoorraad heeft dat bijvoorbeeld niet langer gevolgen voor de toegang tot ORAD, zoals nu het geval is.” Dat deze aanpassingen tijd kosten, is volgens hem onvermijdelijk. “Als toezichthouder heeft de RDW een wettelijke taak.

Voordat we de invulling van die taken kunnen veranderen, zijn vaak eerst aanpassingen in de wet- en regelgeving nodig.” Daar waar mogelijk voeren we gewenste veranderingen door via aanpassingen in het sanctiebeleid. “Ik kan mij voorstellen dat er situaties zijn waarbij een betere balans mogelijk is tussen handhaving en sancties.” We staan ervoor open om daar samen met de branche naar te kijken.”

16 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

Van bestraffen naar coachen Minder ingewikkelde procedures en strenge straffen en meer toezicht op maat. Dat is de inzet van BOVAG bij de modernisering van het erkenningen- en toezicht­beleid van de RDW. “Maak de basiseisen op het gebied van integriteit en bedrijfsprocessen voor een erkenning strenger. Dan scheidt je daar al het kaf van het koren.”

V

an apk afmelden en mutaties in de bedrijfsvoorraad tot het doorgeven van tellerstanden en het tenaamstellen van voertuigen: bedrijven in de mobiliteitsbranche hebben dagelijks te maken met de RDW. De overgrote meerderheid van de erkenninghouders gaat serieus met alle verantwoordelijkheden om. Toch zijn er situaties waarin kleine fouten grote gevolgen hebben, zoals het tijdelijk intrekken van een erkenning na een administratieve misser. Dat kan anders en dat moet anders, vindt BOVAG. “Wanneer het om sancties gaat, is de menselijke maat nogal eens zoek”, stelt José Burgemeester, BOVAG’s relatiemanager voor de RDW, vast. “Als een bedrijf een verkeerd kenteken invoert bij het afmelden voor de apk, wordt dat door de RDW geïnterpreteerd als een weigering om mee te werken aan een steekproef. Het bedrijf mag dan zes weken lang geen apk’s uitvoeren.”

De RDW maakt de regels, controleert de naleving van

de regels en legt sancties op. Zo wordt het althans door de erkenninghouders gevoeld. Dat gaat niet altijd goed en dat was voor BOVAG aanleiding om in 2014 bij de Rijksdienst aan te geven dat het anders moet.

Dit was uiteindelijk mede de aanleiding voor de start van MERK, wat staat voor Modernisering ERKenningen en toezicht. Met MERK brengt de RDW samen met branchepartijen pijnpunten en verbeterpunten in kaart. José Burgemeester vertegenwoordigt BOVAG in dit traject. “Wij pleiten voor de invoering van een RDW-basisaccreditatie met regels op het niveau van de integriteit en bedrijfsprocessen. Bedrijven die hieraan voldoen, kunnen aanvullende bevoegdheden aanvragen. Vervolgens kan worden volstaan met eenvoudiger regels, coachend toezicht en sancties op maat. Dat vraagt om een aanpassing van het huidige sanctiebeleid. We willen samen met de RDW per erkenning in kaart brengen of de sancties nog wel in verhouding staan tot het vergrijp. Het doel van het

Tekst: Bas Snijder

Coachend controleren en risicogestuurd toezicht werkt beter dan meteen bestraffen

erkenningenbeleid is dat bedrijven hun taken zo goed mogelijk uitvoeren. Een erkenning intrekken terwijl iemand niet weet wat hij verkeerd heeft gedaan, of hoe hij herhaling kan voorkomen, heeft weinig nut.” Op dit moment hebben bedrijven verschillende erkenningen voor verschillende activiteiten. BOVAG is voorstander van één basisaccreditatie voor alle bevoegdheden in combinatie met toezicht op maat en proportionele sancties. “Bij integriteitsfouten kan het intrekken van een erkenning acceptabel zijn, in andere situaties is een waarschuwing al dan niet in combinatie met een boete beter op zijn plaats. Bestraffen moet het sluitstuk van het toezichtbeleid zijn. Niet het begin.”

Risicogestuurd Voor de verstandhouding tussen de branche en de RDW zou het volgens Burgemeester goed zijn als controleurs vaker naast de ondernemer gaan staan.

“Daarbij kan je denken aan een vorm van coachend

controleren waarbij bedrijfscontroleurs kleine missers niet meteen bestraffen, maar eerst uitleggen hoe bedrijven dezelfde fout de volgende keer kunnen voorkomen. Je zou dat kunnen combineren met een systeem van risicogestuurd toezicht en een systeem met bonus- en maluspunten zoals op dit moment bij de apk gebeurt.” BOVAG is met de RDW in gesprek over de haalbaarheid en de werkbaarheid van deze voorstellen. Ook de oprichting van een nieuwe overlegstructuur voor erkenningen, naar voorbeeld van het SO-APK, staat op de agenda. “Er is genoeg werk aan de winkel, want het kan allemaal best wat minder star”, besluit Burgemeester. “Gelukkig ziet de RDW zelf ook in dat het anders kan. Dat de RDW samen met de branche optrekt, is een belangrijke stap in de goede richting. En gelukkig is de relatie met de RDW inmiddels zo goed dat één telefoontje van BOVAG al kan helpen om sommige moeilijke situaties op te lossen.”

Oproep: meld ervaringen met de RDW Sommige regels pakken in de praktijk strenger uit dan ze bedoeld zijn. José Burgemeester nodigt BOVAG-leden uit om ervaringen met de RDW te melden. “Regels en sancties veranderen gaat gemakkelijker op basis van concrete voorbeelden uit de praktijk. Daarom wil ik BOVAGleden van harte oproepen om zich te melden en verbeterpunten door te geven. Waar bent u een juridische procedure gestart en had dit niet nodig moeten zijn?

Wij nemen dit graag mee in onze gesprekken met de RDW.” Stuur uw ervaringen naar joseburgemeester@bovag.nl.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 17

Vragen over wetten of regels?

Check het bij Ledenadvies!

Loopt u rond met vragen over bijvoorbeeld ontslag of verlof? Heeft u een probleem met een klant of leverancier? En kunt u het antwoord niet vinden op leden.bovag.nl/advies-vragen? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies. De deskundige adviseurs beantwoorden uw vragen en geven advies op het gebied van personeel, milieu, fiscaliteit en juridische zaken.

U kunt BOVAG Ledenadvies bereiken via ledenadvies@bovag.nl of (030) 659 53 00

AFTERSALES

Weglekuren kunnen oplopen tot veertig procent van de factureerbare uren

SLIMMERE WERKPL A ATSPROCESSEN KUNNEN NIET-FACTUREERBARE UREN VERMINDEREN

Stop de lekkage!

Niet-factureerbare uren in de werkplaats kosten tijd en marge.

Hoe kun je zulke ‘weglekuren’ verminderen? BOVAG bracht de klantreis voor de werkplaats in kaart bij een universeel autobedrijf. Dat leverde concrete inzichten op om de efficiency, de klanttevredenheid en het rendement te vergroten.

D

e complexiteit van jonge auto’s neemt toe, diagnose stellen en repareren kost meer tijd en toegang tot hoogwaardige technische informatie kost meer geld.

Daardoor komt het rendement in veel onafhankelijke werkplaatsen onder druk te staan. “Weglekuren kunnen oplopen tot veertig procent van de factureerbare uren”, zegt Jasper Steffens van ThunderMinds, die op verzoek van BOVAG de klantreis in kaart bracht. “Bij een omzet van één miljoen euro en een marge van tien procent kan je tot veertigduizend euro meer marge maken als je de weglekuren beperkt.” Met name op het gebied van communicatie, planning, technische informatie en samenwerking is winst te behalen, schetst hij aan de hand van een praktijkvoorbeeld. “Receptionisten proberen soms door de telefoon diagnose te stellen. Die tijd kan je niet op de factuur zetten. Een goede omschrijving van een storing is zinvol, maar diagnose hoort thuis in de werkplaats, niet bij de receptie.” Beter is vooraf met de klant

overleggen hoeveel tijd en geld je aan diagnose mag besteden. “De klant weet waar hij aan toe is, het werk is beter planbaar en je investeert geen uren die je niet kan factureren.”

Keuzes maken Het zit in de aard van het onafhankelijke autobedrijf om zoveel mogelijk zelf te willen doen. De complexiteit van moderne autotechniek maakt dat steeds lastiger. “Bedrijven moeten bij elke stap van de klantreis kiezen: doe ik het zelf of besteed ik het uit? Dat beperkt de weglekuren.

Zelf doen betekent investeren in vakkennis, informatie en apparatuur. Uitbesteden betekent samenwerken met een diagnosespecialist, een collega of een dealer. Dat is beter dan zelf het wiel uitvinden.” Tim Mangelaars van Auto & Service in Hengelo doet mee met de BOVAG-pilot over technische informatie en pass-thru via het Euro DFT-systeem (daarover meer in de volgende BOVAGkrant, red.). “Een Golf I had zeshonderd opties voor de kabelboom, een Golf VII heeft er

Quickscan: knelpunten en kansen Wat zijn verbeterpunten in de werkplaats en hoeveel geld levert dat op? BOVAG-leden kunnen het zelf ontdekken met een gratis online quickscan, naar wens gevolgd door een (betaald) advies van een adviseur van Bedrijf op Orde. “Van klantcommunicatie tot technische informatie, in de werkplaats ligt de lat steeds hoger”, zegt Harold Verheijen van Autocentre Verheijen in Born. “De quickscan brengt knelpunten in kaart en geeft praktische tips om het rendement te vergroten. Het is goed als iemand met een frisse blik naar jouw bedrijf kijkt.” Meer weten? Ga naar mijn.bovag.nl/ aftersales

theoretisch 425 miljard. De kans dat een universeel stroomschema de juiste informatie bevat over de auto in jouw werkplaats is bijna nihil.

Betalen voor hoogwaardige technische informatie is goedkoper dan urenlang zoeken.” Alle stappen van de klantreis zijn op de volgende twee pagina’s in beeld gebracht, inclusief knelpunten en door ondernemers aangedragen oplossingen.

Steffens: “In een ideale wereld kan iedereen elke diagnose en reparatie snel en efficiënt uitvoeren, is de klantcommunicatie optimaal en lekken geen uren weg. Helaas is de werkelijkheid anders.

De tijd van tegen beter weten in afwachten is voorbij. Het is tijd voor actie.” > BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 19

AFTERSALES

REPARATIE

>

AFSPRAAK Knelpunten  Doorgaan zonder zicht op een oplossing  Alles zelf oplossen  Onafhankelijkheid boven samenwerking stellen

Knelpunten  Klant is onduidelijk over een probleem of storing  Receptionist vraagt niet door/te lang door  Receptionist reserveert te weinig/te veel tijd

Oplossingen  Stop als iets niet lukt  Neem een diagnosespecialist aan of leid er een op  Schakel tijdig een diagnosespecialist of collega in  Werk samen en gun elkaar marge

Oplossingen  Stel diagnose in de werkplaats en niet aan de telefoon  Vraag kort naar het probleem of de storing  Beloof niets dat je niet kan waarmaken  Overleg vooraf over de maximale tijd en kosten met klant én monteur  Plan op basis van de afgesproken maximale tijd

WERKPLAATS

ONTVANGST/VRAAG EN ANTWOORD Knelpunten  Diagnose duurt langer dan verwacht  Technische informatie of vakkennis ontbreekt

Op het gebied van communicatie, planning, technische informatie en samenwerking is winst te behalen

20 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

Oplossingen  Hanteer een vaste tijd voor eerste diagnose  Investeer in training en opleiding  Goede originele technische informatie inkopen is goedkoper dan lang zoeken

Knelpunten  Goede technische informatie ontbreekt  Storing uitlezen lukt niet met de beschikbare apparatuur  Medewerkers hebben moeite met nieuwe tools en vakkennis  Medewerkers praten niet met elkaar over werk Oplossingen  Zorg voor goede originele technische informatie en ga aan de gang met pass-thru  Motiveer medewerkers om vakkennis bij te houden  Motiveer medewerkers om tips en trucs uit te wisselen  Maak afspraken met collega’s of dealers voor merken waar je niet uit komt

Tekst: Bas Snijder Illustratie: Theo Barten

COMMUNICATIE Knelpunten  Klant niet (durven) te vertellen dat het niet lukt  Klant niet goed uitleggen waarom het langer duurt  Niet alle gewerkte uren (durven) doorberekenen  Omgaan met lastig reproduceerbare storingen

Oplossingen  Stuur klanten foto’s van de werkzaamheden  Communiceer tussendoor met de klant (telefoon/e-mail/ WhatsApp)  Overleg over vervolgstappen: doorgaan of uitbesteden  Spreek vooraf een maximum tijd en bedrag af  Plaats een dongel bij lastig reproduceerbare storingen

AUTO KLAAR/ FACTUUR/OPHALEN Knelpunten D e auto is klaar maar de factuur niet M inder tijd factureren dan het heeft gekost G een tijd nemen om de factuur uit te leggen K lant wil niet betalen omdat de factuur onduidelijk is Oplossingen Z org dat de factuur klaar is als de auto klaar is L aat zien hoeveel tijd diagnose en reparatie heeft gekost L aat zien wat je voor eigen rekening neemt B ewaar defecte onderdelen en laat ze zien V ragen of de klant uitleg over de factuur wenst (nabellen bij drukte) G ebruik duidelijke taal

NABELLEN Knelpunten  Niet nabellen  Altijd nabellen kost veel tijd  Angst voor negatieve reacties Oplossingen  Wel nabellen  Nabellen op basis van factuurbedrag, soort reparatie of soort klant  Negatieve reacties gebruiken als leermoment en verbeterpunt

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 21

ONDERWIJS

VMBO ON STAGE MAAKT JONGEREN WARM VOOR BEROEP IN MOBILITEITSBRANCHE

Beroepenfeest op het vmbo Vmbo’ers kiezen al in de tweede klas – op hun veertiende – een beroep.

Worden ze honden­trimmer, politie­agent of toch auto­ monteur? Gezien de lage instroom in de mobiliteits­ sector, is dat dus hét moment om jongeren enthousiast te maken. Met vmbo On Stage bij­voor­beeld, dat door OOMT wordt gesteund.

22 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

O

n Stage is in 2006 bedacht door Corine Korrel. Als moeder van vier kinderen (van vmbo tot vwo) vond ze dat er te negatief werd gepraat over het vmboonderwijs. Dit terwijl het merendeel van de twaalfjarigen naar het vmbo gaat. Daarom initieerde ze vmbo On Stage. Een concept waarbij het lokale bedrijfsleven op een positieve manier kennismaakt met vmbo-scholieren. Tijdens een On Stage beroepenfeest worden jongeren op een rode loper verwelkomd als vips. Op een groot netwerkplein staan ongeveer 250 ondernemers die samen meer dan duizend leerlingen ontvangen.

Leerlingen gaan gesprekken aan met deze ondernemers van diverse bedrijfstakken. Heeft de jongere interesse in het vak, dan is er een match. De scholier komt twee weken later langs bij het bedrijf voor een werkbezoek. Zo krijgen

ze een goede indruk van het beroep en krijgt de ondernemer de kans om toekomstig talent alvast aan zich te binden. Aangezien bedrijfstakken zoals de mobiliteitsbranche vaak staan te springen om nieuw talent krijgen de leerlingen door On Stage echt het gevoel dat ze ertoe doen.

Energie Sjoerd Koopmans van ABD Renault deed dit voorjaar voor het eerst mee met On Stage.

“Wij zijn altijd op zoek naar nieuw talent in de werkplaats. Toen ik werd benaderd voor vmbo On Stage was ik in eerste instantie sceptisch, maar ik dacht: niet geschoten is altijd mis.” Koopmans kijkt nu erg tevreden terug op het evenement.

“Het enthousiasme en de energie spatte van de jongeren af. We hebben zo’n veertien matches met jongeren gemaakt waarvan er uiteindelijk

Tekst: Julia Hamel

Het enthousiasme en de energie spatten van de jongeren af

On Stage in Cijfers

19

Er vinden dit schooljaar 19 beroepenfeesten plaats door het hele land.

Op een beroepen­feest komen 1.000 scholieren.

82

%

van de scholieren is door On Stage enthousiaster geworden over een beroep.

zeven bij mijn bedrijf zijn geweest. Mijn hoop is dat ik over een paar jaar een van deze jongens terug zie als BBL-leerling, maar ik ben ook al tevreden als er door On Stage misschien wel een paar scholieren kiezen voor het vak automonteur”, sluit Koopmans af. In de truckbranche is het gebrek aan instroom van leerling-monteurs een prangend probleem. “Ik heb meer leerplekken dan leerlingen op dit moment”, zegt Henk Kempes van Bakker Bedrijfswagens. “Het is moeilijk om aan leerling-monteurs te komen, laat staan goede.

We moeten het naast havisten hebben van vmboscholieren. De vmbo'ers staan echter niet in de rij om trucktechnicus te worden.”

Hightech Volgens Kempes komt de verminderde instroom ook door een verschuiving van interesses.

“Jongeren hebben tegenwoordig zoveel keuzes als het gaat om vrijetijdsbesteding. Veel zijn verknocht aan hun hightech smartphone en gadgets en niet zoals vroeger bezig met het sleutelen aan brommers. Wat deze leerlingen zich alleen niet goed realiseren, is dat trucktechnici eigenlijk heel hightech werken met diagnoseapparatuur en software. Door mee te doen aan On Stage heb ik toch de kans gehad om dit aan een tiental scholieren te laten zien.”

Vmbo On Stage bestaat inmiddels tien jaar. Er vinden dit schooljaar negentien evenementen plaats verspreid over het hele land. Opleidings- en Ontwikkelingsfonds OOMT ondersteunt On Stage.

Kijk voor meer informatie en om u aan te melden op www.onderwijsonstage.nl.

In iedere stad/regio doen zo’n 250 ondernemers mee aan het beroepenfeest.

25

%

van de scholieren heeft na On Stage contact gehouden met het bedrijf waar ze op werkbezoek zijn geweest. Deze contacten lopen uiteen van extra stages tot (vakantie)banen.

Bron: www.onderwijsonstage.nl

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 23

Het BOVAGhuis is ook uw huis • Ontmoet collega’s uit de branche en de mensen van BOVAG • Maak gratis gebruik van een werkplek en koffie • Lekkere lunches en diners uit de BOVAG Keuken • Centraal in Nederland afspreken • Ruim voldoende gratis parkeergelegenheid Het BOVAGhuis in Bunnik is het huis van alle leden van BOVAG. U bent van harte welkom voor een kop koffie en u kunt kosteloos gebruik maken van het mooie lichte atrium als u met een collega wil afspreken, even een werkplek nodig heeft of voor een kop koffie of een broodje onderweg. Uiteraard is vergaderen bij BOVAG ook mogelijk, tegen sterk gereduceerd tarief kunt u als BOVAG-lid gebruik maken van het vergadercentrum.

Meer informatie via www.bovag.nl/vergaderen of via vergaderen@bovag.nl en 030-6595212

SNAPSHOT

Als u muziek draait in uw bedrijf, betaalt u daarvoor een vergoeding aan auteurs­rechten­ organisaties

15

%

-korting extra BOVAG melden an A ontvangen? cember kan tot 31 de 2017.

Muziek maakt gezond Het zorgt voor een goed humeur, vermindert stress en maakt creatiever; muziek is gezond voor uw personeel, maar ook voor de klanten in uw showroom. Een goede reden dus om de radio aan te zetten. Let wel op: deze vitamines zijn niet gratis. Als u in uw bedrijf muziek draait, moet u hiervoor een vergoeding betalen aan auteurs- en naburige rechtenorganisaties. Componisten en muzikanten zijn namelijk ook ondernemers en ook zij willen betaald krijgen voor hun werk. BOVAG vindt het belangrijk dat de auteursrechtenafdracht goed geregeld is voor leden. Daarom zijn er afspraken gemaakt met auteursrechtenorganisaties Buma, Sena (muziek) en Videma (video) om de afdracht op een eenvoudige manier te regelen via BOVAG. Leden die zich aanmelden voor een licentie bij de drie auteursrechtenorganisaties ontvangen nu al tot 33,3 procent korting. Wie gebruik maakt van de BOVAG-regeling ontvangt daar bovenop nog eens 15 procent korting. Meer informatie: mijn.bovag.nl/auteursrechten.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 25

PRIVACYWETGEVING

NIEUWE WET MOET PRIVACY VAN BURGERS IN DE EU BETER WA ARBORGEN

Waken over data Alle organisaties in Europa moeten eraan geloven: op 25 mei 2018 wordt de Algemene verordening gegevens­ bescherming (AVG) van kracht. “Een flinke klus om je hierop voor te bereiden”, aldus Rian Groeneweg, financieel directeur van Janssen Kerres. Hij liet zijn bedrijf van top tot teen doorlichten op data(lekken).

26 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

D

e nieuwe wet, die voor heel Europa geldt, houdt in dat privacygevoelige gegevens goed beschermd moeten worden. Denk aan persoonsgegevens van klanten en medewerkers. Vanaf mei 2018 moet je onder andere beschreven hebben hoe je deze gegevens registreert, beveiligt, onderhoudt en verwijdert. Er is vanaf dan veel meer documentatieplicht en dat vraagt om aanpassing van bedrijfsprocessen. Een flinke klus, als je het aan Rian Groeneweg vraagt. Groeneweg is financieel directeur van Janssen Kerres, een dealerbedrijf met dertien vestigingen en 375 medewerkers. Zij begonnen in maart dit jaar met de voorbereidingen. Via hun consultancybureau kwamen ze in contact met twee stagiaires die in twee à drie maanden het hele autobedrijf hebben doorgespit.

Maar, ook al zijn ze bijtijds begonnen en trekken

ze er hard aan, het is flink aanpoten willen ze volgend jaar mei helemaal klaar zijn.

Verwijderknop Alle processen waarbij je persoonsgegevens verwerkt of uitwisselt met andere partijen, moeten namelijk onder de loep worden genomen. “Denk aan een simpel proces als: een potentiële klant vraagt een offerte aan, maar koopt uiteindelijk zijn auto bij een ander bedrijf. Je moet met de nieuwe wetgeving gaan documenteren hoe lang je deze gegevens bewaart en een proces inrichten waarbij gegevens na een bepaalde tijd worden verwijderd”, legt Rian Groenweg uit. Ze mogen niet zomaar jarenlang in een CRM-systeem of mailbox blijven staan. “Dat is wel een gedachtenomslag”, vervolgt hij. “In ons CRM-systeem slaan we heel veel op. We hebben het altijd over

Tekst: Linda in ’t Hout

Persoonsgegevens mogen niet zomaar jarenlang in een CRMsysteem of mailbox blijven staan. Dat is wel een gedachtenomslag Rian Groeneweg, financieel directeur Janssen Kerres

Feiten & cijfers zich bewust maken van hoe we omgaan met persoonsgegevens is een belangrijk onderdeel in het hele proces.” Bij Janssen Kerres wijzen ze het personeel bijvoorbeeld met korte ‘alerts’ via de mail erop dat ze niet zomaar papieren met persoonsgegevens of een USB-stick laten slingeren. Of dat ze hun beeldscherm vergrendelen als ze even van hun werkplek weglopen.

Hulpmiddel

opslagcapaciteit, niet over het verwijderen van data. Systemen zijn er ook niet op ingericht om automatisch gegevens te verwijderen. Het kost veel werk om processen goed in te richten.”

Groeneweg is zich de afgelopen tijd steeds meer gaan realiseren hoe makkelijk we vaak met privacygevoelige informatie omgaan. “Consumenten geven bijvoorbeeld heel gemakkelijk een bankpasje af, waarvan we een kopietje mogen maken voor het rekeningnummer. Tegenwoordig schrijven we het rekeningnummer gewoon even over. In sommige gevallen moet er ook expliciet toestemming gevraagd worden aan de klant om bijvoorbeeld een foto te gebruiken voor Facebook. Dat doen we door een eenvoudig mailtje.” Het moet namelijk wel met snelle en praktische oplossingen, de klant mag er geen last van hebben, vindt Groeneweg. Medewerkers

Het valt Rian Groeneweg in gesprekken met andere dealers op dat grote bedrijven er ook mee bezig zijn, maar middelgrote en kleinere bedrijven nog weinig. “Ze nemen een afwachtende houding aan en wachten tot de importeur, DMS- of CRM-leverancier iets doet!” Maar, waar begin je met zo’n grote klus? Groeneweg: “Het is veel wetgeving en wij zijn over het algemeen niet echt happig op het lezen van bergen wetteksten. Je zou een bureau kunnen zoeken voor advies, ondersteuning tijdens het proces of bij het maken van een plan van aanpak. Er komt een BOVAG-tool beschikbaar, dat kan een heel handig middel zijn bij het doorlopen van het proces. Maar, bewustwording of inventarisatie doet de tool niet voor je, dat moet je zelf doen. De tool is een hulpmiddel, een check of je alles hebt gedaan om aan het eind van de rit te voldoen aan de wetgeving. Doe jezelf een plezier en begin!”

Volgens Groeneweg is het net als met huiswerk: we stellen dit het liefst uit tot het laatste moment.

Maar dan kom je in de problemen, want iedereen moet aan de wetgeving voldoen.

En dat laatste is niet alleen belangrijk om boetes te voorkomen. Groeneweg: “We geven veel geld uit aan publiciteit. Dan wil je niet dat ooit in het nieuws komt dat bij jouw bedrijf de privacy niet is gewaarborgd. We moeten zorgen dat een klant weet dat zijn privacy gewaarborgd is als hij naar een BOVAG-bedrijf gaat. We willen een professionele branche zijn, dat moeten we dan met elkaar ook laten zien.” >

Op 25 mei 2018 wordt de Algemene ver­ordening gegevens­bescherming (AVG) van kracht. De Wet bescherming persoons­gegevens (Wbp) vervalt vanaf dat moment.

Er is dan één wet voor iedereen die persoons­gegevens ver­werkt in de Europese Unie, in plaats van 28 ver­schillende nationale wetten.

De Autoriteit Persoons­gegevens is het instituut dat in Nederland toezicht houdt op de naleving van de privacywet.

4

%

Bij een overtreding kan de Autoriteit Persoonsgegevens een boete van maximaal 20 miljoen euro opleggen of een boete van 4% van de jaaromzet.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 27

PRIVACYWETGEVING

U moet kunnen aantonen dat u toestemming van een klant heeft om zijn persoonsgegevens te verwerken

10

In

STAPPEN

naar de privacywet 1

>

Zorg voor bewustwording

Zorg ervoor dat u en/of relevante mensen in uw bedrijf op de hoogte zijn van de nieuwe privacyregels. Maak een inschatting van wat de impact is op huidige processen en diensten, en welke aanpassingen nodig zijn.

Houd er rekening mee dat de invoering van de nieuwe privacyregels veel tijd kan kosten, begin er daarom op tijd mee. Zorg ook voor bewustwording onder uw personeel.

28 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

2

Waarborg de rechten van betrokkenen

Betrokkenen (denk aan klanten, medewerkers, sollicitanten) krijgen meer en verbeterde privacyrechten. Zorg ervoor dat zij deze rechten goed kunnen uitoefenen. Denk daarbij aan bestaande rechten, zoals inzage, correctie en verwijdering. Maar ook aan nieuwe rechten, zoals het recht op dataportabiliteit.

Gegevens moeten makkelijk opvraagbaar zijn, om vervolgens door te kunnen geven aan bijvoorbeeld een andere organisatie.

3

Maak een overzicht van dataverwerkingen

Documenteer hoe u persoonsgegevens verwerkt: Welke persoonsgegevens verwerkt u bijvoorbeeld? Met welk doel doet u dat? Waar komen deze gegevens vandaan en met wie deelt u deze? U heeft hierin verantwoordingsplicht.

Dat houdt in dat u moet kunnen aantonen dat uw bedrijf in overeenstemming met de wet handelt.

4

Voer een data protection impact assessment uit

U kunt verplicht zijn om een data protection impact assessment (DPIA) uit te voeren.

Dat is een instrument om vooraf de privacyrisico’s van een gegevensverwerking in kaart te brengen.

En vervolgens maatregelen te kunnen nemen om de risico’s te verkleinen. U moet een DPIA uitvoeren als een gegevensverwerking een hoog privacyrisico met zich mee kan brengen. Dit geldt voor organisaties die op grote schaal bijzondere persoonsgegevens verwerken of mensen volgen via bijvoorbeeld camera’s of track & trace. U kunt nu alvast inschatten of u straks assessments moet uitvoeren.

5

Neem maatregelen voor privacy by design en privacy by default

Maak uw organisatie nu al vertrouwd met de verplichte uitgangspunten van privacy by design en privacy by default en ga na hoe u dit in uw organisatie kunt invoeren.

Privacy by design houdt in dat u er al bij het ontwerpen van producten en diensten voor zorgt dat persoonsgegevens goed worden beschermd.

Privacy by default houdt in dat u maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat u alléén persoonsgegevens verwerkt die noodzakelijk zijn.

Wil iemand zich op uw nieuwsbrief abonneren, vraag dan niet meer gegevens dan nodig.

6

Stel een functionaris gegevensbescherming aan

Onder de Algemene verordening gegevensbescherming kunnen organisaties verplicht zijn om een functionaris voor de gegevensverwerking aan te stellen. De verplichting geldt voor organisaties die vanuit hun kernactiviteit op grote schaal mensen volgen.

Denk aan een verzekeringsmaatschappij of bank, maar ook aan een vervoersmaatschappij die reisinformatie verwerkt van mensen die het openbaar vervoer gebruiken. Of een organisatie die op grote schaal voertuigen volgt via track & trace. Bepaal nu alvast of dit voor uw organisatie geldt.

7

Documenteer álle datalekken

De meldplicht datalekken blijft grotendeels hetzelfde. De nieuwe wetgeving stelt wel strengere eisen aan de registratie van de datalekken die zich in uw organisatie hebben voorgedaan. U moet alle datalekken documenteren. Met deze documentatie moet de Autoriteit Persoonsgegevens kunnen controleren of u aan de meldplicht heeft voldaan.

8

Evalueer de verwerkers­ overeen­komsten met externe datagebruikers

Geeft u persoonsgegevens door aan een externe partijen? Bijvoorbeeld aan een administratiekantoor dat de loonadministratie voor u doet of voor het gebruik van een softwarepakket in de cloud. Dan bent u verplicht om afspraken te maken om deze gegevens te beschermen, die vastgelegd worden in een verwerkersovereenkomst (voorheen een bewerkersovereenkomst). Beoordeel of bestaande contracten met bewerkers nog steeds toereikend zijn en voldoen aan wat de wet eist.

9

Bepaal wie uw leidende toezichthouder is

Als een organisatie vestigingen in meerdere EU-lidstaten heeft of wanneer gegevensverwerkingen in meerdere lidstaten impact hebben, dan heeft u onder de AVG nog maar met één privacytoezichthouder te maken.

Dit wordt de leidende toezichthouder genoemd.

Geldt dit voor uw organisatie, bepaal dan onder welke privacytoezichthouder u valt.

Tool voor BOVAG-ondernemers BOVAG wil leden graag ondersteunen bij de invoering van de privacywet in hun bedrijf. Daarom wordt er een tool ontwikkeld, die ondernemers aan de hand neemt bij het doorlopen van de noodzakelijke stappen. De tool bevat video’s met uitleg, invuldocumenten, tips en tricks. Alles wordt in eenvoudige taal beschreven. De tool is naar verwachting in december klaar.

10

Registreer toestemming betrokkenen

De privacywet stelt strengere eisen aan toestemming. Evalueer daarom de manier waarop u toestemming van bijvoorbeeld klanten vraagt, krijgt en registreert.

Pas deze wijze indien nodig aan. Nieuw is dat u moet kunnen aantonen dat u geldige toestemming van mensen heeft gekregen om hun persoonsgegevens te verwerken. Het moet voor mensen net zo makkelijk zijn om hun toestemming in te trekken als om die te geven.

Een uitgebreide uitleg van deze stappen is te vinden op autoriteitpersoonsgegevens.nl.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 29

BOVAG LEDENVOORDEEL

Verdien uw contributie terug De BOVAG Ledenwinkel is het grootste inkoopcollectief binnen de automotive branche. Iedere dag worden nieuwe scherpe deals gemaakt.

Laat dat voordeel niet liggen, want met de BOVAG Ledenwinkel verdient u heel gemakkelijk een deel van uw BOVAG-contributie terug.

Collectief ledenvoordeel voor u

LED-verlichting Door uw TL-lampen te wisselen voor LED-verlichting bespaart u direct geld. Via BOVAG Ledenwinkel kunt u deze heel voordelig aanschaffen en daardoor is uw investering vaak al binnen twee tot drie jaar terugverdiend. Ook fiscaal interessant doordat u gebruik kunt maken van de Energie Investeringsaftrek (EIA).

Telefonie Speciaal voor alle BOVAG leden aantrekkelijke kortingen op zowel de bestaande als nieuwe telefonie- en internetdiensten van o.a. KPN, XS4ALL en T-Mobile met kortingen tot wel 60%!

Daarnaast is er een speciaal ingerichte BOVAG helpdesk Telefonie zonder wachttijden.

Stuur ons uw laatste factuur en ontvang een scherpe offerte.

Kantoorartikelen BOVAG-leden ontvangen een fikse korting op kantoorartikelen van Lyreco. Dat geldt voor het gehele assortiment, waaronder papier, ordners, schrijfwaren, toners en inkjets, facilitaire producten en meubilair.

Daarnaast kunt u met uw eigen contactpersoon van Lyreco speciale prijzen overeenkomen voor artikelen die u vaak bestelt.

Kijk op bovagledenwinkel.nl onder Collectief voordeel.

Kijk op bovagledenwinkel.nl en zoek op: telefonie.

Kijk op: bovagledenwinkel.nl en zoek op: Lyreco.

Energie Bespaar heel veel euro’s met het BOVAG Ledenwinkel Energiecollectief. Overstappen is zeer eenvoudig en wordt verzorgd door de Ledenwinkel.

Uw besparingen kunnen oplopen tot wel 30% gemiddeld! Vraag geheel vrijblijvend een besparings­ analyse aan.

Kijk op bovagledenwinkel.nl en zoek op: energie aanbieding.

Meer ledenvoordeel? Kijk op: www.bovagledenwinkel.nl, bel met (030) 65 95 222 of mail naar info@bovagledenwinkel.nl

Vergaderen bij BOVAG Van kleine besloten bijeenkomsten tot grote presentaties of congressen. Iedereen is welkom om te vergaderen in het BOVAGhuis in Bunnik.  Centraal in Nederland  Zalen voor 4 tot 250 personen  Gezonde, verse en ambachtelijke maaltijden uit de BOVAGkeuken  Ruim atrium biedt ruimte voor uw event of afterparty  Ruime, eigen parkeergelegenheid

30 BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017

ieuwsgierig? Doe de virtuele N tour door het BOVAGhuis op www.bovag.nl/vergaderen.

Daar vindt u ook informatie over zalen, catering en tarieven.

Reserveren kan via de site, maar ook via (030) 65 95 212 of vergaderen@bovag.nl.

BOVAG Ledenadvies Voor advies over cao en personeel, juridische zaken, arbo en veiligheid, milieuzaken en fiscale zaken kunt u terecht op: mijn.bovag.nl.

Staat uw vraag er niet bij, bel dan met BOVAG Ledenadvies (030) 65 95 300.

SERVICES Afdelingen en sites

BOVAG online

Autodealers

BOVAG Ledenportaal mijn.bovag.nl Laatste branchenieuws, achter­ grond­informatie in dossiers, praktische tools en hulpmiddelen.

BOVAG.nl www.bovag.nl Informatie voor consumenten, inclusief zoekmachine waarin alle BOVAG-leden terug te vinden zijn.

Geert Brummelhuis E geertbrummelhuis@bovag.nl T (030) 659 52 42

Tankstations en Autowas- & Poetsbedrijven

BOVAGkrant www.BOVAGkrant.nl Alle branche-edities online teruglezen, plus informatie voor adverteerders.

Erik Stern E erikstern@bovag.nl T (030) 659 52 16

Fietsbedrijven en Verhuur& Deelautobedrijven Marjolein Ruijgrok E marjoleinruijgrok@bovag.nl T (030) 659 52 18

Het BOVAG-verenigingsbestuur

Onafhankelijke Autobedrijven

Bertho Eckhardt algemeen voorzitter berthoeckhardt@bovag.nl

Derk de Haas bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

George Seitzinger penningmeester verenigingsbestuur@bovag.nl

Peter Niesink algemeen directeur BOVAG peterniesink@bovag.nl

Peter de Rooy bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Francien van der Wal financieel directeur BOVAG francienvanderwal@bovag.nl

Hans Joosten E: hansjoosten@bovag.nl T (030) 659 54 86

Caravan- & Camperbedrijven en Aanhangwagenbedrijven Maarten Mastop E maartenmastop@bovag.nl T (030) 659 52 30

Gemotoriseerde Tweewielerbedrijven en Rijscholen Christa Grootveld E christagrootveld@bovag.nl T (030) 659 53 45

Truckdealers Aad Verkade E aadverkade@bovag.nl T (030) 659 53 02

Schadeherstelbedrijven Frans Kragten E franskragten@bovag.nl T (030) 659 54 36

BOVAG Loopbaancoaches Remko van Eindhoven E remkovaneindhoven@bovag.nl T (030) 659 52 69 Marleen van Reeden E marleenvanreeden@bovag.nl T (030) 659 53 13 Jolanda Verwoert E jolandaverwoert@bovag.nl T (030) 659 53 65

Revisiebedrijven Timon Rutten bestuurslid verenigingsbestuur@bovag.nl

Hannie Tak E hannietak@bovag.nl T (030) 659 52 27

BOVAG Hofleveranciers De BOVAG Hofleveranciers zijn speciaal door BOVAG geselecteerde dienstverleners, die, eventueel na bemiddeling door BOVAG Ledenadvies, BOVAG-leden kunnen helpen bij het ondernemen. Met hen zijn speciale tarieven en voorwaarden afgesproken.

Alfa Dealer Accountants Service Van Siburgstraat 2-4 3863 HW Nijkerk T: (088) 253 32 01 E: nijkerk@alfa.nl I: www.alfa.nl

ArboNed B.V. Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht T: (030) 299 62 99 E: info@arboned.nl I: www.arboned.nl

Colofon Graydon Nederland BV Hullenbergweg 250 1101 BV Amsterdam ZO T: (020) 567 97 50 E: verkoop@graydon.nl I: www.graydon.nl/bovag

Consolid – HR Garage Radarweg 511-513 1043 NZ Amsterdam T: (020) 586 11 06 E: info@hr-garage.nl I: www.hr-garage.nl

GGN Stationsplein 50 5211 AP Den Bosch T: (088) 311 61 61 E: info@ggn.nl I: www.ggn.nl

MKB Adviseurs/Flynth Bezuidenhoutseweg 12 Malietoren (18e verdieping) Den Haag T: (070)349 06 50 E: info@mkbadviseurs.nl I: www.mkbadviseurs.nl en www.flynth.nl

New Vision Groep Bellweg 2a 4104 BJ Culemborg T: (088) 04 04 010 E: info@newvisiongroep.nl I: www.newvisiongroep.nl

24 november 2017, jaargang 24, nr. 11 De BOVAGkrant is het officiële leden­ magazine van BOVAG en verschijnt 11 keer per jaar.

UITGEVER BOVAG, Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik. Postbus 1100, 3980 DC Bunnik Tel.: (030) 65 95 211. I: www.bovagkrant.nl.

HOOFDREDACTIE Elvira Spoelstra.

E: elviraspoelstra@bovag.nl.

REDACTIE Julia Hamel, Linda in ’t Hout, Selita Oosterveld E: redactie@bovag.nl TRAFFIC Carolien van Rheenen.

E: traffic@bovagkrant.nl.

PROJECTBEGELEIDING & VORMGEVING ZB Communicatie & Media; Ritchard Kelliher ADVERTENTIES Vakmedianet; Informatie over verschijningsdata, plaatsing en tarieven van advertenties op www.bovagkrant.nl.

Mail: sales@bovagkrant.nl DRUK Drukkerij Zalsman, Zwolle.

ABONNEMENTEN Opgave, adres­ wijzigingen en vragen: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest. Tel. (0900) 22 65 263. E: klantenservice@aboland.nl.

I: www.aboland.nl. Abonnementsprijs: € 110,00 per jaar excl. BTW. (Losse

nummers op aanvraag.)

BOVAGKRANT niet ontvangen? Mail naar traffic@bovagkrant.nl. MEDEWERKERS AAN DEZE UITGAVE Theo Barten, Tom Huyskens, Jeroen Kreule, Martijn Louws, Dirk-Jan Poot, Chris Schotanus, Marco Slot, Bas Snijder, Paul de Waal, Adobe Stock, BOVAG-archief, fotoarchief On Stage.

De redactie van BOVAG is bij de samen­ stelling van deze uitgave zorgvuldig te werk gegaan. Ondanks dat kan het toch mogelijk zijn dat gepubliceerde informatie onvolledig of onjuist is. BOVAG stelt het op prijs om daarvan op de hoogte te worden gesteld.

Hergebruik van artikelen uit de BOVAG­krant is toegestaan, mits BOVAG daarvoor vooraf toestemming heeft ge­geven. Op sommige artikelen en beelden rust copyright. BOVAG kan (tenzij sprake is van opzet en/of grove schuld van BOVAG of haar medewerkers) geen aansprakelijk­heid aanvaarden voor moge­lijke gevolgen die zouden kunnen voort­vloeien uit het (her)gebruik van de in deze uit­gave opgenomen informatie.

BOVAGkrant NUMMER 11 / NOVEMBER 2017 31

Verzekeringen, financieringen en data & internet.

Samen gaan we vooruit.

Hoe kunnen wij jou helpen?

www.wijzijnbovemij.nl