MRT/APR/MEI 2016
BEELD EXPRESS 1/2016
Centrum voor Beeldexpressie
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat. Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
EXPRESS
Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 25 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 17,5.
www.beeldexpressie.be
maart/april/mei - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be) 10% korting en gratis verzending op het volledige aanbod in de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie) kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 7) bij online aankoop van ticket voor Imaging en Drone Days (zie p. 58)
BEELD
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw
BEELD EXPRESS (oplage 5.500 ex.) nummer 1, jaargang 46, maart/april/mei 2016
Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, C. Goossens, A. Langenus, N. Putman, M. Pylyser, M. Thysens, W. Van Springel, F. Van Vlaenderen Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 25 euro per jaargang (5 nrs.) te storten op rekening 414-4199991-24 van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, BIC: KREDBEBB / IBAN: BE81 4144 1999 9124
p. 34
KIJKEN & BEZOEKEN
Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © JAN PYPERS / H RE (zie ook expo ‘Photo View’ p. 2)
DOEN 13 Take '16 17 Photo Event 2016: stuur jouw portfolio in! 24 De stad ingebeeld 25 Zin om iets bij te leren? 27 Studienamiddag ‘SABAM’ 48 Imag(e/i)nation 58 Bezoek ons op de Imaging Days
02 Zestien pittige fotoreeksen in Photo View 2016 04 Mexico Megalopolis en Unknown Masterpieces in Knokke 09 Bij plaatjes horen praatjes 10 UIT met het Centrum voor Beeldexpressie 11 Horror, fantasy en sciencefiction 12 15 jaar Courtisane Festival 14 Retrospectieve Boris Mikhailov in FOMU 18 UIT in Vlaanderen en over de grens 19 “‘Belgica’ is rock ’n roll, en daar had ik erg veel zin in!” 26 Join the cult @ Offscreen Film Festival 27 Pleisterplaats voor documentaire cinema 28 Gainsbourg en andere sterren door de ogen van rockfotograaf Pierre Terrasson 30 ‘Patates & compagnie’ . Films, foto’s, installaties en videokunst van Agnès Varda 34 “Het einde van de wereld is al begonnen.” 39 Traject stoptrein Puurs-Roosendaal in beeld. Expo ‘L2562’ 42 Een debuut langs de grote poort 47 Week van de Amateurkunsten (WAK) met slotevent in Bozar! 50 Cuba door de ogen van Magnumfotograaf Carl De Keyzer 58 Bezoek ons op de Imaging Days 60 UIT met leden en aangesloten groepen 62 Close-Up. Een nieuwe generatie film- en videoartiesten in Nederland
GROEN
IN HUIS HALEN 18 Productinfo 38 BoekenNieuws 40 De Heuvels van De Ronde Landschappen van Vlaanderens Mooiste 50 Cuba door de ogen van Magnumfotograaf Carl De Keyzer 56 Cycle & Recycle: Onze afvalstromen in beeld
Je zou bijna denken - door al het groen in deze inhoudsopgave dat we opnieuw rond dit thema werken. Maar niets is minder waar: nog tot juni staat verbeelding centraal. Dat is ook zo op Take ’16 (p. 13), onze hernieuwde versie van de Dag van de Amateurcineast. Ook bij de foto’s uit de nieuwe reeks van Photo View (p. 2) kan je je verbeelding de vrije loop laten. Zo kan je met wat verbeelding de paashaas zien op de cover van dit nummer!
VRAGEN
Al het groen wijst natuurlijk naar de lente die er zit aan te komen. We trekken met z’n allen opnieuw naar buiten. En daar valt op foto- en filmvlak veel te beleven. Onze rubriek ‘Kijken en Bezoeken’ zit dan ook goed vol. Met heel wat nieuwe toppers in de cinema van Pieter-Jan De Pue (p. 42), Bouli Lanners (p. 34) en Felix Van Groeningen (p.19) - voor als het weer toch niet helemaal mee wil. En mooie fotografie in Knokke (p. 4), Antwerpen (p. 14), Brussel (p. 28, 30, 50) en in boekvorm (p.40 en 56).
08 Een modern beeldoptimisme 64 WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie
Maak er een mooi voorjaar van, en we zien je graag op een van onze activiteiten! Joke Embrechts hoofdredactrice
p. 04
p. 02
Zestien pittige fotoreeksen in Photo View 2016 2
TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Philippe Michiels
Photo View, dat zijn fotoreeksen met pit! Met deze jaarlijks rondreizende expo zetten we graag fotoreeksen met een ziel in de kijker. Beelden waarbij we niet alleen de kwaliteit en de technische hoogstandjes waarderen, maar waar ook vooral een focus ligt op eigenheid. Editie 2016 gaat in première op donderdag 24 maart om 19.30 u. in Sint-Niklaas. Iedereen is welkom om het creatieve werk van onze 16 laureaten te bewonderen en om samen met ons te klinken op deze nieuwe editie van Photo View!
Beelden spreken voor zich en daar vormen de foto's van Photo View geen uitzondering op. Elke fotoreeks beeldt zijn eigen unieke verhaal uit. De fotografen spelen met de traditionele normen. Ze hebben een frisse, vernieuwende en vooral gedurfde kijk op zaken en flirten met de eigenwijsheid van fotografie. Traditie gaat niet op voor deze fotografen: ze werken dit juist op een verrassende en gedurfde manier tegen. De foto's nodigen uit om na te denken, ze wekken emoties op maar ze blijven vooral op je netvlies gebrand! De deskundige jury selecteerde 16 reeksen uit 90 inzendingen. De 16 creatieve fotografen van Photo View 2016 zijn: Yasmina Besseghir, Tony Caelen, An Devroe, Hilde Ghesquiere, Dirk Janssens, Veronika Langerova, Patrick Mahy, Philippe Michiels, Jan Pypers, Luc Rabaey, Miranda Schmitz, Inge Sterckx, Luc Van Uytvanck, Corine Vanderhelstraeten, Bruno Vermeersch en Nathalie Vissers. Photo View gaat in première in tentoonstellingszaal Zwijgershoek in Sint-Niklaas en reist daarna Vlaanderen rond!
Photo View 2016 komt naar je toe! Ontdek zélf deze bijzondere expo op één van onderstaande locaties, gratis en voor niks:
• Tentoonstellingszaal Zwijgershoek, Zwijgershoek 14, 9100 Sint-Niklaas Van 25 maart tot en met 1 mei, dinsdag tot en met zaterdag, 14 u. - 17 u. en zondag, 11 u. - 17 u. • Budatoren, Korte Kapucijnenstraat z.n., 8500 Kortrijk Van 14 mei tot en met 5 juni, zaterdag en zondag, 11 u. - 18 u. Ook open op Pinkstermaandag 16 mei, 11 u. - 18 u. • Gemeentehuis, Kerkplein 1, 3520 Zonhoven Van 1 tot en met 30 september • CC Den Blank, Begijnhof 11, 3090 Overijse Van donderdag 6 tot en met zondag 30 oktober, maandag tot en met zaterdag, 11 u. - 22 u. en zondag, 11 u. - 18 u. • Cultuurhuis de Warande, Warandestraat 42, 2300 Turnhout Van 5 tot en met 27 november, woensdag tot en met zondag, 11 u. - 17 u., vrijdag, 11 u. - 20 u.
Opening! Iedereen is van harte uitgenodigd op de opening van Photo View 2016 op donderdag 24 maart om 19.30 u. in tentoonstellingszaal Zwijgershoek in Sint-Niklaas.
Fotografie is er voor iedereen! Vandaar ook de bewuste keuze voor een letterlijk en figuurlijk bewegende expo. Wij nodigen met plezier iedereen met een passie voor fotografie groot of klein - uit om oog in oog te komen staan met de verrassende, spannende en boeiende fotoreeksen. Want het samenbrengen van zinderende foto’s en uitbundige fotoliefhebbers, dat is wat het Centrum voor Beeldexpressie natuurlijk graag wil! •
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
3
4
Mexico Megalopolis en Unknown Masterpieces in Knokke TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Maya Goded, Marie Wynants, Patrick Bardyn
Mexico Megalopolis, het thema van het Fotofestival 2016, klinkt groots en dat wordt het ook! Vanaf 20 maart kan je boeiend beeldmateriaal spotten in de straten van Knokke-Heist. ‘Unknown Masterpieces’ zorgt opnieuw voor de binnen-expo in het cultuurcentrum. Om de twee jaar organiseert kustgemeente Knokke-Heist een fotofestival in open lucht. Tien weken lang - van 20 maart tot en met 8 mei - zal het werk van wereldvermaarde fotografen te bewonderen zijn in de straten van Knokke-Heist, waar grote installaties opgesteld worden. Tijdens het fotografie-event is Knokke-Heist eventjes de place to be voor de hele internationale fotografiegemeenschap en de vele kunstliefhebbers die de Noordzeeregio bezoeken. De buitententoonstelling met werk van meer dan 20 internationale fotografen, de indoor tentoonstelling met aanstormend talent én het schitterende nevenprogramma (gesprekken met artiesten, paneldiscussies, begeleide wandelingen en multimedia-voorstellingen) maken van de kustgemeente een wereldwijd platform op het vlak van beeldcultuur.
FOTOFESTIVAL IN OPEN LUCHT MEXICO MEGALOPOLIS Dit jaar focust het festival op Mexico en een van zijn mooiste en spectaculairste steden: Mexico-Stad. Al in de 16de eeuw was Tenochtitlan een van de grootste steden ter wereld, met een bevolking van naar schatting 300.000 inwoners. In Europa waren alleen Parijs, Venetië en Constantinopel hiermee te vergelijken. De stad was vijf keer zo groot als het toenmalige Londen van Hendrik VIII. Vandaag telt Mexico-Stad, het voormalige Tenochtitlan, 25 miljoen inwoners en is het één van de grootste metropolen ter wereld. Een eeuw geleden woonde slechts 10 procent van de wereldbevolking in de stad, maar tegen 2050 zal dat 75 procent zijn. Het vooruitzicht van zo’n enorme stedelijke boom op amper enkele generaties tijd biedt ons een belangrijke kans: steden creëren die de levensstandaard van al die miljoenen nieuwe stedelingen verbeteren in plaats van verslechteren. Wie naar Mexico kijkt, een megastad in de ‘derde wereld’, kijkt eigenlijk een beetje naar de toekomst. De uitdagingen waarmee Mexico-Stad af te rekenen krijgt, zijn vergelijkbaar met die van vele andere steden overal ter wereld - ook in Europa - die de komende decennia dezelfde weg zullen opgaan.
êêê
g © Maya Goded / Untitled, 2010. From the series ‘Welcome to Lipstick’, Tamaulipas Reynosa, Mexico. Courtesy of the Artist.
KIJKEN & BEZOEKEN / Fotofestival
5
6
Deze tentoonstelling geeft ons een beeld van Mexico-Stad en kadert de metropool binnen de realiteit van een land dat nog steeds groeit maar met heel wat uitdagingen te kampen heeft. Zowel Mexicaanse als westerse fotografen legden de problemen van het land op de gevoelige plaat vast: geweld, migratie, verstedelijking, sociale polarisatie, ruimtelijke segregatie… Tegelijk tonen ze ook de draagkracht van de Mexicanen, hun nationale trots en hun politiek bewustzijn. Dit zijn factoren die bijdragen tot de veerkracht en de duurzaamheid van Mexico-Stad. Tot de deelnemende fotografen behoren Graciela Iturbide, Pablo López Luz, Yvonne Venegas, Maya Goded, Mark Alor Powell, Alejandro Cartagena, Adela Goldbard, Mauricio Palos, Pia Camil, Olivo Barbieri, Martin Roemers, Melba Arellano…
BINNENTENTOONSTELLING UNKNOWN MASTERPIECES ‘Unknown Masterpieces’ zet in op bijzonder, ongekend en vooral jong talent uit België, met diverse oeuvres die getuigen van een pure en actuele frisheid. We krijgen een hartverwarmende ode aan wat we kunnen noemen ‘intense ingetogenheid’. Nu eens lichtvoetig, dan weer ritmisch, energiek, romantisch, intrigerend, passioneel of experimenteel. Het wordt een merkwaardige staalkaart van de eigentijdse beeldcultuur die haar voeding vindt in een permanent bewegende maatschappij. ‘Unknown Masterpieces’ brengt de fine fleur van de fotografie van de toekomst. Je krijgt werken te zien van Patrick Bardyn, Veerle Frissen, Clara Hanssens, Peter Waterschoot, Sarah Collard, Justine Guerriat, Geraldine Van Wessem, Adriaan Hauwaert, Kaat Pype, Caro Deraedemaker, Thomas Dehuit, Carmen De Vos, Marie Wynants, Athos Burez, Klaartje Lambrechts en Aurore Dal Mas. •
FESTIVALAMBASSADRICE GRACIELA ITURBIDE Graciela Iturbide (° 1942, Mexico) wordt beschouwd als een van de belangrijkste en meest invloedrijke Latijns-Amerikaanse fotografen van de voorbije veertig jaar. Van haar fotografisch werk gaan een grote visuele kracht en schoonheid uit. Graciela Iturbide ontwikkelde een fotografische stijl die gebaseerd is op haar sterke belangstelling voor de cultuur, de rituelen en het dagelijks leven in haar geboorteland Mexico en in andere landen. Iturbide breidde het concept van de documentaire fotografie uit en ging op zoek naar de relatie tussen mens en natuur, individu en cultuur, realiteit en psychologie. Zij blijft een bron van inspiratie voor de jongere generaties fotografen in Latijns-Amerika en de rest van de wereld. Dat maakt haar dé perfecte ambassadrice voor het Fotofestival 2016, ‘Mexico Megalopolis’.
© Marie Wynants h
f © Patrick Bardyn
Fotofestival 2016 loopt gratis van 20 maart tot en met 8 mei in de Knokse straten en in CC Scharpoord (Maxim Willemspad 1) in Knokke, dagelijks 10 u. - 19 u.
KIJKEN & BEZOEKEN / Fotofestival
7
VRAGEN / Column
8
Een modern beeldoptimisme TEKST: Freddy Van Vlaenderen
Film, fotografie, audiovisuele werking of conceptuele projecten laten zich allemaal met één woord beschrijven: boeiend. We kunnen het niet zomaar vertalen als ‘interessant’, want dan gaat de spirituele dimensie verloren. Bij het Centrum voor Beeldexpressie van cineasten, fotografen, denkers en zelfs filosofen bestaat er een immense schoonheid op hoger, geestelijk niveau. Schoonheid verwoordt voor ons dan ook het gevoel dat wij als beeldcultuurwerkers ervaren als wij iets zien of beleven dat het beste is van ons kunnen binnen de CvB-werking. Of, schoonheid met een duidelijk thuisgevoel. Maar we laten ons niet kisten. Zo zullen we in de toekomst veel meer aandacht moeten hebben voor een erg groot paradigma van het cultuurdenken, zijnde cultuurmodernisme. De overheid laat weten, via haar inspectieverslag, dat er dringend komaf moet gemaakt worden met de romantiek uit het verleden die gedurende decennia het beeldend kunstenbeleid beheerst en gedomineerd heeft. Nu kiest men voor een grotere rationele aanpak van het cultureel landschap. Trouwens, cultuurmodernisme krijgt pas ‘zin’ als er mensen ‘zin’ aan geven én het grote publiek er zich ook in kan terugvinden. We zouden dus kunnen stellen dat we nu meer dan ooit in een tijdperk gekomen zijn van een soort culturele omgeving waarin de artistieke belevenissen de gevolgen ondervinden van menselijke activiteiten die zich op technisch en geestelijk vlak ontwikkelen. Er waait dus een compleet nieuwe wind in de cultuurwereld. De cultuurmodernisten verzetten zich tegen doemdenken en bekijken met een erg kritische bril het overheersende discours van klassieke opvattingen. Hun manifest gaat voorbij taboes, conservatisme, zelfgenoegzaamheid en traditionele werking. Ze pleiten voor een complete innovatie die het snijpunt vormt tussen kunstbeleving en actuele artistieke producties. Toegroeien naar een juist cultuurmodernisme vraagt vervolgens een pragmatische en humanistische aanpak om een eigentijdse bloeiende beeldcultuur efficiënt te bewerkstelligen. Het Centrum voor Beeldexpressie heeft de plicht om snel hierop in te spelen en een innoverend beleidsplan uit te schrijven. Een raamwerk waar onrealistische ideeën verbannen worden. Een frame met klemtoon voor fotografen en cineasten die willen vooruitgaan en groeien. Een constructie voor een geëngageerd, veeleisend publiek én een skelet dat bij uitbreiding bescherming en voldoening biedt aan iedereen. Als overkoepelend landelijk orgaan richten we ons hier in de eerste plaats naar de overheid, de beleidsverantwoordelijken op provinciaal vlak en de beoefenaars van de diverse disciplines. We worden verplicht een compleet ander verhaal te schrijven dat zich voornamelijk moet richten naar jongeren, naar diversiteit, menselijke ontwikkelingen en bovenal naar een compleet vrije beeldexpressie die uiting geeft aan hedendaagse beeldbeoefening. We hebben er alle vertrouwen in dat onze organisatie over voldoende veerkracht beschikt om de uitdagingen waarvoor we geplaatst worden te realiseren. Onszelf duidelijk in vraag stellen en aan onszelf werken moeten zo de basiselementen worden om morgen ook met een open vizier het op ons afkomend niveaudecreet inzake concrete samenwerking invulling te geven. Er zal vooral verbindend gewerkt moeten worden om de goed opgeleide cineasten en fotografen uit de academies, DKO, volwassenonderwijs, Vorming Plus en Wisper juist op te vangen. Stilstaan kan dus niet meer, en op naar een modern beeldoptimisme!! •
Bij plaatjes horen praatjes TEKST: Elfi Vandenabeele / FOTO: Jacques Vanspeybrouck
Sparpartner Er was een tijd, toen het gras nog groen was en de sparren jong, de hemel vol belofte. Staalblauw kwamen de monsters, met metalen kammen als hoge hanen. Hun poten - roestige krammen woelden onze wortels bloot. Zij waren te groot voor onze groene wereld en wij te klein om hun sparpartner te zijn.
Deze pagina is een coproductie tussen het Centrum voor Beeldexpressie en Creatief Schrijven. Zin in meer praatjes bij plaatjes? Bezoek de website www.creatiefschrijven.be.
KIJKEN / Gedicht
9
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
10
UIT met het
Centrum voor Beeldexpressie TEKST: Margot Thysens, Mats Pylyser, Wouter Van Springel
L2562 MRT
OC Luchtbal, Antwerpen Fototentoonstelling tot en met 5 maart (gratis) -----------------------------------------------
1
DOUBLE EXPOSURE MRT
CC C-mine, Genk Workshops double exposure in Photoshop (gratis) -----------------------------------------------
2
Photo View 2016 © Jan PYPERS / H RE h
DE STAD IN(GE)BEELD MRT
OPEK, Leuven Workshops collage en stop-motion voor kinderen (€ 5/€ 8 duo’s) -----------------------------------------------
5
MRT
STUDIENAMIDDAG SABAM
CC, Strombeek-Bever Alles over (muziek)auteursrechten (€ 10/€ 12) -----------------------------------------------
5
MRT
ARENA VLAAMS-BRABANT
Imaging Days, Brussel Feedbackmoment fotografie (gratis) -----------------------------------------------
6
BYOB (BRING YOUR OWN BEAMER) MRT
CC C-mine, Genk Toonmoment voor fotografen, cineasten en mediakunstenaars (€ 3,5) -----------------------------------------------
17
DE STAD IN(GE)BEELD MRT
OPEK, Leuven Workshops fotografie en collage voor kinderen (€ 5/€ 8 duo’s) -----------------------------------------------
19
DE STAD IN(GE)BEELD MRT
OPEK, Leuven Toonmoment en vernissage workshops tot 20 april (gratis) -----------------------------------------------
23
APR
STANDPUNTEN ANTWERPEN
’t Zonneputteke, Zoersel Lezing fotografie (gratis) -----------------------------------------------
12
TAKE ’16 APR
Cinema Zuid, Antwerpen Lezingen en workshops film (€ 16/ € 18) -----------------------------------------------
23
MEI
PHOTO VIEW 2016
Budatoren, Kortrijk Fototentoonstelling tot en met 5 juni (gratis) -----------------------------------------------
14
SEP
PHOTO VIEW 2016
Gemeentehuis, Zonhoven Fototentoonstelling tot en met 30 september (gratis) -----------------------------------------------
1
okt
PHOTO VIEW 2016
CC Den Blank, Overijse Fototentoonstelling tot en met 30 oktober (gratis) -----------------------------------------------
6
FILMFORUM OOST-VLAANDEREN okt
Zwijgershoek, Sint-Niklaas Fototentoonstelling tot en met 1 mei (gratis) -----------------------------------------------
Lokalen Close-Up Film en Video, Sint-Niklaas Lezing film (gratis) ---------------------------------------------- okt STANDPUNTEN OOST-VLAANDEREN Lakenmetershuis, Gent Lezing fotografie (gratis) -----------------------------------------------
Cultuurstation Tracé, Ekeren Fototentoonstelling tot en met 13 april (gratis) -----------------------------------------------
CC de Warande, Turnhout Fototentoonstelling tot en met 27 november (gratis) -----------------------------------------------
MRT
PHOTO VIEW 2016
25
L2562 APR
2
24 27
NOV
5
PHOTO VIEW 2016
11
Ah, eindelijk een beeld in onze advertentie. En we hebben nog steeds dezelfde naam.
Uit de vriendschappelijke fusie tussen een handvol Belgische drukkerijen en een
communicatiebureau, ontsproot DADDY KATE. Gewoon omdat het kan, weet u wel.
Want daar draait het bij ons om. Making things happen. Onze eigen grenzen verleggen, en graag die van onze klanten ook. Never stop learning. Neen, we zijn geen drukkerij. En neen, ook geen reclame- of communicatiebureau. Toch niet enkel dat.
Tot gauw www.daddykate.be @wearedaddykate
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
Horror, fantasy en sciencefiction TEKST: JOKE EMBRECHTS / Illustratie: Bernard Hislaire
Dit jaar blaast BIFFF - of het Brussels Internationaal Festival voor de Fantastische Film 34 kaarsjes uit. Feesten doen ze weer in Bozar in Brussel, dat 13 dagen lang - van 29 maart tot en met 10 april - wordt omgetoverd tot wereldhoofdstad van de fantastische film. Het festival toont ook nu weer het beste uit de wereld van fantasy, thriller, horror en sciencefiction. BIFFF houdt vast aan de succesformule waarbij tienduizenden fans van het genre zich te goed doen aan meer dan 150 films, ontmoetingen met regisseurs en acteurs, verschillende originele wedstrijden, vreemdsoortige optochten en uiteraard het traditionele Vampierenbal. De affiche is deze keer van de veelzijdige en multigetalenteerde Belgische striptekenaar Bernard Hislaire, bekend van de stripreeksen ‘Samber’ en ‘Frommeltje en Viona’. Hij vereert het festival met een signeersessie van de affiche van het 34ste BIFFF. •
BIFFF loopt van 29 maart tot en met 10 april in Bozar (Ravensteinstraat 23) in Brussel. Alle info op www.bifff.net.
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
12
15 jaar Courtisane Festival TEKST: JOKE EMBRECHTS / Filmstill uit 'A Lullaby to the Sorrowful Mystery’
De 15de editie van het Courtisane Festival in Gent belooft opnieuw een avontuurlijke reis door de wereld van cinema en een cinema van de wereld die vaak ongezien blijft. Courtisane presenteert ook dit jaar een rijkgevuld programma: twee ‘Artists in Focus’ die een dialoog presenteren tussen eigen werk en invloeden, het thematisch programma ‘In Between Times’, en een reeks selecties die de uitersten van het filmisch spectrum opzoeken. Artist in Focus Luke Fowler is een beeldend kunstenaar, muzikant en filmmaker uit Glasgow. Zijn polyfone montages mengen archiefmateriaal met nieuwe beelden en geluiden. Zo creëert hij lyrische portretten die spelen met de grenzen van documentaire en narratief, biografie en zelfportret, tijd en lineariteit. De tweede Artist in Focus, Michel Khleifi, woont en werkt al meer dan 30 jaar in Brussel maar grijpt in zijn films steevast terug naar zijn thuisland Palestina. Khleifi maakt films vóór, en niet over, Palestina. Zijn personages krijgen de status van archetypes voor de Palestijnse ervaring.
Het programma ‘In Between Times’ presenteert een bescheiden selectie van Britse films die het veranderende politieke klimaat van midden jaren ’70 tot het begin van de jaren ’90 documenteren. Binnen het restrictieve neoliberale klimaat bloeide een innovatieve praktijk van filmcollectieven en workshops. Een sleutelfiguur binnen deze gemeenschap en binnen dit programma is Marc Karlin. ‘Selections’ is een dialoog tussen nieuw audiovisueel werk en oudere of herontdekte films en video's van kunstenaars en makers die zich in het uitgestrekte veld van het bewegend beeld begeven. Met o.a. Wang Bings laatste film ‘Ta’ang’, die het dagelijks leven van een Birmese minderheid, gevangen tussen de burgeroorlog en de Chinese grens, volgt; Lav Diaz’ ‘A Lullaby for the Sorrowful Mystery’ (‘Hele sa Hiwagang Hapis’), een episch relaas dat mythologie, literatuur en geschiedenis combineert; het intens persoonlijke ‘Memories and Confessions’ (‘Visita ou Memórias e Confissões’) van Manoel de Oliveira, gemaakt in de jaren ’80 maar op vraag van de regisseur pas na zijn dood uitgebracht; Chantal Akermans ‘No Home Movie’, waarin de filmmaakster een ode aan haar moeder brengt, en vele anderen. •
Courtisane loopt van 23 tot en met 27 maart in Sphinx, Minardschouwburg, Kaskcinema en Paddenhoek in Gent. Het volledige programma via www.courtisane.be.
Take '16 TEKST: Wouter Van Springel
We laten onze fantasie de vrije loop op Take ’16, de opvolger van de Dag van de Amateurcineast! De succesformule blijft dezelfde: een dag vol lezingen, filmvertoningen en feedbackmomenten rond film.
Dagindeling 09.45 u. - 10.15 u. :
Inschrijven
10.15 u. - 11.15 u. :
Lezing Douglas Boswell
11.15 u. - 11.30 u. :
Pauze met drankje
We nemen een duik in ‘Labyrinthus’, de eerste Vlaamse film waar voornamelijk met CGI (Computer Generated Images) gewerkt werd. Regisseur Douglas Boswell komt het ontstaansproces van de film uit de doeken doen en laat zien hoe ze visuele effecten creëerden in de film.
11.30 u. - 12.30 u. :
Vertoning ‘Danse Macabre’ + gesprek met regisseur Michael Van Ostade
12.30 u. - 14.00 u. :
Middagpauze (vrije lunch)
14.00 u. - 15.30 u. :
Namiddagprogramma 1
We bekijken vervolgens de kortfilm ‘Danse Macabre’ van Michael Van Ostade. Een kortfilm voor jongeren, maar prachtig in beeld gebracht. Nadien gaan we in gesprek met de maker.
Keuze uit: • Lezing Alain Quateau - docent scenario Narafi: Een scenario schrijven kent vele mogelijke valkuilen. Enerzijds is de kwaliteit belangrijk maar ook productioneel moet je realistisch zijn. Een scenario is daarnaast geen doel op zich maar schrijf je voor de acteurs en de filmploeg. Waar moet je op letten en hoe ontwijk je deze valkuilen?! • Feedbackmoment voor cineasten: In groep krijg je feedback over jouw film (max. 5’, beperkt aantal deelnemers). • Vertoning selectie kortfilms Ciné Public: Ontdek het beste van het beste van Ciné Public 2015!
In het namiddagprogramma gaan we dieper in op scenario enerzijds en het belang van belichting bij het maken van film anderzijds. We tonen tevens een selectie van winnende kortfilms van Ciné Public 2015 en er is een feedbackmoment voor cineasten voorzien. Onderwerpen te over voor een boeiende dag rond film! •
Take ’16 gaat door op zaterdag 23 april, 9.45 u. - 17.30 u., in Cinema Zuid (Waalsekaai 47) in Antwerpen. Info en inschrijvingen via info@beeldexpressie.be (€ 14 euro voor CvB-leden, € 16 euro voor nietleden (incl. enkele drankjes). Gelieve bij het inschrijven jouw keuze voor de twee namiddagblokken door te geven.
15.30 u. - 16.00 u. :
Pauze met drankje
16.00 u. - 17.30 u. :
Namiddagprogramma 2
Keuze uit: • Lezing Director of Photography - ‘Belichting belicht’ door Pieter-Jan De Pue (p. 42): Dat belichting belangrijk is bij het maken van film, weet iedereen. Handige tips en tricks om jouw film nog beter te maken! • Feedbackmoment voor cineasten: Zie hierboven. Beperkt aantal deelnemers. • Vertoning selectie kortfilms Ciné Public: Zie hierboven.
DOEN / Studiedag
13
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
14
Retrospectieve Boris Mikhailov in FOMU TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Boris Mikhailov, Mariken Wessels
FOMU pakt dit voorjaar uit met twee nieuwe expo’s: een uitgebreide retrospectieve van het werk van Boris Mikhailov en een reconstructie van een mislukt huwelijk door Mariken Wessels.
‘Ukraine’ - Boris Mikhailov Met ‘Ukraine’ brengt FOMU een uitgebreide retrospectieve van het werk van Boris Mikhailov (UKR, °1938) naar België. Mikhailov is een van de belangrijkste levende kunstenaars die opgroeide in de voormalige Sovjet-Unie. De tentoonstelling focust met meer dan 300 werken op Mikhailovs thuisland Oekraïne. Hij verbeeldt, beschrijft en vervormt zijn land al sinds de jaren ‘60 tot en met de recente Euromaidan-revolutie in Kiev. Mikhailov experimenteerde zijn hele carrière met het fotografische medium. Zijn werk varieert van documentatie tot reconstructie, van theatrale verbeelding tot de intimiteit van het dagboek, van het verhalende tot het esthetische. Steeds vervlochten met zijn oeuvre is de geschiedenis van zijn thuisland. De val van de Sovjet-Unie valt dan ook midden in zijn inmiddels vijftigjarige carrière. Van het communistische Sovjetverleden, over de onafhankelijkheid in 1991, tot de recente revoluties; Oekraïne was steeds een graadmeter voor globale politieke en economische evenwichten. ‘Boris Mikhailov - Ukraine’ bestaat uit tien series, die elk een cruciale fase in zijn oeuvre aankondigen: ‘Superimpositions’ (1968-75), ‘Black Archive’ (1968-79), ‘Red Series’ (1968-75), ‘Luriki’ (1976-81), ‘Crimean Snobbism’ (1981), ‘Salt Lake’ (1986), ‘At Dusk’ (1993), ‘Case History’ (1997-98), ‘Tea Coffee Cappuccino’ (2000-2010) en ‘The Theater of War’ (2013). De tentoonstelling laat ons kennismaken met het werk en leven van een van de belangrijkste figuren uit de recente kunstgeschiedenis. Tegelijkertijd biedt ze een ongeziene kans om Mikhailovs alternatieve en persoonlijke visie op zijn Oekraïne te ontdekken. Samen met de tentoonstelling verschijnt een publicatie, uitgegeven door CAMERA en Walther König. Het boek ‘Diary’ is echter niet opgevat als tentoonstellingscatalogus. De publicatie bevat geen werken uit de tentoonstelling, maar toont meer dan 500 ongepubliceerde foto’s, gemaakt en verzameld door Mikhailov als een soort dagboek. De publicatie vormt zo als het ware de laatste serie van de tentoonstelling. êêê
h © Boris Mikhailov / Courtesy CAMERA - Centro Italiano per la Fotografia/ Untitled, from the series Superimpositions, 1968-75 g © Boris Mikhailov / Courtesy CAMERA - Centro Italiano per la Fotografia/ Untitled, from the series Black Archive, 1968-79
Boris Mikhailov (Charkov, UKR, °1938) werkte ten tijde van de Sovjet-Unie als ingenieur in een wapenfabriek in Charkov. Tezelfdertijd volgt hij zijn passie voor de fotografie en begint tentoon te stellen in de jaren ‘60. Nadat KGB-agenten naaktfoto’s van zijn vrouw ontdekken, wordt hij beschuldigd van het verspreiden van pornografie en moet hij de fabriek onder dwang verlaten. In zijn fotografisch werk focust Mikhailov op sociale thema’s. Hij gebruikt concrete voorbeelden om zijn visie op de maatschappij te brengen, inclusief de veranderingen die de perestrojka teweegbracht. Sinds de jaren ‘90 stelt hij ook in het Westen tentoon, waarna hij al snel de erkenning krijgt van de internationale kunstwereld. Mikhailov ontvangt tal van prijzen en heeft solotentoonstellingen in zowat alle vooraanstaande instituten in de Verenigde Staten en Europa. Zijn werk is opgenomen in de collecties van het Metropolitan Museum en het MoMA in New York; het San Francisco Museum of Modern Art en het Victoria and Albert Museum in Londen.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
15
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
16
‘Taking Off. Henry my Neighbor’ - Mariken Wessels ‘Taking Off’ is een waarachtig beeldverhaal van een mislukt huwelijk, beladen met seksuele frustraties en voyeurisme. De tentoonstelling laat ons kennismaken met de fotografische obsessies van Henry. Henry’s vrouw Martha leefde jarenlang onder het juk van haar man, achteloos poseerde ze voor zijn extravagante naaktfotografie. Via kennissen in de Verenigde Staten kwam de volledige privéverzameling in handen van Mariken Wessels (NL, °1963) terecht. Wessels reconstrueerde Henry’s huwelijk, werk en leven en toont met ‘Taking Off’ verschillende fases in zijn obsessie. Ze vertrok van de bijna 5.500 zwart-wit naaktfoto’s, tientallen collages en verschillende figuurtjes uit klei. ‘Taking Off’ leidt ons mee in de besloten privéwereld van Henry en zijn muze. Wessels is de vertrouweling voor hun verhaal, via haar krijgen we een artistiek pleidooi te zien voor de moed van Henry’s vrouw om haar mans creatieve waanzin bloot te leggen. • Mariken Wessels (NL, °1963) studeerde toneel aan de Theaterschool in Amsterdam en Beeldende Kunst aan de Gerrit Rietveld Academie, waar ze afstudeerde in 2008. Ze is ervaren theater- en televisieactrice en werkt sinds 2008 als kunstenaar. Haar artistiek werk bestaat uit kunstenaarsboeken, speciale edities, installaties, sculpturen, fotografie en video. Haar boeken zijn opgenomen in de collecties van onder ander het MoMA en ICP in New York, Centre Pompidou in Parijs en het Stedelijk Museum in Amsterdam. Voor diezelfde boeken ontving ze tal van internationale prijzen. ‘Taking Off. Henry my Neighbor’ werd meermaals genomineerd voor het beste fotoboek van 2015, onder andere op de jaarlijstjes van de gerenommeerde blog Photo-Eye.
h
© Mariken Wessels (NL) / RIP BACK BENDED GOOD, from the series Taking Off. Henry My Neighbor, 2015 De expo’s lopen van vrijdag 4 maart tot en met zondag 5 juni in FOMU (Waalsekaai 47) in Antwerpen, dinsdag - zondag, 10 u. - 18 u. Alle info via www.fotomuseum.be. Leden van het Centrum voor Beeldexpressie krijgen op vertoon van hun lidkaart korting op een toegangsticket (€ 6 i.p.v. €8).
Photo Event 2016: stuur jouw portfolio in! TEKST: JOKE EMBRECHTS
Van 25 juni tot en met 21 augustus kan je in Cultuurcentrum Mechelen terecht voor Photo Event 2016. En ook jouw werk maakt kans om daar te schitteren! Met Photo Event brengen we een gevarieerde tentoonstelling, waarbij we niet alleen kleppers uit de wereld van de fotografie voorstellen, maar ook het werk van enkele jonge (Belgische) fotografen, van nieuw talent. Daarnaast geven we voor deze editie opnieuw enkele fotografen de kans om hun werk te tonen. Het enige wat je moet doen is je portfolio inzenden en hopen dat de jury jouw werk er uit pikt! En die jury, dat zijn Rik Van Puymbroeck (journalist De Morgen), Jozefien Van Beek (freelance Humo en hoofdredacteur Oogst), Koen Leemans (directeur Cultuurcentrum Mechelen) en Freddy Van Vlaenderen (voorzitter Centrum voor Beeldexpressie). Editie 2016 van Photo Event staat in het teken van stilte of verstilling. We tonen werk van grote namen als de Engelse fotograaf Michael Kenna en de Duitse Friederike von Rauch. De andere namen verklappen we nog niet. Die kom je pas te weten in de volgende editie van Beeld Express. Wil jij jouw werk tentoonstellen naast dat van Michael Kenna, Friederike von Rauch of ander (opkomend) talent? Grijp dan deze kans en stuur jouw fotoreeks in ten laatste op 15 april!
Hou rekening met het volgende: • Thema van de expo, en dus ook van jouw fotoreeks: stilte, verstilling (in het (fictieve) landschap/stedelijkheid). • Jouw fotoreeks bevat minstens 5 en maximum 10 beelden die samen op de een of andere manier één geheel vormen. De homogeniteit van de beelden moet de beheersing en de uitdieping van jouw onderwerp aantonen. De jury kan uit de ingezonden reeks eventueel een eigen selectie maken om te exposeren. • Jouw werk moet ingestuurd worden in de vorm van proefprints op minimum formaat 45 x 30 cm. De digitale bestanden of negatieven moeten wel technisch perfecte prints toelaten tot een formaat van 100 cm langste zijde. Afgewerkte reeksen kunnen uiteraard ook ingestuurd worden. • De jury komt samen op woensdag 27 april. We maken de gelukkigen bekend op 28 april. • De afwerking en presentatie van de prints is een samenwerking tussen auteur en organisatie/jury. Van de auteur kan eventueel een financiële bijdrage gevraagd worden voor de afwerking of presentatie van de prints. • Jouw inzending moet uiterlijk op 15 april 2016 toekomen op ons adres: Centrum voor Beeldexpressie, Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen. •
DOEN / Wedstrijd
17
IN HUIS HALEN / Filmmateriaal
18
Productinfo TEKST: CARL GOOSSENS
Lily camera De Drone die je volgt Nikon KeyMission360 Nikon gooit zich in de markt van de Action Cam’s Het type van deze camera laat al iets vermoeden. Het gaat hier om een camera die het beeld rondom filmt, dus 360 graden. Op die manier kan hij gebruikt worden voor het maken van virtual reality beelden. Om dit mogelijk te maken is de action cam uitgerust met 2 lenzen die elk 180 graden voor zich nemen. De opnames zijn, zoals je al kon verwachten, in 4K. Zoals het voor een action hoort is deze camera waterdicht tot een diepte van 30 meter en zal hij een val van 2 meter overleven. De camera is voorzien van een steady shot zodat je steeds over mooie stabiele scherpte beschikt. Dit mooi speeltje werd op de Consumer Electronics Show in Las Vegas voorgesteld, maar Nikon vertelde nog niet wanneer de KeyMission360 beschikbaar zal zijn. Ook de prijs is nog niet gekend.
De meeste drones worden via een afstandsbediening in de stijl van een modelbouw afstandsbediening bediend. Er zijn verschillende toepassingen waar een gewone drone ingezet kan worden. Doch als het gaat over het filmen van sportieve of spectaculaire activiteiten wordt het een probleem, zeker als je zelf die activiteit uitvoert en wil filmen. De Lily camera is de oplossing. Het is een drone die je gewoon in de lucht gooit en die je dan volledig zelfstandig volgt. Bovendien zorgt hij dat je constant in beeld bent. Om dit mogelijk te maken draag je op je lichaam een tracking device, een klein zendertje dat je gewoon in je zak kan steken. Er zit echter een addertje onder het gras. De Lily kan geen hindernissen zien. Hij volgt je gewoon en als hij een hindernis tegenkomt zal hij er gewoon tegen crashen. Op het zendertje zit wel een knop waarmee je hem ogenblikkelijk kan laten stoppen zodat hij stil in de lucht blijft hangen zodat je kan vermijden dat hij ergens tegenaan vliegt. Als de batterij van de drone bijna zijn einde bereikt, zal het zendertje trillen zodat je actie kan ondernemen. Doe je dat niet zal hij trachten een zachte landing te maken. Dit wondertje zal voor een ronde € 1.000 tegen de zomer op de markt komen.
Samsung UBD-K8500 De eerste 4K Blu-ray spelers zijn een feit Deze Ultra HD Blu-ray speler is er nu de eerste commerciële 4K Blu-Ray schijven op de markt komen. Dit betekent dat we onze eigen producties in de nabije toekomst ook via dit medium kunnen doorgeven. Dankzij de recent geïntroduceerde HDR-techniek kan er een veel realistischer beeld met een veel hoger contrast gegenereerd worden. Maar ook HD-inhoud wordt op deze speler naar de 4K-resolutie gebracht. Het beeld lijkt dan strakker dan voorheen. Ook het design van deze speler is erg hedendaags en door zijn gebogen vorm perfect te combineren met een curved TV. De speler laat ook toe de inhoud van een Blu-ray schijf via het netwerk te streamen naar andere plaatsen in je huis. Dit kan zelfs draadloos gebeuren. De speler zal in de loop van dit jaar in België ter beschikking komen. De richtprijs zal flirten met € 500. •
“‘Belgica’ is rock ’n roll, en daar had ik erg veel zin in!” TEKST: Mats Pylyser / Stills UIT ‘Belgica’
Met ‘Belgica’ heeft de Gentse regisseur Felix Van Groeningen zijn vijfde langspeelfilm klaar. Na het internationale succes van ‘De Helaasheid der Dingen’ en ‘The Broken Circle Breakdown’, met een oscarnominatie en een César als orgelpunt, zijn de verwachtingen hooggespannen. Mensen die enkel Van Groeningens laatste film hebben gezien, zullen wellicht vreemd opkijken als ze zijn nieuwste worp te zien krijgen. De film ging in wereldpremière op het Amerikaanse Sundance festival en kreeg er in de ‘buitenlandse’ categorieën de prijs voor beste regie. ‘Belgica’ vertelt het verhaal van twee broers, Jo en Frank, die mekaar wat uit het oog verloren zijn. Wanneer ze samen café ‘Belgica’ beginnen, groeit dit al gauw uit tot the place to be van het Gentse nachtleven. De broers verliezen zich, samen met hun nieuwe familie van medewerkers, muzikanten en vaste klanten, steeds verder in de roes van de nacht in hun zelfverklaarde ‘oord van verderf’. Hun uiteenlopende karakters die hen zo complementair maakten, beginnen steeds meer te botsen. De hoofdrollen in de film worden met glans vertolkt door Stef Aerts, voor de gelegenheid met een West-Vlaams accent, en relatieve nieuwkomer Tom Vermeir. Vermeir is vooral bekend als de zanger/gitarist van de rockgroep A Brand. De opzwepende soundtrack bij hun nachtelijke uitspattingen komt van Soulwax, die voor de gelegenheid ook enkele bands uit hun duim zogen om het podium van de ‘Belgica’ onveilig te maken.
Tussen feit en fictie Het verhaal van ‘Belgica’ is geïnspireerd door dat van het Gentse muziekcafé ‘Charlatan’, dat werd opgericht door de vader van Van Groeningen. De jonge Felix groeide dus zelf voor een stuk op in het café. Later werd het overgenomen door de twee broers, die het vertrekpunt vormden voor het verhaal.
“Het was niet de bedoeling om dè film van de Charlatan te maken, al heeft de pers dat daar wel snel van gemaakt. We (Van Groeningen schreef het script samen met theatermaker Arne Sierens n.v.d.r) waren geïntrigeerd door het verhaal van de twee broers en aanvankelijk wilden we vooral de essentie daarvan vatten en in een ander verhaal gieten. Tijdens het schrijfproces merkten we echter dat we telkens weer terug naar dat authentieke verhaal werden toegetrokken. De Charlatan, in al zijn vormen, is ook zoiets unieks dat het een raar idee was van mij om te denken dat de Belgica misschien in een grotere stad als Brussel zou moeten zijn. Toen we daar op zoek gingen naar locaties, voelde het voor mij aan alsof er iets niet klopte, alsof de ‘grond’ onder het verhaal weg was. Anderzijds wilde ik ook niet dat de betrokkenen zich in de zak gezet zouden voelen omdat we dichter bij het originele verhaal kwamen dan aanvankelijk de bedoeling was. Dat evenwicht was een worsteling, maar uiteindelijk ben ik heel blij dat we een mooi midden hebben gevonden; ook al is het er door geïnspireerd en zijn sommige zaken erg herkenbaar, het is een eigen ding geworden, zonder het origineel te verloochenen.”
Rock ’n roll
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
19
20
‘Belgica’ is een heel opzwepende film, die bruist van het leven. Alles is gefilmd in een losse, handheld stijl, en de lange montagesequenties van de optredens en losbandige feestjes geven de film een stevige drive mee. “Het voelde aan alsof de tijd rijp was om ‘Belgica’ te maken, omdat die een soort rock ’n roll in zich heeft waar ik erg veel zin in had. Toen ‘The Broken Circle Breakdown’ pas uit was, was het helemaal niet duidelijk dat die film zo’n succes zou worden. Ik heb er veel negatieve reacties op gehad, festivals die hem weigerden,… en ik dacht: ‘Wat doe ik nu verkeerd?’. We hebben er met zoveel mensen zo hard aan gewerkt, zoveel gevoeld… Heb ik mezelf misschien teveel verloochend? Was ik vroeger meer rock ’n roll? Uit die kwaadheid is dat vertrokken. En uiteindelijk is alles goed gekomen met ‘The Broken Circle Breakdown’, ben ik heel tevreden met die film en heb ik helemaal niet meer het gevoel dat ik mezelf verloochend heb - maar dat moment was er wel. De film heeft ook een fotografische stijl waarbinnen we ons meer konden permitteren en veel meer konden uitproberen. ‘The Broken Circle Breakdown’ was veel klassieker - alles daar is gefilmd op dolly, wat meer tijd vraagt. Sommige montagesequenties zijn op voorhand duidelijk uitgedacht, anderen waren meer een lijstje van alle ingrediënten die we zeker moesten hebben. In de montage achteraf kost dat dan wel veel tijd om dat allemaal goed te krijgen natuurlijk.” (In totaal draaide Van Groeningen meer dan 130 uur aan beeldmateriaal. De release werd ook met 5 maanden uitgesteld om meer tijd te kunnen steken in de montage n.v.d.r.)
Andere tijden Parallel met de feestjes, toont ‘Belgica’ hoe de personages geleidelijk andere verwachtingen krijgen, maar ook hoe de veranderende samenleving de evolutie van het café van buitenaf sterk beïnvloedt. “Naast het verhaal van de broers is ook het verhaal van het café zelf iets dat me heel erg gefascineerd heeft. De Charlatan - en alles wat daar gebeurd is - is zoiets boeiends en ook zoiets mafs. Als ik terugdenk aan die tijd, lijkt het toch dat zoiets vandaag niet meer mogelijk zou zijn. Misschien is dat niet helemaal waar, maar ik heb toch zo’n basisgevoel dat we dit kwijt zijn, dat dit in het verleden ligt en dat die positieve, naïeve kijk op de samenleving is kapot gemaakt. (lacht) Allez, dat de wereld veranderd is. Ergens vind ik dat wel jammer, maar ik besef ook wel dat dit niet anders kan; doordat de wereld verandert, doordat je ouder wordt en ook doordat je je eigen naïviteit verliest. Ik heb ooit een theatervoorstelling gemaakt met enkele vrienden en in het begin was dat heel wild, gewoon een hoop jongeren die gingen spelen. Een paar jaar later maakten we een nieuwe
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
21
KIJKEN & BEZOEKEN / Film 22
voorstelling, vroegen subsidies aan en waren zelf verantwoordelijk daarvoor. Dan was het plots: ‘Oei, dit mag niet meer, en dat mag niet meer…’ Je wordt ook iets ouder en je beseft dat die wilde, jonge jaren voorbij zijn. Het verschil met ‘Belgica’ is wel dat de verandering daar ook van buitenaf komt. Dat er ook andere dingen van hen verwacht worden.” Tussen al het feestgedruis door, is ‘Belgica’ bovenal een doorleefd en zeer sterk geacteerd portret van twee broers die vol enthousiasme en naïviteit tegen het plafond van hun idealen botsen. De verhaallijn mag dan hier en daar een sprongetje maken, de sfeer en de schwung van de film werken zo aanstekelijk dat je dat met veel plezier door de vingers ziet. •
WIN !
Beeld Express geeft 10 duotickets weg voor ‘Belgica’. Mail voor 10 maart 2016 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
Belgica loopt vanaf 2 maart in de zalen.
KIJKEN & BEZOEKEN & IN HUIS HALEN / Expo & boek
23
DOEN / Workshops
24
DE STAD IN BEELD G E
TEKST: Mats Pylyser / Foto's: Artforum
Hoe ziet jouw droomstad eruit? Wat gebeurt er in de straten en in de flatgebouwen? Zijn er wel straten en flatgebouwen? In het kader van het thema van de jeugdboekenweek ‘Weg van de Stad’ slaan Artforum en het Centrum voor Beeldexpressie de handen in elkaar. Kinderen nemen een duik in de wereld van fotografie, fotobewerking, film en stop-motion en creëren onder begeleiding van gedreven kunstenaars de stad van hun dromen. Een aantal workshops staan open voor duo’s, zodat een ouder of grootouder mee kan komen doen. De resultaten van de workshops zijn te bewonderen in Café Entrepot in OPEK in Leuven, vanaf de openingsvernissage op 23 maart tot 20 april.
WORKSHOP Fotografie We maken foto’s die iedereen doen twijfelen. Wat is echt en wat niet? Wonen daar nu echt mensen in die heuvel? Lijkt die boom een dierentuin voor exotische insecten? Is die man op stap met een geit in plaats van een hond? Neem foto’s van de stad en je fantasie doet de rest! • Zaterdag 19 maart, 10 u. - 12.30 u. (6-8 jaar) • Zaterdag 19 maart, 13.30 u. - 16 u. (9-12 jaar) (Samen met een (groot)ouder) •
WORKSHOP Collage Je verlaat de stad... en neemt enkel foto’s mee, als herinnering. Je verknipt en plakt de beelden en bouwt een nieuwe wereld. Bakstenen muren van huizen worden een natuurlijk landschap en de weerspiegeling van de vensters verandert langzaam in een golvende zee… • Zaterdag 5 maart, 10 u. - 12.30 u. (6-8 jaar) • Zaterdag 19 maart, 13.30 u. - 16 u. (6-8 jaar) (Samen met een (groot)ouder)
WORKSHOP Stop-motion Door gebruik te maken van de stop-motiontechniek, creëer je beeld voor beeld een abstract werk. Nadien laten we, met behulp van het green key scherm en het Hollywood speciaal effect, ons kunstwerk rondreizen in de stad, maar ook naar de natuur. • Zaterdag 5 maart, 10 u. - 12.30 u. (9-12 jaar)
Alle workshops gaan door in OPEK (Vaart 4) in Leuven. Inschrijven kan via www.artforum.be (€ 5 (alleen kind) / € 8 per duo). De resultaten van de workshops zijn te bewonderen in Café Entrepot in OPEK, vanaf de openingsvernissage op 23 maart tot 20 april.
Zin om iets bij te leren? TEKST: Wouter Van Springel
We geven je graag een overzicht van alle vormingsinitiatieven die al gepland staan dit jaar. Meer info en inschrijven kan via www.beeldexpressie.be (doorklikken naar ‘vorming’).
ARENA: ARENA is ons gratis feedbackmoment voor en door fotografen! De deelnemers nemen max. 15 beelden mee naar de trefdag, waar een deskundig fotograaf zijn oordeel velt over jouw werk. Hij bezorgt je bovendien handige tips en tricks om jouw werk nóg beter te maken. Jij kan op jouw beurt foto’s van de andere deelnemers bekijken, interessante contacten leggen en je netwerk uitbreiden. • ARENA Vlaams-Brabant : zondag 6 maart, 10.30 u. 12.30 u. + 14 u. - 17 u., tijdens Imaging Days (zie ook p. 58), Tour & Taxis, Havenlaan 86 C, 1000 Brussel
Filmforum: Filmforum is een gespreksforum voor en door cineasten! Jong aanstormend filmgeweld ontmoet kennis en ervaring in de film. Twee cineasten praten over hun ervaring en hun visie. Hun werk wordt de aanzet tot een gezellige praatavond over film in al zijn facetten waarop iedereen zijn mening, passie en overtuiging kan delen. • Filmforum West-Vlaanderen: donderdag 12 mei, 20 u. - 22 u., CC De Schakel, Schakelstraat 8, 8790 Waregem • Filmforum Oost-Vlaanderen: maandag 24 oktober, 20 u. - 22 u., Lokalen Close-Up, Pastoor De Meerleerstraat 24A, 9100 Sint-Niklaas
Vormingsnamiddag SABAM (zie ook p. 27): Kom meer te weten over jouw rechten en plichten op vlak van (muziek) auteursrechten op de vormingsnamiddag ‘SABAM’ • Vormingsnamiddag ‘SABAM’: zaterdag 5 maart, 14 u. - 17 u., K. Hemmerechtszaal, Gemeenteplein z/n, CC Strombeek
Standpunten:
Take ’16 (zie ook p. 13):
Standpunten is ons gratis gespreksforum voor en door fotografen! Drie fotografen praten over hun ervaring en hun visie. Hun werk wordt de aanzet tot een gezellige praatavond over fotografie in al zijn facetten waarop iedereen zijn mening, passie en overtuiging kan delen. Moderator is Jan Coddé.
Een dag vol boeiende lezingen door cineasten/regisseurs uit het professionele veld, verschillende workshops en filmvertoningen waaruit je kan kiezen. Een aanrader voor alle filmfanaten die eens over de heg willen kijken!
• Standpunten Antwerpen: dinsdag 12 april, 20 u. - 22 u., CC ’t Zonneputteke, Zonneputteke 1C, 2980 Zoersel • Standpunten Limburg: woensdag 18 mei, 20 u. 22 u., GC Tentakel, Kneuterweg 2, 3520 Zonhoven • Standpunten Oost-Vlaanderen: donderdag 27 oktober, 20 u. - 22 u., Lakenmetershuis, Vrijdagmarkt 24-25 , 9000 Gent • Standpunten Vlaams-Brabant: woensdag 16 november, 20 u. - 22 u., lokalen Foto Gamma, Diestsevest 39, 3000 Leuven
• TAKE ’16: zaterdag 23 april, 9.45 u. - 17.30 u., Cinema Zuid, Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen
Basiscursussen: • Workshop portretfotografie: zondag 20 maart, CC, Kioskplein 25, 3582 Beringen • Basiscursus digitale fotografie: maandagavonden 2 mei en 20 juni, CC De Werf, Molenstraat 51, 9300 Aalst •
DOEN / Vorming
25
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
26
Cinematek, Cinema Ritcs, Bozar en een aantal andere locaties buiten Brussel - maar liefst 50 films worden vertoond die tegen de mainstream in zwemmen: van cultklassiekers over exploitation-titels tot hedendaags werk van onafhankelijke en authentieke filmmakers.
Join the cult
@ Offscreen Film Festival TEKST: JOKE EMBRECHTS
Het Offscreen Film Festival, de jaarlijkse hoogmis voor liefhebbers van cutting edge-cinema en cultfilms, opent op woensdag 2 maart met ‘Evolution’, de nieuwste film van Lucile Hadzihalilovic, een Frans-Belgische coproductie met prachtig camerawerk van Manu Dacosse. ‘Evolution’ is een mysterieuze, nachtmerrieachtige prent die zich afspeelt op een afgelegen eiland dat enkel bewoond wordt door vrouwen en kleine jongens. De jongens worden gedwongen om bizarre medische behandelingen te ondergaan. Deze heel zintuiglijke film vormt een nagenoeg naadloos tweeluik met Hadzihalilovics bevreemdende debuutfilm ‘Innocence’, uit 2004. Het is dan ook een uitstekende gelegenheid om deze unieke cineaste - die jarenlang een tandem vormde met Gaspar Noé met wie ze Les Films de La Zone oprichtte en wiens ‘Carne’ en ‘Seul Contre Tous’ ze produceerde - uit te nodigen voor een hommage. Met deze film geeft Offscreen het startschot voor een filmmarathon van drie weken waarbij - verspreid over Cinema Nova,
Deze laatste categorie bundelen ze onder de noemer Offscreenings. De nieuwste films van bekende namen - ‘11 Minutes’ van Jerzy Skolimowski, ‘The Forbidden Room’ van Guy Maddin, ‘Heart of A Dog’ van Laurie Anderson - schurken aan tegen de output van opvallende nieuwkomers waaronder de horror-western ‘Bone Tomahawk’ van S. Craig Zahler met Kurt Russell, de surreële post-apocalyptische Ethiopische SF-film ‘Crumbs’ van Miguel Llanso of Oscar nominee ‘Embrace of the Serpent’ van Ciro Guerra, een hypnotiserende trip langs de Amazone-rivier. Een groot thematisch retrospectief, ‘Driving Miss Crazy’, zoomt in op het wel en wee van psychotische vrouwen in genrefilms. Het retrospectief haalt haar inspiratie uit het boek ‘House of Pyschotic Women’ van de Canadese journaliste, curator en auteur Kier-La Janisse. Zij zal een aantal films inleiden. Bonafide klassiekers en zeldzame parels wisselen elkaar af in een selectie van een twintigtal films, verspreid over Cinema Nova en Cinematek. Op het programma o.a. ‘Der Fan’ van Eckhart Schmidt (1982), ‘Let's Scare Jessica To Death’ van John Hancock (1971), ‘Lizard In A Woman’s Skin’ van Lucio Fulci (1971), ‘Ms .45’ van Abel Ferrara (1981), ‘Out of the Blue’ van Dennis Hopper (1980), ‘Possession’ van Andrzej Zulawski (1981), ‘Pretty Poison’ van Noel Black (1968), ‘Repulsion’ van Roman Polanski (1965), ‘Seance On A Wet Afternoon’ van Bryan Forbes (1964), ‘Shock’ van Mario Bava (1977), ‘Singapore Sling’ van Nicos Nikolaidis (1990), ‘Sisters’ van Brian de Palma (1973) en ‘Whatever Happened To Baby Jane’ van Robert Aldrich (1962). Het festival biedt verder meer fraais zoals ‘42nd Street Forever’, een conferentie en een avondvullend programma rond grindhouse en exploitation cinema, ‘Cinema Bis Belge’, een double bill uit de gouden jaren zeventig van een B-film, cultfilm en/of (s)exploitation prent van eigen bodem, en ‘Shortscreen’ met de jaarlijkse selectie van bijzondere korte films. Hou alvast begin maart vrij voor het ontdekken van niet-alledaagse, ongewone cinema in Brussel! • Offscreen loopt van 2 tot en met 20 maart in Cinematek, Cinema Nova, Bozar en Cinema Ritcs in Brussel. Het volledige festivalaanbod vind je op www.offscreen.be.
Studienamiddag ‘SABAM’
Pleisterplaats voor documentaire cinema
TEKST: Wouter Van Springel
TEKST: JOKE EMBRECHTS
SABAM! Wat moet je als amateur(filmer/fotograaf/ club) doen wanneer je ondersteunende muziek gebruikt in een beeldenreeks of een film?
Eind april verandert Leuven weer even in DOCVILLE.
Als lid van het Centrum voor Beeldexpressie kan je genieten van een voordelige regeling op vlak van (muziek)auteursrechten maar wat houdt dit precies in? En wat is royalty free muziek? Daarnaast werk je misschien met modellen of acteurs. Waar moet je dan op letten? Sluit je een contract af? En zo ja, welk? André Langenus (bestuurslid Centrum voor Beeldexpressie, EFIAP) vertelt je er alles over. • Kom meer te weten over bovenstaande onderwerpen op de vormingsnamiddag ‘SABAM’ op zaterdag 5 maart van 14 u. tot 17 u. in de K. Hemmerechtszaal van CC Strombeek (Gemeenteplein z/n).
Negen dagen lang presenteert het toonaangevende documentaire filmfestival de meest spraakmakende, bekroonde, betoverende en begeesterde documentaire films van het voorbije jaar. DOCVILLE kiest nadrukkelijk voor documentaire cinema: originele, intrigerende, prikkelende auteurscinema met oog voor cinematografie. Kortom, films die het verdienen op het grote scherm gezien te worden. Maar er is meer: op DOCVILLE kan je ook kennis maken met de mensen achter de camera. Heel wat vertoningen vinden plaats in aanwezigheid van de regisseurs. Daarnaast presenteert het festival opnieuw een reeks DOCVILLE+ sessies: debatten rond actuele thema’s naar aanleiding van een film op het programma. Het festival sluit af met de bekroning van de beste films door jury én publiek. •
Je kan jouw vragen op voorhand doorsturen via vorming@beeldexpressie.be (deadline 1 maart). Zo komen deze zeker aan bod tijdens de vormingsnamiddag. Inschrijven kan via het formulier op www.beeldexpressie.be (€ 10 voor leden/€ 12 voor niet-leden). Meer info kan je bekomen via vorming@beeldexpressie.be of 03 289 12 05.
DOCVILLE gaat door van 29 april tot en met 7 mei op verschillende locaties in de Leuvense binnenstad. Het festivalcentrum is gevestigd in Kunstencentrum STUK (Naamsestraat 96). Vanaf begin april vind je op www.docville.be het volledige programma.
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
DOEN / Studiedag
27
28
Gainsbourg en andere sterren door de ogen van rockfotograaf
Pierre Terrasson TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Pierre Terrasson
De Fransman Pierre Terrasson maakt al meer dan 30 jaar foto’s van internationale sterren. In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw fotografeerde Terrasson rocksterren als Joe Cocker, U2, Mick Jagger, ... Hij maakte portretten van filmacteurs als Julie Delpy, Francis Huster, Vincent Cassel, en recenter ook van sporters zoals Lilian Thuram. Pierre Terrasson werkte lang samen met Serge Gainsbourg en was de exclusieve fotograaf van onder meer Alain Baschung, Vanessa Paradis, Jil Caplan en Patrick Bruel. 25 jaar na het overlijden van Serge Gainsbourg (op 2 maart 1991) brengt Terrasson hulde aan de Franse zanger en liedjesschrijver met deze tentoonstelling ‘Gainsbarre, etc. Rockfotografie van de jaren '80 en meer...’ in Galerie The Bru Sale in Brussel. De expo toont ook andere kunstenaars en rockkunstenaars van de jaren ‘80, zoals Tom Waits, Robert Smith, Lou Reed, Arno, en veel meer.
Gainsbarre Gainsbarre is een fictief personage dat Serge Gainsbourg zelf creëerde in 1979 en waarover hij spreekt in zijn liedjes. Gainsbarre doet alles wat niet kan en niet mag. Gainsbourg is de verlegen zanger en Gainsbarre is de man die houdt van drinken en uitgaan. Gainsbarre is Gainsbourg in dronken toestand. Of zoals een van zijn songs zegt “quand Gainsbarre se bourre, Gainsbourg se barre”, wat je ruwweg kan vertalen als “wanneer Gainsbarre dronken wordt, verdwijnt Gainsbourg”. En het is in die periode dat Terrasson Gainsbourg leert kennen en zowat zijn persoonlijke fotograaf wordt.
Na het behalen van zijn diploma in de Beeldende kunsten aan de École Nationale Supérieure des Beaux-Arts de Paris (1978) en na een jaar opleiding in de kunstrestauratie in Bern (Zwitserland), geeft Terrasson eerst tekenles en fotografie. Hij werkt in zijn beginperiode met ‘verborgen mensen’, marginalen: met zijn Nikon of Hasselblad laat hij hen fotografische indrukken maken van een onverwachte ontmoeting, overdag of ’s nachts. Vanuit zijn fascinatie voor excentrieke personages maakt hij foto’s van kunstenaars en rockmuzikanten - zijn wereld… Hij doorkruist vol passie de wereld van kunst en kunstenaars, maakt reportages en ontmoet nieuwe mensen. Voor zijn lens verschijnen artiesten, acteurs en allerlei bijzondere mensen die hij in de loop der tijd heeft ontmoet: de travestieten van de bekende Parijse clubs Chez Michou en Le Palace, The Cure en The Batcave tijdens hun beginjaren in Londen, de mensen achter de productie ‘Opéra Carmen’, die zijn vader René Terrasson - toen algemeen directeur van de Opéra du Rhin - naar Beijing bracht. Vanaf 1980 wordt Pierre Terrasson persfotograaf voor verschillende rockbladen en voor algemene perstitels zoals Actuel, Libération, … Hij fotografeert de internationale, iconische rocksterren en het aanstormende Franse talent tijdens hun concerten, backstage of in privésessies. Zo wordt hij gaandeweg de exclusieve fotograaf van onder meer Vanessa Paradis, Elsa, Carole Laure, Jil Caplan, Elli Medeiros en Patrick Bruel. Hij maakt een aantal videoclips, foto’s voor de hoezen van talloze vinylplaten, cd’s en dvd’s, én posters. Hij brengt ze allemaal in beeld: de Meteors en de Cramps, Fishbone en de Ramones, Midnight Oil en de Stranglers, Boy Georges en Billy Idol, Joe Cocker en U2, The Pogues en Motörhead, James Brown en Tina Turner, Mick Jagger, The Clash, Alain Bashung, Jacques Higelin, Lou Reed, Daniel Darc, Vanessa Paradis, Serge Gainsbourg. Vanaf 2000 begint hij steeds meer de sterk opkomende Franse hiphop en raï-scene te fotograferen, en ook de filmwereld is geen onbekende voor Terrasson. Niemand ontsnapt aan zijn lens! •
g © Pierre Terrasson / Serge Gainsbourg
De gratis expo loopt van 8 maart tot en met 23 april in Galerie The Bru Sale (Ravensteinstraat 40) in Brussel, woensdag - zaterdag, 11 u. - 18 u.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
29
30
‘Patates & compagnie’ Films, foto’s, installaties en videokunst van Agnès Varda TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Agnès Varda
Het Museum van Elsene opent het seizoen 2016 met de eerste retrospectieve in België gewijd aan het veelzijdige werk van Agnès Varda. Agnès Varda werd in 1928 geboren in Elsene als dochter van een Griekse vader en een Franse moeder. Ze groeide op in Elsene met haar 4 broers en zussen. Tijdens de oorlog, in 1940, verhuisde de familie naar het zuiden van Frankrijk. Na haar studie letterkunde en psychologie aan de Sorbonne en kunstgeschiedenis aan de École du Louvre, werkte ze tussen 1951 en 1961 als officiële fotograaf van het Théatre National Populaire. Op 26-jarige leeftijd debuteerde Varda met ‘La Pointe courte’ (1954). De film wordt dikwijls beschouwd als een voorloper van de Nouvelle Vague en bezorgde haar de titel ‘Grootmoeder van de New Wave’. Met de films ‘Cléo de 5 à 7’ (1962) en ‘Le Bonheur’ (1965) vestigde ze zich als een van de grondleggers van de vernieuwende film in Frankrijk. Het oeuvre van de in Elsene opgegroeide fotografe, cineaste en videokunstenares is voor het eerst in België te zien. Het is een originele tentoonstelling met het gevoelige werk van Varda. De tentoonstelling belicht zowel haar begintijd als fotografe in de jaren ‘50, als haar loopbaan als filmmaakster van de Nouvelle Vague én haar beeldende werk vanaf 1980 met installaties, foto’s en videokunst. Het gevoelige, feministische en sociaal geëngageerde oeuvre van Agnes Varda heeft een universele reikwijdte en het geniet dan ook internationale erkenning. êêê
g © Agnès Varda / Patatutopia
i
© Agnès Varda / Nazaré, Portugal, photographie argentique, 1956
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
31
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
32
De tentoonstelling ‘Patates & compagnie’ nodigt de toeschouwer uit om zich onder te dompelen in het inventieve en gevoelige universum van Agnès Varda, laureate van de erepalm van Cannes in 2015, de bekroning voor haar hele cinematografische oeuvre. Voor het eerst neemt ze ons hier in België, in de stad van haar kinderjaren, mee op een atypische reis langs installaties, video’s en foto’s. Haar genereuze werken vallen op door de humoristische vermenging van recente verwezenlijkingen en jeugdherinneringen. “In de wijk van mijn kindertijd - die in het Frans als XL wordt uitgesproken - ligt een museum. Toen ik een jaar of acht oud was en aan de Louisapoort de tram nam, kon ik me onmogelijk voorstellen dat ik omstreeks mijn 88ste naar hier zou terugkeren om er mijn artistieke werk tentoon te stellen. En niet alleen maar dat! In het Museum van Elsene zullen ook een paar documenten te zien zijn van mijn moeder, een Française uit het zuiden. Ze liet haar kinderen kennismaken met de eenden op vijvers van Elsene, de groentemarkt op het Flageyplein en de oude Vlaamse meesters. Ik houd ontzettend veel van hun drieluiken. Ik zal de aarde, de zee en… de vijvers van Elsene in de kijker zetten. De aarde schenkt ons de aardappel, die een van de thema’s in mijn werk is geworden, vooral als hij hartvormig is. Aardappelen verouderen, verschrompelen volledig, maar laten toch nog scheuten en wortels ontkiemen. In ‘Patatutopia’ zing ik de lof van hun taaie weerstandsvermogen. Het is een utopie te denken dat ze slechts een bescheiden plaatsje verdienen onder de groenten en vruchten: voor mij behoren ze tot de mooiste en meest levende dingen ter wereld. De Belgische stranden waren bepalend voor mijn kindertijd, ik bezing dus ook de zee en de horizon. Een aantal jonge mannen bekijken de einder in dromen verzonken. De zeebries is synoniem met leven, net als de winden. Ze laten de lokken van een meisje opwaaien dat een verstild beeld op een foto wordt. Maries foto in de wind wordt omlijst door twee videobeelden. Samen vormen ze een triptiek. Op de zijluiken worden elegante windturbines aangedreven door dezelfde wind die hen eeuwig laat draaien. Bewegende beelden, stille beelden… film en fotografie staan in een scheppende nabijheid tot elkaar.
h
© Agnès Varda / Ulysse, photographie argentique, 1954
In 1954 nam ik op een strand een foto van een dode geit, een kind en een naakte man tegenover de zee. Op basis hiervan maakte ik in 1982 de kortfilm ‘Ulysse’ (Odysseus). Ik onderzoek er hoe een beeld herinneringen met zich meedraagt en ouder wordt. Door de film te confronteren met de oorspronkelijke foto doe ik een poging om de verbeelding, de herinnering en de werkelijkheid te verkennen. In ‘Sans toit ni loi’ (Dak- en wetteloos), een andere film van mij, hoef je maar een beeld te kiezen, met andere woorden 1/24ste van een seconde… en het wordt een foto die de film wellicht samenvat. De nabijheid van vaste en bewegende beelden - beelden van aarde, wind en stranden - zorgt ervoor dat de bezoekers de ene na de andere indruk ondergaan en me tegenkomen tussen de paaltjes en de aardappelen, tijdens een wandeling op het vlakke land van mijn kindertijd en op de paden van mijn verbeelding. Hoe zou ik mijn eerste breiwerkjes met een breiklos kunnen vergeten? Of het traject waarop ik mijn moeder vergezelde als ze groenten ging kopen op het Flageyplein naast de Vijvers van Elsene?”, aldus Agnès Varda. Ga op ontdekking op deze afspraak tussen verbeelding en werkelijkheid! •
33
h
© Agnès Varda / Cinq rêveurs et un piquet, photographie, 2012
f © Agnès Varda / Sophia Loren, Portugal, photographie argentique, 1956
De expo loopt nog tot en met 29 mei in het Museum van Elsene (Jean Van Volsemstraat 71) in Brussel, dinsdag - zondag, 9.30 u. - 17 u. Er zijn gratis nocturnes op 28 april en 26 mei, telkens 17 u. - 20 u. Alle info op www.museumvanelsene.be. CINEMATEK toont in maart de cyclus ‘Koppels en gevoelens’ met films van de Franse regisseuse in Studio 5 in Flagey (Heilig-Kruisplein) in Brussel. Alle info via www.cinematek.be.
34
“Het einde is al begonnen.” TEKST: Niels Putman / Stills UIT ‘Les Premiers Les Derniers’
Het ziet er niet goed uit voor onze planeet, althans niet in de nieuwste film van de bekendste manusje-van-alles van de Belgische arthouse cinema. Regisseur-acteur-scenarist-producent Bouli Lanners verkondigt in zijn vierde langspeelfilm namelijk het einde van de wereld, maar doet dat zoals nooit eerder bijzonder welwillend. “Mensen hebben nood aan hoopvolle cinema.” Bouli Lanners straalt iets terughoudend uit, oogt als een ferme man die je na elven liever niet alleen tegenkomt in een steegje. Het is opgelucht ademhalen wanneer blijkt dat onder dat warrige haar, de onverzorgde baard en de getatoeëerde vingers een persoon met een teder hart schuilgaat. Zijn gezicht verraadt de passie voor twee vormen van metier die hij zich eigen heeft gemaakt: die van zijn beroep als cineast, en die van het leven.
DE DOOD Als één van ‘s lands bekendste exportproducten binnen de cinemawereld, levert hij met ‘Les Premiers Les Derniers’ al zijn vierde langspeelfilm af. Daarin gaan twee onafscheidelijke premiejagers op zoek naar een gestolen telefoon met gevoelige inhoud, ergens op een eindeloze, winderige vlakte. Lanners puurt uit die simpele premisse een harde, maar gevoelige Belgische western, met een ensemblecast om meer dan één keer u tegen te zeggen. “Ik heb heel lang gesukkeld op het scenario”, geeft Lanners grif toe. “Ik ben een goede vriend van me verloren en kon daardoor alleen maar negatief denken. Alles ging over de dood.” Tot er sprake was van een klik, toen kon hij aan zijn rituele schrijfproces beginnen. “Zodra ik opsta, zet ik me aan het schrijven, nog voor ik me aankleed of iets eet. Tot de middag ongeveer, daarna ga ik naar buiten om te denken, muziek te luisteren, open te staan voor alle mogelijke impulsen.” Het is een film geworden waarin de dood daadwerkelijk van belang is, maar dan wel vanuit een optimistisch standpunt belicht. “Het moest gaan over wat we willen doen met de tijd die ons nog rest.” In amper vijf weken stond het scenario plots zwart op wit. “Het is mijn meest hoopvolle film geworden tot nu toe. Dat is goed ook. Ik heb gemerkt dat mensen nood hebben aan hoopvolle cinema deze tijd. Het is essentieel om te tonen dat ondanks alles, het nog steeds mogelijk is om elkaar lief te hebben.”
STERRENCAST “Ik heb de mooiste cast van de wereld,” valt de regisseur ons in de rede wanneer we over de opmerkelijke acteurs in zijn film beginnen. De fonkeling in zijn ogen onderstreept de gedachte: deze vader is erg trots op zijn kindje. Je zou voor minder, met een stel welklinkende namen zoals de Zweedse acteergigant Max von Sydow, de Canadese topactrice Suzanne Clément en de Franse grootheer Michael Lonsdale. Allemaal spelen ze mee in Lanners prent, die daar nu zo opgetogen over is, dat hij bijna de angst vergeet die dat oorspronkelijk met zich mee bracht.
êêê
van de wereld KIJKEN & BEZOEKEN / Film
35
36
“Ik had heel veel schrik om naast zo’n kleppers te acteren. Ik vreesde dat ik zou onderdoen en hun niveau niet zou halen.” Het kan vals bescheiden klinken, maar het siert vooral een man die eerder al naast grote namen als Marion Cotillard (in ‘De Rouille et d’os’), Jodie Foster (in ‘Un long dimanche de fiançailles’) en Benoît Poelvoorde (in ‘Louise-Michel) stond. “Het heeft me oprecht drie harde weken gekost om op mijn gemak te komen en in mijn eigen film mee te kunnen spelen.” Het is natuurlijk geen simpele klus: acteren in een scène en die daarbovenop ook nog eens regisseren. Vandaar dat hij zich maar al te graag laat omringen door een crew die hij blindelings vertrouwt. “Wij zijn een hele hechte familie. Dat betekent niet dat we een gesloten groep oude mensen zijn die al twintig jaar samenwerken en na nog eens twintig jaar samen dood zullen gaan,” lacht hij. “Er komt ook bij elk jaar nieuw, vers bloed bij. Dat heb ik nodig, die vitaliteit.”
BELGISCHE WESTERN Die sterrencast geeft niet alleen het beste van zichzelf, ze past ook perfect bij de filmfilosofie die Bouli voor ogen hand met zijn Belgische western. “De film speelt zich tegelijk overal en nergens af. We herkennen het soort samenleving, maar de plek zelf is niet specifiek. We zijn niet in België, noch in Frankrijk, noch in de VS. De cast moest een zelfde soort universaliteit uitstralen.” ‘Les Premiers Les Derniers’ kan met het sombere kantje mooi aanschuiven bij de rest van Lanners’ oeuvre. De film baadt in een misnoegde desaturatie; donkere kleuren nemen met gemak de bovenhand. Het weinige licht in de film, moest voor de cineast vanuit de personages komen. “Het is hun schoonheid die de film belicht.” Een echte western laat zich volgens Bouli leiden door drie kenmerken: het diepe, metafysische bestaan van de personages, de alomtegenwoordigheid van de dood én de pracht van de landschappen. Vooral dat laatste druipt ook bij deze film van het scherm. “Ik hou erg van de lucht in de schilderijen van bijvoorbeeld Permeke. Die lucht wou ik ook in mijn film. Het is een erg Belgische lucht die ongetwijfeld past bij een western als deze.”
WIN ! Beeld Express geeft 5 duotickets weg voor ‘Les Premiers Les Derniers’. Mail voor 7 maart 2016 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
BERLINALE Lanners’ debuutfilm ‘Ultranova’ mocht in 2005 op de Berlinale in première gaan. Met zijn twee volgende langspeelfilms passeerde hij andermaal langs Cannes. Dit jaar mocht hij terugkeren naar de plek waar zijn internationale parcours ooit begon. ‘Les premiers les derniers’ werd geselecteerd binnen de Panorama-sectie van het Berlijnse filmfestival. Daarover is hij alvast opgetogen. “Ik ben heel blij dat we naar de Berlinale mogen en niet naar Cannes. Berlijn heeft exact de juiste sfeer, en temperatuur, om mijn film te bekijken.” Over het einde van de wereld wikkelt hij geen doekjes. “Het einde van de wereld zal er niet plots zijn, het is al begonnen.” Bijna moraliserend geeft hij ons nog een goede raad mee. “We hebben nog tijd. Tijd om lief te hebben, niet egoïstisch te zijn, samen te blijven. We hebben veel nood aan elkaar, en dan komt dat einde van de wereld wel goed.” •
‘Les Premiers Les Derniers‘ speelt sinds 24 februari in de Belgische zalen.
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
37
IN HUIS HALEN / Boeken
38
BoekenNieuws TEKST: JOKE EMBRECHTS
Handboek fotografie
Almost Nature Gerco de Ruijter is een Nederlandse landschapsfotograaf die al enkele decennia opvalt met bijzondere luchtfoto's. In het predrone tijdperk werkte hij al met lange stokken en vliegers om vanuit nabije hoogte de wereld te laten zien zoals we die als mens zelden zien. Dit boek laat een keuze zien uit het werk van Gerco de Ruijter over de afgelopen tien jaar. Zijn werk is een zoektocht naar het pure, ongeschonden, natuurlijke landschap en naar het volledig cultureel bepaalde landschap en met alle gradaties daartussenin. Landschap of abstractie? Of beide? Als toeschouwer pendel je van de ene sensatie naar de andere, en terug. De foto’s in ‘Almost Nature’ zijn weliswaar plaatjes van de aarde, maar tegelijkertijd zijn ze ervan losgezogen, alsof je ter plekke je greep op de wereld verliest. Almost Nature, Gerco de Ruijter, Timmer Art Books, 264 p., 30 x 30 cm, softcover, isbn 9789462261631, € 39,95
De zevende editie van het Handboek Fotografie is een feit. Een nieuwe titel voor wat de eerste zes edities ‘Bewuster en beter fotograferen met een digitale spiegelreflexcamera’ heette. Maar nog steeds geldt: hoe goed de software voor beeldbewerking ook is, van een slechte foto is zelden nog een goede te maken. Onscherp blijft onscherp, overbelicht blijft overbelicht. Het motto van dit boek is dan ook: beter voorkomen dan genezen. Meteen een goede foto maken geeft de hoogste kwaliteit en bespaart veel tijd achter de computer. Dit ‘Handboek Fotografie’ helpt beginnende en gevorderde fotografen dan ook hun gereedschap door en door te leren kennen en op de hoogte te zijn van de fotografische parameters en variabelen. Het boek is verdeeld in vier delen: ‘Fundament’ (met hoofdstukken rond je gereedschap, belichting, kleur en witbalans, scherpte, flitsen, lenzen en compositie), ‘Praktijk’, ‘Beeldbewerking’ (hoofstukken rond jpeg-beeldbewerking, werken met RAW, zwart-wit maken en beeldmontage) en tot slot ‘Inspiratie’. Handboek fotografie. Voor de beginnende tot gevorderde fotograaf, Pieter Dhaeze, Van Duuren Media, 400 p., 21,5 x 24,5 cm, hardcover, isbn 9789059408333, € 39,95
Antwerp Resized Antwerps stadsfotograaf Jasper Leonard (zie ook Beeld Express 5/2015, p. 56) brengt een eerste boek uit: ‘Antwerp Resized’. Hierin toont hij ’t Stad - Antwerpen dus - in miniatuur, met dank aan zijn zelfgemaakte TiltShiftlenzen. Bevreemdend, reëel of geënsceneerd, ware grootte of miniatuur? De beelden lijken wel weggelopen uit de filmklassieker ‘Honey, I shrunk the kids’. Met zijn zelfgebouwde lenzen trekt Léonard rond om het leven in de grote stad vast te leggen. Hij werkt vanop daken, stellingen of hoogtewerkers, met drones en nu en dan zelfs vanuit een helikopter. In tegenstelling tot de bekende Slinkachu toont hij je de wereld zoals hij is, maar dan wel in miniatuurvorm. Leonard: “Ik plooide het rubber aan een 45 mm Tilt-Shiftlens zo dat het beeld op bepaalde plaatsen op karakteristieke wijze aan scherpte verliest. Met het juiste onderwerp en het juiste perspectief ziet een reële scene er door dit miniatuureffect al snel geënsceneerd uit. Tilt-Shift zet je als kijker op het verkeerde spoor, omdat je ervan uitgaat dat het een miniatuurbeeld is. Geen enkel beeld werd in scène gezet. De stad ging gewoon haar gang en ik legde vast.” Verfrissende beelden van een jonge fotograaf! Antwerp Resized, Jasper Leonard, Uitgeverij Lannoo, 144 p., 13 x 19,5 cm, hardcover, isbn 9789401432702, € 17,99 •
Leden van het Centrum voor Beeldexpressie krijgen 10 % korting én gratis verzending bij de aankoop van ‘Antwerp Resized’ en ‘Handboek Fotografie’ via de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie).
Traject stoptrein Puurs-Roosendaal in beeld
Expo ‘L2562’ TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto: Frank Quaeyhaegens
In de dagelijkse sleur van het pendelen heb je er niet altijd oog voor, maar door het raampje van je pendeltrein valt er vaak heel wat moois te ontdekken. Meer dan 60 fotografen lieten zich inspireren door de prachtige landschappen, gezellige stations en soms bevreemdende taferelen in de omgeving van de haltes van de stoptrein L2562 Puurs-Roosendaal. Een selectie uit deze inspirerende beelden kan je nu - na een expo die nog tot en met 5 maart te zien is in Cultureel Ontmoetingscentrum Luchtbal - komen bewonderen in Cultuurstation Tracé in Ekeren. Elke halte vormde een vertrekpunt voor een verrassende en eigenzinnige fotografische visie. De fotografen vertellen met hun foto's het verborgen verhaal achter elke stopplaats. Met foto’s van Dirk Bouwen, Rieta Burm, Sonia Dewit, Naima El Kadi, Tarik Fraihi, Patrick Govaerts, Chris L’hoëst, Frank Meulemeester, Albert Moreels, Walter Potters, Frank Quaeyhaegens, Sonja Sleurs, Lieve Stuyck, Gina Van Geel, Robert Vannietvelt, François Van Oevelen, Guy Van Rossom, Anne Verrassel en Luc Vervliet. •
De gratis expo ‘L2562’ loopt van zaterdag 2 tot en met woensdag 13 april in Cultuurstation Tracé (Veltwijcklaan 222) in Ekeren, woensdag, 19.30 u. - 22 u., en zaterdag en zondag, 14 u. - 18 u. Alle info via www.beeldexpressie.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
39
IN HUIS HALEN / Boek
40
De Heuvels van De Ronde Landschappen van Vlaanderens Mooiste TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto: Bart Heirweg
Landschapsfotograaf Bart Heirweg groeide op in het hart van de Vlaamse Ardennen. In zijn nieuwste boek - dat verkrijgbaar is vanaf 3 maart - bundelt hij exclusieve beelden van de heuvels en landschappen van De Ronde. De landschappen van deze heuvelstreek inspireerden hem tot zijn eerste foto’s. Ieder voorjaar zag hij op de bulten en kasseien de wielerkoorts in zijn streek toenemen. Nu bundelt hij in dit boek exclusieve beelden van de heuvels en landschappen van De Ronde. Heirweg serveert sfeervolle opnames van de landschappen rond het parcours van Vlaanderens Mooiste, gefotografeerd in de vroege ochtend en late avond én tijdens alle seizoenen. Samen met een voorwoord van Rik Vanwalleghem (directeur Centrum Ronde van Vlaanderen) en interessante interviews met onder meer Stijn Vandenbergh, Dries Devenyns, Michel Wuyts en Peter Van Petegem over deze populaire wielerklassieker is dit een must-have boek voor elke natuur- of wielerliefhebber! Bart Heirweg: “Voor mij bestaat niets mooiers dan een leven als landschapsfotograaf. Wanneer ik voor dag en dauw door de velden loop, voel ik mij eventjes alleen op de wereld en geniet ik van de rust. Ver weg van de zo vertrouwde waan van de dag. Elke keer opnieuw verbaast de natuur me met haar schoonheid. Het bezorgt me momenten van verstilling, puur gewaarworden en verbondenheid met de natuur. Mijn ogen zijn mijn waardevolste bezit. Ik prijs me gelukkig dat ik ze steeds bij me heb om die mooie momenten voor altijd vast te houden. Landschapsfotografie is een manier van leven geworden. Het vertrekt vanuit mijn liefde en kennis van de natuur, die ik graag deel met anderen die met hetzelfde respect naar de natuur en fotografie kijken. Door mijn beelden, boeken en workshops hoop ik bondgenoten te vinden om de aandacht voor de natuur in onze maatschappij te stimuleren.” Alles over Bart Heirweg en zijn werk via www.bartheirweg.com. •
WIN !
Beeld Express geeft 2 exemplaren weg van ‘De Heuvels van De Ronde’. Mail voor 10 maart 2016 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
De Heuvels van De Ronde, Bart Heirweg, Uitgeverij Beatrijs, 224 p., hardcover, isbn 9789082301021, € 29,99
41
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
42
Een debuut langs de grote poort TEKST: Mats Pylyser / Stills: Pieter-Jan De Pue
Naast ‘Belgica’ was er dit jaar nog een Belgisch tintje aan het Amerikaanse Sundance festival: ook ‘The Land of the Enlightened’, het filmdebuut van fotograaf Pieter-Jan De Pue, ging er in wereldpremière en werd er bekroond met de prijs voor beste buitenlandse documentaire cinematografie. De Pue maakte als fotograaf lange reizen door Afghanistan en fotografeerde er voor organisaties als het Internationale Rode Kruis, Caritas International en de Verenigde Naties. Zoals je van een fotograaf mag verwachten, zijn de 16 mm-beelden betoverend mooi, maar ook de film zelf is om in te kaderen. ‘The Land of the Enlightened’ louter omschrijven als een documentaire doet de film te kort. De Pue tast met een enorme poëtische kracht de grenzen af tussen documentaire en fictie. Vertrekkend vanuit een nakend vertrek van de Amerikaanse troepen, bekijkt hij de situatie uit het standpunt van de volgende generatie: de Afghaanse kinderen. De Pue volgt vier groepjes weeskinderen die zich verenigen in bendes en overleven door opium te stelen van passerende karavanen, lapis lazuli te delven in de mijnen of niet-ontplofte explosieven te verhandelen. De verhaallijn van de film voelt aan als een bizar sprookje: een jonge bendeleider wil geld verdienen om met zijn geliefde te kunnen trouwen en droomt er van om koning te worden. De context van het verhaal is een rauwere realiteit, waarin de kinderen in oude tanks wonen, gewapend met Kalasjnikovs door de bergen trekken en kogels de standaard gewichtsmaat zijn om opium mee af te wegen.
êêê
43
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
44
DIEPE WORTELS, DIEPE KLOVEN De film opent symbolisch met een Afghaanse legende over een land dat zijn koning verliest. Dit gevoel voor traditie is erg nauw verweven met het land en haar inwoners, en is ook in de film prominent aanwezig. De Afghanen leven in een compleet andere wereld dan onze Westerse, met heel andere waarden. De fragmenten over de Amerikaanse en NAVO-soldaten zijn misschien niet de meest genuanceerde uit de film, de scène waarin een Amerikaanse soldaat - met een door en door Amerikaanse speech - een groep Afghaanse dorpelingen wil overtuigen van hun goede wil is een erg treffende, maar ongelooflijk schrijnende illustratie van de impasse in het land. “Er is een groot verschil tussen de manier waarop de Afghanen de toekomst van hun land zien, en wat de internationale gemeenschap hen wil opdringen, in de vorm van een democratisch systeem dat gebaseerd is op Westerse waarden. Daarom besloot ik me te concentreren op kinderen die tijdens de oorlog geboren waren, om erachter te komen hoe zij het leven in oorlogstijd ervaren, hoe ze er tegenaan kijken. Ik heb kinderen ontmoet die in surrealistische omstandigheden werkten, de onmogelijkste klusjes deden om te overleven en brood op de plank te krijgen voor hun gezin. In een land waar de gemiddelde levensverwachting 43 jaar is, begin je te werken op je achtste en sticht je een gezin op je veertiende. De voortdurende strijd om te overleven dwingt de kinderen om al heel jong op eigen benen te staan. Ze zijn vastbesloten elk probleem te overwinnen, hebben een feilloos improvisatievermogen en een onuitputtelijke leergierigheid. Door hun eeuwenoude, traditionele levenswijze, hun nauwe contact met de natuur en hun waardestelsel dat volledig wars is van Westers materialisme gaan de kinderen steeds meer op in hun eigen magische wereld. Ze hopen allemaal bendeleider te zijn tegen hun twaalfde. Het zijn felle maar zuivere kinderen die radicale beslissingen nemen, zonder compromissen. Ondanks hun kinderlijke fantasie en naïviteit zijn het volwassenen die nooit de tijd gehad hebben om kind te zijn,” vertelt De Pue.
REALITEIT DOOR EEN KINDERBRIL Droom en werkelijkheid lopen in de film geregeld door elkaar. Het hoogtepunt hiervan is de bezwerende slotsequentie van de tocht naar Kabul die, op de tonen van ‘Set the Controls for the Heart of the Sun’ van Pink Floyd, zowaar echo’s oproept van wat Coppola met ‘The End’ van The Doors deed in ‘Apocalypse Now’.
êêê
45
‘The Land of the Enlightened’ is vanaf 16 maart te zien in de bioscoop.
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
46
“We zijn vertrokken vanuit de dagelijkse realiteit van de kinderen, maar wilden ook hun gedachten, gevoelens, dromen en verwachtingen weergeven. De fantasiescènes vormen een visuele voorstelling van dingen die de kinderen verteld of meegemaakt hebben. De bedoeling is om ons in hun hoofd te laten kijken. De kinderen ervaren het geweld en de extreme omstandigheden van het leven in oorlogstijd in een mix van droom en werkelijkheid. We hopen dat de film die ervaring kan overbrengen. Dit is het persoonlijke verhaal van een handvol kinderen over een werkelijkheid die hier in het Westen niet bekend is, terwijl de wereld zich focust op de internationale gemeenschap, de terugtrekking van het Amerikaanse leger en de NAVO, en zich op dit historische ogenblik afvraagt hoe Afghanistan er na 2016 uit zal zien.” ‘The Land of the Enlightened’ is een unieke film die getuigt van een enorme ambitie. Pieter-Jan De Pue slaagt er in om een maatschappelijk erg beladen thema als de oorlog in Afghanistan vanuit een voor het Westen ongezien perspectief te benaderen, in een documentaire vol poëzie en met de precisie van een fictiefilm. Een debuut langs de grote poort heet dat dan. •
Pieter-Jan De Pue is een zelfstandig filmmaker en fotograaf die afgestudeerd is aan het RITS in Brussel. Na zijn studie regisseerde hij reclamespots, maar ondertussen werkte hij aan zijn eerste langspeeldocumentaire, ‘The Land of the Enlightened’. Hij maakte lange reizen door Afghanistan, waarbij hij het land en de mensen die er wonen fotografeerde voor organisaties als het Internationale Rode Kruis, Caritas International, de VN en internationale Demining-organisaties. Zijn fotoreportages over Afghanistan en Centraal-Azië werden gepubliceerd in Weekend Knack, Le Monde, De Morgen en De Standaard en werden tentoongesteld in verschillende galerieën en musea zoals FOMU in Antwerpen, deBuren in Brussel en het Institut des Cultures d’Islam in Parijs. Tussen zijn buitenlandse film- en fotoprojecten door werkte hij als filmregisseur en fotograaf voor verschillende boekprojecten en musea. Pieter-Jan is verbonden aan het Duitse fotoagentschap LAIF.
WIN !
Beeld Express geeft 10 duotickets weg voor deze film. Mail voor 10 maart 2016 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
Week van de Amateurkunsten TEKST: JOKE EMBRECHTS
De WAK - met als thema MATCH - loopt dit jaar van 29 april tot en met 8 mei. Op 7 mei vieren we MATCH met een groot slotevent en de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten in BOZAR Brussel.
dichters… Het kan gaan om een solo-muziekstuk, voordracht, performance, tentoonstelling, video,... Ga de uitdaging aan, overschrijd grenzen, verken nieuwe terreinen, ga op zoek naar een originele locatie; installeer je op straat, in een park of op café en organiseer daar jouw ‘1+1’, of doe het onderweg, op de trein, tram,...
Thema dit jaar is MATCH! Over kunstenaarscollectieven, samenwerking, uitdagingen, blind dates,... Over hokjes en grenzen en hoe die te doorbreken. Over meedoen, gewoon voor de sport... of net niet? Over selectie, battles, wedstrijden, competitie en confrontatie. Match, durf jij de uitdaging aan? Iedereen kan deelnemen aan de WAK, de WAK omvat alle kunstdisciplines. Via de WAK maak je deel uit van een groter gebeuren: overal in Vlaanderen en Brussel wordt kunst in de vrije tijd tijdens de WAK in de spotlights gezet. Op welke manier? Dat kies je helemaal zelf! Alle activiteiten staan verzameld op de WAK-website.
Registreer je activiteit via UiTdatabank en kies voor de tags: Week van de Amateurkunsten en 1+1. Zo krijgt jouw 1+1 een plaatsje in de WAK kalender onder de noemer 1+1. Vind je MATCH, spreek anderen aan, bundel de krachten, de energie, de inspiratie en je netwerk. MATCH zorgt ervoor dat organisaties, kunstenaars, buren, sectoren, generaties... elkaar vinden. Kunstenaarscollectieven, duo’s, blind dates, over de grenzen heen, ... Doe mee met het WAKformat ‘1+1’ en ga op 1 mei op zoek naar de ultieme MATCH!
1+1 op zondag 1 mei Het Forum voor Amateurkunsten doet een oproep aan alle kunstenaars en lokale organisatoren (amateurkunstverenigingen, cultuuren gemeenschapscentra, deeltijds kunstonderwijs,..) om tijdens de Week van de Amateurkunsten aan de slag te gaan met het MATCH format '1+1': hét artistieke rendez-vous van 2016! 1+1 = 1 kunstenaar + 1 toeschouwer 1+1 = 1 kunstenaar + 1 kunstenaar 1+1 = ... 1+1 roept kunstenaars op om, telkens voor één toeschouwer, op één plek, op één moment hun werk te laten zien. 1+1 roept kunstenaars op om in interactie te gaan, samen nieuw werk te maken, samen naar buiten te komen, ... Voor de kunstenaar is dit een unieke kans tot interactie met z'n publiek en hét moment om naar buiten te komen. Voor de toeschouwer een unieke, persoonlijke, artistieke ervaring. 1+1 is de ideale artistieke ontmoeting tussen artiest en toeschouwer. Iedereen kan deelnemen aan ‘1+1’ op zondag 1 mei, overal in Vlaanderen en Brussel! Muzikanten, vertellers, beeldend kunstenaars, fotografen, singersongwriters, dansers, acteurs, zangers,
Slotevent op 7 mei Samen met BOZAR, de Fédération Pluraliste des Centres d'Expression et de Créativité, de 9 Vlaamse Amateurkunstenorganisaties (Centrum voor Beeldexpressie, Creatief Schrijven, Danspunt, Koor&Stem, Kunstwerkt, Muziekmozaïek, Opendoek, Poppunt & Vlamo) en de grootstedelijke organisaties (Circa, Fameus en ZINNEMA) wordt er momenteel hard gewerkt aan een kanjer van een MATCH apotheose waarbij Amateurkunstenaars BOZAR innemen. Je kan er bijvoorbeeld de HOMMAGE EXPO bezoeken, de resultaten van onze fotowedstrijd Ooggetuige bewonderen en veel meer! Kom proeven van het verrassend aanbod vernieuwende en interactieve praktijken! Laat je inspireren door de vele matches die ontstaan zijn in het kader van de 21ste editie van de WAK of beter nog; doe gewoon mee! Noteer dus 7 mei 2016 alvast in de agenda. Want dan nemen Amateurkunstenaars BOZAR in! • De WAK loopt van 29 april tot en met 8 mei. Meedoen aan onze fotowedstrijd ‘Ooggetuige’ kan nog tot en met 1 april. Op zondag 1 mei is er hét artistieke rendez-vous ‘1+1’ en op 7 mei is er een groots slotevent in Bozar (Ravensteinstraat 23) in Brussel. Alle info op www.wak.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Kunstenfestival
47
DOEN / Workshops
48
IMAG(E/I)
NATION TEKST: Mats Pylyser / FOTO: Koen Fossey, Garuna bor-bor (CC)
Het Centrum voor Beeldexpressie en C-mine Cultuurcentrum zetten samen het multimediale kunstproject ‘Imag(e/i)nation’ op poten. Binnen dit project staan vooral experiment en verkenning centraal. Na eerder Anne-Mie Van Kerckhoven te hebben ontvangen voor een lezing over haar digitale werk, werken we via workshops toe naar een BYOB-event (Bring Your Own Beamer) in de expo-zaal van C-mine. ‘Imag(e/i)nation’ gebeurt ook in samenwerking met GIGOS, Villa Basta, de Genkse Kunstschool en de Genkse Academie voor Beeldende Kunst en Media.
WORKSHOP ‘DOUBLE EXPOSURE’
BYOB
Double Exposure is een techniek die oorspronkelijk uit de analoge fotografie komt. De fotograaf belichtte zijn film daarbij twee keer om bepaalde effecten te creëren. Met digitale technieken zijn er haast eindeloos veel mogelijkheden om met dit effect aan de slag te gaan. Koen Fossey maakt je wegwijs.
Bring Your Own Beamer is een internationaal beproefd recept voor een avond vol visuele verrassingen naar idee van de internetkunstenaar Rafaël Rozendaal. Het idee ontstond enkele jaren geleden in Berlijn en is sindsdien razend populair. Tijdens deze avond transformeren we een unieke locatie tot het canvas waar vele creatievelingen tegelijkertijd hun werk voor één avond tonen op muren en plafonds, door ramen, met geluid en interactie. Het concept is simpel: je krijgt de ruimte, wij dimmen de lichten, jij brengt je beamer mee en je eigen creatie mee. Heb je geen beamer, maar wil je toch graag je werk tonen? Er zijn een paar beamers beschikbaar, dus laat het ons tijdig weten, dan zetten we er eentje apart. Ook geïnteresseerde toeschouwers zijn van harte welkom. •
Er worden twee sessies gegeven, eentje in de namiddag voor mensen die niet zo vertrouwd zijn met Photoshop, eentje ’s avonds voor meer gevorderde Photoshoppers. In beide sessies moeten de deelnemers zelf een laptop met Photoshop meenemen (dit mag ook een trialversie zijn).
De workshop Double Exposure gaat door op woensdag 2 maart (15 u. - 17 u. voor beginnende Photoshoppers en 20 u. - 21.30 u. voor meer gevorderde Photoshoppers) in zaal 2 van C-mine Cultuurcentrum (C-mine 10) in Genk. Meenemen: eigen laptop met Photoshop (trialversie mag ook). Deelname is gratis maar inschrijven is verplicht via c-minebezoekersonthaal@genk.be.
De BYOB gaat door op donderdag 17 maart om 19 u. in de expozaal van C-mine Cultuurcentrum (C-mine 10) in Genk. Inschrijven kan via c-minebezoekersonthaal@genk.be (deelnemers gratis, bezoekers € 3,5).
49
IN HUIS HALEN, KIJKEN & BEZOEKEN / Boek & Expo
50
Cuba
door de ogen van Magnumfotograaf
Carl De Keyzer TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Carl De Keyzer
In 2015 trok Carl De Keyzer naar Cuba. Het resultaat: een nieuw boek en een grote solo-expositie in de Roberto Polo Gallery in Brussel. De solotentoonstelling ‘Cuba - La Lucha’ omvat om en bij de zestig werken. Deze - tegelijk documentaire en conceptuele - reeks, gecreëerd in 2015, verkent de transitie van het systeem in Cuba. De Keyzer trok naar Cuba en kwam terug met unieke beelden van een land in transitie. Fidel Castro op een poster aan de muur, terwijl je op het T-shirt van een man op dezelfde foto FBI leest. Vier Cubanen die geld afhalen in een bank, terwijl Che Guevara vanop een portret boven hun hoofden toekijkt. In zijn nieuwe project vat Carl De Keyzer de dualiteit van Cuba in beelden. Met het oog van de meester schetst hij het portret van een land dat met de voeten nog in het communisme wortelt, terwijl het de hand reikt aan het kapitalistische Westen. Toen Barack Obama een bezoek bracht aan Cuba en verrassend de hand naar het land uitstak, overspoelden nieuwsfotografen het eiland. Snel-snel wilden ze een beeld maken van wat misschien verdwijnt. Carl De Keyzer deed dat niet. Hij bezocht Cuba al vroeger, bleef later en nam meer tijd. En hij zag dat in het land ‘La Lucha‘, de strijd op zoveel vlakken, gewoon doorgaat. Strijd voor het overleven, strijd om het socialisme toch nog te bewaren, strijd als synoniem voor het heilige vuur van het leven. Misschien sluiten zijn foto’s daar wel een tijdperk af. Maar niet een heel leven. En waar anders dan in de galerie van de bekende Cubaans-Amerikaanse kunsthandelaar Roberto Polo kan de expo beter openen? Roberto Polo heeft een zwak voor Belgische kunst. Zijn leven leest haast als het script van een Hollywoodfilm. Na de revolutie van Castro verlieten hij en zijn familie hun geboorteland Cuba om zich in de Verenigde Staten te vestigen. Op zijn zestiende geeft Polo al schilderkunst en esthetica aan de gerespecteerde Corcoran School of Art in Washington D.C. Later is hij ook actief als kunstenaar en organiseert tevens de tentoonstelling ‘Fashion as Fantasy’ met werk van onder andere Mapplethorpe en Warhol. Polo begint kunst te verhandelen en mag al gauw de fine fleur van New York tot zijn cliënteel rekenen. Polo verhuist naar Parijs en belandt na een turbulente periode in 2007 in Brussel. In 2011 verscheen ‘The Eye’, een turf van maar liefst 688 pagina's met 300 werken uit een selectie van 7.000 kunstwerken die hij de afgelopen 40 jaar heeft aangekocht. Eind 2012 opent hij de Roberto Polo Gallery, een galerie voor moderne en hedendaagse kunst. êêê
Cuba - La Lucha, Carl De Keyzer, Uitgeverij Lannoo, 176 p., 21 x 30 cm, hardcover, isbn 9789401433228, € 49,95 Leden van het Centrum voor Beeldexpressie krijgen 10 % korting én gratis verzending bij de aankoop van ‘Cuba - La Lucha’ via de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie).
51
IN HUIS HALEN, KIJKEN & BEZOEKEN / Boek & Expo
52
De gratis expo ‘Carl De Keyzer/Cuba - La Lucha’ loopt van vrijdag 18 maart tot en met zondag 15 mei in de Roberto Polo Gallery (Lebeaustraat 8-12) in Brussel, dinsdag - vrijdag, 14 u. - 18 u. en zaterdag - zondag, 11 u. - 18 u., of na afspraak. Alle info op www.robertopologallery.com.
53
Carl De Keyzer (°1958) is sinds 1994 lid van het wereldvermaarde fotoagentschap Magnum, opgericht door Henri Cartier-Bresson. Daarmee is De Keyzer vandaag één van de belangrijkste Belgische fotografen. Hij fotografeerde wat overblijft van Europa, hij fotografeerde godsdienst in Amerika, en in Rusland legde hij het leven in Siberische gevangeniskampen vast. Zo breed is zijn blik. Zo allesomvattend zijn wereldbeeld. En zo belangrijk zijn fotografie. Met zijn vorige boek ‘Moments Before The Flood’ keek hij in 2012 al naar de mogelijke gevolgen van de opwarming van de aarde. Ook naar Cuba trok hij voordat de hele wereldpers aandacht kreeg voor de mogelijke veranderingen op het eiland. Zijn foto's worden wereldwijd gepubliceerd en getoond. Zijn werk is onder andere bewaard in het Victoria & Albert Museum in Londen, in de International Center of Photography Collection in New York en in de Bibliothèque nationale de France in Parijs. Thema's in zijn werk zijn de permanente dreiging van verval in een moderne samenleving en de impact van macht op het dagelijks leven. Een staalkaart van zijn werk vind je op www.carldekeyzer.com. êêê
IN HUIS HALEN, KIJKEN & BEZOEKEN / Boek & Expo 54
Carl De Keyzer ook op De Donkere Kamer In De Donkere Kamer (DDK) staat - tijdens een avondvullend programma met korte interviews, presentaties en actuele discussie - de fotografie van nu centraal. Daarnaast is er specifieke aandacht voor interessante evenementen en tentoonstellingen. DDK is een bestaand en succesvol Nederlands initiatief, vier keer per jaar georganiseerd, voor fotografen, beeldenmakers, studenten en iedereen geïnteresseerd in actuele fotografie. Sluitertijd, het visueel projectbureau van Kaat Celis, trekt De Donkere Kamer nu de grens over. Kaat Celis: “De sterkte en de populariteit van de formule zit in de afwisseling en de actieve participatie van fotografen en publiek. Een bekende (nationale of internationale) fotograaf wordt uitgebreid geïnterviewd over een nieuwe serie of project. Daarnaast is er een mix aan diverse disciplines, van documentaire over populaire fotografie, van jong tot oud. Tijdens het onderdeel 'Pitch je fotoproject' kunnen drie jonge fotografen hun droomprojecten gefinancierd krijgen door het publiek. De bezoekers betalen entreegeld en bepalen aan het einde van de avond hoe de opbrengst van het entreegeld verdeeld wordt over de drie fotografen. De fotograaf die het meeste entreegeld in de wacht sleept, geniet niet enkel financiële ondersteuning, maar mag ook op een volgende DDK zijn project waarvoor hij sponsoring zocht komen voorstellen.” Sluitertijd brengt DDK naar België met een eerste halte in Antwerpen op ‘Born in Antwerp’ op 12 mei. Fotografen als Carl De Keyzer, Kurt Stallaert, Jasper Leonard, Awoiska van der Molen en vele anderen komen nieuwe projecten voorstellen. Celis: “Sinds december 2015 zet de stad Antwerpen haar creatieve en culturele ondernemers in de spotlights. Onder de noemer ‘Born in Antwerp - Harbour of Creativity’ wordt vanuit een uniek hoofdkwartier een ambitieus programma opgezet met internationale evenementen en expo’s en interventies in de openbare ruimte. Vijf vooraanstaande namen uit de creatieve wereld treden op als curator en zorgen voor een gevarieerde invulling. Een loods aan het Kattendijkdok-Oostkaai vormt het kloppende hart van het project en biedt een staalkaart van wat creativiteit in Antwerpen betekent. Hier is plaats voor creatieve evenementen, voorstellingen, lezingen en expo’s, maar het is ook een open ontmoetingsruimte, een inspirerende plek om te werken of vrienden te ontmoeten. En ‘Born in Antwerp’ verwelkomt dus ook De Donkere Kamer.” DDK bezoekt vervolgens ‘Summer of Photography’ in Bozar in Brussel op 23 juni, om nadien door te reizen naar het Guislain Museum in Gent op 27 oktober en het jaar af te sluiten in Buda Kunstencentrum in Kortrijk. •
De Donkere Kamer gaat door op donderdag 12 mei om 20 u. op Born In Antwerp (Kattendijkdok Oostkaai, Hangar 22) in Antwerpen. Alle info via de website of Facebook-pagina van Sluitertijd www.sltrtd.be of www.facebook.com/sltrtd of via www.borninantwerp.be.
DOEN / Studiedag
55
IN HUIS HALEN / Boek
Cycle & Recycle 56
Onze afvalstromen in beeld TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto's: Paul Bulteel
Afval is een deel van het leven, net als de lucht die we in- en uitademen. Paul Bulteel brengt in beeld hoe wij in Europa ons afval recycleren. Paul Bulteel wil met dit boek een fotografische bijdrage leveren tot een belangrijk maatschappelijk thema: afval en de overconsumptie. We laten met zijn allen teveel afvalstoffen achter, en nog te dikwijls worden daarmee bodem, rivieren, oceanen en de mens zelf vergiftigd. We verspillen teveel grondstoffen, en veroorzaken daarmee ook uitstoot van broeikasgassen. Bekende fotografen als Edward Burtynsky, Chris Jordan, Didier Ruef, Wang Jiulang, J Henry Fair, Mc Elvaney, Dina Spector of Mandy Barker brachten deze afvalproblematiek al in beeld. Bijna allemaal belichtten ze de soms dramatische aspecten voor mens en milieu. En hier slaat Paul Bulteel een andere weg in. Hij bekijkt het thema vanuit recyclageoogpunt en fotografeerde gedurende twee jaar in België en in onze buurlanden bij zo’n vijftig West-Europese bedrijven actief in recyclage en hergebruik van afval. West-Europa is immers wereldleider op het vlak van recyclage. En ook al is de term bekend, bijna niemand kan een beeld plakken op wat recyclage nu precies inhoudt. In deze reeks opvallende en zeer verhelderende foto’s krijgen we een beeld van wat er gebeurt als al ons weggegooid papier, metaal, glas, hout, plastic, onze huishoudapparaten, kledij en talloze andere industriële bijproducten en restjes wordt afgebroken en omgezet in nieuwe materialen. Het boek brengt een positief verhaal, visueel boeiend en goed gedocumenteerd. Een verklarende nota begeleidt elk van de 101 foto’s op vol paginaformaat. Kunsthistoricus Johan Pas schrijft in zijn voorwoord: “Terwijl sommige van Bulteels taferelen een gevoel van verlies, verwoesting en zelfs catastrofe lijken uit te drukken, zijn andere bijna kinderlijk kleurrijk en vrolijk, terwijl nog andere potentiële energie suggereren en zelfs een gevoel van hoop. Tenslotte wachten al de afgedankte spullen in deze beelden geduldig op een nieuwe bestemming en betekenis.” Paul Bulteel besluit tenslotte: “Verdere vooruitgang is zowel mogelijk als nodig. Maar het is ook juist dat -indien een aantal van de in dit boek geïllustreerde praktijken wereldwijd zouden toegepast worden -, tenminste één van onze planetaire milieu-uitdagingen veel beter zou beheerd worden.” Stof tot nadenken! Alle info over Paul Bulteel en zijn werk via www.paulbulteel.eu. Het boek bestellen kan ook via paul.bulteel@telenet.be. • Cycle & Recycle, Paul Bulteel, Hatje Cantz, 176 p., 29 x 24 cm, hardcover, isbn 9783775741057, € 45
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
57
DOEN, KIJKEN & BEZOEKEN / Beurs & Feedbackmoment
58
Bezoek ons op de
Imaging Days TEKST: JOKE EMBRECHTS, André Langenus
Ook op deze tweede editie van de Imaging Days kan het Centrum voor Beeldexpressie niet ontbreken! Afspraak op 5 en 6 maart in Tour & Taxis Brussel. Op de Imaging Days vind je de grootste fotografiemerken ter wereld terug. Je krijgt de kans om innovaties in fotocamera’s (reflexcamera’s, bridgecamera’s, compact camera’s, instant camera’s,…) uit te testen. Tegelijk kan je kennismaken met de oplossingen en toestellen die het best aansluiten bij jouw activiteit, van studioshoots tot mobiele fotoreportages (optieken, zoomlenzen, statieven, reflectors en flitsers, verlichting, opslagmedia,…). De Imaging Days zijn ook ideaal om de eerste stap te zetten naar de nieuwste technieken of ze beter te beheersen, van opname tot afdruk over de opslag, de bewerking, … (software, ontwikkelingsmateriaal, afdruk, kiosken en minilabs, …). Je kan ook deelnemen aan de vele demonstraties en workshops op de stands van de exposanten. En ontdek het werk van een aantal fotografen via tentoonstellingen en fotogalerijen.
Ook het Centrum voor Beeldexpressie is aanwezig met een stand op de Imaging Days. En tijdens een speciale editie van ARENA op zondag 6 maart kan je langskomen met je eigen werk. Je krijgt er persoonlijke feedback - dus niet in groep deze keer - van een deskundig fotograaf, die je bovendien handige tips & tricks bezorgt om jouw werk nog beter te maken. Zin om je werk te tonen aan een expert voor feedback? Schrijf je voor 2 maart in via vorming@beeldexpressie.be en vergeet je werk niet mee te nemen!
Drones Samen met de Imaging Days 2016 vind je in Tour & Taxis ook opnieuw een beurs gewijd aan drones. Deze vliegende tuigen zonder piloot die vanop de grond bestuurd worden, kunnen kleine lasten mee de lucht in nemen, zoals foto- en videocamera’s. Drones worden nu al vaak, zij het nog illegaal, ingezet door diverse diensten, bedrijven en ook door media en fotografen. Wie er meer over wil weten kan zeker op de beurs terecht. Een goed boek over dronefotografie is dat van Wiebe de Jager (zie Beeld Express 3/2015, p. 17) en bruikbare info vind je ook via de website www.drone-kopen.be.
Wettelijk kader rond drones De wetgeving in België zou normaal gezien al eind 2015 moeten geregeld zijn met een KB, maar dit is uitgesteld tot maart 2016. Het KB zal de grenzen regelen waarbinnen de drone kan gebruikt worden. Daarnaast is uiteraard de privacywetgeving van toepassing op het maken van beelden (foto’s of film). We zetten even kort de belangrijkste punten op een rijtje. Mochten er na de goedkeuring van het KB dingen wijzigen, dan informeren er uiteraard later over. André Langenus legt uit: “Het gebruik van drones (RPAS: Remotely Pilotes Aircraft Systems) is in België wettelijk op twee gebieden vastgelegd. Enerzijds een KB dat het werken met drones bepaalt (waarschijnlijk pas in maart 2016 door het parlement goedgekeurd) en anderzijds de Wet op de Privacy wanneer de drone informatie van persoonsgegevens registreert en opslaat. Belangrijk om te onthouden is dat de drone een luchtvaartuig is!”
59
Wat betekent dit voor de amateurfotograaf of -cineast? Als je de drone als vrijetijdsbesteding gebruikt, dan bepaalt het ontwerp-KB dat er geen licentie nodig is, dat de maximum hoogte 10 meter bedraagt en dat je de drone op een privédomein moet gebruiken. Er zijn een aantal zaken waar je moet op letten: • Je bent verantwoordelijk voor elke vlucht en dus moet je de veiligheid waarborgen en de drone onder controle hebben. Controleer vooraf de goede werking. • Je mag de drone niet uit het blote oog verliezen. Geen verrekijkers of andere elektronische instrumenten. • Je mag personen of voertuigen niet in gevaar brengen, dus afstand houden. • Risicozones zoals elektriciteitscentrales, gevangenissen en luchthavens vermijden. • Vermijd de openbare weg. “Drones zelf zijn niet onderworpen aan de Privacywet, wel de toepassingen van de drone, dus in ons geval het fotograferen of filmen. Ook hier wordt een onderscheid gemaakt tussen professioneel en privégebruik. In het laatste geval is de Privacywet niet van toepassing, zolang het zuiver om huishoudelijk of persoonlijk gebruik gaat. Verspreiding en publicatie (o.a. op het internet) van beelden vallen er dus wel onder. Dit is in feite hetzelfde verhaal als wanneer we met onze camera mensen in beeld brengen. Hier is ook Privacywet van toepassing. Dit betekent dat - wanneer je met de beelden buiten de privésfeer gaat, wanneer er een publiek is - je het akkoord moet hebben van de in beeld gebrachte personen. En hierop zetten zich dan de uitzonderingen vast - dat het weer wel mag - wanneer die personen publieke figuren zijn, wanneer het om manifestaties gaat, wanneer het om journalistieke, artistieke of literaire doeleinden gaat of wanneer de persoon niet duidelijk herkenbaar is en zich niet in een denigrerende positie bevindt.” •
Imaging en Drone Days gaat door op 5 en 6 maart in Tour & Taxis (Havenlaan 86c) in Brussel. Tickets kosten € 10 en € 7 tijdens de online voorverkoop (gratis voor bezoekers jonger dan 12). In samenwerking met
Leden van het Centrum voor Beeldexpressie betalen slechts € 6 tijdens de online voorverkoop bij vermelding van de code BEELDEXPid16 (hoofdlettergevoelig). Meer info via www.imaging-days.be, www.drone-days.be en www.beeldexpressie.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
60
UIT met leden en aangesloten groepen TEKST: JOKE EMBRECHTS
In de kalender op www.beeldexpressie.be verzamelen we het aanbod van fototentoonstellingen, filmprojecties en -festivals, workshops en lezingen van onze leden, aangesloten foto- en filmclubs en provinciale organisaties. Een greep uit het aanbod voor de komende maanden:
MRT
4
‘Galapagos, Another Day in Paradise’ door Christine van de Velde
Cultuurhuis, Evergem Foto-expo met filmvertoning tot 6 maart (gratis) ----------------------------------------------
Fotoclub Zefoda Zemst MRT
MRT
Vrienden van de Fotografie
Dorpshuis, ’s-Gravenwezel 7de Fotosalon tot 20 maart (gratis) ----------------------------------------------
19
Kon. Fotokring Imago Hamme MRT
Feestzaal Den Bond, Hamme 61ste Fotosalon tot 20 maart (gratis) ----------------------------------------------
19
MRT
30
‘Real English Piers’ door Ludo Slabbaert
Ruimte 34, Antwerpen Solo-expo tot 10 april (gratis) ----------------------------------------------
Parochiezaal, Zemst 37ste Fotosalon met projecties tot 6 maart (gratis) ----------------------------------------------
Sportfotografie MRT
Gildenzaal, Nijlen 44ste Fotosalon met digitale projecties tot 6 maart (gratis) ----------------------------------------------
Broeihaard APR
Parochiecentrum, Itegem 20ste Fotosalon tot 6 maart (gratis) ----------------------------------------------
Beverse Fotoclub APR
De Statie, Sas van Gent Foto-expo tot 13 maart (gratis) ----------------------------------------------
Kon. Fotoclub vtb Evergem APR
CC ’t Getouw, Mol 67ste Foto- en digisalon tot 13 maart (gratis) ----------------------------------------------
Foto Talent 2016 APR
CC Ter Vesten, Beveren 30ste Galaprojectie (€ 5) ----------------------------------------------
Fotokring Beerse APR
Lokaal Dika, Kapellen Digifestival tot 20 maart (gratis) ----------------------------------------------
Fotoclub Heers APR
Zaal De Brug, Tienen Fotosalon tot 20 maart (gratis) ----------------------------------------------
Digitale Fotografiegroep APR Turnhout
4
Folerma 71 Nijlen MRT
5
Fotoclub Amfograf MRT
5
MRT
Sasse Fotokring
11
Kon. Fotoclub Doka Mol MRT
12
vtbKultuur video Beveren MRT
13
Dika MRT
18
MRT
19
Re’Flex Tienen
CC De Schakel, Waregem Lezing door Lieven Coudenys (gratis) ----------------------------------------------
31
SAMWD, Lier Kunstenfestival voor en door jongeren tot 10 april (gratis) ----------------------------------------------
9
OC Boerenpoort, Melsele Fotosalon tot 17 april (gratis) ----------------------------------------------
15
Cultuurhuis, Evergem 57ste Fotosalon tot 24 april (gratis) ----------------------------------------------
16
CC Nova, Wetteren Fotosalon van OVU tot 24 april (gratis) ----------------------------------------------
16
GC ’t Heilaar, Beerse Foto- en diasalon tot 17 april (gratis) ----------------------------------------------
16
Buurthuis Bovelingen, Heers Fotosalon met projecties tot 17 april (gratis) ----------------------------------------------
16 22
Bib CC de Warande, Turnhout 10de fotosalon tot 24 april (gratis) ----------------------------------------------
Wedstrijden
TEKST: JOKE EMBRECHTS
Brabofotowedstrijd APR
Fort 2, Wommelgem Fotosalon met werk uit Brabofotowedstrijd tot 24 april (gratis) ----------------------------------------------
23
APR
‘Italia, la bella’ door Rik Taveirne
CC De Groene Meersen, Zedelgem Multimediashow van een lid van Kiwabi (€ 3/€ 4) ----------------------------------------------
23
Fodifi Wondelgem APR
Zaal De Zulle, Wondelgem Fotosalon met projecties tot 2 mei (gratis) ----------------------------------------------
29
Fodiac Wingene APR
CC De Feniks, Wingene 30ste Foto- en digisalon tot 1 mei (gratis) ----------------------------------------------
29
APR
HEZA Collectief
CC Vleeshuis, Lier Foto-expo door Paul Nuyts, Lucien Duerloo & Bob Van Bergen en gastfotograaf Paul Vercammen tot 2 mei (gratis) ----------------------------------------------
29
Kon. Duffelse Fotokring MEI
Bibliotheek, Duffel Fotosalon tot 8 mei (gratis) ----------------------------------------------
5
Fomadex Fotocafé MEI
Huis Komdis, Dessel Fotocafé met vrije portretsessies (gratis) ----------------------------------------------
8
Kunstkring Toreke Fotografie MEI Herenthout
13
GOC Ter Voncke, Herenthout 49ste Foto- en digisalon tot 15 mei (gratis) ----------------------------------------------
Op onze website www.beeldexpressie.be verzamelen we lopende foto- en filmwedstrijden. Een overzicht:
CvB Photo Awards 2016 De Prijs van Vlaanderen krijgt vanaf 2016 een nieuwe naam: CvB Photo Awards. De medailles/trofeeën zijn vanaf 2016 vervangen door geldprijzen. Foto’s op papier en geprojecteerde digitale beelden. Thema vrij. Alle info via www.beeldexpressie.be > wedstrijd > wedstrijdaankondigingen, uiterste inzenddatum: 15 maart 2016
IPPAWARDS Fotowedstrijd voor iPhone, iPad of iPod touch in verschillende categorieën. Alle info via www.ippawards.com, uiterste inzenddatum: 31 maart 2016
Fotografiecircuit Vlaanderen Stuur je portfolio in en word een van de 11 fotografen die kans maakt op een individuele tentoonstelling die rondreist langs 17 cultuurcentra in Vlaanderen. Alle info via jan.van.broeckhoven@atv.be of op 0496 26 26 18, uiterste inzenddatum: 1 april 2016
AV-wedstrijd Grote Prijs van België De raad van bestuur BFF-FBP besliste om de jurering van de audiovisuele werken van de Grote Prijs van België 2015 niet te laten doorgaan wegens gebrek aan deelnemers. Daarom wordt de deadline verlengd. Reeds ingezonden deelnames blijven behouden. Max. 2 producties per auteur. Alle info via www.beeldexpressie.be > wedstrijd > wedstrijdaankondigingen, uiterste (verlengde) inzenddatum: 16 april 2016
Veel meer info via de kalender op www.beeldexpressie.be. Je kan er ook zelf je aanbod invoeren. Wil je ook hier verschijnen? Stuur dan bijkomend een mailtje aan com@beeldexpressie.be.
DOEN / Wedstrijden
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
61
62
Close-Up Een nieuwe generatie film- en videoartiesten in Nederland TEKST: JOKE EMBRECHTS / Filmstill: Amos Mulder
EYE belicht in deze groepstentoonstelling een groot aantal recente film- en videowerken en ruimtelijke installaties van een nieuwe generatie filmmakers/kunstenaars in Nederland, die de grenzen tussen film, video en beeldende kunst aftasten. De Nederlandse film- en videokunst heeft de afgelopen jaren een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. Er is sprake van een nieuwe generatie makers die uitermate productief is, en de scheidslijnen tussen film, video en beeldende kunst laat vervagen. Zij maken zowel werken voor single screen, voor meerdere schermen als omvangrijke ruimtelijke installaties waarin ook bewegend beeld is opgenomen. De tentoonstelling geeft een indruk van het brede spectrum aan ontwikkelingen en presenteert een uitgebreid scala aan artistieke benaderingen van het medium film. Zo legt Melanie Bonajo in performatieve projecten de veranderende relatie tussen de moderne mens en diens omgeving onder de loep en verdiept zich in raadselachtige occulte rituelen. Zachary Formwalt bestudeert in zijn werken de complexe relatie tussen geschiedenis, economie en beeldproductie en, in evenzo overrompelende beelden, laat Janis Rafa catastrofes zien waarbij de oorzaak ambigu blijft. Ook zijn er films die een hallucinerende, zintuiglijke begoocheling oproepen (Helen Dowling, Amos Mulder), naast installaties waaraan uitgebreid wetenschappelijk en technologisch onderzoek ten grondslag ligt en geluid en licht belangrijke ingrediënten vormen (Strijbos en Munnik). In de werken van bijvoorbeeld belit sağ en Hamza Halloubi voert maatschappelijk engagement de boventoon; in poëtische overpeinzingen reflecteren zij op de huidige situatie van de islamitische wereld. Ook zijn er kunstenaars en filmmakers die onderzoek doen naar de menselijke perceptie, de hedendaagse beeldcultuur onder de loep nemen en analyseren (gebroeders Quistrebert), de spanning tussen fictie en realiteit op de spits drijven of een volledig eigen universum creëren (Felix Burger, Cristóbal León & Joaquín Cociña). Kunstenaar en componist Mariska de Groot heeft een installatie ontwikkeld met lichtprojecties op een groot aantal roterende schijven, die aan pre-cinema-apparaten doen denken. De projecties brengen een intrigerend schaduwspel teweeg van grafische patronen, beweging en reflecties op de wand. De frequenties van het licht worden daarbij opgevangen door lichtsensitieve speakers die het vervolgens tot geluid transformeren.
EYE geeft met de tentoonstelling een podium aan jonger talent en nodigt daarnaast elke twee weken een van de Nederlandse (kunst)academies uit om in een speciaal research lab een presentatie te maken, met het werk van een aantal getalenteerde studenten.
Daarnaast zullen er verrassende installaties te zien zijn van makers die vooral bekend zijn met hun werk voor de reguliere cinema, zoals een nieuwe installatie van filmmaker David Verbeek en Lichun Tseng.
Boek snel een tripje naar Amsterdam, bezoek EYE en je zal versteld staan van wat er allemaal gebeurt op het gebied van film- en videokunst in Nederland! •
WIN !
Beeld Express geeft een duoticket weg voor deze expo in EYE. Mail voor 10 maart 2016 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
De expo 'Close-Up - A New Generation of Film and Video Artists in the Netherlands' loopt nog tot en met 22 mei in EYE (IJPromenade 1) in Amsterdam. Alle info op eyefilm.nl.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
63
VRAGEN / Contact
WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie? 64
Directeur: Karel Geukens Tel. 03/289 12 01 e-mail: karel.geukens@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke communicatie en hoofdredactie Beeld Express: Joke Embrechts Tel. 03/289 12 03 e-mail: com@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke vorming: Wouter Van Springel Tel. 03/289 12 05 e-mail: vorming@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke evenementen: Margot Thysens Tel. 03/289 12 04 e-mail: margot@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke projecten: Mats Pylyser Tel. 03 289 12 06 e-mail: mats@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Grafisch vormgeefster: Kim Peeters Tel. 03/289 12 02 e-mail: graficus@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke ledenbeheer, financieel beheer, erkenning salons: Paula Hannes Tel. + Fax 014/58 41 74 e-mail: sec@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Algemene inlichtingen, meldingen kwaliteits-begeleidingen, provinciale manifestaties & cursussen, cue-sheets SABAM, medailles & trofeeën, adreslabels, ontlening materiaal, verzekering B.A., beheer fotomateriaal: Sandra Gillis Tel. 03/289 12 00 e-mail: info@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Centrum voor Beeldexpressie Adres: Vorstermanstraat 7- bus 1.5 2000 Antwerpen
rekening 414-4199991-24 BIC: KREDBEBB IBAN: BE81 414 4199991 24
Openingsuren: van maandag tot donderdag, 9 u. - 17 u., en op vrijdag, 9 u. - 16 u. ----------------------------------------------
Voorzitter: Freddy Van Vlaenderen Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. + Fax 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Secretaris: Jan Coddé Van Praetlei 99, 2170 Merksem Tel. 03 644 47 02 e-mail: Jan@JanFoto.be ---------------------------------------------Penningmeester: André Degent Kommanderijstraat 48, 3800 Sint-Truiden Tel. 011 68 85 53 e-mail: andre.degent@telenet.be ---------------------------------------------Beheerder AV-materiaal: Daniël De Vetter Honoré Drubbelstraat 1, 9041 Oostakker Tel. 09/355 91 02 e-mail: daniel.videoclubgent@gmail.com ---------------------------------------------Commissaris CvB-fotowedstrijden: Freddy Van Gilbergen Smisveldstraat 33, 3370 Boutersem Tel. 016/73 57 76 e-mail: wedstrijd@beeldexpressie.be ----------------------------------------------
PRAKTISCHE INFO:
Voor het tijdschrift Beeld Express wordt de info voor de UITrubriek ten laatste 1 maand voor de verschijningsdatum en voor redactionele tips ten laatste 2 maanden voor verschijningsdatum verwacht via com@beeldexpressie.be.
Beeld Express 1 Beeld Express 2 Beeld Express 3 Beeld Express 4 Beeld Express 5
verschijningsdatum deadline materiaal
1 maart 1 juni 1 september 1 november 1 januari
1 januari / 1februari 1 april / 1 mei 1 juli / 1 augustus 1 september / 1 oktober 1 november / 1 december
BEELD EXPRESS (oplage 5.500 ex.) nummer 1, jaargang 46, maart/april/mei 2016
Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, C. Goossens, A. Langenus, N. Putman, M. Pylyser, M. Thysens, W. Van Springel, F. Van Vlaenderen Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 25 euro per jaargang (5 nrs.) te storten op rekening 414-4199991-24 van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, BIC: KREDBEBB / IBAN: BE81 4144 1999 9124
p. 34
KIJKEN & BEZOEKEN
Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © JAN PYPERS / H RE (zie ook expo ‘Photo View’ p. 2)
DOEN 13 Take '16 17 Photo Event 2016: stuur jouw portfolio in! 24 De stad ingebeeld 25 Zin om iets bij te leren? 27 Studienamiddag ‘SABAM’ 48 Imag(e/i)nation 58 Bezoek ons op de Imaging Days
02 Zestien pittige fotoreeksen in Photo View 2016 04 Mexico Megalopolis en Unknown Masterpieces in Knokke 09 Bij plaatjes horen praatjes 10 UIT met het Centrum voor Beeldexpressie 11 Horror, fantasy en sciencefiction 12 15 jaar Courtisane Festival 14 Retrospectieve Boris Mikhailov in FOMU 18 UIT in Vlaanderen en over de grens 19 “‘Belgica’ is rock ’n roll, en daar had ik erg veel zin in!” 26 Join the cult @ Offscreen Film Festival 27 Pleisterplaats voor documentaire cinema 28 Gainsbourg en andere sterren door de ogen van rockfotograaf Pierre Terrasson 30 ‘Patates & compagnie’ . Films, foto’s, installaties en videokunst van Agnès Varda 34 “Het einde van de wereld is al begonnen.” 39 Traject stoptrein Puurs-Roosendaal in beeld. Expo ‘L2562’ 42 Een debuut langs de grote poort 47 Week van de Amateurkunsten (WAK) met slotevent in Bozar! 50 Cuba door de ogen van Magnumfotograaf Carl De Keyzer 58 Bezoek ons op de Imaging Days 60 UIT met leden en aangesloten groepen 62 Close-Up. Een nieuwe generatie film- en videoartiesten in Nederland
MRT/APR/MEI 2016
BEELD EXPRESS 1/2016
Centrum voor Beeldexpressie
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat. Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
EXPRESS
Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 25 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 17,5.
www.beeldexpressie.be
maart/april/mei - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be) 10% korting en gratis verzending op het volledige aanbod in de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie) kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 7) bij online aankoop van ticket voor Imaging en Drone Days (zie p. 58)
BEELD
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw