5
vragen o nieuwe ver het eAttest 8
Wat betaal je in het ziekenhuis?
4
‘Vraag vooraf naar kostprijs’ 10
6
14
Veilig met persoonlijk alarmsysteem
‘Ik was steeds bang om te vallen’ De pil of een spiraaltje
Welk voorbehoedsmiddel past bij jou? Nieuws uit jouw regio
CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 49 | NR 24 | 13 DECEMBER 2017 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000
ete i D
r
Vandaag is het gemeengoed. Eén voorspelling uit de opleiding van toen heeft het niet gehaald. Papieren kranten en magazines zouden op termijn verdwijnen. Dat je dit blad nog steeds in je handen houdt, bewijst het tegendeel. We lezen vandaag veel online, maar we houden er nog altijd van om papier te horen ritselen, te voelen of zelfs te ruiken. Net daarom kiezen wij ervoor om jou naast alle online informatie een magazine op papier aan te bieden. Alleen zal dat volgend jaar niet meer de vertrouwde CM.be zijn. Wij werken volop aan een nieuw blad dat er helemaal anders zal uitzien. Een nieuwe naam, ander papier, een frisse vormgeving. Kortom, een gloednieuw CM-gezondheidsmagazine. Vanaf begin februari valt het in je bus. Ondertussen wensen wij jou met de hele redactie een deugddoend eindejaar en een gelukkig nieuwjaar toe. Omarm wie je dierbaar is. Geniet, ontspan en bewonder. De tijd vliegt, weet je wel. Voor CM.be zetten we er bij dezen alvast een punt achter. Dieter Herregodts, hoofdredacteur CM.be
Test-Aankoop plaatste bij vijftig onlineapotheken twee bestellingen. Slechts zes onlineapotheken leverden de bestellingen juist af. Zo vroeg de consumentenorganisatie tien ontzwellende neussprays. Een continu gebruik van zo’n spray kan gewen-
ning veroorzaken en leiden tot een ontsteking van het neusslijmvlies. Toch stuurden 38 van de onderzochte internetapotheken alle gevraagde neussprays toe. Tien daarvan waarschuwden voor het risico op gewenning. Eén apotheek bezorgde maar vijf van de tien gevraagde neussprays. Amper tien onlineapotheken leverden er twee of drie af. En slechts een daarvan waarschuwde voor maximaal gebruik van vijf dagen. Bovendien legden de meeste apotheken veel te weinig uit hoe het geneesmiddel veilig te gebruiken. Informatie over eventuele bijwerkingen of wanneer je het geneesmiddel niet mag nemen, kwam nauwelijks aan bod.
Massembre
Ben jij het zonnetje in huis en maak je graag het mooie weer in de keuken door met ingrediënten te toveren? Kazou zoekt medewerkers voor zijn kookploegen.
Na een wandeling in de bossen heerlijk ontspannen in de sauna. Dat kan tijdens de wellnessdagen van 12 tot 18 februari in Massembre.
De kookploeg legt op vakantie de knorrende magen het zwijgen op. Dankzij hun gouden handen, knappe koppen en stalen zenuwen lossen zij ook kleine praktische zaken en probleempjes in een vingerknip op. Kazou biedt jou in ruil een gratis verblijf, een onkostenvergoeding en de nodige ondersteuning. Voel je aan je kleine teen dat dit jouw ding is? Of droom je stiekem al jaren van je eigen popuprestaurant? Bekijk de vrije plaatsen op de website en contacteer het organiserend verbond om je kandidaat te stellen.
www.kazou.be/kookploeg
Elke dag kun je met wandelgidsen de bossen en omgeving van Massembre verkennen. Zin om ook het avonturenparcours en het hoogteparcours met apenbruggen en een deathride te proberen? Of voel je je veiliger bij een trektocht met de ezels? Je kiest zelf aan welke groepsactiviteit je deelneemt. Onder deskundige begeleiding kun je ook mentaal ontspannen met yoga, mindfulness en massage. Of laat je verwennen in de sauna of jacuzzi en geniet na in het degustatiechalet met warme en koude dranken. Kinderen kunnen de activiteiten meedoen.
www.massembre.be
17 600 jongeren 17 600 Belgische tieners tussen 11 en 20 jaar slikten vorig jaar antidepressiva, zo blijkt uit cijfers van het Riziv. Volgens kinderpsychiaters is het amper bewezen dat die medicatie op jonge leeftijd werkt.
Nathalie Meskens in Het Laatste Nieuws
Als je geneesmiddelen via internet bestelt, krijg je te weinig informatie over de juiste dosis en eventuele bijwerkingen. Dat toont een onderzoek van de consumentenorganisatie TestAankoop aan.
Wellness in
krijgen antidepressiva
Wacht niet op iets dat je uit het lood slaat, maar denk na over het leven terwijl het goed gaat.
Geneesmiddelen via internet
Koken bij Kazou
Hoe gaat het met u?
Stefan Dewickere
Tijd voor iets nieuws De tijd vliegt. Het is een cliché, ik weet het, maar nu de eindejaarsperiode aanbreekt, sta je er opnieuw bij stil hoe snel een jaar voorbij gaat. Het lijkt nog niet eens zo lang geleden dat we 2017 met veel feestgedruis inzetten, maar ondertussen staat 2018 al voor de deur en kunnen we elkaar opnieuw het beste wensen. Het valt nauwelijks te geloven hoe snel onze wereld aan het veranderen is. In een niet eens zo heel ver verleden volgde ik tijdens mijn studies het vak ‘nieuwe communicatietechnologieën’. Presenteren gebeurde toen nog met een overheadprojector, zo’n toestel waarbij je een transparant op een lichtbron moest leggen. Wat er op de transparant geschreven stond, werd dan via een ingenieus systeem met spiegeltjes op een muur geprojecteerd. Dat was modern in die tijd. Veel van de zaken die toen op die muur geprojecteerd werden, leken sciencefiction. Stel je voor dat je thuis vanuit je zetel een film zou kunnen opvragen en dat je die meteen op je televisietoestel zou kunnen bekijken. Of beeld je eens in dat je op je telefoontoestel live televisie zou kunnen kijken.
3
[ kortgeknipt ]
Oedeem na
borstkanker
Borstkankerpatiënten kunnen pijn en fysieke beperkingen ervaren door lymfoedeem van arm of hand als gevolg van de behandeling. De vier belangrijkste pijlers van de behandeling van lymfoedeem zijn: huidzorg, oefentherapie, compressietherapie en manuele lymfedrainage. Voor deze laatste behandelvorm is de bewijskracht beperkt. Daarom loopt er een onderzoeksproject in 3 universitaire ziekenhuizen (UZ Leuven, UZ Antwerpen en UMC Sint-Pieters in Brussel) en in één algemeen ziekenhuis (AZ Groeninge, Kortrijk). Dit project onderzoekt het effect van manuele lymfedrainage, als aanvulling op huidzorg, oefentherapie en compressietherapie.
tessa.devrieze@kuleuven.be Tel. 016 34 50 05
Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Bram Dehouck | Rosine Pittevils | Sarah Vandoorne | Anneleen Vermeire | Michiel Verplancke | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Guy Puttemans
Ruim 3 000 kinderen tussen 11 en 15 jaar namen vorig jaar antidepressiva. Dat is een stijging van 8,6 procent in vergelijking met 2015. In de leeftijdsgroep 11 tot 16 jaar gaat het met 14 480 jongeren om een verhoging van 2 procent. Nochtans waarschuwden kinderpsychiaters vorig jaar al voor dat hoge aantal. Kinderen en jongeren mogen niet be-
handeld worden als volwassenen. Hun hersenen zijn nog in volle ontwikkeling. Problemen van kinderen en jongeren mogen niet onderschat worden. De druk op hen neemt steeds toe. Geneesmiddelen voorschrijven zonder psychotherapie is echter niet aangewezen. CM geeft een tegemoetkoming voor psychotherapie aan jongeren met recht op kinderbijslag.
www.cm.be/psychotherapie
Lieven Van Assche
[ de kijk van ]
Compagnie Gagarine
2
‘Wandelen geeft energie’
Fijn stof piekt
‘Vroeger speelde ik samen met mijn man badminton, maar nu kunnen we dat niet meer’, zegt de goedlachse Brenda de Vries (37) uit Balegem, mama van twee kinderen (11 en 9). ‘Door een moeilijke bevalling van jaren geleden in mijn geval. Rug, bekken, blaas: alles zit vast. Maar ik ga wekelijks naar de kinesist. Na zo’n sessie heb ik het gevoel dat ik alles weer aankan.’
In tegenstelling tot andere landen is het bij ons nog altijd niet verboden om te roken in de auto met kinderen. Het veroorzaakt nochtans een piek van fijn stof. Onderzoek heeft aange-
‘Iedereen leeft te hectisch. We willen te veel: alle activiteiten op school meedoen, en hobby’s van de kinderen, en eigen hobby’s. Daar zijn we niet voor gemaakt.’
na één sigaret in de auto toond dat de concentratie fijn stof in een auto zonder te roken 10 000 ultrafijne stofdeeltjes per kubieke centimeter bedraagt. Al na het roken van een sigaret in een auto met gesloten ramen loopt dat op tot 3 miljoen fijnstofdeeltjes. Het raam openen doet de fijnstofconcentratie wel onmiddellijk dalen. Toch blijft die met 233 000 stofdeeltjes per kubieke centimeter nog gevaarlijk hoog. Iedereen in de wagen ademt deze ultrakleine deeltjes in. Kleine kinderen die passief roken, lopen meer risico op ernstige luchtweginfecties en wiegendood.
‘Om daaraan te ontsnappen, hebben mijn man en ik de gewoonte om te gaan wandelen na het werk. We zitten in een wandelclub en gaan op stap in de Vlaamse Ardennen. Dat hoeft niet ver te zijn: zolang we maar niet in onze zetel belanden. Een inspanning leveren geeft energie. Misschien proberen we nog eens te badmintonnen? Of salsa, dat willen we al lang eens doen.’
5
[ uitgelicht ] de prijs van een ziekenhuisopname
Deze tips beperken je
[ de voorzet ]
ziekenhuisfactuur
Net zoals in de vorige jaren stelde CM in 2016 een stijging vast van de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers. Vooral voor dagopnames betaalde je meer dan in 2015. CM-consulente Miek Borghs verklapt je vijf tips om je ziekenhuisfactuur onder controle te houden.
informatie over de kost van de verschillende kamertypes.’
3
> TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO: GUY PUTTEMANS
je arts om de kost van 1 Vraag de ingreep in te schatten Je ziekenhuisfactuur bestaat onder meer uit kosten voor het verblijf, medisch materiaal, geneesmiddelen en het ereloon voor je arts. Dat ereloon wordt deels betaald door de ziekteverzekering en deels door jou, het remgeld. Bovenop dat ereloon kan je arts in een eenpersoonskamer ook ereloonsupplementen vragen. Het zijn deze supplementen die vaak het grootste deel van je factuur beslaan. Bleef je in 2016 na een behandeling overnachten (een klassieke opname) in een eenpersoonskamer, dan bestond je factuur gemiddeld voor 62,4 procent uit ereloonsupplementen. Bij zo’n opname in een eenpersoonskamer rekent het ziekenhuis ook kamersupplementen aan. Consulente Miek: ‘Check de website van het ziekenhuis, voordat je een ingreep laat doen. Veel ziekenhuizen bieden online kostenramingen aan voor vaak voorkomende ingrepen. Die zijn weliswaar niet bindend. Voor een persoonlijke kostenraming kun je terecht bij je arts of ziekenhuis.’
Consulente Miek Borghs: ‘ Kom gerust langs bij CM als je denkt dat er iets niet klopt aan je ziekenhuisfactuur.’
of tweepersoonskamer? 2 EenDenk aan je portefeuille De keuze tussen een eenpersoonskamer of een kamer voor twee of meer personen maakt een groot verschil. In 2016 betaalde je gemiddeld 277 euro voor een klassieke opname in een twee- of meerpersoonskamer. Koos je voor een eenpersoonskamer, dan betaalde je meer dan vijf keer zoveel: 1 496 euro. Dat verschil is vorig jaar ook verder gestegen in het chirurgisch dagziekenhuis. Daar vinden ingrepen plaats, zoals een cataractoperatie, waarvoor je niet hoeft te overnachten. Voor een eenpersoonskamer in het chirurgisch dagziekenhuis betaalde je in 2016 gemiddeld 8 procent meer dan het jaar ervoor. Concreet bete-
kent dit dat je in een tweepersoonskamer gemiddeld 115 euro betaalde, in een eenpersoonskamer het zevenvoud daarvan: 813 euro. Een eenpersoonskamer is duurder om twee redenen. Ten eerste mogen artsen in een eenpersoonskamer een ereloonsupplement vragen, als jij als patiënt om zo’n kamer gevraagd hebt. In kamers voor twee personen of meer mag dat niet. Ten tweede betaal je voor een eenpersoonskamer een kamersupplement. Ook deze zijn afgeschaft in twee- of meerpersoonskamers. Consulente Miek: ‘Vlak voor je opname in het ziekenhuis, moet het ziekenhuis je een opnameverklaring voorleggen. Daar kun je aanduiden welk type kamer je wilt. Je vindt er ook
Wat betaal je in een chirurgisch dagziekenhuis?
€68
€68
Ereloonsupplementen
€639
Kosten voor materiaal, kamer en andere diensten
Kosten voor materiaal, kamer en andere diensten
€44
€106
Onder diverse kosten verstaan we de kosten voor producten die niet met de medische zorg te maken hebben. Dingen als televisie, telefoon, internet en een maaltijd voor de begeleidende partner of ouder. Het ziekenhuis kan zowel in eenals meerpersoonskamers diverse kosten aanrekenen. Consulente Miek: ‘Elk ziekenhuis heeft zijn eigen lijst voor diverse kosten die je kunt raadplegen op de website of aan de ontvangstbalie. Het ziekenhuis mag deze kosten enkel aanrekenen als je om deze diensten en goederen hebt gevraagd.’
Op www.cm.be/ziekenhuisfactuur kun je zelf opzoeken hoeveel je ongeveer voor je opname in het ziekenhuis zal moeten betalen. Het is een eerste prijsindicatie, die je verder kunt bespreken met je arts. Je ziet er per ziekenhuisdienst de mediaan van verschillende kostenposten, zoals de ereloonsupplementen, diverse kosten en kamersupplementen. Consulent Miek: ‘Onder het tabblad Tarieven vind je het maximaal percentage ereloonsupplementen dat de artsen in dat ziekenhuis mogen aanrekenen. Bedraagt dat maximum bijvoorbeeld 300 procent, dan wil dat zeggen dat die arts je drie keer het normale ereloon mag aanrekenen. Je hospitalisatieverzekering dekt mogelijk een lager percentage ereloonsupplementen.’
Klopt er iets niet aan je factuur? Contacteer dan gerust het ziekenhuis. Ook als je moeilijkheden ondervindt om de factuur binnen de opgelegde termijn te betalen, verwittig je het ziekenhuis. Consulente Miek: ‘Aarzel niet om bij CM langs te komen met je ziekenhuisfactuur voor je ze betaalt. De medewerkers van CM kunnen je altijd uitleg geven over de factuur en nagaan of er geen fouten in staan. In die gevallen kan de dienst Ledenverdediging je factuur betwisten bij het ziekenhuis.’
Totaalbedrag: €813
*Waarvan 3 euro overige kosten, onder meer bij moeder-kindkamer.
Een ereloonsupplement Het is niet langer te verantwoorden is – de naam zegt het zelf – een extra bedrag dat je dat je voor dezelfde zorg zoveel meer als patiënt betaalt bovenbetaalt in een eenpersoonskamer. op het gewone honorarium van de zorgverlener die je behandelt. In tegenstelling tot dat honorarium, dat je vaak voor een groot deel terugbetaald krijgt, is een ereloonsupplement volledig voor rekening van de patiënt. In een eenpersoonskamer kun je op die manier voor onaangename verrassingen komen te staan. Bij 1 patiënt op de 100 loopt de factuur voor een klassieke ziekenhuisopname op tot meer dan 6 750 euro.
4 Vergelijk ziekenhuistarieven
ziekenhuis
Remgeld
Remgeld
1 496 euro. Zoveel betaal je gemiddeld uit eigen zak voor een klassieke ziekenhuisopname in een eenpersoonskamer. Dat is ruim vijf keer meer dan voor een opname in een kamer voor twee of meer personen. De belangrijkste oorzaak voor dat immense verschil: de ereloonsupplementen. In een kamer voor twee of meer personen zijn die verboden. In een eenpersoonskamer niet. Jaar na jaar zien we die ereloonsupplementen stijgen, zo blijkt uit de dertiende editie van de CM-ziekenhuisbarometer.
Vraag naar de tarieven van de diverse kosten
je factuur onduidelijk, 5 Iscontacteer dan CM en het
Eenpersoonskamer
Tweepersoonskamer
Totaalbedrag: €115*
Iedereen een eenpersoonskamer
www.cm.be/ziekenhuisbarometer
Dat je voor dezelfde zorg zoveel meer betaalt in een eenpersoonskamer, is niet langer te verantwoorden. Meer zelfs, het is niet meer van deze tijd dat een patiënt moet kiezen tussen een eenpersoonskamer of een kamer voor twee of meer personen. Als gezondheidsfonds vinden wij dat de eenpersoonskamer in ziekenhuizen de norm moet worden. Dat is ook wat de mensen willen. Twee jaar geleden hielden wij een enquête bij meer dan 50 000 leden. Ongeveer driekwart gaf aan een eenpersoonskamer te verkiezen, bij jongeren liep dit op tot boven de 80 procent.
Stefan Dewickere
4
Dat kan echter alleen maar als op termijn ook de ereloonsupplementen weggewerkt worden. Dat is wel degelijk haalbaar. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg gaf al aan dat een nieuw financieringsmodel voor de ziekenhuizen mogelijk is als we onder meer iets doen aan het huidige overaanbod en de versnippering. Minister Maggie De Block wil werk maken van de hervorming van de ziekenhuisfinanciering. Laat ons het fundamentele debat over de ereloonsupplementen daarbij niet uit de weg gaan. Zorgverleners en ziekenhuizen moeten open kaart spelen. We moeten absoluut vermijden dat we verder afglijden richting een gezondheidszorg met twee snelheden, waarbij eenpersoonskamers enkel toegankelijk zijn voor wie het zich kan veroorloven.
Luc Van Gorp, Voorzitter CM
7
[ goed in mijn vel ] hormonale voorbehoedsmiddelen
IMPLANTAAT Het staafje wordt om de 3 jaar vervangen.
SPIRAAL Het spiraaltje wordt om de 3 of 5 jaar vervangen.
Katrien Vermeire (Sensoa vzw): ‘ Vrouwen die roken, zeker als ze boven de 35 zijn, kiezen beter voor andere anticonceptie dan de pil.’
DE VOORDELEN! ‘Naast een minimaal risico op zwangerschap heb je ook veel niet-anticonceptieve voordelen. Met de pil, de vaginale ring en de pleister kunnen vrouwen hun cyclus regelen. Ook sommige vrouwen die last hebben van premenstrueel syndroom (PMS) varen wel bij de combinatiepreparaten.’
Met de anticonceptiewijzer van Sensoa kun je kijken welk voorbehoedsmid-
‘Van de pil, pleister en ring kun je een trombose krijgen. Het gaat om relatief lage risico’s. Vooral de (duurdere) pillen van de derde en vierde generatie, die de hormonen in lichtere dosissen toedienen, zijn risicovol. Sommige mensen moeten beter opletten dan andere. Als je aanleg hebt voor hart- en vaatziekten of eerder een trombose gehad hebt, neem je beter niet de pil of andere combinatiepreparaten. Ook vrouwen die roken, zeker als ze boven de 35 zijn, kiezen beter voor andere anticonceptie. Datzelfde geldt voor wie migraine met aura heeft, een bepaald soort migraine waarbij je flikkeringen ziet. Bespreek met je huisarts of je risico loopt.’
Je laat de ring 3 weken zitten, daarna las je een stopweek in.
‘Sommige wetenschappelijke studies zeggen dat een spiraaltje kan leiden tot depressieve gevoelens. Van een spiraaltje werd lang gedacht dat de hormonen lokaal bleven, in de baarmoeder, maar een zeer kleine dosis van de hormonen belandt ook in de bloedbaan. Ook bij de pil is neerslachtigheid een potentiële nevenwerking. Verder wetenschappelijk hiernaar is wenselijk. Heb je klachten of voel je je neerslachtig, ga erover in gesprek met je huisarts. Hij kent je het best.’ ‘Als je stopt met de prikpil kun je niet meteen zwanger worden, want de hormonen blijven een tijdlang in je lichaam. Bij het kiezen van je anticonceptie is het altijd belangrijk om na te denken of je kinderen wil en op welke termijn. Hoe ziet je leven er nu uit? En hoe wil je dat je leven er over vijf jaar uitziet?’
Dagelijks neem je drie weken lang een pil. Daarna kun je een stopweek inlassen of neem je de pil continu door.
VAGINALE RING
snij de bouillongroenten in grote stukken en doe ze met de tijm, de laurier en de peperbolletjes in een kookpot • doe er de kalkoenbil bij en zet onder water • kook de bil 50 tot 60 minuten, haal ze uit de bouillon en laat afkoelen • kook de noedels 4 tot 5 minuten in gezouten water • giet af en verfris onder koud water • snij de prei in ringen • verwijder zaden en zaadlijsten van de paprika en snijd hem in blokjes • snijd de sluimererwten eventueel in stukjes • verhit wat arachideolie in een wok en roerbak de prei, paprika, sluimererwten en sojascheuten beetgaar • kruid ze met peper en zout en houd ze warm •pel de ui, snipper hem fijn en fruit hem in wat olie in de wok • doe er de kerriepoeder en de gevogeltebouillon bij • breng aan de kook, roer er het ei door en breng op smaak met peper en zout • voeg er de noedels aan toe en houd warm • ontbeen de kalkoenbil en wentel het vlees door het maïszetmeel • doe de arachideolie in de wok en frituur de kalkoenstukjes krokant • kruid met kipkruiden en serveer met de groenten en de noedels
DE NADELEN?
PIL
Elke week plak je een nieuwe pleister op je huid, na drie weken las je een stopweek in.
Voor 4 personen: Bouillongroenten: 1 ui • 1 stengel selder • 1 wortel • 1 stengel prei • tijm • laurier • enkele peperbolletjes • 1 kalkoenbil • 400 g • rijstnoedels • zout • 1 stengel prei • 150 g rode paprika • 150 g sluimererwten - 4 dl arachideolie + wat extra • 150 g sojascheuten • peper • 100 g ui • 1 eetlepel kerriepoeder • 3 dl gevogeltebouillon • 1 ei • 50 g maïsbloem • 10 g kippenkruiden
DE VOORDELEN!
DE NADELEN?
PLEISTER
Krokante kalkoen met rijstnoedels en geroerbakte groenten
‘De meeste anticonceptie met enkel progesteron zijn voorbehoedsmiddelen op lange termijn, zo moet je niet per se elke dag of om de paar weken eraan denken. Anticonceptie met enkel progesteron zijn bovendien een goed alternatief voor wie geen oestrogenen mag gebruiken, zoals het gebruik van de minipil bij borstvoeding.’
Driekwart van de Vlaamse vrouwen tussen 15 en 49 jaar gebruikt anticonceptie. Daarvan neemt driekwart de pil. Dat is veel, maar minder dan tien jaar geleden, wanneer 85 procent nog zweerde bij de pil. Andere anticonceptie zijn duidelijk in opmars. Maar wat weten we erover? Welke neveneffecten kunnen voorbehoedsmiddelen hebben? En welke past bij jou?
DE PIL EN CO
Dagelijks neem je de minipil, zonder stopweek.
Om de 3 maanden ga je naar de dokter voor een prik.
> TEKST: SARAH VANDOORNE > FOTO: LISA DEVELTERE
2 HORMONEN
MINIPIL
roene Ter G te Poor
met
PRIKPIL
Neem ik dagelijks de pil of laat ik om de drie of vijf jaar een spiraaltje plaatsen? Maar is de pil slecht voor mijn libido en krijg ik echt depressieve neigingen van zo’n spiraaltje? Katrien Vermeire, medewerker bij Sensoa (Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid) zet alle hormonale anticonceptie op een rij en bespreekt de voor- en nadelen (en vooroordelen). ‘Informeer jezelf en bespreek met je arts wat het best bij je past.’
Dat vroegen we aan Katrien Vermeire, beleidsmedewerker bij Sensoa vzw. Met haar wilden we het specifiek hebben over hormonale anticonceptie. ‘Die voorbehoedsmiddelen beschermen niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen, maar zijn zeer effectief tegen ongewenste zwangerschap’, zegt Vermeire. ‘Er bestaan twee soorten hormonale anticonceptie: je hebt voorbehoedsmiddelen die de hormonen oestrogenen en progesteron combineren, zoals de pil, en je hebt anticonceptie met enkel progesteron, zoals het spiraaltje.’
1 HORMOON
HE SPIRA T ALT EN CO JE
Chris Ward
Welke anticonceptie past bij jou?
[ smakelijk ]
‘Het kan voorkomen dat de pil je libido verlaagt. Het is vaak moeilijk om uit te maken wat net de oorzaak is, omdat libido door veel zaken wordt bepaald. Belangrijk is dat je tegen je huisarts kunt zeggen dat je je niet goed voelt bij je anticonceptiemiddel en dat je samen kunt zoeken naar alternatieven.’
del het best bij je past. Meer info via www.seksualiteit.be/anticonceptie.
Nieuw CM-voordeel vanaf 1 januari Wie anticonceptie neemt, heeft soms recht op gedeeltelijke terugbetaling. Via de wettelijke ziekteverzekering krijgen meisjes en vrouwen die nog geen 21 jaar zijn een tegemoetkoming van 3 euro per maand. Vanaf 2018 zullen CM-leden met verhoogde tegemoetkoming die ouder zijn dan 21 recht hebben op eenzelfde tegemoetkoming vanuit de CM-diensten en voordelen*. Bespreek met je arts of je de juiste anticonceptie neemt. Vaak bestaan er goedkopere alternatieven. *Onder voorbehoud van goedkeuring van de Controledienst.
Lennert Deprettere
6
Gerecht zonder gluten van Koen Strubbe, docent aan de school Ter Groene Poorte.
8
9
[ even buiten strijd ] papier naar digitaal
5 vragen over het eAttest Het is een ritueel: na elk doktersbezoek een doktersbriefje in de lade leggen om een tijd later met een hele verzameling naar de brievenbus van je ziekenfonds te trekken. Binnenkort is dit mogelijks verleden tijd. Het eAttest doet de intrede.
?
> TEKST: MICHIEL VERPLANCKE
?
Wat is het eAttest? Nu krijg je na een doktersbezoek van je huisarts een getuigschrift voor verstrekte hulp mee. Dat breng je binnen bij je ziekenfonds, waarna je een tegemoetkoming ontvangt op je rekening. Vanaf 1 januari 2018 kan je huisarts ervoor kiezen om dat getuigschrift zelf digitaal door te sturen naar je ziekenfonds. Dat digitale getuigschrift is het eAttest. Je betaalt je arts nog altijd de volledige som na een raadpleging, maar als hij een eAttest opstuurt, hoef je zelf niets meer binnen te brengen bij je ziekenfonds. Dat wordt rechtstreeks geregeld tussen je arts en je ziekenfonds.
Wat staat er op het bewijsstuk?
?
Op het bewijsstuk zie je onder meer het volgnummer van je eAttest en welke verstrekkingen je arts heeft uitgevoerd. Op het ontvangstbewijs van je arts, dat meestal op hetzelfde document als het bewijsstuk wordt afgedrukt, zie je het bedrag dat je dokter je heeft aangerekend en wat je betaald hebt.
Gebruiken alle artsen vanaf 1 januari het eAttest? Voorlopig kunnen enkel huisartsen ervoor kiezen om met het eAttest te werken. Specialisten werken nog met de papieren versie. Bovendien is het niet verplicht. Elke huisarts kiest individueel of hij het eAttest gebruikt. Je kunt ernaar vragen, maar de beslissing ligt bij je arts.
STRAFFE VAKANTIES STRAFFE CM-KORTINGEN TOT â‚Ź 245 KORTING* VOOR CM-LEDEN
*ALGEMENE VOORWAARDEN OP KAZOU.BE advertentie_CM_B190H67.indd 1
Dat is het streefdoel. Terwijl je nog bij je arts zit, stuurt die het eAttest door naar je ziekenfonds. Aan de hand van een geautomatiseerd proces, weigert of aanvaardt die de aanvraag. Een ziekenfonds kan een aanvraag bijvoorbeeld weigeren als de arts prestaties opschrijft die in principe niet op dezelfde dag mogen worden uitgevoerd. Aanvaardt de ziekenfonds de aanvraag, dan stuurt die onmiddellijk een ontvangstbewijs terug naar je arts, waarop het volgnummer van het eAttest staat. Dat nummer vermeldt de arts op het bewijsstuk dat hij jou meegeeft. Indien nodig controleert de ziekenfonds het eAttest nadien nog meer in detail. Als dat afgerond is, stort je ziekenfonds onmiddellijk het geld op je rekening voor de terugbetaalbare prestaties.
Krijg ik nog iets mee van mijn arts? In de plaats van het getuigschrift krijg je een bewijsstuk en een ontvangstbewijs mee. Dat houd je het best bij totdat de tegemoetkoming op je rekening staat. Op het ontvangstbewijs vind je namelijk een nummer waarmee je informatie over het bijhorende eAttest kunt opvragen bij je ziekenfonds. Heb je een bijkomende verzekering, dan houd je het best de bewijsstukken en ontvangstbewijzen bij. De ziekenfonds of verzekeringsmaatschappij kan deze nodig hebben om je de kosten te vergoeden.
Word ik sneller terugbetaald door het eAttest?
18/10/2017 19:22
Aangezien het nu soms wat tijd vraag vooraleer je je getuigschrift aan je ziekenfonds bezorgt, en dit attest nu onmiddellijk digitaal wordt doorgestuurd, is de kans groot dat het met het eAttest sneller zal gaan.
Arbeidsongeschikte zelfstandigen Niet alleen het eAttest is nieuw vanaf 1 januari 2018. Ook voor arbeidsongeschikte zelfstandigen zal er een aanpassing zijn. Word je vandaag als zelfstandige arbeidsongeschikt, dan kun je pas na een maand aanspraak maken op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Vanaf 1 januari zal dat al na twee weken, dus vanaf de 15de dag arbeidsongeschiktheid, kunnen. Dat wil ook zeggen dat de aangiftetermijn wijzigt voor zelfstandigen. Nu beschik je over een periode van 28 dagen na de begindatum van je arbeidsongeschiktheid om aangifte te doen, vanaf 1 januari zal die termijn 14 dagen bedragen. www.cm.be/ aangifte-zelfstandigen
[ de huisdokter ] gesnotter en gehoest
Hoe geraak je van die vervelende verkoudheid af? We kennen allemaal het gesnotter en gehoest. Elk van ons heeft al eens te maken gehad met een hardnekkige verkoudheid. Hoe voorkom je dat je neus helemaal vast zit en hoe geraak je van zo’n snotvalling af?
Wat is een verkoudheid? Als je een verkoudheid hebt, zwelt het slijmvlies van je neus, keel en bijholten. Door die overvloed aan slijm kunnen een resem klachten ontstaan. Je neus zal verstoppen of je krijgt juist een loopneus. Niezen of hoesten is er vaak ook bij. Vaak zal je keel kriebelen of pijn doen en je stem wordt misschien hees. Je hoofd of je oor kan ook pijn doen. Hoe krijg ik een verkoudheid? Er bestaan maar liefst tweehonderd verschillende soorten virussen die een ontsteking van je slijmvlies veroorzaken. Die verkoudheidsvirussen verspreiden zich wanneer je praat, hoest of niest. Hoe voorkom ik die verkoudheid? Verkoudheden zijn moeilijk te voorkomen. Schud beter niet de hand van iemand die net zijn neus heeft gesnoten of die in zijn hand heeft gehoest. Dat is namelijk de makkelijkste manier om een verkoudheid op te lopen. Wrijf met je eigen handen niet aan je ogen, neus of mond en was regelmatig je handen. Houd bij het hoesten of niezen steeds zelf een zakdoek voor je mond en neus. Voorkom verdere verspreiding door nadien opnieuw je handen te wassen. Wat kun je doen tegen een verkoudheid? Een verkoudheid is onschuldig en gaat vanzelf over, maar soms duurt het gesnotter en gehoest enkele weken. Uitzieken is de boodschap. Soms kunnen volgende tips helpen om je klachten te verminderen. Bij een branderige keel helpt het om regelmatig te drinken. Je neus kun je spoelen met een zoutwateroplossing. Als je je neus snuit, snuit dan het best elk neusgat afzonderlijk en zonder te persen. Wanneer raadpleeg ik een huisarts of apotheker? Je lichaam bestrijdt zelf de verkoudheid door afweerlichaampjes aan te maken. Geneesmiddelen zijn dus niet nodig, antibiotica al zeker niet. Bij hoofd- of spierpijn kun je een pijnstiller nemen. Het gebruik van ontzwellende neusdruppels wordt eerder afgeraden. Gebruik ze zeker niet langer dan vijf dagen. Ook hoestsiroop is af te raden: de werking ervan bij een verkoudheid werd nooit bewezen. Elise Rummens preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter
11
[ sterker met steun ] veilig met persoonlijk alarm
‘Ik durfde niet meer in de douche’ ‘Geen tweede keer’, dacht Dirk Claerbout (56) uit Kuurne. Acht jaar geleden maakte hij een zware val in huis. Het duurde een dag en een nacht voor hij werd gevonden. Nu voelt hij zich veilig dankzij zijn persoonlijk alarm. ‘Een duw op de knop en iemand komt me helpen.’
mee. En wat in de douche? Ik begon steeds meer situaties te vermijden waarbij ik bang was om te vallen.’
> FOTO: DAVID SAMYN
Vals alarm
D
irk woont in een charmant huisje in Kuurne. Hond Blitz is zijn beste kameraad. ‘Blitz vergezelt me overal’, zegt Dirk terwijl de hond vrolijk door de woonkamer rent. Ver gaan de twee niet meer. Dirk kan nog slechts 100 meter stappen. En met de auto blijft hij in een straal van 15 kilometer rond zijn woonst.
Onderkoeld onderaan de trap
Dirk Claerbout: ‘Als ik op de alarmknop druk, probeert de zorgcentrale mij onmiddellijk te contacteren.’ benen. De kans is te groot dat ik opnieuw val. Ik slaap en leef nu op het gelijkvloers.’ Het persoonlijk alarm kwam ter sprake. ‘Onze vader had zo’n toestel voor hij naar een woonzorgcentrum verhuisde’, vertelt Bernice. ‘Ik raadde
Dirk aan er ook een te huren.’ Dirk twijfelde. ‘Overal nam ik mijn gsm mee. Als er iets gebeurde, kon ik iemand bellen. Maar toch voelde ik me nooit echt op mijn gemak. Als je valt, vliegt de gsm uit je handen en ben je er niets
Het slimste alarm Het persoonlijk alarm werkt via een vaste telefoonlijn of een simkaart. Je kunt je veiligheid verhogen met slimme detectoren. Ze worden aan je persoonlijk alarm gekoppeld zonder extra bekabeling. Bewegingsmelder verwittigt de zorgcentrale als er op bepaalde momenten geen beweging is in huis. Rookmelder slaat alarm in huis en bij de zorgcentrale bij abnormale rookontwikkeling.
Michel helpt minderbedeelden aan mooie kerst
CO-melder geeft een signaal in huis en naar de zorgcentrale bij een te hoge concentratie van CO-gassen.
Paniekknop wordt gemonteerd naast de voordeur, zodat je hulp kunt inroepen bij ongewenst bezoek.
Valdetector alarmeert de zorgcentrale na een val, ook als je niet in staat bent om op de knop te drukken.
Trekschakelaar wordt vooral gebruikt in de slaapkamer en de badkamer.
Deurcontact registreert het openen van een deur en treedt in werking als die deur niet binnen een bepaalde tijd gesloten wordt.
Medicatieverdeler verdeelt op tijd je geneesmid delen en verwittigt de zorgcentrale als je je medicatie niet neemt.
Uiteindelijk hakte Dirk de knoop door. ‘Een goede vriend ging naar de Thuiszorgwinkel om te informeren naar een persoonlijk alarm. Vijf dagen later was het al geïnstalleerd.’ Dirk toont het polsbandje met de alarmknop. Als hij op de knop duwt, klinkt er een signaal uit het basistoestel dat werkt via een telefoonverbinding. ‘Via het toestel kan ik aangeven dat het vals alarm was’, zegt Dirk. ‘Anders wordt automatisch de zorgcentrale verwittigd. Zij proberen mij dan onmiddellijk te contacteren. Lukt dat niet, dan bellen ze iemand die me komt helpen.’
Drie namen Wie zijn de mensen die Dirk te hulp snellen? ‘Je moet drie namen doorgeven van mensen die in de buurt wonen.’ Gelukkig kan Dirk rekenen op goede vrienden. ‘Maddy en Philip wonen dichtbij. Zij helpen mij met van alles en nog wat. Als het nodig is, staan ze hier binnen enkele minuten.’ Zus Bernice is de derde naam op de lijst. Elke contactpersoon heeft een sleutel van het huis. Kan de zorgcentrale geen contactpersoon bereiken, dan bellen ze de hulpdiensten. Dirk is dus zeker dat hij geholpen wordt in nood. ‘Ik voel me veel veiliger dankzij het persoonlijk alarm. En de polsband is waterbestendig, ik kan er dus mee onder de douche’, lacht hij. Ook Bernice voelt zich geruster. ‘Het ongeval van Dirk heeft ons de stuipen op het lijf gejaagd. Door zijn hersenletsel is hij nog steeds zeer afhankelijk van anderen. Maar al bij al is het toch nog goed gekomen.’
Voor meer info over het persoonlijk alarm surf naar www.cm.be/persoonlijk-alarm of contacteer het ziekenfonds in je regio.
‘Ik ben godsdienstleerkracht van opleiding en heb altijd lesgegeven in Aalst. Bij mijn leerlingen zag ik veel sociale ellende. Tijdens mijn lessen kwam Poverello ter sprake. De visie van dat huis sloeg bij mij wel aan. Het is meer dan enkel een warme maaltijd en een warm onthaal: de vrijwilligers verdelen ook kleren en dekens aan wie het moeilijk heeft. Toen ik wat minder ging lesgeven, wilde ik zelf in de praktijk staan, in plaats van altijd de theorie te geven. Intussen ben ik er twintig jaar vrijwilliger.’ Luisterend oor ‘Tijdens mijn eerste dagen bij Poverello heb ik vooral groenten gekuist en de afwas gedaan. Nadien werd ik dagverantwoordelijke. Elke vrijdag leid ik alles in goede banen. Ik zie hier mensen die het niet louter financieel moeilijk hebben: velen zijn sociaal arm. Ze lijden aan een contactstoornis, vechten tegen een verslaving, hebben niemand, leven vaak op straat. Wij ontvangen hen met respect en bieden een luisterend oor. Veel verhalen gaan door merg en been. Vorig jaar was er op oudejaar een man van 85 die me toevertrouwde dat hij nog geen slaapplek had voor die avond. Wij belden rond om iets te regelen, maar op het eerste zicht was alles vol. De man mocht pas ‘s avonds terugbellen om te weten of hij die nacht een dak boven zijn hoofd zou hebben. Dat heb ik met mij meegedragen. Want ik ging naar huis om het nieuwe jaar te vieren, terwijl hij nog moest wachten op dat telefoontje.’ Kerstmis ‘Hier vieren we feest net na kerst, op 27 december. Normaal kost een lunch 1 euro, maar op die dag is de maaltijd gratis voor de 100 personen die bij ons binnen kunnen. Wat er op het menu staat, kan ik nu nog niet zeggen. Dat hangt af van wat we toebedeeld krijgen. Poverello hangt niet af van voedselbanken, maar we krijgen veel voedseloverschotten van scholen, studentenverenigingen, Welzijnszorg … Vorig jaar was het hoofdgerecht een geschenk van een jagersgroep, die wilde fazant geschoten had. Dat serveerden we met groentjes en kroketjes. Als dessert was er een buffet met ijstaart, koffie en pralines.’ Sarah Vandoorne
Mag het ziekenhuis voorschot vragen voor opname? Als je wordt opgenomen in het ziekenhuis, dan is het mogelijk dat je een voorschot moet betalen. Dat bedrag is afhankelijk van je kamerkeuze. Bij een opname mag het ziekenhuis een voorschot vragen op de verblijfskosten, die de patiënt zelf moet betalen. Na elke verblijfsperiode van zeven dagen heeft het ziekenhuis het recht om een nieuw voorschot aan te rekenen. In een twee- of meerpersoonskamer mag het voorschot maximaal 150 euro bedragen voor volwassenen. Voor hun personen ten laste is dat maximaal 75 euro, voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming maximaal 50 euro. In een eenpersoonskamer kan dat bedrag verhogen met maximaal zeven keer het bedrag van het supplement voor een eenpersoonskamer, dat vermeld staat op de opnameverklaring.
Ook bij een dagopname in een eenpersoonskamer is een voorschot vragen toegestaan. Dan betaal je maximaal het kamersupplement voor een eenpersoonskamer. Bij een dagopname in een twee- of meerpersoonskamer is een voorschot vragen verboden. Kun je het voorschot niet betalen, dan mag het ziekenhuis je een opname in een meerpersoonskamer nooit weigeren. Ziekenhuisartsen mogen aan patiënten die opgenomen worden, geen voorschot vragen voor hun prestaties. Een voorschot op de verblijfskosten wordt altijd betaald aan het ziekenhuis zelf. Vraag daarvan een betalingsbewijs. Eventuele voorschotten moeten nadien van de ziekenhuisfactuur worden afgetrokken.
[ de vraag ]
Eenmaal terug thuis liet Dirk een ziekenhuisbed in de woonkamer plaatsen. ‘De trap ga ik niet meer op. Ik heb te weinig kracht in mijn
[ helpende handen ]
Als dagverantwoordelijke voor de Gentse afdeling van Poverello steekt Michel Hofman (74) uit Oosterzele de handen uit de mouwen voor minderbedeelden die er komen eten. ‘Iemand die op oudejaarsavond op straat moet slapen, terwijl wij feest vieren: dat gaat door merg en been.’
> TEKST: BRAM DEHOUCK
‘Op een dag nam Dirk de telefoon niet op’, zegt zus Bernice, die mee aan tafel schuift. ‘Ik vond dat verdacht en vroeg mijn schoonzoon om eens langs te gaan. Gelukkig was de achterdeur open. Hij vond Dirk in de gang, onderaan de trap. Hij lag er al een dag en een nacht, volledig onderkoeld.’ Dirk werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht, waar hij vier weken in een coma lag. Daarna volgde een maandenlange revalidatie. ‘Toen hij ontwaakte, kon hij helemaal niets meer’, zegt Bernice. Stapje voor stapje leerde Dirk weer wandelen, eten, praten.
Lieven Van Assche
10
12
[ inbox ]
hulp van huisapotheker [ mijn CM ]
Gratis medicatieschema
[ brief in de kijker ] Hospitalisatieverzekering Vele maatschappijen die een hospitalisatieverzekering aanbieden, betalen ook de medische kosten in de maand voor de opname in het ziekenhuis terug. Dat is interessant. Alleen worden de wachttijden voor een ingreep altijd langer. Daardoor komen de pré-hospitalisatiekosten niet of amper in aanmerking voor terugbetaling door de hospitalisatieverzekering. Dit kan toch best eens bekeken worden. John Vanwettere, Zwevegem
Geen paramedisch beroep Speur je mee in cm.be naar het antwoord?
Tip Buitenaardse legerbeweging Oplossing
P Stuur je antwoord voor 5 januari naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Dokter aan het stuur’ van Egmont Ruelens (huisarts gaat undercover als buschauffeur omdat hij in zijn praktijk veel bus- en tramchauffeurs ziet met stress) uitg. Lannoo of het boek ‘Voor eeuwig online’ van Giovanni Ziccardi (over de moeilijke relatie tussen de dood en de onsterfelijkheid in het digitale tijdperk), uitg. L&M Books. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.
Antwoord opgave cm.be nr. 22 Ouderdom Winnaars Valérie Baert (Veurne) Roger De Wolf (Haacht) Jeanine Thibau (Berlare) Martine Timmermans (Kortessem)
In het artikel over re-integratie na arbeidsongeschiktheid (CM.be nr. 21) worden de verpleegkundigen als paramedici beschouwd. Dat is fout. Vroeger was dit inderdaad het geval. Verschillende jaren geleden is het koninklijk besluit daarover evenwel veranderd. Door die aanpassingen zijn verpleegkundigen zelf verantwoordelijk voor elke handeling die zij uitvoeren. Spijtig genoeg is aan het toekennen van een veel grotere verantwoordelijkheid geen aangepaste verloning gevolgd voor verpleegkundigen. Gerd Laurent Verpleegkundigen zijn inderdaad geen paramedici. Tot de erkende paramedische beroepen behoren audiologen en audiciens, diëtisten, ergotherapeuten, farmaceutisch-technisch assistenten, logopedisten, medisch laboratoriumtechnologen, orthoptisten, podologen en technologen medische beeldvorming.
Ziekenvervoer Niet alleen de factuur voor een opname in het ziekenhuis kan hoog oplopen. Ook voor het vervoer tussen ziekenhuizen betaal je veel geld uit eigen zak. Bovendien kan de prijs sterk variëren naargelang de firma die het ziekenvervoer organiseert. Om een patiënt van het UZ Gent over te brengen naar het ziekenhuis in Eeklo rekende een vervoersdienst 140 euro aan. Voor de omgekeerde richting vroeg een andere dienst ineens 374 euro. Straffe kost!
ziekenvervoerders om tariefzekerheid te bieden. Indien je kiest voor een vervoerder waar CM niet mee samenwerkt, dan informeer je het best vooraf naar het tarief. Enkel voor het vervoer via de dienst 112 zijn er wettelijke tarieven vastgesteld.
Supplementen Ik werd in het ziekenhuis opgenomen en koos voor een tweepersoonskamer. Ik dacht dat supplementen dan verboden zijn. Toch staan op mijn factuur niet-vergoedbare bedragen aangerekend voor mijn verblijf. Het gaat om 43,03 euro voor onder meer tv, koelkast en water. Mogen die supplementen dan wel extra aangerekend worden? Eddy Verfaille, Izegem Voor een verblijf in een tweepersoonskamer mogen inderdaad geen ereloon- en kamersupplementen worden aangerekend. Supplementen zijn bedragen bovenop de afgesproken tarieven voor een prestatie van een zorgverlener of een kamer. Die mogen alleen worden gevraagd in een eenpersoonskamer. Kamercomfort zoals tv en koelkast en gevraagde dranken worden in een aparte rubriek ‘diverse kosten’ gefactureerd. In het ziekenhuis moet een lijst ter beschikking zijn met de tarieven hiervoor. Maar dat zijn geen supplementen.
TWITTER @CMziekenfonds
Van Holderbeke, Eeklo
Emily Peeraer Wat zou het mooi zijn als je geluk kon fotograferen, om het te laten zien aan anderen of aan jezelf, als bewijs voor momenten waarop je ’t moeilijk hebt om te geloven dat het wel degelijk bestaat.
Voor niet-dringend ziekenvervoer zijn geen wettelijke tarieven bepaald. Vraag indien mogelijk eerst advies aan CM of laat weten aan het ziekenhuis dat je bij CM bent aangesloten. In sommige regio’s heeft CM overeenkomsten afgesloten met
Natascha Clerinx Een oudere vrouw die iemand bij zich wil om boodschappen te doen …. Dat heet solidariteit en daar hoeft een mens geen geld voor.
Chronisch zieke mensen kunnen sinds oktober een huisapotheker kiezen. Dan krijgen zij onder meer een medicatieschema waarop alle geneesmiddelen vermeld staan die ze gebruiken. Dit overzicht helpt vermijden dat patiënten zich vergissen. > TEKST: MARTINE CREVE
S
ommige geneesmiddelen worden beter ’s morgens genomen, andere ’s middags of ’s avonds. Voor chronisch zieke mensen die meerdere geneesmiddelen moeten nemen, kan dit soms tot verwarring leiden. Het medicatieschema dat de huisapotheker sinds oktober aflevert, helpt hen om hun geneesmiddelen op de juiste manier in te nemen. De huisapotheker begeleidt patiënten bij hun medicatiegebruik en geeft hen een schema mee naar huis. De apotheker zal samen met de patiënt zijn gegevens overlopen om het overzicht op te maken.
Juiste dosis In het medicatieschema staan de namen van alle geneesmiddelen die je neemt. Zowel de voorgeschreven geneesmiddelen, de nietvoorgeschreven zelfzorgmedicatie als eventuele voedingssupplementen worden vermeld. Naast elk geneesmiddel staat genoteerd hoe vaak je het moet innemen. Dat voorkomt dat je een te lage of een dubbele dosis slikt. Ook wordt vermeld wanneer je gestart bent met die behandeling. De wijze van toediening en het moment waarop je het gebruikt, zijn eveneens in het schema opgenomen. Ook is toegevoegd waarvoor het geneesmiddel dient. Bij elke wijziging past de huisapotheker het schema aan. Bewaar het schema bij je genees-
Kreeg je nog geen medicatieschema? Vraag het aan je (huis)apotheker. middelen. Zo kun je er altijd naar teruggrijpen. Heb je al een huisapotheker gekozen, maar kreeg je nog geen medicatieschema? Vraag er gerust naar. Het medicatieschema maakt deel uit van de nieuwe dienstverlening. Die omvat begeleiding, advies en opvolging. Neem je geen huisapotheker onder de arm, ook dan heb je recht op een medicatieschema als je dat wenst.
Therapietrouw Patiënten goed informeren over de voorgeschreven geneesmiddelen verhoogt de therapietrouw. Daar heb je als patiënt zelf baat bij. Het medicatieschema laat toe een gesprek over je geneesmiddelengebruik met je arts beter voor te bereiden. Het is ook een hulp voor de thuisverpleegkundige of mantelzorger om
Gegevens delen Als je intekent voor een huisapotheker, geef je meteen toestemming om je medische gegevens elektronisch en beveiligd te delen met alle zorgverleners die bij je gezondheidszorg betrokken zijn. Dat komt de kwaliteit van de zorg ten goede. Voor de begeleiding en opvolging hoef je de huisapotheker niet te betalen. Hij krijgt daarvoor een vergoeding van de ziekteverzekering. Het medicatieschema zit erin vervat. Gratis dus voor jou als patiënt.
Tijdens de kerstvakantie naar Leysin Interesse om te gaan skiën tijdens de kerstvakantie? Boek dan nog een skivakantie naar Leysin in Zwitserland. Er is al zoveel sneeuw gevallen in Zwitserland dat zo goed als alle pistes geopend zijn. Ook in Leysin kunnen wintersporters zich al volop uitleven op de pistes. De sneeuwverwachtingen zien er dus veelbelovend uit! Bovendien verblijven kinderen van 0 tot en met 6 jaar gratis van 23 december tot 6 januari 2018. Met de skipas heb je toegang tot 100 km aan pistes. Je kinderen worden na de skilessen opgevangen in de kinderclub zodat jij zorgeloos alle pistes kan verkennen.
Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.
je medicatie vooraf klaar te zetten. Het vergemakkelijkt bovendien de communicatie tussen de zorgverleners onderling. Bij een opname in het ziekenhuis bijvoorbeeld biedt het geneesmiddelenoverzicht waardevolle informatie. Neem het ook mee als je een specialist raadpleegt.
Volwassenen verblijven tijdens de kerstvakantie al vanaf 763 euro in Leysin in volpension. Toeslag voor een single kamer bedraagt 112 euro.
... samen op de latten staan
Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.
13
16
[ uitsmijter ] oogarts Piet Noë bouwt oogkliniek in Rwanda
‘18 oogartsen voor 12 miljoen inwoners’ De blinden weer laten zien. Het lijkt een mirakel, maar voor Piet Noë (42) is het bijna de normaalste zaak van de wereld. De toegewijde oogarts kreeg in november de award ‘Specialist van het Jaar’ voor zijn humanitaire werk in Rwanda. Nu vertrekt hij definitief naar Rwanda om er zijn eigen oogkliniek te bouwen. ‘Er is een grote nood aan oogzorg en oogartsen’. > TEKST: ROSINE PITTEVILS > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE
I
k ben volop bezig met de praktische beslommeringen, zoals containers met medisch materiaal verschepen, de financiering …’, vertelt Piet Noë. ‘Ik hoop tegen februari of maart 2018 weer mijn werk als oogarts te kunnen opnemen.’ Dan opent het Rwanda Charity Eye Hospital zijn deuren. Proficiat met je award. Wat doet dit met jou? Piet Noë: ‘Het doet deugd te weten dat zo veel collega’s sympathie hebben voor ontwikkelingswerk. Maar ik beschouw het ook als een erkenning voor de vele Belgische artsen die dit werk doen. Sommigen ondernemen korte missies in hun vrije tijd, andere artsen doen het voltijds zoals ik.’ Hoe kwam je op het idee om een oogkliniek in Rwanda te openen? ‘Ik werk sinds 2008 regelmatig in Rwanda. Het is een uniek Afrikaans land dat zich enorm ontwikkelt. Er heerst orde en veiligheid en er is minder corruptie dan in andere Afrikaanse landen. Tegelijkertijd telt het land maar achttien oogartsen voor 12 miljoen inwoners. Er is dus een grote nood aan oogzorg. In bijna 80 procent van de gevallen is blindheid in Rwanda te voorkomen of te genezen. Staar of cataract is er vaak de oorzaak van blindheid, terwijl daar in Europa haast niemand blind van wordt. Daarom wou ik er zelf een duurzaam project uitbouwen en dat kan alleen maar door langere tijd ter plaatse te blijven.’ Wat zijn de grote verschillen tussen Rwanda en West-Europa op het vlak van oogzorg? ‘Afrika en Europa zijn demografisch totaal verschillend. Europa heeft een verouderde bevolking vergeleken met Afrika. In
Rwanda is de helft van de bevolking jonger dan 19 jaar. Dus we behandelen veel oogafwijkingen die voorkomen bij kinderen.’ Welke operaties voer je meestal uit in Rwanda? ‘In het ziekenhuis waar ik tot februari 2017 werkte, voerde ik 20 tot 30 oogingrepen per dag uit. De helft daarvan waren staaroperaties. Die operatie zelf duurt maar 5 à 10 minuten, maar kan een wereld van verschil betekenen. Er lijden ook veel kinderen aan oogkanker. Sinds 2012 kunnen we hen behandelen met chemotherapie, wat hun overlevingskans doet toenemen. Nu kunnen we ongeveer de helft van de kinderen met deze ziekte redden. Dat geeft ons hoop.’ Kunnen de Rwandezen deze oogzorg betalen? ‘De Rwandese overheid voerde een zorgverzekeringssysteem in dat medische zorg toegan-
kelijk maakt voor iedereen. Het openbaar vervoer is goed geregeld, dus iedereen kan naar het ziekenhuis komen. Maar voor de armste patiënten is zelfs een busticket te duur. Voor hen organiseren we regelmatig consultaties in verafgelegen districten en opereer ik op verplaatsing. Bij de start van het nieuwe ziekenhuis zal dit financieel nog niet mogelijk zijn, maar we hopen dit na een tijdje weer op te nemen. Het zijn net die mensen die je wilt bereiken.’ Bied je privékamers en gemeenschappelijke zalen aan? ‘Ja, dat is een systeem dat in Indië al heel goed ingeburgerd is. We voorzien twintig privékamers voor de rijke en zestig bedden voor arme patiënten. De rijken betalen meer, de armen weinig tot niets, maar de zorg blijft dezelfde voor iedereen. Enkel de wachtzaal en de hospitalisatie zal verschillend zijn voor armen en rijken.’ Voel je je thuis in Rwanda? ‘Ik voel me er zeker thuis. Het is een bijzonder mooi land en ik heb er veel vrienden. Maar ik moet me meer toeleggen op de taal. Kinyarwanda is heel moeilijk. Ik praat het amper, dus ik werk voorlopig met een tolk om te communiceren met patiënten. Ik ga de komende maanden gebruiken om de taal wat onder de knie te krijgen.’ Geeft je werk je voldoening? ‘Ik ben altijd blij als de patiënten goed geholpen zijn, als een (bijna) blinde het ziekenhuis als ziende verlaat. Of als ik kinderen kan genezen van kanker. Op zich ben ik ook blij dat ik 25 mensen kan tewerkstellen, want er heerst veel werkloosheid in Rwanda. Maar het geeft een enorme voldoening om mensen hun zicht terug te geven en om het verschil te maken voor deze patiënten. Hun dankbaarheid is onbeschrijflijk.’
Oogarts Piet Noë: ‘In Rwanda lijden veel kinderen aan oogkanker. We kunnen ongeveer de helft redden.’