LEEF09 #uitgeput

WERKEN OP HET KERKHOF

ONDER EEN

Ellen van Schaik (40) weet dat ze niet oud zal worden. Hoe gaat ze daarmee om? ‘Mijn gezin en ik leven constant onder een regenboog’, vertelt ze. Lees Ellens verhaal online

www.leefmagazine.be

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 5, nummer 9, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Sophie Buysse, Charlotte Allefs, Marion Aussems, Joeri Cludts, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Davy D’Halluin, Philip Hoorne, Stephanie Lemmens, Stephanie Louwagie, Lindsey Mullie, Elien Steen Webredactie Dorien Boonen, Pieter Coeck, Katrijn Windey Redactieadres Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Bart De Ruysscher, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Concept Bold & Pepper, www.boldandpepper.be Realisatie Gevaert Graphics, www.gevaertgraphics.be Art Direction Bart Gevaert Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten.

Woord van het jaar K

naldrang. Dat woord werd in 2021 verko zen tot woord van het jaar. Knaldrang oftewel een sterk verlangen om uit de bol te gaan, maakte furore in de nasleep van de corona lockdowns. Zo hard hadden we het gemist om af te spreken met vrienden en familie, cultuur te beleven of onze hobby’s uit te oefenen, dat we massaal onze schade wilden inhalen, zo snel en intens mogelijk. Ook het economisch weefsel kende haar knaldrang. Zo massaal sloeg de wereld opnieuw aan het consu meren dat de aanvoerlijnen stokten. Grondstoffen zijn nog altijd moeilijk verkrijgbaar. En de vraag naar diensten is zo groot dat we overal handen tekort komen. Of het nu bij koeriersbedrijven is, in super markten, scholen, woonzorgcentra of kinderdag verblijven, het personeelstekort is op veel plekken nijpend. Wat een sterke impact heeft op zoveel gedreven medewerkers die de boel draaiende moeten houden.

We ervaren het onderhand allemaal. Als we ons vandaag uitgeput voelen, heeft dat lang niet alleen met de tijd van het jaar te maken. Het is geen vermoeidheid die we te lijf kunnen gaan door een paar dagen uit te slapen. De ratrace waarin we meedraaien, tast onze veerkracht aan en eens de batterij leeg is, krijgen we ze niet meer opgeladen. De wereld na corona is jammer genoeg nog niet die andere, minder gejaagde wereld die we voor ogen hadden. We trachten nog steeds in stand te houden wat niet meer in stand te houden is. En we putten de mens en de planeet steeds verder uit, tot het – letterlijk – op zal zijn.

Ook al is het geen nieuw woord, misschien moeten we uitgeput uitroepen tot woord van 2022. Als een signaal dat het op een andere manier zal moeten. Als een nieuw begin waarbij we terug de connectie zoeken met onszelf en met de wereld waarin we leven. We zullen achteruit moeten om onze toekomst, en nog meer die van de generaties na ons, veilig te stellen. Hopelijk dringt dat besef ook door op de Klimaatconferentie in Egypte.

Luc Van Gorp Voorzitter CM

‘Een graf makenvoor iemand die ik ken, doet mij wel iets ’

15 jaar geleden werd het kerkhof in Deinze de werkplek van Geert Van den Heede. Neen, dat voelde voor hem niet raar aan. De dood schrikt hem niet af. Het hoort bij het leven.

HIJ GRAAFT PUTTEN VOOR EEN ANDER

GEERT VAN DEN HEEDE (60) KIJKT ELKE DAG DE DOOD IN DE OGEN

‘Elke werkdag kom ik naar hier om deze begraafplaats te onderhouden. En om het graf te maken voor wie is overleden. Ik delf eigenhandig de put met de spade. Dat duurt toch wel anderhalf uur. Het moet mooi afgewerkt en rechthoekig zijn. Want het gebeurt dat de familie vooraf naar de put komt kijken waarin de kist wordt geplaatst. Een graf maken voor iemand die ik ken, doet mij wel iets. Maar ik toon dat niet.’

‘De dag van de begrafenis ben ik present. Pas wanneer de familie weg is van het kerkhof, plaatsen wij met touwen de kist in het graf. Nadien dicht ik de put. Na de rouwmaaltijd keert de naaste familie vaak nog weer. Dan heb ik het graf al geharkt en er de bloemen op gelegd. Wat verderop liggen mensen uit Irak begraven. In hun religie maakt de familie zelf de put dicht. Ik respecteer ieders traditie. Ik merk het als mensen worstelen met het afscheid. Vaak spreken ze mij daarover aan. Meestal heb ik hun verhaal al gehoord. Ik blijf altijd opnieuw luisteren.’

‘Meer mensen kiezen voor crematie. Begraven gebeurt steeds minder. Zelf neig ik ook meer naar crematie. Dat vind ik hygiënischer. In de grond zitten klinkt zo luguber, iedereen kan op je lopen. Respectvol omgaan met graven op een kerkhof neemt toch af. Dat geldt ook voor de bezoekjes.

Ik zie hier vaak dezelfde mensen en dikwijls komen ze rond hetzelfde uur. Sommigen durven alleen op het kerkhof komen als ze mijn auto zien staan. Dan zijn ze gerust.’

© James Arthur

Samana contact-coaching

Samana Duowerking zorgt voor verbinding tussen mensen met een chronische ziekte, mantelzorgers en vrijwilligers. Die verbinding wordt concreet gemaakt in de vorm van duo’s. Contact-coaches ondersteunen de duo’s in hun contacten.

Welke ondersteuning willen de duo’s? Ghislaine Luchtmeijer van Samana licht toe. ‘Het ene duo wil groeien in sociale vaardigheden of de gesprekskwaliteiten aanscherpen. Sommige willen inspiratie opdoen voor leuke activiteiten. Heel wat duo’s willen weten hoe ze tot meer verbinding kunnen komen.’

Op de foto zie je Annie De Vogelaer (69). Ze is sinds een jaar contact-coach. ‘Als je met pensioen bent, is het een kleine stap om wat van je tijd te investeren.’

Momenteel begeleidt Annie drie duo’s. De communicatie verloopt via sms, mail en telefoon. ‘Maar ik vind elkaar af en toe in levenden lijve ontmoeten ook belangrijk. Dat gebeurt zo’n twee keer per jaar.’

Annie is blij dat ze dit kan doen voor mensen die wat minder geluk hebben in het leven. ‘Ik leer bij van hun veerkracht. Het is chique hoe ze overeind blijven.’

 Ook contact-coach worden? www.samana.be/contact-coachen

VOORZICHTIG MET SLAAPMIDDELEN

Heel wat Vlamingen nemen slaap- en kalmeringsmiddelen. Dat zijn middelen op voorschrift zoals benzodiazepines of inslapers. Het gebruik ervan is niet zonder risico. Veel voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn, sufheid, geheugen- en concentratiestoornissen en een verminderd reactievermogen. Langdurig gebruik kan leiden tot gewenning. Zomaar stoppen wordt dan moeilijk. Bespreek met je arts hoe lang je de medicatie maximaal kunt nemen en maak samen een plan voor het afbouwen en stopzetten voordat je start. Overleg met je arts over alternatieven, zoals slaaphygiëne of cognitieve gedragstherapie.  www.druglijn.be

1,14 MILJOEN

MENSEN

In ons land hebben naar schatting 1,14 miljoen mensen diabetes type 2. Maar zowat één op de drie weet dat niet, meldt de Diabetes Liga.

Bij het ontstaan van type 2-diabetes speelt erfelijkheid een rol, maar vaak zijn ook zwaarlijvigheid en gebrek aan lichaamsbeweging boosdoeners. Daarom krijgen steeds meer mensen ook op jongere leeftijd de diagnose diabetes type 2.

De Diabetes Liga lanceert daarom een preventiecampagne. Nog de hele maand november organiseert de vzw wandelingen en andere evenementen. Ook rolt ze twee programma’s – waaronder een voor zwangere vrouwen – verder uit om personen met een verhoogd risico op diabetes type 2 te begeleiden naar een gezonde levensstijl.

GELUK ZIT IN EEN KLEIN HOEKJE DE GELUKSDRIEHOEK

Je gelukkig voelen of gelukkig zijn, wat is dat precies? Je ontdekt het in de geluksdriehoek van het Vlaams Instituut Gezond leven. Op de webstek van de geluksdriehoek vind je naast informatie over deze driehoek ook info over veertien thema’s zoals veerkracht, stress, verlies, piekeren, ouderschap en angst. Bij elk thema horen interessante filmpjes, tips van gerenommeerde experts en getuigenissen van bekende en minder bekende Vlamingen. Je kunt ook praktisch aan de slag gaan met de eenvoudige oefeningen die je bij elk onderwerp vindt.  www.geluksdriehoek.be

VACCINATIE BETER VOORKOMEN DAN GENEZEN

Door je te laten vaccineren, bescherm je jezelf én zorg je ervoor dat je bepaalde besmettelijke ziekten niet verspreidt in je onmiddellijke omgeving. Je beschermt ook mensen die omwille van leeftijd of gezondheidsredenen niet gevaccineerd mogen of kunnen worden, ook al zijn ze extra kwetsbaar. Het is belangrijk om bij te houden welke vaccins je al dan niet toegediend kreeg. Dat kan aan de hand van de vaccinatiekaart of MyHealthViewer (digitaal). Vraag zeker aan je huisarts of jouw vaccinatiegegevens in je globaal medisch dossier geregistreerd zijn.  www.laatjevaccineren.be

Echt gezegd

‘Onlangs heb ik nog eens met mijn dochter naar het nieuws gekeken. Ik voelde me terneergeslagen en platgedrukt. Mijn motto? Het leven is fantastisch, maar de wereld is shit.’

WAT JE NOG NIET WIST OVER … DE LEEFPODCAST

Wist je dat de podcast van Leef intussen aan het derde seizoen bezig is? In Wat je nog niet wist over … vertellen bekende Vlamingen openhartig over de uitdagingen op hun pad. In het derde seizoen van deze podcastreeks vertellen tienkamper Thomas Van der Plaetsen, komiek William Boeva, drumster Isolde Lasoen, radiomaker Sven Pichal en journaliste Linda De Win openhartig over de obstakels in hun leven.

 www.leefmagazine.be/podcast of je favoriete podcast-app

Zanger en presentator SARAH VANDEURSEN in Knack

© ID / Koen Bauters

BANG ZIJN VOOR JEZELF

Hoe angst en dwang je leven op zijn kop kunnen zetten

‘Dat je bang bent voor spinnen, dat kun je verantwoorden. Maar ik ben bang om bang te zijn en mijn grootste angst ben ik zelf. Klinkt dat niet vrij gek?’ Olivier Constant (40) blikt terug op een jarenlang gevecht met de angst. ‘Er is altijd hoop, maar je moet aan de weg door de duisternis durven te beginnen.’

TEKST ELIEN STEEN FOTO’S LIEVEN VAN ASSCHE

16mei 2021 zal ik me altijd herinneren, toen stond de tijd even stil. Ik was het beu om toneel te spelen. Ik was kapot vanbinnen’, zegt Olivier. Hij raapte de moed bijeen om een openhartig bericht op sociale media te plaatsen. Daarin vertelt Olivier hoe hij intussen de helft van zijn leven doorbracht met een angststoornis, paniekaanvallen en doodvermoeiende dwanghandelingen. Iedereen zou hem voortaan anders bekijken, maar hij troostte zich met de gedachte: sterk zijn is in de eerste plaats kwetsbaar durven zijn.

VLUCHTEN VOOR JEZELF

De angst- en dwangklachten kwamen geleidelijk naar boven rond zijn twintigste. ‘Ik leidde dag en nacht een leven voor twee dat haaks stond op mijn controledwang. Dat is paradoxaal, maar het was een vlucht’, beseft Olivier nu. ‘De angst sloop mijn lichaam en geest langzaam binnen tot het allesoverheersend werd. Het begon met wat ik externe dwang noem. Ik checkte tot vervelens toe of de deur op slot was en de kraan dichtgedraaid. Toen ik alweer een periode te weinig geslapen had, viel ik bijna flauw en begon ik te hyperventileren. Gaandeweg kregen ook interne dwanghandelingen me helemaal in hun greep. Ik checkte eindeloos mijn hartslag, uit angst voor de dood’, legt Olivier uit.

SURVIVALMODUS

Dag en nacht focuste hij dwangmatig op zijn hartslag. ‘Ik sliep bijna niet meer. Als mijn hart oversloeg of sneller klopte, probeerde ik mijn ademhaling aan te passen zodat mijn hart weer trager zou kloppen. Ik stelde voor mezelf het doel om vijf tellen een relaxte hartslag aan te houden. Ik begon telkens opnieuw tot ik mijn doel bereikte. Hoe meer je je daarop fixeert, hoe moeilijker dat wordt. Zo kun je ook een paniekaanval krij gen en beland je in een vicieuze cirkel’, zegt Olivier. ‘Extreem in dwanghandelingen verzanden kun je vergelijken met hardlo-

pen: je hartslag gaat in het rood en het is even afmattend. Ik hield het ook verborgen, wat het extra vermoeiend maakte.’

‘Ik worstelde mij door drukke dagen met een permanent angstgevoel’, blikt Olivier terug. ‘Ik herinner mij nog hoe ik tien jaar geleden putje winter twee uur buiten ging wandelen om mij op mijn ademhaling te fixeren. Toen besefte ik hoe ziekelijk het was’, zucht Olivier. ‘Ik vluchtte in destructief gedrag, maar dat kwam als een boemerang in mijn gezicht terug. Mijn vriendin maakte zich zorgen. Maar hoe kun je uitleggen dat je bang bent

voor jezelf? Dat je lichaam het begeeft?’

WEG POKERFACE

Na meer dan tien jaar kon hij het niet langer verbergen. ‘Eerst vertelde ik het aan mijn vriendin’, gaat Olivier verder. ‘Voor haar vielen heel wat puzzelstukken in elkaar over hoe ik me gedroeg. Toch blijft het moeilijk om dat te plaatsen als je zelf die angsten niet voelt. Het betekent al veel voor mij dat mijn – ondertussen – vrouw en kinderen er voor me zijn en begrip en empathie tonen. Mensen denken in termen van problemen en oplossingen, maar bij angst werkt

het zo niet. Soms is ademruimte krijgen na een paniekaanval het grootste geschenk.’

OP REIS MET JEZELF

Kort daarna klopte Olivier ook aan bij een therapeute. Dat is intussen al tien jaar geleden. ‘Ik zag geen uitweg meer, ik had een tunnelvisie. De therapie hielp mij om de link te leggen tussen angst en emotie. Je moet de film van je leven niet te veel terugspoelen, maar je kunt er wel van leren. Toen ik opgeroeide was het in mijn naaste omgeving geen evidentie om open met emoties om te gaan. Net daar ligt voor mij de sleutel: in de spiegel kijken, met je emoties aan de slag gaan en de link leggen tussen je kwetsbaarheid en die angst. Die angsten zijn een signaalfunctie van emoties die dieper begraven liggen’, ziet Olivier in. ‘Je moet zelf de confrontatie aangaan. Elke dag opnieuw, en proberen aanvaarden dat vallen net zo waardevol is als opstaan.’

HARD VOOR JE DROMEN GAAN

Dagelijks denkt Olivier aan de eindigheid van het leven. Die angst voor de dood is en blijft er, maar is niet eenzijdig negatief. ‘Ik hoor veel mensen zeggen later ga ik … Nee, er is enkel vandaag. De angst leerde me om keihard voor mijn dromen te gaan. Dit jaar begon ik mijn

p

GEVANGEN

Daar zit ik badend in het zweet De angstgevoelens bedwelmen me letterlijk en figuurlijk links van mij, rechts van mij boven mij, onder mij

Ik ruik ze Ik zie ze Ik hoor ze Ik doorzoek ze Ik ontduik ze Ik proef ze Ik betast ze Ik vervloek ze

Niets ontgaat de zintuigen van wie door paniekaanvallen wordt verlamd behalve de uitweg

OLIVIER CONSTANT

p eerste dartstoernooien te spelen, ook al is die sport gerelateerd aan mentale druk. De confrontatie met mezelf tijdens wedstrijden is best stevig, maar voor mij is dit de weg vooruit. Niet alleen in darts, maar in het leven.’

BREEKBAAR

Darten is niet de enige droom waar Olivier aan werkt. ‘Ik gaf net mijn eerste boek Breekbaar uit’, vertelt Olivier trots. In 60 korte en langere teksten vertel ik hoe angst en dwang een mensenleven op zijn kop kunnen zetten. Het is niet allemaal kommer en kwel, het gaat ook over het durven dromen. Het was een enorme drempel om

daarmee naar buiten te komen, maar dat is ook de boodschap die ik breng: durf te falen en daar open over te zijn.’

Zijn twaalfjarige dochter maakte tekeningen voor het boek. ‘Ik heb ook een zoon van tien jaar. Ze zijn nog te jong om het volledig te begrijpen, maar ik zal hen zeker de lessen meegeven die ik zelf leerde’, zegt Olivier.

HOUT VASTHOUDEN

De voorbije tien jaar evolueerde Olivier in de goede richting. ‘Tijdens de coronaperiode zonk ik terug weg in mijn angsten, maar ik ben blij dat ik eind 2020

de knop in mijn hoofd kon omdraaien’, blikt Olivier voorzichtig tevreden terug. Al loert het gevaar voortdurend om de hoek. ‘Vorig weekend checkte ik vijf keer of de auto wel gesloten was. Maar dat valt mee, vroeger had ik dat 100 keer gedaan.’

‘Ik leid een enorm druk leven, maar tegelijkertijd is dat één van de manieren om ermee om te gaan. Elke dag opnieuw tussen de drukte probeer ik stappen vooruit te zetten en ben ik trots op kleine overwinningen. En ik blijf vechten, want aanvaarding is iets anders dan berusten’, besluit Olivier.

75% TERUGGAVE OP MIJN REMGELD DANKZIJ CM-MEDIKO PLAN

Jouw bescherming tegen medische kosten zonder ziekenhuisopname:

• Tegemoetkoming van 75% van het remgeld voor prestaties door artsen, specialisten, kinesisten ...

• Extra tegemoetkoming in de kosten van hoorapparaten, oogzorg en tandzorg.

In combinatie met CM-MediKo Plan geniet je 5% korting op de premie van CM-Hospitaalplan!

Bereken je premie via www.cm.be/verzekeringspremie

MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen is een verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Ondernemingsnummer 0851.601.503. Bij betwisting gelden enkel de algemene voorwaarden. Je vindt deze op www.cm.be/verzekeringen

3 X WAT JE MOET WETEN OVER EEN DWANGSTOORNIS

WAT IS EEN DWANGSTOORNIS?

‘2 à 3 procent van de bevolking kampt met een dwangstoornis, ook wel obsessief-compulsieve stoornis genoemd. Zij hebben last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Voorbeelden van dwanggedachten zijn de gedachten om besmet te raken, om anderen iets aan te doen, een seksuele afwijking te hebben ... De personen beseffen dat deze gedachten raar of overdreven zijn, maar kunnen ze niet uit hun hoofd zetten. Voorbeelden van dwanghandelingen zijn voortdurend schoonmaken, checken en controleren, symmetrisch ordenen, tellen met fixatie op een bepaald getal, alles zeggen wat je denkt ... ’

‘De dwanghandelingen houden de angst onder controle. Bijvoorbeeld frequent je handen wassen uit schrik om besmet te worden. De dwanghandeling kan ook losstaan van de angst. Bijvoorbeeld telkens tot 20 tellen wanneer je bang bent dat je partner iets naars zal overkomen. Deze herhaaldelijke handelingen kunnen een steeds groter deel van de dag innemen, wat een normaal leven moeilijk of onmogelijk maakt.’

HOE ONTSTAAN

DWANGKLACHTEN?

‘Dwang kan het resultaat zijn van langdurige en niet weggaande stress of traumafactoren. Bijvoorbeeld iemand die beide ouders verliest en opgroeit met veel onzekerheid, omdat hij een referentie mist of hij wel of niet goed bezig is. Daarnaast kan ook een fysiek letsel in de hersenen (bv. na een ongeval, een val, een hersenschudding) aan de basis liggen. Bepaalde zones in de hersenen zijn gevoelig voor het ontwikkelen van dwang als je daar een litteken hebt.’

CHRIS BERVOETS

Prof. Dr. Chris Bervoets is hoofd van het centrum voor dwangstoornissen UPC KU Leuven

HOE GERAAK JE ER VANAF?

‘Er zijn ook familiale tendenzen zichtbaar. De hamvraag blijft of het vooral om erfelijke of omgevingsfactoren gaat. Er zijn indicaties dat een drietal genen een genetische kwetsbaarheid veroorzaken, maar er is een trigger nodig die de symptomen uitlokt.’

‘Dwang is een chronische aandoening en vraagt een langdurige behandeling, met vallen en opstaan. Enerzijds is cognitieve gedragstherapie een belangrijke pijler. Deze therapie legt de redenering bloot en leert om bij een bepaalde emotie niet altijd een bepaald gedrag te stellen. Daar hoort ook exposure en responsepreventie bij: bijvoorbeeld een persoon met smetvrees in een vuile keuken plaatsen zodat die eraan went en niet overgaat tot de dwanghandeling.’

‘Vaak is er ook medicatie nodig: antidepressiva die op serotonine inwerken. De regel is om voldoende lang en met een voldoende hoge dosis te behandelen. Als je geluk hebt, ben je na zes maanden van de dwang verlost, maar dit kan ook drie jaar duren. Bij 8 op de 10 is de combinatie van therapie en medicijnen succesvol.’

‘Dwanghandelingen houden de angst onder controle’

PSYCHIATER CHRIS BERVOETS

SLAPERIG OVERDAG?

6 tips voor een deugddoend dutje

Ook last van een dipje kort na de middag? Een dutje doen, is dan verleidelijk. Maar is het ook een goed idee? Helpt zo’n hazenslaapje je om daarna energiek de dag voort te zetten? ‘Ja’, zegt slaapexpert Inge Declercq. ‘Maar er zijn een aantal voorwaarden aan verbonden.’

TEKST DAVY D'HALLUIN

1 DOE HET ENKEL ALS JE OVERDAG SLAPERIG BENT

Inge Declercq: ‘Slaperigheid is niet hetzelfde als moe zijn. Moeheid is wat je voelt bij voorbeeld na een drukke dag op het werk. Je kunt je niet meer concentreren, je hebt een vol hoofd. Zoiets los je niet op door te slapen, wel door te herbronnen. Doe dan iets wat je ontspant, bijvoorbeeld een wandeling maken. Slaperigheid is het tegenovergestelde van

wakker zijn. Als je slaperig bent, kun je jezelf moeilijk wakker houden. Dan heeft een dut wel zin. Uit onderzoek blijkt dat als je slaperig bent, je hersenen in

een ontstekingstoestand zitten. Je breinactiviteit verandert en in delen van je hersenen ontstaat microslaap. Dat zijn slaapperiodes van een aantal seconden. Daardoor verslapt je aandacht en vermindert je prestatievermogen. Je haakt af. Dat is niet gezond. Een dutje brengt je heel even in slaapmodus waardoor een deel van die slaapnood wordt afgebouwd. Dat maakt je opnieuw alert en geeft je weer energie voor de rest van de dag.’

‘Als je nachtslaap kwalitatief en lang genoeg is, heb je geen nood aan een dut’

2 DUT NOOIT LANGER DAN TWINTIG MINUTEN

‘Anders bestaat de kans dat je overdag in diepe slaap gaat. Zo’n lange dut verfrist niet. Dan word je wakker met het gevoel dat een vrachtwagen je overreden heeft. Te lang slapen kan ook slaap wegpikken uit je nacht. Daardoor heb je een minder kwalitatieve nachtrust en word je overdag weer slaperig. Als je dan te lang dut, zit je in een vicieuze cirkel. Om zeker te zijn dat je niet te lang slaapt, zet je best een wekker of een timer.’

3 KIES HET JUISTE MOMENT

‘Het ideale moment voor een dut is tussen 12 uur ‘s middags en 15 uur. Laat ook minstens acht uur tussen het einde van je dut en het moment dat je ‘s avonds gaat slapen.’

4 DOE HET LIGGEND IN HET DAGLICHT

‘Als je zittend dut, blijft je lichaam nog in een actieve modus. Liggen lijkt volgens onderzoek beter. Je doet het ook best niet in je bed omdat je brein dat associeert met langer slapen. Het is ook aan te raden om niet in het pikkedonker te dutten. Zo word je makkelijker spontaan wakker.’

5 MAAK ER GEEN DAGELIJKSE GEWOONTE VAN

‘Echt niet. Zorg altijd eerst voor je nachtslaap. Als die kwalitatief is, als je genoeg uren slaapt en je eigen bioritme respecteert, dan is de kans dat je overdag slaperig wordt klein. Dan heb je ook geen nood aan die dut. Mensen die wel veel dutjes nodig hebben, hebben vaak een slaapprobleem zoals bijvoorbeeld slaapapneu. Of het zijn mensen die systematisch

te weinig slapen en een slaaptekort opbouwen. ‘s Nachts bewust minder slapen omdat je overdag tóch een dutje zal doen, is trouwens een slecht idee. Dat lost niets op.’

6 OVERSCHAT HET EFFECT NIET

‘Soms lijkt het of een dut de oplossing voor alles is. Die kan helpen om beter te functioneren of je geheugen een boost te geven. Maar alleen als je slaperig bent. Dan heb je die dut nodig. Maar het is geen zaligmakend middel. Begin met je nachtslaap. Dat is het belangrijkste.’

INGE DECLERCQ (53)

Dr. Inge Declercq is arts, neuroloog en gecertifieerd slaapexpert verbonden aan het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Ze is ook schrijfster van de boeken De kracht van slapen en Slaap Wijzer.

PROEFONDERVINDELIJK DUTTEN

Moeten we die tips zelf niet eens uittesten, klonk het op de redactie. Redacteur Charlotte offerde zich ridderlijk op en sloeg aan het experimenteren. Dutjes na een korte nacht, dutjes zonder wekker, dutjes die niet nodig zijn ... ze legde ze allemaal proefondervindelijk op de rooster. ‘Mijn beste? Dat was de espresso-dut. Een straffe kop koffie en dan onder de wol kruipen. Nadien voelde ik me geweldig.’

 Op www.leefmagazine.be vertelt een uitgeslapen Charlotte over haar grote dutexperiment.

OMA NIGER KJAZIM (54) ‘HET IS ELKE KEER FEEST’

‘Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat troont Ilyas me overal mee. Ik kan geen nee tegen hem zeggen. Maar echt moe word ik daar niet van. Het is een tevreden vermoeidheid, helemaal anders dan als ik werk. Dan heb ik pijnlijke voeten en een wollig hoofd. Als Ilyas naar huis gaat, plof ik in de zetel om wat te rusten. Maar dan mis ik hem al meteen. Het is elke keer feest als hij er is.’

tevreden Moe maar

© David Samyn

KLEINZOON ILYAS DE MULDER (3) ‘SOMS DOE IK ALSOF IK SLAAP’

‘Ik kom graag naar nane want dan spelen we de hele tijd. Ik help ook met koekjes bakken en ik graaf putten in de tuin voor de planten. Slapen vind ik niet leuk, maar na een dag bij nane val ik altijd in slaap in de auto. Soms doe ik alsof. Als iemand dan dichtbij komt, brul ik als een dinosaurus!’

David Samyn

Endometriose goedaardig, maar venijnig

Een op de tien vrouwen lijdt aan endometriose, een chronische ontstekingsziekte die o.a. hevige menstruatiepijn, pijn bij het vrijen en vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken.

Endometriosespecialist Carla Tomassetti (46) legt uit wat iedereen hierover zou moeten weten.

TEKST MARION AUSSEMS ILLUSTRATIE ANNELIEN SMET

WAT IS ENDOMETRIOSE?

Carla Tomassetti: ‘De binnen holte van de baarmoederwand is bekleed met baarmoederslijmvlies oftewel endometrium. Je hebt endometriose als endo-

daar chronische ontstekingen veroorzaakt. Meestal aan de organen in je buikholte, maar aan het middenrif of hoger is ook mogelijk. Het endometriumachtig weefsel kan zich zelfs in de baar-

HOE WEET JE OF HET ENDOMETRIOSE IS?

‘De meest klassieke symptomen zijn verbonden aan pijn tijdens de menstruatie: krampen of steken in de buik, pijn bij het stoelgang maken of plassen. Die pijnklachten kunnen ook buiten de menstruatie optreden, sommige patiënten hebben chronische buikpijn. Pijn bij het vrijen is vaak een typisch kenmerk.’

‘Verminderde vruchtbaarheid kan ook een klacht zijn. Bij een derde tot de helft van de vrouwen met vruchtbaarheidsproblebij de combi van een normale eisprong en een normaal spermastaal) is endometriose de

‘Bij adenomyose heb je hevigere menstruele bloedingen of tussenbloedingen. Voor de rest lijken de klachten van endometriose en adenomyose erg op elkaar. Ze komen vaak samen voor.’

Is endometriose een nieuwe ziekte en wat als je geen hormonen wilt nemen? Lees het volledige interview en de getuigenis van endometriosepatiënt Kim op www.leefmagazine.be

WAT DOEN ALS JE DENKT DAT JE ENDOMETRIOSE HEBT?

‘Als je pijn hebt en daar last van ondervindt – door endometriose of door iets anders – moet je hulp zoeken bij je huisarts. De arts moet detailvragen stellen om je pijn beter in kaart te brengen en je indien nodig doorverwijzen naar een gynaecoloog.’

‘We horen vaak dat pijn van patiënten geminimaliseerd wordt. Pijn hebben tijdens je regels is normaal en trek maar je plan. Oké, als die pijn met een pijnstiller weggaat. Maar als mensen blijven last hebben, is verder onderzoek nodig.’

‘Huisartsen en gynaecologen kunnen nog verbeteren in het manueel vaginaal grondig onderzoeken op endometriose. Sommige endometrioseletsels kun je voelen.’

VALT HET TE BEHANDELEN?

‘Er is niet één ideale behandeling voor endometriose. We bekijken altijd in welke situatie en levensfase de patiënt zich bevindt. We doen een echografie en indien nodig een MRI-scan.’

‘Als die onderzoeken negatief zijn, betekent dat trouwens niet dat er geen endometriose is.

Endometriose is niet altijd zichtbaar via beeldvorming en dus geen gemakkelijke ziekte om op te sporen. Maar dat neemt niet weg dat je alsnog iemand kunt behandelen alsof die endometriose heeft.’

HOE GAAT DIE BEHANDELING CONCREET IN ZIJN WERK?

‘Als je op dat moment geen kinderwens hebt, kan de pil of een variant daarvan de symptomen verminderen. Door hormonale medicatie of pijnstillers verdwijnt endometriose niet, maar ze kunnen wel de klachten onderdrukken.’

‘Hormonale medicatie kan verschillende scenario’s teweegbrengen bij endometriose: de letsels kunnen hetzelfde blijven, toe- of afnemen. We blijven altijd alert om belangrijke letsels, zoals grote cystes of diepe knobbels die in de darm ingroeien, uit te sluiten.’

‘Er is ook een kijkoperatie mogelijk waarbij we ineens ook de endometriose kunnen wegnemen, maar dat is zeker niet bij iedereen nodig. We bekijken situatie per situatie wat de beste optie is voor de patiënt. En je moet je ook bewust zijn dat zelfs na een operatie endometriose kan terugkomen. Niet altijd, maar het kan.’

CM wil mee haar schouders zetten onder een ruimere bewustmaking rond endometriose, het taboe rond menstruatiepijn doorbreken en de normalisering van pijn bij vrouwen bestrijden. Vooral jonge vrouwen moeten gehoord worden en hun symptomen moeten serieus genomen worden. De studiedienst van CM volgt de kwestie nauwgezet op.

KAN ENDOMETRIOSE KWAADAARDIG WORDEN?

‘Endometriose is goedaardig, maar het is wel een venijnige ziekte, die je gezondheid en levenskwaliteit erg kan schaden. Goedaardig klinkt ook een beetje alsof de klachten niet zo erg zijn, maar dat kunnen ze wel degelijk zijn. In zeer zeldzame gevallen kan endometriose zelfs levensbedreigende problemen veroorzaken, bijvoorbeeld als je darm volledig dichtzit.’

‘Het is niet zo dat we endometriose preventief moeten opereren om ervoor te zorgen dat het geen kanker wordt. Maar bij cystes in de eierstokken – de zogenaamde chocoladecystes –bestaat een klein risico dat die ooit zouden kunnen evolueren tot eierstokkanker. Vandaar dat je endometriose goed moet blijven opvolgen.’

‘Als je endometriose hebt, is er een levenslang plan nodig. Een plan dat qua strategie ook kan veranderen afhankelijk van je leeftijdsfase en situatie.’

CARLA TOMASSETTI

Dr. Carla Tomassetti is professor aan KU Leuven en gynaecologe aan de KU Leu ven. Ze leidt er de multidisciplinaire endo metrioseafdeling en het fertiliteitscentrum. Ze is een van de weinige gespecialiseerde endometriosechirurgen in België.

‘Waar rook is, is vuur’

Al 18 jaar volgt Kurt Ballegeer (53) uit Brugge klachten van CM-leden op. Met een strak plan van aanpak. Zo de dienstverlening van CM helpen verbeteren, blijft voor hem een uitdaging.

Jij bent CM-klachtencoördinator voor heel West-Vlaanderen. Kun je dat bolwerken? Kurt: ‘Ik doe dat niet alleen. Als een CM-medewerker een klacht ontvangt en die kan zelf reageren, dan doet die dat op eigen houtje. Soms is de medewerker niet voldoende op de hoogte van het onderwerp van de klacht. Als die een dienst aanbelangt, dan wordt de klacht naar daar doorgestuurd.’

‘Het is pas wanneer de klacht de werking van meerdere diensten omvat, dat ik het op het toneel kom. Dat is ook het geval bij klachten over medewerkers of over aanverwante organisaties zoals Mutas. Elke klacht die CM krijgt, wordt geregistreerd. Ik heb dus een perfect overzicht van alle reacties die binnenkomen en de antwoorden die vertrekken.’

Welke klachten komen vaak voor? En zijn ze terecht?

‘Alles waar geld mee gemoeid is, geeft het meest aanleiding tot klagen. Terugbetaling van medische kosten en uitbetaling van een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid zijn onderwerpen die heel regelmatig terugkeren. Om die vergoedingen te kun-

TEKST MARTINE CREVE FOTO VIOLET CORBETT-BROCK

KLACHTEN AANPAKKEN

nen toekennen, moet CM wel de opgelegde reglementering volgen. Soms heeft CM informatie van anderen nodig, bijvoorbeeld van de werkgever om bepaalde berekeningen te kunnen maken. Als die gegevens niet snel bezorgd worden, dan stropt het dossier.’

‘Lang moeten wachten op een beslissing is eveneens een heikel punt. En de laatste tijd krijgen we ook meer negatieve reacties over de bereikbaarheid van CM. Veel wordt online geregeld. Maar lang niet iedereen is digitaal mee. Als mensen ons laten weten dat ze niet tevreden zijn, dan gaan we ervanuit dat er iets schort aan onze dienstverlening. Waar rook is, is vuur.’

Krijgt elke klacht gehoor? ‘Elke geregistreerde klacht krijgt een antwoord. We gaan telkens na of en waar er iets is misgelopen. Ging CM in de fout of liet het lid na om (tijdig) te reageren? We bekijken of en welke communicatie hierover eerder is gevoerd. Onmiddellijk vertrekt een bericht dat we de klacht ontvingen. Uiterlijk binnen de dertig dagen volgt er een definitief antwoord.’

‘Ik schrijf niet alle antwoorden, maar ik houd wel in de gaten of ze vertrekken binnen de deadline. Voor klachten die na twintig da-

gen nog onbeantwoord blijven, trek ik aan de bel. Ontevreden leden reageren soms boos.’

Worden reacties almaar agressiever en neem je die persoonlijk?

‘Met de huidige communicatiemethoden zoals e-mail, website, Facebook ... durven mensen agressiever reageren. Ze zijn veel harder dan in een face-to-face contact. Daar is meer terughoudendheid. In de achttien jaar dat ik klachtencoördinator ben, merk ik toch dat leden veel straffer uit de hoek komen. Pas op, ik begrijp dat mensen die het financieel moeilijk hebben kwaad worden als ze hun uitkering later krijgen. Ik reageer met empathie en neem hun boze reactie nooit persoonlijk. Maar bij heel onbeleefde uitbarstingen komen we daar in ons antwoord op terug en vragen we respect. Het gebeurt dat mensen zich nadien excuseren.’

Elke dag opnieuw klachten behandelen, word je daar niet moedeloos van?

‘Zeker niet. Problemen oplossen geeft mij veel voldoening. Toegegeven, het lukt niet altijd. Maar ik vind het ook een uitdaging om aan mensen uit te leggen waarom iets niet kan. En naar hen te luisteren, hun kant van het verhaal te horen. Dan kunnen zij

een negatieve boodschap meestal wel aanvaarden, ook al blijft het moeilijk.’

‘Dat leden klachten kunnen melden, biedt CM de kans haar dienstverlening te verbeteren. Elke maand maken de klachtencoördinatoren van alle provincies samen een overzicht van de reacties voor het beleid. Of daar altijd even snel werk van gemaakt wordt? Vaak wel, maar jammer genoeg kan dat niet altijd omdat aanpassingen tijd vragen. Maar we blijven het signaleren, in ieders belang.’

ZO DIEN JE EEN KLACHT IN

• Surf naar www.cm.be/klachten, kies je regio en vul het online regionale klachtenformulier in. Je kunt ook mailen, je klacht via brief versturen of desnoods bellen. De contactgegevens vind je eveneens op www.cm.be/klachten.

• Je klacht wordt opgevolgd in je regio.

• Je krijgt op elke klacht een antwoord.

• Ga je niet akkoord met de wijze waarop het regionale ziekenfonds je klacht behandelde? Dan kun je je wenden tot de nationale ombudsman. Zijn contactgegevens staan onderaan het antwoord dat je kreeg.

DUIZELIGHEID WAT IS DUIZELIGHEID?

ALS ALLES DRAAIT

Er zijn drie types duizeligheid. Draaiduizeligheid, waarbij je de omgeving ziet draaien. Een licht gevoel in het hoofd, alsof je zal flauwvallen. En bewegingsonzekerheid waarbij je een onvast gevoel in de benen hebt dat verdwijnt zodra je gaat zitten. Duizeligheid kan gepaard gaan met angst, zweten, geeuwen, misselijkheid, braken, gehoorverlies en oorsuizen.

WAT ZIJN DE OORZAKEN?

Bij draaiduizeligheid gaat er iets mis tussen het evenwichts orgaan en de hersenen. Je hersenen verwerken informatie over de ruimte waarin je je bevindt en de positie die je lichaam daarin inneemt. Deze gegevens worden doorgegeven via het even wichtsorgaan in het binnenoor, de ogen, en de gevoelsorgaantjes in spieren en pezen. Stoornissen in dit systeem kunnen duizeligheid veroorzaken. Meestal gaat het om een probleem in het evenwichtsorgaan. Soms zijn gespannen nek- of schouderspieren, nekletsels, problemen in de hersenen of veranderingen aan de oogspieren de oorzaak. Bij een licht gevoel in je hoofd zijn de oorzaken vaak angst en stress, heftige emoties en bijwerkingen van geneesmiddelen. Ook abrupt rechtstaan kan het lichte gevoel veroorzaken. Bij bewegingsonzekerheid spelen een slecht zicht, een minder goede conditie met verzwakte beenspieren, pijnlijke gewrichten en bijwerkingen van geneesmiddelen een rol.

WAT KUN JE ZELF DOEN?

Probeer je activiteiten te hernemen zodra het beter gaat. Neem voldoende rust en ontspanning, zorg voor een goede slaap en ga zo goed mogelijk om met stress. Beweeg dagelijks minstens een halfuur en kom regelmatig buiten. Eet gezond en evenwichtig. Beperk het gebruik van alcohol en rook niet. Voel je je snel duizelig wanneer je rechtop komt? Neem dan je tijd hiervoor, zoek steun of blijf ’s morgens even op de rand van je bed zitten.

ELISE RUMMENS (41) PREVENTIE-ARTS CM

Elise haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Op dinsdagavond staat ze te springen voor haar wekelijkse parkourtraining. In het boek Jouw gezondheid verzamelde ze onder meer de meest voorkomende gezondheidsklachten.  www.cm.be/dehuisdokter

WANNEER GA JE NAAR DE DOKTER?

Tegen duizeligheid bestaat geen specifiek geneesmiddel. Als je ongerust bent omdat de duizeligheid erger wordt, je hindert bij je dagelijkse activiteiten of als de duizeligheid langer dan vier weken duurt, raadpleeg dan je arts. Bij duizeligheid die gepaard gaat met dubbelzien, slecht horen, minder goed kunnen praten, minder goed kunnen slikken of lopen, krachtsverlies, hoofdpijn of een gevoel van vallen of flauwvallen, contacteer dan zo snel mogelijk je arts. Doe dit ook bij plotse duizeligheid als je ouder bent dan 65 jaar, een verhoogd risico op hart- en vaatziekten hebt of in het verleden een beroerte had.

Het is geen pretje wanneer je hoofd tolt als een draaimolen. Wat kun je ertegen doen? En wanneer stap je naar een arts?

KUNNEN TATOEAGES JE GEZONDHEID SCHADEN?

Van eenvoudige zwart-wittekeningen tot kleurrijke kunstwerken. Tatoeages zijn zeer populair, maar houden ze ook gezondheidsrisico’s in?

CONCLUSIE JA

WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN?

Sinds 2020 legt Europa voorwaarden op aan de inkt en kleurstoffen voor tattoos. In 2015 gaf de Hoge Gezondheidsraad adviezen om gezondheidsproblemen met tatoeages te voorkomen. Om erkend te worden als tatoeëerder, moet je een opleiding volgen over hygiëne en risico’s. Je moet ook strikte hygiënemaatregelen volgen en informeren over risico’s.

HOE MOET JE DIT NIEUWS INTERPRETEREN?

Een tattoo kan gezondheidsproblemen opleveren. Je kunt

allergisch reageren op de inkt. De meeste reacties komen voor met rode inkt. Die inkt bevat cadmium, een metaal dat in zonlicht kan leiden tot jeuk, pijn en zwelling van de tattoo. Zulke reacties zijn niet te voorspellen en kunnen optreden weken tot jaren nadat je de tattoo liet plaatsen.

Als je aanleg hebt voor een huidziekte kan die opflakkeren op de plaats van de tattoo. Zo kan een tattoo op gezonde huid van een persoon met psoriasis leiden tot psoriasisletsels op de tattoo. Hetzelfde geldt voor onder meer eczeem en aanleg voor wratjes.

Huidproblemen op een getatoeëerde huid zijn zeldzaam, maar niet onbestaande. Vooral rode inkt kan allergische reacties uitlokken. Ook kunnen sluimerende huidziekten opflakkeren nadat je een tattoo laat plaatsen. Tot slot kan je huid infecteren als de hygiëneregels niet goed werden nageleefd.

Ten slotte kan een pas geplaatste tattoo infecteren als de hygiënemaatregelen niet strikt worden nageleefd.

TRACK ABILITIES

Opnieuw aan het werk na een burn-out? Je staat er niet alleen voor

Een op vijf voelt zich niet goed in zijn job. Het aantal werknemers dat langdurig uitvalt wegens een burn-out groeit zienderogen. Ook Tamara Steegmans (33) ontsnapte er niet aan. Met de hulp van een Track Coach is ze terug, en sterker dan ooit.

TEKST LINDSEY MULLIE FOTO MINE DALEMANS

Ze laat even op zich wachten. ‘Kunnen we het interview verplaatsen naar 12.30 uur? Er is een noodoverleg tussengekomen.’ Toch oogt Tamara Steegmans (33) ontspannen wanneer ik haar rond de middag spreek. Acht maanden geleden was het anders. ‘Toen was het vat helemaal af. De laptop ging noodgedwongen dicht en voor een hele tijd de kast in.’

DE DRUPPEL

Als afdelingsmanager in een woonzorgcentrum is Tamara verantwoordelijk voor het aansturen en coachen van een team verpleeg- en zorgkundigen. Toen bovenop de zoveelste coronagolf

haar leidinggevende vertrok en twee collega’ s uitvielen, werd ze verantwoordelijk voor niet een maar drie afdelingen. ‘Op den duur was ik van zes uur ’s morgens tot middernacht aan het werk. Als men je opbelt met een probleem, dan kun je dat niet zomaar negeren. Ik wou alles goed doen, maar de gezondheidsklachten stapelden zich op. Een situatie die ik niet langer kon volhouden.’

GEEN CONTACT

En dus ging de stekker eruit. De eerste maanden nam Tamara tijd voor zichzelf. ‘Ik wilde geen contact. Ik wou gewoon even met rust gelaten worden. Gelukkig was mijn werkgever heel begrip-

vol. Ik kreeg de tijd om weer op mijn positieven te komen.’ Na twee maanden gaf Tamara aan dat ze aan de slag wilde gaan met een coach. ‘Mijn organisatie werkte al een tijdje samen met Track Abilities. En zo kwam ik bij Rik terecht, mijn Track Coach.’

BRUG TUSSEN WERKGEVER EN WERKNEMER

Track Abilities ondersteunt organisaties bij hun aanwezigheidsbeleid en begeleidt werknemers terug naar het werk. ‘Bij Rik voelde ik me meteen op mijn gemak. We zijn beiden ergotherapeut van opleiding, misschien heeft dat er iets mee te maken.’ In de sessies die volgden gingen ze samen aan

de slag om haar terugkeer voor te bereiden. ‘Ik kon op een heel open manier praten over de problemen in mijn job. Als je te kampen hebt met een burn-out zie je niet meer alles helder. Rik hielp me om de zaken in perspectief te plaatsen.’

Rik en Tamara lijstten daarnaast ook enkele randvoorwaarden op voor een succesvolle terugkeer en bereidden het gesprek met Tamara’s werkgever voor. ‘Ik kan nogal direct zijn. Door het gesprek goed voor te bereiden bracht ik dezelfde bood schap, maar op een andere manier. Ik stond er niet alleen voor. Na elke stap kreeg ik gegarandeerd een telefoontje van Rik om te vragen hoe het was geweest.’

TERUG VAN WEGGEWEEST

Tamara is sinds kort weer aan de slag. De terugkeer na een lange afwezigheid op het werk kan moeilijk zijn. ‘Door het traject te

volgen, was die stap voor mij minder groot. Je werkt maanden toe naar dat moment. Je stelt je vooraf al de vraag: hoe wil ik terug opstarten? Wat moet er anders?’

Voor lopig werkt Tamara nog halftijds. Op dinsdag, woensdag en donderdag werkt ze, op maandag en vrijdag is ze vrij. ‘Op die manier heb ik vier dagen de tijd om te recupereren. Tijd die ik echt nodig heb. In het begin is alles vermoeiend, zelfs een mail lezen is al lastig. Maar ik voel stilaan verbetering.’

TIJD NEMEN VOOR KOFFIE

‘Ik voel mijn grenzen beter aan dan vroeger.’ Tamara kijkt dus hoopvol naar de toekomst. ‘Ik moet wel leren om wat minder ambitieus te zijn. Ik stel nu elke dag een doelstelling voor mezelf en die hoeft niet groot te zijn. Tijd nemen om een koffie met een bewoner te drinken bijvoorbeeld. Daar heb je ook deugd van!’

TERUG OP HET JUISTE SPOOR

TRACK ABILITIES VOOR WERKGEVERS

Track Abilities ondersteunt organisaties en werknemers met individuele begeleiding. Ze begeleiden mensen als Tamara terug naar het werk en geloven in een focus op mogelijkheden. Wil je, als werkgever, je organisatie terug op het juiste spoor zetten?

Bij Track Abilities vind je zeker een traject dat bij je organisatie past.

 www.cm.be/trackabilities

TERUG NAAR WERK VOOR WERKNEMERS

Ook CM laat mensen die uitvallen door ziekte of dreigen uit te vallen niet los. Met de Terug-naar- werk-coördinato ren kun je op elk moment tijdens je ziekte, het Terug-naar-werk-traject starten.

 www.cm.be/terug-naar-werk

3X CM TOT JE DIENST

MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP

www.cm.be/cm-voordelen

CM-GEZONDHEIDSCONSULENT

Gezondheid is meer dan niet ziek zijn. De CM-gezondheidsconsulent helpt je op weg bij gezondheidsvragen in de meest brede betekenis. Naast fysieke gezondheid komen dus ook welbevinden, levenskwaliteit en sociale contacten aan bod.

LEDENVOORDEEL

Als CM-lid kun je per kalenderjaar kosteloos één adviesgesprek aanvragen bij een CM-gezondheidsconsulent.

GOED THUISZORGWINKEL

In de Goed thuiszorgwinkel vind je een ruim gamma aan hulpmiddelen die je leven comfortabeler maken. Goed heeft een assortiment voor jonge gezinnen, maar ook als je met mobiliteits-, rug- of gehoorproblemen kampt, ben je bij Goed thuiszorgwinkel aan het juiste adres. De gespecialiseerde medewerkers geven deskundig advies.

LEDENVOORDEEL

Je krijgt 30 procent korting op incontinentiemateriaal en 35 procent op een beperkt assortiment van thuiszorghulpmiddelen. Als CM-lid krijg je 10 procent korting bij aankoop van andere hulpmiddelen. Daarnaast kun je ook hulpmiddelen huren aan voordelige tarieven.

WELLNESS

Heb je nood aan ontspanning? Even helemaal relaxen in en rond de sauna, de jacuzzi of het stoombad? Wil je een verkwikkende massage of ben je toe aan een zuiverende scrub? Een bezoekje aan een wellnesscentrum laadt je batterijen weer op. En je gezondheid vaart er wel bij.

LEDENVOORDEEL

Kies uit een van de budgetvriendelijke CM-wellnessarrangementen en geniet van een heerlijke relaxsessie voor 30 of 50 euro per persoon.

Uit jouw leven gegrepen

VERHOOGDE TEGEMOETKOMING

Je betaalt minder uit eigen zak voor medische zorg als je in aanmerking komt voor de verhoogde tegemoetkoming. Je krijgt ook nog andere voordelen zoals het sociaal energietarief. Die kunnen veel mensen goed gebruiken. Zeker nu het leven een pak duurder is. Maar hoe weet je of je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming? Brengt CM haar leden daarvan op de hoogte?

Annemie Beulen

Hallo Annemie

LAST VAN LAWAAI

Goed dat Leef aandacht schenkt aan de gevolgen van lawaai. Ik woon bijna 20 jaar langs een drukke provinciebaan en kan meespreken over wat lawaai doet met de gezondheid van mens en dier. Om me beter te kunnen concentreren of te kunnen slapen, draag ik vaak oordoppen. Dag én nacht. In een tv-programma zag ik een man een slaaptest doen. Hij beweerde dat hij geen last had van het verkeerslawaai. Maar telkens er voertuigen passeerden, toonden sensoren een versnelde hartslag en ademhaling. Bij luidruchtige motards werd de man zelfs kort wakker. Toch gaf hij aan goed geslapen te hebben. Voortdurend lawaai heeft een invloed op de gezondheid. Ook bij wie zegt dat die er (nog) geen hinder van ondervindt.

Mark Broeckx

Sommige mensen krijgen de verhoogde tegemoetkoming automatisch, bijvoorbeeld omdat ze een handicap hebben of een leefloon krijgen. CM laat hen dat weten. Anderen kunnen ervoor in aanmerking komen omdat hun inkomen beperkt is. Maar omdat CM het inkomen niet kent, kan de toekenning niet automatisch gebeuren. CM moet daarvoor eerst een inkomstenonderzoek doen. Als CM vermoedt dat iemand recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming, brengt CM die zelf op de hoogte. Met een simulatietool op de website kun je zelf ook nagaan of je in aanmerking kunt komen (www.cm.be/simulatie-vt). CM ijvert voor een uitbreiding van een geautomatiseerde toekenning van de verhoogde tegemoetkoming.

BETER DAN EEN VITAMINE

In Leef van september las ik de ervaringen van drie mensen die werken in de zorg. Graag wil ik mijn lieve thuisverzorgster danken voor haar lieve attenties en dagelijkse toewijding. Ik ben nagenoeg immobiel. Zij komt mijn steunkousen aantrekken en er dage lijks op toekijken dat ik zo gezond mogelijk leef. Daarbij helpen haar goed humeur en grote werklust beter dan eender welke vitamine. Hier en daar krijg ik ook goede raad. Bovendien is zij een absolute specialiste in het aanbrengen van verbanden op mijn weerbarstige, soms bloederige hamertenen. Zij is een onbetaalbare schat.

Marleen Claes

Deel je ervaringen

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ... Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier.

‘Modder is echt mijn ding’

‘Al in de tweede kleuterklas stond ik te popelen om aan atletiek te doen. Ik zag mijn zus naar haar trainingen vertrekken en was jaloers. Dat wou ik ook!‘

‘Ik heb tonnen energie en op de atletiekpiste kan ik die kwijt. Thuis spring ik veel op de trampoline. Mijn huiswerk maak ik op een wiebelstoel. De dag stopt alleen als ik slaap.‘

‘Aan wedstrijden doe ik heel graag mee. Bij de start zeg ik tegen mezelf: komaan Eloise, doe je best. Dan voel ik zenuwen en ben ik stil. Mijn vrienden peppen me dan op, zeggen dat ik geen stress moet hebben. Als ik aan het lopen ben, ebben de zenuwen weg. En na afloop zou ik er nóg eens aan willen beginnen.‘

‘Ik wil altijd de eerste zijn. Anderen voorbijsteken is mijn grootste doel. Maar soms zie ik het halverwege niet meer zitten. Dan begin ik nóg sneller te lopen. Nog effe, kom op, denk ik dan. Soms wil ik zo graag winnen dat ik onderweg begin te kokhalzen en bij aankomst bijna moet overgeven (grijnst).‘ ‘Moe na een wedstrijd ben ik zelden. Wel boos op mezelf als ik niet gewonnen heb. Had ik maar wat sneller gelopen, denk ik dan kwaad. En soms doen mijn benen pijn nadat ik gelopen heb. Dan leg ik er ijs op.‘

‘Veldlopen doe ik het allerliefste. Dat is avontuur, modder en vuile benen. De winter staat voor de deur, maar dat schrikt me niet af. Ik trek dan gewoon een lange broek aan. Opgelost! Mijn grote voorbeeld is Nafi Thiam. Ik wil ook olympisch kampioen worden, net als zij. Ik heb haar ontmoet en sta zelfs op de foto met haar. Maar ik heb niks gezegd, ik kon toen nog geen Frans (lacht).’

ATLETE ELOISE VAN LOKEREN (10) HOUDT NIET VAN STILZITTEN

© Marc Van Hecke

OOST-VLAANDEREN

LEEF –GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM –17 NOVEMBER 2022 –DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE –AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X –P910695

KLIK HIERONDER VOOR HET NIEUWS UIT JOUW REGIO

• Antwerpen • Limburg • Oost-Vlaanderen • Vlaams-Brabant • West-Vlaanderen

OPPAS AAN HUIS ONTLAST MANTELZORGERS

BROODNODIGE PAUZE

WILLIAM JORET (29) EDUCATIEF MEDEWERKER ZORGEND VRIJWILLIGERSWERK

William staat in voor de aanwerving van nieuwe vrijwilligers. De uitdaging en het geloof in de maatschap pelijke meerwaarde van vrij willigers deden hem kiezen voor deze job. ‘Vrijwilligers zoals Bart zijn broodnodig en dragen hun steentje bij tot de samenleving van vandaag. Ze zorgen voor een vonkje hoop.’

De dienst Oppas aan huis van CM zorgt ervoor dat mantelzorgers even ontlast worden van hun taken. Een vrijwilliger komt aan huis en neemt die taken over. Zo krijgt de mantelzorger die broodnodige teug zuurstof om er daarna weer tegenaan te kunnen. Bart Hoeree is een van die vrijwilligers en hij weet als geen ander hoe belangrijk zijn engagement is.

Ik heb zelf vier jaar een stuk mantelzorg opgenomen voor mijn moeder. Ik deed dat samen met mijn zus waardoor we elkaar konden aflossen en de ander even op adem kon komen. Maar zelfs dat was zwaar. Had ik toen maar geweten dat Oppas aan huis bestond!’

DRAAI GEVONDEN

Na de dood van zijn moeder wist Bart meteen dat hij vrijwilligerswerk wilde doen in een zorgende rol. Eerst belandde hij in een rust- en verzorgingstehuis, maar hij vond pas echt zijn draai bij de dienst Oppas aan huis. ‘Je hebt hier meer mogelijkheden tot intens contact en er is meer tijd voor persoonlijke aandacht en zorg’, legt Bart uit.

BETUTTELING

De taken van een oppasvrijwilliger zijn divers en hangen uiteraard af van de mogelijkheden die er nog zijn bij de persoon voor wie je zorgt. In het geval van Bart is het vooral aanwezig zijn, heel veel luisteren en de mantelzorger maximaal ondersteunen door allerlei praktische taken op te nemen. Bart: ‘Ik heb de voorbije jaren al vaak gemerkt dat oudere mensen het er moeilijk mee hebben om zo afhankelijk te zijn. Ik probeer daarom respect te hebben voor wat ze nog wel kunnen en hen niet te betuttelen. Dat vind ik heel belangrijk.’

MAATWERK

Bart heeft intussen een aantal vaste oppasadressen. Maar toch is elke opdracht anders. ‘De mensen voor wie ik de zorg opneem zijn anders, maar ook elke

mantelzorger is anders uiteraard. Zo bieden wij toch een beetje maatwerk. Ik zou alleszins niet meer zonder dit engagement willen. Het heeft mijn leven rijker gemaakt, dat sowieso.’

Natalie Van den Heule

 OPENDEUR

DEURNE I Het Gezondheidspunt in Deurne had een geslaagde opendeurdag met veel volk. Daar was het team heel erg blij mee!

 ONTBIJTBABBEL

ANTWERPEN I Heel wat vrouwen kwamen samen om gezellig te ontbijten en te praten over hoe menstruatie hun levens beïnvloedt.

 Nu jij!

Zorgend Vrijwilligerswerk is volop op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Twijfel je of oppas wel iets voor jou is? We zoeken ook chauffeurs en administratieve vrijwilligers. Er zijn tal van mogelijkheden. Kom ze ontdekken tijdens de infosessies in Antwerpen, Mechelen of Turnhout. Zo ontdek je vanzelf welke werking het beste bij jou past. Je leest er meer over op pagina 31.

 GEZELLIGE DORPSDAG

MUIZEN I Samana Muizen Sint-Lambertus stond met een stand op de dorpsdag en dat lokte heel wat volk. Gezelligheid? Check!

 RELAX

MECHELEN I Jong Samana Mechelen gaf een workshop stoelyoga in de buitenlucht. De deelnemers keerden ontspannen huiswaarts.

 OKRA OP DE MARKT

MERKSEM I Op heel wat jaarmarkten stond de voorbije periode weer een kraampje van OKRA. Zoals hier in Merksem.

 3, 2, 1 START!

ANTWERPEN I Het hele Kazou-team stond weer paraat voor de boekingsstart van de wintervakanties.

© Frederik Beyens

HOBOKEN

Infosessie ‘Oei, plots heeft mijn mama thuis zorg nodig’

Maandag 21 november van 19.30 tot 21.30 uur

Als iemand uit je nabije omgeving geconfronteerd wordt met een ziekte of beperking, weet je soms niet hoe het verder moet. Je moet zorg regelen en bent daarvoor op zoek naar informatie. Tegelijk heb je behoefte aan een luisterend oor. Tijdens deze sessie geven we enkele vuistregels mee bij de organisatie van thuiszorg. Ook tips om de zorg vol te houden, komen aan bod.

Waar: Cultuurcafé, Berkenrodelei 36 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: gratis

MECHELEN

Workshop ‘Levenswensen’

Dinsdag 22 november van 19.30 tot 22 uur Iedereen kan ernstig ziek worden of een ongeval hebben. Weet je omgeving dan wat jij belangrijk vindt? Welke keuzes je zou maken in die situaties?

In deze workshop helpen we je na te denken. Na afloop krijgt elke deelnemer een set levenswensenkaarten mee.

Waar: CM Campus, Antwerpsesteenweg 261 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met een verhoogde tegemoetkoming 2 euro

Workshop ‘Klein geluk voor mantelzorgers’

Donderdag 1 december van 14 tot 16 uur

Als mantelzorger is het belangrijk om ook goed voor jezelf te blijven zorgen. Maar hoe doe je dat dan? Deze fijne workshop, gebaseerd op het boekje Klein geluk voor de mantelzorger in Vlaanderen, biedt je tips en methodieken om zelf aan de slag te gaan.

Waar: LDC Den Abeel, Jozef Verberstraat 61 Inschrijven: www.samana.be/vorming of 03 221 95 70

Prijs: gratis

HERSELT

Workshop ‘Welke groeiringen heb ik door de jaren heen verzameld?’

Donderdag 1 december van 13.30 tot 16.30 uur Een boom groeit in ringen. Ieder jaar een ring erbij. Een doorsnede van de stam vertelt veel over de boom. Wat als mensen ook groeiringen zouden

OVERLEGTAFEL MANTELZORG

SCHUIF JIJ MEE AAN TAFEL?

Ben jij een mantelzorger en combineer je werk en zorg? Of probeer je dat, maar lukt het je niet om hier een werkbaar evenwicht in te vinden? Schuif dan aan aan de Overlegtafel Mantelzorg en deel jouw verhaal met Samana en andere mantelzorgers.

RUIMTE VOOR VERBINDING EN IDEEËN

Met de Overlegtafel biedt Samana jou ruimte om in contact te komen met andere mantelzorgers. Je krijgt er de kans om jouw verhaal te delen en ervaringen uit te wisselen. We zoomen in op de knelpunten waar je tegenaan loopt bij het combineren van de zorg met een job. We zoeken ook samen naar ideeën die een positief verschil kunnen maken.

SAMANA LUISTERT

De hindernissen en ideeën die tijdens de Overlegtafel aan bod komen bundelt Samana tot een advies en neemt ze mee naar het beleidsveld. Want jouw verhaal is waardevol en moet gehoord worden.

In onze provincie organiseren we twee Overlegtafels:

• Zaterdag 19 november van 13.30 tot 16.30 uur, De Kruierie, Bevrijdingsstraat 1 in Balen

• Dinsdag 29 november van 19 tot 22 uur, De Oude Pastorij, Dorpsstraat 45 in Kapellen

INTERESSE?

Schrijf je in via inschrijven.antwerpen@samana.be of 03 221 95 70.

INFOSESSIES

CM ZOEKT VRIJWILLIGERS

Wil jij je engageren voor zorgbehoevende mensen? Als chauffeur, oppasser of bied je liever administratieve hulp? Wat je ook verkiest, wij hebben jou nodig!

Weet je graag vooraf waar je aan toe bent? Schrijf je dan in voor de infosessie in jouw buurt. Dat kan door een mail te sturen naar zorgendvrijwilligerswerk.antwerpen@cm.be.

WAAR BEN JE WELKOM?

• Woensdag 14 december om 10 uur Korte Begijnenstraat 22 in Turnhout

• Donderdag 15 december om 14 uur Borsbeeksebrug 26 in Berchem

• Vrijdag 16 december om 10.30 uur Antwerpsesteenweg 261 in Mechelen

hebben zoals een boom? Hoe zouden jouw ringen eruitzien? Hoe ben jij gegroeid? Deze workshop richt zich op mensen met een chronische ziekte.

Waar: De Mixx, Asbroek 1H Inschrijven: www.samana.be/vorming of 03 221 95 70

Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met een verhoogde tegemoetkoming 2 euro

PUTTE

Doen!

Infosessie ‘Pluk je geluk’ Dinsdag 6 december van 19.30 tot 21 uur Wist je dat je 40 procent van je geluk zelf in handen hebt? Je kunt dus aan je eigen geluk werken. Tijdens deze infosessie ontdek je hoe je stap voor stap je eigen geluk vergroot. Waar: GC Klein Boom, Mechelbaan 604 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met een verhoogde tegemoetkoming 2 euro

SCHOTEN

Infosessie ‘Piekeren bij mantelzorgers, hoe ontkom je eraan?’ Woensdag 12 december van 13.30 tot 16.30 uur Piekeren, we doen het allemaal. Maar als mantelzorger misschien nog net iets meer. Je bent bezorgd om de persoon voor wie je zorgt. Vragen zoals ‘wat als’ en ‘hoe moet het nu verder’ spoken door je hoofd, maar je raakt geen stap vooruit. Merk je dat jouw hoofd nooit stil lijkt te staan? Dan is deze bijeenkomst iets voor jou!

Waar: LDC ‘t Cogelshof, Deuzeldlaan 49 Inschrijven: www.samana.be/vorming of 03 221 95 70

Prijs: gratis

CONTACT @ antwerpen@cm.be

03 221 93 39 Pensioendienst:

pensioendienst.antwerpen@cm.be

03 221 92 33 (8.30 - 12 uur)

Elk document (behalve aangifte arbeidsongeschiktheid) mag in de CM-brievenbus.

SAMANA DUOWERKING

'T IS LEUKER MET TWEE

Marc (Hasselt) en Bart (Montenaken) zochten beiden een buddy om tijd mee te spenderen, dus klopten ze aan bij Samana. De organisatie zocht voor de twee mannen een juiste match en zo kwamen ze bij elkaar terecht. ‘Op je eigen tempo leer je elkaar beter kennen en na een tijd bouw je een sterke vriendschap op’, vertelt Bart.

Als blind persoon kan Bart moeilijk het huis uit om bijvoorbeeld eens in de buurt te gaan fitnes sen. Daarom zocht hij een buddy. ‘In de eerste plaats zocht ik iemand om mee te babbelen. Dat begon met meerdere tele foongesprekken en is geëvolueerd naar een wekelijks (sport)momentje.’

EEN VLOTTE BABBEL

installeren van de gewichten en toestellen bij het sporten. Dat stelde me gerust.’

GEZELSCHAP

ANNEMARIE SCHWENK EDUCATIEF MEDEWERKER SAMANA

'Wil je graag je vrije tijd vul len met leuke activiteiten, terwijl je iemand anders helpt openbloeien? Samen zoeken we naar een ideale match. Je deelt vreugde en leed en bent er voor elkaar. Ieder met een eigen talent.'

Vrijwilliger Marc is al enkele keren met Samana op vakantie gegaan. ‘Omdat ik daar zo’n fijne herinneringen aan heb, wilde ik eens polsen wat Samana nog in petto had. Zij zochten nog vrijwilligers voor de duowerking en gaven me een uitgebreide uitleg. Dat leek me wel wat dus stelde ik mezelf kandidaat. Al vrij snel kwam ik bij Bart uit.’

Na het sporten gaan de twee heren af en toe iets drinken of eten. ‘Omdat die eerste klik meteen goed zat, ontdekten we dat we gemeenschappelijke interesses hebben en vlot babbelen. Mijn buddy wist op voorhand dat ik hulp nodig had bij het

‘Bij Samana kun je aangeven of je iemand zoekt om je thuis gezelschap te houden, sa men te wandelen of een andere activiteit te doen. Ze houden rekening met je interesses en woonplaats’, vult Marc aan. ‘Omdat ik bijna op brugpensioen ga, heb ik tijd om nieuwe vrienden te maken en om zinvol bezig te zijn.’

‘Voor mij betekent mijn buddy heel veel. De duowerking zorgt voor voldoening op alle vlakken. Ik kom nog eens buiten en we babbelen en lachen wat. Om die reden raad ik het anderen aan. Ik zat een beetje in de put voordat Marc kwam, en dankzij hem ben ik eruit geraakt’, deelt Bart mee.

© Istock

 CREATIEVE DAG

HOUTHALEN-HELCHTEREN | Enkele Sama na-vrijwilligers tonen hun prachtige en zelfgemaakte creaties.

 STEMMEN ONDER DE STERREN

VILLERS-LA-VILLE | 100 OKRA-leden genoten van zes topkoren in een betoverend decor. Wat een belevenis!

VAKANTIE

‘Ik denk dat de blindengeleidehond van Bart ondertussen de mascotte van het fitnesscentrum is’, lacht Marc. ‘Op die manier is het ook fijn voor mij, samen leren we nieuwe mensen kennen. Als Bart alleen zou komen, zou dat moei lijker zijn.’ Bart en Marc vertrekken binnenkort op hun tweede vakantie, naar Oostende.

Cathelijne Jennes

 Voel je je geroepen om samen op stap te gaan met een persoon met een zorgnood of om als contactcoach de duo’s te begeleiden? Neem dan een kijkje op www.samana.be/duowerking. Heb je nog vragen? Contacteer Sama na via limburg@samana.be of op 011 28 02 40.

 NIEUW CM-KANTOOR

HASSELT | Wij staan te popelen om te verhuizen naar ons nieuw kantoor op de Demersite. Meer info in de volgende Leef

 CM-DIGIBUS

HEUSDEN | Heel wat leden werden wegwijs gemaakt in de digitale mogelijkheden van de CM-app en -website.

 VERHUIS BRIEVENBUS

HALEN | De vertrouwde CM-brievenbus is voortaan te vinden in de Sportlaan, tegenover Rietbron.

 CM-DUORUN

HASSELT | De renners gaven het beste van zichzelf tijdens Dwars door Hasselt. Ook de duo-runners deden mee!

Aanrader

BILZEN & BERINGEN

Infosessie ‘Zelfzorg, werken met droogbloemen’

Dinsdag 29 november van 13.30 tot 15.30 uur Een mantelzorger moet ook even voor zichzelf zorgen. Daarom biedt Samana een woordje uitleg over zelf zorg in combinatie met een creatieve workshop. Zo creëer je een moment van ontspanning. In Beringen begint de sessie om 19 uur.

Waar: CC De Kimpel, Eikenlaan 25 in Bilzen en WZC Ocura, Havenlaan 7 in Beringen Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 13 euro (materiaalkost inbegrepen)

HOUTHALEN-HELCHTEREN

Infosessie ‘Omgaan met (je) hoogsensitiviteit’

Woensdag 30 november van 13.30 tot 16.30 uur Een hoogsensitief persoon is zeer gevoelig voor prikkels. En heeft daarom meer tijd nodig om deze indrukken te verwerken. Anders raakt die geïrriteerd of oververmoeid. Hoe ga je ermee om en wat zijn de kenmerken ervan?

Waar: CM-Gezondheidspunt, Guldensporenlaan 9 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

STOKROOIE

Event ‘Een andere dementie door muziek’ Dinsdag 6 december van 14 tot 15.30 uur Muziek roept herinneringen op of brengt je in een vrolijke bui. Dat geldt ook voor mensen met dementie. Zangeres Olivia Thijssen speelt Vlaamse meezingers om je een gezellige middag te bezorgen. Wil je graag ervaren welke impact muziek heeft op een persoon met dementie? Of heb je zin in een ontspannend moment?

Waar: Ontmoetingscentrum Stokrooie, Sint-Aman dusstraat 18 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: gratis

PELT

Infosessie ‘Aanraking in tijden van huidhonger’ Dinsdag 13 december van 19.30 tot 21.30 uur Aanrakingen zijn een basisbehoefte. Want ze bepalen onze levenskwaliteit. Wat als we dit moeten missen?

1 JAAR GEZINSPLEZIER VOOR MAAR 70

EURO?

MET HET BOKRIJKABONNEMENT!

Voor slechts 70 euro (i.p.v. 95 euro) krijg je met het hele gezin een jaar lang onbeperkte toegang tot het Openluchtmuseum. Ook grootouders genieten met hun kleinkinderen t.e.m. 18 jaar van dezelfde voorwaarden.

In 2023 wordt museumdeel Haspengouw feestelijk her opend en doen de Living History-acteurs jou de geschie denis herbeleven. Als abonnee ga je bovendien gratis naar alle Bokrijkevents zoals het Repair Shop-weekend, Bokrijk Festival (met o.a. Laïs), Winterlicht en nog zoveel meer.

BINNEN ÉN BUITEN BOKRIJK

Maar dat is niet het enige. Ben je fan van uitstapjes naar pret parken, dierentuinen, zwembaden ...? Je Bokrijkabonnement biedt je tot 50 % kortingen en voordelen bij de leukste attracties van België én Nederland aan. Meer info via www.bokrijk.be.

 Geniet als CM-lid van de korting en bestel tussen 14 november en 16 december je Bokrijkabonnement. Gebruik de kortingscode 23PCMVLD via reservaties.bokrijk.be.

CM BIEDT AAN

OP TOER MET SIEN EGGERS EN HUGO MATTHYSEN

Een frisse neus halen of even je gedachten leeg maken? Een wandeling in de buitenlucht heeft al meermaals bewezen dat het je mentale gezondheid goed kan doen.

Laat je daarom verwonderen door een van de tien Te Gekke Wandelingen in een Natuurpunt-gebied. Start punt van de wandelingen zijn telkens de Te Gekke Banken, die je herkent aan de QR-code. Scan deze en volg de route. Ze zijn ongeveer vijf kilometer lang.

PRAKTISCH

Strek je benen, leef even in het moment. En ondertussen geniet je van een heerlijk humoristisch luisterverhaal, geschreven door Hugo Matthysen en ingesproken door Sien Eggers.

In Limburg starten de tochten in Bezoekerscentrum Natuur punt Kiewit en Bezoekerscentrum De Wulp in Pelt. Deze blijven permanent beschikbaar.

 Op www.cm.be/debank vind je meer info over de wandelin gen. Of wil je graag meer weten over de organisatie Te Gek!? Surf naar www.tegek.be.

Je hoort 20 levensverhalen over huidhonger en de impact ervan.

Waar: CM-Gezondheidspunt, Leopoldlaan 32 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

ONLINE

Infosessie ‘Weg met dat schuldgevoel’

Woensdag 23 november van 9.30 tot 12 uur Ongezonde schuldgevoelens, we hebben ze allemaal wel eens. Wist je dat dit eigenlijk geen echt gevoel is? Maar dat we door zelfreflectie en oefening ons ervan kunnen verlossen?

Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

Infosessie ‘De zin en onzin van voedingssupplementen’

Donderdag 15 december van 13.30 tot 15.30 uur Deze sessie staat stil bij supplementen die veelvoor komende klachten kunnen verhelpen of verlichten. Meer uitleg over het ontstaan van onevenwichten en tekorten in de voeding komt ook aan bod. Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

CONTACT

Een vraag voor CM: www.cm.be

Is het CM-kantoor in je buurt open: www.cm.be/contact

Formulieren in één muisklik: www.cm.be/formulieren

Gele klevers en reisdocumenten: www.cm.be/selfservice

Je kunt ook mailen of bellen: www.cm.be/contact of 011 28 02 11

AANBOD SAMANA

EEN VEILIGE PLAATS CREËREN

‘Mensen die langdurig ziek zijn en hun directe omgeving worden ge confronteerd met veel hindernissen. Kleine fysieke handelingen worden een uitdaging, maar ze stuiten ook vaak op onbegrip’, vertelt Bart Demarsin, educatief medewerker bij Samana. ‘Met verschillende activiteiten proberen we hen te ondersteunen.’

Samana is er zowel voor men sen met een zorgnood als voor mantelzorgers. ‘Want ook hun leven verandert. Zo verloopt bijvoorbeeld de tijdsindeling of gezinsdynamiek anders’, geeft Bart mee. ‘Samen met vrijwilligers helpen we het sociaal netwerk en de draagkracht van beide groepen te verstevigen.’

MEER ENERGIE

EDUCATIEF

MEDEWERKER

SAMANA

‘Samana houdt zich bezig met belangenbehartiging en lotgenotencontact. Heel wat vrijwilligers zetten hun schouders onder de mantel zorg- en vakantiewerking.’

Ook vrijwilliger en Samana-lid Lien volgt al enkele jaren cursussen en work shops bij Samana. ‘Bij mijn eerste cur sus Deverborgenkunstenaar werden mijn creatieve vaardigheden meteen aangemoedigd’, glundert ze.

‘De geslaagde activiteit zorgde ervoor dat ik goesting kreeg om nog meer sessies te volgen. Sindsdien volg ik lessen van persoonlijke vorming tot qi gong, een Chinese leer. Je sterke punten worden telkens gestimuleerd. En je krijgt er meer energie van.’

ONBEGRIP EN VRIENDSCHAP

‘Naast het prikkelen van vaardigheden, proberen we een antwoord te bieden op vragen want personen met een lang durige ziekte stuiten vaak op onbegrip. Tijdens een infosessie leer je hoe je hiermee omgaat’, zegt Bart.

‘Als de leden of deelnemers aangeven dat ze een thema missen, zoeken we een plaats binnen ons aanbod.’ Thema’s zoals vriendschap, eenzaamheid en seksualiteit vind je er zeker terug.

ACTUALITEIT

De thema’s kiezen, gebeurt niet wille keurig. ‘We spelen in op de actualiteit. Bij de meeste infosessies laten we een kinesist, diëtist, maatschappelijk werker of psycholoog aan het woord. Specialis ten uit het domein.’

KOFFIEPAUZE

‘Niet alleen stemmen we de inhoud af op mensen met een zorgnood. Ken

BART DEMARSIN

merkend voor onze activiteiten is hoe er spontaan een veilige ruim te ontstaat waar ze hun verhalen kunnen delen als ze dat willen,’ zegt Bart.

‘Klopt’, besluit Lien. ‘Bij Samana voel je je altijd welkom ongeacht je ziekte, kwetsbaarheid of leeftijd. En je leert elkaar beter kennen tijdens de koffiepauzes.’

Cathelijne Jennes

Een greep uit het aanbod - ‘Piekeren’ op 28 november in Zottegem, voor mantelzorgers - ‘Leven met chronische pijn’ op 29 november in Dendermonde, voor mensen met een chronische ziekte - ‘Hartcoherentie’ op 15 december in Gent, voor mantelzorgers

 Benieuwd naar het volledige aanbod? Ontdek alle infosessies en cursussen in jouw buurt via www.samana.be/vorming.

 OPENING VEERKRACHTPAD

DEINZE I Tijdens een veerkrachtwandeling geniet je intens van de natuur en kom je helemaal tot rust. www.leefmagazine.be

 VRIJWILLIGER WORDEN?

GENT I Wil jij je ook inzetten voor Zorgend Vrijwilligerswerk? zorgendvrijwilligerswerk. oostvlaanderen@cm.be

 SAMEN VEERKRACHTIG

GENT I Samana organiseerde, samen met Stad Gent, de infosessie Burn-out en de link met veerkracht en stressbestendigheid.

 GEWELDLOOS COMMUNICEREN

GENT I Wil je ook iets organiseren om jouw buurt gezonder en gelukkiger te maken? Surf naar www.gezondebuurt.be.

 WATERKANT FIETSTOCHT

BEVEREN I Een prachtige fietstocht door Kieldrecht en omstreken. Met dank aan de vrijwilligers van Gezonde buurt Beveren.

 VAKANTIEKRIEBELS

OOST-VLAANDEREN I De Kazou-vakanties gingen weer vlotjes de deur uit. Dankjewel om voor Kazou te kiezen! www.kazou.be

© Guy Puttemans

EEKLO

Cursus ‘Over begrijpen en begrepen worden’ Maandag 28 november, 5, 12 en 19 december van 9 tot 12 uur

Het is niet makkelijk om te praten over de impact van chronisch ziek zijn. Tijdens deze cursus krijg je handvatten om duidelijker met je omgeving te com municeren en te reageren op moeilijke situaties. Waar: CM-kantoor, Garenstraat 46 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 60 euro, CM-leden 28 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 14 euro

SINT-NIKLAAS

Infosessie ‘Gezinslid met psychische problemen?’

Dinsdag 29 november van 19.30 tot 21.30 uur Je kunt enkel een goede steunfiguur zijn als je ook voor jezelf zorgt. Tijdens deze infosessie zoeken we naar een betere balans tussen draagkracht en draaglast.

Waar: Castrohof, de Castrodreef 2 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

Infosessie ‘Invloed van medicatie op het geheugen’

Donderdag 1 december van 13.30 tot 16.30 uur Mensen met een chronische ziekte zijn welbekend met medicatie. Maar wat zijn de gevolgen van deze medicatie? Deze info krijg je op een bevattelijke en aangename manier.

Waar: Bib Sint-Niklaas, Hendrik Heymanplein 3 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

LEBBEKE

Infosessie ‘Voorkom vallen’

Donderdag 1 december van 14 tot 15.30 uur Een op drie thuiswonende ouderen valt minstens een keer per jaar. Dat heeft een ernstige impact op hun levenskwaliteit. Een expert gaat onder meer in op risicofactoren, beweging en valangst.

Waar: Toreken, Jules De Buckstraat 1 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: gratis

EEN JAAR NA PFOS: HOE MOET HET NU VERDER?

Meer dan een jaar geleden kwam het PFOS-schandaal aan het licht maar tot op vandaag roept het thema heel wat vragen op.

Woon jij in de getroffen zone? Ben je op zoek naar heldere antwoorden op jouw vragen? CM laat drie specialisten aan het woord over: -Wat zijn de gevolgen voor onze gezondheid? -Hoe kunnen hennepplanten PFOS uit de grond halen? -Hoe kun je zelf de bodem van jouw tuin testen en wat zijn de oplossingen als er te veel PFOS aanwezig is?

Na de voordracht is er ruimte voor je eigen vragen tijdens een panelgesprek.

Inschrijven: www.cm.be/agenda Wanneer: dinsdag 29 november om 19 uur Waar: OC Boerenpoort, Sint-Elisabethstraat 31A in Beveren Prijs: 22 euro per duo  www.cm.be/agenda

TE GEKKE WANDELING IN BRAKEL

LAAT JE ZORGEN LOS EN GENIET

Laat je verwonderen door de Te Gek!?-wandeling in Boembe kemolen, Brakel. Startpunt van de wandelingen is de Te Gekke Bank, die je herkent aan de QR-code. Scan deze en volg de route. Die is ongeveer vijf kilometer lang.

Maak je gedachten vrij, leef even in het moment. Ondertussen geniet je van een heerlijk humo ristisch luisterverhaal, geschreven door Hugo Matthysen en ingesproken door Sien Eggers.

De wandeling is permanent beschikbaar, maar op zondag 4 december organiseert netwerkcoördinator Sari Stoops de wandeling in winterse sfeer, inclusief hapje en drankje.

 Ga snel naar www.cm.be/agenda om je in te schrijven want de plaatsen zijn beperkt!

WETTEREN

Kersthappening met Connie en Hannelore Neefs

Dinsdag 13 december vanaf 14.30 uur Connie zingt vanuit een nostalgische kijk op de wereld, haar dochter Hannelore met een romantische blik op wat komen gaat. Ze worden begeleid door pianist Eric De Vos.

Waar: cc De Poort, Markt 27 Inschrijven: Via overschrijving op BE16 1430 9255 4774, vermelding ‘Kersthappening’ Prijs: 18 euro, OKRA-leden 15 euro

HAALTERT

Workshop ‘Maak vroegtijdige zorgplanning bespreekbaar’

Dinsdag 13 december van 19.30 tot 22 uur Weet je naaste omgeving wat je belangrijk vindt als jou een ongeval of ziekte zou overkomen? Met enkele stellingen helpen we je op weg om erover te praten.

Waar: Jeugdheem, Papestraat 10 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 12 euro, CM-leden 10 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 7 euro

BEVEREN

Monoloog ‘Moederpijn’

Vrijdag 16 december van 14 tot 16 uur Karin Jacobs zat jarenlang geklemd tussen haar twee BV-kinderen en een dramaqueen moeder. De bijhorende hilarische toestanden, met vaak een pijnlijk randje, deelt ze tijdens deze monoloog. Waar: cc Ter Vesten, Gravenplein 2 Inschrijven: 03 291 26 10 (Sonja Van Nuffel) Prijs: 8 euro, OKRA-leden 5 euro

CONTACT

Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook een CM-medewerker bellen: 09 224 77 11 - elke weekdag van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur, op vrijdag tot 16 uur.

Heb je een zorgvraag? Bel 078 152 152 of surf naar www.cm.be/zorglijn

GEEF JE GEZONDHEID EEN BOOST!

Gezondheid, we zijn er allemaal mee bezig. Jammer genoeg vaak enkel als het niet goed gaat, maar het is belangrijk om er energie in te steken als alles wél op rolletjes loopt. En daar helpen CM-gezondheidsconsulenten je bij.

Hannelore en Elisabeth zijn beiden gepassioneerd door gezondheid en zetten zich in voor een betere levenskwaliteit. ‘Gezondheid is meer dan niet ziek zijn’, stelt Hannelore. ‘Elke persoon kan eraan werken om zo de kwaliteit van hun leven een boost te geven.’

STAP VOOR STAP

'Ik ben dankbaar voor de betekenisvolle rol die ik kan opnemen in mensen hun leven. Na een gesprek met ons zetten ze concrete stappen naar meer levenskwaliteit.'

‘In de eerste plaats leren we iemand beter kennen en achterhalen we de gezondheidsnoden. Dat doen we niet alleen op afspraak in een CM-kantoor, ook al wandelend of online is mogelijk.’ Om tot een doel te komen, gebruiken CM-gezondheidsconsulenten de tool van positieve gezondheid. ‘Deze bevat zes dimensies, namelijk lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, levenskwaliteit, meedoen en dagelijks functioneren.’

ZELFREFLECTIE

‘Door de vragen die we stellen, komen we soms tot nieuwe inzichten.’ Stel jezelf eens

de vraag waarvan je geniet in je leven, hoe jouw ideale dag eruitziet of wanneer je het laatst gelachen hebt. ‘Daarop proberen we verder te gaan, tot een doelstelling te komen en bekijken we welke haalbare stappen je kunt nemen om er te raken. Geen grootse lifechangers, maar kleine stappen in de goede richting.’

Zo’n kleine stap kan het inplannen van een vast rustmomentje zijn, simpelweg een kwartier om van een kopje thee te genieten of te bewegen. Of je zoekt mensen met wie je een raakvlak hebt om een uitstap te doen, te praten, tijd door te brengen. Een voor een dingen die je een boost kunnen geven, als je er maar tijd voor maakt.

HOE GAAT HET MET JE?

‘Na zes tot acht weken nemen we nog eens contact op. Om te luisteren. We wachten

ELISABETH VANWINGH GEZONDHEIDSCONSULENT REGIO AARSCHOT, DIEST, KESSEL-LO EN BRUSSEL

 VERHUIS BRIEVENBUS

KAPELLEN I De vertrouwde CM-brievenbus is voortaan te vinden bij het kerkhof: Dorpsstraat 37.

 DAG VAN DE CHRONISCH ZIEKEN

GLABBEEK I De Samana-kernen werkten samen om een deugddoende eucharistieviering op poten te zetten.

daar even mee omdat je die tijd nodig hebt om van een gewoonteverandering te kunnen spreken.’

Wil je een gesprek met Hannelore? Haar afspraken vinden plaats in CM-kantoren Meise, Kessel-Lo, Alsemberg en Tervuren. Elisabeths afspraken gaan door in Aarschot, Diest, Kessel-Lo en Brussel. Elk CM-lid heeft recht op één gratis gesprek per jaar. Als je wilt, contacteren we je het jaar erna voor een nieuwe afspraak.

Kathy Holbrouck

 Wil jij met de CM-gezondheidsconsulent uit je buurt praten? Laat het weten via www.cm.be/gezondheidsconsulent.

 VAKANTIE

BRUSSEL I De OKRA-deelnemers keerden terug van een geslaagde lijndans- en creavakantie. Moe, maar voldaan!

 FAUTE FUIF

VLAAMS-BRABANT & BRUSSEL I De Samanavakantievrijwilligers gingen nog eens helemaal uit de bol op foute muziek.

 OKRA SPORT

HERNE I Proficiat! De ploeg van Herne won het regionale petanquetoernooi. Een dikke merci aan alle ploegen.

 SAMANA ONTBIJT

BERTEM I Mantelzorgers werden getrakteerd op een lekker ontbijt. Ideaal om nieuwe mantelzorgers te leren kennen!

© Guy Puttemans

TIELT-WINGE

Infosessie ‘Financiële tegemoetkomingen bij chronische ziekte’

Dinsdag 29 november van 19.30 tot 21.30 uur Mensen met een handicap of chronische ziekte hebben sociale rechten die verbonden zijn aan bepaalde voorwaarden. Voldoe jij eraan? Hoe maak je gebruik van je rechten?

Waar: Het Balanske, Halensebaan 2

Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: gratis

MEISE

Infosessie ‘Voorkom vallen’

TE GEKKE WANDELINGEN

OP TOER MET SIEN EGGERS EN HUGO MATTHYSEN

Een frisse neus halen of even je gedachten leeg maken? Een wandeling in de buitenlucht heeft al meermaals bewezen dat het je mentale gezondheid goed kan doen.

Woensdag 30 november van 19.30 tot 21 uur Een op drie thuiswonende ouderen valt minstens een keer per jaar. Dat heeft een ernstige impact op hun levenskwaliteit. Een expert gaat onder meer in op risicofactoren, beweging en valangst.

Waar: Dienstencentrum De Spil, Godshuisstraat 33 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: gratis

BOUTERSEM

Infosessie ‘Gezinslid met psychische problemen?’

Maandag 5 december van 19.30 tot 21.30 uur Je kunt enkel een goede steunfiguur zijn als je ook voor jezelf zorgt. Tijdens deze infosessie zoeken we naar een betere balans tussen draagkracht en draaglast.

Waar: Zaal Keyseryk, Stationsstraat 91 Inschrijven: www.cm.be/agenda

Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

LIEDEKERKE

Doen! Aanrader!

Infosessie ‘Dokter Google: vriend of vijand?’

Donderdag 8 december van 19.30 tot 21.30 uur Wat is waar, wat niet? Wie moet je geloven, wie niet? Waarom moet je niet alle zogenaamde wetenschappelijke onderzoeksresultaten over gezondheid voor waar aannemen?

Waar: CM-kantoor Liedekerke, Affligemsestraat 538 Inschrijven: www.cm.be/agenda

Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

Laat je daarom verwonderen door een van de tien Te Gekke Wandelingen in een Natuurpunt-gebied. Startpunt van de wandelingen zijn telkens de Te Gekke Banken, die je herkent aan de QR-code. Scan deze en volg de route. Ze is ongeveer vijf kilometer lang.

PRAKTISCH

Strek je benen, leef even in het moment. En ondertussen geniet je van een heerlijk humoristisch luisterverhaal, geschreven door Hugo Matthysen en ingesproken door Sien Eggers.

In Vlaams-Brabant starten de tochten in Bosmuseum Jan Van Ruusbroec in Hoeilaart en Natuurhuis De Gors in Vissenaken. Deze blijven permanent beschikbaar, dus wie wil kan de wandeling meerdere keren stappen!

 Meer info over de wandelingen vind je op www.cm.be/debank. Of wil je graag meer weten over de organisatie Te Gek!? Surf dan naar www.tegek.be.

CM-DUORUN

MET TWEE IS HET LEUKER

Hou jij van een sportieve uitdaging? Op vrijdag 30 december is het zover en kun jij weer je beste beentje voorzetten. Enkele honderden sportievelingen lopen dan mee met de Eindejaarscorrida Leuven.

Maar dit jaar kun je het parcours uitlopen met iemand aan je zijde. Heb jij iemand in gedachten met wie je samen wilt sporten? En met wie je ook nog eens een ijzersterke en hartverwarmende band hebt? Dan heb je dankzij de Duorun van CM de kans om elkaar letterlijk en figuurlijk over de eindstreep te trekken.

BUDDYLINE

Bij de start ontvang je een elastische buddyline en leuke T-shirts. Zo maak je je verbondenheid zichtbaar voor iedereen. En hang je aan elkaar vast tijdens de loopsessie. De Duorun is zo’n vijf kilometer lang. Loop, wandel of huppel jij mee? Dan wordt het ongetwijfeld een onvergetelijke ervaring.

 Kriebelt het bij jou om samen met je vriend(in), collega, buur ... de loopschoenen aan te trekken? Schrijf je in via www.cm.be/duoruns.

STROMBEEK

Aanrader!

Infosessie ‘Geweldloze communicatie voor ouders van tieners’ Dinsdag 13 december van 19.30 tot 21 uur Communicatie is een van de meest uitdagende onderdelen van opvoeden. Fran Delbeke deelt tips en tricks over verbindende en geweldloze communicatie zodat je band sterker wordt. Waar: CC Strombeek, Gemeenteplein 1 Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

DIEST

Infosessie ‘De ziekte van Parkinson’ Donderdag 15 december van 19 tot 21 uur Hoe verwerk je de diagnose? Hoe vertel je het aan je omgeving? Kun je nog met de wagen rijden? Hoe moet het financieel verder? De Vlaamse Parkinson Liga en CM-dienst Maatschappelijk Werk geven je advies.

Waar: Begijnhof Diest, Infirmeriestraat Inschrijven: www.cm.be/agenda Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

ONLINE

Webinar ‘Boost your energy’

Donderdag 24 november van 19.30 tot 21 uur Wil je je mentale, emotionele en fysieke energie opkrikken? Dan ben je aan het juiste adres! Je krijgt inzichten die je onmiddellijk kunt toepassen om efficiënter om te gaan met je energie, focus en vitaliteit.

Prijs: 7 euro, CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro Inschrijven: www.cm.be/agenda

CONTACT

Een vraag voor CM: www.cm.be Gele klevers en reisdocumenten: www.cm.be/documenten-bestellen E-mail: www.cm.be/contact Telefoonnummer: Regio Leuven 016 35 96 00 Regio Brussel 02 240 85 31

ZORG EN WERK COMBINEREN

HET IS EEN ECHT DOOLHOF

BERT VERSCHINGEL (32)

EDUCATIEF MEDEWER KER MANTELZORG SAMANA

‘Samana verdedigt de belangen van wie zorg opneemt voor een dierbare. Onze ambitie is om de vakbond van de mantelzorger te zijn.’

Wie de zorg opneemt voor een zieke of hulpbehoevende persoon steekt daar niet alleen hart en ziel in, maar ook heel wat tijd. Griet Depraetere (48) uit Zedel gem zorgt al 20 jaar met veel liefde voor haar oudste dochter Lisa. ‘Zorgen voor iemand en tegelijk ook werken, is een zware combinatie.’

De eerste twee jaar was er geen vuiltje aan de lucht’, blikt Griet terug. ‘Lisa was een vrolijk en gezond kind.’ Maar toen ging er iets gron dig mis. Plots kon Lisa niet meer spreken en ook stappen werd alsmaar moeilijker. Na een lange zoektocht viel de diagnose. Lisa lijdt aan een zeldzame genetische afwijking, het syndroom van Rett.

COMBINEREN

‘Als verpleegkundige begreep ik snel dat haar handicap meervoudig zou zijn en de zorg zwaar. Toch bleven we positief ingesteld.’

Toen doken de praktische vragen op. ‘Daar sta je dan, met een onregelmatige job, twee kleine kinderen en een man als internatio naal vrachtwagenchauffeur. Hoe konden we dit combineren met zorgen voor Lisa?’

ZORG UIT HANDEN GEVEN

‘We moesten realistisch zijn’, blikt Griet terug, ‘we waren aan het renoveren en er kwamen veel medische kosten op ons af. Niet werken was geen optie. Dus moesten we een deel van de zorg uit handen geven.’

ZOEKTOCHT

‘Noodgedwongen maakten we gebruik van ouderschapsverlof, tijdskrediet en medi sche bijstand. Maar we verloren veel tijd bij het uitzoeken waar we recht op hadden en hoe alles werkt. Persoonsvolgend bud get, wachtlijsten, soorten zorginstellingen, premies … Het is een echt doolhof.’

‘Dat kan toch makkelijker? Waarom vind je niet alle info op een centrale plaats?’ vraagt Griet zich luidop af. ‘Daarom ben ik vrijwilliger geworden bij Samana en zetel ik in de Zorgraad. ’

OVERLEGTAFELS

Net daarom wil Samana rond de tafel zitten met iedereen die zorg opneemt voor

een ander. Tijdens de Overlegtafels zoekt Samana uit wat mensen die zorg met een job combineren precies nodig hebben. Zodat ze signalen kunnen ge ven aan de overheid, werkgevers en het grote publiek. Zodat er iets verandert in de toekomst. Zodat mantelzorgers zich gehoord voelen.

‘Maar dat kan Samana alleen als ze ef fectief onze noden kent. Daarom is het zo belangrijk om aan deze Overlegtafels deel te nemen. Laat van je horen!’ roept Griet op.

Ina Herman

 Combineer jij je job met de zorg voor een ziek persoon? Deel je verhaal tijdens de overlegtafel in je buurt.

Op 19 november om 10 uur in Roeselare en op 24 november om 19 uur in Brugge.

Schrijf je in: mantelzorg.wvl@samana.be of 051 75 00 37. Lees meer op www.samana.be/overlegtafel.

 OPEN MONUMENTENDAG

ZANDVOORDE I Je kon de werking van de lokale Samana-kern ontdekken via de infostand op Open Monumentendag.

 BLOKKEN

DEERLIJK I Een mooie OKRA-delegatie ging kijken naar de opnames van het VRT-spel programma Blokken

 SAMANA OP JE BROODZAK

PERVIJZE I Het dorpswinkeltje helpt Samana om zich beter bekend te maken met geperso naliseerde broodzakken.

 PRATEN MET TIENERS

IZEGEM I Neem op 29 november deel aan de workshop ‘geweldloze communicatie voor ouders met tieners’: www.cm.be/agenda.

 CM-URBAN WALK

KORTRIJK I Bijna 1.600 wandelaars trotseer den de wind en ontdekten de stad en een aantal bijzondere gebouwen.

 BABYBEURS

KORTRIJK I Jonge (toekomstige) ouders kre gen informatie over de voordelen en diensten tijdens BabyDays begin oktober.

© David Samyn

IZEGEM

Cursus ‘Begrijpen en begrepen worden’   Maandag 21 en 28 november, 5 en 12 december van 14 tot 17 uur Word je moeilijk of niet begrepen in je ziekteproces? Deze cursus geeft je enkele handvatten om misverstanden te vermijden, vlotter te communice ren en hechtere relaties op te bouwen.

Waar: De Krekel, Heilig Hartstraat 15 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 60 euro, CM-leden 28 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 14 euro

OOSTENDE

Infosessie ‘Mijn mama heeft thuiszorg nodig’  Dinsdag 22 november van 19.30 tot 21 uur  Thuiszorg is geen evidentie. Tijdens deze infosessie krijg je enkele mogelijkheden en vuistregels voor de organisatie van thuiszorg én tips om de zorg voor elkaar vol te houden.

Waar: Zaal Schottenburg, Kapucijnenstraat 7  Inschrijven: www.cm.be/agenda  Prijs: gratis

TIELT

Infosessie ‘Omgaan met je hoogsensitiviteit’

Woensdag 23 november van 19.30 tot 22 uur Je afzonderen om allerlei prikkels te verwerken lukt niet altijd. Tijdens deze infosessie leer je omgaan met hoogsensitiviteit zodat je minder snel overver moeid of over je toeren raakt.

Waar: Welzijn Tielt, Deken Darraslaan 60 Inschrijven: www.cm.be/agenda

Prijs: 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoet koming 2 euro

BRUGGE

Infosessie ‘Pluk je geluk’

Woensdag 30 november van 19.30 tot 21 uur Erna Claes, doctor in de psychologie, vertelt hoe je stap voor stap je eigen geluk en mentale fitheid vergroot met als leidraad het CM-geluksplan: zeven gelukslijnen en bijhorende tips.

Waar: Hof van Watervliet, Oude Burg 27

Inschrijven: www.cm.be/agenda

Prijs: gratis

TE GEKKE WANDELINGEN

OP TOER MET SIEN EGGERS EN

HUGO MATTHYSEN

Een frisse neus halen of even je hoofd leeg maken? Een wandeling in de buitenlucht doet wonderen voor je mentale gezondheid.

Laat je daarom meevoeren langs een van de tien Te Gek ke wandelingen in een Natuurpuntgebied. De wandelin gen starten aan een Te Gekke bank, die je herkent aan de QR-code. Scan deze en volg de route.

Luisterverhaal Trek je wandelschoenen aan en hou je smartphone bij de hand. Want tijdens het stappen geniet je van een heerlijk humoristisch luisterverhaal, geschreven door Hugo Mat thysen en ingesproken door Sien Eggers.

De tocht start in Oostkamp aan de Warandeputten en is ongeveer tien kilometer lang. Regen is geen excuus; de wandeling blijft permanent beschikbaar.

 Meer info? Surf naar www.cm.be/debank.

RIJD JIJ BINNENKORT MET DE DIKSMUIDSE

WINKELBUS?

Zelf boodschappen doen is niet eenvoudig als je minder mobiel bent. Buurtwinkels verdwijnen en grote supermarkten liggen soms veraf. Zware boodschappen dragen is onmogelijk.

Daarom voorziet Samana de winkelbus. Het busje brengt mensen vanuit de deelgemeenten in Diksmuide naar de supermarkt en terug, op maandagnamiddag, dinsdagna middag en vrijdag. We zoeken nog vrijwillige chauffeurs en begeleiders.

Iets voor jou?

Ben jij een goede bestuurder met een hart voor mensen? Of begeleid je liever mensen in de winkel? Woon je in de buurt en kun je je regelmatig vrijmaken? Dan zoeken wij jou!

Het aanbod:

• Een regelmatig uitje met een bus vol warme contacten;

• Een tof team van vrijwilligers;

• Een onkostenvergoeding.

 Meer info? Mail naar aanbod.wvl@samana.be of bel 051 75 00 37.

DIKSMUIDE

Infosessie ‘Pas zwanger’ Donderdag 1 december van 19.30 tot 21 uur Zowel de veranderingen in je lichaam als de ad ministratieve molen die deze gebeurtenis met zich meebrengen komen aan bod!

Waar: Sportcomplex De Pluimen, Pluimstraat 18 Inschrijven: www.samana.be/vorming  Prijs: gratis

ROESELARE

Infosessie ‘Depressie, meer dan een dipje’ Maandag 5 december van 13.30 tot 16.30 uur Hoe is chronisch ziek zijn verbonden aan depressie? Wat zijn de symptomen, risicofactoren en mogelijke oorzaken? Hoe kun je depressie aanpakken?   Waar: CM-kantoor, Mandellaan 79 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

BRUGGE (SINT-KRUIS MALE)

Reisverhalen en -foto’s Engeland Donderdag 8 december om 14 uur Pierre Billiet en Jozef Devos doorkruisten Zuid west-Engeland. We genieten van hun verhalen en prachtige beelden en sluiten af met boterhammen met ham en kaas.

Waar: Zaal ’t Couvent, Kan. Decoeneplein 2 Inschrijven: 050 67 42 02 (Willy Declerck)  Prijs: 10 euro, OKRA-leden 8 euro

TORHOUT

Workshop ‘De klappen van het leven’ Vrijdag 9 december van 13.30 tot 16.30 uur Leven met een chronische ziekte, omgaan met moeilijke tegenslagen en veranderingen … Hoe ga je om met de pijnlijke gevoelens? Waar: CC De Brouckère, Aartrijkestraat 6 Inschrijven: www.samana.be/vorming Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro