Leef 13 september 2018: #boos by CM ziekenfonds

Leef

GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM

KUNST BEVRIJDT

CONSTRUCTIEF RUZIEMAKEN

KAPOTTE TANDEN, MOOIE LACH

WAT ALS JE NIET KUNT SLAPEN?

BENEDICTE BLIJFT NIET LANG BOOS

IVAN DE VADDER

LEEF – GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM – 13 SEPTEMBER 2018 – DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P910695

vertelt over darmkanker

#BOOS

‘Altijd met een kus de nacht in’

IN DEZE EDITIE

8 IN DE CLINCH Naar de fundamenten van de liefde met relatietherapeut Michael Ringoir.

#BOOS

Ken jij de verkeersregels?

14 NA DARMKANKER Ivan De Vadder zocht opnieuw zijn plekje in het alledaagse leven.

www.leefmagazine.be

8X BOOS Boos? 'Eens goed bleiten helpt', zegt Megan.

en ook: 04

IN DE KIJKER Emoties op doek Met de start van het nieuwe schooljaar wandelen, fietsen of rijden weer heel wat ouders en kinderen richting schoolpoort. Hoe goed ken jij de verkeersregels? Zorg voor een veilige rit of wandeling naar school en doe de test in ons online magazine.

KORTGEKNIPT Helemaal op de hoogte

WAT IS ER AAN DE TAND? Zo lap je je gebit weer op

OMGAAN MET DEMENTIE Tien tips zetten je op weg

SPREEKUUR Slapeloosheid

FACTCHECK Boeken en brillen LEZERSBRIEVEN Uit jouw leven gegrepen

WEEK VAN DE MOBILITEIT Veilig naar school

REGIO Alle nieuws uit jouw streek

Vaker boos

nkele dagen geleden nam ik de trein in Hasselt. Voor de verandering waren er maar half zoveel wagons voorzien als normaal, zodat we als haringen in een ton in Brussel-Noord arriveerden. En vreemd genoeg merkte ik bij mijn medepassagiers vooral een zekere gelatenheid: ach, het is altijd wat met dat openbaar vervoer. Nochtans denk ik dat het zou helpen indien we ons op die momenten samen wat vaker boos zouden maken. En neen, dat is helemaal niet agressief bedoeld. Boosheid is namelijk een positieve emotie. Op één voorwaarde: er moet iets mee gebeuren. Als iemand boos is, is het vooral belangrijk om voorbij de gevolgen van die boosheid te kijken en op zoek te gaan naar de oorzaak ervan. Dat gebeurt vandaag veel te weinig. Wie boos is, wordt al te vaak in de hoek gezet of - erger nog - genegeerd. Het zal wel koelen zonder blazen, denken we dan. Of het heeft geen zin om te discussiëren met iemand die zijn emoties niet onder controle heeft. Niets is minder waar. Wie boos is, geeft net een heel sterk signaal. Boosheid heeft altijd een reden. Ze vertrekt vanuit waarden en normen waarin je persoonlijk gelooft. Het is een gevoel van oprechte verontwaardiging. Boosheid steekt de kop op als onszelf of een ander onrecht wordt aangedaan. En daar ligt de uitdaging. We mogen boosheid niet afblokken. We moeten daarentegen achterhalen waarom iemand boos is. We moeten te weten komen wat de persoonlijke beweegredenen zijn achter de felle reactie. Dat kan alleen als we bereid zijn om echt te luisteren en als we erin slagen om in de huid van de ander te kruipen. Met een beetje empathie kan boosheid mensen dichter bij elkaar brengen.

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 1, nummer 7, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Dieter Herregodts (algemeen hoofdredacteur), Anneleen Vermeire (hoofdredacteur), Marion Aussems, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Anja Giegas, Sarah Vandoorne, Michiel Verplancke Webredactie Marc Helin, Katrijn Windey Redactieadres Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Luc Van Gorp, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel Concept Bold & Pepper, www.boldandpepper.be Realisatie Gevaert Graphics, www.gevaertgraphics.be Art Direction Bart Gevaert Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet

Laat ons dus met z’n allen wat vaker boos en verontwaardigd zijn. Maar laat ons de emotie positief aanwenden. Als straks die trein opnieuw maar half zo lang is, dan zetten we onze boosheid in om samen op te komen voor meer middelen voor het openbaar vervoer. Niet om te klagen, maar wel om de krachten te bundelen en te tonen dat wij geloven in trein, tram en bus. Nu alleen nog hopen dat onze boodschap opgepikt wordt.

Luc Van Gorp

Voorzitter CM

KUNST BEVRIJDT FELINE MINNE (28) VINDT TROOST OP DOEK

‘Ik ben echt nog een klein kind. Als ik een speelgoedwinkel binnenkom, geeft dat nog steeds hetzelfde gevoel. Wauw, dit is een andere wereld. Nostalgie inspireert mij. In mijn kunst laat ik mij leiden door het kinderlijke, van Tom & Jerry tot Disney.’ ‘In mijn jeugd heb ik veel meegemaakt. Iedereen heeft trauma’s. Dat hoort bij het leven. Kunst biedt troost. Door een nieuw beeld te creëren in mijn hoofd, kan ik slechte herinneringen onbewust helemaal anders invullen. Nu voel ik nog amper boosheid, ik voel me bevrijd. Ik schilder vanuit een gevoel van verwondering, op zoek naar dat kinderlijke. Ik heb op voorhand geen duidelijk beeld van wat een doek gaat worden. Voor mij is schilderen zoals kijken naar de wolken. Ik heb wel een idee in mijn hoofd, maar dat verandert mettertijd, net zoals die wolken. Ik wil een andere wereld creëren en mensen daarin uitnodigen.’

 Leef mocht binnenkijken in het atelier van Feline Minne. Bekijk de video op www.leefmagazine.be.

‘Op zoek

naar een andere wereld ’

Geluk IN DE KLAS © Guy Puttemans

Je goed in je vel voelen is belangrijk. Ook op school. CM ontwikkelde twee educatieve projecten. Vlieg erin! bevat lesmateriaal om de emotionele ontwikkeling van leerlingen van de derde graad van het lager onderwijs te versterken en een goede klassfeer te stimuleren. Het kost 35 euro (exclusief verzendingskosten).

Hugo wint ballonvlucht ‘Een fijne ervaring!’ Hugo Langbeen (73) uit Halle won door zijn deelname aan het lezersonderzoek van Leef een ballonvlucht. Met zijn twee zonen en schoondochters genoot hij van een vlucht boven Herzele. Hugo: ‘Op vierhonderd meter zie je elk detail in het landschap: tuintjes, de kleuren van gewassen, dieren, heuvels. Ik vond het toch spannend. Je weet vooraf niet hoe alles zal verlopen. Maar, de vlucht ging zacht, en onze mand bleef mooi rechtop bij de landing. Weet je trouwens dat de ballon een inhoud had van vierduizend kubieke meter?’ En Leef? Hugo: ‘Leef is een goed blad. De artikels zijn niet zo lang, dat motiveert om ze te lezen. Leef brengt interessante thema’s die iets concreets bijbrengen.’ De enquête werd door 8 203 mensen ingevuld. Leef kreeg van hen een mooie score van acht op tien. Dat doet ons veel deugd. We streven ernaar om voor jullie het best mogelijke blad te maken. 6

Om de veerkracht van jongeren van de tweede graad van het secundair onderwijs te versterken, geeft De Gelukzoekers inspiratie. Leerlingen botsen op zeven gelukslijnen en worden aangemoedigd zelf werk te maken van hun eigen geluk. De prijs bedraagt 38 euro (exclusief verzendingskosten). Beide pakketten kun je bestellen bij de dienst Gezondheids– bevordering van je regionaal ziekenfonds.

AL GEHOORSCHADE OP LAGERE SCHOOL Gehoorschade komt al voor bij kinderen van de lagere school. Lawaai is vermoedelijk de oorzaak. Kinderen dragen al vroeg een koptelefoon of oortjes, maar zijn zich niet bewust van de risico’s. Experts pleiten voor meer sensibilisering. In de middelbare school worden vaak infosessies gegeven over de gevolgen van luide muziek. Dat gebeurt nog niet in de lagere school. Sinds vorig jaar krijgen kinderen uit het vijfde leerjaar wel een nieuwe gehoortest die gevoeliger en accurater is dan de vorige.

KORTGEKNIPT

30 DAGEN 30 MINUTEN BEWEGEN

40 715 VAKANTIEGANGERS MET KAZOU Kazou kleurde opnieuw de zomer. 40 715 kinderen en jongeren beleefden weer onvergetelijke momenten op één van de 938 Kazou-vakanties in binnen- of buitenland. Daarnaast gingen ook 1 771 JOMBA-deelnemers ( Jongeren met bijzondere aandacht) met Kazou mee. Met 3 134 deelnemers meer dan vorig jaar kijkt Kazou terug op een succesvolle zomer. 7 371 vrijwilligers offerden een stukje van hun vrije tijd op om alles in goede banen te leiden. De vakanties vlogen snel voorbij en het unieke groepsgevoel zorgde vaak voor traantjes op de laatste dag. De herinneringen zullen nog lang nazinderen … Tot volgend jaar!

www.30-30.be

www.kazou.be

Bewegen in het groen is goed voor lichaam en geest, maakt je goedgezind en zorgt dat je minder fijn stof binnenkrijgt. De beweegcampagne 30-30 van BOS+, CM en het Agentschap voor Natuur en Bos daagt je uit om van 15 september tot 14 oktober 30 dagen lang 30 minuten per dag te bewegen in het groen. Als je je inschrijft, kun je online in een persoonlijk dagboek je voortgang bijhouden. Je ontvangt regelmatig beweegtips en gezondheidsinfo. Aan het einde van de campagne wordt een groot bos geplant. Hoe groot? Dat hangt af van jouw doorzettingsvermogen.

MAAIKE NEUVILLE in De Morgen

Echt gezegd

‘Soms maakt de dood van mama mij kwaad, omdat ik haar niet meer kan vastpakken. Maar er is ook een schoonheid die ik ervoor niet kende. Een aanvoelen van een niet-fysieke aanwezigheid.’

CURSUS OVER

GEZOND GENIETEN VAN ETEN Kreeg je recent de diagnose van een chronische ziekte en wil je meer aandacht besteden aan je voeding? Tijdens een driedaagse cursus De bewuste Bourgondiër leert Samana je op een gezonde manier genieten van eten. Het initiatief vindt plaats van 22 tot 24 oktober in hotel De Maaskant in Maaseik. Je krijgt informatie over gezonde voeding, je geniet van voeding en je krijgt handvatten om een gezond voedingspatroon in te bouwen in je leven. Theorie, praktijk en ontspanning worden gecombineerd, met onder meer een kookworkshop en een bezoek aan een bewuste boer. Het mooie Maasland zorgt voor een vakantiegevoel. weerbaarheid@samana.be Tel. 02 246 47 00

#BOOS

CONSTRUCTIEF RUZIEMAKEN

Boos *

op je buur ? *je lief? je broer?

Een bal van de kinderen vliegt weer eens over de haag. Plots zit het er bovenarms op met de buurman. Een ruzie kan jarenlang aanslepen, maar wat zit erachter? Waarom maken we ruzie met onze buren of met onze familie of partner? Een vrederechter, familiaal bemiddelaar en relatietherapeut gaan op zoek naar antwoorden. TEKST MARTINE CREVE, MICHIEL VERPLANCKE FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S DAVID SAMYN

#BOOS

Jan Nolf Ere-vrederechter

‘Niets mis met een relatie van goedemorgen en goedenavond’ Beter een goede buur, dan een verre vriend. Het is een zegswijze die staat als een huis. Maar waarom eigenlijk? Ere-vrederechter Jan Nolf lost ruzies op als radiorechter in het Radio 2-programma De Inspecteur. Hij benadrukt het belang van overeen te komen met je buren. ‘Met je buurman moet je elke dag samenleven, ook al kies je hem niet.’ Daarom raadt Jan Nolf buren aan om wat afstand te bewaren. Waarom we ruzie maken ‘Het is niet nodig om elke week met elkaar koffie te drinken. Dat is fijn, maar weet dat er dan verwachtingen ontstaan’, zegt hij. ‘En hooggespannen verwachtingen kunnen zware teleurstellingen geven. Er is niets mis met een relatie van goedemorgen en goedenavond. Die duurt vaak het langst.’

‘Doen alsof je buurman lucht is, geeft vroeg of laat problemen’ ‘Meneer de juge, ze hebben mij nog nooit een goedendag gezegd.’ Ook dat heeft Jan Nolf vaak gehoord tijdens een bemiddeling. ‘Doen alsof je buurman lucht is, geeft vroeg of laat gegarandeerd problemen. Want eens komt de dag dat je hem nodig hebt. Ga dan maar eens praten met je onbekende buurman. Niet te verwonderen dat je dan de deur op je neus krijgt.’ Zoeken naar oplossingen ‘Wijze mensen zetten de eerste stap’, aldus ere-vrederechter Nolf. ‘Maar als buren er zelf niet uit geraken, is een minnelijke schikking het proberen waard. Dat hoeft geen Kumbaya-moment te zijn, want verzoening vind ik te hoog gegrepen. Als radiorechter probeer ik de mensen weer op een werkbare manier te laten samenleven. Dat gaat makkelijker bij conflic10

ten waar belangen in het spel zijn, want belangen kun je delen. Als jij instemt met de carport van je buur, zal hij ook akkoord gaan als jij wil verbouwen. Lange ruzies die te maken hebben met meningen of een andere manier van leven, zijn moeilijker bij te leggen. Mensen daarvan doen afwijken, is veel lastiger.’ Voor Jan Nolf is empathie van de rechter noodzakelijk om een minnelijke schikking te doen slagen. Die empathie is in het beste geval besmettelijk. ‘Mensen moeten hun zeg kunnen doen. Iedereen op dezelfde ooghoogte laten zitten of staan en het gesprek dirigeren op een zachte manier, dat zijn mijn stokpaardjes. Ik spreek altijd in vragen. Zou het geen idee zijn om …? Het is niet nodig om mensen te betuttelen. Ze moeten zelf hun conflicten kunnen oplossen.’ ‘Een derde van de minnelijke schikkingen slaagt’, geeft Nolf aan. ‘Als bemiddeling niet lukt, hoeft een rechtszaak geen ramp te zijn. Er op de een of andere manier uit geraken, dat is wat telt.’

Michael Ringoir Relatietherapeut

‘Sommige koppels vergeten de essentie van hun liefde’ Je buren kies je niet, maar je partner, daar ga je vol voor. En toch maken koppels ruzie. Hebben ze de foute keuze gemaakt dan? ‘Niet per se’, begint relatietherapeut Michael Ringoir. ‘Er zijn koppels die elkaar dolgraag zien, maar wel elke dag in de clinch liggen. Zij zijn vergeten wat de essentie van hun liefde is.’ Waarom we ruzie maken Je mag dan wel voor elkaar gemaakt zijn, het kan niet anders dan dat het soms botst. ‘Alles heeft een invloed op je relatie’, zegt Ringoir. ‘Externe irritaties, zoals een slechte dag op het werk, neem je mee binnen het huishouden. Dat kan leiden tot overdreven reacties, miscommunicatie en frustraties.’ ‘Maar over de inrichting van de relatie ontstaan evengoed conflicten. Hoe ga je om met geld, de opvoeding van je kinderen ... Seksuele frustraties zijn ook een factor. Iemand heeft bijvoorbeeld geen seksuele aandacht meer voor zijn of haar partner. Die voelt zich onzeker en onaantrekkelijk. Het begin van een vicieuze cirkel.’ Soms gaat het ver. Doorgedreven ruzies leiden tot emotionele chantage of zelfs verbaal of fysiek geweld. ‘Wie verbale agressie gebruikt, vergeet de betekenis van zijn woorden. Maar het slachtoffer doet dat niet.’ Zoeken naar oplossingen Relatietherapeut Ringoir vergelijkt een relatie met een huis. ‘Als de muren van je huis scheef staan, dan moet je kijken of de fundamenten niet verzakt zijn. Keer terug naar de essentie van je relatie. Waarom zijn jullie gevallen voor elkaar? Enkel voor elkaars mooie ogen of zat er meer achter?’ ‘Bij mensen die bijvoorbeeld via de datingapp Tinder een relatie beginnen, loopt het daar vaak mis. Hun eerste selectie gaat louter over het uiterlijk. Mijn tip: ga zo snel mogelijk op een gewone date, want het kan wel lukken. Mijn eigen relatie is uit Tinder voortgekomen.’

‘Wie verbale agressie gebruikt, vergeet de betekenis van zijn woorden’ Als je niet de essentie van je liefde terugvindt, ontdek je wel de kritieke werkpunten. ‘Daar kun je mee aan de slag’, geeft Ringoir aan. ‘Als de ene partner zichzelf bijvoorbeeld als geduldig ziet, dan kan de andere dat aanvoelen als passief. Een oplossing kan zijn dat de geduldige partner oefent om daadkrachtiger op te treden.’ ‘Wat in elk geval niet werkt, is een time-out’, benadrukt Ringoir. ‘Neem alleen een pauze als die dient om de problemen aan te pakken.’ ‘Wees niet bang om hulp te vragen. Mensen zien een relatietherapeut vaak als laatste redmiddel. Om tegen hun familie te kunnen zeggen: Kijk, we hebben het toch geprobeerd. Soms komen er partners langs om hun relatie te beëindigen. Dan sta je als therapeut even met je mond vol tanden. Om aan een relatie te werken, moet er de wil zijn, energie en tijd. Zonder die drie heeft het geen zin.’ 11

#BOOS

Monique Van Eyken Familiaal bemiddelaar

‘Families die het hechtste lijken, verzeilen het vaakst in ruzies’ Aan familie zit je vast voor het leven. Hier kan een beetje afstand wel een goed idee zijn. ‘Families die het meest hecht lijken, verzeilen het vaakst in ruzies’, zegt familiaal bemiddelaar Monique Van Eyken. ‘Ook al komen familieleden uit hetzelfde genetische nest, ze kunnen enorm verschillen. Het gaat erom hoe tolerant je je als familie kunt opstellen. Lukt dat niet en kom je wel nog veel samen, dan botst het.' Waarom we ruzie maken ‘Meestal lijkt de reden van een ruzie klein en stom. Ik had een familie over de vloer, waarvan oma en opa een kleinkind niet meer mochten zien. De directe reden? Toen oma en opa hun zieke kleinkind moesten opvangen en verzorgen, lieten ze ook hun andere kleinkinderen langskomen. Dat was volgens de ouders te druk voor hun kind en een teken dat hun kind alweer op de tweede plaats kwam. Maar dat is enkel de druppel die de emmer deed overlopen. De basis van de ruzie is de verschillende levensstijl tussen de oma en opa en hun kind. Oma en opa gaan veel losser om met opvoeding dan hun zoon.’

‘Laat eerst even de emotie bekoelen, maar wacht niet te lang’ ‘Aan familieruzies gaat altijd een lange geschiedenis vooraf. De zoon had al lang het gevoel dat zijn ouders zijn twee broers meer bewierookten. Zij hadden gestudeerd en op hoog niveau gevoetbald, hij niet. Hij voelde zich benadeeld en vond ook dat zijn kinderen benadeeld werden. Dat gevoel zit diep en geraakt niet zomaar opgelost.’ Zoeken naar oplossingen ‘Een derde familielid probeert vaak te bemiddelen. 12

Maar dat loopt dikwijls slecht af ’, zegt Van Eyken. ‘De ruziemakers krijgen altijd het gevoel dat die de kant van de andere kiest. Als het niet werkt, dan zijn er nog meer familieleden deel van het conflict.’ Ze raadt aan om zelf het initiatief te nemen om het gesprek aan te gaan. ‘Laat eerst even de emoties bekoelen, maar wacht niet te lang. Tijd heelt niet alle wonden. Als je te lang afstand neemt van elkaar, ga je je enkel focussen op het negatieve. Als je tot praten komt, probeer dan eerst de ander te begrijpen voordat je zelf begrepen wil worden.’ Merk je dat een gesprek niet meer gaat zonder dat het uitmondt in een scheldtirade, dan kan het nuttig zijn om naar een familiaal bemiddelaar te gaan. Een erkend bemiddelaar zorgt ervoor dat mensen naar elkaar luisteren. Zo kom je te weten wat iedereen nodig heeft om verder te kunnen. Van Eyken: 'Sommige breuken hoeven ook niet gelijmd te worden. Het kan voor iedereen beter aanvoelen om elk zijn eigen pad te volgen. Dat is ook een oplossing. Als je na een deftig gesprek beslist om afstand te nemen van elkaar, in de plaats van na een vlammende ruzie, kun je elkaar gemakkelijker onder ogen komen op een familieactiviteit.’

Wat doe jij om een ruzie op te lossen? Laat het ons weten via leef@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Wat doe je tijdens een ruzie? 8 tips om er sneller uit te geraken

Hebben jullie andere meningen, houd dan wat afstand van je buur of familie. Ruzie met je partner? Dan heeft afstand geen zin.

2. 3.

Gooi je conflict niet op sociale media.

Schakel enkel een betrokken partij in als bemiddelaar, als je duidelijke afspraken maakt.

Empathie is belangrijk. Probeer de ander te begrijpen.

Probeer nog niet na te denken over je antwoord, terwijl de andere nog spreekt.

Iedereen is anders. Erken en aanvaard deze verschillen en probeer tolerant te zijn.

7. 8.

Als je er zelf niet uitkomt, kun je aankloppen bij een erkend bemiddelaar. Laat op een bepaald moment het verleden achter je. Kijk wie wat wil in de toekomst.

HOORWEEK

15 t.e.m. 20 oktober

Gratis

HOORTEST

+ goodiebag

INFOSESSIE

hoorhulpmiddelen + gratis koffie en taart

Schrijf je in via www.aurilis.be/hoorweek.

RECHTKRABBELEN NA DARMKANKER

‘Ik verlangde naar de file’ Er schuilt geen boze man in Ivan De Vadder. Wel een ongeduldige. ‘Ik zou een blokje omrijden om niet voor het rode licht te moeten staan.’ Of hij boosheid voelde toen hij vier jaar geleden darmkanker kreeg? ‘Nee. Maar ik ben ook niet geduldiger geworden.’ TEKST MARJOLEIN CUVELIER FOTO JOOST DE BOCK

r gaan een pak negatieve gevoelens door je heen als je hoort dat je darmkanker hebt’, vertelt De Vadder. ‘Maar bij die gevoelens was er geen boosheid. Ik voelde vooral ongeduld om ervan af te zijn en weer aan de slag te kunnen. Ik heb gewoonlijk een hekel aan files maar toen keek ik er naar uit om er in eentje te staan. Want file valt voor mij samen met het normale leven.’

Het grote geluk van De Vadder is dat zijn vrouw - een dermatologe een vlekje had opgemerkt dichtbij de plek waar een vorig melanoom was weggesneden. Eigenlijk vreesde ze dat het om een uitzaaiing van het melanoom ging. Al snel bleek het niet om huidkanker maar om darmkanker te gaan. ‘Dat nieuws blies mij echt van mijn sokken. Maar na een tijdje begin je spontaan recht te krabbelen. Je zoekt manieren om het te doorstaan.’

TRUCJES

Patiënten met darmkanker krijgen, afhankelijk van het stadium, ook een chemokuur. Sommigen blijven gewoon aan het werk, maar De Vadder had er duidelijk meer last van dan andere patiënten. Hij bedacht ‘trucjes’ om de behandeling draaglijker te maken. ‘Ik hakte mijn reeks van twaalf behandelingen in twee stukken. Ik telde van 1 tot 6. Daarna telde ik af van 6 tot 1. Wanneer ik dat nu vertel tijdens lezingen, zie ik mensen denken: Oh ja, dat kan ik ook doen. De weken verdeelde ik in goede en slechte. In de slechte weken was ik tot niets in staat. Maar tijdens de goede weken probeerde ik zoveel mogelijk af te spreken met vrienden, uitstapjes te maken, te lezen.’ Toch was er één momentje van boosheid, herinnert De Vadder zich nu. Het nieuws dat hij ziek was, lekte bijzonder snel uit. ‘Het was niet mijn bedoeling om het nieuws geheim te houden maar ik wilde het wel zelf naar buiten brengen. Als je een bekende figuur bent,

lukt dat blijkbaar niet. Jammer. Anderzijds kreeg ik wel een stortvloed van positieve reacties over me heen, ook van mensen die ik niet ken. En dat deed zeker deugd.’

binatie met mijn ongeduld om er weer helemaal te staan, maakte het voor mij loodzwaar. Intussen ben ik gelukkig weer waar ik wilde zijn.’

GEEN HELD

Is De Vadder nu een ander mens geworden? ‘Mensen hebben inderdaad bepaalde verwachtingen over jou als je kanker doorstaan hebt. Dat je na zoiets een soort zen master zou worden, want het zet toch alles in perspectief. En het klopt, je relativeert sneller. Maar de Heilige Geest is niet over me nedergedaald.

In oktober komt er een boek uit met getuigenissen over darmkanker, een initiatief van darmspecialist Luc Colemont. Het boek heet Helden met darmkanker. ‘Ik begrijp de titel wel, al voel ik me geen held’, zegt De Vadder. ‘Dat ik dit heb meegemaakt, maakt me niet uitzonderlijk.’

‘De periode na mijn herstel was de zwaarste’ Toch heeft De Vadder met overtuiging aan het boek meegewerkt. Als hem gevraagd wordt om te getuigen over die periode, gaat hij daar doorgaans op in. ‘Uit solidariteit, om lotgenoten een hart onder de riem te steken. Ook voor de omgeving van iemand met darmkanker kan mijn verhaal waardevol zijn, merk ik.’

KWETSBAAR EN LOODZWAAR

Achteraf gezien vond De Vadder de periode ná zijn herstel de moeilijkste. ‘Natuurlijk vergemakkelijkten een aantal mechanismen mijn terugkeer. Mijn collega’s waren fantastisch, ik was altijd welkom bij de bedrijfsarts, er was veel begrip. Maar je draagt die ziekteperiode toch met je mee. En dat in com-

ZEN

Eigenlijk ben ik nog helemaal dezelfde man als vroeger: onrustig, geërgerd als het niet loopt zoals het zou moeten, heel ongeduldig. Ik rij nog liever een blokje om dan voor het rode licht te moeten wachten. Binnenin me zit veel onrust, dat zal nooit veranderen.’

BEVOLKINGSONDERZOEK Als dikkedarmkanker vroegtijdig ontdekt wordt, is er meer dan 90 procent kans om te genezen. In Vlaanderen worden mannen en vrouwen van 53 tot en met 74 jaar om de twee jaar uitgenodigd om aan een bevolkingsonderzoek deel te nemen. Behoor je tot de doelgroep, dan krijg je thuis een uitnodiging toegestuurd. Ze bevat ook een set om een staaltje stoelgang af te nemen. Dat staaltje stuur je samen met een antwoordformulier naar het laboratorium. Daar wordt onderzocht of je stoelgang bloed bevat, wat kan duiden op de aanwezigheid van poliepen of dikkedarmkanker.

 www.cm.be/dikkedarmkanker

8X #BOOS

En toen werd ik Om welke redenen worden mensen boos en hoe reageren ze dan? Wij trokken de straat op en vroegen lukraak acht voorbijgangers waarom ze onlangs nog eens kwaad waren.

1 13

12 15

 Nog meer openhartigheid en het volledige verhaal van covermodel Benedicte vind je op www.leefmagazine.be.

1. ALOÏS WILLY

‘Ik word soms boos omdat ik dingen vergeet. Dan mekker ik wat tegen mezelf en daarna aanvaard ik het.’

2. ANNIE

‘Van onrecht zoals dierenmishandeling of vluchtende gezinnen die ze uit elkaar trekken, word ik instant boos. Dan durf ik wel eens te vloeken.’

3. PAULIEN

‘Ik word ambetant als mijn leerlingen niet willen zwijgen tijdens een test. Als dat gebeurt, geef ik hen mijn boze blik.’

4. BENEDICTE

‘Ik heb een kort lontje als het op de beperking van mijn vrijheid aankomt. Maar, ik communiceer duidelijk en direct. Mijn advies: ga altijd met een kus de nacht in.’

5. FRANK

16 81

‘Ik was ontzet toen er onenigheid was over een delicate kwestie: mijn vader laten opereren of niet. Als ik boos ben, wandel ik een blokje om en haal eens diep adem onderweg.’

6. MEGAN

‘Ik was onlangs woedend omdat ik onterecht werd behandeld nadat ik mijn mening gaf op sociale media. Om af te koelen moet ik gewoon eens goed kunnen bleiten en mijn hart luchten.’

7. LIEN

‘Toen mijn mondeling examen niet lukte, was ik razend. Ik ventileer bij vriendinnen en werk het uit op mijn vriend als ik boos ben.’

8. AHLEM

‘Mijn vriend kan mij soms kwaad krijgen om kleine dingen. Ik counter boosheid met boosheid. Ik laat me gewoon even helemaal gaan en word furieus.’ TEKST MARION AUSSEMS FOTO'S THOMAS LEGRÈVE

EEN ONVOLLEDIG GEBIT

Steek eens een tandje bij Je bent mooier als je lacht. Maar misschien voel je wat schroom door je gebit. Welke oplossingen zijn er als je tanden mist of als er beschadigd zijn? Professor Stefan Vandeweghe geeft uitleg. TEKST BRAM DEHOUCK

FACING/FACET

Wat? Een laagje tandkleurig vullingsmateriaal van composiet of een dun schildje van porselein. Wanneer? ‘Een beperkte beschadiging of een sterke verkleuring van de tand wordt bedekt met een laagje vullingsmateriaal of een keramisch schildje.’

FOTO STEFAAN VAN HUL

KROON

Wat? Een kapje uit metaal of keramiek met een laag porselein. Wanneer? ‘Als een tand sterk beschadigd of broos is, vervangt een kroon de buitenste natuurlijke lagen. De kroon wordt over een stuk van de tand geplaatst. We kennen allemaal de gouden tand van vroeger, die nu nog zelden voorkomt. Tegenwoordig gebruiken we vooral keramiek. Kronen zijn nauwelijks van echte tanden te onderscheiden.’

BRUG

Wat? Meerdere kronen die met elkaar verbonden zijn.

STEFAN VANDEWEGHE PROFESSOR

Stefan Vandeweghe is als professor tandheelkunde verbonden aan de Universiteit Gent en stelt gerust: 'Kronen zijn nauwelijks van echte tanden te onderscheiden.'

Wanneer? ‘We gebruiken een brug om één of meerdere verloren tanden te vervangen. De tanden naast de ontbrekende tanden worden omslepen en krijgen een kroon. Daartussen hangt een zwevende kroon die de ontbrekende tand vervangt.’

IMPLANTAAT

Wat? Kunstwortel uit titanium. Wanneer? ‘Om kronen en bruggen te plaatsen heb je goede tandwortels nodig. Is de wortel niet meer gezond of afwezig, dan plaatst de implantoloog een implantaat in het kaakbeen. Als het implantaat is vastgegroeid, komt er een tussenstuk en een kroon op. Dit is ook een alternatief voor een brug, wanneer je geen gezonde tanden wilt slijpen.’

UITNEEMBAAR KUNSTGEBIT

Wat? Een uitneembare prothese die één of meerdere tanden vervangt.

Wat krijg je terugbetaald? Wanneer? ‘Als een groot deel van het gebit ontbreekt, kiezen mensen vaak voor een kunstgebit. Dat is veel goedkoper dan alle verdwenen tanden te vervangen door implantaten of bruggen. Er zijn volledige prothesen, die alle tanden van de boven- of onderkaak vervangen, en gedeeltelijke prothesen.’

KLIKGEBIT OF OVERKAPPINGSPROTHESE

Wat? Een uitneembare prothese die vastklikt op implantaten of natuurlijke tanden. Wanneer? ‘Soms gaat een kunstgebit te los zitten. Dat gebeurt vooral in de onderkaak. Een klikgebit klik je op een tussenstuk op de implantaten of op de tanden. Daardoor zit het steviger vast. Je kunt het wel nog altijd zelf uitnemen en weer vastklikken.’

• ZIEKTEVERZEKERING Jongeren onder de 18 jaar en mensen vanaf 50 jaar krijgen een gedeeltelijke tegemoetkoming voor uitneembare prothesen. De leeftijdsvoorwaarde vervalt in bepaalde situaties. Er is geen terugbetaling voor facing, kronen en bruggen, noch voor implantaten op enkele uitzonderingen na. • CM-DIENSTEN EN -VOORDELEN Wie geen terugbetaling krijgt van de ziekteverzekering, kan rekenen op een terugbetaling van 20 procent van de kosten voor vaste prothesen (kronen, bruggen, implantaten) of een uitneembare prothese: - met een maximum van 360 euro per twee kalenderjaren als je jonger bent dan 19 jaar; - met een maximum van 180 euro per twee kalenderjaren als je 19 jaar of ouder bent. • CM-MEDIKO PLAN Ben je aangesloten bij CM-MediKo Plan? Ongeacht of er een terugbetaling is van de wettelijke ziekteverzekering, voorziet deze extra verzekering in een tegemoetkoming voor de kosten voor de aankoop en het plaatsen van uitneembare prothesen en vaste prothesen (implantaten, kroon- en brugwerk). De tussenkomst bedraagt maximaal 500 euro per kalenderjaar en per verzekerde. Daarnaast is er ook een tussenkomst van het remgeld voor herstellingen en rebaseringen.  www.cm.be/tandprothesen

Wellnessdagen in Massembre van 26 oktober tot en met zondag 4 november info en reservatie via www.massembre.be

TIEN TOEGANKELIJKE TIPS

Vriendelijk voor dementie

Alzheimer Liga Vlaanderen roept iedereen op om dementievriendelijker te zijn in het kader van de Werelddag Dementie. Vriendelijker zijn voor iemand met dementie zit ‘m vaak in kleine dingen. Deze tips helpen je op weg. TEKST MARION AUSSEMS ILLUSTRATIE ANNELIEN SMET

1. Praat anders over dementie We zeggen vaak hij is dement, maar beter is hij heeft dementie. De persoon heeft een aandoening, maar is niet de aandoening. Blijf altijd de mens zien. 2. Niet over, maar mét de persoon Over de persoon spreken alsof hij of zij er niet bij is, is geen goed idee. Richt je liever rechtstreeks tot hem of haar. Mensen met dementie kun je gerust het woord geven.

 Vragen over dementie? Contacteer het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen (www.dementie.be). Alzheimer Liga Vlaanderen (www.alzheimerliga.be) biedt naast algemene info ook tips over omgaan met dementie, en ondersteuning en lotgenotencontact via Familiehulpgroepen. Je kunt bellen naar de gratis luisteren infolijn op 0800 15 225. Ook de site www.omgaanmetdementie.be helpt je op weg.

3. Spreek op een normale manier Met normaal bedoelen we: op een volwassen manier. Met respect, zonder belerend te zijn. Je praat tegen iemand met een heel leven achter zich. 4. Bouw rustig en duidelijk op Maak eerst oogcontact en spreek op een rustige toon. Eén ding tegelijk zeggen en korte, duidelijke zinnen gebruiken, helpt ook. Ondersteun je spreken met gebaren.

Herinneringen uit de jeugdjaren kunnen aanknopingspunten zijn 5. Niet bruusk in je handelingen Personen met dementie kunnen snel schrikken of angstig worden. Maak daarom geen plotse, bruuske bewegingen en kondig aan wat je gaat doen. Zeg bijvoorbeeld eerst: ik ga je nu een hand geven. 6. Niet het recente verleden Vragen beantwoorden is vaak heel moeilijk voor mensen met dementie. Stel daarom geen vragen over het recente verleden, maar praat over wat je nu ziet, voelt en hoort. 7. Wel het verre verleden Het verre verleden speelt wel een belangrijke rol voor de persoon met dementie. Herinneringen uit de

jeugdjaren kunnen aanknopingspunten zijn voor een gesprek en zijn vooral herkenningspunten voor de persoon in kwestie. Bekijk samen een kort fragment uit de lievelingsfilm, zing samen dat favoriete lied, blader door een fotoalbum, maak een gerecht van toen … 8. Leer ermee omgaan Sta je dicht bij iemand met dementie, probeer dan met de tijd de ziekte te aanvaarden. Ook al is dat niet gemakkelijk. Pas daarna kun je constructief omgaan met dementie en er het beste van maken. 9. Zoek altijd de sprankel In elk moment is er een sprankel. Hoe klein ook. Inzetten op waar mensen toe in staat zijn en nog van kunnen genieten - in elke fase van de aandoening - geeft mogelijkheden. Laat je niet ontmoedigen als er eens iets misloopt. Start met een schone lei en probeer het opnieuw. 10. Vraag op tijd hulp Mantelzorgers hebben het niet altijd gemakkelijk. Neem zeker ook voldoende tijd voor jezelf en vraag hulp indien nodig. Er zijn tal van initiatieven en instanties die je kunnen bijstaan om de zorg dragelijk te houden.

Leestips

• Hersenschimmen (J. Bernlef) Een indringende roman geschreven vanuit het oogpunt van iemand met dementie. • Wat Alz? (Kasper Bormans) Over communiceren met personen met dementie op basis van verbeeldingskracht en dromen. • Brood & Bomen (Eric Du Meunier) Luchtige en minder luchtige verhalen die duidelijk maken hoe broodnodig kennis over en begrip voor dementie is. • De heldere eenvoud van dementie (Huub Buijssen) Toegankelijk boek dat dementie beschrijft vanuit de beleving van de getroffene.

OOK CM HELPT MEE CM biedt ondersteuning aan personen met dementie en hun mantelzorgers. • Bij de Dienst Maatschappelijk Werk krijg je informatie over sociale en financiële voordelen en/of langdurige begeleiding en de organisatie van je thuiszorg. • CM en Samana organiseren ook vormingen rond dementie en ontmoetingen met andere mantelzorgers (ontdek het aanbod in jouw regio via www.cm.be/agenda of www.ma-zo.be). Of misschien wil je een beroep doen op het vrijwilligersnetwerk van CM voor een oppas aan huis? • Bij Thuiszorgwinkel kun je terecht voor hulpmiddelenadvies of advies over woningaanpassingen. Je kunt in de Thuiszorgwinkel ook de nieuwe gratis themagids rond dementie ophalen, boordevol getuigenissen en tips (ook aan te vragen via marketing@tili.be).

SPREEKUUR

SLAPELOOSHEID

WAT IS SLAPELOOSHEID?

Met het verkeerde been uit bed gestapt? Niks kan je humeur zo bederven als een slechte nachtrust. Waarom slapen we soms zo moeilijk in en vanaf wanneer spreek je over slapeloosheid?

WAT ZIJN DE OORZAKEN?

WOELEN ONDER DE WOL

Een nachtje slecht slapen kan iedereen overkomen. Pas als je meerdere keren per week moeilijk in slaap geraakt of doorheen de nacht wakker wordt en je geraakt maar niet uitgerust, lijd je misschien aan slapeloosheid of insomnia. Dan kun je overdag niet goed functioneren: je voelt je suf, je bent prikkelbaar of gespannen, je kunt je amper concentreren of hebt last van stemmingswisselingen. Als je slecht slaapt maar daar overdag geen last van hebt, is er geen sprake van slapeloosheid: dan heb je misschien gewoon minder slaap nodig dan je denkt. Soms is er geen duidelijke oorzaak, maar vaak zijn er wel uitlokkende factoren. Piekeren en stress veroorzaken een verhoogde mentale activiteit, wat je minder snel doet inslapen. Ook lichamelijke inspanning vlak voor het slapengaan kan je slaappatroon aantasten. Als je te veel koffie, thee of alcohol drinkt, als je rookt of drugs gebruikt, zal je niet snel de slaap kunnen vatten. Tot slot kunnen ook andere slaapstoornissen (zoals een slaap-waakritmestoornis) of mentale problemen leiden tot slapeloosheid.

HOE KUN JE SLAPELOZE NACHTEN VOORKOMEN?

Overdag kom je het best zoveel mogelijk buiten. Beweeg voldoende en geef jezelf ‘s avonds tijd om tot rust te komen. Eet gezond, gevarieerd en niet te laat of te zwaar. Vermijd alcohol, nicotine en te veel cafeïne. Schakel je smartphone, tablet en computer uit een uur voor je gaat slapen. Bouw een vaste slaaproutine in: probeer zoveel mogelijk op hetzelfde uur te gaan slapen en op te staan. Slaap niet te lang uit in het weekend, want dan wijk je te veel af van je vaste slaaptijden. Zorg steeds voor een rustige en goed verduisterde slaapomgeving.

WANNEER GA JE NAAR DE DOKTER? ELISE RUMMENS (36) PREVENTIE-ARTS CM Elise is onze huisdokter. Haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Daarom zie je haar dinsdagavond springen, vliegen, duiken, vallen en weer opstaan. Dan heeft ze haar wekelijkse parkourtraining.  www.cm.be/dehuisdokter

Heb je slaapproblemen die je dagelijks functioneren beïnvloeden en helpen slaaptips je niet vooruit, praat er dan over met je huisarts. Bereid dat gesprek voor door een slaapdagboek bij te houden. Sinds wanneer slaap je slecht? Hoe uiten je slaapklachten zich? Hoe voel je je overdag? Die vragen helpen jou en je huisarts inzicht te krijgen in je slaapgewoontes en de oorzaak van je slapeloosheid.

FACTCHECK

HEB JE MEER KANS OP EEN BRIL, ALS JE VAAK MET JE NEUS IN DE BOEKEN ZIT? De kans dat je bijziend wordt en een bril nodig hebt, wordt groter naarmate je langer studeert. Tot die conclusie komen Britse wetenschappers.

WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN?

HOE MOETEN WE DIT NIEUWS INTERPRETEREN?

Onderzoekers uit Bristol en Cardiff onderzochten of er een verband is tussen de duur van iemands opleiding en de kans op bijziendheid. Daarvoor analyseerden ze via een databank de gegevens van 67 798 mannen en vrouwen over wie informatie beschikbaar was over oogafwijkingen, oogtests, genetische informatie en opleidingsniveau. Na analyse kwamen de onderzoekers tot het volgende inzicht: ieder jaar dat je langer studeert, correleert met 0,2 dioptrie achteruitgang van je gezichtsvermogen. Omgekeerd heeft je gezichtsvermogen weinig invloed op de duur van je studies. De onderzoekers besloten dat lang studeren een mogelijke oorzaak is van bijziendheid.

Dit is niet de eerste studie die een verband vindt tussen veel met je neus in de boeken zitten en een bril moeten dragen. De reden daarvoor is dat te veel dichtbij-activiteiten (niet alleen boeken, maar ook het gebruik van smartphone, tablet en computer) op een leeftijd waarop de ogen nog groeien (tot 25 jaar) risicofactoren zijn voor bijziendheid. De aanleg voor bijziendheid is dus niet louter genetisch. Wie te weinig buiten komt en de ogen te weinig in de verte laat kijken, loopt meer kans op een bril. Dit komt vaker voor bij studenten. Daarom riepen oogartsen in 2017 op om kinderen vaker te laten buitenspelen: ze lopen dan minder kans op een bril later.

CONCLUSIE JA Hoe meer je met je neus in de boeken zit, hoe groter de kans dat je een bril zal moeten dragen. Dat heeft op zich niets met studeren te maken, maar met een overvloed aan dichtbijactiviteiten: je ogen lange tijd focussen op bijvoorbeeld een boek, cursus, smartphone, computer of tablet.

BRON: www.gezondheidenwetenschap.be

ZOEK&BOEK OP KAZOU.BE

STRAFFE JONGERENVAKANTIES

advertentie_LEEF_155x70.indd 1

09/07/2018 22:23

EEN GEZOND LEVEN IS PAS VERZEKERD

ALS JE JEZELF OM WEINIG DINGEN BOOS MAAKT.

Jij moet doen waar je zin in hebt. Maak je geen zorgen over eventuele kosten: dat doen wij wel. • Het CM-Hospitaalplan beschermt je tegen hoge kosten bij ziekenhuisopname. • Het CM-MediKo Plan beschermt je tegen medische kosten buiten het ziekenhuis, zoals remgeld, optiek, tandzorg en hoorapparaten. Combineer beide verzekeringen en je krijgt 5% korting op de premie van het CM-Hospitaalplan! www.cm.be/verzekeringen MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij betwisting gelden de algemene voorwaarden. Ondernemingsnummer 0851.601.503

CM016_Leef_ADV AUGUSTUS 02.indd 1

09/08/2018 14:40

LEZERSRUBRIEK

Uit jouw leven gegrepen STEUNZOLEN

Ik ben 65 jaar en draag al verschillende jaren steunzolen omwille van doorgezakte voeten. Om de twee jaar krijg ik een terugbetaling van ongeveer 50 euro. Maar van dat voordeel blijft niet veel over als ik eerst naar een specialist moet voor een verwijsbrief voor de orthopedist. De orthopedist die de steunzolen afleverde, was niet geconventioneerd. Daardoor was de tegemoetkoming lager. Daar kwam ik pas later achter. Reinhilde Van Dingenen

ELKE WERKDAG VAKANTIE Na veertig jaar actieve dienst, met nog twee jaar voor de boeg, verplaats ik me sinds begin mei per fiets naar mijn job. Alle dagen 20 kilometer heen en 20 kilometer terug. Vroeger was dat ellende door de file. Nu is het voor mij alle dagen vakantie. Ik vertrek ’s morgens vroeg om 6 uur, voor dag en dauw. Soms is de vaart waarlangs ik fiets nog in nevel gehuld. Soms hangt er een mistwolk boven het water. Andere dagen is het zo helder en staat de maan nog aan de hemel. Ik hoor de vogels fluiten en zie de eenden zwemmen. Iedere ochtend zwaait een vriendelijke man naar mij vanuit zijn tuintje en wenst me een goedemorgen. Dat is voor mij vakantie, elke werkdag weer …

Hallo Reinhilde, De ziekteverzekering geeft inderdaad een tegemoetkoming voor steunzolen als ze zijn voorgeschreven door een bepaalde specialist. Ook bij hernieuwing van de steunzolen is een deskundig onderzoek van de voet en een bevraging over de ervaring met de steunzolen van belang. De tegemoetkoming bedraagt 25,05 euro per zool. Maar je krijgt 25 procent minder terugbetaald als de verstrekker van de steunzolen niet geconventioneerd is. Ga dus vooraf na of de verstrekker van je keuze geconventioneerd is. Je kunt het opzoeken via de CM-website of navragen in het CM-kantoor. Vraag vooraf naar de kostprijs van de steunzolen als de verstrekker die niet zelf vermeldt.

KOSTBAAR LEVEN Drie maanden na de bevalling van mijn eerste kindje kreeg ik ernstige hoofdpijn met een lichte verlamming van mijn linkerarm. Op spoed stelde een neuroloog een bloeding in mijn hersenen vast. Na drie weken in het ziekenhuis mocht ik naar huis. Maar weer normaal functioneren was moeilijk. Ik zocht hulp in een revalidatiecentrum. Nu, na iets meer dan een jaar, solliciteer ik voor vacatures die buiten mijn carrièrepad liggen. Ik had me mijn leven op 33 jaar anders voorgesteld. Ik leefde snel,

Caroline Van Gysel uit Sint-Job-in-’t-Goor

Deel je ervaringen

was ambitieus en werkte aan een doctoraatsvoorstel. Ik wilde graag snel een tweede kind. Vandaag moet ik het rustig aan doen, wachten op hersenen die ‘hopelijk’ stilaan herstellen zodat we zo snel mogelijk medicatie kunnen afbouwen. Ik leer nu wie ik echt ben, wat ik in dit kostbare leven wil doen. Dankzij dit incident ben ik verplicht om beter mijn grenzen aan te geven aan anderen. Soms is het moeilijk om je zwak op te stellen, maar oefening baart kunst! Ik leef bewust gelukkiger en ben mentaal zwakker/sterker dan ooit. Stephanie Straatman uit Berchem

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ... Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier. facebook.com/CMziekenfonds

lezersbrieven@cm.be

@CMziekenfonds

DOE MEE AAN DE SCHOOLSTRAAT

(Adem)ruimte aan de schoolpoort TEKST ANJA GIEGAS

Van 16 tot 22 september is het de Week van de Mobiliteit, een ideaal moment om stil te staan bij je verplaatsingen. En die van je kinderen. Dankzij de schoolstraat kunnen kinderen veiliger te voet of met de fiets naar school. Een schoolstraat wordt aan het begin en het einde van de schooltijd verkeersvrij gemaakt. ‘We zijn blij met de aandacht naar aanleiding van de Week van de Mobiliteit’, vertelt Jan Christiaens van mobiliteitsorganisatie Mobiel21. ‘We hameren

'Te voet of met de fiets verloopt het schooltraject meer ontspannen' JAN CHRISTIAENS

al lang op de vicieuze cirkel aan de schoolpoort: ouders brengen hun kinderen met de auto omdat het steeds drukker en gevaarlijker wordt, maar doordat ze dat doen, wordt het nog drukker en gevaarlijker. Een schoolstraat doorbreekt die spiraal.’ Een schoolstraat is ook gunstig voor het welzijn. ‘Te voet of met de fiets verloopt het schooltraject meer 26

ontspannen dan met gestresseerde ouders aan het stuur. Tegelijkertijd vermindert een schoolstraat de luchtvervuiling rond de scholen.’ KNELPUNTEN IN KAART Binnen duurzaam woon-schoolverkeer is de schoolstraat maar een van de aandachtspunten. Want kinderen bewegen zich ook elders op de weg. ‘Er is ook aandacht nodig voor de schoolroutes en de knelpunten die zich daar bevinden: een gevaarlijke steenweg, een druk kruispunt ... Scholen kunnen bijvoorbeeld een schoolroutekaart opstellen met alternatieve routes waarlangs kinderen veilig van en naar school kunnen.’ ‘Kinderen vinden het fijn om zo veel mogelijk zelf naar school te gaan’, gaat Christiaens verder. ‘We raden altijd aan om daar zo vroeg mogelijk mee te experimenteren, als ze klein zijn natuurlijk onder begeleiding. Parkeer bijvoorbeeld wat verder en stap samen de laatste meters.’

SNELLER AUTONOOM Behalve de extra beweging voor je kind - en voor jezelf - is er nog een reden om kinderen met het verkeer aan de slag te laten gaan: ‘Kinderen die elke dag op de achterbank zitten, hebben minder theoretische kennis: ze weten niet hoe voorrang van rechts werkt of hoe het eraan toegaat op kruispunten en oversteekplaatsen.’ ‘Kinderen leren door te doen. Dat begint met kleine dingen. Zo vindt mijn dochter van vijf het moeilijk om over te steken omdat ze de snelheid van de auto’s niet kan inschatten. We gebruiken als referentiepunt een reclamebord dat we vanop het zebrapad zien. Rijdt de auto er nog achter, dan mag ze oversteken, anders niet. Op die manier bouwen kinderen verkeerszinzicht op en zijn ze sneller autonoom op de weg.’  Een schoolstraat inrichten voor je eigen schoolpoort? Je vindt een stappenplan op www.paraatvoordeschoolstraat.be. Nog meer duurzame mobiliteitsacties: www.weekvandemobiliteit.be

Hoe goed ken jij de verkeersregels? Doe de test op www.leefmagazine.be.

CM TOT JE DIENST MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP w ww.cm.be/cm-voordelen

BABYGESCHENK Ben je CM-lid en ben je net mama of papa geworden? Dan is Skoebidoe, de CMkinderservice, er voor jou. Die biedt je onder meer het CM-babygeschenk – ook als je je kindje adopteerde. Voor meer info en een overzicht van de geboortegeschenken en -voordelen: www.cm.be/skoebidoe.

LEDENVOORDEEL Je kunt kiezen uit verschillende mogelijkheden (van een premie tot waardebonnen voor DreamLand of Dreambaby, of luiers bij Thuiszorgwinkel) met een maximaal voordeel tot 390 euro per gezin.

SPORTVOORDEEL Sporten is gezond. En dus stimuleert CM groot en klein om lid te worden van een sportvereniging, mee te doen aan erkende jog- of zweminitiaties of buiten de lesuren in te tekenen op schoolsport.

LEDENVOORDEEL Jaarlijks krijg je een tegemoetkoming tot 15 euro per persoon. Download het aanvraagformulier op www.cm.be/sport, laat het invullen door je erkende sportvereniging en bezorg het aan CM.

LOGOPEDIE Heeft je zoon of dochter begeleiding door een logopedist nodig? Als de behandeling niet of niet meer terugbetaald wordt door de ziekteverzekering, kun je aanspraak maken op de CM-tegemoetkoming. Meer op www.cm.be/logopedie.

LEDENVOORDEEL 10 euro per logopediesessie (15 euro bij de verhoogde tegemoetkoming). Tot en met 18 jaar worden maximaal 40 sessies terugbetaald.

#BOOS

‘Ik wil nu een ijsje!’ PEUTER BRUNO (3,5) SMELT VOOR ZOET

126

‘Bruno was vanochtend boos omdat hij eerst ontbijt moest eten en daarna pas een ijsje kreeg‘, vertelt mama Magdalena. ‘Hij houdt heel erg van ijs! Thuis eet hij dat graag en als we op vakantie zijn, wil hij ook het liefst elke dag een ijsje. Bruno is een typisch ventje van 3,5 jaar oud: zijn emoties zijn nog puur en komen recht uit het hart. Als hij boos is, is hij dus heel boos. Als hij blij is, heel blij. Soms durft hij te roepen uit boosheid, om daarna gelukkig weer luid te lachen. We hebben ook een fijn trucje: samen de woede letterlijk wegblazen. Dat wérkt!’

LEEF - GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM