Leef 12 september 2019: #bang

Leef

GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM

WAAGHALS OP BRANDLADDER

LEVEN MET DEMENTIE

ZO LEERT JE KIND TANDENPOETSEN

KUN JE SLAAP INHALEN?

Wat zeg je

LEEF – GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM – 12 SEPTEMBER 2019 – DIT IS EEN EXTRA UITGAVE VAN VISIE – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P910695

ALS IEMAND HET MOEILIJK HEEFT?

SIEL VERHANNEMAN OVER HAAR ANGSTEN

‘Zelfs de trein nemen is een uitdaging’

#BANG

IN DEZE EDITIE

08 BEKLEMMENDE GEDACHTEN Siel kampt sinds haar kindertijd met angsten.

13

26

ONGEWILD KINDERLOOS Jan kreeg nooit kinderen en wil daar graag over kunnen praten.

VOGELSPOTTER Joris wandelt geregeld door het groen met zijn verrekijker.

en ook: 04

#BANG

BRANDWEER Geen angst, soms eens slikken

2

Bedwing je angst

Psychiater Chris Bervoets geeft je drie tips om je angsten te bedwingen.

Bekijk in het filmpje de eerste stappen om je angst de baas te blijven. www.leefmagazine.be

06

22

16

23

18

25

20

28

KORTGEKNIPT Interessante nieuwtjes NIEUWE START Begin en einde van schoolcarrière TANDENPOETSEN Propere kindermond JONGDEMENTIE Geert vertelt wat hem kan helpen

SPREEKUUR Luizen FACTCHECK Moet je slaap inhalen?

LEZERSBRIEVEN Uit jouw leven gegrepen REGIO Het nieuws uit jouw streek

Angst is nooit een goede raadgever

S

tel je eens voor dat we nooit bang waren voor wilde dieren. Dat we vrolijk zouden wandelen in een bos dat in brand stond. Dat we onbezorgd in een rivier zouden duiken, terwijl we niet weten hoe te zwemmen. Er zouden vandaag niet veel mensen op onze aarde rondlopen.

Er is niets mis mee om af en toe bang te zijn. Het houdt ons alert en zorgt ervoor dat we in gevaarlijke situaties de juiste keuze maken. Al van in de oertijd weten mensen dat ze moeten weglopen wanneer er een leeuw opduikt. Zelfs de stoersten onder ons kunnen niet beweren dat ze nooit schrik hebben.

Bang zijn wordt pas een probleem als het je doen en laten volledig gaat overheersen. Als je zo bang bent dat je overal en altijd gevaar meent te ontwaren. En vooral, als de schrik overslaat in een onbestemde angst. Wie begint te roepen als hij een spin ziet, hyperventileert als hij in een lift stapt of in een brede boog om grote massa’s heen loopt, weet tenminste waar hij bang voor is en kan op zoek naar manieren om ermee om te gaan.

Voel je voortdurend angst, maar is het onmogelijk te benoemen waarvoor precies, dan is het een stuk moeilijker om ermee aan de slag te gaan Je kunt als buurtbewoner bang zijn wanneer er geruchten opduiken dat er een hoge windmolen gebouwd zal worden, maar dan weet je ook dat je kunt informeren wat ervan aan is en welke plannen er op tafel liggen. Een algemene angst voor allerlei klimaatmaatregelen waarvan we nog niet weten wat ze zullen inhouden, is veel moeilijker tegen te gaan. Mensen kunnen om allerlei redenen bang zijn voor een asielcentrum in hun dorp. Een ontmoeting met de mensen die er wonen, kan veel ongerustheid wegnemen. Maar een niet te definiëren angst voor toekomstige migratiestromen, laat zich niet zomaar verdrukken.

LEEF is het gezondheidsmagazine van CM - jaargang 2, nummer 7, maandblad (verschijnt niet in de zomer) Redactie Dieter Herregodts (algemeen hoofdredacteur), Anneleen Vermeire (hoofdredacteur), Marion Aussems, Elien Steen, Joeri Cludts, Martine Creve, Marjolein Cuvelier, Bram Dehouck, Stephanie Lemmens, Stephanie Louwagie, Sarah Vandoorne, Michiel Verplancke Webredactie Marc Helin, Katrijn Windey Redactieadres Haachtse­steenweg 579, 1030 Brussel, leef@cm.be V.U. (nationale pagina's) Luc Van Gorp, Haachtse­steenweg 579, 1030 Brussel Concept Bold & Pepper, www.boldandpepper.be Realisatie Gevaert Graphics, www.gevaertgraphics.be Art Direction Bart Gevaert Coverfoto Lieven Van Assche Illustratie Annelien Smet

Deze tijden van nooit geziene veranderingen vormen jammer genoeg een uitstekend klimaat om mensen angst aan te praten.

Het is een pervers wapen waar steeds vaker gebruik van wordt gemaakt. Angst inboezemen voor iets onbestemds maakt mensen kwetsbaar. En kwetsbare mensen zijn makkelijk te beïnvloeden.

Net daarom is het hoogtijd voor een tegenbeweging. Een die de relatie met mensen aangaat in plaats van angst te zaaien. Een die kaders aanreikt die het mogelijk maken om met verandering om te gaan. Hoop geven is veel moediger dan angst inboezemen.

Wie verandering wil zien slagen, moet hoop zaaien.

Luc Van Gorp

Voorzitter CM

3

© Compagnie Gagarine

‘Ook brandweermannen kennen hoogtevrees’

4

HELD MET EEN BRANDSLANG MARC ZANG (63) STOERE JOB, GEVOELIGE MAN

Al veertig jaar blust Marc grote en minder grote branden in onze hoofdstad. Door zijn job als brandweerman belandde hij al vaak in benarde situaties.

‘Je kunt nog zo snel ter plaatse zijn en zo veel succesvolle interventies achter de rug hebben: soms heb je ook als brandweerman geen vat op het noodlot. Het zijn die onvoorziene situaties die mij het meest bang maken. Ik heb het bewust over bang zijn, niet over angst. Angst zit dieper en werkt verlammend.

Mocht ik als brandweerman angstig zijn, zou ik mijn job niet naar behoren kunnen uitoefenen.’

‘Wat velen misschien niet verwachten, is dat brandweermannen net zoals veel mensen hoogtevrees hebben. Op een ladder van dertig meter – te vergelijken met tien verdiepingen in een appartementsblok – de held uithangen met een zware brandslang: de eerste keren is het slikken. Maar zoals alles in het leven wordt ook dat minder eng als je het vaker doet.’

5

© Guy Puttemans

INTERSOC-FEEST

Fietsen en jongleren Wil je je vakantie met Intersoc herbeleven? Kom dan op zaterdag 5 oktober naar de Familiedag in het Provinciedorp in Kessel-Lo. Intersoc organiseert er een groot feest voor zijn zeventigste verjaardag. De kleinsten kunnen naar hartenlust spelen in Oekkieland en kijken naar kindershows. Ook jongleren in Circusland, knutselen in Crealand of gocartracen in Avonturenland kan. Er zijn wandelingen, fietstochten en een familiezoektocht. Zelfs een dansinitiatie en een optreden zijn voorzien. Zin om te komen? Schrijf je dan vooraf in.

 www.70jaarintersoc.be

De hete zomer van Kazou Wouter Antheunis (22) is al zeven jaar animator bij Kazou. Afgelopen zomer was de warmste die hij ooit meemaakte. Maar zelfs twee hittegolven konden de pret niet bederven. ‘We stippelen bijna elke dag een ander waterparcours uit in de beek. En we eten meer ijsjes dan anders (lacht).’

25 juli was niet alleen de warmste dag ooit, maar ook de Dag van de Animator.

Speciaal voor de gelegenheid zakten DJ’s Laura Govaerts en Sander Gillis van MNM af naar Massembre om er live radio uit te zenden. ‘Elke animator is hier omdat ze er gelukkig van worden om de kinderen een fijne tijd te bezorgen. Hun creativiteit en enthousiasme verdienen een applaus’, zegt Wouter. Tegen de achtergrond van de muziek kondigden een grote kampdans en barbecue het einde van alweer een geslaagd kamp aan.

 Wil je ook op kamp met Kazou?

Surf dan naar www.kazou.be.

6

WE ETEN

5 GRAM PLASTIC PER WEEK

We spelen gemiddeld vijf gram plastic per week naar binnen. Dat blijkt uit een nieuwe studie van de Australische Universiteit van Newcastle in opdracht van het Wereld Natuur Fonds (WWF).

We slikken per week ongeveer 2 000 deeltjes microplastic in. Die kunnen onder meer komen van kunstmatige kledingvezels of van microbolletjes in sommige tandpasta’s. We krijgen plastic vooral binnen via water. Ook zeevruchten, bier en zouten bevatten veel plastic.

KORTGEKNIPT

Ouderen

UITKERING ZELFSTANDIGEN

ACHTER HET STUUR

Sinds 1 juli hebben zelfstandigen die langer dan zeven dagen arbeidsongeschikt zijn, recht op een uitkering vanaf de eerste dag ziekte. De vergoeding geldt pas vanaf het moment waarop je arts een getuigschrift opmaakt. Het is dus van belang om vanaf de eerste ziektedag een ziekte­ aangifte te laten invullen door je arts. Je hebt zeven dagen de tijd om dit attest te bezorgen aan de adviserend arts van je ziekenfonds. Voor een ziekte­periode van minder dan acht dagen hebben zelfstandigen geen recht op een uitkering.

Beslissen of oudere bestuurders nog met de auto mogen rijden, is een delicate kwestie.

Onderzoekster Judith Urlings van UHasselt ontwikkelde met het Jessa Ziekenhuis een evaluatiemethode waarmee artsen snel uitsluitsel kunnen geven. Ouderen vullen eerst een online vragenlijst in. Daarna test de arts zichtscherpte, lichamelijke flexibiliteit en kennis van verkeerstekens.

Nu worden oudere bestuurders dikwijls verwezen voor een rijproef naar CARA, het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigaanpassing. Met deze methode hoeft dat alleen nog bij twijfelgevallen.

Echt gezegd

‘Ik besef dat mijn lintmeter aan het korten is, maar dat einde schrikt me niet af. Wie de aarde van ver heeft gezien, weet dat alles relatief is.

Alles.’

VROUWELIJK GEZICHT

veroudert sneller

© ID / Frank Bahnmuller

ASTRONAUT DIRK FRIMOUT in Het Nieuwsblad

Het gezicht van vrouwen veroudert sneller dan dat van mannen, zo blijkt uit onderzoek van de universiteit van Wenen. Vooral in de menopauze, dan gaat het bij vrouwen drie keer zo snel. De boosdoener is wellicht de terugval van oestrogeen. Door die daling van het vrouwelijk hormoon wordt er minder collageen aangemaakt. Collageen is het eiwit dat zorgt voor de elasticiteit van de huid. Bij mannen ligt de verouderingspiek tussen 60 en 65 jaar.

7

#BANG

OPENHARTIG OVER ANGST

‘Verdwalen in mijn hoofd’ Siel Verhanneman wordt dit jaar dertig en dat vooruitzicht vindt ze net zoals de meeste van haar leeftijdgenoten eng.

Nochtans heeft ouder worden haar veel geleerd. Nog geen tien jaar geleden zou ze zichzelf als extreem onzeker en paniekerig omschrijven. ‘Ik durfde niets alleen te doen.

Vandaag ben ik positiever.’

TEKST STEPHANIE LEMMENS FOTO'S LIEVEN VAN ASSCHE

8

9

#BANG

S

iel kampt sinds haar kindertijd met angsten. Faalangst, hyperventileren en dwanggedachten waren voor haar normaal. ‘Ik durfde vriendinnen niet te vragen om af te spreken, omdat ik bang was dat ze zich niet zouden amuseren. Die verantwoordelijkheid verlamde me. ’s Nachts, in bed, was ik bang om ontvoerd te worden. Als ik iedere keer voor ik ging slapen met mijn laken heen en weer bewoog in een vast patroon, was ik veilig, verzekerde ik mezelf.’

Als kind besefte Siel niet dat er iets aan de hand was. Ze was ervan overtuigd dat iedereen dacht zoals zij. Haar gedrag bleef ook relatief goed verborgen voor haar omgeving.

Pas toen ze ging studeren aan het hoger onderwijs, kwam haar faalangst duidelijk aan de oppervlakte.

‘Ik was zo bang dat ik zou buizen voor mijn examens, vooral voor de vakken waar ik goed in was, dat ik bewust hyperventilatie uitlokte. Zo wilde ik tonen dat ik echt niet durfde, zodat iemand mij zou zeggen dat ik het examen mocht uitstellen.’

Twee plotse sterfgevallen Op aandringen van haar ouders ging Siel naar een psychologe.

Daar vertelde ze voor het eerst over haar faalangst. Voorzichtig durfde ze ook haar dwanghandelingen te laten vallen. De psychologe stuurde haar door naar een psychiater, die haar medicatie voorschreef. Ze had lang geen last meer, maar door een

10

paar vervelende neveneffecten bouwden ze de medicatie voorzichtig af. Net toen ze alles een beetje onder controle had, wakkerden twee plotse sterfgevallen haar angsten opnieuw aan.

voor mij’, zegt Siel. Ze ging in therapie om haar verlies te verwerken, maar sprak er ook weer over haar angsten. ‘Ik moest niet alleen leren om verder te gaan zonder hen, maar ook om zelfstandig te worden. Ik durfde in die tijd zelfs niet te bellen om een afspraak te maken bij de kapper of tandarts.

Nu mijn vader en zus niet meer voor me opkwamen of kordaat voor me waren wanneer het niet goed ging, moest ik dat zelf zien te doen.

Mijn therapeute leerde me om het verlies te verwerken en mijn angsten te overwinnen.’

‘Op mijn 23ste verloor ik mijn vader, drie jaar later stierf mijn zus.

Die twee sterfgevallen zijn trauma’s

Een constant gevecht Gelukkig wordt Siel goed omringd door haar lief en een hechte vrien-

‘Door al dat knokken, geniet ik dubbel van de betere dagen’

WAT ZEGT PSYCHIATER CHRIS BERVOETS?

Omgaan met haar angst kost Siel veel energie. Weinig mensen weten welke hindernissen ze op sommige dagen moet nemen om normaal te kunnen functioneren. ‘De trein nemen is bijvoorbeeld nog steeds een uitdaging’, zegt ze. ‘Dat komt omdat ik daar ooit een hyperventilatieaanval kreeg. Dat had niets te maken met de treinrit zelf, eerder met een intense periode die daaraan voorafging. Maar sindsdien ben ik bang dat ik zal hyperventileren elke keer dat ik de trein neem.

Mijn therapeute noemt dat een slechte link. Die moest ik stapsgewijs leren doorbreken. Eerst moest ik een korte treinrit maken met een vriendin. Dan alleen, maar in eerste klasse, zodat ik meer op mijn gemak was. Tot het geen moeite meer kost.’

p

PC KU Leuven

Angst zorgt ervoor dat je beter kunt presteren of reageren in uitdagende situaties. Maar soms kan angst je volledige denken en doen beheersen. Dan heb je een angststoornis. Chris Bervoets, professor en psychiater verbonden aan het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven, vertelt er meer over.

©U

dengroep. Op aanraden van haar therapeute praat ze met hen over haar angsten. Haar beste vriendin weet alles over wat er in haar hoofd omgaat. ‘Als ik tegen haar zeg dat ik een slechte dag heb, weet zij heel goed wat dat inhoudt.

Zij zegt niet gewoon het komt wel goed, maar vraagt wat ik denk of voel. Daar heb ik zo veel meer aan.

En ze leidt mij af. Toen we een tijdje geleden samen op weekend waren in Parijs, kreeg ik een paniekaanval. Ze kalmeerde mij door samen met mij een oefening te doen. Ik moest opsommen wat ik zag, hoorde en rook. Dat haalt me uit mijn hoofd.’

‘Je kunt je angst leren controleren’

Is iedereen vatbaar voor angststoornissen?

Chris Bervoets: ‘Angststoornissen komen vaak voor. Veel mensen kampen met faalangst en fobieën. Denk bijvoorbeeld aan iedereen die het moeilijk heeft om een publiek toe te spreken of kampt met hoogtevrees of pleinvrees. Gegeneraliseerde angststoornissen zijn minder frequent. Dat zijn angstaanvallen die zich regelmatig herhalen in opstoten, zoals na een ernstig trauma. Meestal steken angststoornissen de kop op in de jongvolwassenheid. Volgens de statistieken zijn vrouwen er vatbaarder voor dan mannen.’

Heeft angst een grote impact op je leven?

‘Van fobieën ondervind je zelden problemen op het werk en in sociale relaties. Je zult bepaalde situaties vermijden, maar dat heeft geen grote impact op je leven. Gegeneraliseerde angststoornissen verstoren je dagelijks functioneren het meeste. Je kunt bijvoorbeeld concentratiestoornissen krijgen, je constant opgejaagd voelen of overbezorgd zijn. Op termijn kan dat ervoor zorgen dat je uitvalt op het werk. Elke angst kan gepaard gaan met paniekaanvallen. Dat kan de angst verergeren. Omdat mensen hun paniek linken aan bepaalde plaatsen of situaties, krijgen ze het op steeds meer vlakken moeilijk.’

Bestaat er een behandeling?

‘Gedragstherapie leert je je angstsymptomen zelf te controleren en ook het voorwerp van je angst niet te vermijden. Dat is cruciaal, want vermijdingsgedrag beperkt je sociale, professionele en relationele leven. Kalmeermiddelen kunnen sommige angsten en panieksymptomen blokkeren, vooral bij acute aanvallen. Er is een risico op verslaving. Maar als je geen voorgeschiedenis hebt en een arts het gebruik controleert, dan kunnen ze effectief zijn. Op langere termijn zijn ze niet geschikt. Ze verhinderen geen toekomstige aanvallen. Daarvoor is de combinatie met therapie essentieel.’

11

#BANG

‘Het is niet te onderschatten hoe vermoeiend dat is. Soms moet ik daardoor een tijd minder werken, omdat ik uitgeput ben. Mensen begrijpen dat niet altijd. Als je iets duidelijk zichtbaar en herkenbaar voorhebt, zoals bijvoorbeeld een gebroken been, dan kun je op de trein aan iemand vragen of die wil helpen met uitstappen. Niemand zal daar raar van opkijken. Maar als je vraagt aan een wildvreemde op de trein om je te helpen met oefeningen omdat je last hebt van een paniekaanval … (lacht).’

‘Alleen de trein nemen zal altijd moeilijk blijven’ moet knokken om door de dag te komen, geniet ik dubbel van de betere dagen. Mijn oefeningen om terug in het nu en uit mijn hoofd te geraken, maken me veel oplettender voor mijn omgeving. Daardoor merk ik dingen op die anders aan mij zouden voorbijgaan’, zegt Siel. En dat komt dan weer van pas tijdens het schrijven. Haar pen stuwt haar vooruit.

‘Schrijven is een goede manier om wat ik voel in beelden te gieten.

Het geeft me het gevoel dat ik wat ik doormaak toch nog kan omzetten in iets nuttigs. Ik ben er trots op dat ik, ondanks mijn angsten, twee dichtbundels en een roman publiceerde. Ik draag zelfs geregeld voor op een podium. Andere din-

Meer oog voor detail Dat weerhoudt Siel er niet van om het leven te omarmen. Ze blijft allerminst bij de pakken zitten en is hoopvol voor de toekomst. ‘Ik ben ervan overtuigd dat mijn angsten me minder oppervlakkig hebben gemaakt. Doordat ik soms zo

gen, zoals alleen naar de kapper gaan of de trein nemen, zullen altijd een beetje moeilijk blijven.’

‘Ik voel nu al dat mijn therapiesessies me weerbaarder hebben gemaakt. Ik kan beter achterhalen waar mijn angsten vandaan komen en daardoor de paniekaanvallen plaatsen. Er zijn periodes waarin ik me er beter tegen kan wapenen dan vroeger. Al besef ik dat ik mijn angsten ook moet aanvaarden als een deel van mezelf. Als ik moe, gestresseerd of verdrietig ben, zullen ze altijd op de loer liggen.’

LEESTIP Of iedereen gaat dood is de debuutroman van Siel Verhanneman.

Verlies, angst en dwang maken een belangrijk deel uit van het leven van haar personages.

ies

jongerenvakant

TOT € 245 KORTING* VOOR CM-LEDEN ZOEK&BOEK OP *ALGEMENE VOORWAARDEN OP KAZOU.BE

STRAFFE VAKANTIES, STRAFFE CM-KORTINGEN leef.indd 1

12

KAZOU.BE

09/05/2019 11:06

GEVOELIGE GESPREKKEN

‘Mensen vullen stiltes op door over zichzelf te praten’ We weten niet altijd wat te zeggen als mensen het moeilijk hebben.

Sofie werd ziek, Gert is gescheiden. Jan (foto) bleef ongewild kinderloos.

‘Mensen zijn bang om er met mij over te praten’, getuigt Jan. Psycholoog Charlotte Vanovenberghe geeft tips om het gesprek niet uit de weg te gaan.

TEKST SARAH VANDOORNE

& MARTINE CREVE FOTO'S COMPAGNIE GAGARINE

13

#BANG

JAN MERTENS

‘Zonder kinderen blijf ik een toeschouwer’ Als mensen over hun kinderen vertellen, is Jan Mertens (54) uit Leuven een en al oor. Soms wil hij dan ook graag zijn situatie ter sprake brengen. ‘Maar die kans krijg ik niet vaak.’

I

k had zeer graag kinderen gehad. Maar ik ben alleen gebleven en nooit papa geworden.

Meestal zijn mensen bang om daarover te praten. Ikzelf luister altijd geïnteresseerd naar de verhalen van kinderen van vrienden. Bij een geboorte sta ik als eerste in de materniteit. Ik deel hun geluk.’

‘Aan de andere kant zou ik graag hebben dat mensen mij eens vragen hoe het is om geen kinderen te hebben. Dat gebeurt zelden of nooit. Als ik het toch zelf aanhaal, beginnen ze dikwijls over hun kinderen. Dat is zeker niet slecht bedoeld, maar het kwetst. Mensen willen die leegte opvullen door over zichzelf te praten.’

CHARLOTTE VANOVENBERGHE (28) PSYCHOLOOG Als adviserend psycholoog bij CM komt Charlotte vooral in aanraking met mensen die langdurig ziek zijn. Naast haar job werkt ze ook aan een doctoraat in de gezondheidspsychologie.

14

Goede raad ‘Heel snel krijg ik ook allerlei goede raad. Zoek een lief. Is adoptie geen mogelijkheid? Dat geeft me het gevoel dat geen kinderen hebben volledig aan mezelf ligt. Zo schuiven mensen het probleem weg. Dan hoeven ze niet in te gaan op mijn verdriet. Geregeld volgt een waslijst aan redenen waarom ik blij moet zijn dat ik geen kinderen heb. Je hebt veel meer tijd, kunt veel meer doen ... Dat horen uit de mond van mensen die wel kinderen hebben, doet pijn.’

‘Bij een eerste kennismaking krijg ik vaak de vraag of ik kinderen heb.

Neen, jammer genoeg niet, zeg ik dan’

‘Onlangs sprak ik een jonge vrouw die net bevallen was. Ze vertelde over haar baby, maar tegelijk was ze echt geïnteresseerd in mijn situatie.

Ik kon zeggen dat het moeilijk is om geen kinderen te hebben. De jonge moeder liet mij dat toe en dat deed goed. Aan mensen die het er liever niet over hebben, vraag ik zich voor te stellen hoe het zou zijn om geen kinderen te hebben.’

Verdriet komt en gaat ‘Bij een eerste kennismaking wordt dikwijls gevraagd of je kinderen hebt. Neen, jammer genoeg niet, zeg ik dan. Wie erover wil praten, kan dat gerust. Ik vind het belangrijk om dat te blijven doen, dan wordt het geen taboe.’

‘Dat verdriet krijgt een plek met ouder worden. Het wordt rustiger.

Misschien steekt het weer hevig de kop op als ik oud ben. Toen mijn vader stierf, stonden zijn kinderen en kleinkinderen achter hem. Na mij komt niemand.’

Toeschouwer ‘Ik ben blij dat ik aanwezig mocht zijn toen de kinderen van mijn zus en mijn vrienden opgroeiden. Maar zonder kinderen blijf ik toch een toeschouwer. Het is een andere wereld waar ik aan de rand van sta. Kinderen geven zin aan je leven. Mensen zonder kinderen moeten die zin helemaal zelf in elkaar knutselen.’

 Mensen met een (onvervulde) kinderwens kunnen terecht bij Kinderwens Vlaanderen. www.kinderwensvlaanderen.be

SOFIE LAENEN

‘Over pijn klaag ik niet veel’ ‘Wat laat ik zien en wat niet?’ Dat is altijd wikken en wegen voor Sofie Laenen (46) uit Muizen. Ze heeft al tien jaar chronische pijn door een spierziekte.

I

k ben open over mijn ziekte, maar begin er zelf niet snel over.

Ik wil dat mensen eerst Sofie zien, niet mijn aandoening. Over pijn klaag ik niet veel, anders gaan mensen lopen. Ik doe mijn best om er goed uit te zien. Net dat maakt het moeilijk om begrip te krijgen.

Het is niet aan je te zien dat je ziek bent, hoor ik vaak. Alsof ik me moet verantwoorden. Ik krijg liever het gevoel dat ze beseffen dat het niet gemakkelijk is voor mij. Eens

vragen hoe het gaat. Zelf hulp vragen vind ik moeilijk. Als je iets nodig hebt, moet je maar bellen, wordt vaak gezegd. Dat doe ik niet. Ik schaam me dat ik weinig kan door mijn ziekte. Als mensen voelen dat ze kunnen helpen, is het leuker als ze dat gewoon doen.

Zeker omdat eenzaamheid altijd om de hoek loert.’

Psycholoog Charlotte Vanovenberghe: ‘Mensen die ziek zijn vinden het soms moeilijk om hulp te vragen of af te spreken. Misschien omdat ze denken dat ze minder goed gezelschap zijn.

Klaar dat uit. Stel zelf voor om af te spreken. De andere kan nog altijd nee zeggen. Of laat het initiatief afwisselen.’

GERT VAN DEN BROECK

‘Echtscheiding is groot verdriet’

Psycholoog Charlotte Vanovenberghe: ‘Jan zegt dat hij jammer genoeg geen kinderen heeft. Die woorden kun je aangrijpen als een signaal dat hij er misschien over wil praten. Had je er dan graag wel gehad?, kun je vragen.

Als de ander er toch niet over wil praten, kan hij dat aangeven.

Let op met ongewenst advies. Als iemand iets vertelt dat moeilijk ligt, hebben we vaak het gevoel dat we het willen oplossen, terwijl de ander misschien gewoon zijn emoties wil tonen.

Luister om te begrijpen, niet om een antwoord te hebben op de situatie.’

Vroeger had Gert Van den Broeck (45) uit Kalmthout snel een oordeel over mensen in een echtscheiding. Nu hij ervaart wat dit teweegbrengt, praat hij anders.

M

ij zou het nooit overkomen.

Toch zit ik momenteel in een vechtscheiding om mijn zoontje te kunnen blijven zien. De meest traumatische ervaring in mijn leven. Familie en vrienden luisteren naar mijn verhaal, weten hoe ze hiermee moeten omgaan.

Maar ik heb niet de behoefte om aan iedereen uit te leggen hoe ik mij voel. Als ik iemand in vertrouwen neem, heb ik weinig schroom om erover te praten. Dat lucht op.

Echtscheidingen worden vandaag gebanaliseerd. Mensen beseffen niet welk groot verdriet erachter schuilgaat. Ik ben mijn gezin kwijt, ben goede vrienden verloren. Maar dat mijn zoontje eronder lijdt, treft mij het meest.’

Psycholoog Charlotte Vanovenberghe: ‘Je velt sneller een oordeel over iets wat je zelf nog niet meemaakte. Omdat je het gevoel hebt dat het jou nooit zal overkomen. Maar je weet nooit wat er gebeurt. Geef daarom steeds iedereen de kans om zijn verhaal te doen.

Empathie kun je aanleren: hoe meer moeite je doet om een ander te begrijpen, hoe breder je kijk op de wereld wordt.’

15

2X #BANG

De

grote

hinkstapsprong ‘KLAAR VOOR MIJN PENSIOEN’ OMA TINNEKE VERJAUW (64) ‘Op 2 september kriebelde het. Het nieuwe schooljaar schoot uit de startblokken, maar ik hoefde me niet naar school te haasten.’

© Compagnie Gagarine

‘Dat voelde vreemd na een loopbaan van 37 jaar voor de klas. Na zo’n lange periode was ik wel klaar voor mijn pensioen.

Ik begin er met een heel positief gevoel aan. Een paar jaar geleden maakte ik me nog zorgen. Ging ik niet in een zwart gat vallen? Dat gevoel verdween helemaal dankzij de komst van mijn kleinkinderen.

Bij mijn kleindochter Elisabeth (3) kriebelde het trouwens ook. Zij begon haar schooljaar in de eerste kleuterklas.’

16

Welke grote stap zette jij onlangs? Laat het ons weten via leef@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

‘EINDELIJK NAAR SCHOOL’ KLEINKIND ELISABETH NIJSTEN (3)

© Compagnie Gagarine

Mama Kristel Stroobants: ‘Elisabeth leefde samen met ons toe naar haar eerste schooldag. Elke avond vroeg ze hoeveel nachten het nog slapen was. Tijdens de eerste dagen vloeide er af en toe wel een traantje, maar gelukkig werd ze warm opgevangen door de kleuterjuf. Op het einde van elke schooldag vertelde ze enthousiast over haar belevenissen. Het was dus een emotionele start. Ook voor ons, want je laat je kind toch een beetje los. We zijn vooral gelukkig en fier, want ze begint aan haar eigen schoolavontuur.’

17

HELP, MIJN KIND WIL NIET POETSEN

1 op de 5 kinderen heeft

gaatjes

Voor kinderen, en dus ook voor hun ouders, blijft tandenpoetsen een uitdaging. Het is nochtans erg belangrijk dat je je mond op de juiste manier verzorgt. Algemeen tandarts Jean-Paul Souffriau gidst je door een sopje van tandenpoetscijfers.

20%

TEKST MICHIEL VERPLANCKE

VAN DE KINDEREN HEEFT GAATJES*

Jean-Paul Souffriau: ‘Als een kind gaatjes heeft, dan zal het minder goed eten en slapen door de pijn. Ook de aandacht erbij houden op school wordt dan moeilijker. Probeer als ouder niet snel toe te geven als je kind om ongezonde tussendoortjes smeekt. Zowel zoete als zure voedingsmiddelen doen erosie ontstaan, zoals frisdranken en fruitsappen. Ook lighten zero-dranken zijn aangezuurd voor de frisse smaak en kunnen dus het tandglazuur aantasten. Let er daarnaast op dat je het gebit van je kind rustpauzes gunt tussen het eten en drinken door. Zo hebben de tanden de kans om te herstellen na een zuurstoot.’

‘Je houdt je gebit gezond door niet te vaak ongezond tussendoor te eten en juist te poetsen met fluoridehoudende tandpasta. Laat je kinderen zeker zelf eerst poetsen, maar poets ook na. Als je kind nog melktanden heeft, verzorg je die het best goed, want een gezond melkgebit vormt de basis voor een gezond blijvend gebit.’

18

47% VAN DE KINDEREN GAAT NIET OP PREVENTIEF TANDARTSBEZOEK*

‘Idealiter gaan kinderen twee keer per jaar naar de tandarts.

De tandarts checkt dan niet alleen op tandplak, gaatjes, tandvleesproblemen en de stand van je tanden, maar kan ook je poetsgewoonten bijschaven of tips geven over je voedingsgewoonten, om erger te vermijden. Door geregeld te gaan, raakt je kind vertrouwd met de tandarts en de praktijk.’

*Vlaamse en Brusselse kinderen van 5 tot en met 14 jaar voor het jaar 2018.

Bron: CM.

KEER PER DAG TANDENPOETSEN

MINUTEN LANG TANDENPOETSEN

‘Om alle plak weg te krijgen, moet je je tanden twee minuten lang poetsen.

Leer je kind een vaste structuur aan: eerst de binnenkant, dan de bovenkant (en de onderkant van de bovenste tanden) en als laatste de buitenkant. Laat je kind heen en weer poetsen van links naar rechts om niets te vergeten.

Poets als ouders zeker na tot acht à tien jaar. Vanaf tien jaar poetsen kinderen het best in een cirkelvormige beweging.’

TIP: ‘Zet een zandlopertje van twee minuten in de badkamer. Of speel een liedje af dat exact twee minuten duurt.’ CM ontwikkelde speciaal hiervoor het Ben de Bever-lied. Beluister het op www.cm.be/ben-de-bever.

2

‘WIST JE DAT de haartjes van je tan-

‘Zorg dat je kinderen twee keer per dag hun tanden poetsen, ’s morgens en ‘s avonds. Als het ’s morgens te hectisch is, kan dat gerust ook op een ander moment van de dag. Meermaals poetsen per dag is nodig, zodat de fluoride in de tandpasta het tandglazuur genoeg kan versterken. Dat beschermt de tanden tegen zuuraanvallen. Bovendien poets je plakfilm weg, een witgele kleverige brij op je tanden, die bestaat uit bacteriën, voedselresten en eiwitten uit het speeksel.’

TIP: ‘Geef het goede voorbeeld en poets je tanden samen met je kind.

Maak er een leuk momentje van. Laat je kinderen zelf hun tandenborstel uitkiezen in de winkel en zoek een tof nummer om af te spelen tijdens het poetsen.’

KEER PER JAAR NAAR DE TANDARTS

‘Vanaf dat je kind twee jaar is, ga je het best minstens twee keer per jaar naar de tandarts. Het is aan de tandarts om in te schatten of het ook nodig is om vaker te komen.’

Financieel hoeft er geen drempel te zijn. Kinderen krijgen bij geconventioneerde tandartsen gewone mondzorg tot 18 jaar helemaal terugbetaald.

TIP: ‘Je gaat het best al een keer naar de tandarts voordat er een probleem is. Zo kan je kind alvast gewoon worden aan de routinebehandelingen, zonder dat het pijn hoeft te doen en angst ontstaat.’

denborstel na een tijdje hun stevigheid verliezen en minder goed in alle spleetjes reiken? Bovendien stapelen er zich op een tandenborstel bacteriën op. Wissel daarom elke drie maanden van borstel. Spoel je tandenborstel goed na met water en zet hem rechtop om te drogen.’

BEN DE BEVER Via de website van Ben de Bever kom je alles te weten over tandenpoetsen, kan je leuke online spelletjes spelen, luidkeels het Ben de Bever-lied zingen, ontdekken hoe andere kinderen hun tanden poetsen en nog veel meer.  www.bendebever.be

19

DE MENS ACHTER DEMENTIE

Het heden is

een taske koffie Naar aanleiding van de Werelddag Dementie geven we het woord aan iemand met jongdementie. Geert (56) vertelt hoe hij zich voelt en waar hij nood aan heeft, vrouwlief en mantelzorger Ikuko (55) flankeert en treedt bij.

TEKST MARION AUSSEMS ILLUSTRATIE ANNELIEN SMET

Hoe merkten jullie dat er iets niet klopte?

Geert: ‘Ik had een stresserende job waarbij ik veel moest onthouden, maar ik vergat meer en meer. In het begin had ik trucjes: twee grote prikborden thuis en massa’s herinneringsmailtjes naar mezelf. Maar op den duur functioneerde ik niet meer. Ik ben zo opgelucht dat ik van die werkdruk af ben. Ik ben nu veel gelukkiger.’

Ikuko: ‘Je bent inderdaad positiever, lacht meer. Vroeger ging je gebukt onder de druk. Geert kreeg twee jaar geleden de diagnose kenmerken van alzheimer. Alzheimer is een vorm van dementie. Dementie is dan weer de verzamelnaam voor ziektes die zich kenmerken door een verminderde hersenfunctie waarvan de impact merkbaar is in het dagelijks leven. Een diagnose krijgen is eng, maar het is ook een opluchting: we weten nu wat er aan de hand is.’

20

Geert, wat typeert jou als mens?

Moet je daar nu op inboeten?

Geert: ‘Ik heb voor mijn werk de wereld rondgezworven. Ik hou van culturen. Dat ik niet meer veel kan reizen is oké, ik heb alles gezien.

Vroeger was ik timide. Door mijn job ben ik losgekomen.’

Ikuko: ‘Ik vind dat je sinds de diag­ nose nog meer babbelt. Hij vertelt tegen iedereen dat hij alzheimer heeft (glimlacht begripvol).’

Geert: ‘Onafhankelijkheid is belangrijk voor mij. Naar het dagcentrum De Toren kan ik perfect alleen te voet, maar zelf autorijden kan niet meer. Ik geraak dus niet zomaar overal en Ikuko is overdag aan het werk. Vroeger ging ik weleens op de buiten in de tuin van een vriend helpen, dat kan nu niet meer. Ik ben nochtans opgegroeid in een melkveebedrijf. Ik had vaak mijn handen in de aarde.’

Ikuko: ‘Maar soms verdwaal je nu ook in die aarde. Dan gooi je de mest zomaar in het rond, maak je de bloemen kapot …’

Geert: ‘Misschien wel, ja (stilte).

Maar ik hou me bezig, ik werk aan een applicatie om kruiswoordraadsels samen te stellen. En in De Toren ben ik ook veel: samen een spel spelen, groenten snijden … allemaal plezant. Soms verveel ik me nog wel, alle dementievriendelijke museumwandelingen in de buurt heb ik al gedaan.’

Wat zou je kunnen helpen?

Geert: ‘Meer activiteiten voor mensen met dementie!’

Ikuko: ‘Ja, het zou helpen als er dementievriendelijke ontmoetingsplekken in elke stad zijn.’

Geert: ‘‘Ja, dan ging ik daar beslist naartoe (zijn gezicht klaart op).

Ikuko: ‘Geert en ik zitten in de Vlaamse en Europese werkgroep voor mensen met dementie om aan

te geven wat we nodig hebben. Ik vind dat elke burger een basiskennis dementie moet hebben. Dat je weet dat niet iedereen met dementie hetzelfde reageert. Dat wat ze zeggen niet altijd allemaal waar is, maar je beter in het verhaal kunt meegaan. Soms doet de ziekte hen ook onaangename dingen zeggen.

Dan moet je beseffen dat de mens zelf niet aan het woord is. Begrip en flexibiliteit zijn nodig.’

Geert: ‘In groep samen iets doen vind ik ook fijn. Soms zijn er mensen bij die al in een verder stadium zitten, dat vind ik dan weer moeilijker.’

Ikuko: ‘Dat vind je vaak confronterend, maar groepsactiviteiten werken inderdaad goed. Ook voor

mantelzorgers is samenkomen belangrijk. Zo komen we in contact met lotgenoten.’

Hoe kijken jullie naar verleden, heden en toekomst?

Geert: ‘Het verleden dat is passé composé. Dat was schitterend en pakken ze me niet meer af. Het heden dat is een taske koffie drinken, zeker? De toekomst … ik weet nog niet goed hoe ik die ga invullen.

Met activiteiten rond dementie?’

Ikuko: ‘Ja, we hebben een goed leven gehad en ik ben blij dat Geert de dingen nog kan die hij nu kan.

Ik vermoed dat dat nog gaat veranderen … daar ben ik wel een beetje bang voor (slikt). Maar we zullen alles eruit halen wat erin zit.’

HULP BIJ DEMENTIE • De Dienst Maatschappelijk Werk van CM geeft je informatie over sociale en financiële voordelen en/of langdurige begeleiding en de organisatie van je thuiszorg.

• CM en Samana organiseren vormingen over dementie en ontmoetingen met andere mantelzorgers (www.cm.be/agenda en www.ma-zo.be). Je kunt ook een beroep doen op een oppas aan huis.

• Haal in de Thuiszorgwinkel (of via marketing@tili.be) een gratis gids rond dementie, vol getuigenissen en tips.

• Met vragen kun je terecht bij het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen (www.dementie.be) of op de site www.omgaanmetdementie.be. Ook Alzheimer Liga Vlaanderen (www.alzheimerliga.be) helpt je op weg met tips, ondersteuning en lotgenotencontact. Bel gratis de luister- en infolijn op 0800 15 225.

21

SPREEKUUR

LUIZEN

KRABBEN EN KAMMEN Bij het begin van het nieuwe schooljaar is het oppassen voor luizen.

Komt je kindje met een jeukende hoofdhuid thuis? Wie weet zitten er ongenodigde gasten op zijn kruin. Wegkammen, die handel.

WAT ZIJN LUIZEN?

Hoofdluizen zijn vervelende insecten die zich aan je haar vastgrijpen. Ze zijn niet schadelijk voor de gezondheid, maar ze bestrijden vergt wel wat discipline.

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN?

Hoewel luizen niet altijd jeuk veroorzaken, is een jeukende hoofdhuid een typisch symptoom. Je voelt het vooral in de nekstreek of net boven je oren. Die jeuk is een afweerreactie tegen speeksel en uitwerpselen die luizen op het hoofd achterlaten. Als je te veel krabt, kun je krabwondjes veroorzaken.

HOE KUN JE LUIZEN HERKENNEN?

Luizen zijn tot drie millimeter groot en hebben een lichtgrijze tot bruine kleur. Je kunt ze met het blote oog zien. Ze leggen een achttal eitjes per dag, neten genaamd. In de neten zitten larven waaruit nieuwe luizen zich ontwikkelen. Oude neten hebben een parelachtige, witte kleur en mag je niet verwarren met schilfertjes of roos. Die liggen los tussen de haren, terwijl neten aan het haar vastplakken.

WAT KUN JE DOEN OM LUIZEN TE VOORKOMEN?

Je kunt maar moeilijk vermijden dat je luizen krijgt. Luizen verplaatsen zich vooral via rechtstreeks hoofdcontact, maar gebruik beter ook geen hoofddeksels of sjaals van anderen. Heeft je kind luizen? Verwittig dan het kinderdagverblijf, de onthaalouder, de school of het Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Zij kunnen de andere ouders waarschuwen. Reageer nooit paniekerig op zo’n waarschuwing. Preventief antiluisproducten smeren op het haar van je kind helpt niet en zorgt ervoor dat de producten op termijn niet meer zullen werken.

WAT KUN JE DOEN OM LUIZEN TE BESTRIJDEN? ELISE RUMMENS (37) PREVENTIE-ARTS CM Elise is onze huisdokter. Haar stokpaardje op het vlak van gezondheid is beweging. Daarom zie je haar dinsdagavond springen, vliegen, duiken, vallen en weer opstaan. Dan heeft ze haar wekelijkse parkourtraining. ď š www.cm.be/dehuisdokter

22

Gebruik bij voorkeur de nat-kam-methode. Nadat je je haar gewassen hebt met shampoo en conditioner, kam je eerst de knopen uit je natte haar met een gewone kam. Daarna buig je je hoofd voorover en kam je met een luizenkam het haar systematisch vanuit de nek naar je voorhoofd. Na elke kambeweging check je of er luizen aanwezig zijn door de kam af te vegen op een stukje papier. Pas daarna spoel je de conditioner uit je haar en herhaal je de kambewegingen op je natte haar.

Producten als dimeticon of shampoos en lotions op basis van insecticiden kunnen bijwerkingen geven. Ze zijn niet geschikt voor jonge kinderen. Vermijd zulke shampoos of lotions als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Vraag raad aan je apotheker.

FACTCHECK

FACTCHECK

MOET JE ELK UUR SLAAPTEKORT INHALEN? September is een drukke maand, met lange dagen en misschien wel korte nachten. Zo kun je een ‘slaapschuld’ opbouwen. Is een inhaalbeweging tijdens een volgende nacht nuttig?

WAAR KOMT DIT NIEUWS VANDAAN?

De Amerikaanse prof. Stanley Coren verzamelde studies waarin proefpersonen mentale tests ondergingen bij een slaaptekort. Deelnemers die 7 uur in de plaats van 8 uur sliepen, haalden op de tests een IQ-score van 1 punt minder. Bij elk extra uur slaapgebrek daalden de scores verder met gemiddeld 2 IQ-punten. Na 1 of 2 nachten langer slapen, bleken de prestatieniveaus zich weer te herstellen.

Ook tonen hersenscans van een persoon met slaaptekort een toename van ‘trage golven’, een van de kenmerken van (diepe) slaap: dit wijst erop dat een ‘slaperig brein’ de verloren slaapfuncties probeert te compenseren.

Maar dat mechanisme heeft zijn limieten.

Slaapgebrek laat je het best niet te lang aanslepen. Volgens een andere Amerikaanse onderzoeker, William C. Dement, kun je een chronisch slaaptekort niet meer volledig inhalen.

HOE MOETEN WE DIT NIEUWS INTERPRETEREN?

Elke nacht doorloop je vier tot vijf slaapcycli die telkens grofweg onderverdeeld zijn in volgende fasen: diepe, lichte en REM-slaap. Je lichaam herstelt zich mentaal en fysiek vooral tijdens je diepe slaap, die langer duurt in de eerste slaapcycli dan in de laatste.

Na een korte nachtrust zorgt je lichaam er automatisch voor dat je diepe slaap langer duurt dan normaal. Zo hoef je niet elke minuut slaap in te halen om te herstellen. De belangrijkste periode voor herstel is namelijk het begin van je slaap.

Je hoeft er geen extra slaapcyclus aan te breien. Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit.

Een vast slaappatroon, ook in weekends, kan je helpen om een biologisch ritme aan te houden en een ongezonde, chronische vorm van slaapschuld te vermijden.

CONCLUSIE NEE Als je een goede slaaphygiëne hebt met een regelmatig slaappatroon doorheen week- en weekenddagen, dan compenseert je lichaam een nachtje minder slaap of een paar nachten met een uur minder slaap. Laat slaaptekort niet te lang opstapelen. Chronisch slaaptekort kan langdurige effecten hebben.

BRON: www.gezondheidenwetenschap.be

23

Wil je met mij horen?

GRATIS

OPLAADSYSTEEM* * bij aankoop van Phonak Marvel of ReSound Quattro.

BEN JE NIET ZEKER OF JE DE VRAAG GOED GEHOORD HEBT? Maak dan nu online je afspraak voor een GRATIS hoortest via www.aurilis.be Of bel 03 205 69 20.

Onze audiologen helpen je graag verder.

WE VERZEKEREN JE DAT JE NIET BANG HOEFT TE ZIJN OM VOLUIT TE GAAN Bij CM ben je goed verzekerd aan een scherpe prijs.

• Het CM-Hospitaalplan beschermt je tegen hoge kosten bij ziekenhuisopname.

• Het CM-MediKo Plan beschermt je tegen medische kosten buiten het ziekenhuis, zoals remgeld, optiek, tandzorg en hoorapparaten.

Combineer beide verzekeringen en je krijgt 5% korting op de premie van het CM-Hospitaalplan!

Sluit aan via www.cm.be/verzekeringen MOB verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Bij betwisting gelden de algemene voorwaarden.

Ondernemingsnummer 0851.601.503

CM. Jouw gezondheidsfonds.

24

LEZERSRUBRIEK

Uit jouw leven gegrepen PRIJS GENEESMIDDELEN

Ik gebruik het geneesmiddel Vesicare. Voor een verpakking van 90 stuks elk in een dosis van 10 mg betaal ik in ons land 153 euro. In Frankrijk is dat geneesmiddel veel goedkoper. Identiek dezelfde hoeveelheid in dezelfde dosis kost mij daar 69 euro. Dat is toch een opvallend verschil. Hoe is dat te verklaren?

Hallo Roland, In Europa bestaat er geen eenheid in de prijs van geneesmiddelen. De farmaceutische bedrijven vragen voor elk land apart de prijs aan en elk land beslist autonoom welke prijs er mag worden aangerekend. Sommige geneesmiddelen zijn in andere Europese landen goedkoper dan hier, maar ook het omgekeerde komt voor.

Roland De Ruyver

WANDELMICROBE

Bewegen vind ik belangrijk. Ik ben bewust dicht bij mijn werk gaan wonen zodat ik dagelijks als het weer het toelaat - de fiets kan nemen. Elf kilometer is een haalbare afstand. Via een fietsautostrade is het heerlijk fietsen. Het voordeel is ook dat ik ontspannen na de dagtaak kan thuiskomen. Dankzij mijn collega’s ben ik ook begonnen met wandelen. Samen bereidden we ons voor op vierdaagse tochten.

Ik kreeg zo de wandelmicrobe te pakken. Ik ben van plan om te blijven bewegen, want het houdt mij fit en momenteel heb ik geen last van kwaaltjes.

Frank Saman

PROPERE LUCHT

De leefbaarheid in een volgebouwd Vlaanderen staat onder druk. We worden vandaag geconfronteerd met klimaatverandering en een gebrek aan propere lucht. Dat in het vorige nummer van jullie gezondheidsmagazine promotie wordt gemaakt voor (zware) motorrijders en vrachtwagenchauffeurs, daar stoor ik mij aan. Beide produceren veel lawaai en hebben een aanzienlijke CO2-uitstoot. Ik denk dat het momenteel een slecht teken is om dit nog steeds te normaliseren, laat staan te accepteren.

VAN STIEL NAAR HOBBY

Ik was ruim veertig jaar zelfstandig uurwerkmaker-hersteller. Ik deed voornamelijk reparaties voor uurwerkwinkels. Ik ben nu 64 en met pensioen. Maar uiteraard val ik niet stil.

Ik heb in al die jaren een verzameling oude klokken opgebouwd. Ik behoud voorlopig mijn klein atelier. Het is nu een hobbykamer.

Ik was samen met mijn twee broers de derde generatie uurwerkmakers in onze familie.

Mijn grootvader startte zijn zaak in 1919, nu net 100 jaar terug. Stoppen vond ik niet iets om te vieren, al ben ik toch blij het nu allemaal rustiger aan te kunnen doen. Het blijft een heerlijk terugdenken aan een heel mooie stiel. Ik blijf klokken repareren voor mezelf. Altijd boeiend om een versleten of kapot horloge weer nieuw leven te geven.

Reanimatie ten top!

Lieven Havermans

Didier Dejonghe

Deel je ervaringen

Wij horen graag wat belangrijk is in jouw leven. Zit je met een praktisch probleem, heb je een frustratie, zoek je een oplossing ...

Aarzel niet om met ons in dialoog te gaan. Wij luisteren en antwoorden je met plezier. facebook.com/CMziekenfonds

lezersbrieven@cm.be

@CMziekenfonds

25

CM IN DE KIJKER



Deel je beweegmoment via #bewegeninhetgroen

30 DAGEN, 30 MINUTEN

Kom buiten en beweeg Je dagelijkse portie beweging doet deugd. Zeker als je ook een frisse neus kunt halen. De campagne 30-30 daagt je uit om van 21 september tot 20 oktober dertig dagen lang elke dag een half uur te bewegen in het groen.

Wandelen, fietsen, yoga of geocachen: alles kan. Violetta, Thibaut en Annick delen alvast hun beweegmoment.

Thibaut Joris (40) uit Sint-Amandsberg

TEKST ANNELEEN VERMEIRE

Violetta Jitomirskaya (29) uit Destelbergen

‘Ik ga geregeld wandelen met mijn verre kijker om naar de vogels te kijken. Ik ben nog maar een begin ner, maar ik leer steeds meer vogelsoorten kennen. Ik neem mijn verrekijker zelfs elke dag mee op de fiets naar het werk. Je ziet me dan om 8 uur ’s morgens naar de lucht turen op zoek naar een buizerd.

Ik neem mijn tijd. Mijn route langs het water is daarvoor ideaal.’

Annick Fonck (47) uit Erembodegem

‘Ik werk in Gent en fiets elke dag in totaal een uur heen en terug langs de Schelde. De route langs het water en tussen de velden is prachtig en doet me vaak wegdromen. Ik begin en eindig mijn dag ontspannen. Ik doe al mijn verplaatsingen met de fiets: boodschappen, bezoekjes aan vrienden … Ik ga door weer en wind. Fietsen maakt mijn hoofd leeg.’

BEWEEG MEE EN PLANT EEN BOS Doe van 21 september tot 20 oktober mee met de actie 30-30. Wie zich registreert op www.30-30.be krijgt regelmatig beweegtips, kan een eigen dagboek bijhouden en werkt mee aan een onderzoek naar de effecten van bewegen in het groen op de gezondheid.

Je plant zelfs mee aan een bos.

30-30 is een initiatief van BOS+ en CM.

26

‘Tijdens de voorbije actie van 30-30 heb ik drie weken lang dagelijks een half uurtje gewandeld of gelopen. Ik kon aanvankelijk niet geloven dat het me rust zou brengen. Bewegen helpt bij stress. Ook nu nog ga ik geregeld twee keer per week lopen. Het is alleen soms moeilijk om in gang te schieten.’

3X

CM TOT JE DIENST MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP w ww.cm.be/cm-voordelen

PSYCHOTHERAPIE Heb je nood aan een luisterend oor? Wil je weten wat jou kan helpen om je weer beter te voelen? Een psychotherapeut luistert naar je verhaal en zoekt mee naar de oorzaken van jouw klachten. Via verschillende methodieken ondersteunt de psychotherapeut jou in je proces.

LEDENVOORDEEL Kinderen en jongeren krijgen per zitting 50 procent van het betaalde honorarium terugbetaald, met een maximum van 30 euro. Voor leden met de verhoogde tegemoetkoming is dat 75 procent, met een maximum van 45 euro. Volwassenen krijgen 10 euro per sessie (max. 50 procent van het betaalde honorarium) terug. Met de verhoogde tegemoetkoming is dat 15 euro per sessie (max. 75 procent van het honorarium). Er zijn maximaal twaalf tegemoetkomingen per lid.

ORGANISATOR DRINGENDE THUISZORG Als je mantelzorger plots uitvalt of als je opeens in een crisissituatie terechtkomt en dringend thuiszorg nodig hebt, kan de Organisator Dringende Thuiszorg van CM meteen hulp regelen.

AANBOD In samenwerking met de thuiszorgpartners regelt de Organisator Dringende Thuiszorg van CM hulp op maat. Je kunt de dienst 24 uur op 24 bereiken. Het telefoonnummer van jouw regio vind je op de CM-website.

VACCINS Met een vaccin kun je eenvoudig, snel en veilig je gezondheid beschermen. Naast de gratis basisvaccins kun je je ook voor diverse ziekten laten inenten. CM betaalt een deel van de kostprijs terug.

LEDENVOORDEEL Je krijgt de prijs terugbetaald van de vaccins tegen griep, pneumokokken en verschillende reisvaccins voor jongeren, met een maximum van 15 euro per kalenderjaar voor alle vaccins samen. Nieuw sinds dit jaar is de tegemoetkoming voor het vaccin tegen meningokokken B voor jongeren en het HPV-vaccin voor jongens (voor meisjes bestaan andere regelingen).

27

#BANG

‘Niet meer bang voor spinnen’ JULIA DE LOOZE (8) IS ENKEL BANG VOOR WAT ZE KAN ZIEN

101

© Lieven Van Assche

‘Een spin op de muur? Daar ben ik niet meer bang van. Vroeger wel, dan vond ik ze niet leuk. Maar zoveel spinnen zijn er toch niet? Ik heb er de laatste tijd te weinig gezien om er nog schrik van te hebben. Ik heb er ook niet meer aan gedacht.

Nu ben ik die angst vergeten!

Waar ik wel nog bang voor ben, is de bliksem.

Toen ik onlangs op de trampoline aan het springen was, zag ik de bliksem en hoorde ik tegelijk de donder. Dat was eng … Vooral omdat ik buiten stond. Eens ik binnen ben en ik het niet zie, ben ik niet meer bang. ‘

LEEF - GEZONDHEIDSMAGAZINE VAN CM